หลักสูตรผู้แนะนำกำรลงทุนตรำสำรท่มี ีควำมซบั ซ้อน Complex Products: Bond and Mutual Fund (P2) ศนู ย์ฝึกอบรมสมาคมบริษัทหลกั ทรัพย์ไทย ATI ASCO 1
โครงสร้ำงหลักสูตรผู้แนะนำกำรลงทุนตรำสำรท่มี ีควำมซบั ซ้อน รำยละเอียดหลักสูตร จำนวนข้อสอบ 10 บทท่ี 1 ตรำสำรหนีท้ ่มี ีควำมเส่ียงสูงหรือมคี วำมซบั ซ้อน 10 บทท่ี 2 กองทนุ รวมท่มี ีควำมเส่ียงสูงหรือมีควำมซับซ้อน 5 บทท่ี 3 กำรให้คำแนะนำกำรลงทุนในตรำสำรหนีแ้ ละกองทุนรวมท่มี ีควำม เส่ียงสูงหรือมีควำมซบั ซ้อน • ลกั ษณะข้อสอบ: แบบตวั เลอื ก (Multiple Choice) ในแตล่ ะข้อมี 4 ตวั เลือก • ระยะเวลาในการสอบ: 40 นาที • หลกั เกณฑ์การผา่ นการทดสอบ: 70% ของคะแนนรวม (18 คะแนนขนึ ้ ไป) 2
บทท่ี 1 ตรำสำรหนีท้ ่มี ีควำมเส่ียงสูงหรือมีควำมซบั ซ้อน ทบทวนลักษณะตรำสำรหนีเ้ ทยี บกับตรำสำรทุน 1. สทิ ธเิ รียกร้อง ผ้ถู ือตราสารหนีม้ ีสิทธิเรียกร้อง เหนือกวา่ ผ้ถู ือตราสารทนุ กรณี บริษัทเลกิ กิจการ 2. ลำดับสทิ ธเิ รียกร้อง ตราสารหนีไ้ มด่ ้อยสทิ ธิ มีสทิ ธิเรียกร้องเหนือกวา่ ตราสารหนี ้ ด้อยสทิ ธิ 3. กระแสเงนิ สดท่ผี ู้ถอื จะได้รับรำยงวด ดอกเบีย้ (ตราสารหนี)้ มีความสม่าเสมอ กวา่ เงินปันผล (ตราสารทนุ ) 4. วันครบกำหนดไถ่ถอน ตราสารหนีร้ ะบวุ นั ครบกาหนดไถถ่ อน ตราสารทนุ ไมร่ ะบวุ นั ครบกาหนดไถ่ถอน 3
ตรำสำรหนีท้ ่มี ีควำมเส่ียงสูงหรือมีควำมซบั ซ้อน ลักษณะของตรำสำรหนีท้ ่มี ีควำมเส่ียงสูงหรือมีควำมซับซ้อน 1. ความซบั ซ้อนที่ยากต่อการทาความเข้าใจ - การจา่ ยกระแสเงินสดไม่แนน่ อน - อายขุ องตราสารไมแ่ น่นอน - ลาดบั สิทธิในการชาระหนีค้ ืน 2. ความเสย่ี งที่สงู กวา่ ตราสารหนีแ้ ท้ - ความเสี่ยงด้านราคา - ความเสี่ยงด้านการชาระหนีค้ นื - ความเส่ยี งด้านสภาพคลอ่ งของตราสาร 4
ตรำสำรหนีท้ ่คี วำมซับซ้อนเกดิ จำกกำรมลี ักษณะคล้ำยตรำสำรทนุ (ตรำสำรก่งึ หนีก้ ่งึ ห้นุ สำมญั (Hybrid Securities)) มี 4 ประเภท ดงั นี ้ 1. ตราสารหนีท้ ่ีผ้ถู ือตราสารด้อยสทิ ธิในการได้รับชาระคืนกวา่ เจ้าหนีส้ ามญั ทว่ั ไป 2. ตราสาร Basel III 3. ตราสารหนีท้ ่ีครบกาหนดไถ่ถอนเมื่อมีการเลิกบริษัท 4. ตราสารหนีท้ ี่ผ้อู อกตราสารมีสิทธิเลอ่ื นการจ่ายดอกเบีย้ 5
ตรำสำรหนีท้ ่ผี ู้ถอื ตรำสำรด้อยสทิ ธิ ในกำรได้รับชำระคืนกว่ำเจ้ำหนีส้ ำมญั ท่วั ไป ประเภทของตราสาร ลาดบั ชนั้ ของสทิ ธิเรียกร้อง ห้นุ ก้มู ีประกนั หนี ้ ห้นุ ก้ไู มม่ ีประกนั ห้นุ ก้ดู ้อยสิทธิไมม่ ีประกนั ตราสารกง่ึ หนีก้ งึ่ ห้นุ สามญั และตราสารทางการเงนิ ท่ีนบั เป็นเงินกองทนุ ชนั้ ที่ 2 ทนุ ห้นุ บรุ ิมสทิ ธิและตราสารทางการเงนิ ที่นบั เป็นเงินกองทนุ ชนั้ ท่ี 1 ห้นุ สามญั 6
ผลตอบแทนและควำมเส่ียงจำกกำรลงทุนในตรำสำรหนีท้ ่ี ผู้ถือตรำสำรด้อยสทิ ธิในกำรได้รับชำระคืนกว่ำเจ้ำหนีส้ ำมัญท่ัวไป ผลตอบแทนจำกกำรลงทุน ดอกเบยี ้ แบบคงท่ี หรือ ลอยตวั หรือแบบผสม โดยอตั ราดอกเบยี ้ จะสงู กว่าอตั ราดอกเบยี ้ ของตราสาร หนีป้ กติที่มีอายเุ ท่ากนั และมีอนั ดบั ความน่าเชื่อถือเทา่ กนั หรือใกล้เคียงกนั เพ่ือชดเชยความเส่ยี งจาก การท่ีมีสิทธิด้อยกวา่ เจ้าหนีส้ ามญั ควำมเส่ียงในกำรลงทุน - ความเสี่ยงด้านเครดติ - ความเส่ยี งด้านอตั ราดอกเบีย้ แบง่ เป็น Price risk และ Reinvestment risk - ความเสี่ยงด้านสภาพคลอ่ ง 7
ตรำสำร Basel III ลักษณะพนื้ ฐำนของตรำสำร Basel III - เป็นตราสารหนีท้ ่ีผ้อู อกตราสาร (สถาบนั การเงนิ ) สามารถนบั เป็นเงินกองทนุ (สว่ นของทนุ )ได้ - ต้องมีการระบเุ ง่ือนไขท่ีจะแปลงเป็นทนุ หรือตดั หนีส้ ญู เม่ือเกิดเหตกุ ารณ์ trigger events - มีการออกจาหนา่ ยในปริมาณไม่มาก แคเ่ พียงพอตอ่ การไปนบั เป็นเงินกองทนุ ตามเกณฑ์ Basel - อตั ราดอกเบยี ้ มกั สงู กวา่ ตราสารหนีท้ ว่ั ไป เพื่อชดเชยความเส่ยี งทเ่ี พิ่มขนึ ้ - ตราสาร Basel III หรือ Contingent Convertible Bonds หรือเรียกสนั้ ๆ วา่ “CoCo Bonds” เกณฑ์ Basel III - ธนาคารพาณิชย์ต้องรักษาสดั สว่ นของเงินทนุ ตอ่ สนิ ทรัพย์เสี่ยงให้อย่ใู นระดบั ท่ีเหมาะสมตามมาตรฐาน - ยิ่งธนาคารลงทนุ ในสินทรัพย์เส่ยี งมากขนึ ้ เงินทนุ สารองก็จะต้องเพิ่มขนึ ้ ไปด้วย เพื่อรักษาอตั ราสว่ น เงินกองทนุ ตอ่ สินทรัพย์เส่ยี ง - การเพิ่มขนึ ้ ในสว่ นของเงินกองทนุ เป็นการป้ องกนั ความเส่ยี งอนั อาจจะเกิดแก่ผ้ฝู ากเงิน เพราะหากเกิด ปัญหาขนึ ้ ย่อมกระทบตอ่ เงินกองทนุ ก่อนเป็นอนั ดบั แรก 8
ตวั อย่ำง ตรำสำร Basel III ชื่อตราสาร “ตราสารด้อยสทิ ธิเพื่อนบั เป็นเงินกองทนุ ประเภทที่ 2 ธนาคารกรุงศรีอยธุ ยา จากดั (มหาชน) ครัง้ ท่ี 1/2560 ครบกาหนดไถ่ ถอนปี พ.ศ. 2570 ซงึ่ ผ้อู อกตราสารเงินกองทนุ มีสทิ ธิไถถ่ อนกอ่ นกาหนด และมีข้อกาหนดให้สามารถตดั เป็นหนีส้ ญู (ทงั้ ชื่อยอ่ ตราสาร จานวนหรือบางสว่ น) หากทางการตดั สินใจเข้าชว่ ยเหลือทางการเงินแกผ่ ้อู อกตราสารเงินกองทนุ ” อตั ราดอกเบยี ้ ประเภทตราสาร BAY272A ประเภทการเสนอขาย PP (II&HNW / II / HNW) การไถถ่ อนกอ่ นกาหนด ลกั ษณะการร่วมรับผลขาดทนุ คงท่ี 3.50% ตอ่ ปี จา่ ยทกุ 3 เดอื น อายตุ ราสาร 10 ปี 6 เดอื น ลาดบั การได้รับการชาระหนี ้ ด้อยสทิ ธิ / ไมม่ ีหลกั ประกนั / ไมม่ ี อนั ดบั ความนา่ เช่ือถือ AA+ (tha) โดย Fitch (Thailand) ผ้แู ทนผ้ถู ือตราสาร ผ้อู อกมีสิทธิไถถ่ อนตราสารกอ่ นครบกาหนดได้เมื่อเกิดเหตกุ ารณ์ตามที่กาหนดไว้ในข้อกาหนดสิทธิ เชน่ ณ วนั กาหนด ชาระดอกเบยี ้ ใดๆหลงั จาก 5 ปี นบั จากวนั ออกตราสาร เป็นต้น หรือเมื่อได้รับความเหน็ ชอบจากธนาคารแหง่ ประเทศไทย ผ้ลู งทนุ ร่วมรับผลขาดทนุ หากผ้อู อกตราสารไมส่ ามารถดาเนนิ กิจการตอ่ ไปได้และทางการตดั สนิ ใจเข้าชว่ ยเหลือทาง การเงิน ทงั้ นี ้อาจตดั เป็นหนีส้ ญู ทงั้ จานวนหรือบางสว่ น และอาจยกเลกิ ดอกเบยี ้ ซงึ่ เกิดขนึ ้ แล้วแตย่ งั ไมม่ ีกาชาระคนื หลงั เจ้าหนีบ้ รุ ิมสิทธิและเจ้าหนีไ้ มด่ ้อยสิทธิ แตก่ อ่ นผ้ถู ือตราสารทางการเงินท่ีนบั เป็นเงินกองทนุ ชนั้ ท่ี 1 ผ้ถู ือห้นุ สามญั และผ้ถู ือห้นุ บรุ ิมสิทธิ (ลาดบั ที่ 3 ตามรูป) 1 • เจา้ หนี้บรุ มิ สิทธิ 2 • เจ้าหน้ีสามัญ รวมผ้ฝู ากเงิน 3 • ผถู้ อื ตราสารเงนิ กองทนุ และผถู้ ือตราสารทางการเงินทน่ี ับเปน็ เงินกองทุนชั้นท่ี 2 รายอ่ืน 4 • ผถู้ อื ตราสารทางการเงนิ ทีน่ บั เป็นเงินกองทนุ ช้ันที่ 1 5 • ผู้ถือหนุ้ สามัญและผูถ้ อื หุ้นบุริมสทิ ธิ
ผลตอบแทนและควำมเส่ียงจำกกำรลงทุนในตรำสำร Basel III ผลตอบแทนจำกกำรลงทุน ดอกเบยี ้ รับ ซง่ึ จะสงู กวา่ ตราสารหนีท้ วั่ ๆไป ควำมเส่ียงในกำรลงทุน ควำมเส่ียงด้ำนเครดติ มีเง่ือนไขให้ผ้อู อกเลอ่ื นการจา่ ยหรือไมจ่ า่ ยดอกเบยี ้ ได้ โดยไมน่ บั เป็นเหตผุ ิดนดั ชาระหนี ้และมีความเส่ยี งในการสญู เสียเงินต้น หากโดนตดั หนีส้ ญู เมื่อเกิดเหตกุ ารณ์ trigger events ควำมเส่ียงด้ ำนอัตรำดอกเบยี ้ ควำมเส่ียงด้ำนสภำพคล่อง มีการซอื ้ ขายในตลาดรองไมม่ าก เน่ืองจากเป็นตราสารที่มีลกั ษณะเฉพาะ ควำมเส่ียงจำกกำรถูกไถ่ถอนคนื ก่อนครบกำหนด ทาให้นกั ลงทนุ มีความเสีย่ งด้าน Reinvestment risk เพ่ิมขนึ ้ 10
ตรำสำรหนีท้ ่คี รบกำหนดไถ่ถอนเม่ือมีกำรเลิกบริษัท (Perpetual Bond) ลักษณะพนื้ ฐำนของตรำสำร Perpetual Bond - ไม่มีกาหนดไถ่ถอน ให้สิทธิผ้อู อกในการชาระเงินต้นคืนเพียงครัง้ เดียวเมื่อเลิกกิจการ - ผ้อู อกตราสารมกั จะแฝงสิทธิบางอยา่ งไว้ เชน่ สิทธิในการไมจ่ ่ายดอกเบยี ้ ในปีท่ีไมม่ ีกาไร สิทธิในการ ไถ่ถอนคืนเม่ือพ้นช่วงเวลาหนง่ึ (call option) สิทธิในการเลื่อนจา่ ยดอกเบยี ้ โดยไม่จากดั เวลาและ จานวนครัง้ - สิทธิตา่ งๆ มกั จะเป็นสิทธิที่ให้ประโยชน์กบั บริษัทผ้อู อกตราสารมากกวา่ ผ้ลู งทนุ - ผ้อู อกมกั ไถ่ถอนคนื เมื่อไมไ่ ด้รับ tax-shield benefit จากดอกเบยี ้ จา่ ย หรือกรณีนบั Perpetual Bond เป็นสว่ นของทนุ ในบญั ชีได้น้อยลง ซง่ึ อาจทาให้คา่ D/E Ratio เพ่ิมขนึ ้ 11
ตวั อย่ำง Perpetual Bond ช่ือตรำสำร หุ้นกู้ด้อยสทิ ธิท่ีมีลักษณะคล้ำยตรำสำรทุน ไถ่ถอนเม่ือเลิกบริษัท ซ่งึ ผู้ออกหุ้นกู้มีสทิ ธไิ ถ่ถอนก่อนกำหนด และมีสิทธเิ ล่ือนชำระดอกเบีย้ ช่ือย่อตรำสำร ออกไปโดยไม่มีเง่อื นไขใดๆ ของบริษัท ซีพี ออลล์ จำกัด (มหำชน) ครัง้ ท่ี 1/2560 (“ห้นุ กู้” อำยตุ รำสำร ประเภทตรำสำร CPALL17PA ประเภทกำรเสนอขำย PO อัตรำดอกเบีย้ ไม่มีกำหนดระยะเวลำ (Perpetual) กำรไถ่ถอนก่อนกำหนด ด้อยสทิ ธิ / คล้ำยทุน / ไม่มีประกัน / มีผู้แทนผู้ อันดับควำมน่ำเช่ือถอื BBB(tha) จดั ดนั ดบั โดย Fitch (Thailand) สิทธใิ นกำรเล่ือนชำระดอกเบีย้ ถือตรำสำร ลำดบั กำรได้รับกำรชำระหนี้ ลอยตัว จ่ำยชำระทกุ 6 เดือน โดยมีเง่อื นไขดงั ต่อไปนี้ ปี ท่ี 1-5: คงท่ี ร้อยละ 5.00 ต่อปี ปี ท่ี 6-10: อัตรำผลตอบแทนพันธบัตรรัฐบำลอำยุ 5 ปี + Initial Credit Spread + 0.50% ต่อปี ปี ท่ี 11-50: อัตรำผลตอบแทนพันธบัตรรัฐบำลอำยุ 5 ปี + Initial Credit Spread + 1.10% ต่อปี ตงั้ แต่ปี ท่ี 51: อัตรำผลตอบแทนพนั ธบัตรรัฐบำลอำยุ 5 ปี + Initial Credit Spread + 2.10% ต่อปี * Initial Credit Spread = 3.07% ต่อปี ผู้ออกมีสทิ ธไิ ถ่ถอนตรำสำรก่อนครบกำหนดได้เม่ือเกิดเหตกุ ำรณ์ดังต่อไปนี้ • วันครบกำหนด 5 ปี นับจำกวนั ออกหุ้นกู้ หรือวันชำระดอกเบีย้ หุ้นกู้แต่ละครัง้ ภำยหลังจำกปี ท่ี 5 • ผู้ออกห้นุ กู้ไม่สำมำรถนำดอกเบีย้ ท่ชี ำระให้แก่ผู้ถือห้นุ กู้มำหักภำษีได้ • มีกำรเปล่ียนแปลงในวธิ ีกำรจัดอันดับของห้นุ กู้ หรือกำรตีควำมในวธิ ีกำรจัดอันดับของหุ้นกู้ ทำให้ผู้ออกห้นุ กู้สำมำรถนับหุ้นกู้ท่อี อกนี้ เป็ นตรำสำรทุนของผู้ออกห้นุ กู้ได้น้อยลงกว่ำท่ีผู้ออกหุ้นกู้สำมำรถรับได้ก่อนวันเปล่ียนแปลง • มีกำรเปล่ียนแปลงในหลักกำรบัญชีท่ีผู้ออกห้นุ กู้ต้องปฏิบัติตำม ทำให้ผู้ออกห้นุ กู้สำมำรถนับหุ้นกู้ท่ีออกนีเ้ ป็ นส่วนของผู้ถือหุ้นของผู้ ออกหุ้นก็ได้น้อยลงกว่ำ ณ วนั ออกห้นุ กู้ หรือไม่สำมำรถนับห้นุ กู้ท่อี อกนีเ้ ป็ นส่วนของผู้ถอื หุ้นได้ ผู้ออกหุ้นกู้มีสทิ ธทิ ่ีจะเล่ือนกำรชำระดอกเบีย้ ให้แก่ผู้ถือห้นุ โดยไม่จำกัดระยะเวลำและจำนวนครัง้ โดยผู้ออกหุ้นกู้จะสะสมดอกเบีย้ ท่ผี ู้ออก หุ้นกู้ไม่ได้ชำระและดอกเบีย้ ค้ำงชำระให้แก่ผู้ถือห้นุ กู้ แต่ผู้ถอื หุ้นกู้ไม่มีสทิ ธิได้รับดอกเบีย้ หรือผลตอบแทนอ่ืนใดในดอกเบีย้ ท่ีผู้ออกห้นุ กู้ ไม่ได้ชำระและดอกเบีย้ ค้ำงชำระสะสมดังกล่ำว หลังจำกเจ้ำหนีบ้ ุริมสิทธแิ ละเจ้ำหนีไ้ ม่ด้อยสทิ ธิ โดยสทิ ธขิ องผู้ถือหุ้นกู้นีจ้ ะเท่ำเทียมกับสทิ ธิของผู้ถือห้นุ บุริมสทิ ธขิ องผู้ออกห้นุ กู้ แต่จะมี12 สิทธกิ ่อนหน้ำผู้ถอื ห้นุ สำมัญของผู้ออกหุ้นกู้
ผลตอบแทนและควำมเส่ียงจำกกำรลงทุนใน Perpetual Bond ผลตอบแทนจำกกำรลงทนุ ดอกเบยี ้ รับแบบคงท่ี / ลอยตวั / ผสม ซง่ึ จะสงู กวา่ ตราสารหนีท้ ว่ั ๆไป ควำมเส่ียงในกำรลงทุน ควำมเส่ียงด้ำนสภำพคล่อง เนื่องจาก Perpetual Bond ไมม่ ีการกาหนดอายุ โดยจะไถ่ถอนเม่ือเลิก กิจการหรือเม่ือผ้อู อกใช้สทิ ธิไถ่ถอนคืนในชว่ งอายขุ องตราสาร ควำมเส่ียงท่ผี ู้ออกมีสิทธิเล่ือนกำรจ่ำยดอกเบยี้ โดยไมจ่ ากดั เวลาและจานวนครัง้ และจะทาให้ผ้ถู ือ Perpetual Bond ได้รับผลตอบแทนที่แท้จริงตา่ กวา่ อตั ราดอกเบยี ้ ที่ระบไุ ว้ในข้อกาหนดสทิ ธิ ควำมเส่ียงจำกกำรถูกไถ่ถอนคนื ตรำสำร ในราคาเท่ากบั เงินต้นตามห้นุ ก้ทู งั้ จานวนรวมถึงภาระ ดอกเบยี ้ ท่ีเกิดขนึ ้ แล้ว และจะทาให้นกั ลงทนุ มีความเสยี่ งด้าน Reinvestment risk เพิ่มขนึ ้ 13
ตรำสำรหนีท้ ่ผี ู้ออกตรำสำรมีสิทธิเล่ือนกำรจ่ำยดอกเบยี้ ลักษณะพนื้ ฐำนของตรำสำรหนีท้ ่ผี ู้ออกตรำสำรมีสิทธิเล่ือนกำรจ่ำยดอกเบยี้ - ผ้อู อกตราสารสามารถเลือ่ นการชาระดอกเบีย้ และดอกเบยี ้ ค้างชาระโดยไม่จากดั ระยะเวลาและ จานวนครัง้ ในปีที่บริษัทมีผลการดาเนินไมด่ ี โดยไม่ถือเป็นเหตผุ ิดนดั ชาระหนี ้ - หากผ้อู อกตราสารใช้สทิ ธิในการเล่ือนชาระดอกเบีย้ จะต้องไม่ทาการดงั ตอ่ ไปนี ้ 1. ประกาศหรือจ่ายปันผลแก่ผ้ถู ือห้นุ 2. ชาระดอกเบยี ้ หรือแจกจา่ ยทรัพย์สนิ ใดๆ แก่ผ้ถู ือหลกั ทรัพย์ท่ีมีสถานะทางกฎหมายเท่าเทียมหรือ ด้อยกวา่ 3. ไถ่ถอน ลด ยกเลิก ซอื ้ หรือ ซอื ้ คืนซงึ่ หลกั ทรัพย์ของผ้อู อกตราสารที่มีสถานะทางกฎหมายเท่าเทียม หรือด้อยกวา่ หากฝ่ าฝื นข้อใดข้อหนงึ่ ให้ถือวา่ ดอกเบีย้ ค้างชาระถงึ กาหนดชาระทนั ที 14
ผลตอบแทนและควำมเส่ียงจำกกำรลงทุนใน ตรำสำรหนีท้ ่ีผู้ออกตรำสำรมีสทิ ธเิ ล่ือนกำรจ่ำยดอกเบีย้ ผลตอบแทนจำกกำรลงทนุ ดอกเบยี ้ รับแบบคงท่ี / ลอยตวั / ผสม ซง่ึ จะสงู กวา่ ตราสารหนีท้ วั่ ๆไป ควำมเส่ียงในกำรลงทุน ควำมเส่ียงจำกกำรท่ผี ู้ถือตรำสำรอำจไม่ได้รับชำระดอกเบยี้ และดอกเบยี้ ค้ำงชำระในวันชำระ ดอกเบยี้ ทาให้ผ้ลู งทนุ ได้รับผลตอบแทนที่แท้จริงตา่ กวา่ อตั ราดอกเบยี ้ ท่ีได้ระบไุ ว้ และการเลือ่ นชาระ ดอกเบยี ้ อาจสง่ ผลในทางลบตอ่ ราคาตลาดของตราสาร ทาให้ราคามีความผนั ผวนมากกวา่ ตราสารหนี ้ ทว่ั ไป ควำมเส่ียงจำกกำรท่ตี รำสำรหนีท้ ่ผี ู้ออกตรำสำรมสี ิทธิเล่ือนกำรจ่ำยดอกเบยี้ มกั จะมีสถำนะเป็ น ห้นุ ก้ดู ้อยสิทธิ 15
ข้อควรพจิ ำรณำในกำรลงทนุ ในตรำสำรก่งึ หนีก้ ่งึ หุ้นสำมญั 1. ความเส่ียงเกี่ยวกบั การดาเนินธรุ กิจของบริษัทผ้อู อกตราสาร 2. ความเส่ยี งจากการเป็นตราสารท่ีไมม่ ีการกาหนดอายุ จงึ มีความเป็นไปได้ที่ผ้ถู ือตราสารอาจไมไ่ ด้ รับเงินต้นคืนระหวา่ งท่ีถือตราสารนนั้ 3. ผ้ถู ือตราสารอาจไม่ได้รับการชาระดอกเบยี ้ และดอกเบีย้ ค้างชาระในวนั ครบกาหนดชาระดอกเบีย้ 4. ผ้อู อกตราสารอาจทาการไถ่ถอนคืนตราสาร เมื่อเกิดเหตกุ ารณ์ตามที่ระบใุ นเงื่อนไข 5. ตราสารกงึ่ หนีก้ ง่ึ ห้นุ สามญั มกั ถกู จาแนกเป็นห้นุ ก้ดู ้อยสิทธิ ตรำสำรก่งึ หนีก้ ่ึงหุ้นสำมัญจงึ เหมำะกับ ผู้ลงทนุ ท่มี คี วำมรู้ควำมเข้ำใจในตรำสำรประเภทนีค้ ่อนข้ำงดี มกี ำรตดิ ตำมฐำนะกำรเงนิ ของบริษัทผู้ออกตรำสำรอย่ำงต่อเน่ือง สำมำรถลงทนุ แบบระยะยำวได้ และสำมำรถรับควำมเส่ียงได้สูง 16
ตรำสำรหนีท้ ่คี วำมซบั ซ้อนเกิดจำกกำรมีอนุพนั ธ์แฝง (ห้นุ กู้อนุพนั ธ์) ลักษณะพนื้ ฐำนของห้นุ กู้อนุพนั ธ์ (Structured Notes) - มีการจ่ายอตั ราดอกเบยี ้ ท่ีอ้างอิงกบั ดชั นีตา่ งๆ - ลกั ษณะเป็น Yield Enhancement Products มีลกั ษณะการจ่ายผลตอบแทนจาก 2 องค์ประกอบ หลกั ได้แก่ • ผลตอบแทนจากตราสารหนีห้ ลกั เชน่ คปู อง • ผลตอบแทนสว่ นเพ่มิ (Yield Enhancement) เป็นผลตอบแทนจากสว่ นของอนพุ นั ธ์แฝง (Embedded Derivatives) ซง่ึ ผลตอบแทนไมแ่ น่นอนแปรผนั ไปตามหลกั ทรัพย์อ้างอิง เช่น ราคาห้นุ ดชั นีห้นุ อตั ราดอกเบยี ้ อตั ราแลกเปลี่ยน ราคาสินค้าโภคภณั ฑ์ เป็นต้น - ลกั ษณะโครงสร้างของห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์ • ค้มุ ครองเงินต้น (Capital Protected Products) แม้ว่าราคาของตวั แปรอ้างอิงจะไม่เป็นไป ตามระดบั ท่ีกาหนดไว้ • อตั ราการมีสว่ นร่วม (Participation Products) ผลตอบแทนแปรผนั ตามผลตอบแทนของตวั แปรอ้างอิง (Participation Rate) ซง่ึ เป็นจานวนที่ได้กาหนดไว้เป็นจานวนที่แนน่ อนลว่ งหน้า (Fixed Percentage) 17
ตรำสำรหนีท้ ่ีควำมซับซ้อนเกดิ จำกกำรมอี นุพันธ์แฝง (หุ้นกู้อนุพนั ธ์) มี 4 ประเภท ดงั นี ้ 1. Equity-linked notes 2. Interest rate-linked notes 3. Foreign exchange-linked notes 4. Commodity-linked notes ลักษณะพนื้ ฐำนของ Equity-linked notes - เป็นห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์ท่ีมีเง่ือนไขการจ่ายผลตอบแทนอ้างองิ กบั ดชั นีตลาดห้นุ เชน่ SET Index , Nikkei - ตอบสนองความต้องการผ้ลู งทนุ ที่ไมต่ ้องการลงทนุ ในตลาดห้นุ โดยตรง แตย่ งั คงอยากได้ผลตอบแทนที่ อ้างอิงกบั ดชั นีตลาดห้นุ 18
ตัวอย่ำง Equity-linked notes ช่ือตรำสำร หุ้นกู้อนุพนั ธ์ระยะสัน้ ซ่งึ เปล่ียนมือไม่ได้และมีกำรไถ่ถอนอ้ำงอิงกับ หุ้นสำมัญของ บริษัท ท่ำอำกำศยำนไทย จำกัด (มหำชน) ท่อี อกโดย บริษัทหลักทรัพย์ ไทยพำณชิ ย์ จำกัด มูลค่ำ 80 ล้ำนบำท อำยุ 92 วนั ครบกำหนดไถ่ถอนปี พ.ศ. 2560 ภำยใต้โครงกำรออกหุ้นกู้ระยะสัน้ ช่ือย่อยตรำสำร ของบริษัทหลักทรัพย์ ไทยพำณิชย์ จำกัด ครัง้ ท่ี 1/2560 ตวั แปรอ้ำงอิง SCBS17D15G ประเภทกำรเสนอขำย PP (II&HNW / II HNW) ประเภทตรำสำร มูลค่ำท่ตี รำไว้ รำคำห้นุ บริษัท ท่ำอำกำศยำนไทย จำกัด อำยุตรำสำร 92 วนั อัตรำดอกเบีย้ (มหำชน) อันดับควำมน่ำเช่ือถือ AA (tha) จดั ดนั ดบั โดย Fitch (Thailand) Strike Price เง่อื นไขกำรจ่ำยผลตอบแทน ไม่ด้อยสทิ ธิ / ไม่มีประกัน 80,000,000 บำท อัตรำกำรมีส่ วนร่ วม 1.50% คงท่ี 1.65% ต่อปี ชำระ ณ วันครบอำยุตรำสำร กำรคุ้มครองเงนิ ต้น มี โดยค้มุ ครองทงั้ เงนิ ต้นและดอกเบยี ้ 56.75 บำทต่อห้นุ 1. ชำระเงนิ คืนขัน้ ต่ำ หำกรำคำห้นุ บริษัท ท่ำอำกำศยำนไทย จำกัด (มหำชน) ณ วันท่ที ำกำรประเมินรำคำ (Valuation Date) น้อยกว่ำ หรือเท่ำกับ 56.75 บำท ผู้ถอื ห้นุ กู้อนุพนั ธ์จะได้รับชำระเงนิ คืนขัน้ ต่ำเป็ นเงนิ ต้นและดอกเบีย้ อัตรำ 1.65% ต่อปี ในวันครบกำหนด อำยุตรำสำร 2. ชำระเงนิ คืนขัน้ ต่ำบวกผลตอบแทนส่วนเพ่มิ หำกรำคำห้นุ บริษัท ท่ำอำกำศยำนไทย จำกัด (มหำชน) ณ วนั ท่ที ำกำรประเมนิ รำคำ (Valuation Date) มำกกว่ำ 56.75 บำท ผู้ถอื ห้นุ กู้อนุพันธ์จะได้รับชำระเงนิ คืนขัน้ ต่ำเป็ นเงนิ ต้นและดอกเบีย้ อัตรำ 1.65% ต่อปี พร้อม ทงั้ อัตรำผลตอบแทนส่วนเพ่มิ ซ่งึ แปรตำมอัตรำกำรเปล่ียนแปลงของรำคำหุ้น บริษัท ท่ำอำกำศยำนไทย จำกัด (มหำชน) ท่เี พ่มิ ขนึ้ สูง กว่ำ 56.75 คูณกับอัตรำกำรมีส่วนร่วม 1.50% ในวนั ครบกำหนดอำยุตรำสำร ทงั้ นี้ เง่อื นไขในกำรจ่ำยผลตอบแทน มีสูตรกำรคำนวณ ดงั นี้ 19 จำนวนเงนิ ท่ชี ำระคืน = เงนิ ต้น + ดอกเบีย้ ขัน้ ต่ำ + ผลตอบแทนส่วนเพ่มิ โดย ผลตอบแทนส่วนเพ่มิ = max[(((รำคำห้นุ อ้ำงอิง ณ Valuation Date/56.75)-1)*1.50%*เงนิ ต้น),0]
ผลตอบแทนและควำมเส่ียงจำกกำรลงทุนใน Equity-linked notes ผลตอบแทนจำกกำรลงทุน -ผลตอบแทนในรูปดอกเบยี ้ คงที่ขนั้ ต่า -ผลตอบแทนจากการเปลย่ี นแปลงของดชั นีตลาดห้นุ อ้างอิง ควำมเส่ียงในกำรลงทุน ควำมเส่ียงด้ำนเครดติ ของผู้ออกหุ้นก้อู นุพนั ธ์ ควำมเส่ียงจำกกำรเปล่ียนแปลงรำคำตลำดของหลกั ทรัพย์อ้ำงองิ ควำมเส่ียงจำกเหตุกำรณ์ท่เี ก่ียวข้องกบั บริษัทผู้ออกหลักทรัพย์อ้ำงองิ เชน่ การจา่ ยปันผลพิเศษ การออกจาหนา่ ย warrant หรือการควบรวมกิจการ ควำมเส่ียงด้ำนสภำพคล่อง ห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์สว่ นใหญ่ไมไ่ ด้นามาจดทะเบยี นในตลาดรอง 20
ตัวอย่ำง Equity-linked notes ห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์ท่ีออกโดยบริษัท A อายุ 180 วนั เสนอขายผ้ลู งทนุ ในมลู คา่ ท่ีตราไว้ 1,000,000 บาท มกี ารกาหนดการจา่ ย ผลตอบแทนในอตั ราคงท่ี 1.0% ต่อปี และอตั ราสว่ นเพ่มิ ซงึ่ ประกอบไปด้วยอตั ราผลตอบแทนสว่ นเพิ่มแบบคงท่ี 0.1% ตอ่ ปี และ แบบผนั แปรโดยอ้างอิงกบั ราคาห้นุ ZYX ซง่ึ ปัจจบุ นั มีราคา 10 บาทตอ่ ห้นุ โดยห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์นีถ้ กู กาหนดโครงสร้างให้มีอตั ราการ ค้มุ ครองเงินต้นท่ี 100% และอตั ราการมีสว่ นร่วม (Participation Rate) ที่ 40% พร้อมทงั ้ กาหนดเง่ือนไขการจา่ ยผลตอบแทน ดงั นี ้ กรณีท่ี 1: กรณีเกิด Trigger Event – สมมติให้ราคาห้นุ ZYX มรี าคาปิดท่ี 15.50 บาทต่อห้นุ ในช่วงเวลาที่ห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์ยงั ไมค่ รบ กาหนด ผ้ลู งทนุ จะได้รับชาระเงนิ คืนในวนั ที่ครบกาหนดเป็นจานวนเทา่ กบั (มลู ค่าท่ีตราไว้ * อตั ราการค้มุ ครองเงินต้น 100%) + (ผลตอบแทนคงที่ 1%) + (ผลตอบแทนส่วนเพม่ิ แบบคงที่ 0.1%) (1,000,000*100%) + (1,000,000*1%*180/365) + (1,000,000*0.1%*180/365) = 1,005,424.66 บาท หรือคิดเป็นอตั ราผลตอบแทน 0.54% กรณีท่ี 2: กรณีไมเ่ กิด Trigger Event – สมมตใิ ห้ราคาห้นุ ZYX ในวนั ครบกาหนดของห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์มรี าคาปิดท่ีสงู กวา่ หรือเท่ากบั 15 บาทต่อห้นุ เชน่ ห้นุ ZYX มรี าคาปิดท่ี 17 บาทต่อห้นุ ผ้ลู งทนุ จะได้รับชาระเงนิ คืนในวนั ที่ครบกาหนดเป็นจานวนเทา่ กบั (มลู คา่ ที่ตราไว้ * อตั ราการค้มุ ครองเงินต้น 100%) + (ผลตอบแทนคงท่ี 1%) + (ผลตอบแทนส่วนเพมิ่ แบบคงที่ 0.1%) 21 (1,000,000*100%) + (1,000,000*1%*180/365) + (1,000,000*0.1%*180/365) = 1,005,424.66 บาท หรือคดิ เป็นอตั ราผลตอบแทน 0.54%
ตวั อย่ำง Equity-linked notes ห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์ที่ออกโดยบริษัท A อายุ 180 วนั เสนอขายผ้ลู งทนุ ในมลู ค่าที่ตราไว้ 1,000,000 บาท มีการกาหนดการจา่ ย ผลตอบแทนในอตั ราคงท่ี 1.0% ตอ่ ปี และอตั ราสว่ นเพม่ิ ซงึ่ ประกอบไปด้วยอตั ราผลตอบแทนสว่ นเพม่ิ แบบคงท่ี 0.1% ต่อปี และ แบบผนั แปรโดยอ้างอิงกบั ราคาห้นุ ZYX ซง่ึ ปัจจบุ นั มีราคา 10 บาทต่อห้นุ โดยห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์นีถ้ กู กาหนดโครงสร้างให้มอี ตั ราการ ค้มุ ครองเงนิ ต้นท่ี 100% และอตั ราการมสี ว่ นร่วม (Participation Rate) ท่ี 40% พร้อมทงั ้ กาหนดเง่ือนไขการจ่ายผลตอบแทน ดงั นี ้ กรณีท่ี 3: กรณีไมเ่ กิด Trigger Event – สมมติให้ราคาห้นุ ZYX ในวนั ครบกาหนดของห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์มีราคาปิดที่สงู กว่าหรือเท่ากบั 10 บาทตอ่ ห้นุ แต่ต่ากวา่ 15 บาทตอ่ ห้นุ เช่น ห้นุ ZYX มรี าคาปิดที่ 12 บาทต่อห้นุ ผ้ลู งทนุ จะได้รับชาระเงนิ คืนในวนั ที่ครบ กาหนดเป็ นจานวนเท่ากบั (มลู คา่ ที่ตราไว้ * อตั ราการค้มุ ครองเงินต้น 100%) + (ผลตอบแทนคงที่ 1%) + (มลู คา่ ท่ีตราไว้ * อตั ราการมีสว่ นร่วม * อตั ราผลตอบแทนจากห้นุ ZYX) (1,000,000*100%) + (1,000,000*1%*180/365) + (1,000,000*40%*(12-10)/10) = 1,084,931.51 บาท หรือคดิ เป็นอตั ราผลตอบแทน 8.49% กรณีที่ 4: กรณีไมเ่ กิด Trigger Event – สมมติให้ราคาห้นุ ZYX ในวนั ครบกาหนดของห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์มรี าคาปิดที่ต่ากว่า10 บาทตอ่ ห้นุ ผ้ลู งทนุ จะได้รับชาระเงนิ คืนในวนั ท่ีครบกาหนดเป็นจานวนเทา่ กบั เท่ากบั (มลู คา่ ท่ีตราไว้ * อตั ราการค้มุ ครองเงินต้น 100%) + (ผลตอบแทนคงที่ 1%) (1,000,000*100%) + (1,000,000*1%*180/365) = 1,004,931.51 บาท 22 หรือคดิ เป็นอตั ราผลตอบแทน 0.49%
ตัวอย่ำง Equity-linked notes เงินลงทนุ 1,000,000 ราคาห้นุ XYZ มากกว่า ราคาห้นุ XYZ มากกวา่ ได้รับเงินคืน 1,005,425 ผลตอบแทน 0.00% หรือเทา่ กบั 15 บาท หรือเทา่ กบั 15 บาท หรือ 0.54% ราคาห้นุ XYZ น้อยกว่า ราคาห้นุ XYZ = 12 บาท ได้รับเงนิ คืน 1,084,932 15 บาท หรือ 8.49% ราคาห้นุ XYZ น้อยกวา่ วนั เริ่มต้นลงทนุ ชว่ งเวลาหลงั ลงทนุ 10 บาท เงินลงทนุ 1,004,932 ผลตอบแทน 0.49% วนั ครบอายตุ ราสาร 23
Interest rate-linked notes ลักษณะพนื้ ฐำนของ Interest rate-linked notes - เป็นผลติ ภณั ฑ์การลงทนุ ที่มีเงื่อนไขการจา่ ยผลตอบแทนโดยอ้างอิงกบั อตั ราดอกเบีย้ ในตลาดเงนิ เชน่ THBFIX 6 เดือน หรือ MLR ผลตอบแทนจำกกำรลงทุน ผกู กบั ระดบั ของอตั ราดอกเบยี ้ อ้างอิง ควำมเส่ียงในกำรลงทุน 24 ความเสย่ี งจากความผนั ผวนของอตั ราดอกเบยี ้ อ้างอิง ความเส่ียงด้านเครดิตของผ้อู อก ความเสี่ยงด้านสภาพคลอ่ ง
ตัวอย่ำง Interest rate-linked notes ช่ือตรำสำร หุ้นกู้อนุพนั ธ์แฝงชนิดระบุช่อื ผู้ถอื ประเภทไม่ด้อยสิทธิ ไม่มีประกัน ไม่มีกำรแปลงสภำพ และไม่มีผ้แู ทนผู้ถอื หุ้นก้ทู ่มี อี นุพนั ธ์แฝง ตัวแปรอ้ำงอิง อ้ำงองิ กับอตั รำดอกเบยี้ ประเภท Callable Invest Floater Note ออกโดยธนำคำรซีไอเอม็ บี ไทย จำกัด (มหำชน) ภำยใต้โครงกำร หุ้นกู้ท่มี อี นุพันธ์แฝงของธนำคำร ซีไอเอม็ บีไทย จำกัด (มหำชน) ครัง้ ท่ี 1/2559 อตั รำดอกเบีย้ THBFIX 6M ประเภทกำรเสนอขำย PP (II&HNW / II / HNW) ประเภทตรำสำร ไม่ด้อยสิทธิ / ไม่มีประกัน / ไม่มีผ้แู ทนถอื อำยตุ รำสำร 5 ปี มูลค่ำท่ีตรำไว้ ตรำสำร อนั ดับควำมน่ำเช่ือถอื อตั รำดอกเบยี้ AA (tha) จดั ดันดบั โดย Fitch 5,000,000 บำท (Thailand) ไม่มี ลอยตวั แปรผกผันกับอัตรำดอกเบยี้ อัตรำกำรมีส่ วนร่ วม Strike Price 4.00% ต่อปี กำรคุ้มครองเงนิ ต้น มี กำรไถ่ถอนก่อนกำหนด ผู้ออกสำมำรถใช้สทิ ธิในกำรชำระคืนเงนิ ต้นเต็มจำนวนก่อนวันครบอำยุได้ ณ วนั จ่ำยดอกเบีย้ แต่ละงวด โดยในกรณีท่ผี ้อู อกใช้ สทิ ธิดังกล่ำว ผ้ถู อื ตรำสำรจะมีสทิ ธิได้รับคนื เงนิ ต้นเตม็ จำนวน 100% พร้อมดอกเบีย้ ค้ำงจำนวนจนถงึ วนั ก่อนวนั จ่ำยดอกเบยี้ ท่ผี ู้ เง่อื นไขกำรจ่ำยผลตอบแทนใน ออกใช้สทิ ธิในกำรไถ่ถอนหุ้นก้ทู ่มี อี นุพนั ธ์แฝงก่อนครบกำหนดอำยุ แต่ ละงวดกำรจ่ ำยดอกเบยี ้ 1. กรณีแย่สุด หำกอตั รำดอกเบยี้ THBFIX 6M ในงวดกำรชำระดอกเบยี้ ทุกงวดจนกระท่งั ครบอำยุตรำสำรหรือจนถงึ เวลำท่ผี ู้ ออกหุ้นก้อู นุพนั ธ์ไถ่ถอนก่อนกำหนด มำกกว่ำหรือเท่ำกบั 4.00% ต่อปี ผู้ถอื หุ้นก้อู นุพนั ธ์จะได้รับชำระเงนิ คนื เพียงเงนิ ต้น 5,000,000 บำท 2. กรณีท่วั ไป ผู้ถอื หุ้นก้อู นุพันธ์จะได้รับชำระดอกเบยี้ ในงวดใดๆ เป็ นจำนวน = max[(4.00%-THBFIX6m),0%]*จำนวนวนั ใน งวดผลตอบแทน/365*5,000,000 บำท พร้อมเงนิ ต้นเม่อื ครบกำหนดอำยตุ รำสำรหรือผ้อู อกหุ้นก้อู นุพันธ์ไถ่ถอนก่อนกำหนด 3. กรณีดีท่สี ุด ผู้ถอื หุ้นกู้อนุพันธ์จะได้รับชำระคนื เงนิ ต้นพร้อมอตั รำผลตอบแทน 4.00% ต่อปี หำกผู้ออกหุ้นก้อู นุพนั ธ์ไม่ใช้ สทิ ธิไถ่ถอนก่อนครบกำหนด และอัตรำดอกเบีย้ THBFIX ในงวดกำรชำระดอกเบยี้ ทุกงวดจนกระท่งั ครบอำยุตรำสำร เท่ำกับ 0% ต่อปี ผู้ถอื หุ้นกู้อนุพันธ์จะได้รับชำระดอกเบยี้ แต่ละงวดในอัตรำ 4.00 – 0 = 4.00% ต่อปี พร้อมเงนิ ต้นเม่อื ครบ25 อำยุตรำสำร
ตัวอย่ำง Interest rate-linked notes ตวั อยา่ ง: Inverse Floater ท่ีออกโดยบริษัท A อายุ 1 ปี เสนอขายผ้ลู งทนุ ในมลู คา่ ที่ตราไว้ 1,000 บาท มกี ารกาหนดโครงสร้าง การจ่ายผลตอบแทนซงึ่ ประกอบไปด้วย 2 สว่ น ได้แก่ ผลตอบแทนขนั ้ ต่าคงที่ 1% และผลตอบแทนสว่ นเพ่มิ ซงึ่ อ้างอิงกบั อตั รา ดอกเบยี ้ MLR เฉลย่ี ของ 5 ธนาคารใหญ่ และกาหนดเงื่อนไขการจา่ ยชาระหนีค้ ืนเม่อื ตราสารครบกาหนดดงั นี ้ จำนวนเงนิ ท่จี ะได้รับชำระคือ = มลู ค่ำท่ตี รำไว้ + (มลู ค่ำท่ตี รำไว้*Max[1%,9%-MLR]) กรณีที่ 1: อตั ราดอกเบีย้ MLR ณ วนั ครบอายตุ ราสารมีคา่ เทา่ กบั 10% ผ้ลู งทนุ จะได้รับชาระเงินคนื หนีเ้ป็นเงินเทา่ กบั 1,000 + 1,000*max(1%,9%-10%) = 1,010 บาท คดิ เป็นผลตอบแทน 1% กรณีท่ี 2: อตั ราดอกเบีย้ MLR ณ วนั ครบอายตุ ราสารมีคา่ เทา่ กบั 7% ผ้ลู งทนุ จะได้รับชาระเงินคนื หนีเ้ป็นเงินเทา่ กบั 1,000 + 1,000*max(1%,9%-7%) = 1,020 บาท คิดเป็นผลตอบแทน 2% กรณีที่ 3: อตั ราดอกเบีย้ MLR ณ วนั ครบอายตุ ราสารมคี า่ เทา่ กบั 4% ผ้ลู งทนุ จะได้รับชาระเงินคนื หนีเ้ป็นเงินเทา่ กบั 1,000 + 1,000*max(1%,9%-4%) = 1,050 บาท คิดเป็นผลตอบแทน 5% กรณีที่ 2: อตั ราดอกเบีย้ MLR ณ วนั ครบอายตุ ราสารมีคา่ เทา่ กบั 0% ผ้ลู งทนุ จะได้รับชาระเงินคนื หนีเ้ป็นเงินเทา่ กบั 1,000 + 1,000*max(1%,9%-0%) = 1,090 บาท คดิ เป็นผลตอบแทน 9% 26
ตัวอย่ำง Interest rate-linked notes MLR = 10% ได้รับเงนิ คืน 1,010 หรือ 1.00% เงินลงทนุ 1,000 MLR = 7% ได้รับเงนิ คืน 1,020 หรือ 2.00% ผลตอบแทน 0.00% MLR = 4% ได้รับเงินคืน 1,050 หรือ 5.00% วนั เริ่มต้นลงทนุ วนั ครบอายตุ ราสาร 27
Foreign exchange-linked notes ลักษณะพนื้ ฐำนของ Foreign exchange-linked notes - เป็นห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์ที่มีเงื่อนไขการจ่ายผลตอบแทนอ้างอิงกบั อตั ราแลกเปลีย่ นเงินตราตา่ งประเทศ ผลตอบแทนจำกกำรลงทุน ผกู กบั ระดบั ของอตั ราแลกเปลย่ี นอ้างอิง ควำมเส่ียงในกำรลงทุน ความเสี่ยงจากความผนั ผวนของอตั ราแลกเปลย่ี นอ้างอิง ความเสี่ยงด้านเครดิตของผ้อู อก ความเสยี่ งด้านสภาพคลอ่ ง 28
ตัวอย่ำง Foreign exchange-linked notes ช่ือตรำสำร หุ้นกู้อนุพนั ธ์แฝงชนิดระบุช่อื ผู้ถอื ประเภทไม่ด้อยสทิ ธิ ไม่มปี ระกัน ไม่มีกำรแปลงสภำพ และไม่มผี ู้แทนผู้ถอื หุ้นก้ทู ่มี อี นุพนั ธ์แฝง อ้ำงอิงกบั อัตรำแลกเปล่ียนประเภท Dual Currency Linked Note ออกโดยธนำคำรไทยพำณิชย์ จำกัด (มหำชน) ภำยใต้โครงกำร ตวั แปรอ้ำงองิ หุ้นก้ทู ่มี อี นุพนั ธ์แฝงของธนำคำร ไทยพำณิชย์ จำกัด (มหำชน) ครัง้ ท่ี 1/2559 ประเภทตรำสำร มูลค่ำท่ตี รำไว้ อตั รำแลกเปล่ียนสกุลเงนิ บำทเทยี บกบั ประเภทกำรเสนอขำย PP (II&HNW / II / HNW) อตั รำดอกเบีย้ ดอลลำร์ สรอ. (THB/USD) Strike Price ไม่ด้อยสิทธิ / ไม่มีประกนั / ไม่มผี ้แู ทนถอื อำยุตรำสำร 33 วนั ตรำสำร 5,000,000 บำท อันดับควำมน่ำเช่ือถอื AA+ (tha) จัดดันดับโดย Fitch (Thailand) Zero Coupon เสนอขำยท่อี ัตรำคดิ ลด อัตรำกำรมีส่ วนร่ วม ไม่มี 99.5070% ของผู้ค่ำท่ีตรำไว้ (4,975,350 บำท) USD/THB = 35.40 และ 35.70 กำรคุ้มครองเงนิ ต้น ไม่มี เง่อื นไขกำรจ่ำยผลตอบแทนใน 1. ได้รับผลตอบแทนคงท่ี ในกรณีท่ีอัตรำแลกเปล่ียนอ้ำงอิง ณ วันกำหนดค่ำปัจจัยอ้ำงองิ อย่รู ะหว่ำง Strike Price ท่ี USD/THB แต่ ละงวดกำรจ่ ำยดอกเบยี ้ 35.40 และ 35.70 ผ้ถู อื ตรำสำรจะได้รับชำระเงนิ เป็ นจำนวนเท่ำกบั มูลค่ำท่ีตรำไว้ 5,000,000 บำท โดยมผี ลตอบแทนจำกกำรลงทนุ คงท่ี เท่ำกับ มลู ค่ำท่ีตรำไว้ – มูลค่ำเงนิ ลงทุน = 5,000,000 – 4,975,350 = 24,650 บำท 2. ได้รับผลตอบแทนซ่งึ แปรผนั ตำมอัตรำแลกเปล่ียนอ้ำงอิง ณ วนั กำหนดค่ำปัจจัยอ้ำงองิ 2.1 กรณีอัตรำแลกเปล่ียนอ้ำงอิง USD/THB ในวันกำหนดค่ำปัจจยั อ้ำงองิ น้อยกว่ำหรือเท่ำกบั 35.40 ผ้ถู อื ตรำสำรจะได้รับชำระ เงนิ จำนวน 141,292.94 USD ในวนั ครบอำยุตรำสำรซ่ึงจะมีค่ำในรูปสกุลเงนิ บำทเท่ำใดขนึ้ กบั อตั รำแลกเปล่ยี น 2.2 กรณีอัตรำแลกเปล่ียนอ้ำงอิง USD/THB ในวนั กำหนดค่ำปัจจัยอ้ำงอิงมำกกว่ำหรือเท่ำกบั 35.70 ผ้อู อกตรำสำรจะชำระเงนิ จำนวนเท่ำกบั มูลค่ำท่ตี รำไว้ 5,000,000 บำท และผ้ถู อื ตรำสำรต้องส่งมอบเงนิ จำนวน 140,056.2 USD ให้แก่ผู้ออกตรำสำร 29
ตัวอย่ำง Foreign exchange-linked notes ห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์ที่ออกโดยบริษัท A เป็น Foreign Exchange Linked Note ซงึ่ มมี ลู คา่ ที่ตราไว้ 5,000,000 บาท เสนอขายให้ผ้ลู งทนุ ท่ีราคาซือ้ ลด 99.4870% ของมลู ค่าท่ีตราไว้ ห้นุ ก้ดู งั กลา่ วกาหนดการจ่ายผลตอบแทนโดยอ้างองิ กบั อตั ราแลกเปล่ียน THB/USD เทา่ กบั 34.70 และมเี ง่ือนไขในการชาระหนีเ้มอ่ื ครบกาหนดอายขุ องตราสาร ดงั ต่อไปนี ้ 1. กรณีที่ค่าเงินดอลลาร์สหรัฐฯ แข็งคา่ : หากคา่ เงิน THB/USD สงู กว่า 34.70 ผ้อู อกห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์จะชาระเงนิ คนื 5 ล้านบาท 2. กรณีท่ีค่าเงินดอลลาร์สหรัฐฯ ออ่ นคา่ : หากค่าเงนิ THB/USD ต่ากวา่ หรือเท่ากบั 34.70 ผ้อู อกห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์จะชาระหนี ้ ด้วยการสง่ มอบเงนิ สกลุ ดอลลาร์สหรัฐฯ เป็นจานวนเทา่ กบั 144,092.22 ดอลลาร์สหรัฐฯ กรณีท่ี 1: ค่าเงินบาทปิดท่ี 35.00 บาทตอ่ ดอลลาร์สหรัฐฯ ณ วนั กาหนดคา่ ผลตอบแทน = (มลู ค่าท่ีตราไว้ – มลู ค่าซอื ้ ลด)/มลู ค่าซอื ้ ลด ผลตอบแทน = (5,000,000-4,974,350)/4,974,350 = 0.52% กรณีที่ 2: คา่ เงินบาทปิดท่ี 34.40 บาทตอ่ ดอลลาร์สหรัฐฯ ณ วนั กาหนดคา่ ผ้อู อกห้นุ ก้ชู าระหนีเ้ป็นดอลลาร์สหรัฐฯ 144,092.22 ดอลลาร์สหรัฐฯ ผลตอบแทน = ((144,092.22*34.40)-4,974,350)/4,974,350 = -0.35% 30
ตัวอย่ำง Foreign exchange-linked notes USD/THB = 35.00 ได้รับเงนิ คืน 5,000,000 บำท หรือ 0.52% เงนิ ลงทนุ 4,974,350 บำท ผลตอบแทน 0.00% USDTHB = 34.40 ได้รับเงนิ คืน 144,092.22 ดอลลำร์สหรัฐฯ หรือ -0.35% วันเร่ิมต้นลงทนุ วันครบอำยุตรำสำร 31
Commodity-linked notes ลักษณะพนื้ ฐำนของ Foreign exchange-linked notes - เป็นห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์ที่มีเงื่อนไขการจ่ายผลตอบแทนอ้างอิงกบั ราคาสินค้าโภคภณั ฑ์ เชน่ ราคานา้ มนั ราคา ทองคา - Commodity-linked notes ประเภท Commodity-linked bull and bear bonds - Bull tranche เงินต้นจะมีมลู คา่ เพ่ิมขนึ ้ เมื่อราคาสนิ ค้าโภคภณั ฑ์ที่ใช้อ้างอิงเพิม่ ขนึ ้ - Bear tranche เงินต้นจะมีมลู คา่ ลดลงเม่ือราคาสนิ ค้าโภคภณั ฑ์ที่ใช้อ้างอิงเพ่ิมขนึ ้ ผลตอบแทนจำกกำรลงทนุ ขนึ ้ อยกู่ บั ราคาสนิ ค้าโภคภณั ฑ์ที่ใช้อ้างองิ ควำมเส่ียงในกำรลงทุน ความเสี่ยงด้านราคา ราคาสินค้าโภคภณั ฑ์มคี วามผนั ผวนสงู และไมม่ ีการจ่ายกระแสเงินสดให้แก่ผ้ลู งทนุ ระหวา่ งทาง ความเสี่ยงด้านอตั ราแลกเปล่ยี นเงินตราตา่ งประเทศ ราคาสนิ ค้าโภคภณั ฑ์มกั อ้างองิ ราคาในสกลุ เงินตา่ งประเทศ 32
ตัวอย่ำง Commodity-linked notes ช่ือตรำสำร Structured Note ท่อี อกโดยสถำบันกำรเงนิ ต่ำงประเทศ ซ่งึ มีกำรจ่ำยผลตอบแทนอ้ำงอิงกบั รำคำ ตวั แปรอ้างอิง ทองคำในรูปสกลุ เงนิ ดอลลำร์ออสเตรเลีย อตั ราดอกเบีย้ ราคาทองคา London AM Fixing ต่อ อายตุ ราสาร 1 ปี Strike Price ออนซ์ในรูปสกลุ เงนิ ดอลลาร์ เงื่อนไขการจา่ ย ออสเตรเลีย ผลตอบแทนใน (สกลุ เงิน ดอลลาร์ออสเตรเลีย) คงท่ี 1% ต่อปี ชาระ ณ วนั ครบอายุ อตั ราการมีส่วนร่วม ไม่มี ตราสาร ข้อควรพจิ ารณา 1,000 ดอลลาร์ออสเตรเลีย การค้มุ ครองเงินต้น มี 1. ได้รับชำระเงนิ ขัน้ ต่ำ ในกรณีที่ราคาทองคา ณ วนั ครบอายตุ ราสารมีคา่ น้อยกวา่ 1,000 ดอลลาร์ ออสเตรเลีย ตอ่ ออนซ์ ผ้ถู ือตราสารจะได้รับชาระคืนเงนิ ต้นพร้อมดอกเบีย้ คงท่ีในอตั รา 1% ตอ่ ปี ในรูป สกลุ เงินดอลลาร์ออสเตรเลีย 2. ได้รับชำระเงนิ ขัน้ ต่ำพร้อมผลตอบแทนส่วนเพ่มิ ในกรณีที่ราคาทองคา ณ วนั ครบอายตุ ราสารมีค่า มากกว่าหรือเทา่ กบั 1,000 ดอลลาร์ออสเตรเลีย ผ้ถู ือตราสารจะได้รับชาระคืนเงนิ ต้น พร้อมดอกเบีย้ ใน อตั รา 8% ต่อปี ในรูปสกลุ เงินดอลลาร์ออสเตรเลีย ความเสี่ยงจากอตั ราแลกเปลี่ยน 33
ปัจจยั ท่คี วรพจิ ำรณำในกำรลงทนุ ในหุ้นกู้อนุพนั ธ์ 1. โครงสร้างและลกั ษณะการจา่ ยผลตอบแทนของห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์ 2. ความเสี่ยงด้านราคาของตวั แปรอ้างองิ แตล่ ะประเภท 3. ปัจจยั พืน้ ฐานของบริษัทผ้อู อกห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์ 4. ภาระภาษีจากการลงทนุ ในห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์ ห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์จงึ เหมาะกบั ผ้ลู งทนุ ในตราสารหนีท้ ่ีต้องการผลตอบแทนจากการลงทนุ ซงึ่ มีการคานวณโดย อ้างอิงกบั ตวั แปรทางการเงินประเภทต่างๆ โดยผ้ลู งทนุ ไม่ได้เข้าไปลงทนุ ในตวั แปรทางการเงิน จากการมีข้อจากดั เช่น ข้อจากดั ด้านเงนิ ทนุ หรือข้อจากดั ด้านกฎหมาย ผ้ลู งทนุ ควรมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกบั ตวั แปรอ้างอิง บริษัทผ้อู อกห้นุ ก้อู นพุ นั ธ์ และสามารถรับความ เส่ียงได้ปานกลางถงึ สงู 34
ตรำสำรหนีท้ ่มี ีควำมเส่ียงสูง - ตราสารหนีท้ ี่มีความเส่ียงสงู หมายถึง ตราสารหนีท้ ่ีได้รับการจดั อนั ดบั ความนา่ เชื่อถือต่ากว่าอนั ดบั ที่ สามารถลงทนุ ได้ (non-investment grade bond) (ตา่ กวา่ BBB-) ระดับเครดติ คำอธิบำย TRIS FITCH Long-term Long-term Short-term AAA ระดับท่สี ำมำรถลงทุน อันดับเครดติ สูงท่ีสุด มีควำมเส่ียงท่จี ะไม่สำมำรถชำระหนีไ้ ด้ AAA (tha) F1+ ได้ ตำมกำหนดอยู่ในระดับต่ำสุด AA+ AA อันดบั เครดติ รองลงมำ มีควำมเส่ียงท่จี ะไม่สำมำรถชำระหนีไ้ ด้ AA- AA+ (tha) ตำมกำหนดอยู่ในระดับต่ำมำก A+ AA (tha) A AA- (tha) มีควำมเส่ียงท่ีจะไม่สำมำรถชำระหนีไ้ ด้ตำมกำหนดอยู่ในระดับ A- A+ (tha) F1 ต่ำ BBB+ A (tha) F2 BBB A- (tha) F3 มีควำมเส่ียงและควำมสำมำรถในกำรชำระหนีไ้ ด้ตำมกำหนดอยู่ BBB- BBB+ (tha) ในระดับปำนกลำง 35 BBB (tha) BBB- (tha)
ตรำสำรหนีท้ ่มี ีควำมเส่ียงสูง ระดับเครดติ คำอธิบำย TRIS FITCH ระดับเก็งกำไร มีควำมเส่ียงท่จี ะไม่สำมำรถชำระหนีไ้ ด้ตำมกำหนดอย่ใู นระดับสูง Long-term มีควำมเส่ียงท่ีจะไม่สำมำรถชำระหนีไ้ ด้ตำมกำหนดอย่ใู นระดบั สูงมำก Long-term Short-term มีควำมเส่ียงในกำรผิดนัดชำระหนีส้ ูงท่ีสุด BB+ BB BB+ (tha) B BB- B+ BB (tha) B B- BB- (tha) C B+ (tha) B (tha) B- (tha) CCC (tha) C CC (tha) C (tha) เป็ นระดบั ท่อี ยู่ในสภำวะผิดนัดชำระหนี้ D D (tha) D ตราสารหนีร้ ะยะยาวท่ีมีความน่าเช่ือถือต่ากวา่ BBB- และตราสารหนีร้ ะยะสนั ้ ท่ีมคี วามน่าเช่ือถือต่ากว่า F3 และ T3 จะจดั ว่าเป็นตราสารประเภท non-investment grade bond หรือ junk bond หรือ high yield bond หรือ speculative bond ซงึ่ มคี วามเสี่ยงในการผดิ นดั ชาระหนีใ้ นระดบั ท่ีสงู 36
ผลตอบแทนและควำมเส่ียงจำกกำรลงทุนใน ตรำสำรหนีท้ ่มี ีควำมเส่ียงสูง ผลตอบแทนจำกกำรลงทุน -ดอกเบยี ้ รับ ซงึ่ จะสงู กวา่ อตั ราดอกเบยี ้ ของ investment grade bond ท่ีมีอายเุ ท่ากนั ควำมเส่ียงในกำรลงทุน - ควำมเส่ียงจำกกำรผดิ นัดชำระหนีข้ องผู้ออกตรำสำร (credit or default risk) - ควำมเส่ียงท่บี ริษัทผู้ออกตรำสำรและ/หรือตรำสำรหนีจ้ ะถูกลดอนั ดับควำมน่ำเช่ือถอื (downgrade risk) - ควำมเส่ียงจำกกำรท่ีส่วนต่ำงระหว่ำงอตั รำผลตอบแทนของตรำสำรหนีท้ ่ีมีควำมเส่ียงสูงและอัตรำผลตอบแทน ของพันธบัตรรัฐบำลท่มี ีอำยเุ ท่ำกันจะขยำยมำกขนึ้ (credit spread risk) ความเสีย่ งทงั ้ 3 จะทาให้มลู ค่าของตราสารหนีท้ ่ีมคี วามเสยี่ งมกี ารเปลยี่ นแปลงลดลง (price depreciation) 37
ปัจจัยท่คี วรพจิ ำรณำในกำรลงทุนในตรำสำรหนีท้ ่มี ีควำมเส่ียงสูง 1. เงินที่นามาใช้ลงทนุ ต้องเป็นเงินที่ปลอดจากภาระผกู พนั ใดๆ 2. วิเคราะห์สภาวะเศรษฐกิจในระดบั มหภาค 3. ศกึ ษาข้อมลู ต่างๆที่เก่ียวข้องเป็นอยา่ งดีกอ่ นตดั สนิ ใจลงทนุ ชอ่ งทางการลงทนุ ในตราสารหนีท้ ี่มีความเส่ยี งสงู ชอ่ งทางที่ 1: การลงทนุ โดยตรง ช่องทางที่ 2: การลงทนุ ผา่ นกองทนุ รวมและ ETF 38
บทท่ี 2 กองทุนรวมท่ีมีควำมเส่ียงสูงหรือมีควำมซับซ้อน ลักษณะของกองทุนรวมท่มี ีควำมเส่ียงสูงและ/หรือมีควำมซบั ซ้อน 1. กองทนุ รวมที่มีนโยบายการลงทนุ ในตราสารหนีท้ ี่มีอนั ดบั ความน่าเช่ือถือตา่ กวา่ อนั ดบั ที่สามารถ ลงทนุ ได้ หรือไม่มีอนั ดบั ความน่าเช่ือถือเกินกวา่ 60% ของ NAV 2. กองทนุ รวมที่จา่ ยผลตอบแทนโดยวธิ ีการคานวนผลตอบแทนให้ผนั แปรไปตามสตู รการคานวน หรือ มีเงื่อนไขใดๆที่ผ้ถู ือหน่วยลงทนุ ทว่ั ไปทาความเข้าใจได้ยาก 3. กองทนุ รวมที่ลงทนุ ในสนิ ค้าโภคภณั ฑ์ผ่านการลงทนุ ในสญั ญาซอื ้ ขายลว่ งหน้าท่ีได้ผลตอบแทน อ้างอิงกบั สนิ ค้าโภคภณั ฑ์ 4. กองทนุ รวมที่มีนโยบายการลงทนุ ที่ไม่จากดั อตั ราสว่ นการลงทนุ เชน่ กองทนุ รวมที่ลงทนุ ผา่ น กองทนุ Hedge Fund 5. กองทนุ รวมที่มีการลงทนุ แบบซบั ซ้อนตามประกาศของสานกั งาน ก.ล.ต. เช่น กองทนุ รวมที่มีการ ลงทนุ ในสญั ญาซอื ้ ขายลว่ งหน้าและตราสารที่มีสญั ญาซอื ้ ขายลว่ งหน้าแฝงแบบซบั ซ้อน 39
กองทนุ รวมท่มี นี โยบำยกำรลงทุนในตรำสำรหนีท้ ่มี ีอันดับควำมน่ำเช่ือถือต่ำกว่ำ อนั ดับท่สี ำมำรถลงทุนได้ หรือไม่มอี ันดบั ควำมน่ำเช่ือถือ มำกกว่ำกองทนุ รวมท่วั ไป เป็นกองทนุ รวมท่ีมีการลงทนุ ในตราสารหนีท้ ี่มีอนั ดบั ความน่าเชื่อถือต่ากวา่ ระดบั ท่ีสามารถลงทนุ ได้ หรือไม่มอี นั ดบั ความน่าเชื่อถือ เกินกวา่ 60% ของ NAV มีความเส่ยี งดงั ตอ่ ไปนี ้ 1. ความเสย่ี งจากการที่บริษัทผ้อู อกตราสารหนีจ้ ะผิดนดั ไม่ชาระเงินต้นหรือดอกเบยี ้ ตามกาหนด ระยะเวลา (Default risk) 2. ความเสย่ี งท่บี ริษัทผ้อู อกตราสารและ/หรือตราสารหนีจ้ ะถกู ลดอนั ดบั ความนา่ เชื่อถือ (downgrade risk) 3. ความเสยี่ งจากการท่ีสว่ นตา่ งระหว่างอตั ราผลตอบแทนของตราสารหนีท้ ่ีมีความเสี่ยงสงู และ อตั ราผลตอบแทนของพนั ธบตั รรัฐบาลที่มีอายเุ ทา่ กนั จะขยายมากขนึ ้ (credit spread risk) ควำมเส่ียงข้ำงต้นจะทำให้มูลค่ำ NAV ของกองทนุ รวมลดลง 40
ตรำสำรหนีท้ ่มี ีควำมเส่ียงสูง - ตราสารหนีท้ ี่มีความเส่ียงสงู หมายถึง ตราสารหนีท้ ่ีได้รับการจดั อนั ดบั ความนา่ เชื่อถือต่ากว่าอนั ดบั ที่ สามารถลงทนุ ได้ (non-investment grade bond) (ตา่ กวา่ BBB-) ระดับเครดติ คำอธิบำย TRIS FITCH Long-term Long-term Short-term AAA ระดับท่สี ำมำรถลงทุน อันดับเครดติ สูงท่ีสุด มีควำมเส่ียงท่จี ะไม่สำมำรถชำระหนีไ้ ด้ AAA (tha) F1+ ได้ ตำมกำหนดอยู่ในระดับต่ำสุด AA+ AA อันดบั เครดติ รองลงมำ มีควำมเส่ียงท่จี ะไม่สำมำรถชำระหนีไ้ ด้ AA- AA+ (tha) ตำมกำหนดอยู่ในระดับต่ำมำก A+ AA (tha) A AA- (tha) มีควำมเส่ียงท่ีจะไม่สำมำรถชำระหนีไ้ ด้ตำมกำหนดอยู่ในระดับ A- A+ (tha) F1 ต่ำ BBB+ A (tha) F2 BBB A- (tha) F3 มีควำมเส่ียงและควำมสำมำรถในกำรชำระหนีไ้ ด้ตำมกำหนดอยู่ BBB- BBB+ (tha) ในระดับปำนกลำง 41 BBB (tha) BBB- (tha)
ตรำสำรหนีท้ ่มี ีควำมเส่ียงสูง ระดับเครดติ คำอธิบำย TRIS FITCH ระดับเก็งกำไร มีควำมเส่ียงท่จี ะไม่สำมำรถชำระหนีไ้ ด้ตำมกำหนดอย่ใู นระดับสูง Long-term มีควำมเส่ียงท่ีจะไม่สำมำรถชำระหนีไ้ ด้ตำมกำหนดอย่ใู นระดบั สูงมำก Long-term Short-term มีควำมเส่ียงในกำรผิดนัดชำระหนีส้ ูงท่ีสุด BB+ BB BB+ (tha) B BB- B+ BB (tha) B B- BB- (tha) C B+ (tha) B (tha) B- (tha) CCC (tha) C CC (tha) C (tha) เป็ นระดบั ท่อี ยู่ในสภำวะผิดนัดชำระหนี้ D D (tha) D ตราสารหนีร้ ะยะยาวท่ีมีความน่าเช่ือถือต่ากวา่ BBB- และตราสารหนีร้ ะยะสนั ้ ท่ีมคี วามน่าเช่ือถือต่ากว่า F3 และ T3 จะจดั ว่าเป็นตราสารประเภท non-investment grade bond หรือ junk bond หรือ high yield bond หรือ speculative bond ซงึ่ มคี วามเสี่ยงในการผดิ นดั ชาระหนีใ้ นระดบั ท่ีสงู 42
ผลตอบแทนและควำมเส่ียงจำกกำรลงทุนในกองทุนรวมท่ีมีกำรลงทุน ในตรำสำรหนีท้ ่ีมีอันดบั ควำมน่ำเช่ือถอื ต่ำกว่ำหรือไม่มีอันดับควำมน่ำเช่ือถอื ผลตอบแทน - ดอกเบยี ้ จ่ายท่ีสงู กวา่ ตราสารหนีใ้ นระดบั investment grade - สว่ นตา่ งราคา (มีความผนั ผวนด้านราคาสงู กวา่ ตราสารหนีใ้ นระดบั investment grade) มักให้ผลตอบแทนสูงในช่วงท่เี ศรษฐกจิ กำลังขยำยตวั ควำมเส่ียงเรียงจำกน้อยไปมำก กองทนุ รวมท่ีลงทนุ ในตรา กองทนุ รวม สารหนี ้non-investment ตราสารทนุ กองทนุ รวมท่ีลงทนุ ในตรา สารหนี ้non-investment grade 70% และ 43 ตราสารหนี ้investment grade 50% และ ตราสารหนี ้investment grade 30% grade 50%
ปัจจัยท่ีควรพจิ ำรณำกำรลงทุนในกองทุนรวมท่ีมีกำรลงทุน ในตรำสำรหนีท้ ่ีมีอันดับควำมน่ำเช่ือถอื ต่ำกว่ำหรือไม่มีอันดับควำมน่ำเช่ือถือ - ปัจจัยด้ำนกำรลงทนุ ได้แก่ สถานการณ์ทางเศรษฐกิจทงั้ ในประเทศและตา่ งประเทศ ภาวะการเมือง - ปัจจัยด้ำนนโยบำยกำรลงทุน เช่น สดั สว่ นการลงทนุ - ปัจจยั ส่วนบคุ คล เช่น เป้ าหมายการลงทนุ ความทนทานตอ่ ความเสย่ี ง ชว่ งอายุ ตราสารหนีป้ ระเภทนีม้ ีความเส่ยี งในการผิดนดั ชาระหนีส้ งู ดงั นนั้ หากเกิดการผิดนดั ชาระหนีจ้ ริง กองทนุ รวมต้องแยกทรัพย์สินสว่ นนีอ้ อกจากกองทนุ รวม และเข้าสกู่ ระบวนการติดตามหนี ้ โดยผ้จู ดั การกองทนุ จะต้องทาหน้าที่ไลเ่ บยี ้ ให้ได้รับชาระหนีค้ นื ซงึ่ อาจได้คืนบางสว่ นในภายหลงั ซง่ึ กระบวนการนีจ้ ะใช้เวลาคอ่ นข้างนาน ทาให้ผ้ลู งทนุ เสียโอกาสในการนาเงินนีไ้ ปลงทนุ ตอ่ และอาจ ขาดทนุ หรือไมไ่ ด้รับเงินคนื ทงั้ จานวน 44
กองทุนรวม Complex Return - กองทนุ รวม Complex Return เป็นกองทนุ รวมที่มีการจ่ายผลตอบแทนให้แก่ผ้ถู ือหนว่ ยลงทนุ โดยมี วิธีการคานวณจากสตู รหรือเงื่อนไขตา่ งๆ ที่ทาความเข้าใจได้ยาก - หรือเป็นกองทนุ รวมท่ีมีการลงทนุ ในสญั ญาซอื ้ ขายลว่ งหน้าหรือตราสารที่มีสญั ญาซอื ้ ขายลว่ งหน้า แฝง ทาให้ผลตอบแทนของกองทนุ รวมประเภทนีจ้ ะขนึ ้ อยกู่ บั เงื่อนไขการจ่ายผลตอบแทนของสญั ญา ซอื ้ ขายลว่ งหน้าหรือตราสารท่ีมีสญั ญาซอื ้ ขายลว่ งหน้าแฝง - มกั เป็นกองทนุ ที่ได้รับความนิยมในภาวะท่ีตลาดมีความผนั ผวน เน่ืองจากสามารถให้ผลตอบแทนโดย มีความเสย่ี งท่ีจากดั ตวั อย่างการลงทนุ ในกองทนุ รวมท่ีมีการจ่ายผลตอบแทนแบบซบั ซ้อน (Complex Return) - กาหนดให้ กองทนุ มีอายุ 3 ปี และ zero coupon bond อายุ 3 ปี มีอตั ราผลตอบแทนเท่ากบั 2.084% ดงั นนั้ ถ้าลงทนุ ด้วยเงนิ 100 บาท กองทนุ จะนา 94 บาทไปลงทนุ ใน zero coupon bond 94 บาท เมื่อครบ 3 ปี เงิน 94 บาทนีจ้ ะเป็น 94 x (1+0.02084)^3 = 100 บาท (เป็นการลงทนุ เพื่อให้ได้เงินต้น คืน) สว่ นเงินท่ีเหลอื อีก 6 บาท จะนาไปลงทนุ ในสญั ญา option เชน่ SET50 Index options - ดงั นนั้ โครงสร้างการลงทนุ แบบนีจ้ ะทาให้ผ้ลู งทนุ มีความเสี่ยงท่ีจะขาดทนุ เงินต้นตา่ และอาจได้รับ ผลตอบแทนสว่ นเพิ่มจากการลงทนุ ใน option ถ้ามลู คา่ option มีมากกวา่ 0 ในครบอายุ 45
แผนภมู กิ ำรลงทนุ ใน กองทุนรวม Complex Return จำกตวั อย่ำง มลู คา่ ของ ??? MAX (0,มลู คา่ ของ Option Option ณ วนั ครบกาหนด) มลู ค่าหน้าตว๋ั ของตราสาร = 100 ราคาของ 6 Option 94 มลู คา่ ของ ตราสารหนีป้ ลอด ราคาของตราสารหนี ้ 100 ดอกเบีย้ (Zero Coupon Bond) ปลอดดอกเบีย้ ผลตอบแทน 2.084% ต่อปี (Zero Coupon Bond) วนั ออกตราสาร t = 0 วนั ครบกาหนด t = 3 ปี 46
ประเภทของกองทุนรวม Complex Return 1. แบง่ ตามการลงทนุ เพ่ือให้ได้เงินต้นคืน - ลงทนุ เพื่อให้ได้เงินต้นคืนทงั้ จานวน ผ้ลู งทนุ จะไมข่ าดทนุ ถ้าถือกองทนุ จบครบกาหนดและผู้ ออกตราสารหนีไ้ ม่ผิดนดั ชาระหนี ้ - ลงทนุ เพื่อให้ได้เงินต้นคืนบางสว่ น ผ้ลู งทนุ มีโอกาสขาดทนุ แตม่ ีโอกาสได้รับผลตอบแทน มากกวา่ 2. แบง่ ตามประเภทของสนิ ทรัพย์อ้างองิ ที่ลงทนุ เช่น สญั ญาซือ้ ขายลว่ งหน้า 3. แบง่ ตามประเภทของสญั ญาออปชนั ท่ีใช้ในการลงทนุ - Plain Vanila Option - Exotic option 47
กองทุนรวม Complex Return ท่ีลงทุนในสัญญำออปชันท่มี ีควำมซับซ้อน (exotic option) กองทุนท่จี ่ำยผลตอบแทนซับซ้อนท่ลี งทนุ ในสัญญำออปชนั ประเภท Range Accrual -เป็นกองทนุ ท่ีจะจ่ายผลตอบแทนสงู กวา่ ผลตอบแทนปกติ เมื่ออตั ราชีว้ ดั อยู่ในช่วงท่ีกาหนด แตจ่ ะไม่ จา่ ยผลตอบแทนเมื่ออตั ราชีว้ ดั อยู่นอกช่วงที่กาหนด ตัวอย่ำง กองทนุ Range Accrual ท่อี ้ำงองิ กับรำคำทองคำ - จ่ายผลตอบแทน 2 กรณีคือ (กาหนดให้ดอกเบยี ้ เงินฝาก เท่ากบั 1%) 1. จะได้อตั ราดอกเบยี ้ 6% ถ้าราคาปิดของทองคา ณ สนิ ้ วนั อยใู่ นช่วง 1,000 – 1,200 US ต่อ ออนซ์ 2. จะได้อตั ราดอกเบยี ้ 0% ถ้าราคาปิดของทองคา ณ สนิ ้ วนั น้อยกวา่ 1,000 US หรือ มากกวา่ 1,200 US ตอ่ ออนซ์ - ระยะเวลาลงทนุ มีอายุ 3 เดอื น และ วนั หยดุ ทาการให้ใช้ราคาปิดของวนั ทาการก่อนหน้า - สตู รการคานวณ [(จานวนวนั ท่ีอยใู่ นช่วงกาหนด / 90 วนั )] x 6% ตอ่ ปี x เงินต้น - ถ้าใน 90 วนั มี 60 วนั ท่ีอย่ใู นชว่ งกาหนด ผลตอบแทนจะเทา่ กบั 60/90 x 6% x เงินต้น = 4% ตอ่ ปี 48
ตวั อย่ำง เช่น กองทุน Range Accrual ท่ีอ้ำงองิ กับรำคำทองคำ 1,400 ราคาทองคาที่สงู ขนึ ้ 1,200 ดอลลา่ ร์ จานวน 19 วนั 1,300 1,200 1,100 ราคาทองคาที่อย่รู ะหวา่ ง 1,000 - 1,200 ดอลลา่ ร์ จานวน 1,000 60 วนั 900 ราคาทองคาท่ีต่ากว่า 1,000 ดอลลา่ ร์ จานวน 800 11 วนั ระยะเวลา 1-ต.ค. 8-ต.ค. 15-ต.ค 22-ต.ค 29-ต.ค 5-พ.ย. 12-พ.ย19-พ.ย 26-พ.ย 3-ธ.ค. 17-ธ.ค 24-ธ.ค 49
Search
