2.ชุดแบบฝึกเรื่องไฟฟ้า

ครูโศภษิ ฐิรา ดอนโอภาช

คานา ชดุ กิจกรรมการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ วงจรไฟฟา้ เปน็ ชดุ กจิ กรรม การเรยี นรทู้ ค่ี รู และนักเรยี นใชร้ ว่ มกนั จัดทาขนึ้ เพอื่ ประกอบแผนจดั การเรยี นรหู้ นว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 6 แรงไฟฟา้ และพลงั งานไฟฟา้ กลุ่มสาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตรช์ นั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 6 เรอ่ื ง วงจรไฟฟา้ โดยใชก้ ระบวนการเรยี นการสอนแบบ สืบเสาะหาความรู้ 5 ขนั้ ตอน (5E) เป็นชดุ กจิ กรรมการเรยี นรทู้ เ่ี นน้ ผเู้ รยี น เป็นสาคญั มุ่งเนน้ การจดั กจิ กรรมการ เรียนรโู้ ดยใหน้ กั เรยี นไดค้ ดิ ไดเ้ รยี นรแู้ ละลง มอื ปฏิบตั กิ ารทดลองดว้ ยตนเอง นอกจากนน้ั ยงั เนน้ การเรยี นรโู้ ดยใชก้ ระบวนการกลมุ่ จะชว่ ยสง่ เสรมิ สนบั สนนุ และ พฒั นาผเู้ รยี นใหม้ คี วามรู้ ทักษะกระบวนการทาง วทิ ยาศาสตรแ์ ละจติ วทิ ยาศาสตร์ ผูจ้ ัดทาหวงั วา่ ชุดกจิ กรรมการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรอื่ ง วงจรไฟฟา้ จะเปน็ แนวทางหนง่ึ ในการจดั การเรยี นรู้ ใหก้ ับผเู้ รยี นไดต้ ามเจตนารมณข์ องหลกั สตู ร และ เปน็ ประโยชน์ตอ่ การจดั กระบวนการ รียนรขู้ องครใู นกลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตรไ์ ดเ้ ปน็ อยา่ งดี นางสาวโศภษิ ฐริ า ดอนโอภาช

สารบญั

สารบญั (ตอ่ )

คาชแี้ จง การใช้ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เร่อื ง ไฟฟ้านา่ รู้ กลุ่มสาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปีที่ 6 1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ เร่ือง ไฟฟ้าน่ารู้ ช้นั ประถมศึกาาปี ที่ 6 1 ประกอบดว้ ยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ท้งั หมด 6 ชุด ดงั น้ี 1.1 ชุดที่ 1 วงจรไฟฟ้า 1.2 ชุดท่ี 2 ตวั นาและฉนวนไฟฟ้า 1.3 ชุดท่ี 3 การตอ่ เซลลไ์ ฟฟ้า 1.4 ชุดที่ 4 การตอ่ หลอดไฟฟ้า 1.5 ชุดท่ี 5 แมเ่ หล็กไฟฟ้า 1.6 ชุดท่ี 6 มหศั จรรยไ์ ฟฟ้ากบั สะเตม็ ศึกาา 2. ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ เร่ือง ไฟฟ้าน่ารู้ แตล่ ะชุดประกอบดว้ ย ส่วนประกอบต่าง ๆ ตามลาดบั ดงั น้ี 2.1 คาช้ีแจงการใชช้ ุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เร่ือง ไฟฟ้าน่ารู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ช้นั ประถมศึกาาปี ท่ี 6 2.2 คาช้ีแจงสาหรับครูผสู้ อน 2.3 คาช้ีแจงสาหรับนกั เรียน 2.4 สาระการเรียนรู้ 2.5 แนวคิดหลกั 2.6 มาตรฐานการเรียนรู้ / ตวั ช้ีวดั 2.7 จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ 2.8 แบบทดสอบก่อนเรียน 2.9 ใบความรู้และใบกิจกรรม 2.10 แบบทดสอบหลงั เรียน 2.11 บรรณานุกรม 2.12 ภาคผนวก

คาชแ้ี จง สาหรับครผู สู้ อน 1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ เร่ือง ไฟฟ้าน่ารู้ เล่มน้ี คือ ชุดกิจกรรม การเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ เรื่อง ไฟฟ้าน่ารู้ เร่ือง วงจรไฟฟ้า ใชเ้ ป็นสื่อการเรียนรู้ ประกอบหน่วยการเรียนรู้ที่ 6 แรงไฟฟ้าและพลงั งานไฟฟ้า 2. ครูควรใช้ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ เรื่อง ไฟฟ้าน่ารู้ ชุดน้ี ร่วมกบั คู่มือการจดั การเรียนรู้โดยใชช้ ุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่องไฟฟ้า น่ารู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ช้นั ประถมศึกาาปี ที่ 6 ซ่ึงไดก้ าหนดแนวทาง รวมท้งั การจดั กิจกรรมการเรียนรู้รายชวั่ โมงไวอ้ ยา่ งมีลาดบั ข้นั ตอน 3. ครูควรศึกาาคาช้ีแจงในการใชช้ ุดกิจกรรมการเรียนรู้ให้เขา้ ใจก่อนจดั กิจกรรม 4. ครูตอ้ งช้ีแจงข้นั ตอนการเรียนโดยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ให้นกั เรียนเขา้ ใจ ทกุ คนก่อนดาเนินกิจกรรมตา่ งๆ 5. ก่อนและหลงั ให้นกั เรียนศึกาาโดย ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง ไฟฟ้าน่ารู้ เรื่อง วงจรไฟฟ้า ใหน้ กั เรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน และ แบบทดสอบหลงั เรียน จานวน 30 ขอ้ 6. ครูควรแนะนาเพิ่มเติมใหน้ กั เรียนไดป้ ฏิบตั ิกิจกรรมท้งั ในและนอกเวลา เรียนจะทาให้ผเู้ รียนมีทกั าะและความรู้ความเขา้ ใจมากยงิ่ ข้ึน 2

คาชแี้ จง สาหรับนักเรยี น 1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ เรื่อง ไฟฟ้าน่ารู้ เล่มน้ี เป็นชุดกิจกรรม การเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ เรื่อง ไฟฟ้าน่ารู้ เรื่อง วงจรไฟฟ้า มีเน้ือหาและกิจกรรม เก่ียวกบั เร่ืองของวงจรไฟฟ้าอยา่ งงา่ ย 2. ข้นั ตอนการใชช้ ุดกิจกรรม 2.1 ศึกาามาตรฐาน/ตวั ช้ีวดั และจดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ 2.2 ท าแบบทดสอบก่อนเรียน จานวน 30 ขอ้ 2.3 ศึกาาใบความรู้และปฏิบตั ิกิจกรรมในใบกิจกรรม 1 - 9 ตามลาดบั 2.4 ท าแบบทดสอบหลงั เรียน จานวน 30 ขอ้ 3. นกั เรียนศึกาาโดยใช้ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง ไฟฟ้าน่ารู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ช้นั ประถมศึกาาปี ที่ 6 ดว้ ยความซ่ือสตั ยแ์ ละ มีความรับผดิ ชอบ 4. นกั เรียนให้ความร่วมมือในการจดั การเรียนรู้ การปฏิบตั ิงานกลุ่ม การ แสดงความคิดเห็นดว้ ยความเตม็ ใจ 5. นกั เรียนใชแ้ ละเกบ็ รักาาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง ไฟฟ้า น่ารู้เล่มน้ีดว้ ยความระมดั ระวงั ไม่ทาสูญหาย เสียหายในระหวา่ งการเรียน 3

สาระการเรยี นรู้ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง ไฟฟ้าน่ารู้ เร่ือง วงจรไฟฟ้า กลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ช้นั ประถมศึกาาปี ที่ 6 มีสาระการเรียนรู้ ดงั น้ี • กิจกรรมท่ี 1 : ไฟฟ้ามาจากไหน • กิจกรรมท่ี 2 : ไฟฟ้าน้นั สาคญั อยา่ งไร • ใบความรู้ท่ี 1 : เร่ืองของไฟฟ้า • กิจกรรมที่ 3 : สนุกกบั การทดลอง : มาตอ่ วงจรอยา่ งง่ายกนั เถอะ • ใบความรู้ที่ 2 : วงจรไฟฟ้า • กิจกรรมที่ 4 : ฝึกสมองประลองความรู้ : ปริศนาหาเส้นทาง • กิจกรรมท่ี 5 : ฝึกสมองประลองความรู้ : ของใชใ้ ดมีวงจรไฟฟ้า • กิจกรรมที่ 6 : วงจรอกั ารไขว้ • กิจกรรมท่ี 7 : สนุกกบั การทดลอง : การตอ่ สวติ ชใ์ นวงจรไฟฟ้า • กิจกรรมที่ 8 : นาไปใช้ ไดป้ ระโยชน์ : ต่อวงจรไฟฟ • กิจกรรมท่ี 9 : ฝึกสมองประลองความรู้ : เปิ ด หรือ ปิ ด 4

แนวคดิ หลกั วงจรไฟฟ้า เป็นการตอ่ สายไฟจากแหล่งกาเนิดเขา้ เครื่องใชไ้ ฟฟ้าท าใหเ้ กิด เสน้ ทางการไหลของกระแสไฟฟ้า วงจรไฟฟ้าอยา่ งงา่ ย ประกอบดว้ ย 1. แหล่งกาเนิดไฟฟ้า คือ แหล่งจ่ายไฟฟ้า เช่น ถ่านไฟฉาย แบตเตอร่ี เป็นตน้ 2. ตวั นาไฟฟ้า คือ สายไฟฟ้าหรือส่ือที่จะเป็นตวั นาใหก้ ระแสไฟฟ้าไหลผา่ น ไปยงั เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้า ซ่ึงตอ่ ระหวา่ งแหล่งกาเนิดกบั เครื่องใชไ้ ฟฟ้า 3. เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้า คือ เคร่ืองใชท้ ่ีสามารถเปล่ียนพลงั งานไฟฟ้าเป็นพลงั งาน รูปอ่ืนได้ การต่อวงจรไฟฟ้าอยา่ งง่ายท่ีถูกวธิ ี กระแสไฟฟ้าไหลครบวงจร เรียกวา่ วงจรปิ ด ทาให้หลอดไฟฟ้าสวา่ ง แต่ถา้ ต่อวงจรไฟฟ้าไมถ่ ูกวธิ ี กระแสไฟฟ้า ไหลไมค่ รบวงจร เรียกวา่ วงจรเปิ ด หลอดไฟฟ้าจะไมส่ วา่ ง สวติ ช์ ทาหนา้ ที่ เปิ ดและปิ ดวงจรไฟฟ้า ถา้ เปิ ดสวติ ช์จะท าให้เป็นวงจรปิ ด และถา้ ปิ ดสวติ ช์จะทาให้เป็นวงจรเปิ ด 5

มาตรฐานการเรยี นรู้/ ตวั ชีว้ ดั มาตรฐานการเรยี นรู้ มาตรฐาน ว 2.3 เขา้ ใจความหมายของพลงั งาน การเปล่ียนแปลงและการถ่ายโอน พลงั งาน ปฏิสมั พนั ธ์ระหวา่ งสสารและพลงั งาน พลงั งานในชีวิตประจาวนั ธรรมชาติของคล่ืน ปรากฏการณ์ที่เก่ียวขอ้ งกบั เสียง แสง และคล่ืนแมเ่ หลก็ ไฟฟ้า รวมท้งั นาความรู้ไปใชป้ ระโยชน์ ตัวช้ีวดั ว 2.3 ป 6/1 ระบุส่วนประกอบและบรรยายหนา้ ท่ี ของแต่ละส่วนประกอบของ วงจรไฟฟ้า อยา่ งงา่ ยจากหลกั ฐานเชิงประจกั า์ ว 2.3 ป 6/2 เขียนแผนภาพและต่อวงจรไฟฟ้าอยา่ งง่าย ว 2.3 ป 6/3 ออกแบบการทดลองและทดลองดว้ ยวิธีท่ีเหมาะสมในการอธิบาย วิธีการและผลของการตอ่ เซลลไ์ ฟฟ้าแบบอนุกรม ว 2.3 ป 6/4 ตระหนกั ถึงประโยชนข์ องความรู้ของการตอ่ เซลลไ์ ฟฟ้าแบบอนุกรม โดยบอกประโยชนแ์ ละการประยกุ ตใ์ ชใ้ นชีวติ ประจาวนั ว 2.3 ป 6/5 ออกแบบการทดลองและทดลองดว้ ยวิธี ที่เหมาะสมในการอธิบายการตอ่ หลอดไฟฟ้าแบบอนุกรมและแบบขนาน ว 2.3 ป 6/6 ตระหนกั ถึงประโยชน์ของความรู้ของการต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรม และแบบขนาน โดยบอกประโยชน์ ขอ้ จากดั และการประยกุ ตใ์ ชใ้ นชีวิตประจาวนั 6

จดุ ประสงคก์ าเรยี นรู้ 7

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น 8

ใบกจิ กรรมที่ 1 ไฟฟ้ามาจากไหน จดุ ประสงค์ 1. ระบแุ หล่งที่มาและความสาคญั ของไฟฟ้าได้ (K) 2. มีความซื่อสตั ยส์ ุจริต ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมน่ั และมีระเบียบวนิ ยั ในการทางาน (A) 11

12

ใบกิจกรรมท่ี 2 ไฟฟา้ นน้ั สาคญั อยา่ งไร จุดประสงค์ 1. ระบุแหล่งที่มาและความสาคญั ของไฟฟ้าได้ (K) 2. มีความซ่ือสตั ยส์ ุจริต ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมนั่ และมีระเบียบวินยั ในการท างาน (A) 13

14

ใบความรทู้ ่ี 1 เร่อื งของไฟฟา้ 15

16

17

18

19

ใบกิจกรรมท่ี 3 สนุกกบั การทดลอง ตอน : มาต่อวงจรไฟฟา้ อยา่ งงา่ ยกนั เถอะ จุดประสงค์ 1. ระบุส่วนประกอบของวงจรไฟฟ้าอยา่ งง่าย (K) 2. อธิบายการต่อวงจรไฟฟ้าอยา่ งง่ายได้ (K) 3. ทดลองและสรุปผลการต่อวงจรไฟฟ้าอยา่ งงา่ ยได้ (P) 4. มีความซื่อสตั ยส์ ุจริต ใฝ่เรียนรู้ มงุ่ มน่ั และมีระเบียบวินยั ในการท างาน (A) 20

21

22

23

ใบความรทู้ ี่ 2 วงจรไฟฟา้ 24

25

26

27

ใบกิจกรรมท่ี 4 ฝึกสมอง ประลองความรู้ ตอน : ปรศิ นา หาเสน้ ทาง จดุ ประสงค์ 1. นกั เรียนสามารถระบุส่วนประกอบของวงจรไฟฟ้าอยา่ งง่าย (K) 2. นกั เรียนสามารถอธิบายการต่อวงจรไฟฟ้าอยา่ งง่ายได้ (K) 3. นกั เรียนสามารถอธิบายลกั าณะของวงจรปิ ดและวงจรเปิ ดได้ (K) 28

ใบกิจกรรมท่ี 5 ฝึกสมอง ประลองความรู้ ตอน : ปริศนา หาเสน้ ทาง จุดประสงค์ 1. ระบไุ ดว้ า่ อุปกรณ์ใดประกอบดว้ ยวงจรไฟฟ้า (K) 2. ระบุส่วนประกอบของวงจรไฟฟ้าอยา่ งง่าย (K) 29

30

ใบกจิ กรรมที่ 6 วงจร อกั ษรไขว้ จดุ ประสงค์ 1. ระบสุ ่วนประกอบของวงจรไฟฟ้าอยา่ งง่าย (K) 31

ใบกิจกรรมท่ี 7 สนุกกบั การทดลอง ตอน : การตอ่ สวิตซใ์ นวงจรไฟฟา้ จุดประสงค์ 1. ทดลองและสรุปผลการตอ่ สวติ ช์ในวงจรไฟฟ้าได้ (P) 2. มีความซ่ือสตั ยส์ ุจริต ใฝ่เรียนรู้ ม่งุ มน่ั และมีระเบียบวินยั ในการท างาน (A) 32

33

34

35

ใบกิจกรรมท่ี 8 ฝึกสมอง ประลองความรู้ ตอน : เปดิ หรือ ปิด จุดประสงค์ 1. อธิบายลกั าณะของวงจรปิ ดและวงจรเปิ ดได้ (K) 2. เขียนแผนภาพแสดงวงจรไฟฟ้าดว้ ยสญั ลกั าณ์ทางไฟฟ้าได้ (P) 3. มีความซ่ือสตั ยส์ ุจริต ใฝ่เรียนรู้ มงุ่ มน่ั และมีระเบียบวินยั ในการท างาน (A) 36

37

ใบกจิ กรรมท่ี 9 นาไปใชไ้ ดป้ ระโยชน์ ตอน : ต่อวงจรไฟฟา้ จุดประสงค์ 1. นาความรู้เรื่องวงจรไฟฟ้าไปใชใ้ นชีวติ ประจาวนั ได้ (P) 38

แบบทดสอบหลงั เรยี น 39

แบบบันทกึ กจิ กรรม 42

บรรณานกุ รม 43

44

ประวตั ผิ ู้จดั ทำ ชื่อ นำมสกลุ : นำงสำวโศภษิ ฐิรำ ดอนโอภำช วนั เดือน ปี เกดิ : 7 พฤศจิกำยน 2528 ทีอ่ ย่ปุ ัจจุบนั : 289 / 56 ซ.พหลโยธนิ 54/1 แขวงสำยไหม เขตสำยไหม กรุงเทพมหำนคร 10220 เบอร์ติดต่อ : 080 - 5884324 ประวตั กิ ำรศึกษำ พ.ศ. 2540 : ระดบั ประถมศึกษำ โรงเรียนบ้ำนแกหวั แฮดส้มโฮงวทิ ยำ พ.ศ.2543 : ระดบั มธั ยมศึกษำตอนต้น โรงเรียนบ้ำนแกหวั แฮดส้มโฮงวทิ ยำ พ.ศ.2546 : ระดบั มัธยมศึกษำตอนปลำย โรงเรียนกมลำไสย พ.ศ. 2551 : ระดบั ปริญญำตรี มหำวทิ ยำลยั รำชภฏั จนั ทรเกษม พ.ศ. 2556 : ระดบั ประกำศนียบตั รวชิ ำชีพครู มหำวทิ ยำลยั รำชภฏั จันทรเกษม พ.ศ.2561 : ระดบั ปริญญำโท มหำวทิ ยำลยั ปทุมธำนี ประวตั กิ ำรทำงำน พ.ศ. 2553 : เอกชนโรงเรียนนเิ วศน์วำรินทร์ พ.ศ.2558 : ครูผ้ชู ่วยโรงเรียนรุจิรพฒั นน์ พ.ศ.2563 - ปัจจุบัน : โรงเรียนไทยรัฐวทิ ยำ ๗๕ เฉลมิ พระเกยี รติ 45