ปลูกผักกินเอง

ปลกู เองกินเอง เมนูอรอ่ ยจากสวนครวั คนเมอื ง food from my cgiatyrden นันทนา ปรมานุศิษฏ์ กรงุ เทพมหานคร  สำ� นกั พิมพม์ ติชน  2558

ปลกู เองกินเอง เมนอู รอ่ ยจากสวนครวั คนเมอื ง • นนั ทนา ปรมานุศษิ ฏ์ พมิ พค์ รง้ั แรก : ส�ำ นักพิมพ์มติชน, กรกฎ�คม 2558 ราคา 290 บาท ข้อมูลทางบรรณานกุ รม นันทน� ปรม�นุศิษฏ.์  ปลกู เองกนิ เอง เมนอู ร่อยจ�กสวนครัวคนเมอื ง. กรุงเทพฯ : มตชิ น, 2558. 224 หน้�. 1. ก�รปลกู พืช  I. ชอื่ เร่ือง 631.53 ISBN 978 - 974 - 02 - 1412 - 0 ทป่ี รกึ ษ�สำ�นักพมิ พ์ : อ�รักษ์  คคะน�ท, สพุ จน ์ แจง้ เร็ว, สุช�ติ ศรสี ุวรรณ, ปิยชนน์ สทุ วีทรพั ย,์  ไพรัตน ์ พงศพ์ �นิชย,์  นงนชุ  สิงหเดชะ ผู้จดั ก�รส�ำ นกั พมิ พ ์ : กิตติวรรณ เทงิ วิเศษ • รองผู้จัดก�รสำ�นกั พิมพ ์ : รจุ ิรตั น ์ ทิมวัฒน์, อพิสทิ ธ์ ิ ธรี ะจ�รวุ รรณ บรรณ�ธิก�รบรหิ �ร : สลุ ักษณ ์ บนุ ป�น • บรรณ�ธิก�รสำ�นักพิมพ ์ : พัลลภ ส�มสี หวั หน้�กองบรรณ�ธิก�ร : สอง แสงรัสมี • นักศึกษ�ฝึกง�นกองบรรณ�ธิก�ร : อรโุ ณช� ป�นเิ สน, พรนภัส คูณวฒั น�พงษ,์  กลั ยรัตน ์ ปูเงิน • พิสจู น์อกั ษร : ชยั รัตน์ เลิศรตั น�พร กร�ฟิกเลยเ์ อ�ต ์ : กรวลยั  เจนกจิ ณรงค ์ • ภ�พปก-ภ�พประกอบ : dailydraw ออกแบบปก-ศลิ ปกรรม : ประภ�พร ประเสริฐโสภ� • ประช�สัมพันธ ์ : ตรีธน� นอ้ ยสี หากทา่ นต้องการส่งั ซ้ือหนงั สือเลม่ นจี้ า� นวนมากในราคาพิเศษ  เพือ่ มอบใหว้ ัด ห้องสมดุ  โรงเรียน หรือองคก์ รการกุศลตา่ งๆ โปรดตดิ ตอ่ โดยตรงที่ บริษทั งานด ี จา� กัด โทรศพั ท์ 0-2580-0021 ตอ่  3353 โทรสาร 0-2591-9013 www.matichonbook.com บรษิ ทั มติชน จาำ กัด (มหาชน) : 12 ถนนเทศบ�ลนฤม�ล ประช�นิเวศน ์ 1 เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900 โทรศัพท์ 0-2580-0021 ตอ่  1235 โทรส�ร 0-2589-5818 แมพ่ มิ พส์ ี-ขาวดำา : กองง�นเตรยี มพิมพ ์ บริษทั มติชน จ�ำ กดั  (มห�ชน) 12 ถนนเทศบ�ลนฤม�ล ประช�นิเวศน ์ 1  เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900  โทรศพั ท ์ 0-2580-0021 ตอ่  2400-2402 พิมพท์ ี่ : โรงพมิ พ์มตชิ นป�กเกร็ด 27/1 หม่ ู 5 ถนนสขุ �ประช�สรรค ์ 2 ตำ�บลบ�งพดู  อ�ำ เภอป�กเกรด็ จงั หวดั นนทบุร ี 11120  โทรศัพท์ 0-2584-2133, 0-2582-0596 โทรส�ร 0-2582-0597 จัดจาำ หนา่ ยโดย : บรษิ ัทง�นด ี จำ�กดั  (ในเครอื มติชน) 12 ถนนเทศบ�ลนฤม�ล ประช�นิเวศน ์ 1  เขตจตจุ กั ร กรงุ เทพฯ 10900  โทรศพั ท์ 0-2580-0021 ตอ่  3350-3353 โทรส�ร 0-2591-9012 Matichon Publishing House a division of Matichon Public Co., Ltd. 12 Tethsabannarueman Rd., Prachanivate 1, Chatuchak, Bangkok 10900 Thailand หนังสือเล่มนี้พิมพ์ด้วยหมึกที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เพื่อปกป้องธรรมชาติ  ลดภาวะโลกร้อน  และส่งเสริมสุขภาวะที่ดีของผู้อ่าน

สารบญั   คำ� น�ำสำ� นกั พมิ พ์ 10 ตน้ กล้าข้าวสาลี...นาขา้ วน้อยในกระบะ  50 คำ� น�ำผูเ้ ขยี น 12 เรือ่ งเล่าจากโรงเห็ด  52 เห็ดยอดนิยม  56 มอื ใหม่หดั ปลูก  17 เห็ดฟาง...เพาะไดถ้ า้ ใจสู้  60 64 กระถาง  20 ลงสวน กะเพรา โหระพา แมงลัก... 66 วสั ดุปลกู   22   มิตรรกั ในครัวไทย  68 ผักชี...ผักทป่ี ลกู ยากที่สดุ จริงหรอื   69 ปยุ๋     24 ผักชลี าว...ใช้มากในอาหารตา่ งแดน  70 ผกั ชฝี ร่งั ...ที่ไมเ่ หน็ ในอาหารฝร่ัง  ปยุ๋ หมัก  26 ขนึ้ ฉ่าย...โปรดฟังอกี ครงั้    71   ฉันช่ือ “ขึน้ ฉ่าย”  72 เมล็ดพันธ์ุ  30 ตน้ หอม...แบ่ง  73 หอมแย้...สะแงะ  74 รา้ นขายตน้ ไม้และอุปกรณ์การเกษตร  33 กุยชา่ ย...ผักแปน้   ศัตรูทรี่ ัก  38 สนำมเพำะ  42 ถัว่ งอก...แบบฝึกหัดแรก  44 สนกุ เพาะ อรอ่ ยกิน...ตน้ ออ่ นทานตะวัน  46 โตว้ เหมยี่ ว...ถ่ัวลนั เตาน้อย  49

สะระแหน.่ ..ไม่สาระแน  75 กระชาย...ราชาแห่งสมนุ ไพร  100 ผกั บงุ้ ...ตาหวาน  ผกั กวางตงุ้ ...ผกั กาดสายซิม  76 หวั ไชเท้า...ผักกาดหัว  101 ชนุ ฉา่ ย...ผกั มสั ตารด์   ผักกาดหนิ่ ...ฉนุ ข้นึ จมูก  78 ชมจนั ทร์...ดอกพระจนั ทร์บานยามดึก  102 ผักคะน้า...นะคะ  ปูเล.่ ..คะนา้ สามรอ้ ยปี  79 มะรมุ ...มะตุ้ม  103 ผักกาดขาว...แปะฉา่ ย  ผกั กาดหอม...มดี ีกวา่ ผกั ประดับจาน  80 อัญชัน...ผเี สอ้ื สีน้า� เงนิ   104 เรดโอ๊ก กรนี โอ๊ก...หยิกอรอ่ ย  จงิ จูฉา่ ย...ค่แู ท้ตม้ เลือดหมู  81 หมอ่ น...มัลเบอรร์ ี่  105 แคขาว แคแดง...แคไม่แคร์  ชะอม...เหมน็ อร่อย  82 พริกหวาน  106 มะเขือเทศ...พชื ต่างแดน  มะเขอื พวง มะเขอื เปราะ... 83 พริกไทย...เผด็ ร้อนอย่างไทย  108   กะเทาะหนา้ แวน่   มะเขือยาว มะเขือมว่ ง  84 ชะพล.ู ..ชา้ พล ู 109 บวบ...นมุ่ อร่อย  แตงกวา แตงรา้ น...เพ่อื นคูจ่ าน  85 หูเสอื ...ออรกิ าโนไทย  110 ถว่ั ฝักยาว...ฝกั ถวั่ ทย่ี าวท่ีสดุ   ถวั่ พู...ถ่วั มปี กี   86 คาวตอง...ผักปลา  111 ตะไคร้...หญ้ามะนาว  ขิง...กร็ า  87 ผักเผ็ด...คราดหวั แหวน  112 ขา่ ...กแ็ รง  ขมนิ้ ...สารพัดประโยชน์  88 ผกั คะแยง...หอมดอกผกั กะแยง  89   ยามฟา้ แดงค่า� ลงมา  113 ผักปลัง...ปัง๋   114 90 ผักโขม...เพ่มิ พลงั   115 91 ผกั แพว...ผกั ไผ ่ 117 92 ใบบัวบก...แก้ชา้� ใน  118 93 ผักเปด็ ญีป่ นุ่ ...ฟูฟ่อง  119 94 เตยหอม...ช่ืนใจ  120 95 ยา่ นาง...คู่แกงอสี าน  121 96 กระเจย๊ี บมอญ...กระตา๊ ด  122 97 กระเจีย๊ บแดง...โรสเซล  123 98 มะกรดู  มะนาว สม้ จ๊ีด  99   เปรย้ี วประจา� บ้าน  124

ตะลงิ ปลงิ ...บิลมิ บิง  126 แกงส้มดอกแค  163 มะเฟอื ง...ผลไมด้ าว  127 ต้มโคลงปลากรอบ  165 มะดนั ...ส้มไมร่ ู้ถอย  128 แกงเลยี งกะทิ  167 มะยม...มหานยิ ม  129 ผกั กาดจอ  169 มะกอก...สามตะกร้า  130 แกงหมูชะมวง  171 ชะมวง...ส้มโมง  131 ขนมจีนน้�าเง้ียว  173 ผกั เหลยี ง...เหมยี ง  132 เห่าดง    177 ยอ...ยศ ยอกล่นิ   133 ยา� เหด็ ชุบแป้งทอด  179 ต�าลึง...ผกั นกปลูก  134 ส้มต�าตน้ ออ่ นทานตะวนั   183 อ่อมแซบ...ตา� ลึงหวาน  135 แหนมเห็ดใบมะยม  185 ผกั หวานบา้ น...ผกั หวานใตใ้ บ  136 ย�าใบบวั บก  189 คันทรง...ก้านตรง  137 เหด็ ทอดสมุนไพร  193 ว่านกาบหอย...อ่งั เต็ก  138 หอ่ หมกปลาช่อนใบยอ  197 โสมไทย...ของดที ่ีไม่ตอ้ งลงทุน  139 ไขป่ ่าม   199 ผักกระสัง...พรกิ ไทยน้อย  140 ไข่ตนุ๋ ต้นออ่ นทานตะวัน  203 กระถิน...ริมร้ัว  141 เหด็ อบชสี   205 142 นา�้ พรกิ ตะลิงปลงิ   207 เมนูจำกสวนครัว 145 ใบเหลียงผดั ไข่  209 แกงแคไก ่ 149 ผดั สามเหมน็   211 แกงเห็ด  151 โสมไทยผดั นา้� มันหอย  213 แกงเขียวหวานหมูสามชน้ั ตะลิงปลงิ   153 ตะลงิ ปลงิ แช่อิ่ม  215 แกงปลาดุกใบยอ  155 น้�าใบยา่ นาง  219 ใบเหลยี งตม้ กะท ิ 157 น้า� วา่ นกาบหอย  221 ปลาสลดิ ต้มกะทติ ะลิงปลงิ   159 นา้� ต้นอ่อนขา้ วสาลี  223 แกงปา่ ไก่บา้ น  161 ประวัตผิ ู้เขยี น แกงลาวผกั หวาน  224





คา� นา� ส�านกั พมิ พ์ เมื่อยุคสมัยเปล่ียนไป วิถีชีวิตของคนเราก็เปลี่ยนไปด้วย จากเม่ือก่อนท่ีเราปลูก  บ้านเรือนริมแม่น�้า อาศัยน�้าจากแม่น้�าในการอุปโภคบริโภค ปลูกพืชผักไปจนถึงเลี้ยงสัตว ์ และปรุงอาหารรับประทานเอง  แต่ในปัจจุบันเมื่อมีประชากรเพ่ิมมากขึ้น เกิดการขยาย  ตัวของสังคม ผู้คนขยับขยายและเข้ามาต้ังรกรากในเมืองซึ่งเป็นศูนย์รวมของแหล่งงาน  การอยอู่ าศยั ในบา้ นเรอื นจงึ ตอ้ งเปลยี่ นไปตาม “พนื้ ท”ี่  ทม่ี อี ยอู่ ยา่ งจา� กดั  ผคู้ นปรบั เปลยี่ น  มาเช่าบ้าน ผ่อนคอนโดมิเนียม และอยู่อาศัยตามตึกสูงต่างๆ แทน ซ่ึงแน่นอนว่าพ้ืนท ่ี ย่อมมีจ�ากัด  นอกจากนั้นแล้วเรายังต้องแข่งขันในการท�างานเพ่ือให้ประสบความส�าเร็จ  เราจึงต้องการความสะดวกความรวดเร็วในการใช้ชีวิตมากข้ึนด้วย  ด้วยความเร่งรีบจึงท�าให้เราใส่ใจกับความส�าคัญกับคุณภาพชีวิตน้อยลงโดยเฉพาะ  เร่ืองอาหารการกิน  เราหันมาบริโภคอาหารฟาสต์ฟู้ด เพราะหากินง่ายและไม่ต้องเสีย  เวลาในการปรุง บางคนชอบเพราะติดใจในรสเกลือและอร่อย แต่หารู้ไม่ว่าอาหารเหล่านั้น  เม่ือกินในปริมาณมากๆ อาจท�าให้เกิดการสะสมของไขมัน แป้ง น้�าตาล และโซเดียมจน  กลายเปน็ โรคอว้ น โรคไต หรอื เบาหวาน ไปจนถึงโรคอ่นื ๆ  ในที่สุดมีโรคภัยสารพดั ทแ่ี ลก  กบั ความสุขท่เี กดิ จากการกิน  10 นนั ทนา  ปรมานศุ ิษฏ์

จนถึงจุดหน่ึงท่ีเราเรียนรู้ว่า “อาหารจานด่วน”  ไม่ใช่ค�าตอบที่ดีของสุขภาพ จึง  เกดิ กระแส “คลนี ฟดู้ ” ขน้ึ  โดยหลกั งา่ ยๆ คอื  กนิ อาหารทม่ี ปี ระโยชน ์ ไมป่ รงุ แตง่   กระแส  น้ีได้จุดประกายเล็กๆ ให้คนเมืองหันมาใส่ใจในการกินเพ่ือสุขภาพมากข้ึน แต่ถ้าจะให้ไป  ซ้ือผักตามตลาดหรือซูเปอร์มาร์เก็ตท่ีราคาสูงมากทุกวันคงไม่ไหว อยากจะปลูกพืชผัก  สวนครัวไว้ท่ีบ้านให้พอได้เก็บกินมันก็ไม่มีพื้นท่ีพอให้ปลูก ไม่รู้จะท�ายังไงดี หรือบางคน  อาจจะก�าลังคิดว่าปลูกผักยุ่งยากหลายขั้นตอน ไหนจะต้องพรวนดิน รดน�้า ใส่ปุ๋ย ท�างาน  มาทั้งวันก็เหน่ือยแล้วยังจะต้องมาน่ังดูแลผักอีก  หนังสือ “ปลูกเองกินเอง เมนูอร่อยจำกสวนครัวคนเมือง” เล่มน้ี เป็น “ทางเลือก”  ที่ช่วยคุณให้ท�าตามความตั้งใจได้ง่ายข้ึนกว่าเดิม ตั้งแต่ “การปลูกผัก” ในทุกขั้นตอน ท้ัง  การเลือกซ้ืออุปกรณ์ การเตรียมดินปลูก การดูแลพืชท่ีเราปลูก ซ่ึงไม่ใช่เรื่องยากและ  ซับซ้อนอย่างท่ีคุณๆ คิด แถมในพาร์ตที่ 2 เรายังมีเมนูง่ายๆ ท่ีท�าได้จากสวนครัวคน  เมอื งของเราเอง จะทา� ใหค้ ณุ สนกุ และเพลดิ เพลนิ ไปกบั สวนครวั เลก็ ๆ รมิ ระเบยี งหรอื แปลง  หลังบ้าน ความเปลี่ยนแปลงของยุคสมัยและวิถีชีวิตจะไม่ใช่ปัญหาของเราอีกต่อไป เพียง  เรารู้จักการปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมใหม่ๆ เพียงเท่านี้เราก็สามารถใช้ชีวิตอยู่ใน  สงั คมเมอื งท่ีแสนวุน่ วายได้อย่างสบายๆ  ขอให้เพลิดเพลินกับการปลูกผัก ดูแลสวน และเอร็ดอร่อยกับการทานอาหารจาก  สวนครัวฝีมือเราเองนะคะ สำ� นักพิมพ์มติชน ปลูกเองกินเอง เมนูอรอ่ ยจากสวนครัวคนเมอื ง 11

คา� น�าผเู้ ขียน ฉันเป็นเด็กเมืองหลวงท่ีใฝ่ฝันว่าจะได้ไปใช้ชีวิตอยู่ต่างจังหวัด ปลูกผัก ท�าสวน  เลี้ยงปลา เลี้ยงเป็ดไล่ทุ่ง  ฉันฝันไว้ตั้งแต่เล็กทีเดียว ก็เพราะเป็นชาวเมืองที่ต้องอยู่ใน  ตึกแถวที่แออัด จึงอยากมีทุ่งกว้างให้ว่ิงเล่น อยากไปเล่นปีนต้นไม้ จับปลากับเขาบ้าง ย่ิง  ไดเ้ ตบิ โตมากบั หนงั สอื อยา่ งลกู อสี าน ขนา� นอ้ ยกลางทงุ่ นา และตสิ ตนู กั ปลกู ตน้ ไม ้ หนงั สอื   เหล่านี้ล้วนสร้างแรงบันดาลใจที่ทรงพลัง นับแต่วัยเยาว์มาจนถึงทุกวันน้ีที่อายุปาเข้าไป  จะกึ่งศตวรรษอยู่มะรอมมะร่อ ฉันก็ยังคงต้องใช้ชีวิตอยู่ในเมืองด้วยภาระหน้าท่ีที่ต้องรับ  ผิดชอบ แม้ว่าจะได้ซ้ือท่ีดินแปลงเล็กๆ ในต่างจังหวัดไว้แล้วหลายสิบปีก็ยังไม่ได้ใช้ชีวิต  เปน็ คนบา้ นนอกกบั เขาสกั ที ในเม่ือชีวิตจะต้องอยู่ในเมืองก็ปลูกต้นไม้ในเมืองนี่แหละถึงแม้ว่าจะมีที่เท่าแมว  ดิ้นตายก็เถอะ  ฉันปลูกต้นไม้เสมอๆ เม่ือมีโอกาส สมัยเป็นสาวแรกรุ่นดรุณีก็ปลูกแต่ไม ้ ดอกไม้ประดับท่ีชอบ แม้ว่าจะมีเสียงทัดทานจากผู้ใหญ่ว่าปลูกไม้เหล่าน้ีไปก็กินไม่ได ้ ทา� ไมไมป่ ลกู พชื ทก่ี นิ ไดเ้ ลา่  แตฉ่ นั กห็ าสนใจไม ่ วยั สาวอนั เตม็ ไปดว้ ยความฝนั ยอ่ มเหมาะ  กับดอกไม้หอมหวานจรุงใจ ไม่เห็นจะต้องสนใจเลยว่าจะกินได้หรือไม่ ในเม่ือชีวิตที่หล่อ  เลี้ยงดว้ ยความฝนั นัน้ มันชุ่มฉ�า่ เบกิ บานเพียงพอแล้ว 12 นันทนา  ปรมานศุ ษิ ฏ์

  ต่อเมื่อวันเวลาผ่านเลยไปตามวัย ฉันเร่ิมเห็นแล้วว่าปลูกอะไรที่กินได้มันอิ่มท้อง  กว่า และตระหนักชัดเม่ือฉันต้องการที่จะสร้างความม่ันคงทางอาหารให้กับตัวเอง เหตุ  เพราะไม่สามารถสร้างความมั่นคงทางทรัพย์สินเงินทองได้ ฉันลงมือปลูกผักกินเองด้วย  เหตผุ ลหลายประการดังน้ี   เมื่อเราเข้าสู่วัยเกือบกึ่งศตวรรษสังขารย่อมร่วงโรยไปตามวัยจึงต้องบ�ารุงรักษา  และใส่ใจมากกว่าสมัยสาวรุ่นที่ไม่เคยเจ็บไข้ได้ป่วย หันมากินของมีประโยชน์ ลดของท ่ี ท�าให้เกิดโทษ แม้กระนั้นสิ่งที่ฉันยึดมั่นถือปฏิบัติมาโดยตลอดคือ ฉันไม่เช่ือในความสุด  โต่ง ไม่เช่ือในต�าราใดๆ หรือนักวิชาการใดๆ ท่ีเด๋ียวก็ออกมาบอกว่ากินไข่ไม่ดี เด๋ียวก็  บอกให้กินไข่วันละ 2 ฟอง ท่ีเคยห้ามกินน้�ามันหมูให้กินน�้ามันพืชจนธุรกิจน้�ามันหมูต้อง  ล้มหายตายจากไป แล้วตอนน้ีก็มาบอกว่ากินน้�ามันหมูดีกว่าน�้ามันพืช น้�ามันมะพร้าวก็  เช่นกันเคยตกเป็นจ�าเลยเช่นเดียวกับน้�ามันหมู กะทิควรกินหรือไม่ควรกิน หรือนมจะกิน  ดหี รือไมก่ ินดี เหลา่ นก้ี ็ไม่ต้องคดิ ให้ปวดหวั   วิธีของฉันคือกินทุกอย่างท่ีขวางหน้า แต่กินอย่างพอเหมาะ เพราะฉันถือว่าน่ัน  แหละคอื การสรา้ งสมดลุ  เวน้ แตส่ ง่ิ ทเี่ รารวู้ า่ กนิ มากไมด่  ี เชน่  นา�้ ตาลและเกลอื  ทเี่ รามกั จะ  ลืมคิดว่ามันแฝงอยู่ในขนมและเคร่ืองดื่มมากเพียงใด ก็พยายามลดลง การปฏิบัติดังนี้คือ  การยึดถือทางสายกลางน่ันเอง  ฉันจึงมีความสุขกับการกินโดยไม่เคยต้องมาทรมานด้วย  การอดๆ อยากๆ หรือกินแล้วรู้สึกผิดบาปมหันต์ต้องมาสารภาพบาปกันทีหลัง   เม่ืออยากมีสุขภาพดี อยากกินอาหารที่ดีจึงต้องเร่ิมต้ังแต่วัตถุดิบที่ดี เรารู้กันว่า  พืชผักต่างๆ ที่ปลูกขายกันน้ันใช้ยาฆ่าแมลงและสารเคมีมากเพียงใด หากปลูกเองได้จึง  ปลอดภยั กวา่ เหน็ ๆ    ฉันปลูกผักเพราะขี้เกียจไปตลาดบ่อยๆ ผักน้ันซื้อมาแล้วใช้ไม่หมดก็เน่าเสีย เสีย  ดายเงิน และเสียดายของนกั     จะให้ไปซ้ือของในซูเปอร์มาร์เก็ตอย่างสมัยก่อนก็ไม่เอาแล้ว เพราะราคาแพงกว่า  กันหลายเท่าตัว  เม่ือก่อนจ�าต้องซื้อเพราะท�างานประจ�าไม่มีทางเลือกมากนัก เวลาซ้ือ  ผักต้องซ้ือทั้งถุงท้ังแพ็กทั้งที่เราจะใช้แค่นิดเดียว กว่าจะเวียนมาใช้อีกรอบก็เน่าเสียแล้ว  หรือบางทีตอนซ้ือก็ยังนึกไม่ออกว่าจะท�ากับข้าวอะไรก็ซื้อมาก่อน แต่พอจะท�าก็ขาด  โนน่ ขาดน่ีกต็ ้องวง่ิ ไปตลาดอกี ไม่สะดวกเลย ปลกู เองกนิ เอง เมนอู รอ่ ยจากสวนครวั คนเมอื ง 13

  ควำมฝันของฉันคือกำรมีผักสวนครัวอยู่ในบ้ำนจะกินจะใช้เมื่อไรก็ออกไปตัดมำ เท่ำท่ีต้องกำร ไมต่ ้องเหลอื ทง้ิ     และยังได้ผักสดๆ หอมๆ มาท�ากับข้าวได้ทันทีท่ีต้องการ นึกอยากจะท�าเมนูไหน  ก็มีของครบอยู่ในบ้านแล้ว  ย่ิงฉันหันมาเอาดีทางเรื่องอาหารอย่างเต็มตัว พืชผักหลาย  อย่างหาได้ยากในกรุงเทพฯ จึงจ�าต้องปลูกเองเพ่ือมีไว้ใช้ในการท�าอาหารนานาภูมิภาค  และนานาชาติของฉัน แต่ละคนจึงควรจะเลือกปลูกตามที่ตัวเองกิน และให้เหมาะสมกับ  พน้ื ทท่ี ่มี ี   บา้ นของฉนั อยู่ในเมอื งหลวงในพน้ื ทท่ี เี่ ปน็ ยา่ นพกั อาศยั  มพี น้ื ทที่ งั้ หมด 55 ตาราง  วา แต่ก็สร้างเป็นตัวบ้านเสียเกือบเต็มพ้ืนท่ ี เหลือพื้นท่ีส�าหรับท�าสวนน้อยนิด ก็ราคา  ที่ดนิ ในเมืองนน้ั แพงเกินกวา่ ทจี่ ะซือ้ มาเพอ่ื ปลูกผกั  ฉนั จงึ มพี ้ืนทส่ี ว่ นท่เี ปน็ ดนิ จริงๆ กวา้ ง  ราว 50 เซนตเิ มตรยาวตลอดแนวรว้ั บา้ น ทง้ั ดา้ นในและดา้ นนอกซงึ่ กล็ งไมห้ อมไปจนเกอื บ  หมดพื้นท่ีแล้ว และพ้ืนท่ีกลางบ้านเล็กๆ ท่ีฉันกันให้เป็นสวน นอกนั้นก็เป็นการปลูกใน  กระถางท้งั ส้ิน ดว้ ยการใชพ้ ืน้ ทท่ี กุ ตารางนว้ิ อยา่ งคมุ้ ค่าที่สดุ   การปลูกผักน้ันเป็นความเบิกบาน เมื่อลงมือท�าจะเกิดสมาธิและปัญญาตามมา  เป็นการบ�าบัดจิตท่ีดีทางหน่ึง ย่ิงเม่ือเห็นความงอกงามที่เพาะจากเมล็ดด้วยสองมือของ  เราเองแล้ว ปีติจะบังเกิด แล้วคุณจะรู้ว่าความสุขอยู่ใกล้ตัวแค่น้ีเอง ยิ่งเอาพืชผักจากสวน  น้อยๆ ของเรามาท�าอาหารเอง น่ีแหละคือสุดยอดของคุณภาพชีวิตท่ีดี    หนังสือเล่มน้ีจึงเป็นการรวมเอาความรักทั้งสองอย่างของฉัน คือการปลูกต้นไม้  และการครวั  เพอื่ เปน็ แนวทางสา� หรบั ผทู้ มี่ หี วั ใจสเี ขยี ว และยงั ใหแ้ นวทางในการปรงุ อาหาร  จากวตั ถุดบิ ทเ่ี รามี   ฉันขอเชิญชวนให้มาเป็นชาวสวนน้อยๆ ด้วยกัน และสนุกกับการปรุงอาหารจาก  สวนครวั ของเราเอง อยากใหค้ ณุ เหน็ วา่ เมนจู ากสวนครวั ของเรานนั้ มมี ากมายไมจ่ า� กดั จรงิ ๆ นนั ทนำ ปรมำนุศิษฏ์ 14 นนั ทนา  ปรมานุศิษฏ์

ปลกู เองกนิ เอง เมนูอร่อยจากสวนครวั คนเมือง food from my cgiatyrden



PART 1 มอื ม่ ั ปลูก

ffgmoraoyormddceityn 18 นนั ทนา  ปรมานศุ ษิ ฏ์

มือ ม่ ั ปลูก การปลูกในท่ีน้ีฉันขอเน้นไปท่ีการปลูกในกระถางส�าหรับคนเมืองจริงๆ ที่ไม่มีดิน ให้ลงเช่นเดียวกับที่บ้านของฉัน ส่วนบ้านใครที่มีดินให้ลงต้นไม้ก็ถือว่าโชคดีไป เพราะต้น ไมท้ ล่ี งดนิ ย่อมเติบโตได้ดีกวา่ ไมก้ ระถางอยแู่ ล้ว   ส�าหรับมือใหม่หัดปลูกน้ันก็ต้องมาเตรียมวัสดุอุปกรณ์พื้น านกันก่อน ได้แก่ กระถาง พลั่วมือ จอบ เสียม กรรไกรตัดกิ่งไม้ ถุงมือ ดิน และปุ๋ย เป็นต้น  ส�าหรับฉัน นิยมปลูกพืชด้วยดิน ซ่ึงมีอุปสรรคคือโรคพืชและศัตรูพืช และควบคุมได้ยากกว่าการปลูก พืชน้�า แต่ก็เริ่มต้นได้ง่ายเพราะไม่ต้องใช้อุปกรณ์อะไรมากมายท่ีมีราคาแพง ฉันยังม่ันใจ ในการกินพืชดินเพราะรู้สึกว่ามันเป็นธรรมชาติมากกว่า และเรากินพืชที่ปลูกด้วยดินมา แตไ่ หนแต่ไรแลว้ ปลกู เองกนิ เอง เมนูอรอ่ ยจากสวนครัวคนเมือง 19

กร าง กระ ำ รูป ตำ   อุปกรณ์ปลูกต้นไม้น้ันไม่ต้องใช้ของแพงเพราะเราจะต้องใช้จ�านวนมาก กระถางสี ด�าพลาสติกนั้นราคาถูกท่ีสุด ขนย้ายก็สะดวกเพราะน้�าหนักเบา ให้ซื้อที่ร้านขายส่งราคา จะถูกกว่าร้านขายปลีกกว่าครึ่ง ร้านขายส่งจะขายเป็นมัดๆ ใบเล็กมัดละ 25 ใบ ใบใหญ่ มัดละ 10 ใบ เป็นต้น แล้วซ้ือถาดเพาะกล้าไว้สักใบสองใบ ร้านขายส่งนี้จะอยู่ท่ีบางใหญ่ และซอยโรงปูนตรงขา้ มเจเจมอลล์ ซงึ่ จะขายอุปกรณ์ทางการเกษตรทุกอย่างครบครนั   กระถางขนาดกา� ลงั เหมาะคอื  12 นว้ิ   25 ใบ 250 บาท  และ 15 นว้ิ   10 ใบ 250 บาท  ส่วนขนาด 17 น้ิว  10 ใบ 380 บาท  น้ันใช้ปลูกไม้พุ่มได้ ส่วนผักที่มีรากและ ล�าต้นไมส่ งู ใชก้ ระถางทรงเตย้ี แบบอ่างกจ็ ะเหมาะกว่า 12 น้วิ   20 ใบ 360 บาท 20 นันทนา  ปรมานุศษิ ฏ์

ำ น ะตำขำย ำ เพำะ ำ�   กระถางด�าน้ีก้นกระถางจะโปร่ง ถ้าใส่ดินลงไปก็จะร่วงหมด  ดังนั้น จึงต้องรองก้น กระถางดว้ ยกาบมะพรา้ วสับ ซื้อเป็นกระสอบจะถกู กว่าซื้อแบบถงุ เล็กมาก   นอกจากกระถางแล้วยังปลูกในถุงดิน ถุงปุ๋ย ถุงด�า หากมีถ้วย ถัง กาละมังแตก โอ่ง อ่าง ยางรั่ว กล่องโฟม ถาดอาหารจากเซเว่นฯ ก็น�ามาใช้เพาะปลูกได้ท้ังส้ินเพียงแต่ เจาะรูให้ระบายน้�าได้ ใครท่ีชอบสีสันก็เลือกกระถางสีสวยมาใช้ ถือเป็นการประดับบ้านไป ในตัว ปลูกเองกินเอง เมนอู รอ่ ยจากสวนครัวคนเมือง 21

วัส ุปลกู กำ มะพรำ้ วสั ก เผำ กิ   ดินดีไม่มีขายใส่ถุง ส�าหรับคนปลูกต้นไม้นั้นทุกคนต้องเคยเผชิญกับปัญหาดินถุง ไร้คุณภาพกันถ้วนหน้า  ฉันนั้นถึงกับท้อเอาทีเดียว เท่ียวขับรถตระเวนหาดินดีๆ ไปท่ัว ทุกสารทศิ  สดุ ทา้ ยแลว้ ก็ได้ข้อสรปุ ว่าต้องทา� เอง    ปญั หาของดนิ ถงุ ทพ่ี บเจอคอื มกั มแี ตข่ ยุ มะพรา้ ว ซงึ่ จะทา� ใหร้ ากของตน้ ไมเ้ นา่ และ ตายในท่ีสุด ต่อให้หน้าถุงจะเขียนว่าเป็นดินขุยไผ่ หรือดินใบก้ามปูก็ตามที แต่ส่ิงที่พบคือ ขุยมะพร้าวทั้งนั้น เม่ือดินถุงไม่ดีเราจึงต้องปรุงดินเองโดยผสมกับขี้วัวแห้ง หรือปุ๋ยหมัก แกลบดบิ   แกลบขาว  แกลบเผา  แกลบดา�  เศษใบไมแ้ หง้  กอ้ นเหด็ เกา่  และทราย เปน็ ตน้ สัดส่วนตามแต่จริตของพืชแต่ละชนิด แต่ส่วนใหญ่แล้วผักสวนครัวต้องการดินร่วนท่ีโปร่ง ระบายนา้� ได้ด ี และมแี ร่ธาตุอุดมสมบรู ณ์  22 นันทนา  ปรมานศุ ษิ ฏ์

ิน ปี ร ้วพร้ มป ูก ำต ำ ำรเสรมิ ะเ รำ ตร คเ รม์ ำ เตรยี ม นิ ผี สม ว้ สกระ ำ ำต ำ ำร ร์ มน ำ ำรเสรมิ ะสำร นิ รยี ์ปรำ ตั รพู   หากจะปลูกกันจริงๆ ฉันขอแนะน�าให้ซ้ือเช้ือราไตรโคเดอร์มาติดสวนไว้แล้วผสม ลงในดินปลกู เสมอ เช้อื ราตัวน้ีเป็นเชือ้ ราท่ีดีชว่ ยปอ้ งกันโรคตา่ งๆ เชน่  รากเนา่ ได้ดี   ธาตุอาหารหลักของพืช ได้แก่ ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม ธาตุ อาหารรอง ประกอบด้วย แคลเซียม แมกนีเซียม ก�ามะถัน และยังมีธาตุอาหารเสริมอ่ืนๆ เช่น เหล็ก สังกะสี ทองแดง โบรอน โมลิบดีนัม แมงกานีส และคลอรีน เป็นต้น  ธาตุ อาหารเหลา่ น้ซี ือ้ ไดท้ ่ชี มรมเกษตรปลอดสารพษิ  หรือร้านขายอุปกรณ์การเกษตร   เตรยี มวสั ดปุ ลกู  ประกอบดว้ ย ดนิ  แกลบดบิ  แกลบเผา ขว้ี วั แหง้  และกาบมะพรา้ ว สบั ปลกู เองกินเอง เมนูอร่อยจากสวนครัวคนเมือง 23

ปุย ขีวัว ้ ขี ก ั เม ปยมู ส้เ น นิ ม้ 24 นันทนา  ปรมานุศิษฏ์

  สวนครัวของฉันจะใช้ปุ๋ยอินทรีย์เท่านั้น หลีกเลี่ยงการใช้ปุ๋ยเคมี แม้เป็นสวนครัว เล็กๆ แต่ก็พูดได้เต็มปากว่าเป็นเกษตรอินทรีย์   ปุ๋ยหมักน้ันจะดีกว่าปุ๋ยคอกหรือขี้วัวแห้งตรงที่มีธาตุต่างๆ ที่พืชต้องการครบท้ัง ธาตุหลักและธาตุรอง ซ่ึงข้ีวัวแห้งจะให้ไนโตรเจนเป็นหลักเหมาะแก่การบ�ารุงใบ วิธีท�าปุ๋ย หมักก็ไม่ยาก ส�าหรับบ้านในเมืองท่ีมีพ้ืนท่ีน้อยก็ท�าปุ๋ยหมักในตะกร้าได้ ฉันดัดแปลงวิธี ท�าปุ๋ยหมักแบบไม่พลิกกองและปุ๋ยหมักในตะกร้าของมหาวิทยาลัยแม่โจ้    วิธีการท�าก็ไม่ยาก ใช้เศษใบไม้ เศษผักผลไม้ในครัว ใส่ในตะกร้าให้หนาไม่เกิน 10 เซนติเมตร แล้วโรยขี้วัวแห้งทับ กะให้อัตราส่วนเศษพืชผัก 3 ส่วน ข้ีวัวแห้ง 1 ส่วน ชั้น บนสุดจะต้องจบด้วยเศษใบไม้เสมอ ท่ีต้องปดหน้าด้วยเศษใบไม้ก็เพื่อกันแมลงและกลิ่นท่ี จะเกิดข้ึนได้จากเศษผักผลไม้ ท�าแบบน้ีทับเป็นช้ันๆ ไปเร่ือยๆ จนเต็มตะกร้า คอยรดน้�า ให้มีความชื้นวันละครั้ง และทุก 1 สัปดาห์ให้ใช้สายยางเจาะกลางตะกร้าเติมน้�าเข้าไป แล้วปดรู จะมีน้�าไหลออกจากก้นตะกร้าให้เอาถาดรองไว้ น�าไปรดต้นไม้เป็นปุ๋ยเข้มข้น แต่ระวังอย่ารดมาก แค่กระถางละครึ่งถ้วยก็พอ หรือทางที่ดีผสมนา้� ให้เจือจางลงแต่ต้อง ใช้ให้หมด เพราะถ้าใช้ไม่หมดเก็บเอาไว้จะกลายเป็นกรดได้   ระหว่างการหมักนี้จะมีความร้อนเกิดขึ้น ปุ๋ยที่ยังหมักไม่เสร็จนี้ห้ามน�าไปใส่ต้นไม้ เพราะมันอาจจะไปย่อยรากไม้ของคุณให้ตายไปด้วย ท้ิงไว้ลืมๆ จนครบ 2 เดือน ก่อนจะ น�าไปใช้ให้น�าปุ๋ยหมักไปตากแดดให้แห้งเพื่อให้จุลินทรีย์สงบลงเสียก่อน ส่วนเศษที่เป็น ช้นิ ใหญ่เชน่ กิง่ ก้าน หรอื เปลือกผลไมท้ ีย่ งั ยอ่ ยไม่หมดก็แยกออกไปหมกั ต่อ   ปุ๋ยหมักน้ีใช้เป็นส่วนผสมกับวัสดุปลูก และคอยใส่เป็นระยะๆ เพ่ือให้พืชผักงดงาม เพราะมีธาตไุ นโตรเจนและธาตุอื่นๆ ทีพ่ ืชตอ้ งการ เช่น โบรอน และสงั กะสี ปลกู เองกินเอง เมนูอร่อยจากสวนครวั คนเมอื ง 25

ปยุ มัก ร น�ำ กวันเปนเว ำ 2 เ น ส ม ้ เ ผัก ส ั กั ขีววั ้ ำ้ น นป ั ว้ ย ม้ เ ำ ำ ร ข้ำ ำ ะ ้นำ� ปยเขม้ ขน้ ปร ตน้ ม้ น�ำ ปตำก ้ ้ ้วเก ส 26 นนั ทนา  ปรมานศุ ิษฏ์

  ปยุ๋ คอกคอื ปยุ๋ อนิ ทรยี ท์ ี่ไดจ้ ากมลู สตั ว ์ เชน่  ขวี้ วั แหง้  ขค้ี วายแหง้  ปยุ๋ จากข้ีไก ่ ขเี้ ปด็ ปุ๋ยจากมูลค้างคาว ปุ๋ยมูลไส้เดือน แต่ละอย่างนั้นจะมีธาตุอาหารแตกต่างกันไป มูลไก่ และมูลค้างคาวจะมีฟอสฟอรัสมากเป็นพิเศษ จึงช่วยบ�ารุงดอกและผลได้ดี   ดนิ  ปยุ๋  แกลบดบิ  แกลบเผา มะพรา้ วสบั แบบกระสอบ หาซอื้ ไดท้ รี่ าบ 11 บางเขน และบางใหญ่ในราคาย่อมเยา น้�ำหมักชีว ำพ หรืออีเอ็ม สามารถท�าได้เองที่บ้าน โดยมีอุปกรณ์เพียงถังที่มีฝา ปด  การทา� ปยุ๋ หมกั หรอื นา้� หมกั นนี้ อกจากจะมปี ระโยชนเ์ พราะเรานา� มาบา� รงุ ดนิ และบา� รงุ ต้นไม้ของเราได้ ยังเป็นการก�าจัดขยะเปียกได้อย่างดี ท่ีบ้านของฉันจึงไม่มีขยะเปียกเลย   สูตรน�้าหมักน้ันมีหลากหลาย วิธีของฉันเร่ิมต้นจากหัวเช้ืออีเอ็ม ลงทุนซื้อมาคร้ัง เดียวก็เกินพอ เพราะเราสามารถขยายหัวเช้ือน้ันได้อีกโดยไม่รู้จบ การท�าครั้งแรกให้ใส่ หัวเช้ืออีเอ็ม 1 ส่วน  ที่จริงไม่ต้องใส่ก็ได้ แต่ฉันใส่เพราะต้องการเห็นผลเร็ว และป้องกัน การผิดพลาดท่ีอาจท�าให้เกิดการเน่าเสียได้     นอกจากนี้ยังมี กากน้�าตาล 1 ส่วน น�้าสะอาด 10 ส่วน ใส่เศษผักผลไม้ลงไป 3 ส่วน ควรจะห่ันเป็นช้ินเล็กจะได้ย่อยสลายง่าย คนส่วนผสมต่างๆ ให้เข้ากันแล้วปดฝา เพ่ือกันแมลงลงไปวางไข่ แต่อย่าปดแบบล็อก เพราะเวลาหมักจะมีแก๊ส หากล็อกแน่น เดี๋ยวถังจะระเบิดได้ จากนั้นก็เติมเศษผักผลไม้ลงไปทุกวันๆ ทุกคร้ังที่เติมก็คนให้ทั่วๆ ตอ่ จากนนั้ ฉนั ไมม่ สี ตู รตายตวั  ใชก้ ารสงั เกตดูโดยใชห้ ลกั การวา่ จลุ นิ ทรยี น์ น้ั ตอ้ งการอาหาร ซึ่งอาหารของจุลินทรีย์คือน้�าตาล อาจจะเป็นกากน�้าตาล น�้าตาลทรายแดง หรือผลไม้ ที่มีรสหวาน เม่ือหมักแล้วเราจะเห็นฝ้าขาวท่ีผิวหน้าน้ันเป็นเรื่องปกติ การหมักท�าให้เกิด ความร้อน ถังหมักจึงร้อนก็ไม่ต้องตกใจ หมักไปสักพัก เราจะได้กลิ่นหอมอมเปร้ียวอม หวานของนา�้ หมกั  ถา้ กลนิ่ เรมิ่ เหมน็ แสดงวา่ ไมไ่ ดก้ าร ใหเ้ ตมิ นา้� ตาลและหวั เชอ้ื อเี อม็ เพม่ิ ลงไปเพ่อื ชว่ ยยอ่ ยกจ็ ะทา� ให้ดขี ้ึน ปลกู เองกนิ เอง เมนอู ร่อยจากสวนครัวคนเมือง 27

สเ ผกั ผ ม้ น ั มกั เม มักสักระยะ ะมี น�ำ มัก ี ้ ี ว้ ้กร ผน ำสขี ำว นผวิ ้วกร ก สขว เก ว้ 28 นนั ทนา  ปรมานุศษิ ฏ์

  ท�าอย่างน้ีไปเรื่อยๆ จนเห็นว่ามีปริมาณมากพอก็ปล่อยให้หมักเป็นเวลา 3 เดือน จงึ กรองแลว้ กรอกใสข่ วด ขวดควรเปน็ ขวดทบึ  หรอื ขวดสขี นุ่ เพอ่ื พรางแสง ฉนั ใชแ้ กลลอน นม หรือแกลลอนน้�ายาล้างจานที่ใช้หมดแล้วล้างให้สะอาดจะดีที่สุด โดยใส่น้�าหมักลงไป อยา่ ใหเ้ ตม็ ขวด เหลอื พน้ื ทว่ี า่ งไวส้ กั  30  เพราะวา่ นา�้ หมกั นม้ี ชี วี ติ  จลุ นิ ทรยี ย์ งั คงทา� งาน ต่อไปท�าให้เกิดแก๊ส  ในช่วงแรกๆ จะมีแก๊สมากให้หมั่นเปดฝาระบายให้แก๊สออก แล้ว เขียนวัน เดือน ปีติดไว้ท่ีขวด แกลลอนน�้าหมักนี้ให้เก็บในท่ีร่มที่ไม่โดนแสง ต่อไปแก๊ส จะน้อยลง นานๆ นึกได้ก็ไปเปดฝาระบายแก๊สสักที    ท้ังหัวเช้ือน�้าหมักและกากน�้าตาลซื้อได้ท่ีร้านอุปกรณ์การเกษตร หรือใครท่ีรู้สึกว่า หากากน�้าตาลยากจะใช้น้�าตาลทรายแทนก็ได้ แต่ท่ีแนะน�าให้ใช้กากน�้าตาลเพราะราคา ถกู ทีส่ ดุ     การต่อเชื้อน�้าหมักชีวภาพ ใช้หัวเช้ือน�้าหมักชีวภาพ 1 ส่วน กากน�้าตาล 1 ส่วน น้�าสะอาด 10 ส่วน ผสมแล้วใส่ขวดพรางแสง เวลาน�ามาใช้รดต้นไม้ต้องผสมให้เจือจาง ก่อน โดยใช้ประมาณ 2 ฝาต่อน�้า 1 ถัง  20 ลิตร  การรดน้�าหมักถือเป็นการให้ปุ๋ยหรือ สารอาหารแก่ดิน และยังปรับสมดุลในดินด้วย   น�้าหมักนี้นอกจากใช้รดต้นไม้แล้ว ยังสามารถน�ามาใช้เป็นน�้ายาล้างห้องน้�า ใช้ใส่ ส้วมกันส้วมเต็ม และยังน�าไปผสมเป็นน�้ายาอเนกประสงค์ไว้ซักผ้า ล้างจาน และอื่นๆ ไดด้ ี ปลูกเองกนิ เอง เมนูอรอ่ ยจากสวนครัวคนเมอื ง 29

เมล พนั ์ุ พืชผักส่วนใหญ่มีเมล็ดพันธุ์ขายเป็นซอง ผักไทยๆ ราคาซองละ 10 25 บาท ตามแต่ชนิดและปริมาณ เลือกซื้อมาปลูกได้ตามชอบใจทั้งพริก มะเขือ แตง ถั่ว ผักกาด คะน้า ผักชี ข้ึนฉ่าย ผักสลัดต่างๆ เหล่านี้หาซ้ือง่าย ให้ดูวันหมดอายุเสมอ เมล็ดที่เก่า อัตราการงอกจะน้อยลง ควรเก็บเมล็ดท่ีเปดซองแล้วในตู้เย็นเพื่อรักษาคุณภาพ   นอกจากพืชพื้นเมืองบางชนิดที่ไม่นิยมปลูกในเชิงพาณิชย์ก็อาจจะไม่มีขายหรือ หาซ้ือยากสักหน่อย เช่น โสน ขจร ฟักข้าว และแค เป็นต้น วิธีท่ีจะได้เมล็ดพันธุ์มาจึง ต้องขอปันเอาจากผู้ท่ีมี 30 นันทนา  ปรมานศุ ษิ ฏ์

เม พัน ข์ ม ำวิ ยำ ัยเก ตร ำสตร์ เม พัน ย์ ี ้ ย นิยม ปลกู เองกนิ เอง เมนอู รอ่ ยจากสวนครัวคนเมอื ง 31

ในเฟซบกุ๊ มเี พจทเี่ กย่ี วกบั การปลกู ผกั หลายเพจซงึ่ นอกจากสมาชกิ จะมาแบง่ ปนั ความรแู้ ลว้ ยงั มกี ารแบง่ ปันเมล็ดพันธุแ์ ละต้นกล้าด้วย ได้แก่  kasetporpeang.com Pun Pun Organic Farm ปลูกผักสวนครัวในกระถาง  ปลูกผักสวนครัว รัว้ กินได้ อยู่อย่างพอเพียง อาหารกะพชื ผกั   รวมพลคนเกษตรพอเพยี ง  กลมุ่ เกษตรกา้ วใหม่ ธรรมเกษตรอินทรีย ์ ร่วมใจ เวบ็ ไซต์ทีเ่ ปน็ แหลง่ ความรู้ จา� หนา่ ย และแจกพนั ธ์พุ ืช รวมถงึ อปุ กรณก์ ารเกษตร http://www.kasetporpeang.com http://www.nanagarden.com http://www.myveget.com      พงึ ขอเมลด็ ทคี่ ณุ หาไมไ่ ดจ้ รงิ ๆ เพราะพชื บางอยา่ งหาเองไดง้ า่ ยกวา่ การทจี่ ะตอ้ งสง่ ซองและแสตมปไปขอเขามา และควรแบง่ ปนั เมลด็ พนั ธด์ุ ๆี  ทค่ี ณุ มเี พอ่ื ดา� รงรกั ษาพนั ธพ์ุ ชื ดีๆ ไม่ใหส้ ูญหายไป       นอกจากนี้เราก็ยังเก็บเมล็ดเองได้ คัดเมล็ดพันธุ์ท่ีต้องการ เช่น ฟักทอง พริก มะเขือ โดยน�าไปล้างใส่ตะแกรงแล้วผึ่งลมให้แห้งใส่ซองเก็บไว้ในตู้เย็น  ส่วนกะเพรา โหระพา แมงลักเหล่านี้เม่ือออกดอกจะมีเมล็ดติดแห้งให้รูดเก็บได้ หรือรูดแล้วน�าไปโรย ในกระถางก็จะไดต้ น้ ใหม่ๆ งอกขึ้นมา 32 นันทนา  ปรมานุศษิ ฏ์

  ผกั หลายชนดิ ปกั ชา� ไดง้ า่ ย เชน่  กะเพรา โหระพา แมงลกั  ยห่ี รา่  ผกั แพว คาวตอง อ่อมแซบ ล้วนปักช�าได้ เม่ือเด็ดใบออกไปปรุงอาหารแล้ว ให้เหลือใบที่ยอดไว้สัก 2 3 ใบ แลว้ นา� ไปชา� ในดนิ  ไมก่ ว่ี นั กง็ อก  สว่ นขนึ้ ฉา่ ย ผกั ช ี ตน้ หอม เมอ่ื ตดั ตน้ ไปกนิ แลว้  เอาราก ปักลงดินกจ็ ะแตกเปน็ ต้นใหมไ่ ด้แตจ่ ะส้ตู น้ ทเี่ พาะใหมจ่ ากเมล็ดไมไ่ ด้ รา้ นขาย ้น ม้ ล อปุ กร ก์ ารเกษ ร รา้ นวรพงษ์  ชยั    ทิพ ท่ีอยู่   ฝังตรงขา้ มเจเจมอลล ์ ถนนกา� แพงเพชร 2  ซอยโรงปนู   เขตจตุจกั ร กรุงเทพมหานคร 10900 โทร   0 2272 4769  0 2272 4539 มือถือ   08 1916 4134 อีเมล     และ  ขอ้ มลู อืน่ ๆ   หยุดวันอาทิตยข์ ายกระถางพลาสตกิ และอุปกรณก์ ารเกษตรทุกชนิดราคาส่ง ร้านศศกรเกษตร ท่ีอยู่   ฝงั ตรงขา้ มเจเจมอลล ์ ถนนกา� แพงเพชร 2  ซอยโรงปูน  เขตจตุจกั ร กรงุ เทพ มหานคร 10900 โทร   08 6301 7085 ข้อมลู อ่ืนๆ   หยุดวันอาทติ ย์ขายกระถางพลาสตกิ และอุปกรณก์ ารเกษตรทกุ ชนดิ ราคาสง่ รา้ นกระถางพลาสตกิ และอปุ กรณ์การเกษตรทบ่ี างบวั ทอง ไมม่ ีชือ่ ร้าน ให้สงั เกตร้านท่ีมกี ระถางพลาสติกตั้งหน้าร้านเป็นมัดๆ ปลกู เองกินเอง เมนอู รอ่ ยจากสวนครัวคนเมือง 33

ชมรมเกษตรปลอดสารพษิ ที่อยู ่  111 65 หม ู่ 6 ถนนพหลโยธนิ  แขวงอนสุ าวรีย์ เขตบางเขน กรุงเทพฯ 10220  ฝา่ ยบริการ     08 4555 4205 9  อีเมล    เวบ็ ไซต ์   ขอ้ มลู อน่ื ๆ   ใหค้ วามร ู้ และจา� หนา่ ยอปุ กรณก์ ารเกษตรปลอดสารพษิ  ธาตอุ าหารปรบั ปรงุ ดนิ ต่างๆ โครงการไมด้ อกไม้ประดับ ร 11 พัน  2 รอ ท่ีอยู่   กรมทหารราบที่ 11 รักษาพระองค์ ถนน พหลโยธิน แขวงอนุสาวรีย์ เขตบางเขน กรงุ เทพฯ โทร   0 2521 1471  08 1909 2534  08 1916 8059 ขอ้ มลู อน่ื ๆ   จา� หน่ายดนิ  ปุ๋ย แกลบ และต้นไม้ราคาถูก  ที่น่ีนอกจากราคาไมแ่ พงแลว้  ยังมที ี่จอดรถสะดวกสบาย เปดทกุ วันเวลา 08 00 18 00 น  ไมเ่ ว้นวันหยุดราชการ โครงการไมด้ อกไม้ประดับ ร 11 พนั  2 รอ ตลาดนัดสวนจตจุ กั ร ท่ีอย ู่  ถ ก�าแพงเพชร 3 แขวงลาดยาว เขตจตุจกั ร กรุงเทพฯ 10900 โทร   0 2272 4575 ข้อมลู อนื่ ๆ   ตลาดนัดตน้ ไม ้ ขายตน้ ไมร้ าคาถกู  อุปกรณต์ กแตง่ สวน  ดนิ  กระถาง และอุปกรณก์ ารเกษตร มีผักสวนครัวขายดว้ ย  วนั พธุ พ หัสบดี ตลาดนดั ตน้ ไม ้ เวลา 05 00 18 00 น   วันเสาร์ อาทิตย์ ตลาดนัดทั่วไป เวลา 08 00 21 00 น   34 นันทนา  ปรมานุศษิ ฏ์

ตลาดนดั ตน้ ไมส้ วนจตุจกั ร ตลาดจตจุ ักร 2 มีนบุรี ทอ่ี ย ู่  450 ถนน สีหบรุ านุกิจ แขวงมนี บุรี เขตมีนบุร ี กรุงเทพฯ 10510 โทร   0 2518 2064 เวบ็ ไซต์    2 ข้อมูลอ่ืนๆ   นอกจากจะเป็นตลาดนัดขายสินค้า และอาหารท่ัวไปแล้ว ยังจ�าหน่ายต้นไม้ และอาหารนกอกี ดว้ ย เปดวนั เสาร์ อาทติ ย์ เวลา 08 00 18 00 น ตลาดธนบรุ  ี สนามหลวง 2 ที่อยู ่  195 1 ถนนเลียบคลองทวีวั นา แขวงทวีวั นา เขตทวีวั นา กรุงเทพฯ 10170 โทร   0 2421 4523 4  ขอ้ มลู อื่นๆ   ตลาดท่รี วบรวมสนิ ค้าหลากหลายชนิดท่ีใหญท่ ส่ี ุดยา่ นฝังธนบุรี เปดทุกวัน เวลา 08 00 18 00 น  ไมเ่ ว้นวันหยดุ ราชการ ตลาดไท ทอ่ี ย ู่  ถนนพหลโยธนิ  กม 42 ตา� บลคลองหนงึ่  อา� เภอคลองหลวง จงั หวดั ปทมุ ธาน ี 12120 เวบ็ ไซต ์   ข้อมูลอ่ืนๆ   ขับรถเข้าไปโซน 20 เกือบจะในสุดของตลาดไท คุณจะพบกับตลาดต้นไม้ เมล็ดพันธุ์และอุปกรณ์ท�าสวนครบครัน มีทั้งปลีกและส่ง ใครอยู่ใกล้ที่นี่หรือต้องการซ้ือ ทีละมากๆ จะได้ราคาส่ง วัสดุปลูกเช่น ดิน ปุ๋ย แกลบ กาบมะพร้าว มีกระสอบใหญ่ขาย ในราคายอ่ มเยา เปดขายทกุ วนั เวลา 07 00 18 00 น  ไม่เว้นวนั หยุดราชการ  ปลูกเองกินเอง เมนอู ร่อยจากสวนครวั คนเมอื ง 35

หมบู่ ้านไมด้ อกไม้ประดับรังสติ คลอง 15 ข้อมูลอื่นๆ   เป็นศูนย์ไม้ดอกไม้ประดับท่ีใหญ่ท่ีสุดในประเทศไทย ตลอดระยะทางกว่า 8 กิโลเมตร รวมเน้ือท่ีกว่า 900 ไร่ ตลอดแนวคลอง 15 และบริเวณใกล้เคียงริมเส้นทาง สายรังสิต นครนายก  ถ้าต้องการซอื้ ตน้ ไมแ้ ลว้ ทีน่ ี่ราคาถูกทสี่ ุด มีพชื ผักสวนครัวและวสั ดปุ ลกู   คลอง 15 ถนนสายรงั สติ นครนายก ตา� บลบางปลากด อา� เภอองครกั ษ ์ จงั หวดั นครนายก ตลาดเทเวศร ์ ตลาดเทวราช ทอี่ ย ู่  รมิ คลองผดงุ กรงุ เกษม เชงิ สะพานเทเวศรน มติ ร ถนนสามเสน แขวงวดั สามพระยา เขตดสุ ิต กรุงเทพฯ ข้อมูลอน่ื ๆ   เป็นตลาดตน้ ไมเ้ ก่าแกอ่ ยรู่ มิ คลอง จ�าหนา่ ยต้นไมแ้ ละอปุ กรณ์ทา� สวน  สมัยก่อนถือว่าเป็นแหล่งใหญ่ แต่เดี๋ยวน้ีก็กลายเป็นเล็กไปเสียแล้ว เหมาะส�าหรับคนท่ีอยู่ ละแวกนนั้ เปดขายทกุ วนั  เวลา 07 00 19 00 น  ไม่เว้นวนั หยดุ ราชการ 36 นันทนา  ปรมานศุ ษิ ฏ์

ปลกู เองกนิ เอง เมนูอรอ่ ยจากสวนครวั คนเมอื ง 37

ศั รูทีรัก   ปลูกผักสวนครัวเองแล้วคุณจะรู้ว่ามีศัตรูที่รักมากมายนานาชนิด อย่างท่ีเห็นได้ ชัดที่สุดคือเจ้ากระรอกตัวแสบท่ีเป็นหัวขโมยแอบมากินผลไม้ ป้องกันยากหน่อยเพราะ เจ้าน่ีฉลาดเป็นกรด ได้แต่ยิงปืนแก๊ปขู่ หรือตบมือไล่ แม้ว่าห่อผลไม้ไว้เจ้านี่ก็ยังมากัดได้   นกบางชนิดก็ชอบแอบมาจิกกินเมล็ดพืชที่เราหว่านไว้ ป้องกันได้โดยใช้ไม้เสียบ ลกู ชิ้นมาปักรอบๆ กระถาง    หอยทากตัวดีท่ีมาทีไรกินใบแทบหมดต้น ยิ่งในหน้าฝนด้วยแล้วย่ิงแพร่พันธุ์ได้เร็ว นัก ก�าจดั ได้ด้วยวธิ ีการจับท้งิ ใหห้ มด    หนอนชอนใบ ศตั รตู วั ดขี องผกั ตา่ งๆ มนั จะชอบใบเปน็ เสน้ ลายไปทว่ั  ใชน้ า�้ สม้ ควนั ไมฉ้ ีดพ่นพอชว่ ยได ้   หนอนผีเส้ือที่แอบมาวางไข่และกินใบเป็นอาหาร พอจะก�าจัดด้วยการฉีดพ่นน้�า สม้ ควนั ไม ้ หรอื นา�้ สะเดาหมกั   คางคกท่ีชอบมาขุดกระถางกระจุยกระจายแล้วใช้เป็นที่พ�านัก อันน้ีไม่รู้จะป้องกัน อย่างไร เพราะมีมากเหลอื เกนิ  ไดแ้ ตท่ า� ใจ  38 นนั ทนา  ปรมานศุ ษิ ฏ์