58 คำตอบ สู่ประชาคมอาเซียน

Ê‹»Ù ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹ (คมู่ อื ฉบบั ประชาชนสำหรบั การเตรยี มความพรอ้ มเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี นในปี 2558) ช่อื หนงั สือ : 58 คำตอบ ส่ปู ระชาคมอาเซียน 2558 ผแู้ ตง่ : กรมอาเซียน กระทรวงการตา่ งประเทศ ปีทีแ่ ตง่ : 2556 ผ้จู ัดทำ : กรมอาเซยี น กระทรวงการต่างประเทศ บรรณาธิการ/ผู้เรียบเรยี ง : นายอรรถยทุ ธ์ ศรีสมุทร นางสาวลดา ภมู่ าศ พิมพค์ ร้งั ที่ 1 : 10,000 เล่ม มีนาคม 2556 พมิ พ์ครงั้ ที่ 2 : 100,000 เล่ม พฤษภาคม 2556 จำนวนหน้า : 100 หนา้ ISBN : 978-974-7709-96-4 กรมอาเซยี น กระทรวงการต่างประเทศ 443 ถนนศรีอยุธยา กรุงเทพมหานคร 10400 โทรศพั ท์ 02 203 5000 โทรสาร 02 643 5223



คำนำ ผู้นำอาเซียนได้กำหนดให้ประเทศสมาชิกเข้าร่วมเป็นประชาคมอาเซียน (ASEAN Community : AC) ภายในปี 2558 ดังนั้น ประเทศไทยและ ประเทศสมาชิกอาเซียนอื่นๆ อีก 9 ประเทศจะต้องเร่งเตรียมความพร้อมเพื่อ ให้การเปน็ ประชาคมดังกลา่ วเป็นไปอย่างสมบูรณ์ โดยใหอ้ าเซยี นมีผลดำเนินงาน ตามแผนงาน (Blueprint) ทัง้ ในด้านการเมอื งและความมัน่ คง เศรษฐกจิ สงั คม และวัฒนธรรมที่เป็นรูปธรรม ก้าวหน้า และเกิดประโยชน์กับอาเซียนทั้ง 10 ประเทศและภมู ภิ าคมากท่ีสุด กรมอาเซยี น กระทรวงการตา่ งประเทศ ในฐานะสำนกั เลขาธกิ ารอาเซยี น แห่งชาติ และเลขานุการคณะกรรมการอาเซียนแห่งชาติ เล็งเห็นถงึ ความจำเป็น ในการเตรียมความพร้อมของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ทั้งในกรุงเทพมหานคร และในจงั หวดั ตา่ งๆ ทว่ั ประเทศ เพอ่ื เขา้ สกู่ ารเปน็ ประชาคมอาเซยี น จงึ ไดร้ วบรวม คำตอบตอ่ คำถาม 58 ขอ้ เกย่ี วกบั ประชาคมอาเซยี นทค่ี นไทยสว่ นใหญม่ กั สอบถาม และอยากรู้มากที่สุด หรือบางครั้งมีความเข้าใจคลาดเคลื่อนหรือไม่ชัดเจน โดยคำถามส่วนหนึ่งที่ปรากฏในหนังสือเล่มนี้ได้รวบรวมขึ้นจากส่วนราชการต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งจากประสบการณ์การบรรยายเพื่อขยายองค์ความรู้เกี่ยวกับ ประชาคมอาเซียนในทั้ง 3 เสาหลัก และความเชื่อมโยงระหว่างกันในอาเซียน ซึ่งเป็นสงิ่ ทป่ี ระเทศไทยให้ความสำคญั และผลักดนั มาอย่างตอ่ เนอื่ ง  ÊÙ‹»ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹

กรมอาเซียน กระทรวงการต่างประเทศ หวังเป็นอย่างยิ่งว่า “หนงั สือ 58 คำตอบ สปู่ ระชาคมอาเซียน 2558” ฉบับน้ี จะเปน็ คู่มอื ฉบบั ประชาชนสำหรับการเตรียมความพร้อมเข้าสู่ประชาคมอาเซียนในปี 2558 ซึ่งได้ถ่ายทอดข้อมูลที่น่าสนใจและเกี่ยวข้องกับประชาคมอาเซียนในมิติต่างๆ ไปสู่ประชาชนไทยในวงกว้าง เพื่อให้ประชาชนคนไทยได้ก้าวทันและหยิบฉวย โอกาสที่เกิดขึ้นจากการรวมตัวเป็นประชาคมอาเซียนตามเจตนารมณ์ของผู้นำ ทั้ง 10 ประเทศสมาชกิ อาเซียนตอ่ ไป กรมอาเซียน กระทรวงการต่างประเทศ มนี าคม 2556

สารบญั คำถาม หนา้ ขอ้ ท่ี 1 อาเซยี นและประชาคมอาเซยี นแตกตา่ ง 14 หรอื เหมอื นกนั อยา่ งไร 15 ขอ้ ท่ี 2 การเปน็ ประชาคมอาเซยี นจะเรม่ิ ตน้ เมอ่ื ใดในปี 2558 16 ขอ้ ท่ี 3 ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี นแตกตา่ งจาก 18 ประชาคมอาเซยี นอยา่ งไร 19 20 ขอ้ ท่ี 4 อาเซยี นกบั สหภาพยโุ รปเหมอื นหรอื แตกตา่ งกนั อยา่ งไร 21 ขอ้ ท่ี 5 แลว้ อาเซยี นมคี วามรว่ มมอื ทางการเงนิ อะไรบา้ ง 22 ขอ้ ท่ี 6 ประชาคมการเมอื งและความมน่ั คงอาเซยี น 23 เกย่ี วขอ้ งกบั ประชาชนอยา่ งไร 25 ขอ้ ท่ี 7 อาเซยี นมบี ทบาทอยา่ งไรในการสง่ เสรมิ ความรว่ มมอื ดา้ นการเมอื งและความมน่ั คงในภมู ภิ าคเอเชยี -แปซฟิ กิ ขอ้ ท่ี 8 ASEAN Common Visa คอื อะไร ขอ้ ท่ี 9 คนไทยและประเทศไทยไดอ้ ะไรจากประชาคมอาเซยี น ขอ้ ท่ี 10 อะไรคอื ความทา้ ทายของไทยในการเขา้ ส ู่ ประชาคมอาเซยี น  ʻً ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹

(คมู่ อื ฉบบั ประชาชนสำหรบั การเตรยี มความพรอ้ มเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี นในปี 2558) คำถาม หนา้ ขอ้ ท่ี 11 ไทยมสี ำนกั เลขาธกิ ารอาเซยี นแหง่ ชาตหิ รอื ไม ่ 27 และอยใู่ นความรบั ผดิ ชอบของหนว่ ยงานใด ขอ้ ท่ี 12 เลขาธกิ ารอาเซยี นคอื ใคร มหี นา้ ทอ่ี ะไร 28 และมวี ธิ กี ารคดั เลอื ก หรอื สมคั รอยา่ งไร ขอ้ ท่ี 13 คณะกรรมการอาเซยี นแหง่ ชาตคิ อื อะไร มอี ำนาจหนา้ ทใ่ี ด 30 ขอ้ ท่ี 14 เหตใุ ดประเทศไทยตอ้ งใหค้ วามสำคญั กบั การรวมตวั 31 ทางเศรษฐกจิ ของอาเซยี น ขอ้ ท่ี 15 ในการเดนิ ทางไปทอ่ งเทย่ี วในกลมุ่ ประเทศสมาชกิ อาเซยี น 33 ผถู้ อื หนงั สอื เดนิ ทางไทยตอ้ งขอรบั การตรวจลงตรา หรอื ทเ่ี รยี กวา่ วซี า่ (Visa) หรอื ไม่ อยา่ งไรบา้ ง ขอ้ ท่ี 16 นอกเหนอื จากหนงั สอื เดนิ ทาง หรอื พาสปอรต์ (Passport) 34 แลว้ ยงั มเี อกสารผา่ นแดนชนดิ อน่ื อกี หรอื ไม่ และคนไทยจะใชเ้ อกสารผา่ นแดนดงั กลา่ วในโอกาสใด ขอ้ ท่ี 17 อาเซยี นดำเนนิ การอยา่ งไรบา้ งในการลดขน้ั ตอน 36 ทางดา้ นศลุ กากร

คำถาม หนา้ ขอ้ ท่ี 18 การรวมตวั เปน็ ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น (AEC) 38 จะทำใหม้ กี ารคา้ ขายภายในอาเซยี นกนั เองอยา่ งเดยี ว ใชห่ รอื ไม่ ขอ้ ท่ี 19 การเคลอ่ื นยา้ ยธรุ กจิ บรกิ ารของอาเซยี นคอื อะไร 39 ครอบคลมุ สาขาธรุ กจิ บรกิ ารใดบา้ ง ขอ้ ท่ี 20 ชว่ ยอธบิ ายดว้ ยวา่ รปู แบบของการเปดิ เสรกี ารคา้ บรกิ าร 40 ของอาเซยี นเปน็ อยา่ งไร ขอ้ ท่ี 21 เมอ่ื รวมตวั เปน็ ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี นแลว้ 42 จะทำใหม้ กี ารเคลอ่ื นยา้ ยแรงงานไดอ้ ยา่ งอสิ ระเสรจี รงิ หรอื ขอ้ ท่ี 22 อะไรคอื ขอ้ ผกู พนั ของประเทศไทยในความตกลงอาเซยี น 44 วา่ ดว้ ยการเคลอ่ื นยา้ ยบคุ คลธรรมดา (ASEAN Agreement on Movement of Natural Persons : MNP) ขอ้ ท่ี 23 คา่ จา้ งแรงงาน 300 บาทมผี ลเชน่ ไร 46 กบั การเคลอ่ื นยา้ ยแรงงานในอาเซยี น ขอ้ ท่ี 24 เมอ่ื เปน็ ประชาคมอาเซยี นแลว้ การสง่ ออกสนิ คา้ เกษตร 47 ของไทยในอาเซียนภาษีเป็นศนู ยจ์ ริงหรือไม่ ขอ้ ท่ี 25 สนิ คา้ ไทยทจ่ี ะสามารถสง่ ออกไปในตลาดอาเซยี นมากขน้ึ 50 และทอ่ี าจตอ้ งปรบั ตวั หลงั การเปดิ เสรกี ารคา้ อาเซยี น มอี ะไรบา้ ง ขอ้ ท่ี 26 ภาคการเกษตรไทยจะไดป้ ระโยชนจ์ าก 52 การเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น อยา่ งไร ขอ้ ท่ี 27 ภาคการเกษตรไทยมศี กั ยภาพการแขง่ ขนั ในอาเซยี นอยา่ งไร 54  Ê‹»Ù ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹

คำถาม หนา้ ขอ้ ท่ี 28 หากภาคเกษตรไดร้ บั ผลกระทบจาก AEC จะทำเชน่ ใด 56 จะไดร้ บั การสนบั สนนุ เยยี วยาจากรฐั บาลหรอื ไม่ ขอ้ ท่ี 29 อาเซยี นมคี วามรว่ มมอื ดา้ นมาตรฐานสนิ คา้ หรอื ไม ่ 58 และเหตใุ ดจงึ ไมก่ ำหนดมาตรฐานสนิ คา้ เฉพาะอาเซยี นเอง ขอ้ ท่ี 30 อยากทราบวา่ อาเซยี นมคี วามรว่ มมอื ดา้ นการคมุ้ ครอง 60 ผบู้ รโิ ภคจรงิ หรอื ขอ้ ท่ี 31 อะไรคอื ความรว่ มมอื ดา้ นทรพั ยส์ นิ ทางปญั ญาของอาเซยี น 62 ขอ้ ท่ี 32 วสิ าหกจิ ขนาดกลางและขนาดยอ่ ม (SMEs) 64 จะเตรยี มความพรอ้ มอยา่ งไรในการเขา้ สู่ AEC ขอ้ ท่ี 33 ประชาชนมสี ว่ นรว่ มในการจดั ทำกรอบการเจรจา 66 ความตกลงตา่ งๆ ในการเข้าสปู่ ระชาคมอาเซียน หรือไม่ อย่างไร ขอ้ ท่ี 34 ตามกฎบตั รอาเซยี น (ASEAN Charter) ภาษาองั กฤษ 67 เปน็ ภาษาทำงานของอาเซยี น ประเทศไทยจะตอ้ งปรบั เปลย่ี น ใหภ้ าษาองั กฤษเปน็ ภาษาทำงานของไทยดว้ ยหรอื ไม่ ขอ้ ท่ี 35 หนว่ ยงานใดในประเทศไทยเปน็ หนว่ ยงานหลกั ทด่ี แู ล 68 ความรว่ มมอื ดา้ นการศกึ ษาของอาเซยี น ขอ้ ท่ี 36 ประโยชนข์ องความรว่ มมอื อาเซยี นดา้ นการศกึ ษา 69 ของอาเซยี นมอี ะไรบา้ ง ขอ้ ท่ี 37 ระบบการโอนหน่วยกิตในระดับอดุ มศึกษา 70 ของอาเซยี นคอื อะไร ขอ้ ท่ี 38 ทราบหรอื ไมว่ า่ เครอื ขา่ ยมหาวทิ ยาลยั อาเซยี น คอื อะไร 71

คำถาม หนา้ ขอ้ ท่ี 39 คมู่ อื การจดั ทำหลกั สตู รอาเซยี น 72 (ASEAN Curriculum Sourcebook) คอื อะไร ขอ้ ท่ี 40 คมู่ อื การจดั ทำหลกั สตู รอาเซยี นมเี นอ้ื หาสาระอยา่ งไรบา้ ง 73 ขอ้ ท่ี 41 จรงิ หรอื ไมท่ ป่ี ระเทศไทยจะเลอ่ื นการเปดิ -ปดิ ภาคการศกึ ษา 74 เพอ่ื ใหส้ อดคลอ้ งกบั ประเทศสมาชกิ อาเซยี นอน่ื และเราจะไดป้ ระโยชนอ์ ะไร ขอ้ ท่ี 42 บทบาทของครใู นการเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี นมอี ะไรบา้ ง 75 ขอ้ ท่ี 43 เหตใุ ดไทยจงึ ใหค้ วามสำคญั กบั ความเชอ่ื มโยงในอาเซยี น 76 ขอ้ ท่ี 44 เราใชต้ ราสญั ลกั ษณอ์ าเซยี นและชอ่ื อาเซยี น 78 เปน็ เครอ่ื งหมายการคา้ ไดไ้ หม ขอ้ ท่ี 45 ทา่ นรจู้ กั ธงอาเซยี นหรอื ไม ่ 79 ขอ้ ท่ี 46 จะติดธงอาเซยี นค่กู ับธงชาติไทยไว้ทบ่ี า้ น 80 ทท่ี ำการสว่ นราชการไทยหรอื โรงเรยี นไดไ้ หม ขอ้ ท่ี 47 เมอ่ื เปน็ ประชาคมอาเซยี นแลว้ คนชาตอิ น่ื ๆ จะไดร้ บั สทิ ธ ิ 81 รกั ษาพยาบาลฟรี เรยี นฟรี เบย้ี ยงั ชพี ผสู้ งู อายุ กองทนุ พฒั นาบทบาทสตรี ฯลฯ เชน่ เดยี วกบั คนไทยหรอื ไม่ ขอ้ ท่ี 48 อาเซยี นมกี ลไกเพอ่ื สง่ เสรมิ สทิ ธมิ นษุ ยชนหรอื ไม ่ 82 ขอ้ ท่ี 49 คณะกรรมาธกิ ารอาเซยี นดา้ นการสง่ เสรมิ และคมุ้ ครอง 84 สทิ ธสิ ตรแี ละสทิ ธเิ ดก็ (ASEAN Commission on the Promotion and Protection of the Rights of Women and Children : ACWC) มกี จิ กรรมสง่ เสรมิ สทิ ธสิ ตรแี ละสทิ ธเิ ดก็ ในดา้ นใดบา้ ง อยา่ งไร 10 ÊÙ‹»ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹

คำถาม หนา้ ขอ้ ท่ี 50 อาเซยี นมคี วามรว่ มมอื เพอ่ื สง่ เสรมิ สทิ ธคิ นพกิ ารอยา่ งไร 85 ขอ้ ท่ี 51 ประเทศสมาชกิ อาเซยี นมกี ารดำเนนิ งานเรอ่ื งสตรอี ยา่ งไร 86 และประเทศไทยใหค้ วามสำคญั ตอ่ ประเดน็ ใดในความรว่ มมอื อาเซยี นดา้ นสตรี ขอ้ ท่ี 52 ในประเทศไทย มสี มาคมอาเซยี นสำหรบั ประชาชนทว่ั ไป 88 ทส่ี นใจเรอ่ื งอาเซยี นหรอื ไม่ ขอ้ ท่ี 53 ในภาคเหนอื และภาคใตข้ องไทยจะพบปญั หาหมอกควนั 89 จากไฟปา่ ทม่ี าจากประเทศเพอ่ื นบา้ นเปน็ ประจำทกุ ปี อาเซยี นจะช่วยแก้ไขปัญหานี้ได้หรอื ไม่ ขอ้ ท่ี 54 ตมิ อร-์ เลสเต เปน็ ประเทศสมาชกิ อาเซยี นหรอื ไม ่ 90 ขอ้ ท่ี 55 อาเซยี นมคี วามรว่ มมอื ทางดา้ นสาธารณสขุ หรอื ไม ่ 91 อยา่ งไร และประเทศไทยมบี ทบาทดา้ นสาธารณสขุ อาเซยี นมากนอ้ ยเพยี งใด ขอ้ ท่ี 56 อตั ลกั ษณอ์ าเซยี น (ASEAN Identity) จะทำใหเ้ รา 93 เสยี วฒั นธรรม ประเพณี คา่ นยิ ม ของไทย จรงิ หรอื ไม่ ขอ้ ท่ี 57 ทราบหรอื ไมว่ า่ ดอกไมป้ ระจำประเทศสมาชกิ อาเซยี น 94 ทง้ั 10 ประเทศมอี ะไรบา้ ง ขอ้ ท่ี 58 สรปุ แลว้ คนไทย จะตอ้ งเตรยี มตวั อยา่ งไรบา้ ง 97 สำหรบั ประชาคมอาเซยี น 11



อาเซยี นถอื กำเนดิ ทป่ี ระเทศไทยในปี พ.ศ. 2510 โดยมสี มาชกิ 5 ประเทศ เปน็ ผกู้ อ่ ตง้ั คอื ไทย มาเลเซยี อนิ โดนเี ซยี ฟลิ ปิ ปนิ ส์ และสงิ คโปร์ และตอ่ มามสี มาชกิ เพม่ิ เตมิ คอื บรไู นฯ (พ.ศ. 2527) เวยี ดนาม (พ.ศ. 2538) ลาวและเมยี นมาร์ (พ.ศ. 2540) กมั พชู า เปน็ ประเทศ สดุ ทา้ ยทเ่ี ขา้ เปน็ สมาชกิ อาเซยี นในปี พ.ศ. 2542

ข้อที่ 1 อาเซยี นหรอื สมาคมประชาชาตแิ หง่ เอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต้ (ASEAN : Association of Southeast Asian Nations) เป็นองค์กรความร่วมมือ ระดบั ภมู ภิ าคทก่ี อ่ ตง้ั ขน้ึ เมอ่ื วนั ท่ี 8 สงิ หาคม 2510 เพอ่ื สง่ เสรมิ ความเจรญิ เตบิ โต ทางเศรษฐกิจ ความก้าวหน้าทางสังคมและส่งเสริมสันติภาพและเสถียรภาพ ในภูมิภาค โดยตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาอาเซียนมีความร่วมมือในหลายด้าน ทไี่ ดส้ นองตอบผลประโยชนแ์ ละความต้องการของประเทศสมาชกิ ในขณะที่ ประชาคมอาเซียนหรือ ASEAN Community (AC) เป็นเปา้ หมายความร่วมมอื 3 ดา้ นสำคัญ ประกอบดว้ ย • ประชาคมการเมอื งและความมนั่ คงอาเซียน (ASEAN Political-Security community : APSC) • ประชาคมเศรษฐกิจอาเซยี น (ASEAN Economic Community : AEC) • ประชาคมสงั คมและวฒั นธรรมอาเซียน (ASEAN Socio-Cultural Community : ASCC) ซึ่งผู้นำอาเซียนได้ตกลงกันในที่ประชุมสุดยอดอาเซียนที่เกาะบาหล ี ประเทศอินโดนีเซียเมื่อเดือนตุลาคม 2546 โดยการดำเนินงานไปสู่เป้าหมาย ทั้ง 3 ด้านของประชาคมอาเซียนเป็นสิ่งที่ต่อยอดจากความร่วมมืออาเซียน ทม่ี อี ยแู่ ลว้ รวมทง้ั มกี ารดำเนนิ งานใหมๆ่ เพอ่ื ตอบสนองความทา้ ทายใหมท่ เ่ี กดิ ขน้ึ 14 ÊÙ‹»ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹

ข้อที่ 2 การรวมตัวเพื่อเป็นประชาคมอาเซียน ถือว่าเป็นกระบวนการที่ต้องทำ อย่างต่อเนื่อง ไม่ใช่เริ่มต้น หรือ สิ้นสุดภายในปี 2558 แต่ประเทศสมาชิก จะต้องร่วมมือและเสริมสร้างการรวมตัวอย่างต่อเนื่องและใกล้ชิดมากขึ้นเรื่อยๆ ทง้ั กอ่ นปี 2558 และภายหลงั ปี 2558 อยา่ งไรกต็ าม ทป่ี ระชมุ สดุ ยอดอาเซยี น ครง้ั ท่ี 21 เมอ่ื เดอื นพฤศจกิ ายน 2555 ทก่ี รงุ พนมเปญ ประเทศกมั พชู า ไดต้ กลงกนั วา่ ประชาคมอาเซยี นจะเรม่ิ ตน้ ในวันท่ี 31 ธันวาคม 2558 15

ข้อที่ 3 16 ÊÙ‹»ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹

(ASEAปNรEะชcาoคnมomเศicรษCฐoกmจิ mอาuเnซitียyน: AEC) ไมใ่ ช่ ประชาคมอาเซยี น (ASEAN Community : AC) แตเ่ ปน็ เพยี ง 1 ใน 3 เสาความร่วมมือภายใต้ ประชาคมอาเซียน อีก 2 เสาความรว่ มมือ ได้แก่ • ประชาคมการเมืองและความมนั่ คงอาเซยี น (ASEAN Political-Security Community : APSC) และ • ประชาคมสังคมและวฒั นธรรมอาเซยี น (ASEAN Socio-Cultural Community : ASCC) ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น หรอื AEC มเี ปา้ หมายในการสรา้ งใหอ้ าเซยี น เปน็ ตลาดและฐานการผลติ เดียว โดยมีการเคลือ่ นยา้ ยสินคา้ บริการ การลงทนุ และแรงงานมฝี มี ือ (วชิ าชพี ) และการเคลื่อนย้ายเงนิ ทนุ อยา่ งเสรีมากขึน้ รวมท้งั การสง่ เสรมิ การรวมกลมุ่ สาขาสำคญั ของอาเซยี นใหเ้ ปน็ รปู ธรรม มขี ดี ความสามารถ ในการแข่งขัน โดยให้ความสำคัญกับประเด็นด้านนโยบายที่จะช่วยส่งเสริม การรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกจิ มกี ารพฒั นาเศรษฐกจิ อย่างเสมอภาค ซ่ึงชว่ ยสง่ เสริม การรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกจิ ของประเทศสมาชกิ และลดชอ่ งวา่ งของระดบั การพฒั นา ระหว่างสมาชิกเก่าและสมาชิกใหม่ของอาเซียน และสามารถเชื่อมโยงเข้ากับ เศรษฐกจิ โลก โดยประสานทา่ ทขี องประเทศสมาชกิ ในการเจรจาตอ่ รองกบั ประเทศ นอกกลุม่ ความรว่ มมอื ทง้ั 3 เสา คือ APSC, AEC และ ASCC มคี วามเชอ่ื มโยง และเก้อื กลู กนั เพอ่ื ท่ีจะเป็นประชาคมอาเซยี น (AC) ท่สี มบรู ณ์ 17

ข้อที่ 4 “อาเซยี นดแู บบอยา่ งการรวมตวั ของสหภาพยโุ รป ”แต่ไม่ได้มจี ุดม่งุ หมายท่จี ะเปน็ แบบสหภาพยุโรป สหภาพยโุ รปมกี ารรวมตวั ทางเศรษฐกจิ ในลกั ษณะการรวมตวั ทางเศรษฐกจิ อย่างสมบูรณ์ ของ 27 ประเทศ เนน้ การเปน็ ตลาดเดียวท่ใี หม้ ีการเคล่ือนย้าย บคุ คล สินคา้ การบริการ และทุนโดยเสรี ประเทศทมี่ กี ารรวมกลุม่ เป็นสหภาพ ทางเศรษฐกจิ และการเงนิ (17 จาก 27 ประเทศ สถานะปี 2556) จะใชเ้ งนิ สกลุ เดยี ว คอื เงนิ ยโู ร มธี นาคารกลางยโุ รปดแู ลนโยบายการเงนิ รว่ มกนั รวมทั้งมีนโยบาย รว่ มดา้ นการตา่ งประเทศและความมน่ั คง มนี โยบายดา้ นความมน่ั คงและการปอ้ งกนั ประเทศ และมีความร่วมมือในด้านกระบวนการยุติธรรมและกิจการภายใน โดยสหภาพยโุ รปมกี ารบริหารงานทม่ี อบอำนาจบางอย่างให้องคก์ รกลาง หรือให้ กลไกของสหภาพยุโรปมีอำนาจเหนอื รัฐสมาชิก (Supra-national) ส่วนอาเซียนเป็นการรวมตัวกันเพื่อมุ่งไปสู่การเป็นประชาคมอาเซียน ตามแนวทางและหลักการที่ระบุไว้ในกฎบัตรอาเซียน (ASEAN Charter) ประเทศสมาชิกมีความร่วมมือกันในลักษณะความร่วมมือระหว่างประเทศ เพือ่ ให้บรรลุเป้าหมายรว่ มกนั โดยใช้หลกั การฉันทามติ (consensus) และจะไม่ ก้าวก่ายกิจการภายในซึ่งกันและกัน (non-interference) รวมทั้งไม่มีนโยบาย การใช้เงนิ สกุลเดยี วกนั หรือใหม้ อี งค์กรอาเซยี นทมี่ อี ำนาจเหนอื รฐั สมาชิก 18 Ê‹Ù»ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹

ข้อที่ 5 ในขณะที่อาเซียนไม่มีแนวคิดที่จะใช้เงินสกุลเดียวกันเหมือนประเทศ ทม่ี กี ารรวมกลมุ่ เปน็ สหภาพทางเศรษฐกจิ และการเงนิ 17 ประเทศ (สถานะปี 2556) สง่ิ ทอ่ี าเซยี นใหค้ วามสำคญั เปน็ ลำดบั ตน้ ในขณะน้ี คอื การดำเนินการตามแผนงานการจัดตั้ง AEC โดยความร่วมมือ ทางการเงินของอาเซยี นที่สำคญั ไดแ้ ก่ · การพฒั นาตลาดทนุ ในอาเซยี นเพอ่ื ดงึ ดูดการลงทุนจากต่างชาติ · การเปดิ เสรที างด้านการคา้ บรกิ ารทางการเงิน · การเปิดเสรีการเคลอ่ื นย้ายเงินทุน · การจัดตัง้ กองทุนเพอื่ พฒั นาโครงสรา้ งพ้นื ฐานในอาเซยี น · การจดั ทำความร่วมมือดา้ นการประกนั ภยั ดา้ นศุลกากร ด้านการปอ้ งกนั อาชญากรรมทางการเงิน · การต่อต้านการฟอกเงิน รวมถึงการจัดตั้งระบบระวังภัยอาเซียน (ASEAN Surveillance Mechanism) ตั้งเเต่วิกฤตเศรษฐกิจเมี่อปี 2540 เพอ่ื สอดส่องดูแลการเคลอ่ื นยา้ ยเงนิ ทุนในภมู ภิ าค นอกจากนี้ อาเซียนยังมีความร่วมมือกับระหว่างประเทศและประเทศ คู่เจรจาด้วย ที่สำคัญได้แก่ การประชุมร่วมระหว่างรัฐมนตรีคลังอาเซียนกับจีน ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ ซึ่งมีกิจกรรมความร่วมมือ คือ มาตรการริเริ่มเชียงใหม ่ ไปสูก่ ารเป็นพหุภาคี (Chiang Mai Initiative Multilateralization : CMIM) และ มาตรการริเรม่ิ การพฒั นาตลาดพนั ธบัตรเอเชยี (Asian Bond Markets Initiative : AMBI) 19

ข้อที่ 6 วัตถุประสงค์หลักของประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน คือ การสง่ เสรมิ รกั ษาสนั ตภิ าพ เสถยี รภาพและความมน่ั คงในภมู ภิ าค เพอ่ื เปน็ พน้ื ฐาน ความรว่ มมือในด้านตา่ งๆ ทจ่ี ะเปน็ ประโยชน์กับประชาชน ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียนต้องการให้ประเทศสมาชิก มกี ารพฒั นาคา่ นยิ มและบรรทดั ฐานรว่ มกนั บนหลกั การสำคญั ทย่ี ดึ มน่ั ควบคกู่ นั ไป คือ การไม่แทรกแซงกิจการภายในและการส่งเสริมค่านิยมของประชาคม เช่น การเคารพหลกั การสทิ ธมิ นษุ ยชน ความโปรง่ ใส การมปี ระชาธปิ ไตย ธรรมาภบิ าล และหลักการนิติธรรมในอาเซียน โดยมุ่งเน้นประโยชน์ของประชาชนเป็นที่ตั้ง ประชาคมการเมอื งและความมน่ั คงอาเซยี นยงั ตอ้ งการใหภ้ มู ภิ าคมคี วามเปน็ เอกภาพ สงบสุข และแข็งแกร่ง พร้อมทั้งมีความรับผิดชอบร่วมกันในการแก้ไขปัญหา ความมั่นคงที่ครอบคลุมมิติต่างๆ เพื่อประโยชน์และความผาสุกของประชาชน โดยเฉพาะการรับมือกับความมั่นคงรูปแบบใหม่ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการบริหาร จดั การภยั พบิ ตั ิ โรคระบาด การกอ่ การรา้ ย ปญั หาโจรสลดั อาชญากรรมขา้ มชาติ เช่น การค้ามนษุ ย์ ยาเสพติด อาชญากรรมคอมพวิ เตอร์ และการฟอกเงิน ฯลฯ นอกจากนี้ ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียนยังมีเป้าหมายที่จะให้ ภูมิภาคมีพลวัต มีปฏิสัมพันธ์กับประเทศหรือองค์การระหว่างประเทศอื่นๆ ภายนอกภมู ภิ าค โดยเนน้ การสรา้ งความเปน็ หนุ้ สว่ นทใ่ี กลช้ ดิ ขน้ึ ยง่ิ ขน้ึ เพอ่ื ประโยชน ์ ของประชาคมและประชาชนอาเซียน 20 ÊÙ‹»ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹

ข้อที่ 7 อาเซียนมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมความร่วมมือเพื่อธำรงรักษา สันติภาพและความมั่นคงของภูมิภาคตลอดมา โดยเมื่อปี 2519 ได้จัดทำ ส น ธ ิ ส ั ญ ญ า ม ิ ต ร ภ า พ แ ล ะ ค ว า ม ร ่ ว ม ม ื อ ใ น เ อ เ ช ี ย ต ะ ว ั น อ อ ก เ ฉ ี ย ง ใ ต ้ (Treaty of Amity and Cooperation หรอื TAC) ซึง่ เป็นการกำหนดหลักการ ดำเนินความสัมพันธ์ในภูมิภาค และต่อมาได้เชิญชวนให้ประเทศนอกภูมิภาค เขา้ เปน็ ภาคี TAC ดว้ ย เพอ่ื ชว่ ยเสรมิ สรา้ งความไวเ้ นอ้ื เชอ่ื ใจในการมคี วามสมั พนั ธ ์ ระหวา่ งกัน ปัจจุบนั (สถานะเดือนกมุ ภาพันธ์ 2556) TAC มีภาคี 30 ประเทศ และ 1 กลุ่มประเทศ ได้แก่ อินโดนีเซีย ไทย ฟลิ ิปปนิ ส์ มาเลเซยี สิงคโปร์ บรไู นฯ เวยี ดนาม ลาว กมั พชู า เมียนมาร์ ปาปวั นวิ กนิ ี จีน อินเดีย ญ่ีปนุ่ ปากีสถาน เกาหลีใต้ รัสเซีย มองโกเลีย นิวซีแลนด์ ออสเตรเลีย ฝรั่งเศส ติมอร์-เลสเต ศรีลังกา บังกลาเทศ เกาหลีเหนือ สหรัฐฯ ตุรกี แคนาดา สหภาพยุโรป สหราชอาณาจักรฯ และบราซิล โดยคาดว่านอร์เวย์จะเข้าเป็นภาคีในปี 2556 เช่นกัน นอกจากน้ี อาเซียนยงั ไดร้ เิ รม่ิ จดั การประชุมอาเซียนวา่ ด้วยความรว่ มมือ ดา้ นการเมืองและความมน่ั คงในเอเชีย-แปซฟิ ิก หรือ ASEAN Regional Forum (ARF) ซง่ึ ประกอบดว้ ยประเทศสมาชกิ อาเซยี น ประเทศคเู่ จรจา และประเทศอน่ื ๆ ในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก รวม 26 ประเทศและอีก 1 กลุ่มประเทศ เพื่อเป็น เวทีหารือเพื่อส่งเสริมสันติภาพในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก โดยการสร้าง ความไว้เนื้อเช่ือใจ ความรว่ มมอื และความสมั พันธ์อนั ดรี ะหว่างประเทศผเู้ ข้าร่วม 21

ข้อที่ 8 ASEAN Common Visa เป็นข้อริเริ่มที่มีวัตถุประสงค์เพื่ออำนวย ความสะดวกให้แก่ชาวต่างชาติที่ประสงค์จะเดินทางเข้ามาในอาเซียน โดยแทนที่ จะตอ้ งขอวีซา่ จากประเทศตา่ งๆ เป็นรายประเทศ กส็ ามารถขอวซี า่ จากประเทศใด ประเทศหนึ่งในอาเซียนเพื่อใช้ประกอบการเดินทางภายในกลุ่มประเทศสมาชิก อาเซียนได้เลย แต่ยังต้องผ่านการตรวจการเดินทางเขา้ -ออกเมอื งตามดา่ นตา่ งๆ ขณะนี้ อาเซียนกำลังศึกษาความเป็นไปได้ในการใช้ ASEAN Common Visa โดยจะประเมินผลดีผลเสีย ปัญหาและอุปสรรค ขณะเดียวกัน มีความจำเป็น ทป่ี ระเทศสมาชกิ อาเซยี นทกุ ประเทศเตรยี มความพรอ้ มให้กับเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงาน ตามจุดผา่ นแดนต่างๆ ด้วย อย่างไรก็ตาม ปจั จบุ ัน ไทยและกมั พูชาได้เร่มิ ใช้ ACMECS Single Visa ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถยื่นขอเพื่อใช้เดินทางเข้า ประเทศไทยและกัมพูชา ซึง่ ถอื วา่ เป็นจดุ เริ่มต้นสูก่ ารออกวีซ่าใหก้ บั 10 ประเทศในอนาคต ในส่วนหนึ่ง การใช้ ASEAN Common Visa จะเป็นความท้าทาย กบั อาเซยี นและประเทศไทย โดยเฉพาะการเตรยี มการรบั มอื กบั ปญั หาอาชญากรรม ข้ามชาติต่างๆ เช่น การลักลอบขนยาเสพติด การค้ามนุษย์ การก่อการร้าย รวมถึงปัญหาโรคระบาด โรคตดิ ตอ่ 22 ÊÙ»‹ ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹

ข้อที่ 9 ผลประโยชน์ดา้ น APSC • สนับสนนุ ให้ไทยมีความมน่ั คงทางดา้ นการเมือง โดยไทยเปน็ สว่ นหนึ่ง ของภูมิภาคที่มีสันติภาพและเสถียรภาพ และมีการแก้ไขข้อพาทต่างๆ ดว้ ยสันติ • สร้างความไว้เนื้อเชื่อใจกันในการส่งเสริมความร่วมมือระหว่าง ประเทศสมาชกิ • ร่วมกับประเทศสมาชิกอาเซียนอื่นๆ ในการแก้ไขปัญหาอาชญากรรม ขา้ มชาติ หรอื ปญั หาท่สี ่งผลกระทบตอ่ ความมัน่ คงของภูมภิ าค • สนับสนุนการมีท่าทีร่วมกันในเวทีระหว่างประเทศ และเพิ่มอำนาจ ต่อรองในการเจรจากับประเทศและกลุ่มประเทศต่างๆ โดยเสียงของ ประเทศสมาชิกอาเซียน 10 ประเทศย่อมมีพลังมากกว่าเสียงของ เพยี งประเทศเดยี ว 23

ผลประโยชนด์ า้ น AEC • AEC จะทำใหเ้ กิดการเพิ่มพนู การค้าสินคา้ เมอื่ ลดภาษีสินค้า ผู้บรโิ ภค จะได้ประโยชน์จากการที่ราคาสินค้านำเข้าถูกลง เพิ่มกำลังซื้อของ ประชาชน • AEC ทำให้เกิดตลาดขนาดใหญ่ขนึ้ โดยรวม 10 ประเทศ มีประชากร กว่า 600 ล้านคน สินค้าไทยและธุรกิจไทยที่มีความชำนาญ เช่น ท่องเท่ียว โรงแรม รา้ นอาหาร สขุ ภาพ สนิ คา้ เกษตร สินค้ารถยนต ์ และอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ จะมโี อกาสมากขน้ึ ซง่ึ อาเซยี นจะเปน็ ฐานการสง่ ออก สำคัญไปยังตลาดภายนอก ไมว่ ่าจะเปน็ ตลาดจนี ญ่ีปุ่น เกาหลใี ต้ ฯลฯ ดว้ ย • ได้รับประโยชน์จากความร่วมมือในด้านการปรับระเบียบ กฎเกณฑ์ และมาตรฐานต่างๆ ของอาเซียนที่จะเป็นไปในทิศทางเดียวกัน มีการขจัดมาตรการและการกีดกันต่างๆ เพื่ออำนวยความสะดวก ทางการคา้ และการลงทนุ ระหวา่ งกนั • ส่งเสริมการเคลื่อนย้ายแรงงานมีฝีมือหรือวิชาชีพมากขึ้นในอนาคต ไทยจะได้รับประโยชน์จากสาขาวิชาชีพที่อาเซียนได้ตกลงร่วมกัน ในสาขาวชิ าชพี ทไ่ี ทยมคี วามเขม้ แขง็ และมศี กั ยภาพ และจะชว่ ยแกไ้ ขปญั หา การขาดแคลนแรงงานมีฝมี ือตอ่ ไป • AEC จะเป็นแรงกระตุ้นให้ผู้ประกอบการไทยปรับตัวและเตรียม ความพร้อมกับสภาพการแข่งขันที่จะเพิ่มมากขึ้น โดยต้องเร่งปรับ คณุ ภาพและมาตรฐานของสนิ คา้ ซง่ึ ผบู้ รโิ ภคจะไดร้ บั ประโยชนโ์ ดยตรง ผลประโยชน์ดา้ น ASCC • ผลักดันให้ไทยเร่งพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการ สร้างประชาคมอาเซียนอย่างยั่งยืน โดยประชาชนเป็นหัวใจของการ สรา้ งประชาคมอาเซยี น • ได้รับประโยชน์จากความร่วมมือกับประเทศสมาชิกอาเซียนอื่นในการ ดำเนินงานตามแผนงานจัดตั้ง ASCC โดยเฉพาะการแก้ไขปัญหา ที่มีผลกระทบต่อสังคม เช่น โรคระบาดต่างๆ และยาเสพติด การส่งเสริมการคุ้มครองและสวัสดิการสังคม รวมถึงความร่วมมือ เพือ่ ลดผลกระทบทีเ่ กดิ จากสงิ่ แวดล้อม เชน่ ภยั พิบัติ เป็นตน้ 24 Ê»‹Ù ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹

ข้อที่ 10 25

ความท้าทายของไทยในการเขา้ ส่ปู ระชาคมอาเซียน ดา้ นการเมือง • ในฐานะประเทศสมาชิกอาเซียน ไทยจะต้องปรับการดำเนินการ ในภาครัฐให้สอดคล้องกับหลักเกณฑ์ของการเป็นประชาคม โดยเฉพาะในด้าน การมปี ระชาธิปไตย ธรรมาภบิ าล และความโปร่งใส • ไทยและประเทศสมาชิกอาเซียนอื่นจะต้องมีท่าทีที่ใกล้เคียงหรือ ร่วมกนั มากขนึ้ ในประเด็นความทา้ ทายระดับโลกต่างๆ • ประเทศสมาชิกอาเซียนต้องร่วมมือกันจัดการกับปัญหาความมั่นคง รูปแบบใหม่อย่างใกล้ชิดกันมากขึ้น เช่น อาชญากรรมข้ามชาติ การค้ามนุษย์ การคา้ อาวุธ และยาเสพติด เปน็ ต้น ดา้ นเศรษฐกจิ ในขณะทส่ี ว่ นใหญเ่ ปน็ เรอ่ื งการปรบั กฎระเบยี บ / กฎหมายภายใน เพอ่ื ให ้ สอดคล้องกบั ข้อผูกพันของไทยใน AEC เช่น ด้านการค้าบริการ ผลการศกึ ษาพบวา่ ไทยยังคงปกปอ้ งภาคบรกิ าร อยู่มากและการเปิดเสรีการค้าบริการของไทยยังไม่เกินไปกว่าระดับที่กฎหมาย ที่มอี ยู่ในปจั จุบนั อนญุ าตให้ทำได้ ด้านการลงทุน ไทยอาจต้องพยายามปรับนโยบายการลงทุนให ้ สอดคล้องกับความต้องการของภาคเอกชนภายในประเทศและความเหมาะสม กับความต้องการของเศรษฐกิจของประเทศมากขึ้น รวมทั้งควรจัดทำข้อมูล เผยแพรเ่ ปน็ ภาษาองั กฤษมากขน้ึ เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความโปรง่ ใส ในดา้ นการพฒั นา SME ควรเสริมสร้างขีดความสามารถของสถาบันการเงินและการเข้าถึงแหล่งเงินทุน ของ SME มากขึ้น ส่วนเรอ่ื งนโยบายการแข่งขัน ผลการศึกษาพบวา่ ไทยยังขาด แนวทาง / วธิ ีการบงั คบั ใช้กฎหมายวา่ ด้วยการแข่งขันทางการคา้ ท่ีชัดเจน ด้านสงั คมและวัฒนธรรม • ไทยจำเป็นต้องเร่งปรับตัวเพื่อรับกับการที่ประชาชนจะมีความใกล้ชิด กันมากขึ้น การแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม การสร้างอัตลักษณ์ (identity) ร่วมกัน ของอาเซียน ฯลฯ • สร้างความพร้อมในการมีความร่วมมือที่ใกล้ชิดขึ้นกับประเทศสมาชิก อาเซยี นอน่ื เพอ่ื บรหิ ารจดั การกบั ปญั หาทจ่ี ะกระทบตอ่ ความมน่ั คงของมนษุ ย์ เชน่ การจดั การกบั ภยั พบิ ตั ิ การแกไ้ ขปญั หาใหก้ บั ผดู้ อ้ ยโอกาสในสงั คม และการเชอ่ื มโยง ระบบการศึกษาระหวา่ งกัน • และทส่ี ำคญั มาก คอื การสรา้ งความตระหนกั รเู้ รอ่ื งอาเซยี น เพอ่ื รองรบั การเปน็ ประชาคมอาเซยี น 26 ÊÙ‹»ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹

ข้อที่ 11 การเข้าสู่ประชาคมอาเซียน ถือเป็นวาระแห่งชาติและทุกหน่วยงาน ตอ้ งรว่ มมอื กนั ทำงานอยา่ งมบี รู ณาการ เพอ่ื นำประเทศไทยไปสกู่ ารเปน็ ประชาคม อาเซยี นในปี 2558 อยา่ งมคี วามพรอ้ มและสมบรู ณ์ “กรมอาเซยี น กระทรวง การต่างประเทศ” ดำเนินงานเป็นสำนักเลขาธิการอาเซียนแห่งชาติ มีหน้าที่ เป็นผู้ประสานงานกลางแห่งชาติ เป็นผู้ประสานงานระดับชาติเกี่ยวกับ การดำเนินงานตามข้อมติหรือข้อตัดสินใจต่างๆ ของอาเซียน เป็นผู้สนับสนุน การเตรยี มการระดบั ชาตขิ องการประชุมอาเซยี น โดยผา่ นคณะกรรมการอาเซยี น แห่งชาติ รวมทั้งช่วยส่งเสริมอัตลักษณ์และความตระหนักรู้เกี่ยวกับอาเซียนและ การพฒั นาไปสกู่ ารเป็นประชาคมอาเซยี น ส่วนสำนักเลขาธิการอาเซียน (ASEAN Secretariat) เป็นองค์กร ระหว่างประเทศ ที่ทำหน้าที่สนับสนุนงานความร่วมมือของอาเซียนตั้งอยู่ที่ กรุงจาการ์ตา ประเทศอินโดนเี ซีย 27

ข้อที่ 12 28 Ê‹Ù»ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹

เลขาธกิ ารอาเซยี น (Secretary-General) เปน็ หวั หนา้ สำนกั เลขาธกิ าร อาเซียน (ASEAN Secretariat) ซึ่งตั้งอยู่ที่กรุงจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย มีหน้าที่กำกับดูแลงานของอาเซียนในภาพรวม อํานวยความสะดวก ดูแล ความคืบหน้าในการดำเนินงานตามความตกลงและข้อตัดสินใจของอาเซียน เสนอรายงานประจําปเี กย่ี วกบั งานและข้อคดิ เหน็ ของอาเซยี น เข้ารว่ มการประชมุ กับประเทศคเู่ จรจาตามแนวนโยบายทไ่ี ด้รับความเหน็ ชอบ และตามอำนาจหน้าท่ี ที่ได้รับมอบหมายและเป็นผู้แทน (representative) ของอาเซียนในเวทีระหว่าง ประเทศ เลขาธกิ ารอาเซยี นไดร้ บั การแตง่ ตง้ั จากทป่ี ระชมุ สดุ ยอดอาเซยี น (ASEAN Summit) จากการเสนอชื่อของประเทศที่มีสิทธิในการเสนอชื่อผู้สมัครใช้หลักการ เวียนตามตวั อกั ษร ภาษาอังกฤษของประเทศสมาชกิ เลขาธิการอาเซยี นจะดำรง ตำแหน่งได้เพียง 1 สมัยและไม่สามารถต่ออายุได้ (non-renewable term) มรี ะยะเวลาการดำรงตำแหน่ง 5 ปี ทง้ั นี้ ในชว่ งปี 2556-2560 (ค.ศ. 2013- 2017) นาย เล เลอื ง มนิ ห์ (Le Luong Minh) จากเวยี ดนามดำรงตำแหน่ง เลขาธิการอาเซยี น ตอ่ จาก ดร. สรุ ินทร์ พศิ สุวรรณ ของไทย ซง่ึ ดำรงตำแหน่ง ในช่วงปี 2551-2555 (ค.ศ. 2008-2012) ดร. สุรินทร์ พศิ สุวรรณ นาย เล เลือง มนิ ห์ 29

ข้อที่ 13 คณะรฐั มนตรีไดม้ ีมติเม่อื วนั ท่ี 24 สิงหาคม 2553 เหน็ ชอบใหจ้ ัดตง้ั คณะกรรมการอาเซียนแห่งชาติ โดยมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ เป็นประธานและมปี ลัดกระทรวงหรือผู้แทนจากทุกกระทรวง ผแู้ ทนระดบั สูงจาก หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และผู้แทนภาคเอกชน 3 สถาบันร่วมเป็นกรรมการ โดยมีอธิบดกี รมอาเซยี น กระทรวงการต่างประเทศ เปน็ เลขานุการ คณะกรรมการอาเซยี นแหง่ ชาตเิ ปน็ กลไกสำหรบั การตดั สนิ ใจรว่ มกนั ของ หน่วยงานไทยในด้านนโยบาย เป็นการประสานงานระดับสูงเพื่อเสริมสร้าง ความรว่ มมืออาเซยี นให้เปน็ ไปอยา่ งมีเอกภาพและมีประสทิ ธภิ าพ มอี ำนาจหน้าท ่ี ในการกำหนดหรือเสนอแนะนโยบาย แนวทาง และท่าทีของไทยในการเข้าร่วม กรอบความรว่ มมอื อาเซยี น ประสานนโยบายและทา่ ทสี ำหรบั การดำเนนิ การตา่ งๆ และเตรียมความพร้อมให้หน่วยงานเร่งรัดกระบวนการสร้างประชาคมอาเซียน ซ่งึ อาเซยี นมีเปา้ หมายในปี 2558 30 ÊÙ‹»ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹

ข้อที่ 14 31

“ไทยเลง็ เห็นความสำคญั ของการรวมตัว ทางเศรษฐกิจของประเทศในภมู ิภาคมาตัง้ แต่แรก เพอื่ เสรมิ สร้างอำนาจต่อรอง และเพมิ่ ขีดความสามารถทางเศรษฐกจิ ” โดยในปี 2535 อดีตนายกรัฐมนตรี อานันท์ ปันยารชุน ได้เสนอ ให้อาเซียนร่วมมือกันในการเปิดเสรีการค้าอาเซียน (ASEAN Free Trade Area : AFTA) เพอ่ื ส่งเสรมิ ปรมิ าณการค้าในภมู ภิ าค ลดตน้ ทนุ ในการผลติ และ ดงึ ดดู การลงทุนจากตา่ งประเทศ การรวมตวั ทางเศรษฐกจิ ในอาเซยี นมคี วามสำคญั กบั ประเทศไทยมากขน้ึ โดยตั้งแต่ปี 2545 อาเซียนกลายเป็นตลาดส่งออกใหญ่ที่สุดของไทย (ปี 2556 ประมาณร้อยละ 26) และไทยไดเ้ ปรียบดลุ การคา้ ตลอด การท่เี ขา้ สู่ AEC จะกลายเปน็ ตลาดทม่ี ปี ระชากรกวา่ 600 ลา้ นคน และการขยายการรวมตวั ของอาเซียนกับประเทศนอกภมู ภิ าค โดยเฉพาะจีน ญ่ปี ุ่น เกาหลีใต้ ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ และอนิ เดยี ซึ่งจะทำให้เกิดตลาดทมี่ ปี ระชากรรวมกวา่ 3 พนั ลา้ นคน หรือประมาณร้อยละ 50 ของประชากรโลกทั้งหมด นอกจากนี้ ไทยตั้งอยู่ ในตำแหน่งยุทธศาสตร์สำคัญเชื่อมโยงกับประเทศต่างๆ ในอาเซียนที่เอื้อให้ไทย เป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจและการค้าในภูมิภาคอันจะก่อให้เกิดประโยชน ์ โดยรวมกับคนไทยในส่วนต่างๆ ของประเทศ 32 Ê‹»Ù ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹

ข้อที่ 15 • ปัจจุบัน ผู้ถือหนังสือเดินทางไทยสามารถเดินทางไปท่องเที่ยว ในทกุ ประเทศสมาชกิ อาเซยี นไดโ้ ดยไมต่ อ้ งขอวซี า่ ยกเวน้ เมยี นมาร์ โดยสามารถ พำนกั อยู่ในประเทศนั้นๆ ได้ ไม่เกนิ ระยะเวลาทก่ี ำหนดไว้ คอื 14 วนั สำหรับการเดนิ ทางไปบรไู นฯ และกมั พชู า 21 วัน สำหรบั การเดนิ ทางไปฟลิ ปิ ปนิ ส์ 30 วัน สำหรบั การเดนิ ทางไปอนิ โดนเี ซยี ลาว มาเลเซีย สิงคโปร์ และเวียดนาม • สำหรับการเดนิ ทางไปทอ่ งเทยี่ วในเมียนมาร์น้ัน ผถู้ ือหนงั สอื เดนิ ทาง ไทยต้องติดต่อสถานเอกอัครราชทูตเมียนมาร์ประจำประเทศไทยเพื่อยื่นคำร้อง ขอวซี ่า โดยจะตอ้ งมหี นังสือเดินทางท่มี อี ายุมากกวา่ 6 เดอื น กอ่ นการเดินทาง และเตรียมเอกสารประกอบการยื่นคำร้องตามที่สถานเอกอัครราชทูตเมียนมาร์ กำหนด 33

ข้อที่ 16 34 ÊÙ»‹ ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹

• รัฐบาลไทยจัดทำความตกลงว่าด้วยการสัญจรข้ามแดนกับประเทศ เพื่อนบ้าน (เมียนมาร์ ลาว กัมพูชา และมาเลเซีย) โดยมีเอกสารผ่านแดน ชนิดอื่นๆ ที่ได้จัดทำขึ้นเพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่การสัญจรไปมาระหว่าง คนไทยกบั ประเทศเพือ่ นบา้ น ไดแ้ ก่ (1) บัตรผ่านแดน (Border Pass) ออกให้สำหรับผู้ที่มีถิ่นลำเนา ถาวรอย่ใู นพ้นื ท่ีชายแดน มอี ายุ ใช้งาน 1-2 ปี (แล้วแตป่ ระเทศ) ใชไ้ ด้หลายครั้ง โดยสามารถติดต่อยื่นคำร้องขอทำบัตรผ่านแดนได้ที่ที่ว่าการจังหวัด หรือที่ วา่ การอำเภอในพืน้ ทีช่ ายแดน โดยมีคา่ ธรรมเนียม 200 บาท (2) บัตรผา่ นแดนช่วั คราว (Temporary Border Pass) ออกให้ สำหรับผู้ที่อาศัยอยู่นอกเขตพื้นที่ชายแดน เฉพาะการเดินทางไทย-เมียนมาร์ และไทย-ลาว ใชไ้ ดเ้ พยี งครง้ั เดยี ว ออกโดยสำนกั งานของรฐั ณ บรเิ วณจดุ ผา่ นแดน โดยมีค่าธรรมเนยี มครงั้ ละ 30 บาท • เงอ่ื นไขในการใชบ้ ตั รผา่ นแดนและบตั รผา่ นแดนชว่ั คราว เชน่ หว้ งเวลา ในการพำนักในตา่ งประเทศ และพ้ืนท่ี ที่สามารถเดนิ ทางเข้าไปได้ จะเป็นไปตาม ทีก่ ำหนดไวใ้ นความตกลงระหว่างไทยกบั ประเทศเพื่อนบา้ นนน้ั ๆ 35

ข้อที่ 17 ในปจั จบุ นั แมว้ า่ จะมกี ารยกเลกิ ภาษนี ำเขา้ สนิ คา้ ระหวา่ งกนั แลว้ ในอาเซยี น ในสินค้าหลายรายการ แต่อาเซียนยังต้องคำนึงถึงการอำนวยความสะดวก ในการขนส่งสินค้าข้ามแดนระหวา่ งกนั เพอื่ ใหก้ ารเปิดเสรกี ารค้ามคี วามสมบรู ณ์ มากยิ่งขึ้น ทั้งนี้ อาเซียนมีมาตรการต่างๆ เพื่อลดขั้นตอนทางด้านศุลกากร เพื่ออำนวยความสะดวกในการขนส่งสินค้าระหว่างกัน โดยมีการจัดทำเป็น ลกั ษณะโครงการนำร่อง เช่น (1) โครงการนำรอ่ งเพ่อื จดั ตงั้ ระบบศลุ กากรอิเล็กทรอนิกส์ ณ จุดเดยี ว ของอาเซียน (ASEAN Single Window : ASW) โดยเชื่อมโยงระบบข้อมูล แบบบรู ณาการระหวา่ งหนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งทง้ั ภาครฐั และเอกชน เพอ่ื ใหม้ กี ารยน่ื เอกสารเพียงครง้ั เดยี ว และสามารถตัดสนิ ใจในการตรวจปล่อยไดใ้ นคราวเดียว (2) โครงการนำร่องระบบการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าด้วยตนเอง (Self-Certification) ซึ่งจะช่วยปรับลดระยะเวลาการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้า โดยให้ธุรกิจที่ได้รับอนุญาต สามารถรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าด้วยตนเอง แทนหนว่ ยงานภาครฐั 36 Ê»‹Ù ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹

(3) การใช้ใบขนสินค้าอาเซียน (ASEAN Customs Declaration Document : ACDD) ที่มีรูปแบบเดียวกัน เพื่อให้ประเทศสมาชิกใช้ในการผ่าน พิธีการศุลกากรสำหรับการนำเข้า / ส่งออก และใช้ผ่านแดนภายในอาเซียน ซึ่งขณะนี้ กรมศุลกากรอยู่ในระหว่างการพัฒนาข้อมูลใบขนสินค้าอาเซียน ใหส้ อดคลอ้ งควบคไู่ ปกบั การจัดทำระบบ ASEAN Single Window อาเซียนยังได้ร่วมกันจัดทำความตกลงอาเซียนด้านศุลกากร (ASEAN Agreement on Customs) ซึ่งทุกประเทศได้ลงนามร่วมกันแล้วเมื่อเดือน มนี าคม 2555 ท่กี รงุ พนมเปญ ประเทศกมั พชู า และอย่รู ะหว่างรอให้ประเทศ สมาชกิ ให้สัตยาบนั เพอ่ื ให้มผี ลบงั คบั ใช้ตอ่ ไป ในสว่ นของการดำเนนิ การในประเทศ ศลุ กากรไทยไดเ้ รม่ิ นำแนวคดิ ของ Single Window มาประยกุ ตใ์ ชส้ ำหรับการนำเข้า การส่งออกมาต้ังแต่ปี 2541 โดยระบบดงั กลา่ ว เปน็ สว่ นหนง่ึ ของการพฒั นาระบบ National Single Window (NSW) ของประเทศไทย ทีม่ ีการเชื่อมโยงขอ้ มลู ระหว่างกรมศลุ กากรและผู้นำเขา้ ผู้ส่งออก ตัวแทนออกของ ตัวแทนผู้รับขนส่งสินค้า บริษัทเรือ สายการบิน และธนาคารต่างๆ และต่อมาพัฒนาเป็นระบบศุลกากรไร้เอกสาร (e-Customs) ให้บรกิ ารท่ัวประเทศ ตั้งแต่เดือนกรกฎาคม 2551 ซงึ่ เป็นความสำเรจ็ ส่วนหนึ่ง ของการพฒั นาระบบ NSW ของประเทศ และสง่ ผลใหก้ ารจดั อนั ดบั ของธนาคารโลก เกย่ี วกบั การอำนวยความสะดวกทางดา้ นการคา้ ระหวา่ งประเทศของไทยดีมากขึ้น ตามลำดบั 37

ข้อที่ 18 “ไม่ใช่” AEC ยังมีเป้าหมายที่จะรวมตัวเข้ากับเศรษฐกิจโลกด้วย โดยอาเซยี นมกี ารจดั ทำเขตการคา้ เสรี (FTA) กับประเทศคูเ่ จรจาต่างๆ ได้แก่ จนี ญปี่ ุน่ เกาหลีใต้ อินเดยี ออสเตรเลยี และนวิ ซีแลนด์ นอกจากนี้ ผนู้ าํ ประเทศ สมาชิกอาเซยี น 10 ประเทศและ 6 ประเทศพนั ธมิตรท่ีมีการจัดทำเขตการค้า เสรีกบั อาเซยี นอย่แู ลว้ (จีน ญป่ี นุ่ เกาหลีใต้ อนิ เดีย ออสเตรเลียและนิวซแี ลนด์) ไดป้ ระกาศเรม่ิ การเจรจาการเปน็ หนุ้ สว่ นทางเศรษฐกจิ แบบรอบดา้ นในระดบั ภมู ภิ าค (Regional Comprehensive Economic Partnership : RCEP) ในชว่ งตน้ ปี 2556 โดยใหแ้ ลว้ เสรจ็ ภายในปี 2558 ซง่ึ การจดั ทำ RCEP จะสนบั สนนุ ให้ FTA ระหวา่ งอาเซียนกบั ประเทศคเู่ จรจาเปน็ รายประเทศมีมาตรฐานเดยี วกันมากขึ้น การที่อาเซียนมี FTA กับประเทศคู่เจรจาต่างๆ จะทำให้อาเซียน สามารถขยายการส่งออกและโอกาสทางการค้า และเพิ่มพูนขีดความสามารถ ของผู้ประกอบการในแต่ละประเทศสมาชิก รวมทั้งยังจะเพิ่มอำนาจการต่อรอง ของอาเซยี นในเวทกี ารคา้ โลกจากการรวมกลมุ่ ทเ่ี ขม้ แขง็ และชดั เจน อนั จะสง่ ผลด ี ต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของสมาชิกอาเซียนและจะทำให้เกิดการจ้างงาน และ ยกระดับชวี ติ ความเป็นอยขู่ องพลเมอื งต่อไป 38 Ê»‹Ù ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹

ข้อที่ 19 ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนได้ตกลงกันที่จะลด / เลิกข้อจำกัดต่อด้าน การค้าบริการภายในปี 2553 ใน 4 สาขาบริการสำคัญ ได้แก่ e-ASEAN (บริการที่เกี่ยวกับคอมพิวเตอร์และโทรคมนาคม) การขนส่งทางอากาศ สุขภาพ และการทอ่ งเทย่ี ว โดยเปน็ การเปดิ ใหน้ กั ลงทนุ อาเซยี นเขา้ มาจดั ตง้ั ธรุ กจิ ไดม้ ากขน้ึ ถงึ รอ้ ยละ 70 และในปี 2556 เพม่ิ สาขาโลจิสติกส์ สำหรับสาขาบรกิ ารอน่ื ๆ ที่เหลือ เช่น การบริการด้านวิชาชีพ ก่อสร้าง การศึกษา และสิ่งแวดล้อม จะมีความยดื หยุ่นการเปดิ เสรีไดภ้ ายในปี 2558 39

ข้อที่ 20 40 Ê‹Ù»ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹

การเจรจาการเปดิ เสรีการค้าบริการมี 4 รปู แบบ ดงั นี้ รปู แบบท่ี 1 : การบรกิ ารขา้ มพรมแดน เปน็ การใหบ้ รกิ ารจากพรมแดน ของประเทศผู้ให้บริการไปยังพรมแดนของประเทศที่เป็นลูกค้า โดยผู้ให้บริการ (ผู้ส่งออก) ยังคงอยู่ในประเทศตน เช่น การให้บริการโทรศัพท์ทางไกลจาก สปป.ลาว มาประเทศไทยโดยบรษิ ทั ผใู้ หบ้ รกิ ารตง้ั อยทู่ ป่ี ระเทศไทย การจา่ ยเงนิ ออนไลน์ และจ่ายเงินค่าธรรมเนยี มโอนเงนิ ขา้ มประเทศ รูปแบบท่ี 2 : การบริโภคในตา่ งประเทศ เปน็ การให้บริการทเี่ กดิ ขึ้น ในพรมแดนของประเทศผใู้ หบ้ รกิ าร โดยผเู้ ปน็ ลกู คา้ เดนิ ทางจากประเทศตนเขา้ มา ขอรบั บรกิ ารในประเทศผใู้ หบ้ รกิ าร เชน่ ผปู้ ว่ ยชาวบรไู นฯ เดนิ ทางมารบั การผา่ ตดั จากโรงพยาบาลท่ีอยใู่ นประเทศไทย รูปแบบที่ 3 : การจัดตั้งธุรกิจเพื่อให้บริการ เป็นการที่ผู้ให้บริการ เข้าไปลงทุนหรือร่วมลงทุนจัดตั้งธุรกิจ (นิติบุคคล) เพื่อให้บริการในประเทศ ลูกคา้ หรือเป็นการเปิดสาขาธรุ กจิ ในตา่ งประเทศ รปู แบบท่ี 4 : การใหบ้ รกิ ารโดยบคุ คลธรรมดา (Presence of Natural Persons) เป็นลักษณะของการที่บุคคลธรรมดาเดินทางเข้าไปทำงานประกอบ วิชาชีพในสาขาบริการด้านต่างๆ ในประเทศลูกค้า หรือการย้ายจากบริษัทแม ่ ไปทำงานในสำนักงานของบริษัทเดิมในตา่ งประเทศ (ทม่ี า : เอกสารเผยแพร่ กรมเจรจาการค้าระหวา่ งประเทศ กระทรวงพาณชิ ย์) 41

ข้อที่ 21 42 ÊÙ‹»ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹

“ไม่จรงิ ” เนื่องจากในกรอบอาเซียนจะมีการเจรจาการเคลื่อนย้ายแรงงานประเภทวิชาชีพ (แพทย์ ทันตแพทย์ พยาบาล วิศวกร สถาปนิก บัญชี นักสำรวจและ การท่องเที่ยว) และบุคลากรระดับสูง (เช่น ผู้บริหาร ผู้ชำนาญการหรือ ผเู้ ชย่ี วชาญ) ในลักษณะชั่วคราวทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกับภาคบรกิ ารและการลงทุนเท่านั้น ไมใ่ ช ่ การใหค้ นงานตา่ งดา้ วเขา้ มาหางานทำขอสญั ชาตหิ รอื ถน่ิ ทอ่ี ยแู่ ละ ไมใ่ ช่ การอพยพแรงงานแบบถาวรในกจิ การทต่ี อ้ งใชแ้ รงงานจำนวนมาก เชน่ การเกษตร หรอื ประมง ท้ังน้ี การเคล่ือนย้ายแรงงานประเภทวิชาชีพและ บคุ ลากรระดบั สงู ดงั กลา่ ว เปน็ เพยี งการยอมรบั รว่ มในคณุ สมบตั ขิ องแตล่ ะวชิ าชพี (Mutual Recognition Agreement : MRA) ไม่ได้เป็นการอนุญาตให้เข้ามา ทำงานได้เลย ยังคงต้องเป็นไปตามกฎระเบียบภายในของแต่ละสภาวิชาชีพและ แตล่ ะประเทศ และไมห่ า้ มหากประเทศใดจะมกี ารกำหนดมาตรการทจ่ี ำเปน็ สำหรบั กำกบั ดูแลการเข้าเมอื งของบคุ คลเหลา่ นี้ กลุ่มวิชาชีพของไทยที่อาเซียนได้มีการจัดทำข้อตกลงร่วมจะมีโอกาสมาก ขึ้นในการเข้าไปทำงานในประเทศสมาชิกอาเซียนอื่นที่ขาดแคลนแรงงาน ประเภทนั้น เช่น บรูไนฯ ขาดแรงงานวชิ าชีพประเภท แพทย์ พยาบาล นักบญั ชี และ IT อนิ โดนเี ซียขาดแรงงานวิชาชพี ประเภท แพทย์ ทนั ตแพทย์ และนกั บญั ชี ส่วนกัมพูชาขาดแรงงานวชิ าชีพประเภท วิศวกร ช่างสำรวจ และ IT เป็นต้น 43

ข้อที่ 22 44 ÊÙ‹»ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹

“MNP มีวัตถปุ ระสงค์เพื่ออำนวยความสะดวก การเคลือ่ นยา้ ยบคุ ลากร ท่ปี ระสงค์จะให้บริการในประเทศสมาชกิ ในสาขาเกีย่ วกับการคา้ สินค้า การค้าบริการและการลงทนุ โดยเกย่ี วข้องกับการเข้าเมอื งชัว่ คราว การพำนกั ชั่วคราว และ การอนุญาตทำงานของบุคคลธรรมดา” ข้อผูกพันของไทยจะอนุญาตให้มีการเคลื่อนย้ายบุคลากร 2 ประเภท เท่านน้ั ไดแ้ ก่ (1) ผู้เยยี่ มเยอื นทางธรุ กจิ (Business Visitor : BV) ได้แก่ บุคคล ธรรมดา ท่จี ะเข้ามาพำนกั ในประเทศไทยดว้ ยวตั ถปุ ระสงค์ด้านประชมุ หรอื ตดิ ตอ่ ทางธุรกิจ เข้ารว่ มสญั ญาซอื้ หรอื ขายบรกิ าร เยีย่ มเยอื นธรุ กจิ ทจี่ ัดตั้ง และจดั ตง้ั ธรุ กิจในประเทศไทย หรือกจิ กรรมอืน่ ๆ ทคี่ ลา้ ยคลึงกนั โดยการพำนกั ดังกล่าว จะอนญุ าตในช้ันตน้ ไมเ่ กิน 90 วนั และอาจขยายระยะเวลาไดร้ วมไมเ่ กิน 1 ปี (2) ผ้โู อนย้ายภายในบริษทั (Intra-Corporate Transferee : ICT) ได้แก่ ผู้โอนย้ายระหว่างบริษัทในเครือในระดับผู้บริหาร ผู้จัดการ หรือผู้เชี่ยวชาญ โดยบุคคลนั้นต้องได้รับการจ้างโดยบริษัทดังกล่าวนอกประเทศไทยมาเป็นเวลา ไม่น้อยกว่า 1 ปีก่อนเคลื่อนย้ายเข้ามาในประเทศไทย และต้องผ่านเงื่อนไข ความจำเป็นด้านการจัดการของกรมการจัดหางาน โดยการพำนักดังกล่าว จะอนญุ าตไมเ่ กนิ 1 ปี และอาจขยายระยะเวลาไดอ้ กี 3 ครง้ั ครง้ั ละไมเ่ กนิ 1 ปี • บุคลากรดังกลา่ วจะมกี ารเคล่อื นย้ายได้ใน 25 สาขา ไดแ้ ก่ วศิ วกรรม วิจัยตลาดและสำรวจความเห็น เกี่ยวเนื่องกับเหมืองแร่ โทรคมนาคม การเงิน คอมพิวเตอร์ บริหารจัดการ ที่ปรึกษา ผลิตสื่อวิทยุและโทรทัศน์ สุขภาพ วิจัยและพัฒนา เกี่ยวเนื่องกับการเกษตร ซ่อมอุปกรณ์ทางการแพทย์ ก่อสร้าง โรงแรม ให้เช่า เกี่ยวเนื่องกับประมง การแปล การศึกษา กีฬา โฆษณา เก่ยี วเนอ่ื งกับป่าไม้ จดั ประชุม ส่ิงแวดล้อม และการขนส่ง (ที่มา : กรมเจรจาการคา้ ระหว่างประเทศ กระทรวงพาณชิ ย์) 45

ข้อที่ 23 คา่ จา้ งแรงงาน 300 บาทเปน็ คา่ จา้ งขน้ั ตำ่ สำหรบั แรงงานทจ่ี ดั อยใู่ นกลมุ่ แรงงานไรฝ้ มี อื ซง่ึ อาจเปน็ ปจั จยั หลกั ทท่ี ำใหแ้ รงงานไรฝ้ มี อื ในอาเซยี นเขา้ มาทำงาน ในประเทศไทยมากขึ้น ทดแทนการขาดแคลนแรงงานไร้ฝีมือของไทย แต่การ เปิดเสรีด้านการเคลื่อนย้ายวิชาชีพในกรอบอาเซียนไม่ได้รวมถึงแรงงานไร้ฝีมือ ซง่ึ โดยขอ้ เท็จจริงแล้ว การเคล่ือนย้ายแรงงานมีผลมาจากอปุ สงค์และอุปทานของ การจ้างงานในแต่ละประเทศทีม่ คี วามแตกต่างกนั และเหตผุ ลดา้ นอื่นๆ ประกอบ เชน่ คุณภาพชีวิต ภาษา และวัฒนธรรมทใี่ กลเ้ คยี งกัน การเจรจาเปดิ เสรดี า้ นการเคลอ่ื นยา้ ยวชิ าชพี ในกรอบอาเซยี นจงึ เปน็ เพยี ง การลดอุปสรรคให้กับกลุ่มบุคลากรและวิชาชีพขั้นสูงที่มีศักยภาพและมีคุณสมบัติ ครบถ้วนที่จะสามารถเคลื่อนย้ายไปทำงานในประเทศสมาชิกอาเซียนอื่นๆ เท่านั้น 46 Ê»‹Ù ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹

ข้อที่ 24 • ภายใตค้ วามตกลงการคา้ สนิ ค้าอาเซียน (ASEAN Trade in Goods Agreement : ATIGA) กำหนดใหป้ ระเทศสมาชิกอาเซยี น 6 ประเทศเดิม ไดแ้ ก่ ไทย อินโดนีเซีย มาเลเซีย สิงคโปร์ บรูไนฯ และฟิลิปปินส์ ต้องยกเลิกภาษี นำเข้าสินคา้ ทุกรายการภายในปี 2553 และให้ประเทศสมาชกิ ใหม่ (เมยี นมาร์ ลาว กมั พชู า และเวยี ดนาม) ลดภาษภี ายในปี 2558 ซง่ึ รวมทง้ั สนิ คา้ อตุ สาหกรรม และสนิ คา้ ทางการเกษตร แตม่ ขี อ้ ยกเวน้ ใหแ้ ตล่ ะประเทศสามารถกำหนดรายการ สินค้าอ่อนไหวที่คงภาษีนำเข้าได้ไม่เกินร้อยละ 5 ในส่วนของไทยได้กำหนดให้ เมลด็ กาแฟ มนั ฝรง่ั เนอ้ื มะพรา้ วแหง้ และไมต้ ดั ดอก อยใู่ นรายการสนิ คา้ ออ่ นไหว 47

สินค้าออ่ นไหว (Sensitive List) บรูไนฯ กาแฟ / ชา (2 รายการ) สัตว์ปกี มีชีวิต / เนอื้ สตั วป์ กี / เน้ือปลา / กล้วยไมแ้ ละ ดอกไม้ตดั ดอกบางชนดิ / พืชผกั / ผลไม้ กัมพชู า สตั ว์มีชวี ิตและสตั ว์เล้ยี งสำหรบั ใชง้ านและทำพนั ธ์ุ / สตั วป์ กี เล้ยี งมีชวี ติ / เนื้อสว่ นอื่นท่ีบรโิ ภคได้ของโค กระบอื (6 รายการ) สุกร / เน้อื ส่วนอน่ื ทีบ่ ริโภคไดข้ องสตั วป์ ีก / ปลามีชีวิต / ไขส่ ตั ว์ปีกทงั้ เปลือก / เคร่อื งในสตั ว์ / พชื ผักสด / ลาว พืชผกั แช่เย็นแชแ่ ข็ง / มนั สำปะหลัง มันเทศ มันอืน่ ๆ / ลกู นัต สดหรือแห้ง และผสมผลไม้แหง้ / ผลไม้ / ข้าว / (16 รายการ) ออ้ ย / เมลด็ พชื / บุหรี่ สกุ รมชี วี ติ / สตั วป์ กี มชี วี ติ / เนอ้ื สกุ ร / เนอ้ื ไกแ่ ชเ่ ยน็ แชแ่ ขง็ มาเลเซยี ไมไ่ ด่ ต้ ัดเป็นชนิ้ / นมและครีมมีไขมันเกนิ ร้อยละ 6 / ไขไ่ ก่ ไข่เป็ด / ต้นยางติดตา / กะหลำ่ / ผลไม้ / (13 รายการ) กาแฟไมไ่ ด้ค่ัว ไมไ่ ดส้ กัดคาแฟอนี ออก / เมล็ดยาง / ไผ่ หวาย พืชใชถ้ กั สาน / ยาสูบ ซิการ์ บุหรี่ เมียนมาร์ ถั่วลันเตา ถวั่ บนี / กาแฟยังไม่ได้ควั่ / ชาเขียว / ขา้ ว / น้ำตาลดิบ / รังไหม ไหมดบิ เศษไหม / ฝา้ ย เศษฝา้ ย (7 รายการ) สกุ รมชี ีวิต / สัตว์ปีกเลีย้ งมีชวี ิต / เน้ือสกุ ร / เนอ้ื สัตวป์ ีก และเคร่ืองใน / มนั สำปะหลัง มันเทศ / ข้าวโพด ฟิลิปปนิ ส์ ข้าวซอร์กมั / นำ้ ตาล สัตว์ปีกเล้ียงมชี ีวิต / เนือ้ และเครื่องในไก่ ไก่งวง เป็ด / (7 รายการ) เน้ือและส่วนอนื่ ทบ่ี รโิ ภคได้ของกบ กระต่าย / ไข่ / พชื กุหลาบ ต้นโรโดเดนดรอน ตน้ ชวนชม / ส้ม มะนาว เวยี ดนาม เกรปฟรตุ / ข้าว / ไส้กรอก / น้ำตาลจากอ้อยหรอื หัวบที ไม้ตดั ดอก / มันฝรง่ั / กาแฟ / เน้อื มะพรา้ ว (9 รายการ) (สถานะ : กุมภาพันธ์ 2556) ไทย (4 รายการ) 48 ÊÙ»‹ ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹