เศรษฐศาสตร์ ม.3

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate กระตนุ ความสนใจ (ยอ จากฉบับนกั เรยี น 20%) 1. ครูยกตัวอยา งนโยบายรฐั บาลสมัย ๑. บทบาทหน้าทีข่ องรฐั บาÅในการพฒั นาประเทศ ใดก็ไดท่เี ดน และประชาชนไดร ับ รัฐบาลมีหน้าที่ในการพัฒนาประเทศให้ประชาชนมีความเป็นอยู่ท่ีดี มีความสุข มีเศรษฐกิจ ผลประโยชน เชน นโยบาย 30 บาท ทเ่ี จรญิ กา้ วหนา้ อยา่ งมนั่ คงและมเี สถยี รภาพควบคกู่ นั ไป มกี ารกระจายผลประโยชนอ์ ยา่ งเปน็ ธรรม รกั ษาทกุ โรค นโยบายเรียนฟรี ส�าหรับความม่ันคงทางสังคมและการเมือง ก็จะต้องท�าให้เกิดความเท่าเทียมกัน มีความรู้เท่าทัน 15 ป อยา งมีคณุ ภาพ นโยบายเงนิ การเปล่ียนแปลงของโลก รัฐบาลจึงต้องเข้ามามีบทบาทท้ังด้านการเมืองการปกครอง ด้านสังคม สวัสดิการผสู งู อายแุ ละคนพิการ ด้านเศรษฐกิจ และการศกึ ษา ดงั น้ี เปน ตน และถามคาํ ถาม • นกั เรียนและประชาชนไดรับ ๑.๑ ดา้ นการเมอื งการปกครอง ประโยชนจากนโยบายดังกลา ว อยา งไร เป้าหมายของรัฐบาลในการพัฒนาทางด้านการเมืองการปกครอง เพื่อให้ประชาชนมีความ (แนวตอบ : เชน นโยบายเรยี นฟรี มัน่ คงและความเทา่ เทียมกัน รฐั บาลในฐานะที่มีอ�านาจในการปกครองมบี ทบาทหน้าท ่ี ดงั นี้ 15 ป ทาํ ใหป ระหยัดคาใชจ า ย ของผปู กครอง) ๑) การสร้างอธปิ ไตยให้มคี วามเสมอภาค โดยทก่ี ารเมืองเป็นกจิ กรรมท่เี ก่ียวข้อง • นโยบายนค้ี วรจะมีตอหรอื ไม เพราะเหตุใด กบั การแสวงหาและการใช้อา� นาจ ส่วนการปกครองเปน็ กจิ กรรมทแ่ี สดงให้เห็นถงึ เปา้ หมายในการ (แนวตอบ : มีตอ เพราะเปน การ ใช้อ�านาจ รัฐจึงต้องเข้าไปมีบทบาทให้ประชาชนทุกคนมีความสัมพันธ์ต่อกันอย่างเท่าเทียมกัน ชวยเหลอื ประชาชนทย่ี ากไร ใหป้ ระชาชนมีสทิ ธมิ ีเสยี งในการก�าหนดนโยบาย ใหไ ดม ีโอกาสเทาเทยี มกนั ) ๒) การใหเ้ สรภี าพในการเปน็ เจา้ ของทรพั ยส์ นิ และการมเี สรภี าพในการตดั สนิ ใจ 2. ครตู ้งั คาํ ถามเพ่ือเนนประเด็นใน การเรยี น โดยรัฐให้เอกชนเป็นเจ้าของทรัพย์สินต่างๆ ได้ตามกฎหมาย เช่น เป็นเจ้าของท่ีดิน ท่ีอยู่อาศัย • รัฐบาลมหี นาทใ่ี นการพัฒนา และใหป้ ระชาชนเปน็ ผดู้ า� เนนิ กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ เองไมว่ า่ จะเปน็ การคา้ อตุ สาหกรรมและบรกิ าร ประเทศอยา งไร และรัฐบาลชุด โดยการตดั สินใจวา่ จะผลิตอะไร ผลติ อย่างไร และผลิตเพ่ือใคร โดยเปน็ ไปตามกลไกของตลาด ปจจบุ ันมีนโยบายในการพฒั นา ประเทศดา นตางๆ อยา งไร ๓) รัฐมีบทบาทเป็นผู้ให้การ ส่งเสริมและควบคุมการด�าเนินการของ สาํ รวจคน หา ภาคเอกชน โดยรัฐจะเข้าไปก�าหนดระเบียบ 1. นักเรยี นศึกษาหนา ทีแ่ ละบทบาท และกฎเกณฑต์ า่ งๆ เพอื่ มใิ หป้ ระชาชนแตล่ ะกลมุ่ ของรฐั บาลในการพฒั นาประเทศ เอาเปรียบซงึ่ กนั และกัน การเข้าไปสง่ เสริมการ จากหนงั สือเรียน หนา 44 - 47 ลงทนุ การคา้ ทง้ั ภายในและตา่ งประเทศ เพ่ือ มิให้ภาคเอกชนมีอุปสรรคต่อการด�าเนินกิจการ 2. นกั เรียนสบื คนนโยบายการพัฒนา เปน็ ตน้ วา่ การเขา้ ไปควบคมุ คา่ จา้ งแรงงาน การ ประเทศของรัฐบาลปจ จบุ นั ควบคุมราคาสินค้าอุปโภคและบริโภคบางชนิด การกา� หนดมาตรฐานสินค้า การช่วยเหลือด้าน รัฐบาลมีหน้าที่จัดการเลือกต้ังเพื่อให้ประชาชนมีส่วนร่วม การลงทนุ เปน็ ต้น ในการปกครอง นกั เรียนควรรู 44 การชว ยเหลอื ดา นการลงทุน ประเทศไทยมีการจดั ตัง้ คณะ กรรมการสง เสริมการลงทนุ เพอ่ื พจิ ารณาใหความชว ยเหลือดานตา งๆ แกนักลงทนุ ชาวไทยและตางชาติ เพ่อื ใหการลงทุนในประเทศเปน ไปตาม ทิศทางท่รี ัฐบาลไดว างแผนไว โดยผูล งทนุ จะไดร ับความชวยเหลือ ดานวชิ าการ เงินทุน ภาษี และการสง ออก 44 คูมือครู

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate ๔) การกระจายอ�านาจการปกครองให้กับท้องถิ่นและชุมชน รัฐธรรมนูญแห่ง อธิบายความรู ราชอาณาจกั รไทย ไดบ้ ญั ญตั ิใหอ้ งค์กรปกครองสว่ นทอ้ งถิน่ มอี �านาจหน้าทโ่ี ดยทัว่ ไปในการดูแล และจัดท�าบริการสาธารณะ เพ่ือประโยชน์ของประชาชนในท้องถิ่น และมีอิสระในการก�าหนด 1. นกั เรยี นรวมกนั อภิปรายบทบาท นโยบายการบรหิ าร การจดั บริการสาธารณะ การบริหารงานบุคคล การเงนิ การคลัง ทา� ให้องคก์ ร หนาทขี่ องรัฐบาลดา นสังคม ปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่ มบี ทบาทการบรหิ ารงานในท้องถน่ิ มากย่ิงขึน้ 2. เรียนรดู วยคาํ ถาม ๑.2 ด้านสงั คม • นโยบายดา นสงั คมของรฐั บาล สงั คมเปน็ กลมุ่ คนทอี่ ยรู่ ว่ มกนั มคี วามสมั พนั ธซ์ ง่ึ กนั และกนั โดยยอมรบั แบบแผนหรอื วธิ กี าร ในเรอ่ื งใดทีน่ กั เรียนชอบ และกฎเกณฑ์ของกลุม่ ร่วมกันในการด�าเนินชวี ิต บทบาทของรฐั บาลดา้ นสังคม มีดงั น้ี มากที่สดุ เพราะเหตใุ ด (แนวตอบ การดแู ลสวสั ดกิ าร ๑) การเสริมสร้างการอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและ ผูสูงอายุ คนพกิ าร เพอื่ ใหมีชวี ิต สังคมแหง่ ชาต ิ ฉบับที่ ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) รฐั ดา� เนินกจิ กรรมมุ่งสูส่ ังคมอยรู่ ่วมกนั อย่าง ความเปนอยูที่ดีและมคี วาม มคี วามสุขดว้ ยความเสมอภาค และเป็นธรรม ภายใตแ้ นวปฏบิ ัติของปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง เทาเทียมกัน โดยมีเงนิ สวสั ดิการ ผูสงู อายตุ งั้ แตอายุ 60 ปข ึ้นไป ๒) การพัฒนาคนในสังคมให้มีคุณภาพ คุณธรรม และรอบรู้ ด้วยการจัดการ ทไ่ี มมรี ายไดเพอ่ื จะไดไมเปน ศึกษาในระบบและการศึกษาต่อเน่ือง ให้ประชาชนมีความรู้ มีความสามารถในการปรับตัว และ ภาระแกล กู หลาน เปน ตน ) ให้อยรู่ ว่ มกนั ในสงั คมได้อยา่ งสันตสิ ขุ • รัฐบาลชดุ ปจ จบุ นั มีนโยบายทาง ดานสังคมท่เี ดนชดั อะไรบาง ๓) การสง่ เสรมิ ใหเ้ กดิ การแขง่ ขนั ทเ่ี ปน็ ธรรม โดยการสง่ เสรมิ ธรุ กจิ ใหม้ กี ารพฒั นา (แนวตอบ การสนับสนุนใหคนมี อย่างเขม้ แข็งและยง่ั ยนื สรา้ งภูมิคุ้มกนั ของระบบเศรษฐกิจ และการกระจายผลประโยชน์จากการ บา นโดยการใหค วามชวยเหลือ พัฒนาอย่างเป็นธรรม ในการซ้ือบา นหลังแรกภายใต เงื่อนไขที่รัฐบาลกาํ หนด) ๔) การส่งเสริมและพัฒนาภาค • ปญ หาสงั คมใดท่ีรัฐบาลควร ราชการให้มีประสิทธิภาพและมีธรรมา- แกไขอยา งเรงดว น ภิบาล โดยการพัฒนาระบบการท�างาน สร้าง (แนวตอบ ปญ หาเดก็ และเยาวชน ระบบงานใหม่ท่ีมีประสิทธิภาพ ลดก�าลังคนใน ตดิ ยาเสพติด และการแพร ภาครัฐ และเพิม่ ประสทิ ธิภาพในการท�างาน ระบาดของยาเสพติด) ๕) ก า ร ป ฏิ รู ป ก ฎ ห ม า ย แ ล ะ @ มมุ IT ระเบียบต่างๆ เน่อื งจากเศรษฐกิจ สังคม และ การเมืองที่เปลี่ยนแปลงไป จึงมีการปฏิรูป ศึกษานโยบายรัฐบาลไดท ี่ http:// กฎหมายและระเบียบต่างๆ เพื่อสร้างความ www.cabinet.thaigov.go.th สมดลุ ในการจดั สรรผลประโยชนจ์ ากการพฒั นา เวบ็ ไซตของสาํ นกั เลขาธิการ รวมทั้งการรักษาทรัพยากรธรรมชาติเพื่อให้ใช้ เป้าหมายส�าคัญของการพัฒนาทางด้านสังคมก็เพ่ือการอยู่ คณะรัฐมนตรี ประโยชน์อยา่ งยาวนาน รว่ มกนั อยา่ งมคี วามสขุ 45 เบศูรรณษาฐกกาิจรพอเพียง คูม ือครู 45 ใหนักเรียนแบง กลมุ แลว รว มกันอภิปราย ชว ยกนั แสดงความคิดเหน็ วา รัฐบาลสามารถ นําหลักปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งมาปรบั ใชเ พือ่ พัฒนาประเทศในดา นใดบาง พรอมยกตัวอยา ง ประกอบ จากนั้นสรุปผลการอภิปรายแลว สง ตัวแทนออกมารายงานหนาชั้นเรียน

กระตุน ความสนใจ สาํ รวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explain Explore Expand Evaluate อธบิ ายความรู (ยอ จากฉบบั นักเรยี น 20%) 1. ครนู าํ ขา วเศรษฐกจิ ทก่ี าํ ลงั เปน ๑.๓ ดา้ นเศรษฐกจิ ประเดน็ ทางสงั คมมาสนทนากบั การด�าเนินกิจการต่างๆ ทางเศรษฐกิจของรัฐเป็นเรื่องท่ีเก่ียวข้องกับการจัดสรรทรัพยากร นกั เรยี น เชน รฐั บาลประกาศ การผลติ การกระจายรายได้ การสร้างความเจริญเติบโตทางเศรษฐกจิ และการรกั ษาเสถียรภาพ ปรบั คา แรงขน้ั ตา่ํ ประกาศขนึ้ ทางเศรษฐกจิ ของประเทศ บทบาทของรฐั บาลดา้ นเศรษฐกจิ มีดงั นี้ ราคาสนิ คา ปรบั ลด-เพมิ่ อตั รา ดอกเบย้ี แลว ตง้ั ประเดน็ คาํ ถาม ๑) การพัฒนาเศรษฐกิจเพ่ือเพิ่มรายได้ โดยสร้างโครงสร้างพ้ืนฐานทางเศรษฐกิจ • ขาวนี้สงผลดหี รือผลเสียตอ เช่น ถนน ไฟฟ้า ประปา โทรศัพท ์ เพอ่ื จงู ใจใหภ้ าคเอกชนและต่างประเทศเข้ามาลงทุนในประเทศ ประชาชนสว นใหญของ มากขึ้น จะได้มีการจ้างงานและสร้างรายได้ให้กับประชาชนมากขึ้น และตั้งหน่วยงานต่างๆ ประเทศ เพราะเหตใุ ด เพ่ือเอื้อต่อการค้าและการลงทุน เช่น คณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน สถาบันการเงินท่ี • รฐั บาลควรแกป ญหาอยางไร เอ้ืออ�านวยต่อการลงทุน เช่น ธนาคารเพื่อการพัฒนาอุตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดย่อม (ถา เปน ขาวทมี่ ผี ลกระทบตอ เปน็ ต้น ประชาชน) ๒) การส่งเสริมด้านการค้าและการลงทุนระหว่างประเทศ โดยการส่งเสริมและ 2. นักเรยี นรว มกันอภิปรายถงึ ให้สิทธิประโยชน์แก่นักลงทุนชาวไทยและชาวต่างชาติ ด้วยการให้สิทธิประโยชน์ด้านภาษีอากร บทบาทหนาท่ขี องรฐั บาลดาน การสง่ เสรมิ การกยู้ มื เพอ่ื การคา้ และการลงทนุ ในอตั ราดอกเบยี้ ตา�่ การเปดิ การคา้ เสรใี นกลมุ่ ประเทศ เศรษฐกจิ อาเซยี น และการเปดิ การค้าเสรีกับตา่ งประเทศ เพ่อื ท่จี ะขยายการคา้ ไปยงั ตา่ งประเทศมากขึ้น 3. เรยี นรดู ว ยคาํ ถาม ๓) การส่งเสริมการวิจัยเพื่อเพ่ิมศักยภาพด้านต่างๆ เช่น การวิจัยค้นคว้าด้าน • นโยบายดานเศรษฐกจิ ใดของ เทคโนโลยีการผลติ การผลติ พันธพ์ุ ชื พนั ธุ์สัตว์ การปรบั เปล่ียนกรรมวธิ ใี นการผลติ การวิจัยดา้ น รัฐบาลทน่ี กั เรียนชน่ื ชอบ การตลาด การคา้ เพื่อการพัฒนาอยา่ งเป็นระบบต่อไป มากที่สดุ (แนวตอบ สง เสรมิ การนํา ๔) การปรบั กลยทุ ธใ์ นการพฒั นา ปรัชญาของเศรษฐกจิ ประเทศใหม่ จากการพฒั นาประเทศทผ่ี ่านมา พอเพียงมาใช) ยังมีความไม่สมดุลในภาคเศรษฐกิจต่างๆ มี • รัฐบาลชุดปจจบุ นั มนี โยบาย การใชท้ รพั ยากรอยา่ งฟมุ่ เฟอื ย สง่ ผลกระทบตอ่ เศรษฐกจิ อยา งไรบาง ส่ิงแวดล้อมและความยั่งยืนของระบบนิเวศ (แนวตอบ ปรับเพม่ิ คาแรงเพ่ือ ดงั นั้นในช่วงแผนพฒั นาฯ ฉบับท่ี ๘ - ๑๑ (พ.ศ. ใหเ หมาะสมกับคา ครองชพี ) ๒๕๔๐ - ๒๕๕๙) รัฐบาลจึงปรับกลยุทธ์การ • รฐั บาลควรแกไ ขปญหา พัฒนา โดยเพิ่มศักยภาพของคนให้มภี มู คิ มุ้ กัน เศรษฐกจิ ใดโดยเรง ดว น ต่อกระแสการเปลี่ยนแปลงจากภายนอกและ (แนวตอบ ราคาสินคาแพง สามารถพง่ึ ตนเองไดม้ ากขนึ้ โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ปรบั ฐานรายไดใหเ หมาะกบั ความเป็นสังคมอยู่เย็นเป็นสุข ภายใต้ปรัชญา คาครองชีพ) รฐั บาลใหก้ ารสง่ เสรมิ และสนบั สนนุ งบประมาณในการวจิ ยั ของเศรษฐกิจพอเพยี ง เพอื่ พัฒนาศกั ยภาพการผลติ และการแขง่ ขนั ของประเทศ นกั เรียนควรรู 46 การรกั ษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ การควบคมุ ภาวะเศรษฐกิจของ นกั เรียนควรรู ประเทศ เพ่อื มิใหเกิดภาวะเงนิ เฟอ หรอื เงินฝด การวางงาน สว นภาวะ การคาเสรี การเปด การคาขายระหวา งประเทศ โดยไมมมี าตรการในการกดี กนั เศรษฐกิจระหวางประเทศมีการ หรอื การคุม ครองการผลิตภายในประเทศ เชน ไมเ กบ็ ภาษหี รอื ใหเ งนิ อุดหนุนกับสินคาทีน่ าํ เขา ควบคมุ มิใหเ กดิ ปญหาดลุ การคาและ หรือสนิ คาทส่ี งออก ไมม ีการกาํ หนดโควตาหรือการกดี กันสนิ คา นําเขา หรอื สง ออก ซึง่ นโยบาย ดลุ การชาํ ระเงนิ ขาดดลุ อยา งมาก การคาเสรีอาจใชโ ดยลาํ พงั หรอื ใชโดยขอ ตกลงระหวางประเทศทกี่ าํ หนดเปน เขตการคาเสรี 46 คูม อื ครู

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Expand Evaluate Engage Explore ๑.4 ด้านการศกึ ษา อธบิ ายความรู การศกึ ษาเปน็ การพฒั นาบคุ คล เพอื่ ใหม้ คี วามรคู้ วามสามารถ มพี ฤตกิ รรมและคา่ นยิ มใหเ้ กดิ ประโยชนต์ อ่ ตนเอง สังคม และประเทศชาต ิ บทบาทของรัฐบาลในการจดั การศึกษา มดี งั นี้ 1. ครเู ลาถึงประโยชนทไ่ี ดรบั จาก นโยบายเรียนฟรี 15 ปอยางมี ๑) จัดการศึกษาเพ่ือพัฒนาก�าลังคนของประเทศ เพื่อผลิตผู้ส�าเร็จการศึกษา คุณภาพ เป็นก�าลังส�าคัญในการพัฒนาประเทศ เพ่ือเพิ่มผลผลิตและรายได้ให้สูงข้ึน ช่วยให้การกระจาย รายได้มคี วามเสมอภาคมากขน้ึ ช่วยเร่งรดั ใหก้ ารพัฒนาเศรษฐกิจประสบความส�าเร็จ 2. นกั เรยี นรว มกนั อภปิ รายถงึ บทบาท ของรฐั บาลดานการศกึ ษา ๒) จัดการศึกษาเพื่ออบรมแรงงาน โดยการจัดการศึกษานอกระบบแกผ่ ทู้ ่ีไม่ไดอ้ ยู่ ในวัยเรียน แต่ได้ออกไปประกอบอาชีพแล้วได้เข้ารับการอบรม เพ่ือศึกษาหาความรู้เพ่ิมเติมใน 3. ครูตัง้ ประเด็นอภิปราย การน�าไปพัฒนาอาชีพของตนได้อย่างมปี ระสทิ ธิภาพ ชว่ ยเพ่มิ ผลผลติ และลดต้นทุนการผลิต • คนพกิ าร คนยากจนไดรบั สิทธิทางการศึกษาเหมือนคน ๓) การกระจายการศึกษาออกไปยังท้องถิ่นต่างๆ โดยการส่งเสริมให้หน่วยงาน ท่ัวไปหรอื ไม ตา่ งๆ กระจายโอกาสทางการศกึ ษามากขน้ึ จดั ใหม้ กี ารศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน ๑๒ ป ี และรฐั ชว่ ยสนบั สนนุ (แนวตอบ เหมอื นกนั ) คา่ ใชจ้ า่ ย กระจายโรงเรยี นและมหาวทิ ยาลัยใหอ้ อกไปอย่ใู นภูมิภาคต่างๆ มากขนึ้ ท้ังนเ้ี พื่อเพิ่ม • ทําไมรฐั บาลจงึ จดั ใหมีการ โอกาสให้ประชาชนในทอ้ งถ่ินชนบทมโี อกาสเขา้ ศกึ ษาต่อไดท้ ัดเทียมกับคนทอี่ ย่ใู นเมือง ศึกษาขน้ั พนื้ ฐาน 12 ป (แนวตอบ เพ่ือยกระดับการศกึ ษา ๔) การจดั สรรทนุ การศกึ ษาแกผ่ ดู้ อ้ ยโอกาส โดยรฐั จะสง่ เสรมิ และใหท้ นุ การศกึ ษา ของคนไทยใหส งู ขึน้ ในระดบั แกผ่ ขู้ าดแคลนทนุ ทรัพย์ในรปู แบบต่างๆ ทั้งทุนใหเ้ ปล่า ทุนกู้ยืม และทนุ ไปศกึ ษาต่อตา่ งประเทศ พื้นฐานทีส่ ามารถนําไปประกอบ เพอ่ื เปิดโอกาสให้มคี วามเสมอภาคในการศึกษากบั ประชาชนทกุ ท้องถ่ิน อาชีพได) ๕) การประกนั คณุ ภาพการศกึ ษา • ถาคนไทยมีอัตราการรู ซง่ึ เปน็ บทบาทของรฐั ในการพฒั นาคณุ ภาพการ หนงั สอื ต่ํา สงผลอยางไร ศึกษาของคนในประเทศให้มีความเท่าเทียมกัน (แนวตอบ คณุ ภาพประชากรตํ่า ให้ผู้ส�าเร็จการศึกษาออกไปประกอบอาชีพท่ี การพัฒนาประเทศเปน ไปไดชา) สุจริต สามารถเล้ียงตนเองและครอบครัวได้ อยา่ งพอเพยี งและเปน็ พลเมอื งทด่ี ี สอดคลอ้ งกบั ขยายความเขา ใจ ระบอบการเมอื งการปกครองท่ีใชใ้ นสังคม 1. ครใู หน ักเรียนชว ยกันวิเคราะห ๖) การเปดิ โอกาสใหภ้ าคเอกชน ขอ ดี ขอ เสยี ของนโยบายเรยี นฟรี เข้ามาร่วมจัดการศึกษา เช่น การก่อตั้ง 15 ป และทศิ ทางการศกึ ษาของไทย โรงเรียน มหาวทิ ยาลัย สถานฝกอบรม จัดการ ภายใตน โยบายรฐั บาลปจ จุบัน อบรมความรู้ให้กับบุคคลทั่วไป แรงงาน เพ่ือ พัฒนาคุณภาพแรงงานไทยควบคู่ไปกับการ การจัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ๑๒ ปี โดยรัฐบาลสนับสนุน 2. แบงนกั เรยี นออกเปน กลมุ เพอ่ื ด�าเนินงานในภาครฐั ดว้ ย ค่าใช้จ่าย เพื่อให้คนไทยมีโอกาสได้รับการศึกษาอย่าง วจิ ารณนโยบายและการทาํ งาน ทว่ั ถงึ และเท่าเทยี มกัน ของรัฐบาล ผลประโยชนท่ไี ดร ับ และผลกระทบ 47 3. ครตู ั้งประเดน็ การวิเคราะห ตรวจสอบผล • ประชาชนไดร ับประโยชนจ าก นโยบายของรัฐบาลมากนอ ย สรปุ ความรเู ร่ืองรฐั บาลกบั การพฒั นาประเทศ เพียงใด ในรูปแบบทตี่ นถนัด ครูตรวจสอบความถกู ตอ ง (แนวตอบ ไดร ับประโยชนมาก) • หากรฐั บาลไมป ฏิบัติตาม นโยบายทไ่ี ดแ ถลงไวจะมผี ล อยางไร (แนวตอบ ทําใหร ฐั บาลไมม่ันคง ประชาชนไมเชื่อม่ัน เสียคะแนน นิยม นําไปสูการถกู ฝายคา น อภปิ รายไมไ ววางใจ) คมู ือครู 47

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธิบายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate กระตนุ ความสนใจ (ยอ จากฉบับนักเรียน 20%) 1. ครูใหนักเรยี นยกตัวอยางภารกจิ ๒. บทบาทแÅะกิจกรรมทางเศรษฐกจิ ของรฐั บาÅ ของรฐั บาลทีเ่ กย่ี วกบั ปากทอ ง บทบาทและกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ของรฐั บาลมเี ปา หมายสา� คญั เพอื่ ตอ้ งการใหป้ ระชาชนไดร้ บั ประชาชน เชน ควบคุมราคาสนิ คา สวัสดกิ ารมากท่สี ดุ โดยคา� นงึ ถึงส่วนรวมของประเทศ เชน่ การกระจายรายได้ การรกั ษาเสถียรภาพ การประกันราคาผลผลติ ทางการ ทางเศรษฐกิจ การจัดสรรทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุดและการขยายตัวทางเศรษฐกิจ เป็นต้น เกษตร ครตู ้งั คาํ ถาม ดังน้ันการด�าเนินกิจกรรมทางเศรษฐกจิ ของรัฐบาลจงึ ไมไ่ ดเ้ นน้ เร่ืองของรายได้และก�าไรเป็นส�าคัญ • ทําไมรฐั บาลจึงตองควบคมุ แต่รัฐจะท�าหน้าที่ในการก�าหนดนโยบายและกิจกรรมทางเศรษฐกิจเพื่อตอบสนองความต้องการ ราคาสินคา สว่ นรวม โดยรฐั บาลมีบทบาทและกิจกรรมทางเศรษฐกจิ ที่สา� คัญ ดงั น้ี (แนวตอบ ไมใหประชาชน เดือดรอนจากการบรโิ ภค) 2.๑ การผลิตสินคา้ และบริการสาธารณะท่เี อกชนไม่ด�าเนนิ การ • สนิ คา ใดบา งท่ีรัฐบาลควบคุม ราคา เน่อื งจากตอ้ งใช้เงินลงทุนสงู เชน่ กิจการไฟฟา้ ประปา โทรศพั ท ์ ถนน เป็นตน้ โดยกจิ การ (แนวตอบ เกีย่ วกบั ความจําเปน ดงั กลา่ วเหมาะสา� หรบั ผ้ผู ลติ รายเดยี วมากกวา่ ผูผ้ ลติ หลายราย การผลติ สนิ คา้ ขา้ งตน้ จึงมีลกั ษณะ พ้ืนฐาน เชน นา้ํ มนั น้าํ ตาล ผูกขาดโดยธรรมชาติ ดังนั้น จึงเป็นความจ�าเป็นท่ีรัฐควรเข้าไปด�าเนินกิจการท่ีลงทุนสูงเสียเอง ขา วสาร นม) เพราะยง่ิ มผี ใู้ ชม้ ากเทา่ ไรตน้ ทนุ เฉลยี่ ตอ่ หนว่ ยจะลดลงตามลา� ดบั แตถ่ า้ ใหภ้ าคเอกชนลงทนุ กอ็ าจ ไมม่ ีผู้ใดท่ีอยากเข้ามาลงทุน เพราะตอ้ งใชเ้ งินลงทุนสูงมากในระยะแรก 2. นกั เรียนดภู าพ แลว ชว ยกนั ตง้ั ประเด็นการศกึ ษา 2.2 การผลติ สินค้าสาธารณะและกง่ึ สาธารณะ • “กจิ กรรมทางเศรษฐกิจของ รฐั บาลมีอะไรบา ง” สนิ คา้ สาธารณะเปน็ สนิ คา้ ทไ่ี มส่ ามารถกดี กนั ผอู้ นื่ บรโิ ภคได ้ เมอื่ มผี บู้ รโิ ภคจะไมส่ ง่ ผลกระทบ ต่อผู้บรโิ ภครายอน่ื เชน่ รายการวทิ ย ุ โทรทัศน์ การเกบ็ ขยะมูลฝอยของเทศบาล เปน็ ตน้ สาํ รวจคน หา ตัวอย่างการเก็บขยะมูลฝอยของเทศบาล 1. ครสู นทนากับนกั เรียนเร่ืองความ จะจดั เกบ็ จากบา้ นเรอื นทจ่ี า่ ยคา่ เกบ็ ขยะ แตก่ ม็ ี ตอ งการของประชาชนกบั บทบาท บา้ นเรอื นบางบา้ นทไี่ มไ่ ดจ้ า่ ย แตก่ ม็ กี ารแอบทงิ้ ดา นเศรษฐกิจของรัฐบาล โดยครู ขยะดว้ ย เนอื่ งจากลกั ษณะการบรโิ ภคทไ่ี มข่ ดั แยง้ ถามถงึ ความตองการของนกั เรียน และไม่สามารถกีดกันผู้อื่นได้ ท�าให้บางบ้าน และครอบครัว ไมย่ อมจา่ ยคา่ เกบ็ ขยะ เพราะถงึ อยา่ งไรกต็ อ้ งมี ผู้จัดเก็บไปอยู่แล้ว แต่ถ้าให้ภาคเอกชนเป็นผู้ 2. ครใู หน ักเรยี นศึกษาขอมลู เก่ยี วกับ จัดเก็บ ภาคเอกชนอาจไม่ยอมจัดเก็บขยะจาก • บทบาทดา นเศรษฐกิจของ บา้ นทไ่ี มเ่ สยี คา่ จดั เกบ็ กอ็ าจเกดิ ปญั หาสวสั ดกิ าร รฐั บาล ทางสังคมที่สูญเสียไป รัฐจึงต้องเข้ามาด�าเนิน • บทบาทอ่นื ๆ ของรฐั บาลใน การเสยี เอง เพอ่ื ลดความขดั แยง้ และถา้ หากจัด ระบบเศรษฐกิจจากแหลง เรียนรู การไฟฟา้ ฝา ยผลติ มหี นา้ ทใี่ นการจดั หาพลงั งานไฟฟา้ ใหแ้ ก่ เก็บขยะไม่หมด ก่อใหเ้ กิดมลพษิ ตามมาได้ ตา งๆ เชน หอ งสมดุ อนิ เทอรเ นต็ โทรทศั น ขา ว ฯลฯ ประชาชน โดยมีรฐั บาลเปน็ ผูก้ �ากบั ดแู ล นกั เรยี นควรรู 48 ผกู ขาดโดยธรรมชาติ ไดแ ก นักเรียนควรรู กิจการไฟฟา ประปา โทรศัพท เสนทางคมนาคม เปน กิจการทต่ี อง สวัสดกิ าร การที่รฐั มีบทบาทความรบั ผดิ ชอบตอบสนองความตองการพืน้ ฐานของประชาชน ใชเ งนิ ทนุ สงู ไดรบั ผลตอบแทน ในดานตางๆ เพือ่ ใหป ระชาชนมีความเปน อยูที่ดขี ้นึ เชน การศกึ ษา เศรษฐกจิ สขุ ภาพอนามัย ระยะยาว จึงมผี ูสนใจลงทุนนอ ย การประกนั สังคม การสงเคราะหผ ูส ูงอายุ การกาํ หนดคา จางแรงงาน เปน ตน รัฐบาลจึงตองเขามาดําเนนิ การเอง 48 คมู อื ครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Evaluate Explain Expand Engage Explore 2.๓ การผลติ สินคา้ ทเ่ี ปน คุณประโยชน์ อธิบายความรู สินค้าท่ีเป็นคุณประโยชน์ท่ีรัฐบาลเข้าไปแทรกแซงโดยตรง เช่น โรงเรียน มหาวิทยาลัย โรงพยาบาล เป็นต้น การท่ีรัฐเข้าด�าเนินการ 1. ครใู หนักเรยี นนาํ ขอ มลู ทีค่ น ควา จัดการศึกษาเพื่อให้ประชาชนมีโอกาสได้รับ มาเลาใหครูและเพอื่ นๆ ฟง การศกึ ษาอย่างท่ัวถึง ดา้ นสาธารณสขุ กจ็ ดั ใหม้ ี สถานพยาบาลเพื่อให้สวัสดิการแก่ประชาชนใน 2. เรยี นรูด วยคําถาม การรกั ษาพยาบาลในกรณที เ่ี จบ็ ปว่ ย โดยเฉพาะ • ใครจะตอ งเสยี ภาษบี า ง กบั ประชาชนผู้มรี ายไดต้ ่า� (แนวตอบ เชน ผมู รี ายได ผูประกอบการ) 2.4 บทบาทในการเกบ็ ภาษ ี • รฐั บาลนาํ เงนิ ภาษไี ปทําอะไร เพือ่ พฒั นาในด้านต่างๆ (แนวตอบ จดั ใหมีสาธารณูปโภค โดยทั่วไปทุกรัฐบาลของประเทศต่างๆ มี พนื้ ฐาน เชน ไฟฟา ประปา บทบาทการจัดเก็บภาษีเพ่ือหารายได้มาใช้จ่าย ถนน จัดสวสั ดกิ ารตางๆ เชน ในการบริหารประเทศและด�าเนินกิจการต่างๆ จัดการศึกษา) ในสังคม เพ่ือเป็นการให้บริการแก่ประชาชน • ประชาชนไดอะไรจากการ ส่วนรวม เช่น การใช้จ่ายด้านการศึกษา การ การให้บริการสาธารณสุขและดูแลสุขภาพอย่างทั่วถึง เสยี ภาษี รักษาพยาบาล การรักษาสภาพแวดล้อม และ เปน็ บรกิ ารทรี่ ฐั จดั ใหก้ บั ประชาชน (แนวตอบ เชน มสี าธารณปู โภค พ้นื ฐานเพ่อื ความสะดวกสบาย การให้สวัสดิการต่างๆ แก่สังคม นอกจากน้ันยังด�าเนินการเก็บภาษี เพื่อด�าเนินนโยบายทาง ในการดําเนนิ ชีวิต เชน มไี ฟฟา เศรษฐกิจบางประการ เช่น การแก้ปัญหาการว่างงาน การแก้ปัญหาภาวะเงินเฟ้อและเงินฝืด ถนน ฯลฯ) การคุม้ ครองอตุ สาหกรรมในประเทศ และการพฒั นาประเทศด้านต่างๆ เปน็ ตน้ • ถา ไมเสียภาษีจะมบี ทลงโทษ ภาษที ีร่ ฐั บาลจดั เก็บมีหลายประเภท ท้งั ภาษีทางตรงท่เี กบ็ จากผมู้ ีหนา้ ท่ีตอ้ งเสยี ภาษ ี โดยไม่ อยางไร สามารถผลักภาระภาษีไปให้ผู้อื่นได้ เช่น ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ภาษีเงินได้นิติบุคคล ภาษี (แนวตอบ ถกู ปรับตามบทบญั ญัติ ทรพั ยส์ นิ เป็นตน้ รวมท้งั ภาษที างอ้อม ซ่ึงผเู้ สียภาษสี ามารถผลกั ภาระไปให้ผู้อ่นื ต่อไปได้ เช่น ของกฎหมาย) ภาษีมูลค่าเพ่ิม ภาษีสรรพสามิต ภาษีการค้า อากรแสตมป รวมทั้งภาษีส่งออกและภาษีน�าเข้า เปน็ ต้น ขยายความเขา ใจ 2.5 บทบาทการแทรกแซงราคาและควบคุมราคาเพ่ือการแจกจ่าย และการจัดสรรในทางเศรษฐกจิ ใหน ักเรยี นยกตวั อยางโครงการ เนอ่ื งจากสนิ คา้ บางชนดิ ราคาไมค่ อ่ ยมเี สถยี รภาพ เพราะเมอื่ ปรมิ าณการผลติ เปลย่ี นแปลงไป ตา งๆ ของรฐั บาลทนี่ ักเรียนและ จะท�าให้ราคาเปลี่ยนแปลงตามไปด้วย ราคาจึงไม่มีเสถียรภาพ ผู้ผลิตจึงอยู่ในฐานะที่เสียเปรียบ ประชาชนไดรับประโยชน เช่น การผลิตขา้ ว พชื ผลทางการเกษตร เมอื่ ผลผลิตออกมามากราคามกั จะตกต�่า ทา� ใหเ้ กษตรกร เดือดร้อน รัฐจึงต้องเข้าไปพยุงราคา หรือการประกันราคาสินค้าเกษตรมิให้ตกต่�าเกินไปเพ่ือ นกั เรยี นควรรู แก้ปัญหาดงั กล่าว การประกนั ราคา นโยบายของ 49 รฐั บาลในการรกั ษาระดบั ราคาสนิ คา ขัน้ สูงสุดทตี่ ลาดจะซือ้ โดยรัฐเปน นกั เรยี นควรรู ผกู ําหนดราคา หากขายไดต่ํากวา ราคาประกนั รฐั ตอ งเอาเงินมาชดเชย พยุงราคา การทีร่ ัฐเขา ไปประกนั ราคา แทรกแซงราคา หรือรบั จาํ นําผลผลติ โดยเฉพาะ ให เพอ่ื ชวยเหลือเกษตรกรใหขาย ผลผลติ ทางการเกษตร เชน ขาว มนั สาํ ปะหลัง เพื่อรองรบั ผลผลิตท่ีออกมามากในฤดูกาล ผลผลติ ไดในราคาท่ีเหมาะสม เชน ไมใ หเกษตรกรตองเดอื ดรอนจากราคาผลผลิตท่ตี กตา่ํ ซ่งึ หากเกษตรกรขายสินคา ไดในราคา ประกนั ราคาขาว ทีต่ ่ํากวา ราคาประกนั ก็สามารถรับสวนตางไดจากรฐั บาล คมู ือครู 49

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate กระตุน ความสนใจ (ยอจากฉบบั นักเรียน 20%) ครูถามนกั เรยี นวา ในบางกรณีท่ีสินค้าที่จ�าเป็นแก่การครองชีพมีราคาสูงขึ้นอยู่ตลอดเวลา ท�าให้ผู้บริโภค • เพราะเหตใุ ดจึงมกั มมี อ็ บหรอื ได้รับความเดือดร้อนจากการบริโภคสินค้าราคาแพง เช่น น�้าตาล นม น�้ามันประกอบอาหาร สินค้าอุปโภคบริโภคอื่นๆ รัฐบาลก็จะเข้าไป กลมุ คนในอาชพี ตางๆ ออกมา ควบคุมราคามิให้สูงเกินไป รวมท้ังการจัดสรร เรียกรองหรอื ชมุ นมุ เกย่ี วกบั ปันส่วนให้แก่ผู้บริโภค เพ่ือมิให้ได้รับความ ปญหาปากทอง ความไมเ ปน เดือดร้อนจากสินค้ามีราคาแพง หรือเข้าไป ธรรม ปญ หาทางดานเศรษฐกิจ แทรกแซงราคาในสินค้าอื่นๆ เช่น ค่าโดยสาร ในทุกๆ รฐั บาล รถประจ�าทาง ราคาน�้ามันเช้ือเพลิง ค่าใช้ น�้าประปา ไฟฟ้า เพ่ือให้ประชาชนได้บริโภค สาํ รวจคน หา สินค้าในราคาที่เป็นธรรม นกั เรยี นสืบคนขอ มูลนโยบายทาง เศรษฐกิจของรฐั บาลปจจุบนั นอกจากนร้ี ฐั บาลยงั มบี ทบาทอนื่ ๆ ในระบบ เศรษฐกิจในสังคมไทย เช่น การควบคุมดูแล นกั เรียนควรรู ให้เอกชนได้รับสัมปทานในการผลิตสินค้าบาง ประเภท เชน่ รถไฟฟา้ ทางดว่ นพเิ ศษ โทรศพั ท ์ ควบคมุ ราคา การกําหนดราคา รัฐบาลท�าหน้าท่ีควบคุมราคาน้�ามันเพ่ือไม่ให้ประชาชน เป็นต้น เพ่ือใหบ้ รกิ ารแทน สว่ นรัฐบาลกเ็ ข้าไป ข้ันสูงของสินคา เพอ่ื มิใหสินคามี และผปู้ ระกอบการได้รับความเดือดรอ้ น ควบคุมดูแลให้อยู่ภายใต้ขอบเขตของกฎหมาย ราคาสงู เกนิ ไปซง่ึ เปน สินคา ทจี่ ําเปน ตอการดาํ รงชวี ติ พนื้ ฐาน เชน ระเบียบข้อบังคับ หรือให้ปฏิบัติตามนโยบายของรัฐ เช่น กฎหมายการควบคุมราคา กฎหมาย น้ํามันพืช ขาวสาร นม ไข เนื้อหมู การควบคมุ คณุ ภาพสนิ ค้า กฎหมายควบคุมเกีย่ วกับสภาพแวดลอ้ ม เป็นตน้ สบู เครือ่ งแบบนักเรียน บะหมี่ ๓. นâยบายทางเศรษฐกจิ ของรัฐบาÅ กงึ่ สําเรจ็ รปู ยารักษาโรค อาหาร นโยบายทางเศรษฐกจิ ของรฐั บาลเปน็ แนวทางหรอื กรอบในการบรหิ ารประเทศทางดา้ นเศรษฐกจิ ในภาชนะบรรจทุ ี่ปด สนทิ สามารถ ศึกษาคน ควาขอมูลรายการสินคา เพ่ือให้บรรลุวัตถุประสงค์ท่ีก�าหนดไว้ เช่น การขยายตัวทางเศรษฐกิจ การว่าจ้างท�างานเต็มท่ี ควบคมุ ไดท ่ี http://www.thaifood- scince.com/รายการบัญชีสินคา การสรา้ งเสถยี รภาพในระดบั ราคาสนิ คา้ โดยไมเ่ กดิ เงนิ เฟอ และเงนิ ฝด การกระจายรายไดท้ เี่ หมาะสม ควบคุมและ http://www.dit.go.th พระราชบญั ญัตวิ า ดว ยราคาสินคา โดยนโยบายทางเศรษฐกจิ จะรวมถงึ มาตรการตา่ งๆ รวมทงั้ วธิ กี ารปฏบิ ตั ดิ ว้ ย ประกอบดว้ ยนโยบาย และบรกิ าร พ.ศ. 2542 การผลติ นโยบายการเงนิ นโยบายการคลัง นโยบายเศรษฐกจิ ระหว่างประเทศ ดงั น้ี ๓.๑ นโยบายการผลติ นโยบายการผลิตเป็นนโยบายเก่ียวกับการเพิ่มผลผลิต การจัดสรรการผลิตให้สอดคล้องกับ ความต้องการในการจัดสรรให้ผลตอบแทนจากการผลิตได้กระจายไปสู่เจ้าของปัจจัยการผลิต อย่างเป็นธรรม การด�าเนินนโยบายการผลิตจะส่งผลกระทบต่อการจัดสรรทรัพยากร การเพิ่ม ผลผลิต การกระจายรายได้ การรกั ษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ ดังนี้ 50 50 คมู ือครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Expand Explore Explain Engage Evaluate แผนผงั แสดงนโยบายการผลติ ทีส่ ่งผลกระทบทางเศรษฐกจิ สาํ รวจคนหา นโยบาย มาตรการ ผลกระทบ การเพิม่ ผลผลิตและการเจริญ ครใู หน ักเรียนจบั คูกับเพ่อื นที่น่ัง การผลิต เพิม่ ผลผลิต ทางเศรษฐกจิ เติบโตทางเศรษฐกจิ ติดกนั หาขอมูลเกยี่ วกบั นโยบาย การจัดสรรปรมิ าณการผลติ ในการผลติ ของรฐั บาลชดุ ปจ จบุ นั มาตรการ การกระจายรายได้ จากหนงั สอื พิมพ โทรทัศน วทิ ยุ ควบคมุ ปริมาณ การรกั ษาเสถยี รภาพ หรืออินเทอรเน็ต 1 เรือ่ ง ทางเศรษฐกิจ การผลิต อธบิ ายความรู มาตรการจดั สรร ผลตอบแทน 1. นกั เรยี นรว มกนั อภปิ รายถงึ นโยบาย ปจั จยั การผลิต ดานการผลติ สนิ คา และบริการของ รัฐบาลชุดปจ จบุ นั การดา� เนินนโยบายการผลิตมีมาตรการต่างๆ ดังน้ี 2. ครถู ามคําถาม ๑) มาตรการในการเพ่ิมผลผลิต การเพ่ิมผลผลิตช่วยให้มีสินค้าและบริการเพ่ิม • เมื่อใดท่ีรฐั บาลใชมาตรการเพ่ิม ผลผลิต มากขนึ้ ชว่ ยสนองความตอ้ งการในการบรโิ ภคของประชาชนในประเทศ และสามารถสง่ ไปจา� หนา่ ย (แนวตอบ เมอ่ื คาดการณว า จะ ยงั ตา่ งประเทศไดเ้ พมิ่ ขน้ึ การสง่ เสรมิ การเพม่ิ ผลผลติ อาจทา� ไดห้ ลายวธิ ี เชน่ การอบรมและพฒั นา เกดิ ภาวะขาดแคลน การสงออก ทักษะฝีมือของแรงงาน การส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีการผลิตใหม่ๆ การจ�าหน่ายปัจจัยการผลิต ขยายตวั สงู ) ในราคาที่เหมาะสม เป็นตน้ • เมอ่ื ใดทีร่ ัฐบาลใชมาตรการใน การควบคุ มผลผลติ ๒) มาตรการในการควบคุม (แนวตอบ ในชว งทคี่ าดการณ ปริมาณการผลิต เพื่อควบคุมมิให้ผลิตสนิ คา้ วา ผลผลติ ในฤดกู าลจะมีมาก เชน ขา วโพดเลย้ี งสัตว เพราะ ชนิดใดชนิดหนึ่งออกมาจ�าหน่ายมากเกินไป มฉิ ะน้ันจะทาํ ใหราคาถกู ) จนราคาสินค้าตกต่�า เช่น การควบคุมปริมาณ • เมือ่ ใดทีร่ ฐั บาลควรใชม าตรการ พนื้ ทเี่ พาะปลกู สนิ คา้ เกษตร ใหค้ า� แนะนา� ในการ จดั สรรผลตอบแทนปจ จัยการ ควบคุมปริมาณการผลติ ทเ่ี หมาะสม ผลิตอยา งเปนธรรม (แนวตอบ เชน เมอ่ื คา ครองชพี ๓) มาตรการในการจัดสรรผล ปรับสงู ขึน้ ) ตอบแทนปัจจัยการผลิต เช่น การก�าหนด 5๑ อตั ราคา่ จ้างแรงงาน การเข้าไปแทรกแซงราคา สินค้ามิให้สูงหรือต�่าเกินไป การก�าหนดค่าเช่า ทดี่ นิ ทเ่ี หมาะสม การประกนั รายไดข้ องเกษตรกร การเพมิ่ ศกั ยภาพในการผลติ โดยการใชเ้ ทคโนโลยที ที่ นั สมยั การควบคุมราคาปัจจัยการผลิต ทั้งน้ีเพื่อการ ทา� ใหไ้ ทยเปน็ ประเทศผผู้ ลติ ทสี่ า� คญั ของโลก กระจายรายไดใ้ ห้เปน็ ไปอยา่ งเหมาะสม นกั เรยี นควรรู คมู อื ครู 51 การควบคมุ ราคาปจ จยั การผลติ เชน การควบคมุ ราคานา้ํ มนั ดเี ซลไมใ หส งู กวา ลติ รละ 30 บาท เพราะจะสง ผลตอ ตน ทนุ การผลติ ทเี่ พมิ่ สงู ขนึ้ ราคาสนิ คา และบรกิ ารกจ็ ะปรบั สงู ขนึ้ ประชาชน กจ็ ะไดร บั ความเดอื ดรอ น รฐั บาลอาจแกป ญหาโดยการนาํ เงินจากกองทนุ น้ํามนั เชื้อเพลิงมาพยงุ ราคาซง่ึ เปน กองทุนท่มี หี นาที่หลักในการรกั ษาเสถยี รภาพทางราคานํ้ามันเชอื้ เพลิงของประเทศ

กระตุน ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Expand Explore Explain Engage Evaluate สํารวจคนหา (ยอ จากฉบับนกั เรยี น 20%) ครูแบง กลมุ นักเรยี นเพอ่ื ศึกษา ๓.2 นโยบายการเงิน การดาํ เนนิ นโยบายทางการเงนิ ของธนาคารแหง ประเทศไทย จาก นโยบายการเงินเป็นแนวทางการด�าเนินงานทางด้านการควบคุมปริมาณเงินและสินเชื่อของ แหลงเรียนรูตา งๆ เชน หอ งสมุด ธนาคารกลางให้อยู่ในระดับท่ีเหมาะสม เพื่อให้ประชาชนมีงานท�า มีรายได้เพิ่มข้ึน เพื่อรักษา อนิ เทอรเนต็ เอกสารเผยแพรของ เสถียรภาพของราคาและอัตราแลกเปลี่ยน โดยมีเป้าหมายส�าคัญเพ่ือให้เศรษฐกิจของประเทศ ธนาคารแหง ประเทศไทย และ ขยายตัวอยา่ งมเี สถียรภาพ ประชาชนมีความอย่ดู กี ินดี ใหน กั เรยี นสรปุ ความรเู พอ่ื นาํ มา มาตรการทางการเงินที่ธนาคารกลางใช้ในการควบคุมปริมาณเงินของประเทศ เช่น อัตรา อภปิ รายในช้นั เรยี น ดอกเบยี้ ธนาคาร การกา� หนดอตั ราเงนิ สดสา� รองตามกฎหมาย ซง่ึ มาตรการทางการเงนิ ทใี่ ชจ้ ะตอ้ ง สอดคล้องกับจุดมุ่งหมายทางเศรษฐกิจ เช่น การรักษาเสถียรภาพในระดับราคาสินค้า การจ้าง อธบิ ายความรู ทา� งานเตม็ ท ี่ การสร้างการเจรญิ เติบโตทางเศรษฐกจิ และการกระจายรายได้ท่เี ป็นธรรม การดา� เนินนโยบายทางการเงินของธนาคารกลางมีมาตรการต่างๆ ดงั น้ี 1. ตวั แทนกลมุ สรปุ สาระสาํ คญั ของ แผนผงั แสดงนโยบายทางการเงินของรัฐทส่ี ง่ ผลกระทบทางเศรษฐกจิ นโยบายทางการเงิน นโยบาย อัตรา ผลกระทบ เสถียรภาพในระดับราคาสนิ คา้ 2. ครใู หนกั เรียนบอกอัตราดอกเบีย้ การเงิน ธนาคาร ทางเศรษฐกิจ การจา้ งทา� งานเต็มที่ เงนิ กู เงนิ ฝาก ของธนาคารพาณชิ ย การสร้างการเจริญเตบิ โต และแสดงความคิดเห็น การซือ้ หรอื ขาย ทางเศรษฐกจิ หลักทรัพย์ การกระจายรายได้ทเี่ หมาะสม 3. เรียนรูด ว ยคาํ ถาม รฐั บาล • ถาอตั ราดอกเบ้ยี สงู สง ผลตอ มาตรการ ระบบเศรษฐกิจอยางไร ทางการเงนิ (แนวตอบ มกี ารกูยมื นอยลง อืน่ ๆ มกี ารฝากเงนิ เพิม่ มากขนึ้ ทาํ ให เงินหมนุ เวยี นในระบบเศรษฐกิจ ๑) การก�าหนดอัตราธนาคารหรืออัตราดอกเบี้ยมาตรฐาน เป็นอัตราดอกเบ้ีย มีนอ ย การลงทนุ ไมข ยายตัว) • ถา อตั ราดอกเบีย้ ตํ่า สง ผลตอ ทธ่ี นาคารกลางคดิ กบั ธนาคารพาณชิ ยท์ ม่ี าขอกยู้ มื เงนิ กบั ธนาคารกลาง ถา้ ในภาวะทเี่ ศรษฐกจิ ของ ระบบเศรษฐกิจอยางไร ประเทศมปี รมิ าณเงนิ มากเกนิ ไปจนอาจกอ่ ใหเ้ กดิ ภาวะเงนิ เฟอ้ ถา้ ธนาคารกลางตอ้ งการใหธ้ นาคาร (แนวตอบ มปี ริมาณเงนิ พาณิชย์ลดการขยายสินเชื่อ ธนาคารกลางก็จะเพิ่มอัตราดอกเบ้ียให้สูงข้ึน เป็นผลให้ธนาคาร หมุนเวยี นมากเกินไปจนอาจ พาณชิ ยต์ อ้ งเพมิ่ อตั ราดอกเบย้ี กบั ลกู คา้ ของตน จงึ ทา� ใหก้ ารกยู้ มื ลดนอ้ ยลง ปรมิ าณเงนิ กจ็ ะลดลง ทาํ ใหเ กิดเงินเฟอ ประชาชนใช การกระท�าดังกล่าวเรียกว่า นโยบายจ�ากัดเครดิต ในทางตรงข้าม ถ้าต้องการเพิ่มปริมาณเงิน จา ยฟมุ เฟอ ย การออมมนี อยลง) ในระบบเศรษฐกิจของประเทศ ธนาคารกลางก็จะลดอัตราดอกเบี้ยให้ต�่าลง ธนาคารพาณิชย์ก็จะ กยู้ ืมไปให้สนิ เชอ่ื กับลกู ค้าของตนมากขน้ึ การกระทา� ลกั ษณะนเี้ รยี กวา่ นโยบายขยายเครดติ @ มมุ IT 52 ศกึ ษาขอ มูลเกยี่ วกบั นโยบาย การเงินเพิ่มเตมิ ไดที่ http://www. bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy เวบ็ ไซตของธนาคารแหง ประเทศไทย 52 คมู อื ครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Expand Explore Explain Engage Evaluate ๒) การก�าหนดการซ้ือหรือขายหลักทรัพย์ของรัฐบาลในท้องตลาดทั่วไป ซึ่งมี สํารวจคนหา ทงั้ ตวั๋ เงนิ คลงั และพนั ธบตั รกเ็ พอื่ เพมิ่ หรอื ลดปรมิ าณเงนิ ในระบบเศรษฐกจิ ของประเทศ ถา้ ปรมิ าณ เงินมีมากเกินไป รัฐบาลจะขายต๋ัวเงินคลัง ใหนักเรียนสบื คน ขอ มูลเก่ียวกบั และพนั ธบตั ร เปน็ การดดู เงินสดออกจากระบบ นโยบายทางการเงนิ ของธนาคาร หมุนเวียน ปริมาณเงินจะลดลง ในทางตรงกัน แหง ประเทศไทย สรุปสาระสาํ คัญ ข้ามถา้ ปริมาณเงนิ ในระบบมนี ้อย รัฐบาลจะซ้ือ ตว๋ั เงนิ คลงั และพนั ธบตั รจากประชาชน จะทา� ให้ อธิบายความรู ปริมาณเงินหมุนเวียนในระบบหมุนเวียนมี มากขึน้ นักเรยี นสนทนาเก่ยี วกบั นโยบาย ทางการเงินของธนาคารแหงประเทศ ๓) การก�าหนดอัตราเงินสด ไทยในปจจุบนั ส�ารองตามกฎหมาย เงินสดส�ารองตาม กฎหมายเป็นส่วนหนึ่งของเงนิ ส�ารองที่ธนาคาร นักเรียนควรรู พาณชิ ย์มีอยูใ่ นธนาคารกลาง ถ้าธนาคารกลาง ต้องการให้ปริมาณเงินและสินเช่ือในท้องตลาด ตวั๋ เงินคลงั เปน ตราสารทาง ลดลง ก็จะประกาศเพิ่มอัตราเงินสดส�ารอง การจัดรายการส่งเสริมการขายต่างๆ เพื่อจูงใจให้ลูกค้า การเงินทร่ี ฐั บาลโดยกระทรวง ตามกฎหมาย ท�าให้ปริมาณเงินสดส�ารองของ ก้ยู มื เงิน ทา� ใหธ้ นาคารสามารถขยายสนิ เชื่อไดเ้ พ่มิ ขึน้ การคลงั เปน ผอู อก เพื่อเปน การกเู งิน ในระยะเวลาสั้นไมเ กนิ 1 ป ธนาคารพาณชิ ยม์ ไี มพ่ อ การขยายสนิ เชอื่ กจ็ ะถกู จา� กดั ลง ธนาคารพาณชิ ยจ์ งึ จา� เปน็ ตอ้ งลดการให้ สินเชื่อลง ในทางตรงกันข้ามถ้าต้องการขยายสินเช่ือ ธนาคารกลางก็จะประกาศลดอัตราเงินสด นักเรียนควรรู สา� รองตามกฎหมาย ทา� ใหธ้ นาคารพาณชิ ยม์ เี งนิ สดสา� รองตามกฎหมายเกนิ กวา่ กา� หนด จงึ สามารถ น�าไปใหก้ ้ยู มื แกล่ ูกคา้ ได้เพ่มิ ขึน้ ปรมิ าณเงนิ ในระบบเศรษฐกจิ จึงมีมากขนึ้ ทา� ใหเ้ กดิ สภาพคลอ่ ง พนั ธบตั ร ตราสารทางการเงินที่ มากขึ้น รัฐบาล โดยกระทรวงการคลงั เปน นอกจากนี้ธนาคารยังมีนโยบายการเงินอื่นๆ เช่น การควบคุมสินเช่ือเพ่ือการอุปโภค ผูอ อก เพือ่ เปนการกูเงนิ ระยะยาว บริโภค การก่อสร้างหรือซ้ืออาคาร การจ�ากัดเงินกู้สูงสุด ซ่ึงเป็นการควบคุมด้านคุณภาพหรือ มากกวา 1 ป มีอายุการชําระเงินจาก วธิ ีเลือกสรร เป็นตน้ การจา ยดอกเบ้ีย และอตั ราดอกเบ้ยี กาํ หนดไวแนน อน ๓.๓ นโยบายการคลัง นโยบายการคลังเป็นนโยบายเกี่ยวกับรายรับและรายจ่ายของรัฐบาล ดังน้ันจึงเก่ียวข้องกับ @ มุม IT การจดั หารายไดแ้ ละการใชจ้ า่ ยของรฐั บาล การกอ่ หนสี้ าธารณะและการบรหิ ารเงนิ คงคลงั โดยผา่ น มาตรการด้านภาษีอากร มาตรการใช้จ่ายของรัฐบาลและมาตรการด้านการกู้ยืม เพื่อให้บรรลุ คน ควา ขอ มูลรายงานเศรษฐกิจ เป้าหมายทางด้านการจัดสรรทรัพยากร การกระจายรายได้ การรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ การเงนิ และการคลงั ไดท ่ี http:// และการเติบโตทางเศรษฐกิจ www.fpo.go.th เวบ็ ไซตส ํานกั งาน เศรษฐกิจการคลงั กระทรวงการคลัง 5๓ คมู อื ครู 53

กระตุน ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Expand Explore Explain Engage Evaluate สํารวจคน หา (ยอ จากฉบับนกั เรยี น 20%) 1. ครแู บง กลมุ นักเรียนเพ่อื ศกึ ษา แผนผงั แสดงนโยบายการคลงั ทีส่ ง่ ผลกระทบทางเศรษฐกจิ คน ควา เกี่ยวกับแหลงรายไดแ ละ คา ใชจ ายของรฐั บาลและจัดทาํ นโยบาย มาตรการดา้ น ผลกระทบ การจดั สรรทรพั ยากร เปนผังมโนทัศน การคลงั ภาษอี ากร ทางเศรษฐกิจ การกระจายรายได้ มาตรการ การรักษาเสถยี รภาพทาง 2. คาํ ถามเพอื่ การสืบคน ดา้ นการใช้จ่าย เศรษฐกจิ • รัฐบาลมีรายไดม าจากไหน ของรัฐบาล การเติบโตทางเศรษฐกิจ • งบประมาณแผนดนิ คืออะไร มาตรการ • ในชว งเศรษฐกิจตกตา่ํ รฐั บาลจะ ด้านการกู้ยืม บริหารงบประมาณอยางไร การด�าเนินนโยบายทางการคลงั ของรัฐบาลมีมาตรการต่างๆ ดังนี้ อธิบายความรู ๑) การจัดหารายได้ของรัฐบาล โดยกระทรวงการคลัง รายได้ของรัฐบาล เช่น 1. ใหนักเรียนชวยกนั บอกท่ีมาของ รายไดของรัฐ รายได้จากภาษีอากร รายได้จากการขายสิ่งของและบริการ เช่น ค่าขายทรัพย์สินซ่ึงเป็น อสังหาริมทรพั ย ์ รายไดจ้ ากรัฐพาณิชย ์ เช่น ผลกา� ไรขององค์การรฐั บาล หนว่ ยงานธุรกิจท่รี ัฐบาล 2. ครูใหน กั เรยี นเปรียบเทยี บการ เป็นเจ้าของนา� สง่ เป็นรายไดแ้ ผ่นดิน เชน่ ส�านักงานสลากกนิ แบง่ รฐั บาล เป็นตน้ บริหารการเงินในครอบครัวกบั การ รฐั บาลจะจดั เกบ็ ภาษจี ากประชาชนตามความจา� เปน็ ของรายจา่ ย เชน่ ในชว่ งที่ภาวะ บริหารการคลงั ของประเทศ เศรษฐกิจตกต�่า ประชาชนขาดก�าลังซื้อ สินค้าผลิตออกมาแล้วขายไม่ได้ การลงทุนมีน้อย เกดิ ภาวะวา่ งงาน รฐั บาลอาจดา� เนนิ มาตรการโดยการลดภาษเี งนิ ไดบ้ คุ คลธรรมดา เพอื่ ใหป้ ระชาชน 3. ครูถามคําถาม ที่มีรายได้น�ามาใช้จ่ายมากขึ้น เป็นการเพิ่มอ�านาจซ้ือของประชาชน หรืออาจลดภาษีการค้า • รัฐนํารายไดท่จี ัดเกบ็ มาไดไ ปทาํ ภาษีมูลคา่ เพ่ิม เพอ่ื ทา� ใหส้ นิ ค้ามีราคาลดลง จะได้มีการกระตุน้ ให้มีการบริโภคมากขน้ึ ในทางตรง อะไร กันข้าม ถ้ารัฐบาลต้องการลดก�าลังซื้อของประชาชน ก็ท�าได้โดยการเปล่ียนแปลงอัตราภาษีใน (แนวตอบ จดั ใหม สี าธารณปู โภค ทิศทางตรงข้าม คือ เพ่ิมภาษี จะท�าให้ความต้องการซ้ือโดยทั่วไปของคนลดลง ท�าให้คนซ้ือ พืน้ ฐานใหก ับประชาชน และนาํ เฉพาะสินค้าที่จ�าเป็นในการบริโภค ลดการซื้อสินค้าท่ีไม่จ�าเป็น ทั้งน้ีโดยต้องค�านึงถึงรายได้ ไปพฒั นาประเทศ) ของตนเองและครอบครวั เป็นหลกั • หากในแตล ะปรฐั จัดเกบ็ รายได ไมพ อกับรายจาย จะสงผลตอ ๒) การบริหารรายจ่ายของรัฐบาล การใช้จ่ายของรัฐบาลเป็นการใช้จ่ายในการ ประชาชนและการพฒั นาประเทศ อยางไร บริหารงานตามภาระหน้าท่ี เพ่ือจัดให้มีสินค้าและบริการต่างๆ อันเป็นประโยชน์แก่ประชาชน (แนวตอบ การพัฒนาประเทศ ซ่งึ จัดสรรคา่ ใชจ้ า่ ยเป็นงบประมาณแผน่ ดินและการใช้จา่ ยเงนิ นอกงบประมาณ ตอ งชะงัก สงผลกระทบตอ ความเปน อยขู องประชาชน) 54 นักเรยี นควรรู นกั เรยี นควรรู รัฐพาณชิ ย ผลกําไรขององคก าร งบประมาณแผนดนิ แผนการเงนิ ของรฐั บาล ประกอบดวย ประมาณการรายได และรายจาย รฐั บาล หนว ยงานธรุ กจิ ทร่ี ฐั บาลเปน ตามประมาณการรายจา ยในชว งระยะเวลา 1 ป (ปง บประมาณเรมิ่ 1 ต.ค. - 30 ก.ย. ปถดั ไป) เจา ของ รายไดจ ากโรงงานยาสูบ รายไดจ ากสํานกั งานสลากกนิ แบง รัฐบาล และเงนิ ปนผลจากบริษัทท่ี รัฐบาลถือหุน 54 คมู อื ครู

กระตุนความสนใจ สํารวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Evaluate Explain Expand Engage Explore การใช้จ่ายเงินงบประมาณ เป็นการใช้จ่ายเงินงบประมาณแผ่นดินที่ได้รับอนุมัติ อธบิ ายความรู จากรัฐสภาตามกระบวนการงบประมาณแผ่นดิน เพื่อการพัฒนาประเทศ เช่น พัฒนาทางด้าน การศกึ ษา สาธารณปู โภคพนื้ ฐาน กระต้นุ เศรษฐกิจเพอื่ แก้ปญั หาการว่างงาน เปน็ ต้น 1. นักเรยี นชวยกันยกตวั อยางการ การใช้จ่ายเงินนอกงบประมาณ เป็นการใช้จ่ายที่ส่วนราชการได้รับและมีกฎหมายให้ ใชจ า ยของรฐั ผา นโครงการตา งๆ เก็บไว้ใช้จ่ายตามวัตถุประสงค์ การใช้จ่ายเงินงบประมาณประเภทนี้ไม่ต้องผ่านการอนุมัติจาก ของปง บประมาณใดก็ได พรอมทั้ง รัฐสภา เช่น กองทุนหมุนเวียน เงนิ ก้แู ละเงนิ ชว่ ยเหลือจากต่างประเทศ รายรับของสถานพยาบาล บอกผลดีตอ ประชาชน เปน็ ตน้ การใชจ้ า่ ยงบประมาณประเภทน ้ี เชน่ การทรี่ ฐั บาลนา� เงนิ ไปชว่ ยเหลอื เกษตรกรผทู้ ป่ี ระสบ อทุ กภยั เปน็ ต้น 2. ครูตัง้ ประเดน็ การอภปิ ราย ตวั อย่างการบริหารรายจา่ ยของรัฐบาล เช่น ในช่วงท่ีภาวะเศรษฐกิจตกต่�า ปริมาณเงิน • ถา นกั เรียนเปน รฐั บาลจะมี หมนุ เวียนในระบบเศรษฐกจิ มนี อ้ ย ประชาชนมีการใชจ้ ่ายเงนิ นอ้ ย ถ้ารัฐบาลต้องการเพิม่ การใช้ วิธกี ารบริหารเงินงบประมาณ จ่ายโดยรวมของประชาชนก็ต้องเพิ่มการใช้จ่ายของรัฐบาลเพ่ือก่อให้เกิดการผลิตและการจ้างงาน อยางไร เพือ่ ใหเกดิ ประโยชน ในทางตรงกันข้ามถ้าการใชจ้ ่ายของประชาชนมมี ากเกนิ ไป จนทา� ให้เกิดปญั หาเงินเฟอ้ รฐั บาลจะ ตอประชาชนและประเทศชาติ ด�าเนินการลดปริมาณการใช้จ่ายของรัฐบาลลง เช่น ชะลอการจัดสร้างโครงการขนาดใหญ่ต่างๆ อยา งสงู สดุ เปน็ ต้น ขยายความเขา ใจ ๓) การเพิ่ม-ลดหนส้ี าธารณะ ในกรณีทีร่ ฐั บาลมีการตั้งงบประมาณแบบขาดดุล คอื มีรายจ่ายสูงกว่ารายได้ หรือในช่วงที่ภาวะ 1. นกั เรียนวเิ คราะหส ถานการณท าง เศรษฐกจิ ซบเซา ปริมาณเงนิ ในระบบเศรษฐกจิ เร่อื งนา่ รู้ ดา นเศรษฐกจิ ของประเทศในปน ้ี • วิเคราะหนโยบายทางดาน มนี ้อย รัฐอาจตอ้ งกูเ้ งินจากตา่ งประเทศเข้ามา หน้ีสาธารณะ การเงนิ และการคลังของรฐั บาล พรอมบอกผลดีและผลกระทบ ใช้ในโครงการต่างๆ เพื่อเพ่ิมปริมาณเงินใน หนสี้ าธารณะ หมายถงึ การกยู้ มื เงนิ ของรฐั บาล ตอประชาชน เมื่อมีรายได้ไม่พอกับรายจ่าย จึงกู้เงินมาเพื่อพัฒนา ระบบเศรษฐกิจหรือรัฐบาลมีนโยบายกระตุ้น ประเทศ สร้างระบบสาธารณปู โภค เช่น ถนน ไฟฟา้ 2. ครถู ามคาํ ถามเพ่อื ใหน ักเรยี น เศรษฐกิจเพื่อแก้ปัญหาการว่างงาน รัฐบาลจะ ประปา และพลังงานต่างๆ เพ่ือกระตุ้นให้ประชาชน วิเคราะห ต้องจัดหาเงินชดเชยส่วนท่ีขาดดุล ซ่ึงอาจท�า ท�าการขยายกิจการต่างๆ เพ่ิมการจ้างงาน รัฐบาล • ทําไมในชวงท่ีเศรษฐกิจไมดี โดยการกยู้ มื จากภายในประเทศและตา่ งประเทศ สามารถช�าระคืนโดยการเก็บภาษีเงินได้จากประชาชน ธนาคารจงึ ประกาศลดอัตรา การกู้ยืมในประเทศเป็นการกู้ยืม แหลง่ ทม่ี าของเงนิ กู้ มาจาก ๒ แหลง่ ไดแ้ ก่ ดอกเบย้ี โดยตรงจากการจ�าหน่ายพันธบัตร ต๋ัวสัญญา (แนวตอบ เพอื่ กระตุนใหม ีการ หนภี้ ายในประเทศ เชน่ กยู้ มื จากธนาคาร กูเ งินไปลงทนุ ) พาณชิ ย์ ธนาคารกลาง และสถาบนั การเงนิ อน่ื ๆ เชน่ • รัฐบาลควรมีมาตรการอยางไร ใช้เงิน ต๋ัวเงินคงคลัง และการค�้าประกันเงินกู้ บรษิ ทั ประกนั ภยั ธนาคารออมสนิ เปน็ ตน้ เพ่ือใหสามารถจัดเกบ็ ภาษไี ด ของรัฐวสิ าหกิจ ท่วั ถึง สา� หรับในช่วงทปี่ รมิ าณเงินในระบบ หนภ้ี ายนอกประเทศ เปน็ หนท้ี รี่ ฐั บาลกจู้ าก (แนวตอบ ปลกู ฝง ใหทกุ คน เศรษฐกจิ มมี าก รฐั อาจเพม่ิ การใชห้ นสี้ าธารณะ ตา่ งประเทศ เชน่ การกยู้ มื จากธนาคารระหวา่ งประเทศ เขา ใจวาเปนหนาท่ี มมี าตรการ คนื ใหม้ ากขึ้น เพ่อื ลดปรมิ าณเงนิ ในท้องตลาด เพื่อการบูรณะและพัฒนาหรือธนาคารโลก (IBRD) ลงโทษผฝู า ฝน อยา งเดด็ ขาด การกยู้ มื เงนิ จากตา่ งประเทศ เปน็ ตน้ เจา หนา ทีข่ องรัฐตองซ่ือสตั ยต อ หนา ท่)ี 55 นักเรยี นควรรู นกั เรียนควรรู สวนทข่ี าดดุล ในกรณีทร่ี ัฐบาลมกี ารประมาณการรายไดของรฐั นอ ยกวารายจา ย กจ็ ะดําเนิน ธนาคารโลก มีวัตถุประสงค นโยบายงบประมาณขาดดลุ โดยสว นที่ขาดหายไปรัฐบาลจะหามาชดเชยดวยการกูยมื ท้ังจาก เพอ่ื ชว ยเหลือ บรู ณะและพัฒนา ภายใน และตา งประเทศ เพอ่ื เปนการอัดฉดี เงนิ เขา ไปในระบบเศรษฐกิจ เศรษฐกจิ ของประเทศกําลงั พัฒนา คมู ือครู 55

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธิบายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Expand Evaluate Explore Engage สาํ รวจคน หา (ยอจากฉบับนักเรยี น 20%) 1. ครนู ําขา วเศรษฐกิจการคา ของไทยกบั ตางประเทศมา วิเคราะหส ถานการณท างดาน ๓.4 นโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศ เศรษฐกจิ และการคา และชว ยกัน คาดเดาภาวะเศรษฐกิจ วเิ คราะห นโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศเป็นแนวทางในการด�าเนินงานทางด้านเศรษฐกิจกับ ต่างประเทศ ทั้งทางด้านการค้ากบั ตา่ งประเทศและการเงินระหวา่ งประเทศ ซึ่งนโยบายดงั กลา่ วจะ ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกจิ ท้งั ปรมิ าณการผลติ ในประเทศ การจา้ งท�างาน เสถยี รภาพทางเศรษฐกิจ แนวโนม 2. ใหน ักเรียนติดตามสถานการณ และการเจรญิ เติบโตทางเศรษฐกิจ ดังน้ี การคา ระหวา งประเทศในชว ง สปั ดาหน ้ี สบื คนขอ มูลสถติ ิ แผนผงั แสดงนโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศทส่ี ง่ ผลกระทบทางเศรษฐกจิ ในประเทศ ประกอบ เพื่อนาํ มาอภิปราย มาตรการทาง การผลติ ในประเทศ ในชนั้ เรียนในประเดน็ รฐั บาลมี การค้าระหวา่ ง นโยบายการคาระหวา งประเทศ อยางไร ประเทศ • สถานการณก ารคา ชวงเวลา นโยบาย ผลกระทบ การจา้ งท�างาน ดังกลา วเปนอยางไร เศรษฐกจิ ระหว่าง ทางเศรษฐกิจ เสถยี รภาพทาง เศรษฐกจิ • สินคา ใดเปน ที่สนใจของ ประเทศ มาตรการ การเจรญิ เติบโต ประเทศคคู า ทางการเงิน ทางเศรษฐกิจ ระหว่างประเทศ • ประชาชนไดร บั ผลกระทบ อยา งไรและรฐั บาลเขา มา มีบทบาทอยา งไร การด�าเนินนโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศของรัฐบาลมีมาตรการต่างๆ ทั้งการค้าและ การเงินระหว่างประเทศ ดังนี้ ๑) มาตรการทางด้านการค้าคุ้มกัน เพ่ือคุ้มครองและให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ผลิต NET ขอ สอบ ป 52 ในประเทศ มมี าตรการทสี่ า� คญั ดงั นี้ ขอ สอบถามเก่ยี วกบั มาตรการ ๑. การเกบ็ อากรขาเขา้ ถา้ รฐั บาลต้องการท�าให้การผลิตสินค้าบางชนิดในประเทศ คุมกันการคาในประเทศวา ขอใด เปน เคร่อื งมอื ของรฐั บาลในการ ขยายตัว ก็จะมีการเก็บอากรขาเข้าส�าหรับสินค้าชนิดน้ันเพ่ิมขึ้น ราคาสินค้าชนิดน้ันท่ีน�าเข้า ดาํ เนนิ นโยบายการคาแบบคุมกนั จากต่างประเทศจะมีราคาสูงขึ้น ท�าให้ปริมาณการขายลดลง ผู้ผลิตในประเทศสามารถผลิตได้ มากขน้ึ 1. การลดกําแพงภาษสี ินคา นาํ เขา จากตางประเทศ ๒. การกา� หนดโควตาการนา� เขา้ หมายถงึ การจา� กดั ปรมิ าณสนิ คา้ ชนดิ ใดชนดิ หนง่ึ 2. การจดั งบประมาณสนบั สนุน ท่ปี ระเทศสามารถน�าเข้าได ้ ทา� ใหร้ าคาสนิ คา้ ดงั กลา่ วภายในประเทศเพ่มิ ขึน้ สนิ คา้ ท่ีผลติ ภายใน ภาคการเกษตรในประเทศ ประเทศจะได้ขยายตัว 3. การยกเลิกมาตรการหามนาํ เขา ๓. การก�าหนดอากรขาออก เพื่อหารายได้ให้กับประเทศ ท�าให้รัฐบาลมีรายได้ สนิ คา บางชนิดจากประเทศ เพม่ิ ขนึ้ แตร่ าคาสินค้าทส่ี ง่ ไปจา� หนา่ ยยังต่างประเทศจะสงู ข้ึน คูคา 4. การใหสทิ ธพิ ิเศษในการนาํ เขา 56 สนิ คากบั กลุมประเทศกาํ ลงั พัฒนา (วิเคราะหค ําตอบ การคุมกัน การคาภายในประเทศ เพ่อื คมุ ครองสนิ คา ในประเทศ ขอ 1, 3, 4 เปน การสงเสริมการนําเขา ไมไ ดคุมกันการคาภายในประเทศ ขอ 2 จงึ เปน คําตอบ ทีถ่ ูกตอง เพราะการท่รี ัฐใหงบสนับสนุนเปน การเพ่ิมคณุ ภาพการผลิต) 56 คมู ือครู

กระตุนความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Evaluate Explain Expand Engage Explore ๔. การก�าหนดโควตาการส่งออก เพ่ือท่ีจะสงวนสินค้านั้นไว้ใช้ในประเทศ ไม่ให้ อธิบายความรู มีการส่งออกมากเกินไป จนท�าให้เกิดการขาดแคลนข้ึนในประเทศ ซ่ึงจะมีผลท�าให้ราคาสินค้า ชนิดนัน้ ภายในประเทศสงู ขึ้นมากจนเป็นทเ่ี ดือดร้อนแก่ประชาชนทัว่ ไป 1. ครูและนักเรียนอภิปรายนโยบาย การคาระหวางประเทศของรฐั บาล ๒) มาตรการทางด้านการเงินระหว่างประเทศ ในกรณีที่ประเทศประสบปัญหา ปจจบุ ัน การขาดดุลการช�าระเงินติดต่อกันหลายปี ก็ใช้มาตรการลดค่าเงินตราของประเทศลง เช่น 2. นักเรยี นอภปิ รายสถานการณ ประเทศไทยเดมิ อัตราแลกเปลีย่ นเท่ากับ ๓๕ บาทตอ่ ๑ ดอลลารส์ หรฐั อเมริกา เมอื่ ประเทศไทย การคา ของไทยในชวงสปั ดาหนี้ ขาดดลุ การช�าระเงนิ ติดตอ่ กนั หลายป ี ได้ปรับอัตราแลกเปลยี่ นใหม่เป็น ๓๘ บาทตอ่ ๑ ดอลลาร์ ตามทีไ่ ดสืบคน มา สหรัฐอเมรกิ า สิ่งท่เี กดิ ขึ้น คอื 3. ครูตั้งประเด็นการอภปิ ราย ตวั อยา่ งการซ้อื เสอื้ ของคมสัน ตวั อย่างการซ้ือข้าวหอมมะลขิ องซซู าน • แนวโนมการคาของไทยเปน อยางไร ภาวะปกติ เส้ือโปโลจ�กสหรัฐอเมริก�ตวั ละ ภาวะปกติ ไทยจ�ำ หน�่ ยข�้ วหอมมะลิ กก.ละ (แนวตอบ มีการสงออกเพ่มิ ขึน้ ๑๐ ดอลล�ร์สหรฐั อเมรกิ � หรือ ๓๕๐ บ�ท ๓๕ บ�ท ซูซ�นใช้เงิน ๑ ดอลล�ร์สหรัฐซื้อได้ โดยเฉพาะสนิ คา เกษตร) ๑ กก. ภาวะปรับอัตราแลกเปลี่ยน เส้ือโปโลร�ค� ขยายความเขา ใจ ๑๐ ดอลล�รส์ หรัฐอเมรกิ �เท่�เดมิ แตค่ มสนั ตอ้ ง ภาวะปรับอัตราแลกเปลี่ยน ข้�วหอมมะลิ ซ้ือในร�ค� ๓๘๐ บ�ท ร�ค� ๓๕ บ�ทเท่�เดิม แต่ซูซ�นส�ม�รถซื้อ ครูใหน ักเรยี นวิเคราะหนโยบาย ข้�วหอมมะลิได้ม�กกว่�เดิม เพร�ะนำ�เงิน ๑ การคาแบบคมุ กนั วาสงผลตอ ผลทเี่ กิดขน้ึ ดอลล�รม์ �แลกกบั ไทยได้ ๓๘ บ�ท การจัดเก็บรายไดข องประเทศ � คมสนั ต้องใช้เงินเพ่มิ ข้ึน ๓๐ บ�ท อยางไร พรอ มยกตัวอยางประกอบ � เสื้อมีร�ค�แพงขนึ้ เมื่อเทยี บกบั เงนิ ไทย ผลท่เี กดิ ขนึ้ � อ�จท�ำ ใหค้ นไทยซอื้ เสอ้ื จ�กสหรฐั อเมรกิ � � ซซู �นใชเ้ งนิ เท�่ เดมิ แตไ่ ดข้ �้ วส�รม�กกว�่ (แนวตอบ หากรัฐบาลมกี ารตั้ง เดมิ กาํ แพงภาษสี นิ คา นาํ เขา ในอตั ราสงู นอ้ ยลง � ข้�วส�รมีร�ค�ถูกลงเม่ือเทียบกับเงิน จะทาํ ใหก ารผลิตสนิ คา ภายใน ดอลล�ร์ ประเทศขยายตัว ผผู ลติ ในประเทศ � คนอเมริกันและช�ติอ่ืนซ้ือสินค้�ไทย มรี ายไดม ากขน้ึ ธรุ กจิ ขยายตวั ม�กข้ึนเนอ่ื งจ�กร�ค�ถูก มีความตอ งการจา งแรงงานเพิ่มขึ้น � ก�รส่งออกข�้ วของไทยเพิ่มสูงข้ึน แรงงานมีงานทํามากขนึ้ จดั เกบ็ ภาษี � ไทยไดร้ บั เงนิ ตร�ต�่ งประเทศเพิม่ ข้ึน ไดมากข้ึน แตต องดูดว ยวา สินคา ชนิดนั้นหากผลติ ภายในประเทศ การท่ีอัตราแลกเปล่ียนของไทยลดลง เม่ือเปรียบเทียบกับเงินตราต่างประเทศ มีผล มตี น ทนุ ในการผลติ ท่ีสงู กวาการ ทา� ใหส้ นิ คา้ สง่ ออกมรี าคาถกู ลงในสายตาของชาวตา่ งประเทศ และสนิ คา้ เขา้ มรี าคาขายในประเทศ นําเขาจากตา งประเทศหรือไม) แพงข้ึน การส่งออกของไทยจะเพ่ิมข้ึน การน�าเข้าจะลดลง ดุลการค้าของประเทศจะดีข้ึนและ ได้รับเงินตราจากต่างประเทศมากขึ้น ในกรณีที่มีผู้เข้ามาท่องเที่ยวและเข้ามาลงทุนมากข้ึน ในท่สี ุดดุลการชา� ระเงินจะมแี นวโนม้ ดขี ึน้ 57 คมู อื ครู 57

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Expand Evaluate Engage Explore ขยายความเขา ใจ (ยอจากฉบบั นกั เรียน 20%) 1. นกั เรียนอภิปรายถงึ วัตถปุ ระสงค àÊÃÔÁÊÒÃÐ วตั ถปุ ระสงค์ของการกา� หนด ของการกําหนดนโยบายทาง นโยบายทางเศรษฐกจิ เศรษฐกจิ วัตถุประสงคข์ องการวางนโยบายทางเศรษฐกิจ ส่งผลกระทบโดยตรงและโดยออ้ มตอ่ ผูผ้ ลิต 2. ครูต้งั ประเดน็ วเิ คราะห ผู้บรโิ ภคและประชาชนโดยรวมของประเทศ เช่น นโยบายการขยายถนน ไฟฟ้า ประปา • ในฐานะท่นี ักเรียนเปนคนไทย ไปยงั พืน้ ทต่ี ่างๆ การลดภาษกี ารคา้ ภาษเี งนิ ได้บคุ คลธรรมดา ก็จะท�าให้ผู้ผลิต คนหน่ึง นกั เรียนจะเสนอแนะให และประชาชนโดยส่วนรวมไดร้ ับประโยชนจ์ ากการเพม่ิ การจา้ งงาน เพม่ิ การ รัฐบาลแกปญหาคาจางแรงงาน ผลติ สนิ คา้ และบรกิ าร ทา� ใหธ้ รุ กจิ ไดร้ บั กา� ไรมากขนึ้ แตน่ โยบายการรกั ษา ในประเทศอยา งไร เพอ่ื เปน การ สภาพแวดล้อม เช่นการก�าหนดให้โรงงานอุตสาหกรรมต้องต้ังสถานี แกปญหาระยะยาว บ�าบัดน้�าเสียแทนการปล่อยของเสียลงในแม่น้�าล�าคลอง ท�าให้ผู้ผลิต (แนวตอบ ปรบั คาจางใหเหมาะ ต้องมคี ่าใช้จ่ายเพอื่ สงิ่ แวดล้อมมากขน้ึ แต่ประชาชนกจ็ ะมีชีวิตความ กบั ภาวะคาครองชพี จัดใหม ี เปน็ อยู่ที่ดขี ึ้นเพราะไมต่ อ้ งเผชิญกบั ปัญหาของเสยี และมลพษิ การฝก อบรมและพัฒนาฝม อื การวางนโยบายทางเศรษฐกจิ ของรัฐบาลมีวตั ถปุ ระสงค์ส�าคญั ดังน้ี แรงงาน เพ่อื เปน แรงงานมฝี ม อื และควบคมุ ไมใหม แี รงงาน ตา งชาตผิ ดิ กฎหมายเขา มา) ตรวจสอบผล ๑. สนับสนุนและส่งเสริมธุรกิจ ก�รว�งนโยบ�ยเพื่อสนับสนุนและส่งเสริมธุรกิจมีหล�ยประก�ร เช่น นโยบ�ย ด้�นก�รใช้จ่�ย โดยก�รจัดสรรงบประม�ณด้�นต่�งๆ เพื่อสร้�งโครงสร้�งพื้นฐ�นท�งเศรษฐกิจ เช่น ถนน ครใู หนักเรียนวเิ คราะหนโยบาย ท่�เรือ ไฟฟ้� ประป� โทรศัพท์ เพ่ือเอ้ืออำ�นวยให้เกิดก�รลงทุนในภ�คเอกชน ก�รส่งเสริมก�รลงทุนโดย เศรษฐกิจของรฐั บาลชุดปจ จุบนั ใชม้ �ตรก�รยกเวน้ ก�รเกบ็ ภ�ษอี �กร เปน็ ต้น เพือ่ ใหน้ ักลงทุนได้สทิ ธปิ ระโยชนพ์ ิเศษ เพื่อท�ำ ใหส้ �ม�รถแข่งขัน และยกตัวอยา งนโยบายเศรษฐกิจที่ กบั นักลงทนุ ต่�งประเทศได้ ประชาชนไดร บั ประโยชนเ ทา เทยี มกนั ๒. แก้ไขปญั หาเศรษฐกิจ สงั คมและการเมอื ง เช่น ปัญห�ค่�จ�้ งแรงง�นสูง ปัญห�น�้ำ มนั ร�ค�แพง 1 นโยบาย สรุปลงในกระดาษ A4 ปัญห�ก�รว่�งง�น ปัญห�คว�มขัดแย้งท�งสังคม ปัญห�ท�งก�รเมือง เป็นต้น ซึ่งปัญห� ครูตรวจสอบความถกู ตอ งของขอ มูล ดงั กล�่ วรัฐจะใชน้ โยบ�ยท�งเศรษฐกจิ เข้�ม�ชว่ ยแกป้ ัญห� เชน่ นโยบ�ยก�รเงนิ ก�รคลัง และขอ มูลจากการวิเคราะหน โยบาย ก�รค้�ระหว�่ งประเทศ เป็นต้น เศรษฐกิจ ๓. การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจและสังคม โดยรัฐอ�จมีก�รว�งแผนและกำ�หนดนโยบ�ย เพอ่ื ก�รพฒั น�และสง่ เสรมิ ก�รลงทนุ ก�รปรบั ปรงุ กฎหม�ย ระเบยี บ เพอ่ื ใหธ้ รุ กจิ ด�ำ เนนิ ง�น ไดอ้ ย�่ งคลอ่ งตวั และมคี ว�มมน่ั ใจตอ่ อน�คตท�งเศรษฐกจิ ของประเทศม�กขนึ้ ว�งม�ตรก�ร ในก�รขจดั ระบบผูกข�ด เพ่อื ให้เศรษฐกิจในประเทศขย�ยตัวและมีคว�มเปน็ ธรรมม�กขนึ้ ๔. ป้องกนั ปัญหาท่ีจะเกดิ ในอนาคต เช่น ก�รว�งนโยบ�ยเกยี่ วกับปัจจัยก�รผลติ ใหม้ ีก�ร ใชไ้ ดอ้ ย่�งย�วน�น ก�รว�งนโยบ�ยก�รเปิดตล�ด ก�รพัฒน�คณุ ภ�พและม�ตรฐ�นสนิ ค�้ ก�รควบคมุ เกีย่ วกับสภ�พแวดล้อมก�รปอ้ งกันปญั ห�น�ำ้ เสีย อ�ก�ศเสยี ตลอดจนก�รรักษ� สภ�พแวดลอ้ มใหด้ ีที่สุด 58 58 คูมอื ครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธิบายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate ๔. ปัญหาแÅะอØปสรรคในการพฒั นาเศรษฐกิจของไทย กระตุนความสนใจ ในการพัฒนาประเทศของรัฐบาลอาจต้องประสบปัญหาต่างๆ ท้ังท่ีเป็นปัญหาภายในประเทศ 1. ครใู หนกั เรยี นชว ยกนั ยกตัวอยา ง และปัญหาจากเศรษฐกิจโลก ซ่ึงส่งผลกระทบต่อการพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจท้ังส้ิน ซ่ึงใน สินคาชนดิ เดยี วกันทีร่ าคามกี าร ปรบั เพิม่ เชน ยาสฟี น ขา วสาร ที่น้ีจะกล่าวถึงปัญหาและอุปสรรคส�าคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจของไทย คือ ปัญหาจากเงินเฟอ นํ้ามัน แลว เปรยี บเทียบราคากบั ในชว งเวลา 3 เดือนท่ผี านมา เงนิ ฝด และภาวะการวา่ งงาน ดังน้ี แลว ต้ังคาํ ถาม • ราคาปรบั เพิม่ ข้นึ หรือลดลง 4.๑ ปญั หาและผลกระทบจากภาวะเงินเฟอ อยา งไร เงินเฟ้อ (inflation) หมายถึง ภาวะที่ระดับราคาทั่วๆ ไปของสินค้าและบริการ (ระดับ (แนวตอบ ราคาเพมิ่ ขน้ึ ) ราคาโดยเฉลี่ย) เพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ ระดับราคาสินค้าเปลี่ยนแปลงในทางตรงกันข้ามกับอ�านาจซ้ือ • ทาํ ไมราคาสนิ คา จงึ เพม่ิ ขึ้น ของเงนิ (แนวตอบ ตน ทนุ การผลิต กลา่ วคอื เมอื่ เกดิ เงนิ เฟอ้ อา� นาจซอ้ื ของเงนิ จะลดลง เปน็ เหตใุ หเ้ งนิ จา� นวนเดยี วกนั นไ้ี มส่ ามารถ สงู ข้นึ ) ซอ้ื สนิ คา้ เทา่ กบั จา� นวนทเี่ คยซอ้ื ไดเ้ หมอื นกอ่ นเกดิ เงนิ เฟอ้ ทา� ใหค้ า่ ครองชพี ของประชาชนเพมิ่ สงู ขน้ึ • สง ผลกระทบตอผบู ริโภค อยางไร ๑) สาเหตขุ องการเกดิ ภาวะเงนิ เฟ้อ เกดิ ขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ดังน้ี (แนวตอบ ตองจายเงินเพิ่ม ๑.๑) เกิดจากความต้องการสินคา้ ขยายตวั อย่างรวดเรว็ เกนิ กว่าความสามารถใน มากข้ึน ในขณะทีร่ ายไดเ ทา เดมิ การผลติ จะตอบสนองได ้ ทา� ใหเ้ กดิ ภาวะสนิ คา้ ขาดแคลน อาจเกดิ จากขาดแคลนวตั ถดุ บิ ในการผลติ หรอื เพิ่มขึน้ เล็กนอย ทําใหเงนิ การกักตุนสินคา้ หรอื การนา� เขา้ มปี ญั หา หรือกระแสสังคมจากการโฆษณาตามสื่อตา่ งๆ การบอก ไมพอใชห รอื ไมมีเงนิ ออม) เลา่ ต่อๆ กันมา เปน็ ตน้ ราคาสนิ คา้ จงึ เพ่ิมสูงขึ้นเรื่อยๆ ๑.๒) เกิดจากต้นทุนการผลิตท่ี 2. ครสู รปุ ถึงผลกระทบจากราคา เพมิ่ สูงข้ึน ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากการเรียกร้อง สนิ คาเพ่มิ ขึ้น ซ่งึ ทาํ ใหเ กดิ ปญหา เพิ่มค่าจ้างแรงงานของสหภาพแรงงาน โดยท่ี เงินเฟอตามมาเปนปญหาตอการ ประสิทธิภาพของแรงงานยังคงผลิตได้เท่าเดิม พฒั นาเศรษฐกจิ ผู้ผลิตจึงอาจลดปริมาณการผลิตและว่าจ้าง แรงงานน้อยลง หรือถ้ายงั คงท�าการผลิตและว่า 3. ครูและนักเรยี นสรุปประเดน็ ทจี่ ะ จา้ งแรงงานเทา่ เดมิ ผผู้ ลติ จะเพม่ิ ราคาสนิ คา้ ให้ ศึกษา สงู ขนึ้ นอกจากนอี้ าจเกดิ จากผผู้ ลติ กา� หนดสว่ น • “เงินเฟอ สง ผลกระทบตอ ของก�าไรเพิ่มขึ้นจึงต้องตั้งราคาสินค้าสูงข้ึน ประชาชนอยา งไร” ซ่ึงมักเป็นผู้ผลิตที่มีอ�านาจการผูกขาดหรือ ผู้ผลิตในอุตสาหกรรมท่ีมีผู้ผลิตน้อยราย หรือ สํารวจคนหา อาจเกิดจากวิกฤตการณ์ทางการเมือง ความ ผนั แปรทางธรรมชาต ิ ทา� ใหก้ ารผลติ หดตวั อยา่ ง การค้าท่ีขยายตัวและการใช้จ่ายท่ีเพ่ิมข้ึนของประชาชน นักเรยี นศึกษาปญ หาภาวะเงินเฟอ รวดเร็ว ระดบั ราคาสนิ คา้ จึงมแี นวโนม้ สงู ขน้ึ ในประเทศ เปน็ สาเหตสุ �าคญั ที่ท�าให้เกดิ ปญ หาเงนิ เฟอ้ ในประเดน็ ตอ ไปนี้ เพอื่ นาํ มาอภปิ ราย ในชัน้ เรยี น 59 • ทาํ ไมถงึ เกิดภาวะเงินเฟอ • ภาวะเงินเฟอ มีลักษณะอยา งไร • สงผลตอคนในสงั คมอยางไร • รัฐบาลควรแกป ญ หาเงนิ เฟอ อยา งไร คมู อื ครู 59

กระตุนความสนใจ สํารวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Explain Engage Explore Expand Evaluate อธบิ ายความรู (ยอ จากฉบับนักเรียน 20%) 1. นกั เรยี นรวมกันอภิปรายเกีย่ วกบั ๑.๓) เกิดจากความต้องการบริโภคสินค้าบางชนิดเปล่ียนแปลง โดยที่ไม่มีการ สาเหตุและผลจากภาวะเงนิ เฟอ เปลี่ยนแปลงการบริโภคโดยรวม ซึ่งอาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงรสนิยม การเปลี่ยนแปลงใน ตามประเดน็ ทก่ี าํ หนด คณุ ภาพสนิ คา้ เชน่ ความตอ้ งการซอื้ โทรทศั น์ จอแบนและสินค้าอิเล็กทรอนิกส์อ่ืนๆ ถ้าความ 2. ครถู ามคาํ ถาม ตอ้ งการซอื้ โทรทศั นจ์ อแบนเพม่ิ สงู ขนึ้ ผผู้ ลติ ได้ • ใครไดรับประโยชนจ ากภาวะ กา� ไรมากขน้ึ มกี ารขยายการผลติ การจา้ งงาน เงนิ เฟอ ท�าให้ต้นทุนการผลิตสูงขึ้น เพื่อดึงดูดคนมา (แนวตอบ พอคา นกั ธรุ กจิ ท�างาน เป็นการกระตุ้นให้แรงงานในการผลิต ผผู ลิต เพราะสามารถขายของ สนิ คา้ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์อ่ืนเรียกร้องค่าแรง ส่งผล ไดราคาแพง) ให้ต้นทุนการผลิตสูงตามไปด้วย จึงต้องมีการ • ใครเปนผูเ สยี เปรียบ เพ่ิมราคาไปดว้ ย เปน็ ต้น (แนวตอบ ผบู ริโภค ลูกจา ง ๑.๔) เกิดจากการติดต่อต่าง เพราะคาจางเทาเดิมหรอื เพ่ิม ประเทศ ส่งผลให้เกิดเงินเฟ้อในประเทศได้ เลก็ นอยในขณะทีร่ าคาสนิ คา โดยผ่านทางสินค้าส่งออก คือ ถ้าราคาสินค้า คา ครองชพี สงู ข้นึ ) การแพรห่ ลายของสนิ คา้ เทคโนโลยที น่ี า� เขา้ จากตา่ งประเทศ ในต่างประเทศสูงข้ึนเม่ือเทียบกับราคาสินค้า • ทาํ ไมเมือ่ มกี ารขยายตัวของ ซ่ึงเป็นท่ีต้องการของคนรุ่นใหม่ ท�าให้คนบางกลุ่มใช้จ่าย ในประเทศ ทา� ให้พอ่ ค้าสง่ สินค้าไปขายมากข้นึ เศรษฐกจิ จงึ มกั เกดิ ภาวะเงนิ เฟอ ในการซ้อื สนิ คา้ มากขึ้น ตามมา (แนวตอบ มีการลงทนุ เพมิ่ ข้ึน สนิ คา้ ในประเทศมีนอ้ ยราคาจงึ สงู ขนึ้ สว่ นภาวะเงนิ เฟอ้ ท่ผี ่านทางสินค้าเข้า คอื เมอื่ ต้องซ้ือสนิ ค้า ทําใหมีการจางงานเพ่ิมขน้ึ คนมี ทุนและวัตถุดิบจากต่างประเทศที่มีราคาสูง ท�าให้สินค้าที่ผลิตมีต้นทุนการผลิตสูงข้ึนตามไปด้วย รายไดม ากข้ึน) มผี ลทา� ใหร้ าคาสนิ ค้าโดยท่วั ไปสงู ขึ้น NET ขอ สอบ ป 52 ๒) ผลของภาวะเงินเฟ้อ ประเทศใดก็ตามเมื่อเกิดภาวะเงินเฟ้อข้ึนแล้ว ย่อมมีผล กระทบต่อเศรษฐกิจและประชาชนของประเทศนั้น ดงั น้ี ขอ สอบออกเกยี่ วกบั เงินเฟอวา ๒.๑) ผลทมี่ ตี อ่ การผลติ และการลงทนุ การเกดิ ภาวะเงนิ เฟอ้ ทา� ใหร้ าคาสนิ คา้ สงู ขน้ึ ภาวะเศรษฐกิจในขอใดแสดงให เปน็ การกระตนุ้ ใหผ้ ผู้ ลติ ขยายการผลติ และนา� ปจั จยั การผลติ มาใชม้ ากขนึ้ ถา้ มกี ารจา้ งงานเพมิ่ ขน้ึ เห็นถึงปญ หาเงินเฟอ ส่งผลใหร้ ายไดข้ องประเทศสูงข้นึ แต่ถ้าภาวะการจ้างงานเตม็ ท่แี ล้ว ก็ไม่สามารถเพิ่มแรงงานและ 1. ผใู ชแ รงงานจะไดรับคา แรง ปัจจัยการผลิตได้ทันที แต่ราคาสินค้าเพิ่มอย่างรวดเร็ว อ�านาจซ้ือของเงินลดต่�าลง ประชาชน น�าเงนิ ออกมาใชม้ ากขน้ึ เงินออมของประเทศลดลง การลงทนุ ในประเทศลดลงดว้ ย ลดลง ๒.๒) ผลที่มีตอ่ การกระจายรายได้ ท�าใหก้ ารกระจายอา� นาจซ้ือทแี่ ท้จริงเปลี่ยนไป 2. การผลิตจะเพิ่มมากข้ึน และ มกี ารกระจายรายไดอ้ ยา่ งไมเ่ ปน็ ธรรมมากยง่ิ ขนึ้ เพราะผไู้ ดร้ บั ประโยชนส์ ว่ นใหญจ่ ากภาวะทรี่ าคา สินค้าสูงขึ้นก็คือ พอ่ ค้า นกั ธรุ กจิ ผ้ผู ลิต ซึง่ เป็นนายทุนที่มีฐานะดีอยู่แล้ว สว่ นผูท้ ่ีเสียเปรยี บก็คอื สนิ คา จะลน ตลาด คนงาน ลูกจา้ ง กรรมกร ซง่ึ เป็นกลุ่มคนทมี่ รี ายไดต้ า่� และยากจนอย่แู ล้ว 3. ระดบั ราคาสนิ คาและบรกิ าร 60 โดยทว่ั ไปเพิ่มสูงขน้ึ อยาง ตอเนอ่ื ง 4. ระดับราคาสินคาและบรกิ าร โดยทวั่ ไปลดลงเรือ่ ยๆ (วเิ คราะหค าํ ตอบ ภาวะเงนิ เฟอ คอื ภาวะท่ีระดับราคาทั่วๆ ไปของ สินคา และบริการทกุ ชนิด หรือ ระดบั ราคาโดยเฉลยี่ เพ่ิมสูงข้นึ เรื่อยๆ ทาํ ใหอ ํานาจซือ้ ของเงนิ ลดลงและตองใชเ งนิ มากขึน้ ในการซือ้ สินคาหรือบริการ ตัวเลือกขอ 3 จึงถกู ตอ งท่ีสุด) 60 คูมอื ครู

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate ๒.๓) ผลที่มีต่อการคลังของรัฐบาล ท�าให้รัฐบาลมีรายได้เพิ่มข้ึนจากการเก็บ อธิบายความรู ภาษมี ูลค่าเพม่ิ เช่น เดิมราคาสนิ คา้ ๒๐๐ บาท ถ้าเกบ็ ภาษมี ลู คา่ เพิม่ รอ้ ยละ ๗ รฐั บาลจะเกบ็ ภาษไี ด้ ๑๔ บาท ต่อมาเมอื่ เกดิ ภาวะเงนิ เฟอ้ ราคาสนิ คา้ สูงขึ้นเปน็ ๒๒๐ บาท รัฐบาลจะเกบ็ ภาษี 1. นกั เรียนรวมกันวิเคราะหถึง ได้เพ่ิมข้ึนเป็น ๑๕.๔๐ บาท ส�าหรับทางด้านรายจ่ายบางส่วนจะเพิ่มขึ้นแต่รายจ่ายบางส่วนจะ ผลกระทบจากภาวะเงินเฟอ ลดลง เช่น รายจ่ายของรัฐบาลในการซ้ือสินค้าและบริการ ค่าจ้างแรงงานท่ีรัฐบาลจ้างก็จะเพ่ิม และแนวทางการแกไ ขปญ หา สูงข้ึน แต่รายจ่ายในการประกันการว่างงานจะลดน้อยลง เน่ืองจากประชาชนส่วนใหญ่มีงานท�า การวา่ งงานจงึ น้อยลง 2. ครูถามคาํ ถาม ๒.๔) ผลที่มีต่อการค้าต่างประเทศ ท�าให้ราคาสินค้าในประเทศสูงขึ้น สินค้าท่ี • ทําไมเมือ่ เกิดภาวะเงินเฟอ ส่งออกไปจ�าหน่ายต่างประเทศก็จะมีราคาสูงเช่นเดียวกัน ขายสินค้าให้กับต่างประเทศได้น้อยลง จึงเกี่ยวกบั ความเหล่อื มล้าํ แตก่ ลับมีสินคา้ จากต่างประเทศสง่ เข้ามาขายในประเทศมากข้ึน ในสังคม ๒.๕) ผลที่มีต่อการเมืองของประเทศ จากการที่ราคาสินค้าสูงขึ้น ส่งผลให้ค่า (แนวตอบ เพราะคา ครองชพี ท่ี ครองชีพของประชาชนเพ่ิมสูงข้ึน เป็นเหตุให้การกระจายรายได้มีความเหลื่อมล�้ากันมากขึ้น เพม่ิ สงู ขนึ้ ทาํ ใหค นทม่ี รี ายได อาจเปน็ เหตใุ หส้ หภาพแรงงานรวมตวั กนั เพอ่ื เรยี กรอ้ งคา่ จา้ งแรงงานเพม่ิ ขน้ึ ถา้ รฐั บาลไมส่ ามารถ นอ ยอยแู ลว ตอ งมคี า ใชจ า ย แก้ไขหรอื บรรเทาได้ ประชาชนจะขาดความเชือ่ มัน่ เสถยี รภาพของรัฐบาลจะไมม่ ั่นคง เพม่ิ ขนึ้ ในขณะทน่ี ายทนุ มี รายไดเ พมิ่ ขนึ้ จากราคาสนิ คา ที่ ๓) แนวทางการแกไ้ ขปญั หาเงนิ เฟอ้ รฐั บาลมแี นวทางการแกไ้ ขปญั หาเงนิ เฟอ้ ดงั น้ี เพม่ิ ขน้ึ ทาํ ใหเ กดิ ชอ งวา งของ ๓.๑) การใช้นโยบายการเงิน เพื่อลดปริมาณเงินท่ีหมุนเวียนในประเทศ เช่น รายไดร ะหวา งคนจนกบั คนรวย) การเพิ่มอัตราเงินสดส�ารองตามกฎหมาย เพื่อ • รัฐบาลควรมนี โยบายควบคมุ ท�าให้ธนาคารพาณิชย์สร้างเงินฝากได้น้อยลง เงนิ เฟออยางไร เพิ่มอัตราส่วนลดหรืออัตราดอกเบ้ียท่ีธนาคาร (แนวตอบ ควบคมุ ราคาสนิ คา กลางคดิ กบั ธนาคารพาณิชย์ เพอื่ ทา� ใหธ้ นาคาร คา จา ง ไมใ หส งู มากเกนิ ไป) พาณิชย์สร้างเงินฝากได้น้อยลง ซึ่งจะท�าให้ ปริมาณเงินที่หมุนเวียนในประเทศลดลง จะมี NET ขอ สอบ ป 53 ผลใหอ้ ตั ราดอกเบยี้ สงู ขนึ้ ผผู้ ลติ จงึ ลดการลงทนุ ลดการจา้ งทา� งาน ทา� ใหร้ ายไดข้ องคนงานลดลง ขอ สอบออกเกย่ี วกับมาตรการ การใช้จา่ ยกจ็ ะลดลงดว้ ย แกปญ หาของรัฐบาลวา รัฐบาลควร นอกจากนั้นรัฐบาลอาจขอความ ดําเนนิ การอยา งไร เมื่อประสบกับ ร่วมมือจากสถาบนั การเงิน ให้ลดการใหเ้ ครดติ ปญ หาเงนิ เฟอ และสินเช่ือเพื่อการลงทุนในกิจกรรมท่ีไม่เป็น ในชว่ งทเ่ี กดิ ภาวะเงนิ เฟอ้ ราคาสนิ คา้ เพม่ิ สงู ขน้ึ สง่ ผลกระทบ ผลดีแก่เศรษฐกิจ เช่น การกู้ยืมเพ่ือซ้ือท่ีดิน ตอ่ ผมู้ รี ายไดน้ อ้ ย จงึ ตอ้ งมกี ารรวมกลมุ่ เพอ่ื เรยี กรอ้ งคา่ จา้ ง 1. กระตนุ ใหสถาบันการเงนิ ปลอย เกง็ กา� ไร การควบคุมการซอ้ื ขายสนิ คา้ เงินผ่อน เพมิ่ ขนึ้ ใหเ้ หมาะกบั คา่ ครองชพี เงินกูแ กป ระชาชนเพ่มิ ข้นึ 6๑ 2. กระตุนการออมภาคประชาชน โดยเพมิ่ อัตราดอกเบย้ี เงนิ ฝาก ในธนาคาร 3. สงเสริมการลงทนุ ในโครงการ ขนาดใหญ เพื่อกระตุนการ จา งงาน 4. สง เสริมการลงทนุ ในธุรกิจ ขนาดกลาง ขนาดเลก็ (วิเคราะหคาํ ตอบ แนวทางการแกไขปญหาเงนิ เฟอ ของรัฐบาลจะใชนโยบายการเงินและการคลังในการแกป ญหา เชน นโยบายการเงนิ นโยบายการคลัง 1. ลดปริมาณเงินทีห่ มุนเวยี นในประเทศ 1. เพ่ิมอัตราภาษีและลดการใชจ า ยของรฐั บาล 2. ขายพนั ธบัตรหรือตั๋วเงินคลงั ทาํ ใหป รมิ าณเงนิ หมนุ เวียนลดลง 2. จัดทาํ งบประมาณแบบเกินดุล (รายรบั มากกวารายจาย) 3. ควบคุมตน ทนุ การผลิตใหอ ยูในระดบั ทเี่ หมาะสม อตั ราดอกเบ้ยี สงู ขึ้น ประชาชนผูอ อมเงนิ ไดร บั ประโยชนมากขึ้น ดงั นัน้ จากตัวเลือกในขอ 2 จึงเปนนโยบายการเงนิ ทีเ่ หมาะสมทีส่ ดุ เมอ่ื เกิดภาวะเงินเฟอ) คมู ือครู 61

กระตุนความสนใจ สํารวจคน หา อธิบายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Expand Evaluate Engage Explore ขยายความเขาใจ (ยอ จากฉบับนกั เรียน 20%) ครูตัง้ ประเด็นการวิเคราะห หรือธนาคารกลางอาจเข้าไปควบคุมโดยตรง เช่น การควบคมุ การใช้บัตรเครดติ เพือ่ ควบคุมการ 1. นกั เรยี นและครอบครวั ควร ใช้จา่ ยของประชาชน ๓.๒) การใช้นโยบายการคลัง ปฏิบัติตนอยางไรในภาวะทเี่ กิด เพอ่ื ลดความตอ้ งการซอ้ื ของผบู้ รโิ ภคในประเทศ เงนิ เฟอ ด้วยการเพ่ิมอัตราภาษีอากรและลดการใช้ (แนวตอบ แนวการวเิ คราะห จ่ายของรัฐบาล เช่น เพิ่มภาษีการขาย ภาษี เชน ใชจ า ยอยา งประหยดั มกี าร มูลค่าเพ่ิม ภาษีสรรพสามิต ช่วยท�าให้การ วางแผนการใชเ งิน ทาํ บญั ชี ใช้จา่ ยลดลงได้มาก เพราะเม่ือเพิ่มภาษ ี ผู้ผลติ ครัวเรอื น ลดการซอื้ สงิ่ ของ จะผลกั ภาระภาษไี ปใหก้ บั ผบู้ รโิ ภค ดว้ ยการบวก ไมจ ําเปน ทาํ งานเพมิ่ ฯลฯ) เพิ่มไปกับต้นทุนสินค้า ท�าให้ราคาสินค้าสูงขึ้น 2. หากนกั เรยี นเปน ผบู รหิ ารประเทศ ผู้บริโภคจึงซ้ือสินค้าน้อยลง โดยเฉพาะสินค้า เมือ่ เกิดภาวะเงนิ เฟอ ขึ้น ฟมุ่ เฟอื ย นกั เรียนจะเลอื กทําสิ่งใดเปน ๓.๓) การควบคมุ ราคาสนิ คา้ และ ลาํ ดับแรก เพราะเหตุใด ควบคุมต้นทุนการผลิต โดยการก�าหนดราคา (แนวตอบ ตองเปน การดึงเงนิ รัฐบาลควบคุมราคาสินค้าอุปโภคท่ีจ�าเป็น เช่น น�้ามัน ขายสนิ คา้ ทจี่ า� เปน็ ตอ่ การครองชพี มใิ หส้ งู เกนิ ไป ในมือของประชาชนเขามาใน ประกอบอาหาร เพอ่ื ไม่ใหม้ รี าคาสงู ตามต้นทนุ ท่ีเพม่ิ ขนึ้ เช่น ขา้ วสาร นา้� ตาล เนื้อสตั ว ์ ไข่ นม เพ่ือช่วย ระบบใหม ากขนึ้ เชน การข้ึน อตั ราดอกเบีย้ หรอื การลดการ ใหค้ า่ ครองชพี ของประชาชนไมส่ งู เกนิ ไป และรฐั กเ็ ขา้ ไปควบคมุ ตน้ ทนุ การผลติ มใิ หส้ งู เกนิ ไป เชน่ ใชจ ายของรฐั บาลโดยจดั ทํา ควบคมุ คา่ จ้างแรงงานมิให้สงู เกินความจา� เปน็ ควบคมุ ราคาน้�ามนั เป็นต้น งบประมาณแบบเกินดุล ๓.๔) การควบคุมการค้าระหว่างประเทศ กรณีที่เกิดภาวะเงินเฟ้อเน่ืองจากราคา (รายไดมากกวารายจาย) สนิ คา้ สง่ ออกในตลาดโลกเพมิ่ สงู ขนึ้ ทา� ใหผ้ ผู้ ลติ พยายามสง่ ออกมากขนึ้ สง่ ผลใหส้ นิ คา้ ในประเทศ เพ่อื ลดปรมิ าณเงินทีห่ มุนเวยี น ขาดแคลน ราคาสินค้าจึงเพ่ิมสูงขึ้น รัฐอาจต้องเข้ามาแก้ปัญหาโดยการควบคุมสินค้าส่งออก ในระบบ) ด้วยการเพ่ิมอากรขาออกให้สูงข้ึน ก�าหนดโควตาการส่งออก มาตรการดังกล่าวท�าให้ต้นทุนการ 3. หากนกั เรยี นเปนผูบริหาร ส่งออกสูงขึ้น รายได้ของผู้ส่งออกลดลง ปริมาณสินค้าส่งออกก็จะลดลง ท�าให้มีสินค้าจ�าหน่าย ประเทศ นักเรียนจะทราบได ในประเทศมากข้ึนและราคาสนิ ค้าอาจลดลงได้ อยา งไรวา ไดด าํ เนนิ การแกไ ข ภาวะเงินเฟอมาถกู ทางหรือไม 4.2 ปญั หาและผลกระทบจากภาวะเงินฝด อยางไร เงินฝดื (deflation) หมายถงึ ภาวะท่รี ะดบั ราคาท่วั ๆ ไปของสินค้าและบริการ (ระดบั ราคา (แนวตอบ ดูจากดัชนีราคา โดยเฉลย่ี ) ลดลงเรอื่ ยๆ ระดบั ราคาสนิ คา้ เปลยี่ นแปลงไปตรงกนั ขา้ มกบั อา� นาจซอื้ ของเงนิ กลา่ วคอื ถา ภาวะระดบั ราคาของสินคา เม่ือเกดิ เงินฝืด อ�านาจซ้ือของเงินจะเพมิ่ ขึน้ น่ันหมายความวา่ เงินจ�านวนเทา่ เดิมแตจ่ ะซอ้ื สนิ ค้า และบรกิ ารโดยทว่ั ไปมีแนวโนม ไดม้ ากข้ึน ลดลง และราคาของปจจัย การผลติ ตางๆ ลดลง ทําให 62 อํานาจซ้อื ของเงนิ เพิ่มขน้ึ คา ครองชพี ของประชาชน ลดลง) ตรวจสอบผล ครูสงั เกตจากการอภิปรายการ แสดงความคิดเหน็ ในการแกป ญหา ภาวะเงินเฟอ ไดถกู ตอง 62 คมู อื ครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธิบายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate ๑) สาเหตุของภาวะเงินฝด เกิดจากสาเหตหุ ลายประการ ดังน้ี กระตุนความสนใจ ๑.๑) เกดิ จากความตอ้ งการสนิ คา้ และบรกิ ารลดลง อาจเกดิ ขนึ้ เนอื่ งจากการดา� เนนิ นโยบายการเงนิ อย่างเข้มงวด ซง่ึ รัฐบาลอาจลดปริมาณการน�าธนบัตรออกใช้ในกระแสหมนุ เวยี น 1. ครถู ามนักเรยี นวา หากปริมาณเงนิ ของรายจ่ายในระบบเศรษฐกิจ แต่ปริมาณการผลิตสินค้าและบริการยังคงเดิม ท�าให้สินค้าและ ท่หี มนุ เวยี นภายในประเทศลดลง บริการจา� หนา่ ยไดไ้ ม่หมด ระดบั ราคาสินคา้ และบริการจงึ มีแนวโน้มลดลงเรอื่ ยๆ จะสง ผลอยา งไรตอ ระบบเศรษฐกจิ ๑.๒) เกิดจากการระดมทุนของรัฐบาล โดยรัฐบาลอาจใช้นโยบายในการระดม และประชาชนท่วั ไป เงนิ ทนุ โดยการจา� หนา่ ยพนั ธบตั รและตว๋ั เงนิ คลงั ทา� ใหป้ รมิ าณเงนิ หมนุ เวยี นเขา้ ไปสมู่ อื ของรฐั บาล (แนวตอบ เกดิ ภาวะเงินฝด คนมี รวมทั้งการด�าเนินมาตรการเก็บภาษีอากรมากขึ้น ท�าให้ประชาชนในประเทศมีเงินจับจ่ายใช้สอย เงินนอ ย เงินหมุนเวยี นในระบบ น้อยลง และถ้ารัฐบาลยังไม่น�าเงินออกมาใช้มากนัก จะส่งผลให้สินค้าจ�าหน่ายได้น้อยลงจนต้อง เศรษฐกิจมนี อ ย เกิดภาวะขาวยาก ลดราคาสนิ คา้ ลง จงึ เกดิ ภาวะเงินฝืดขน้ึ หมากแพง) ๑.๓) เกิดจากภาวะเศรษฐกิจตกต�่า สินค้าและบริการจ�าหน่ายได้น้อยลง อัตรา คา่ จา้ งแรงงานไมส่ งู ขนึ้ แตร่ าคาปจั จยั การผลติ อน่ื ๆ อาจมแี นวโนม้ ลดลงเนอ่ื งจากจา� หนา่ ยไดน้ อ้ ย 2. ครแู ละนักเรยี นรวมกันต้งั ประเดน็ สง่ ผลใหต้ ้นทนุ การผลติ ต�่าลง ผูผ้ ลิตจึงมีแนวโน้มลดราคาสนิ ค้า ส่งผลให้เกิดภาวะเงินฝดื ได้ การเรียนรู • “ภาวะเงนิ ฝดสง ผลกระทบตอ ๒) ผลของภาวะเงินฝด ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกจิ ของประเทศ ดงั น้ี ประชาชนอยางไร” ๒.๑) ผลท่ีมีต่อการผลิตและการลงทุน สินค้าและบริการมีแนวโน้มลดลง ผู้ผลิต จงึ ลดปรมิ าณการผลิต ลดการลงทุน จนกระทง่ั กอ่ ใหเ้ กิดภาวะการว่างงานเพ่มิ สงู ขน้ึ รายไดข้ อง สํารวจคนหา ประชาชนและก�าไรของธุรกิจลดลง เศรษฐกิจ โดยรวมจงึ มแี นวโนม้ หดตัวลงดว้ ย ครแู บง กลุมนักเรยี นเพื่อสัมภาษณ ๒.๒) ผลท่ีมีต่อการกระจาย ประชาชนในกลุม อาชีพตา งๆ เชน รายได ้ ทา� ใหพ้ อ่ คา้ นกั ธรุ กจิ และผผู้ ลติ จา� หนา่ ย ครู วศิ วกร พอ คา แมคา แพทย สินค้าในราคาถูกลง ก�าไรของธุรกิจลดลง พนกั งานธนาคาร พนกั งานรฐั วสิ าหกจิ ขณะเดียวกันประชาชนสามารถซื้อสินค้าใน คนขบั รถรับจา ง ถงึ ผลกระทบทเี่ กิด ราคาถูกลง ความแตกต่างของฐานะระหว่าง ขึ้นหากเกิดภาวะเงนิ ฝด และจัดทํา คนจนกับคนรวยไมข่ ยายตวั ออกไปมากนกั เปนบทสัมภาษณนําเสนอในช้ันเรยี น ๒.๓) ผลที่มีต่อการคลังของ ในรปู แบบส่ือตา งๆ เชน PowerPoint รัฐบาล เม่ือราคาท�าให้สินค้าและบริการมี คลปิ วดิ ีโอ แนวโน้มลดลง ก�าไรของธุรกิจและรายได้ของ ประชาชนลดลง รฐั บาลจึงเกบ็ ภาษกี ารคา้ ภาษี เบศูรรณษาฐกกาจิ รพอเพียง กา� ไร และภาษีเงินไดข้ องประชาชนได้น้อยลง ภาวะเงินฝดส่งผลให้ธุรกิจอสังหาริมทรัพย์และโครงการ ลงทุนขนาดใหญ่ต้องประสบปญ หาและหยดุ ชะงกั ใหน กั เรยี นยกตวั อยา งปญหา ทางเศรษฐกิจของประเทศไทย 6๓ คนละ 1 ปญ หา แลวพจิ ารณาวา ปญหาดงั กลาว สามารถนาํ หลกั ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียงมา ชวยแกป ญหาไดอยา งไร โดยเขยี น สรุปลงในสมดุ บันทึก แลว นําสง ครผู ูส อน คูมือครู 63

กระตุน ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Expand Evaluate Engage Explore อธบิ ายความรู (ยอจากฉบบั นักเรยี น 20%) 1. นกั เรยี นนาํ เสนอบทสัมภาษณกลุม ๒.๔) ผลท่ีมีต่อการค้าต่างประเทศ เมื่อเกิดภาวะเงินฝืดราคาสินค้าในประเทศ อาชีพตา งๆ ลดลง สินค้าท่ีส่งออกไปจ�าหน่ายต่างประเทศจึงมีราคาลดลงเช่นเดียวกัน ท�าให้ขายสินค้าใน ตา่ งประเทศได้มากขนึ้ แต่สนิ ค้าในต่างประเทศ 2. อภปิ รายถึงสาเหตุ ผลกระทบจาก กลับมีราคาสูง จึงท�าให้จ�าหน่ายในประเทศได้ ภาวะเงนิ ฝด นอ้ ยลง ๒.๕) ผลที่มีต่อการเมืองของ 3. ครูถามคาํ ถาม ประเทศ ทา� ใหส้ นิ คา้ และบรกิ ารมแี นวโนม้ ลดลง • ทาํ ไมภาวะเงินฝด จงึ กระทบ ผู้ผลิตจึงต้องพยายามลดการผลิต ลดการ ตอ คนทั่วไปทงั้ ๆ ทค่ี าครองชีพ จ้างงาน แรงงานมีการว่างงานมากขึ้น รายได้ ราคาสนิ คาตางๆ ลดลง ของครวั เรอื นจะลดลง ภาวะเศรษฐกจิ มแี นวโนม้ (แนวตอบ เพราะคนไมม เี งินซอ้ื ถดถอย จะท�าให้ประชาชนขาดความเช่ือถือใน สินคา มีนอ ยลง การจา งงาน รฐั บาล จนกอ่ ใหเ้ กดิ ความไมม่ นั่ คงทางการเมอื ง ลดลง) ตามมา • รฐั บาลมีแนวทางในการแกไข ภาวะเงนิ ฝดอยางไร รัฐบาลใช้มาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจ โดยการพัฒนา ๓) แนวทางแก้ไขปัญหาภาวะ (แนวตอบ เพมิ่ เงินหมนุ เวยี นเขา ศักยภาพในการผลิตเพ่ือการส่งออก เพื่อแก้ปญหาภาวะ เงินฝด รัฐบาลมีแนวโน้มในการแก้ปัญหา สูร ะบบ ลดอตั ราภาษี กระตุน ให เงินเฟอ้ คนมีความตอ งการใชเ งิน ฯลฯ) ดังน้ี ๓.๑) การใช้นโยบายการเงิน รัฐบาลจะใช้นโยบายการเงินเพื่อเพ่ิมปริมาณเงินท่ี ขยายความเขา ใจ หมนุ เวยี นในประเทศ เช่น การลดอตั ราเงนิ สดสา� รองตามกฎหมาย เพ่อื ใหธ้ นาคารพาณชิ ยส์ รา้ ง เงนิ ฝากไดม้ ากขนึ้ ลดอตั ราดอกเบีย้ ท่ธี นาคารกลางคดิ กบั ธนาคารพาณิชย ์ เพอ่ื จูงใจให้กเู้ งินจาก ครตู ั้งประเด็นในการวิเคราะห ธนาคารกลางไปปลอ่ ยสนิ เชอื่ แกล่ กู คา้ มากขน้ึ ซง่ึ จะทา� ใหม้ ปี รมิ าณเงนิ ออกไปหมนุ เวยี นในประเทศ • ประชาชนควรปฏิบัตติ นอยา งไร เพมิ่ ขนึ้ ทา� ใหอ้ ตั ราดอกเบย้ี ลดลง ผผู้ ลติ จงึ อาจมกี ารเพมิ่ การลงทนุ เพมิ่ การจา้ งงาน จนประชาชน มีรายไดเ้ พิ่มและน�าเงนิ ออกไปซอ้ื สนิ ค้า ทา� ใหภ้ าวะเงินฝืดลดลงในทสี่ ุด ในภาวะเงินฝด ๓.๒) การใชน้ โยบายการคลัง รัฐบาลด�าเนินมาตรการลดอัตราภาษีอากร เพิม่ การ (แนวตอบ ใชจ ายอยา งประหยัด ใช้จ่ายของรัฐบาล ลดอัตราภาษีการค้า ภาษีมูลค่าเพ่ิม ท�าให้ราคาสินค้าลดลง ขณะเดียวกัน ซือ้ แตส ง่ิ ของจําเปน ) การลดอัตราภาษีเงินได้ต่อบุคคลท�าให้ประชาชนมีรายได้มากข้ึน ประกอบกับการเพิ่มการใช้จ่าย ของรัฐ จะช่วยกระตุ้นให้ความต้องการสินค้าและบริการเพ่ิมมากขึ้น ภาวะเงินฝืดจะคลายตัวลง ตรวจสอบผล ในทีส่ ุด ๓.๓) การส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ เม่ือเกิดภาวะเงินฝืด ราคาสินค้าใน ครสู ังเกตจากการรวมอภปิ ราย ประเทศลดลง จึงเป็นโอกาสดีท่ีรัฐบาลจะส่งเสริมการส่งสินค้าออกไปจ�าหน่ายต่างประเทศให้ และการตอบคาํ ถามถึงสาเหตุ มากข้นึ เพ่อื ชว่ ยให้เกิดการผลติ การจา้ งท�างาน และท�าให้ประชาชนในประเทศมีรายไดส้ งู ข้นึ ผลกระทบ และบอกแนวทาง แกปญหาจากภาวะเงินฝดไดถกู ตอง 64 นกั เรียนควรรู ภาษีอากร คือ ภาษีอากรท่จี ดั เกบ็ โดยกรมสรรพากร มี 5 ประเภท คือ ภาษีเงินไดบ ุคคลธรรมดา ภาษเี งินได นิตบิ คุ คล ภาษีมลู คาเพิ่ม ภาษีธุรกจิ เฉพาะ และภาษีอากรแสตมป 64 คูมือครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธิบายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate 4.๓ ปัญหาและผลกระทบจากภาวะการวา่ งงาน กระตนุ ความสนใจ ภาวะการว่างงาน หมายถึง ภาวะทีบ่ คุ คลที่อยู่ในวัยทา� งาน (ชว่ งอายุ ๑๕-๖๐ ปี) มคี วาม 1. ครนู าํ ขา วการเลิกจางคนงานหรือ สามารถในการทา� งาน ประสงค์จะท�างาน แต่ไม่มงี านท�า การปลดพนกั งานของบริษัทตางๆ มาสนทนากบั นักเรียนโดยใช ๑) ประเภทและสาเหตขุ องการวา่ งงาน มดี ังน้ี คําถามกระตุน • สาเหตสุ าํ คัญทท่ี าํ ใหเ กดิ การ ๑.๑) การวา่ งงานโดยเปิดเผย หมายถงึ บุคคลซงึ่ ไม่มีงานทา� ในช่วงเวลาท่ที �าการ เลกิ จา งพนกั งานคืออะไร ส�ารวจ ซง่ึ อาจเป็นการวา่ งงานช่วั คราวหรือว่างงานเปน็ ระยะยาวนานก็ได้ • หากนักเรยี นเปน กลุมพนักงาน ทีว่ า งงาน นกั เรยี นจะทําอยางไร การวา่ งงานชวั่ คราว การไม่มีงานท�าช่วงส้ัน เกิดจากความไม่สมบูรณ์ของ ตลาดแรงงาน เช่น ขาดข้อมูลว่ามีงานท�าท่ีใดบ้างหรือ 2. ครูและนกั เรียนรว มกนั ตง้ั ประเดน็ รู้ว่ามีงานท่ีใดแต่ไม่สามารถไปท�าได้ เพราะต้องใช้เวลา ทจ่ี ะศกึ ษา คอื และทุนทรัพยใ์ นการเดนิ ทางหรืออยูใ่ นช่วงเจบ็ ปว่ ย • ปญ หาการวา งงาน สง ผลกระทบ เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพส่ิงแวดล้อมทาง อยา งไร เศรษฐกิจ ท�าให้แรงงานไม่สามารถปรับตัวได้ทัน เช่น การวา่ งงานจากโครงสรา้ งทางเศรษฐกจิ การใชเ้ ทคโนโลย ี การเปลย่ี นแปลงในรสนยิ มของผบู้ รโิ ภค สํารวจคนหา การยา้ ยแหลง่ อตุ สาหกรรม เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพดินฟ้าอากาศ เช่น 1. ใหนกั เรียนหาขา วทีเ่ ก่ียวกบั สถติ ิ การปลูกข้าว ท�าได้ในช่วงฤดูฝนเป็นส่วนใหญ่ หรือ การวางงาน และผลกระทบจาก ทางด้านการท่องเท่ียวมีงานท�ามากเฉพาะช่วงเทศกาล การวา งงานจากสอื่ แหลง ตา งๆ การว่างงานตามฤดูกาล หรอื ชว่ งการทอ่ งเทีย่ วมากๆ เชน โทรทศั น วิทยุ หนังสอื พมิ พ ช่วงเศรษฐกจิ รุง่ เรืองมีการลงทุน การผลติ สงู การวา่ จา้ ง อนิ เทอรเนต็ และสรุปสาระสาํ คัญ ท�างานขยายตัว ช่วงเศรษฐกิจหดตัวการลงทุนน้อย การผลิตและการจ้างงานก็จะน้อยตาม ท�าให้การจ้าง 2. นกั เรียนศึกษาปญหาการวา งงาน แรงงานนอ้ ยลง ชว่ งเศรษฐกจิ ตกตา่� สนิ คา้ จา� หนา่ ยไดน้ อ้ ย การวา่ งงานเนอ่ื งจากวฏั จักรเศรษฐกจิ ทา� ใหก้ ารผลติ และการจ้างงานน้อยลง การวา่ งงานอย่ใู น นกั เรยี นควรรู ระดับสูง ชว่ งเศรษฐกจิ ฟื้นตวั ก็กลบั มามกี ารจ้างแรงงาน เพิ่มขึน้ ภาวะการวา่ งงานก็ลดนอ้ ยลง วัฏจักรเศรษฐกจิ จะมกี ารปรับ เปลยี่ นหมนุ เวยี นกนั ทงั้ ชว งเศรษฐกจิ เจริญเติบโต เศรษฐกิจถดถอย เศรษฐกิจตกต่ํา และเศรษฐกจิ ฟนตวั 65 คูมอื ครู 65

กระตุน ความสนใจ สาํ รวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Explore Explain Engage Expand Evaluate อธิบายความรู (ยอจากฉบับนกั เรียน 20%) จากท่ีนกั เรยี นไดคนหาขา วท่ี ๑.๒) การว่างงานแอบแฝง เป็นการว่างงานที่มองไม่เห็นว่ามีการว่างงาน คือ เก่ียวกบั ผลกระทบจากการวา งงาน แรงงานยงั ทา� งานอย ู่ แตท่ า� งานตา�่ กวา่ ระดบั ความร ู้ ความสามารถของตน เชน่ นายฉตั รแกว้ สา� เรจ็ ใหน ักเรยี นวิเคราะหจากขาวถึง การศึกษาระดับปริญญาตรี แต่ไม่สามารถหางานท�าตามวุฒิการศึกษาท่ีเรียนมาได้ จึงได้ไป ผลกระทบจากการวา งงานตอ ทา� งานในระดบั ทตี่ า่� กวา่ คอื ท�างานเปน็ พนักงานพมิ พเ์ อกสาร เปน็ ต้น เสถียรภาพทางเศรษฐกิจของ ประเทศ ๒) ผลของการว่างงาน เม่ือเกดิ การวา่ งงานข้ึนในระบบเศรษฐกิจ ยอ่ มก่อให้เกดิ ผล กระทบดา้ นต่างๆ ดังตอ่ ไปนี้ (แนวตอบ การวางงานสงผลให ๒.๑) ผลท่ีมีต่อการใช้ประโยชน์จากแรงงาน เมื่อเกิดการว่างงาน คนไม่มีงานท�า บุคคลขาดรายไดใ นการประกอบ ไม่สามารถใช้ทรัพยากรแรงงานได้อย่างเต็มท่ี ปริมาณผลผลิตของประเทศจึงเกิดขึ้นน้อย อาชพี ทาํ ใหร ฐั ตอ งจดั หาสวสั ดกิ าร นอกจากนน้ั การวา่ งงานของผทู้ ไี่ ดร้ บั การศกึ ษาสงู เชน่ สา� เรจ็ การศกึ ษาระดบั ปรญิ ญาตร ี ปรญิ ญาโท ตา งๆ เชน โครงการศกึ ษาอบรม แต่ว่างงานก็นับว่าเป็นการเสียประโยชน์อย่างมาก เพราะเงินที่รัฐบาลใช้ไปเพื่อการลงทุนทาง โครงการฝก อาชีพ ซึง่ เปน ภาระดา น ด้านการศกึ ษาจะไมไ่ ด้ใชป้ ระโยชน์อย่างเต็มที ่ เน่ืองจากผสู้ �าเรจ็ การศึกษาไม่มงี านท�า งบประมาณ และรฐั ยังสูญเสยี รายได จากการจัดเก็บภาษอี กี ดว ย) ๒.๒) ผลทม่ี ีตอ่ การออมและการลงทนุ ในประเทศท่ีมอี ตั ราการวา่ งงานสงู รายได้ ของประชาชนส่วนใหญ่จะลดลง ท�าให้ต้องลดรายจา่ ยในการบริโภค และความสามารถในการออม ก็จะลดลงด้วย เนื่องจากมีรายได้น้อยลง ส่งผลให้การลงทุนในประเทศลดลง ลดการบริโภคลง สนิ คา้ จา� หนา่ ยไดน้ ้อยลง นกั ลงทนุ จงึ ไมล่ งทนุ เพมิ่ จ�านวนคนวา่ งงานก็จะเพ่ิมข้นึ อกี ๒.๓) ผลที่มตี อ่ การกระจายรายได ้ ในชว่ งท่เี กดิ ภาวะการวา่ งงาน นกั ธุรกิจ ผูผ้ ลติ อาจได้รับผลกระทบบ้าง แต่เนื่องจากเป็นผู้มี ฐานะ จึงอาจไดร้ บั ผลกระทบไมม่ าก แต่ส�าหรบั ครอบครัวท่ีมีรายได้น้อย มีฐานะยากจน เงิน ออมน้อย เมื่อเกิดปัญหาการว่างงานจะขาด รายได ้ ครอบครวั ต้องเดือดรอ้ น ๒.๔) ผลที่มีต่อฐานะการคลัง ของรัฐบาล การท่ีประชาชนมีการว่างงานมาก ท�าให้รายได้ของประชากรลดลง การบริโภค สินค้าและบริการน้อยลง ส่งผลให้รัฐบาล เก็บภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ภาษีมูลค่าเพ่ิม และภาษีอื่นๆ ได้น้อยลง แต่กลับต้องใช้เงิน งบประมาณมากขนึ้ เพอื่ เปน็ การลงทนุ สรา้ งงาน กรมการจัดหางานเป็นหน่วยงานของรัฐ ที่เป็นสื่อกลาง ใหก้ บั ประชาชน เชน่ การจา่ ยเงนิ เพอื่ สงเคราะห์ ในการจัดหางานให้กับแรงงานสาขาต่างๆ เพ่ือส่งเสริม ผวู้ า่ งงาน เปน็ ตน้ การมีงานทา� 66 66 คมู อื ครู

กระตุนความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Engage Explore Expand Evaluate ๒.๕) ผลทีม่ ีต่อการเมอื งของประเทศ การเกดิ ปัญหาการวา่ งงานในอัตราสูง ทา� ให้ อธบิ ายความรู กลมุ่ คนบางกลมุ่ โดยเฉพาะลกู จา้ ง แรงงานทว่ี า่ งงานไดร้ บั ความเดอื ดรอ้ นจากฐานะทางเศรษฐกจิ ท�าให้มีการเรียกร้องให้รัฐบาลออกมาแก้ไข 1. นกั เรยี นรวมกนั เสนอแนวทางใน เพื่อลดปัญหาการว่างงานและปัญหาทางสังคม การแกป ญหาการวางงาน ครูถาม ถา้ หากรฐั บาลไมส่ ามารถแกไ้ ขไดอ้ ยา่ งเหมาะสม คาํ ถาม กอ็ าจมผี ลกระทบตอ่ เสถยี รภาพของรฐั บาลดว้ ย • รัฐบาลควรมีมาตรการในการ แกปญหาการวางงานในสาขา ๓) แนวทางการแก้ปัญหาการ อาชีพตา งๆ อยา งไร วา่ งงาน รฐั บาลเขา้ มาแกป้ ญั หาโดยเพม่ิ ความ (แนวตอบ เชน อดั ฉีดเมด็ เงิน ต้องการสินคา้ และบรกิ ารใหม้ ากขน้ึ ดว้ ยการใช้ เขา สรู ะบบเศรษฐกจิ เพอื่ ใหม ี มาตรการทางการเงนิ และการคลัง ดงั นี้ การกูเงนิ มาขยายธุรกจิ จะไดม ี การจางงาน) ๓.๑) การใช้นโยบายการเงิน เพื่อเพิ่มปริมาณเงินท่ีใช้หมุนเวียนในประเทศ 2. นกั เรยี นศึกษาแผนผังการใช นโยบายในการแกป ญ หาการ วางงานของรัฐบาล แลว อภิปราย ถึงผลทเี่ กดิ ขึน้ สง่ ผลใหอ้ ตั ราดอกเบยี้ ลดตา�่ ลง เปน็ การชกั จงู ให้ ผู้ผลิตหันมาลงทุนมากขึ้น ท�าให้มีการจ้างงาน การกระตุ้นการบริโภคในประเทศ ท�าให้มีการจ้างงานใน มากขึน้ ดังนี้ ประเทศเพิม่ ข้ึน ส่งผลให้แรงงานมีกา� ลงั ในการซื้อเพมิ่ ข้นึ การเพม่ิ ปริมาณ อัตราดอกเบี้ย การลงทนุ ใน เงนิ ในประเทศ ลดลง ประเทศเพม่ิ ขน้ึ มีการผลติ และการว่าจ้าง รายได้ประชาชาติ ทา� งานมากขนึ้ ขยายตวั มากขึ้น 67 คมู ือครู 67

กระตุนความสนใจ สํารวจคน หา อธิบายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Expand Engage Explore Evaluate ขยายความเขาใจ (ยอ จากฉบับนักเรียน 20%) ครูตั้งประเด็นการวเิ คราะห มาตรการทางการเงนิ ของรัฐบาลที่ส�าคัญ เพ่อื แก้ปญั หาการว่างงาน ดังน้ี นกั เรยี นคดิ วา การใชน โยบาย ๑. การซอ้ื คนื หลกั ทรพั ยร์ ฐั บาล โดยธนาคารกลางจะทา� การซอื้ คนื หลกั ทรพั ย์ การเงินและการคลังของรัฐบาล รฐั บาล ไดแ้ ก ่ ตวั๋ เงนิ คลงั พนั ธบตั รรฐั บาล และจา่ ยเงนิ คนื ใหก้ บั ประชาชนผซู้ อื้ เพอื่ จะทา� ใหป้ รมิ าณ ในการแกไ ขปญหาการวา งงานจะ เงนิ หมนุ เวยี นในทอ้ งตลาดมากขน้ึ ประชาชนไดน้ า� เงนิ ออกไปใชจ้ า่ ยหมนุ เวยี น กอ่ ใหเ้ กดิ การผลติ ประสบผลสาํ เรจ็ ไดอ ยา งไร และการจา้ งงาน ๒. การลดอัตราเงนิ ส�ารองตามกฎหมาย โดยธนาคารกลางอาจใช้มาตรการ (แนวตอบ รัฐควรบรหิ ารจัดการให ลดอัตราเงินสดส�ารองตามกฎหมาย ซ่ึงธนาคารพาณิชย์จะต้องด�ารงไว้เป็นสัดส่วนของเงินฝาก ประชาชนมีโอกาสในการเขา ถึง ท�าให้ธนาคารพาณิชย์มีเงินส�ารองมากข้ึน ซึ่งสามารถน�าออกให้กู้ยืมได้มากยิ่งขึ้น ปริมาณเงิน แหลงเงนิ ทนุ ไดโดยเทา เทยี มกัน หมนุ เวยี นในประเทศมีมากขึน้ ประชาชนและผผู้ ลติ มีเงนิ ใชจ้ ่าย จึงนา� เงนิ ไปซื้อสนิ ค้าและบรกิ าร และกระตุนการใชจายของภาครัฐ จนกอ่ ให้เกิดการผลติ และการจ้างท�างานเพิม่ ขนึ้ โดยใหเ มด็ เงนิ หมนุ เวยี นอยา งทวั่ ถงึ ๓. การลดอัตราดอกเบ้ียนโยบาย โดยธนาคารกลางจะลดอัตราดอกเบี้ย และมปี ระสิทธิภาพ จูงใจใหภ าค นโยบาย ท�าใหธ้ นาคารพาณชิ ย์ต้องปรับลดอตั ราดอกเบ้ียเงินฝากและเงนิ กู้ลง สง่ ผลให้ประชาชน เอกชนเขา มาลงทนุ ในประเทศให มากข้ึน เพือ่ ใหเ ศรษฐกจิ ขยายตวั และเกิดการจา งงานเพิม่ ขนึ้ ) ฝากเงินกับธนาคารพาณิชย์น้อยลงและน�าเงิน เรื่องน่ารู้ ออกมาใชส้ อยมากขน้ึ ขณะเดยี วกนั เมอ่ื ดอกเบย้ี เงินกู้ยืมลดลงก็จะจูงใจให้ผู้ผลิตกู้ยืมเงินไปใช้ ดอกเบีย้ เชงิ นโยบาย ในการผลิตมากข้ึน ปริมาณการบรโิ ภคและการ ดอกเบี้ยเชิงนโยบาย หมายถึง ดอกเบ้ียที่ คณะกรรมการนโยบายการเงนิ (กนง.) ซงึ่ เปน็ หนงึ่ ใน ผลติ ทีเ่ พ่ิมสูงข้ึนจะก่อให้เกดิ การจา้ งงาน คณะกรรมการหลกั ของธนาคารแหง่ ประเทศไทย ใชใ้ น ๓.๒) การใช้นโยบายการคลัง การดา� เนนิ นโยบายทางการเงนิ ภายใตก้ รอบเปา้ หมาย เป็นการด�าเนินนโยบายของรัฐในด้านการเก็บ อัตราเงินเฟ้อ โดยใช้อัตราดอกเบี้ยดังกล่าวเป็น ภาษีอากร การใชจ้ า่ ยของรัฐบาล และการกยู้ ืม เครอ่ื งมอื หลกั ในการสง่ สญั ญาณนโยบายการเงนิ เงินของรัฐ เพ่ือน�ามาใช้แก้ปัญหาการว่างงาน ดังน้ี กนง. มบี ทบาทหนา้ ทใ่ี นการกา� หนดทศิ ทาง การเงินที่เหมาะสมในการพิจารณาสถานการณ์และ ๑. ลดอัตราภาษีอากร รฐั ข้อมูลต่างๆ ทางเศรษฐกิจท่ีเกี่ยวข้องท้ังภายในและ ด�าเนินมาตรการในการลดอัตราภาษีอากรจาก ภายนอกประเทศ เพ่ือประมาณการแนวโน้มภาวะ ภาษีการค้า ภาษีมูลค่าเพ่ิม ภาษีสรรพสามิต เศรษฐกจิ และภาวะเงนิ เฟอ้ เพื่อท�าให้สินค้าราคาถูกลง จะได้กระตุ้นการ บริโภคใหม้ ากข้นึ ขณะเดียวกันรัฐอาจลดอัตรา การก�าหนดอัตราดอกเบี้ยนโยบาย โดยใช้ ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา เพ่ือท�าให้ประชาชน อัตราดอกเบี้ยซื้อคืนพันธบัตรระยะ ๑ วัน การขึ้น เสยี ภาษนี อ้ ยลง และมรี ายไดเ้ พอื่ นา� ไปใชจ้ า่ ยใน ดอกเบี้ยนโยบายแสดงว่าธนาคารแห่งประเทศไทย การบริโภคมากขึน้ ต้องการลดอัตราเงินเฟ้อให้ต่�าลง ส่งผลให้ธนาคาร พาณิชย์ต้องข้ึนดอกเบี้ยเงินฝากเพื่อดึงดูดเงินฝากเพ่ิม สภาพคลอ่ ง ทา� ใหอ้ ตั ราดอกเบย้ี เงนิ กตู้ อ้ งปรบั ขนึ้ ดว้ ย เพอื่ รกั ษาสว่ นตา่ งดอกเบย้ี 68 68 คูมอื ครู

กระตุนความสนใจ สาํ รวจคนหา อธิบายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explore Explain Expand Evaluate Engage ๒. การเพ่ิมการใช้จ่ายของรัฐบาล ในภาวะที่มีการว่างงานเป็นจ�านวนมาก ตรวจสอบผล รัฐใช้มาตรการเพ่ิมการใช้จ่ายของรัฐบาลให้มากข้ึน เพื่อกระจายการจ้างงานในสาขาอาชีพต่างๆ เชน่ การลงทนุ กอ่ สร้างโครงสร้างพื้นฐานทางเศรษฐกิจ ไมว่ า่ จะเป็นถนน เขอื่ น ท่าเรอื สนามบนิ 1. ครใู หน กั เรยี นสรปุ บทบาทและหนา ที่ รถไฟฟ้า เพื่อจะท�าให้เกดิ การจา้ งท�างาน หรือการทีร่ ัฐบาลจ่ายเงินให้กับแรงงานที่มีรายไดต้ �่าใน ของรฐั บาลชวยกันเลาในชนั้ เรียน พ.ศ. ๒๕๕๒ รายละ ๒,๐๐๐ บาท เพือ่ ให้น�าเงินจา� นวนดังกลา่ วออกไปใชจ้ า่ ย ครสู งั เกตการมสี ว นรวม ๓.๓) กระตุ้นการส่งออก โดยการท่ีรัฐบาลมีการส่งเสริมและอ�านวยความสะดวก ใหแ้ กผ่ สู้ ง่ ออก เพ่ือใหม้ กี ารส่งออกเพมิ่ ขน้ึ และมกี ารขับเคล่ือนเศรษฐกิจ มกี ารจา้ งงานเพิ่มขึ้น 2. ครูตง้ั ประเดน็ ใหนักเรยี นวเิ คราะห และสรุปสาระสําคัญลงในสมุด กล่าวสรุปไดว้ ่า สง ครผู สู อน ครูตรวจสอบความ ถกู ตอ งและเหตผุ ลของนักเรยี น รฐั บาลมหี นา้ ทแ่ี ละบทบาทสา� คญั ในการพฒั นาประเทศ จดั สวสั ดกิ ารทางสงั คมตา่ งๆ ใหก้ บั ประเดน็ วิเคราะห ประชาชน และรักษาความม่ันคงของประเทศ เพ่ือความเป็นอยู่ท่ีดีของประชาชน ถึงแม้ว่า • นกั เรียนคดิ วา นโยบายทาง ในปัจจุบันประเทศไทยต้องเผชิญกับการเปล่ียนแปลงทางเศรษฐกิจที่ได้รับอิทธิพลจากภายใน เศรษฐกจิ ใดของรัฐบาลท่ี ประเทศและจากต่างประเทศ ส่งผลให้สภาวะทางเศรษฐกิจอ่อนไหว ประกอบกับเสถียรภาพ นักเรยี นช่นื ชอบมากท่สี ุด ทางการเมืองยังไม่มั่นคง ท�าให้การพัฒนาประเทศของรัฐบาลที่ผ่านมาต้องประสบปัญหาเป็น เพราะเหตุใด บางช่วงเวลาก็ตาม แต่เป้าหมายสูงสุดของรัฐบาลในการพัฒนาประเทศก็เพื่อความเป็นอยู่ที่ดี • หากเกดิ ภาวะการวา งงานเกดิ ขน้ึ และประชาชนมีความสขุ ถา นกั เรยี นเปน รฐั บาลจะมวี ธิ กี าร รบั มืออยา งไรและแกไขปญหา โดยวิธกี ารใดตามลําดับ กอ น-หลงั 3. ความถกู ตอ งในการตอบคาํ ถาม ประจาํ หนว ย นกั เรียนควรรู การเพม่ิ การใชจา ยของรฐั บาล ในชวงภาวะเศรษฐกิจตกต่าํ รัฐบาล จะมกี ารเพ่ิมการใชจา ยของรัฐ เชน เพม่ิ การลงทนุ พัฒนาโครงสราง พื้นฐานตา งๆ เพื่อเปนการกระจาย เงินเขาไปในระบบเศรษฐกิจ เพื่อ กอใหเกิดการผลิต การจา งงาน และ เพม่ิ รายไดใ หก บั ประชาชน 69 คมู ือครู 69

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคนหา อธิบายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate เกรด็ แนะครู (ยอจากฉบบั นักเรยี น 20%) (แนวตอบ คาํ ถามประจาํ หนวยการ ค�าถามประจ�าหน่วยการเรยี นรู้ เรยี นรู 1. ดานเศรษฐกิจ เชน การแกไข ๑ รัฐบาลมีบทบาทและหน้าที่ทางด้านเศรษฐกิจ สงั คม การเมืองการปกครอง และด้านการ ปญ หาเงนิ เฟอ-เงินฝด โดยใช ศึกษาอย่างไรบ้าง นโยบายการเงนิ การคลงั ๒ การดา� เนนิ นโยบายทางเศรษฐกิจของรัฐบาลเปน็ ไปเพ่อื วัตถปุ ระสงคอ์ ยา่ งไร ดา นสงั คม เชน การดูแล ๓ เงนิ เฟอ้ คอื อะไร และเกดิ ขน้ึ ไดอ้ ยา่ งไร ถา้ รฐั บาลจะใชน้ โยบายการเงนิ และการคลงั เพอ่ื แก้ สวสั ดิการตา งๆ ใหกับ ปัญหาเงนิ เฟ้อจะตอ้ งใช้มาตรการอะไรบ้าง ประชาชน ๔ การว่างงานหมายถงึ อะไร และส่งผลกระทบตอ่ เศรษฐกจิ ของประเทศอย่างไร ดา นการเมอื งการปกครอง ๕ เม่อื เกดิ ภาวะการว่างงานรฐั บาลจะใชม้ าตรการอย่างไรในการแกป้ ญั หา เชน การดูแลรกั ษาความสงบ เรยี บรอ ยของบานเมือง 2. เพือ่ ความเจริญเติบโตทาง เศรษฐกิจของประเทศ และ การอยดู ีกนิ ดีของประชาชน 3. เงนิ เฟอ คอื ภาวะทีร่ ะดบั ราคา สินคาและบรกิ ารโดยท่ัวไป สูงขนึ้ เกดิ จากการขยายตัวของ เศรษฐกิจ ประชาชนมคี วาม กจิ กรรมสรา้ งสรรคพ์ ัฒนาการเรียนรู้ ตอ งการบรโิ ภคสนิ คา และบรกิ าร เพม่ิ ขนึ้ หากเกิดเงินเฟอ ขนึ้ รฐั บาลจะใชนโยบายการเงนิ กิจก๑รรมที่ ให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายว่า ท�าไมรัฐบาลจึงต้องเข้าไปด�าเนินกิจกรรม โดยผานทางธนาคารแหง ทางเศรษฐกจิ เอง เชน่ รถไฟฟา้ ขนสง่ มวลชนกรงุ เทพฯ ไฟฟา้ การประปา ประเทศไทย เชน การข้นึ อตั รา กจิ กรรมท่ี และวิเคราะหว์ ่ามีผลดแี ละผลเสียต่อเศรษฐกจิ ของประเทศอยา่ งไร ดอกเบย้ี และนโยบายการคลงั นกั เรยี นไปศกึ ษาคน้ ควา้ วา่ ในชว่ งภาวะเศรษฐกจิ ตกตา�่ พ.ศ. ๒๕๕๐ - ๒๕๕๒ ดําเนินการผา นกระทรวง ๒ รฐั บาลไดด้ า� เนนิ มาตรการทางการเงนิ และการคลงั อยา่ งไรบา้ ง ในการกระตนุ้ การคลงั โดยการขึน้ อัตราภาษี เศรษฐกิจของประเทศ และนักเรยี นเหน็ ด้วยหรอื ไม ่ เพราะเหตุใด 4. การวา งงาน หมายถึง การที่ กจิ กรรมที่ นกั เรยี นรว่ มกนั อภปิ รายวา่ การเกดิ เงนิ เฟอ้ กบั การเกดิ เงนิ ฝดื สง่ ผลกระทบ บคุ คลในวยั ทํางาน มีความ ต่อเศรษฐกิจสว่ นรวมของไทยอยา่ งไร ตองการทาํ งานแตไมมงี านทาํ ๓ “เมอ่ื เศรษฐกจิ ตกตา�่ มกั มปี ญั หาการวา่ งงานตามมา” คา� กลา่ วขา้ งตน้ นกั เรยี น สงผลตอเศรษฐกิจของประเทศ กจิ ก๔รรมที่ เหน็ ดว้ ยหรอื ไม ่ ใหแ้ บง่ กลมุ่ อภปิ ราย แลว้ แตล่ ะกลมุ่ สรปุ หามาตรการในการ คือ หากประชาชนวา งงาน แก้ปญั หาการว่างงาน จํานวนมาก → ไมม รี ายได ในการใชจาย → เศรษฐกิจ ซบเซา → รฐั บาลจัดเกบ็ ภาษี ไดนอ ยลง → เสถยี รภาพดา น 70 เศรษฐกิจไมดี → การพัฒนา ประเทศชา 5. รฐั บาลจะแกป ญหาโดยการใชนโยบายการคลัง หแสลดักงฐผานลการเรียนรู เพือ่ เพิ่มรายจายของรัฐบาล เพือ่ ใหประชาชน มีเงินในมือมากขน้ึ → ใชจายมากขน้ึ • รายงานตวั อยางผลงานของรฐั บาล 1 ผลงาน ทีช่ วยใหป ระชาชนมีความเปน อยทู ่ีดขี ึน้ → การผลิตมากขน้ึ → เศรษฐกจิ ขยายตวั พรอมรายละเอยี ดลงในกระดาษ A4 พรอ มภาพประกอบ ตกแตง ใหสวยงาม → จา งงานมากขึน้ ) 70 คูมือครู

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคนหา อธิบายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate ๔หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี เปา หมายการเรยี นรู กกาารปรรคะรลหาะงแเวททลา ุนศงะ 1. วิเคราะหส าเหตแุ ละผลกระทบ ตวั ช้ีวดั ของการเปดเสรีทางการคา � วิเคราะห์สาเหตุและวิธีการกีดกันทางการค้า 2. วเิ คราะหร ปู แบบการกดี กัน ในการคา้ ระหวา่ งประเทศ (ส ๓.๒ ม.๓/๖) ทางการคาระหวางประเทศ สาระการเรียนรู้แกนกลาง กระตุน ความสนใจ � การค้าและการลงทุนระหว่างประเทศ ครใู หน กั เรยี นดภู าพหนา หนว ยแลว � สาเหตุและวิธีการกีดกันทางการค้าในการค้า กระตุนดว ยคาํ ถาม ระหว่างประเทศ • ทาํ ไมธุรกจิ การลงทุนกอสรา ง ขนาดใหญใ นประเทศจึงตอ ง ¨Ò¡¡Ò÷èÕ»ÃÐà·Èµ‹Ò§æ ã¹âÅ¡ÁÕ·ÃѾÂҡøÃÃÁªÒµÔ ÊÀÒ¾ เปน ของบริษทั ตางชาติ ÀÙÁÔ»ÃÐà·È ÀÙÁÔÍÒ¡ÒÈ ·íÒàÅ·ÕèµÑé§ ¤ÇÒÁªíÒ¹ÒÞ㹡ÒüÅÔµÊÔ¹¤ŒÒ áÅкÃÔ¡Ò÷Õèᵡµ‹Ò§¡Ñ¹ »ÃСͺ¡Ñº¤ÇÒÁµŒÍ§¡ÒúÃÔâÀ¤ÊÔ¹¤ŒÒ เกร็ดแนะครู ¢Í§»ÃЪҡÃã¹»ÃÐà·È·Õàè ¾ÔèÁÁÒ¡¢éÖ¹ ¨§Ö ·Òí ãËŒ¡ÒäŒÒµ‹Ò§»ÃÐà·Èã¹ »¨˜ ¨Øº¹Ñ àµÔºâµÍ‹ҧÃÇ´àÃçÇ »ÃСͺ¡ºÑ ã¹Âؤ»¨˜ ¨Øº¹Ñ ໹š Â¤Ø ¢Í§¡Òà ครคู วรจดั การเรยี นรูโดยให ¤ŒÒàÊÃÕ ·Òí ãË¡Œ ®ÃÐàºÕºµÒ‹ §æ 㹡Ò÷íÒ¡ÒäŒÒ¤‹ÍÂæ ¼‹Í¹¤ÅÒÂŧ นกั เรยี นไดม กี าร ¨Ö§·Òí ãË¡Œ ÒäҌ ÃÐËÇÒ‹ §»ÃÐà·È¢ÂÒµÇÑ Í‹ҧÃÇ´àÃçÇ • ติดตามสถานการณการคาและ »ÃÐà·Èä·Â໚¹»ÃÐà·È·Õè¾Ö觾ҡÒäŒÒáÅСÒÃŧ·Ø¹¨Ò¡ การลงทนุ ของไทยจากสื่อตางๆ µÒ‹ §»ÃÐà·È Ê¹Ô ¤ÒŒ ʧ‹ ÍÍ¡ÊÇ‹ ¹ãËÞà‹ »¹š Ê¹Ô ¤ÒŒ 굯 ÊÒË¡ÃÃÁ ·µèÕ ÍŒ §ÍÒÈÂÑ เชน ขาวจากหนงั สอื พมิ พ à·¤â¹âÅÂàÕ »¹š à¤ÃÍè× §¼Å¡Ñ ´¹Ñ ÃÇÁ·§éÑ Ê¹Ô ¤ÒŒ ÀÒ¤à¡ÉµÃ¡ÃÃÁ ÊÇ‹ ¹Ê¹Ô ¤ÒŒ โทรทศั น อินเทอรเ น็ต เปนตน ¹íÒࢌÒʋǹãËދ໚¹ÊÔ¹¤ŒÒ»ÃÐàÀ·à¤Ã×èͧ¨Ñ¡ÃáÅÐÇѵ¶Ø´Ôº·èÕ¹íÒÁÒ¼ÅÔµ ÊÔ¹¤ŒÒÍ¡Õ ·Í´Ë¹§Öè เพ่อื ใหนักเรียนรวมกันวิเคราะห สถานการณการคาและการลงทุน ของไทย วเิ คราะหสาเหตุและวิธกี าร กดี กันทางการคา ในการคาระหวาง ประเทศในยคุ ของการคา เสรี คมู อื ครู 71

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate กระตุน ความสนใจ (ยอ จากฉบบั นกั เรียน 20%) 1. ครนู าํ ขา วการคา ของไทยกบั ๑. การคา้ ระหวา่ งประเทศของไทย ตางประเทศมาสนทนา วิเคราะห การคา้ ระหว่างประเทศเกิดขน้ึ จากการท่ีแตล่ ะประเทศมีทรพั ยากรธรรมชาติ สภาพภมู ิประเทศ สถานการณแ ละคาดการณ ภูมอิ ากาศ ความช�านาญในการผลิตทแี่ ตกต่างกนั จงึ เกิดการแลกเปลีย่ นสินคา้ กับประเทศอ่ืนๆ แนวโนม ทําไมตอ งมกี ารคาระหวางประเทศ 2. ครูใชคําถามกระตุน • สินคา หรือบริการชนดิ ใดทตี่ อง สภาพภมู ิประเทศ เช่น ประเทศทีต่ ั้งอยใู่ นเขตรอ้ นชื้น นาํ เขา จากตา งประเทศและ และภูมอิ ากาศ ผลติ สนิ ค�้ ประเภทข�้ ว มนั ส�ำ ปะหลงั ข�้ วโพด นกั เรยี นไดใชในชวี ติ ประจําวัน ที่แตกตางกนั ไป ได้ม�ก ก็จะน�ำ ไปจำ�หน่�ยและแลกเปล่ยี นกบั สนิ ค้�ของประเทศในเขตหน�วและเขตอบอนุ่ สํารวจคนหา การมี เช่น แอปเปลิ เชอรร์ ี ลูกแพร์ และการขาดแคลน 1. ใหน ักเรยี นคน ควาเร่ือง การคา ทรพั ยากรธรรมชาติ เชน่ บ�งประเทศมแี ร่ม�ก บ�งประเทศ ระหวา งประเทศของไทย โดย มีน้�ำ มันม�ก บ�งประเทศมีป่�ไม้ม�ก ศึกษาจากเอกสาร ขา ว หนังสือ ทแ่ี ตกตา งกัน จึงน�ำ ทรัพย�กรทีม่ ีม�กไปจำ�หน�่ ยและ อนิ เทอรเ น็ต กฎหมายทเี่ ก่ยี วกบั เทคโนโลยี ซอื้ ทรัพย�กรที่ข�ดแคลนม�ใช้ การคา การลงทุน และความชาํ นาญ เช่น ประเทศญีป่ ุน่ มคี ว�มชำ�น�ญในก�รผลติ 2. ครตู ัง้ คําถามเพอ่ื การสืบคน ในการผลติ รถยนต์ กล้องถ�่ ยรูป เคร่ืองใช้ไฟฟ�้ • ทาํ ไมเราจึงตองเปด ประเทศให ทีต่ างกัน ประเทศไทยจงึ ตอ้ งนำ�เข�้ สินค้�เหล่�น้ีจ�กญ่ีปุ่น ตา งชาตเิ ขา มาลงทนุ และคา ขาย • หากไมม ีการติดตอคาขายหรือ ลงทุนกับตา งประเทศ เศรษฐกิจ ของประเทศเราจะเปน เชน ไร คว�มแตกต่�งดังกล่�วข้�งต้น เป็นข้อจำ�กัดที่ทำ�ให้แต่ละประเทศต้องมีก�รค้�ข�ยสินค้� ระหว่�งกัน เพร�ะแต่ละประเทศไม่ส�ม�รถผลิตสินค้�ทุกชนิดท่ีต้องก�รได้เองทั้งหมดหรือผลิตได้ แตค่ ุณภ�พไม่ดีพอ หรือมตี น้ ทุนก�รผลติ สูงกว่�ซื้อจ�กประเทศอนื่ ÏลÏ ๑.๑ ประโยชน์ของการคา้ ระหวา่ งประเทศ การท่ปี ระเทศตา่ งๆ มกี ารคา้ ขายแลกเปลย่ี นสินคา้ ซึ่งกนั และกัน ชว่ ยใหป้ ระเทศตา่ งๆ ผลิต สินค้าที่ตนเองมีความถนัด มีทรัพยากรและเทคโนโลยีที่เอ้ืออ�านวย ท�าให้สามารถผลิตสินค้าได้ มากและมตี ้นทนุ ต�่า ขายให้กบั ประเทศอื่นๆ นอกจากนยี้ งั ชว่ ยให้ประชาชนในประเทศมงี านท�า มี รายได ้ สามารถนา� เงนิ ตราจากตา่ งประเทศเขา้ มาใชใ้ นการพฒั นาประเทศ ชว่ ยใหเ้ ศรษฐกจิ มคี วาม เจรญิ กา้ วหนา้ ขณะเดยี วกนั ประชาชนในประเทศกส็ ามารถใชส้ นิ คา้ ทผี่ ลติ ไดท้ งั้ ในประเทศและตา่ ง ประเทศ ชว่ ยให้มาตรฐานการครองชีพของประชาชนสงู ข้นึ 72 72 คมู ือครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate อย่างไรกต็ ามการค้าระหวา่ งประเทศมที ้ังขอ้ ดแี ละข้อเสียดังน้ี อธิบายความรู ขอ้ ดี ขอ้ เสีย 1. ใหน ักเรยี นบอกสงิ่ ท่ีเกย่ี วของกบั “การคา ระหวา งประเทศ” แลว ๑. มีสินค้�และบริก�รต่�งๆ ม�สนองคว�ม ๑. ส่งผลกระทบต่อเสถียรภ�พทั้งภ�ยในและ เขยี นขอ มลู บนกระดาน ต้องก�รของประช�ชนในประเทศได้ ถึงแม้ว่� ภ�ยนอกประเทศ เป็นสินค�้ ทผ่ี ลิตในประเทศไมไ่ ดก้ ต็ �ม เสถยี รภาพภายในประเทศ เชน่ มกี �รส่งออก 2. ครใู หคําแนะนําเพิ่มเติมและ ม�กเกนิ ไป มกี �รใชท้ รพั ย�กรในประเทศม�ก ชว ยกนั สรปุ สาเหตแุ ละความจาํ เปน จนทำ�ให้ร�ค�สินค้�และค่�จ้�งแรงง�นใน ของการเปด เสรที างการคาระหวา ง ประเทศสูงข้ึน ประเทศ เสถียรภาพภายนอกประเทศ เช่น ในกรณี ท่ีประเทศต่�งๆ มีก�รนำ�เข้�สินค้�จ�ก 3. นกั เรยี นศึกษาขอดี ขอ เสยี ของ ต�่ งประเทศม�กแตส่ ง่ ออกนอ้ ย กจ็ ะเกดิ ปญั ห� การคาระหวางประเทศและแบง ก�รข�ดดลุ ก�รค�้ นักเรยี นออกเปน 2 กลุม คือ กลุมที่ 1 บอกขอดี กลมุ ท่ี 2 ๒. เกิดก�รแบ่งง�นกันท�ำ ๒. เกิดปัญห�ก�รกระจ�ยร�ยได้ระหว่�งส�ข� บอกขอ เสยี ใหแตละกลมุ เขียน ก�รผลิต โดยอ�จเกิดช่องว่�งของร�ยได้ ลงบนกระดาน ระหว่�งผู้ที่อยู่ในส�ข�ก�รส่งออกกับส�ข� เศรษฐกิจอื่นๆ เพ่มิ ขึ้น 4. ครถู ามคาํ ถาม • ปจจบุ นั ถาหากไทยไมค าขาย ๓. เกิดคว�มรู้คว�มชำ�น�ญเฉพ�ะอย่�งอันเนื่อง ๓. เกดิ ภ�วะก�รจ�้ งง�นและร�ยไดไ้ มแ่ นน่ อน เชน่ กับตางประเทศไดห รือไม ม�จ�กก�รผลิตสินค้�ต�มคว�มถนัด ทำ�ให้มี ในปีใดที่มีก�รส่งออกม�ก ประช�ชนมีร�ยได้ เพราะเหตใุ ด แรงกระตุ้นให้เกิดก�รคิดค้น ปรับปรุง และ และก�รจ้�งง�นม�ก แต่ถ้�ปีใดมีก�รส่งออก (แนวตอบ ไมไ ด เพราะปจ จบุ นั แลกเปล่ียนเทคนิคก�รผลิตให้ดียิ่งข้ึน และมี น้อยก�รจ้�งง�นก็จะน้อย ร�ยได้ก็จะน้อยลง เปน ยคุ ของทนุ นยิ ม มกี ารตดิ ตอ ก�รใชท้ รพั ย�กรอย�่ งมีประสิทธิภ�พ ดว้ ย คา ขายกันท่วั โลก หากเราไม คาขายกบั ตา งประเทศ สินคา ท่ี ๔. ท�ำ ใหป้ ระเทศก�ำ ลงั พฒั น�มกี �รพฒั น�ก�รผลติ ๔. เกิดก�รพ่ึงพ�ระหว�่ งประเทศม�กขึน้ ท้ังด�้ น เราผลติ ไดม ากจะไมม ีตลาด ให้ทันสมัยเพ่ือก�รส่งออกม�กข้ึน เป็นก�ร เครือ่ งจกั ร อุปกรณ์ น้ำ�มนั และแรงง�น สง่ ผล ระบาย และทาํ ใหเ ราขาดแคลน กระตุ้นให้เศรษฐกิจขย�ยตัวและประช�กรมี ต่อคว�มม่ันคงท�งเศรษฐกิจของประเทศ สนิ คา ทเ่ี ราผลติ เองไมไ ด) ร�ยไดเ้ พิ่มขึ้น • การท่ไี ทยทําการคาขายกับ ๕. เกิดปัญห�ท�งสังคมต�มม� เช่น ก�รนำ�เข้� ตา งประเทศสงผลดี ผลเสยี เกมคอมพิวเตอร์ โทรศัพท์มือถือ ทำ�ให้ต้อง อยางไร ห�เงินซื้อโทรศัพท์มือถือ มีก�รลักขโมยเพื่อ (แนวตอบ ขอ ดี เชน เปน การสรา ง ห�เงินม�ใช้จ่�ยสินค้�ฟุ่มเฟือยท่ีนำ�เข้�จ�ก รายไดใหก บั ประเทศ ขอเสีย ต�่ งประเทศ เป็นต้น เชน ทาํ ใหส นิ คา จากตา งประเทศ มาตีตลาดสนิ คา ของไทย ทาํ ให สินคา บางอยา งจึงไมเ ปนท่ีนยิ ม) 7๓ คมู อื ครู 73

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate กระตนุ ความสนใจ (ยอ จากฉบับนกั เรียน 20%) ครนู าํ สถิติการคากับตา งประเทศ ๑.๒ สถานะการคา้ ระหวา่ งประเทศของไทย ของไทยปลาสดุ มาสนทนาถงึ มลู คา การนาํ เขา -สง ออก ใหน กั เรยี นชว ยกนั ประเทศไทยเป็นประเทศที่มีเศรษฐกิจแบบเปิดมาเป็นเวลานานและยอมรับให้มีการค้าเสรี วิเคราะหแนวโนม การสงออก-นาํ เขา ทั้งภายในและกับต่างประเทศค่อนข้างมาก ในปัจจุบันภาคการค้าระหว่างประเทศของไทยมีการ ขยายตัวท่ีสูง ทั้งด้านการส่งออกสินค้าไปจ�าหน่ายยังต่างประเทศ และด้านการน�าเข้าสินค้า สํารวจคน หา จากต่างประเทศเข้ามาในประเทศ ชว่ งปี พ.ศ. ๒๕๔๕ - ปจั จุบนั ประเทศไทยได้ใหค้ วามสา� คญั ในดา้ นการเสริมสรา้ งสมรรถนะ นกั เรียนศึกษาตารางโครงสราง ในการแขง่ ขนั เนอ่ื งจากสภาวะแวดลอ้ มของโลกไดเ้ ปลยี่ นแปลงไป มกี ารเปดิ เสรที างการคา้ ระหวา่ ง ของสนิ คาสงออกของไทย เพอื่ ประเทศมากขึ้น ขณะเดียวกันก็มีการกีดกันการค้าในรูปแบบใหม่ๆ ตลอดจนความก้าวหน้าทาง วิเคราะหส นิ คาสง ออกของไทย เทคโนโลยที เี่ ปลยี่ นแปลงไปอยา่ งรวดเรว็ ประเทศไทยจงึ ไดจ้ ดั ท�ายทุ ธศาสตรท์ างการคา้ เพอื่ หาทาง เพิ่มสว่ นแบง่ ตลาดการส่งออก รวมทงั้ การเพ่ิมประสิทธิภาพการผลติ ในทกุ ภาคการผลติ อธิบายความรู ๑) โครงสร้างสินค้าส่งออกของไทย สินค้าส่งออกจากประเทศไทยส่วนใหญ่เป็น ครใู หนักเรยี นวิเคราะหป ระเดน็ คาํ ถาม สนิ คา้ อุตสาหกรรม มกั ต้องอาศัยเทคโนโลยเี ปน็ แรงผลักดันทีส่ �าคญั ใน พ.ศ. ๒๕๕๙ การส่งออก สินค้าอตุ สาหกรรมมสี ัดส่วนสูงถึงประมาณร้อยละ ๗๙.๙ ในขณะทส่ี นิ ค้าทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั การเกษตร • ไทยเปน ประเทศเกษตรกรรม รวมทั้งสินค้าแร่และเชื้อเพลิงมีเพียงประมาณร้อยละ ๒๐.๑ สาเหตุอาจเนื่องมาจากเป็นสินค้า แตท าํ ไมสนิ คา สง ออกมากทส่ี ดุ ทมี่ กี ารแขง่ ขนั สงู ไดร้ าคาตา่� และประเทศผนู้ า� เขา้ มกั กดี กนั การนา� เขา้ เพอื่ ปอ้ งกนั ผลประโยชนข์ อง จงึ เปนสนิ คาอตุ สาหกรรม เกษตรกรภายในประเทศของตน (แนวตอบ มลู คา ของสนิ คาภาค อตุ สาหกรรมสงู กวา ภาคการ ตารางโครงสร้างของสนิ ค้าสง่ ออกของประเทศไทย จำาแนกตามหมวดสินคา้ เกษตร ถึงแมวา ภาคการเกษตร จะสงออกสนิ คามากกวา ก็ตาม) สนิ ค้าส่งออก มลู คา่ : พนั ล้านบาท สดั สว่ น : รอ้ ยละ • เพราะเหตุใด อุตสาหกรรม ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕๙ ๒๕๕๙ ๒๕๕๘ ๒๕๕๗ สงออกของไทยจึงขยายตัว อยา งรวดเร็ว สินค้าอตุ สาหกรรม ๕,๖๕๘.๔ ๕,๖๘๕.๔ ๖,๐๒๙.๙ ๗๙.๙ ๗๘.๗ ๗๗.๒ (แนวตอบ จากการที่ไทยเปน ประเทศรับจา งผลิตช้นิ สวน สนิ ค้าเกษตร ๗๑๙.๕ ๖๗๙.๗ ๖๘๒.๙ ๙.๐ ๙.๔ ๙.๘ ตางๆ และการขยายการลงทนุ ของนกั ลงทนุ ตางชาต)ิ สนิ ค้าอตุ สาหกรรมการเกษตร ๕๔๗.๒ ๕๖๐.๕ ๖๐๒.๙ ๘.๐ ๗.๘ ๗.๕ • ประเทศไทยควรพฒั นาขดี ความ สนิ คา้ แรแ่ ละเชอ้ื เพลงิ ๔๐๐.๖ ๒๙๙.๙ ๒๓๔.๗ ๓.๑ ๔.๒ ๕.๕ สามารถในการแขง ขันของภาค เกษตรอยางไร สินค้าอ่นื ๆ ๐.๐ ๐.๐ ๐.๐ ๐.๐ ๐.๐ ๐.๐ (แนวตอบ เพ่มิ พน้ื ท่เี พาะปลูก ควบคุมคณุ ภาพสนิ คา รวมสินค้าสง่ ออก ๗,๓๑๓.๐ ๗,๒๒๕.๗ ๗,๕๕๐.๗ ๑๐๐.๐ ๑๐๐.๐ ๑๐๐.๐ ใชเทคโนโลยีสมัยใหมม าชวย ในการผลิต) ท่ีมา : http://www2.ops3.moc.go.th กระทรวงพาณชิ ย ์ พ.ศ. ๒๕๖๐. 74 @ มมุ IT คนควาขอมูลสถติ กิ ารคาระหวา งประเทศเพิม่ เติมไดท่ี http://www.fpo.go.th/FPO เวบ็ ไซตสํานกั เศรษฐกจิ การคลงั กระทรวงการคลงั 74 คูม อื ครู

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate ตารางแสดงสนิ ค้าสง่ ออกสาำ คัญของไทย อธิบายความรู มูลค่า : พันล้านบาท 1. ใหน กั เรยี นยกตวั อยา งสนิ คา ทไ่ี ทย สง ออก พรอ มบอกสาเหตหุ รอื รายการ พ.ศ. ๒๕๕๙ รายการ พ.ศ. ๒๕๕๙ ผลกระทบของการสง ออกสนิ คา นนั้ (แนวตอบ สินคา ทีไ่ ทยสง ออก ๑. รถยนต ์ อปุ กรณ์ ๙๒๓.๓ ๖. เครือ่ งจักรกล สว่ นประกอบ ๒๔๓.๗ มกั เปนสนิ คาอุตสาหกรรม เชน และส่วนประกอบ ของเคร่อื งจักรกล รถยนต อปุ กรณ และสว นประกอบ เครอ่ื งคอมพวิ เตอร อปุ กรณแ ละ ๒. เคร่ืองคอมพวิ เตอร ์ อปุ กรณ์ ๕๘๗.๒ ๗. ผลิตภัณฑย์ าง ๒๓๐.๕ สว นประกอบ แผงวงจรไฟฟา ) และส่วนประกอบ ๘. เคมีภัณฑ์ ๒๑๓.๖ 2. ครตู ั้งคาํ ถามเพอ่ื การเรยี นรู ๓. อัญมณแี ละเคร่อื งประดับ ๕๐๑.๑ ๙. นา้� มันสา� เร็จรปู ๑๙๓.๒ • ทําไมสนิ คาสง ออกของไทย สว นใหญเ ปน เครอ่ื งคอมพวิ เตอร ๔. เมด็ พลาสติก ๒๗๐.๕ ๑๐. เหลก็ เหลก็ กลา้ และผลติ ภณั ฑ์ ๑๘๑.๘ รถยนต ทงั้ ๆ ทไ่ี มไ ดเ ปน ประเทศ ผผู ลิตโดยตรง ๕. แผงวงจรไฟฟ้า ๒๗๐.๓ ทม่ี า : http://www2.ops3.moc.go.th กระทรวงพาณชิ ย ์ (แนวตอบ ไทยเปน ประเทศ พ.ศ. ๒๕๖๐. รบั จา งผลติ สว นใหญโ รงงานผลติ สนิ คา้ สง่ ออกจากประเทศไทยมตี ลาดทส่ี า� คญั ไดแ้ ก ่ เอเชยี ตะวนั ออก อาเซยี น สหภาพ เปนของชาวตา งชาติมาต้งั ฐาน ยุโรป และอเมริกาเหนือหรือนาฟตา (สหรัฐอเมริกา แคนาดาและเม็กซิโก) โดยมีตลาดเอเชีย การผลิตในไทยเทา น้นั ) ตะวนั ออกโดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ อาเซยี นเปน็ ตลาดทใ่ี หญท่ ส่ี ดุ หากพจิ ารณาเปน็ รายประเทศ ตลาดสง่ ออก ท่ีส�าคัญของไทยได้แก่ จีน และสหรัฐอเมริกา ซ่ึงมีมูลค่าการส่งออกมากกว่าแปดแสนล้านบาท 3. ครูนําสถิตมิ ูลคา สินคา สง ออก รองลงมาไดแ้ ก ่ ญปี่ นุ่ ฮอ่ งกง มาเลเซยี ออสเตรเลยี เวยี ดนาม สงิ คโ์ ปร ์ อนิ โดนเี ซยี และฟลิ ปิ ปนิ ส์ ยอ นหลัง 2-3 ป มาใหน กั เรยี น ตามลา� ดบั อยา่ งไรกต็ ามจะสงั เกตเหน็ ไดว้ า่ ตลาดสง่ ออกของไทยในปจั จบุ นั มกี ารกระจายตวั พอสมควร เปรยี บเทยี บกับปป จ จุบนั และ วิเคราะหแ นวโนม และมีการพ่งึ พาตลาดจนี มากขึน้ อย่างรวดเร็ว ตารางแสดงทิศทางการส่งออกของไทย ประเทศ มูลค่า : พนั ลา้ นบาท ๒๕๕๙ ๘๓๓.๕ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๘๕๘.๓ ๗๑๘.๓ จีน ๘๐๖.๖ ๘๐๑.๒ ๔๐๒.๒ ๓๓๗.๔ สหรฐั อเมรกิ า ๗๖๗.๘ ๘๑๑.๓ ญ่ปี นุ่ ๖๙๘.๙ ๖๗๕.๗ ฮอ่ งกง ๔๐๕.๒ ๓๙๙.๘ มาเลเซีย ๔๑๐.๒ ๓๔๒.๘ ทม่ี า : http://www2.ops3.moc.go.th กระทรวงพาณิชย ์ พ.ศ. ๒๕๖๐. 75 @ มมุ IT คนควา ขอมูลสถติ ิการสง ออก-นําเขา ดุลการคาเพิม่ เติมไดท ่ี http://www2.ops3.moc.go.th เวบ็ ไซตก รมศลุ กากร กระทรวงพาณิชย คูมือครู 75

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Expand Engage Explore Evaluate อธิบายความรู (ยอ จากฉบับนกั เรียน 20%) ครใู หน กั เรยี นวเิ คราะหส นิ คา ๒) โครงสรางสินคานําเขาของไทย สวนใหญเปนสินคาวัตถุดิบและกึ่งสําเร็จรูป นําเขาของไทย พรอมสาเหตทุ ่ีตอง ซึ่งมีมลู คา ประมาณ ๒.๗ ลานลานบาท รองลงคอื สินคา ทนุ มมี ลู คาประมาณ ๑.๙ ลา นลา นบาท นาํ เขา สินคา เชอื้ เพลงิ มีมูลคา ประมาณ ๐.๘ ลา นลา น บาท นอกเหนอื จากนน้ั เปนสินคาในกลุมสินคา (แนวตอบ เน่ืองจากแตละประเทศ อปุ โภคบรโิ ภค ยานพาหนะและอปุ กรณก ารขนสง มีลกั ษณะสภาพภมู ปิ ระเทศและ อาวธุ ยทุ ธปจ จัยและสนิ คา อนื่ ๆ ตามลาํ ดบั ภมู ิอากาศทแ่ี ตกตา งกัน ทําใหมี สําหรับสินคาทุนที่นําเขาสวนใหญ ทรพั ยากรทางธรรมชาตทิ แี่ ตกตา งกนั เปน สนิ คา ประเภทเครอื่ งจกั รไฟฟา เครอ่ื งจกั กล และมคี วามสามารถในการผลติ ท่ี ค อ ม พิ ว เ ต อ ร  แ ล ะ ช้ิ น ส  ว น อุ ป ก ร ณ  ท า ง ไมเ หมอื นกนั แตค วามตอ งการสนิ คา วทิ ยาศาสตร เปนตน มีสดั สว นประมาณรอ ยละ หรือบรกิ ารตางๆ เพื่อตอบสนอง ๒๙ ของสนิ คา นาํ เขาทงั้ หมดใกลเ คียงกับหมวด ความตองการอปุ โภคบรโิ ภคมีอยา ง สินคานําเขาอื่นๆซ่ึงสวนใหญเปนยานพาหนะ หลากหลายและมากข้นึ ) ปจ จบุ นั เครอื่ งใชไ ฟฟา ทวี่ างขายในเมอื งไทยลว นมฐี านการ และผลิตภณั ฑปโ ตรเลยี ม ผลติ จากจนี แทบท้งั สนิ้ เนื่องจากตนทุนการผลิตถกู สวนสินคาอุปโภคบริโภคจะมีทั้ง ขยายความเขา ใจ สินคา คงทน เชน เฟอรนิเจอร เครื่องใชไ ฟฟา และสินคา ไมค งทน เชน อาหาร เคร่ืองด่มื เสื้อผา ครใู หน กั เรยี นรวมกนั วิเคราะหว า รองเทา สนิ คานําเขาประเภทนี้มีสดั สว นไมไมม ากนักเมอ่ื เทยี บกบั มลู คาการนาํ เขา ทั้งหมด แตก็ • เพราะเหตใุ ดในปจ จบุ นั มูลคา ยังเปน สินคา นําเขา ท่สี ําคญั และเปนคา ใชจ ายปละจํานวนมาก การนําเขาสนิ คาจากจีนจึง ตารางโครงสรางของสินคานําเขา ของประเทศไทย จําแนกตามหมวดสินคา เพิ่มขนึ้ เรอื่ ยๆ (แนวตอบ เนือ่ งจากจนี เปน สินคา นําเขา มลู คา : พันลานบาท สัดสว น : รอยละ ประเทศใหญท ม่ี ีปจจยั การผลิต ตางๆ จํานวนมาก ทําใหจ นี มี สนิ คาวัตถุดิบและกง่ึ สําเร็จรปู ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕๙ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๒๕๕๙ ตนทนุ การผลติ ตํา่ และนโยบาย สนิ คาทนุ ๒,๗๓๒.๐ ๒,๖๘๓.๖ ๒,๗๒๗.๕ ๓๖.๙ ๓๘.๙ ๓๙.๖ ของรฐั บาลจนี ซึ่งใหเ ปดการคา สินคา เชอื้ เพลงิ กบั ประเทศตา งๆ ท่วั โลก ทําให สนิ คา อปุ โภคบรโิ ภค ๑,๙๗๖.๒ ๑,๙๗๓.๗ ๑,๙๙๖.๒ ๒๖.๗ ๒๘.๖ ๒๙.๐ สินคา ทผ่ี ลติ ในจีนซ่ึงมรี าคาถูก ยานพาหนะและอปุ กรณข นสง กวา ประเทศอ่นื ๆ เขา ไปตีตลาด ๑,๕๖๒.๘ ๑,๐๒๙.๓ ๘๕๑.๐ ๒๑.๑ ๑๔.๙ ๑๒.๔ ในตา งประเทศเปนจํานวนมาก รวมทง้ั ไทย สนิ คา ทไ่ี ทยนําเขา ๗๔๓.๙ ๗๘๕.๔ ๘๓๖.๑ ๑๐.๐ ๑๑.๔ ๑๒.๑ จากจนี เชน โทรศัพทม อื ถอื ชนิ้ สว นคอมพวิ เตอร เทคโนโลยี ๓๘๐.๑ ๔๒๒.๖ ๔๖๔.๑ ๕.๑ ๖.๑ ๖.๗ การผลิตตา งๆ) อาวุธ ยุทธปจจยั และสนิ คา อนื่ ๆ ๘.๖ ๑๑.๓ ๑๒.๙ ๐.๑ ๐.๒ ๐.๒ รวมสินคา นําเขา ๗,๔๐๓.๘ ๖,๙๐๖.๙ ๖,๘๘๘.๑ ๑๐๐ ๑๐๐ ๑๐๐ ทม่ี า : http://www2.ops3.moc.go.th กระทรวงพาณิชย พ.ศ. ๒๕๖๐. ๗๖ 76 คูมอื ครู

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Evaluate Expand Engage Explore ตลาดน�าเข้าท่ีส�าคัญของไทย คือ จีน ญี่ปุ่น และสหรัฐอเมริกา ซ่ึงที่ผ่านมา ญี่ปุ่น ขยายความเขา ใจ เป็นประเทศที่ไทยน�าเข้าสินค้าอย่างมากมาโดยตลอด แต่ในปัจจุบันมีการน�าเข้าจากจีนมากข้ึน อย่างรวดเร็ว เน่อื งจากสินค้าทุกประเภททีผ่ ลติ จากจนี มีราคาถูกกวา่ ครูต้ังประเดน็ ใหน กั เรยี นวิเคราะห ประเทศจีนเป็นประเทศที่หันมาเปิดการค้ากับทั่วโลก และมีข้อได้เปรียบประเทศ • เพราะเหตใุ ดประเทศไทยจึง อนื่ ๆ โดยท่ีมแี รงงานราคาถกู มวี ัตถดุ บิ ในประเทศมาก มเี ทคโนโลยกี ้าวหน้า อีกทั้งมโี รงงานทม่ี ี ขนาดใหญ่ ท�าให้สามารถผลิตสินค้าได้ด้วยต้นทุนที่ต่�า สินค้าจากจีนท่ีขายในไทย มีครบเกือบ นาํ เขา นา้ํ มนั ดบิ ในปรมิ าณมาก ทุกอยา่ งท่ีใช้ในชีวติ ประจา� วัน แม้แตโ่ ทรศพั ทเ์ คลอื่ นทีย่ ีห่ อ้ ดังๆ จากยโุ รป สว่ นใหญป่ จั จุบันผลิต และมีแนวโนมเพิ่มข้นึ ทุกป ในจนี ทง้ั สนิ้ (แนวตอบ การขยายตวั ภาค อุตสาหกรรม ขนสง ยานยนต ตารางแสดงสินค้านำาเขา้ สำาคัญของไทย ทําใหป รมิ าณการใชเพ่มิ ขนึ้ ) • เมื่อพจิ ารณาจากสนิ คาสงออก- มลู ค่า : พนั ลา้ นบาท นําเขา ของไทย แนวโนมใน อนาคตการคา ระหวางประเทศ รายการ พ.ศ. ๒๕๕๙ รายการ พ.ศ. ๒๕๕๙ ของไทยนาจะมที ศิ ทางอยางไร (แนวตอบ การสง ออกมแี นวโนม ๑. เครอ่ื งจกั รกลและสว่ นประกอบ ๖๖๖.๔ ๗. แผงวงจรไฟฟา้ ๓๓๕.๕ เพ่ิมขึ้น โดยเฉพาะภาค อตุ สาหกรรม สวนการนําเขา ๒. เ ครื่องจกั รไฟฟ้าและ ๕๘๑.๘ ๘. เ คร่ืองเพชรพลอย อญั มณี ๒๘๓.๐ ก็มีแนวโนม เพิม่ ขนึ้ เชนกนั ส่วนประกอบ เงินแท่ง และทองค�า โดยเฉพาะนํา้ มนั เชื้อเพลิง เครื่องจักร) ๓. น�้ามนั ดบิ ๕๒๐.๘ ๙. สนิ แรโ่ ลหะอน่ื ๆ เศษโลหะและ ๒๔๗.๔ • ภาครัฐ ภาคประชาชน ควรมี ๔. เคมีภัณฑ์ ๔๖๐.๒ ผลิตภณั ฑ์ ๒๓๘.๗ มาตรการอยา งไรเพ่อื ลดการ ๕. ส่วนประกอบและอปุ กรณ์ นาํ เขา สนิ คาจากตา งประเทศ ๓๗๕.๙ ๑๐. เคร่ืองใช้ไฟฟ้าในบา้ น (แนวตอบ ภาครัฐรณรงคใหค น ยานยนต์ บรโิ ภคของไทย ใชจายประหยดั ภาคประชาชนไมบรโิ ภค ๖. เหลก็ เหลก็ กลา้ และผลติ ภณั ฑ์ ๓๖๙.๘ ฟุมเฟอย ใชพลังงานอยา ง ประหยดั เพอื่ ลดการนาํ เขา ฯลฯ) ทม่ี า : http://www.ops3.moc.go.th กระทรวงพาณชิ ย ์ พ.ศ. ๒๕๖๐. สา� หรบั สนิ คา้ ทไ่ี ทยนา� เขา้ จากตา่ งประเทศ สว่ นใหญเ่ ปน็ สนิ คา้ ประเภททนุ และพลงั งาน เกร็ดแนะครู ซง่ึ จะเหน็ ไดจ้ ากใน พ.ศ. ๒๕๕๙ สนิ คา้ ทไี่ ทยนา� เขา้ สงู มากทสี่ ดุ ไดแ้ ก ่ สนิ คา้ ประเภทเครอื่ งจกั รกล และส่วนประกอบ ซึ่งส่วนใหญ่น�ามาใช้ในภาคอตุ สาหกรรมทั้งส้นิ ส่วนสินค้าน�าเขา้ ที่สูงรองลงมา ครแู นะนําใหน กั เรยี นสบื คนขอมลู คือ เครื่องจักรไฟฟ้าและส่วนประกอบ และน้�ามันดิบ เน่ืองจากปริมาณการใช้ท่ีเพิ่มขึ้นท้ังจาก เพิม่ เตมิ การคา ไทยท่ีเว็บไซตของ ภาคอตุ สาหกรรม การขนสง่ และการเพมิ่ ขนึ้ ของยานพาหนะต่างๆ กรมศลุ กากร http://www2.ops3. moc.go.th 77 คมู ือครู 77

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Expand Engage Explore Evaluate ขยายความเขา ใจ (ยอจากฉบับนักเรยี น 20%) 1. ใหนกั เรียนศกึ ษาสาเหตุ แนวทาง ตารางแสดงทศิ ทางตลาดนาำ เข้าของไทย การแกไ ขวกิ ฤตตมยาํ กุง และ วธิ ีการปองกนั (วิกฤตเศรษฐกิจ ลำ�ดับ ประเทศ ๒๕๕๗ มูลค่า : พันลา้ นบาท ๒๕๕๙ ของไทยในป 2540) โดยสรุปเปน ๑,๒๕๑.๕ ๑,๔๙๐.๙ ผังมโนทัศน ๑. จนี ๑,๑๕๔.๕ ๒๕๕๘ ๑,๐๘๘.๕ ๒. ญ่ปี นุ่ ๔๗๔.๑ ๑๔๐๒.๑ ๔๒๗.๓ 2. ครูสนทนากบั นักเรียนโดยถามวา ๓. สหรัฐอเมรกิ า ๔๑๔.๔ ๑๐๖.๔ ๓๘๒.๘ ปจจยั ใดบางท่ที าํ ใหดุลการคา ๔. มาเลเซีย ๒๗๗.๙ ๔๗๒.๐ ๒๕๘.๒ ของไทยเกนิ ดุลและขาดดลุ ๕. เกาหลใี ต้ ๒๕๖.๒ ๔๐๖.๐ ๒๓๐.๙ ใหน ักเรียนยกตัวอยางประกอบ ๖. สงิ คโปร์ ๒๔๕.๐ ๒๓๙.๕ ๒๕๒.๕ โดยทําลงในกระดาษ A4 ๗. ไต้หวนั ๒๓๖.๗ ๒๔๒.๙ ๒๒๔.๔ (แนวตอบ เชน ถา คา เงนิ บาทแขง็ คา ๘. อินโดนเี ซยี ๔๑๓.๓ ๒๕๖.๔ ๒๑๒.๐ ตา งชาติจะมองวา สินคาไทยมี ๙. สหรฐั อาหรับเอมิเรตส์ ๒๒๓.๕ ๒๐๘.๑ ราคาสูง ทาํ ใหน ําเขา นอ ยลง ๑๐. เยอรมณี - ๒๗๖.๗ ถาคา เงนิ บาทออ นคา ตา งชาติจะ มองวาเงินของตน 1 หนวยเทาเดิม - แลกเปนเงนิ บาทไดม ากข้นึ ทําให ซอื้ สนิ คาไดม ากข้นึ จงึ สง่ั นาํ เขา ท่มี า : http://www2.ops3.moc.go.th กระทรวงพาณชิ ย์ พ.ศ. ๒๕๖๐. สนิ คา เพมิ่ ขึน้ ทาํ ใหป ญหาการ ขาดดุลการคาลดลง และตัวเลข ๓) ดลุ การค้าของไทย ดลุ การคา้ คือ บญั ชที ่แี สดงถึงมูลค่าของสินคา้ เขา้ กับมูลค่า ในบญั ชีเดินสะพัดปรบั ตัวดีขนึ้ ) สนิ ค้าออกของประเทศ ดงั น้ี ถ้าประเทศไทยส่งสินค้าออกเปน็ มลู คา่ เทา่ กับสนิ คา้ เขา้ เรียกวา่ ดุลการค้าสมดุล ถา้ ประเทศไทยสง่ สนิ คา้ ออกเปน็ มลู คา่ สงู กวา่ มลู คา่ สนิ คา้ เขา้ เรยี กวา่ ดลุ การคา้ เกนิ ดลุ ถ้าประเทศไทยส่งสินค้าออกเป็นมูลค่าน้อยกว่ามูลค่าสินค้าเข้า เรียกว่า ดุลการค้า ขาดดุล จากสถิติการค้าของไทย พบว่า ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๔๑ เป็นต้นมา ปัญหาดุลการค้า ขาดดลุ ไดล้ ดลงไป ภายหลังจากประเทศไทยประสบปญั หาวิกฤตเศรษฐกิจ และใชว้ ธิ แี ก้ไขปัญหา โดยการประกาศลอยตวั ค่าเงนิ บาท ใน พ.ศ. ๒๕๔๑ สง่ ผลให้คา่ เงินบาทลดลงมาก ประเทศไทยส่ง ออกได้มากขึน้ และนา� เขา้ ลดลง แมใ้ นภาพรวมเศรษฐกจิ ไทยยงั คงประสบภาวะการขาดดลุ แตก่ ย็ งั มแี นวโนม้ ทผ่ี ปู้ ระกอบ การรายใหมเ่ พม่ิ จา� นวนมากขน้ึ อกี ทงั้ ยังมีการเพิ่มกา� ลงั การผลิตสนิ ค้ามากข้ึน รวมถงึ การขยาย ตลาดภายนอกประเทศให้กว้างขน้ึ ซึง่ จะช่วยให้ประเทศไทยสามารถสง่ ออกสนิ คา้ จ�านวนมาก 78 78 คูมอื ครู

กระตุนความสนใจ สาํ รวจคน หา อธิบายความรู ขยายความเขา ใจ ตตรรววEvจจaสสluออatบบeผผลล Explain Evaluate Expand Engage Explore àÊÃÁÔ ÊÒÃÐ นโยบ�ยการคา้ ระหว่างประเทศ ขยายความเขา ใจ นโยบ�ยก�รค�้ ระหว�่ งประเทศ หม�ยถงึ กฎ ระเบยี บ หรอื ขอ้ จ�ำ กดั ทป่ี ระเทศหนง่ึ น�ำ ไปป¯บิ ตั ติ อ่ ก�รน�ำ เข�้ 1. นกั เรียนศกึ ษาขอ มลู เกยี่ วกับ หรือส่งออกสินค้� หรือก�รค้�กับประเทศอื่นๆ ดังน้ัน ก�รดำ�เนินนโยบ�ยก�รค้�ของรัฐบ�ลประเทศหน่ึงจึงมี การเปดเสรที างการคาเพมิ่ เตมิ ส่วนเก่ยี วขอ้ งและสง่ ผลกระทบต่อคว�มสัมพันธท์ �งก�รค้�ระหว่�งประเทศนนั้ ๆ กบั ประเทศอ่ืนๆ รวมทัง้ ตอ่ ก�ร วิเคราะหถ ึงผลดผี ลเสยี ด�ำ เนินธุรกิจของภ�คเอกชน 2. ใหนกั เรียนนําเสนอขา วทเ่ี กยี่ วกบั นโยบายการค้ากบั ประเทศตา่ งๆ มี ๒ แบบ ได้แก่ ผลกระทบของการเปด เสรีทาง การคา นโยบายการค้าค้มุ กัน เป็นนโยบ�ยท่ีรัฐเข้�ไปแทรกแซง เพ่ือคุ้มครองอุตส�หกรรมต่�งๆ ในประเทศ • สินคาใดบางทไ่ี ดร บั ผลกระทบ (Productive Trade ที่ต้องก�รปกป้อง ด้วยก�รใช้ม�ตรก�รทั้งด้�นภ�ษีศุลก�กร และม�ตรก�รท่ีไม่ใช่ Policy) ภ�ษีศลุ ก�กร รวมท้งั ม�ตรก�รจำ�กัดในรปู แบบอนื่ ๆ เชน่ ก�รห�้ มโฆษณ� เปน็ ต้น จากการเปดเสรีการคาของไทย (แนวตอบ เชน สนิ คาภาคการ นโยบายการค้าเสรี เปน็ นโยบ�ยทเี่ ปดิ โอก�สใหม้ กี �รค�้ ไดโ้ ดยเสรี ปร�ศจ�กขอ้ อปุ สรรคใดๆ ไมว่ �่ จะเปน็ เกษตร ทเี่ ปน อาชีพดั้งเดิมของ (Free Trade Policy) ม�ตรก�รท�งด้�นภ�ษีศุลก�กร หรือม�ตรก�รท่ีไม่ใช่ภ�ษีศุลก�กร เพื่อเปิดโอก�ส คนไทย ซ่ึงในปจจุบนั มีผักผลไม จากตา งประเทศทม่ี รี าคาถกู กวา ให้ภ�คเอกชนส�ม�รถนำ�สินค�้ เข้�หรือสง่ สินค�้ ออกโดยไมม่ ขี อ้ จำ�กดั มาวางขายท่วั ไป ทําให เกษตรกรไทยไดรบั ผลกระทบ) ปจั จบุ นั ประเทศต�่ งๆ ในโลกสว่ นใหญม่ กี �รเปดิ เสรที �งก�รค�้ รวมทง้ั ประเทศไทยกไ็ ดม้ นี โยบ�ยก�รเปดิ • นักเรยี นคิดวา “ประเทศไทย เสรีท�งก�รค�้ กบั บ�งประเทศ ควรเตรยี มพรอ มอยา งไรในการ รับมือกับการแขง ขันทางการคา การเปด เสรที างการค้าสง่ ผลกระทบต่อเศรษฐกิจของไทย ดงั นี้ เสรีในปจ จุบัน” (แนวตอบ เชน พฒั นาสนิ คา ใหไ ด ผลดี คุณภาพ พฒั นาฝมือแรงงาน บรโิ ภคของท่ีผลิตภายใน B ๑. เศรษฐกิจเกิดก�รเจริญเติบโต มีก�รติดต่อค้�ข�ยและ ประเทศ ฯลฯ) ลงทนุ กับประเทศต�่ งๆ ม�กขึน้ มีก�รขย�ยก�รจ�้ งง�น 3. ใหน กั เรยี นยกตวั อยางประเทศที่ เพิม่ ข้นึ ประสบความสําเร็จในการเปด เสรี ๒. เกิดก�รพัฒน�ท�งด้�นเทคโนโลยีและก�รพัฒน�ท�ง ทางการคา วา เพราะปจจยั ใดบาง ด�้ นฝมี อื แรงง�น มกี �รนำ�เข�้ เทคโนโลยมี �ใช้ในก�รผลติ ท่สี งเสรมิ ใหเปน เชน นน้ั ในประเทศม�กขนึ้ มกี �รถ�่ ยทอดเทคโนโลยใี หก้ บั แรงง�น (แนวตอบ จีน มสี ินคา มาก ตน ทุน ม�กขน้ึ การผลิตถกู ) 4. ครใู หนักเรียนเขยี นบทความ ผลกระทบ ผลกระทบจากนโยบายการคา เสรี ตอสนิ คา เกษตรของไทย ๑. ต้องพึ่งพ�เศรษฐกิจจ�กต่�งประเทศม�กขึ้น ทำ�ให้เศรษฐกิจเจริญเติบโตแบบไม่ มนั่ คง ตรวจสอบผล ๒. เกิดก�รครอบงำ�จ�กต่�งช�ติ เช่น บริษัทข้�มช�ติของประเทศมห�อำ�น�จท�ง 1. ครใู หน กั เรยี นสบื คน สถติ กิ ารคา เศรษฐกิจเข้�ม�ลงทุนหรือม�ซ้อื กิจก�รของคนไทย เนื่องจ�กมีทนุ สงู ทำ�ใหห้ ล�ย ของไทยในปท ผี่ า นมาและปป จ จบุ นั กิจก�รของคนไทยมีต�่ งช�ติม�ซ้ือกิจก�ร วเิ คราะหส ถานการณแ ละคาดการณ แนวโนม นําเสนอในชัน้ เรียน ๓. ส่งผลกระทบต่อภ�คเกษตรกรรม ทำ�ให้มีพืชผักร�ค�ถูกจ�กต่�งประเทศเข้�ม� ครตู รวจสอบความถูกตองของ ข�ยตตี ล�ดผลผลติ ท�งก�รเกษตรของไทย ขอ มูล 79 2. ครตู รวจบทความ คูมอื ครู 79

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate กระตนุ ความสนใจ (ยอ จากฉบับนักเรยี น 20%) 1. ครนู ําขาวสนิ คาไทยท่โี ดนสัง่ หาม ๒. การกดี กันทางการคา้ ในการคา้ ระหว่างประเทศ นาํ เขา เชน สหรฐั อเมริกาหา ม เนื่องจากแต่ละประเทศมีความสามารถในการผลิตและการค้าไม่เท่ากัน การปล่อยให้การค้า นาํ เขา กงุ กลุ าดาํ จากไทย มาสนทนา ด�าเนินไปโดยเสรีจะเกิดผลเสียต่อผู้ผลิตหรืออุตสาหกรรมบางอุตสาหกรรม ที่ไม่สามารถแข่งขัน กบั ต่างประเทศได้ รัฐบาลจึงเขา้ มาแทรกแซง เพือ่ คมุ้ ครองอตุ สาหกรรมดังกล่าว 2. ครูใชคําถามกระตนุ นักเรยี นวา • ทําไมสหรฐั อเมริกาจงึ หาม การกีดกันทางการค้าเป็นมาตรการของรัฐท่ีก�าหนดข้ึน เพื่อเพ่ิมอุปสรรคต่อการค้าระหว่าง นาํ เขา กุงจากไทย ประเทศ ส�าหรับสาเหตุในการกา� หนดมาตรการกดี กนั ทางการค้า มดี ังน้ี • รฐั บาลควรดําเนินมาตรการ อยางไรในการชวยเหลือ ๑) การปกป้องอุตสาหกรรมภายในประเทศ ในระยะเริ่มต้น ประเทศท่ียากจน ผูเล้ยี งกุง • ในระยะยาวจะมีวิธีการใดท่ี มักเห็นว่าอุตสาหกรรมภายในประเทศของตนยังอ่อนแอ ไม่สามารถแข่งขันกับสินค้าน�าเข้าได้ ทาํ ใหอ ุตสาหกรรมในประเทศ จึงต้องอาศัยความช่วยเหลือปกป้องจากรัฐบาล จึงมีการต้ังก�าแพงภาษีน�าเข้าให้สินค้าจาก มคี วามเขมแข็ง สามารถแขง ขัน ต่างประเทศมรี าคาสูงขน้ึ กับตา งประเทศได ๒) เพอ่ื ปอ้ งกนั การขาดดลุ การคา้ บางประเทศประสบปญั หาการขาดดลุ การคา้ เรอื้ รงั สํารวจคน หา เป็นเวลานาน ประชาชนภายในประเทศประสบปัญหาว่างงานหรือเห็นว่าการน�าเข้าท�าให้ธุรกิจ นกั เรยี นศกึ ษาสาเหตขุ องการกดี กนั ภายในประเทศขาดรายได้ เพราะไม่สามารถแขง่ ขนั กบั ต่างประเทศได้ รฐั บาลจึงได้รับแรงกดดนั ทางการคา และถามคาํ ถามเพื่อการ ท่ีจะตอ้ งกดี กันการน�าเข้ามใิ หห้ ล่ังไหลเขา้ มาเปน็ จ�านวนมาก ศกึ ษา ๓) เพือ่ รกั ษาแหลง่ ภาษีของรัฐบาล การเกบ็ ภาษีศุลกากรจากสนิ ค้าน�าเข้าอาจเปน็ • สินคา ใดของไทยมกั โดนกีดกนั ทางการคาจากตางประเทศและ แหล่งรายได้ที่ส�าคัญของรัฐบาล หลายประเทศจึงพยายามรักษาอัตราภาษีศุลกากรน�าเข้ามิให้ เกดิ จากสาเหตใุ ด ต�่าลงอย่างรวดเรว็ อย่างไรก็ตาม ในปจั จุบนั นห้ี ลายประเทศได้เจรจาร่วมกนั ลดอตั ราภาษีน�าเขา้ ให้ต่�าลงเป็นล�าดับ จนกระทั่งภาษีศุลกากรเป็นแหล่งรายได้ที่มีความส�าคัญลดลงไปมากส�าหรับ อธบิ ายความรู รัฐบาล นกั เรียนรว มกนั อภปิ รายถงึ สาเหตุ ๔) เพอ่ื ควบคมุ มาตรฐานและคณุ ภาพสนิ คา้ เนอ่ื งจากสนิ คา้ ทมี่ กี ารซอื้ ขายระหวา่ ง ของการกดี กนั ทางการคา และ ยกตวั อยางสินคาไทยทีม่ ักโดนกดี กัน ประเทศอาจมีปัญหาการปลอมปน หรือมีการผลิตที่ยังไม่ได้มาตรฐานด้านสุขอนามัยและความ ทางการคาจนทําใหผ สู งออกประสบ ปลอดภัยสา� หรบั การบริโภค บางประเทศท่เี ผชญิ ปัญหาเหล่าน้ีจงึ มกั กา� หนดมาตรการควบคมุ มิให้ กบั ปญหา มกี ารนา� เขา้ โดยสะดวก โดยต้องผ่านมาตรฐานที่ก�าหนด ซ่ึงอาจสรา้ งภาระ รวมทัง้ ความยงุ่ ยาก ส�าหรับผู้ส่งออกสินค้า มาตรฐานเหล่านี้อาจถูกใช้เป็นเครื่องมือในการกีดกันการน�าเข้าเกินความ (แนวตอบ เชน กงุ กุลาดาํ สาเหตุ จ�าเป็นได้ และประเทศผู้นา� เขา้ ยังอาจใชม้ าตรการกีดกันการน�าเขา้ สนิ คา้ เหลา่ นไี้ ด้ จากการมกี ารปนเปอ น) วธิ กี ารกดี กนั ทางการคา้ ทปี่ ระเทศตา่ งๆ ใชใ้ นการคา้ ระหวา่ งประเทศ เพอ่ื ปกปอ้ งสนิ คา้ ท่ีผลิตของประเทศตนเอง ไม่ให้ถูกครอบง�าหรือถูกแทรกแซงจากประเทศคู่ค้าที่มีศักยภาพ การผลติ ทสี่ งู กวา่ ไดแ้ ก ่ มาตรการทางภาษศี ลุ กากรและมาตรการทไี่ มใ่ ชภ่ าษศี ลุ กากร สรปุ ได ้ ดงั น้ี นกั เรยี นควรรู 80 ขาดดลุ การคา เปนภาวะทม่ี ีการ นกั เรียนควรรู สงสินคา ไปจาํ หนายในตางประเทศ เปนมูลคาต่าํ กวา การสัง่ สินคาเขา ตั้งกาํ แพงภาษี เปนการกาํ หนดอัตราภาษีสําหรบั สินคา นาํ เขาใหส งู ทําใหส นิ คานําเขา ประเทศ ทําใหเงนิ ตราตา งประเทศ มีราคาสงู ประชาชนจะไดล ดการบริโภค ไหลออก ทุนสํารองเงินตรา ตา งประเทศลดลง ซึ่งมีผลกระทบ ตอฐานะทางเศรษฐกิจของประเทศ 80 คูมอื ครู

กระตุนความสนใจ สาํ รวจคน หา อธิบายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Expand Explore Engage Evaluate 2.๑ มาตรการด้านภาษศี ุลกากร สาํ รวจคนหา ภาษีศุลกากร (tariff) หมายถึง เงินท่ีรัฐบาลเรียกเก็บจากสินค้า เมื่อมีการน�าสินค้าผ่าน เขตแดนของประเทศ การเรยี กเกบ็ ภาษจี งึ ทา� ได้ 1. ครูสนทนากบั นักเรียน “สินคา ที่ ทงั้ จากการนา� เข้าสนิ ค้าผ่านเขตแดน ที่เรียกวา่ นําเขา จากตางประเทศมีราคาแพง ภาษีน�าเข้า และการสง่ ออกสินค้าผ่านเขตแดน เพราะเหตใุ ด” ใหน ักเรยี นรว มกนั หรือท่เี รียกวา่ ภาษสี ง่ ออก แสดงความคดิ เหน็ มาตรการด้านภาษีเป็นมาตรการดั้งเดิมที่ ประเทศผนู้ า� เขา้ และสง่ ออกใชเ้ พอ่ื หารายไดเ้ ขา้ 2. ใหนกั เรียนสบื คนขอ มลู เกีย่ วกับ รัฐ ในขณะเดียวกันก็เป็นการปกป้องผู้ผลิตใน “มาตรการการกดี กันทางการคา ” ของรฐั บาลวา มอี ะไรบา ง มาตรการ ดังกลา วสง ผลด-ี ผลเสียตอประเทศ อยา งไร 3. ใหน ักเรยี นคน หาความหมายของ ISO 9000 และ ISO อน่ื ๆ 1-2 อยาง ประเทศด้วย ส�าหรบั ปัจจบุ นั มาตรการดา้ นภาษี ศุลกากรถูกน�ามาใช้เป็นเคร่ืองมือปกป้องทาง การค้ามากกว่าการหารายได้ ประเทศต่างๆ มีการจัดเก็บภาษีน�าเข้า มากน้อยเพียงใด ข้ึนอยู่กับระดับการเปิดเสรี การส่งสินค้าออกของไทยมีการเสียภาษีส่งออก ท้ังน้ี ทางการค้าของประเทศ ประเทศที่มีการค้า ข้ึนอยู่กับข้อตกลงของประเทศคู่ค้าและระดับการเปดเสรี ค่อนข้างเสรีจะจัดเก็บภาษีน�าเข้าในอัตราต่�า ทางการคา้ ของประเทศคคู่ า้ และมีจ�านวนรายการสินค้าที่จัดเก็บภาษีน้อยชนิด ขณะท่ีประเทศที่ค่อนข้างปิดจะจัดเก็บภาษี นา� เข้าในอตั ราสูง และมจี �านวนรายการสินคา้ ทีจ่ ดั เก็บภาษีมากชนิด สา� หรับการจดั เก็บภาษีสง่ ออกก็มีบา้ ง เช่น เมอื่ ก่อนประเทศไทยเคยจดั เก็บภาษีสง่ ออกข้าว น�า้ ตาล แต่ปจั จุบันยกเลกิ ไปแล้ว 2.2 มาตรการท่ีไมใ่ ชภ่ าษศี ลุ กากร มาตรการน้ีมีหลายรูปแบบ จัดท�าขึ้นเพ่ือวัตถุประสงค์ในการน�ามาใช้เพื่อคุ้มครอง อุตสาหกรรมหรือผู้ผลิตในประเทศ บางมาตรการก็ท�าขึ้นเพื่อตอบโต้การด�าเนินมาตรการของ ประเทศอ่นื ๆ บางมาตรการกเ็ พือ่ คุ้มครองสงิ่ แวดล้อม คุ้มครองดา้ นสขุ อนามยั ซึ่งมาตรการตา่ งๆ เหลา่ นท้ี า� ใหผ้ ปู้ ระกอบการของไทยตอ้ งยกระดบั พฒั นามาตรฐานและคณุ ภาพของสนิ คา้ ทสี่ ามารถ ตอบสนองความตอ้ งการของผบู้ รโิ ภค ท่ีตอ้ งการใหส้ นิ ค้ามีมาตรฐานสูงขนึ้ มคี ุณภาพ ปลอดภยั และไม่ท�าลายสิ่งแวดล้อม รวมถึงเป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อม ซึ่งมีส่วนช่วยให้ผู้ประกอบการไทย สามารถเพ่ิมขีดความสามารถในการแข่งขันกับประเทศอ่ืนๆ โดยแนวโน้มการค้าจะมีการน�า มาตรการทไ่ี มใ่ ชภ่ าษศี ุลกากรมาใชเ้ ปน็ ข้ออา้ งในการกีดกนั ทางการคา้ มากขึ้น 8๑ คูม อื ครู 81

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Explore Explain Engage Expand Evaluate อธบิ ายความรู (ยอจากฉบับนักเรียน 20%) นักเรียนยกตวั อยา งมาตรการทาง มาตรการทไี่ มใ่ ชภ่ าษศี ุลกากรแบง่ ได ้ ดังน้ี ภาษแี ละมาตรการทีไ่ มใ ชภ าษีมา อยางละ 1 มาตรการ และบอกผลที่ มาตรการ วธิ ีการกีดกันทางการค้า เกิดขึน้ จากการใชม าตรการดงั กลา ว มาตรการกึง่ ภาษศี ลุ กากร โควตาภาษี โดยใช้อัตร�ภ�ษีศุลก�กร จดั เกบ็ อตั ร�ตำ่� เกรด็ แนะครู สำ�หรับก�รน�ำ เข�้ ภ�ยในจ�ำ นวนสนิ ค้�ทีก่ ำ�หนด มาตรการควบคุมดา้ นราคา จัดเกบ็ ในอตั ร�สูงส�ำ หรบั สินค้�ท่ีน�ำ เข้�เกินปรมิ �ณ ครยู กตัวอยา งวธิ กี ารกดี กันทาง ทก่ี �ำ หนด การคา ท่ีประเทศพฒั นาแลวอยาง มาตรการจ�ากดั ปรมิ าณ ก�าหนดอัตราภาษศี ลุ กากรตามฤดูกาล จัดเก็บภ�ษี สหรฐั อเมรกิ า สหภาพยโุ รป ประกาศใช มาตรการกา� หนดมาตรฐานสินคา้ ศลุ ก�กรแตกต�่ งกนั ต�มฤดกู �ลของสนิ ค�้ โดยจดั เกบ็ และสง ผลกระทบตอ การสง ออกของไทย มาตรการชว่ ยเหลือโดยตรงจากรฐั บาล ในอตั ร�สงู ในชว่ งทม่ี ีสินค�้ ในประเทศม�ก เพอื่ ไม่ให้ โดยตรง เชน ดา นสวัสดภิ าพของ สนิ ค้�ต่�งประเทศเข้�ม�แข่งขัน ประชาชน เชน ความปลอดภยั จากการ ค่าธรรมเนียมการน�าเขา้ เรยี กเก็บเพ่ิมเติมจ�กอตั ร� ใชของผูบ รโิ ภค ความปลอดภัยของ ภ�ษีปกติ ส่วนใหญเ่ รียกเก็บชั่วคร�ว เพ่ือไมใ่ ห้มี บุคคลในกระบวนการผลติ และ ก�รน�ำ เข้�สนิ ค้�ชนดิ นน้ั ม�กในชว่ งระยะเวล�หนง่ึ ดา นส่งิ แวดลอ ม กา� หนดราคาข้นั ต�่า เพอื่ ปอ้ งกนั มใิ หม้ ีก�รนำ�เข�้ สนิ ค้�ร�ค�ต่�ำ ม�กเข้�ม�ตีตล�ดภ�ยในประเทศ เก็บภาษีตอบโต้การอุดหนุน เปน็ ก�รจัดเก็บภ�ษี อ�กรข�เข้�เพอ่ื ตอบโตก้ �รอดุ หนนุ ทง้ั ท�งตรงและ ท�งออ้ มในกระบวนก�รผลิตและก�รส่งออก เพอื่ พิสูจน์ว่�ประเทศผ้สู ง่ ออกให้ก�รอุดหนุนก�รผลติ หรือสง่ ออก กา� หนดราคาสง่ ออกขนั้ ตา่� โดยสมคั รใจ เปน็ ก�รก�ำ หนด ร�ค�สง่ ออกทเ่ี ปน็ ไปต�มคว�มตกลงทงั้ สองฝ�่ ย โดยสมคั รใจ การห้ามน�าเขา้ โดยก�รออกกฎหม�ยสิ่งห้�มน�ำ เข�้ ในช่วงที่ก�รผลติ ในประเทศสงู กา� หนดโควตาน�าเขา้ เปน็ ก�รกำ�หนดปรมิ �ณอนุญ�ต ให้มกี �รนำ�เข�้ ได้ไม่เกนิ ปริม�ณท่ีกำ�หนด ประเทศผ้นู ำ�เข�้ เป็นผกู้ ำ�หนดเพื่อคว�มปลอดภัยด้�น สุขลักษณะและสขุ อน�มยั การอดุ หนนุ การผลติ โดยรัฐให้ก�รช่วยเหลอื ท�งด�้ น ตน้ ทนุ แกผ่ ทู้ ผี่ ลติ สนิ ค�้ ทดแทนก�รน�ำ เข�้ จ�กต�่ งประเทศ เพือ่ ให้สนิ ค�้ ข�ยแขง่ กบั ต่�งประเทศได้ การอุดหนุนการส่งออก รัฐบ�ลใหเ้ งินอุดหนุนแก่ ผสู้ ง่ ออกเพ่อื ขย�ยก�รสง่ ออก เช่น ยกเว้นภ�ษเี งนิ ได้ นติ ิบุคคล ให้เงินกยู้ ืมอตั ร�ดอกเบ้ียต�่ำ เปน็ ต้น 82 82 คมู อื ครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคนหา อธิบายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Expand Evaluate Explore Explain Engage 2.๓ ผลจากการกดี กนั ทางการค้า ขยายความเขาใจ มาตรการการกีดกันทางการค้าของประเทศต่างๆ ต่อสินค้าน�าเขา้ และส่งออก ส่งผลกระทบ ครูยกตัวอยางมาตรการกดี กนั ต่อการค้า ผูบ้ ริโภค ผผู้ ลติ และภาครฐั ดงั นี้ สินคาใหนักเรยี นวเิ คราะห เชน สินคาประเภทผกั ผลไมข องจีน มาตรการกีดกัน ผลจากมาตรการกดี กันทางการคา้ โดยตองผานการตรวจสอบโรคพืช ทางการค้า โดยดานกักกันสัตวแ ละพืชประจํา ผ้บู รโิ ภค ผู้ผลิตในประเทศ รัฐบาล ทาทีน่ าํ เขา นกั ธุรกจิ ไทยท่ีสงสนิ คา การเกบ็ ภาษนี �าเข้า ไปขายตองผา นการรบั รองจาก ท�ำ ให้สนิ ค้�น�ำ เข�้ ร�ค� ซือ้ สินค�้ น�ำ เข้�จ�ก เมอื่ สินค้�จ�ก ได้รับผลตอบแทนจ�ก รฐั บาลจนี ในทางตรงขา มจนี สามารถ เพ่ิมสูงขึน้ ต่�งประเทศในร�ค� ต่�งประเทศมีร�ค�สูง ภ�ษที ่จี ดั เก็บเพม่ิ ข้นึ เขามาคา ขายในไทยไดอ ยา งเสรี การเก็บภาษสี ่งออก ทส่ี ูง เปน็ เหตใุ ห้ลด จึงเพม่ิ ก�รผลติ และ ทำ�ให้สินค้�ทสี่ ่งไปจำ�หน่�ย ก�รบรโิ ภคลง ก�รจ�้ งง�นในประเทศ • กรณดี งั กลาวสง ผลกระทบ มีร�ค�สูงขึน้ ตอไทยอยางไร มาตรการกง่ึ ภาษี ได้บรโิ ภคสนิ ค�้ ร�ค� จำ�หน่�ยสินค�้ ใน ได้รับผลตอบแทนจ�ก (แนวตอบ สง ผลกระทบตอ ทำ�ให้สินค้�น�ำ เข้�มรี �ค�สูงขน้ึ ถูกลง ต่�งประเทศได้น้อยลง ภ�ษีสง่ ออก ผสู ง ออกของไทยหากสนิ คา ปรมิ �ณก�รผลติ อ�จ ไมไ ดม าตรฐานก็จะถกู หา ม การควบคุมดา้ นราคา ลดลง มีก�ำ ไรนอ้ ยลง การนําเขา ในขณะท่จี ีนสามารถ ท�ำ ให้ร�ค�สินค้�จ�ก เขา มาขายในเมอื งไดโ ดยสะดวก ต่�งประเทศสงู ข้นึ ลดก�รบริโภคสินค้� ผลติ สินค้�จ�ำ หน�่ ยใน ได้รับภ�ษแี ละ ทําใหส งผลกระทบตอ สนิ คา การจ�ากัดด้านปริมาณ ทน่ี ำ�เข้� หนั ม�บริโภค ประเทศม�กขึ้น ค�่ ธรรมเนยี มก�รน�ำ เข�้ เกษตรของไทย ซงึ่ จะทําให สินค�้ ภ�ยในประเทศ สนิ ค้�จ�กต�่ งประเทศ ราคาถูกลง เกษตรกรตอง การชว่ ยเหลอื โดยตรง ม�กขน้ึ เพม่ิ ม�กขนึ้ เดือดรอน) จากรัฐบาล บริโภคสินค�้ น้อยลง ผลิตสนิ ค้�จำ�หน่�ยใน ได้รบั ภ�ษจี ัดเกบ็ ตรวจสอบผล หนั ม�บริโภคสินค�้ ประเทศม�กข้นึ เพือ่ ตอบโต้ก�รอดุ หนุน ในประเทศม�กข้นึ และภ�ษีต่อต�้ นก�ร ครตู รวจสอบความถกู ตอ งจากการ ทุม่ ตล�ดม�กข้ึน ทาํ ผังความคิด วิเคราะหผ ลกระทบ จากมาตรการกดี กนั ทางการคาตอ บริโภคสนิ ค�้ ท่ีมีร�ค� ผลิตสินค้�ออกจำ�หน่�ย ไมไ่ ดร้ ับผลตอบแทน การคาตา งประเทศของไทย แพงข้นึ ม�กขน้ึ เพร�ะสินค�้ ใดๆ เพร�ะไมไ่ ด้เก็บ นำ�เข�้ ถกู จำ�กดั โควต� ภ�ษเี พ่มิ แตอ่ �จถกู เกร็ดแนะครู ม�ตรก�รตอบโต้จ�ก ครคู วรเสรมิ เรอื่ งขา วการกีดกนั ประเทศค่คู �้ การนําเขากงุ ไทยของสหรฐั อเมรกิ า โดยช้ใี หเ หน็ ผลกระทบทกี่ ลายเปน ส�ม�รถซื้อสนิ ค�้ ตน้ ทนุ ก�รผลิตต่�ำ จ�ก ไมไ่ ดร้ ับผลตอบแทน ขอ พิพาท ในร�ค�ถกู เงินอุดหนุนของรัฐบ�ล โดยตรง แต่เปน็ ผจู้ �่ ย ส�ม�รถผลิตและ เงินอุดหนนุ และซ้อื จำ�หน�่ ยได้ม�กขนึ้ สนิ ค�้ จ�กผู้ผลติ 8๓ B พื้นฐานอาชีพ B ครแู นะนาํ ใหน กั เรยี นตดิ ตามสถานการณก ารคา ของไทยกบั ตา งประเทศ วเิ คราะหส ถานการณ การคา การกดี กนั ทางการคา ซงึ่ มคี วามสาํ คญั กบั ผผู ลติ สนิ คา ผสู ง ออก นกั ลงทนุ เพอ่ื จะไดผ ลติ สนิ คา ทไี่ ดม าตรฐาน และตรงกบั ความตอ งการของตลาดโลก คูมือครู 83

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Explore Explain Engage Expand Evaluate กระตุนความสนใจ (ยอจากฉบบั นกั เรยี น 20%) 1. ครสู นทนากบั นกั เรยี นวา ๓. การÅงทØนระหวา่ งประเทศของไทย • “การเขามาลงทนุ ของตางชาติ การลงทุนระหว่างประเทศของไทยมี ๒ ลักษณะ คือ การลงทุนเพื่อการผลิตหรือการลงทุน ในประเทศไทย สามารถดาํ เนนิ การไดโดยวิธกี ารใดบา ง โดยตรง และการลงทุนทางการเงนิ หรือการลงทุนทางออ้ ม ซึง่ มีนกั ลงทนุ โดยตรงจากต่างประเทศ สมุ เลอื กนกั เรียนออกมาพดู หนา ช้ันเรยี น และการลงทนุ โดยตรงของนักลงทนุ ไทย สรปุ ได้ดังนี้ 2. ครูถามนักเรียนวา ๓.๑ รูปแบบการลงทุนจากตา่ งประเทศ • นกั เรยี นรจู กั บริษัทตางชาติ รปู แบบการลงทนุ จากตา่ งประเทศ แบ่งออกไดเ้ ป็น ๒ รปู แบบ ดังน้ี บรษิ ัทใดบา ง และดาํ เนินธรุ กิจ เกยี่ วกบั อะไร ๑) การลงทุนทางตรง เป็นการลงทุนของบุคคล ธุรกิจ หรือบรรษัทข้ามชาติ ของประเทศหน่ึงไปลงทุนผลิตสินค้าและบริการอีกประเทศหน่ึง เช่น บริษัท โตโยต้า มอเตอร์ แห่งประเทศญี่ปุ่น เข้ามาลงทุนประกอบรถยนต์ในประเทศไทย ธนาคารสแตนดาร์ด ชาร์เตอร์ แห่งประเทศอังกฤษ เข้ามาจัดต้ังสาขาธนาคารสแตนดาร์ด ชาร์เตอร์ ในประเทศไทย บริษัท เอ ไอ เอ จา� กดั ของประเทศสหรัฐอเมริกา เข้ามาตง้ั สาขาบรษิ ทั เอ ไอ เอ จ�ากดั เพื่อดา� เนิน กิจกรรมดา้ นการประกนั ชีวติ ในประเทศไทย บริษทั ยโู นแคล (ประเทศไทย) จา� กดั ไดร้ ับสมั ปทาน ขุดเจาะส�ารวจ และผลิตปิโตรเลียมในอ่าวไทย นอกจากนี้มีการตั้งตัวแทนจ�าหน่าย เช่น สินค้า อเิ ล็กทรอนกิ ส ์ เคร่อื งใชไ้ ฟฟา้ ตง้ั กิจการรว่ มค้า เช่น ห้างค้าปลกี ขนาดใหญ ่ เปน็ ตน้ ๒) การลงทนุ ทางอ้อม เปน็ การลงทนุ ของบุคคล องคก์ ร ธุรกจิ หรือบรรษัทขา้ มชาติ ของประเทศหนงึ่ โดยนา� เงนิ ไปซอ้ื หนุ้ ของธรุ กจิ ในตลาดหลกั ทรพั ยแ์ หง่ ประเทศไทยหรอื ประเทศอนื่ ๆ หรือน�าเงินไปซื้อพันธบัตรของรัฐบาลไทยหรือ รัฐบาลประเทศอื่นๆ โดยมิได้เข้ามาตั้งโรงงาน หรือเข้ามาผลิตสินค้าโดยตรง เช่น องค์กร ต่างชาติเข้ามาซื้อหุ้นของบริษัทการปิโตรเลียม แห่งประเทศไทย หรือซื้อหุ้นของบริษัทการ บินไทย บรษิ ัทปนู ซเี มนตไ์ ทย เป็นตน้ การลงทุนทางอ้อมจะเกิดขึ้นเมื่อ ผลู้ งทนุ คาดวา่ อตั ราผลตอบแทนจากการซอื้ หนุ้ หรือพันธบัตรในประเทศหรือประเทศอ่ืน จะ สูงกว่าในประเทศของตน แต่การจะน�าเงินมา ลงทุนซื้อหุ้นหรือพันธบัตรมากน้อยเพียงใด บรษิ ทั ผลติ รถยนตจ์ ากตา่ งชาติ เขา้ มาลงทนุ ตงั้ ฐานการผลติ ขึ้นอยู่กับอัตราดอกเบ้ีย และความน่าเชื่อถือ ในประเทศไทย เพ่ือส่งออกและจ�าหน่ายในประเทศและ ของประเทศนั้นๆ ด้วย ประเทศใกล้เคียง 84 84 คมู อื ครู

กระตุน ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Expand Evaluate Explore Engage ๓.2 ประโยชนข์ องการลงทุนระหวา่ งประเทศ สาํ รวจคน หา การลงทนุ ระหว่างประเทศ ก่อให้เกดิ ประโยชนท์ ้ังแก่ผลู้ งทนุ และประโยชนข์ องประเทศผู้รับ ใหน กั เรยี นศกึ ษาคน ควา ผลกระทบ การลงทุน ดังน้ี ที่เกดิ ขึน้ จากการลงทนุ ระหวา ง ประเทศ ทง้ั ผลดแี ละผลเสยี จาก ข้อดี ข้อเสีย แหลง เรยี นรูตา งๆ เชน หอ งสมดุ หนังสือเรียน ขา ว เหตุการณปจจบุ นั ผูล้ งทนุ ๑. ทำ�ให้อตุ ส�หกรรมของประเทศทม่ี ีผเู้ ข้� อนิ เทอรเนต็ และสรุปลงในสมุด ผ้ลู งทนุ ทางตรง ม�ลงทุนถูกครอบง�ำ โดยบริษัทต่�งช�ตทิ ัง้ ในแง่ ของก�รผลติ และก�รตล�ด เชน่ อตุ ส�หกรรม อธิบายความรู ๑. ไดป้ ระโยชน์ต�มท่รี ฐั บ�ลของประเทศ รถยนต์ อตุ ส�หกรรมปโิ ตรเคมี อตุ ส�หกรรม ทไ่ี ปลงทนุ ให้สทิ ธิพเิ ศษในรปู แบบต่�งๆ เช่น อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ และอตุ ส�หกรรมท่ีรว่ มเปน็ นักเรียนรว มกนั อภปิ รายถงึ ขอดี ก�รลดหรืองดภ�ษเี งนิ ได้ ก�รให้เช�่ หรือซอื้ ทดี่ นิ พันธมติ ร เช่น โทรคมน�คม ส�ยก�รบนิ ขอเสียของการลงทุนระหวา งประเทศ ในร�ค�ตำ�่ เพื่อจูงใจนักลงทุนต่�งประเทศ ธน�ค�รพ�ณชิ ย์ ธุรกจิ ประกนั ภยั เปน็ ตน้ ตอ ประเทศไทย ๒. ไดร้ บั ก�รอนญุ �ตใหน้ �ำ ก�ำ ไรกลบั ประเทศ ๒. ท�ำ ใหป้ ระเทศที่มีผูเ้ ข้�ม�ลงทุน ขยายความเขา ใจ ต�มทตี่ กลง ข�ดดลุ ก�รค�้ เนอ่ื งจ�กมีก�รนำ�เข�้ สินค้�ทนุ ผลู้ งทุนทางออ้ ม ประเภทเครอ่ื งจกั รและอปุ กรณ์ สนิ ค�้ กงึ่ ส�ำ เรจ็ รปู ครูใหนกั เรยี นชวยกันยกตวั อยาง เชน่ แผงวงจรไฟฟ้� จอภ�พ วตั ถุดบิ อื่นๆ บริษทั ตางชาติทีเ่ ขา มาลงทุนใน ๑. ไดป้ ระโยชนจ์ �กดอกเบย้ี หรอื ผลตอบแทน จ�กประเทศแม่เข้�ม�ใช้ และถ�้ สินค้�ทผ่ี ลติ ใช้ ประเทศไทย เชน หา งคาปลีก บรษิ ทั ในรูปของเงนิ ปันผล จ�กก�รซ้อื หุน้ และพนั ธบตั ร ในประเทศม�ก แต่สง่ ออกไดน้ ้อย ก็จะสง่ ผลให้ ขายรถยนต หางสรรพสินคา เปนตน รฐั บ�ล จ�กประเทศทนี่ �ำ เงนิ ไปลงทนุ ประเทศข�ดดุลก�รค�้ เพม่ิ ขนึ้ แลว ต้งั ประเด็นการวิเคราะห ๒. บ�งประเทศกอ็ �จใหส้ ทิ ธิพิเศษด้�นภ�ษี ๓. ผ้ลู งทุนจ�กต�่ งประเทศเมื่อได้ด�ำ เนิน • มลี กั ษณะการคาแบบใด ดอกเบ้ียและภ�ษเี งนิ ปนั ผล กิจก�รม�ระยะหน่งึ เมือ่ มีกำ�ไรหรือถอนทุนออก • ขนาดของธรุ กิจ ประเทศท่ีมผี ู้เขา้ มาลงทุน นอกประเทศ จะท�ำ ใหเ้ งินตร�ไหลออกนอก • คนไทยไดรบั ประโยชนแ ละ ประเทศม�กข้นึ ๑. มีเงนิ ตร�จ�กต่�งประเทศไหลเข�้ ม�ใน เสยี ผลประโยชนอยางไร ประเทศม�กขนึ้ ลดปญั ห�ดลุ ก�รช�ำ ระเงนิ ข�ดดลุ ๔. ก�รพ่ึงพ�เทคโนโลยจี �กต่�งประเทศ (แนวตอบ เชน หา งคาปลกี ท�ำ ให้ไม่เปน็ ก�รส่งเสริมก�รวจิ ยั และพัฒน� ขนาดใหญร ปู แบบการคา ปลกี -สง ๒. ได้รบั เคร่อื งมือ อุปกรณ์ และเทคโนโลยี เทคโนโลยภี �ยในประเทศ ทำ�ให้ธรุ กิจในประเทศ คนไทยไดซอื้ สนิ คา ราคาถกู เข้�ม�ใชผ้ ลิตในประเทศ ท�ำ ใหเ้ พิ่มปริม�ณสนิ ค�้ และประช�ชนข�ดคว�มตืน่ ตวั สะดวก เปนแหลง งาน ที่ผลติ ลดก�รซื้อสินค�้ จ�กต่�งประเทศ เงนิ ตร� คนไทยเสยี ประโยชน เชน กไ็ มไ่ หลออก สนิ ค�้ ทผี่ ลติ กส็ �ม�รถน�ำ ไปจ�ำ หน�่ ย ๕. ก�รใหส้ ิทธิพิเศษแกธ่ รุ กจิ ทเี่ ข้�ม�ลงทุน รานคาขนาดเลก็ โชหว ย ในต�่ งประเทศได้อีกด้วย ทั้งในรูปของภ�ษเี ครื่องจกั ร ภ�ษกี �ำ ไรของธุรกิจ ตอ งเลกิ กจิ การไมส ามารถขาย ท่ีจ่�ยในอตั ร�ทตี่ ำ�่ สง่ ผลให้ประเทศต้องข�ด แขงได กาํ ไรถูกนาํ กลบั ไปยงั ๓. ช่วยใหเ้ กดิ ก�รจ้�งง�น ร�ยไดจ้ �กภ�ษใี นส่วนนี้ ประเทศแม ฯลฯ) ๔. ได้รบั ก�รถ่�ยทอดเทคโนโลยีใหม่ๆ ถ่�ยทอดวธิ กี �รในก�รบรหิ �รจดั ก�ร 85 ตรวจสอบผล ๕. สินค�้ จ�กประเทศทม่ี ผี ้เู ข�้ ม�ลงทุน มีโอก�สเข้�ไปแขง่ ขนั ในตล�ดโลกได้ม�กข้ึนและ นกั เรียนสามารถวิเคราะห ได้รับก�รยอมรบั ม�กข้นึ เน่อื งจ�กมีคว�มเชอื่ มน่ั สถานการณก ารลงทุนระหวาง จ�กบรษิ ัทแม่ทีเ่ ข้�ม�ลงทุน ซงึ่ สว่ นใหญ่เป็น ประเทศของไทยจากส่อื ตางๆ ได ประเทศท่ีมคี ว�มเจริญก�้ วหน้�ท�งเทคโนโลยี ก�รผลิตและเป็นมห�อ�ำ น�จท�งเศรษฐกจิ ของโลก @ มุม IT คนควาสถิติการลงทนุ โดยตรงจากตา งประเทศไดท ่ี http://www.thinkasiainvestthailand. com/boicontent เว็บไซตสํานักความรวมมือการลงทุนตางประเทศ คูมอื ครู 85

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate กระตุนความสนใจ (ยอ จากฉบบั นักเรียน 20%) 1. ครูใหน ักเรียนชว ยกนั บอกช่อื ๔. การเงนิ ระหวา่ งประเทศ สกุลเงนิ ทีม่ ีความสาํ คญั ของโลก ในระบบเศรษฐกิจของประเทศต่างๆ ท่ีมีการติดต่อซ้ือขายแลกเปลี่ยนสินค้าและบริการ และใหบอกอตั ราแลกเปลีย่ นของ ระหว่างกัน รวมท้ังมีการกู้ยืมเงินระหว่างประเทศ หรือแม้แต่เรื่องเก่ียวกับการให้ความช่วยเหลือ เงินบาทกับเงนิ ดอลลารส หรัฐ ของประเทศต่างๆ ท�าให้ต้องอาศัยเงินตราเป็นส่ือกลางในการแลกเปล่ียน ซึ่งแต่ละประเทศต้อง เงนิ ยูโร ใช้เงินตราต่างประเทศในการชา� ระเงิน และต้องมีการแลกเปลย่ี นเงนิ ตราจากสกุลหน่ึง เป็นเงนิ ตรา อีกสกุลหน่ึงที่ประเทศผู้รับต้องการด้วย โดยอัตราการแลกเปล่ียนจะต้องเป็นไปตามบทบัญญัติ 2. ครูนาํ ขาวคาเงินบาทแขง็ คา มาเลา ที่กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (International Monetary Fund : IMF) ก�าหนดขึ้นเพื่อให้เกิด ใหน กั เรยี นฟง และรว มกนั วเิ คราะห ความยุตธิ รรมในการแลกเปลี่ยน ตวั อย่างเชน่ ถึงผลกระทบและมาตรการของ ธนาคารแหง ประเทศไทยในการ ปกปอ งคาเงินบาท สํารวจคน หา ชอ่ื ประเทศ สกลุ เงิน ช่ือประเทศ สกุลเงิน 1. ครใู หน ักเรยี นศกึ ษาอตั ราซื้อ-ขาย สหรัฐอเมริกา ดอลลาร์สหรฐั เกาหลใี ต้ วอน เงนิ ตราตา งประเทศจากแหลง กลมุ่ ประเทศสหภาพยโุ รป หยวน ขอ มลู ตางๆ เชน หนังสือพิมพ สหราชอาณาจกั ร ยูโร จีน รงิ กติ (ขาวเศรษฐกจิ ) อนิ เทอรเ นต็ สวติ เซอรแ์ ลนด์ รลี สาขาตางๆ ของธนาคารพาณชิ ย อาร์เจนตนิ า ปอนด์ มาเลเซยี ดอลลารส์ ิงคโปร์ นิวซีแลนด์ ดอง 2. ใหน ักเรยี นรวบรวมขอมูลอตั รา ออสเตรเลยี ฟรงั ก์ กัมพชู า รูปี ซอ้ื -ขายเงินตราตางประเทศ ญีป่ ุน่ ดอลลารฮ์ อ่ งกง สกุลเงนิ สาํ คัญตา งๆ เพ่ือนาํ มา เปโซ สิงคโปร์ อภปิ รายในชน้ั เรยี น ดอลลาร์นิวซแี ลนด์ เวยี ดนาม NET ขอ สอบ ป 52 ดอลลารอ์ อสเตรเลีย อนิ เดยี ขอสอบถามเกี่ยวกบั คาเงนิ บาทวา หากคา เงนิ บาทแข็งคาข้นึ จะสง เยน ฮ่องกง ผลกระทบตอหนวยธรุ กจิ ใด การซื้อขายแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ มีการก�าหนดราคาซื้อขายแลกเปลี่ยนของสกุล 1. สถาบันการเงนิ เงินตา่ งๆ โดยการเปรยี บเทยี บค่าหรอื ราคาของเงนิ ตราสกุลหนง่ึ กบั เงินตราสกลุ หนงึ่ เชน่ 2. กระทรวง ทบวง กรม 3. ผสู งออก เงนิ ๑ ดอลลาร์สหรฐั แลกเปน็ เงนิ บาทได ้ ๓๔.๘๓ บาท 4. ผนู ําเขา เงิน ๑ ยูโร แลกเป็นเงนิ บาทได้ ๓๙.๒๑ บาท เงนิ ๑๐๐ เยน แลกเปน็ เงินบาทได้ ๓๔.๖๙ บาท (วเิ คราะหคําตอบ คา เงินบาท เงิน ๑ ดอลลารส์ ิงคโปร ์ แลกเป็นเงินบาทได้ ๒๕.๘๑ บาท แข็งคา หมายความวา จากเดมิ เงนิ ๑ หยวน แลกเปน็ เงินบาทได ้ ๕.๒๖ บาท เงิน 1 ดอลลาร แลกเปน เงินไทย ได 35 บาท คา เงินบาทแข็งคา ทีม่ า : ธนาคารแห่งประเทศไทย ณ วันท ี่ ๒๓ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๙ เงนิ 1 ดอลลาร แลกเปนเงินไทย ได 33 บาท นน่ั หมายถงึ เงนิ 86 ดอลลารมคี า ถกู ลง ดงั นน้ั จะสง ผลกระทบตอผูสง ออก ในขณะที่ ผูนําเขานาํ เขาสินคาไดถ ูกลง) 86 คมู ือครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explain Expand Evaluate Engage Explore ระบบอตั ราแลกเปลยี่ น ม ี ๒ ระบบ ดังนี้ อธบิ ายความรู ระบบ อตั ราแลกเปลย่ี นแบบคงที่ เปน็ ระบบที่ไมส่ �ม�รถเปลี่ยนแปลงได้อย่�งเสรี เพร�ะมี ครตู ง้ั ประเด็นใหนกั เรียนอภปิ ราย ที่ ๑ รฐั บ�ลควบคมุ โดยรฐั บ�ลจะเปน็ ผกู้ ำ�หนดอตั ร�คงท่ีไวก้ บั สกลุ เงนิ หนึ่ง ซ่ึงรฐั จะเปน็ วา นักเรียนคดิ วา ระบบอัตรา แลกเปลยี่ นแบบลอยตัวภายใต ผูป้ รบั เปลีย่ นต�มคว�มเหม�ะสม การจัดการมีผลดีอยางไร ระบบ อตั ราแลกเปลย่ี นแบบลอยตวั เปน็ ระบบทเ่ี ปลยี่ นแปลงเคลอื่ นไหวขน้ึ -ลงไดอ้ ย�่ งเสรี (แนวตอบ มีผลดี คือ ทําให ที่ ๒ โดยรฐั จะไม่เข�้ ไปแทรกแซง โดยอัตร�แลกเปล่ียนจะเปลยี่ นแปลงขน้ึ ลงต�มสถ�นะ ธนาคารกลางสามารถใชน โยบาย ทางการเงนิ ควบคุมอัตราซื้อ-ขาย ของอปุ สงคแ์ ละอปุ ท�นในตล�ดเงนิ ตร�ต�่ งประเทศ แบง่ ไดเ้ ปน็ ๒ ระบบยอ่ ยๆ คอื แลกเปลยี่ นใหเ ปน ไปตามทตี่ อ งการ ระบบลอยตัวเสรี เป็นระบบที่ปล่อยให้อัตร�ก�รแลกเปล่ียนเป็นไปต�มกลไกตล�ด เพอื่ รกั ษาเสถยี รภาพทางเศรษฐกจิ ม�กทส่ี ดุ ของประเทศ และไมใ หอ ตั ราซอ้ื -ขาย ระบบลอยตวั ภายใตก้ ารจดั การ มลี กั ษณะเหมอื นระบบลอยตวั เสรี แตม่ ธี น�ค�รกล�ง แลกเปล่ียนเปลย่ี นแปลงอยางรวดเรว็ เข้�แทรกแซงตล�ดให้เป็นไปต�มทิศท�งท่ีต้องก�ร เพ่ือควบคุมอัตร�แลกเปลี่ยน เกนิ ไป และปองกนั การเก็งกําไรจาก เงินตร�ต่�งประเทศให้มีประสิทธิภ�พ ประเทศไทยนำ�ระบบน้ีม�ใช้เมื่อวันท่ี อตั ราแลกเปลยี่ น) ๒ กรกฎ�คม พ.ศ. ๒๕๔๐ ขยายความเขา ใจ ในปจั จุบันประเทศตา่ งๆ ส่วนใหญร่ วมทั้งประเทศไทยใช้ระบบอตั ราแลกเปล่ยี นแบบยดื หยุน่ คอื อาจมกี ารแทรกแซงจากธนาคารกลางเปน็ ระยะๆ หรอื ทเ่ี รยี กวา่ แบบลอยตวั ภายใตก้ ารจดั การ ครูตง้ั ประเดน็ ใหน กั เรยี นวเิ คราะห หากเงนิ บาทแข็งคา สงผลตอ กล่าวสรุปไดว้ ่า เศรษฐกจิ ไทยอยา งไร ในปัจจุบันประเทศต่างๆ ส่วนใหญ่มีระบบเศรษฐกิจแบบเปด มีการติดต่อค้าขายกัน (แนวตอบ คา เงินบาทแขง็ สง ผลดี อยา่ งเสรี แตล่ ะประเทศมีความได้เปรยี บเสยี เปรยี บในการผลิตสนิ คา้ และบริการทแี่ ตกตา่ งกนั ตอการนาํ เขา แตผ ลกระทบตอ ออกไป รายไดจ้ ากการค้าขายและการลงทุนจากตา่ งประเทศส่งผลใหป้ ระชากรของประเทศมี ผสู ง ออกเนอ่ื งจากราคาของแพงขนึ้ ความเปน็ อยทู่ ดี่ ขี นึ้ สา� หรบั ประเทศไทย เปน็ ประเทศหนง่ึ ทพ่ี ง่ึ พงิ ภาคการคา้ และการลงทนุ จาก ทาํ ใหตา งประเทศอาจลดการสั่ง ต่างประเทศ รัฐบาลในแต่ละยุคสมัยได้มีการส่งเสริมการค้าและให้นักลงทุนเข้ามาลงทุน สินคาเขาจากไทย ในขณะท่รี ายได ในธุรกิจต่างๆ โดยอยู่ภายใต้ก®ระเบียบท่ีก�าหนดไว้ เพื่อรักษาไว้«่ึงทรัพยากร เสถียรภาพ หลักของไทยมาจากการสงออก) และความม่นั คงของประเทศ ตรวจสอบผล 1. วเิ คราะหส ถานการณค าเงินบาท ของไทยในปจ จบุ นั ไดและติดตาม สถานการณท างการเงินของไทย จากสอื่ ตางๆ 2. ครูตรวจสอบความถูกตอ งในการ ตอบคาํ ถามประจําหนว ย 87 คมู อื ครู 87

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate เกรด็ แนะครู (ยอ จากฉบับนกั เรยี น 20%) (แนวตอบ คําถามประจําหนวย ค�าถามประจา� หนว่ ยการเรยี นรู้ การเรียนรู 1. เชน การมีลักษณะภูมปิ ระเทศ ๑ เพราะเหตใุ ดประเทศตา่ งๆ จงึ มกี ารตดิ ตอ่ คา้ ขายซงึ่ กนั และกนั และการคา้ ระหวา่ งประเทศจะ กอ่ ใหเ้ กิดผลดแี ละผลเสียอยา่ งไร และภูมิอากาศท่ีแตกตา งกนั ๒ การกีดกันทางการค้าระหว่างประเทศ ท้ังทางด้านการใช้มาตรการด้านภาษีศุลกากรและ ทาํ ใหท รัพยากรทางธรรมชาติ มาตรการทม่ี ิใชภ่ าษศี ลุ กากรมลี ักษณะอยา่ งไร แตกตางกัน ความชาํ นาญในการ ๓ การกีดกนั ทางการค้าสง่ ผลกระทบตอ่ ผู้บริโภค ผผู้ ลิต และรฐั บาลอยา่ งไรบ้าง ผลิตทแี่ ตกตางกัน มผี ลดี เชน ๔ การลงทุนระหวา่ งประเทศมปี ระโยชน์แกผ่ ู้ลงทุนและประเทศผรู้ บั การลงทนุ อย่างไร มีสินคาและบริการทต่ี อบสนองตอ ๕ การลงทนุ ระหวา่ งประเทศส่งผลกระทบตอ่ ประเทศผู้รบั การลงทนุ อยา่ งไรบา้ ง ความตอ งการของผบู ริโภค ผลเสยี เชน หากธรุ กิจภายใน กจิ กรรมสรา้ งสรรค์พัฒนาการเรียนรู้ ประเทศยังไมพรอ มก็จะไม สามารถแขงขันกับตา งประเทศได กิจก๑รรมที่ นักเรียนท�ารายงานสรุปว่า การที่ประเทศไทยกับประเทศในกลุ่มอาเซียน 2. มาตรการทางภาษี คือ การเรียก กจิ ก๒รรมท่ี มีการตดิ ตอ่ คา้ ขาย กอ่ ใหเ้ กิดผลดแี ละผลเสียกบั ประเทศไทยอยา่ งไร เก็บภาษีนาํ เขาและสงออก กิจก๓รรมที่ มาตรการทไ่ี มใชภาษี เพือ่ นักเรียนไปสืบค้นว่า ปัจจุบันประเทศไทยมีการส่งออกและน�าเข้าสินค้า คุมครองอุตสาหกรรมหรือผผู ลิต กจิ กรรมที่ อะไรบา้ งทส่ี า� คญั ใน ๑๐ อนั ดบั แรก และประเทศใดเปน็ ประเทศคคู่ า้ ทส่ี า� คญั ในประเทศ หรอื ตอบโตมาตรการ กดี กนั ทางการคา ของประเทศอื่น ๔ นักเรียนอภิปรายโดยการแบ่งกลุ่มว่า ประเทศต่างๆ มีการกีดกันทาง เชน มาตรการควบคุมดานราคา การค้ากันอย่างไรบ้าง ผลของการกีดกันทางการค้าท�าให้เกิดผลกระทบ 3. เชน มาตรการการเก็บภาษี ต่อรฐั บาลผ้บู ริโภค และสงั คมส่วนรวมอย่างไร นําเขา ในอัตราสงู ผูบ ริโภค ซื้อ สินคา ในราคาแพง ทําใหส ูญเสีย นักเรียนแบ่งกลุ่มสืบค้นข้อมูลสถิติการค้าและการลงทุนระหว่างประเทศ เงนิ เปนจาํ นวนมากและลดการ ของไทย น�าข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ถึงสถานการณ์การค้าการลงทุน ข้อดี บริโภคลง ผผู ลิต สามารถผลติ ผลกระทบท่เี กิดขนึ้ กับประเทศไทย สินคา เพอ่ื แขง ขนั กบั สนิ คา จาก ตา งประเทศและมีแรงจูงใจให 88 อยากเพิ่มการผลติ ข้นึ ทาํ ใหขยาย การจา งงานในประเทศเพิ่มขึน้ แหสลดกั งฐผานลการเรียนรู รัฐบาล สามารถจดั เก็บภาษไี ด เพม่ิ ขึน้ บทความเรือ่ ง ผลกระทบจากนโยบายการคา เสรีตอ สนิ คาเกษตรของไทย 4. ผลู งทนุ ไดร บั การอนญุ าตใหน ํา กาํ ไรกลบั ประเทศตามทีต่ กลง ประเทศผรู ับการลงทุน ชว ยให เกิดการจา งงาน มเี งนิ ตราไหลเขา ประเทศ 5. ทําใหอตุ สาหกรรมในประเทศ ถกู ครอบงําโดยบริษัทตางชาติ) 88 คูมือครู

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคน หา อธิบายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate ๕หน่วยการเรยี นรู้ที่ เปา หมายการเรยี นรู ทกาางรเศรปรวระรมษหะกฐเวทลกา ศมุิจง 1. วเิ คราะหค วามสาํ คญั ผลด-ี ผลเสยี จากการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ระหวา งประเทศ 2. อภิปรายถึงการรวมกลุม ทาง เศรษฐกจิ ในภูมิภาคตา งๆ 3. วเิ คราะหบทบาทของประเทศไทย ในการรวมกลมุ ทางเศรษฐกิจ ระหวางประเทศ ตวั ชวี้ ัด กระตนุ ความสนใจ � อภปิ รายบทบาทความสา� คญั ของการรวมกลมุ่ นักเรียนดูภาพหนาหนวย ครถู าม ทางเศรษฐกจิ ระหวา่ งประเทศ (ส ๓.๒ ม.๓/๓) คําถามกระตุนการเรยี น สาระการเรยี นรู้แกนกลาง • ภาพใหญเ ปนเหตกุ ารณอะไร (แนวตอบ การประชมุ ทาง � บทบาทความสา� คัญของการรวมกลมุ่ เศรษฐกจิ ระหวา งประเทศ) ทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศ • การประชมุ น้ีมีเปา หมายอยา งไร � ลักษณะของการรวมกล่มุ ทางเศรษฐกจิ (แนวตอบ เพอ่ื สรา งความรว มมอื � กลมุ่ ทางเศรษฐกจิ ในภมู ภิ าคตา่ งๆ ระหวา งประเทศในการพฒั นา เศรษฐกจิ ) »˜¨¨ØºÑ¹Ê¶Ò¹¡Òó·Ò§àÈÃÉ°¡Ô¨¢Í§âÅ¡ÁÕ¡ÒÃᢋ§¢Ñ¹¡Ñ¹ÊÙ§ ·Òí ãËŒ»ÃÐà·ÈµÒ‹ §æ äÁÊ‹ ÒÁÒöÍÂÙµ‹ ÒÁÅíÒ¾§Ñ ä´Œ ¨Ö§Á¡Õ ÒÃÃÇÁ¡ÅÁ‹Ø ¡¹Ñ เกรด็ แนะครู à¾Í×è ÊÃÒŒ §¤ÇÒÁÁ¹èÑ ¤§áÅÐÁàÕ Ê¶ÂÕ ÃÀÒ¾¾ÃÍŒ Áæ 仡ºÑ ¡Òþ²Ñ ¹Ò»ÃÐà·È ãËàŒ ¨ÃÞÔ ¡ÒŒ Ç˹Ҍ «§Öè á¹Ç·Ò§Ë¹§èÖ ¡¤ç Í× ¡ÒÃÃÇÁ¡ÅÁ‹Ø ·Ò§àÈÃÉ°¡¨Ô ·§éÑ ¡ºÑ ครคู วรจดั การเรยี นรโู ดยใหน กั เรยี น »ÃÐà·Èã¹ÀÁÙ ÔÀÒ¤à´ÂÕ Ç¡¹Ñ áÅй͡ÀÙÁÔÀÒ¤ ÊÃÒŒ §¡ÅØÁ‹ ¤ÇÒÁËÇÁÁ×Í ไดมกี าร à¾×Íè ¤ÇÒÁÁèѹ¤§·Ò§àÈÃÉ°¡Ô¨ • ติดตามสถานการณก ารรวม ¡ÒÃÃÇÁ¡Å‹ØÁ·Ò§àÈÃÉ°¡Ô¨ÁÕÇѵ¶Ø»ÃÐʧ¤à¾×èÍ»ÃÐ⪹·Ò§ กลุมทางเศรษฐกิจของไทยและ ¡ÒäҌ ÃÇ‹ ÁÁÍ× ¡Ñ¹á¡äŒ ¢»˜ÞËÒ àÊÃÔÁÊÌҧáÅÐÃ¡Ñ ÉҼŻÃÐ⪹·Ò§ ของประเทศตา งๆ àÈÃÉ°¡¨Ô Å´ áÅÐàÅ¡Ô Í»Ø ÊÃä·Ò§¡ÒäҌ ÃÐËÇÒ‹ §¡¹Ñ ໹š ¡ÒÃàÊÃÁÔ ÊÃÒŒ § ʶҹСÒÃᢋ§¢Ñ¹ ·íÒãËŒµÅÒ´¡ÒäŒÒÁ¢Õ ¹Ò´ãËÞ‹¢é¹Ö «§èÖ ¨ÐªÇ‹ ´§Ö ´Ù´ เพื่อใหสามารถวิเคราะหถ งึ ผลดี ¡ÒÃŧ·¹Ø ¨Ò¡µÒ‹ §»ÃÐà·È ¡Òöҋ ·ʹ෤â¹âÅÂáÕ ÅСÒÃàÊÃÁÔ ÊÃÒŒ § ผลกระทบจากการรวมกลุม ทาง ÍíÒ¹Ò¨µÍ‹ Ãͧ㹡ÒÃà¨Ã¨Ò¡Ñº»ÃÐà·È¹Í¡¡ÅÁ‹Ø เศรษฐกิจ คมู ือครู 89

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate กระตุนความสนใจ (ยอจากฉบับนกั เรียน 20%) ครูนาํ ขาวเศรษฐกิจเก่ียวกบั การคา ๑. วัµถØประสงค์ บทบาท แÅะความส�าคัญของการรวมกÅมØ่ หรอื ความรว มมือของประเทศไทยกับ กลมุ ประเทศตา งๆ มาสนทนากัน ทางเศรษฐกจิ การรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจ หมายถึง การที่ประเทศต้ังแต่สองประเทศขึ้นไปมารวมกลุ่มกัน สาํ รวจคนหา อยา่ งเปน็ ทางการ เพอ่ื มาทา� ความตกลงรว่ มมอื กนั เปด เสรกี ารคา้ หรอื ใหส้ ทิ ธพิ เิ ศษทางภาษศี ลุ กากร 1. ครใู หน กั เรียนติดตามสถานการณ การรวมกลมุ ทางเศรษฐกิจของ ระหว่างกัน โดยท่ียังคงกีดกันการค้ากับประเทศนอกกลุ่ม ประเทศท่ีจะมารวมกลุ่มส่วนใหญ่เป็น ภมู ิภาคตา งๆ แลว รวบรวมขา ว หรือเหตุการณม าสนทนาใน ประเทศที่อยู่ในภูมภิ าคเดยี วกนั หรอื มอี าณาเขตติดตอ่ กนั หรือประสบปญั หาท่คี ล้ายคลึงกัน ชัน้ เรยี น ๑.๑ วัตถปุ ระสงคข์ องการรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกิจ 2. นกั เรยี นศกึ ษาวตั ถุประสงค วัตถุประสงค์โดยทั่วไปของการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจของประเทศต่างๆ เพื่อประโยชน์ด้าน บทบาท และความสําคัญของ การขยายการค้า ส่งผลให้เกิดการผลิต การจ้างงาน การลดต้นทุนการผลิต ท�าให้เกิดศักยภาพ การรวมกลุม ทางเศรษฐกิจ ในด้านการแข่งขัน นอกจากนน้ั เมื่อการผลติ ขยายตวั จะเป็นการดงึ ดูดการลงทุนจากต่างประเทศ เกดิ การถา่ ยทอดเทคโนโลย ี ตลอดจนการสรา้ งอ�านาจการเจรจากบั ประเทศนอกกลมุ่ สง่ ผลใหเ้ กดิ อธบิ ายความรู การขยายตัวและการพฒั นาเศรษฐกิจในทีส่ ุด ครนู ําขาวการประชมุ ของกลุม ๑.2 บทบาทและความสา� คัญ เศรษฐกิจ เชน การประชุมผูนาํ เอเปก การรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกจิ มคี วามสา� คญั ตอ่ การคา้ โลก เพราะทา� ใหท้ ศิ ทางการคา้ เปลยี่ นจาก การประชุมสดุ ยอดผนู าํ อาเซียน หรือ การค้าเสรีไปสู่การเพ่ิมการค้าภายในกลุ่ม โดยที่ยังมีการกีดกันทางการค้ากับประเทศนอกกลุ่ม ขาวการคา ของกลุม เศรษฐกิจตา งๆ ปัจจุบันการรวมกลุ่มทางการค้ามีบทบาทมากข้ึนอย่างรวดเร็ว โดยมีการจัดท�าข้อตกลงการค้า นกั เรยี นวิเคราะหเน้ือหาขาว ครถู าม คําถาม เสรีระหวา่ งกัน ท้งั ในระดบั ประเทศและระหวา่ ง ประเทศ การรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจมีความ • จากขา วสง ผลดีตอ การคา สา� คญั หลายประการ ดงั นี้ ระหวางประเทศอยา งไร ๑) ท�าให้ตลาดขยายตัว เม่ือ • ทาํ ไมในปจจบุ ันประเทศตางๆ ประเทศในภมู ิภาคมารวมกล่มุ กัน กม็ ีข้อตกลง จงึ มกี ารรวมกลมุ เศรษฐกจิ เพอ่ื ลดหรอื ยกเลกิ ขอ้ จา� กดั ทางการคา้ ระหวา่ งกนั (แนวตอบ เพราะในปจ จบุ ัน ทง้ั ดา้ นภาษศี ลุ กากรและทไ่ี มใ่ ชด่ า้ นภาษศี ลุ กากร การคา เสรีมากขนึ้ การรวมกลุม เพอ่ื ใหก้ ารคา้ ระหวา่ งประเทศภายในกลมุ่ ไมถ่ กู เศรษฐกิจจะชวยสรา งความ จ�ากัดด้วยอุปสรรคทางการค้า มีการตกลง เขมแขง็ อาํ นาจตอรองทาง แบ่งงาน การผลิต มุ่งความร่วมมือด้าน เศรษฐกจิ ไดดีกวา) สว่ นแบง่ ตลาด ทา� ใหก้ ารคา้ ภายในกลมุ่ ขยายตวั ปจจุบันประเทศต่างๆ มีการค้าเสรีมากขึ้นและมีการ กว้างขวางมากขึ้น รวมกลุ่มทางเศรษฐกจิ เพ่อื ความม่นั คงทางการคา้ ระหวา่ ง ประเทศ 90 90 คมู อื ครู

กระตุนความสนใจ สํารวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate ๒) ปัจจัยการผลิตเคลื่อนย้ายได้อย่างเสรีมากข้ึน ซึ่งได้แก่ แรงงาน ทุน และ อธิบายความรู ผู้ประกอบการ สามารถเคลอื่ นย้ายได้อย่างเสรีมากขน้ึ ท�าให้ปจั จัยการผลิตตา่ งๆ ถกู น�าไปใช้ได้ ครูตงั้ ประเด็นอภปิ ราย อย่างเต็มทีม่ ากขึ้น ก่อให้เกิดรายได้แก่เจา้ ของปัจจยั การผลิตเพม่ิ มากข้ึน เชน่ แรงงานทีว่ ่างงาน • การรวมกลุมทางเศรษฐกิจ ในประเทศหน่ึง อาจเคลื่อนย้ายไปท�างานในประเทศท่ีมีความต้องการแรงงานมาก เงินทุน จากประเทศท่ีมีเงินทุนมากและมีดอกเบ้ียต�่า อาจน�าไปใช้ในประเทศท่ีต้องการเงินทุนและ มขี อดีอยางไร มีดอกเบี้ยสูง ซึ่งในท่ีสุดการเคลื่อนย้ายเงินทุนจะท�าให้อัตราดอกเบ้ียระหว่างประเทศไม่แตกต่าง (แนวตอบ เกิดการขยายตัวทาง กันมากนัก เศรษฐกิจ ตน ทนุ การผลติ ลดลง มีอาํ นาจตอรอง ไดร ับ ๓) ต้นทุนการผลิตสินค้าลดลง เน่ืองจากการขยายขนาดของธุรกิจ มีการผลิต ความชว ยเหลือจากประเทศ ในกลมุ ฯลฯ) มากขึ้น ท�าให้ต้นทุนการผลิตต่อหน่วยลดลง นอกจากน้ีการขยายธุรกิจหน่ึงจะส่งผลให้สาขา เศรษฐกิจอื่นๆ ขยายตัวตามไปด้วย เช่น เมื่อมีการขยายตัวของสาขาอุตสาหกรรม ก็จะดึง สาขาเกษตร ซึ่งเป็นสาขาที่ผลิตวัตถุดิบให้ขยายตัว และสาขาบริการซ่ึงประกอบด้วยการขนส่ง การประกันภัยและการธนาคาร ให้ขยายตวั ตามธรุ กิจอุตสาหกรรมไปดว้ ย ๔) เกิดการขยายตวั ทางเศรษฐกิจ การรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกิจภายในภูมิภาคตา่ งๆ ช่วยส่งเสริมการค้าและการลงทุน ท�าให้มีการจัดสรรทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ยังเป็นการส่งเสริมให้มีการรวมตัวทางการเมืองระหว่างประเทศสมาชิก เพ่ือแก้ปัญหาท้ังภายใน และภายนอกภมู ิภาคอกี ดว้ ย เนื่องจากเชื่อว่าการรวมกล่มุ ทางเศรษฐกิจ จะช่วยผ่อนคลายปัญหา ความตึงเครียดทางการเมืองระหว่างประเทศในภูมิภาค เมื่อการเมืองผ่อนคลาย ปริมาณการค้า และการผลิตก็จะขยายตวั ตามไปด้วย การรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกจิ ทา� ใหเ้ ศรษฐกจิ มกี ารขยายตวั มากขนึ้ สามารถพฒั นาประเทศใหเ้ จรญิ กา้ วหนา้ ไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ 9๑ คูมอื ครู 91

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล Explore Explain Expand Engage Evaluate สํารวจคน หา (ยอจากฉบับนกั เรียน 20%) นกั เรยี นศกึ ษารปู แบบการรวมกลุม ๒. ÅักษณะของการรวมกÅ่มØ ทางเศรษฐกิจ ทางเศรษฐกิจในภูมภิ าคตา งๆ ของโลก การรวมกลุ่มทางเศรษฐกจิ มหี ลายลกั ษณะ ดงั นี้ อธิบายความรู การจัดทําขอตกลงเพื่อแลกเปล่ียนสิทธิพิเศษ เขตการคาเสรี ทางการคา นกั เรียนชวยกนั บอกลกั ษณะของ การรวมกลุมเพื่อยกเลิกอุปสรรคทางการคา การรวมกลุม ทางเศรษฐกจิ ในรูปแบบ มีการทําขอตกลงรวมกันท่ีจะลดอัตราภาษี ระหวางประเทศสมาชิก ยกเลิกมาตรการจํากัด ตางๆ พรอ มท้งั บอกขอด-ี ขอเสียและ ศลุ กากรใหกบั การนาํ สินคา เขาจากประเทศในกลุม การนําเขา ดานการเก็บภาษศี ลุ กากรจากการนาํ เขา ผลที่เกดิ ขนึ้ ในการดําเนนิ ชีวิต ตามการเจรจาตกลง มกี ารวางข้นั ตอน สนิ คา ระหวา งประเทศในกลมุ และยกเลกิ มาตรการ ประจําวันของนกั เรียน การลดอัตราภาษศี ุลกากรระหวางกนั แต จะไมล ดลงจนหมดไป หรอื มกี ารตกลง ทไ่ี มใชภาษีอน่ื ๆ และขอจาํ กดั ทางการ ขยายความเขา ใจ ลดหรอื ยกเลกิ ขอ จาํ กดั ทางการคา คา ระหวา งประเทศสมาชกิ สมาชกิ มี ทไี่ มใ ชภ าษศี ลุ กากร หรืออปุ สรรคทาง อิสระเต็มที่ ในการต้ังอัตราภาษี ใหน ักเรียนจบั คูชว ยกนั ยกตัวอยา ง การคาดา นอืน่ ๆ ยังคงเรียกเกบ็ ภาษศี ลุ กากร เรียกเก็บในระดับท่ีแตกตางกันจาก การรวมกลุม เศรษฐกิจทป่ี ระเทศไทย จากการนาํ สนิ คา จากประเทศนอกกลมุ ใน ประเทศนอกกลุม มีบทบาทสําคัญ วิเคราะหถงึ ขอดี- อตั ราทแี่ ตล ะประเทศกาํ หนด ขอเสยี สหภาพศลุ กากร กาลรกัรวษมณกะล่มุ ตลาดรวม (แนวตอบ เชน การรวมกลมุ เปน ทางเศรษฐกจิ เขตการคาเสรอี าเซียนทาํ ใหม ี การรวมกลมุ ทางเศรษฐกิจเหมอื นเขต มลี กั ษณะเหมอื นสหภาพศลุ กากร แตเ พม่ิ เงอื่ นไข การลดอัตราภาษนี ําเขา ใหตํ่าลง การคา เสรี ประเทศสมาชกิ จะตองตกลงกัน วา ไมเพยี งแตสินคาเทา นัน้ ทส่ี ามารถเคล่อื นยาย และลดมาตรการในการกีดกนั ยกเลกิ การเกบ็ ภาษีศุลกากร และมาตรการ ไดโดยเสรรี ะหวางประเทศสมาชิก แตป จจัยการ ทางการคา รปู แบบตา งๆ เชน จาํ กดั การคา อ่ืนๆ ระหวางกันเอง ประเทศสมาชิก ผลิตภายในกลุมสามารถเคลื่อนยายไดโดยเสรีใน การจาํ กดั โควตาการนาํ เขา -สง ออก แตละประเทศจะมีขอตกลงเร่ืองการกําหนดอัตรา ระหวา งประเทศสมาชิก เชน ประชาคมเศรษฐกิจ ทําใหเศรษฐกจิ ในภูมภิ าคเอเชีย ภาษีขาเขา จากประเทศนอกกลุมในอตั ราเดียวกัน ยุโรปหรอื ตลาดรว มยุโรปในอดตี เปน ตน ตะวันออกเฉียงใตเ ตบิ โตมากขน้ึ และมกี ารจางงานเพม่ิ ขึ้น ทาํ ให สหภาพเศรษฐกจิ สหภาพเหนือชาติ ครอบครัวมีรายไดแ ละเกิดการ ผลติ สินคา และบริการตามความ มีการกําหนดนโยบายเศรษฐกิจรวมกัน เชน การรวมกลุมทางเศรษฐกิจในระดับที่สูงท่ีสุด ชํานาญของแตล ะประเทศ ทาํ ให นโยบายการเงนิ และการคลงั เปน อนั หนง่ึ อนั เดยี วกนั เปนการรวมกลุมในทุกดานของหลายประเทศเพื่อ สามารถลดตนทุนในการผลติ และ มีหนวยงานกลางท่ีบริหารนโยบายรวมกัน ทําให มุงรวมเปนประเทศเดียวกัน โดยรัฐบาลของแตละ ผลิตสนิ คา และบริการไดมคี ุณภาพ ความสัมพันธทางการเมืองเปนอันหนึ่งอันเดียวกัน ประเทศตา งยนิ ยอมสละอาํ นาจอธปิ ไตยของตน เพอื่ ขนึ้ สงผลใหป ระชาชนอยดู กี ินดี ตวั อยางการรวมกลุม น้ี คอื สหภาพยุโรป ใหสวนรวมสามารถตัดสินใจกําหนดนโยบายตางๆ มีมาตรฐานในการครองชีพทดี่ ขี น้ึ ) รว มกนั ไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ ซงึ่ ขณะนยี้ งั ไมม กี าร รวมกลมุ ของประเทศใด 92 นักเรียนควรรู เขตการคา เสรี (Free Trade Area : FTA) การทํา FTA ไมมีรูปแบบหรือกฎเกณฑต ายตวั ขนึ้ อยูก ับประเทศคูสญั ญา แตตอ งมีลกั ษณะพืน้ ฐานทเ่ี หมอื นกัน คอื • เพอ่ื อาํ นวยความสะดวกทางการคา และไมส รางอุปสรรคทางการคา ตอ ประเทศทไ่ี มใ ชสมาชิก • ครอบคลมุ การคา ระหวา งประเทศตามกตกิ าของ WTO เพ่ือปองกนั ผลกระทบตอ ประเทศทีไ่ มใ ชส มาชิก • มีตารางการลดภาษหี รอื เปดเสรีท่ีเจรจาการลดภาษี 92 คมู อื ครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล Engage Explore Explain Expand Evaluate ๓. กÅม่Ø ทางเศรษฐกจิ ในÀูมิÀาคµา่ งæ กระตุนความสนใจ ๓.๑ สหภาพยโุ รป (European Union : EU) สหภาพยุโรปเป็นกลุ่มประเทศที่มีบทบาทส�าคัญในการสร้างกระแสและทิศทางการเมือง ครูนาํ ขา วเศรษฐกจิ การคาระหวา ง ความมน่ั คงทางเศรษฐกจิ และสงั คมของโลก เปน็ ๑ ใน ๓ ศนู ยก์ ลางเศรษฐกจิ โลก เปน็ มหาอา� นาจ ประเทศของไทยมาสนทนาถงึ สถานะ ทางเศรษฐกิจ เป็นตลาดสินค้าและบริการ ตลาดการเงิน และแหล่งท่ีมาของการลงทุนที่ส�าคัญ การคาในปจจุบนั และวเิ คราะห ของโลก ได้ให้ความช่วยเหลือแก่ประเทศต่างๆ จ�านวนมาก รวมท้ังเป็นประเทศแม่ของบรรษัท แนวโนม ครูถามคําถาม ขา้ มชาติท่ีไปลงทุนในประเทศตา่ งๆ จา� นวนมาก สหภาพยโุ รปเป็นการรวมกลุ่มเศรษฐกิจท่เี กิดขึ้นกลมุ่ แรกใน พ.ศ. ๒๔๙๕ โดยประเทศผู้เร่มิ • ตลาดการคาทสี่ ําคญั ของไทย ก่อต้ัง ๖ ประเทศ คือ เบลเยียม เนเธอร์แลนด์ ลักเซมเบิร์ก ฝร่ังเศส เยอรมนี และอิตาลี คือประเทศใด ได้ร่วมกอ่ ตง้ั ประชาคมถา่ นหินและเหลก็ กลา้ ยุโรป โดยมวี ตั ถปุ ระสงคห์ ลัก คอื ฟนื้ ฟูอุตสาหกรรม (แนวตอบ EU NAFTA) ท่ีได้รับความเสียหายและมีความร่วมมือทางเศรษฐกิจ เฉพาะในด้านถ่านหินและเหล็ก ต่อมาใน พ.ศ. ๒๕๐๐ ได้ร่วมมือกันก่อต้ังประชาคมเศรษฐกิจยุโรป โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือป้องกันความ • ทําไม EU จงึ มีบทบาทสาํ คัญ ขัดแย้งและการท�าสงครามระหว่างประเทศ วางรากฐานความร่วมมือระหว่างประเทศในยุโรป ตอเศรษฐกจิ โลก โดยเฉพาะความรว่ มมอื ดา้ นเศรษฐกจิ ใหใ้ กลช้ ดิ กนั มากขนึ้ เพอ่ื ยกระดบั ความเปน็ อยขู่ องประชาชน (แนวตอบ เปนการรวมกลมุ ของ ให้ดีขนึ้ โดยการรวมตวั ทางเศรษฐกจิ ใหเ้ ปน็ อนั หนงึ่ อนั เดยี วกนั ลดอปุ สรรคทางการค้าระหว่างกนั ประเทศพัฒนาแลว แตละ ร่วมกันขจัดอุปสรรคทางการค้ากับภายนอก รวมทั้งรักษาระดับดุลการค้า และประกันให้มี ประเทศมีเสถียรภาพทาง การขยายตวั ทางเศรษฐกิจอย่างสมา่� เสมอ และ เศรษฐกจิ ทีม่ นั่ คง มีแรงงาน พัฒนาการรวมกลุ่มตลอดมา โดยใน พ.ศ. ที่มีคณุ ภาพ) ๒๕๑๑ ได้รวมเป็นสหภาพศุลกากรเร่ือยมาจน เป็นตลาดเดียว ซ่ึงเปน็ ตลาดรว่ มยุโรป สาํ รวจคนหา นโยบายทางเศรษฐกิจท่สี �าคัญ มดี งั นี้ ๑. นโยบายการค้า มีการยกเลิก ใหน กั เรียนแบง กลุม ไปสืบคน ภาษีศุลกากร มาตรการจ�ากัดปริมาณ และ ขอ มูลการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ ใน ค่าธรรมเนียมท่ีเก็บจากการน�าเข้าและส่งออก ภูมิภาคตา งๆ ของโลก ในประเดน็ เรง่ รดั ดา� เนนิ การปรบั พกิ ดั อตั ราศลุ กากรระหวา่ ง ประเทศสมาชิกให้เป็นอัตราเดียวกัน เพื่อเป็น • วตั ถปุ ระสงคหรอื นโยบายทาง สหภาพศุลกากร และยกระดับการรวมกลมุ่ จาก เศรษฐกจิ สหภาพศุลกากรเป็นตลาดร่วม หรือที่เรียกว่า สหภาพยุโรปจะให้ความส�าคัญกับคุณภาพของสินค้ามาก ตลาดยุโรปเดียว ดังนั้น สินค้าน�าเข้าทุกชนิดรวมท้ังยารักษาโรค จะต้องได้ • บทบาทของประเทศไทยในกลุม รบั การตรวจสอบคุณภาพอย่างเขม้ งวด เศรษฐกจิ (ถาม)ี หรือประโยชน ที่ไทยไดร บั 9๓ อธิบายความรู ครนู าํ ขา วเศรษฐกจิ การคาของ EU มาสนทนาและวิเคราะหเนอ้ื หาขาว • ครูถามนกั เรียนวา ทาํ ไม EU จึงมีความสาํ คญั ตอ เศรษฐกิจ ไทย (แนวตอบ EU เปนกลุมทาง เศรษฐกิจทมี่ ีความมนั่ คง เปน ตลาดการคาทส่ี ําคัญของ หลายประเทศรวมถึงไทย) นักเรยี นควรรู คมู ือครู 93 บรรษัทขา มชาติ (Multinational Company) คือ บรษิ ทั ทข่ี ยายธุรกจิ ดว ยการสรางบริษัทลกู ในตางประเทศ โดยบรษิ ทั ลกู จะมีความรบั ผิดชอบในเรอื่ งการปรบั ตัว การตอบสนองตอ สิ่งแวดลอ ม การแขงขนั และความตองการของลูกคา ในประเทศน้นั ๆ ดว ยตัวเอง บรรษทั ขามชาตทิ ม่ี าลงทุนในไทย เชน กลมุ เทสโก จากองั กฤษ