ภาคใต้

กิจกรรมนนั ทนาการ z เสนทางศึกษาธรรมชาติน้ำตกกรุงชิง ระยะเดินเทา จากศูนยบริการนักทองเที่ยวน้ำตกกรุงชิงถึงตัวน้ำตกประมาณ ภายในเขตอุทยานแหงชาติเขาหลวงมีกิจกรรมนันทนาการ 3.8 กิโลเมตร เสนทางผานปาดิบช้ืนแนนทึบ เต็มไปดวยพืช ที่นาสนใจ ดงั น้ี พรรณแปลกตานาสนใจมากมาย ระหวางทางยังมีศาลาที่พัก พรอมปายสื่อความหมายเก่ียวกับ มหาสดำ ดงชก หลุมขวาก เดินปาศึกษาธรรมชาติ ในพื้นที่อุทยานแหงชาติเขาหลวง บันไดสามข้ัน ศาลาประตูชัย หลุมพอยักษ ถ้ำประตูชัยสนาม มเี สน ทางเดนิ ปา ระยะสน้ั และเสน ทางเดนิ ปา ระยะไกล สามารถ บาส ปาชิงศาลาดงชิง ชางรองไห ปามังคุด ศาลาฝนแสนหา สอบถามรายละเอียดการเดินปาและติดตอเจาหนาที่นำทางไดท่ี และนำ้ ตกกรงุ ชงิ เสน ทางนยี้ งั เหมาะสำหรบั ดนู กดว ย ตลอดเสน ศนู ยบ รกิ ารนกั ทองเท่ียว ประกอบดว ย ทางจะพบนกปาทางใตมากมาย เชน นกโพระดกเคราเหลือง นกบ้ังรอกปากแดง นกหัวขวานลายคอแถบขาว นกปรอดอก z เสนทางสูยอดเขาหลวง ตองไตขึ้นสูเขาสูงชันไปเรื่อย ลายเกล็ด นกเขยี วปากงุม ๆ ซ่ึงบางชวงชันมาก ระหวางทางจะมีจุดนาสนใจใหแวะเท่ียว ชมเปน ระยะ ๆ ไดแก หวั เหว สวนสมรม นำ้ ตกวังอายยางลาง z เสนทางศึกษาธรรมชาติน้ำตกกะโรม โดยมีสถานีส่ือ น้ำตกวังอายยางบน กระทอมสุดทายสวนใสใน (เปน จดุ สุดทาย ความหมายเกี่ยวกับมอสส ไลเคนส มหาสดำ ไทร ปลวกรา ของสวนสมรม และเปนจุดพักคางแรมคืนแรก) สันลุงพราม เหด็ การทดแทนสงั คมพืชและพูพอน ดงทาก ลานไทร ดินถลมสันไมแดง ลาน ฮ. - หุบผาดง มหาสดำและ สามรอยยอด ดงหวายเหิงลาน ดร.ชวลิต และ ปา เมฆ ยอดเขาหลวง การเดนิ ทาง จากตัวเมืองนครศรีธรรมราชหางจากกรุงเทพฯประมาณ 800 กโิ ลเมตร สามารถเดิน ทางไดทงั้ ทางเครอื่ งบิน รถไฟ และรถยนต สวนการเดินทางไปอุทยานแหงชาติเขาหลวง น้ันเริ่มจากตัวเมืองนครศรีธรรมราช ใชเสนทางหลวง หมายเลข 4015 ไปทางอำเภอ ลานสกาประมาณ 20 กิโลเมตร จะมีปายขนาดใหญ “อุทยานแหงชาติเขาหลวง” ทางขวามือเดินทางตอ ไปอีกประมาณ 1 กโิ ลเมตรเศษ ก็จะ ถึงท่ีทำการอุทยานแหงชาติ (น้ำตกกะโรม) สำหรับผูท่ีจะ เดินทางไปยังหนวยพิทักษอุทยานแหงชาติท่ี ขล.4 (น้ำตก กรุงชิง) ใชทางหลวงหมายเลข 4016 ผานทางเขาน้ำตก พรหมโลก น้ำตกอายเขียว น้ำตกยอดเหลือง ถึงทางแยก นาเหรงเลี้ยวซาย ถึงบานหวยพานเล้ียวซายเขาเสนทาง หลวงหมายเลข 4188 รวมระยะทางประมาณ 62 กิโลเมตร มถี นนแยกเขาสหู นว ยพิทกั ษอ ุทยานแหง ชาตอิ ีกประมาณ 8 กิโลเมตร S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 99 อุทยานแหง่ ชาติภาคใต้ 99 10/12/2553 17:19:14

อุทยานแหงชาติ เขาหลัก-ลำรู แตเดิมเปนเพียงวนอุทยานปาชายทะเลเขาหลัก ซึ่งอยูใน เห็นชอบใหกองอุทยานแหงชาติสำรวจหาขอมูลเพ่ือพิจารณา ความดูแลของกองอุทยานแหงชาติ ตอมา นายสมบัติ สูงสงา จัดตั้งเปนอุทยานแหงชาติตอไปกองอุทยานแหงชาติไดส่ังการ ผูใหญบานหมูท่ี 2 ตำบลกะปง จังหวัดพังงา ไดมีหนังสือลง ใหอุทยานแหงชาติน้ำตกลำรูทำการสำรวจเพ่ิมเติม และไดรับ วันที่ 26 กันยายน 2527 เรียน นายบรม ตันเสถียร ฯพณฯ หนังสือรายงานผลการสำรวจฉบับลงวันที่ 1 กรกฎาคม 2528 รัฐมนตรีชวยวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณวาพื้นที่บริเวณ วาพ้ืนท่ีบริเวณน้ำตกลำรูและบริเวณปาตนน้ำลำธารของตำบล ตำบลกะปง จงั หวดั พงั งา นำ้ ตกลำรู เปน นำ้ ตกที่สวยงาม ตงั้ อยู ลำแกน รวมพ้นื ที่สำรวจประมาณ 150 ตารางกโิ ลเมตร มีพื้นท่ี ในเขตปาสงวนแหงชาติเทือกเขากะได บริเวณรอบ ๆ ยังมี ครอบคลุมปาสงวนแหงชาติ 7 ปา เปนปาตนน้ำลำธารที่สำคัญ สภาพปาท่ีอุดมสมบูรณ มีสัตวปานานาชนิดควรอนุรักษ ของจังหวัดพังงามีสภาพปาท่ีอุดมสมบูรณ มีจุดเดนท่ีเปน ทรัพยากรปาไมและสัตวปาไว กระทรวงเกษตรและสหกรณได เอกลักษณทางธรรมชาติหลายแหง เหมาะสมท่ีจะจัดต้ังเปน มีบันทึกลงวนั ท่ี 28 กนั ยายน 2527 ใหกรมปา ไมพจิ ารณากอง อุทยานแหงชาติได และตอมาอุทยานแหงชาติน้ำตกลำรูไดมี อุทยานแหงชาติไดมีหนังสือลงวันที่ 7 พฤศจิกายน 2527 หนังสือลงวันท่ี 31 มีนาคม 2531 ขอเปล่ียนชื่ออุทยาน เสนอกรมปาไมใหมีคำส่ังใหนายมโน มนูญสราญ เจาพนักงาน แหง ชาติใหมเ พื่อใหเ หมาะสมกบั สถานที่ และมีความหมายเดน ปาไม 4 ทำหนาที่หัวหนาอุทยานแหงชาติอาวพังงา และ ชัดกองอุทยานแหงชาติไดพิจารณาแลวจึงอนุมัติใหใชช่ือวา นายสาโรจน อยูน าน เจาพนักงานปาไม 3 ออกไปทำการสำรวจ “อุทยานแหงชาติเขาหลัก - ลำรู” ซ่ึงมาจากช่ือพ้ืนท่ีบริเวณ บริเวณดังกลาว ปรากฏวาพื้นที่ปาอุดมสมบูรณ มีจุดเดนทาง ชายทะเลเขาหลกั และนำ้ ตกลำรู ธรรมชาติหลายแหง เหมาะสมท่ีจะจัดต้ังเปนอุทยานแหงชาติ ตามหนังสือรายงานผลการสำรวจอาวพังงา ฉบับลงวันท่ี 22 อุทยานแหงชาติเขาหลัก - ลำรู ถูกประกาศใหเปนอุทยาน กมุ ภาพันธ 2528 แหงชาติตามพระราชบัญญัติอุทยานแหงชาติ พ.ศ. 2504 โดยพระราชกฤษฎีกากำหนดที่ดินบริเวณปา เทือกเขาหลัก กองอุทยานแหงชาติไดมีหนังสือเสนอกรม ปาไมใหมีคำสั่ง ปาเขาโตน ปาชายทะเลเขาหลัก ปาเทือกเขากระได ปาเขาหลัก ใหนายสังวล รัตนจันทร เจาพนักงานปาไม 3 ไปดำเนินการ ปาลำรู ปาควนหัวโตน ปาเขาพัง และปาเทือกเขา กะทะคว่ำ จัดต้ังพื้นท่ีดังกลาวเปนอุทยานแหงชาติ โดยใชชื่อวา “อุทยาน ในทองที่ตำบลคกึ คัก อำเภอตะก่ัวปา ตำบลกะปง ตำบลเหมาะ แหงชาติน้ำตกลำรู” ตอมานายเถลิง ธำรงนาวาสวัสด์ิ อำเภอกะปง ตำบลลำแกน ตำบลลำภี อำเภอทายเหมือง และ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ ไดมีบันทึกส่ังการ เม่ือวันท่ี ตำบลทงุ คาโงก อำเภอเมอื ง จงั หวดั พงั งา เนอ้ื ท่ี 125 ตารางกโิ ลเมตร 11 กุมภาพันธ 2528 ทา ยหนังสอื สถานที หารเรอื พงั งา ฉบับลง เปน อทุ ยานแหง ชาติ ซงึ่ ประกาศไวใ นราชกจิ จานเุ บกษา เลม 108 วันที่ 5 กุมภาพันธ 2528 ใหกรมปาไมสงวนปาคลองลำรูใหญ ตอนท่ี 152 ลงวันที่ 30 สิงหาคม 2534 นบั เปน อุทยานแหง ชาติ ตำบลลำแกน อำเภอทายเหมือง จังหวัดพังงา ตามท่ีนาวาเอก ลำดับท่ี 66 ของประเทศไทย ประวิทย ปาลศรี รน. ผูบัญชาการสถานีทหารเรือพังงาไดให ความเห็นชอบตามมติของสภาตำบลลำแกน อำเภอทายเหมือง ลักษณะภูมปิ ระเทศ ที่ตองการสงวนปาตนน้ำลำธารคลองลำรูใหญ ซ่ึงกรมปาไมได ใหกองอนุรักษตนน้ำทำการตรวจสอบ และไดมีการประชุมรวม พ้ืนท่ีอุทยานแหงชาติเขาหลัก - ลำรู มีลักษณะเปน ระหวางหนว ยงานทีเ่ กีย่ วขอ ง เมื่อวนั ท่ี 7 มถิ ุนายน 2528 เทือกเขาสลับซับซอนและคอนขางลาดชัน เทือกเขาที่สำคัญ ไดแก เขาหลัก เขาลำรู เขาแสงทอง เขาไมแกว และเขาปลาย บางโตะ มียอดเขาที่สูงท่ีสุด 1,077 เมตร จากระดับน้ำทะเล 100 อุทยานแห่งชาตภิ าคใต้ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 100 10/12/2553 17:19:15

มอี าณาเขตทศิ เหนอื จดอำเภอตะกวั่ ปา อำเภอกะปง จงั หวดั พงั งา เตยยา น และตะเข็บ พชื ลม ลุกที่พบตามพนื้ ดนิ ไดแก เปราะปา ทิศใตจดปาสงวนแหงชาติปาเขาหลัก - ลำแกน ปาทุงมะพราว กระทือแดง เอ้ืองหมายนา ขาคม วานงดดิน แกวหนามา อำเภอทายเหมือง จังหวัดพังงา ทิศตะวันออกจดตำบลเหมาะ ผักหนาม มะพราวนกคุม คลา คลุม เนระพูสีไทย และ อำเภอกะปง จังหวัดพังงา ทิศตะวันตกจดทะเลอันดามัน วานพังพอน สวนพืชเบียดรากท่ีพบไดแก กระโถนพระราม เปนตนกำเนิดของแมน้ำท่ีสำคัญในจังหวัดพังงาไดแก แมน้ำ พันธุไมจำพวกปาลมไดแก ฉก หมากเจ ชิง กะพอ คอ พงั งา และแมน ำ้ ตะกว่ั ปา ซง่ึ ประกอบดว ยคลองและลำหว ยเลก็ ๆ เตา รา งแดง และหวายชะโอนเขา พชื จำพวกหวายและไผ ไดแก มากมาย ไดแก คลองบางเนียง คลองบางลาโอน คลองเกา ไผเรียบ ไผผาก พืชอิงอาศัยจำพวกเฟนไดแก กระปรอก คลองลำรดู วน คลองลำรูใหญ คลองทงุ คาโงก และคลองกะปง หางสิงห เกล็ดนาคราช กูดหิน กูดหางคาง วานกีบแรด รังไก หัวอายเปด นอกจากน้ี ยังพบพืชเมล็ดเปลือยไดแก ขุนไม ลักษณะภมู ิอากาศ ซ่ึงพบตนท่ีมีขนาดใหญมาก เสนรอบวง 205 เซนติเมตร สูงประมาณ 40 เมตร และพญาไม จากขอมูลภูมิอากาศในรอบ 12 ป (พ.ศ. 2531 - 2543) ของสถานีตรวจวดั อากาศตะก่ัวปา จังหวัดพังงา ซึ่งตงั้ อยูไมหาง จากที่ทำการอุทยานแหงชาติมากนัก พบวา ปริมาณนำ้ ฝนเฉลี่ย ในพ้ืนที่แถบน้ีคอนขางสูง ปริมาณน้ำฝนเฉล่ียมากกวา 3,600 มลิ ลิเมตร/ป เดือนสิงหาคม กันยายนและตลุ าคม จะเปน เดือน ที่มีจำนวนวันที่ฝนตกสูงสุด 24 วัน อุณหภูมิเฉล่ียตลอดป 27 oC พืชพรรณและสัตวปา ปา ชายหาด เปนสังคมพืชทีข่ ้ึนอยบู ริเวณชายฝง ทะเลทเี่ ปน ดินทราย และบริเวณฝงทะเลท่ีมีโขดหินกระจายอยูทั่วไป สภาพปา โดยทว่ั ไปภายในพนื้ ทอี่ ทุ ยานแหง ชาตเิ ขาหลกั - ลำรู พันธุไมที่ขึ้นอยูในปาชายหาดจัดเปนพืชทนเค็ม เน่ืองจากไดรับ ประกอบดวย ปาดงดิบช้ืน มีพื้นท่ีขนาดใหญครอบคลุมพ้ืนที่ อิทธิพลของไอเค็มจากน้ำทะเล บริเวณชายฝงที่ติดกับทะเล อทุ ยานแหง ชาติเขาหลกั - ลำรไู วเ กอื บท้ังหมด โดยมีโครงสรา ง พนั ธไุ มท พ่ี บ ไดแ ก กระทิง หกู วาง จกิ ทะเล หยที ะเล โพกริ่ง ปาในแนวต้งั แบง เปน 3 ชั้นเรือนยอด คอื เรือนยอดช้นั บนทม่ี ี โพทะเล ปอทะเล ตีนเปดทะเล สนทะเล โกงกางหูชาง และ ความสูงประมาณ 25 - 45 เมตร ไดแก ยางขน ยางมันหมู ปรงทะเล พันธุไมเหลานี้มีความสูงไมมากนัก ลำตนคดงอ ไขเ ขียว ตะเคียนราก กระบาก กา นตอง บนุ นาค ชันรูจี เทพทา โร ทำมัง สะทิบ มังตาน พกิ ุลปา แซะ เสยี ดชอ หันชา ง สะตอ เหรยี ง สตั บรรณ มะกอกปา สะทอนรอก ตาเสอื เงาะปา และ คอเห้ีย เรือนยอดชั้นกลางมีความสูงประมาณ 15 - 20 เมตร ประกอบดวย มะปริง ยางขาว โพบาย พลับพลา ทุเรียนปา ลำปา ง มหาชัย ลางสาดปา เลือดแรด กอหนาม ชะมวง และดำตะโก เรอื นยอดชน้ั ลางมคี วามสงู ประมาณ 5 - 12 เมตร ประกอบดวย นวล นกนอน เปลา จิกเขา จิกนม พลองขาว มะเมาดง ตังตาบอด มะไฟลิง มะไฟ และผักหวานปา ในบริเวณแถบหุบเขาริมหวย ลำธาร พันธุไมที่พบเห็นไดท่ัวไป ไดแก กระทุม ลำพูปา ชมพูน้ำ และกอปน ในพื้นที่โลงมักจะ พบพรรณไมเบิกนำ้ ไดแ ก ตองแตบ เตาหลวง เมก็ และลอขาว สำหรับไมพุมท่ีพบไดแก เข็มปา ไมเทายันยาด โมกแดง คันหามเสือ ตาเปดตาไก ปอผาสาม มะเด่ือขี้นก เตยหนู ลิ้นกวาง คุยชาง เถาไฟ สะบา พริกไทยปา ยานอวดน้ำ อุทยานแห่งชาติภาคใต้ 101 S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 101 10/12/2553 17:19:16

หรือเอนเอียงไปเน่ืองจากอิทธิพลของแรงลม ไมพุมท่ีพบไดแก นอกจากน้ีพบพันธุไมปาชายเลนที่สวนสืบพันธุถูกน้ำทะเล รักทะเล พืชลมลุกท่ีทอดเล้ือยไปตามหาดทราย ไดแก พัดพามาติดที่ชายฝง สามารถงอกต้ังตัว และเติบโตอยูได ผักบุงทะเล บริเวณชายฝงที่เปนหาดทราย และบริเวณที่มีโขด ไดแก แสมทะเล ฝาดแดง ตะบูนขาว เล็บมือนาง ถ่วั ขาว พังกา หนิ กระจายอยูโดยท่ัวไป ซงึ่ อยูห า งจากฝง ขึ้นมาก โครงสรางใน หัวสุมดอกแดง โกงกางใบเล็ก โกงกางใบใหญ จีง้ำ และ แนวตัง้ ของปาแบงไดเปน 2 ประเภท คอื เรือนยอดช้ันบนสดุ มี ตาตุมทะเล ความตอเนื่องกัน ความสูงประมาณ 15 - 20 เมตร ประกอบดวย เมา หงอนไกทะเล สะเดาปก สานใหญ เน่ืองจากสภาพภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และองคประกอบ ยางขนุนนก สำโรงทุงฟา แดงเขา แซะ และมะมวงปา ของพชื พันธขุ องปา มคี วามอดุ มสมบูรณท ัง้ พืช อาหารและแหลง เรือนยอดช้ันรองสูงประมาณ 5 - 12 เมตร ประกอบดวย น้ำ จึงเปนที่อยูอาศัยของสัตวปาที่ สำคัญ ไดแก สัตวเล้ียงลูก มะพลบั ดำตะโก ลำบิดทะเล ไขเ นา พะวา ไกรทอง เลอื ดแรด ดว ยนม ประกอบดว ย เลยี งผา สมเสร็จ กระแตใต บา ง หมขี อ ยอเถื่อน เฉียงพรานางแอ มะกล่ำตน ทองหลางปา งาไซ พังพอนเล็ก กระจอน สวนคางคาวสามารถ จำแนกในกลุม เข็มชายหาด พุดปา พลองกินลูก กราง ไทร และเตยเหาะ คางคาวกินผลไม เชน คางคาวขอบหูขาวใหญ คางคาวขอบหู ไมพุมท่ีพบไดแก พลองขี้ควาย เข็มปา รามใหญ เข็มทอง ขาวกลาง คา งคาวหนา ยาวใหญ สว นคางคาวท่ี กนิ แมลง เชน โคลงเคลงขี้นก นิ้วมือพระฤๅษี และเตยหนู ไมเถาท่ีพบไดแก คางคาวมงกุฎมลายู คางคาวหนายักษทศกรรณ และคางคาว โมกเครือ เม่ือย เทพี หวายลิง ถอบแถบน้ำ พืชลมลุกท่ีทอด หูหนูมือตนี ปุม สตั วเ ลอ้ื ยคลาน ประกอบดวย กิ้งกาบนิ ปก สสี ม เลือ้ ยไปตามตนไม หรือโขดหนิ ไดแ ก ตะขาบ พวกปาลม ไดแก ก้งิ กาเขาหนามยาว ตะกวด งูแสงอาทติ ย งลู ายสอสวน งูกะปะ เตารางแดง กะพอ และหลาวชะโอนเขา พืชอิงอาศัยที่เกาะอยู และงเู ขียวหางไหมท อ งเหลือง สตั วสะเทนิ นำ้ สะเทนิ บก มกั พบ ตามตนไมหรือโขดหินไดแก นมพิจิตร กะเรกะรอนปากเปด อาศัยอยูตามแหลงน้ำขังหรือท่ีช้ืนแฉะ สัตวกลุมนี้ออกหากินใน ขา หลวงหลังลาย กระแตไตไ ม หอขา วสีดา และผักปก ไก กลางคืนไดแก อึ่งกรายลายเลอะ จงโครง กบหลังตาพับ และ อ่ึงขางดำ นก สามารถจำแนก ชนิดของนกในอุทยานแหงชาติ เขาหลกั - ลำรู ไดเ ปน 15 อันดบั 46 วงศ 108 สกุล พบได ทั่วไปในอุทยานแหงชาติ เชน เหย่ียวรุง นกออก นกเขาเขียว และนกพญาไฟใหญ สวนนกขนาดใหญ ทพ่ี บไดมี 3 ชนดิ คอื นกเงือกปากดำ นกแกก และนกกาฮงั 102 อุทยานแห่งชาติภาคใต้ ผีเสื้อกลางวัน พบสวนใหญอาศัยอยูบริเวณปาดงดิบช้ืน โดยเฉพาะอยางยง่ิ ปาดงดิบช้นื ทม่ี ลี ำหวยหรอื แองน้ำ สำหรบั ใน S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 102 พื้นที่อุทยานแหงชาติพบผีเสื้อกลางวันท่ีจัดเปนสัตวปาคุมครอง ทง้ั หมด 3 ชนดิ ไดแ ก ผเี สอื้ ถงุ ทองธรรมดา ผเี สอ้ื ถงุ ทองปก ษใ ต และผีเส้ือนางพญากอดเฟรย สวนผีเส้ือท่ีพบมากและกระจาย ท่ัวพ้นื ที่ ไดแก ผเี สื้อหางตมุ จดุ ชมพู ผีเสอ้ื หนอนมะนาว ผเี สอื้ 10/12/2553 17:19:16

หางติ่งชะออ น ผีเสอื้ ขาวแคระ ผเี สือ้ หนอนใบรกั ธรรมดา ผีเส้ือ น้ำตกโตนชองฟา มีตนน้ำเกิดจากคลองบางเนียง หนอนใบกมุ ธรรมดา ผเี สอื้ หนอนคนู ธรรมดา ผเี สอ้ื สตี าลจดุ ตาหา เปนน้ำตกขนาดใหญไหลตกจากผาหินลดหลั่นลงมา 7 ชั้น ผีเสื้อสายัณห สีตาลธรรมดา ผีเส้ือตาลหางแหลม ผีเส้ือสีอิฐ แตนิยมไปเที่ยวชมเพียงช้ันที่ 4 ซึ่งเปนชั้นน้ำตกท่ีมีหนาผาสูง ธรรมดา ผีเส้ือแพนซีสีตาลไหม ผีเส้ือสะพายขาวปกโคง ผีเส้ือ ถึง 200 เมตร สายน้ำตกจากหนาผาที่ชันประมาณ 60 องศา ฟาวาวสีตางฤดู สวนผีเสื้อที่พบคอนขางยากหรือพบไดนอย ชวงท่ีน้ำตกสวยและนาเที่ยวชมที่สุดคือ ชวงเดือนธันวาคม - ไดแก ผีเส้ือหางติ่งอิศวร ผีเส้ือรอนลมมลายู ผีเสื้อนางพญา มกราคม เพราะมีน้ำมากและไมมีอันตรายจากน้ำหลาก กอดเฟรย ผีเสื้อพระเสารใหญ ผีเส้ือเจาปา ซ่ึงผีเสื้อกลุมนี้ ก า ร เ ดิ น ท า ง สู น้ ำ ต ก ช้ั น ที่ สู ง ก ว า นี้ เ ป น เ ส น ท า ง เ ดิ น ป า สว นใหญพบไดเ ฉพาะบางฤดกู าลเทานน้ั เหมาะสำหรับผรู ักการผจญภยั และตองพักแรมกลางปา ระหวาง ทางอาจมีโอกาสพบรอยสัตวปา นกเงือก รวมท้ังพรรณไม สัตวทะเล พบบรเิ วณชายฝง อุทยานแหง ชาตเิ ขาหลัก - ลำรู หลากหลายชนิดผูสนใจตองติดตอเจาหนาท่ีนำทาง สามารถ ไดแก ปลิงดำ ปลิงขาว ปลิงลูกปด เมนหนามยาว ดาวขนนก เดินทางไปตามถนนเพชรเกษมแยกเขาบริเวณวัดพนัสนิคมใน หอยสังขหนาม หอยเบี้ยเสือดาว หอยเบี้ยอารบิก หอยนมสาว หมูบ า นบางเนยี งเปนระยะทาง 5 กิโลเมตร ทางอทุ ยานแหง ชาติ ทากปุม ปลาไหลมอเรยยักษ ปลาปากคม ปลากระทุงเหว ไดจัดเสนทางเดินปาบริเวณเทือกเขาหลักไปตามแนวสันเขาถึง ปลาขาวเมาน้ำลกึ ปลาหิน ปลาสงิ โต ปลากะรังสายฟา ปลาเกา นำ้ ตกโตนชองฟา ระยะทาง 9 กิโลเมตร หนาแดง ปลาอมไข ปลาเหาฉลาม ปลากะพงขางปาน ปลาทราย ปลาแพะ ปลากระด่ีทะเล ปลาผีเสื้อกางปลา ปลาโนรีครบี ยาว ปลาสลิดหนิ บ้ังหลงั เหลือง ปลาการต ูนสมขาว ปลานกขุนทอง ปลาเขียวพระอินทร ปลาพยาบาล ปลาตุดตู และปลาปกเปา หนามทุเรยี น แหลง ทองเที่ยว จดุ เดน และกิจกรรมนันทนาการ ท่ีนา สนใจ น้ำตกลำรู เปนน้ำตกท่ีมีความสูงขนาดกลางรวม 5 ช้ัน มนี ำ้ ไหลตลอดป สวยงามนา ชม แตน ำ้ นอ ยในหนา แลง แตล ะชน้ั เปนน้ำตกขนาดกลาง มแี องนำ้ ใหเ ลน ทีช่ น้ั 2 ชนั้ 3 และช้ัน 5 บริเวณน้ำตกปกคลุมดวยปาไผ หวาย ปาลมและเฟนหลาก น้ำตกลำพราวและน้ำตกหินลาด มีตนน้ำเกิดจากคลอง ชนิด สามารถเดินทางไปโดยใชถนนแยกจากทางหลวงหมาย ปลายบางโตะ และน้ำตกทง้ั สองอยใู นลำหวยเดียวกนั นำ้ ตกลำ เลข 4090 (อำเภอกะปง - บานกะปง - หมูบานลำรู) ผาน พราว มีช้ันน้ำตก 3 ชั้น สวนน้ำตกหินลาดมีชั้นน้ำตก 2 ช้ัน ที่วาการอำเภอกะปง ไปยงั หมบู า นลำรู 4 กโิ ลเมตร และเดนิ ทาง สามารถเดินทางไปตามทางหลวงหมายเลข 4090 แยกเขาบาน ตอ ไปยงั นำ้ ตกลำรอู กี 1 กโิ ลเมตร ทุงคาโงก 4 กิโลเมตร แลวเดนิ เทาตอไปยังน้ำตกอีกเล็กนอย S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 103 อุทยานแห่งชาตภิ าคใต้ 103 10/12/2553 17:19:17

ชายทะเลเขาหลัก เดิมพื้นท่ีบริเวณน้ีเปนวนอุทยาน ชายทะเลเขาหลัก ในสังกัดของกองอุทยานแหงชาติ ลักษณะ เปนชายฝง ทะเลและชายหาด มีทวิ ทศั นท สี่ วยงาม และเปนทีต่ ้งั ของที่ทำการอุทยานแหงชาติ อยูหางจากอำเภอตะก่ัวปามาทาง อำเภอทายเหมืองตามถนนเพชรเกษม 33 กิโลเมตร แลวแยก เขาไปเพียง 50 เมตร ประกอบดวยแหลมหิน หาดหิน และ หาดทรายอันงดงาม คลองลำรูใหญ ลักษณะเปนลำหวยขนาดใหญทีประกอบ ดวยลำหวยขนาดเล็กจำนวนมาก แตละหว ยมนี ้ำตกขนาดเลก็ ที่ สวยงาม เปน แหลงน้ำของอำเภอทา ยเหมอื ง เสนทางศึกษาธรรมชาติหาดเล็ก ระยะทาง 1.5 กิโลเมตร เริ่มจากที่ทำการอุทยานแหงชาติถึงหาดเล็ก มีสิ่งท่ีนาสนใจ ไดแก รอยเทามหัศจรรย เกิดจากหินริมชายฝงทะเลยุบตัวลง มีลักษณะเหมือนรอยเทา ทางเดินเลียบหนาผาติดทะเล มีจุดชมทิวทัศนมองเห็นหาดเขาหลักไดไกลถึงแหลมปะการัง บรเิ วณหาดเลก็ ยังมปี ะการงั ชายฝง ใหด ำนำ้ ต้ืนชมได การเดนิ ทาง 10/12/2553 17:19:17 การเดินทางสูอทุ ยานแหงชาติเขาหลกั - ลำรู สามารถเดินทางได ดังนี้ z ทางรถยนต จากกรุงเทพฯ ใชเสนทางหลวงหมายเลข 4 (ถนนเพชรเกษม) ที่ทำการอุทยานแหงชาติเขาหลัก - ลำรู อยใู กลถ นนเพยี ง 50 เมตร มีจุดสังเกต คอื ศาลพอ ตาเขาหลัก ซ่ึงเปนทส่ี กั การะของชาวบา นและบคุ คลท่ัวไป z รถโดยสารประจำทางจากสถานีขนสงสายใตมีท้ังรถ ปรับอากาศและรถธรรมดาสายกรุงเทพฯ-ภูเก็ต (สายเกา) กรงุ เทพฯ - ตะกั่วปา ซ่ึงรถโดยสารเหลาน้ีจะผานหนาที่ทำการ อุทยานชาติ นอกจากน้ียังมีรถโดยสารระยะสั้นหลายสาย เชน สายตะกวั่ ปา - ภเู กต็ สายระนอง - ภเู กต็ สายสรุ าษฎรธ านี - ภเู กต็ z เครื่องบิน จะตองใชบริการของสนามบินนานาชาติ จงั หวดั ภเู กต็ แลว โดยสารรถมาสอู ทุ ยานแหง ชาตเิ ขาหลกั - ลำรู โดยใชเสนทางตามถนนเพชรเกษมมุงหนาสูอำเภอทายเหมือง โดยอุทยานแหงชาติเขาหลัก - ลำรู จะอยูหางจากอำเภอทาย เหมืองประมาณ 33 กโิ ลเมตร 104 อุทยานแหง่ ชาติภาคใต้ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 104

อาศัยอยูจำนวนมาก ใชเวลาเดินผานถ้ำประมาณ 45 นาที น้ำตกโตนไทร เปนน้ำตกท่ีมีตลอดป มีความสูง 12 ช้ัน อีกดานหนึ่งของถ้ำเปนที่ตั้งของคายคอมมิวนิสตเกา ซึ่งมีเน้ือท่ี มีความสวยงามตามธรรมชาติและปาเขาที่อุดมสมบูรณดวย ประมาณ 1.6 ตารางกิโลเมตร ลอมรอบดวยภูเขา ซ่ึงทางเขา พรรณไมตลอดจนสตั วป า และนกชนิดตาง ๆ บริเวณนำ้ ตกจะมี คา ยเกาน้ตี อ งเขา จากถ้ำนำ้ ลอดเขาวงกแ หงเดียวเทา นัน้ ตนไทรข้ึนปกคลุมแผกิ่งกานสาขาไปท่ัว น้ำตกโตนไทรอยูหาง จากหมูบานสะพานนาค หมูที่ 5 ตำบลคลองศก อำเภอพนม จังหวัดสุราษฎรธานี ประมาณ 3.5 กิโลเมตร โดยมที างรถยนต เขาถึงหมูบานและเดินเทาตอจนถึงน้ำตก ใชเวลาประมาณ 2 ชั่วโมง อยูในความรับผิดชอบของฐานปฏิบัติการที่ (บานสะพานนาค) น้ำตกเขาวงก อยูหางจากถ้ำน้ำลอดเขาวงกประมาณ 2 กิโลเมตร เปน นำ้ ตกขนาดใหญสงู 8 ช้ัน ไหลลดหลน่ั ลงมาจาก หนาผาสูงสูลำหวยเบื้องลาง น้ำตกแหงน้ีเปนแนวตอเนื่องกับ สายน้ำที่ไหลมาจากถ้ำน้ำลอดเขาวงกโดยไหลผานพ้ืนท่ี เกษตรกรรมของผูกอการรายคอมมิวนิสตท่ีเคยตั้งอยูในพื้นท่ี ตั้งแตป พ.ศ.2512 เรียกวา “คายเขาวงก” และเปนตนน้ำของ คลองพนม อยูในความรับผิดชอบของหนวยพิทักษอุทยาน แหงชาติที่ คพ.1 (บานคลองพนม) อยูหางออกไปประมาณ 5 กิโลเมตร S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 107 น้ำตกดาวดึงส อยูใจกลางปาเขาอันสลับซับซอน แบงเปน 3 ช้นั ท่มี คี วามสวยงามและทอ งเทยี่ วไดช้ันท่ี 1 - 2 มีความสูง ประมาณ 20 เมตร กวาง 2 - 3 เมตร ช้ันที่ 3 มีความสูง ประมาณ 40 เมตร กวาง 4 เมตร และยังมีแขนง 2 ขาง สูงประมาณ 50 เมตร น่ำตกโตนใหญ ต้ังอยูที่หนวยพิทักษอุทยานแหงชาติ ที่ คพ.2 (น้ำตกโตนใหญ) อยูหางจากท่ีำการอุทยานแหงชาติ 45 กิโลเมตร เปนน้ำตกข้ันเดียว มีแองน้ำขนาดกลางให ลงเลน นำ้ อทุ ยานแห่งชาตภิ าคใต้ 107 10/12/2553 17:19:20

นอกจากน้ีอุทยานแหงชาติคลองพนมยังมีแหลงทองเที่ยวท่ี ลองแกงลำน้ำคลองพนม - บานเบญจา เร่ิมตนที่หนวย นาสนใจอีก เชน น้ำตกบางหินแดง มีชั้นเดียว อยูในความ พิทักษอุทยานแหงชาติท่ี คพ.1 (บานคลองพนม) โดยจะใช รับผิดชอบของฐานปฏิบัติการท่ี 2 (บานสะพานเตา) ระยะทาง ระยะเวลาในการลอ งแกง ประมาณ 4 ช่วั โมง ตลอด 2 ฝงคลอง เขาถึง 1.5 กิโลเมตร น้ำตกชองยูง น้ำตกโตนใหญ น้ำตก จะพบทศั นียภาพทสี่ วยงาม มีพันธพุ ชื พนั ธสุ ตั วตา ง ๆ มากมาย บางหินแดง ถำ้ ผึง้ ถำ้ นอน และถำ้ มาน เหมาะสำหรับผูที่ชอบความตื่นเตนและทาทาย ชวงระยะเวลาท่ี เหมาะสมแกการลองแกง คือ ชวงน้ำหลาก ประมาณเดือน กจิ กรรมนนั ทนาการ สิงหาคม - ธันวาคม ภายในเขตอทุ ยานแหง ชาตคิ ลองพนมมกี จิ กรรมนนั ทนาการ ลองลำน้ำคลองศก (วังมัจฉา - บานเชียวปง) เริ่มตนที่ ทน่ี าสนใจ ดังน้ี วังมัจฉาหางจากท่ีทำการอุทยานแหงชาติประมาณ 1 กิโลเมตร ซงึ่ จะไดพ บกบั ฝงู ปลามากมายหลายชนดิ เชน ปลาตะเพยี นหางแดง เดินปาศกึ ษาธรรมชาติ ในพน้ื ท่ีอุทยานแหง ชาตคิ ลองพนม ปลาแรด และปลากดหิน ตลอดสองฝงคลองจะมีภูเขาหินปูน มีเสนทางเดินปาระยะสั้นและระยะไกล สามารถสอบถาม สูงชันเปนหนาผาท่ีสวยงาม โดยจะใชเวลาในการลองลำน้ำ รายละเอียดการเดินปาและติดตอเจาหนาที่นำทางไดท่ีศูนย คลองศก ประมาณ 2 ชั่วโมง ก็สามารถชมทัศนียภาพสอง บริการนักทองเที่ยว เสนทางที่นาสนใจไดแก เสนทางศึกษา ฝงคลองที่สวยงามและสรางความประทับใจแกผูมาเยี่ยมชมได ธรรมชาติ “ตน ไมใ หญ” อยบู รเิ วณหลงั ทท่ี ำการอทุ ยานแหง ชาติ ตลอดท้ังป จุดเริ่มตนอยูหางจากท่ีทำการประมาณ 200 เมตร มีระยะทาง ประมาณ 2 กิโลเมตร ในเสนทางมีจุดเดนท่ีนาสนใจ ไดแก ชมบัวผุด พบมากบริเวณเขาหลังบา นถ้ำผึง้ หมูท ่ี 6 ตำบล “ตนกระบากขาว” วัดรอบตนได 11.65 เมตร เปนจุดเดนของ คลองศก อำเภอพนม หางจากถนนสายหลัก สุราษฎรธานี - เสนทางและมีจุดชมทิวทัศนบนโขดหินท่ีสวยงามโดดเดน ตะกัว่ ปา เขาไปชวงหลักกิโลเมตรท่ี 108 ประมาณ 4 กิโลเมตร นอกจากน้ี องคประกอบของเสนทางก็มีปาธรรมชาติท่ีสมบูรณ แลวเดินเทาตออีกประมาณ 1.5 กิโลเมตร ก็จะถึงแหลงบัวผุด มีกลุมไมขนาดใหญหลายชนิดข้ึนอยูอยางหนาแนน มีจุด ซึ่งโดยมากบวั ผุดจะบานในชวงเดอื นพฤศจิกายน - พฤษภาคม พักผอ นท่นี ารืน่ รมยในเสน ทาง ซึ่งเปนชวงที่อากาศและดินมคี วามชนื้ พอเหมาะ การเดนิ ทาง การเดินทางเขาสูอุทยานแหงชาติคลองพนมมีสอง เสนทางคือ จากอำเภอเมืองสุราษฎรธานี หรืออำเภอ ตะก่ัวปา จังหวัดพังงา ตามเสนทางหลวงหมายเลข 401 (สุราษฎรธานี - ตะกั่วปา) แยกเขาอุทยานแหง ชาติตรงหลักกิโลเมตรท่ี 90 ระยะทางประมาณ 300 เมตร ถึงทท่ี ำการอทุ ยานแหงชาติ 108 อทุ ยานแห่งชาตภิ าคใต้ 10/12/2553 17:19:21 S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 108





อุทยานแหงชาติ ตะรุเตา พุทธศักราช 2479 มีการประกาศพระราชบัญญัติกักกัน และทหารอังกฤษไดเขาปราบโจรสลัดเกาะตะรุเตาสำเร็จเมื่อป ผูมีสันดานเปนโจรผูราย กรมราชทัณฑจึงหาสถานท่ีท่ีมี พ.ศ.2489 และอีกสองปตอมา กรมราชทัณฑจึงไดยกเลิกนิคม ภูมิประเทศเหมาะสม ซึ่งในที่สุดไดเลือกเกาะตะรุเตาและจัดต้ัง ฝก อาชพี ตะรเุ ตา ข้ึนเปนทัณฑสถาน โดยเมื่อวันที่ 13 กรกฎาคม 2480 กลมุ บกุ เบกิ ของกรมราชทณั ฑภ ายใตก ารนำของขนุ พธิ านทณั ฑทยั ตอมาในป พ.ศ. 2515 กรมปาไม กระทรวงเกษตรและ ไดข นึ้ สำรวจเกาะตะรเุ ตาบรเิ วณอา วตะโละอดุ งั และอา วตะโละวาว สหกรณ จึงไดเสนอใหจัดที่ดินบริเวณเกาะตะรุเตา เกาะอาดัง เพื่อจัดทำเปน “ทัณฑสถาน” โดยฟนฝาอุปสรรคทางธรรมชาติ เกาะราวี และเกาะอน่ื ๆ ในบรเิ วณเดยี วกนั เปนอทุ ยานแหง ชาติ นานัปการเปนเวลา 11 เดือน งานบุกเบิกจึงส้ินสุดลงหลังจาก ซ่ึงสภาบริหารคณะปฏิวัติไดมีมติเม่ือวันที่ 19 ตุลาคม เดือนมิถุนายน 2481 เกาะตะรุเตาก็เปนทัณฑสถานและเปน 2515 ชอบในหลักการ ดังน้ัน ในเดือนมีนาคม 2516 นิคมฝกอาชีพของนักโทษเด็ดขาด และนักโทษผูมีสันดานเปน นายเต็ม สมิตินันท ผูเช่ียวชาญทางพฤกษศาสตรปาไม ผูราย ตอมาไดมีพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตหวงหามที่ดินบน นายไพโรจน สวุ รรณากร หวั หนา กองอุทยานแหงชาติ และคณะ เกาะน้ี เพื่อประโยชนแกการราชทัณฑโดยประกาศใน จงึ ไดเ ดนิ ทางไปสำรวจเกาะตะรเุ ตา เกาะอาดงั - ราวี และหมเู กาะ ราชกิจจานเุ บกษา เลม 56 หนา 566 ลงวนั ที่ 29 พฤษภาคม ใกลเคียง ปรากฏวา เปนหมูเกาะท่ีมีความสวยงาม 2482 ปลายป พ.ศ.2482 รัฐบาลไดสงนักโทษการเมืองจากคดี อุดมสมบูรณไปดวยทรัพยากรธรรมชาติ มีสภาพธรรมชาติท่ี กบฏบวรเดช (พ.ศ.2476) และกบฏนายสิบ (พ.ศ.2478) นาสนใจ เหมาะแกการจัดตั้งเปนอุทยานแหงชาติทางทะเล จำนวน 70 นาย มายังเกาะตะรุเตา ซ่ึงถูกกักบริเวณไวท่ี ซึ่งคณะกรรมการอุทยานแหงชาติไดมีมติในการประชุมเม่ือวันท่ี อาวตะโละอุดงั 1 สิงหาคม 2516 ใหดำเนินการจัดต้ังเกาะตะรุเตาเปนอุทยาน แหงชาติโดยเร็ว กองอุทยานแหงชาติกรมปาไมไดมีคำสั่งให จากสงครามสงครามเอเชียบูรพา (พ.ศ.2484 - 2488) นายบญุ เรอื ง สายศร นกั วชิ าการปา ไมต รี และนายปรชี า รตั นาภรณ เกาะตะรุเตาถูกตัดขาดออกจากแผนดินใหญ เกิดปญหา นักวิชาการปาไมตรี ไปดำเนินการจัดตั้งเกาะดังกลาวเปน ขาดแคลนอาหาร ยา และเครื่องใชตาง ๆ ตนป พ.ศ.2487 ผู อุทยานแหงชาติ และกรมปาไมไดดำเนินการขอถอนสภาพจาก คุมนักโทษไดทำตัวเปนโจรสลัดเขาปลนสะดมเรือบรรทุกสินคา การเปนเขตหวงหามเพื่อการราชทัณฑในบริเวณที่ดินดังกลาว ชาวไทยและตางประเทศท่ีแลนผานไปมา ในที่สุดรัฐบาลไทย จัดต้ังเปนอุทยานแหงชาติ โดยไดมีพระราชกฤษฎีกากำหนด ทีด่ นิ เกาะตะรเุ ตา เกาะอาดัง เกาะราวี และเกาะอ่นื ๆ ในทองท่ี ตำบลเกาะสาหราย อำเภอเมือง จังหวัดสตูล เปนอุทยานแหง ชาติตะรุเตา รวมเนื้อท่ีประมาณ 1,490 ตารางกิโลเมตร ซ่ึงประกาศในราชกิจจานุเบกษา เลม 91 ตอนที่ 68 ลงวันที่ 19 เมษายน 2517 นบั เปน อทุ ยานแหงชาติ ลำดับที่ 8 ของไทย และในป พ.ศ.2525 อุทยานแหงชาติตะรุเตา ไดรับการยกยอง จากองคการ UNESCO ใหเปนมรดกแหงอาเชียน (ASEAN Heritage Parks and Reserves) อทุ ยานแห่งชาติภาคใต้ 109 S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 109 10/12/2553 17:19:22

ลกั ษณะภูมปิ ระเทศ มีอายุ ประมาณมหายุค Cambrian สวนทางดานตะวันออก และเหนอื ของตวั เกาะจะเปน หนา ผาสงู ชนั ของพวกหนิ ปนู สเี ทา - ดำ “ ตะรุเตา ” เปนคำท่ีเพ้ียนมาจากคำวา “ ตะโละเตรา” มีลักษณะเปนชั้น ๆ ในหินชุด Thung Song Group มีอายุ ในภาษามลายู แปลวา มีอาวมาก ตั้งอยูในบริเวณชองแคบ ประมาณยุค Ordovician มะละกาในทอ งทะเลอันดามนั ภาคใตต อนลางของไทย หา งจาก ทาเทียบเรือปากบารา อำเภอละงู จังหวัดสตูล ประมาณ 22 เกาะอาดงั - ราวี อยหู า งจากเกาะตะรเุ ตาไปทางทศิ ตะวนั ตก กิโลเมตร ในระหวา งเสนรุงที่ 6o 28’ 10” - 6o 43’ 21” เหนือ ประมาณ 40 กิโลเมตร เกาะอาดงั เกาะราวี เกาะบาตวง และ และเสนแวงที่ 99o 08’ 07” - 99o 43’ 21” ตะวันออก เกาะหลีเปะ เทือกเขาสวนใหญเปนหินแกรนิตและมีหิน มีอาณาเขตดานทิศใตจดประเทศมาเลเซีย และทิศเหนือจด ควอรตไซต และหินดินดานประกอบอยูประปราย เกิดในยุค อุทยานแหงชาติหมูเกาะเภตรา ทิศตะวันออกและทิศตะวันตก Cretacious โดยเกาะอาดังมีเน้ือท่ี 29.78 ตารางกิโลเมตร จดทะเลอนั ดามนั สภาพพ้ืนที่เปนเทือกเขาสูงครอบคลุมเน้ือที่เกือบท้ังหมด ของเกาะ ยอดเขาสูงสุดมคี วามสูงจากระดับนำ้ ทะเล 703 เมตร อุทยานแหงชาติตะรุเตา ประกอบดวยเกาะใหญนอย 51 บริเวณโดยรอบริมเกาะเปนหนาผาสูงชัน มีท่ีราบเฉพาะบริเวณ เกาะ มีเกาะท่ีมีขนาดใหญ 7 เกาะดวยกัน คือ เกาะตะรุเตา เหนือชายหาดตาง ๆ เพียงเล็กนอยเทานั้น สำหรับเกาะราวีมี เกาะอาดัง เกาะราวี เกาะหลีเปะ เกาะกลาง เกาะบาตวง และ เน้ือที่ 28.44 ตารางกิโลเมตร สภาพพ้ืนที่เปนเทือกเขา เกาะบิสสี โดยจัดแบงออกเปนหมูเกาะใหญ ๆ ได 2 หมูเกาะ สลับซับซอน มีความสูงเฉล่ียจ ากระดับน้ำทะเลประมาณ คอื หมูเ กาะตะรเุ ตา และหมูเ กาะอาดัง - ราวี 460 เมตร พ้นื ที่มีความลาดชันสูง มีท่ีราบนอย เกาะตะรุเตา เปนเกาะที่ใหญท่ีสุด มีเน้ือท่ี 152.01 ในบริเวณเกาะตะรุเตา คุณสมบัติของดิน เปนดินชุด ตารางกโิ ลเมตร สภาพพื้นทส่ี ว นใหญเ ปน ภูเขามคี วามลาดชันสงู ระยอง ดินชุดรือเซาะ ดินชุดทาจีน ดินชุดระนอง ดินสัมพันธ ยอดเขาที่สูงท่ีสุด สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 708 เมตร ชุดคอหงสกับชุดระนอง และดินบริเวณที่ลาดชัน ซ่ึงมีวัตถุตน สวนชายฝงทางดานตะวันออกของเกาะสวนมากจะเปนหนาผา กำเนิดดินเปนหินปูนและหินทราย ลักษณะของเน้ือดินสวน สูงชันสลับกับอาวและหาดทรายโคลน ทางดานตะวันตกจะ ใหญจะเปนดินทราย โดยเฉพาะในตอนกลางของเกาะตะรุเตา มีหนาผา แตเฉพาะทางดานเหนือบริเวณแหลมตันหยงมะระ สวนในตอนเหนือและตะวันออกของเกาะจะเปนดินรวน ซ่ึงมี (ดานทิศเหนือของเกาะ) มีท่ีราบอยูเปนหยอม ๆ ทางเทือกเขา วัตถุตนกำเนิดดินเปนหินปูน ดินสวนใหญมีการระบายน้ำดี หลังอาว อาวท่ีสำคัญไดแก อาวพันเตมะละกา อาวสน ยกเวนบริเวณคลองพันเตมะละกา ซ่ึงดินจะมีการระบายน้ำเลว อา วมะขาม อา วตะโละอดุ งั และอา วตะโละวาว อา วตา ง ๆ เหลา น้ี เนื่องจากบริเวณน้ีชุดดินเปนดินชุดทาจีนซ่ึงเปนดินเค็มท่ีเกิด มีคลองและลำธารไหลผานออกสทู ะเล มที ีร่ าบเล็กนอยเกาะตะรุ จากวัตถุตนกำเนิดดินถูกพัดพามาโดยน้ำเค็ม ในบริเวณเกาะ เตา ประกอบดว ยหินยคุ Lower Paleozoic Rocks ทางดาน อาดังคุณสมบัตขิ องดนิ เปน ดนิ ชดุ ระนอง ดนิ ชดุ ระยอง และดิน ฝงตะวันตกและใตของ ตัวเกาะจะเปนหินทรายสีน้ำตาลแดง บริเวณท่ีลาดชนั ซ่งึ มีวตั ถตุ น กำเนดิ ดนิ เปนหินควอรตไซต และ มีช้ันของหินดินดานแทรกสลับในชุดหิน Tarutao Group วัตถุตนกำเนิดดิน เปนหินแกรนิต ลักษณะเนื้อดินเปนดินรวน มีดินทรายทางดานตะวันออกเฉียงเหนือ บริเวณแหลมตันหยง บากูและบริเวณชายหาดตาง ๆ โดยดินมีคุณสมบัติในการ ระบายน้ำดีถึงดีมาก และในบริเวณเกาะราวี คุณสมบัติของดิน เปนดินชุดระยองและดินบริเวณท่ีลาดชันซ่ึงมีวัตถุตนกำเนิดดิน เปนหินควอรตไซตและหินแกรนิต โดยมีคุณสมบัติของดินโดย ท่วั ไปเชนเดียวกบั เกาะอาดงั แหลงน้ำในอุทยานแหงชาติตะรุเตา สามารถจำแนกออกได เปน 2 ประเภทใหญ ๆ ไดแก น้ำทะเล และน้ำจืด โดยเปน พื้นที่น้ำทะเลประมาณ 1,264 ตารางกิโลเมตร หรือ 85 110 อุทยานแห่งชาตภิ าคใต้ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 110 10/12/2553 17:19:22

เปอรเซ็นต ของเน้ือที่ทั้งหมด เกาะตะรุเตามีลุมน้ำที่สำคัญ 3 ลักษณะภูมอิ ากาศ แหงดวยกัน ไดแก ลุมน้ำตอนเหนือของเกาะ เปนพื้นท่ีรับน้ำ ลุมน้ำเหนืออาว ตะโละอุดัง ลุมน้ำบริเวณอาวตะโละลีงาย อุทยานแหงชาติตะรุเตามีสภาพอากาศที่ชุมช้ืนแบบ ซึ่งประกอบดวยพื้นท่ีรับน้ำท่ีกอกำเนิดคลองพันเตสอหราดไหล Tropical Monsoon Climate ไดรับอิทธิพลจากลมมรสุม ลงหาดทรายบริเวณอาวจากลุมน้ำอาวตะโละลีงายกอใหเกิด ตะวนั ตกเฉียงใตอยางเต็มที่ รวมทัง้ มรสุมตะวันออกเฉยี งเหนือ คลองสำคัญ 2 คลอง คือ คลองหินงาม และคลองตะโละ ทำใหมีฝนตกตลอดป และมีชวงฤดูฝนยาวนานกวาฤดูแลง โตะโปะ สำหรับลุมน้ำเหนือ อาวตะโละอุดัง เปนลุมน้ำขนาด ในชวงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนพฤศจิกายนจะไดรับอิทธิพล ใหญท่ีสุดในเขตอุทยานแหงชาติ มีคลองตะโละอุดังกำเนิดขึ้น จากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต ทำใหลมชายฝงคอนขางแรง จากเทือกเขาสูงสองแนวตอนกลาง ของเกาะตะรเุ ตา และคลอง มีการกอตัวของคล่ืนลมในทะเลรุนแรงและมีฝนตกชุกใน บอทอ ทางทศิ ตะวนั ออกของคลอง ตะโละอุดัง นอกจากนี้ดา น ปรมิ าณมาก สำหรบั เดอื นธนั วาคมถงึ เดอื นมนี าคม เปน ชว งฤดแู ลง ตะวันออกและดานเหนือของเกาะมีลำน้ำคลองหมากหลอดและ ไดรับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ คลื่นลม สงบ ลำธารสายสนั้ ๆ ซงึ่ มนี ำ้ ไหลเฉพาะ ฤดฝู นไหลลงอา วตะโละวาว และไมมีฝนตกมากนัก ฝนจะตกมากท่ีสุดในเดือนกันยายน สว นในคลองพันเตมะละกามลี ำธาร นำ้ จดื สองสายไหลลงไปปน รองลงมาในเดือนตุลาคม และตกนอยที่สุดในเดือนกุมภาพันธ กับทะเลในคลอง ทำใหเกิดน้ำกรอยเปนบริเวณกวางตลอด อุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุด 39oC อุณหภูมิเฉล่ียต่ำสุด 19oC ลำคลองประมาณ 2 กิโลเมตร เกาะอาดัง มีลำธารน้ำจืดทไี่ หล โดยอุณหภมู สิ งู สดุ ในเดือนเมษายนและต่ำสุดในเดอื นมิถนุ ายน ลงสูอ าวตะโละอาเยยี ง อาวตะโละรปี า อา วตะโละโปะยะ อาวตะโละแลและ และอาวตะโละลันจา และเกาะราวี มีลำธาร พชื พรรณและสัตวปา สายส้ัน ๆ ไดแก ลำธารอาวตะโละปะเลียน อาวตะโละปะตัย ปาหยัง อาวตะโละลากา อา วตะโละกหู ยด และอา วตะโละปะตัย ราโงย S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 111 สภาพปา ของอทุ ยานแหง ชาติตะรเุ ตาสามารถจำแนกออกได เปน 7 ประเภท ไดแก ปาดงดิบ ประกอบดวย หงอกคาง ยางปาย ยางเสียน เคี่ยมคะนอง มังคาก หลุมพอ เสียดชอ ตะเคียนหนิ สะเดาปก สะเหร่ยี ง หมากนางลิง ระกำ ปดุ คางคก ไพลดำ ขาหลวงหลังลาย ลิ้นแรด เฟนกานดำ และนาคราช ปา ผสมผลัดใบ/ปาเขาหินปนู ประกอบดว ย รักขาว แคยอดดำ งิ้วปา รัง พลับดง ตะแบกแดง ไทรยอยใบทู ขอย สมกบ มะเฟองชาง ปอขนุน สลัดไดปา ขาวสาร เปลาน้ำเงิน เข็มขน เถาขม้นิ เตารา งแดง แกว หนา มา บกุ หิน เปราะปา เถาวลั ยดวน ขไ้ี กย าน วานหางนกยงู เฟนราชินี หญาขา วปา และรองเทา นารี ดอกขาว ปา ชายหาด ประกอบดว ย เสมด็ ชนุ เสมด็ ขาว ลำบดิ วา ไทรข้ีไต จิกเล กระทิง หูกวาง สนทะเล ตีนเปดทะเล สำเภา อุทยานแห่งชาตภิ าคใต้ 111 10/12/2553 17:19:23

หวา หนิ โกงกางหชู า ง ปอทะเล ขนั ทองพยาบาท โพทะเล รกั ทะเล สัตวปาท่ีพบในอุทยานแหงชาติตะรุเตาสามารถจำแนกออก คนทิสง พุทราทะเล ดอกดิน ใบตอกาน จอกบวาย ไดเปน สัตวเล้ียงลูกดวยน้ำนม จำนวนท่ีพบ 30 ชนิด กำแพงเจ็ดชั้น เถาอรคนธ กระแตไตไม ผักบุงทะเล ถั่วคลา ประกอบดวย หมูปา กระจงควาย กระจงเล็ก ลิงลม ลิงแสม เกลด็ นาคราช ผกั ปก ไก พลบั พลงึ ปรงทะเล ชุมเห็ดเล ลำเจยี ก คางแวนถ่ินใต นากใหญขนเรียบ เมนหางพวงใหญ อีเห็น เครือพูเงิน โนรา และหัวรอยรู ปาพรุ ประกอบดวย จิกนา ธรรมดา บา ง กระรอกบินแกม สแี ดง หนทู อ งขาว คา งคาวขอบ จิกน้ำ ตีนเปดเล็ก กะลิง เตารางแดง หมากอาดัง กะลุมพี หูขาวกลาง คางคาวหนายักษสามหลืบ และคางคาวแวมไพร หญา สามคม กระจดู ผกั แขยง กระถนิ นา หญา เขม็ ไสป ลาไหล แปลงเลก็ นก จำนวนทพี่ บ 268 ชนดิ ประกอบดว ย นกยางเขยี ว ผักขาเขียด ผักบุง ปาชายเลน ประกอบดวย เหงือกปลาหมอ นกยางทะเล นกออก นกเดาดิน นกลุมพู นกเขาใหญ ดอกมวง ฝาดดอกแดง ฝาดดอกขาว ขลู ตาตุมทะเล นกกระปูดใหญ นกกระเตน็ ใหญปก สนี ำ้ ตาล นกจาบคาหัวเขยี ว หลุมพอทะเล ตะบูนขาว ตะบูนดำ เล็บมือนาง ถ่ัวขาว ถั่วดำ นกตะขาบดง นกแก็ก นกหัวขวานสี่น้ิวหลังทอง นกแอนใหญ พังกาหัวสุมดอกแดง พังกาหัวสุมดอกขาว โปรงขาว โปรงแดง หวั ตาขาว นกแอน บา น นกปรอดคอลาย นกแซงแซวหางบว งใหญ โกงกางใบเล็ก โกงกางใบใหญ ลำพู ลำแพนทะเล แสมขาว นกขมิ้นทายทอยดำ นกเขียวคราม อีกา นกกางเขนบาน แสมทะเล แสมดำ สำมะงา หวายลงิ และจาก ไมแ คระ/ไมพมุ นกเดาลมดง นกอีเสือสีน้ำตาล นกเอี้ยงสาริกา นกขุนทอง ประกอบดว ย ปรงเขา สา นใหญ ไกรทองหรือพิกุลทอง ชะแอง นกจับแมลงสีนำ้ ตาลอกเทา นกกินปลีอกเหลือง นกกาฝากทอง ขนหนอน ตง่ิ ต่ัง หญา หนตู น หญาหางนกยูง เอน็ อา นอย และ สีสม และนกเอ้ียงถ้ำ สัตวเล้ือยคลาน จำนวนที่พบ 30 ชนิด เนียมนกเขา และ ปารุนสอง ประกอบดวย ทุงฟา ตีนเปด ประกอบดวย ตะกวด เหี้ย งูเหลือม งูจงอาง งูกะปะ งูเขียว กระทมุ ตอกใบใหญ ต้ิวขาว หวาเขา ชนั ยอด ตองแตบ เพกา ตุกแก งูเขียวหางไหมทองเขียว งูพังกา งูสามเหลี่ยม มังตาน ตีนนก มะเมาขน หนาดใหญ นกนอน พลับพลา ปอ งูทับสมิงคลา งูเหา งูปลองทอง แย ตุกแกบาน และเตาหับ เตา ไห พดุ นำ้ โคลงเคลงขน้ี ก ถอบแถบเครอื หมามุย เดอื ยดิบ สัตวสะเทินน้ำสะเทินบก ประกอบดวย กบน้ำกรอย กบภูเขา กาพมุ หญายายเภา และสาบเสือ กบหนอง อ่ึงอางบาน คางคกบาน จงโครง และคางคกไฟ แมลงและอื่น ๆ ประกอบดว ย ผีเส้อื มรกตธรรมดา ผเี สื้อลาย ขีดเงินลายขอ ผีเสื้อสะพายขาวปกโคง แมลงปอ บึ้ง หิ่งหอย เห็บกวาง ตั๊กแตนตำขาว จิงโจน้ำ มดแดง มดตะนอย และ มดดำ พืชและสัตวทีพ่ บในแหลงน้ำไดแก สาหรา ยเหด็ หหู นู โลมา หัวขวดธรรมดา โลมาหัวขวดมลายู โลมาหัวบาตรครีบหลัง เตา มะเฟอง เตา ตนุ เตากระ เตาหญา ปลากระเบน ปลาการตนู ปลาเหลอื งปลอ ง ปลาผเี สอื้ ปากยาวขอบตาขาว ปลาผเี สอ้ื ปากยาว 112 อทุ ยานแหง่ ชาตภิ าคใต้ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 112 10/12/2553 17:19:23

ปลาสินสมุทร ปลาสิงโต ปลาโนรี ปลากะรัง ปลาลิ้นหมา ปะการังและสัตวทะเลอ่ืน ๆ ที่พบในอุทยานแหงชาติ หัวแหลม ปลาปกเปา ปลาอมไข ปลาทราย ปลาเกากะรัง ทาง ทะเล ไดแ ก ปะการังลายกลบี ดอกไม ปะการงั ดอกกะหลำ่ ปลาขางเหลือง ปลากระบอกหัวส่ิว ปลากะพงแดงหางปาน ปะการังผิวเกลด็ นำ้ แขง็ ปะการังเขากวาง ปะการงั โตะ ปะการัง ปลาเห็ดโคน ปลาสีกุนขางเหลือง ปลาหางแข็งบั้ง ปลามงแซ แปรงลางขวด ปะการังลายลูกฟูก ปะการังชองหินออน ปลาฉลามหนูใหญ ปลาตีน หอยเปาฮ้ือ หอยฝาชี หอยมงกุฎ ปะการังโขด ปะการังนิ้วมือผิวขรุขระ ปะการังสมองรองส้ัน หอยลูกขาง หอยนมนาง หอยทับทิม หอยตาวัว หอยน้ำพริก ปะการงั วงแหวน ปะการงั รงั ผ้งึ ปะการงั สมอง ปะการังดาวใหญ หอยข้ีกา หอยข้ีนก หอยเจดียขาว หอยมือผี หอยสังขเขา ปะการังดาวเล็ก ปะการังชองหนาม ปะการังรังผึ้ง ปะการัง หอยสังขปก หอยเบ้ีย หอยเทาชาง หอยหนายักษ หอยมะระ หนามขนุน ปะการังดอกไมทะเล ปะการังดอกเห็ด ปะการัง หอยปน ปก ผม หอยสังขปน หอยขมนำ้ ลกึ หอยโมฬ หอยเงาะ บูมเมอแรง ปะการังกาแล็กซ่ี ปะการังแผนเปลวไฟ ปะการัง หอยทะนาน หอยเตาปูน หอยมวนพลู หอยวงเวียน ผักกาดหอม ปะการังเคลือบหนาม ปะการังหนวดถั่ว ปะการัง หอยกระตา ยขาว หอยจอบ หอยปก นก หอยมกุ กวาง หอยพดั ลาย ลกู โปง ใหญ ปะการงั จาน ปะการงั ถว ยสสี ม ปะการงั กงิ่ นำ้ ตาลเขยี ว หอยนางรมฝาหนาม หอยตะไบ หอยมือหมี หอยมือแมว ปะการังไฟ ปะการังสีน้ำเงิน ปะการังผิวยูยี่ ปะการังรองหนาม หอยคราวรี หอยมือเสือ หอยตลับ หอยเสียบ หอยทราย ปะการังออน กัลปงหา ดากทะเล ล่ินทะเล เพรียงหัวหอม หอยตานน หอยขี้กา หอยงวงชาง หอยเจดีย หอยกระดุม แมลงสาบทะเล หนอนตัวแบน ปลาดาวทะเล อีแปะทะเล ปลิง หอยตุกแก หอยแมลงภู หอยพล่ัว หมึกกระดอง หมึกกลวย สายสะดือ พลับพลึงทะเล หอยเมนหนามดำ หอยเมนหนาม ปูหิน ปูเสฉวน ปูมา ปูลม ปูกามดาบ ปูแสม ปูกระดุม กั้ง ลาย ทากดิน ตาลปดทะเล แมงกะพรุน บัวทะเล ดาวเปราะ กงุ มงั กร กงุ ชแี ฮ และกงุ นาง และดาวหนาม สัตวน้ำจืดไดแก ตะพาบน้ำ ปลาซิวใบไผ ปลาซิวควาย ปลากระดี่นาง ปลากระทิงดำ ปลาเสือพนน้ำ ปลาหัวตะก่ัว ปลาดุกดาน ปลาดุกลำพัน ปลาหมอไทย ปลาชอน ปลากาง ปลากริมขางลาย ปลาตูหนา หอยโขง หอยขม ปูน้ำตก กงุ กามกราม กงุ ฝอย และกงุ นำ้ ตก แหลงทองเทยี่ วและจดุ เดน ทน่ี า สนใจ เกาะตะรุเตา เปนเกาะขนาดใหญ นอกจากจะมีหาดทราย สวยงามตามอาวตาง ๆ และสถานที่ประวัติศาสตรแลว ยังปกคลุมดวยปาดงดิบชื้นที่สมบูรณ มีนกเงือกอาศัยอยูเปน จำนวนมาก โดยเฉพาะนกแกก บนเกาะมสี ถานทท่ี นี่ าสนใจเชน z อาวพันเตมะละกา เปนท่ีต้ังของที่ทำการอุทยาน แหงชาติตะรุเตา หาดทรายขาวสะอาด เน้ือทรายละเอียด มีความลาดชันนอย ชายหาดมีความยาวถึง 1 กิโลเมตร เหมาะสำหรับเดินชายหาด เลนน้ำทะเล และกางเต็นทพักแรม ดานหลังท่ีทำการอุทยานแหงชาติมีทางเดินขึ้นเขาชันสู จุดชมทิวทัศนผาโตะบู อยูสูงจากระดับน้ำทะเล 60 เมตร ใชเวลาเดินเพียง 20 นาที เปนจุดชมทิวทัศนท่ีมีทัศนวิสัย กวางไกล มองเห็นหมูเกาะใหญนอ ยในทะเลสตลู S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 113 อทุ ยานแหง่ ชาติภาคใต้ 113 10/12/2553 17:19:24

z คลองพันเตมะละกา บริเวณริมคลองเปนปาชายเลน สภาพสมบูรณ ซ่ึงมีตน โกงกางใหญขนึ้ อยอู ยา งหนาแนน และมี จุดทนี่ า สนใจอยทู ่ี ถำ้ จระเข ซ่ึงอยูปลายคลอง หางจากทที่ ำการ อุทยานแหงชาติประมาณ 2 กิโลเมตร ตองใช เวลานง่ั เรอื เขาไป ประมาณ 20 นาที ไปจอดที่ทาเทียบเรือหนาถ้ำ แลวเขาไปชม ความงามของหินงอกหินยอย และเสาหิน ถ้ำลึกประมาณ 300 เมตร มีน้ำไหลผานทะลุไปถึงอีกดานหนึง่ z อาวจาก อาวเล็ก ๆ ติดตอกับอาวพันเตมะละกา หาดทรายขาวสะอาด ยาวประมาณ 1 กิโลเมตร เหมาะสำหรับ เดินเลนพักผอน อาวเมาะและ อยูถัดจากอาวจาก หางจาก ที่ทำการอุทยานแหงชาติประมาณ 4 กิโลเมตร หาดทรายขาว มีดงมะพราวสวยงาม มีที่พักสำหรับรับรองผูท่ีสนใจ อาวสน ตั้งอยูถัดจากอาวเมาะและไปทางทิศใต อยูหางจากที่ทำการ อุทยานแหงชาติประมาณ 8 กิโลเมตร เปนท่ีตั้งของหนวย พิทักษอุทยานแหงชาติที่ ตต.4 (อาวสน) มีจุดกางเต็นทและ บรกิ ารอาหาร หองน้ำ - หองสุขา หาดทรายสขี าวเปน อา วรปู โคง มีความยาว ประมาณ 4 กิโลเมตร เปนที่วางไขของเตาทะเล มหี าดหิน น้ำตกขนาดเลก็ นำ้ ตกลูดู อยหู างจากที่ทำการหนว ย พิทกั ษอ ุทยานแหงชาตปิ ระมาณ 3 กิโลเมตร และนำ้ ตกโละโปะ อยูหางจากท่ีทำการหนวยพิทักษอุทยานแหงชาติประมาณ 5 กิโลเมตร น้ำตกท้ังสองเปนน้ำตกขนาดเล็กท่ีสวยงามเหมาะแก การเดินปาศึกษาธรรมชาติ อาวมะขาม เปนที่จอดเรือประมง ขนาดเล็ก มีน้ำจืดสนิท ปาสมบูรณ มีสัตวปาและนกชุกชุม เปน ท่ีต้ังของหนว ยพิทักษอุทยานแหง ชาตทิ ่ี ตต. 3 (อาวมะขาม) 114 อุทยานแหง่ ชาติภาคใต้ z อาวตะโละอุดัง ซ่ึงอยูทางทิศใตของเกาะตะรุเตา อยูหางจากเกาะลังกาวี ประเทศมาเลเซีย ประมาณ 8 กโิ ลเมตร S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 114 อดตี เปน ทก่ี กั ขงั นกั โทษการเมอื ง กบฏบวรเดชและกบฏนายสบิ สมัยสงครามโลกครั้งท่ี 2 เปนท่ีต้ังของหนวยพิทักษอุทยาน 10/12/2553 17:19:24

แหงชาติท่ี ตต. 2 (ตะโละอุดัง) อาวตะโละวาว อยูทางดาน ตะวันออกของเกาะตะรุเตา เปนพื้นที่ประวัติศาสตรของสถานท่ี ต้ังนิคมฝกอาชีพและทัณฑสถานของนักโทษเด็ดขาด นักโทษ กักกันระหวางป พ.ศ. 2480 - 2490 คงพบเห็นแตมูลดิน ซากปรักหกั พงั ของส่ิงกอสรา งและสุสาน 700 ศพ เปน ทีต่ ัง้ ของ หนวยพิทักษอุทยานแหงชาติท่ี ตต. 1 (ตะโละวาว) อาวฤๅษี เปน อาวเล็ก ๆ มถี ำ้ ไวหลบฝน และปะการังสำหรบั การดำผิวนำ้ เกาะกลางและเกาะไข หางจากเกาะตะรุเตาไปทางทิศ อทุ ยานแห่งชาติภาคใต้ 115 ตะวนั ตกราว 25 กโิ ลเมตร จะพบเกาะกลางและเกาะไขเ คยี งคกู นั ช่ือเกาะกลางน้ันสืบเน่ืองจากตำแหนงซ่ึงอยูกึ่งกลางระหวางเกาะ 10/12/2553 17:19:25 ตะรุเตาและเกาะอาดัง สวนที่ช่ือเกาะไขนั้นเพราะหาดทราย อันขาวสะอาดของเกาะน้ีเปนท่ีวางไขของเตาทะเลน่ันเอง นอกจากหาดทรายที่งดงามแลวยังมีซุมประตูหินประติมากรรม ที่ธรรมชาตสิ รางสรรคใ หโ ดดเดน ตรงึ ใจผูพบเหน็ ทกุ คน เกาะอาดงั ในอดตี เปน ทซี่ อ งสมุ ของโจรสลดั ปลน สะดมเรอื มีหาดทรายขาวละเอียดสวยงามและมีแนวปะการังรอบเกาะ บริเวณหาดแหลมสนเปนที่ต้ังของหนวยพิทักษอุทยานแหงชาติ ท่ี ตต. 5 (แหลมสน) มีที่พักแรมและรานอาหารไวใหบริการ น้ำตกโจรสลัด เปนน้ำตกขนาดเล็ก มีแองน้ำไวเก็บน้ำใชได ตลอดทั้งป ผาชะโด อดตี เปน จดุ สงั เกตการณของกลุมโจรสลัด เพื่อเขาโจมตีเรือสินคา เปนจุดท่ีสามารถชมทิวทัศนของทอง ทะเลและความงามของเกาะหลเี ปะ เกาะราวี มหี าดทรายสขี าวละเอียดงดงาม เงียบสงบ มแี นว ปะการังอยรู อบ ๆ เกาะเหมาะแกก ารกางเต็นทพ กั แรม ซง่ึ จะได บรรยากาศใกลชิดกับธรรมชาติมาก เปนที่ตั้งของหนวยพิทักษ อุทยานแหงชาติท่ี ตต.6 (หาดทรายขาว) และหนวยพิทักษ อุทยานแหง ชาติที่ ตต.7 (ตะโละปะเหลียน) S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 115

การเดนิ ทาง โดยท่ีอุทยานแหงชาติตะรุเตาตั้งอยูกลางทะเลลึก อีกทั้งไดรับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต ทำใหทองทะเลในชวง ฤดูมรสุมมีคล่ืนลมแรง เปนอันตรายตอการเดินเรือ ดังนั้น ชวงระยะเวลาที่เหมาะสมการเดินทางไปเยือนอุทยานแหงชาติ คือชวง ระหวา งเดอื นธันวาคม - เมษายน และอทุ ยานแหง ชาติตะรุเตาจะปด การทอ งเทีย่ วในชวง 16 พฤษภาคม - 31 ตุลาคม ของทุกป สำหรับการเดินทางสอู ุทยานแหง ชาติ ขอแนะนำการเดนิ ทางดังตอ ไปน้ี z จากกรงุ เทพฯ ถึงหาดใหญ จงั หวัดสงขลา สามารถเดนิ ทางโดยรถไฟ รถโดยสาร และเครื่องบนิ z จากกรงุ เทพฯ ถงึ จงั หวัดสตลู เดินทางโดยรถโดยสารปรบั อากาศ และรถโดยสารประจำทางเสนตรงั - สตูล ถึงอำเภอละงู ขึน้ รถสองแถวมายังทาเทียบเรอื ปากบารา การเดินทางจากหาดใหญไปยงั ทาเรอื ปากบารา ตำบลปากน้ำ อำเภอละงู จังหวัดสตูล ออกเดนิ ทางวนั ละ 3 เทย่ี ว เวลา 07.00, 11.00 และ 15.00 น. รถจอดใหบ รกิ ารท่ีหอนาฬก า หรอื เดนิ ทางโดยรถตปู รับอากาศจาก หาดใหญ - ปากบารา มรี ถออกทุกหนงึ่ ช่วั โมง โดยใหบริการทกุ วนั ระหวา งเวลา 06.00 - 16.00 น. รถจอดบรเิ วณบา นพกั พนกั งาน การรถไฟหาดใหญ รถออกทุกคร่ึงช่ัวโมง นอกจากน้ี สามารถเดินทางโดยรถแท็กซ่ี จากหาดใหญ - ละงู รถจอดหนาที่ทำการ ไปรษณียหาดใหญ ถนนรัถการ และหนาโรงแรมเปรสซิเดนท แลวน่ังรถสองแถวจากละงูไปยังปากบารา ระยะทางประมาณ 10 กิโลเมตร กรณเี ดินทางจากจังหวดั สตลู ใชท างหลวงหมายเลข 416 (สตูล - ตรงั ) ถึงอำเภอละงเู ล้ียวเขาทางหลวงหมายเลข 4052 (ละงู - ปากบารา) ประมาณ 12 กิโลเมตร จะถงึ ทาเรือปากบารา สามารถเดินทางโดยรถแท็กซี่ซง่ึ จอดเยื้องธนาคารกรุงเทพฯ ไปยงั อำเภอละงู จากนั้นนั่งรถสองแถว ตอไปยงั ทา เรอื ปากบารา ในชว งฤดูกาลทอ งเที่ยวมเี รอื โดยสารไปเกาะตะรุเตาทุกวัน หรือใชว ธิ ีเชา เหมาลำไปได เกาะตะรุเตาอยูหางจากทาเรือปากบารา ประมาณ 22 กิโลเมตร ใชเวลาเดินทางประมาณชั่วโมงคร่ึง สำหรับการ เดนิ ทางโดยเรือไปยังเกาะตะรุเตา และเกาะอาดงั มีรายละเอยี ดการใหบ รกิ ารดงั นี้ z ทาเรอื ปากบารา - อาวพนั เตมะละกา เกาะตะรเุ ตา - เกาะอาดัง โดยเรอื ยนตโดยสารประจำทางใหบรกิ ารเทีย่ วไป 10.30 น. ถึง เกาะตะรุเตา 12.00 น. จากตะรเุ ตาไปเกาะอาดังออกเวลา 13.00 น. และเท่ยี วกลบั 09.00 น. z ทาเรอื ปากบารา - อา วพนั เตมะละกา เกาะตะรเุ ตา โดยเรือยนตโ ดยสารประจำทาง เท่ยี วไป 15.00 น. น. ถึงเกาะตะรเุ ตา 16.30 น. เทยี่ วกลับ 09.00 น. และ 13.00 น. z ทาเรือตำมะลัง - อาวตะโละวาว เกาะตะรุเตา - เกาะอาดัง โดยเรือดวน (เฟอรร )ี่ เทย่ี วไปออกจากทา เรอื 10.00 น. ถงึ อา วตะโละวาว เกาะตะรเุ ตา 10.30 น. ถึงอาดงั - หลีเปะ 12.00 น. เทย่ี วกลับออกจากอาดัง - หลเี ปะ 14.00 น. ถงึ อา วตะโละวาว 15.00 น. ถงึ ทาเรือตำมะลงั 15.30 น. นอกจากน้ียังมีเรือทองเที่ยวแบบเหมาลำสำหรับใหบริการกลุมทัวรโดยเฉพาะ กำหนดการเดินทางขึ้นอยูกับผูประกอบการนำเที่ยว โดยทั่วไปจะพักคางแรมที่เกาะตะรุเตา เกาะอาดัง หรือเกาะหลีเปะ อัตราคาบริการข้ึนอยูกับกับจำนวนนักทองเท่ียว ขนาดเรือ การบริการ และจดุ ทอ งเท่ียว S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 117 อุทยานแห่งชาตภิ าคใต้ 117 10/12/2553 17:19:26

อุทยานแหงชาติ ใตรมเย็น ในอดีตเขาชองชางเคยเปนฐานท่ีม่ันของพรรคคอมมิวนิสต เบ้ืองตน ประกอบดวยสำนักงานปาไมเขตสุราษฎรธานี ไดสง แหงประเทศไทย (พคท.) เพราะภูมิประเทศเปนเทือกเขาสลับ รายงานผลการสำรวจน้ำตกเหมืองทวด ต้ังอยูท่ีบานเหมืองทวด ซับซอ น ในป พ.ศ. 2508 ทางราชการเร่มิ เขาทำการปราบปราม หมูท่ี 2 ตำบลลำพูน อำเภอบานนาสาร จังหวัดสุราษฎรธานี แตความยากลำบากตอการเขาสูพื้นท่ีทำใหกองกำลังของ พคท. ซึ่งมีความสวยงามตามธรรมชาติ โดยขอใหจัดต้ังเปนอุทยาน เตบิ โตข้นึ กวา เดิมมาก ในป พ.ศ. 2514 - 2516 ทางราชการจึง แหงชาติ และตอมาสภาตำบลลำพูน อำเภอบานนาสาร ไดมี ทำการปราบปรามอยางหนักและตอเน่ือง แตสภาพเหตุการณ หนงั สอื ลงวนั ท่ี 28 มกราคม 2530 ผาน นายพาสกร จรูญรตั น และสภาพพื้นที่เปนอุปสรรคทำใหการปราบปรามไมไดผลเต็มท่ี และนายสุทธิพร โพธ์ิเพ็ชร สมาชิกสภาผูแทนราษฎรจังหวัด ทำใหหมูบา นชองชา งกลายเปนหมูบ านปดอยูภายใตอ ิทธิพลของ สุราษฎรธ านี มีหนังสือลงวันที่ 2 กุมภาพันธ 2530 ถึงพลเอก พรรคคอมมิวนิสตแหงประเทศไทย ในปตอ ๆ มามีเหตุการณ หาญ ลีนานนท รัฐมนตรีวาการกระทรวง เกษตรและสหกรณ การตอสูที่สำคัญหลายครั้ง อาทิ พระองคเจาวิภาวดีรังสิตถูก ขอใหทางราชการสนองความตองการของประชาชนในเขตพ้ืนท่ี ลอบปลงพระชนมขณะประทับอยูบนเครื่องบินเฮลิคอปเตอร ตำบลลำพูน อำเภอบานนาสาร ไดจัดตั้งอุทยานแหงชาติข้ึน เหตกุ ารณส งั หารนายสวสั ด์ิ พันเกษม รองผวู า ราชการจังหวดั ในทอ งทบี่ า นปลายนำ้ เหนอื หมทู ่ี 1 ตำบลลำพนู อำเภอบา นนาสาร สุราษฎรธ านี ในป พ.ศ. 2520 และการปลน สะดมรถทีส่ ถานี ซ่ึงมี “น้ำตกหนานดาดฟา” ท่ีมีความสวยงามตามธรรมชาติ พุนพิน จังหวัดสุราษฎรธานี ในป พ.ศ. 2522 ทำใหราษฎรใน กรมปาไมจึงไดมีคำส่ังให นายสมควร หิรัญสาลี เจาพนักงาน จงั หวดั สรุ าษฎรธ านขี วญั เสยี หวาดผวาเสย่ี งตอ ความตายมาตลอด ปาไม 4 ไปทำการสำรวจ เบ้ืองตนบริเวณปาสงวนแหงชาติ คลองน้ำเฒา ทองที่ตำบลลำพูน อำเภอบานนาสาร จังหวัด ตอมา พลเอกหาญ ลีนานนท แมทัพภาคท่ี 4 ไดใชแผน สรุ าษฎรธ านี และในพน้ื ทีอ่ ำเภอและจังหวัดใกลเคยี ง ปรากฏวา ปฏบิ ตั ิการณ “ใตร มเยน็ ” เขาปราบปราม พคท. ในเขตจงั หวัด ในบริเวณดังกลาวมีสภาพพ้ืนท่ีสวยงามและมีจุดเดนทาง สุราษฎรธานี โดยเมื่อวนั ที่ 16 กมุ ภาพนั ธ 2525 ไดใชกำลังจาก ธรรมชาติหลายแหง ตลอดจนมีประวัติศาสตรการสูรบกับ กองทัพแหงชาติอันประกอบดวย ขาราชการทหาร ตำรวจและ พรรคคอมมิวนิสตแหงประเทศไทยในอดีตมา เหมาะสมท่ีจะ พลเรือน กระทำการกวาดลางครั้งใหญ ในครงั้ นัน้ ใชเ วลาเพยี ง จัดตั้งเปนอุทยานแหงชาติ ตามรายงานผลการสำรวจลงวันท่ี 10 วัน ก็สามารถปราบปรามไดสำเร็จและใชเวลา อีกประมาณ 4 พฤษภาคม 2530 กองอุทยานแหง ชาติ กรมปาไม จงึ ดำเนิน 3 เดือน ในการเคลียรพื้นที่และยึดคายใหญๆ อาทิ คาย การจดั ตง้ั อุทยานแหงชาตใิ ตร ม เยน็ ขึ้น โดยนำชือ่ ของ “ยุทธการ นปถ.508 คาย 511 และคายบริวารตางๆ จนกระทั้งในวันท่ี ใตรมเย็น” มาเปน มงคลนามของอุทยานแหงชาติแหง น้ี 1 มิถุนายน 2525 ทางราชการไดประกาศใหประชาชนเขาไป ประกอบอาชีพในพน้ื ทท่ี ่ีอยูอ าศยั เดิมตอไปไดต ามปกติ ปจ จบุ ัน อทุ ยานแหงชาติใตร มเย็นไดรบั การประกาศใหเ ปน อุทยานแหงชาติตามพระราชบัญญัติอุทยานแหงชาติ พ.ศ.2504 ในเดือนมกราคม พ.ศ. 2526 กองอุทยาน แหงชาติไดรับ แลวประกอบดวยพ้ืนท่ีทั้งหมด 425 ตารางกิโลเมตร โดยได แจงจาก นายทวี พูนผล ผูใหญบานหมู 2 (เกาะแตน) ตำบล ตราพระราชกฤษฎีกากำหนดที่ดินปาไชยครามปาวัดประดู ตลงิ่ งาม อำเภอเกาะสมุย จงั หวดั สรุ าษฎรธานี และนายไพบูลย แปลงที่สอง และปาคลองน้ำเฒา ในทองที่ตำบลชางซาย เศวตมาลานนท หัวหนาอุทยานแหงชาติหมูเกาะอางทองวาท่ี อำเภอกาญจนดิษฐ ตำบลทุงเตา ตำบลลำพูน ตำบลพรุพี บริเวณเขาชองชาง อำเภอบานนาสาร มีน้ำตกขนาดใหญหลาย อำเภอบานนาสาร และตำบลบานสอง อำเภอเวียงสระ จังหวัด แหงสวยงามมาก กองอุทยานแหงชาติจึงไดทำการสำรวจ 118 อุทยานแหง่ ชาตภิ าคใต้ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 118 10/12/2553 17:19:27



สุราษฎรธ านี ซ่งึ ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เลม 108 ตอนที่ ลกั ษณะภมู อิ ากาศ 245 ลงวนั ที่ 31 ธันวาคม 2534 เปนอทุ ยานแหง ชาติ ลำดับท่ี 73 ของประเทศไทย สภาพภูมิอากาศของอุทยานแหงชาติใตรมเย็น โดยท่ัวไป อยูภายใตอิทธิพลของลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต อุณหภูมิ ลกั ษณะภูมิประเทศ โดยเฉลี่ยของพ้ืนที่ในแตละชวงของปเปล่ียนแปลงไมมากนัก อุณหภูมิสูงสุดในเดือนเมษายน อุณหภูมิต่ำสุดในเดือน อุ ท ย า น แ ห ง ช า ติ ใ ต ร ม เ ย็ น มี ส ภ า พ ภู มิ ป ร ะ เ ท ศ เ ป น มกราคมและกมุ ภาพันธ และมคี าเฉลย่ี ตลอดป ประมาณ 26oC เทือกเขาสลับซับซอนทอดตัวในแนวเหนือ - ใต มีความยาว ปริมาณน้ำฝนรายปไมนอยกวา 1,600 มิลลิเมตร โดยปริมาณ ประมาณ 40 กิโลเมตร จากทิศเหนือในเขตอำเภอกาญจนดษิ ฐ น้ำฝนเฉล่ียรายเดือนมากท่ีสุดในเดือนพฤศจิกายน ชวงเดือนท่ี จังหวัดสุราษฎรธานี จรดทิศใตท่ีตอเนื่องกับพื้นที่ราษฎรในเขต มีปริมาณน้ำฝนเฉล่ยี ตำ่ สดุ คือ เดอื นกมุ ภาพันธ อำเภอบานนาสาร และอำเภอเวียงสระ จังหวัดสุราษฎรธานี ประกอบดวยเขาโคกงาย เขาขุนหว ยสิทธ์ิ เขาไทร เขาญวนเฒา พชื พรรณและสตั วป า เขาไมไผ เขาเหล็ก เขาหนามเตย เขาคีรีหลน เขาลา เขาพรุกำ เขาปลายหน มียอดเขาสูงสุดคือ ยอดเขาหนอง สูงประมาณ 1,530 เมตรจากระดับน้ำทะเล เปนแหลงกำเนิดของตนน้ำ ลำธาร มลี ำคลองทสี่ ำคญั หลายสาย เชน คลองฉวาง คลองลำพนู คลองก่ิงยาว คลองแคระ คลองตาเพชร คลองกงเสียด ในพื้นที่ดานทิศตะวันตกมีภูเขาหินปูนกระจายอยูบางสวน โดย เฉพาะในเขตอำเภอบา นนาสาร จังหวดั สรุ าษฎรธานี จึงเกิดเปน ถ้ำทสี่ วยงามนา พิศวง พ้ืนที่อุทยานแหงชาติใตรมเย็นสามารถจำแนกสังคมพืช ออกไดเปน 3 ประเภทหลัก ไดแ ก ปาดงดบิ ชนื้ เปน สงั คมพืช สวนใหญของอุทยานแหงชาติใตรมเย็นครอบคลุมพื้นที่ ประมาณ 325 ตารางกิโลเมตร หรือรอยละ 75 ของพ้ืนที่ โดยจะอยูตั้งแตบริเวณท่ีเปนฟนที่ราบหรือท่ีมีความสูงของพื้นท่ี ไมมากนัก ต้ังแต 300 - 1,000 เมตรจากระดบั นำ้ ทะเล เปน ปา ท่ีอยูในบริเวณท่ีมีความช้ืนสูง โดยมากพบตามหุบเขาและ รมิ หว ย และอาจแบง เปนสงั คมยอยไดตามลกั ษณะของความสูง จากระดับน้ำทะเลปานกลางของพื้นที่ และชนิดของพืชพรรณท่ี ขึ้นอยูได 2 ลักษณะ คือ ปาดงดิบชื้นในพ้ืนท่ีต่ำ ขึ้นอยูใน บริเวณที่เปนพื้นที่ราบริมหวย และหุบเขา พ้ืนท่ีอยูสูงจากสูง จากระดับน้ำทะเลปานกลาง ประมาณไมเกิน 300 เมตร โครงสรา งของปามีอยู 3 ระดับ ชนั้ เรอื นยอด เรอื นยอดชนั้ บน สูง 30 - 50 เมตร พันธุไมสำคัญ ทีพ่ บไดแ ก ยาง ตะเคยี นทอง ไขเขียว ตะเคียนทราย พะยอม และหลุมพอ เรือนยอดไมชั้น สอง มีความสูงตั้งแต 15 - 30 เมตร พันธุไมที่พบไดแก ยางแรด สานขน เรือนยอดไมชั้นสามมีความสูงประมาณ 5 - อุทยานแห่งชาตภิ าคใต้ 119 S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 119 10/12/2553 17:19:28

15 เมตร พันธุไมที่พบไดแก ชมพูปา คอแลน ไฟกา และชก นก สำรวจพบประมาณ 133 ชนิด เชน นกตะขาบทุง พืชพน้ื ลางประกอบดว ยพืชในวงศข งิ ขา หวาย ชนิดตา ง ๆ เชน นกกก เหย่ียวรุง นกกระปูดใหญ นกเงือกปากดำ นกเงือก หวายกำพวน หวายแดง หวายเล็ก และปาดงดิบชื้นเชิงเขา หัวหงอก นกแซงแซวหางบวงเล็ก นกเขียวคราม นกตีทอง เปนปาท่ีเกิดอยูในบริเวณที่สูงจาก ระดับน้ำทะเลปานกลาง นกบั้งรอกแดง นกอีวาบตั๊กแตน นกหัวขวานแดงลาย นกหวา มากกวา 300 เมตร แตไ มเ กิน 1,000 เมตร โครงสรางของปา มี และนกเขาเขียว สัตวเล้ือยคลาน ท่ีพบในพ้ืนที่อุทยานแหงชาติ อยู 3 ระดับชั้นเรือนยอด เรอื นยอดชัน้ บนสูง 30 - 50 เมตร ไดแก เตาหวาย เตานา เตาหก เตาเหลือง ตะพาบแกมแดง พันธุไมสำคัญท่ีพบไดแก ยางปาย ยางแดง และยางเสียน ตะกวด เห้ีย กิ้งกาบินปกสีสม กิ้งกาบินคอดำ กิ้งกาหัวแดง เรือนยอดไมช นั้ สองมีความสูงตงั้ แต 15 - 30 เมตร พันธุไมท่ี จิ้งเหลนดินจดุ ดำ จิ้งเหลนบาน จ้งิ จกหางแหลม ตกุ แกบา น พบไดแ ก พญาไม กอเรยี น กอ เล็ก และสังเกยี ด เรือนยอดไม งูสิงหางดำ งูเขียว หัวจ้ิงจก งูเขียวบอน และงูเหลือม และ ชั้นสามมีความสูงประมาณ 5 - 15 เมตร พนั ธุไมท่ีพบไดแ ก สัตวสะเทินน้ำสะเทินบก สวนใหญพบเห็นไดงายในชวงฤดูฝน สมโหลก และกระเบาลิง พืชพ้ืนลาง ประกอบดวย พืชในวงศ ในชวงหนาแลงมักหลบซอน หรือจำศีล ที่พบไดแก กบทูด เฟน ขิงขา หวายชนดิ ตาง ๆ เชน หวายปเู จา หวายข้ไี ก หวาย กบหนอง จงโครง เขียดตะปาด เขียดจกิ องึ่ กราย คางคกเลก็ ผึ้ง หวายข้ีเสียน และหวายแซมา และอึ่งอางบาน ปาดงดิบเขา เปนพื้นที่ปาท่ีอยูเหนือระดับน้ำทะเลต้ังแต แหลงทอ งเท่ียว จุดเดน 1,000 เมตรขึ้นไป สวนใหญอยูบริเวณตอนกลางและบริเวณ และกจิ กรรมนนั ทนาการทนี่ าสนใจ สันเขาดานตะวันออกของอุทยานแหงชาติ ความสูงของพื้นท่ีใน ระดับน้ีจะขึ้นถึงยอดเขาที่มีเมฆหมอกปกคลุมอยูเกือบตลอดป น้ำตกดาดฟา เปนน้ำตกท่ีมีขนาดใหญและสูงท่ีสุดใน คือ บริเวณยอดเขาหนอง มคี วามสงู ประมาณ 1,530 เมตรจาก จังหวัดสุราษฎรธานีมี 22 ชนั้ ชั้นสูงสดุ มีหนาผาสูงชนั ประมาณ ระดับนำ้ ทะเลปานกลาง เปน บรเิ วณท่ีมีความช้นื สูง อณุ หภมู ิต่ำ 80 เมตร ในฤดูฝนน้ำตกจะมีน้ำมากไหลพร่ังพรูเต็มหนาผาดู สังคมไมที่พบมักมีลำตนเต้ียและคดงอ ช้ันเรือนยอดจะเสมอ ราวกับไหลลงมาจากฟากฟา จงึ ไดช่ือวา “น้ำตกดาดฟา” ตั้งอยู เปนระดับเดียวกัน ตามลำตนมีมอสสและเฟนเกาะอยูหนาแนน ในทองท่ี หมูท ี่ 7 ตำบลลำพนู อำเภอบา นนาสาร บรเิ วณน้ำตก และ ปารุนหรือปาเหลา เปนสังคมพืชที่เกิดจากการ ทดแทน สภาพธรรมชาติเดิม ภายหลังการถูกทำลาย สวนใหญอยู บริเวณเขตอุทยานแหงชาติทางดานทิศตะวันตก พันธุไมที่ สำคญั เปน พืชเบกิ นำจำพวก ปอหูชาง ทุง ฟา หัวกา พังแหรใหญ ลอ และกะลอขน อุทยานแหงชาติเปนแหลงที่อยูอาศัยของสัตวปาจำนวน ไมนอย แตเนื่องจากพื้นที่โดยรอบอุทยานแหงชาติไดถูกทำลาย เปล่ียนสภาพเปนพ้ืนที่เกษตรกรรม และชุมชนอยูอาศัย ทำให สัตวปาถูกลาและแหลงที่อยูอาศัยถูกจำกัด สัตวปาขนาดใหญ หลายชนิดสูญพันธุและกำลังจะสูญพันธุ สัตวท่ีเหลืออยูสวน มากจึงเปนสัตวขนาดกลางจนถึงขนาดเล็กซ่ึงสามารถจำแนก ชนิดออกไดเปน สัตวเลี้ยงลูกดวยนม ชนิดพันธุสัตวท่ีพบ ประเภทนี้ไดแก ชางปา สมเสร็จ ซึ่งเปนสัตวขนาดใหญที่ยัง หลงเหลืออยู สัตวขนาดกลางจำพวก เสือ เลียงผา หมีควาย แมวปา ชะนี เกง กระจง หมูปา และสัตวขนาดเล็ก เชน กระรอก อน เลก็ เมน หางพวง และอเี ห็นขางลาย 120 อทุ ยานแห่งชาติภาคใต้ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 120 10/12/2553 17:19:28

ดาดฟาเปนปาดงดิบชึ้นสภาพสมบูรณ มีตนไมสูงใหญจำนวน น้ำตกสามหาเจ็ด เปนน้ำตกท่ีสวยงามมาก มี 1 ช้ัน มาก สวนตามพ้ืนลางก็มีเฟน หวาย ขึ้นหนาแนน หางจาก สูงประมาณ 44 เมตร มีน้ำไหลตลอดป ตองเดินเทาเขาไป จงั หวดั สุราษฎรธ านี 45 กโิ ลเมตร 3 กิโลเมตร น้ำตกต้งั อยใู กลกับคา ย 357 อดตี เปน คายพักของ ผูกอการรายคอมมิวนิสตต้ังอยูบริเวณหนวยพิทักษอุทยานแหง ชาติที่ รย.3 (คลองตาล) ในทองท่ีหมูที่ 17 ตำบลบานสอง อำเภอเวียงสระ หางจากจงั หวดั สุราษฎรธ านี 75 กิโลเมตร น้ำตกเหมืองทวด เปนน้ำตกท่ีรูจักกันแพรหลายในเขต น้ำตกเพชรพนมวัฒน เปนน้ำตกที่สวยงาม มี 1 ช้ัน อำเภอบานนาสาร มี 7 ชั้น ช้ันสูงสุดสูงประมาณ 20 เมตร สูงประมาณ 30 เมตร บริเวณน้ำตกมีหนาผาหิน เปนหินช้ัน บริเวณ นำ้ ตกรม รนื่ มีแอง น้ำสวยงาม ต้ังอยูใ นทองที่บานเหมอื ง มีลักษณะแปลกตาดูงดงาม ตองเดินเทาเขาไป 300 เมตร ทวด หมูที่ 1 ตำบลเพ่ิมพูนทรัพย อำเภอบานนาสาร หางจาก ต้ังอยูบริเวณหนวยพิทักษอุทยานแหงชาติที่ รย.4 (เพชรพนม จงั หวดั สุราษฎรธานี 55 กโิ ลเมตร วัฒน) ในทองที่หมูที่ 4 ตำบลปารอน อำเภอกาญจนดิษฐ หา งจากจังหวัดสุราษฎรธ านี 45 กโิ ลเมตร S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 121 น้ำตกคลองน้ำเฒา เปนน้ำตกที่สวยงามมาก มีน้ำไหล ตลอดป สูงประมาณ 35 เมตร บริเวณน้ำตกมีหนาผาหิน เปนหินชั้นกวางมีลักษณะแปลกตาดูงดงาม ตองเดินเทาเขาไป ประมาณ 900 เมตร นำ้ ตกคลองนำ้ เฒา มีจำนวน 2 ช้ัน ช้ันท่ี อทุ ยานแหง่ ชาตภิ าคใต้ 121 10/12/2553 17:19:29

2 มีน้ำไหลลาดลงมาเปนสามสายสวยงามมาก ต้ังอยูที่หนวย นำ้ ตกคลองคนั เบด็ เปน นำ้ ตกทสี่ วยงามมาก มจี ำนวน 7 ชน้ั พิทักษอุทยานแหงชาติชั่วคราว (พรุกำ) ในทองที่หมูท่ี 14 ชนั้ สงู สดุ สงู ประมาณ 20 เมตร บรเิ วณนำ้ ตกมหี นา ผา หนิ เปน ชน้ั ๆ ตำบลบา นสอง อำเภอเวยี งสระ มีลักษณะงดงามตา ตองเดนิ เทาเขา ไปประมาณ 500 เมตร ตง้ั อยูบริเวณหนวยพิทักษอุทยานแหงชาติช่ัวคราว (พรุกำ) ในทองทีห่ มูท่ี 14 ตำบลบานสอง อำเภอเวียงสระ 122 อทุ ยานแหง่ ชาติภาคใต้ ถ้ำเหมก เปนถ้ำหินปูน ไมกวางมากแตมีเพดานถ้ำสูง ภายในถำ้ มีผ้ึงหลวงเกาะทำรังเปน จำนวนมากทกุ ป ถ้ำน้ี อยใู กล S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 122 กับน้ำตกดาดฟา ตั้งอยูในทองที่หมูท่ี 7 ตำบลลำพูน อำเภอ บานนาสาร ถำ้ ขมนิ้ หรอื ถ้ำเหม็น เปน ถำ้ หินปูนมขี นาดกวางใหญมาก มีหินงอกหินยอยท่ีสวยงาม และเปนท่ีอยูอาศัยของคางคาว จำนวนมาก ภายในถ้ำไดจัดเสนทางศึกษาธรรมชาติระยะทาง 1,250 เมตร ถ้ำขม้ินตั้งอยูบริเวณหนวยพิทักษอุทยานแหงชาติ ที่ รย.5 (ถำ้ ขมน้ิ ) ในเขตตำบลนาสาร อำเภอบานนาสาร ถ้ำปลา เปนถ้ำหินปูนขนาดใหญ เปนถ้ำน้ำลอดทะลุใต ภเู ขา ยาวประมาณ 1 กิโลเมตร ทะลุจากภูเขาดานตะวันออกสู ดานตะวันตก มีคูหาขนาดใหญที่มีหินงอกหินยอยสวยงาม อยใู กลกับถ้ำขมน้ิ เขาหนอง เปนภูเขาที่สูงที่สุดในจังหวัดสุราษฎรธานี สูงประมาณ 1,530 เมตรจากระดับน้ำทะเล มีเมฆหมอก ปกคลุมยอดเขาตลอดป บนยอดเขามหี นองนำ้ มเี นื้อที่ประมาณ 8,000ตารางเมตร มีพันธุไมปาดงดิบชื้นและปาดงดิบเขา มีมอสสและตะไครน้ำเกาะตามลำตนไม อากาศหนาวเย็น การเดินทางเร่ิมตนจากลานจอดรถบริเวณท่ีทำการอุทยานแหง ชาติลักษณะเปนวงกลมวนกลับมายังจุดเร่ิมตน สภาพเสนทาง ตองเดินเลียบลำธารแลว ไตระดับความลาดชันขึ้นไปประมาณ 60 องศา เม่ือถึงจุดสูงสุดแลว เดินลัดไหลเขาผานน้ำตก สวยงามจำนวน 22 ชน้ั ใชเวลาเดนิ ทาง 3 วัน 2 คืน 10/12/2553 17:19:29

สันเย็น เปนแนวสันเขาดานตะวันออกของอุทยานแหงชาติ คาย 180 เปนคายที่ผูกอการรายคอมมิวนิสต เคยใชวาง มีความยาวประมาณ 40 กิโลเมตร มองจากระยะไกลจะเปน กำลังสำหรับซุมโจมตีทหาร จุกองกำลังไดถึง 300 คน สภาพ แนวเขาเรียบเสมอเปนทิวยาวบนสนั เขา มรี ะดับความสงู 1,000 พ้ืนทเ่ี ปน ปา ไผ มหี นา ผาหินเต้ยี ๆ เปน เพงิ ถ้ำ ปจจบุ นั ยงั พอมี - 1,300 เมตรจากระดับน้ำทะเล มีสัตวปาและพันธุพืชหลาย รอยรอยในอดีตหลงเหลืออยูบาง เชน รองรอยการระเบิดหิน ชนิดท่ีไมสามารถพบเห็นตามปาเบื้องลางรวมถึงพันธุไม และ เพื่อขยายเพิงถ้ำที่พัก คาย 180 ตั้งอยูท่ี คลองน้ำเฒา ตำบล กลวยไมปา ท่หี ายาก บา นสอง อำเภอเวยี งสระ ควรติดตอขอเจา หนา ที่นำทาง เสนทางศึกษาธรรมชาติเขาหนามเตย อยูบริเวณที่ต้ัง โครงการจุฬาภรณพัฒนา 8 จุดเร่ิมตนเสนทางเดินอยูบริเวณ ดานหลังศาลาทรงงานไปสิ้นสุดที่บริเวณคายพักแรมจุฬาภรณ ระยะทางประมาณ 2 กิโลเมตร จะไดศึกษาระบบนิเวศของ ปาดงดิบชื้นซึ่งมีความหลากหลายทางชีวภาพสูง มีพันธุไม เชน ยาง มะไฟ หวาย ระกำ และเฟน ใชเ วลาเดนิ ประมาณชว่ั โมงครง่ึ การเดินทางจากจังหวัดสุราษฎรธานีใชทางหลวงจังหวัด หมายเลข 4009 กอ นถงึ บานนาสารจะมีทางแยก นอกจากนอี้ ทุ ยานแหง ชาตยิ งั มแี หลง ทอ งเทยี่ วและกจิ กรรม ที่นา สนใจอื่นอีกไดแ ก บอนำ้ รอน และการเดินปาระยะไกลจาก เขาหนองไปสันเย็นในชวงเดือนธันวาคมถึงพฤษภาคมปดการ ทองเที่ยวและพักแรมประจำปในแหลงทองเที่ยว น้ำตกดาดฟา นำ้ ตกเหมอื งทวด นำ้ ตกสามหา เจด็ นำ้ ตกเพชรพนมวฒั น และ เสนทางศึกษาธรรมชาติระยะไกลเขาหนองสันเย็น ระหวาง 15 สงิ หาคม - 15 ธันวาคม ของทกุ ป การเดินทาง จากจังหวัดสุราษฎรธานี ไปตามเสนทางหลวงหมายเลข 4009 (สรุ าษฎรธ านี - บา นนาสาร) ระยะทาง 33 กโิ ลเมตร ถงึ บานเฉยี งพรา ตรงขามโรงเรียนควนสุบรรณ เลยี้ วซา ย ไปตามถนน รพช. อกี 15 กโิ ลเมตร ถงึ ทีท่ ำการอุทยาน แหงชาติและน้ำตกดาดฟา ซ่ึงตั้งอยูในทองที่หมูที่ 7 ตำบลลำพูน อำเภอบานนาสาร จงั หวดั สรุ าษฎรธ านี S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 123 อทุ ยานแห่งชาติภาคใต้ 123 10/12/2553 17:19:30

อุทยานแหงชาติ ทะเลบัน ในป 2519 นายอารีย วงศอารยะ ผวู า ราชการจังหวัดสตูล และปา ควนบอน้ำ ทองทตี่ ำบลควนสตอ อำเภอควนโดน และ ในขณะน้ัน ไดเล็งเห็นความสำคัญของพื้นท่ีปาบริเวณน้ีจึงไดมี ตำบลเกตรี ตำบลบา นควน ตำบลปยู ู อำเภอเมอื ง จงั หวัดสตลู หนังสือลงวันท่ี 29 ตุลาคม 2519 เสนอ กรมปาไมใหดำเนิน รวมพื้นท่ี 196 ตารางกโิ ลเมตร การสำรวจและจัดตั้งพ้ืนที่ดังกลาวเปนอุทยานแหงชาติ กองอุทยานแหงชาติจึงไดมีบันทึกลงวันที่ 24 พฤศจิกายน ลกั ษณะภมู ิประเทศ 2519 เสนอกรมปาไม อนุมัติให นายตระกูล ทรัพยมณี นัก วิชาการปา ไม 5 เขา ไปดำเนนิ การสำรวจพน้ื ทป่ี า บรเิ วณหนองนำ้ พ้ืนที่ปาทางดานทิศใตของจังหวัดสตูลบริเวณชายแดนของ ทะเลบนั และพ้ืนท่ีปาใกลเคียง พบวา สภาพปามีความสวยงาม ประเทศกับรัฐเปอรลิส ประเทศมาเลเซีย เปนพ้ืนที่ปาที่มีความ และอุดมสมบูรณไปดวยทรัพยากรธรรมชาติมากมาย อีกท้ังยัง สวยงามและอุดมสมบูรณตลอดแนวชายแดนประกอบดวย เปนแหลงกำเนิดตนน้ำลำธารที่สำคัญอีกดวย ตามรายงานการ ความแตกตางของสภาพโครงสรางทางภูมิศาสตร ชนิดของปา สำรวจลงวันท่ี 10 มกราคม 2520 กรมปาไมจึงไดเสนอ และสตั วป านานาชนดิ มปี รากฏการณท างธรรมชาติท่เี ลา ขานกัน คณะกรรมการอุทยานแหงชาติ ซึ่งไดมีมติในการประชุม มาวา พื้นที่ปาท่ีเคยอุดมสมบูรณเปนแหลงเพาะปลูก และท่ีอยู เมื่อวันที่ 21 ธันวาคม 2521 เห็นชอบในหลักการใหจัดตั้งเปน อาศัยของชาวบานวงั ประจนั บริเวณรอยตอระหวา ง เขามดแดง อุทยานแหงชาติ โดยไดมีพระราชกฤษฎีกากำหนดพ้ืนท่ี ซึ่งมีสภาพเปนภูเขาหินปูนกับเขาจีนซึ่งเปนภูเขาหิน แกรนิตได ปา หวั กะหมิง ปากุปง ปา ปโุ ลต ทองทต่ี ำบลควนสตอ กิ่งอำเภอ เกิดยุบตัวลงเกิดเปนหนองน้ำจืดขนาดใหญ เรียกภาษาทองถิ่น ควนโดน และตำบลบานควน อำเภอเมือง จังหวัดสตูล เปน วา “ เลอ โอด กะบัน ” หมายถงึ แผนดินยบุ และไดเ พ้ยี นเปน อุทยานแหงชาติ ซง่ึ ไดประกาศไวในราชกิจจานุเบกษา เลม 97 “ ทะเลบนั ” ในเวลาตอ มา ตอนที่ 165 ลงวนั ท่ี 27 ตุลาคม 2523 นบั เปนอทุ ยานแหง ชาติ ลำดับท่ี 20 ของประเทศ โดยครอบคลมุ พนื้ ทป่ี ระมาณ 101.68 อุทยานแหงชาติทะเลบัน ตั้งอยูในระหวางเสนรุงที่ ตารางกโิ ลเมตร 6o 25’ - 6o 48’ เหนอื และเสนแวงที่ 100o 05’ - 100o 13’ ตะวันออก มีอาณาเขตติดตอเขตรักษาพันธุสัตวปาโตนงาชาง ตอ มาไดม กี ารสำรวจพนื้ ทบี่ รเิ วณรอยตอ ของปา กบุ งั - ปโุ ลต ทางทิศเหนือ ทิศตะวันออกจดอำเภอสะเดา จังหวัดสงขลา ในทองทต่ี ำบลเกตรี อำเภอเมือง จงั หวัดสตลู วายงั มพี ื้นท่ีปาท่ี ทิศใตจดรัฐเปอรลิส ประเทศมาเลเซีย และทิศตะวันตกจด มีความสวยงามและอุดมสมบูรณดวยทรัพยากรธรรมชาติ ทะเลอันดามัน มหาสมุทรอินเดีย พ้ืนที่สวนใหญของอุทยาน เปน พนื้ ทกี่ วา งใหญไ ปจนถงึ ชายทะเลบรเิ วณตำบลปยู ู อำเภอเมอื ง จังหวัดสตลู พน้ื ที่ 94.32 ตารางกโิ ลเมตร เห็นสมควรประกาศ ผนวกเปน พืน้ ทอี่ ทุ ยานแหงชาติเพิ่มเติมอกี สว นหนงึ่ จึงไดเ สนอ คณะกรรมการอุทยานแหงชาติประกาศพื้นที่ดังกลาวรวมกับ พ้ืนที่ของอุทยานแหงชาติทะเลบัน โดยไดประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา เลม 108 ตอนที่ 127 ลงวนั ที่ 22 กรกฎาคม 2534 ฉบบั พเิ ศษ หนา 37 - 39 พน้ื ทขี่ องอทุ ยานแหง ชาตทิ ะเลบนั ในปจจุบัน จึงครอบคลุมพ้ืนที่ปาหัวกะหมิง ปากุปง ปาปุโลต 124 อทุ ยานแหง่ ชาติภาคใต้ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 124 10/12/2553 17:19:31

แหง ชาติ เปน ภเู ขาสลบั ซบั ซอ น ประกอบดว ย เขาวงั ชา ง เขาหนิ รอ ง นี้จังหวัดสตูลจึงมีฝนตกนอยกวาระยะอ่ืนของป โดยฝนจะตก เขาวังพะเนียด เขาจีน เขามดแดง เขาหาบเคย เขากวงใหญ มากท่ีสุดในเดือนกันยายน และตกนอยที่สุดในเดือนมกราคม เขากวงเล็ก เขาวังหมู เขาวังกลวง เขากายัง เขากล่ำ เขาปูยู อุณหภมู เิ ฉลีย่ ท้ังป 28 oC โดยอณุ หภมู สิ งู สุดในเดอื นเมษายน และเขาวังกูนอง มียอดเขาที่สูงท่ีสุดอยูในเทือกเขาจีน และต่ำสดุ ในเดือนกุมภาพนั ธ สูงประมาณ 756 เมตรจากระดับน้ำทะเล เทือกเขาทางดาน อำเภอเมืองหรือ ดา นทศิ ตะวันตกของอุทยานแหงชาติมีลกั ษณะ พชื พรรณและสตั วป า เปน เทอื กเขา หนิ ปนู ในยคุ ออรโ ดวเิ ชยี น (500 - 435 ลา นปม าแลว ) หินดินดาน และหินควอรตไซต ซ่ึงมีการกัดเซาะตามธรรมชาติ จึงเกิดเปนถ้ำขนาดใหญอยูหลายแหง เชน ถ้ำโตนดิน ถ้ำผาเดี่ยว และถ้ำลอดปูยู สวนทางดานทิศตะวันออกของ อำเภอควนโดนจะเปนหินแกรนิตในยุคครีเทเชียส (141 - 65 ลา นปม าแลว) และหนิ แกรโนไดโอไรต นอกจากน้ี อุทยานแหง ชาติยังไดรวมพ้ืนท่ีอีก 1 เกาะ ซ่ึงติดแนว เขตประเทศ คือ เกาะปรัสมานา ลักษณะดินภายในอุทยานแหงชาติ สามารถ จำแนกออกไดเ ปน ดินชดุ สายบุรี ดินชดุ กระบี่ ดนิ ชดุ คลองชาก ดนิ ชดุ ลำภรู า หนว ยไมส มั พนั ธข องดนิ ชดุ กระบ่ี และดนิ ชดุ ลำภรู า ดินชุดพังงา สำหรับในบริเวณเทือกเขาสูงชันยัง ไมไดจำแนก ชนิดโดยละเอยี ดจัดเปนทล่ี าดชันเชิงซอ น เทือกเขาจีนเปนแหลงตนน้ำลำธารที่ประกอบดวยลำธาร ยอย ๆ มากมายท่ีสำคัญคือ คลองกลางบาน คลองยาโรย คลองตูโยะ มีนำ้ ตกท่ีสวยงามไดแก น้ำตกยาโรย สวนทางดาน ทิศใตของอุทยานแหงชาติบริเวณเขาบอน้ำมีคลองทาสม และ บริเวณแนวเขตของอุทยานแหงชาติทางทิศตะวันตก เปนลำธาร นำ้ กรอยและนำ้ เคม็ ในพืน้ ท่ปี า ชายเลนตลอดแนวตะวันตก สภาพภูมิอากาศ พืชพรรณของอุทยานแหงชาติทะเลบันสามารถจำแนก ออกไดเปน ปาดงดิบ เปนปาผืนใหญของอุทยานแหงชาติ เน่ืองจากจังหวัดสตูลต้ังอยูริมทะเลดานตะวันตกของภาค ประกอบดวยปาดงดิบชื้นในพื้นท่ีต่ำและปาดงดิบช้ืนเชิงเขามี ใตจึงไดรับอิทธิพลเต็มท่ีจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใตพัดมา พชื พนั ธไุ มห ลายชนดิ ขน้ึ อยอู ยา งหนาแนน เชน ยางปาย ยางแดง จากมหาสมทุ รอินเดียในเดือนพฤษภาคมถงึ เดือนตลุ าคม ระยะ ท่ีลมมรสุมออนกำลังก็จะมีลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือจาก ประเทศจีนพัดเขามาแทนท่ี แตเน่ืองจากจังหวัดสตูลอยูปลาย ลมจึงไมคอยไดรับอิทธิพลมากนัก อยางไรก็ตาม ในระหวาง เดือนตุลาคมถึงเดือนพฤศจิกายนก็ยังคงมีฝนตกชุกอยู หลังจากนี้ไปฝนจะเร่ิมนอยลงตามลำดับ ในชวงเดือนธันวาคม ถึงเดือนมีนาคมเปนชวงที่อากาศแหงแลง เนื่องจากลมมรสุม ตะวันออกเฉียงเหนือออนกำลังลง และในเดือนกุมภาพันธจะมี ลมมรสุมตะวันออกเฉียงใตพัดเขามาแทนท่ี เน่ืองจากลมนี้พัด มาจากบริเวณความกดอากาศสูงในทะเลจีนใตซึ่งเปนลมรอน และชื้น ฉะนนั้ ในชวงเดอื นนีจ้ ึงทำใหมีอุณหภูมิสูงข้นึ ในระยะ อุทยานแหง่ ชาตภิ าคใต้ 125 S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 125 10/12/2553 17:19:32



ถำ้ โตนดนิ อยหู า งจากทท่ี ำการอทุ ยานแหง ชาติ 2 กโิ ลเมตร ซาไกหรือเงาะปา ในพื้นทอี่ ทุ ยานแหง ชาตทิ ะเลบนั มซี าไก ถำ้ ลกึ ประมาณ 700 เมตร ภายในมหี นิ งอกหนิ ยอ ย ลำธารไหลผา น หรือเงาะปาเจาของสมญา “ราชันยแหงพงไพร” เผาพันธุมนุษย มีปลาน้ำจืดชนิดตาง ๆ และยังมีเครื่องมือขุดแรในสมัย ซึ่งสมั ผัสและรจู กั ผนื ปาทกุ ตารางน้ิว ชำนาญการใชพื้นปา ในการ สงครามโลก ครั้งท่ี 2 หลงเหลอื ใหเห็นอยู ดำรงชีวิต และรูจักใชประโยชนจากพืชในลักษณะของยารักษา โรคและอาหารเหนือเผาพันธุมนุษยเผาใด ๆ การดำรงชีพจะ ทุงหญาวังประ เปนทุงหญากวางใหญระหวางภูเขาทางทิศ อาศัยผลไมพืชผักที่มีอยูในปาเปนอาหารไมรูจักการเพาะปลูก ตะวันตกของอุทยานแหงชาติ มีสัตวปาอยูหลายชนิด เชน เสือ นิยมการลาสัตวโดยการใชกระบอกตุดหรือบอเลาคูกับลูกดอก เมน กระจง และไกปา เปนแหลงดูนกที่ไดรับความนิยมมาก อาบยางนองหรือบิลา ชอบอาศัยอยูในปาลึกมีอุปนิสัยเรรอน อยูหางจากท่ีทำการอุทยานแหงชาติไปทางทิศเหนือประมาณ และรักสงบ ทำท่ีพักจากใบไมในปาที่พักเรียกวา ทับ เมื่อใบไม 8 กิโลเมตร และแยกซายเขาไปอีกประมาณ 10 กิโลเมตร ท่ีมาทำเหี่ยวก็จะเรรอนหาแหลงที่อยูใหมตอไป ปจจุบันวิถีชีวิต ผสู นใจติดตอ เจา หนา ทน่ี ำทางไดท่ีทที่ ำการอุทยานแหงชาติ ของซาไกไดเริ่มเปล่ียนแปลงไปจากเดิม เนื่องจากการไดสัมผัส กับสังคมของคนเมืองมากขึ้น และสวนหน่ึงจากการดำรงชีวิต ถ้ำลอดปูยู ลักษณะถ้ำจะคลายคลึงถ้ำลอดของอุทยานแหง ในปาเร่ิมฝดเคืองขึ้น เน่ืองจากปาถูกบุกรุกและถูกทำลาย ชาติอาวพังงา ในชวงน้ำลดสามารถนั่งเรือลอดผานเขาไปได แตอยางไรก็ตาม ซาไกก็ยังเปนชนเผาดั้งเดิมเผาสุดทายท่ีมีอยู ภายในถ้ำมีหินงอกหินยอย ถ้ำลอดปูยูอยูทางทิศใตของอุทยาน ในปาทะเลบัน แหงชาติบริเวณเขากายัง อยูหางจากตัวเมืองสตูลประมาณ 15 กโิ ลเมตร โดยไปตามทางหลวงหมายเลข 4183 (สตลู - ตำมะลงั ) นอกจากน้ีอุทยานแหงชาติทะเลบันยังมีแหลงทองเท่ียวท่ี ไปประมาณ 9 กโิ ลเมตร ถงึ ทา เรอื ตำมะลังแลว นง่ั เรอื รับจางไป นาสนใจอีกหลายแหง ไดแก น้ำตกหวยจิ้งหรีด ถ้ำผาเดี่ยว ถ้ำลอดปูยู ใชเวลาประมาณ 45 นาที ระหวางทางจะผาน ถ้ำคา งคาว ถ้ำคนธรรพ และเกาะปรสั มานา ปาชายเลน ท่ีอุดมสมบูรณโดยมีทิวทัศนของขุนเขาในเขต อทุ ยานแหงชาติอยเู บ้อื งหลัง อทุ ยานแห่งชาติภาคใต้ 127 S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 127 10/12/2553 17:19:33

การเดินทาง การเดนิ ทางจากกรุงเทพฯ ไปอุทยานแหงชาติทะเลบัน สามารถเดนิ ทางได ดังน้ี z เดินทางโดยเคร่อื งบิน หรือรถไฟ มายงั อำเภอหาดใหญ จงั หวดั สงขลา จากนัน้ ตอ รถมายังจังหวดั สตูลดวยรถตหู าดใหญ - สตลู มาลงสามแยกควนสตอ รถออกทกุ ๆ 1 ชว่ั โมง เทยี่ วแรกจากหาดใหญ เวลา 06.00 น. เทย่ี วสดุ ทา ย 19.00 น. และรถประจำทาง สายหาดใหญ - สตูล มาลงสามแยกควนสตอ รถออกทุกๆ 15 นาที จากหาดใหญ เท่ียวแรก 06.00 น. เทยี่ วสุดทา ย 18.30 น. z เดินทางโดยรถยนตโดยสาร/รถประจำทางปรับอากาศ ไปจังหวัดสตูล ใชเวลาในการเดินทางประมาณ 15 ชั่วโมง (ระยะ ทาง 1,100 กิโลเมตร) z เดินทางโดยรถยนตสว นตัว จากกรงุ เทพฯ ไปยังสตลู โดยใชเสนทางหลวงสายเพชรเกษมจนถงึ จังหวดั สรุ าษฎรธ านี เขา สู ทางหลวงหมายเลข 4 (สายเอเชีย) ถึงอำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลา แยกเขาทางหลวงหมายเลข 406 เขาสูอำเภอควนโดน ถึงทาง แยกเขาตำบลวังประจัน ตามทางหลวงหมายเลข 4184 (ชายแดนไทย - มาเลเซีย) จากจังหวัดสตูลใชทางหลวงหมายเลข 406 ประมาณ 19 กโิ ลเมตร กอนถงึ อำเภอควนโดนเลก็ นอ ย มีทางแยกเขา ทางหลวงหมายเลข 4184 ไปอีก 20 กโิ ลเมตรก็จะถงึ ทท่ี ำการ อทุ ยานแหง ชาติ 128 อทุ ยานแหง่ ชาติภาคใต้ 10/12/2553 17:19:34 S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 128

อุทยานแหงชาติ ธารโบกขรณี ธารโบกขรณี เดิมช่ือ “ธารอโศก” ตั้งอยูในทองที่หมูที่ 2 สวยงาม ในบริเวณพ้ืนที่ปาและภูเขาใกลเคียงกับสวนรุกขชาติ ตำบลอาวลึกใต อำเภออาวลึก จังหวัดกระบ่ี มีเนื้อที่ 37.5 ไร ยังมีความสวยงามตามธรรมชาติหลายแหงมีสภาพปาอุดม เปนปาดงดิบอยูในระหวางหุบเขา เปนถ่ินท่ีอยูอาศัยของสัตวปา สมบูรณ เปนปาแหลงตนน้ำลำธาร เห็นสมควรอนุรักษ มีธารน้ำไหลลอดผานภูเขาบริเวณนี้ แลวไหลลงสูทะเลที่ ธรรมชาติไวใหเปนอุทยานแหงชาติ กองอุทยานแหงชาติ ตำบลแหลมสัก ตนนำ้ เกดิ จากเขาถำ้ น้ำผุด เขาถ้ำเพชรในทองท่ี กรมปาไม ไดมีคำสั่งให นายสมจิตร สภาวรัตนภิญโญ ตำบลอาวลึกเหนือ อำเภออาวลึก อยูหางออกไปทางทิศ นักวิชาการปาไม 4 ไปดำเนินการสำรวจหาขอมูลเพ่ิมเติม ตะวันออกเฉียงเหนือ 4 กิโลเมตร แลวไหลมาตามลำคลอง ผลการสำรวจรายงานตามหนังสือลงวันท่ี 5 ธันวาคม 2527 เรยี กวา “คลองอา วลกึ ” ในป พ.ศ. 2496 นายวเิ วก จนั ทโรจนว งค วาพ้ืนท่ีดังกลาวมีจุดเดนและธรรมชาติท่ีสวยงามหลายแหง ขาหลวงประจำจังหวัดกระบ่ี ไดแวะมาเยี่ยมชมธารอโศกแลว การคมนาคมสะดวก เหมาะที่จะจัดตั้งเปนอุทยานแหงชาติ เห็นวาสถานท่ีน้ีมีความสวยงามควรที่จะไดสงวนไวเปนพื้นที่ ในป พ.ศ. 2528 กรมปาไมจึงไดมีคำสั่งใหดำเนินการจัดต้ัง ของทางราชการเพอ่ื จะไดใ ชเ ปน ทพ่ี กั ผอ นหยอ นใจของประชาชน พ้ืนที่สวนรุกขชาติธารโบกขรณีและพื้นที่ปาบริเวณใกลเคียง ไมใ หร าษฎรเขา บกุ รกุ ถอื ครอง จงึ ไดส งวนไวเ ปน ของทางราชการ ในทองท่ีจังหวัดกระบี่เปนอุทยานแหงชาติโดยใชชื่อวา “อุทยาน ตง้ั แตน น้ั มา ในปลายป 2496 พลโทบญั ญตั ิ เทพหสั ดนิ ณ อยธุ ยา แหงชาติธารโบกขรณี ” ซ่ึงอุทยานแหงชาติธารโบกขรณีได รัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทย ไดมาตรวจราชการท่ีอำเภอ ทำการสำรวจพื้นท่ีปาเพ่ิมเติม โดยมีหนังสือลงวันท่ี 10 อาวลึก ไดแวะพักที่ธารอโศกและพอใจในทิวทัศนแหงน้ีมาก กันยายน 2529 และ 2 มิถุนายน 2530 เห็นสมควรกำหนด เห็นวาชื่อที่เคยเรียกไวเดิมยังไมเหมาะสม จึงต้ังชื่อใหมวา พื้นที่ปาบริเวณใกลเคียงท่ีมีความสำคัญตอการทองเที่ยวและ “ธารโบกขรณ”ี ครนั้ ตอ มาป พ.ศ. 2498 ผวู า ราชการจงั หวดั กระบี่ สมควรท่ีจะอนุรักษเปนสมบัติของชาติตลอดไปผนวกเขาเปน ไดเสนอกรมปาไมขอใหจัดตั้งธารโบกขรณีเปนสวนรุกขชาติ อุทยานแหง ชาตดิ วย ซ่ึงกรมปาไมไดรับในหลักการและดำเนินการต้ังแตน้ันมา โดยอยใู นความดแู ลของกองบำรงุ และเมอื่ วนั ท่ี 12 มนี าคม 2502 กองอุทยานแหงชาติ กรมปาไม ไดนำเสนอคณะกรรมการ พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว และสมเด็จพระนางเจา อุทยานแหงชาติซ่ึงมีมติในการประชุมเมื่อวันที่ 22 มีนาคม พระบรมราชินีนาถ ไดเสด็จโดยรถยนตพระที่นั่งจากจังหวัด 2531 เห็นชอบในหลักการที่จะใหกำหนดพ้ืนที่ธารโบกขรณีและ พังงามาทรงประทับ ณ สวนรุกขชาติธารโบกขรณี ท้ังสอง พื้นท่ีใกลเคียงเปนอุทยานแหงชาติ และอุทยานแหงชาติธาร พระองคทรงลงพระปรมาภิไธยที่หินปากถ้ำน้ำลอดดานขวามือ โบกขรณีไดมีหนังสือลงวันท่ี 4 พฤษภาคม 2531 เสนอให และไดท รงปลกู ตนศรตี รงั ไวในสวนรุกขชาตแิ หง นด้ี วย ผนวกพื้นท่ี หมูเกาะเหลาบิเละ (เกาะหอง) เขากับพ้ืนที่อุทยาน แหง ชาตธิ าร - โบกขรณดี วย จังหวัดกระบ่ี ไดมีหนังสือลงวันท่ี 22 สิงหาคม 2527 สงรายงานการสำรวจเบ้ืองตนของ นายประพันธ อินทรมณี อุทยานแหงชาติธารโบกขรณีถูกประกาศใหเปนอุทยานแหง ผูชวยปาไมจังหวัดกระบ่ี และนายสมจิตร สภาวรัตนภิญโญ ชาติตามพระราชบัญญัติอุทยานแหงชาติ พ.ศ. 2504 โดย นักวิชาการปาไม 4 และหนังสืออำเภออาวลึก ที่ไดตรวจสอบ พระราชกฤษฎีกากำหนดท่ีดินบริเวณพ้ืนท่ีปาปากลาว และปา เกี่ยวกับปญหาในการจัดตั้งอุทยานแหงชาติแหงนี้ โดยไดเสนอ คลองบากนั ปาคลองกาโหรด และปาคลองหิน พืน้ ที่ปาบรเิ วณ ความเห็นวา สวนรุกขชาติธารโบกขรณีประกอบดวยทิวทัศน ใกลเคียงและบริเวณหมูเกาะเหลาบิเละในทองที่ตำบลอาวลึกใต ตำบลอาวลึกเหนือ ตำบลแหลมสัก ตำบลอาวลึกนอย อำเภอ อุทยานแห่งชาติภาคใต้ 129 S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 129 10/12/2553 17:19:35

อาวลึก และตำบลเขาทอง อำเภอเมืองกระบี่ จังหวัดกระบี่ ลักษณะภูมิอากาศ เน้ือท่ีประมาณ 104 ตารางกิโลเมตร ซ่ึงไดประกาศไวใน ราชกิจจานุเบกษา เลม 115 ตอนที่ 67 ก ลงวนั ที่ 30 กนั ยายน พ้ืนท่ีอุทยานแหงชาติธารโบกขรณีจัดอยูในเขตมรสุม 2541 นับเปน อทุ ยานแหง ชาติ ลำดับที่ 85 ของประเทศ เมืองรอน ซ่ึงไดรับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใตและ ลมมรสมุ ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื สง ผลใหม ฝี นตกชกุ เกอื บตลอดป ลกั ษณะภมู ิประเทศ โดยเฉพาะระหวา งเดอื นเมษายน - ตลุ าคม สามารถแบงฤดกู าล ออกไดเปน 2 ฤดูกาล คือ ฤดูฝน เริ่มต้ังแตเดือนเมษายนถึง อุทยานแหงชาติธารโบกขรณีประกอบดวยเกาะนอยใหญ เดือนธันวาคม โดยแบงเปน 2 ชวง คอื ชว งแรกระหวา งปลาย 27 เกาะ มีอาณาเขตทิศเหนือจดตำบลเขาใหญ อำเภออาวลึก เดอื นเมษายนถงึ เดือนพฤศจกิ ายน และชวงที่สองระหวางปลาย จังหวดั กระบ่ี ทศิ ใตจ ดตำบลเขาทอง อำเภอเมือง จังหวดั กระบี่ เดือนพฤศจิกายนถึงปลายเดือนธันวาคม ปริมาณน้ำฝนเฉล่ีย ทิศตะวันออกจดตำบลอาวลึกเหนือ อำเภออาวลึก จังหวัด 2,225 มิลลิเมตรตอป ฤดรู อ นเรมิ่ ต้ังแตเ ดอื นมกราคมถึงเดอื น กระบ่ี ทิศตะวันตกจดตำบลเกาะยาวนอย อำเภอเกาะยาว พฤษภาคม เปนชวงที่ไดรับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันออก จงั หวัดพังงา สภาพพนื้ ทอี่ ทุ ยานแหงชาติธารโบกขรณีเปนเขาสูง เฉยี งใต อุณหภมู ิเฉลีย่ สูงสดุ 33oC อุณหภูมเิ ฉลย่ี ตำ่ สดุ 24oC ชันท่ีทอดตวั ในแนวเหนือใต พื้นที่บางสวนมีลกั ษณะแบบคารส มีบอหรือพ้ืนท่ียุบตัวของหินเบื้องลาง มีธารน้ำใตดิน สภาพ พืชพรรณและสตั วป า พ้ืนที่เปนแบบลูกคล่ืนท้ังลอนลาดและลอนชัน มีเขาหินปูน กระจายอยทู วั่ ไป มคี วามสงู จากระดบั นำ้ ทะเลประมาณ 80 - 300 สังคมพืชในเขตอุทยานแหงชาติสามารถจำแนกออกไดเปน เมตร ประกอบดวย ถ้ำสระยวนทอง ควนสอง ถ้ำทะลุฟา ปาดงดิบ พบในบริเวณเทือกเขาสูงชันบริเวณเขาชองลม เขาชองลม เขาถ้ำรอดใต เขานอก เขาตากรด เขาอาวน้ำ เขาตากรด และพื้นท่ีราบพันธุไมที่พบไดแก หลุมพอ ตะเคียน เขาอาวหมวง เขาใสโตะดำ เขาใหญปากชองลาด และพ้ืนท่ีบาง เคีย่ ม อินทนิลนำ้ ตะแบก โสกนำ้ มะมว งปา ยางนา ตำเสา พชื สวนเปนหมูเกาะในทะเลอันดามัน จำนวน 27 เกาะ พ้ืนลางเปนพวกระกำ หวาย และไผปา ปาชายเลน พบอยูใน ประกอบดวย เกาะเหลาบิเละ เกาะเหลากา เกาะเหลาเหรียม บรเิ วณเขาถำ้ ลอดใต อา วน้ำ เกาะกาโรส และเกาะหอ ง พันธไุ ม เกาะปากกะ เกาะเหลาลาดิง เกาะยะลาฮูดัง เกาะเหลาบุโละ ทีส่ ำคญั ไดแ ก โกงกางใบใหญ โกงกางใบเลก็ ตะบูนดำ ตะบูน เกาะกามิด เกาะปาหุเสีย เกาะฮันตู เกาะจาบัง เกาะเมย ขาว ลำพู ลำแพน ถ่ัวดำ พังกาหัวสุม แสม ปาพรุ พบใน เกาะกาโรส เกาะแตก เกาะมีไลย เกาะอาวชา งตาย เกาะเลาตัว บริเวณเขาชองลมตอนใต มีเน้ือที่ไมมากนักพันธุไมเดนท่ีพบ เกาะรงมารง เกาะแหลมคา งคาว เกาะแหลมทะลุ เกาะแหลมตโุ ดด ไดแ ก หวา เตยี ว และเตย และ ปา ชายหาด พบบรเิ วณเกาะหอ ง เกาะชองลาดใต และเกาะฮาม เปนพ้ืนท่ีตนน้ำลำธารในพ้ืนที่ อา วบเิ ละ พันธไุ มเดนทพ่ี บ ไดแก โพทะเล ปอทะเล ทองหลาง อำเภออา วลกึ หลายสายทส่ี ำคญั ไดแ ก คลองมะรยุ คลองกลาง รักทะเล และเตยทะเล พบหญาทะเลตามชายฝงบริเวณอาวมว ง คลองน้ำตก คลองอาวลึก และคลองกาโรส จำนวน 3 ชนิด ไดแก หญาชะเงาแคระ หญาใบมะกรูด และ หญาคาทะเล นอกจากนี้ ในบริเวณเขาหินปูนสภาพพ้ืนที่ คอ นขา งชน้ื พบพันธไุ มหายากคอื แคธารโบก (Radermachera peninsularis Steenis) 130 อทุ ยานแหง่ ชาติภาคใต้ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 130 10/12/2553 17:19:35

ดวยสภาพพื้นที่ปาในปจจุบันไมเปนผืนปาขนาดใหญ แหลงทอ งเท่ยี ว จุดเดน ติดตอกัน ทำใหสัตวปาที่หลงเหลืออยูมีไมมากนักที่พบบอยจะ และกจิ กรรมนันทนาการทนี่ า สนใจ เปนสัตวขนาดเล็ก ไดแก หมูปา กระจงหนู ลิง คาง กระรอก บาง หนู ตะกวด ไกปา นกดุเหวา นกเขาใหญ นกเขาชวา นกกวกั นกเอยี้ งสารกิ า นกยางเปย เหยยี่ วแดง นกตบยงุ นกแกก นกแซงแซว นกขมน้ิ นกหวั ขวาน นกกางเขนดง นกกางเขนบา น นกเดาลมหลังเทา และนกปรอด ในหวยลำคลองมีปลาน้ำจืดท่ี พบเหน็ โดยท่ัวไปไดแก ปลาชอ น ปลาตะเพียน ปลาเสอื ขางลาย ปลาแกมช้ำ ปลาซิว ปลาดุก ปลาหัวตะก่ัว ปลาไหล ปลากดเหลอื ง ปลากระดน่ี าง ปลากระดห่ี มอ ปลากดั ปลาตหู นา ปลาหมอไทย ปลากระทุงเหวเมือง และปลากระสูบขีด สำหรับ ในทองน้ำทะเลมีสัตวน้ำที่สำคัญและมีเปนจำนวนมากท้ังพวก หอย ปู กงุ ปลา เชน ปลากะรัง ปลากะพงแดง ปลาผีเส้ือ ปลา นกแกว ปลาสลิดหิน นอกจากนี้ ยังมีปลิงทะเล ดาวทะเล แมงดาทะเล ดอกไมทะเล ฟองน้ำ ดาวขนนก ปะการังออน และปะการงั แข็ง ศลิ ปะถ้ำโบราณกอนประวัตศิ าสตร ธารโบกขรณี ไดรับการกลาวขานวา “เปนปาใหญใจกลาง ชมุ ชน” มีธารนำ้ ไหลลอดถ้ำ เรยี กวา ถำ้ น้ำลอด บรเิ วณหนาถ้ำ อุทยานแหงชาติธารโบกขรณีเปนบริเวณที่พบแหลงศิลปะ เปนสระน้ำธรรมชาติ สามารถเลนน้ำได เรียกวา สระธาร ถ้ำอยูมาก ซ่ึงสวนใหญจะไมพบหลักฐานทางผิวดินหรือบนพื้น โบกขรณี น้ำจากสระธารโบกขรณีไหลเซาะไปตามโขดหินและ ถ้ำ เพิงผา จึงไมอาจกลาวไดวาเปนแหลงที่พักอาศัย แตกลับ รากไมเปน น้ำตกชั้นเล็กช้ันนอย บรรยากาศรมร่ืน เหมาะแก เปนแหลงที่เฉพาะใชสรางสรรคงานศิลปะ เน่ืองจากพิธีกรรม การพักผอน ทางอุทยานแหงชาติไดจัดทำเสนทางศึกษา ความเชื่อ หรือดวยเหตุผลอ่ืน ๆ ลักษณะท่ีพบสวนใหญเปน ธรรมชาตินำชมสิ่งที่นาสนใจโดยมีสถานีส่ือความหมาย ภาพเขียนสีที่มีลักษณะเปนภาพคน ภาพสัตว ภาพมือ และ ธรรมชาติเปนจุด ๆ นอกจากนี้ ยังมีศาลโตะชอง - โตะยวน ลายเรขาคณิต ซ่ึงจะพบในบริเวณถ้ำผีหัวโต แหลมไฟไหม ถ้ำรอยพระพุทธบาทจำลอง เปนสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เคารพสักการะ แหลมชาวเล และถำ้ ทา ยแรด ของประชาชนในพื้นที่อีกดวย ธารโบกขรณี หางจากท่ีทำการ อุทยานแหงชาตโิ ดยการเดนิ เทา 300 เมตร อุทยานแห่งชาตภิ าคใต้ 131 S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 131 10/12/2553 17:19:36

ถ้ำลอด มีลักษณะเปนภูเขาหินปูนครอมคลอง มีโพรงถ้ำ คหู า 1 บรเิ วณตง้ั แตป ากทางเขา ดา นทศิ ตะวนั ตกเฉยี งเหนอื เปน อโุ มงค เรอื สามารถแลน ผา นไปมาได ยาวประมาณ 150 เมตร ไปจนจดปากถำ้ ดา นหลงั ดา นทศิ ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื สว นใหญ ในโพรงถ้ำเปนหินงอกหินยอยสวยงาม นอกถ้ำมีพันธุไม เปนที่โปรงสวาง บริเวณกวางมีซอกมุมเล็กนอยบริเวณคูหาน้ี ปาชายเลนขน้ึ หนาแนนกอใหเกดิ ทวิ ทศั นท ี่สวยงาม ปรากฏภาพเขยี นทสี่ ำคญั ๆ คอื ภาพเขยี นสแี ดงรปู ตวั ประหลาด ที่มีลักษณะพิเศษเดนชัด ภาพปลาเขียนสีแดงคลายโลมา ถำ้ ผีหวั โต หรือถำ้ หวั กระโหลกหรือถ้ำกระโหลกผี ต้ังอยใู น ตรงขามของกลุมภาพน้ีเปนภาพมือเขียนสีแดง 2 มือ ซึ่งมือ เขตหมูที่ 2 บานบอทอ อำเภออา วลกึ จังหวัดกระบ่ี เปนถำ้ ใน ขางหน่ึงมี 5 น้ิว อีกขางหน่ึงมี 6 น้ิว ภาพสัตวคลายกุง ภูเขาที่มีหวงน้ำลอมรอบแวดลอมดวยปาชายเลน ลักษณะของ ภาพเรขาคณิต ผนังดานตะวันออกเฉียงเหนือของคูหานี้เปน ถ้ำเปนถ้ำโปรง อากาศถายเทสะดวกไมอับทึบ มีอากาศและ ภาพคนและภาพเรขาคณิตแตจางไปมากแลว และบริเวณผนัง แสงสวา งเขา ไปในถ้ำไดห ลายทิศทาง ลมสามารถพดั เขา ออก และเพดานตำ่ ทีย่ น่ื ออกมาบรเิ วณกลางถำ้ ซ่ึงอยใู นที่ ๆ ไมสวา ง ไดตลอด ภายในถ้ำมีหินงอกหินยอย และเสาหิน ซึ่งหินงอก นักมีภาพเขียนรูปคนแบบตาง ๆ ทั้งสีดำและสีแดง และภาพ และหินยอยตัดกันเปนแทงหินอยูทั่วไป บริเวณพื้นถ้ำเปน เรขาคณิต หนิ ปูนเคลือบโดยตลอด ปจจุบันบริเวณบางแหง ถกู รบกวนโดย ชาวบานมาขุดคุย พ้ืนถ้ำในคูหา 1 บริเวณปากทางดานทิศ คูหา 2 เปนคูหาตอนใน คือ จากทางข้ึนสูถ้ำดานทิศ ตะวนั ตกเฉยี งเหนือ ทิศตะวนั ออก และทศิ ใตม กี องเปลือกหอย ตะวนั ตกเฉียงเหนอื จะตอ งผานสวนท่เี ปนคหู าท่ี 1 กอน คูหาที่ หลาย ชนิดกองทับถมอยูเปนจำนวนมากโดยเฉพาะเปลือก 2 นี้เปนบริเวณที่โปรงและสวางเชนกัน บริเวณผนังดานทิศ หอยแครง (Anadara granosalin) บางจุดมีน้ำหินปูนเคลือบ ตะวันตกท่ียาวตามแนวเหนือ - ใต เปนบริเวณท่ีมีภาพเขียน จับตัวเปน กอนแข็งแตไมพบโบราณวัตถุ เชน เคร่ืองมือ ปรากฏอยูมากทส่ี ดุ เปน ภาพเขียนเรยี งรายกันไปจำนวนไมนอ ย หิน หรอื เศษภาชนะดินเผาใด ๆ เลย กวา 100 ภาพ มีท้ังภาพรูปลักษณของคน สัตวและภาพ เรขาคณิตตาง ๆ เปนทั้งภาพลายเสน และภาพระบายสที ึบเขยี น ทางเขา ภายในถามอี ยูห ลายทางแตสว นใหญล าดชนั ทางขน้ึ ดวยสแี ดง สีเหลอื ง สดี ำ นอกจากน้ี ยังมีภาพตามเพดานตำ่ ๆ ที่สะดวกที่สุดคือ ปากถ้ำดานทิศตะวันตกเฉียงเหนือซึ่งมีความ ทางปากทางถำ้ ดา นทศิ ตะวนั ตก ตามผนงั และซอกหลบื มมุ ตา ง ๆ ลาดชันประมาณ 45 องศา ปจจุบันไดมีการทำบันไดซีเมนต ในที่มืดเขียนภาพลักษณะเดียวกัน ทั้งรูปลักษณของคน สัตว จากตนี เขาบริเวณทจี่ อดเรือข้ึนไปสูปากถำ้ ไดอยางสะดวก และภาพเรขาคณิต ตาง ๆ ภายในถำ้ แบง ออกเปนคหู าใหญ ๆ ได 2 คูหา แตล ะคหู ามี สามารถเดินทางเขาสูถ้ำผีหัวโตไดโดยใชเสนทางหลวง ทางเขา 2 ทาง ท้ังสองคูหาเช่ือมตอกนั สามารถเดนิ ทะลถุ งึ กันได หมายเลข 4039 ถึงกิโลเมตรท่ี 12 มีทางแยกซายเขาไปอีก บริเวณที่มีภาพเขียนสวนใหญจะอยูตามเพดานถ้ำที่สูงและต่ำ ประมาณ 2 กิโลเมตร จนถึงทาเรือบอทอ เดินทางตอโดยเรือ ตามผนังถ้ำและหลืบซอกตาง ๆ เพราะถ้ำนี้มีหลืบอยูมากโดย พาดหางหรือเรือแคนู/คายัค ระยะเวลาเดินชมถ้ำผีหัวโต เฉพาะบริเวณพื้นที่เรียบ ไมขรุขระมากนัก มักจะพบภาพเขียน ประมาณ 30 นาที สโี บราณกอ นประวัตศิ าสตร 2,000 - 3,000 ป ถ้ำสระยวนทอง เกิดจากภูเขาหินปูน บริเวณปากถ้ำมีสระ น้ำขนาดใหญ โดยน้ำภายในถ้ำและภายนอกถ้ำจะเชื่อมตอกัน ความลึกของถ้ำประมาณ 30 เมตร ภายในถำ้ มหี ินงอกหินยอ ย งดงาม เดินชมไดสะดวก แตตองนำไฟฉายไปดวยการเดินทาง จากอำเภออาวลึกใชทางหลวงหมายเลข 4 (อาวลึก - กระบี่) ไปประมาณ 3 กิโลเมตร จากนั้นถึงทางแยกเลี้ยวขวาไปอีก ประมาณ 2 กโิ ลเมตร กจ็ ะถงึ ปากถ้ำ อยใู นเขตบานในยวนแขก หมูท่ี 1 ตำบลอา วลกึ เหนือ อำเภออาวลึก 132 อทุ ยานแหง่ ชาตภิ าคใต้ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 132 10/12/2553 17:19:36

ถ้ำเขาพระและถ้ำเขาราง เปนถ้ำขนาดเล็กอยูใกลกัน แหลมทายแรด เกาะกาโรส เปน เกาะหรือเขาหนิ ปนู ลูกยาว การเดินทางจากอำเภออาวลึกใชทางหลวงหมายเลข 4039 มา ที่เชื่อมตอกับแผนดิน ลักษณะของเขาเปนเขาหินปูนสูงชัน 1.5 กิโลเมตร แลวเล้ียวเขาไปอีก 1.6 กิโลเมตร จะถึงสำนัก เปน แหลง ภาพเขยี นสสี มยั กอ นประวตั ศิ าสตรประมาณ 3,000 - ปฏิบัติธรรมถ้ำเขาพระ ถ้ำเขาพระมีโพรงถ้ำเขาออกหลายทาง 5,000 ปมาแลว มี 6 ภาพ ไดแก ภาพโครงรางคลายคน ลักษณะคลายอุโมงคเขาวงกต สวนถ้ำเขารางอยูเลยถ้ำเขาพระ ภาพคน ภาพเรขาคณิตรูปสี่เหลี่ยมผืนผา ภาพเรขาคณิตรูป ไปประมาณ 1.5 กิโลเมตร ลักษณะคลายถ้ำเขาพระแตมี คลายหวี ภาพสัตวคลายแรดหรือหนู และภาพลักษณะรูป หินงอก หินยอ ยใหช มดว ย ประหลาด สามารถเดินทางไดโดยทางเรือ จากทาเรือแหลมสัก ใชเ วลาประมาณ 30 นาที เกาะชองลาดใต บนเกาะมีสภาพปาที่สมบูรณ และมี ชายหาดงามหลายแหง เชน อาวชองลาด มีจุดชมทิวทัศน หมูเกาะเหลาบิเละ หรือหมูเกาะหอง ซ่ึงชาวบานเรียกวา ชายฝงและทองทะเล อา วหมานเปด มีหาดทรายขาวสะอาดเปน ”ปาเกาะ”ประกอบดวยเกาะเล็กเกาะนอยจำนวน 12 เกาะ แนวยาว เหมาะแกก ารเลน นำ้ บนเกาะยังมี ถ้ำชาวเล ซงึ่ มีภาพ มเี กาะหอ ง เปน เกาะทใ่ี หญท ส่ี ดุ หา งจากฝง ประมาณ 7 กโิ ลเมตร เขียนสีกอนประวัติศาสตรเปนเพิงผาหรือรอยบากเปนรองยาว มีหาดงามอยูท่ี อาวบิเละ เปนอาวที่มีหาดทรายขาวละเอียด ตามแนวเขาขนานกับระดับน้ำทะเลประมาณ 3 - 5 เมตร แนวหาดโคงแบงเปนสองขางคลายปกนก คั่นดวยหินกอนใหญ ภาพเขยี นมเี พยี ง 3 ภาพ วาดอยูบนผนังหินปนู ทีค่ อ นขา งเรยี บ น้ำทะเลใสเหมาะสำหรับเลนน้ำ ชมปะการัง มีเสนทางศึกษา ท้ังหมดเขียนดวยสีแดง เปนภาพคนคู 2 ภาพ และภาพคน ธรรมชาติลัดเลาะจากชายหาดเขาสูพ้ืนท่ีท่ีมีตนไมรมรื่น และ ขหี่ ลงั สตั ว 1 ภาพ นอกจากนยี้ ังปรากฏภาพเขียนสีอยูป ลายสดุ เลียบเนินเขา ระยะทาง 700 เมตร ใชเวลาในการเดินชม ของแหลมชาวเล ซ่ึงอยูใกลกับถ้ำชาวเล ภาพเขียนอยูเปนกลุม ประมาณ 20 นาที อกี ดา นหนงึ่ ของเกาะเปน อา วหอ ง มลี กั ษณะ เล็ก ๆ 5 กลุม การเดินทางจากอำเภออาวลึกใชทางหลวง เปนสระธรรมชาติลอมรอบดวยเขาหินสูงชัน เกือบรอบดาน หมายเลข 4039 มาถงึ ทา เรอื แหลมสัก บานแหลมสกั น่ังเรอื ไป ชว งนำ้ ขนึ้ สามารถนำเรอื เขา ไปชมความงามของธรรมชาตดิ า นในได ประมาณ 15 นาที การเดนิ ทางจะตอ งดูเวลาน้ำขึ้น - น้ำลงดว ย น้ำใสสะอาดสามารถลงเลนน้ำได ทางทิศเหนือของเกาะหองมี เพราะบริเวณทาเทียบ เรือเปนฝงโคลนเลน ซึ่งถาน้ำลงมากจะ กองหินโตะกุลา เปนบริเวณท่ีมีปะการังออน ดอกไมทะเล ไมส ามารถนำเรอื เขา จอดที่ทาได กัลปงหาท่ีงดงามเหมาะกับการดำน้ำ เกาะเหลาลาดิง มีฝูงปลา นอยใหญใหไดชม เกาะเหลาบุโละ หรือเกาะผักเบี้ย อยูทาง แหลมไฟไหม ต้ังอยูในเขตบานใสโตะดำ ตำบลแหลมสัก ทิศเหนือของเกาะหอง มีแนวหาดทรายขาวละเอียดยาวกวา อำเภออาวลึก สามารถเดินทางไดโดยทางเรือจากทาเรือบาน 500 เมตร มที ะเลแหวก ทีเ่ กาะผักเบยี้ หรือบริเวณท่ีมสี นั ทราย แหลมสัก ใชเวลาประมาณ 30 นาที มีภาพเขียนสีสมัยกอน เช่ือมตอ เกาะสองเกาะ เวลาน้ำลงสามารถเดินถึงกันไดแตเม่ือ ประวัติศาสตรใหชมทางตอนเหนือของแหลมมีลักษณะเปนรอย น้ำทะเลข้ึนเต็มที่ น้ำจะแยกเกาะผักเบ้ียออกเปน 2 เกาะ บากอยางชัดเจน เปนรูปลักษณของคน สัตว ลายเรขาคณิต นอกจากนี้ยังมี เกาะเหลากา เกาะกามิด เกาะฮันตู ก็มีความ และภาพอ่ืน ๆ งดงามตามธรรมชาติหลากหลายรปู แบบ การเดนิ ทางไปหมเู กาะ หองสามารถ น่ังเรือมาจากอาวนางหรือตัวเมืองกระบ่ีหรือจาก ทาเรือแหลมสักกไ็ ด อทุ ยานแห่งชาติภาคใต้ 133 S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 133 10/12/2553 17:19:36

การเดินทาง การเดินทางสูอุทยานแหง ชาติธารโบกขรณี สามารถมา ตามทางหลวงหมายเลข 4 (ถนนเพชรเกษม) ถงึ ส่แี ยก อาวลึกแลวเล้ียวเขาสูทางหลวงหมายเลข 4039 (อาวลึก-แหลมสัก) ไปเปนระยะทาง 1.5 กิโลเมตร กจ็ ะถงึ ทางเขา อทุ ยานแหง ชาติ เลย้ี วซา ยประมาณ 500 เมตร ถึงท่ีทำการอุทยานแหงชาติ รวมระยะทางจาก กรงุ เทพฯ 769 กโิ ลเมตร จากจงั หวดั กระบ่ีใชเ สน ทาง หลวงหมายเลข 4 ถึงสี่แยกอาวลึก สามารถเดินทาง โดยรถยนตป ระจำทาง หรอื เดนิ ทางโดยแทก็ ซปี่ ระจำทาง จากส่ีแยกอาวลึกไปท่ีทำการอุทยานแหงชาติ (แยก จากถนนเพชรเกษมไปตามทางหลวงหมายเลข 4039) สามารถเดินทางโดยรถจักรยานยนตรับจางระยะทาง ประมาณ 2 กิโลเมตร รวมระยะทางจากจังหวดั กระบี่ 47 กิโลเมตร การเดินทางทองเท่ียวโดยทางเรือมี บริษัทที่ใหบริการรับสงหรือเชาเหมาลำอยูหลายบริษัท โดยทาเรือของจังหวัดกระบี่เพื่อเดินทางเขาชมพื้นที่ ของอุทยานแหงชาติ ทาเรือที่สะดวกแกการเดินทาง ไดแก z ทาเทียบเรือแหลมสัก ต้ังอยูตำบลแหลมสัก อำเภออา วลึก เปน ทา เทียบเรือสำหรบั เรือประมงและเรอื ทอ งเทีย่ ว ในปจ จุบนั มีรา นคาและรานอาหารอยูห ลายแหง จากทาเทยี บเรอื แหลมสกั สามารถลองเรือสเู กาะกาโรส แหลมไฟไหม เขาชอ งลาดใตได z ทาเทียบเรือบานในใส ต้ังอยูบริเวณบานในใส เปนทาเทียบเรือประมงที่ใชทดแทนทาเทียบเรือแหลมสักในชวงเวลาน้ำลง สามารถใชท าเทยี บเรอื น้ีเพอ่ื ลองเรือเขาชมทศั นยี ภาพของเกาะกาโรส แหลมไฟไหม และเขาชอ งลาดใตได z ทาเทียบเรือบอทอ เปนทาเทียบเรือสำหรับโดยสารเขาชมบริเวณถ้ำผีหัวโตและถ้ำลอด หรืออาจพายเรือแคนู เพื่อชม ทัศนยี ภาพ แตตองคำนึงถึงระดับน้ำขึ้น - น้ำลงของนำ้ บริเวณน้ดี วย z ทาเทียบเรืออาวทาเลน เปนทาเทียบเรือประมงและเรือทองเท่ียว ในพ้ืนท่ีบริเวณน้ีมีบริษัทเอกชนที่ใหบริการเรือทองเที่ยว อยหู ลายบริษัทเพอื่ เขาชมทัศนยี ภาพของหมเู กาะหอง z ทา เทยี บเรอื ทับแขก ต้ังอยบู ริเวณบา นทบั แขก เปน ทา เรอื ประมงสามารถเชา เรือเพอ่ื ทองเทย่ี วบริเวณหมูเกาะหอ งได z ทาเทียบเรือมะโน ตั้งอยูบริเวณเกาะยาวนอย ไมหางจากหมูเกาะหองมากสามารถโดยสารเรือจากทาเรือมะโนเพื่อเขาชม ทศั นยี ภาพภายในหมเู กาะหองได z ทาเทียบเรือเจาฟา (ของเทศบาลเมืองกระบ่ี) เปนทาเทียบเรือสำหรับโดยสารสูเกาะตางๆ อีกท้ังยังเปนศูนยกลางการ จอดเรอื ของจังหวดั กระบี่อกี ดว ย z ทาเทียบเรือทามวง ตั้งอยูบริเวณบานทามวง อำเภออาวลึก เปนทาเทียบเรือประมงและทาเทียบเรือทองเที่ยวสามารถ เดินทางเท่ียวชมหมเู กาะหอ งจากทา เรือแหง น้ีได 134 อทุ ยานแหง่ ชาติภาคใต้ 10/12/2553 17:19:37 S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 134

อุทยานแหงชาติ ธารเสด็จ-เกาะพะงัน ในป 2510 พระครูสุภัทรธรรมาภิรม (วิธูร ธรรมวโร) ซึ่งเปนเกาะอยูในทะเลอาวไทย มีสภาพปาท่ีสมบูรณเปน เจาอาวาสวัดราษฎรเจริญ ตำบลเกาะพะงัน อำเภอเกาะพะงัน ปาตนน้ำลำธาร มีสัตวปานานาชนิด และมีธรรมชาติท่ีสวยงาม จังหวัดสุราษฎรธานี ไดริเริ่มกอตั้ง “วนอุทยานการุณเมตต เหมาะแกก ารจัดตั้งเปนอทุ ยานแหง ชาติ มพี น้ื ทีป่ ระมาณ 39.12 น้ำตกแพง” ข้ึนในบริเวณน้ำตกแพง บานมะเด่ือหวาน ตำบล ตารางกิโลเมตร ซึ่งกองอุทยานแหงชาติไดมีหนังสือเสนอ เกาะพะงัน โดยเห็นวาพื้นที่ดังกลาวมีความอุดมสมบูรณ กรมปาไมใหปาไมเขตสุราษฎรธานีสงเจาหนาท่ีเขาตรวจตรา มีน้ำตกสวยงาม มีสัตวปาชุกชุม อยูใกลชุมชน และไดเริ่มมี ดูแลพ้ืนที่ ไมใหมีการบุกรุกเขาไปทำลายสภาพปาเพ่ือรักษา ชาวบา นเขา ไปบกุ รุกจับจองพื้นที่ พระครูสุภัทรธรรมาภิรมจึงได ธรรมชาติอนั สมบูรณไว ชักชวนพระเณรและชาวบาน ตัดถนนเขาไปที่ตัวน้ำตกแพง ระยะทาง 1 กิโลเมตร โดยตกลงกับชาวบานยุติการบุกรุก ตอมาในป พ.ศ. 2532 กรมปาไมโดยกองอุทยานแหงชาติ บริเวณน้ำตกแพง ใหชวยกันอนุรักษแทนการทำลาย และในป ไดส่ังการใหเจาหนาท่ีมาดำเนินการสำรวจพื้นที่ปาสงวนแหงชาติ 2520 พระครูสุภัทรธรรมาภิรมไดมอบวนอุทยานการรุณเมตต ปาเกาะพะงัน ปาน้ำตกธารเสด็จ ปาเขาลาดแกว ปาเขาคาย น้ำตกแพงใหกับกรมปาไมเพื่อใหประกาศเปน “วนอุทยาน ปาเขาตาหลวง ปาเขาหินนก ปาแหลมโพธิ์แหลมกะทะคว่ำ น้ำตกแพง” และปาเขาไฟไหม เพ่อื เตรยี มการประกาศเปน “อุทยานแหงชาติ ธารเสด็จ - เกาะพะงัน” ซ่ึงตอมาไดมีการสำรวจเพ่ิมเติมใน ในป 2530 นายประทปี ทวยเจรญิ สมาชิกสภาจังหวัดเขต บริเวณเกาะเตาบางสวน และหมูเกาะรอบ ๆ เกาะพะงัน อำเภอเกาะพะงันไดมีหนังสือลงวันที่ 31 ตุลาคม 2530 ถึง ปจจุบัน ไดผานความเห็นชอบของคณะกรรมการอุทยานแหง กรมปาไมวาพื้นท่ีของเกาะพะงัน ซึ่งเปนปาสงวนแหงชาติปา ชาติในการ ประชุมเม่ือวันที่ 10 กุมภาพันธ 2542 และอยูใน เกาะพะงันมีธารน้ำตก ปาไม และสัตวปาที่อุดมสมบูรณ ระหวางเสนอคณะรฐั มนตรีพิจารณาใหความเห็นชอบ สามารถท่ีจะพัฒนาใหเปนแหลงทองเที่ยวตอไปในอนาคต จึงเสนอใหกรมปาไมประกาศเปนอุทยานแหงชาติ ซ่ึงนาย ลักษณะภูมิประเทศ ธำมรงค ประกอบบุญ ผูอำนวยการกองอุทยานแหงชาติไดมี บันทึกส่ังการลงวันท่ี 17 พฤศจิกายน 2530 ใหทำการสำรวจ อุทยานแหงชาติธารเสด็จ - เกาะพะงัน ต้ังอยูในทองที่ เพ่ือผนวกเปนอุทยานแหง ชาติหมูเกาะอางทอง กองอุทยาน ตำบลเกาะพะงัน ตำบลบานใต และตำบลเกาะเตา อำเภอ แ ห ง ช า ติ ไ ด มี ห นั ง สื อ เ ส น อ ก ร ม ป า ไ ม ใ ห มี ค ำ สั่ ง ใ ห น า ย เกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎรธานี มีเนื้อที่ท้ังหมดประมาณ 66 สัมพนั ธ มิเดหวัน เจา พนักงานปา ไม 5 ทำหนา ทห่ี วั หนา อทุ ยาน ตารางกิโลเมตร หา งจากฝง จังหวัดสุราษฎรธ านี 80 กโิ ลเมตร แหงชาติหมูเกาะอางทอง จังหวัดสุราษฎรธานี ไปทำการสำรวจ เบื้องตนพ้ืนท่ีปาบริเวณน้ำตกธารเสด็จและบริเวณใกลเคียง ลักษณะภูมิประเทศทั่วไปเปนภูเขาสูงสลับซับซอนทอดยาว ผลรายงานการสำรวจลงวันท่ี 4 มีนาคม 2531 สรุปไดวาพ้ืนท่ี ตามแนวทศิ เหนอื - ใต มที รี่ าบตามหบุ เขาและบรเิ วณอา วตา ง ๆ ที่ทำการสำรวจบริเวณปาสงวนแหงชาติปาเกาะพะงัน ไดรับการ รอบเกาะ โดยมียอดเขาสูงที่สุด คือ ยอดเขาหรา มีความสูง ประกาศเปนปาสงวนแหงชาติตามกฎกระทรวงฯ ฉบับที่ 1030 จากระดับน้ำทะเล 627 เมตร เปนแหลงตนน้ำลำธารท่ีสำคัญ พ.ศ. 2526 ประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา เลม 100 ตอนท่ี ของเกาะพะงัน เชน คลองธารเสด็จ คลองธารประเวศ 206 ลงวนั ที่ 31 ธนั วาคม 2526 ตง้ั อยใู นทอ งทอี่ ำเภอเกาะพะงนั คลองธารประพาส และคลองจอมทอง อุทยานแหง่ ชาติภาคใต้ 135 S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 135 10/12/2553 17:19:38

ลกั ษณะภมู อิ ากาศ เพชรหึง หรือวานหางชาง โดยลำตนมีความสูงกวา 2 เมตร ปาดงดิบแลง พบขึ้นปกคลุมตามไหลเขา ตามรองน้ำท่ีเปนเขา สภาพอากาศโดยท่ัวไปเย็นสบายตลอดป อุณหภูมิเฉล่ีย หินเปนสวนใหญ มีเน้ือดินเปนช้ันบางๆ จึงประกอบดวยไมท่ีมี ประมาณ 27 oC มี 2 ฤดู คอื ฤดรู อนระหวางเดือนกุมภาพันธ ขนาดเล็ก ลำตนไมสูงมากนัก พันธุไมที่สำคัญไดแก พลองใบ - เดือนพฤษภาคม เดือนทอี่ ากาศรอนที่สดุ คอื เดอื นพฤษภาคม ใหญ รังเขา หัวคาง เกด ชมัง พลองตาเปด พลองกินลูก - เดือนตุลาคม ซึ่งอยูในอิทธิพลลมมรสุมตะวันตกเฉียงใตที่ หลงใหล ขอยหนาม ตงั หน ยอปา มังตาน ยมหนิ และ ปาเขา พัด ผานมหาสมุทรอนิ เดีย ชว งที่สองระหวางเดือนพฤศจกิ ายน หินปูน พบตามบริเวณ เกาะแกงตางๆ พันธุไมท่ีพบเปนพวก - เดือนมกราคมเปนชวงท่ีอยูอิทธิพลของมรสุมตะวันออกเฉียง ไทร โพทะเล ปอทะเล เชยี ด และสลดั ได เหนือท่ีพัดผานอาวไทยเดือนพฤศจิกายนจะเปนเดือนที่มีฝน ตกหนักทสี่ ุด อุทยานแหงชาติเปนแหลงที่อยูอาศัยของสัตวปาหลายชนิด สามารถจำแนกออกไดเปน สัตวเลี้ยงลูกดวยนม ประกอบดวย พชื พรรณและสตั วป า กวางปา หมปู า ลงิ คางแวน ถิน่ ใต พญากระรอก กระแต อีเห็น ชะมด และหนชู นิดตา ง ๆ นก ประกอบดว ย เหยีย่ วรุง นกออก นกเอ้ียง นกขุนทอง อีกา นกดุเหวา นกกวัก นกกระปูดใหญ นกกระเตน็ นกกางเขนดง นกกางเขนบา น นกเขา นกเขาเขยี ว และนกปรอดคอลาย สัตวเล้ือยคลาน ประกอบดวย เตา ตะพาบน้ำ กิ้งกา ตุกแก แย จ้ิงเหลน ตะกวด งูเหา งูจงอาง งูเขียว และงูเหลือม สัตวสะเทินน้ำสะเทินบก ประกอบดวย กบ เขียด ปลาและสัตวน ้ำอื่น ๆ ประกอบดวย ปลาดุก ปลาชอน ปลาหมอ กุง และปูน้ำตก ในทองทะเลของอุทยาน แหง ชาตอิ ดุ มสมบรู ณด ว ยปะการงั ปู ปลา และหอย ชนดิ ตา ง ๆ เชน ปลากระเบนจุดขาว ปลากระเบนราหู ฉลามวาฬ ปลาการตูนอินเดียนแดง หอยนางรม หอยมือเสือ หอยรอยรู หมกึ กลวย หมกึ กระดอง หมึกสาย เตาตะนุ และเตา กระ ในเขตอุทยานแหงชาติธารเสด็จ - เกาะพะงันสามารถ 10/12/2553 17:19:39 จำแนกชนิดของพันธุไมออกไดตามประเภทของปาเปน ปาดง ดิบช้ืน มีพันธุไมท่ีสำคัญไดแก ยาง ยูง ตะเคียน กระทอน ขนุนปาน จิกเขา ตำเสา นากบุด พิกุลปา หวา เหรียง หลาว ชะโอน สำหรับพชื พน้ื ลา งประกอบดวย ไผ ระกำ หวาย เตาราง ตลอดจนพืชชั้นต่ำที่อาศัยลำตนหรือเรือนยอดของตนไมขนาด ใหญหรือเกิดข้นึ รวมกับไมอ ืน่ ๆ เชน กลว ยไม มอสส เฟน และ เถาวัลยชนิดตางๆ รวมทั้งกลวยไมที่มีลำตนใหญที่สุด ไดแก 136 อุทยานแหง่ ชาติภาคใต้ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 136

และโขดหินแปลกตา เม่ือป พ.ศ. 2432 พระบาทสมเด็จ พระจลุ จอมเจา เกลา เจา อยหู วั รชั กาลท่ี 5 เสดจ็ ประพาสเกาะพะงนั และน้ำตกธารเสด็จ ทรงจารึกพระปรมาภิไธยยอ จปร ไวบน กอนหินขางน้ำตก และทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ ใหสราง พลับพลาที่ประทับไว ปจจุบัน กรมศิลปากรไดสรางข้ึนมาใหม แทนหลังเดิมที่มีเพียงเสา และไดข้ึนทะเบียนเปนโบราณสถาน นำ้ ตกธารเสด็จตงั้ อยทู หมทู ่ี 5 ตำบลบา นใต อำเภอเกาะพะงัน น้ำตกธารประพาสและน้ำตกธารประเวศ เปนน้ำตกแหงท่ี 2 และ 3 ของเกาะพะงันที่ไดรับพระราชทานนามจาก พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว เมื่อคราวเสด็จ ประพาสรอบอา วบา นดอน เมอื่ ป พ.ศ. 2432 และ 2441 การเดินทาง z การเดินทางจากกรงุ เทพฯ - สรุ าษฎรธานี ระยะทางประมาณ 650 กิโลเมตร โดยรถไฟ รถยนตปรับอากาศ และเคร่อื งบิน z การเดินทางจากสุราษฎรธานี - เกาะพะงัน โดยทางทะเล ระยะทางประมาณ 80 กิโลเมตร ปจจุบันเรือบริการโดยสาร 3 ประเภท คือ „ เรอื ดว น เปนเรอื โดยสารขนาดกลาง จุคนโดยสารประมาณ 150 คน บรกิ ารวนั ละ 2 เที่ยว (ไป - กลับ) ระยะเวลาการ เดินทางจากสรุ าษฎรธานี - เกาะพะงนั ประมาณ 4 ชั่วโมง „ เรอื นอน เปน เรอื โดยสารธรรมดาและขนสง สนิ คา เปน แบบ 2 ชนั้ จผุ โู ดยสารประมาณ 160 คน เดนิ ทางในชว งกลางคนื จัดที่นอนสำหรับผูโดยสารทุกคนมีบริการวันละเที่ยว (ไป - กลับ) ระยะเวลาเดินทางจากสุราษฎรธานี - เกาะพะงัน ประมาณ 8 ชว่ั โมง „ เรือเฟอรร่ี เปนเรือโดยสารและขนสงสินคาขนาด ใหญจุผูโดยสารประมาณ 500 คน รวมท้ังรถยนต รถบรรทุก ประมาณ 50 คนั มบี รกิ ารวนั ละ 4 เทยี่ ว (ไป - กลบั ) ระยะเวลา เดนิ ทางจากสรุ าษฎรธ านี - เกาะพะงนั ประมาณ 6 ชวั่ โมง อทุ ยาน แหง ชาตธิ ารเสดจ็ - เกาะพะงนั อยหู า งจากตวั จงั หวดั สรุ าษฎรธ านี ประมาณ 80 กิโลเมตร สามารถนำรถยนตลงเรือเฟอร่ีที่อำเภอ ดอนสกั จงั หวดั สรุ าษฎรธ านี ใชเ วลาเดนิ ทางประมาณ 3 ชว่ั โมง ถงึ ทา เรอื ทอ งศาลา อำเภอพะงนั เลยี้ วขวาไปตามถนนทอ งศาลา - หาดร้ิน ประมาณ 3 กิโลเมตร ถึงบานใตเล้ียวซายไปตามถนน บา นใต - ทอ งนายปานไปประมาณ 9 กโิ ลเมตร ถงึ บา นทอ งนาย ปาน เลี้ยวขวาผานพระบรมราชานุสาวรียพระบาทสมเด็จ พระจลุ จอมเกลา เจา อยหู วั รชั กาลที่ 5 ถงึ ทที่ ำการอทุ ยานแหง ชาติ 138 อทุ ยานแหง่ ชาติภาคใต้ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 138 10/12/2553 17:19:40



อุทยานแหงชาติ น้ำตกซีโป ในป พ.ศ. 2539 กรมปาไมไดมีคำส่ังให นายสุธน ทิศใตจดตำบลดุซงญอ อำเภอจะแนะ ทิศตะวันออกจด จันทรสวาง เจาพนักงานปาไม 5 สวนอุทยานแหงชาติ หัวหนา ตำบลเฉลิม ตำบลกาลิซา อำเภอระแงะและทิศตะวันตกจด วนอุทยานน้ำตกซีโป ไปดำเนินการสำรวจขอมูลรายละเอียด ตำบลตะมะยุง ตำบลซากอ ตำบลศรีบรรพต ตำบลเชิงคีรี เกี่ยวกับสภาพปา การถือครองที่ดิน การใชประโยชนท่ีดิน อำเภอศรีสาคร สายน้ำที่สำคัญในพ้ืนท่ีอุทยานแหงชาติไดแก พื้นที่บริเวณปาโครงการไมกระยาเลยฝงขวาแมน้ำสายบุรี คลองไอรดาฮง คลองไอรกือเนาะ คลองไอรซือดอร ทางทิศ ซึ่งเปนพ้ืนที่เดียวกันกับวนอุทยานน้ำตกซีโป ท่ีกรมปาไมข้ึน ตะวันตกจะไหลรวมลงสูแมน้ำสายบุรี และลงสูทะเลอาวไทย ทะเบียนเปนวนอุทยานเม่ือป 2514 มีเน้ือที่ประมาณ 104 บริเวณปากแมน้ำในทองที่อำเภอสายบุรี จังหวัดปตตานี ดาน ตารางกิโลเมตร จากรายงานการสำรวจเบ้ืองตน ตามหนังสือ ฝง ตะวันออกมคี ลองไอรสะโต คลองปาโจ ไหลรวมลงสูแมน ำ้ วนอุทยานน้ำตกซีโป อำเภอระแงะ จังหวัดนราธิวาส ลงวันที่ บางนรา และไหลลงสูทะเลอาวไทยบริเวณปากแมน้ำในทองท่ี 1 มิถุนายน 2538 สำนัก อนุรักษทรัพยากรธรรมชาติได อำเภอเมอื ง จงั หวัดนราธิวาส พิจารณาแลวเห็นวาสภาพพ้ืนท่ีบริเวณปาโครงการไมกระยาเลย ฝง ขวาแมน้ำสายบุรี และวนอุทยานนำ้ ตกซโี ป มีความเหมาะสม ที่จะจัดต้ังเปนอุทยานแหงชาติ ตามมาตรา 6 แหงพระราช บัญญัติอุทยานแหงชาติ พ.ศ. 2504 โดยใหใชช่ืออุทยานแหง ชาตดิ ังกลาว สวนอุทยานแหงชาติ สำนักอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติ กรมปาไม ไดนำเร่ืองเขาสูการพิจารณาของคณะกรรมการ อุทยานแหงชาติ เม่ือวันท่ี 17 ตุลาคม 2543 ซ่ึงที่ประชุมมีมติ เห็นชอบใหดำเนนิ การจัดตั้งเปนอทุ ยานแหง ชาตไิ ด ลกั ษณะภมู ิประเทศ ลกั ษณะภูมอิ ากาศ อุทยานแหงชาติน้ำตกซีโป มีพ้ืนที่ครอบคลุมในทองที่ สภาพภูมิอากาศทั่วไปมี 2 ฤดูกาล คือ ฤดูฝน ระหวาง ตำบลดุซงญอ อำเภอจะแนะ ตำบลกาลิซา ตำบลเฉลิม ตำบล เดือนพฤษภาคม - ธันวาคม และฤดูรอน ระหวางเดือน มะรอื โบตก อำเภอระแงะ ตำบลลาโละ อำเภอรอื เสาะ ตำบลซากอ มกราคม - เมษายน อุณหภูมิเฉล่ียทัง้ ป 27 OC ปริมาณน้ำฝน ตำบลศรบี รรพต ตำบลเชงิ ครี ี อำเภอศรสี าคร จงั หวัดนราธิวาส เฉล่ีย 2,500 มลิ ลเิ มตร เน้ือที่ประมาณ 288.83 ตารางกิโลเมตร ลักษณะ ภูมิประเทศ เปนเทือกเขาสูงสลับซับซอน เรียงตัวจากทิศเหนือถึงทิศใตมี ความสูงชัน พ้ืนท่ีบางสวนเปนพื้นท่ีราบมีความสูงจากระดับน้ำ ทะเลระหวาง 154 - 819 เมตร ยอดเขาสูงสดุ ของพน้ื ที่อุทยาน แหง ชาติ คือ ยอดเขาแมะแต สงู 819 เมตรจากระดบั น้ำทะเล ปานกลาง อาณาเขตทิศเหนือจดตำบลลาโละ อำเภอรือเสาะ อุทยานแห่งชาตภิ าคใต้ 139 S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 139 10/12/2553 17:19:41

พชื พรรณและสตั วปา แหลง ทองเท่ยี วและจดุ เดน ท่นี าสนใจ สภาพปาของอุทยานแหงชาติน้ำตกซีโปโดยท่ัวๆ ไปคอน น้ำตกซีโป หรือ สีโป เปนภาษายาวีทองถิ่น หมายถึง ขางสมบูรณ เปนปาดงดิบช้ืนมีไมใหญขึ้นปกคลุมโดยทั่วไป ช่ือพันธุไมชนิดหน่ึง คือ ตนสานหรือมะตาด เดิมจะข้ึนกัน สภาพปาตอนบนตลอดแนวเทือกเขาอยูในสภาพที่ดีเขียวชอุม หนาแนนบริเวณน้ำตก ชาวบานจึงนำช่ือของพันธุไมดังกลาวมา ตลอดป ชนิดไมท่ีสำคัญ ไดแก หลุมพอ ยางนา ยางยูง เปนชอ่ื ของน้ำตกแหง นี้ นำ้ ตกซีโปเปน น้ำตกขนาดใหญ มี 9 ชั้น ตะเคียนทอง ตะเคียนชันตาแมว สยา มะเด่ือ และพืชพื้นลาง คอื แอง ตะพาบ แอง เสย้ี ะ แอง ตน ฝรง่ั แอง เนอ้ื ทราย แอง รางนำ้ จำพวกหวาย หมาก กะพอ กระวาน คลา กระทอื ปา กาหลาถว ย แอง นำ้ สาด แองจงอาง แองกวาง และแองนพรตั น ช้ันที่ 7 เปน เฟน มหาสดำ ปรงเขา กระเชา สดี า วา นเพชรหงึ กระโถนพระฤๅษี ช้ันที่สวยงามท่ีสุด สายน้ำแผกวางอาบเต็มหนาผาสูงประมาณ รวมทงั้ ใบไมส ีทองซึง่ เปน พืชหายากอกี ดว ย 30 เมตร ลงสูแองน้ำเบ้ืองลาง สามารถเลนน้ำได น้ำตกซีโป เปนตน นำ้ ของลำหว ยทช่ี าวบานนำไปใชป ลูกลองกองรสดี นำ้ ตก ชั้นแรกอยูไมไกลจากที่ทำการอุทยานแหงชาติมีแองน้ำกวางที่ เกิดจากการสรางฝายกั้นน้ำจากที่ทำการอุทยานแหงชาติมี ทางเดนิ ขึ้นสูน้ำตกช้นั ตาง ๆ เน่ืองจากพ้ืนที่ปาของอุทยานแหงชาติเปนปาดงดิบชื้น 10/12/2553 17:19:42 มีฝนตกตลอดป จึงมีสัตวปาชนิดตาง ๆ อาศัยอยูเปนจำนวน มากซ่ึง จากการสำรวจพบสัตวเล้ียงลูกดวยนม 54 ชนิด นก 108 ชนดิ สตั วเลือ้ ยคลาน 25 ชนิด ประกอบดวย ชางปา สมเสร็จ ลงิ แสม ลงิ กัง คาง เกง กระจง กวางปา เมน นางอาย ชะมด หมูปา พญากระรอก นกโพระดก นกเขียวคราม นกเขียวกานตอง นกแซงแซว นกฮูก นกเคาแมว นกหวา นกบินหลาดง นกกระทาทุง นกขม้ิน ไกปา และนกเงือก จำนวน 7 ชนิด ไดแก นกเงือกหัวหงอก นกเงือกกรามชาง นกเงอื กหวั แรด นกกก นกแกก และนกเงอื กปากยน นอกจากนี้ ยงั มสี ตั วนำ้ ตา ง ๆ อีกมาก 140 อทุ ยานแหง่ ชาติภาคใต้ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 140

น้ำตกไอรซือดอ เปนน้ำตกสวยงามมาก มีความสูงจาก น้ำตกยากาบองอ เปนน้ำตกขนาดกลาง เกิดจากลำธาร 2 น้ำตก 7 ชั้น ความสูงประมาณ 200 - 300 เมตร อดุ มสมบูรณ สายไหลมาบรรจบกันแลวตกลงจากหนาผาสูงชันประมาณ 60 ดวยพรรณไมนานาชนดิ ตง้ั อยทู ห่ี มู 1 ตำบลศรบี รรพต อำเภอ เมตร มีโขดหนิ เรยี งรายกัน รวม 9 ชั้น มีนำ้ ไหลตลอดป โดย ศรีสาคร หางจากที่ทำการอุทยานแหงชาติประมาณ 20 เฉพาะในหนา ฝนจะงดงามมาก ตงั้ อยทู หี่ มทู ี่ 3 ตำบลศรบี รรพต กโิ ลเมตร อำเภอศรีสาคร อยูหางจากน้ำตกไอรซือดอประมาณ 15 กโิ ลเมตร การเดินทาง อุทยานแห่งชาตภิ าคใต้ 141 จากตัวเมืองนราธิวาส ตามเสนทางหลวง 10/12/2553 17:19:42 หมายเลข 4055 สายนราธิวาส - ระแงะ ถงึ อำเภอ ระแงะ ผานตลาด ตันหยงมัสไปตามถนนโยธาธิ การสายอำเภอระแงะ - ซากอ ประมาณ 2 กิโลเมตร แลวเดินทางตอตามทางหลวงชนบท สายทาเนาะ - บาลูกา ผานหมูบานบละแต บานบาตุบือซา บานปาเซ เขาสูหมูบานซีโป รวมระยะทาง 6 กิโลเมตร จากหมูบานซีโป เดินทางตามเสนทางภายในหมูบานประมาณ 1.5 กิโลเมตร ถึงท่ีทำการอุทยานแหงชาติ รวมระยะ ทางทง้ั หมดประมาณ 30 กโิ ลเมตร S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 141

อุทยานแหงชาติ น้ำตกทรายขาว เดิมกรมปาไมไดจัดตั้งวนอุทยานน้ำตกทรายขาวเมื่อวันที่ ในคราวประชุมคณะกรรมการอุทยานแหงชาติเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2497 และวนอุทยานโผงโผง เมื่อวันที่ 1 10 กรกฎาคม 2533 มีมติเหน็ ชอบใหจัดตั้งเปนอุทยานแหงชาติ ตุลาคม พ.ศ. 2527 ซ่ึงอยูในความรับผิดชอบดูแลของ โดยมีพระราชกฤษฎีกากำหนดท่ีดินปาเขาใหญ ในทองท่ีตำบล สำนักงานปาไมเขตปตตานี เนื่องจากวนอุทยานท้ัง 2 แหง ชา งใหต ก ตำบลนาประดู ตำบลทรายขาว ตำบลทงุ พลา ตำบล มีอาณาเขตติดตอกัน ในป พ.ศ. 2538 กรมปาไมจึงไดมีคำส่ัง ปากลอ อำเภอโคกโพธ์ิ จังหวัดปตตานี ตำบลลำพะยา อำเภอ ใหนายตระกูล คุณาพัทธ์ิ นักวิชาการปาไม 7 หัวหนาฝาย เมืองยะลา ตำบลตาชี อำเภอยะหา จังหวัดยะลา และปา จัดการวนอทุ ยาน ไปสำรวจหาขอมูลวนอทุ ยานทัง้ 2 แหง และ เทือกเขาสันกาลาคีรี ในทองท่ีตำบลบานโหนด ตำบลเปยน บริเวณใกลเคียงเพื่อรวมพ้ืนท่ีวนอุทยานท้ัง 2 แหง จัดตั้งเปน ตำบลธารคีรี อำเภอสะบายอย จังหวัดสงขลา เน้ือที่ประมาณ อุทยานแหงชาติ และตอมา นายปรีชา บุญมี สมาชิกสภา 69.5712 ตารางกโิ ลเมตร ใหเปน อุทยานแหงชาติ ซ่งึ ประกาศใน ผแู ทนราษฎร จงั หวดั ปต ตานี และนายเกรยี งศกั ดิ์ ศกั ดคิ์ เชนทร ราชกจิ จานเุ บกษา เลม 125 ตอนที่ 71 ก ลงวนั ที่ 28 พฤษภาคม สมาชิกสภาจังหวัดปตตานี ไดมีหนังสือลงวันท่ี 23 มีนาคม 2551 นบั เปน อทุ ยานแหง ชาติลำดบั ท่ี 110 ของประเทศไทย พ.ศ. 2530 ถึง พลเอกหาญ ลีลานนท รัฐมนตรีวาการกระทรวง เกษตรและสหกรณ สนบั สนนุ ใหร วมวนอุทยานท้ัง 2 แหง และ ลกั ษณะภมู ิประเทศ ขอใหสำรวจบริเวณน้ำตกอรัญวาริน ซึ่งอยูใกลเคียงกันรวม จดั ตั้งเปนอทุ ยานแหง ชาตดิ ว ย น้ำตกทรายขาว เดิมชาวบานเรียกวา น้ำตกกระโถน มีตนน้ำเกิดจากยอดเขานางจันทรในทิวเขาทรายขาว เทือกเขา ตามรายงานผลการสำรวจลงวันท่ี 30 เมษายน 2530 สันกาลาคีรี ถูกคนพบโดยพระครูศรีรัตนากร (ทานศรีแกว) สรปุ ไดว า เหน็ สมควรผนวกพนื้ ทวี่ นอทุ ยานทง้ั 2 แหง เขา ดว ยกนั เจาอาวาสวัดทรายขาว เม่ือป 2475 อุทยานแหงชาติน้ำตก เนื่องจากอยูใกลกันและเปนเทือกเขาเดียวกันเหมาะท่ีจะจัดตั้ง ทรายขาว มีพื้นท่ีครอบคลุมปาสงวนแหงชาติเขาใหญ ในทองท่ี เปนอุทยานแหงชาติ กองอุทยานแหงชาติไดมีหนังสือเสนอกรม อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปตตานี อำเภอเมือง อำเภอยะหา ปาไม โดยนายไพโรจน สุวรรณกร รองอธิบดีกรมปาไมปฏิบัติ จังหวัดยะลา และปาสงวนแหงชาติปาเทือกเขาสันกาลาคีรี หนาที่แทนอธิบดีกรมปาไม ไดมีบันทึกส่ังการลงวันท่ี ในทอ งทีอ่ ำเภอสะบา ยอ ย จังหวดั สงขลา 1 มิถุนายน พ.ศ. 2530 ใหกองอุทยานแหงชาติดำเนินการยก ฐานะรวบรวมวนอุทยานทั้ง 2 แหงนี้เปนอุทยานแหงชาติกอง พื้นท่ีทั้งหมดอยูบริเวณเทือกเขาสันกาลาคีรี ซ่ึงเปน อุทยานแหงชาติจึงไดมีหนังสือดวนมาก ลงวันท่ี 9 กันยายน เทือกเขายาวท่ีสลับซับซอนติดตอกันมียอดเขานางจันทร พ.ศ. 2530 เสนอกรมปาไม ซ่ึงไดมีคำส่ังให นายอุดม ยกฉวี เปนยอดเขาที่สูงท่ีสุด ซ่ึงมีความสูงประมาณ 1,000 เมตรจาก เจาพนักงานปาไม 4 ไปดำเนินการสำรวจและจัดต้ังปาเขาใหญ ระดับน้ำทะเล สว นใหญพ นื้ ทจี่ ะลาดลงไปทางทิศตะวันตก เปน ในทองท่ีตำบลปาบอน ตำบลนาประดู ตำบลทรายขาว ตำบลทงุ ที่เนินเขาและเปนท่ีราบ ดินจะเปนดินเหนียวปนทราย หินเปน พลา ตำบลปากลอ อำเภอโคกโพธิ์ จงั หวดั ปตตานี ตำบลลำพะ หินปูนและหินแกรนิต เปนตนกำเนิดของหวยทรายขาว ยา อำเภอเมืองยะลา ตำบลตาชี อำเภอยะหา จงั หวดั ยะลา และ หวยเงาะ หวยโผงโผง หวยบอน หว ยแกแดะ หวยลำหยงั ปาเทือกเขาสันกาลาคีรี ในทองที่ตำบลบานโหนด ตำบลเปยน หว ยคลองเรือ หวยตน ตะเคียน หว ยลำชิง และหว ยลำพะยา ตำบลธารครี ี อำเภอสะบา ยอ ย จงั หวดั สงขลาใหเ ปน อทุ ยานแหง ชาติ ซ่ึงลำหวยลำธาร เหลา น้ีจะไหลมารวมกนั เปนแมนำ้ เทพา 142 อุทยานแห่งชาตภิ าคใต้ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 142 10/12/2553 17:19:43

ลักษณะภูมิอากาศ สภาพภูมิอากาศจะมีลมมรสุมตะวันตกเฉียงใตและ ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือพัดผานฤดูฝนอยูระหวางเดือน พฤษภาคม - เดือนมกราคม จะมีฝนตกตลอดแตจะตกชุกใน ชวงเดือนตุลาคม - เดือนธันวาคม และฤดูรอนจะอยูระหวาง เดือนกุมภาพันธ - เดือนเมษายน อากาศจะไมรอนจัดนัก อุณหภูมิอยูใ นระดบั 26 - 28oC พืชพรรณและสัตวป า แหลงทอ งเทย่ี ว จดุ เดน สภาพพื้นที่อุทยานแหงชาติน้ำตกทรายขาวปกคลุมดวย และกจิ กรรมนนั ทนาการท่นี าสนใจ ปาดงดิบชื้นที่อุดมสมบูรณ ชนิดไมท่ีสำคัญไดแก ยาง สยา กระบาก กาลอ หลุมพอ ไขเขียว สะตอ เหรียง และตะเคียน น้ำตกทรายขาว เปนน้ำตกท่ีตกจากหนาผาสูง ประมาณ ทอง พชื พน้ื ลางไดแก ระกำ หวาย เฟน เถาวลั ย และกลว ยไม 40 เมตร ไหลจากยอดเขานางจันทร สายนำ้ ไหลตามแนวหบุ เขา ชนิดตา ง ๆ สตั วปาท่พี บไดแ ก เลียงผา หมปู า เกง เมน กระจง ลงสทู รี่ าบเบอื้ งลา ง คดเคย้ี วลดหลน่ั ลงมาเปน ชนั้ ๆ รวม 10 ชน้ั ลิง คาง ชะนี อเี หน็ กระรอก นกขนุ ทอง นกกางเขน นกปรอด ซ่ึงบางตอนเกิดเปนแองน้ำขนาดใหญลึก และเปนหนาผาสูงชัน เหย่ียว นกดุเหวา ตะพาบน้ำ งูเหลือม งูเหา งูกะปะ ตะกวด มองดูสวยงาม มีทางเทาเดินขึ้นถึงตัวน้ำตกระยะทางประมาณ ตกุ แกปา กงิ้ กา แกว ตุก แกบินหางเหล่ยี ม ปาดเขียวดำ กบทูด 400 เมตร สองขางทางลำธารมีกอนหินใหญนอยและตนไมข้ึน กบเขาขางตอง จกั จั่นงวง รวมท้งั กงุ ปู และปลาชนิดตาง ๆ ท่ี ปกคลุมตลอดทางเดินใหความ รมรื่นและสวยงามเปนอยางย่ิง อาศยั อยูในลำหว ยลำธาร ตั้งอยูบริเวณที่ทำการอุทยานแหงชาติ หมูที่ 5 ตำบลทรายขาว อำเภอโคกโพธิ์ จงั หวดั ปต ตานี S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 143 อุทยานแหง่ ชาตภิ าคใต้ 143 10/12/2553 17:19:44

น้ำตกโผงโผง เปนน้ำตกท่ีเกิดจากเทือกเขานางจันทร น้ำตกทรายขาว 20 กโิ ลเมตร เปน ทีต่ ้งั หนวยพทิ ักษอ ทุ ยานแหง มคี วามสงู ประมาณ 80 เมตร เปน นำ้ ตกทไี่ หลตกลดหลั่นลงมา ชาติท่ี ทข.2 (น้ำตกพระไมไผ) ตั้งอยูที่บานหวยบอน หมูท่ี 2 เปนขั้นบันได มี 7 ช้ัน จากท่ีราบชั้นลางสุดซึ่งมีแองน้ำตก ตำบลบานโหนด อำเภอสะบายอย จังหวัดสงขลา ใชเสนทาง ขนาดใหญ มองข้ึนไปยังผาน้ำตกช้ันบน จะมองเห็นน้ำตก สายทรายขาว - สะบายอย มีทางแยกซายที่บานโหนดอีก 3 ไหลลงมาเปนสายน้ำคดเค้ียวตามหนาผาและโขดหิน พ้ืนที่ กโิ ลเมตร เขา สนู ำ้ ตก บริเวณสองขางลำธาร และบริเวณใกลน้ำตกมีความรมรื่นถูก ปกคลุมดวยก่ิงใบของพันธุไมนานาชนิดซ่ึงข้ึนอยูหนาแนน อยูบ ริเวณบา นโผงโผงใน หมทู ่ี 8 ตำบลปากลอ อำเภอโคกโพธิ์ จงั หวดั ปต ตานี ใชเสน ทาง หลวงหมายเลข 409 สายปตตานี - ยะลา มที างแยกขวาทบี่ า นปากลอ อกี 6 กโิ ลเมตร ถงึ นำ้ ตกโผงโผง ซึ่งเปน ทตี่ ้ังหนว ยพทิ กั ษอทุ ยานแหง ชาติท่ี ทข.1 (นำ้ ตกโผงโผง) อยูหางจากที่ทำ การอุทยานแหงชาติ 18 กิโลเมตร น้ำตกพระไมไผ เปนน้ำตกท่ีเกิดจากตนน้ำยอดเขาใหญ น้ำตกอรัญวาริน เปนน้ำตกที่ไหลลงมาจากเทือกเขา ไหลลงสูน้ำเทพา เปนน้ำตกขนาดเล็กตกจากผาหินกวาง นางจันทร อีกดานหน่ึงของน้ำตกทรายขาว ลักษณะน้ำตกจะ ประมาณ 10 เมตร มคี วามสงู ประมาณ 40 เมตร ซอกซอนไป แบงออกเปนช้ัน ๆ รวม 7 ชั้น แตละช้ันจะหางกันประมาณ ตามโขดหินจนถึงลานหินแกรนิตขนาดใหญ จากน้ันสายน้ำจะ 300 - 500 เมตร ในแตล ะชัน้ ของน้ำตก จะมลี กั ษณะสวยงาม แผกวางออกแลวไหลลงสูลำธารเบื้องลางซ่ึงจะไหลไปรวมกับ แตกตางกันออกไป มีลักษณะพิเศษโดดเดนเปนของตัวเอง แมน้ำเทพา บริเวณน้ำตกมีพระพุทธรูปซ่ึงชาวบานโหนดรวมใจ น้ำตกท้ัง 7 ช้ัน จะมีลำธารไหลคดเค้ียวและมีแองน้ำอยู กนั สรางไว นามวา “ พระเวฬุวัน ” น้ำตกพระไมไผอยหู างจาก ดานหนานำ้ ตกขนาบดว ยกลวยไมปาเปน แนวท้งั สองขางทางเดนิ ชั้นบนสุดเปนผาหินสูง 20 เมตร สายน้ำตกลงมาตามโขดหิน ลดหล่นั กันลงสูแองนำ้ ตกเบอ้ื งลา ง นำ้ ตกอรัญวารนิ อยูใ นอยใู น ทองที่ หมูที่ 4 ตำบลทงุ พลา อำเภอโคกโพธิ์ ทางเขาอยูบรเิ วณ กม.33 ตรงวัดหวยเงาะ เลี้ยวขวาเขาไปอีกประมาณ 7 กิโลเมตร จะถึงนำ้ ตก น้ำตกพรุบอน เปนน้ำตกที่เกิดจากตนน้ำของยอดเขาใหญ มหี ลายชน้ั ตง้ั อยใู นทอ งทบ่ี า นแกแดะ ตำบลธารครี ี อำเภอสะบา ยอ ย จังหวัดสงขลา มีสภาพปาที่สมบูรณเหมาะในการเดินปาเพื่อ ศกึ ษาธรรมชาติ 144 อทุ ยานแห่งชาติภาคใต้ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 144 10/12/2553 17:19:44

ถ้ำวิปสสนาเขาหินชาง เปนที่ประดิษฐานพระพุทธรูปไม ตั้งอยูบริเวณปาเหนือบานลำพะยา ตำบลลำพะยา อำเภอเมือง แกนลั่นทม จำนวน 2 องค สันนิษฐานวามีอายุกวา 200 ป จังหวัดยะลา จากคำบอกเลากลาววา เคยเปนท่ีน่ังวิปสสนาของหลวงปูทวด และทานอาจารยนอง (พระครูธรรมกิจโกศล อดีตเจาอาวาสวัด เสนทางเดินปาสูยอดเขาสันกาลาคีรี มีความสูง 1,000 ทรายขาว) ถำ้ นอี้ ยใู กลบ รเิ วณจุดชมทวิ ทศั น เมตรจากระดับน้ำทะเล เสนทางนี้อยูในโครงการทองไพรเชิง อนุรักษพิชิตยอดเขาสันกาลาคีรี นอกจากพืชพันธุและสัตวปา ยอดเขาหินชาง เปนยอดเขาอีกยอดหนึ่งของเทือกเขานาง มากมายแลว ระหวางทางยังมีสิ่งที่นาสนใจ เชน ถ้ำวิปสสนา จันทร มีความสูงประมาณ 500 เมตรจากระดับน้ำทะเล เขาหินชาง หินสลักพระนามาภิไธยสมเด็จพระศรีนครินทรา บนยอดเขามีลานกวางประมาณ 2 ไร มีกอนหินขนาดใหญ บรมราชชนนี และสมเด็จพระเจา พ่นี างเธอ เจาฟา กลั ยาณวิ ฒั นา สามารถมองเห็นจากตีนเขารูปรางลักษณะคลายชางหรือรูปสัตว กรมหลวงนราธวิ าสราชนครนิ ทร หมอ มหศั จรรย ซากเครอ่ื งบนิ ตก โบราณ สามารถมองเหน็ ทัศนยี ภาพของพืน้ ท่ีราบตอนลา งและที่ จดุ ชมทิวทัศนเขาหนิ ชา ง และจดุ รอยตอของ 3 จังหวดั ผูสนใจ ชายทะเลของจังหวัดปตตานี ซ่ึงเปนชุดชมทิวทัศนท่ีสวยงาม ติดตอขอเจาหนาท่ีนำทางไดท่ีท่ีทำการอุทยานแหงชาติ แตจะ มากจดุ หนึ่ง ตั้งอยบู ริเวณท่ที ำการอทุ ยานแหง ชาติ เปดใหเ ดินปา เฉพาะในชวงเดอื นกุมภาพนั ธ - กรกฎาคม โดยมี เจาหนาที่นำทางคอยใหความรูตลอดเสนทาง ใชเวลาเดินเทา แกง หนิ หว ยลำพะยา เปน แกง หนิ ทส่ี วยงามมอี ยตู ลอดแนว จากท่ีทำการอุทยานแหงชาติถึงยอดเขาสันกาลาคีรี ประมาณ 5 ลำธารหวยลำพะยา เหมาะในการเดินทางไปชมธรรมชาติ และ ช่ัวโมงครง่ึ พักผอนหยอนใจ นอกจากนี้ ยังมีอางเก็บน้ำเช่ือมกับเขื่อน ลำพะยาเปนสถานที่พักผอนหยอนใจไดอีกบริเวณหน่ึงดวย การเดินทาง ท่ีทำการอุทยานแหงชาติน้ำตกทรายขาว ตั้งอยู บริเวณตำบลทรายขาว อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัด ปตตานี ใชเสนทางตามทางหลวงหมายเลข 409 (ปตตานี - นราธิวาส) เม่ือถึงบานนาประดู บริเวณกิโลเมตรที่ 28 จะมีทางแยกขวาเขาสู น้ำตกทรายขาวเขา ไปอีก 7 กิโลเมตร ถงึ ทที่ ำการ อุทยานแหงชาติ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 145 อุทยานแห่งชาติภาคใต้ 145 10/12/2553 17:19:45

ลกั ษณะภูมิอากาศ อุทยานแหงชาติน้ำตกโยง ตั้งอยูบนคาบสมุทรทำใหไดรับ อิทธิพลจากลมมรสุมที่พัดผานทะเลท้ังสองดาน ฝนตกเกือบ ตลอดทั้งป ระหวางเดือนพฤษภาคม - ธันวาคม มีอากาศ คอนขางเย็น และฤดูรอนจะอยูระหวางเดือนมกราคม - เดือน เมษายน อุณหภูมิโดยเฉล่ียโดยประมาณ 26 oC สภาพภูมิ อากาศโดยทั่วไป อยูในภูมิอากาศเขตรอนชื้น มีฝนตกชุกเกือบ ทั้งป มีปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยรายป 2,000 - 3,000 มิลลิเมตร บางแหง สงู กวา 4,000 มลิ ลิเมตร พืชพรรณและสตั วปา สัตวปาที่สำรวจพบในปาเขาบริเวณนี้ท่ีสำคัญ เชน เสือดำ เลียงผา สมเสรจ็ หมูปา เกง กระจง อเี หน็ ชะมด ลิงเสน คา ง สภาพปาทั่วไปเปน ปาดงดิบช้ืน มีพันธุไมที่มีคาและมี ชะนี กระรอก เมน นกหวา นกยงู เหยีย่ ว ไกป า นกเขาเปลา ขนาดใหญอยูเ ปนจำนวนมาก เชน ยาง หลุมพอ ตะเคียนทอง นกเงอื ก นกขมน้ิ นกกางเขนดง นกแซงแววหางปลา นกปรอด นากบุด กระบาก เสียดชอ เลือดนก ขนุนปาน จำปา พิกุลปา หัวโขน ตะพาบน้ำ ตะกวด งูกะปะ ปลาแงะ ปลาซวิ ปลากระทิง กอ รักเขา กระทอ น สะตอ และเหรยี ง พืชพื้นลางมีจำพวกเฟน ปลาชะโด ปูนำ้ ตก ผีเสอื้ กลางวัน ผีเสือ้ กลางคนื และ แมลงปก ตนชนิดตาง ๆ พืชตระกูลขิงขา ไมเล้ือย และเถาวัลยข้ึนเกาะ แขง็ ตาง ๆ ตามไมใหญมากมาย และปาดงดิบเขา เปนปาที่มีความโปรง กวา ปาดงดบิ ชื้นอยูในระดบั ความสูง 800 เมตรขนึ้ ไป เนอื่ งจาก มีตนไมใหญข้ึนอยูนอย พันธุไมเดนไดแก กอตาหมู กอนก กอเดอื ย กอ แปน พืชพนื้ ลา งทพี่ บไดแก มังเส เฟน มอสส และ กลว ยไมด นิ S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 147 อุทยานแหง่ ชาติภาคใต้ 147 10/12/2553 17:19:46

พืชที่หายากของอุทยานแหงชาติน้ำตกโยง ไดแก ทังเก น้ำตกคลองจงั ตั้งอยูห มูท ่ี 4 ตำบลนาบอน อำเภอนาบอน พบบริเวณปาดงดิบช้ืนลานหนาน้ำตกโยง และหลังหองน้ำลาน มนี ้ำไหลตลอดทัง้ ป มีน้ำตกทัง้ หมด 2 ชั้น น้ำตกช้ันที่ 1 มีผา กางเต็นท หงสเหินหรือขม้ินคนธรรพ และบัวแฉกใหญ พบ น้ำตกกวางซึ่งเปนหนาผาหินปูน และโขดหินใหญมากมาย บริเวณยอดเขาเหมนและยอดเขารามโรม เปราะหินเขาเหมน แอง นำ้ ลึก 2 เมตร กวางประมาณ 10 เมตร หนา ผาสงู ประมาณ พบบริเวณยอดเขาเหมน สำหรับสัตวปาหายากที่พบไดแก 15 เมตร สภาพปาเปนปาดงดิบชื้นจำพวกวงศยาง ตะเคียน นกกางเขนน้ำหลังแดงพบบริเวณน้ำตกโยงนอย ปลาตูหนาพบ เปนจำนวนมาก นอกจากน้ีมีปาไผขึ้นมาแทนท่ีปาดงดิบช้ืนท่ีถูก บรเิ วณลำธารนำ้ ตกโยง และปลาหมดั พบบรเิ วณลำธารนำ้ ตกโยง ทำลายและพืชพื้นลางข้ึนอยูอยางหนาแนน สภาพภูมิประเทศ และบา นไสโตน ประกอบไปดวยภูเขาสูง สภาพภูมิอากาศคอนขางหนาวเย็นหาง จากท่ีทำการอุทยานแหงชาติ ประมาณ 20 กิโลเมตร แหลง ทอ งเทีย่ ว จดุ เดน การเดินทางจากอำเภอทุงสงไปตามทางหลวงหมายเลข 41 และกจิ กรรมนันทนาการท่นี าสนใจ ระยะทางประมาณ 7 กิโลเมตร แยกเขา อำเภอนาบอน ระยะ ทางประมาณ 10 กิโลเมตร ถึงบานคลองจังจะพบทางแยก น้ำตกโยง ต้ังอยูหมูที่ 7 ตำบลถ้ำใหญ อำเภอทุงสง เปน เขา ไปนำ้ ตก ระยะทางประมาณ 5 กิโลเมตร ซ่ึงมีหนวยพทิ กั ษ น้ำตกที่มีความสวยงามมากมีน้ำไหลตลอดทั้งป เปนน้ำตกที่ อุทยานแหงชาตทิ ่ี ตย.1 (คลองจงั ) ตง้ั อยู มีหนาผาสูงชันมีน้ำไหลลงมาเหมือนเกลียวเชือก ทำใหเกิดแอง น้ำขนาดใหญกวางประมาณ 30 เมตร ลึกประมาณ 10 เมตร มีชั้นน้ำตก 7 ชั้น แตละช้ันมีความสวยงาม และรมร่ืนดวย พรรณไมมากมายของปาดงดิบชื้นผสมปาดงดิบเขา เชน ยาง กระบาก ตะเคยี น กอนก กอ เดือย ตามพน้ื ปามหี วาย และเฟน ตนที่ชอบขึ้นตามพ้ืนที่ท่ีมีความช้ืนสูง นอกจากนี้ยังมีปลา อาศัยอยูหลายชนิดโดยเฉพาะปลาแงะมีจำนวนมาก น้ำตกชั้นที่ 1 หางจากที่ทำการอุทยานแหงชาติประมาณ 300 เมตร และ หา งจากอำเภอทงุ สง 8.5 กโิ ลเมตร 148 อทุ ยานแห่งชาตภิ าคใต้ นำ้ ตกหนานโจน ตงั้ อยหู มทู ่ี 3 ตำบลลานสกา อำเภอลานสกา มีชั้นน้ำตกทั้งหมด 2 ชั้น คือ หนานตากผา และหนานโจน S-Mongkol_South_p001-148_pc1.indd 148 สภาพปาโดยท่ัวไปเปนปาดงดิบชื้นเปนสภาพพ้ืนที่ท่ีมีความ ช้ืนสูงมีฝนตกชุกตลอดทั้งป พันธุไมที่ขึ้นมีกระบาก ทุเรียนปา จำปาปา นอกจากน้ัน ยังประกอบดวยพืชพื้นลาง เถาวัลยอีก หลายชนิด เชน หมากพน เปนพืชตระกูลปาลมขนาดใหญมี 10/12/2553 17:19:47