55ปี อุทยานแห่งชาติไทย(พิมพ์ครั้งที่2)

200 อุทยานแห่งชาติ แม่จริม

201 ชว่ งทสี่ วยงามดว้ ยแกง่ หนิ และวงั นำ�้ ทา่ มกลางผนื ปา่ และขนุ เขา อนั บรสิ ทุ ธข์ิ องลำ� นำ�้ วา้ สายนำ�้ แหง่ การผจญภยั คอื ชว่ งทไี่ หล ผา่ นพนื้ ทขี่ องแมจ่ รมิ เปน็ ระยะทางประมาณ 75 กโิ ลเมตร อทุ ยานแหง่ ชาตแิ มจ่ รมิ มลี กั ษณะเปน็ ภเู ขา สลบั ซบั ซอ้ น โดยมเี ทอื กเขาหลวงพระบางซ่ึง ทอดตวั จากทิศเหนือลงสูท่ ิศใต้ เปน็ เขตแนว เขตก้ันระหว่างประเทศไทยและประเทศลาว ประกอบด้วยทรัพยากรธรรมชาติทีสำ�คัญและ มคี า่ เชน่ พนั ธไุ์ ม้ ของปา่ สัตวป์ ่านานา ชนดิ ตลอดจนทวิ ทัศน์ ป่า ภูเขา ล�ำ ธาร และ หนา้ ผาที่สวยงามยง่ิ มกี จิ กรรมการทอ่ งเทีย่ ว ทีเ่ ดน่ คือ การลอ่ งแก่งล�ำ น้ำ�วา้ โดยใช้เรอื ยาง ระยะทาง 19.2 กโิ ลเมตร เรมิ่ ตน้ จากบ้านน�้ำ ปุ๊ อำ�เภอแม่จริม ถึงบา้ นหาดไร่ อ�ำ เภอเวยี ง สา จังหวัดนา่ น (หนา้ ซ้าย) ลำ� นำ้� วา้ ไหลพาดผ่านกลางขุนเขาและป่าสมบูรณข์ องแม่จริม (บน) แกง่ น�ำ้ วา้ จุดพายเรือ-ล่องแกง่ อนั นา่ ต่นื เตน้

202 เปน็ ผนื ปา่ ใหญท่ อ่ี ดุ มสมบรู ณ์ ดว้ ยพชื พรรณ ไม้และสัตว์ป่า มีแหล่งท่องเที่ยวที่โดดเด่น อทุ ยานแหง่ ชาติ ภแู ลนคา หลายแหง่ เชน่ จดุ ชมทวิ ทศั นภ์ แู ลนคา ผา กลว้ ยไม้ หนิ ปราสาท ประตโู ขลง แตท่ ม่ี ชี อ่ื ปา่ หินอันมีชอ่ื เสยี งโดง่ ดังของจังหวัดชยั ภูมิ ทเี่ กิดจากการกัดเซาะ เสยี งทส่ี ดุ คอื มอหนิ ขาว หรอื สโตนเฮนจเ์ มอื ง และสรรค์สร้างโดยกระแสลมและน�้ำอย่างยาวนาน จนกลายเปน็ หิน ไทย เปน็ กลมุ่ หนิ ขนาดใหญจ่ �ำ นวน 3 กลมุ่ ทม่ี รี ปู ทรงวิจติ รพิสดารมากมาย สนั นษิ ฐานวา่ มอี ายปุ ระมาณ 195 - 65 ลา้ น ปี กลมุ่ ทโ่ี ดดเดน่ คอื กลมุ่ หนิ แรก ทม่ี เี สาหนิ ขนาดใหญ่ 5 ตน้ ตง้ั เรยี งรายกนั อยู่ มคี วามสงู ราว 12 เมตร โดยตน้ ทม่ี ขี นาดใหญท่ ส่ี ดุ ตอ้ ง ใชค้ นโอบไมน่ อ้ ยกวา่ 20 คน

203 (หน้าซา้ ย) แนวเขาทีม่ ีหนา้ หนา้ ตอ่ เนอ่ื งมาจาก ผาหัวนาค (บน) กล่มุ หนิ กอ้ นใหญร่ ปู ทรงหลากหลายกระจาย ตวั อยู่บนลานทุ่งหญ้า (ขวา) จดุ ชมทวิ ทศั น์เทพบชู า จดุ ชมดวงอาทิตย์ ตกท่สี วยงามของภูแลนคา

อุทยานแห่งชาติ ภูสอยดาว

ป่าสนภูสอยดาวท่ามกลางทุ่งดอกไม้จะสมบูรณ์มากที่สุดในช่วงกลางฤดูฝน ระหว่างเดือนสิงหาคม-กันยายน



207 ความงดงามของปา่ สนสาม อุทยานแห่งชาติภูสอยดาวมีสภาพภูมิ ของทะเลดอกไมบ้ นปา่ สนภสู อยดาวจะสมบรู ณ์ ใบบนทงุ่ หญา้ ผนื กวา้ งกวา่ 4.8 ปแดรนะปเทรศะเทเศปล็นาทวิวโเดขยามสสีลว่ับนซขับอซงย้ออนดตภิดสู กอับยชดาายว มากที่สุดในช่วงกลางฤดูฝนระหว่างเดือน ตารางกโิ ลเมตร ทจ่ี ะกลายเปน็ ลาน เป็นยอดเขาสงู ทีส่ ุดในพ้นื ที่ ก่อให้เกดิ สภาพ สงิ หาคม-กนั ยายน ท่มี ีดอกหญา้ หงอนเงือก ดอกไมห้ ลากสใี นชว่ งฤดฝู น อากาศหนาวเย็น เหมาะสมต่อการเตบิ โตของ หรือนำ้�ค้างกลางเท่ียงสีชมพูอ่อนแซมสลับกับ จดั เป็นหนึ่งในภูมิทัศน์ท่ีนา่ ตนื่ ตา ลปำ�่านด�ำ้ิบปเาขดาทแลมี่ ะีนป้�ำ ไ่าหสลนแรองตันลเปอ็ดนปตี้นคกวำ�าเมนงิดดขงาอมง ดอกกระถินท่งุ สีเหลอื งสดใส บานสะพร่งั ไป ตื่นใจท่ีสุดของภาคเหนือ ทว่ั ยอดภู (หน้าซ้าย) ความเชียวชอมุ่ ชุ่มฉำ่� ของนำ้� ตกภูสอยดาวในชว่ งฤดฝู น (ล่าง) ปา่ สนสวยบนทุ่งไม้ดอกหลากหลายสสี ัน กนิ เนื้อทกี่ วา้ งกว่า 1.6 ตารางกิโลเมตร บนภสู อยดาวท่รี ะดบั ความสูง 1,633 เมตรจากระดับทะเลปานกลาง

208 อุทยานแห่งชาติ ขุนน่าน ขนุ เขาที่เป็นตน้ น�้ำของลำ� นำ้� น่าน 1 ใน 4 แม่น้�ำส�ำคญั ของภาคเหนอื เปน็ พน้ื ทต่ี น้ น�ำ้ เปน็ เขาสงู ชนั สลบั ซบั ซอ้ น สภาพพื้นทส่ี ว่ นใหญ่เป็นปา่ ดิบเขา มลี �ำนำ้� ว้าไหลผ่านเป็นบางช่วง ตดิ ตอ่ กนั เปน็ เทอื กเตม็ พน้ื ท่ี มสี ภาพปา่ ไมอ้ ดุ ม จนมแี กง่ หนิ และวงั นำ�้ ทสี่ วยงาม สมบรู ณ์ อดุ มดว้ ยพรรณไมน้ านาพนั ธ์ุ มคี วาม หลากหลายดา้ นชวี ภาพ และมธี รรมชาตสิ วยงาม (ล่าง) สะปัน น้ำ� ตกขนาดเล็กที่สวยงามและมีน�ำ้ ตลอดทัง้ ปี เป็นจุดท่ีชุกชมุ ด้วยผเี สือ้ และแมลงชายนำ้� ด้วยความสมบูรณ์ของป่าจึงมีนำ้�ตกในพ้ืนท่ี มากมาย เชน่ น�ำ้ ตกหว้ ยต๋ี น�ำ้ ตกสะปนั น�ำ้ ตก ลางจาน น�ำ้ ตกน�ำ้ ชา้ ง น�ำ้ ตกน�ำ้ รี นอกจากน้ี ยงั มลี �ำ น�ำ้ วา้ อนั เปน็ ล�ำ น�ำ้ สายใหญแ่ ละส�ำ คญั ไหลผา่ นกลางพน้ื ท ่ี ใ นชว่ งตน้ ฤดหู นาว ส ามารถ ไปประกอบกิจกรรมล่องแก่งลำ�นำ้�ว้าตอน บนไดอ้ ยา่ งสนกุ สนาน

209 อุทยานแห่งชาติ ทองผาภูมิ ครอบคลุมผืนปา่ ดงดิบชนื้ ท่สี มบรู ณท์ ่สี ดุ ของจงั หวัด กาญจนบุรี ที่เปน็ แหล่งตน้ น�้ำ สำ� คัญหลายสาย จงึ มีน้ำ� ตก ขนาดใหญท่ สี่ วยงามมากมาย ทองผาภูมิมพี ้ืนท่ีทัง้ หมด 1,120 ตาราง กโิ ลเมตร มียอดเขาสงู สดุ คอื เขาชา้ งเผือก สูง 1,249 เมตรจากระดบั ทะเลปานกลาง น�ำ้ ตก ทม่ี ชี อ่ื เสยี งชอ่ื น�ำ้ ตกจอ๊ กกระดน่ิ สงู 30 เมตร และน้ำ�ตกเขาใหญ่สงู 3 ช้นั มนี �้ำ ไหลแรง ตลอดทงั้ ปี

210 อุทยานแห่งชาติ ถ�้ำปลา-น�้ำตกผาเส่ือ ปางอ๋งุ แหลง่ ท่องเท่ยี วยอด นิยม ทหี่ ากมาเยอื นเมอื ง แม่ฮ่องสอนตอ้ งไม่พลาดการได้ สัมผัสอากาศหนาว ทวิ สน และ บรรยากาศโรแมนตกิ รมิ อา่ งเกบ็ นำ�้ อุทยานแห่งชาติถ้ำ�ปลา–นำ้�ตกผาเสื่อ เป็นแหล่งรวบรวมท่ีเที่ยวยอดนิยมของจังหวัด แมฮ่ ่องสอน อาทิ ถ้ำ�ปลา แหลง่ ท่องเท่ยี ว เก่าแก่ ท่ผี คู้ นนยิ มมาชมฝงู ปลาพลวงทวี่ า่ ย เบียดเสียดออกจากปากถ้ำ�ใต้เชิงเขาท่ีมีปาก ถ�ำ้ กว้างเพยี ง 2 เมตร แต่มีน�ำ้ ไหลผ่านตลอด ทง้ั ปี ปลาพลวงนน้ั ภาษาเหนอื เรยี กวา่ ปลาพงุ หรือปลามงุ เปน็ ปลามเี กล็ดขนาดใหญ่จดั อยู่ ในวงศ์ปลาตะเพยี น (บน) ปางองู๋ เสน่หข์ องธรรมชาติท่ีนักท่องเทีย่ ว คดิ ถงึ เสมอเมอ่ื ได้มาสัมผสั (ขวา) น�ำ้ ตกผาเส่ือ ทมี่ นี ้ำ� ไหลหลากในชว่ งฤดูฝน ปางองุ๋ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วชอ่ื ดงั ทเ่ี ปน็ เปา้ หมาย น�้ำ ท�ำ เกษตรผสมผสาน ท�ำ ใหป้ ัจจบุ นั ปางองุ๋ น้ำ�ตกอย่าง น้ำ�ตกผาเสื่อ จะมีน้ำ�ไหลเต็ม ของนักเดินทางตั้งอยู่บริเวณโครงการ กลับมาอุดมสมบูรณ์และมีทัศนียภาพท่งี ดงาม แผ่นผากว้างคล้ายผืนเส่ืออันเป็นที่มาของชื่อ พระราชดำ�ริปางตอง 2 (ปางอุ๋ง) เคยเป็น น่าคน้ หา น�้ำ ตกแหง่ น้ี พ้ืนท่ีเสื่อมโทรมเพราะถูกบุกรุกแผ้วถางป่า ล้อมรเออกบลดัว้กยษหณบุ ์ขเขอางแมเป่ฮ็น่อศงนูสยอ์กนลคาืองคเวมาือมงชทมุ่ ี่ เม่ือโครงการพระราชดำ�ริเข้ามาผลิกฟ้ืนผืน ป่าดว้ ยการเสรมิ การปลกู ต้นไม้ สร้างอา่ งเกบ็ ชื่นเมื่อเข้าสู่ฤดูฝน แหล่งท่องเที่ยวประเภท

211 หอุทมยาู่เนกแาห่งะรชาะตนิ อง พนื้ ทป่ี า่ ชายเลนทยี่ น่ื เขา้ ไปมากในทะเล มคี วามอดุ มสมบรู ณแ์ ละความหลากหลายทาง ชวี ภาพสงู จนไดร้ บั การประกาศจาก UNESCO ใหเ้ ปน็ เขตสงวนชวี มณฑลโลก (International Coastal and Marine Biosphere Reserve) ความมหศั จรรยท์ างธรรมชาตจิ ากหาดทรายดำ� อนั เกดิ จากเศษผงของเนอ้ื ไม้ ทถ่ี กู พดั พามาทบั ถมเปน็ เวลานาน หม่เู กาะระนอง เป็นกล่มุ เกาะทป่ี ระกอบ ตัง้ แต่ยอดเขาจนถึงชายหาด ตลอดจนท้อง โกงกางยกั ษ์ ลอ่ งเรอื ด�ำ นำ้�ชมปะการัง และ ด้วยเกาะใหญ่น้อยเรียงรายทอดยาวตลอด ทะเล สามารถดำ�น้ำ�ดูปะการัง เดินป่า ชมดวงอาทิตย์ตกอันงดงาม เป็นกิจกรรม แนวชายฝั่งเหนือ-ใต้ ของทะเลอันดามัน ศึกษาธรรมชาติ ชมดวงอาทิตยต์ กทจี่ ดุ ชม ศึกษาธรรมชาติท่ีไมค่ วรพลาด ติดต่อกับชายแดนเมียนมาร์ มีเกาะช้าง ทวิ ทศั น์ หากโชคดอี าจพบพะยนู เขา้ มาเลม็ กนิ เป็นเกาะที่ใหญ่ท่ีสุดในอุทยานแห่งชาติ หญา้ ทะเลทพ่ี บมากตามแนวชายหาดของเกาะ มีจุดสูงสุดที่ความสูง 390 เมตรจากระดับ หากมาเยือนอุทยานแห่งชาติหมู่เกาะ ทะเลปานกลาง เพยี บพรอ้ มทกุ สภาพธรรมชาติ ระนอง การเดนิ ป่าชายเลน ดนู ก ชมต้น

212 อุทยานแห่งชาติ น้ำ� ตกคลองแกว้ น้ำ� ตกขนาด น�้ำตกคลองแก้ว ใหญ่ สงู ถึง 7 ช้ัน โดยเฉพาะ ชัน้ ท่ี 4 สายน�ำ้ จะไหลท้ิงตวั จาก ผาสูง 25 เมตร นับเปน็ นำ้� ตก ท่สี วยงามมากแห่งหนึ่งของ ประเทศ จากจุดนส้ี ามารถเดนิ ไป “ลานหนิ เท” ซึ่งเป็นจดุ ชม ทวิ ทัศน์ของตัวอำ� เภอบอ่ ไร่ได้ อยา่ งชดั เจน ดินแดนแห่งสายน้ำ�ตกของอำ�เภอบ่อไร่ จังหวัดตราด เป็นที่ตง้ั ของน้ำ�ตกถงึ 8 แหง่ ได้แก่ นำ�้ ตกคลองไทย น�ำ้ ตกสีระมัน น�ำ้ ตก ทับกะได นำ้�ตกหนิ ขีด นำ้�ตกหมนื่ ตี น�้ำ ตก ธารหินดาษ นำ�้ ตกคลองใจ และที่ส�ำ คญั ท่ีสดุ “น�้ำ ตกคลองแกว้ ” อนั เป็นพระเอกของ อุทยานแห่งชาติ (ขวา) นำ้� ตกคลองแกว้ เปน็ นำ้� ตกขนาดใหญม่ ี 7 ชนั้ ชนั้ ทม่ี คี วามสงู ใหญท่ สี่ ดุ คอื ชน้ั ท่ี 4 จากนำ้� ตก ชนั้ ท่ี 4 มที างเดนิ ขนึ้ สลู่ านหนิ ขนาดใหญ่ เรยี กวา่ ลานหนิ เท เปน็ จดุ ทสี่ ามารถมองเหน็ ทวิ ทศั นท์ ่ี สวยงามได้

213 อทุ ยานแหง่ ชาติ ล�ำคลองงู เปน็ ถำ้� น�้ำลอดขนาดยาว ซ่งึ มี หินงอกหนิ ยอ้ ยทน่ี ่าตน่ื ตาตนื่ ใจ และสวยงามที่สุดของไทย มีเสาหนิ ปูนทใ่ี หญแ่ ละสูงสดุ ในโลก อยทู่ ถี่ �ำ้ เสาหนิ อุทยานแห่งชาติลำ�คลองงูเป็นทิวเขา หนิ ปนู สลบั ซบั ซอ้ นตามทวิ เขาตะนาวศรี มโี พรง ถ�ำ้ กระจายอยทู่ ว่ั ไป ร วมถงึ มคี วามวจิ ติ รพสิ ดาร ของหนิ งอกหนิ ยอ้ ย และประตมิ ากรรมแทง่ หนิ ปนู มหศั จรรยใ์ ตพ้ น้ื พภิ พ ถ�ำ้ เสาหนิ ล�ำ คลองงเู ปน็ ถ้ำ� ท่ีได้รับการยอมรับจากนักสำ�รวจถ้ำ�ท่ัวโลกว่า มคี วามยง่ิ ใหญ่ ซับซ้อน และสวยงามทสี่ ุดแหง่ หนึ่งของโลก โดยเฉพาะเสาหินปูนที่มีความ สงู ทีส่ ุดในโลก คือ สงู ถงึ 62.5 เมตร และใน อุทยานแหง่ ชาตยิ งั มถี �ำ้ นกนางแอ่น ถ�้ำ ใหญ่ และถ้ำ�น้ำ�ตก ที่ล้วนมีความยิ่งใหญ่ไม่แพ้ ถ�ำ้ เสาหินล�ำ คลองงู (ขวา) เสาหนิ (Column) ทสี่ งู ทส่ี ดุ ของโลกในถำ้� เสาหนิ เกดิ จากหนิ ปนู กอ่ ตวั กนั มานานนบั ลา้ นปี



การจดั การอทุ ยานแหง่ ชาติ ในประเทศไทยยคุ 4.0 โดย ดร.ทรงธรรม สขุ สว่าง ผู้อ�ำ นวยการส�ำ นกั อทุ ยานแห่งชาติ

216 ทศวรรษต่อไปในการจัดการอุทยานแห่งชาติจะเข้าสู่ทศวรรษที่ 6 ใซตห่ึงา่ ้ไงจดๆะ้มตทา้อต่ีเงปรน็กฐข้า้อาวนตสู่กคลวโงาดมทยส่ีเเฉปำพ็�นคาสญั ะากการลดแำล�เนะยนิ กการระดตัาบมพพื้นนั ทธี่อกุทรณยาใี นนอแนหสุ ่งญั ชญาตา ิ อนสุ ญั ญาท่ีเปน็ ข้อตกลงท่ีสำ�คัญ ไดแ้ ก่ และมูลค่าในการท�ำ ธุรกจิ อนุสัญญาว่าด้วยความหลากหลายทาง 4. การเข้าถึงและการแบ่งปัน ผล วชัีวฒภนาธพรรมอแนลุะสธัญรญรมาคชาุ้มตคิ รองแมลระดอกนโุลสกัญทญาาง ประโยชน์ท่ีเกิดจากทรัพยากรอย่างท่ัวถึงและ เท่าเทียมกัน สหประชาชาติ วา่ ดว้ ยการเปล่ียนแปลงสภาพ ในการพฒั นาดา้ นตา่ งๆ ทจ่ี ะเออ้ื ประโยชน์ ภูมิอากาศ สำ�หรับอนุสัญญาความหลาก กับทุกฝ่ายและให้ความสำ�คัญกับสิ่งแวดล้อม หลายทางชีวภาพมีความสำ�คัญต่อการดำ�เนิน นั้น พื้นที่อุทยานแห่งชาตินับเป็นทุนทาง งานของอุทยานแห่งชาติและพ้ืนท่ีคุ้มครอง ธรรมชาติ ใหเนค้ ื่อวางจมามกน่ั เคปง็นในแชหวี ลิต่งตช่ว้นยทปาอ้ งงขกอนั ง อหืล่นาๆกหลซาึ่งยเนทา้นงขชับีวภเคาลพื่อใหน้โกดาดรเอด่นนชุรัดักเษจ์นคมวาามก ระบบนิเวศ ภัยพิบัติทางธรรมชาติ การท่องเที่ยวและ ยิ่งข้นึ ในประเดน็ หลกั 4 ประเด็น ดังนี้ นนั ทนาการ แหลง่ พนั ธกุ รรมทส่ี �ำ คญั บทบาท 1. การเชื่อมโยงการพัฒนาในด้าน ในการกกั เกบ็ กา๊ ซคาร์บอนไดออกไซด์ และ ต่างๆ กับการจัดการพื้นที่และความหลาก ความมน่ั คงทางอาหาร เป็นต้น จะท�ำ ให้ภาคี หลายทางชีวภาพ โดยการอนุรักษ์ให้เกิด ต่างๆ เขา้ มามีส่วนรว่ มในการจดั การพืน้ ที่ ศักยภาพในการจัดการพื้นท่ีอุทยานแห่งชาติ คปวราะมโยมชน่ั นค์กงทับามงิอตาิกหาารรพกัฒานรลาดดค้าวนาอมื่นยาๆกจเนช่น อทุ ยานแห่งชาติ เพราะเป็นการลงทุนที่คุม้ เช่น อัตรากำ�ลัง การสร้างองคค์ วามรู้ การ คา่ ช่วยไม่ใหเ้ กิดความสญู เสยี ในอนาคต โดย แสวงหาทางการเงนิ การจดั พน้ื ทแ่ี บบ Landscape 2. การจัดการให้เกิดการใช้ประโยชน์ เฉพาะการสร้างกลไกการเงินท่ยี ่ังยืน เช่น management เป็นต้น อยา่ งยัง่ ยืนตลอดไป ระบบการเงินการคลังท่ีเกี่ยวข้องกับพ้ืนท่ี ในอนาคตการจดั การพน้ื ทอ่ี ทุ ยานแหง่ ชาติ 3. การปกปักรักษาระบบนิเวศและ อทุ ยานแหง่ ชาติ การจ่ายค่าตอบแทนคณุ มใิ ชเ่ พยี งการจดั การเรอ่ื งการทอ่ งเทย่ี ว แตย่ งั พันธุกรรมทส่ี ำ�คัญ เนอ่ื งจากเป็นแหลง่ ผลติ ระบบนิเวศ เศรษฐศาสตรร์ ะบบนเิ วศ ความ ต้องเน้นการอนุรักษ์ระบบนิเวศด้ังเดิมและ วัตถดุ ิบธรรมชาติ ซึง่ เป็นทรพั ยากรที่มีคณุ คา่ หลากหลายทางชีวภาพ รวมทั้งการเพิ่ม กคาวราบมรสิำก�คาัรญทตา่องนระโยบบบานยิเขวอศงรแัฐลทะ่ีเตน้อ้นงกใาหร้ บริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติให้เพียง กพาอรแเลปะลส่ียมนดแุลปลงเสพภื่อาใพหภ้สูมาิมอาารกถารศอขงอรงับโตล่กอ และภยั ธรรมชาตไิ ด้ นอกจากน้ี การน�ำ เอา เทคโนโลยีหรือนวัตกรรมมาเป็นเคร่ืองมือใน กเปา็นรรดะำ�บเนบินกางราลนาอดุทตยราะนเวแนหแ่งผชนาใตหิ ม่ ไมท่ว่าี่รวจมะ เอางานดูแลรักษาทรัพยากรและงานวิจัยเข้า มาไว้ด้วยกัน การใช้อากาศยานไร้คนขับใน การตรวจติดตามสถานภาพทรัพยากรป่าไม้ การใช้มาตรการทางเศรษฐศาสตร์การท่อง เทย่ี วสเี ขยี ว อทุ ยานแหง่ ชาตไิ ดด้ �ำ เนนิ การ สง่ิ ต่างๆเหล่านี้ ก็เพื่อมุ่งเน้นการอนุรักษ์ความ หลากหลายทางชีวภาพในอุทยานแห่งชาติ ให้มีความยั่งยืนคงความอุดมสมบูรณ์ต่อไป (บน) นำ�้ ตกผาแดง อทุ ยานแหง่ ชาตติ าพระยา (ซา้ ย) การพฒั นาระบบลาดตระเวน

217 ประเทศไทยได้กำ�หนดยุทธศาสตร์ชาติ ในการปฏบิ ตั งิ านดา้ นตา่ งๆ ส�ำ นกั อทุ ยาน ต่อการค้นคว้าวิจัยและการศึกษาหาความร้ใู น ระยะ 20 ป ี (พ.ศ. 2560 – 2579) โดย แห่งชาติจึงเกิดแนวคิดท่ีจะจัดทำ�โครงการ ศาสตรแ์ ขนงตา่ งๆ โดยเฉพาะเรอ่ื งความหลาก มวี สิ ยั ทศั นว์ า่ “ประเทศมคี วามมน่ั คง มง่ั คง่ั ขนาดใหญ่ เพอ่ื สรา้ งจดุ เปลย่ี นของอทุ ยาน หลายของชนิดพันธ์ุและสายพันธุกรรมท่ีจะ ยง่ั ยนื เปน็ ประเทศพฒั นาแลว้ ดว้ ยการพฒั นา แหง่ ชาตขิ องไทยแบบกา้ วกระโดด ในยคุ ของ เปน็ ประโยชนต์ อ่ เกษตรกรรม การแพทย์ และ ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง” เปน็ ประเทศไทย 4.0 ซง่ึ เนน้ การพฒั นาองคก์ รและ อตุ สาหกรรมในอนาคต และ ดา้ นเศรษฐกจิ วิสัยทัศน์เชิงนโยบายการพัฒนาเศรษฐกิจของ เพม่ิ ประสทิ ธภิ าพในการท�ำ งานของเจา้ หนา้ ท่ี อุทยานแห่งชาติมีคุณค่าด้านความงดงามและ ประเทศไทยในการขับเคล่ือนปฏิรูปประเทศ ความโดดเด่นของทรัพยากรธรรมชาติท่หี ลาก ดา้ นตา่ งๆ เพอ่ื ปรบั แก้ จดั ระบบ ปรบั ทศิ ทาง “เพราะคนเปน็ ทรพั ยากรทส่ี ำ�คญั ท่ ี หลาย จงึ มศี กั ยภาพสงู ส�ำ หรบั ใชเ้ ปน็ ฐานใน และสร้างหนทางพัฒนาประเทศให้เจริญ สดุ ขององคก์ ร เปน็ จดุ เรม่ิ ตน้ ของการ การส่งเสริมและพัฒนาการท่องเท่ียวอย่าง สามารถรับมือกับโอกาสและภัยคุกคามแบบ พฒั นาทง้ั ปวง” ยง่ั ยนื เกดิ การกระจายรายได้ รวมทง้ั เกดิ ใหมๆ่ ทเ่ี ปลย่ี นแปลงอยา่ งรวดเรว็ และรนุ แรง ประโยชน์ด้านเศรษฐกิจต่อชุมชนท้องถ่ินและ ในศตวรรษท่ี 21 ได้ และเปน็ หนา้ ทข่ี องกรม ในระดบั ชาติ การทอ่ งเทย่ี วยงั ชว่ ยใหเ้ งนิ ตรา อทุ ยานแหง่ ชาติ สตั วป์ า่ และพนั ธพ์ุ ชื ทจ่ี ะ เนอ่ื งจากอทุ ยานแหง่ ชาตมิ บี ทบาทส�ำ คญั จากตา่ งประเทศไหลเขา้ สปู่ ระเทศ กระตนุ้ ให้ ต้องดำ�เนินการจัดระบบ ปรับทิศทางการ ตอ่ การพฒั นาประเทศอยา่ งยง่ั ยนื ทง้ั ในมติ สิ ง่ิ เกดิ อตุ สาหกรรมทเ่ี กย่ี วขอ้ ง เกดิ การหมนุ เวยี น จัดการอุทยานแห่งชาติให้สามารถรับมือกับ แวดลอ้ ม สงั คมและเศรษฐกจิ ดา้ นสง่ิ แวดลอ้ ม ทางเศรษฐกจิ ดงั นน้ั การจดั การยคุ ประเทศไทย 4.0 ใหไ้ ด้ อุทยานแห่งชาติเป็นแหล่งรวมของสรรพส่ิงท่ี มีชีวิตและไม่มีชีวิตซ่งึ มีปฏิสัมพันธ์ต่อกันอย่าง “การจัดการอุทยานแห่งชาติ Thailand 4.0 เปน็ วสิ ยั ทศั นเ์ ชงิ นโยบาย เปน็ กระบวนการและมรี ะบบทน่ี �ำ ไปสกู่ ารผลติ ใเสคนรลย้าืุ่คองปนสรดระร้วเทคยศ์เทแไทลคยะโนนวโ4ลตั .0ยกรี รจคมะต”ว้าอมงคขิัดบ ท่ีจะเปล่ียนเศรษฐกิจแบบเดิมไปสู่เศรษฐกิจ และควบคมุ ตนเองตามธรรมชาติ อนั สง่ ผลตอ่ ท่ีขับเคล่ือนด้วยนวัตกรรมผ่านกระบวนการ การดำ�รงชีวิตของมนุษย์ท้ังทางตรงและทาง พฒั นาตามยคุ ตา่ งๆ คอื ออ้ มทส่ี �ำ คญั ไดแ้ ก่ เปน็ แหลง่ ตน้ น�ำ้ ล�ำ ธาร Thailand 1.0 ยคุ ของเกษตรกรรม คน ศูนย์รวมของความหลากหลายทางชีวภาพ ไทยปลกู ขา้ ว พชื สวน พชื ไร่ เลย้ี งหมู เปด็ ไก่ ชว่ ยควบคมุ สภาพภมู อิ ากาศ บรรเทาความ น�ำ ผลผลติ ไปขาย สรา้ งรายไดแ้ ละยงั ชพี เมอ่ื รนุ แรงของอทุ กภยั วาตภยั และความแหง้ แลง้ เปรยี บเทยี บกบั การจดั การอทุ ยานแหง่ ชาติ จะ และชว่ ยลดการพงั ทลายของดนิ ดา้ นสงั คม อยใู่ น “ยคุ เรม่ิ แรกของการก�ำ เนดิ อทุ ยานแหง่ จากบทบาทดา้ นสง่ิ แวดลอ้ มดงั กลา่ ว อทุ ยาน ชาต”ิ แห่งชาติจึงมีความสำ�คัญต่อสังคมนานัปการ Thailand 2.0 ยคุ อตุ สาหกรรมเบา ใน เป็นแหล่งกำ�เนิดของนำ้�ใช้สอยในครัวเรือน ยคุ นเ้ี รามเี ครอ่ื งมอื เขา้ มาชว่ ย เราผลติ เสอ้ื ผา้ เกษตรกรรม อตุ สาหกรรม และพลงั งาน เปน็ กระเปา๋ เครอ่ื งดม่ื เครอ่ื งเขยี น เครอ่ื งประดบั แหลง่ อาหารและวัสดุใชส้ อยของชมุ ชนทอ้ งถ่นิ เปน็ ตน้ ประเทศเรม่ิ มศี กั ยภาพมากขน้ึ ใน เปน็ สถานทท่ี อ่ งเทย่ี วและนนั ทนาการ และเออ้ื บริบทของการจัดการอุทยานแห่งชาติจะอย่ใู น “ยคุ ของการประกาศจดั ตง้ั อทุ ยานแหง่ ชาต”ิ Thailand 3.0 ยคุ ปจั จบุ นั ซง่ึ เปน็ ยคุ อตุ สาหกรรมหนกั เราผลติ และขายสง่ ออก เหลก็ กลา้ รถยนต์ กา๊ ซธรรมชาติ ปนู ซเี มนต์ โดยใช้เทคโนโลยีจากต่างประเทศเพ่อื เน้นการ สง่ ออก โดยในสว่ นของการจดั การอทุ ยานแหง่ ชาตอิ ยใู่ น “ยคุ ของการพฒั นาอทุ ยานแหง่ ชาติ ทม่ี สี ว่ นรว่ มกบั ภาคประชาชน” การจัดทำ�โครงการอุทยานแห่งชาติ 4.0 (ลา่ ง) อา่ วมาหยา อทุ ยานแหง่ ชาตหิ าดนพรตั น-์ หมเู่ กาะพพี ี จึงเป็นการปรับเปล่ียนทิศทางการขับเคล่ือน ทเี่ นอื งแนน่ ดว้ ยนกั ทอ่ งเทย่ี วตา่ งชาติ สรา้ งรายไดเ้ ขา้ สปู่ ระเทศจำ� นวนมาก ประเทศเพอ่ื ผลกั ดนั อทุ ยานแหง่ ชาติ ใหห้ ลดุ แพล้นะกกับารดอักนกุรคักวษา์ มโไดมย่สเฉมพดาุละขใอนงเรกื่อางรขพอัฒงกนาาร จัดการและบุคลากรท่ียังมีทักษะไม่เพียงพอ

218 (บน) ปา่ ไมเ้ ปน็ รตะบน้ บไมนใ้ เหิ วญศทเ่ พสี่ ยีำ� คงญัหนตง่ึ อ่ ตกน้ าสราเปมลารย่ี ถนดแดูปซลบังกปา๊รซมิ คาาณรบ์คอารนบ์ ไดออนอไดกอไซอดกไ์ไดซถ้ดงึ์ (C9O-125) ในบรรยากาศ กโิ ลกรมั ตอ่ ปี แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ จดั จา้ งทเ่ี ปน็ มติ รกบั สง่ิ แวดลอ้ มในภาครฐั ใช้ อทุ ยานแหง่ ชาตเิ ปน็ สเี ขยี ว ฉบบั ท่ี 12 (พ.ศ. 20 – 2564) ซง่ึ เปน็ 5 ปี มาตรการการเงินการคลังลงทุนเทคโนโลยีท่ี ในชว่ งท่ี 2 จะด�ำ เนนิ การพฒั นาอทุ ยาน ของการวางรากฐานให้เข้มแข็งสู่การบรรลุ สะอาด เพม่ิ พน้ื ทป่ี า่ เศรษฐกจิ จากยทุ ธศาสตร์ แหง่ ชาติ โดยปรบั สภาพตามภมู อิ ากาศและ เป้าหมายในอนาคต คือ ยุทธศาสตร์ชาติ ชาติ 20 ป ี ส�ำ นกั อทุ ยานแหง่ ชาตไิ ดด้ �ำ เนนิ เปน็ อทุ ยานแหง่ ชาตคิ ารบ์ อนต�ำ่ 20 ปี โดยยทุ ธศาสตรท์ เ่ีกย่ี วขอ้ งกบั กรมอทุ ยานแหง่ ชาติ การปฏริ ปู ดา้ นอทุ ยานแหง่ ชาติ 20 ป ี โดย ในชว่ งสดุ ทา้ ย การพฒั นาอทุ ยานแหง่ ชาติ สตั วป์ า่ และพนั ธพ์ุ ชื คอื ยทุ ธศาสตรท์ ่ี 5 ดา้ น ก�ำ หนดวสิ ยั ทศั นค์ อื “เปน็ อทุ ยานแหง่ ชาตทิ ม่ี ี ปรบั สภาพตามภมู อิ ากาศเตม็ รปู แบบ รวมถงึ การสร้างเสริมคุณภาพชีวิตท่ีเป็นมิตรกับส่ิง ความมน่ั คงและสมบรู ณข์ องระบบนเิ วศ โดย เปน็ อทุ ยานแหง่ ชาตคิ ารบ์ อนต�ำ่ เตม็ รปู แบบ แวดลอ้ ม ซง่ึ ก�ำ หนดเปา้ หมาย คอื การลดกา๊ ซ แนวทางประชารฐั เพอ่ื การพฒั นาเศรษฐกจิ เรอื นกระจก ลดขยะ แปรรปู ขยะเปน็ พลงั งาน และโสดังยคใมนอชย่ว่งาแงยรกั่งๆยืน”จะดำ�เนินการฟื้นฟู ดว้ ยนวตั กรรมทเ่ี หมาะสมกบั พน้ื ท่ี ลดปรมิ าณ น�ำ้ เสยี ใชเ้ ครอ่ื งมอื ทางเศรษฐศาสตรป์ รบั ทรพั ยากรธรรมชาติ เตรยี มการเพอ่ื ปรบั สภาพ เปลย่ี นพฤตกิ รรมผบู้ รโิ ภค ขยายการจดั ซอ้ื กบั Climate change และด�ำ เนนิ การให้

219 สบื เนอ่ื งจากประเทศไทย 4.0 จะปรบั 2. เปล่ียนจากหน่วยงานราชการแบบ เปล่ียนโครงสร้างเศรษฐกิจจากท่ีกล่าวมา ด้ังเดิมท่ีรัฐต้องให้ความช่วยเหลืออยู่ตลอด ขา้ งตน้ ไปสู่ ยคุ เศรษฐกจิ ทข่ี บั เคลอ่ื นดว้ ย เวลาไปสู่การเป็นหน่วยงานท่ีทันสมัยและ นวตั กรรม หรอื Value–Based Economy โดย ช่วยเหลือตัวเองได้ในเร่ืองการสนับสนุนงบ มฐี านคดิ หลกั คอื เปลย่ี นจากการผลติ สนิ คา้ ประมาณ โดยเฉพาะการจดั เกบ็ เงนิ รายไดจ้ าก โภคภณั ฑไ์ ปสสู่ นิ คา้ เชงิ นวตั กรรม เปลย่ี นจาก อทุ ยานแหง่ ชาตมิ าบรหิ ารงานเอง การขับเคล่ือนประเทศด้วยภาคอุตสาหกรรม 3. เปล่ียนจากการบริการการท่องเท่ยี ว ไปสกู่ ารขบั เคลอ่ื นดว้ ยเทคโนโลยี ความคดิ แบบดง้ั เดมิ (Traditional Services) ซง่ึ มมี ลู คา่ สรา้ งสรรค์ และนวตั กรรม ดงั นน้ั อทุ ยานแหง่ ค่อนข้างตำ่�ไปสู่การบริการการท่องเท่ียวเพ่ือ ชาติ จะตอ้ งเปลย่ี นผา่ นทง้ั ระบบใน 4 องค์ เพม่ิ มลู คา่ (High Value Services) ของแหลง่ ประกอบส�ำ คญั คอื ทอ่ งเทย่ี วเชงิ อนรุ กั ษ์ 1. เปล่ียนจากการจัดการอุทยานแห่ง 4. เปล่ียนหน่วยงานโดยพัฒนาทักษะ ชาตแิ บบดง้ั เดมิ ในปจั จบุ นั ไปสจู่ ดั การอทุ ยาน เจ้าหน้าท่อี ุทยานแห่งชาติทุกระดับให้มีความรู้ แห่งชาติสมัยใหม่ท่ีเน้นการบริหารจัดการ ความเชี่ยวชาญ และทักษะสูงโดยการอบรม และเทคโนโลยี ทเ่ี รยี กวา่ Smart National อยา่ งเขม้ ขน้ ในทกุ ระดบั Parks โดยอทุ ยานแหง่ ชาตติ า่ งๆ ตอ้ งเพม่ิ ดงั นน้ั อทุ ยานแหง่ ชาติ 4.0 จงึ ปน็ การ ประสทิ ธภิ าพในการจดั การ พัฒนาเคร่ืองยนต์ของอุทยานแห่งชาติต่างๆ (ขวา) การพฒั นาศกั ยภาพเจา้ หนา้ ทดี่ า้ นการชว่ ยเหลอื และกภู้ ย้ั (ลา่ ง) ศนู ยบ์ รกิ ารนกั ทอ่ งเทย่ี วเขาใหญ่ อทุ ยานแหง่ ชาตเิ ขาใหญ่ เพ่อื ขับเคล่อื นการเติบโตทางเศรษฐกิจชุดใหม่ ของประเทศไทย ดว้ ยการเปลย่ี นแปลง ความ ได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบของประเทศท่ีมี อยู่ 2 ดา้ น คอื ความหลากหลายเชงิ ชวี ภาพ และความหลากหลายเชงิ วฒั นธรรม ใหเ้ ปน็ ความไดเ้ ปรยี บในเชงิ แขง่ ขนั โดยการเตมิ เตม็ ดว้ ยวทิ ยาการ ความคดิ สรา้ งสรรค์ นวตั กรรม วทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี การวจิ ยั และพฒั นา แล้วต่อยอดความได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบ เป็นอุทยานแห่งชาติท่ีมีมาตรฐานระดับสากล เปน็ ทย่ี อมรบั ของคนทว่ั โลก ในขณะท่ีการดำ�เนินงานด้านการอนุรักษ์ กย็ งั คงเขม้ ขน้ เพอ่ื เพม่ิ พน้ื ทป่ี า่ อนรุ กั ษข์ อง ประเทศ ใหเ้ ปน็ ไปตามเปา้ หมายทก่ี �ำ หนดไว้ ในช่วงการจัดการอุทยานแห่งชาติท่ีเข้าสู่ ทศวรรษน้ี ไดม้ กี ารประกาศอทุ ยานแหง่ ชาติ เพม่ิ อกี 2 แหง่ รวมทม่ี อี ยเู่ ดมิ เปน็ 13 แหง่ โดยอทุ ยานแหง่ ชาตทิ ไ่ี ดป้ ระกาศเพม่ิ ไดแ้ ก่ อุทยานแห่งชาติขุนสถานและอุทยานแห่งชาติ แมต่ ะไคร้

220 กลไกขบั เคลอ่ื นอทุ ยานแหง่ ชาติ 4.0 ชดุ สามารถแขง่ ขนั ในเวทโี ลกได้ การสรา้ งงาน ใหมน่ ้ี จะประกอบดว้ ย ใหมๆ่ เพอ่ื รองรบั การเปลย่ี นแปลงในอนาคต 1. กลไกขับเคล่ือนผลผลิตจากการ การบริหารจัดการอุทยานแห่งชาติในอนาคต ทอ่ งเทย่ี วเชงิ นเิ วศในอทุ ยานแหง่ ชาติ จะตอ้ งขบั เคลอ่ื นไปรว่ มกบั ทกุ ภาคสว่ น เพอ่ื เป้าหมายสำ�คัญเพ่ือปรับเปล่ียน เปน็ แหลง่ รายไดห้ ลกั ของประเทศ และรายได้ ประเทศไทยสู่ประเทศท่ีมีรายไดส้ งู ขับเคล่ือน ของชมุ ชนทอ้ งถน่ิ ดว้ ย ด้วยนวตั กรรม ปญั ญา เทคโนโลยี และความ 3. กลไกขบั เคลอ่ื นอทุ ยานแหง่ ชาตสิ เี ขยี ว คิดสร้างสรร โดยใช้การท่องเท่ยี วเป็นแหลง่ การสร้างความมง่ั คง่ั ของอุทยานแหง่ รายไดเ้ ขา้ ประเทศ ประกอบไปด้วย การสรา้ ง ชาตไิ ทยในอนาคต จะตอ้ งค�ำ นงึ ถงึ การพฒั นา เครือข่ายความร่วมมือการจัดการการท่อง และใช้เทคโนโลยีท่ีเป็นมิตรต่อส่ิงแวดล้อม เที่ยวในพนื้ ทธ่ี รรมชาติในรูปแบบ “ประชารฐั ” เพ่ือตอบโจทย์การหลุดออกจากกับดักความ การพัฒนาขีดความสามารถด้านการวิจัยและ ไม่สมดุลของการพัฒนาระหว่างนักท่องเท่ียว ประโยชน์สูงสุดจากการแบ่งปันผลประโยชน์ พัฒนาตามยุทธศาสตร์การท่องเที่ยวของชาติ กับสภาพแวดล้อม โดยการมุ่งเน้นการใช้ จากความหลากหลายทางชวี ภาพ การพฒั นาโมเดลธรุ กจิ การทอ่ งเทย่ี ว พลงั งานสะอาดทดแทน การลดขยะและลด 5. ก ล ไ ก ขั บ เ ค ล่ื อ น ก า ร เ พ่ิ ม ทข่ี บั เคลอ่ื นดว้ ยนวตั กรรม กจิ การรว่ มทนุ รฐั ปรมิ าณน�ำ้ เสยี เปน็ ศนู ย์ หวั ใจส�ำ คญั อยทู่ ก่ี าร ประสทิ ธภิ าพในการบรหิ ารจดั การ และเอกชนในโครงการท่องเท่ียวเช่ือมโยงกับ พัฒนากระบวนการจัดการท่องเท่ียวให้ส่ง เพ่ือสร้างความม่ันคงและย่ังยืน อทุ ยานแหง่ ชาตทิ ส่ี �ำ คญั ดงั นน้ั การจดั การ ผลกระทบตอ่ สง่ิ แวดลอ้ มนอ้ ยทส่ี ดุ อนั จะเกดิ ใหอ้ ุทยานแห่งชาติ โดยมุ่งเน้นการพัฒนา อุทยานแห่งชาติยุคใหม่ต้องมีกลไกขับเคล่ือน ประโยชนก์ บั ประเทศและประชาคมโลกดว้ ยใน ศักยภาพบุคลากรของอุทยานแห่งชาติท่ัว ผลผลติ การทอ่ งเทย่ี วเชงิ นเิ วศ เพอ่ื น�ำ ไปสกู่ าร เวลาเดยี วกนั ประเทศ ซึ่งสำ�นักอุทยานแห่งชาติได้เริ่ม ท�ำ รายไดเ้ ขา้ ประเทศ ซง่ึ เปน็ ความทา้ ทายใหม่ 4. กลไกขับเคล่ือนผลผลิตจากความ ด�ำ เนนิ การปรบั ปรงุ หลกั สตู รการฝกึ อบรมและ ของการจดั การอทุ ยานแหง่ ชาตทิ ส่ี นบั สนนุ การ หลากหลายทางชวี ภาพ พฒั นาบคุ คลากรตา่ งๆ โดยเฉพาะหวั หนา้ พฒั นาเศรษฐกจิ ของประเทศในภาพรวม ความหลากหลายทางชวี ภาพถอื เปน็ อุทยานแห่งชาติและพนักงานพิทักษ์ป่าให้ 2. กลไกขับเคล่ือนแบบมีส่วนร่วมทุก ความมง่ั คง่ั ของประเทศ เปน็ ทนุ ทางธรรมชาติ สอดรบั กบั การเปลย่ี นแปลงของประเทศ และ ภาคสว่ นในการบรหิ ารจดั การ ทส่ี �ำ คญั ขอ้ มลู พน้ื ฐาน ประโยชนแ์ ละการน�ำ มุ่งม่ันปรับเปล่ียนเน้ือหาการฝึกอบรมให้ทัน เพ่อื ให้ประชาชนได้รับประโยชน์และ ความหลากหลายทางชีวภาพท่ีมีอยู่ไปใช้ สมัยสอดคล้องกับทิศทางการพัฒนาประเทศ เปน็ การกระจายรายได้ โอกาส และความ ประโยชน์ เป็นสิ่งที่ต้องดำ�เนินการในการ เพราะสำ�นักอุทยานแห่งชาติเชื่อมั่นว่า มั่งคั่งที่เกิดขึ้น โดยการสร้างคลัสเตอร์ จัดการอุทยานแห่งชาติ โดยมุ่งเน้นการใช้ คนเป็นผู้กำ�หนดทิศทางของอุทยานแห่งชาติ การท่องเท่ียวในอุทยานแห่งชาติระดับภาค เทคโนโลยี เชน่ การใชส้ ารสนเทศเขา้ มาใชใ้ น ไมใ่ ชอ่ ทุ ยานแหง่ ชาตกิ �ำ หนดทศิ ทางของคน และกลุม่ จังหวดั การพฒั นาเศรษฐกจิ ระดับ การวจิ ยั วเิ คราะห์ และน�ำ ไปใช้ เพอ่ื ใหเ้ กดิ ฐานรากในชุมชนที่อยู่รอบอุทยานแห่งชาติ การสง่ เสรมิ วสิ าหกิจชมุ ชน การสร้างสภาพ แ ว ด ล้ อ ม ท่ี เ อ้ื อ อำ � น ว ย ต่ อ ก า ร ทำ � ธุ ร กิ จ สรอนบั บอสุทนยุานนใแหห้ ว่งิ สชาาตหิ กิ จกกาารรสท่ง่เอสงรเิมทแ่ี ยละว ข น า ด ก ล า ง แ ล ะ ข น า ด ย่ อ ม เ ข้ ม แ ข็ ง แ ล ะ (บน) การประชมุ หวั หนา้ อทุ ยานแหง่ ชาติ อยา่ งสมำ�่ เสมอ (ขวา) แนวคดิ การออกแบบอาคาร ตามโครงการ ออกแบบปรบั ปรงุ อทุ ยานแหง่ ชาตดิ อยสเุ ทพ – ปยุ จงั หวดั เชยี งใหม่

นอกจากน้ี ยงั มงุ่ การเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพ 221 ในการบรหิ ารจดั การ เชน่ พฒั นาระบบรกั ษา (บน) ภาพเสอื ดาวทไ่ี ดจ้ ากกลอ้ งดกั ถา่ ยภาพในปา่ ของอทุ ยานแหง่ ชาตแิ กง่ กระจาน ความปลอดภยั ของนกั ทอ่ งเทย่ี วในอทุ ยานแหง่ (ลา่ ง) ภาพมมุ สงู โดยอากาศยานไรค้ นขบั เผยใหเ้ หน็ ความงดงามของนำ้� ตกกรงุ ชงิ ชาติโดยดำ�เนินการร่วมกับสถาบันการแพทย์ ฉกุ เฉนิ แหง่ ชาติ จดั วางระบบและใหก้ ารอบรม อทุ ยานแหง่ ชาตเิ ขาหลวง ทา่ มกลางผนื ปา่ ดงดบิ แดนใต้ อาสาฉุกเฉินทางการแพทย์ในพ้ืนท่ีพิเศษ (Emergency Medical Responder Special : EMR - S) พฒั นาระบบปอ้ งกนั รกั ษาปา่ โดย ใชเ้ ทคโนโลยชี ว่ ย ทง้ั ในการลาดตระเวนเชงิ คณุ ภาพ (Smart patrol) การใชอ้ ากาศยานไร้ คนขบั (Unmanned Aerial Vehicle : UAV, drone) การใชก้ ลอ้ งดกั ถา่ ย (Network – Centric Anti Poaching System : NCAPS) เพอ่ื ปอ้ งกนั รกั ษาปา่ ทง้ั 5 กลไกขบั เคลอ่ื นอทุ ยานแหง่ ชาติ ตามแนวคดิ ประเทศไทย 4.0 ถอื เปน็ การ ปฏริ ปู อทุ ยานแหง่ ชาตไิ ปสคู่ วามยง่ั ยนื เพอ่ื ให้หลุดพ้นจากกับดักอุทยานแห่งชาติท่ีไม่ทัน สมยั มกี ารลงทนุ การวจิ ยั และพฒั นาตวั เอง มากขน้ึ โดยมงุ่ เนน้ การพฒั นาการศกึ ษาของ เจา้ หนา้ ท่ี สรา้ งการวจิ ยั และพฒั นาอทุ ยาน แหง่ ชาติ เพอ่ื ตอบสนองนโยบายของรฐั บาลใน ยคุ ประเทศไทย 4.0

222 ปัจจุบนั น้ี สมารท์ โฟนและแทบ็ เลต็ เป็น ในอนาคตอุทยานแห่งชาติจำ�เป็นต้องจัด 4. เพ่ือเป็นเคร่ืองมือในการเป็นแหล่ง เคร่ืองมือส่ือสารประเภทหน่ึงท่ีกำ�ลังได้รับ ท�ำ แอพพลเิ คชน่ั เหลา่ น้ี เพอ่ื ใหข้ อ้ มลู ขา่ วสาร เรียนรู้และศึกษาระบบนิเวศอย่างแพร่หลาย ความนิยมอย่างสูง ผู้ใช้งานสามารถติดตั้ง กบั ประชาชน โดยมงุ่ เนน้ การถา่ ยทอดความ และถกู ตอ้ ง แอพพลิเคชั่นต่างๆ ในเครื่องตามความ รู้ด้านธรรมชาติวิทยาและการท่องเท่ียวในรูป 5. เพ่ือควบคุมปริมาณนักท่องเท่ียว ต้องการได้ด้วยตนเอง ทำ�ให้เกิดนวัตกรรม แบบตา่ งๆ ทเ่ี กย่ี วกบั การจดั การอทุ ยานแหง่ วางแผนในการพฒั นาการทอ่ งเทย่ี ว วเิ คราะห์ ในการทำ�ส่ือทางการตลาดรูปแบบใหม่ๆ ชาติ การวจิ ยั และพฒั นา การปอ้ งกนั รกั ษาปา่ การจัดเตรียมเจ้าหน้าท่ใี ห้เพียงพอกับปริมาณ บนสมาร์ทโฟน ไม่ว่าจะเป็นการสร้างแอพ การสร้างการมีส่วนร่วมในการจัดการอุทยาน นกั ทอ่ งเทย่ี ว รวมทง้ั น�ำ ขอ้ มลู มาประเมนิ ราย พลิเคช่ันเพ่ืออำ�นวยความสะดวกให้กับลูกค้า แหง่ ชาติ เปน็ ตน้ การจดั ท�ำ แอพพลเิ คชน่ั เหลา่ ได้ ณ ปจั จบุ นั ของอทุ ยานแหง่ ชาตแิ ตล่ ะแหง่ ได้ การแทรกส่ือโฆษณาผ่านเกมหรือแอพพลิ น้ี มวี ตั ถปุ ระสงค์ เคชน่ั ตา่ งๆ การประชาสมั พนั ธผ์ า่ นงานแสดง 1. เพ่ือนำ�เทคโนโลยีดิจิทัลประยุกต์ใช้ ซง่ึ จะชว่ ยใหอ้ ทุ ยานแหง่ ชาตติ า่ งๆ สามารถเจาะ และยกระดับมาตรฐานการบริการตลอดจน ตลาดกลุ่มนักท่องเท่ียวท่ีมาเย่ียมชมอุทยาน เป็นการยกระดับภาพลักษณ์ของกรมอุทยาน แหง่ ชาตไิ ดง้ า่ ย รวดเรว็ รวมทง้ั ชว่ ยประหยดั แหง่ ชาติ สตั วป์ า่ และพนั ธพ์ุ ชื ใหไ้ ปสกู่ ารเปน็ ค่าใช้จ่ายในการทำ�ส่ือความหมายธรรมชาติ องคก์ รในระดบั สากลเปน็ ทย่ี อมรบั ทว่ั โลก แอพพลเิ คชน่ั บนมอื ถอื คอื สว่ นส�ำ คญั ทท่ี �ำ ให้ 2. เพ่ือบูรณาการด้านเทคโนโลยี ผใู้ ชง้ านเขา้ ถงึ สอ่ื ตา่ งๆ ไดง้ า่ ยขน้ึ โดยปจั จบุ นั สารสนเทศให้สอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์ นก้ี รมอทุ ยานแหง่ ชาติ สตั วป์ า่ และพนั ธพ์ุ ชื ได้ ประเทศ รวมทง้ั พฒั นาสมรรถนะบคุ ลากร ให้ความสนใจในการท่จี ะพัฒนาแอพพลิเคช่ัน ในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างมี เพ่ือเป็นช่องทางในการถ่ายทอดองค์ความรู้ ประสทิ ธภิ าพและสรา้ งสรรคเ์ พอ่ื สนบั สนนุ การ ของอทุ ยานแหง่ ชาติ การประชาสมั พนั ธ์ รวม บริการให้สอดคล้องกับแผนพัฒนาประเทศ ไปถึงติดต่อกลุ่มนักท่องเท่ียวท่ีมาเย่ียมชม “ประเทศไทย 4.0” อทุ ยานแหง่ ชาติ ซง่ึ เชอ่ื มโยงกบั 3. เพ่ือนำ�เทคโนโลยีมาใช้ในการ • กล่มุ ธุรกิจการท่องเท่ยี วและการเดิน สนับสนุนให้เจ้าหน้าท่ีสามารถปฏิบัติงาน ทาง โดยใหม้ กี ารจดั ท�ำ แอพพลเิ คชน่ั แนะน�ำ ไดอ้ ยา่ งสะดวกและรวดเรว็ มปี ระสทิ ธภิ าพ สถานทท่ี อ่ งเทย่ี วในอทุ ยานแหง่ ชาติ แนะน�ำ บรหิ ารจดั การ ตรวจสอบ และตดิ ตามขอ้ มลู ทพ่ี กั ในอทุ ยานแหง่ ชาตชิ น้ั น�ำ และใหข้ อ้ มลู นำ�ข้อมูลท่ีถูกต้องและเรียลไทม์มาใช้เพ่ือการ เกย่ี วกบั ลานกางเตน็ ท์ มรี ะบบการจองท�ำ วเิ คราะหข์ อ้ มลู และวางแผน รวมทง้ั บรู ณาการ กจิ กรรมตา่ งๆ ในอทุ ยานแหง่ ชาตทิ างทะเล ข้อมูลให้กับหน่วยงานในแต่ละพ้ืนท่ีอุทยาน การจำ�หน่ายต๋วั ค่าบริการระบบอิเล็กทรอนิกส์ แ ห่ ง ช า ติ ใ ห้ ส า ม า ร ถ เ ฝ้ า ร ะ วั ง พ้ื น ท่ี ใ น (E-ticket) อุทยานแห่งชาติได้อย่างมีประสิทธิภาพและ • กลมุ่ ธรุ กจิ เพอ่ื การศกึ ษา มกี าร ประสทิ ธผิ ล โฆษณาประชาสัมพันธ์แหล่งท่องเท่ียวใน อทุ ยานแหง่ ชาตแิ หง่ ใหมๆ่ การใหค้ วามรแู้ ก่ นกั เรยี นและเยาวชน รวมทง้ั กลมุ่ ธรุ กจิ การคา้ ในระดับชาติและระดับท้องถ่นิ ท่ีจะนำ�สินค้าท่ี เก่ียวข้องกับการอนุรักษ์มาจำ�หน่ายให้กับนัก ทอ่ งเทย่ี วในอทุ ยานแหง่ ชาติ เปน็ ตน้ (บน) “ปน่ั สองนอ่ งทอ่ งเเขาใหญ”่ แอพลเิ คชน่ั ทใ่ี ชค้ วบคกู่ บั เสน้ ทางจกั รยาน อทุ ยานแหง่ ชาตเิ ขาใหญ่ (ขวา) เสน้ ทางจกั รยานบนอทุ ยานแหง่ ชาตเิ ขาใหญ่

223 สำ�นักอุทยานแห่งชาติได้ดำ�เนินโครงการ การปลกู ปา่ น�ำ เทคโนโลยมี าใชเ้ พอ่ื เพม่ิ ชอ่ ง “Smart National Park” ภายใต้ “อทุ ยานแหง่ ชาติ ทางการเรียนรู้ การสื่อสารสนับสนุนและ 4.0” โดยหนง่ึ ในนน้ั จะจดั ท�ำ แอพพลเิ คชน่ั บน ส่งเสริมกิจกรรมลูกเสือด้านการอนุรักษ์ มอื ถอื ดงั น้ี ท รั พ ย า ก ร ธ ร ร ม ช า ติ ใ น อุ ท ย า น แ ห่ ง ช า ติ 1. E-Ticket System Application ตลอดจนการสะสมความดีและเข้าถึงข้อมูล ใชใ้ นระบบการจองตว๋ั เขา้ อทุ ยานแหง่ ชาติ ทรัพยากรธรรมชาติได้ง่าย ถูกต้อง และ การจองบา้ นพกั ในอทุ ยานแหง่ ชาติ การจอง ตลอดเวลา ทจ่ี อดรถบา้ น การจ�ำ แนกราคาของคา่ บรกิ าร นอกจากแอพพลิเคช่ันท่ีกล่าวมาแล้ว ประเภทตา่ งๆ การจา่ ยคา่ บรกิ ารผา่ นบตั ร ส�ำ นกั อทุ ยานแหง่ ชาตมิ แี นวความคดิ จะจดั ท�ำ เครดติ ของนกั ทอ่ งเทย่ี วตา่ งชาติ อาจรวมถงึ Mobile Application for Retail ส�ำ หรบั ตำ�แหน่งท่ีต้ังของสถานท่ีท่องเท่ียวท่ีโดดเด่น การขายสนิ คา้ หรอื บรกิ าร ในการจ�ำ หนา่ ยของ ในอทุ ยานแหง่ ชาติ และขอ้ มลู การเขา้ ถงึ แหลง่ ทร่ี ะลกึ ในอทุ ยานแหง่ ชาติ ทอ่ งเทย่ี วทส่ี �ำ คญั ของอทุ ยานแหง่ ชาติ เปน็ ตน้ Mobile Application for Nature Edu- 2. Friend of National Park Application cation ส�ำ หรบั การศกึ ษาวจิ ยั จดั ท�ำ สอ่ื ความ ใช้เพ่ือสร้างเครือข่ายให้กับมวลชน หมายธรรมชาติ ระบบ Learning Management พันธมิตรท่จี ะเป็นเพ่อื นกับอุทยานแห่งชาติใน System ในอทุ ยานแหง่ ชาติ อนาคต นอกจากน้ี ยงั สามารถใชส้ �ำ หรบั แจง้ Mobile Application for Rescue ส�ำ หรบั เหตภุ ยั ธรรมชาตติ า่ งๆ การกภู้ ยั การชว่ ยเหลอื บรกิ ารการกชู้ พี กภู้ ยั ในพน้ื ทอ่ี ทุ ยานแหง่ ชาติ นกั ทอ่ งเทย่ี วภายในอทุ ยานแหง่ ชาติ เชน่ การ Mobile Application for AR Tour Guide เกดิ ไฟปา่ วกิ ฤตน�ำ้ หลาก หรอื ขอความชว่ ย “ระบบน�ำ เทย่ี วอจั ฉรยิ ะ” ส�ำ หรบั การน�ำ เทย่ี ว เหลอื ในกรณฉี กุ เฉนิ อน่ื ๆ ของนกั ทอ่ งเทย่ี ว ทางออนไลนด์ ว้ ยเทคโนโลยี AR (Augmented 3. Park Ranger Application Reality) ควบคู่กับระบบสารสนเทศทาง เป็นระบบท่ีเป็นเคร่ืองมือสนับ ภมู ศิ าสตร์ (Global Positioning System สนุนในการติดต่อส่ือสารภายในองค์กร : GPS) ซง่ึ เปน็ เทคโนโลยที ผ่ี สมผสานระหวา่ ง เพ่ิมประสิทธิภาพในการเฝ้าระวังพิทักษ์ ความเปน็ จรงิ และโลกเสมอื นทส่ี รา้ งขน้ึ มาผสาน ผนื ปา่ ดแู ลสตั วป์ า่ และพนั ธพ์ุ ชื โดยใช้ เขา้ ดว้ ยกนั เปน็ การสรา้ งขอ้ มลู อกี ขอ้ มลู หนง่ึ ที่ เทคโนโลยีในการเพ่ิมประสิทธิภาพใน เป็นส่วนประกอบของโลกเสมือนจรงิ (virtual ท�ำ งาน รองรบั การวเิ คราะหข์ อ้ มลู ในการ world) โดยน�ำ เสนอในเสน้ ทางศกึ ษาธรรมชาติ ปฏบิ ตั งิ านแบบเรยี ลไทม์ มรี ะบบแจง้ เตอื น และศนู ยบ์ รกิ ารนกั ทอ่ งเทย่ี วในอทุ ยานแหง่ ชาติ เมื่อพื้นที่ถูกบุกรุก หรือมีภัยธรรมชาติด้วย ภาพถ่ายดาวเทียมที่เป็นปัจจุบัน เจ้าหน้าที่ (บน) เสน้ ทางเดนิ ปา่ ระยะไกลสลู่ านสนภสู อยดาว อทุ ยานแหง่ ชาตภิ สู อยดาว สามารถใช้เป็นเคร่ืองมือท่ีสะดวกในการ และตวั อยา่ งการจดั ทำ� แอพลเิ คชนั่ เพอ่ื การทอ่ งเทย่ี ว ปรับปรุงข้อมูลเพ่ือการประชาสัมพันธ์และให้ เรียนรู้เกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาตใิ นอทุ ยาน (ลา่ ง) กลมุ่ ลกู เสอื -เนตรนารี รว่ มกจิ กรรมปลกู ตน้ ไม้ ตามโครงการลกู เสอื พทิ กั ษป์ า่ แหง่ ชาติ และสามารถดแู ลความปลอดภยั ให้ และตวั อยา่ งการจดั ทำ� แอพลเิ คชนั่ Park Scout Ranger นักท่องเท่ียวและประชาชนท่ีเข้ามาเท่ียวใน อุทยานแห่งชาติเพ่ือการพัฒนาการให้บริการ และดูแลแหล่งท่องเท่ียวของอุทยานแห่งชาติ ไดอ้ ยา่ งยง่ั ยนื 4. Park Scout Ranger Application กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพนั ธพ์ุ ชื ไดด้ �ำ เนนิ การจดั ท�ำ โครงการลกู เสอื พทิ กั ษป์ า่ จงึ ไดเ้ สนอ Application น้ี เพอ่ื ไว้ใช้สำ�หรับลูกเสือพิทักษ์ป่าเพ่ือเป็นช่องทาง สร้างการมีส่วนร่วมและปลูกจิตสำ�นึกเยาวชน ลกู เสอื เนตรนารี และยวุ กาชาด ใหร้ ว่ ม อนรุ กั ษ์ ทรพั ยากรธรรมชาตอิ ยา่ งยง่ั ยนื เชน่

224 อทุ ยานแหง่ ชาติ ขุนสถาน

225 ยอดดอยที่ปกคลุมด้วยป่าไม้หนาแน่น เป็นแหล่งตน้ น�้ำ ของล�ำธารหลายสาย มากมายด้วยน้�ำตกและทิวทัศน์อัน งดงามของอุทยานแห่งชาติขุนสถานเป็นเครื่องยืนยัน ความอดุ มสมบรู ณ์ของผนื ปา่ เมอื งแพรแ่ ละนา่ นเป็นอย่างดี อุทยานแห่งชาติขุนสถาน อุทยานแห่งชาติล่าสุด เป็นอุทยาน แหง่ ชาตแิ หง่ ที่ 2 ในรชั สมยั ของสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั มหาวชริ าลงกรณ บดนิ ทรเทพยวรางกรู มภี มู ปิ ระเทศเปน็ สนั เขาแบง่ แนวเขตจงั หวดั แพร่ และนา่ น มยี อดดอยทมี่ ที ศั นยี ภาพสวยงามหลายแหง่ โดยเฉพาะยอด ดอยภคู าทมี่ คี วามสงู ถงึ 1,728 เมตรจากระดบั ทะเลปานกลาง ซงึ่ เปน็ ยอดดอยท่สี ูงทส่ี ดุ ในอุทยานแหง่ ชาติ ด้วยความสมบูรณ์ของยอดดอยหลายแห่งท�ำให้อุทยานแห่งชาติ ขุนสถานมีน�้ำตกมากมาย เช่น น�้ำตกตาดหมอก (บ้านส้าน) ตั้งอยู่บนดอยขุนสถานเป็นน�้ำตกขนาดใหญ่ สูงถึง 50 เมตร หา่ งจากหมู่บ้านสา้ น ต�ำบลสนั ทะ อ�ำเภอนาน้อย จงั หวดั นา่ น เพยี ง 3 กโิ ลเมตร นอกจากน้ยี งั มี นำ้� ตกผาแดง อ�ำเภอนาหมน่ื จงั หวดั น่าน น้�ำตกขุนลี อ�ำเภอนานอ้ ย จังหวดั น่าน น้�ำตกน้ีต้องเดนิ เทา้ เข้าไปกว่า 4 ช่วั โมง เหมาะส�ำหรบั ผู้รกั การสมั ผัสธรรมชาติอย่างใกลช้ ดิ กจิ กรรมทไี่ มค่ วรพลาดเมอื่ มาเยือนอทุ ยานแหง่ ชาตขิ นุ สถาน คอื การชมทศั นยี ภาพบนยอดดอย ทงั้ ดอยกสู่ ถานทส่ี ูงถึง 1,630 เมตร จากระดับทะเลปานกลาง ดอยแม่จอก สูงถึง 1,424 เมตรจาก ระดบั ทะเลปานกลาง (บน) ความงดงามของทะเลหมอกผนื ใหญก่ วา้ งไกลสดุ สายตา (ซา้ ย) แนวสนั เขาทที่ อดยาวสดุ สายตาของอทุ ยานแหง่ ชาตขิ นุ สถาน

226 วิวัฒนาการอุทยานแห่งชาติไทย พ.ศ. 2486 พ.ศ. 2502 พ.ศ. 2503 เรม่ิ ระบบการจัดการพ้ืนที่คมุ้ ครอง จาก จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ได้เสนอให้ 6 กันยายน พ.ศ.2503 คณะรัฐมนตรี การจัดตั้งวนอุทยานภูกระดงึ จังหวดั เลย กระทรวงเกษตรและกระทรวงมหาดไทย ไดแ้ ตง่ ต้งั คณะกรรมการพฒั นาเขาใหญ่ เพ่ือ ด�ำ เนนิ การจดั ตงั้ อทุ ยานแหง่ ชาติ เม่ือวันท่ี จัดต้ังใหเ้ ป็นวนอุทยาน 20 ตลุ าคม พ.ศ. พ.ศ. 2496 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2502 พลเอกประภาส 2503 พระราชชนนีศรีสังวาลย์ ผู้สำ�เร็จ จารเุ สถยี ร รฐั มนตรวี า่ การกระทรวงมหาดไทย ร า ช ก า ร แ ท น พ ร ะ อ ง ค์ ใ น พ ร ะ ป ร ม า ภิ ไ ธ ย วนั ท่ี 14 เมษายน พ.ศ. 2496 นิยมไพร ได้กำ�หนดเขตหวงหา้ ม บริเวณที่ดนิ ของรฐั ใน พระบาทสมเด็จพระปรมินทร มหาภูมิพล สมาคม ภายใตก้ ารนำ�ของนายแพทยบ์ ญุ สง่ ท้องทต่ี �ำ บล อ�ำ เภอ และจงั หวดั ต่างๆ โดย อดุลยเดช มีพระบรมราชโองการให้ใช้แผน เลขะกุล ได้ก่อตั้งขึ้น มีวัตถุประสงค์ในการ อาศัยอำ�นาจตามความในประมวลกฎหมาย พฒั นาเศรษฐกิจแห่งชาติ ฉบบั ที่ 1 (พ.ศ. ดำ�เนินงานเพ่ือเรียกร้องให้มีการประกาศใช้ ทีด่ นิ โดยหา้ มมิใหบ้ คุ คลกระท�ำ ดว้ ยประการ 2504-2509) ซึ่งกำ�หนดนโยบายปา่ ไมไ้ ว้ให้ พระราชบญั ญัติคุ้มครองสัตวป์ ่า และพระราช ใดใหเ้ ปน็ การท�ำ ลายหรือเส่อื มสภาพท่ีดนิ ที่ มีกฎหมายว่าด้วยธรรมชาติอุทยานแห่งชาติ บัญญัติอุทยานแห่งชาติ แต่ในยุคสมัยนั้นยัง หิน หรือที่กรวด หรือท่ที ราย เวน้ แตไ่ ด้รบั และสงวนพันธุ์สตั วป์ า่ ไมม่ รี ัฐบาลใดสนใจเรื่องสัตว์ปา่ การเรียกรอ้ ง อนญุ าตจากพนักงานเจา้ หนา้ ท่ี ซง่ึ ค้มุ ครอง ของนิยมไพรสมาคม จงึ มงุ่ เนน้ การสร้างความ พื้นท่ีป่า 4 ปา่ คอื 1) ป่าเทอื กเขาสลอบ 2) พ.ศ. 2504 ร่วมมือของภาคประชาชนด้วยวิธีการต่างๆ ปา่ เขาใหญ่ 3) ปา่ ทงุ่ แสลงหลวง และ 4) ปา่ ได้แก่ การบรรยายสไลด์ และฉายภาพยนต์ ดอยอนิ ทนนท์ พระราชบัญญัตอิ ทุ ยานแหง่ ชาติ พ.ศ. 16 มิลลเิ มตร การเขียนบทความ การออก 2504 ประกาศใช้ นิตยสาร การประกวดเรยี งความ การจัด ทัศนศกึ ษา การกระจายเสียงทางวทิ ยหุ รอื พ.ศ. 2505 โทรภาพ การสร้างความรว่ มมอื จากประชาชน ในทอ้ งถ่นิ ประกาศอุทยานแห่งชาติแห่งแรกของ ประเทศไทย คอื อุทยานแหง่ ชาติเขาใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา สระบุรี ปราจีนบุรี และนครนายก

227 พ.ศ. 2509 พ.ศ. 2532 อันสำ�คัญต่อการอนุรักษ์ความหลากหลาย ทางชีวภาพ รวมถึงสิ่งมีชวี ติ ใกล้สญู พันธุ์ ซงึ่ มี ประกาศอุทยานแห่งชาติทางทะเลแห่ง ปดิ สมั ปทานท�ำ ไม้ในเขตอทุ ยานแห่ง คุณคา่ ในการอนุรกั ษใ์ นระดับสากล แรก คอื อทุ ยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด ชาติและทั่วประเทศ มกี ารส�ำ รวจพน้ื ทเ่ี พื่อ จงั หวัดประจวบครี ขี ันธ์ เตรียมประกาศเป็นอุทยานแหง่ ชาตเิ พ่มิ เติม พ.ศ. 2557 มากกว่า 40 แห่ง พ.ศ. 2527 พน้ื ทบ่ี างสว่ นของอทุ ยานแหง่ ชาตติ ะรเุ ตา พ.ศ. 2543 และอทุ ยานแหง่ ชาติหมู่เกาะเภตรา ได้รบั การ อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่และอุทยานแห่ง ประกาศจดั ตัง้ เป็นอทุ ยานธรณีสตลู เม่ือวนั ท่ี ชาติตะรเุ ตา ได้รบั การประกาศให้เป็นอทุ ยาน เร่ิมการพัฒนาเส้นทางศึกษาธรรมชาติ 14 สิงหาคม พ.ศ. 2557 ไดร้ บั การประกาศ มรดกแหง่ อาเซียน เม่ือวนั ท่ี 29 พฤศจกิ ายน อยา่ งเปน็ ระบบในอทุ ยานแห่งชาตทิ ุกแห่ง เป็นอุทยานธรณีระดับประเทศในเดือน พ.ศ.2527 เพ่ือคมุ้ ครองความเปน็ เอกลกั ษณ์ พฤศจกิ ายน 2559 และในปี 2561 UNESCO ความหลากหลายและคุณค่าท่ีโดดเด่นของ พ.ศ. 2544 ไดป้ ระกาศเป็นอทุ ยานธรณีโลก พื้นที่ ให้เกิดความตระหนักอย่างสูงสุดใน ความส�ำ คัญของพื้นที่ เรม่ิ โครงการน�ำ รอ่ งเพอ่ื การมสี ว่ นรว่ มของ ชมุ ชนในการบรหิ ารจดั การอทุ ยานแหง่ ชาติ พ.ศ. 2530 พ.ศ. 2548 มีการพัฒนาศูนย์บริการนักท่องเที่ยว อย่างเปน็ ทางการในอทุ ยานแห่งชาติ พน้ื ท่ีผนื ป่าดงพญาเยน็ -เขาใหญ่ ไดร้ บั พ.ศ. 2560 การประกาศเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติจาก องค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรม (UNESCO) เมื่อวนั ที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. เตรียมการพัฒนาด้านเทคโนโลยีดิจิทัล 2548 เปน็ มรดกโลกลำ�ดับที่ 184 เน่อื งจาก และนวตั กรรมเพ่ือการจัดการอทุ ยานแห่งชาติ เป็นพ้ืนท่ีที่เป็นถิ่นท่ีอยู่อาศัยทางธรรมชาติ ยุคประเทศไทย 4.0

228 แผนที่ อทุ ยานแห่งชาติ

ที ่ ช่อื อุทยานแห่งชาติ ที่ ชือ่ อุทยานแหง่ ชาติ 229 1 กุยบรุ ี 53 ใตร้ ่มเยน็ 2 แกง่ กระจาน 54 ถำ้� ปลา-นำ้� ตกผาเสื่อ ท ี่ ชอ่ื อุทยานแห่งชาติ 3 แก่งกรงุ 55 ถำ้� ผาไท (เตรียมการ) 105 ภูสระดอกบัว 4 แก่งเจ็ดแคว (เตรียมการ) 56 ถำ้� สะเกิน 106 ภสู วนทราย 5 แก่งตะนะ 57 ทองผาภมู ิ 107 ภสู อยดาว 6 ขนุ ขาน 58 ทะเลบัน 108 ภหู ินร่องกลา้ 7 ขุนแจ 59 ทบั ลาน 109 แมเ่ งา (เตรยี มการ) 8 ขุนน่าน 60 ทงุ่ แสลงหลวง 110 แม่จรมิ 9 ขุนพะวอ 61 ไทรทอง 111 แมต่ ะไคร้ (เตรียมการ) 10 ขนุ สถาน 62 ไทรโยค 112 แมโ่ ถ (เตรยี มการ) 11 เขลางคบ์ รรพต (เตรียมการ) 63 ธารโบกขรณี 113 แม่ปงิ 12 เขาคอ้ 64 ธารเสดจ็ -เกาะพะงนั (เตรียมการ) 114 แมป่ มื 13 เขาคชิ ฌกูฏ 65 นันทบรุ ี (เตรียมการ) 115 แม่เมย 14 เขาชะเมา-เขาวง 66 นายงู -นำ้� โสม (เตรยี มการ) 116 แมย่ ม 15 เขานนั 67 นำ�้ ตกคลองแก้ว 117 แม่ยวมฝั่งซ้าย (เตรียมการ) 16 เขาน้ำ� คา้ ง 68 น้�ำตกเจ็ดสาวนอ้ ย 118 แมว่ งก์ 17 เขาปู่-เขาย่า 69 น�ำ้ ตกชาตติ ระการ 119 แมว่ ะ 18 เขาพนมเบญจา 7609 นำ้� ตกซีโป (เตรียมการ) 120 แม่วาง 19 เขาพระวหิ าร 71 นำ้� ตกทรายขาว 121 รามค�ำแหง 20 เขาล�ำปี-หาดท้ายเหมอื ง 72 นำ้� ตกบัวตอง-นำ้� พุเจด็ สี (เตรียมการ) 122 ลานสาง 21 เขาสก 73 น�้ำตกพลว้ิ 123 ล�ำคลองงู 22 เขาสามร้อยยอด 74 น�้ำตกพาเจริญ (เตรียมการ) 124 ล�ำน�้ำกก (เตรยี มการ) 23 เขาสบิ ห้าชั้น 75 นำ้� ตกแม่สุรนิ ทร์ 125 ล�ำนำ้� กระบุรี 24 เขาหลวง 76 นำ้� ตกโยง 126 ล�ำนำ้� น่าน 25 เขาหลกั -ล�ำรู่ 77 น�้ำตกสามหลั่น 127 เวยี งโกศัย 26 เขาแหลม 78 น�้ำตกส่ีขีด 128 ศรนี า่ น 27 เขาแหลมหญ้า-หมู่เกาะเสม็ด 79 นำ้� ตกหงาว 129 ศรีพงั งา 28 เขาใหญ่ 80 นำ้� ตกห้วยยาง 130 ศรลี านนา 29 เขอ่ื นศรีนครนิ ทร์ 81 นำ้� พอง 131 ศรีสชั นาลัย 30 คลองพนม 82 น�้ำหนาว 132 สนั กาลาครี ี (เตรยี มการ) 31 คลองลาน 832 บางลาง 133 สาละวนิ 32 คลองวงั เจ้า 84 บโู ด-สุไหงปาดี 134 สิรนิ าถ 33 แจ้ซอ้ น 85 ปางสดี า 135 หมเู่ กาะช้าง 34 เฉลมิ พระเกยี รตไิ ทยประจนั 86 ป่าหินงาม 136 หมเู่ กาะชุมพร 35 เฉลมิ รัตนโกสินทร์ 87 ผาแดง 137 หมูเ่ กาะเภตรา 36 ดอยขนุ ตาล 88 ผาแต้ม 138 หมู่เกาะระนอง 37 ดอยจง (เตรียมการ) 89 พเุ ตย 139 หมู่เกาะลนั ตา 38 ดอยผากลอง 90 ภูกระดงึ 140 หมเู่ กาะสมิ ลิ ัน 39 ดอยผ้าหม่ ปก 91 ภูเกา้ -ภพู านค�ำ 141 หมู่เกาะสรุ นิ ทร์ 40 ดอยภคู า 921 ภจู องนายอย 142 หมู่เกาะอ่างทอง 41 ดอยภนู าง 93 ภูช้ฟี ้า (เตรียมการ) 143 หว้ ยนำ�้ ดงั 42 ดอยเวียงผา (เตรยี มการ) 94 ภูซาง 144 หาดขนอม-หมเู่ กาะทะเลใต้ (เตรยี มการ) 43 ดอยสเุ ทพ-ปุย 95 ภูผาเทบิ 145 หาดเจ้าไหม 44 ดอยสอยมาลยั (เตรยี มการ) 965 ภผู ามา่ น 146 หาดนพรัตนธ์ ารา-หมเู่ กาะพีพี 45 ดอยหลวง 97 ภูผายา (เตรียมการ) 147 หาดวนกร 46 ดอยอินทนนท์ 98 ภูผายล 148 แหลมสน 47 ต้นสักใหญ่ 99 ภูผาเหลก็ 149 ออบขาน (เตรยี มการ) 48 ตะรเุ ตา 100 ภูพาน 150 ออบหลวง 49 ตากสินมหาราช 101 ภเู รอื 151 อ่าวพังงา 50 ตาดโตน 102 ภูลังกา 152 อ่าวมะนาว-เขาตนั หยง (เตรียมการ) 51 ตาดหมอก 103 ภูแลนคา 153 อา่ วสยาม (เตรยี มการ) 52 ตาพระยา 104 ภูเวียง 154 เอราวัณ

230 หนังสือ 55 ปี อุทยานแห่งชาติไทย ท่ปี รึกษา อ�ำนวยการ กองบรรณาธิการ วรรณิตา กลั ลประวทิ ย์ ปยิ ะวดี แสสลบั ธญั ญา เนตธิ รรมกุล ทรงธรรม สขุ สว่าง วนบุษป์ อรรถวทิ ย์ วสา สทุ ธิพิบูลย์ ขอขอบคุณ จารยิ า นาคถนอม ผอ่ ง เล่งอ้ี พชิ า พัฒนขจรวุฒิ ทศพร นาคนาเกร็ด ครอบครวั นพ.บุญสง่ เลขะกุล บญุ เรอื ง สายศร ศิรวิ ัฒน์ เผา่ วงศา ดร.ธรณ์ ธำ�รงนาวาสวัสด์ิ ส�ำ นกั พมิ พส์ ารคดี เสรี เวชชบุษกร ธนพล สาระนาค วรรณชนก สุวรรณกร ภาพ ประสงค์ ไกรศกั ดาวัฒน์ อำ�นาจ เกตชุ ่ืน วีรพจน์ เอโกบล สันติ แซล่ ้ี ชณฐั แก่นจันทร์ Paul Thompson ดวงดาว สวุ รรณรงั ษี ม.ร.ว.ดำ�รงรกั ษ์ เกษมสันต์ ดร.นณณ์ ผาณิตวงศ์ เศรษฐโชค พงศส์ ทุ ธนิ นั ท์ มนตรี ศรโี อภาศ นพ.สุริยะ นนั ทสุคนธ์ ปริญญา ภวงั คะนันทน์ อทุ ยานแหง่ ชาตขิ ุนสถาน สุรชยั มนั่ คงพิทักษก์ ลุ ชยั ณรงค์ พราหมณี ศิรวิ ฒั น์ แดงศรี อทุ ยานแห่งชาติดอยผ้าห่มปก ชนะศักดิ์ ชุมนุมวรรณ หัสชัย บุญเนอื ง เสฎฐวฒุ ิ วิเศษบุปผา กมั พล สขุ ุมาลนิ ท์ นัท สมุ นเตมยี ์ นพดล กนั บวั นพ.ศราวธุ พงึ่ หรรษพร บารมี เต็มบุญเกียรติ ธนากร หงส์พนั ธ์ กฤตนิ พ่งึ หรรษพร ปรีชา ประเสริฐอาภรณ์ ปยิ ะวดี แสสลับ วิชัย ปชู นียางกรู สุวมิ ล ศรสี นั ตสิ ุข รูปเลม่ เศรษฐโชค พงศ์สทุ ธินันท์ บริษัท เนเจอร์ทรี จำ�กดั จดั พมิ พ์และเผยแพรโ่ ดย กรมอุทยานแหง่ ชาติ สัตว์ปา่ และพนั ธ์ุพชื กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อม 61 ถนนพหลโยธิน จตุจักร กรงุ เทพฯ 10900 http://www.dnp.go.th ISBN : 978-616-316-423-0