แผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566 - 2570)

101

แผนพฒั นาการทอ่ งเทยี่ วแหง่ ชาติ ฉบับท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) ส่วนท่ี 3 แผนพัฒนาการท่องเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) 1 วิสัยทัศน์ การพฒั นาการทอ่ งเที่ยวของประเทศไทยในระหวา่ ง ปี พ.ศ. 2566 - 2570 จะเปน็ การยกระดบั และขบั เคลื่อนแนวทาง การพัฒนาการทอ่ งเที่ยวที่สอดคล้องและต่อยอดจากแผนพัฒนาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 1 (พ.ศ. 2555 - 2559) แผนพฒั นาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 2 (พ.ศ. 2560 - 2564) และแผนพฒั นาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาติ (พ.ศ. 2564 - 2565) โดยมงุ่ เนน้ การพลิกโฉมการทอ่ งเที่ยวไทย และขบั เคลื่อนการพฒั นาตลอดทงั้ ห่วงโซข่ องอุตสาหกรรม แผนพฒั นาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 3 (พ.ศ. 2566 - 2570) มวี สิ ยั ทศั นใ์ นการพฒั นาและขบั เคลื่อนการทอ่ งเที่ยว อย่างครอบคลมุ และทวั่ ถึง ภายในระยะเวลา 5 ปี ดงั นี้ การทอ่ งเทย่ี วของ ประเทศไทย เปน็ อตุ สาหกรรม ทีเ่ นน้ คณุ ค่า มคี วามสามารถ ในการปรบั ตัว เติบโตอยา่ งยัง่ ยืน และมสี ่วนร่วม 102

โดยการพััฒนาการท่่องเที่�่ยวของประเทศไทยในอนาคตนัับจากนี้้� จ ะ มุ่ � ง เ น้้ น ไ ป ที่่� ก า ร ดำำ� เ นิิ น ก า ร เ พื่�่ อพัั ฒ น า แ ล ะ ย ก ร ะ ดัั บ อุุ ต ส า ห ก ร ร ม การท่่องเที่่�ยวให้้มีีความเข้้มแข็็ง ต่่อยอดการพลิิกวิิกฤตให้้เป็็นโอกาสใน การเปลี่�่ยนแปลงและพััฒนาอุุตสาหกรรมให้้สอดรัับกัับภาวะความปกติิ ถัดไป (Next Normal) โดยจะเป็นการพลิกโฉมการท่องเที่ยวของไทย สู่การท่องเที่ยวเน้นคุณค่า (High Value Tourism) ซ่ึงจะให้ความส�ำคัญ กับการยกระดับใน 3 มิติ ได้แก่ มิติเศรษฐกิจ (Economic) มิติสังคม (Social) และมติ สิ ง่ิ แวดลอ้ ม (Environment) มรี ายละเอียดดงั นี้ • การพัฒั นาให้อ้ ุตุ สาหกรรมการท่อ่ งเที่ย่� วเป็น็ เศรษฐกิจิ ท่อ่ งเที่ย่� วคุณุ ค่า่ สููง (High Value Economy) โดยมีีตัวั อย่่างแนวทางการพััฒนา เช่่น การเพิ่่�มค่่าใช้้จ่่ายทางการท่่องเที่�่ยว (Tourism Spending) และ ดึึงดููดนัักท่่องเที่่�ยวคุุณภาพสููง (High Quality Tourists) การเพิ่่�ม มููลค่่าให้้กัับสิินค้้าและบริิการด้้านการท่่องเที่�่ยวด้้วยเทคโนโลยีีและ นวััตกรรม การปรัับสมดุุลและลดการพึ่่�งพานัักท่่องเที่�่ยวต่่างชาติิ การยกระดับั คุณุ ภาพของบุคุ ลากรและทรัพั ยากรมนุษุ ย์ใ์ นอุตุ สาหกรรม การท่่องเที่ย่� ว เป็น็ ต้้น • การพััฒนาให้้เกิิดสัังคมและชุุมชนท่่องเที่�่ยวคุุณค่่าสููง (High Value Society) โดยมีีตัวั อย่า่ งแนวทางการพัฒั นา เช่น่ การสร้า้ งการมีีส่ว่ นร่ว่ ม ระหว่่างภาครััฐ ภาคเอกชน ภาคประชาชน และชุุมชน การต่่อยอด อัตลักษณ์ความเป็นไทย การกระจายความเจริญท้ังทางตรงและ ทางอ้อมอย่างทั่วถึงทั้งประเทศ การพัฒนาให้ประเทศไทยสามารถ เดินทางท่องเที่ยวได้ตลอดท้ังปี การลดการท่องเที่ยวตามฤดูกาล เปน็ ตน้ • การต่อยอดคุณค่าให้กับทรัพยากรและส่ิงแวดล้อม (High Value Environment) โดยมีตัวอย่างแนวทางการพัฒนา เช่น การต่อยอด มูลค่าให้กับต้นทุนทางทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในภาค การท่องเที่ยว การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและแหล่ง ท่่องเที่�่ยวธรรมชาติิอย่่างมีีประสิิทธิิภาพ การเพิ่่�มประสิิทธิิภาพ ในการใช้้น้ำ�ำ�และพลัังงานในอุุตสาหกรรมการท่่องเที่�่ยว การลด การปล่่อยก๊๊าซเรืือนกระจกและมลพิิษจากการท่่องเที่ย�่ ว การบรรเทา ผลกระทบจากความเปล่ียนแปลงทางสภาพภูมิอากาศ (Climate Change) เป็นต้น 103

แผนพฒั นาการทอ่ งเทย่ี วแห่งชาติ ฉบับท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) การทอ งเทยี่ วเนนคุณคา High Value Tourism เศรษฐกิจทองเท่ยี วคุณคาสูง (High Value Economy) + เพิ่มคาใชจา ยทางการทองเที่ยวและดงึ ดูดนักทอ งเที่ยวคณุ ภาพสงู + เพม่ิ มลู คา ใหก ับสนิ คา และบรกิ ารดานการทอ งเท่ยี วดวยเทคโนโลยแี ละนวัตกรรม + ปรบั สมดุลและลดการพ่ึงพานักทอ งเทย่ี วตางชาติ + ยกระดับคุณภาพของบุคลากรและทรัพยากรมนษุ ยในอตุ สาหกรรมการทองเที่ยว เศรษฐกจิ ทองเท่ียว คุณคา สูง สังคม ตอยอด และชุมชน คุณคาใหก บั ทองเทีย่ ว ทรัพยากรและ คุณคา สูง สง่ิ แวดลอ ม สังคมและชุมชนทอ งเทย่ี วคุณคาสูง ตอยอดคณุ คา ใหกบั ทรัพยากรและส่ิงแวดลอ ม (High Value Society) (High Value Environment) + สรา งการมสี วนรวมระหวางภาครัฐ + ตอยอดมลู คาใหกับตนทุนทาง ภาคเอกชน ภาคประชาชน และชมุ ชน ทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ ม + ตอ ยอดอตั ลักษณค วามเปนไทย ในภาคการทองเที่ยว + กระจายความเจริญทง้ั ทางตรงและ + บริหารจดั การทรพั ยากรธรรมชาติ และแหลงทอ งเที่ยวทางธรรมชาติ ทางออมอยางทวั่ ถึงทัง้ ประเทศ อยา งมีประสทิ ธภิ าพ + เทย่ี วไทยไดตลอดท้งั ป + เพ่ิมประสทิ ธิภาพในการใชน้ําและพลงั งาน ในอุตสาหกรรมทอ งเที่ยว และลดการทอ งเทยี่ วตามฤดูกาล + ลดการปลอ ยกา ซเรอื นกระจก และการสรา งมลพิษจากการทองเทย่ี ว รูปที่ 3-1 : การให้ค�ำนยิ ามของการท่องเที่ยวเน้นคุณค่าทง้ั 3 มติ ิ + บรรเทาผลกระทบจากความเปล่ียนแปลง 104 ทางสภาพภูมิอากาศ (Climate Change)

เพื่อให้สามารถก�ำหนดภูมิทัศน์การพัฒนาการท่องเที่ยวของประเทศไทยได้อย่างชัดเจน จึงได้มีการก�ำหนดเป้าหมาย ที่สอดคล้องไปกับวิสัยทัศน์ของแผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ฉบับที่ 3 กล่าวคือ ภายในปี พ.ศ. 2570 เป้าหมายของ แผนฉบบั ที่ 3 คือ การพัฒนาอตุ สาหกรรมการทอ่ งเที่ยวเพื่อสรา้ งเสริมความเข้มแข็ง ยืดหย่นุ ยงั่ ยนื และมีส่วนร่วม เพื่อมอบ ประสบการณ์การทอ่ งเที่ยวที่เน้นคุณค่าบนพนื้ ฐานของการบรู ณาการเชื่อมโยงทกุ ภาคสว่ น โดยสามารถจ�ำแนกผู้มีสว่ นไดส้ ว่ น เสยี ตลอดทง้ั ห่วงโซ่คณุ ค่าของอุตสาหกรรมการทอ่ งเที่ยวไทย ที่จะได้รบั การพฒั นาตามเปา้ หมาย ออกเป็น 3 กล่มุ หลัก ดงั น้ี • การพฒั นาในภาคการผลิตหรือฝา่ ยอปุ ทาน (Supply Side) โดยมี เป้าหมายให้ผู้ประกอบการและภาคการผลิตเข้มแข็งและเช่ือมโยง มีภูมิคุ้มกันพร้อมรับมือกับความเส่ียง สามารถปรับตัวให้สอดรับ กบั ภาวะปกตใิ หม่ (Next Normal) ตลอดจนมกี ารประยกุ ตใ์ ชเ้ ทคโนโลยี และนวัตกรรม และกระจายรายได้ผ่านการใช้วัตถุดิบภายในประเทศ อยา่ งสมดลุ • การพัฒนาในภาคนักท่องเท่ียวหรือฝ่ายอุปสงค์ (Demand Side) โดยมีเป้าหมายเพื่อมอบประสบการณ์การเดินทางท่ีรับผิดชอบ และมคี ณุ คา่ กบั นกั ทอ่ งเทยี่ วทกุ กลมุ่ ระบบขนสง่ สาธารณะทเ่ี ชอ่ื มโยง ปลอดภัย มีแหล่งท่องเท่ียวและกิจกรรมโดดเด่นหลากหลาย และประยกุ ตใ์ ชร้ ะบบบรหิ ารจดั การนกั ทอ่ งเทย่ี วไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ • การพัฒนาในภาคสังคมและส่ิงแวดล้อม โดยมีเป้าหมายเพื่อให้ อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวไทยค�ำนึงถึงผลกระทบต่อส่ิงแวดล้อม มีการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติด้วยเทคโนโลยี และต่อยอด เอกลกั ษณแ์ ละภูมิปัญญาไทยดว้ ยนวัตกรรมอยา่ งสรา้ งสรรค์ 105

แผนพฒั นาการทอ่ งเท่ียวแหง่ ชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) 2 เปา้ หมายของแผนพัฒนาการท่องเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบับท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) เป้าหมายหลกั 1) การท่องเที่ยวไทยมีความเข้มแข็งและสมดุล (Resilience & Re-balancing Tourism) 2) การยกระดับความเชื่อมโยงและโครงสร้าง พ้ืนฐานด้านการท่องเที่ยว (Connectivity) 3) การสร้างความเชื่อม่ันและมอบประสบการณ์ ท่องเที่ยวคณุ คา่ สงู (Entrusted Experience) 4) การบริหารจัดการการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (Sustainable Development) เปา้ หมายรอง 1) การพัฒนาปัจจัยสนับสนุนด้านการท่องเที่ยว ให้มีคุณภาพสูงส�ำหรับทุกกลุ่ม (Supporting Elements) 2) เทคโนโลยีดิจิทัลและโครงสร้างพื้นฐาน ด้านข้อมูลพร้อมส่งเสริมการท่องเที่ยว (ICT Readiness) 3) ความพร้อ้ มในการรับั มืือและจัดั การกับั ความเสี่ย�่ ง ทุกุ รููปแบบอยู่่เ� สมอ (Risk Readiness) 106

3 พันธกิจ 1) เสรมิ สรา้ งความเขม้ แขง็ ของภาคการผลติ (Supply-side) ในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว ปรับสมดุลและกระจาย สง่ เสรมิ ความยงั่ ยนื ความเจริญอย่างครอบคลุม ลดการร่ัวไหลตลอด ของอตุ สาหกรรม ห่วงโซ่คุณค่า (Value Chain) เพื่อให้พร้อมรับมือกับ การท่องเท่ียว ความเปลย่ี นแปลงทกุ รปู แบบ บนพ้ืนฐานของ ความสมบรู ณ์ของ 2) พัฒนาปัจจัยพื้นฐานของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว ทรัพยากรธรรมชาติ ในด้านมาตรฐานสถานประกอบการแหล่งท่องเที่ยว และสง่ิ แวดล้อม และบุคลากร และความพร้อมของโครงสร้างพื้นฐาน คมนาคมขนส่ง สาธารณูปโภค สิ่งอ�ำนวยความสะดวก และบุคลากรใหม้ ีคณุ ภาพในระดบั สากล 3) พััฒนาและยกระดัับประสบการณ์์การท่่องเที่่�ยวตลอด เส้้นทางอย่่างครบวงจร ด้้วยรููปแบบการท่่องเที่�่ยวใหม่่ ที่่�หลากหลาย และการสื่�่อสารการตลาดที่�่ตรงใจ โดยมุ่�งเน้น้ นัักท่อ่ งเที่�ย่ วเป็น็ ศููนย์์กลาง 4) ส่งเสริมความย่ังยืนของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว บนพนื้ ฐานของความสมบรู ณข์ องทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละ สง่ิ แวดลอ้ ม อตั ลกั ษณข์ องสงั คมและชมุ ชน ศลิ ปวฒั นธรรม และการบรหิ ารจดั การนกั ทอ่ งเที่ยวอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ 4 ตวั ชีว้ ัดหลกั ระยะ 5 ปี (พ.ศ. 2566 – 2570) 1) สดั สว่ นผลติ ภณั ฑม์ วลรวมภายในประเทศดา้ นการทอ่ งเที่ยวตอ่ ผลติ ภณั ฑม์ วลรวมภายในประเทศไมต่ �่ำกวา่ รอ้ ยละ 25 2) จ�ำนวนธุรกิจบริการท่องเที่ยวและแหล่งท่องเที่ยวได้รับรองมาตรฐานการท่องเที่ยวไทย (Thailand Tourism Standard) และอาเซยี น (Asean Standard) เพิม่ ข้นึ ปีละไมต่ �่ำกวา่ 3,000 ราย 3) จ�ำนวนวันพกั และคา่ ใชจ้ ่ายโดยเฉลยี่ ของนักท่องเที่ยวชาวไทยและต่างชาติ • ระยะเวลาพ�ำนักเฉลี่ยของนกั ท่องเที่ยวชาวต่างชาตไิ มต่ �่ำกวา่ 10 วัน • คา่ ใช้จา่ ยโดยเฉลี่ยของนักทอ่ งเที่ยวชาวตา่ งชาติเพิม่ ข้นึ ร้อยละ 5 ต่อปี • ระยะเวลาพ�ำนักเฉลี่ยของนกั ทอ่ งเที่ยวชาวไทยไม่ต�่ำกว่า 3 วนั • คา่ ใช้จา่ ยโดยเฉลย่ี ของนกั ทอ่ งเที่ยวชาวไทยเพิ่มข้ึนรอ้ ยละ 7 ต่อปี 4) สัดส่วนจ�ำนวนนกั ท่องเที่ยวกลมุ่ เดนิ ทางครั้งแรก (First Visit) และกลุม่ เดินทางซ�้ำ (Revisit) เปน็ 40 : 60 5) อันดับผลการด�ำเนินงานภาพรวมตามเป้าหมายการพฒั นาอย่างยงั่ ยนื (SDGs) อยใู่ น 35 อันดบั แรก 6) อันดับการพัฒนาการเดินทางและการท่องเที่ยวของประเทศไทย ด้านความย่ังยืนของส่ิงแวดล้อม โดย TTDI อยู่ 1 ใน 67 107

แผนพัฒนาการท่องเทีย่ วแห่งชาติ ฉบบั ที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) 5 ยทุ ธศาสตร์การพัฒนา เพื่อใหบ้ รรลวุ สิ ยั ทศั น์ เปา้ ประสงค์ และพนั ธกจิ ของแผนพฒั นาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 3 (พ.ศ. 2566 - 2570) จึงไดก้ �ำหนดยทุ ธศาสตรก์ ารพัฒนาออกเป็น 4 ยทุ ธศาสตร์ ดังนี้ ยุทธศาสตรท์ ี่ 1 เสรมิ สรา้ งความเขม้ แข็งและภูมคิ ุ้มกนั ของอตุ สาหกรรมการท่องเที่ยวไทย (Resilient Tourism) ยุทธศาสตรท์ ี่ 2 พฒั นาปจั จยั พ้นื ฐานของอุตสาหกรรมการทอ่ งเที่ยวใหม้ ีคณุ ภาพสูง (Quality Tourism) ยุทธศาสตรท์ ี่ 3 ยกระดบั ประสบการณ์ดา้ นการทอ่ งเที่ยว (Tourism Experience) ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 4 ส่งเสรมิ การพฒั นาการท่องเที่ยวอยา่ งยง่ั ยืน (Sustainable Tourism) วสิ ัยทศั น การทองเที่ยวของประเทศไทย เปน อตุ สาหกรรมท่ีเนน คุณคา มคี วามสามารถในการปรบั ตวั เติบโตอยางยั่งยืนและมสี ว นรว ม (Rebuilding High Value Tourisn Industry with Resilience, Sustainability and Inclusive Growth) เปา หมาย การทอ งเท่ยี วไทยมคี วามเขม แข็งและสมดุล การยกระดับความเชื่อมโยงและโครงสรางพน้ื ฐานดา นการทองเท่ยี ว (Resilient & Re-balanceing Tourism) (Connectivity) การสรา งความเช่ือมนั่ และประสบการณทอ งเท่ยี วคุณคา สูง การบรหิ ารจัดการการทอ งเท่ยี วอยางยงั่ ยนื (Entrusted Experience) (Sustainable Development) สดั สว นผลิตภัณฑม วลรวมภายใน จาํ นวนธุรกจิ บริการทองเที่ยว จํานวนวันพกั และคาใชจายโดยเฉล่ียของ ประเทศดานการทอ งเที่ยว และแหลง ทอ งเท่ียวไดรบั รอง นกั ทองเทยี่ วชาวไทยและชาวตางชาติ ตอ ผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศ มาตรฐานการทองเทยี่ วไทย + ระยะเวลาพาํ นักเฉลย่ี ชาวตา งชาติ ไมตํ่ากวา 10 วัน ไมต าํ่ กวารอยละ 25 เพิ่มขึ้นปละไมตา่ํ กวา 3,000 ราย + คา ใชจายโดยเฉลีย่ ชาวตางชาติ เพิ่มขึ้นรอยละ 5 ตอ ป + ระยะเวลาพาํ นักชาวไทย ไมต่าํ กวา 3 วัน ตวั ชว้ี ัด สดั สวนจํานวนนักทองเท่ียว อันดับผลการดาํ เนินงานภาพรวม + คาใชจ า ยโดยเฉลีย่ ชาวไทย เพม่ิ ขึ้นรอยละ 7 ตอ ป หลกั กลมุ เดินทางครง้ั แรก (First Visit) ตามเปา หมายการพัฒนา และกลุมเดนิ ทางซา้ํ (Revisit) อยา งย่ังยนื (SDGs) อันดับการพัฒนาการเดินทางและการทองเที่ยว เปน 40:60 อยูท่ี 35 อนั ดบั แรก ของประเทศไทย ดา นความย่ังยืนของสงิ่ แวดลอ ม โดย TTDI อยูภายในอนั ดับท่ี 67 พนั ธกิจ เสริมสรางความเขม แข็งของ พฒั นาปจจัยพื้นฐานของ พฒั นาและยกระดบั ประสบการณ สง เสรมิ ความยั่งยนื ของ ยุทธศาสตร ภาคการผลติ ปรบั สมดลุ และ อุตสาหกรรมการทองเทีย่ ว การทอ งเท่ยี วตลอดเสนทาง อุตสาหกรรมการทองเที่ยว ในดานมาตรฐานสถานประกอบการ อยางครบวงจร ดว ยรปู แบบ บนพ้ืนฐานของความสมบูรณ กระจายความเจรญิ อยาง และแหลง ทอ งเทีย่ ว และพฒั นา การทองเทีย่ วทีห่ ลากหลายและ ของทรัพยากรธรรมชาตแิ ละ ครอบคลมุ ลดการรัว่ ไหล โครงสรา งพืน้ ฐานสาธารณปู โภค การสื่อสารการตลาดทีต่ รงใจ สิ่งแวดลอม อัตลกั ษณของ ตลอดหว งโซก ารทองเทยี่ ว ส่งิ อาํ นวยความสะดวก และ โดยมงุ เนนนกั ทอ งเทย่ี ว สังคมและชุมชนศิลปวฒั นธรรม เปน ศนู ยกลาง เพื่อใหพรอมรับมือกับ บคุ ลากรใหมีคณุ ภาพ และการบริหารจัดการ ความเปลี่ยนแปลงทกุ รปู แบบ ในระดับสากล 3 นกั ทองเทย่ี วอยางมปี ระสิทธิภาพ 1 2 Tourism Experience 4 ยกระดบั ประสบการณ Resilient Tourism Quality Tourism Sustainable Tourism เสรมิ สรางความเขมแข็งและ พฒั นาปจจยั พนื้ ฐานของ ดานการทองเทยี่ ว สงเสริมการพฒั นา ภมู คิ มุ กนั ของอุตสาหกรรม อุตสาหกรรมการทองเที่ยว การทองเท่ียวอยา งย่ังยนื การทองเทยี่ วไทย ใหม คี ุณภาพสูง รูปที่ 3-2 : แผนพัฒนาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) 108

ยุทธศาสตรท์ ่ี 1 เสริมสร้างความเข้มแข็งและภูมิคุ้มกันของอุตสาหกรรม การทอ่ งเทยี่ วไทย (Resilient Tourism) การสร้างความเข้มแข็งของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวไทย เพื่อให้ภาคการผลิตในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว (Supply-side) มีความยืดหยุ่นพร้อมรับมือกับความเปลี่ยนแปลงทุกรูปแบบ สร้างความสมดุลระหว่างจ�ำนวน นกั ทอ่ งเที่ยวไทยและนกั ทอ่ งเที่ยวตา่ งชาติ รวมถึงความสมดลุ ระหวา่ งนกั ทอ่ งเที่ยวตา่ งชาตจิ ากหลากหลายประเทศ และ ผลักดันการท่องเที่ยวภายในประเทศ ตลอดจนกระจายความเจริญจากการท่องเที่ยวให้ครอบคลุมทั่วถึงทุกพ้ืนที่ เพื่อการเติบโตอย่างมสี ว่ นร่วมจากการท่องเที่ยวไทย (Inclusive Growth) ดว้ ยการสง่ เสริมให้ใชว้ ตั ถุดิบภายในประเทศ และมุ่งลดการรัว่ ไหลของรายได้ในภาคการทอ่ งเที่ยว เป้าประสงค์ 1) อตุ สาหกรรมทอ่ งเที่ยวไทยมคี วามเขม้ แขง็ ยดื หยนุ่ และมศี กั ยภาพพรอ้ มรบั มือกบั การเปลย่ี นแปลงและวกิ ฤตการณ์ ทกุ รปู แบบด้วยการประยุกตใ์ ชเ้ ทคโนโลยีและนวัตกรรมที่ทนั สมัย 2) การทอ่ งเที่ยวไทยช่วยในการสรา้ งความเจริญและลดความเหลื่อมล�้ำท่ัวทกุ พน้ื ที่โดยการกระจายรายได้ไปสู่ชุมชน 3) ประเทศไทยได้รับรายได้จากการท่องเที่ยวไทยอย่างแท้จริง โดยการลดการร่ัวไหลของรายได้ตลอดห่วงโซ่ อุตสาหกรรมด้วยการสง่ เสรมิ การใชว้ ัตถดุ บิ ภายในประเทศ 4) การท่องเที่ยวไทยมีความสมดุลระหว่างนักท่องเที่ยวไทยและนักท่องเที่ยวต่างชาติในแต่ละประเทศ และส่งเสริม นกั ท่องเที่ยวคณุ ภาพสงู ตวั ชว้ี ัดรายยุทธศาสตรท์ ่ี 1 อันดับ ตวั ชี้วัดรายยทุ ธศาสตร์ที่ 1 ปี 2566 ปี 2567 ปี 2568 ปี 2569 ปี 2570 1.1 อัตราการเติบโตของรายได้ในสาขา ร้อยละ 2.5 ร้อยละ 3.0 ร้อยละ 3.5 ร้อยละ 4.0 ร้อยละ 4.5 อุตสาหกรรมการทอ่ งเที่ยว 12 สาขา 1.2 จ�ำนวนผู้ประกอบการวิสาหกิจ ผู้ประกอบการในภาคการทอ่ งเที่ยว 12,500 ราย ขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) ในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวได้รับการ ยกระดับศักยภาพในการเพิ่มมูลค่า ให้กับสินค้าและบริการ 1.3 การกระจายรายได้ผ่านการท่องเที่ยว ค่า Gini 0.606 ค่า Gini 0.605 คา่ Gini 0.604 ค่า Gini 0.603 คา่ Gini 0.602 ชมุ ชน ตารางที่ 3-1 : ตัวชีว้ ดั รายยุทธศาสตรท์ ี่ 1 109

แผนพฒั นาการทอ่ งเทีย่ วแหง่ ชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) กลยุทธแ์ ละแนวทางในการพัฒนา กลยุทธ์ท่ี 1.1 : สร้างความเข้มแข็งให้กับภาคการผลิตและผลักดันนวัตกรรมเพ่ือให้เกิดภูมิคุ้มกันพร้อมรับมือกับ ความเปลีย่ นแปลงทกุ รปู แบบ (Resilient Supply – Side) • แนวทางที่่� 1.1.1 : บููรณาการและสนัับสนุุนให้้ภาคการผลิิตฟื้้�นตััวจากวิิกฤตและพร้้อมรัับมืือกัับการเปลี่่�ยนแปลง ใหม่่ ๆ (Boost Business) • แนวทางที่ 1.1.2 : ส่งเสริมการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมเข้ามาเพิ่มประสิทธิภาพกระบวนการผลิต ในอุตสาหกรรมการทอ่ งเที่ยวน�ำไปส่สู นิ ค้าและบริการที่เป็นเลศิ (Innovative Tourism Business) • แนวทางที่ 1.1.3 : สนบั สนนุ Startups และการพัฒนานวัตกรรมดา้ นการทอ่ งเที่ยวเพื่อเพิม่ มูลคา่ ใหก้ ับผลติ ภัณฑ์ และบรกิ ารดา้ นการท่องเที่ยวให้โดดเด่นอยา่ งแตกต่างและโดนใจนกั ท่องเที่ยว (Tourism Startups) • แนวทางที่ 1.1.4 : ศกึ ษาและวิเคราะห์ความเสี่ยงด้วย AI เพื่อจัดท�ำแผนต้ังรับและด�ำเนนิ งานปอ้ งกันความเสย่ี ง ต่ออุตสาหกรรมการทอ่ งเที่ยว (Risk Management Plan and Implementation) กลยุทธท์ ่ี 1.2 : กระจายรายได้และความเจริญจากการท่องเทยี่ วอย่างทว่ั ถงึ ทกุ พื้นท่ี และลดการรัว่ ไหลในภาคการ ท่องเทย่ี วอยา่ งเปน็ ธรรม (Equitable Tourism) • แนวทางที่�่ 1.2.1 : กระจายจำำ�นวนนัักท่อ่ งเที่่ย� วไปยัังเมืืองต่่าง ๆ เพื่อ่� สร้้างการมีีส่่วนรวมและกระจายรายได้้จาก การท่อ่ งเที่ย่� วสู่่�ระดัับชุมุ ชน (Tourism Distribution) • แนวทางที่ 1.2.2 : ส่งเสริมให้ธุรกิจบริการท่องเที่ยวใช้ทรัพยากรภายในประเทศเป็นหลัก เพื่อกระจายรายได้ให้ หมุนเวียนภายในประเทศ (Local – Sourced Material) • แนวทางที่ 1.2.3 : ปรับปรุงและทบทวนกฎหมายด้านการลงทนุ และการด�ำเนนิ ธุรกิจในอตุ สาหกรรมการท่องเที่ยว เพื่อลดการกระจกุ ตวั และการร่ัวไหล (Tourism Regulatory Guillotine) • แนวทางที่ 1.2.4 : สื่อสารและประชาสัมพันธ์โดยมุ่งเน้นการเผยแพร่อัตลักษณ์ที่โดดเด่นของแต่ละพ้ืนที่อย่าง เทา่ เทียมและระดบั ประเทศอยา่ งเหมาะสม (Identity – Based Communication) กลยทุ ธท์ ่ี 1.3 : สง่ เสรมิ การทอ่ งเทย่ี วคณุ ภาพทม่ี งุ่ เนน้ การสรา้ งสมดลุ ใหแ้ กอ่ ตุ สาหกรรมการทอ่ งเทยี่ วทง้ั ดา้ นอปุ สงค์ และอุปทาน (Quality – Based Tourism) • แนวทางที่ 1.3.1 : ยกระดบั การสร้างสรรคส์ ินค้าและบริการท่องเที่ยวใหม้ ีคุณคา่ และมลู คา่ สงู ตามเอกลักษณข์ อง แต่ละพ้ืนที่ เพื่อตอบสนองความต้องการของนักท่องเที่ยวคุณภาพและผลักดันเอกลักษณ์ไทย (High – Value Product and Service) • แนวทางที่ 1.3.2 : สนบั สนนุ การทอ่ งเที่ยวภายในประเทศไทยมากยงิ่ ขน้ึ อยา่ งยงั่ ยนื ดว้ ยวธิ กี ารที่สรา้ งสรรคแ์ ละเหมาะสม แกน่ กั ทอ่ งเที่ยว (Domestic Tourism Support) • แนวทางที่�่ 1.3.3 : ส่ง่ เสริมิ การตลาดที่ต�่ รงใจกลุ่�มนักั ท่อ่ งเที่ย�่ วที่ม่� ีีคุณุ ภาพทั้้ง� นักั ท่อ่ งเที่ย�่ วไทยและนักั ท่อ่ งเที่ย่� วต่า่ งชาติิ เพื่�่อบรรลุุตามเป้้าหมายสััดส่่วนนัักท่อ่ งเที่�ย่ ว (Balanced - Ratio Marketing) 110

ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 2 พัฒนาปัจจัยพ้ืนฐานของอุตสาหกรรมการท่องเท่ียว ให้มคี ุณภาพสูง (Quality Tourism) พััฒนาปััจจััยพื้้�นฐานของอุุตสาหกรรมการท่่องเที่�่ยวให้้มีีคุุณภาพสููง (Quality Tourism) ปััจจััยพื้้�นฐานที่่�สำำ�คััญต่่อ การพัฒั นาการท่อ่ งเที่ย�่ วครอบคลุมุ โครงสร้า้ งพื้้น� ฐาน สาธารณููปโภค สิ่่ง� อำำ�นวยความสะดวก และแหล่ง่ ท่อ่ งเที่ย่� วที่ห�่ ลากหลาย ที่จ่� ำ�ำ เป็น็ ต้อ้ งคำ�ำ นึึงถึงึ ความยั่ง� ยืืนและความต้อ้ งการของนักั ท่อ่ งเที่ย่� วทุกุ กลุ่�ม และยังั ครอบคลุมุ ไปถึงึ ทักั ษะ ความรู้�ความสามารถ และความเชี่�่ยวชาญของบุุคลากรในอุุตสาหกรรมการท่่องเที่่�ยว และการศึึกษาด้้านการบริิการและการท่่องเที่�่ยว รวมถึึง กฎระเบีียบและมาตรฐานต่่าง ๆ ที่่�จะต้้องยกระดัับให้้มีีความทัันสมััย มีีคุุณภาพสููงตามหลัักสากล และมีีการบัังคัับใช้้ อย่า่ งเคร่ง่ ครััด เป้า้ ประสงค์์ 1) ประเทศไทยมีีโครงสร้้างพื้้�นฐาน การคมนาคมและสิ่�งอำำ�นวยความสะดวกที่�่เชื่่�อมโยง มีีคุุณภาพและเพีียงพอที่�่จะ รองรัับการใช้้งานของนัักท่อ่ งเที่่�ยวครอบคลุมุ ทั้้ง� ประเทศ 2) ประเทศไทยมีีโครงสร้้างด้้านดิิจิิทััลและศููนย์์กลางข้้อมููลด้้านการท่่องเที่่�ยว (One – Stop Tourism Database) ที่่�เชื่อ�่ มโยงอย่่างแท้้จริิงและสามารถนำ�ำ ข้้อมููลไปต่่อยอดได้อ้ ย่า่ งมีีประสิิทธิิภาพ 3) ประเทศไทยมีีการปรัับปรุุงและกำำ�กัับดููแลมาตรฐานด้้านการท่่องเที่่�ยวให้้ทัันสมััย และมีีการกำำ�หนดกฎระเบีียบ ที่่�ส่่งเสริิมประสิทิ ธิิภาพการท่อ่ งเที่่�ยว เพื่อ�่ สร้้างความเชื่อ่� มั่่�นในการเดิินทางท่อ่ งเที่ย่� ว 4) บุคุ ลากรในอุตุ สาหกรรมการท่อ่ งเที่ย�่ วไทยมีีความรู้�ความสามารถ มีีภาคการศึึกษาด้า้ นการท่อ่ งเที่ย�่ วที่ม�่ ีีคุณุ ภาพและ ได้้มาตรฐานสากล ตวั ชีว้ ัดรายยุทธศาสตรท์ ่ี 2 อันดบั ตัวชีว้ ดั รายยุทธศาสตร์ท่ี 2 ปี 2566 ปี 2567 ปี 2568 ปี 2569 ปี 2570 2.1 คะแนนเฉลี่�่ยความพึึงพอใจของ ไมต่ �่ำกวา่ ปฐี าน ไมต่ �่ำกวา่ ไม่ต�่ำกว่า ไม่ต�่ำกวา่ ไม่ต�่ำกว่า นัักท่่องเที่่�ยวชาวไทยและต่่างชาติิต่่อ ปีที่ผา่ นมา ปที ี่ผา่ นมา ปีที่ผา่ นมา ปีที่ผ่านมา โครงสร้า้ งพื้้น� ฐานด้า้ นการท่อ่ งเที่ย�่ ว7 ด้า้ น 2.2 จ�ำนวนผู้ใช้บริการฐานข้อมูลจาก เพ่มิ ขึ้นรอ้ ยละ เพิ่มขึน้ ร้อยละ เพิม่ ขึน้ ร้อยละ เพิ่มขน้ึ ร้อยละ เพ่ิมข้นึ รอ้ ยละ ศนู ยก์ ลางขอ้ มลู ดา้ นการทอ่ งเที่ยวไทย 20 ต่อปี 25 ตอ่ ปี 30 ตอ่ ปี 35 ตอ่ ปี 40 ต่อปี 2.3 อัตราการเกิดอบุ ัติเหตแุ ละอาชญากรรม ลดลงร้อยละ ลดลงร้อยละ ลดลงร้อยละ ลดลงรอ้ ยละ ลดลงรอ้ ยละ ต่อนักท่องเที่ยวต่างชาตทิ ี่ลดลง 20 ต่อปี 20 ตอ่ ปี 20 ตอ่ ปี 20 ต่อปี 20 ต่อปี 2.4 อัตราการเพิ่มขึ้นของจ�ำนวนธุรกิจ เพม่ิ ขึ้นร้อยละ เพม่ิ ขน้ึ รอ้ ยละ เพิ่มข้นึ รอ้ ยละ เพมิ่ ขึน้ รอ้ ยละ เพิ่มข้นึ ร้อยละ บริการท่องเที่ยวได้รับรองมาตรฐาน 15 ต่อปี 15 ต่อปี 15 ตอ่ ปี 15 ต่อปี 15 ต่อปี ความปลอดภัย ด้านความสะอาดและ สขุ อนามัยของไทย 111

แผนพัฒนาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบับท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) อัันดัับ ตััวชี้้�วััดรายยุทุ ธศาสตร์์ที่่� 2 ปีี 2566 ปีี 2567 ปีี 2568 ปีี 2569 ปีี 2570 2.5 จำำ�นวนบุุคลากรผ่่านเกณฑ์์ระดัับ ปีีที่่�จััดทำำ� ผ่่าน เพิ่่ม� ขึ้น� ร้้อยละ เพิ่่�มขึ้�นร้อ้ ยละ เพิ่่�มขึ้น� ร้อ้ ยละ สมรรถนะและความเชี่�่ยวชาญของ ร้อ้ ยละ 20 20 ต่อ่ ปีี 20 ต่อ่ ปีี 20 ต่่อปีี บุคุ ลากรในอุุตสาหกรรมการท่อ่ งเที่�ย่ ว ต่่อปีี 2.6 จำำ�นวนบุุคลากรด้้านการท่่องเที่่�ยว บุุคลากรทั้้�งภาครััฐและเอกชนไม่ต่ ่ำำ�� กว่่า 125,000 ราย ได้้รัับการพััฒนาทัักษะให้้ได้้มาตรฐาน การท่อ่ งเที่่ย� วเชิิงคุุณภาพ ตารางที่่� 3-2 : ตัวั ชี้ว� ััดรายยุทุ ธศาสตร์ท์ ี่�่ 2 กลยุทธ์และแนวทางในการพัฒนา กลยุุทธ์์ที่� 2.1 : พััฒนาความปลอดภััย สุุขอนามััย และมาตรฐานการท่่องเที่�ยวตลอดเส้้นทางท่่องเที่�ยวเพื่�่อสร้้าง ความมั่�นใจแก่่นัักท่่องเที่�ยว (Global Standardization) • แนวทางที่ 2.1.1 : ยกระดับและรกั ษามาตรฐานความสะอาดและสขุ อนามัย ตลอดเส้นทางและจดุ หมายปลายทาง เพื่อสรา้ งความมั่นใจแกน่ ักท่องเที่ยว (Hygiene and Wellness) • แนวทางที่ 2.1.2 : พฒั นาและบังคับใช้มาตรฐานความปลอดภยั รวมถึงก�ำกบั ดแู ลนักทอ่ งเที่ยวตลอดการทอ่ งเที่ยว เพื่อให้ไดร้ ับสินค้าและบริการอยา่ งปลอดภัย (Tourist Safety) • แนวทางที่ 2.1.3 : ควบคุม ดูแล และสนับสนุนการขึ้นทะเบียนมาตรฐานเพื่อการท่องเที่ยวทุกประเภทอย่าง สม�่ำเสมอ และปรบั ปรงุ ทบทวนใหเ้ หมาะสมกบั การเปลยี่ นแปลงในปจั จบุ นั (Reviewing and Enforcing Stringent Standards) กลยทุ ธ์ท่ี 2.2 : ยกระดบั โครงสรา้ งพนื้ ฐานดา้ นดิจทิ ลั และขอ้ มูลสารสนเทศ (Digital and Data Infrastructure) • แนวทางที่ 2.2.1 : สนับสนุนการขยายขอบเขตและคุณภาพโครงสร้างพ้ืนฐานสารสนเทศ รวมถึงปรับปรุงระบบ สื่อสารใหม้ ีความเสถียร เพื่อสนับสนนุ การให้บริการดา้ นการท่องเที่ยวที่เปลี่ยนแปลงไป (ICT Readiness) • แนวทางที่ 2.2.2 : สง่ เสรมิ และพฒั นาศนู ยก์ ลางฐานขอ้ มลู ดา้ นการทอ่ งเที่ยวดว้ ยเทคโนโลยแี ละนวตั กรรมที่ทนั สมยั และการบูรณาการกับทุกภาคส่วน เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพของการจัดการภายในและน�ำไปสู่การให้บริการที่เป็น เลศิ (One-Stop-Database) • แนวทางที่ 2.2.3 : สนับสนุนการบริหารจัดการของหน่วยงานในภาคการท่องเที่ยวทั้งภาครัฐและเอกชนด้วย เทคโนโลยีและนวัตกรรม เพื่อใหเ้ กดิ การท�ำงานรว่ มกนั ที่มปี ระสทิ ธิภาพมากย่ิงขน้ึ (Digital Organization) กลยุทธ์ท่ี 2.3 : พฒั นาและเช่ือมโยงโครงสร้างพื้นฐานด้านการเดนิ ทาง และสาธารณปู โภคเพอ่ื รองรับนักทอ่ งเท่ยี ว ทุกกลุม่ อย่างทั่วถงึ (Connectivity & Universal Design) • แนวทางที่ 2.3.1 : ยกระดบั โครงสร้างพนื้ ฐาน สง่ิ อ�ำนวยความสะดวกตลอดการเดนิ ทางจนถึงแหลง่ ทอ่ งเที่ยวและ ทกุ จดุ หมายปลายทาง เพื่อใหน้ กั ทอ่ งเที่ยวไดร้ บั คณุ คา่ จากการทอ่ งเที่ยวมากยิง่ ขน้ึ (Value - Added Destination) พร้อมทั้งค�ำนงึ ถึงผลกระทบต่อสงั คมและสง่ิ แวดล้อม และความคมุ้ ค่าในการลงทุน 112

• แนวทางที่ 2.3.2 : เชื่อมโยงและบริหารจัดการระบบคมนาคมทุกประเภทให้ครอบคลุมทุกพ้ืนที่อย่างไร้รอยต่อ ด้วยความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน รวมถึงเครือข่ายพันธมิตรที่มีส่วนเก่ียวข้อง (Connecting-the-dot Transportation) กลยุทธ์ที่ 2.4 : พัฒนาศักยภาพของบุคลากรและผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมการท่องเท่ียวให้มีคุณภาพและ มขี ีดความสามารถในการแข่งขนั (Thai-Class Potential) • แนวทางที่ 2.4.1 : ยกระดับกรอบสมรรถนะส�ำหรับบุคลากรในภาคอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว (Thai Tourism Competencies) ให้สอดคล้องตามมาตรฐานสมรรถนะบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียน และมาตรฐานระดับ สากล • แนวทางที่ 2.4.2 : เพิ่มขดี ความสามารถภาคการศกึ ษาด้านการท่องเที่ยวดว้ ยความร่วมมือระหว่างภาครฐั เอกชน และประชาชน เพื่อจัดท�ำหลักสูตรด้านการท่องเที่ยวที่มีคุณภาพระดับสากล (Tourism and Hospitality Education) • แนวทางที่ 2.4.3 : พฒั นาหลกั สตู รการเรยี นรสู้ �ำหรบั บคุ ลากรทอ่ งเที่ยวที่ทนั สมยั และเขา้ กบั บรบิ ทแวดลอ้ มในปจั จบุ นั (Upskill and Reskill) เช่น Digital Marketing การวิเคราะห์ขอ้ มูลเชิงลึก การปรบั ตวั ของผปู้ ระกอบการ เป็นต้น • แนวทางที่ 2.4.4 : เสรมิ สร้างกระบวนการเรยี นรู้ที่ท�ำให้เกิดการพฒั นาความรแู้ ละทักษะอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ ด้วย การประยกุ ตใ์ ชเ้ ทคโนโลยแี ละนวตั กรรม (Innovative Learning Process) กลยุทธท์ ่ี 2.5 : สนบั สนุนการใช้ขอ้ มูลดา้ นเศรษฐกิจการท่องเท่ียว (Tourism Economy) เพื่อการก�ำหนดนโยบาย การทอ่ งเที่ยวระดบั ประเทศ และการวางแผนด�ำเนินธรุ กิจของผ้ปู ระกอบการ • แนวทางที่ 2.5.1 : สนบั สนนุ งานวจิ ยั เพื่อพฒั นาการทอ่ งเที่ยว โดยใชฐ้ านขอ้ มลู ดา้ นเศรษฐกจิ การทอ่ งเที่ยวประกอบ การวจิ ัย (Tourism Research and Statistics) • แนวทางที่่� 2.5.2 : การเผยแพร่่องค์์ความรู้�เกี่่�ยวกัับเศรษฐกิิจการท่่องเที่่�ยวให้้แก่่หน่่วยงานที่�่เกี่่�ยวข้้องทั้้�งภาครััฐ เอกชน และผู้�ประกอบการยกระดับั ประสบการณ์์ด้้านการท่อ่ งเที่ย�่ ว (Tourism Experience) 113

แผนพัฒนาการท่องเทยี่ วแหง่ ชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) ยทุ ธศาสตร์ที่ 3 ยกระดบั ประสบการณ์ดา้ นการทอ่ งเท่ยี ว (Tourism Experience) การมอบประสบการณ์์การท่่องเที่�่ยวครบวงจรเป็็นปััจจััยหนึ่่�งในการพััฒนาการท่่องเที่่�ยวเน้้นคุุณค่่า โดยเส้้นทาง การท่่องเที่ย�่ วจะเริ่ม� ตั้ง� แต่ก่ ่อ่ นการตัดั สินิ ใจเดินิ ทางท่่องเที่ย่� ว การสื่อ่� สารการตลาดที่ต�่ รงใจและสร้า้ งสรรค์์ การคมนาคม ขนส่่งที่�่มีีคุุณภาพและมาตรฐาน แหล่่งท่่องเที่�่ยวและรููปแบบการท่่องเที่�่ยวที่�่หลากหลายพร้้อมรองรัับความต้้องการ ที่่�แตกต่่าง รวมถึึง ความมั่ �นคงปลอดภััยและความสะดวกสบายตลอดการเดิินทาง ซึ่�่งจะสามารถยกระดัับให้้มีีคุุณค่่า และคุณุ ภาพสููงขึ้�นได้้ด้ว้ ยการเชื่อ่� มโยงความร่ว่ มมืือ การคิิดเชิิงออกแบบ และข้้อมููลเชิงิ ลึึก เป้้าประสงค์์ 1) นัักท่่องเที่�่ยวชาวไทยและชาวต่่างชาติิมีีความเชื่่�อมั่่�นในการเดิินทางท่่องเที่�่ยวภายในประเทศไทย พร้้อมได้้รัับ ประสบการณ์ท์ ี่ส�่ ะดวก ปลอดภัยั และบริิการที่่�เป็น็ เลิิศ 2) ประเทศไทยมีีรููปแบบการท่อ่ งเที่�่ยวศัักยภาพสููงที่�่โดดเด่น่ มีีกิิจกรรมและแหล่่งท่อ่ งเที่่�ยวที่�ห่ ลากหลาย เพื่่อ� รองรัับ ความสนใจและพฤติิกรรมที่่แ� ตกต่า่ งกันั ของนัักท่อ่ งเที่�่ยวแต่่ละกลุ่�ม 3) การสื่่�อสารการตลาดการท่่องเที่ย�่ วไทยมีีประสิิทธิภิ าพและโดดเด่่น มอบข้้อมููลด้้านการท่อ่ งเที่�่ยวทุุกช่่องทาง ทุุกที่่� และทุุกเวลา ด้้วยการประยุุกต์ใ์ ช้เ้ ทคโนโลยีี การวิเิ คราะห์์ข้อ้ มููลเชิงิ ลึึกและกระบวนการคิิดเชิงิ นวััตกรรม ตวั ช้วี ัดรายยทุ ธศาสตรท์ ่ี 3 อันดับ ตวั ชีว้ ดั รายยุทธศาสตร์ที่ 3 ปี 2566 ปี 2567 ปี 2568 ปี 2569 ปี 2570 3.1 ระดับความพึงพอใจของนักท่องเที่ยว เพิ่มขนึ้ 0.05 เพ่ิมขนึ้ 0.05 เพม่ิ ขึน้ 0.05 เพ่มิ ข้นึ 0.05 เพ่มิ ข้ึน 0.05 ไทยและนกั ทอ่ งเที่ยวตา่ งชาตทิ ี่เดนิ ทาง คะแนน คะแนน คะแนน คะแนน คะแนน ท่องเที่ยวในไทย 3.2 อตั ราการเตบิ โตของรายไดจ้ ากรปู แบบ ไมต่ �่ำกวา่ ไม่ต�่ำกว่า ไม่ต�่ำกวา่ ไมต่ �่ำกว่า ไมต่ �่ำกว่า การท่องเที่ยวที่มีศักยภาพสูงใน ร้อยละ 5 รอ้ ยละ 5 ร้อยละ 5 ร้อยละ 5 ร้อยละ 5 ประเทศไทย 1 ใน 5 ภายในปี พ.ศ. 2570 3.3 อนั ดับ Global Wellness Travel โดย Global Wellness Institute 3.4 อัตราการรับรู้ภาพลักษณ์ของแบรนด์ ไมต่ �่ำกวา่ ไม่ต�่ำกว่า ไมต่ �่ำกวา่ ไมต่ �่ำกว่า ไมต่ �่ำกวา่ ประเทศไทยที่แตกต่าง ปลอดภัย ปที ี่ผา่ นมา ปที ี่ผา่ นมา ปที ี่ผา่ นมา ปีที่ผ่านมา ปีที่ผ่านมา ส�ำหรับนกั ท่องเที่ยวชาวตา่ งชาติ ตารางที่ 3-3 : ตวั ชีว้ ัดรายยุทธศาสตรท์ ี่ 3 114

กลยทุ ธแ์ ละแนวทางในการพัฒนา กลยุทธ์ที่ 3.1 : สร้างประสบการณ์การท่องเที่ยวอันน่าประทับใจที่มีคุณค่าเพ่ือตอบสนองความต้องการของ นกั ทอ่ งเท่ยี วเฉพาะกล่มุ (Value - Based Tourism) • แนวทางที่ 3.1.1 : สง่ เสรมิ การใชเ้ ทคโนโลยเี สมือนจรงิ (Immersive Technology เช่น AR/VR) ตามจุดหมาย ยอดนิยมของนักทอ่ งเที่ยวและการบริการเพื่อสร้างความแปลกใหม่และความประทับใจแกน่ กั ทอ่ งเที่ยว • แนวทางที่ 3.1.2 : สนับสนุนการสร้างและพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวรอบสถานีและระบบขนส่งมวลชน (TOD – Transit-Oriented Development) • แนวทางที่ 3.1.3 : สื่อสารและประชาสมั พนั ธใ์ หน้ กั ทอ่ งเที่ยวสมั ผสั ถึงคณุ คา่ ของสนิ คา้ และบรกิ ารดา้ นการทอ่ งเที่ยว อยา่ งมปี ระสิทธิภาพ (Value - Based Communication) • แนวทางที่ 3.1.4 : ยกระดับประสบการณ์การเดินทางเข้า – ออกประเทศที่สะดวก รวดเร็ว และปลอดภัยด้วย เทคโนโลยีล�้ำสมัย (Smart Borders) กลยุทธท์ ี่ 3.2 : สง่ เสรมิ รปู แบบการทอ่ งเทีย่ วศักยภาพสงู ทหี่ ลากหลายและสรา้ งสรรคข์ องไทย (High-Potential and Creative Tourism) • แนวทางที่ 3.2.1 : ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชงิ สรา้ งสรรค์และวฒั นธรรม ด้วยการออกแบบและผลักดนั กจิ กรรมดา้ น ศลิ ปะและวฒั นธรรมไทยใหโ้ ดดเดน่ และดงึ ดดู นักทอ่ งเที่ยว (Creative Tourism) • แนวทางที่ 3.2.2 : ยกระดบั การบริการและสถานที่ใหม้ คี วามพรอ้ มและสง่ เสรมิ การท่องเที่ยวเชิงธุรกจิ (MICE) ท้ัง ในรปู แบบการเดนิ ทางเพื่อเปน็ รางวลั การเขา้ รว่ มการประชมุ การสมั มนา การเจรจาธรุ กจิ และการจดั งานมหกรรม แสดงสินค้าหรือบริการนานาชาติ • แนวทางที่ 3.2.3 : ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงกีฬา (Sport Tourism) ของประเทศไทยให้เป็นจุดหมายปลายทาง ที่นา่ สนใจของนักทอ่ งเที่ยวเชิงกีฬาที่พ�ำนกั ต้งั แต่ในระยะสัน้ ถึงระยะยาว ผา่ นการจ�ำหนา่ ยสินคา้ การจัดกิจกรรม นนั ทนาการและการแข่งขันกฬี าระดบั ประเทศและนานาชาติ • แนวทางที่ 3.2.4 : ส่งเสรมิ การเปน็ ศูนย์กลางการท่องเที่ยวเชงิ สขุ ภาพ ความงาม และแพทยแ์ ผนไทย (Medical and Wellness Tourism) ผา่ นการใช้เทคโนโลยี นวตั กรรม งานวิจัย และองค์ความรู้ มาตอ่ ยอดภูมิปัญญาด้งั เดิม และสมนุ ไพรไทยเพื่อประยกุ ตใ์ ชใ้ นการบ�ำบดั รักษาตามมาตรฐานสากล • แนวทางที่�่ 3.2.5 : พััฒนาคุณุ ภาพกิจิ กรรมทางน้ำ�ำ� เช่น่ การดำ�ำ น้ำ��ำ เซิริ ์์ฟ และพายเรืือคายััค เป็็นต้น้ รวมไปถึึงพััฒนา การบริกิ าร และแหล่่งท่อ่ งเที่ย�่ วตามเส้น้ ทางทางทะเล ชายฝั่ง� และลุ่�มแม่น่ ้ำ��ำ สายสำ�ำ คััญ โดยบููรณาการความร่่วมมืือ ทั้้ง� ภายในและระหว่า่ งประเทศ เพื่อ�่ ส่ง่ เสริมิ การท่อ่ งเที่ย่� วสำำ�ราญทางน้ำ��ำ ที่โ�่ ดดเด่น่ และมีีคุณุ ภาพ (Coastal Maritime and River Tourism) • แนวทางที่ 3.2.6 : สนับสนุนรูปแบบการท่องเที่ยวที่มีความเชื่อมโยงระหว่างชุมชน อนุภูมิภาคและนานาชาติ (Connectivity) ผา่ นการสรา้ งเสน้ ทางการทอ่ งเที่ยวที่สอดคลอ้ งกบั ศกั ยภาพของเขตพฒั นาการทอ่ งเที่ยวแตล่ ะเขต (Tourism Clusters) เพื่อเพมิ่ ความหลากหลายของประสบการณ์การท่องเที่ยว • แนวทางที่ 3.2.7 : ส่งเสรมิ การท่องเที่ยวอย่างมคี วามรบั ผิดชอบ โดยการพัฒนากิจกรรมและเสน้ ทางการทอ่ งเที่ยว เชงิ อนรุ กั ษท์ ี่ไมเ่ กดิ การท�ำลาย แตย่ งั สง่ ผลกระทบเชงิ บวกตอ่ ธรรมชาติ สง่ิ แวดลอ้ ม และวฒั นธรรมไทย และประยกุ ต์ ใชเ้ ทคโนโลยนี วตั กรรมและองคค์ วามรเู้ พื่อคงไวซ้ งึ่ ความอดุ มสมบรู ณข์ องฐานทรพั ยากร (Responsible Tourism) 115

แผนพฒั นาการท่องเทย่ี วแหง่ ชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) กลยุทธท์ ี่ 3.3 : สง่ เสริมการตลาดเชิงรุกมุ่งเน้นกลมุ่ เปา้ หมายเชิงคุณภาพดว้ ยเทคโนโลยแี ละนวัตกรรม ที่ทันสมยั และมีประสทิ ธภิ าพ (Quality - Based Marketing) • แนวทางที่ 3.3.1 : สื่อสารการตลาดทอ่ งเที่ยวด้วยการวเิ คราะหค์ วามตอ้ งการเชิงลกึ ของนักทอ่ งเที่ยวอยา่ งตรงใจ (Data-driven Personalized Marketing) • แนวทางที่ 3.3.2 : กระตุน้ นวตั กรรมทางการตลาด ส่งเสริมการทอ่ งเที่ยวไทยผา่ นสื่อใหม่ และเสรมิ สรา้ งการตลาด ทุกช่องทางและเชื่อมโยงกันอย่างไร้รอยต่อ เพื่อการตลาดที่มีประสิทธิภาพเข้าถึงนักท่องเที่ยวทุกกลุ่มได้ทุกที่ ทกุ เวลา (Innovative and Omnichannel Marketing) • แนวทางที่่� 3.3.3 : ประชาสััมพัันธ์์และสื่่�อสารการตลาดท่อ่ งเที่่�ยวอย่า่ งมีีความรัับผิดิ ชอบ บนพื้้�นฐานของศัักยภาพ การรองรัับในแต่่ละพื้้�นที่่� และความพร้้อมของอุุตสาหกรรมการท่่องเที่่�ยวไทย (Responsible Marketing) ส่ง่ เสริิมการพััฒนาการท่่องเที่ย่� วอย่า่ งยั่ง� ยืืน (Sustainable Tourism) 116

ยทุ ธศาสตร์ท่ี 4 ส่งเสรมิ การพฒั นาการท่องเทยี่ วอย่างยง่ั ยืน (Sustainable Tourism) การท่่องเที่�่ยวของประเทศจะเติิบโตได้้อย่่างยั่�งยืืนในระยะยาว จะต้้องมีีการพััฒนาบนพื้้�นฐานของความยั่�งยืืนของ เศรษฐกิิจ สัังคม และสิ่�งแวดล้้อม ภาคการผลิิตและธุุรกิิจในภาคการท่่องเที่่�ยวมีีการเติิบโตอย่่างยั่�งยืืน มีีการพััฒนา แหล่่งท่่องเที่�่ยวและชุุมชนท่่องเที่�่ยว โดยคำำ�นึึงถึึงความสามารถในการรองรัับนัักท่่องเที่�่ยว พร้้อมการบริิหารจััดการ จำ�ำ นวนนักั ท่อ่ งเที่ย่� ว และการลดผลกระทบที่อ่� าจเกิดิ ขึ้น� จากการท่่องเที่ย่� ว เช่น่ การปล่อ่ ยมลพิษิ ของเสีีย และภููมิอิ ากาศ ที่�่เปลี่�่ยนแปลงไป เป็็นต้้น ทั้้�งนี้้� เพื่�่อให้้การท่่องเที่�่ยวไทยสามารถต่่อยอดและสร้้างคุุณค่่าจากทรััพยากรธรรมชาติิ วััฒนธรรม เอกลักั ษณ์์ความเป็น็ ไทย และแหล่่งท่อ่ งเที่ย�่ วในปัจั จุุบัันได้อ้ ย่า่ งยั่�งยืืน เป้า้ ประสงค์์ 1) การท่องเที่ยวของไทยมีการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมในการบริหารจัดการนักท่องเที่ยวอย่างมี ประสทิ ธภิ าพ เพื่อลดการกระจกุ ตวั ในแหล่งท่องเที่ยว 2) วฒั นธรรม ประเพณี วถิ ีชีวติ และเอกลกั ษณ์ความเปน็ ไทยคงอยู่ในสังคมสบื ตอ่ ไป พรอ้ มทัง้ มีการต่อยอดเพมิ่ มลู ค่า ด้วยกระบวนการคดิ เชิงออกแบบอย่างสร้างสรรค์ 3) การทอ่ งเที่ยวไทยมกี ารบริหารจดั การเพื่อลดผลกระทบที่อาจเกดิ ตอ่ ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมอย่างเปน็ ระบบ รวมถึงการก�ำจดั ของเสยี และลดมลพิษ เพื่อคงความเป็นแหล่งทอ่ งเที่ยวธรรมชาตทิ ี่อุดมสมบูรณ์ 4) แหลง่ ทอ่ งเที่ยวธรรมชาติ วัฒนธรรม และชุมชนของประเทศไทยมมี าตรฐานความยง่ั ยนื ระดับสากล ตัวชี้วดั รายยุทธศาสตร์ท่ี 4 อนั ดบั ตัวช้ีวัดรายยุทธศาสตรท์ ี่ 4 ปี 2566 ปี 2567 ปี 2568 ปี 2569 ปี 2570 4.1 ปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ลดลง ลดลง ลดลง ลดลง ลดลง และการสร้างขยะในภาคการผลิตของ ร้อยละ 2 ร้อยละ 2 ร้อยละ 2 รอ้ ยละ 2 รอ้ ยละ 2 อตุ สาหกรรมการทอ่ งเที่ยว จากปีที่ผ่านมา จากปที ี่ผ่านมา จากปีที่ผ่านมา จากปีที่ผ่านมา จากปีที่ผา่ นมา 4.2 จ�ำนวนแหลง่ ทอ่ งเที่ยวและธรุ กจิ บรกิ าร ปฐี าน เพ่ิมข้ึน เพ่มิ ขึ้น เพม่ิ ขึน้ เพิม่ ขึ้น ทอ่ งเที่ยวไดร้ ับมาตรฐานความย่ังยืน รอ้ ยละ 10 รอ้ ยละ 15 รอ้ ยละ 20 ร้อยละ 25 ในระดบั สากล (GSTC) ตอ่ ปี ตอ่ ปี ตอ่ ปี ตอ่ ปี 4.3 อันดับ Sustainable Travel Index 1 ใน 50 ภายในปี 2570 โดย Euromonitor International 4.4 มูลค่าการลงทุนและสัดส่วนมูลค่า เพมิ่ ขึ้นเป็น เพมิ่ ขึน้ เป็น เพมิ่ ขึน้ เปน็ เพ่ิมขึ้นเป็น เพม่ิ ขนึ้ เป็น การสะสมทุนถาวรเพื่อการท่องเที่ยว ร้อยละ 1.7 รอ้ ยละ รอ้ ยละ 2.1 ร้อยละ 2.3 ร้อยละ 2.5 ในมิติวัฒนธรรม ต่อมูลค่าการสะสม ต่อปี 1.9 ต่อปี ตอ่ ปี ต่อปี ตอ่ ปี ทนุ ด้านการทอ่ งเที่ยว ตารางที่ 3-4 : ตัวชว้ี ดั รายยุทธศาสตร์ที่ 4 117

แผนพัฒนาการท่องเทยี่ วแห่งชาติ ฉบบั ท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) กลยุทธแ์ ละแนวทางในการพฒั นา กลยุทธ์ที่ 4.1 : เสรมิ สรา้ งความสมบรู ณ์แกส่ ่ิงแวดลอ้ มและแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วธรรมชาติ (Enriched Environment) • แนวทางที่ 4.1.1 : อนรุ ักษแ์ ละตอ่ ยอดทรัพยากรธรรมชาติ จัดการแหลง่ ทอ่ งเที่ยวธรรมชาติ และลดการแสวงหา ประโยชนโ์ ดยมิชอบจากสิง่ แวดล้อม (Nature Preservation) • แนวทางที่ 4.1.2 : ประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อบริหารจัดการทรัพยากรทางธรรมชาติ (Natural Resources Management) • แนวทางที่ 4.1.3 : ยกระดับการบรหิ ารจดั การของเสียและมลพษิ จากภาคการทอ่ งเที่ยว รวมถึงการเพ่มิ มูลค่าจาก ขยะ (Zero Waste Tourism) • แนวทางที่ 4.1.4 : พฒั นากฎระเบยี บและแนวทางในการลดการปลอ่ ยกา๊ ซเรือนกระจกจากการทอ่ งเที่ยว (Carbon Footprint Control) และสง่ เสรมิ รปู แบบการเดนิ ทางและขนสง่ ที่มผี ลกระทบตอ่ ส่ิงแวดล้อมต�่ำ (Low Emission Transportation) • แนวทางที่ 4.1.5 : บรรเทาผลกระทบจากการเปลย่ี นแปลงของสภาพภูมอิ ากาศที่มตี อ่ แหลง่ ทอ่ งเที่ยวและภาคธรุ กจิ (Climate Change Impacts) • แนวทางที่ 4.1.6 : ผลกั ดนั แหลง่ ทอ่ งเที่ยวทางธรรมชาตใิ หไ้ ดม้ าตรฐานความยง่ั ยนื ระดบั สากล (Green Destination Standards) เชน่ มาตรฐาน GSTC หรือเปา้ หมาย SDGs ที่เก่ยี วข้องกบั แหลง่ ทอ่ งเที่ยว เป็นต้น กลยทุ ธท์ ี่ 4.2 : สง่ เสรมิ การอนรุ กั ษแ์ ละตอ่ ยอดทรพั ยส์ นิ ทางวฒั นธรรมและเอกลกั ษณค์ วามเปน็ ไทย ดว้ ยการประยกุ ต์ ให้เขา้ กบั ยุคสมัย (Thai Cultures and Identities) • แนวทางที่ 4.2.1 : ฟื้นฟูทรัพย์สินทางวัฒนธรรมและมรดกที่เป็นส่ิงปลูกสร้างและยกระดับคุณค่าของทรัพย์สิน ทางวัฒนธรรมดว้ ยนวตั กรรมและเทคโนโลยี (Enhance Culture) • แนวทางที่ 4.2.2 : สง่ เสรมิ การใชเ้ ทคโนโลยแี ละนวตั กรรมในการเผยแพรข่ อ้ มลู แหลง่ ทอ่ งเที่ยว จดั กจิ กรรมเทศกาล และประเพณีไทย ที่ท�ำให้เกิดการเรียนรู้และสืบสานวัฒนธรรมไทยอย่างสร้างสรรค์ (Unique Thai Festivals and Mega-Events) • แนวทางที่ 4.2.3 : เพ่ิมมูลค่าและส่งเสริมอาหารไทยผ่านการท่องเที่ยวด้วยการใช้นวัตกรรมอย่างสร้างสรรค์ (Innovative Thai Cuisine) กลยทุ ธท์ ่ี 4.3 : สง่ เสรมิ การประยกุ ตใ์ ชเ้ ทคโนโลยใี นการบรหิ ารจดั การนกั ทอ่ งเทยี่ วอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ (Effective Tourists Management) • แนวทางที่�่ 4.3.1 : ทบทวนและปรัับปรุุงกฎระเบีียบเรื่่�องขีีดความสามารถในการรองรัับของพื้้�นที่�่ (Carrying Capacity) ของแหล่ง่ ท่่องเที่�่ยวต่่าง ๆ ให้เ้ หมาะสมกับั บริิบทปััจจุุบัันและความสามารถในการรองรัับนัักท่่องเที่่�ยว • แนวทางที่ 4.3.2 : สง่ เสรมิ การบรหิ ารจดั การขดี ความสามารถในการรองรบั ของพนื้ ที่ (Carrying Capacity) โดยการ ประยุกตใ์ ชเ้ ทคโนโลยดี จิ ทิ ัล เชน่ E-ticket GPS และ Digital Platform (Data-driven Tourists Management) เป็นต้น 118

6 ตวั อย่างโครงการภายใต้ยุทธศาสตร์ เพื่อให้การขับเคลื่อนแผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) สามารถบรรลุตาม วิิสัยั ทัศั น์์ เป้า้ หมาย พัันธกิิจ ตััวชี้�วััด และยุุทธศาสตร์์การพัฒั นา จึึงได้้จััดทำ�ำ ตัวั อย่่างโครงการที่ส่� อดคล้้องกับั ยุทุ ธศาสตร์์ โดยมีีรายละเอีียดของโครงการ แนวทางการดำำ�เนิินงาน เป้า้ หมายการดำ�ำ เนิินงาน และหน่ว่ ยงานที่ร่� ัับผิดิ ชอบ ดังั นี้้� 119

แผนพัฒนาการทอ่ งเทีย่ วแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) ส่วนที่ 4 การขับเคลื่อนแผนพฒั นา การทอ่ งเทยี่ วสกู่ ารปฏบิ ตั ิ และการติดตามประเมินผล 120

121

แผนพัฒนาการท่องเทยี่ วแหง่ ชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) ส่วนที่ 4 การขบั เคลอ่ื นแผนพัฒนาการท่องเท่ยี ว สกู่ ารปฏบิ ตั แิ ละการตดิ ตามประเมินผล กรอบความสอดคล้้องของแผนต่่าง ๆ ที่มสี ว่ นเกย่ี วขอ้ งกบั การพฒั นาการทอ่ งเที่ยว ซ่ึงจะน�ำไปสู่การปฏิบัติจะประกอบด้วย แผนพััฒนาการท่่องเที่่�ยวแห่่งชาติิ ฉบัับที่�่ 3 การพััฒนาการท่่องเที่่�ยวในแผนพััฒนาภาค แผนพััฒนากลุ่�มจัังหวััด แผนพััฒนาจัังหวััด และแผนปฏิิบััติิการพััฒนาการท่่องเที่่�ยวทั้้�ง 15 เขต รวมถึึงกลไกในการขัับเคลื่่�อนแผน ต่่าง ๆ เพื่�่อนำ�ำ ไปสู่่ก� ารดำำ�เนิินการปฏิิบััติิราย โครงการที่่�จะก่่อให้้เกิิดผลลััพธ์์ในการพััฒนา การท่่องเที่่�ยวอย่่างมีีประสิิทธิิภาพด้้วย ความร่่วมมืืออย่า่ งบููรณาการ 122

1 หน่วยงานท่ีเกี่ยวข้องในการขับเคลื่อนการพัฒนาการท่องเท่ียวของ ประเทศไทยทงั้ ในระดบั นโยบาย พื้นท่ี และชุมชน การขบั เคลื่อนแผนพฒั นาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) ไปสกู่ ารปฏบิ ตั อิ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ และมีการบูรณาการความร่วมมือสอดคล้องกันตั้งแต่ระดับนโยบายจนถึงระดับปฏิบัติการควรมีหน่วยงานและบทบาท ทเ่ี กยี่ วขอ้ งในการประสานแผนพัฒนาการทอ่ งเที่ยวแห่งชาติฉบับนสี้ ูก่ ารปฏิบัติ ดงั น้ี คณะรฐั มนตรี แผนงาน ้ืพนฐาน ดานการส ราง ความสามารถในการแ ขง ัขน ระดับ คณะกรรมการนโยบายการทองเทยี่ วแหง ชาติ คณะอนกุ รรมการภายใตคณะกรรมการ นโยบายการทองเท่ยี วแหง ชาติ นโยบาย (ท.ท.ช.) กระทรวงการทอ งเที่ยวและกีฬา สป.กก., กทท., ททท., ยุทธศาสตร ท่ี 1 ยุทธศาสตร ที่ 2 สป.กก., กทท., ททท., แผนงาน ุยทธศาสต รเ ื่พอส ันบส ุนน อพท., สํานักงาน บช.ทท., อพท., คค.,มท., ดานการส รางความสามารถในการแ ขง ัขน คณะกรรมการกฤษฏีกา, เสรมิ สรางความเขมแข็ง พฒั นาปจ จัยพื้นฐานของ รง., อว., ดส., DEPA สนข., DEPA และภูมิคุมกันของ อุตสาหกรรมการทอ งเที่ยว สป.กก., กทท., ททท., อพท., คค., มท., ทส., อตุ สาหกรรม ใหม คี ุณภาพสูง กษ., วธ., DEPA, สสปน. การทองเทยี่ วไทย แผนพัฒนาฯ ฉบบั ท่ี 3 สป.กก., กทท., ททท., ยุทธศาสตร ท่ี 3 ยทุ ธศาสตร ท่ี 4 กกท., อพท., คค., มท., ยกระดบั ประสบการณ สง เสรมิ การพัฒนา ทส., กษ., วธ., สสปน. ดา นการทอ งเทยี่ ว การทองเทีย่ วอยา งยง่ั ยืน ระดบั คณะกรรมการบริหารงานกลุมจงั หวัด คณะกรรมการพฒั นา กระทรวง/หนวยงานท่ีเกีย่ วของ สวน แผนงาน ูบรณาการ พ้ืนท่ี คณะกรรมการบรหิ ารงานจงั หวดั แบบบรู ณาการ การทองเทย่ี วแตละเขต ระดบั ภูมภิ าค ระดบั จังหวดั ภูมภิ าค ส รางรายไ ดจากการ ทองเ ี่ทยว องคก รปกครองสว นทอ งถนิ่ สมาคม/สมาพนั ธธ รุ กจิ ทอ งเทย่ี ว เอกชน/สถาบนั การศกึ ษา สว น ทอ งถิ่น/ สภาอตุ สาหกรรมทอ งเทยี่ วแหง ประเทศไทย องคก รระหวา งประเทศดา นการทอ งเทย่ี ว เอกชน ระดับ เครือขา ยภาคประชาชน/ชุมชน ชุมชน รูปที่ 4-1 : หนว่ ยงานและบทบาทที่เกย่ี วข้องในการประสานแผนฯ ส่กู ารปฏบิ ตั ิ 123

แผนพฒั นาการท่องเทยี่ วแหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) 1.1 ระดับนโยบาย คณะกรรมการนโยบายการท่่องเที่�่ยวแห่่งชาติิ (ท.ท.ช.) เป็็นหน่่วยงานหลัักในการพิิจารณากำำ�หนดนโยบายและ ยุุทธศาสตร์์การบริิหารและพััฒนาการท่่องเที่่�ยว รวมทั้้�งให้้ความเห็็นและกำำ�กัับดููแลนโยบายที่�่เกี่�่ยวข้้องกัับการพััฒนา การท่่องเที่่�ยวของประเทศไทย เพื่�่อเสนอต่่อคณะรััฐมนตรีีเพื่�่อพิิจารณา โดยกระทรวงการท่่องเที่่�ยวและกีีฬาในฐานะ เลขานุุการคณะกรรมการนโยบายการท่่องเที่่�ยวแห่่งชาติิ ทำำ�หน้้าที่�่ในการนำ�ำ นโยบายและข้้อสั่่�งการในระดัับนโยบาย แจ้ง้ ประสานไปยังั หน่ว่ ยงานต่า่ ง ๆ ที่เ่� กี่ย่� วข้อ้ ง รวมทั้้ง� ติดิ ตามและประเมินิ ผลการดำ�ำ เนินิ งานตามแผนและนำำ�เสนอข้อ้ คิดิ เห็น็ และปัญั หาอุปุ สรรคของหน่ว่ ยงานต่า่ ง ๆ ต่อ่ คณะกรรมการนโยบายการท่อ่ งเที่ย�่ วแห่ง่ ชาติ ิ ทั้้ง� นี้้ � สำำ�นักั งานปลัดั กระทรวง การท่่องเที่่�ยวและกีีฬา กรมการท่่องเที่�่ยว การท่่องเที่�่ยวแห่่งประเทศไทย และองค์์การบริิหารการพััฒนาพื้้�นที่�่ พิิเศษเพื่่�อการท่่องเที่�่ยวอย่่างยั่�งยืืน (องค์์การมหาชน) พิิจารณาปรัับปรุุงนโยบายยุุทธศาสตร์์ แผนปฏิิบััติิการ และแผนงาน/โครงการในความรัับผิิดชอบให้้สอดรัับกัับเจตนารมณ์์ของแผนพััฒนาการท่่องเที่�่ยวแห่่งชาติิ ฉบัับที่่� 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) นอกจากนั้้น� การขับั เคลื่อ่� นแผนพัฒั นาการท่อ่ งเที่ย�่ วแห่ง่ ชาติฉิ บับั นี้้ย� ังั จำ�ำ เป็น็ ต้อ้ งได้ร้ ับั ความร่ว่ มมืือ จากหน่่วยงานที่่�เกี่�่ยวข้้องต่่าง ๆ ในการขัับเคลื่่อ� นการดำ�ำ เนินิ งานในแต่ล่ ะยุุทธศาสตร์์ ประกอบด้้วย ยุทธศาสตรท์ ี่ 1 เสริมสร้างความเข้มแข็งและภูมิคุ้มกันของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวไทย เช่น ส�ำนักงานปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา กรมการท่องเที่ยว การท่องเที่ยว แหง่ ประเทศไทย องคก์ ารบรหิ ารการพฒั นาพน้ื ที่พเิ ศษเพื่อการทอ่ งเที่ยวอยา่ งยง่ั ยนื (องค์การมหาชน) ส�ำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา ส�ำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจ และดจิ ิทลั ส�ำนกั งานนวัตกรรมแห่งชาติ ยทุ ธศาสตร์ที่ 2 พฒั นาปจั จยั พนื้ ฐานของอตุ สาหกรรมการทอ่ งเที่ยวใหม้ คี ณุ ภาพสงู เชน่ ส�ำนกั งานปลดั กระทรวงการทอ่ งเที่ยวและกฬี า กรมการทอ่ งเที่ยว การทอ่ งเที่ยวแหง่ ประเทศไทย กองบญั ชาการต�ำรวจทอ่ งเที่ยว องคก์ ารบรหิ ารการพฒั นาพน้ื ที่พเิ ศษเพื่อการทอ่ งเที่ยว อยา่ งยง่ั ยนื (องคก์ ารมหาชน) กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงแรงงาน กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม กระทรวงดิจิทัลเพื่อ เศรษฐกจิ และสงั คม ส�ำนกั งานสง่ เสรมิ เศรษฐกจิ ดจิ ทิ ลั ยุทธศาสตรท์ ี่ 3 ยกระดบั ประสบการณด์ า้ นการทอ่ งเที่ยว เชน่ ส�ำนกั งานปลดั กระทรวงการทอ่ งเที่ยว และกฬี า กรมการทอ่ งเที่ยว การทอ่ งเที่ยวแหง่ ประเทศไทย การกฬี าแหง่ ประเทศไทย องค์การบริหารการพัฒนาพ้ืนที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การ มหาชน) กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละ สิ่งแวดล้อม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงวฒั นธรรม ส�ำนักงานส่งเสริม การจดั ประชุมและนทิ รรศการ (องคก์ ารมหาชน) 124

ยุทธศาสตรท์ ่ี 4 ส่่งเสริิมการพััฒนาการท่่องเที่�่ยวอย่่างยั่�งยืืน เช่่น สำ�ำ นัักงานปลััดกระทรวง การท่อ่ งเที่ย่� วและกีีฬา กรมการท่อ่ งเที่ย่� ว การท่อ่ งเที่ย�่ วแห่ง่ ประเทศไทย องค์ก์ าร บริหารการพัฒนาพ้ืนที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงวฒั นธรรม ส�ำนกั งานสง่ เสรมิ เศรษฐกจิ ดจิ ทิ ลั ส�ำนกั งานสง่ เสรมิ การจดั ประชมุ และนทิ รรศการ (องคก์ ารมหาชน) องคก์ ารบรหิ าร จดั การกา๊ ซเรือนกระจก (องคก์ ารมหาชน) การพัฒั นา ทั้้ง� นี้้� หน่ว่ ยงานหลักั ในแต่ล่ ะยุทุ ธศาสตร์จ์ ะทำ�ำ หน้า้ ที่ป่� ระสานความร่ว่ มมืือ การท่่องเที่่�ยว กัับหน่่วยงานสนัับสนุุนต่่าง ๆ ในระดัับปฏิิบััติิการและเป็็นผู้�สนัับสนุุน ในระดับั จัังหวััด การพฒั นาในระดบั พน้ื ที่ โดยมกี ารก�ำหนดบทบาทในการพฒั นาและแนวทาง กลุ่่�มจังั หวััด และ ขบั เคลื่อนแผนงาน/โครงการตามในแผนพฒั นาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาตฉิ บบั นี้ เขตพััฒนาพิิเศษ ท้ังการส่งเสริม สนับสนุน และอ�ำนวยความสะดวกการด�ำเนินงานอย่าง ทั้้�ง 15 เขต มีีประสิิทธิิภาพ ตลอดจนการเผยแพร่่ผลการดำ�ำ เนิินงานให้้สาธารณชน เพื่่�อสนัับสนุุน ทราบเป็็นระยะ ๆ อย่่างสม่ำ��ำ เสมอ การเติิบโต นอกจากนี้ แผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติฉบับที่ 3 (พ.ศ. ในภาพรวมได้้ 2566 – 2570) จะเป็็นกรอบแนวทางการพััฒนาการท่่องเที่�่ยวสำ�ำ หรัับแผน ปฏิิบััติิการพััฒนาการท่่องเที่่�ยวทั้้�ง 15 เขต แผนพััฒนาจัังหวััดและแผน พััฒนากลุ่�มจัังหวััดแบบบููรณาการในด้้านการพััฒนาการท่อ่ งเที่่�ยว เนื่่�องจาก แผนพััฒนาการท่่องเที่�่ยวแห่่งชาติิเป็็นแผนที่่�กำ�ำ หนดทิิศทางการพััฒนา การท่่องเที่�่ยวในภาพรวม ซึ่�่งสามารถวางแนวทางการพััฒนาการท่่องเที่่�ยว ในระดับั จัังหวัดั กลุ่�มจัังหวััด และเขตพััฒนาพิเิ ศษทั้้�ง 15 เขต เพื่่�อสนัับสนุุน การเติิบโตในภาพรวมได้้ อีีกทั้้�งแผนพััฒนาการท่่องเที่�่ยวแห่่งชาติิฉบัับนี้้� ยัังเป็็นกรอบแนวทางสำ�ำ คััญสำำ�หรัับการพััฒนาการท่่องเที่่�ยวรููปแบบต่่าง ๆ ที่ม�่ ีีศักั ยภาพสููง เช่น่ การท่่องเที่่ย� วเชิิงสุขุ ภาพ ความงาม และแพทย์์แผนไทย การท่่องเที่�่ยวเชิิงธุุรกิิจ การท่่องเที่่�ยวสำำ�ราญทางน้ำ��ำ การท่่องเที่�่ยวเชิิงกีีฬา การท่อ่ งเที่ย�่ วอย่า่ งมีีความรับั ผิดิ ชอบเป็น็ ต้น้ โดยแผนพัฒั นาการท่อ่ งเที่ย�่ วแห่ง่ ชาติิ เป็็นการวางแผนการพััฒนาการท่่องเที่�่ยวแบบองค์์รวม ซึ่่�งจะเป็็นพื้้�นฐานที่่� มั่น� คงเพื่อ่� การพัฒั นาการท่อ่ งเที่ย่� วรายยุทุ ธศาสตร์แ์ ละแต่ล่ ะรููปแบบ กระทรวง การทอ่ งเที่ยวและกฬี าในฐานะเลขานกุ ารคณะกรรมการนโยบายการทอ่ งเที่ยว แห่่งชาติิจึึงมีีหน้้าที่�่ในการประชาสััมพัันธ์์ เผยแพร่่ และสร้้างความเข้้าใจ ในสาระสำ�ำ คััญของแผนพััฒนาการท่่องเที่่�ยวแห่่งชาติิแก่่หน่่วยงานทั้้�งใน ส่่วนกลาง ระดัับพื้้�นที่่�รายกลุ่�มจัังหวััด และรายเขตพััฒนา รวมทั้้�งให้้ การสนัับสนุนุ ในการพัฒั นาตามหน้้าที่�่และความรัับผิดิ ชอบ 125

แผนพฒั นาการทอ่ งเทยี่ วแห่งชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) 1.2 ระดับพื้นท่ี ประกอบดว้ ย คณะกรรมการพัฒนาการทอ่ งเที่ยวประจ�ำเขตพัฒนาการทอ่ งเที่ยวแตล่ ะเขต คณะกรรมการบริหาร งานจังหวัดแบบบูรณาการ และคณะกรรมการบริหารงานกลุ่มจังหวัดแบบบูรณาการ รวมทั้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องท้ัง ภาครฐั และภาคเอกชนที่มีภารกิจเกยี่ วกบั การพฒั นาการท่องเที่ยว เช่น ส�ำนกั งานภาครัฐและรัฐวสิ าหกิจประจ�ำภูมิภาค และจงั หวดั สภาอตุ สาหกรรมทอ่ งเที่ยวแหง่ ประเทศไทย สมาคมธรุ กจิ การทอ่ งเที่ยว สถาบนั การศกึ ษา องค์กรระหวา่ ง ประเทศด้านการทอ่ งเที่ยว รวมทัง้ องค์กรปกครองสว่ นท้องถิน่ ทุกระดบั ซ่งึ เปน็ ผู้รับนโยบายจากคณะกรรมการนโยบาย การท่องเที่ยวแห่งชาติและคณะรัฐมนตรี หรือเป็นผู้รับนโยบายจากคณะกรรมการนโยบายที่เกี่ยวข้องไปปฏิบัติให้ สอดคลอ้ งและเชื่อมโยงกบั แผนพฒั นาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) โดยแบง่ ออกเปน็ 3 สว่ น ดงั นี้ 1) ส่่วนภููมิิภาค กระทรวงการท่่องเที่�่ยวและกีีฬา พิิจารณารายละเอีียดแผนกระจายภารกิิจและความรัับผิิดชอบ ในการดำ�ำ เนินิ การตามแผนไปสู่่�เขตพัฒั นาพิิเศษ กลุ่�มจังั หวัดั และจังั หวััด โดยในส่่วนราชการระดัับจังั หวัดั /กลุ่�ม จัังหวััดมีีสำำ�นัักงานการท่่องเที่่�ยวและกีีฬาจัังหวััดแต่่ละจัังหวััดในฐานะบริิหารราชการส่่วนภููมิิภาคเป็็นหน่่วยงาน ประสานหลัักระหว่่างคณะกรรมการพััฒนาการท่่องเที่�่ยวประจำ�ำ เขตพััฒนาการท่่องเที่่�ยว สำ�ำ นัักบริิหารราชการ กลุ่�มจัังหวััด ซึ่�่งมีีหน้้าที่�่จััดทำ�ำ แผนปฏิิบััติิการพััฒนาการท่่องเที่่�ยวในพื้้�นที่่�จัังหวััด/เขตพััฒนาการท่่องเที่�่ยว ส่ว่ นการพัฒั นาในระดับั จังั หวัดั สำำ�นักั งานการท่อ่ งเที่ย�่ วและกีีฬาจังั หวัดั แต่ล่ ะจังั หวัดั มีีหน้า้ ที่ส่� นับั สนุนุ การวางแผน และดำำ�เนินิ งานของคณะกรรมการบริหิ ารงานจังั หวัดั และคณะกรรมการบริหิ ารงานกลุ่�มจังั หวัดั แบบบููรณาการที่ม�่ ีี ความเกี่ย่� วข้อ้ งกับั การพัฒั นาการท่อ่ งเที่ย�่ ว รวมถึงึ ต้อ้ งมีีการส่ง่ เสริมิ ความร่ว่ มมืือจากทุกุ ภาคส่ว่ นเพื่อ�่ ดำำ�เนินิ การ วางแผนและพััฒนาการท่่องเที่่ย� วในระดัับภููมิิภาค 2) ส่วนท้องถ่ิน กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาประสานงานกับหน่วยงานท้องถิ่นที่เกี่ยวข้องในการพัฒนา การทอ่ งเที่ยว เชน่ ส�ำนกั งานสว่ นราชการระดบั จงั หวดั หอการคา้ จงั หวดั สภาอตุ สาหกรรมจงั หวดั องคก์ ารบรหิ าร ส่วนจังหวัด เพื่อให้มีการน�ำหลักการและแนวทางการพัฒนาตามยุทธศาสตร์ภายใต้แผนพัฒนาการท่องเที่ยว แห่งชาติ ให้ทุกองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินท่ัวทุกภูมิภาครับทราบและน�ำไปก�ำหนดเป็นยุทธศาสตร์หรือ แผนปฏิบัตกิ ารการพฒั นาการทอ่ งเที่ยวในพ้ืนที่ที่รบั ผดิ ชอบ 3) ส่วนการด�ำเนินงานของภาคเอกชน ภาคธุรกิจเอกชนมีส่วนร่วมในการก�ำหนดนโยบายในทุกระดับ เพื่อให้ การด�ำเนินงานด้านการท่องเที่ยวมีความรับผิดชอบต่อสังคม ชุมชน และผู้รับบริการ โดยผลของการพัฒนา ต้้องไม่่ส่่งผลกระทบเชิิงลบต่่อทรััพยากรธรรมชาติิ สิ่่�งแวดล้้อม และศิิลปวััฒนธรรม มีีการจััดการที่่�โปร่่งใส เป็น็ ธรรมในการประกอบธุรุ กิจิ และเข้า้ มามีีบทบาทร่ว่ มในการจัดั บริกิ ารสังั คมและกิจิ กรรมสร้า้ งสรรค์อ์ ื่น่� ๆ โดย สำำ�นัักงานการท่่องเที่่�ยวและกีีฬาจัังหวััดแต่่ละจัังหวััดมีีหน้้าที่�่ให้้คำำ�ปรึึกษาและสนัับสนุุนการดำ�ำ เนิินงานของภาค ธุุรกิจิ เอกชนในพื้้�นที่่� 1.3 ระดบั ชุมชน หมายถึง กลุม่ /องค์กร หรือเครือขา่ ยองค์กร เช่น กลุ่มสหกรณ์หรือวิสาหกจิ ชุมชน เป็นตน้ ซงึ่ ไดร้ ับการสนบั สนุน ให้เขา้ มามสี ว่ นรว่ มในการพัฒนาการท่องเที่ยวของประเทศในบรบิ ทที่เหมาะสม 126

2 กลไกการขับเคล่อื นแผนสูก่ ารปฏิบัติ แผนผังความสัมพันธ์ระหว่างหน่วยงานที่มีส่วนในการขับเคลื่อนแผนพัฒนาการท่องเท่ียว แหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 3 คณะกรรมการนโยบายการทองเที่ยวแหง ชาติ ท.ท.ช. 2 นาํ เสนอผลการหารือรว มกบั 6 ใหขอคิดเห็น/ขอเสนอแนะ/ 1 2 หนว ยงานที่เกย่ี วของ มอบนโยบาย ใหข อ คดิ เหน็ / ใหข อคดิ เหน็ /ขอเสนอแนะ/ 3 รายงานผลการติดตาม 5 รายงานผลการประเมินความสําเรจ็ ขอ เสนอแนะ/ มอบนโยบาย และประเมนิ ผล ของการดาํ เนนิ งานตามแผนปฏบิ ัติการฯ มอบนโยบาย 1 กระทรวงการทองเทีย่ วและกฬี า จัดประชมุ แสดงสถานะความคืบหนา 2 ประเมนิ ผลความคืบหนา / รว มกนั การดําเนินโครงการ/ 3 ความสําเรจ็ ของ การบรรลุเปา หมายตัวชวี้ ัด การดําเนินโครงการ ระบบ Dashboard 3 นาํ สงขอ มลู 1 รายงานผลการประเมิน จดั ประชุมรว มกันเพื่อ ผลความคืบหนา ทบทวนและปรบั ปรุง การดําเนนิ โครงการ 4 ความคืบหนา /ความสําเร็จ แผนปฏบิ ัตกิ ารฯ ของการดาํ เนนิ โครงการ 4 หนว ยงานท่ีรบั ผดิ ชอบโครงการดาํ เนนิ งาน หนวยงานที่ 1 หนว ยงานที่ 3 หนวยงานที่ 5 รว มกันกําหนด หนวยงานที่ 2 หนวยงานที่ 4 หนวยงานที่ 6 Mandate หรอื Share KPIs 1 2 1 2 เสนอขอ จัดสรร เสนอขอ จดั สรร งบประมาณ งบประมาณ งบประมาณ งบประมาณ งบประมาณบูรณาการ กองทนุ เพ่อื สงเสรมิ สํานกั งบประมาณ การทองเท่ียวไทย งบประมาณรายจา ย กองทนุ พัฒนาดจิ ทิ ัล ประจาํ หนว ยงาน เพ่ือเศรษฐกิจ สาํ นักงบประมาณ และสังคม กลไกยอยท่ี 1 การสรางความเขา ใจและการกําหนดการดาํ เนนิ งาน และ กลไกยอ ยที่ 2 การขบั เคลอื่ นแนวทางการดําเนนิ งานเชิงบรู ณาการ กลไกยอยที่ 3 การหาทรพั ยากรและงบประมาณเพื่อการปฏิบตั ิ กลไกยอ ยที่ 4 การติดตามและประเมินผล กลไกยอยที่ 5 การทบทวนและปรับปรงุ แผนฯ แนวทางเพิ่มเตมิ (Optional) รูปที่ 4-2 : แผนผงั ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งหนว่ ยงานที่มีสว่ นในการขบั เคลื่อนแผนพฒั นาการท่องเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบับที่ 3 127

แผนพฒั นาการท่องเท่ียวแห่งชาติ ฉบบั ท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) การขับเคลื่อนแผนพฒั นาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ฉบบั ที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) สู่การปฏบิ ตั ิให้ประสบความส�ำเร็จ จ�ำเป็นต้องเร่ิมต้นด้วยการสร้างความเข้าใจให้กับทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องกับแผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติฉบับนี้ จากนนั้ บูรณาการความรว่ มมือจากหนว่ ยงานทุกภาคสว่ นอยา่ งนอ้ ย 2 หนว่ ยงาน โดยให้เข้ามามีส่วนร่วมในการก�ำหนด แนวทางการด�ำเนินงานของโครงการที่จะเกิดขึ้น รวมท้ังก�ำหนดเป้าหมายและตัวชี้วัดโครงการร่วมกัน (Shared KPI) เพื่อตอบโจทยเ์ ปา้ หมายและตวั ชวี้ ดั ในแตล่ ะยทุ ธศาสตรต์ ามแผนพฒั นาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาตขิ องประเทศไทย โดยจะสง่ ผล ใหท้ กุ ฝา่ ยเหน็ พอ้ งตอ้ งกนั และน�ำแนวทางการด�ำเนนิ งานดงั กลา่ ว ไปก�ำหนดเปน็ เปา้ หมายหลกั (Mandate) หรือตวั ชว้ี ดั หลกั (KPIs) ของหนว่ ยงานตนอนั เปน็ การขบั เคลื่อนแนวทางการด�ำเนนิ งานเชงิ บรู ณาการอยา่ งแทจ้ รงิ ที่ชว่ ยลดความทบั ซอ้ น และเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพในการใช้งานทรพั ยากรของภาครฐั ทงั้ ด้านบคุ ลากร ปจั จัยสนบั สนนุ และงบประมาณแผ่นดิน ทั้้�งนี้้� การขัับเคลื่�่อนแผนสู่�่การปฏิิบััติิให้้ประสบความสำำ�เร็็จได้้นั้้�น จำ�ำ เป็็นที่่�หน่่วยงานผู้�ปฏิิบััติิงานต้้องได้้รัับ การจัดั สรรงบประมาณและทรัพั ยากรที่เ่� พีียงพอ และเหมาะสมสำำ�หรับั การปฏิบิ ัตั ิงิ านต่า่ ง ๆ ขณะเดีียวกันั เมื่อ�่ เริ่ม� ดำ�ำ เนินิ โครงการพัฒั นาต่า่ ง ๆ ไปในระยะหนึ่ง�่ แล้ว้ จำำ�เป็น็ ต้อ้ งมีีการติดิ ตามและประเมินิ ผลอย่า่ งสม่ำ��ำ เสมอตามกลไกที่ก�่ ำำ�หนดขึ้น� ซึ่่�งแบ่่งบทบาทหน้้าที่่�ของทุุกภาคส่่วนไว้้อย่่างชััดเจน เพื่่�อให้้สามารถสรุุปสถานะและความคืืบหน้้าของการดำำ�เนิินงาน และรายงานต่่อคณะกรรมการที่�่เกี่่�ยวข้้อง และยัังสามารถใช้้เป็็นข้้อมููลประกอบการทบทวนแผนพััฒนาการท่่องเที่่�ยว แห่ง่ ชาติฉิ บับั นี้้� ให้ส้ อดรับั กับั สถานการณ์์ และบริบิ ทที่เ่� ปลี่ย�่ นแปลงไปในขณะนั้้น� ซึ่ง�่ หากไม่ไ่ ด้ม้ ีีการทบทวนและปรับั ปรุงุ แนวทางการดำ�ำ เนินิ งานและค่า่ เป้า้ หมายของตัวั ชี้ว� ัดั ต่า่ ง ๆ ให้เ้ ป็น็ พลวัตั อาจส่ง่ ผลกระทบต่อ่ การดำ�ำ เนินิ งานตามโครงการ ในแผนพััฒนาการท่่องเที่่�ยวแห่่งชาติิที่่�วางกรอบเอาไว้้ได้้ ด้้วยเหตุุนี้้� การขัับเคลื่�่อนแผนพััฒนาการท่่องเที่่�ยวฯ ฉบัับนี้้� ไปสู่การปฏิบัติได้จึงจ�ำเป็นต้องตั้งอยู่บน 5 กลไกย่อยที่จะช่วยให้การขับเคลื่อนเป็นไปได้อย่างเป็นรูปธรรม และบรรลุ เปา้ หมายที่ก�ำหนดไว้ โดยสรุปไดด้ งั ต่อไปนี้ กลไกย่อยที่ 1 1. กระทรวงการท่่องเที่�ยวและกีีฬาจััดประชุุมหารืือร่่วมกัับคณะกรรมการ การสรา้ งความเข้าใจ พััฒนาการท่อ่ งเที่ย่� วประจำำ�เขตพัฒั นาการท่่องเที่�ย่ ว คณะกรรมการบริิหารงาน และการกำ� หนด กลุ่�มจังั หวัดั และจังั หวัดั แบบบููรณาการ และหน่ว่ ยงานอื่น�่ ๆ ที่เ่� กี่ย�่ วข้อ้ งตามแผน การด�ำเนินงาน ปฏิบิ ัตั ิกิ ารภายใต้แ้ ผนพัฒั นาการท่อ่ งเที่ย�่ วแห่ง่ ชาติิ ฉบับั ที่�่ 3 โดยมีีวัตั ถุปุ ระสงค์์ ที่จะเกิดขึน้ ในภาพรวม ดัังนี้้� • เพื่�่อสร้้างความตระหนัักรู้�และความเข้้าใจเกี่�่ยวกัับแผนพััฒนาการท่่อง 128 เที่่�ยวแห่่งชาติิ ฉบัับที่�่ 3 และประชาสััมพัันธ์์โครงการภายใต้้แผนพััฒนา การท่่องเที่่ย� วแห่ง่ ชาติิฉบับั นี้้� • เพื่่�อรัับฟัังความคิิดเห็็น ความต้้องการ รวมถึึงข้้อกัังวลใจที่�่เกิิดขึ้�นจาก หน่ว่ ยงานที่่�เกี่ย�่ วข้้อง • เพื่อ่� ร่ว่ มกันั กำ�ำ หนดภาพรวมการดำำ�เนินิ งานที่จ�่ ะเกิดิ ขึ้น� ภายในปีงี บประมาณ ปััจจุุบันั 2. กระทรวงการท่่องเที่�ยวและกีีฬารายงานผลการประชุุมฯ แก่่คณะกรรมการ นโยบายการท่่องเที่ย�่ วแห่่งชาติิ เพื่่�อรับั ฟัังข้้อคิิดเห็น็ ข้อ้ เสนอแนะ หรืือรับั มอบ นโยบายอื่่�น ๆ เพื่่�อนำำ�ไปดำำ�เนิินการปรัับปรุุงแก้้ไข หรืือพััฒนาการดำ�ำ เนิินงาน ตามโครงการภายใต้้แผนพััฒนาการท่อ่ งเที่ย่� วแห่่งชาติิฉบัับนี้้�ต่อ่ ไป

กลไกย่อยท่ี 2 1. กระทรวงการท่อ่ งเที่�ยวและกีฬี าจัดั ประชุมุ หารืือร่ว่ มกับั หน่ว่ ยงานที่่�มีอี ำ�ำ นาจ การขบั เคลอื่ นแนวทาง หน้้าที่�เกี่�ยวข้้องกัับการพััฒนาการท่่องเที่�ยว และหน่่วยงานที่่�รัับผิิดชอบ การดำ� เนนิ งานเชงิ บรู ณาการ โครงการดำำ�เนินิ งานตามแผนพัฒั นาการท่อ่ งเที่ย่� วแห่ง่ ชาติ ิ ทั้้ง� ระดับั ภููมิภิ าค และ ระดัับท้้องถิ่�น เช่น่ กรมการท่่องเที่�ย่ ว การท่อ่ งเที่�ย่ วแห่ง่ ประเทศไทย สำำ�นักั งาน การท่อ่ งเที่ย่� วและกีีฬาจังั หวัดั สำ�ำ นักั บริหิ ารราชการส่ว่ นจังั หวัดั องค์ก์ ารบริหิ าร ส่่วนจัังหวััด ตััวแทนองค์์กรปกครองส่่วนท้้องถิ่ �นทั่่�วทุุกภููมิิภาค ตััวแทนภาค ประชาชน และภาคเอกชน เป็น็ ต้น้ เพื่�่อกำ�ำ หนดเจ้้าภาพหลัักในแต่่ละแนวทาง การดำ�ำ เนิินงานที่�จ่ ะเกิิดขึ้น� 2. หน่่วยงานที่่�มีีอำ�ำ นาจหน้้าที่�ในการพััฒนาการท่่องเที่�ยวไทย และหน่่วยงาน ที่่�รัับผิิดชอบโครงการดำ�ำ เนิินงานตามแผนพััฒนาการท่่องเที่�ยวแห่่งชาติิ อย่่างน้้อย 2 หน่่วยงาน บููรณาการการดำำ�เนิินงานร่่วมกัันด้้วยการกำ�ำ หนด เป้า้ หมายและตัวั ชี้ว� ัดั โครงการร่ว่ มกันั (Shared KPI) จากนั้้น� ตกลงเห็น็ พ้อ้ งและ นำ�ำ แนวทางการดำ�ำ เนิินงานดัังกล่่าว ไปกำำ�หนดเป็็นเป้้าหมายหลััก (Mandate) หรืือตััวชี้ว� ััดหลักั (KPIs) ของหน่่วยงานตนทั้้�งระดับั ภููมิิภาค ท้อ้ งถิ่น� และชุุมชน กลไกย่อยที่ 3 การปฏิิบััติิตามโครงการภายใต้้แผนพััฒนาการท่่องเที่่�ยวแห่่งชาติิ ฉบัับที่่� 3 การหาทรัพยากร ให้้สำำ�เร็็จลุลุ ่่วงอย่่างมีีประสิิทธิิภาพ หน่่วยงานที่่�รัับผิิดชอบจำำ�เป็็นอย่่างยิ่�งที่่�จะต้้อง และงบประมาณ ได้้รัับการจััดสรรทรััพยากรและงบประมาณเพื่่�อการปฏิิบััติิอย่่างเพีียงพอและ เพ่อื การปฏิบัติ เหมาะสม โดยข้้อเสนอแนะเกี่ย่� วกับั กระบวนการจัดั สรรทรัพั ยากรและงบประมาณ ที่่�จะกล่่าวถึึงมีีวััตถุุประสงค์์คืือ 1) เพื่�่อให้้การจััดสรรทรััพยากรและงบประมาณ ด้้านการส่่งเสริิมการท่่องเที่่�ยวมีีประสิิทธิิภาพ เป็็นระบบระเบีียบ รวดเร็็ว และ ตรวจสอบได้้ 2) เพื่อ�่ ให้้เกิิดการส่ง่ เสริมิ และพัฒั นาการท่่องเที่�่ยวอย่่างแท้้จริิง และ เพิ่่ม� ขีีดความสามารถในการแข่ง่ ขันั ให้อ้ ุตุ สาหกรรมท่อ่ งเที่ย�่ วไทย ทั้้ง� นี้้ข� ้อ้ เสนอแนะ กระบวนการจััดสรรทรััพยากรและงบประมาณด้้านการพััฒนาการท่่องเที่�่ยว มีีรายละเอีียด ดัังนี้้� 1. หน่่วยงานที่่�รัับผิิดชอบโครงการดำำ�เนิินงานตามแผนพััฒนาการท่่องเที่�ยว แห่่งชาติิ ฉบับั ที่� 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) ต้้องจััดทำ�ำ แผนการดำ�ำ เนินิ โครงการ และคำ�ำ ของบประมาณ เพื่�่อยื่่�นคำำ�ขอกัับหน่่วยงานบริิหารแหล่่งงบประมาณ เพื่่�อการส่่งเสริิมและพััฒนาท่่องเที่่�ยว เช่่น สำ�ำ นัักงานกองทุุนเพื่่�อส่่งเสริิม การท่่องเที่่�ยวไทย สำ�ำ นัักงบประมาณ กองทุุนพััฒนาดิิจิิทััลเพื่�่อเศรษฐกิิจและ สัังคมของสำ�ำ นัักงานคณะกรรมการดิิจิิทััลเพื่่�อเศรษฐกิิจและสัังคมแห่่งชาติิ เป็็นต้้น เพื่่�อให้้การขัับเคลื่่�อนการดำำ�เนิินนโยบายส่่งเสริิมการท่่องเที่่�ยวไทย ให้้บรรลุุวััตถุุประสงค์์ เป็็นไปอย่่างมีีประสิิทธิิภาพ รวดเร็็ว และตอบสนอง นโยบายได้้ทัันท่่วงทีี โดยตามอำ�ำ นาจหน้้าที่�่ของสำำ�นัักงานกองทุุนเพื่่�อส่่งเสริิม การท่่องเที่่�ยวไทยภายใต้้พระราชบััญญััติินโยบายการท่่องเที่�่ยวแห่่งชาติิ พ.ศ. 2551 และที่่�แก้้ไขเพิ่่�มเติิม ตั้้�งแต่่สนัับสนุุนเงิินอุุดหนุุนหรืือเงิินให้้กู้�ยื ม 129

แผนพัฒนาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบับท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) กลไกย่อยที่ 4 แก่่หน่่วยงานของรััฐเพื่�่อนำ�ำ ไปใช้้ดำ�ำ เนิินงานตามนโยบายหรืือแผนพััฒนา การติดตามและประเมนิ ผล การท่อ่ งเที่ย�่ วแห่ง่ ชาติิ รวมทั้้ง� แผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารพัฒั นาการท่อ่ งเที่ย่� ว และสนับั สนุนุ 130 ค่่าใช้้จ่่ายในการช่่วยเหลืือหรืือสนัับสนุุนการท่่องเที่�่ยว รวมทั้้�งเพื่�่อสนัับสนุุน การศึึกษาวิจิ ัยั การฝึกึ อบรม การประชุมุ การประชาสัมั พันั ธ์์ และการเผยแพร่ข่ ้อ้ มููล 2. หน่่วยงานบริหิ ารแหล่่งงบประมาณเพื่�อ่ การท่่องเที่�ยว เช่น่ สำ�ำ นัักงานกองทุนุ เพื่�่อส่่งเสริิมการท่่องเที่่�ยวไทย สำำ�นัักงบประมาณ กองทุุนพััฒนาดิิจิิทััลเพื่�่อ เศรษฐกิจิ และสังั คมของสำำ�นักั งานคณะกรรมการดิจิ ิทิ ัลั เพื่อ�่ เศรษฐกิจิ และสังั คม แห่่งชาติิ เป็น็ ต้น้ ต้อ้ งจัดั ทำ�ำ แผนการจััดสรรงบประมาณอย่า่ งละเอีียด รอบคอบ และคำำ�นึึงถึงึ ความคุ้�มค่า่ ในการพัฒั นาการท่อ่ งเที่ย�่ ว เพื่อ�่ สนับั สนุนุ การขับั เคลื่อ�่ น แผนพััฒนาการท่่องเที่�่ยวแห่่งชาติิ หรืือแผนปฏิิบััติิการพััฒนาการท่่องเที่่�ยวสู่�่ การปฏิิบััติิที่�่มีีประสิิทธิิภาพ อย่า่ งไรก็ต็ าม เพื่อ่� ความเป็น็ ธรรมและโปร่ง่ ใส หน่ว่ ยงานบริหิ ารแหล่ง่ งบประมาณ เพื่่�อการท่่องเที่�่ยวข้้างต้้นจึึงจำ�ำ เป็็นต้้องมีีกลุ่�มตรวจสอบภายใน เพื่�่อทำำ�หน้้าที่�่หลััก ในการดำำ�เนิินการตรวจสอบการดำ�ำ เนิินงานภายในของกองทุุนภายใต้้มาตรฐาน การตรวจสอบและจริยิ ธรรมการปฏิบิ ัตั ิงิ านตรวจสอบภายในของส่ว่ นราชการ ดังั นั้้น� การจััดสรรทรััพยากรและงบประมาณเพื่�่อการส่่งเสริิมการท่่องเที่�่ยวตามขั้ �นตอน ข้า้ งต้น้ จึึงจะก่อ่ ให้้เกิดิ ประสิิทธิิภาพเพื่่อ� การท่อ่ งเที่�ย่ วได้้อย่า่ งแท้้จริงิ เมื่อ�่ เริ่ม� ดำำ�เนินิ โครงการพัฒั นาการท่อ่ งเที่ย�่ วไปในระยะหนึ่ง่� แล้ว้ จำ�ำ เป็น็ จะต้อ้ ง มีีการติิดตามความก้้าวหน้้าของการดำ�ำ เนิินงานอยู่�่เป็็นระยะอย่่างสม่ำ�ำ� เสมอ เพื่่�อให้้ทราบความก้้าวหน้้า และสามารถประเมิินปััญหาหรืืออุุปสรรคที่่�อาจเกิิดขึ้�น ระหว่า่ งการดำำ�เนินิ การ และตระเตรีียมแผนสำำ�หรับั การดำ�ำ เนินิ งานในอนาคตต่อ่ ไปได้้ นอกจากนี้้� จำ�ำ เป็็นต้้องมีีการประเมิินผลความสำำ�เร็็จให้้สอดคล้้องไปกัับระยะเวลา ของโครงการ เมื่อ�่ โครงการแล้้วเสร็็จ เมื่่�อสิ้้น� สุดุ แผนในแต่ล่ ะระยะ และเมื่่�อสิ้้�นสุดุ การดำำ�เนิินงานทั้้�งหมดตามแผนฉบัับนี้้� ภายในปีี พ.ศ. 2570 โดยการติิดตามและ ประเมิินผลทั้้�งรายปีี และแต่่ละระยะจะดำ�ำ เนิินการผ่่านระบบ Dashboard หรืือ รวบรวมข้อ้ มููลเพิ่่ม� เติมิ ผ่า่ นช่อ่ งทางอื่น่� ๆ ที่เ่� หมาะสม เพื่อ่� เป็น็ การอำำ�นวยความสะดวก ให้ก้ ับั หน่ว่ ยงานและเพิ่่ม� ความรวดเร็ว็ ในการติดิ ตามข้อ้ มููล ซึ่ง่� หน่ว่ ยงานที่ร�่ ับั ผิดิ ชอบ โครงการต่่าง ๆ นำำ�ส่่งข้้อมููลผลความคืืบหน้้า/ผลการดำำ�เนิินโครงการเข้้าสู่�่ระบบ Dashboard กลาง จากนั้้น� ระบบจะแสดงสถานะความคืืบหน้า้ การดำ�ำ เนินิ โครงการ/ การบรรลุุเป้้าหมายตััวชี้�วััด ระบบทำ�ำ การประเมิินผลความคืืบหน้้า/ความสำำ�เร็็จ ของการดำ�ำ เนิินโครงการตามระยะเวลาที่่�กำำ�หนด จากนั้้�นรายงานผลการประเมิิน ความคืืบหน้้า/ความสำ�ำ เร็็จของการดำำ�เนิินโครงการผ่่านระบบ Dashboard ให้้ หน่่วยงานต่่าง ๆ สามารถเข้้าถึึงการแสดงผลได้้ เพื่่�อให้้ระบบการติิดตามและ ประเมิินผลเป็็นไปอย่่างมีีประสิิทธิิภาพ กระทรวงการท่่องเที่�่ยวและกีีฬาจึึงจำำ�เป็็น ต้้องปรัับปรุุงและเตรีียมพร้้อมระบบให้้พร้อ้ มรองรัับการใช้ง้ านได้้อย่า่ งครบวงจร

04 กลไกการตดิ ตาม 01 และประเมนิ ผล การเตรยี มการแผนพัฒนาการทองเทย่ี ว ฉบบั ถัดไป การติดตามผลรายป สวนท่ี 1 ดําเนนิ การศกึ ษาบริบทท่ีจะเกดิ ขน้ึ ของการพัฒนา 04 01 สาํ นกั งานปลดั กระทรวงการทอ งเท่ยี วและกฬี า ตดิ ตามการดําเนินโครงกาารตามแผนพฒั นาการทอ งเทย่ี ว การทองเทย่ี ว และจดั ทาํ แผนพฒั นาในระยะถดั ไป แหงชาตฉิ บบั ท่ี 3 โดยติดตามผลเปนรายป เพ่อื กํากับให เม่อื ใกลส้นิ สดุ แผนฉบับปจจบุ ัน การดําเนินงานตาง ๆ เปนไปตามเปาหมาย ตวั ชี้วดั หลัก สว นที่ 2 วางแผนการเตรยี มความพรอ ม (Transition Plan) ตัวช้วี ดั รายยุทธศาสตร และตัวช้ีวัดรายโครงการ และดาํ เนนิ การปรบั ปรุงสําหรบั แผนพัฒนา การทองเท่ียวฉบบั ถดั ไป 03 03 02 02 การทบทวนแผนรายป การประเมนิ ผลในแตระยะ สาํ นกั งานปลัดกระทรวงการทอ งเทีย่ วและกีฬา สํานกั งานปลัดกระทรวงการทองเท่ยี วและกีฬา ประเมนิ ผลความคืบหนา/ความสําเร็จของการดําเนนิ การ รว มกับหนว ยงานทีเ่ กี่ยวของ ทบทวนและปรบั ปรงุ ตามแผนปฏบิ ัตกิ ารฯ แบงออกเปน 2 ระยะ แผนพฒั นาการทองเท่ียวแหง ชาติ ฉบบั ที่ 3 ใหสอดรบั กับบริบท ไดแ ก ระยะ 2 ป และ ระยะ 3 ป เพื่อประเมนิ ความสําเร็จ และสถานการณของโลก และของไทยในปจจุบันท่ีอาจเกิดการเปลี่ยนแปลง ของการดําเนนิ งานตลอดจนปญ หาและอปุ สรรค เพอ่ื จัดทาํ แนวทางแกไ ขทเ่ี หมาะสม ไปจากเดิม โดยทาํ การทบทวนเมื่อสิ้นสดุ การดาํ เนนิ งานแตละป ซง่ึ อาจรวมไปถึงการปรบั ปรุงเปาหมาย ตัวชี้วดั ตลอดจนรายละเอียด และแผนการดําเนนิ งานในแผนพัฒนาการทองเที่ยวแหงชาตฉิ บับน้ีใหเขากบั บรบิ ทปจจุบนั รูปที่ 4-3 : กลไกการติดตามและประเมินผล การติดตามและประเมินผลความก้าวหน้าของการด�ำเนินการตามแผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) เป็น็ การติดิ ตามและประเมินิ ผลสำ�ำ เร็จ็ ในภาพรวม และลึึกลงไปในระดับั ของยุทุ ธศาสตร์์ และโครงการ ภายใต้้ยุทุ ธศาสตร์์ต่า่ ง ๆ ของแผนฉบัับนี้้� โดยมีีกลไกและแนวทางการติดิ ตามและประเมิินผลดัังต่่อไปนี้้� 1) การติดตามผลรายปี ประกอบดว้ ย • การตดิ ตามการด�ำเนนิ งานตามเปา้ หมายและตวั ช้วี ดั หลกั (ภาพรวม) • การติดตามการด�ำเนินงานตามเปา้ หมายและตวั ชว้ี ดั แตล่ ะยุทธศาสตร์ • การติดตามการด�ำเนินงานตามเปา้ หมายและตวั ชี้วัดรายโครงการ 2) การประเมินผลในแตล่ ะระยะ แบง่ ออกเป็น • การประเมิินผลในระยะที่� 1 เป็็นการประเมิินผลความคืืบหน้้าหรืือความก้้าวหน้้าของการดำำ�เนิินการตาม แผนพัฒั นาการท่่องเที่�ย่ วแห่ง่ ชาติิในปีีที่�่ 1 และปีที ี่่� 2 (พ.ศ. 2566 - 2567) โดยประกอบด้้วย • ประเมนิ ผลความคบื หนา้ ของการด�ำเนนิ งานแตล่ ะโครงการที่ก�ำหนดภายในระยะ 2 ปี • ประเมนิ ผลส�ำเรจ็ การด�ำเนนิ งานตามเป้าหมายและตัวชว้ี ัดของแต่ละยทุ ธศาสตร์ • วิเคราะห์ปัญหา อุปสรรค และเสนอแนวทางแกไ้ ข • การประเมิินผลในระยะที่� 2 เป็็นการประเมิินผลความคืืบหน้้าหรืือความก้้าวหน้้าของการดำ�ำ เนิินการตาม แผนพััฒนาการท่่องเที่�่ยวแห่ง่ ชาติิในปีีที่�่ 3 ปีที ี่�่ 4 และปีีที่�่ 5 (พ.ศ. 2567 - 2570) โดยประกอบด้ว้ ย • ประเมนิ ผลความคบื หน้าของการด�ำเนินงานแต่ละโครงการที่ก�ำหนดภายในระยะ 3 ปหี ลัง • ประเมินผลส�ำเร็จการด�ำเนินงานตามเปา้ หมายและตัวช้ีวดั ของแต่ละยุทธศาสตร์ • วเิ คราะหป์ ัญหา อุปสรรค และเสนอแนวทางแกไ้ ข • ประเมินผลส�ำเรจ็ ของโครงการตามแผนพัฒนาการทอ่ งเที่ยวแห่งชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) 131

แผนพฒั นาการท่องเทีย่ วแหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) 3) การทบทวนแผนรายปี การทบทวนแผนรายปีี เป็็นการทบทวนแผนพััฒนาการท่อ่ งเที่ย�่ วแห่ง่ ชาติิ ฉบับั ที่่� 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) รายปีี ให้้การดำำ�เนิินงานยัังสอดรัับกัับบริิบทและสถานการณ์์ปััจจุุบัันที่่�อาจเกิิดการเปลี่่�ยนแปลงไปจากเดิิม โดยเมื่่�อสิ้้�นสุุด การดำ�ำ เนิินงานแต่่ละปีี กระทรวงการท่่องเที่่�ยวและกีีฬาจำ�ำ เป็็นต้้องมีีการศึึกษา รวบรวม และวิิเคราะห์์เปรีียบเทีียบ สถานการณ์ก์ ารท่อ่ งเที่ย่� วของโลกและของประเทศไทย ในปัจั จุบุ ันั กับั ขณะที่ม่� ีีการจัดั ทำ�ำ แผนพัฒั นาการท่อ่ งเที่ย�่ วแห่ง่ ชาติิ ฉบัับที่่� 3 เพื่อ่� ประเมิินผลกระทบและความจำ�ำ เป็็นที่�จ่ ะต้อ้ งมีีการทบทวนและปรัับปรุุง เป้้าหมาย ตััวชี้ว� ัดั รายละเอีียด แนวทางการดำ�ำ เนินิ งาน ตลอดจนแผนงานโครงการต่า่ ง ๆ ของแผนพัฒั นาการท่อ่ งเที่ย�่ วแห่ง่ ชาติิ ฉบับั ที่�่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) 4) การเตรียมการส�ำหรับแผนพัฒนาการท่องเทยี่ วแหง่ ชาติ ฉบบั ถดั ไป เพื่อใหก้ ารพฒั นาการทอ่ งเที่ยวของประเทศไทยเปน็ ไปไดอ้ ยา่ งตอ่ เนื่อง ไรร้ อยตอ่ มปี ระสทิ ธภิ าพ และเกดิ การเตรยี ม ความพรอ้ มส�ำหรบั การเปลยี่ นผา่ นไปสกู่ ารพฒั นาการทอ่ งเที่ยวของประเทศไทยในระยะถดั ไป จ�ำเปน็ ตอ้ งมกี ารด�ำเนนิ การ 2 ส่วน ดังนี้ • ส่ว่ นที่� 1 การดำ�ำ เนินิ การศึกึ ษาวิจิ ัยั และจัดั ทำำ�แผนพัฒั นาการท่อ่ งเที่�ยวแห่ง่ ชาติิ ฉบับั ถัดั ไป ซึ่ง่� ต้อ้ งมีีการศึึกษา วิิจััย รวบรวม และวิิเคราะห์์ข้้อมููลสถานการณ์์ด้้านการท่่องเที่่�ยวของประเทศไทยในปััจจุุบััน รวมถึึงประเมิิน ความพร้อ้ ม ช่อ่ งว่า่ งการพัฒั นา ประเด็น็ ปัญั หา อุปุ สรรคความท้า้ ทาย ตลอดจนแนวโน้ม้ อนาคตของอุตุ สาหกรรม การท่อ่ งเที่ย�่ วไทยที่อ�่ าจเกิดิ ขึ้น� ในระยะถัดั ไป ซึ่ง่� ส่ง่ ผลต่อ่ และนำำ�ไปสู่ค�่ วามจำำ�เป็น็ ที่จ�่ ะต้อ้ งมีีการพัฒั นาการท่อ่ งเที่ย่� ว ไทยในรูปแบบใหม่ ซ่ึงจ�ำต้องมีการวางแผนและวางกรอบแนวทางการพัฒนาต่อจากแผนพัฒนาการท่องเที่ยว แห่งชาติฉบับนสี้ ้นิ สุดลง • ส่วนท่ี 2 การเตรียมความพร้อมส�ำหรับการเปล่ียนผ่านสู่แผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ฉบับถัดไป โดยเมื่อได้มีการจัดท�ำแผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ฉบับถัดไปข้ึนมารองรับการด�ำเนินการในช่วงเวลา หลังจากแผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติฉบับนี้ส้ินสุดลงแล้ว จ�ำต้องมีการด�ำเนินการเพื่อเตรียมความพร้อม ส�ำหรับการเปลี่ยนผ่านสู่แผนพัฒนาการท่องเที่ยวฉบับใหม่ โดยจะต้องมีการวางแผนการเตรียมความพร้อม (Transition Plan) ซ่งึ เป็นการวิเคราะหป์ ัญหาและอุปสรรคจากการด�ำเนนิ การตามแผนเดิม รวมถึงหาทางออก และข้อเสนอแนะในการจัดท�ำแผนฉบับถัดไป และด�ำเนินการตามข้อเสนอแนะดังกล่าว เพื่อให้การจัดท�ำ แผนพัฒนาการท่องเที่ยวแหง่ ชาตฉิ บบั ถดั ไป มีประสิทธภิ าพมากยงิ่ ขน้ึ กลไกย่อยที่ 5 1. กระทรวงการทอ่ งเที่ยวและกฬี ารบั ฟงั ขอ้ คดิ เหน็ ขอ้ เสนอแนะ ตลอดจนรบั มอบ การทบทวนและปรับปรุง นโยบายจากคณะกรรมการ/คณะอนกุ รรมการที่เก่ยี วขอ้ ง แผนปฏิบตั ิการภายใต้ แผนพฒั นาการท่องเที่ยว 2. กระทรวงการท่อ่ งเที่ย�่ วและกีีฬาจัดั ประชุมุ ร่ว่ มกับั หน่ว่ ยงานที่ร�่ ับั ผิดิ ชอบโครงการ แหง่ ชาติ ดำ�ำ เนิินงานตามแผนพััฒนาการท่่องเที่�่ยวแห่่งชาติิ เมื่่�อสิ้้�นสุุดการดำ�ำ เนิินงาน ในแต่่ละปีี เพื่�่อทบทวนและปรัับปรุุงแผนพััฒนาการท่่องเที่่�ยวแห่่งชาติิ 132 ให้เขา้ กบั บรบิ ทและสถานการณป์ จั จุบัน 3. กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาศึกษา วิเคราะห์และเตรียมการข้อเสนอแนะ เพื่อการจัดท�ำแผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ที่มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ในฉบับถดั ไป

ภาคผนวก ภาคผนวก ก คาํ อธบิ ายตวั ชี้วดั 133

แผนพฒั นาการท่องเท่ียวแหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) ตวั ชวี้ ัดหลัก ล�ำดับ ตวั ชวี้ ัด ประเภท ค�ำอธบิ ายตวั ชว้ี ัด แหล่งทม่ี า/หน่วยงานหลกั ของข้อมูล ในการจัดเกบ็ ข้อมูล 1 สัดส่วนผลิตภัณฑ์มวลรวมภายใน รอ้ ยละ สัดส่วนผลิตภัณฑ์มวลรวมภายใน รายงานบัญชีประชาชาติด้านการ ประเทศด้านการท่องเที่ยว ต่อ ประเทศด้านการท่องเที่ยว (ท้ังทาง ท่องเที่ยว (TSA) โดยส�ำนักงาน ผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ ตรงและทางออ้ ม) ต่อผลิตภัณฑม์ วล ปลดั กระทรวงการทอ่ งเที่ยวและกฬี า (TGDP/GDP) รวมภายในประเทศ (TGDP/GDP) 2 จ�ำนวนธุรกิจบริการท่องเที่ยวและ ราย จ�ำนวนธุรกิจบริการท่องเที่ยวและ สถติ มิ าตรฐานการทอ่ งเที่ยวไทยและ แหลง่ ทอ่ งเที่ยวไดร้ บั รองมาตรฐาน แหล่งท่องเที่ยวได้รับรองมาตรฐาน อาเซียน โดยกรมการท่องเที่ยว การท่องเที่ยวไทย (Thailand การทอ่ งเที่ยวไทย และอาเซยี น Tourism Standard) และอาเซยี น (Asean Standard) 3 จ�ำนวนวันพักและค่าใช้จ่าย วันและ ระยะเวลาเฉลี่ยในการท่องเที่ยว สถิตินักท่องเที่ยว โดยส�ำนักงาน โดยเฉลยี่ ของนกั ทอ่ งเที่ยวชาวไทย บาท ต่อคนต่อครั้งของนักท่องเที่ยว ปลดั กระทรวงการทอ่ งเที่ยวและกฬี า และต่างชาติ ชาวไทยและชาวต่างชาติ และค่า * ร า ย ล ะ เ อี ย ด เ พิ่ ม เ ติ ม ใ น ใช้จ่ายโดยเฉล่ียของนักท่องเที่ยว ภาคผนวก ข ชาวไทยและชาวตา่ งชาติ 4 สัดส่วนจ�ำนวนนักท่องเที่ยว ร้อยละ สัดส่วนจ�ำนวนนักท่องเที่ยวกลุ่ม แผนวิสาหกิจการท่องเที่ยวแห่ง กลุ่มเดินทางครงั้ แรก (First Visit) เดินทางคร้ังแรก (First Visit) และ ประเทศไทย ฉบบั ทบทวน พ.ศ. 2565 และกลุ่มเดินทางซ�้ำ (Revisit) กลุ่มเดินทางซ�้ำ (Revisit) 5 อันดับผลการด�ำเนินงานภาพรวม อันดับ อันดับเป้าหมายการพัฒนาอย่าง Sustainable Development ตามเป้าหมายการพัฒนาอย่าง ยงั่ ยนื (Sustainable Development Report ยง่ั ยนื (SDGs) อยใู่ น 35 อนั ดบั แรก Goals: SDGs) ของประเทศไทย 6 อันดับการพัฒนาการเดินทางและ อันดับ อันดับการพัฒนาการเดินทางและ สภาเศรษฐกจิ โลก การท่องเที่ยวของประเทศไทย การท่องเที่ยวของประเทศไทย ด้าน ด้านความย่ังยืนของสิ่งแวดล้อม ความยงั่ ยนื ของสง่ิ แวดลอ้ ม โดย TTDI โดย TTDI อยู่ 1 ใน 67 134

ปีฐาน ค่าปฐี าน ค่าเปา้ หมาย 2562 ผลิตภัณฑม์ วลรวมภายในประเทศด้านการทอ่ งเที่ยว เทา่ กับร้อยละ 17.79 ไมต่ �่ำกวา่ รอ้ ยละ 25 ภายในปี พ.ศ. 2570 1) สัดส่วนผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศด้านการท่องเที่ยวทางตรงต่อ หมายเหตุ : อ้างอิงจากแผนแมบ่ ทภายใต้ ผลติ ภณั ฑ์มวลรวมภายในประเทศ เท่ากบั ร้อยละ 7.25 ยุทธศาสตร์ชาติ ประเด็น การท่องเที่ยว 2) สัดส่วนผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศด้านการท่องเที่ยวทางอ้อม (พ.ศ. 2561 – 2580) ตอ่ ผลิตภณั ฑม์ วลรวมภายในประเทศ เทา่ กบั รอ้ ยละ 10.54 2555 - 2562 4,757 ราย เพิ่่ม� ขึ้น� ปีลี ะไม่ต่ ่ำ�ำ� กว่า่ 3,000 ราย หมายเหตุ: อ้างอิงจากอัตราการเติบโต ตงั้ แตป่ ี 2555 – 2562 2562 1) ระยะเวลาพ�ำนกั เฉลี่ยของนกั ทอ่ งเที่ยวต่างชาติ 9.26 วัน • ระยะเวลาพ�ำนกั เฉลย่ี ของนกั ทอ่ งเที่ยว 2) ค่าใช้จา่ ยโดยเฉลี่ยของนกั ท่องเที่ยวตา่ งชาติ 5,172 บาท ชาวตา่ งชาตไิ มต่ �่ำกวา่ 10 วนั 3) ระยะเวลาพ�ำนักเฉลยี่ ของนกั ท่องเที่ยวชาวไทย 2.46 วนั 4) ค่าใช้จ่ายเฉล่ยี ของนกั ท่องเที่ยวชาวไทย 2,564 บาท • ค่าใช้จ่ายโดยเฉล่ียของนักท่องเที่ยว ชาวตา่ งชาตเิ พมิ่ ขน้ึ รอ้ ยละ 5 ตอ่ ปี • ระยะเวลาพ�ำนกั เฉลย่ี ของนกั ทอ่ งเที่ยว ชาวไทยไมต่ �่ำกวา่ 3 วนั • ค่าใช้จ่ายโดยเฉล่ียของนักท่องเที่ยว ชาวไทยเพม่ิ ขน้ึ รอ้ ยละ 7 ตอ่ ปี 2562 สัดส่วนจ�ำนวนนักท่องเที่ยวกลุ่มเดินทางครั้งแรก (First Visit) และกลุ่ม สัดส่วนจ�ำนวนนักท่องเที่ยวกลุ่มเดินทาง เดนิ ทางซ�้ำ (Revisit) เปน็ 34 : 66 ครง้ั แรก (First Visit) และกลมุ่ เดนิ ทางซ�้ำ (Revisit) เปน็ 40:60 2564 อนั ดบั ที่ 43 อยใู่ น 35 อนั ดบั แรก 2564 อนั ดบั ที่ 97/117 1 ใน 67 135

แผนพฒั นาการท่องเท่ียวแห่งชาติ ฉบบั ท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) ตััวชี้้�วััดตามเป้า้ หมายรายยุุทธศาสตร์์ เป้าหมายรายยทุ ธศาสตร์ ล�ำดบั ตัวชี้วัด ประเภทของ ขอ้ มลู ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 1 : เสริมสรา้ งความเขม้ แข็งและภมู คิ ุ้มกันของอตุ สาหกรรมการทอ่ งเทย่ี วไทย (Resilient Tourism) เปา้ หมายที่ 1.1 1.1 อัตราการเติบโตของรายได้ในสาขาอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว ร้อยละ 12 สาขา 1.2 จ�ำนวนผปู้ ระกอบการวสิ าหกจิ ขนาดกลางและขนาดยอ่ ม (SMEs) ราย ในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวได้รับการยกระดับศักยภาพในการ เพม่ิ มูลคา่ ใหก้ บั สนิ คา้ และบรกิ าร เปา้ หมายที่ 1.2 1.3 การกระจายรายไดผ้ า่ นการทอ่ งเที่ยวชมุ ชน (คา่ Gini coefficient) ค่่าสััมประสิิทธิ์์� จีีนีี ยทุ ธศาสตร์ท่ี 2 : พัฒนาปัจจยั พื้นฐานของอตุ สาหกรรมการทอ่ งเท่ียวใหม้ คี ุณภาพสูง (Quality Tourism) เป้าหมายที่ 2.1 2.1 คะแนนเฉลยี่ ความพงึ พอใจของนกั ทอ่ งเที่ยวชาวไทยและตา่ งชาติ คะแนน ต่อโครงสรา้ งพ้ืนฐานด้านการทอ่ งเที่ยว 7 ด้าน 136

ค�ำอธบิ ายตวั ช้ีวัด แหล่งท่มี า/หน่วยงานหลัก ปีฐาน คา่ ปฐี าน ในการจัดเกบ็ ขอ้ มูล อัตราการเติบโตของรายได้ในสาขา ร า ย ง า น บั ญ ชี ป ร ะ ช า ช า ติ ด ้ า น ก า ร 2562 ส า ข า ก า ร ผ ลิ ต เ ติ บ โ ต อุตสาหกรรมการทอ่ งเที่ยว 12 สาขา ท่องเที่ยว (TSA) โดยส�ำนักงาน 2564 - 2565 ร้อยละ 2.1 จ�ำนวนผปู้ ระกอบการวสิ าหกจิ ขนาดกลาง ปลดั กระทรวงการทอ่ งเที่ยวและกฬี า เป้าหมายปี 2564 - และขนาดย่อม (SMEs) ในอุตสาหกรรม กรมการทอ่ งเที่ยว 2565 คือผู้ประกอบการ ท่องเที่ยวไดร้ ับการยกระดับศกั ยภาพเพื่อ วิสาหกิจขนาดกลางและ ให้มีทักษะของการเป็นผู้ประกอบการ ขนาดย่อมจ�ำนวน 5,000 ยุคใหม่ รายได้รับการยกระดับ ศกั ยภาพในการเพม่ิ มลู คา่ สัมั ประสิทิ ธิ์์จ� ีีนีีใช้ใ้ นการวัดั ความเหลื่อ�่ มล้ำ��ำ ใหก้ ับสินคา้ และบรกิ าร ในการกระจายรายได้ผ่านการท่องเที่ยว ชุมชนค่าน้อยลง หมายถึงการกระจาย องค์การบริหารการพัฒนาพ้ืนที่พิเศษ 2562 0.6069 รายได้ผ่านการท่องเที่ยวชุมชนมากข้ึน เพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การ หมายเหตุ : เปลี่ยนผู้จัด (เฉพาะพืน้ ที่ที่ อพท.รับผดิ ชอบ) มหาชน) เก็บเป็น อพท. เบื้องต้น อา้ งอิงขอ้ มูลจาก TSA ค ะ แ น น เ ฉ ล่ี ย ค ว า ม พึ ง พ อ ใ จ ข อ ง โครงการจัดท�ำตัวชี้วัดภาวะเศรษฐกิจ 2563 เฉลยี่ 7ดา้ น (ไทย77.82% นักท่องเที่ยวชาวไทยและต่างชาติต่อ การท่องเที่ยวเชิงคุณภาพและส�ำรวจ /ต่างชาติ 78.03%) โครงสร้างพื้นฐานด้านการท่องเที่ยว ทั ศ น ค ติ แ ล ะ ค ว า ม พึ ง พ อ ใจ ข อ ง ประกอบดว้ ย (ไทย/ต่างชาต)ิ นักท่องเที่ยวชาวไทยและชาวต่างชาติ 1) การบริการสนามบิน (84.19%/ ที่เดินทางท่องเที่ยวในประเทศไทย โดย 77.4%) ส�ำนักงานปลัดกระทรวงการท่องเที่ยว 2) รถโดยสารสาธารณะ (74.46%/ และกฬี า 75.95%) 3) หอ้ งน�้ำสาธารณะ (73.05%/71.66%) 4) ความปลอดภัย (72.94%/80.47%) 5) สถานที่พกั แรม (80.63%/82.22%) 6) ภัตตาคาร/ร้านอาหาร (77.86%/ 79.26%) และ 7) การใช้งาน Tourist Application (81.61%/79.28%) รวมกนั แลว้ เฉลยี่ 7 ดา้ น (77.82%/78.03%) 137

แผนพัฒนาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) เปา้ หมายรายยทุ ธศาสตร์ ลำ� ดบั ตวั ชีว้ ัด ประเภทของ ข้อมูล เป้าหมายที่ 2.2 2.2 จำำ� น ว น ผู้ � ใ ช้้ บ ริิ ก า ร ฐ า น ข้้ อมูู ล จ า ก ศูู น ย์์ ก ล า ง ข้้ อมูู ล ด้้ า น การท่่องเที่่�ยวไทย คร้งั ต่อเดือน เป้าหมายที่ 2.3 2.3 อัตราการเกิดอุบัติเหตุและอาชญากรรมต่อนักท่องเที่ยวต่างชาติ ร้อยละ ที่ลดลง 2.4 อัตราการเพ่ิมข้ึนของจ�ำนวนธุรกิจบริการท่องเที่ยวได้รับรอง รอ้ ยละ มาตรฐานความปลอดภยั ดา้ นความสะอาดและสขุ อนามยั ของไทย เป้าหมายที่ 2.4 2.5 จ�ำนวนบุคลากรผ่านเกณฑ์ระดับสมรรถนะและความเชี่ยวชาญ รอ้ ยละ ของบคุ ลากรในอุตสาหกรรมการทอ่ งเที่ยว 2.6 จ�ำนวนบุคลากรด้านการท่องเที่ยวท้ังภาครัฐและเอกชน คน ในอตุ สาหกรรมทอ่ งเที่ยวที่ไดร้ บั การพฒั นาทกั ษะใหไ้ ดม้ าตรฐาน ส�ำหรับการท่องเที่ยวเชงิ คณุ ภาพ 138

คำ� อธิบายตวั ช้วี ัด แหล่งทมี่ า/หนว่ ยงานหลัก ปีฐาน ค่าปฐี าน ในการจัดเกบ็ ขอ้ มูล จ�ำนวนผู้ใช้บริการฐานข้อมูลจาก ส�ำนักงานปลัดกระทรวงการท่องเที่ยว 2564 จ�ำนวนผู้เข้าชม 14,682 ศนู ยก์ ลางข้อมลู ด้านการท่องเที่ยวไทย และกฬี า ครงั้ ตอ่ เดือน หมายเหตุ : เนื่องจากศนู ยก์ ลางขอ้ มลู ดา้ น หมายเหตุ : ยังไม่มีการจัดเก็บสถิติการ การทอ่ งเที่ยวยงั ไมเ่ ปดิ ใหบ้ รกิ ารอยา่ งเปน็ ใชง้ านศนู ยก์ ลางขอ้ มลู ดา้ นการทอ่ งเที่ยว ทางการจึงอ้างอิงจากการเข้าชมเว็บไซต์ ไทยอ้างอิงจากจ�ำนวนผู้เข้าชมเว็บไซต์ ของกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาแทน ตอ่ เดือนแทน จ�ำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติที่ได้รับ โดยส�ำนกั งานปลดั กระทรวงการทอ่ งเที่ยว 2560 - 2561 ปี 2560 = 794 และปี อุบัติเหตุและอาชญากรรมระหว่างการ และกฬี า 2561 = 706 ราย ดงั น้นั ทอ่ งเที่ยวในประเทศไทย จงึ ลดลงร้อยละ 11 อั ต ร า ก า ร เ พิ่ ม ขึ้ น ข อ ง จ�ำ น ว น ธุ ร กิ จ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ก.ค. 2564 12,685 ราย บริการท่องเที่ยวได้รับรองมาตรฐาน และกรมการทอ่ งเที่ยว (กทท.) ความปลอดภัยด้านความสะอาดและ สุขอนามัยของไทย เช่น มาตรฐาน Amazing Thailand Safety & Health Administration (SHA) หรือ SHA+ (โดย การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย – ททท.) หรือมาตรฐาน Home lodge (โดย กรมการทอ่ งเที่ยว) เป็นตน้ บุคลากรในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว ส�ำนักงานปลัดกระทรวงการท่องเที่ยว 2566 คา่ ที่ก�ำหนดจากปที ี่จดั ท�ำ มผี ลการประเมนิ สมรรถนะที่สงู กวา่ ระดบั และกฬี า หมายเหตุ : ยังไม่มีการ มาตรฐานที่ก�ำหนดจากการศกึ ษาในปแี รก หมายเหตุ : ยงั ไมม่ กี ารจดั ท�ำและใชง้ าน จั ด ท�ำ แ ล ะ ใ ช ้ ง า น ก า ร หมายเหตุ : มีการจ้างงานบุคลากร การประเมินสมรรถนะของบุคลากร ประเมินสมรรถนะของ ในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวทั้งหมด ในอตุ สาหกรรมการทอ่ งเที่ยว บุคลากรในอุตสาหกรรม 4,372,304 คน (TSA, 2563) การท่องเที่ยว จ�ำนวนบคุ ลากรดา้ นการทอ่ งเที่ยวทง้ั ภาครฐั กรมการทอ่ งเที่ยว 2564 - 2565 เป้าหมายปี พ.ศ. 2564 และเอกชนในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวที่ได้ - 2565 คือ 50,000 ราย รบั การพฒั นาทกั ษะใหไ้ ดม้ าตรฐานส�ำหรบั เฉลยี่ ปลี ะ 25,000 ราย การทอ่ งเที่ยวเชิงคณุ ภาพ 139

แผนพัฒนาการท่องเทย่ี วแห่งชาติ ฉบบั ท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) เป้าหมายรายยุทธศาสตร์ ลำ� ดับ ตัวชีว้ ดั ประเภทของ ข้อมลู ยุทธศาสตร์ที่ 3 : ยกระดับประสบการณด์ า้ นการทอ่ งเทีย่ ว (Tourism Experience) เปา้ หมายที่ 3.1 3.1 ระดับความพึงพอใจของนักท่องเที่ยวไทยและนักท่องเที่ยว คะแนน ต่างชาติที่เดนิ ทางท่องเที่ยวในไทย เปา้ หมายที่ 3.2 3.2 อตั ราการเตบิ โตของรายไดจ้ ากรปู แบบการทอ่ งเที่ยวที่มศี กั ยภาพ ร้อยละ สูงในประเทศไทย 3.3 อันดับ Global Wellness Travel โดย Global Wellness อันดับ Institute เปา้ หมายที่ 3.3 3.4 อัตราการรับรูภ้ าพลักษณ์ของแบรนด์ประเทศไทยที่แตกต่างและ รอ้ ยละ ปลอดภยั ส�ำหรับนักท่องเที่ยวชาวตา่ งชาติ 140

คำ� อธบิ ายตวั ชี้วดั แหล่งทมี่ า/หน่วยงานหลกั ปีฐาน ค่าปฐี าน ในการจดั เก็บขอ้ มลู ระดับความพึงพอใจของนักท่องเที่ยว โครงการส�ำรวจข้อมูลเพื่อวิเคราะห์ 2562 ระดับความพึงพอใจของ โดยรวมทั้งนักท่องเที่ยวชาวไทยและ พฤติกรรมของนักท่องเที่ยวเชิงลึก โดย นักท่องเที่ยวไทย 4.29 ชาวต่างชาติที่ท่องเที่ยวในประเทศไทย กองวิจัยการตลาดการท่องเที่ยว ททท. คะแนน (คะแนนเต็ม 5) รูปแบบการท่องเที่ยวศักยภาพสูงใน ระดับความพึงพอใจแบ่งเป็น 5 ระดับ ระดับความพึงพอใจของ ประเทศไทย ประกอบไปด้วย ตงั้ แตร่ ะดบั ที่ 1-5 โดย 1 นอ้ ยที่สดุ และ นกั ทอ่ งเที่ยวตา่ งชาติ 4.50 1) การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์และ 5 มากที่สดุ และ 0 คือ ไมแ่ สดงความเหน็ คะแนน (คะแนนเตม็ 5) วัฒนธรรม โครงการจดั ท�ำขอ้ มลู ตามตวั ชว้ี ดั ตามแผน 2561 - 2562 ร้อยละ 14.99 2) การท่องเที่ยวเชงิ ธุรกิจ (MICE) แม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ ประเด็น หมายเหตุ : ค�ำนวณ 3) การท่องเที่ยวเชิงกีฬาที่โดดเด่น การท่องเที่ยว (พ.ศ. 2561 - 2580) จาก 4 รูปแบบของการ โดยส�ำนกั งานปลดั กระทรวงการทอ่ งเที่ยว ท่องเที่ยวที่มีการจัดเก็บ (Sport Tourism) และกฬี า ขอ้ มลู ไดแ้ ก่ การทอ่ งเที่ยว 4) การท่่องเที่�่ยวเชิิงสุุขภาพ ความงาม เชิ ง ส ร ้ า ง ส ร ร ค ์ แ ล ะ วัฒนธรรม การทอ่ งเที่ยว และแพทย์์แผนไทยระดัับนานาชาติิ เชิงธุรกิจ การท่องเที่ยว (Medical and Wellness Tourism) เชงิ สขุ ภาพ ความงาม และ 5) การทอ่ งเที่ยวส�ำราญทางน�้ำ (Coastal แพทย์แผนไทย และการ Maritime and River Tourism) และ ท่องเที่ยวส�ำราญทางน�้ำ 6) การท่องเที่ยวเชื่อมโยงภูมิภาค (Connectivity Tourism) 7) การท่องเที่ยวอย่างมีความรบั ผิดชอบ (Responsible Tourism) วิธิีีการคำ�ำ นวน:(รายได้ร้ วมของการท่อ่ งเที่ย�่ ว ศัักยภาพสููงปีีที่�่ 2 - รายได้้รวมของ การท่่องเที่�่ยวศัักยภาพสููงปีีที่�่ 1) / รายได้้รวมของการท่่องเที่่�ยวศัักยภาพสููง ปีที ี่่� 1) x 100 อันดับ Global Wellness Travel โดย Global Wellness Institute 2560 อันดับที่ 13 Global Wellness Institute อัตราการรับรู้ภาพลักษณ์ของแบรนด์ รายงานการศกึ ษาจดั ท�ำโดยการทอ่ งเที่ยว N/A N/A ประเทศไทยที่แตกต่าง ปลอดภัยส�ำหรับ แหง่ ประเทศไทย (ททท.) หมายเหตุ : เป็นตัวช้ีวัด นักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศ (ตาม ที่ก�ำหนดข้ึนใหม่ในแผน P o s i t i o n i n g ที่ ฝ ่ า ย โ ฆ ษ ณ า แ ล ะ วิสาหกิจ ททท. ฉบับ ประชาสัมพันธ์ศึกษา/ก�ำหนด) ส�ำหรับ ทบทวนพ.ศ. 2563 - 2565 นักทอ่ งเที่ยวชาวต่างประเทศ 141

แผนพฒั นาการท่องเทยี่ วแหง่ ชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) เป้าหมายรายยุทธศาสตร์ ลำ� ดบั ตัวชีว้ ดั ประเภทของ ข้อมูล ยทุ ธศาสตร์ที่ 4 : สง่ เสริมการพฒั นาการทอ่ งเทยี่ วอย่างยงั่ ยืน (Sustainable Tourism) เปา้ หมายที่ 4.1 4.1 ปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและการสร้างขยะในภาค ตนั คาร์บอน การผลติ ของอตุ สาหกรรมการท่องเที่ยว ไดออกไซด์ และตนั (รอ้ ยละ) เปา้ หมายที่ 4.2 4.2 จ�ำนวนแหล่งท่องเที่ยวและสถานประกอบการได้รับมาตรฐาน แห่ง/ราย ความย่งั ยนื ในระดับสากล (GSTC) 4.3 อันดับ Sustainable Travel Index โดย Euromonitor อันดบั International เปา้ หมายที่ 4.4 4.4 มููลค่่าการลงทุุนและสััดส่่วนมููลค่่าการสะสมทุุนถาวรเพื่่�อ รอ้ ยละ การท่่องเที่�่ยวในมิิติิวััฒนธรรมต่่อมููลค่่าการสะสมทุุนด้้าน การท่่องเที่�ย่ ว 142

คำ� อธิบายตวั ชี้วัด แหล่งท่มี า/หน่วยงานหลกั ปฐี าน คา่ ปีฐาน ในการจดั เก็บขอ้ มลู ปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก บญั ชปี ระชาชาตดิ า้ นการทอ่ งเที่ยวที่รวม 2563 ก๊าซเรือนกระจกภาคการ และการสร้างขยะในภาคการผลิตของ ตน้ ทนุ ดา้ นสงิ่ แวดลอ้ ม (TSA-SEEA) ท่องเที่ยว 30,582,523 อุตสาหกรรมการทอ่ งเที่ยว ตันคาร์บอนไดออกไซด์/ 261,969,622 ตนั คารบ์ อน ท้ังหมดในปีนั้นขยะภาค การท่องเที่ยว 807,313 ตัน/29,185,000 ตัน จากขยะทง้ั หมดในปนี น้ั จ�ำนวนแหล่งท่องเที่ยวได้รับมาตรฐาน รายงาน (Global Sustainable Tourism N/A N/A ความยั่งยืนในระดับสากลสอดคล้อง Criteria: GSTC) โดยสภาการทอ่ งเที่ยว หมายเหตุ : ประเทศไทย กับเกณฑ์สภาการท่องเที่ยวอย่างย่ังยืน อยา่ งยง่ั ยนื โลก ยังไม่มีพื้นที่ผ่านเกณฑ์ โลก (Global Sustainable Tourism มาตรฐาน GSTC Criteria) อนั ดบั Sustainable Travel Index โดย Euromonitor International 2563 อนั ที่ 76 Euromonitor International ประกอบ ไปด้วย 7 มิติ ได้แก่ ความย่ังยืนของ สงิ่ แวดลอ้ มความยงั่ ยนื ของสงั คมความมนั่ คง ของเศรษฐกิจความเสี่ยง ความต้องการ ดา้ นความยั่งยนื ขนสง่ ยง่ั ยนื ที่พกั ยงั่ ยืน มููลค่่าการลงทุุนและสััดส่่วนมููลค่่า รายงานบัญั ชีีประชาชาติดิ ้า้ นการท่อ่ งเที่ย�่ ว 2562 รอ้ ยละ 1.5 คดิ เปน็ มลู คา่ การสะสมทุนุ ถาวรเพื่อ�่ การท่อ่ งเที่ย่� วในมิติ ิิ (TSA) โดยสำำ�นัักงานปลััดกระทรวง 1,243ลา้ นบาท จากทงั้ หมด วัฒั นธรรม (Cultural Industry) ต่อ่ มููลค่า่ การท่อ่ งเที่ย่� วและกีีฬา ของการทอ่ งเที่ยว 82,867 การสะสมทนุ ด้านการท่องเที่ยว ลา้ นบาท 143

แผนพัฒนาการท่องเทยี่ วแห่งชาติ ฉบับท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) ภาคผนวก ข คำ� อธิบายตัวชี้วดั หลกั ที่ 3 จ�ำนวนวนั พักเฉล่ยี และค่าใชจ้ า่ ยโดยเฉล่ียของนักทอ่ งเท่ยี วชาวไทยและชาวตา่ งชาติ แผนพัฒั นาการท่อ่ งเที่ย่� วแห่ง่ ชาติิ ฉบับั ที่่� 3 (พ.ศ. 2566 - 2570) ได้ก้ ำ�ำ หนดตัวั ชี้ว� ัดั หลักั ระยะ 5 ปีี (พ.ศ. 2566 - 2570) โดยกำำ�หนดตััวชี้�วััดหลัักที่่� 3 คืือ จำ�ำ นวนวัันพัักและค่่าใช้้จ่่ายโดยเฉลี่�่ยของนัักท่่องเที่�่ยวชาวไทยและชาวต่่างชาติิ ซงึ่ คา่ ใชจ้ ่ายโดยเฉลยี่ ของนกั ท่องเที่ยวชาวไทยและชาวตา่ งชาติ ไดก้ �ำหนดค่าเปา้ หมาย ดงั น้ี - คา่ ใชจ้ ่ายโดยเฉล่ียของนกั ทอ่ งเที่ยวชาวไทยเพิ่มขน้ึ รอ้ ยละ 7 ต่อปี - คา่ ใช้จา่ ยโดยเฉลย่ี ของนกั ทอ่ งเท่ียวชาวตา่ งชาตเิ พิม่ ข้นึ รอ้ ยละ 5 ตอ่ ปี ทั้งนี้ การก�ำหนดค่าเป้าหมายค่าใช้จ่ายโดยเฉลี่ยของนักท่องเที่ยวชาวไทยและชาวต่างชาติข้างต้น ได้อ้างอิงจาก ค่าใชจ้ ่ายโดยเฉลี่ยของนักท่องเที่ยวชาวไทยและชาวต่างชาตใิ นระยะที่ผา่ นมา รวมถึง (รา่ ง) แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และ สังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566 – 2570) โดยมรี ายละเอียด ดังน้ี 1. คา่ ใชจ้ า่ ยโดยเฉลี่ยของนกั ท่องเทีย่ วชาวไทย 1.1 ข้อ้ มููลสถิิติดิ ้้านการท่่องเที่ย่� ว กระทรวงการท่อ่ งเที่�ย่ วและกีีฬา ในช่่วงระยะเวลา 5 ปีีที่�่ผ่่านมา (ปีี 2558 - 2562) ค่่าใช้้จ่่ายโดยเฉลี่่�ยของนัักท่่องเที่่�ยวชาวไทยมีีอััตรา การเติบิ โตเฉลี่ย�่ อยู่�่ ที่ร�่ ้อ้ ยละ 4.15 ต่อ่ ปีี โดยในปีี 2558 ค่า่ ใช้จ้ ่า่ ยโดยเฉลี่ย่� ของนักั ท่อ่ งเที่ย่� วชาวไทยอยู่่�ที่่� 2,534.77 บาท/วััน และในปีี 2562 อยู่�่ ที่�่ 2,916.27 บาท/วันั ดัังตารางและแผนภููมิดิ ้า้ นล่า่ ง ตารางคาใชจ ายเฉล่ยี ของนกั ทอ งเทย่ี ว แผนภมู ิแสดงคาใชจา ยโดยเฉลย่ี ชาวไทย ป 2558 - 2562 อตั ราการเติบโต และอัตราการเติบโตเฉล่ยี ของนกั ทอ งเท่ียวชาวไทย ป 2558 - 2562 4,000 ป คา ใชจ า ยเฉลี่ย อัตราการเตบิ โต อตั ราการเตบิ โต (บาท/วัน) (%YoY) เฉลยี่ ตอป (%) 3,000 2558 2,534.77 6.5 2559 2,643.67 4.3 2,000 6.5 4.3 4.55 1,000 2558 2559 2561 2560 2,740.91 3.68 4.15 4.55 0 2561 2,865.60 4.55 3.68 1.77 2560 2562 2562 2,916.27 1.77 2,534.77 2,643.67 2,740.91 2,865.60 2,916.27 คาใชจ า ยเฉลี่ยของนักทอ งเที่ยวชาวไทย (บาท/วัน) อัตราการเติบโต (%YoY) อตั ราการเติบโตเฉล่ยี ตอป (%) 144

แผนพััฒนาการท่่องเที่่�ยวแห่่งชาติิ ฉบัับที่�่ 3 จึึงกำำ�หนดค่่าเป้้าหมายค่่าใช้จ้ ่่ายโดยเฉลี่่�ยของนัักท่่องเที่่�ยว ชาวไทยเพิ่่�มขึ้�นร้้อยละ 7 ต่่อปีี โดยพิิจารณาจากข้้อมููลดัังกล่่าวข้้างต้้นเป็็นหลััก ประกอบกัับพฤติิกรรม การใช้จ้ ่า่ ยของนักั ท่อ่ งเที่ย่� วชาวไทย ภาวะและการฟื้น้� ตัวั ของเศรษฐกิจิ ในประเทศ เช่น่ อัตั ราเงินิ เฟ้อ้ ผลกระทบ จากค่าครองชีพที่สูงข้ึน การฟื้นตัวของผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว เป็นต้น นอกจากนี้ ที่ประชมุ คณะกรรมการนโยบายการเงนิ ครง้ั ที่ 2/2565 เมื่อวันที่ 30 มนี าคม 2565 ยังมองวา่ การฟื้นตวั ของเศรษฐกจิ ไทยอยภู่ ายใตส้ ถานการณท์ ี่มคี วามไมแ่ นน่ อนสงู ผลกระทบของคา่ ครองชพี ที่ปรบั สงู ข้ึน ส�ำหรบั การคาดการณ์จะใชค้ ่าใช้จ่ายโดยเฉลี่ยของนกั ท่องเที่ยวชาวไทยปี 2562 ซงึ่ เปน็ ปสี ถานการณ์ ปกตเิ ปน็ ปีฐาน ดังตารางและแผนภูมิดา้ นล่าง ตารางคาใชจ ายเฉลี่ยของนกั ทอ งเท่ียวชาวไทย ป 2558 - 2570 ป คาใชจายเฉล่ยี (บาท/วัน) อตั ราการเติบโต (%YoY) อตั ราการเตบิ โตเฉลี่ยตอ ป (%) 4.15 2558 2,534.77 6.5 2559 2,643.67 4.3 7.00 2560 2,740.91 3.68 2561 2,865.60 4.55 2562 2,916.27 1.77 2566 2567 2563-2565 ชว งปวกิ ฤตโควิด-19 2568 2569 3,120.41 7.00 2570 3,338.84 7.00 3,572.56 7.00 3,822.64 7.00 4,090.22 7.00 แผนภูมิแสดงคา ใชจ ายโดยเฉลี่ยอัตราการเติบโต และอตั ราการเติบโตเฉลย่ี ของนักทองเท่ียวชาวไทย ป 2558 - 2570 6,000 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00 7.00 5,000 6.5 4,000 4.55 คาใชจ า ยเฉลี่ยของนักทอ งเทยี่ ว 4.15 4.3 4.15 ชาวไทย (บาท/วนั ) 3,000 3.68 อัตราการเติบโต (%YoY) 2,000 1,000 1.77 อตั ราการเติบโตเฉลยี่ ตอ ป (%) 2,534.77 2,643.67 2,740.91 2,865.60 2,916.27 3,120.41 3,338.84 3,572.56 3,822.64 4,090.22 0 2558 2559 2560 2561 2562 2566 2567 2568 2569 2570 145

แผนพัฒนาการทอ่ งเทย่ี วแห่งชาติ ฉบับท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) จากตารางและแผนภูมิดังกล่าวข้างต้น จะเห็นได้ว่าการก�ำหนดค่าเป้าหมายให้ค่าใช้จ่ายโดยเฉลี่ยของ นักทอ่ งเที่ยวชาวไทยเพ่ิมขึ้นร้อยละ 7 ตอ่ ปี เปน็ คา่ เปา้ หมายที่ท้าทายในช่วงระยะ 5 ปขี า้ งหน้า (ปี 2566 - 2570) เนื่องจากในช่วงปี 2558 - 2562 หรือ 5 ปที ี่ผา่ นมา อัตราการเติบโตเฉล่ียของคา่ ใช้จา่ ยโดยเฉล่ียของ นักทอ่ งเที่ยวชาวไทยอยู่ที่รอ้ ยละ 4.15 เท่านั้น ซึ่งอัตราการเติบโตในแต่ละปมี แี นวโน้มที่ไมแ่ นน่ อน และในปี 2562 ยังขยายตวั ลดลงอยู่ที่รอ้ ยละ 1.77 เมื่อเทียบกับปี 2561 ดังนนั้ การก�ำหนดคา่ เปา้ หมายให้ค่าใช้จา่ ย โดยเฉล่ียของนักท่องเที่ยวชาวไทยเพ่ิมขึ้นร้อยละ 7 ต่อปี จะส่งผลให้ปี 2570 ซ่ึงเป็นปีสุดท้ายของแผน พฒั นาการท่องเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบับที่ 3 มคี า่ ใช้จา่ ยโดยเฉลี่ยของนกั ทอ่ งเที่ยวชาวไทยเพิ่มขึน้ เป็น 4,090.22 บาท/วนั โดยเพม่ิ ขน้ึ จากปี 2562 ซ่ึงเป็นปฐี านถึงร้อยละ 40.26 และยงั สอดคลอ้ งกบั แนวโน้มการฟื้นตวั ของ เศรษฐกจิ ในประเทศซึง่ คณะกรรมการนโยบายการเงินได้ประเมนิ ไว้ 1.2 แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแห่งชาติ ฉบบั ที่ 13 (พ.ศ. 2566 – 2570) ส�ำนกั งานสภาพัฒนาเศรษฐกิจและ สงั คมแหง่ ชาติ แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 13 หมุดหมายที่ 2 ไทยเปน็ จดุ หมายของการท่องเที่ยว ที่เน้นคุณภาพและความย่ังยืน ได้ก�ำหนดค่าเป้าหมายให้นักท่องเที่ยวชาวไทยและชาวต่างชาติมีค่าใช้จ่าย ต่อวันเพ่ิมขึ้นเฉลี่ยร้อยละ 10 ต่อปี โดยอ้างอิงจากการก�ำหนดค่าเป้าหมายตามแผนแม่บทซึ่งก�ำหนดให้ ในปี 2570 ภาคการทอ่ งเที่ยวเปน็ สดั สว่ นรอ้ ยละ 25 ของ GDP ทง้ั ประเทศรวมถึงมงุ่ เนน้ นกั ทอ่ งเที่ยวคณุ ภาพ ที่มคี ่าใช้จ่ายเฉลี่ยตอ่ วันโดยเฉลย่ี สูง 146

หากคาดการณ์ตามค่าเป้าหมายของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 โดยก�ำหนดให้ คา่ ใช้จา่ ยโดยเฉลี่ยของนักทอ่ งเที่ยวชาวไทยเพิ่มขนึ้ ร้อยละ 10 ตอ่ ปี และใชค้ ่าใช้จ่ายเฉล่ยี ของนกั ทอ่ งเที่ยว ชาวไทยปี 2562 ซึ่งเป็นปสี ถานการณ์ปกตเิ ป็นปฐี าน ดังตารางและแผนภูมิด้านลา่ ง ตารางคาใชจ ายเฉลีย่ ของนักทองเที่ยวชาวไทย ป 2558 - 2570 ป คาใชจา ยเฉลี่ย (บาท/วัน) อตั ราการเติบโต (%YoY) อัตราการเติบโตเฉลี่ยตอป (%) 4.15 2558 2,534.77 6.5 2559 2,643.67 4.3 10.00 2560 2,740.91 3.68 2561 2,865.60 4.55 2562 2,916.27 1.77 2566 2567 2563-2565 ชว งปวิกฤตโควดิ -19 2568 2569 3,207.90 10.00 2570 3,528.69 10.00 3,881.56 10.00 4,269.71 10.00 4,696.68 10.00 แผนภมู แิ สดงคา ใชจา ยโดยเฉล่ีย 6,000 10.00 10.00 10.00 10.00 10.00 10.00 10.00 อตั ราการเติบโต และอัตราการ 5,000 เติบโตเฉลยี่ ของนักทองเทยี่ ว ชาวไทย ป 2558 - 2570 4,000 6.5 3,000 คาใชจายเฉล่ียของนกั ทอ งเทีย่ ว 4.15 ชาวไทย (บาท/วัน) 4.15 อัตราการเติบโต (%YoY) 2,000 4.3 4.55 อัตราการเตบิ โตเฉล่ียตอป (%) 3.68 1,000 1.77 2,534.77 2,643.67 2,740.91 2,865.60 2,916.27 3,207.90 3,528.69 3,881.56 4,269.71 4,696.68 0 2558 2559 2560 2561 2562 2566 2567 2568 2569 2570 จากตารางและแผนภูมิดังกล่าวจะเห็นได้ว่า หากก�ำหนดให้ค่าใช้จ่ายโดยเฉล่ียของนักท่องเที่ยวชาวไทย เพ่ิมขึ้นร้อยละ 10 ต่อปี ในปี 2570 ซ่ึงเป็นปีสุดท้ายของแผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566 - 2570) ค่าใชจ้ ่ายโดยเฉลี่ยของนักทอ่ งเที่ยวชาวไทยจะอยทู่ ี่ 4,696.68 บาท/วัน โดยเพิ่มข้ึน จากปี 2562 ซึ่งเป็นปีฐานถึงร้อยละ 61.05 จะเห็นได้ว่า การก�ำหนดค่าเป้าหมายค่าใช้จ่ายโดยเฉล่ียของ นกั ทอ่ งเที่ยวชาวไทยเพิม่ ขน้ึ รอ้ ยละ 10 ตอ่ ปใี นชว่ งระยะเวลาปี 2566 - 2570 อาจไมส่ อดคลอ้ งกบั พฤตกิ รรม การใชจ้ า่ ยของนกั ทอ่ งเที่ยวชาวไทยในชว่ งระยะ 5 ปที ี่ผา่ นมา รวมถึงเปน็ การเตบิ โตที่ไมส่ อดคลอ้ งกบั แนวโนม้ การฟื้นตัวของเศรษฐกิจในประเทศซ่ึงอยู่ภายใต้สถานการณ์ที่มีความไม่แน่นอนสูงภายใต้ภาวะหนี้ครัวเรือน ที่อยใู่ นระดับสูงและรายได้ที่ยังไมฟ่ ื้นตวั เตม็ ที่ ซึ่งอาจสง่ ผลกระทบตอ่ การบริโภคของภาคเอกชน นอกจากนี้ การแข่งขันด้านราคาอย่างต่อเนื่องของผู้ประกอบการด้านการท่องเที่ยวยังเป็นปัจจัยหน่ึงที่อาจส่งผลให้ แนวโน้มการเพม่ิ ข้ึนของคา่ ใชจ้ ่ายของนกั ทอ่ งเที่ยวชาวไทยสงู ถึงร้อยละ 10 ต่อปีเปน็ ไปได้ยาก 147

แผนพัฒนาการทอ่ งเทีย่ วแห่งชาติ ฉบับท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) 2. ค่าใช้จ่ายโดยเฉลีย่ ของนักท่องเท่ยี วชาวตา่ งชาติ 2.1 ขอ้ มลู สถติ ดิ ้านการทอ่ งเที่ยว กระทรวงการทอ่ งเที่ยวและกีฬา ในช่วงระยะเวลา 5 ปีที่ผา่ นมา (ปี 2558 - 2562) คา่ ใช้จ่ายโดยเฉล่ียของนักท่องเที่ยวชาวตา่ งชาตมิ ีอัตรา การเติบโตเฉลย่ี อยทู่ ี่ร้อยละ 1.47 ตอ่ ปี โดยในปี 2558 คา่ ใช้จ่ายโดยเฉลย่ี ของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติอยทู่ ี่ 5,142.18 บาท/วนั และในปี 2562 อยู่ที่ 5,172.29 บาท/วนั ดังตารางและแผนภูมดิ ้านลา่ ง ตตาารราางงคคาาใใชชจจ าายยเเฉฉลลยียี่่ ขขอองงนนกัักททออ งงเเททยยี่่ี วว แแผผนนภภููมมิแิแสสดดงงคคาา ใใชชจจ าายยโโดดยยเเฉฉลล่่ียยี ชชาาววตตาางงชชาาตติิ ปป 22555588 -- 22556622 ออตััตรราากกาารรเเตติบิบโโตต แแลละะออััตตรราากกาารรเเตตบบิิ โโตตเเฉฉลล่่ียีย ขขอองงนนกกัั ททออ งงเเททยีี่่ยววชชาาววตตาางงชชาาตติิ ปป 22555588 -- 22556622 ปป คคาา ((ใใบบชชาาจจททาา//ยยววเเัันนฉฉลล)) ี่ย่ยี ออตัตั รร((าา%%กกYYาาooรรYYเเตต))บิบิ โโตต ออเเฉฉัตัตลลรราายี่ยี่ กกตตาาออ รรปปเเตต ((ิบิบ%%โโ))ตต 1100,,000000 88,,000000 66..9933 22555588 55,,114422..1188 66..9933 11..4477 66,,000000 22..1155 22..8888 11..4477 22555599 55,,225522..6699 22..1155 22556600 55,,440044..1100 22..8888 44,,000000 11..4477 22556611 55,,228899..7722 --22..1122 22556622 55,,117722..2299 --22..2222 22,,000000 --22..1122 5,51,4124.21.818 00 5,52,5225.26.969 --22..2222 5,54,0440.41.010 5,52,8298.97.272 5,51,7127.22.929 22555588 22555599 22556600 22556611 22556622 คคาา ใใชชจจาายยเเฉฉลลย่่ยีี ขขอองงนนกักั ททอองงเเทท่ย่ียี ววชชาาววตตาา งงชชาาตติิ ((บบาาทท//ววันัน)) ออัตัตรราากกาารรเเตตบิบิ โโตต ((%%YYooYY)) ออัตัตรราากกาารรเเตติบิบโโตตเเฉฉลลย่ีย่ี ตตออปป ((%%)) แผนพฒั นาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 3 (พ.ศ. 2566 - 2570) จงึ ก�ำหนดคา่ เปา้ หมายคา่ ใชจ้ า่ ยโดยเฉลย่ี ของนกั ทอ่ งเที่ยวชาวตา่ งชาตเิ พมิ่ ขน้ึ รอ้ ยละ 5 ตอ่ ปี โดยพจิ ารณาจากขอ้ มลู ดงั กลา่ วขา้ งตน้ เปน็ หลกั ประกอบกบั พฤติิกรรมการใช้้จ่่ายของนัักท่่องเที่�่ยวชาวต่่างชาติิ ศัักยภาพและปััจจััยด้้านการท่่องเที่่�ยวทั้้�งภายในและ ภายนอกประเทศ เช่น่ การฟื้น�้ ตัวั ของเศรษฐกิจิ และการท่อ่ งเที่ย่� วของโลก ซึ่ง�่ ผู้�เชี่ย่� วชาญส่ว่ นใหญ่จ่ ากองค์ก์ าร การท่่องเที่�่ยวโลก (UNWTO) มองว่่า การท่่องเที่่�ยวระหว่่างประเทศจะกลัับมาฟื้้�นตััวเทีียบเท่่าก่่อนวิิกฤต โควิดิ – 19 ได้้ในปีี 2567 หรืือช้า้ กว่า่ นั้้�น ดังั แผนภููมิิ MMoosstt EExxppeerrttss NNooww SSeeee 110000%% AA RReettuurrnn ooff IInntteerrnnaattiioonn 9900%% AArrrriivvaallss ttoo 22001199 LLeevveellss oonnllyy 8800%% iinn 22002244 oorr llaatteerr 7700%% WWhheenn ddoo yyoouu EExxppeecctt IInntteerrnnaattiioonnaall 6600%% TToouurriissmm ttoo RReettuurrnn ttoo PPrree--PPaannddeemmiicc 5500%% 22001199 LLeevveellss iinn YYoouurr CCoouunnttrryy?? 4400%% 22002222 3300%% 22002233 2200%% 22002244 oorr LLaatteerr 1100%% 00%% AAffrriiccaa AAmmeerriiccaass AAssiiaa PPaacciifificc EEuurrooppee MMiiddddllee EEaasstt ททมม่ีี่ าา :: WWoorrlldd TToouurriissmm OOrrggaanniizzaattiioonn ((UUNNWWTTOO)) UUNNWWTTOO PPaanneell ooff EExxppeerrttss,, JJaannuuaarryy 22002222 SSuurrvveeyy.. 148

นอกจากนี้ ยังพจิ ารณาถึงการแข่งขันด้านการท่องเที่ยวระหวา่ งประเทศ ศักยภาพและความพร้อมของ ผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว เป็นต้น ส�ำหรับการคาดการณ์จะใช้ค่าใช้จ่ายโดยเฉลี่ยของ นักท่องเที่ยวชาวตา่ งชาตปิ ี 2562 ซ่งึ เป็นปีสถานการณ์ปกติเปน็ ปฐี าน ดังตารางและแผนภูมิดา้ นลา่ ง ตารางคาใชจ ายเฉล่ยี ของนกั ทอ งเทีย่ วชาวตา งชาติ ป 2558 - 2570 ป คาใชจ ายเฉล่ยี (บาท/วัน) อตั ราการเติบโต (%YoY) อัตราการเตบิ โตเฉลีย่ ตอป (%) 1.47 2558 5,142.18 6.93 2559 5,252.69 2.15 5.00 2560 5,404.10 2.88 2561 5,289.72 -2.12 2562 5,172.29 -2.22 2566 2567 2563-2565 ชว งปวกิ ฤตโควิด-19 2568 2569 5,430.90 5.00 2570 5,702.45 5.00 5,987.57 5.00 6,286.95 5.00 6,601.30 5.00 แผนภูมิแสดงคา ใชจา ยโดยเฉลย่ี 10,000 6.93 อัตราการเติบโต และอัตราการ เติบโตเฉลย่ี ของนักทองเท่ียว 8,000 5.00 5.00 5.00 5.00 5.00 ชาวตา งชาติ ป 2558 - 2570 5.00 5.00 6,000 2.88 4,0001.47 2.15 1.47 คา ใชจา ยเฉล่ยี ของนกั ทอ งเทยี่ ว 2,000 5,142.18 ชาวตา งชาติ (บาท/วนั ) 5,252.69 5,404.10-2.12 อัตราการเติบโต (%YoY) 5,289.72 อัตราการเติบโตเฉล่ียตอป (%) 5,172.29 5,430.90 5,702.45 5,987.57 6,286.95 6,601.30 -2.22 0 2559 2560 2561 2562 2566 2567 2568 2569 2570 2558 จากตารางและแผนภูมิดังกล่าวข้างต้น จะเห็นได้ว่า การก�ำหนดค่าเป้าหมายให้ค่าใช้จ่ายโดยเฉลี่ย ของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติเพิ่มขึ้นร้อยละ 5 ต่อปี เป็นค่าเป้าหมายที่ท้าทายในช่วงระยะ 5 ปีข้างหน้า (ปี 2566 - 2570) เนื่องจากในช่วงปี 2558 - 2562 หรือ 5 ปีที่ผา่ นมา อัตราการเติบโตเฉลย่ี ของคา่ ใช้จ่าย โดยเฉลย่ี ของนกั ท่องเที่ยวชาวต่างชาติอยทู่ ี่ร้อยละ 1.47 เท่านัน้ ซงึ่ อตั ราการเตบิ โตในแต่ละปียงั มีแนวโน้ม ลดลงอย่างต่อเนื่องและในปี 2562 ยังหดตัวร้อยละ 2.22 เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า ดังน้ัน การก�ำหนด ค่าเป้าหมายให้ค่าใช้จ่ายโดยเฉลี่ยของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติเพ่มิ ข้ึนร้อยละ 5 ต่อปี จะส่งผลให้ปี 2570 ซง่ึ เปน็ ปสี ดุ ทา้ ยของแผนพฒั นาการทอ่ งเที่ยวแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ 3 มคี า่ ใชจ้ า่ ยเฉลย่ี ของนกั ทอ่ งเที่ยวชาวตา่ งชาติ เพิม่ ขึน้ เป็น 6,601.30 บาท/วนั โดยเพ่มิ ขึน้ จากปี 2562 ซ่งึ เปน็ ปีฐานถึงรอ้ ยละ 27.63 และสอดคลอ้ งกบั แนวโนม้ การฟื้นตวั ของการท่องเที่ยวโลกซ่ึง UNWTO มองว่า การท่องเที่ยวระหวา่ งประเทศทัว่ โลกจะฟื้นตวั อยา่ งค่อยเป็นค่อยไปอีกด้วย 149

แผนพัฒนาการทอ่ งเท่ียวแหง่ ชาติ ฉบับท่ี 3 (พ.ศ. 2566 – 2570) 2.2 แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ ฉบบั ที่ 13 (พ.ศ. 2566 - 2570) ส�ำนักงานสภาพฒั นาเศรษฐกิจและ สงั คมแหง่ ชาติ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบบั ที่ 13 หมุดหมายที่ 2 ไทยเปน็ จดุ หมายของการท่องเที่ยว ที่เน้นคุณภาพและความยั่งยืน ได้ก�ำหนดค่าเป้าหมายให้นักท่องเที่ยวชาวไทยและชาวต่างชาติ มีค่าใช้จ่าย ต่อวันเพ่ิมขึ้นเฉล่ียร้อยละ 10 ต่อปี โดยอ้างอิงจากการก�ำหนดค่าเป้าหมายตามแผนแม่บท ซึ่งก�ำหนดให้ ในปี 2570 ภาคการทอ่ งเที่ยวเปน็ สดั สว่ นรอ้ ยละ 25 ของ GDP ทงั้ ประเทศรวมถึงมงุ่ เนน้ นกั ทอ่ งเที่ยวคณุ ภาพ ที่มคี า่ ใชจ้ ่ายโดยเฉล่ียต่อวันสูง ในปี 2562 GDP ประเทศไทยมมี ลู ค่า 16.90 ลา้ นล้านบาท เติบโตร้อยละ 3.23 เมื่อเทียบกบั ปี 2561 ขณะที่ Tourism GDP มมี ูลค่า 3.01 ล้านล้านบาท เติบโตรอ้ ยละ 1.77 เมื่อเทียบกับปี 2561 โดยมสี ัดสว่ น Tourism GDP ต่อ GDP อยู่ที่ร้อยละ 17.79 ซึ่งสัดส่วนดังกล่าวแสดงถึงความส�ำคัญของการท่องเที่ยว ต่อเศรษฐกิจของประเทศในภาวะปกตแิ ละเศรษฐกิจโดยรวมเตบิ โตอย่างตอ่ เนื่อง แตใ่ นปี 2563 มลู ค่า GDP ประเทศลดลงเหลือ 15.65 ลา้ นล้านบาท หดตัวรอ้ ยละ 7.33 เมื่อเทียบกบั ปี 2562 ขณะที่ Tourism GDP มีมลู คา่ เหลือเพียง 0.89 ล้านล้านบาท หดตวั ถึงร้อยละ 70.65 และสัดสว่ น Tourism GDP ตอ่ GDP ประเทศ ลดลงเหลือร้อยละ 5.64 เท่านน้ั ซึ่งแสดงใหเ้ หน็ วา่ ในภาวะวิกฤตภาคการท่องเที่ยวจะสง่ ผลกระทบเชงิ ลบ ซง่ึ ฉดุ รั้งการฟื้นตัวและเตบิ โตของเศรษฐกจิ โดยรวม 150