เบิกไพร-เดือนพฤศจิกายน-62.

ทำเนยี บภูมปิ ญั ญำท้องถิ่น ประจำเดือนพฤศจิกำยน 2562 ศูนยก์ ำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศยั อำเภอจอมบงึ สำนักงำน กศน.จงั หวดั รำชบรุ ี สำนักงำนสง่ เสรมิ กำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศยั สำนกั งำนปลัดกระทรวงศึกษำธิกำร กระทรวงศึกษำธกิ ำร

คำนำ ด้วย กศน.อำเภอจอมบึง ได้ดำเนินกำรจัดทำภูมิปัญญำในท้องถิ่น ให้กับประชำชนในพื้นท่ีอำเภอ จอมบึง เพื่อเพ่ิมพูนควำมรู้ซ่ึงควำมรู้และทักษะกำรในกำรดำเนินชีวิตแบบพอเพียง สำมำรถเรียนรู้และ ฝึกฝนได้ทั้งจำกกำรศึกษำด้วยตนเองและรับกำรถ่ำยทอดจำกคนอื่น กำรนำภูมิปัญญำมำเผยแพร่เพ่ือให้ ประชำชนในพ้ืนที่ไดน้ ำไปใช้และเรียนรู้เพ่ือเพิม่ อำชีพและประสบกำรณ์ให้กับตนเองและครอบครัว ให้มีกำร เจริญเติบโตอย่ำงต่อเน่ืองและเกื้อกูลในกำรผลิตซึ่งกันและกัน โดยกำรใช้ ทรัพยำกรท่ีมีอยู่ให้เกิดประโยชน์ และไม่มีสำรพิษ เชน่ ดิน นำ้ แสงแดดอย่ำงเหมำะสมเกิดประโยชนส์ ูงสุด มีควำมสมดลุ ย์ ของสภำพแวดล้อม อย่ำงตอ่ เนื่องและเกิดผลในกำรเพิ่มพนู ควำมอดุ มสมบูรณ์ของทรัพยำกร ธรรมชำตดิ ้วย กศน.อำเภอจอมบึง ได้จัดทำรำยงำนรูปเล่มเพ่ือแสดงผลกำรจัดกิจกรรมให้ผู้ที่สนใจได้เห็นผลสัมฤทธิ์อย่ำงชัดเจน และสำมำรถ นำไปใช้ในชวี ิตประจำวันได้ กศน.อำเภอจอมบึง พฤศจิกำยน 2562

สำรบญั หน้ำ เรือ่ ง 1 3 กศน.ตำบลเบกิ ไพร 5 - คลังปัญญำ กำรปัน้ ปนู : คุณเรืองศักด์ิ วงษ์เกิด 7 - คลงั ปญั ญำ กำรทำพรกิ แกง : คณุ ขำว ศรทั ธำผล - คลงั ปญั ญำ กำรแปรรปู เหด็ : คุณเสำวล์ กั ษณ์ อ่นุ อนงคร์ ักษ์ คณะผู้จัดทำ

1 แบบบนั ทึกชดุ ขอ้ มลู คลงั ปัญญำ-ภมู ิปญั ญำท้องถนิ่ ตำบลเบกิ ไพร อำเภอจอมบึง จังหวัดรำชบุรี ชือ่ ภมู ปิ ัญญำ กำรป้นั ปูน ขอ้ มูลพื้นฐำน รำยบุคคล เจำ้ ของภมู ิปัญญำทอ้ งถ่นิ /บุคคลคลงั ปัญญำ ชอื่ นำยเรืองศักด์ิ นำมสกุล วงษเ์ กดิ วันเดือนปเี กิด ๑๕ มีนำคม พ.ศ. 2513 ทอี่ ยปู่ ัจจุบัน (ทส่ี ำมำรถตดิ ต่อได้) บ้ำนเลขที่ 17 หมู่ท่ี 8 ตำบล/แขวง เบิกไพร อำเภอ/เขต จอมบงึ จังหวัด รำชบรุ ี รหัสไปรษณยี ์ 70150 โทรศพั ท์ 098-353-6291 โทรสำร - Line ID 0983536291 ควำมเปน็ มำของภมู ิปัญญำ กำรป้ันปูน โดย นำยเรืองศักด์ิ วงษ์เกิด ตำแหน่งผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้ำน หมู่ท่ี 8 บ้ำนหนองสำโรงตำบล เบิกไพร อำเภอจอมบึง จังหวัดรำชบุรี กำรป้ันปูน คือภูมิปัญญำท้องถิ่นด้ังเดิมท่ีมีมำนำนแล้วตั้งแต่สมัย โบรำณก็มีกำรป้ันปนู ใหเ้ ป็นลวดลำยตำ่ งๆไวม้ ำกมำยกำรป้นั ปนู นน้ั มีอยู่ท่วั ไปในประเทศไทยและในชุมชนที่มี กำรก่อสร้ำงวัดวำอำรำมก็เน้นกำรมีลวดลำยท่ีต้องใช้ปูนเป็นส่วนประกอบที่สำคัญ นำยเรืองศักดิ์ วงษ์เกิด เป็นผู้ที่มีควำมสนใจในเร่ืองของสถำปัตยกรรมและศิลปะกำรใช้ปูนท่ีต้องกำรให้เป็นรูปทรงต่ำงๆโดยกำรไป ฝึกประสบกำรณ์จรงิ ที่วดั กับช่ำงท่ีมคี วำมชำนำญในดำ้ นน้ีโดยใช้เวลำในกำรไปเป็นคนรับจ้ำงอยู่ประมำณ 28 เดือน เม่ือพอมีควำมรู้มำกขึ้นจึงทดลองมำทำจริงกับตนเองในชุมชนบ้ำนหนองสำโรง ตำบลเบิกไพร อำเภอ จอมบึง จังหวัดรำชบรุ ี ให้กับชุมชนในพ้ืนทีแ่ ละจำหน่ำยให้กับผู้ท่ีมีควำมสนใจ โดยมกี ำรป้ันปูนเป็นรูปแบบ ต่ำงๆตำมท่ีลูกค้ำมีควำมต้องกำรและสนใจส่ังให้จัดทำตำมท่ีลูกค้ำต้องกำรและให้จัดทำตำมที่ต้องกำร ส่วน ในเรื่องรำคำน้ันจะมีกำรตกลงกันเองในรำยกำรของส่งิ ที่ลูกค้ำส่ังให้ทำ ซึ่งจะว่ำกันไปตำมแต่ละช้ินงำน ตำม ควำมยำกง่ำยของสิ่งท่สี ่งั ใหท้ ำ จดุ เด่นของภูมปิ ัญญำ กำรป้ันปูนเป็นหน่ึงในผลิตภัณฑ์ท่ีสำมำรถสร้ำงรำยได้ให้กับตนเองและครอบครัวในชุมชน ซ่ึงมี ประชำชนในชนบทท่ีกำลังได้รับควำมนิยมในหมู่ชำวบ้ำนเป็นอย่ำงมำกและเป็นกำรให้ประชำกรของชุมชน ได้มีควำมรู้ ควำมสำมำรถและมีทกั ษะในกำรประกอบอำชีพ เปน็ กำรแก้ปัญหำกำรว่ำงงำนและสง่ เสริมควำม เข้มแข็งให้แก่เศรษฐกิจของชุมชน กำรศึกษำเพ่ือเพ่ิมศักยภำพและขีดควำมสำมำรถให้ประชำชนของชุมชน ได้มีอำชีพที่สำมำรถสร้ำงรำยได้ท่ีม่ันคง ประชำชนมีรำยได้มีงำนทำสำมำรถแก้ปัญหำกำรว่ำงงำนและ ส่งเสริมควำมเข้มแข็งให้แก่เศรษฐกิจชุมชน สภำพสังคมปัจจุบันมนุษย์เรำได้รับผลกระทบจำกกำร เปลี่ยนแปลงในด้ำนต่ำง ๆ เช่น ด้ำนเศรษฐกิจ กำรเมือง สังคมและสิ่งแวดล้อมเป็นอย่ำงมำก ประชำกร มนษุ ย์ ถูกใช้ไปอย่ำงรวดเรว็ และไม่เพยี งพอกบั จำนวนประชำกรทเี่ พิ่มข้นึ ทุกมมุ โลก มนษุ ย์จงึ ประสบปัญหำ

2 ต่ำงๆตำมมำมำกมำย โดยเฉพำะด้ำนกำรดำรงชีพและชีวิตควำมเป็นอยู่ของประชำชน นอกจำกจะมีกำร ประกอบอำชีพจำเป็นอย่ำงยิ่ง ท่ีมนุษย์เรำจะต้องสร้ำงข้ึนหรือหำมำทดแทนโดยวิธีกำรต่ำง ๆ เพื่อกำรอยู่ รอดกำรประกอบอำชพี ช่ำงเชอ่ื มโลหะนั้น เปน็ อำชพี อิสระในกำรทำมำหำกนิ และสร้ำงรำยไดใ้ หก้ ับตนเอง รปู ภำพภมู ิปัญญำ นำยเรอื งศักดิ์ นำมสกุล วงษเ์ กดิ ช้ินงำนหรือผลงำน กำรปัน้ ปนู เป็นลำยตน้ ไม้ท่สี วยงำม

3 แบบบันทกึ ชุดขอ้ มูลคลังปัญญำ-ภูมิปญั ญำทอ้ งถน่ิ ตำบล เบิกไพร อำเภอ จอมบึง จังหวัด รำชบรุ ี ช่ือภูมิปัญญำ กำรทำพริกแกง ขอ้ มูลพื้นฐำน รำยบคุ คล เจ้ำของภูมิปญั ญำทอ้ งถ่ิน/บุคคลคลงั ปัญญำ ชื่อ นำงสำวขำว นำมสกลุ ศรทั ธำผล วนั เดอื นปีเกิด ๑ มกรำคม พ.ศ. 2594 ทอี่ ยู่ปจั จุบัน (ที่สำมำรถติดต่อได้) บ้ำนเลขท่ี 16 หม่ทู ี่ 10 ตำบล/แขวง เบกิ ไพร อำเภอ/เขต จอมบึง จังหวัด รำชบรุ ี รหัสไปรษณยี ์ 70150 โทรศพั ท์ 081-293-7846 ควำมเป็นมำของภูมิปัญญำ กำรทำพริกแกง โดยนำงสำวขำว ศรัทธำผลหมู่ท่ี 10 บ้ำนหนองยำยจู ตำบลเบิกไพร อำเภอจอมบึง จังหวัดรำชบรุ ี กำรทำพริกแกง คือภมู ิปญั ญำท้องถน่ิ ของคนไทยดั้งเดมิ ที่มีมำนำนแล้วตัง้ แต่ สมัยโบรำณก็มีกำรทำพริกแกง โดยอำศัยพืชสมุนไพรที่มีอยู่ในชุมชน พืชผักสวนครัวของคนไทยที่กำรปลูก กันอยู่ทุกครัวเรือนอยู่แล้วและสำมำรถหำได้ง่ำยและมี่อยู่ท่ัวไปตำมฤดูกำล เช่น ขิง ข่ำ ตะไคร้ ใบมะกรูด ไพร พริก ย่ีหร่ำ ดีปลี พริกไทย ฯลฯ ซึ่งกำรทำพริกแกงน้ันสำมำรถเพ่ิมมูลค่ำของพืชสมุนไพรให้มีรำคำสูง มำกขึ้นในกำรทำพริกแกงน้ันมีกำรทำที่หลำกหลำยเช่นกำรทำพริกแกงค่ัว กำรทำพริกแกงเขียวหวำน กำร ทำพริกแกงเผด็ กำรทำพรกิ แกงส้ม ฯลฯ และมกี ำรทำจำหนำ่ ยกนั อยูท่ ่ัวไปในท้องตลำด ในส่วนของรำคำน้ัน ก็ไม่แพงประมำณกิโลกรัมละ 70-80 บำท และสำมำรถที่จะหำซื้อได้ท่ัวไปตำมร้ำนค้ำในชุมชนและใน ท้องตลำดหรือจะสั่งใหท้ ำเป็นกิโลกรัมส่งก็ได้แล้วแตจ่ ะพูดคยุ กันในกำรจัดใหท้ ำและจดั จำหนำ่ ยให้กบั ลกู ค้ำ จดุ เดน่ ของภมู ิปัญญำ กำรทำพริกแกงเปน็ วฒั นธรรมของประชำชนในชนบทท่นี ยิ มปลกู สมุนไพรไวเ้ ป็นพืชผักสวนครัวและ สำมำรถนำมำทำเปน็ เทศในกำรประกอบอำหำรได้ดีและปลอดภัยจำกสำรเคมี

4 รูปภำพภูมิปัญญำ นำงสำวขำว นำมสกุล ศรัทธำผล ชนิ้ งำนหรือผลงำน กำรทำพริกแกงโดยใช้พชื สมนุ ไพรในชุมชนและปลอดภยั จำกสำรพษิ

5 แบบบนั ทกึ ชดุ ขอ้ มูลคลงั ปัญญำ-ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถ่ิน ตำบล เบิกไพร อำเภอ จอมบึง จงั หวัด รำชบุรี ช่ือภูมิปัญญำ กำรแปรรปู เห็ด ข้อมูลพ้ืนฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภมู ิปัญญำทอ้ งถ่นิ /บุคคลคลังปัญญำ ชื่อ นำงสำวเสำวล์ ักษณ์ นำมสกุล อ่นุ อนงคร์ กั ษ์ วนั เดอื นปเี กิด 16 พฤศจิกำยน พ.ศ. 2514 ทีอ่ ย่ปู จั จุบัน (ทส่ี ำมำรถติดต่อได้) บำ้ นเลขที่ 41/3 หมทู่ ี่ 8 ตำบล/แขวง เบกิ ไพร อำเภอ/เขต จอมบึง จังหวัด รำชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70150 โทรศพั ท์ 093-846-8002 โทรสำร - Line ID 093-846-8002 ควำมเปน็ มำของภมู ิปัญญำ กำรแปรรูปเห็ด โดยนำงสำวเสำว์ลักษณ์ อุ่นอนงค์รักษ์ หมทู่ ี่ 8 บ้ำนหนองสำโรง ตำบลเบิกไพร อำเภอจอมบึง จังหวัดรำชบุรี กำรแปรรูปเห็ด คือภูมิปัญญำท้องถิ่นดั้งเดิมท่ีมีมำนำนแล้วต้ังแต่สมัย โบรำณก็มีกำรแปรรูปเห็ดไว้รับประทำนกันในครอบครัวและในชุมชนและในพื้นที่ใกล้เคียงเน่ืองจำกกำรทำ เห็ดนั้นมีกำรทำกันอยู่ท่ัวๆไปและมีกำรทำจำนวนมำกจึงทำให้รำคำที่จัดจำหน่ำยไม่ดีและจำหน่ำยสินค้ำไม่ หมดยังเหลืออยู่ นำงสำวสำว์ลักษณ์ อนุ่ อนงค์รักษ์ จึงได้รเิ ร่มิ กำรแปรรูปเห็ดข้ึนในชุมชนบ้ำนหนองสำโรงซ่ึง กำรอำชีพกำรทำเห็ดกันเกือบทุกครัวเรือนโดยอำศัยประสบกำรณท์ ่ีเคยทำงำนเก่ียวกับกำรทำอำหำรมำเป็น เวลำ 5 ปี และทำงครอบครวั ก็มอี ำชีพทำรำ้ นอำหำรเป็นอำชีพเดิมอยู่แล้วและได้ศึกษำเรียนรู้เพมิ่ เติมจำกผ้รู ู้ ภมู ิปัญญำท้องถ่นิ และจำกอินเตอร์เน็ต มำประกอบกอบอีกส่วนหนงึ่ ทำใหม้ วี ิธกี ำรถนอมอำหำรเกี่ยวกับเห็ด มำกข้ึนและหลำกหลำย โดยมกี ำรทำแหนมเหด็ น้ำพริกเห็ด เห็ดสวรรคส์ มุนไพร ฯลฯ เป็นกำรแปรรูปสินค้ำ ให้มีมูลค่ำเพ่ิมมำกขึ้นและสำมำรถถนอมอำหำรให้อยู่ได้นำนและมีคุณภำพถูกหลักโภชนำกำรและส่งเสริม รำยไดใ้ หก้ บั ชมุ ชนและจดั จำหนำ่ ยตำมควำมต้องกำรของผูส้ ง่ั จุดเด่นของภูมปิ ัญญำ กำรแปรรูปเห็ดเปน็ วัฒนธรรมของประชำชนในชนบททน่ี ยิ มทำกนั เปน็ อำชพี เสริมเมือ่ เสร็จสิน้ ฤดู กำรทำไร่และสำมำรถนำมำประกอบอำหำรได้ดีและปลอดภยั จำกสำรเคมี

6 รูปภำพภูมปิ ัญญำ นำงสำวเสำว์ลักษณ์ นำมสกุล อุน่ อนงค์รักษ์ ช้ินงำนหรอื ผลงำน กำรแปรรูปเหด็ โดยใช้เหด็ ท่ชี ำวบ้ำนทำกำรเพำะเลี้ยงกนั ในชุมชน

7 คณะผู้จดั ทำ นำยนพรัตน์ แจ้งหมนื่ ไวย์ ผอู้ ำนวยกำร กศน.อำเภอจอมบึง นำงศนั สุนีย์ ศรพี รหมทอง ครูผู้ชว่ ย นำงวภิ ำ สอนผวิ ครอู ำสำสมคั ร กศน.อำเภอจอมบงึ นำยบญุ จง กิจพร้อมผล ครู กศน.ตำบลเบิกไพร