การจัดการสนามเด็กเล่นสร้างปัญญา

ทางสังคมในชุมชน เช่น ปราชญ์ชุมชน ผู้ปกครองเด็ก กลุ่มอาสาสมัครสาธารณสุข ๑ส่วนที่ กล่มุ แม่บ้าน กลมุ่ ผ้สู ูงอายุ อปพร. เป็นตน้ รว่ มจัดกจิ กรรมและส่งเสรมิ การเรยี นรู้ให้แก่ เด็กปฐมวัย โดยมีการจัดการระบบเด็กปฐมวัยร่วมกับภาคีเครือข่ายในการวิเคราะห์ สถานการณ์ หาแหลง่ ทุนทางสังคม วางแผน ด�ำเนินการ และประเมินผลการด�ำเนินงาน คืนข้อมูลแกช่ ุมชนและนำ� การประเมินมาวางแผนพัฒนาอยา่ งตอ่ เน่ือง การจดั การเดก็ ปฐมวัยโดยชุมชนท้องถน่ิ ของเทศบาลตำ� บลหนองนาค�ำ มจี ุดเดน่ คอื ๑) ระบบการจัดการเรียนรู้เด็กปฐมวัยโดยชุมชน มีงานและกิจกรรม ประกอบด้วย (๑) ประดิษฐ์สื่อการเรียนรู้ของเล่นเด็กจากภูมิปัญญาท้องถิ่นและใช้สื่อในการจัดกิจกรรม การเรียนการสอน เพอื่ สง่ เสรมิ พฒั นาการ (๒) จดั สภาพแวดลอ้ มทส่ี ่งเสริมการเรยี นรเู้ ด็ก โดยปรบั โครงสร้างในอาคารให้เหมาะส�ำหรับเดก็ ในศูนยพ์ ัฒนาเดก็ เลก็ ได้แก่ บนั ไดมรี าว จับเตีย้ เหมาะกับเด็ก ของเลน่ เดก็ มีมาตรฐาน ปลอดภัย เชน่ ของเล่นประเภทพลาสติก ตอ้ งแหง้ ไมม่ รี า ของเลน่ ประเภทกระดาษ ต้องไมม่ ีฝนุ่ ไมม่ คี ราบสกปรก แห้ง และ ของเล่นประเภทผา้ ตุ๊กตา ต้องสะอาด ไมม่ ีคราบ ไม่มีกลนิ่ แห้ง เปน็ ต้น การจัดท�ำ ห้องน�้ำ/ห้องส้วมถูกสุขลักษณะ (๓) สร้างการเรียนรู้เรื่องเศรษฐกิจพอเพียง (๔) กลุ่ม ผสู้ งู อายเุ ลา่ นทิ านใหเ้ ดก็ ฟงั (๕) จดั กจิ กรรมผปู้ กครองสอนทำ� ขนม (๖) ครนู ำ� เดก็ นกั เรยี น เขา้ รว่ มงานประเพณใี นชมุ ชน เช่น งานแหเ่ ทียนเขา้ พรรษา งานลอยกระทง บุญดอกผา้ เปน็ ต้น ๒) ระบบการดแู ลสขุ ภาพเด็กปฐมวยั ประกอบด้วย (๑) งานบรกิ ารดูแลเด็ก ปฐมวัย มกี จิ กรรมดังน้ี เฝ้าระวงั และปอ้ งกันระงบั โรคติดตอ่ ประจำ� ถิ่น บริการฉดี วคั ซีน บรกิ ารฝากครรภ์ ตรวจประเมนิ พฒั นาการและภาวะโภชนาการเดก็ ตรวจสขุ ภาพชอ่ งปาก บรกิ ารตรวจรักษาโรคเบอื้ งตน้ (๒) งานดแู ลชว่ ยเหลอื กนั ด�ำเนนิ การเกบ็ ขอ้ มูลหญงิ ตง้ั ครรภ์และหลังคลอด การเจริญเติบโตของเด็ก ติดตามการฉีดวัคซีนของเด็ก ให้ความรู้ หญงิ ตง้ั ครรภแ์ ละหลงั คลอดเรอื่ งการใหน้ มบตุ ร (๓) งานพฒั นาศกั ยภาพผเู้ กยี่ วขอ้ งกบั การ ดแู ลเดก็ ดำ� เนนิ การอบรมอาสาสมคั รสาธารณสขุ เรอื่ งการใหน้ มบตุ ร อบรมผปู้ กครองเดก็ เร่ืองวัคซีน และอบรมครู ผดู้ แู ลเด็ก เร่อื ง การปอ้ งกนั โรคตดิ ตอ่ ในศูนยพ์ ฒั นาเดก็ เลก็ และสอนให้เดก็ เรียนร้เู ร่อื งการว่ายนำ้� และช่วยเหลือตนเองเมื่อจมน�้ำ งานท่หี นุนเสริมกนั คือ ๑) ระบบการสรา้ งส่ิงแวดล้อมเพอ่ื การเรียนรู้และความปลอดภัย มีกจิ กรรม ดังนี้ (๑) จัดกจิ กรรมใหเ้ ด็กได้ศกึ ษาแหล่งเรียนร้ใู นชุมชน ได้แก่ แหล่งเรียนรเู้ กษตรแบบพอ เพียง กลุ่มปลูกผกั ปลอดสาร กล่มุ ปลาสม้ กลุม่ ทอผ้ายอ้ มสี (๒) ปรับสภาพแวดลอ้ มให้ เหมาะสม ได้แก่ จัดวางเครอ่ื งใช้ไฟฟ้า ปล๊ักไฟ ของมีคมใหพ้ ้นมือเดก็ (๓) เฝ้าระวัง สรปุ บทเรยี นการพฒั นาระบบการดแู ลเดก็ ปฐมวยั 103

อุบตั ิเหตุ มีการส�ำรวจจดุ เสยี่ ง จัดระบบการชว่ ยเหลือฉุกเฉิน ๒) ระบบสวสั ดกิ ารชุมชน มกี ารดำ� เนนิ การโดย สนบั สนนุ ใหก้ องทนุ ธนาคารขยะจดั สวสั ดกิ ารเพอื่ เดก็ ยากไร้ ตง้ั ศนู ย์ บริการ OSCC ติดตามเยี่ยมบ้านเด็กและครอบครัว และสนับสนุนให้เด็กปฐมวัยมีการ ออมเงนิ และทำ� ความดี ผลจากการด�ำเนินงานการจัดการเด็กปฐมวัยโดยชุมชนท้องถ่ินของเทศบาลต�ำบล หนองนาค�ำ กอ่ ใหเ้ กดิ ผลลพั ธ์ ดงั นี้ ๑) ผลต่อเดก็ ปฐมวยั เดก็ ปฐมวยั ไดร้ บั การประเมนิ พฒั นาการและโภชนาการร้อยละ ๑๐๐ และได้รับการส่งเสริมพัฒนาการ ๔ ดา้ น ท้งั ด้าน ร่างกาย ด้านอารมณ์ ดา้ นจิตใจ ต้านสงั คม และด้านสติปญั ญา เสรมิ สรา้ งจนิ ตนาการ และความคิดสร้างสรรค์ โดยใช้สื่อการสอนจากภูมิปัญญาท้องถิ่นในชุมชน นอกจากน้ี เด็กปฐมวัยไม่มกี ารเสียชีวติ จากการจมน�้ำ ๒) ผลต่อครอบครัว ครอบครัวมปี ฏิสมั พนั ธ์ ระหวา่ งเดก็ และสมาชกิ ครอบครวั รวมทงั้ มคี วามรใู้ นการสง่ เสรมิ พฒั นาการเดก็ มสี ว่ นรว่ ม ในการประดิษฐ์ของเล่น เพือ่ ส่งเสริมพัฒนาการเด็ก ๓) ผลต่อชุมชน ชมุ ชนมีส่วนร่วมใน การจดั การระบบดแู ลเดก็ ปฐมวยั เกดิ เครอื ขา่ ยความรว่ มมอื ในชมุ ชนในการดแู ลเดก็ ปฐมวยั ท�ำใหเ้ กดิ ระบบการจัดการทมี่ ีประสิทธภิ าพ 104

ระบบการดูแลเด็กปฐมวัยโดยชมุ ชนทอ้ งถิ่น เทศบาลตำบลภปู อ อำเภอเมืองกาฬสินธุ จังหวัดกาฬสินธุ สถานการณ์ เข้าเรยี นเดในก็ อศาพยดุ ๐.-(๒๕-ป๕ี ๒ป๗ี) ๙๑๐ค๖นค(๗น%(๕)๙.๘๘%) เข้าเรยี นนอกพืน้ ที ๗๑ คน(๔๐.๑๒%) ศพด. ผู้ปกครอง กลมุ่ อาหารปลอดภยั กองทุนเงนิ ล้าน กองทุนหมูบ่ า้ น กล่มุ ทอผา้ การสรา้ ง การเรียนรู้ จัดการเรยี นร้แู บบบรู ณาการ เศรฐกิจชมุ ชน เพอื่ เด็ก บรหิ ารจัดการเงนิ สง เสริมการออม จดั ทำหลักสตู ร & แผนประสบการณ์ สกราางรอดาชแู พี ลสุขราภงารพายไดผ ปู กครอง เรียนรวู้ ัฒนธรรมแบบภูมปิ ญั ญาประเพณี เรยี นรูธ้ รรมชาตแิ ละปา่ ชมุ ชน เรยี นรดู้ ้านเศรฐกิจพอเพยี ง ลดรายจา ยปลูกผกั ตามแนวเศรฐกจิ พอเพยี ง จัดทำส่อื การสอนทีเ่ หมาะสมกับช่วงวัย ใหทนุ การศกึ ษา จดั หาของเลนเดก็ สร้างสนามเด็กเล่นสรา้ งปญั ญา จัดการสภาวะแวดลอ้ มท่เี อือ้ ตอ่ การเรยี นรู้ กล่มุ จัดการขยะ กลมุ่ อาหารปลอดภยั กลมุ่ เกษตรอนิ ทรยี ์ ทต.ภูปอ กองการศกึ ษา กองช่าง รพ.สต. กลุม อสม. ศพด. ดูแลสุขภาพ เดก็ ปฐมวยั สงเสริมการจัดการดานสุขภาพ ปอ งกัน & เฝา ระวงั จัดทำขอ มูลสุขภาพเด็ก กฉอาดีบรวจรัคมดั ซคกีนรารูปผโอภูปงชกกนคนั ารกอเฝางราในรตะกิดวางัตรไาดขมแูเ ลพลือฒัเดดนอ็กาอกการเดก็ จดั บรกิ ารคลนี กิ สุขภาพเด็กดี ทต.ภปู อ อปพร. ผลลัพธ เดก็ ไดร้ ับการสง่ เสรมิ พัฒนาการเด็ก ๕ ด้าน ๑.ดา้ นรา่ งกาย ๒.ดา้ นอารมณ์ ๓.ดา้ นจติ ใจ ๔.ดา้ นสงั คม ๕.ดา้ นสติปญั ญา ๑สว่ นที่ เกดิ การเรยี นร้แู บบบูรณาการผ่านกจิ กรรม และประสบการณท์ ่ีหลากหลาย ชมุ ชน เกดิ แหล่งเรยี นรูด้ า้ นการดแู ลเด็กปฐมวัยในชมุ ชน ครอบครวั เกิดการประสานสมั พนั ธอ์ นั ดีระหวา่ งผ้ปู กครอง ชมุ ชน และหนว่ ยงานท่ีเกี่ยวข้อง ภาพที่ ๑.๓๒ ระบบการดแู ลเดก็ ปฐมวยั โดยชมุ ชนทอ้ งถน่ิ เทศบาลตำ� บลภปู อ อำ� เภอเมอื ง จงั หวัดกาฬสินธ์ุ สรปุ บทเรยี นการพฒั นาระบบการดแู ลเดก็ ปฐมวยั 105