โครงงานเพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู้ ทร02006 ม ปลาย

1. การสังเกต เปนการใชประสาทสัมผัสท้ัง 5 คือ ตา หู จมูก ผิว กาย แ ล ะลิ้น หรือ อยา ง ใ ด อ ยาง หนึ่ ง ใ นก าร สํา ร วจวั ตถุหรื อ ปรากฏการณตาง ๆ หรอื จากการทดลอง เพื่อคนหารายละเอียดตาง ๆ ของขอมลู ขอ มูลจากการสงั เกตแบงเปน 2 ประเภท คอื - ขอ มลู เชิงคุณภาพ เปน ขอมลู จากการสังเกตคุณลกั ษณะของ ส่งิ ตา ง ๆ เชน สี รูปรา ง รส กลิ่น ลกั ษณะ สถานะ เปน ตน - ขอ มูลเชิงปริมาณ เปน ขอ มลู ทไ่ี ดจากการสังเกต ขนาด ความ ยาว ความสูง นา้ํ หนัก ปริมาตร อณุ หภมู ิ ของสิง่ ตาง ๆ 2. การลงความเหน็ จากขอ มลู เปนการอธบิ ายเพ่ิมเติมเก่ียวกับ ผลหรอื ขอ มลู ทไี่ ดจากการสังเกตอยางมเี หตผุ ล โดยใชความรหู รือ ประสบการณมาอธิบายดวยความเหน็ สว นตัวตอขอมูลน้ัน ๆ สง่ิ ทส่ี งั เกตได ประเภทของ การลงความเหน็ คาํ อธบิ าย ขอ มลู จากขอ มลู อาตอย สงู ปริมาณ อาตอยสูงกวา ใชความรเู รอ่ื ง ประมาณ ๑๘๕ ชายไทย คา เฉลย่ี ความสูง ซ.ม. โดยท่วั ไป ของชายไทยใน การลงความเหน็ จากขอมลู เสอ้ื สเี หลืองตัวนี้ คุณภาพ เส้ือเนอ้ื นมิ่ ใสแ ลว ใชประสบการณ มีเนอ้ื นิ่ม สบายตวั ในการลง ความเห็นจาก ขอ มลู หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 27 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

3. การจําแนกประเภท เปนการแบงพวก จัดจําแนกเรียงลําดับ วัตถุ หรือปรากฏการณตาง ๆ ท่ีตองการศึกษาออกเปนหมวดหมู เปน ระบบ ทําใหสะดวก รวดเร็ว และงายตอการศึกษาคนควา โดยการหา ลักษณะหรือคุณสมบัติรวมบางประการ หรือ หาเกณฑความเหมือน ความตา ง ความสัมพันธ อยางใด อยา งหนง่ึ เปน เกณฑใ นการแบง 4. การวัด เปนความสามารถในการเลือกใชเคร่ืองมือไดอยาง ถูกตองในการวัดส่ิงตาง ๆ ท่ีตองการศึกษา เชน ความกวาง ความสูง ความหนา น้ําหนัก ปริมาตร เวลา และอุณหภูมิ โดยวัดออกมาเปน ตัวเลขไดถูกตอง รวดเร็ว มีหนวยกํากับ และสามารถอานคาท่ีใชวัด ไดถ กู ตองใกลเคียงความเปนจริงมากท่สี ุด 5. การใชตัวเลข การใชตัวเลขหรือการคํานวณ เปนการนับ จํานวนของวัตถุ และนําคาตัวเลขที่ไดจากการวัดและการนับมาจัด กระทําใหเกิดคาใหม โดยการนํามา บวก ลบ คูณ หาร เชน การหา พ้นื ที่ การหาปริมาตร เปนตน 6. การพยากรณ เปนความสามารถในการทํานาย คาดคะเน คําตอบโดยใชขอมูลที่ไดจากการสังเกต ประสบการณท่ีเกิดซํ้าบอย ๆ หลักการ ทฤษฎี หรือ กฎเกณฑตาง ๆ มาชวยสรุปหาคําตอบเรื่อง น้ัน การพยากรณจะแมนยํามากนอยเพียงใดข้ึนอยูกับผลที่ไดจาก การสังเกตท่ีรอบคอบ การวัดที่แมนยํา การบันทึกท่ีเปนจริง และการ จัดกระทําขอมลู ที่เหมาะสม 7. การหาความสมั พนั ธร ะหวา งสเปสกบั สเปส และ สเปสกบั เวลา หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 28 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

สเปส (Space) หมายถงึ ท่วี า งในรูปทรงของวัตถุ มี 3 มิติ คอื ความกวาง ความยาว และความสงู (หนา ลึก) ความสัมพันธระหวางสเปสกับสเปสของวัตถุ หมายถึง ความสัมพันธระหวางวัตถุ 2 มิติ กับ วัตถุ 3 มิติ และ ความสัมพันธ ระหวางตําแหนงท่ีอยูของวัตถุหนึ่งกับอีกวัตถุหน่ึง คือการบงช้ีรูป 2 มิติ รูป 3 มิติ ได หรือสามารถวาดภาพ 3 มิติ จากวัตถุหรือภาพ 3 มิติ ได เปน ตน ความสัมพันธระหวางสเปสกับเวลา หมายถึง ความสัมพันธ ระหวางสเปสของวัตถุท่ีเปล่ียนไปกับเวลา หรือการเปลี่ยนตําแหนงท่ี อยูของวัตถุกับเวลา น่ันคือการบอกทิศทางหรือตําแหนงของวัตถุเม่ือ เทยี บกับตัวเองหรอื สง่ิ อนื่ ๆ 8. การจดั กระทําและสอ่ื ความหมายขอ มลู การจดั กระทาํ คอื การนําขอ มลู ดิบมาจัดลําดับ จัดจาํ พวก หา ความถ่ี หาความสัมพนั ธ หรือคํานวณใหม การส่อื ความหมายขอ มลู เปนการใชว ิธตี า ง ๆ เพ่ือแสดงขอมูล ใหผ อู นื่ เขา ใจ เชน การบรรยาย ใชแ ผนภูมิ แผนภาพ : วงจร กราฟ ตาราง สมการ ไดอะแกรม เปนตน ทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตรข นั้ สงู มี 5 ทกั ษะ ไดแก 1. การกําหนดและควบคมุ ตวั แปร ตัวแปร หมายถึง สิ่งท่ีแตกตาง หรือ เปล่ียนแปลงไปจาก เดิมเมอื่ อยใู นสถานการณต าง ๆ กัน ตัวแปรท่ีเกี่ยวของกับการทดลอง ทางวทิ ยาศาสตรม อี ยู 3 ประเภท ไดแ ก หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 29 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

1) ตัวแปรตน (ตัวแปรอิสระ ตัวแปรเหตุ) เปนตัวแปร เหตุที่ทําใหเกิดผลตาง ๆ หรือ ตัวแปรที่เรา ตองการศึกษา หรือ ทดลองดูวาเปนสาเหตุที่ทําให เกดิ ผลตามที่เราสงั เกตใชห รอื ไม 2) ตัวแปรตาม (ตัวแปรไมอิสระ ตัวแปรผล) เปนตัว แปรท่ีเกิดมาจากตัวแปรเหตุ เม่ือตัวแปรเหตุ เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง อ า จ มี ผ ล ทํ า ใ ห ตั ว แ ป ร ต า ม เปลี่ยนแปลงไปได ตัวแปรตามจําเปนตองควบคุม ใหเหมอื น ๆ กนั เสยี กอ น 3 ตัวแปรแทรกซอ น (Extraneous Variables) เปนตัวแปรอน่ื ๆ ที่อาจมีผลตอ ตัวแปรตาม โดยผวู ิจัยไมตองการใหเ กิดเหตุการณ นนั้ ข้นึ 2. การตงั้ สมมตฐิ าน เปนการคาดคะเนคําตอบของปญหาอยางมีเหตุผล หรือการบง บอกความสัมพันธข องตัวแปรอยางนอย 2 ตัว กอนที่จะทําการทดลอง จรงิ โดยอาศัยทักษะสงั เกต ประสบการณ ความรูเ ดมิ เปนพน้ื ฐาน สมมติฐานมลี กั ษณะดงั น้ี 1.อาจถกู หรอื ผดิ ก็ได 2.สมมติฐานทดี่ ีจะเปน คาํ ตอบท่ีคิดไวล ว งหนา 3.เปนขอความบงบอกความสัมพันธระหวางตัวแปรตนกับ ตวั แปรตาม หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 30 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

4.อาจมีมากกวา ๑ สมมติฐานกไ็ ด 5.ใชเปน แนวทางการออกแบบการทดลอง 6.การพิสูจนสมมติฐานวาถูกหรือผิด (อาจใชคําวายอมรับ หรือไมย อมรบั สมมติฐานนัน้ ๆ) ตวั อยา งการตงั้ สมมตฐิ าน เชน 1.กลนิ่ ใบตะไครกําจดั แมลงสาบไดดกี วากลิ่นใบมะกรูด 2.การลดนํ้าหนักดวยวิธีควบคุมอาหารรวมกับการออก กําลงั กายชว ยลดน้าํ หนกั ไดดกี วาการควบคุมอาหารอยา งเดยี ว 3. การกาํ หนดนยิ ามเชงิ ปฏบิ ัติการ นยิ ามเชิงปฏิบัตกิ าร หมายถงึ ความหมายของคําหรอื ขอความที่ ใชในการทดลองท่ีสามารถสังเกต ตรวจสอบ หรือ ทําการวัดได ซึ่ง จําเปนตองกําหนดเพื่อความเขาใจที่ตรงกันเสียกอนทําการทดลอง นิยามเชิงปฏิบัติการ จะแตกตางจากคํานิยามท่ัว ๆ ไป คือ “ตอง สามารถวัด หรือ ตรวจสอบได” ซ่ึงมักจะเปนคํานิยามของตัวแปร น่นั เอง ตวั อยา งนยิ ามเชงิ ปฏบิ ตั กิ าร นยิ ามเชิงปฏบิ ัตกิ าร คําอธบิ าย การเจรญิ เตบิ โตของพืช - การเจริญเตบิ โตของพชื คือ ตวั หมายถึง การท่ีพืชสงู ข้นึ ลําตน แปรทเี่ ราตองการศึกษา ใหญข้นึ และมจี ํานวนใบมากขึน้ - ความสูง ความใหญ จาํ นวนใบ เปนสิ่งท่ีเราสามารถวดั ได การแปรงฟน หลงั อาหารกลางวนั - การแปรงฟน หลงั อาหาร หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 31 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

หมายถงึ การทผ่ี ูเรยี นแปรงฟน กลางวัน คอื ตวั แปร ท่เี รา ดวยวิธที ่ีถูกตอ งเปนเวลาอยา ง ตองการศึกษา นอย 3 นาที หลงั จากรบั ประทาน - วธิ ีท่ีถูกตอ ง เวลา 3 นาที หลัง อาหารกลางวัน ทสี่ ถานศกึ ษา รบั ประทานอาหารกลางวนั ท่ี สถานศกึ ษา เปน สิง่ ทีเ่ ราสามารถ สงั เกต ตรวจสอบ วดั ได 4. การทดลอง เปนกระบวนการปฏิบัติการเพื่อหาคําตอบจากสมมุติฐานท่ีต้ังไว ในการทดลอง ประกอบดว ยขัน้ ตอนตา ง ๆ 3 ขั้นตอน ดังนี้ 1) การออกแบบการทดลอง คือ การวางแผนการ ทดลองกอนลงมือปฏิบัติจริง โดยกําหนดวาจะใชวัสดุอุปกรณ อะไรบาง จะทาํ อยางไร ทําเม่ือไร มขี น้ั ตอนอะไร 2) การปฏิบัติการทดลอง คือ การลงมือปฏิบัติตามท่ี ออกแบบไว 3) การบันทึกผลการทดลอง คือ การจดบันทึกขอมูลตาง ๆ ท่ีไดจากการทดลอง ซ่ึงใชทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรข้ัน พืน้ ฐาน 8 ทกั ษะที่กลา วไปแลว 5. การตคี วามหมายขอ มลู และการลงขอสรปุ การตีความหมายขอมูล คือ การแปลความหมาย หรือ การ บรรยายผลของการศึกษาเพ่ือใหคนอื่นเขาใจวาผลการศึกษาเปน อยา งไร เปนไปตามสมมติฐานท่ตี ั้งไวหรือไม หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 32 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

การลงขอสรปุ เปน การสรปุ ความสัมพันธของขอมูลท้ังหมด เชน การอธิบายความสัมพันธระหวางตัวแปรบนกราฟ การอธิบาย ความสมั พนั ธข องขอมลู ท่ีเปนผลของการศึกษา การฝกทักษะท่ีจําเปนของการทําโครงงานทุกขั้นตอนอยางเปน ระบบจะทําใหผูเรียนไดโครงงานและไดผลสําเร็จของโครงงานท่ีมี ประสทิ ธิภาพและเชอื่ ถือได เรอื่ งที่ 4 ทักษะการนาํ เสนอ (www. panyathai.or.th) “การนาํ เสนอ” หมายถงึ การส่ือสารเพ่ือเสนอขอมูล ความรู ความคดิ เห็น หรือความตอ งการไปสูผูรับสาร โดยใชเทคนิคหรอื วธิ ีการตา ง ๆ ความสาํ คญั ของการนาํ เสนอ ในปจจุบันน้ีการนําเสนอเขามามีบทบาทสําคัญในองคกรทาง ธุรกิจ ทางการเมือง ทางการศึกษา หรือแมแตหนวยงานของรัฐทุก แหงก็ตองอาศัยวิธีการนําเสนอเพ่ือสื่อสารขอมูล เสนอความเห็น เสนอขออนุมัติ หรือเสนอขอสรุปผลการดําเนินงานตาง ๆ กลาวโดย สรุปการนําเสนอมีความสําคัญ ตอการปฏิบัติงานทุกประเภท เพราะ ช ว ย ใ น ก า ร ตั ด สิ น ใ จ ใ น ก า ร ดํ า เ นิ น ง า น ตลอดจนเผยแพร ความกา วหนา ของงานตอ ผบู ังคบั บัญชาและบุคคลผูทสี่ นใจ จดุ มงุ หมายในการนาํ เสนอ 1. เพ่ือใหผรู ับสารรับทราบความคิดเห็นหรือความตอ งการ หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 33 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

2. เพื่อใหผรู บั สารพจิ ารณาเร่ืองใดเรือ่ งหน่งึ 3. เพ่ือใหผ รู บั สารไดรับความรจู ากขอมลู ท่ีนําเสนอ 4. เพ่ือใหผ รู ับสารเกดิ ความเขาใจที่ถูกตอง ประเภทของการนาํ เสนอ การนําเสนอแบง ออกไดเปน 2 รูปแบบ ดังน้ี 1. การนาํ เสนอเฉพาะกลุม 2. การนําเสนอท่ัวไปในทีส่ าธารณะ ลกั ษณะของขอ มลู ทนี่ าํ เสนอ ขอ มลู ทจ่ี ะนาํ เสนอแบงออกตามลักษณะของขอ มลู ไดแ ก 1. ขอ เท็จจริง หมายถงึ ขอ ความท่ีเกยี่ วขอ งกับเหตุการณ เร่ืองราวทีเ่ ปน มาหรอื เปนอยูตามความจริง 2. ขอ คดิ เห็น เปนความเหน็ อันเกิดจากประเดน็ หรอื เรือ่ งราวท่ี ชวนใหคิด ขอคิดเห็นมลี ักษณะตา ง ๆ กนั การนําเสนอ เปนการนําขอ มลู ที่รวบรวมขอมลู ทีไ่ ดจาก การศกึ ษามานาํ เสนอ หรอื ทาํ การเผยแพรใหผทู ่ีสนใจไดร บั ทราบ หรือนาํ ไปวเิ คราะหเพ่อื ไปใชประโยชน แบงออกได 2 ลักษณะ คือ 1. การนาํ เสนออยางไมเปนแบบแผน 1. 1 การนาํ เสนอในรูปของบทความ 1. 2. การนาํ เสนอขอมูลในรูปของขอความกง่ึ ตาราง 2. การนาํ เสนอขอมูลอยา งเปน แบบแผน หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 34 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

2. 1. การนาํ เสนอขอ มูลโดยใชตาราง 2. 2. การนาํ เสนอขอ มลู โดยใชแ ผนภูมแิ ทง 2. 3 การนาํ เสนอขอมลู โดยใชแผนภมู ิวงกลม 2. 4 การนาํ เสนอขอมูลโดยใชแ ผนภมู ิรูปภาพ 2. 5 การนําเสนอขอมลู โดยใชแผนที่สถิติ 2. 6 การนําเสนอขอมลู โดยใชแ ผนภมู ิแทงเปรยี บเทยี บ 2. 7 การนําเสนอขอมูลโดยใชกราฟเสน ในการนําเสนอขอมลู แบบใดนนั้ ข้ึนอยูกบั ความเหมาะสมของ ขอมูล เชน ตองการแสดงอณุ หภมู ิของภาคตาง ๆ ควรแสดงดวย กราฟเสน ตองการแสดงการเปรียบเทียบจํานวนนกั เรียนแตล ะระดบั การศึกษา ควรใชแ ผนภูมิแทง เปน ตน เรอื่ งท่ี 5 ทกั ษะการพฒั นาตอ ยอดความรู (gotoknow. Org. และ th.wikipedia.org/wiki/การจัดการความรู) การตอยอดความรู มีคนจัดประเภทความรูไว สองลักษณะ ไดแก ความรูฝงลึก (tacit knowledge) กับความรูประจักษ หรือชัด แจง (explicit knowledge) โดยความรูแบบฝงลึก (Tacit Knowledge) เปนความรูท่ีไมสามารถอธิบายโดยใชคําพูดได มี รากฐานมาจากการกระทําและประสบการณ มีลักษณะเปนความเชื่อ ทักษะ และเปนอัตวิสัย (Subjective) ตองการการฝกฝนเพ่ือใหเกิด ความชาํ นาญ มลี กั ษณะเปนเรือ่ งสว นบุคคล มบี ริบทเฉพาะ (Context- specific) ทําใหเปนทางการและสื่อสารยาก เชน วิจารณญาณ หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 35 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

ความลบั ทางการคา วัฒนธรรมองคกร ทักษะ ความเชี่ยวชาญในเรื่อง ตางๆ การเรียนรูขององคกร ความสามารถในการชิมรสไวน หรือ กระทั่งทักษะในการสังเกตเปลวควันจากปลองโรงงานวามีปญหาใน กระบวนการผลิตหรือไม เปนความรูท่ีใชกันมากในชีวิตประจําวัน และมักเปนการใชโดยไมรูตัว และความรูประจักษ หรือชัดแจง (explicit knowledge) เปนความรูท่ีรวบรวมไดงาย จัดระบบและถาย โอนโดยใชวิธีการดิจิทัล มีลักษณะเปนวัตถุดิบ (Objective) เปน ทฤษฏี สามารถแปลงเปนรหัสในการถายทอดโดยวิธีการที่เปน ทางการ ไมจําเปนตองอาศัยการปฏิสัมพันธกับผูอ่ืนเพื่อถายทอด ความรู เชน นโยบายขององคกร กระบวนการทํางาน ซอฟตแวร เอกสาร และกลยทุ ธ เปาหมายและความสามารถขององคกร ระดบั ของความรู หากจาํ แนกระดบั ของความรู สามารถแบงออกไดเ ปน 4 ระดบั คือ 1.ความรูเชงิ ทฤษฏี (Know-What) เปน ความรูเ ชงิ ขอเท็จจรงิ รู อะไร เปนอะไร จะพบในผทู ี่สําเร็จการศกึ ษามาใหมๆ ที่มคี วามรู โดยเฉพาะความรูที่จํามาไดจ ากความรูชัดแจง ซ่งึ ไดจากการไดเ รยี น มาก แตเ วลาทํางานกจ็ ะไมม ัน่ ใจมกั จะปรกึ ษารุนพี่กอน 2.ความรูเ ชิงทฤษฏีและเชงิ บริบท (Know-How) เปนความรู เช่ือมโยงกับโลกของความเปนจริง ภายใตสภาพความเปนจริงที่ ซบั ซอนสามารถนาํ เอาความรชู ดั แจง ท่ีไดมาประยุกตใชตามบรบิ ท หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 36 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

ของตนเองได มกั พบในคนท่ที ํางานไปหลาย ๆ ป จนเกิดความรูฝง ลกึ ทเ่ี ปนทกั ษะหรือประสบการณม ากข้นึ 3.ความรใู นระดบั ที่อธิบายเหตุผล (Know-Why) เปน ความรูเ ชิง เหตุผลระหวางเร่ืองราวหรอื เหตกุ ารณต า งๆ ผลของประสบการณ แกป ญ หาทซี่ บั ซอ น และนาํ ประสบการณมาแลกเปลี่ยนเรียนรกู บั ผูอ่นื เปนผูทาํ งานมาระยะหนึ่งแลวเกดิ ความรูฝง ลึก สามารถอดความรฝู ง ลึกของตนเองมาแลกเปลี่ยนกับผูอน่ื หรือถา ยทอดใหผูอ่นื ไดพรอมท้งั รบั เอาความรูจ ากผูอื่นไปปรับใชใ นบริบทของตนเองได 4.ความรูในระดับคุณคา ความเชื่อ (Care-Why) เปนความรูใน ลกั ษณะของความคดิ ริเรม่ิ สรา งสรรคท่ีขับดันมาจากภายในตนเองจะ เปน ผทู ส่ี ามารถสกัด ประมวล วิเคราะหความรูที่ตนเองมีอยู กับความรู ทต่ี นเองไดรับมาสรางเปนองคความรูใหมขึ้นมาได เชน สรางตัวแบบ หรือทฤษฏใี หมหรอื นวัตกรรม ขนึ้ มาใชในการทาํ งานได การถายทอดการปฏิบัติใหเปนทฤษฏี เปนรูปแบบหน่ึงของการ ตอยอดความรู และทําใหการสืบสาน พัฒนาความรูเปนไปอยาง กวา งขวาง รวดเร็ว วงการวิทยาศาสตรเจริญเติบโตอยางรวดเร็วไดก็ เพราะอาศัยวฒั นธรรมการตอ ยอดความรูล ักษณะน้ี การจัดประเภทความรูอีกลักษณะ จําแนกความรูเปนเชิง คุณภาพ กับเชิงปริมาณ ไอนสไตน เคยกลาวเปรียบเปรยความรูท้ัง สองลักษณะไว วา “ เราอาจใชวิชาฟสิกสวิเคราะหหรือพรรณา ลักษณะของคลื่นใหละเอียดลึกซ้ึงไดมากมาย แตการทําเชนนั้น ยอม ไมมคี วามหมาย (ทางดนตร)ี ใด ๆเมือ่ ไปใชกบั บทเพลงของบโี ธเวน” หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 37 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

บางคนอาจตีความหมายคํากลาวนี้วา วิชาฟสิกสซึ่งเนนการ สรา งความรูเชงิ ปรมิ าณ เปนคนละเรื่องกับ วิชาดนตรีซ่ึงเปนเรื่องของ ความรูเ ชงิ คณุ ภาพ เหมือนนา้ํ กับนํ้ามนั ยอ มเขากันไมไ ด อยางไรก็ตาม ความสําเร็จของยามาฮาในอุตสาหกรรมเครื่อง ดนตรี ชวนใหตองคิดในอีกมุมหน่ึง กอนยามาฮาจะประสบ ความสําเร็จ เปยโนนับเปนเคร่ืองดนตรีสําหรับคนสวนนอยที่เลน เปยโนเปน(ซึ่งตองผานการฝกฝนยาวนาน) สําหรับคนสวนใหญ เปยโนเปน ไดอยางเกงเพียงเฟอรน ิเจอรป ระดบั บา นชิน้ ใหญ ดว ยวธิ คี ิดนอกกรอบ ยามาฮามองเห็นความเปนไปไดที่จะทําให เปยโนเปนเครื่องดนตรีสําหรับคนสวนใหญ จึงลงมือคนควาวิจัยโดย อาศัยความรูเก่ียวกับเสียงในวิชาฟสิกส จนสามารถพัฒนาอุปกรณ อีเลคทรอนิค (Disklavier™) ชวยใหการเลนเปยโนงายขึ้นกวาเดิม มาก โดยการบันทึกเสียงขณะเลน แลวสะทอนกลับใหผูฝกไดยิน รวมท้ังสามารถบันทึกและเลนเสียงเปยโนของมืออาชีพใหเลียนแบบ ความรูใหมซึ่งอยูเบ้ืองหลังDisklavier™ ไดกลายเปนตนแบบใหกับ การพัฒนาเปยโนในปจจุบันและเปดศักราชใหมของการเรียนเลน เปยโนอยา งแพรห ลายกวายุคกอน ๆ หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 38 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

กจิ กรรมทา ยบท บทท่ี 3 ใบงานท่ี 3 เรอ่ื ง ทกั ษะทีจ่ าํ เปน ในการทาํ โครงงานเพอื่ คาํ ชแ้ี จง ใหผ ูเรยี นตอบคาํ ถามใหสมบรู ณ เรื่องที่ 1 ทกั ษะดา นการจดั การขอ มลู สารสนเทศ ขอ ท่ี 1 “ขอมลู ” หมายถึง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................. ................................................ ............................................... ................................................. ....................... ขอท่ี 2 “สารสนเทศ” หมายถงึ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................. ................................................ ............................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 39 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

................................................. ....................... ขอที่ 3 องคป ระกอบของสารสนเทศมีก่สี ว น ประกอบดวย อะไรบา ง ......................................... ................... ................................................. ................................................ ............................................... ................................................. ....................... ขอที่ 4 ใหนกั ศึกษาบอกวิธีการหรือขัน้ ตอนของการผลติ สารสนเทศมาอยางนอ ย 5 ขอ 4.1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................... ................................................. ................................................ ............................................... 4.2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 40 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

................................................. ................................................ ............................................... ................................................. ................................................ ............................................... 4.3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................... ................................................. ................................................ ............................................... 4.4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................... ................................................. ................................................ ............................................... 4.5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................... ................................................. ................................................ ............................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 41 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

4.6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................... ................................................. ................................................ ............................................... ขอที่ 5 สารสนเทศท่ีดีจะตองมลี ักษณะรายละเอียดอยา งไร ................................................ ....................... ................................................. ....................... ................................................. ....................... ขอท่ี 6 แหลง ขอ มลู หมายถงึ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ............................................ ................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................ ................................................. ............................................... ขอท่ี 7 แหลง ขอ มลู มีกีล่ ักษณะ อะไรบาง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 42 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . . . . ................................................. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . ................................................ ................................................. ................. ขอท่ี 8 ขอมลู ทมี่ ีการประมวลผลแลว เปน ขอมูลทม่ี าจาก แหลง ขอมลู ลกั ษณะใด ................................................. ....................... ................................................. ................................................ ............................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 43 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

ใบงานที่ 4 เรือ่ ง ทกั ษะทจ่ี าํ เปน ในการทําโครงงานเพอ่ื พัฒนาทักษะการเรียนรู คาํ ชแี้ จง ใหผ ูเรยี นตอบคาํ ถามใหสมบรู ณ เรื่องท่ี 2 ทักษะการคิดอยา งเปนระบบ ขอท่ี 1 มนษุ ยใชสมองในการคดิ โดยสมองซกี ซา ยคิดใน เรื่องใด................................... ......................................................................... ....................... ................................................................. และสมองซีกขวาคดิ ในเรื่องใด ......................................................................................... .......................... ................................................................................................. ................................................................... ขอท่ี 2 มิติของการคิด (Dimension of Thinking ) ประกอบดวยมติ ดิ า นอะไรบาง ................................................................................................. ................................................................... ................................................................................................. ................................................................... ................................................................................................. ................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 44 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

................................................................................................. ................................................................... ................................................................................................. ................................................................... ................................................................................................. ................................................................... ขอท่ี 3 สาระเก่ียวกับ การคิด “10 ชนิด” ในมิติดาน กระบวนการคิด ไดแ กอะไรบาง 3.1.................................................................... ................................................................................................. ................................................................................................. ......................... 3.2.................................................................... ................................................................................................. ................................................................................................. ........................ 3.3.................................................................... ................................................................................................. ................................................................................................. ......................... 3.4.................................................................... ................................................................................................. หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 45 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

................................................................................................. ......................... 3.5.................................................................... ................................................................................................. ................................................................................................. ......................... 3.6.................................................................... ................................................................................................. ................................................................................................. ........................ 3.7.................................................................... ................................................................................................. ................................................................................................. ......................... 3.8.................................................................... ................................................................................................. ................................................................................................. ......................... 3.9.................................................................... ................................................................................................. ................................................................................................. ......................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 46 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

3.10.................................................................. ................................................................................................. ................................................................................................. ......................... ขอที่ 4 ทักษะการคิดแบงไดก่ีประเภท ประกอบดวย อะไรบา ง ................................................................................. ................................................................................................. ................................................................................................. ............................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 47 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

ขอท่ี 5 ทักษะการคิดที่คนเราจําเปนตองใชในการเรียนรู เนื้อหาวิชาการตาง ๆ ตลอดจนใชในการดํารงชีวิตอยางมี คุณภาพ ประกอบดว ยอะไรบา ง ................................................................................. ................................................................................................. ................................................................................................. ............................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 48 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ใบงานที่ 5 เรือ่ ง ทักษะท่จี ําเปนในการทําโครงงานเพื่อพฒั นาทักษะการเรียนรู คาํ ชแ้ี จง ใหผ เู รยี นตอบคาํ ถามใหสมบรู ณ เร่อื งท่ี 3 ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร ขอ ท่ี 1 การทําโครงงานผูเรียนจําเปนตอ งมีทักษะ กก่ี ลุม ประกอบดวยอะไรบาง ................................................................................. ................................................................................................. ................................................................................................. ............................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 49 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ขอที่ 2 ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรข้นั พน้ื ฐาน มี ก่ีทกั ษะ ประกอบดว ยอะไรบาง ................................................................................. ................................................................................................. ................................................................................................. ............................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 50 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ขอท่ี 3 ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรข้นั สงู มีก่ี ทกั ษะ ประกอบดวยอะไรบาง ................................................................................. ................................................................................................. ................................................................................................. ............................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 51 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 52 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

................................................................................................. ...................................................................... ขอ ที่ 4 สมมติฐานควรมลี กั ษณะอยา งไร จงตอบมาอยาง นอ ย 5 ขอ 4.1.................................................................................... ................................... ................................................................................................. ...................................................................... 4.2.................................................................................... ................................... ................................................................................................. ...................................................................... 4.3.................................................................................... ................................... ................................................................................................. ...................................................................... 4.4.................................................................................... ................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 53 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

................................................................................................. ...................................................................... 4.5.................................................................................... ................................... ................................................................................................. ...................................................................... ขอ ท่ี 5 นิยามเชิงปฏิบตั ิการ หมายถึง ....................................................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ใบงานที่ 6 เร่ือง ทกั ษะท่ีจําเปน ในการทําโครงงานเพื่อพัฒนาทักษะการเรยี นรู คาํ ชแ้ี จง ใหผ เู รยี นตอบคาํ ถามใหสมบรู ณ เรือ่ งท่ี 4 ทักษะการนาํ เสนอ หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 54 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

ขอ ที่ 1 การนําเสนอ” หมายถึง ........................................................................... ......... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ขอท่ี 2 จดุ มงุ หมายในการนาํ เสนอขอมลู ประกอบดวย อะไรบาง.................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 55 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ขอที่ 3 ลักษณะของขอ มลู ท่นี าํ เสนอมกี ีล่ กั ษณะ ประกอบดวยอะไรบาง........................ ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ขอท่ี 4 ลกั ษณะของขอ มูลที่นําเสนอมีกี่ลกั ษณะ ประกอบดวยอะไรบา ง........................ ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 56 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ใบงานที่ 7 เรือ่ ง ทักษะที่จําเปนในการทาํ โครงงานเพอื่ พัฒนาทกั ษะการเรียนรู คาํ ชแี้ จง ใหผ ูเรยี นตอบคาํ ถามใหส มบรู ณ เรือ่ งที่ 5 ทกั ษะการพัฒนาตอยอดความรู ขอท่ี 1 ประเภทความรูมีกีล่ กั ษณะ ประกอบดว ย อะไรบาง........................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 57 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ขอท่ี 2 ความรปู ระเภทใดท่ีใชกันมากในชีวิตประจําวนั และมกั เปน การใชโดยไมร ตู วั ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 58 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ขอท่ี 3 ความรูสามารถจาํ แนกไดก รี่ ะดับ ประกอบดว ย อะไรบาง ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... ................................................................................................. ...................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 59 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

บทที่ 4 การเตรยี มการและกระบวนการจดั ทาํ โครงงานเพอื่ พฒั นาทกั ษะการเรยี นรู สาระสําคญั กระบวนการทําโครงงานเปนข้ันตอนการเรียนรูที่สําคัญ เพราะ จะทําใหผูเรียนไดนําความรูเก่ียวกับการทําโครงงานไปสูการแสวงหา องคความรู ในทางปฏิบัติไดอยางเปนประโยชน แตในระดับการเรียน ชั้นน้ี การเรียนรูกระบวนการของโครงงานจะไดนําเสนอในลักษณะท่ี เปนพ้ืนฐานเพื่อใหผูเรียนไดประยุกตใชในโอกาสตอไปไดอยาง หลากหลาย ผลการเรียนทีค่ าดหวัง เพื่อใหผูเรียนมีความรู ความเขาใจ สามารถเตรียมการ และ ดําเนินการจัดทาํ โครงงานเพอ่ื พัฒนาทกั ษะการเรียนรไู ด ขอบขา ยเนอื้ หา การเตรียมการและกระบวนการจัดทําโครงงานเพอื่ พัฒนาทักษะ การเรยี นรู เรอื่ งที่ 1 การพจิ ารณาเลอื กโครงงาน เร่ืองที่ 2 การวางแผนทําโครงงานและข้ันตอนกระบวนการทํา โครงงาน หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 36 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

เรอื่ งท่ี 1 การพิจารณาเลอื กโครงงาน การพจิ ารณาเลอื กโครงงานสําหรับการทาํ โครงงาน ประเภทตาง ๆ มีแนวคิดกวาง ๆ ใหผูเรียนไดใชเปนกรอบความคิดในการตัดสินใจ พิจารณาเลือกหัวขอในการทําโครงงานจากเรื่องปญหาใกล ๆ ตัว เรือ่ งทต่ี อ ยอดจากบทเรยี นทเ่ี รียนมาแลว โดยมีวิธีการคิด ดงั นี้ 1) ใหส งั เกตสงิ่ แวดลอ มใกลตวั ทเี่ ปน ปญ หา ในการสังเกตส่ิงแวดลอมทั่วไปรอบ ๆ ตัวผูเรียนที่เปนปญหา เชน สิ่งแวดลอมในสถานศึกษาสิ่งแวดลอมรอบบาน สิ่งแวดลอมท่ัวไป เชน ในสถานศึกษามขี ยะเยอะ มีเศษไม เศษหญา หรือวัสดุตาง ๆ ท่ีไม สามารถนํากลบั มาใชประโยชนไดแลว คิดหาวิธีใหสามารถนํากลับมา ใชใหเกิดประโยชนอ ีกคร้งั 2) ใหส าํ รวจปญ หาทีเ่ กดิ จากอาชพี ในชุมชนหรอื ทอ งถนิ่ ในการประกอบอาชีพในชุมชนหรือทองถ่ินวามีปญหาเกิดข้ึน อยางไรบาง เชน ปญหาจากแมลงศัตรูพืช วัชพืชตาง ๆ หาวิธีในการ กําจัดศัตรูพืช วัชพืชตาง ๆ หรือนําส่ิงเหลานั้นมาใชใหเกิดประโยชน หรือวิธีในการเพิ่มจํานวนผลผลิตของอาชีพตาง ๆ หาวิธีในการลด คาใชจ ายการผลิต หาวิธใี นการลดเวลา จาํ นวนตนทุน ฯลฯ 3) สํารวจปญ หาของอาชพี เสรมิ ในการสาํ รวจปญหาจากการประกอบอาชีพเสรมิ ของตวั ผเู รยี น เอง ชุมชนหรือทองถ่นิ โดยการหาวธิ ีในการเพ่ิมปรมิ าณ ผลผลติ คุณภาพของผลผลิต หรือปรับปรงุ วิธกี ารตา ง ๆ ใหม ี ประสทิ ธภิ าพยง่ิ ข้นึ เชน การเล้ียงปลาสวยงาม ใหคิดหาวิธีในการทาํ หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 37 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

ใหปลามีสีสวยโดยคิดวิธหี าสูตรอาหาร วธิ ใี นการเพาะพันธุปลา เปน ตน 4) สํารวจความเช่ือของคนในชุมชนหรอื ทองถนิ่ ผูเรียนสํารวจความเชื่อตาง ๆ ของคนในชุมชน ทองถ่ิน ซ่ึงเปน ภูมิปญญาชาวบาน ที่มีความเช่ือในเรื่องตาง ๆ หรือที่เคยปฏิบัติสืบตอ ๆ กันมา มาพิสูจนหาขอเท็จจริงวาท่ีคนในชุมชน ทองถ่ินกระทําน้ัน เปนจริงหรือไม เชน ความเช่ือในเรื่องฟนผุ มีสาเหตุมาจากมีแมงกิน ฟนจริงหรือ ความเช่ือในเรื่องหาม หญิงมีครรภเย็บปกถักรอย ฯลฯ แลวนํามาคิดหาแนวคดิ ในการทาํ โครงงาน 5) ศึกษาคนควาจากหนังสือ ตําราที่เกี่ยวของ หรือหนังสือพิมพ ในการที่จะไดหัวขอของโครงงาน การศึกษาหาความรูจากหนังสือ หรือตําราที่เก่ียวของ หรือหนังสือพิมพ ที่ไดนําเสนอเก่ียวกับการทํา โครงงาน ช่ึงเราจะนําแนวคิดตาง ๆ ที่ไดมาจากหนังสือพิมพ นํามา ดัดแปลงหรือคดิ เปน หวั ขอ โครงงานได 6) ชม ฟง รายการวิทยุ หรือโทรทัศน รายการวิทยุ หรือ โทรทัศน หลายรายการ ไดนําเสนอเก่ียวกับการทําโครงงานที่ได จัดทําประสบความสําเร็จไดนํามาเสนอสูสายตาบุคคลทั่วไป โดยนํา แนวคดิ ตาง ๆ มาปรับปรุงเพ่ือคดิ เปนหัวขอ โครงงานได 7) ศึกษาจาก นิทรรศการ หรือโครงงานของผูอ่ืน ในการเขา ศึกษาดูงานจาก นิทรรศการ ตาง ๆ ตามหนวยงานหรือสถาบันทาง การศึกษาไดจัดข้ึน เชนตามมหาวิทยาลัย ตาง ๆ หรือหนวยงานของ ทางราชการ หรือเอกชน จะมีการนําโครงงานประเภทตาง ๆ เขามา หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 38 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

ประกวด หรือแขงขัน แลวนําแนวคิดท่ีไดจากการศึกษามาปรับปรุงคิด เปน หัวขอ โครงงานของเราได 8) ผูเรียนสามารถสนทนาแลกเปลี่ยนความรูจากผูรู หรือครู ประจํากลุม ในเร่ืองที่เราสนใจ เพ่ือหาแนวความคิดกวาง ๆ หรือวิธีใน การตดั สินใจในการเลือกคดิ ทาํ หวั ขอโครงงาน เรอื่ งท่ี 2 การวางแผนทาํ โครงงานและขนั้ ตอนกระบวนการทาํ โครงงาน การทําโครงงานมขี ้ันตอนกระบวนการ ดงั นี้ 1) การคิดและการเลือกหัวเร่ือง ผูเรียนจะตองคิด และเลือกหัว เร่ืองของโครงงานดวยตนเองวาอยากจะศึกษาอะไร ทําไมจึงอยาก ศึกษา หัวเรื่องของโครงงานมักจะไดมาจากปญหา คําถามหรือความ อยากรูอยากเห็นเก่ียวกับเรื่องตาง ๆ ของผูเรียนเอง หัวเรื่องของ โครงงานควรเฉพาะเจาะจงและชัดเจน เม่ือใครไดอานช่ือเรื่องแลว ควรเขาใจและรูเร่ืองวาโครงงานนี้ทําจากอะไร และควรคํานึงถึง ประเด็นความเหมาะสมของระดับความรู ความสามารถของผูเรียน วัสดุ อุปกรณท่ีใช งบประมาณ ระยะเวลา ความปลอดภัย และแหลง ความรู เปน ตน 2) การวางแผนการทําโครงงาน จะรวมถึงการเขียนเคาโครง ของโครงงาน ซึ่งตองมีแนวคิดที่กําหนดไวลวงหนาและเพื่อใหการ ดําเนินการเปนไปอยางรัดกุมและรอบคอบ ไมสับสน แลวนําเสนอตอ ครูประจํากลุมหรือครูที่ปรึกษาเพ่ือขอความเห็นชอบกอนดําเนินการ ข้ันตอไป การเขียนเคาโครงของโครงงาน โดยท่ัวไป เขียนเพ่ือแสดง หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 39 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

แนวคิด แผนงาน และขั้นตอนการทําโครงงาน ซ่ึงควรประกอบดวย หัวขอ ตอไปนี้ 2.1) ช่ือโครงงาน : เปนชื่อเร่ืองท่ีผูเรียนจะทําการศึกษา คน ควาเพื่อหาคําตอบหรือหาแนวทางในการแกปญหา การตั้งช่ือเรื่อง ควรสื่อความหมายใหไดวาเปนโครงงานที่จะทําอะไร เพื่อใคร /อะไร ควรเปนขอ ความที่กะทดั รัด ชดั เจน สือ่ ความหมายไดตรง 2.2) ชอื่ ผทู าํ โครงงาน : เปนการระบุชื่อของผูทําโครงงาน ถา เปนโครงงานกลุมใหระบุช่ือผูทําโครงงานทุกคน พรอมเขียน รายละเอียดงานหรือหนา ท่ีความรับผิดชอบในการทําโครงงานของแต ละคนใหช ัดเจน 2.3) ช่ือที่ปรึกษาโครงงาน : เปนการระบุชื่อผูที่ใหคําปรึกษา ใหคาํ แนะนําในการทาํ โครงงานของผเู รียน 2.4) หลักการและเหตุผลของโครงงาน : เปนการอธิบายวา เหตุใดจึงเลือกทําโครงงานเร่ืองน้ี มีความสําคัญอยางไร มีหลักการ หรอื ทฤษฎีอะไรทเี่ กี่ยวของ เร่ืองท่ีทําเปนเร่ืองใหมหรือมีผูอ่ืนไดศึกษา คน ควา เร่อื งน้ไี วบางแลว ถามไี ดผลอยางไร เร่ืองทท่ี าํ ไดข ยายเพิ่มเติม ปรับปรุงจากเร่ืองที่ผูอื่นทําไวอยางไร หรือเปนการทําซ้ําเพื่อ ตรวจสอบผล 2.5) จุดมุงหมายหรือวัตถุประสงค : ควรมีความเฉพาะเจาะจง และสามารถวัดได เปนการบอกขอบเขตของงานท่ีจะทําใหชัดเจนข้ึน ซึ่ ง จุ ด มุ ง ห ม า ย ห รื อ วั ต ถุ ป ร ะ ส ง ค มั ก เ ขี ย น ว า เ พื่ อ ศกึ ษา. . . . . . . . . . . . . . . . . . . เพือ่ เปรียบเทยี บ. . . . . . . . . . . . เพื่อ หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 40 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

ผลิต. . . . . . . . . . . . . . เพ่ือทดลอง. . . . . . . . . . . หรือเพ่ือ สํารวจ. . . . . . . . . . . . . . . . . ซึ่งจุดประสงคของโครงงานที่จะบง บอกวาเปนโครงงานประเภทใด (ตามเนื้อหาบทที่ 2) และจุดมุงหมาย ของโครงงานจะเปน ทศิ ทางในการกําหนดวิธกี ารดาํ เนินโครงการ 2.6) สมมติฐานในการทาํ โครงงาน (ถาม)ี : สมมติฐานเปน คําตอบหรือคําอธิบายที่คาดไวลวงหนา ซ่ึงอาจจะถูกหรือไมก ไ็ ด การ เขยี นสมมติฐานควรมเี หตุมีผลมีทฤษฎีหรือหลักการรองรับ และที่ สาํ คญั คือ เปน ขอ ความทมี่ องเหน็ แนวทางในการดําเนนิ การทดสอบ ได โครงงานวจิ ัยท่ีกาํ หนดสมมุติฐานควรเปนโครงงานประเภททดลอง ซ่ึงมกั จะตองกาํ หนดตัวแปรในกระบวนการทดลอง นอกจากน้คี วรมี ความสัมพันธร ะหวางตัวแปรอิสระ (ตน) และตัวแปรตาม ตวั แปรแทรก ซอน ซงึ่ ตัวแปรท่ีเกยี่ วของ : ตวั แปรอิสระ (ตน) สง่ิ ทีเ่ ปนเหตขุ อง ปญ หา ตัวแปรตาม คือสิ่งท่ีเปนผล ตัวแปรแทรกซอน คือส่ิงท่ีอาจมีผล ตอตวั แปรตาม โดยผูว ิจยั ไมตอ งการใหเ กิดเหตกุ ารณนน้ั ขึน้ 2.7) วิธีดําเนินงานและขั้นตอนการดําเนินงาน : เปนการ เขียนใหเห็นขั้นตอนของการทําโครงงานต้ังแตเริ่มตนจนสิ้นสุดการ ทํางาน โดยเขียนใหชัดเจนวา จะตองทําอะไร ทําเม่ือไหร ท่ีไหน ให ละเอยี ดทุกขน้ั ตอนและกจิ กรรม 2.8) แผนปฏิบัติงาน : เปนการนําขั้นตอนการทําโครงงานมา เขยี นในรปู ของปฏิทนิ ตารางกําหนดการทํางานในแตละขนั้ ตอน 2.9) ผลท่ีคาดวาจะไดรับ : เปนการเขียนใหเห็นถึงประโยชน และผลที่คาดวาจะไดรับจากการทําโครงงาน โดยใหระบุวาจะเกิด หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 41 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

ประโยชนแกใคร เกิดข้ึนอยางไร ท้ังโดยทางตรงหรือทางออมและผล ท่ีคาดวา จะไดรับจะตอ งสอดคลอ งกับจุดมงุ หมายหรือวัตถุประสงค 2.10) เอกสารอางอิง : รายชื่อเอกสารที่นํามาอางอิงเพื่อ ประกอบการทําโครงงาน ตลอดจนการเขียนรายงานการทําโครงงาน ควรเขยี นตามหลกั การทีน่ ยิ มกัน 3) การดําเนินงาน เมื่อท่ีปรึกษาโครงงานใหความเห็นชอบเคา โครงของโครงงานแลว ตอไปก็เปนขั้นลงมือปฏิบัติงานตามข้ันตอนที่ ระบุไว ผูเรียนตองพยายามทําตามแผนงานที่วางไว เตรียมวัสดุ อุปกรณและสถานที่ใหพรอมปฏิบัติงานดวยความละเอียดรอบคอบ คาํ นึงถึงความประหยัดและความปลอดภัยในการทํางาน ตลอดจนการ บันทึกขอมูลตาง ๆ วาไดทําอะไรไปบาง ไดผลอยางไร มีปญหาและ ขอคดิ เหน็ อยา งไร พยายามบันทกึ ใหเปนระเบยี บและครบถวน 4) การเขียนรายงานเกี่ยวกับโครงงาน เปนวิธีส่ือความหมายวิธี หน่ึงท่ีจะใหผูอ่ืนไดเขาใจถึงแนวคิด วิธีการดําเนินงาน ผลที่ได ตลอดจนขอสรุปและขอเสนอแนะตาง ๆ จากการศึกษาคนควาต้ังแต ตนจนจบ การเขียนรายงานโครงงานอาจไมระบุตายตัวเหมือนกันทุก โครงงาน สวนประกอบของหัวขอในรายงานตองเหมาะสมกับประเภท ของโครงงานและระดับช้ันของผูเรียน องคประกอบของการเขียน รายงานโครงงาน แบง กวาง ๆ เปน 3 สว น ดงั นี้ 4.1) สวนปกและสวนตน ประกอบดว ย (1) ชอื่ โครงงาน หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 42 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

(2) ช่ือผูทําโครงงาน ระดับ สถานศกึ ษา และวนั เดอื นปที่ จดั ทํา (3) ชือ่ ครูประจาํ กลุม อาจารยทป่ี รึกษา (4) คาํ นํา (5) สารบัญ (6) สารบญั ตาราง หรอื ภาพประกอบ (ถา ม)ี (7) บทคัดยอส้ัน ๆ ที่บอกเคาโครงอยางยอ ๆ ซึ่ง ประกอบดว ย เรอ่ื ง วตั ถปุ ระสงค วิธีการศกึ ษา ระยะเวลา และสรปุ ผล (8) กิตติกรรมประกาศ เพื่อแสดงความขอบคุณบุคคล หรือ หนว ยงานท่ีใหค วามชวยเหลือหรอื มสี ว นเกยี่ วของ 4.2) สว นเน้อื เร่อื ง ประกอบดวย (1) บทนํา บอกความเปนมา ความสําคัญของโครงงาน บอก เหตผุ ล หรอื เหตจุ งู ใจในการเลือกหวั ขอ โครงงาน (2) วตั ถุประสงคของโครงงาน (3) สมมติฐานของการศึกษาคนควา (4) การดําเนินงาน อาจเขียนเปนตาราง แผนผังโครงงาน เพ่อื ใหการดําเนนิ งานเปนไปตามหัวขอ เร่อื ง ตรงตามวัตถุประสงคของ โครงงาน และพสิ จู นค ําตอบ (สมมติฐาน) (5) สรุปผลการศึกษา เปนการอธิบายคําตอบท่ีไดจาก การศึกษาคนควา ตามหัวขอยอยท่ีตองการทราบ วาเปนไปตาม สมมติฐานหรอื ไม หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 43 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

(6) อภิปรายผล บอกประโยชน หรือคุณคาของผลงานท่ีได และบอกขอจํากัดหรือปญหา อุปสรรค (ถามี) พรอมท้ังบอก ขอ เสนอแนะในการศึกษาคน ควา โครงงานลกั ษณะใกลเคยี งกนั 4.3) สวนทา ย ประกอบดวย (1) บรรณานุกรม หรือ เอกสารอางอิง หรือเอกสารท่ีใช คนควา ซึ่งมีหลายประเภท เชน หนังสือ ตํารา บทความ หรือคอลัมน ซึ่งจะมีวิธีการเขียนบรรณานุกรมตางกัน เชน หนังสือ ชื่อ นามสกุล. ช่ือหนังสือ. สถานท่ีพิมพ : สํานักพิมพ, ปที่พิมพ บทความในวารสาร ช่ือผูเขียน \"ชื่อบทความ,\" ช่ือวารสาร. ปท่ีหรือเลมที่ : หนา ;วัน เดือน ป. คอลัมนจากหนังสือพิมพ ช่ือผูเขียน \"ช่ือคอลัมน : ช่ือเร่ืองใน คอลัมน\" ช่อื หนงั สอื พิมพ. วนั เดือน ป. หนา. (2) ภาคผนวก เชน โครงรางโครงงาน ภาพกิจกรรม แบบสอบถาม บทสัมภาษณ 5) การนําเสนอผลงาน การนําเสนอผลงาน เปนข้ันตอนสุดทาย ของการทําโครงงานและเขาใจถึงผลงานนั้น การนําเสนอผลงานอาจ ทําไดหลายรูปแบบ ขึ้นอยูกับความเหมาะสมตอประเภทของโครงงาน เน้ือหา เวลา ระดับของผูเรียน เชน การแสดงบทบาทสมมติ การเลา เรื่อง การเขียนรายงาน สถานการณจําลอง การสาธิต การจัด นิทรรศการ ซึ่งอาจมีทั้งการจัดแสดงและการอธิบายดวยคําพูด หรือ การรายงานปากเปลา การบรรยาย สิ่งสําคัญคือ พยายามทําใหการ แสดงผลงานนั้นดึงดูดความสนใจของผูชม มีความชัดเจน เขาใจงาย และมคี วามถูกตองของเนอ้ื หา หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 44 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

กจิ กรรมทา ยบท บทท่ี 4 ใบงานท่ี 8 เรือ่ ง การเตรยี มการและกระบวนการจัดทําโครงงานเพื่อพฒั นาทกั ษะการเรียนรู คาํ ชแี้ จง ใหผ ูเ รยี นตอบคาํ ถามใหส มบรู ณ เร่ืองท่ี 1 การพจิ ารณาเลือกโครงงาน ขอท่ี 1 ใหผ เู รียนบอกแนวคดิ ที่ใชเ ปนกรอบความคิดในการ ตดั สินใจเลอื กหวั ขอในการทาํ โครงงานมาอยางนอย 3 แนวคดิ พรอม ทัง้ อธบิ าย 1.1............................................................................. ........................................................... ...................................... .................................................................................................. ................................. .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... 1.2............................................................................. ........................................................... ...................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 45 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

.................................................................................................. ................................. .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... 1.3............................................................................. ........................................................... ...................................... .................................................................................................. ................................. .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... 1.4............................................................................. ........................................................... ...................................... .................................................................................................. ................................. หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 46 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

.................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... ใบงานท่ี 9 เร่อื ง การเตรยี มการและกระบวนการจดั ทาํ โครงงานเพ่ือพฒั นาทกั ษะการเรียนรู คาํ ชแี้ จง ใหผ เู รยี นตอบคาํ ถามใหส มบรู ณ เรื่องที่ 2 การวางแผนทาํ โครงงานและข้ันตอนกระบวนการทํา โครงงาน ขอ ท่ี 1 การกําหนดชื่อของโครงงาน ผเู รยี นควรคํานึงถงึ ส่ิงตา งๆ ตอไปนีอ้ ยา งไร จงอธบิ ายเปน ขอ ๆ พอเขาใจ 1.1 ช่ือเรื่องควรกระชบั ชดั เจนและเฉพาะเจาะจง อธิบาย .................................................................................. ........................................................... ...................................... .................................................................................................. ................................. .................................................................................................. ....................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 47 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

.................................................................................................. ....................................................................... 1.2 ชอ่ื เร่ืองควรส่ือความหมายทบี่ งบอกเปาหมายท่ี ตอ งการศึกษา อธิบาย ...................................................................................... .................................................................................................. .................................................................................................. ........................... .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... 1.3 ชอ่ื เรื่องควรดึงดดู ความสนใจ เชญิ ชวนใหนาศกึ ษา อธบิ าย .......................................................................................... ................................................................. ................................ .................................................................................................. ....................................... .................................................................................................. ....................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 48 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

.................................................................................................. ....................................................................... 1.4 ช่อื เร่ืองตองใชภ าษาวิชาการและสุภาพเหมาะสม อธิบาย ...................................................................................... .................................................................................................. .................................................................................................. ........................... .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... ขอท่ี 2 ใหผ ูเ รียนเรียงลําดับการจดั ทําโครงงานใหถกู ตอ ง ขัน้ ตอนการจัดทําโครงงาน การจัดลาํ ดับ ขนั้ ตอน 1) การเขียนรายงานโครงงาน ลาํ ดับที่ 2) การวางแผนการทําโครงงาน ลําดบั ท่ี 3) การเลือกชื่อโครงงาน ลําดบั ท่ี 4) การดาํ เนนิ งานโครงงาน ลาํ ดับท่ี 5) การนําเสนอผลการจดั ทําโครงงาน ลาํ ดับที่ หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอ่ื พฒั นา 49 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

ขอ ที่ 3 ใหผ ูเรยี น เขยี นองคป ระกอบของการเขียนรายงานโครงงาน ทงั้ 3 สวน มาพอสังเขป ...................................................................................... .................................................................................................. .................................................................................................. ........................... .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ............................................................... .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 50 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

ขอที่ 4 แผนปฏบิ ตั ิงาน หมายถงึ อะไร .......................................................................................... .................................................................................................. .................................................................................................. ...................... .................................................................................................. ....................................................................... .................................................................................................. ....................................................................... หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 51 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)

บทที่ 5 การสะทอ นความคดิ เหน็ ตอ โครงงานเพอื่ พฒั นาทกั ษะ การเรยี นรู สาระสําคญั กิจกรรมสุดทายของการทําโครงงาน คือ การสะทอนความ คิดเห็น ซ่ึงเปนทักษะท่ีผูเรียนจะตองพัฒนาขึ้น ทั้งนี้ทักษะดังกลาวนี้มี ประโยชนกวางขวาง นอกจากนําไปสะทอนโครงงานแลว ยังสามารถ ป ร ะ ยุ ก ต ใ ช กั บ กิ จ ก ร ร ม ใ น ก า ร ดํ า เ นิ น ชี วิ ต ข อ ง ผู เ รี ย น ไ ด อ ย า ง หลากหลาย ผลการเรยี นทคี่ าดหวัง เพ่ือใหผูเรียนมีความรู ความเขาใจ มีเจตคติท่ีดี และสามารถ สะทอ นความคิดเห็นตอ โครงงานเพือ่ พฒั นาทักษะการเรยี นรู ขอบขา ยเนอ้ื หา การสะทอนความคดิ เหน็ ตอ โครงงานเพอื่ พฒั นาทักษะการเรยี นรู เรื่องที่ 1 แนวคิดเร่ืองการสะทอนความคิด เร่อื งที่ 2 ความสาํ คัญของการสะทอนความคดิ เรอ่ื งท่ี 1 แนวคดิ เรอื่ งการสะทอ นความคดิ (Reflection ) การสะทอนความคิดเปนรูปแบบหนึ่งของการคิดแบบอภิปรชั ญา (Metacognition) เปน การคดิ เก่ียวกบั การคิดของตนเอง การสะทอ น หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าเลอื กโครงงานเพอื่ พฒั นา 44 ทกั ษะการเรยี นรู (ทร 02006)