The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 1
วารสารสํานกั งานป้ องกนั ควบคมุ โรคที่ 5 ราชบรุ ี : ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธันวาคม 2564 2
The oวffาicรeสofาdรisสeําasนeักprงeาveนntปioอn งanกdันcคonวtrบolค5,ุมRโaรtcคhaทbuี่ 5ri pจroังvหincวeดั Joรuาrnชaบl :รุ Vีolume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 The Office of Disease Prevention and Control 5, Ratchaburi Province Journal ปท่ี 5 ฉบบั ท่ี 2 กรกฎาคม – ธนั วาคม 2564 Volume 5 No.2 Jul – Dec 2021 ISSN : 2539-6676 สารบญั / นิพนธตน ฉบบั หนา / Page Contents / Original Articles การระบาดของโรคติดเชื้อไวรสั โคโรนา 2019 12 Coronavirus 2019 Outbreakat Operating Room แผนกหองผาตัดโรงพยาบาลนครปฐม ป 2564 Nakhon Pathom Hospital 2021. อดศิ กั ดิ์ พรภคกลุ นวก.สาธารณสขุ ชาํ นาญการพเิ ศษ Adisak Pornpakakul (M.P.A.) (รปม.) เสาวนยี พรภคกลุ นวก.สาธารณสขุ ชาํ นาญการ (รปม.) Saowanee Pornpakakul (M.P.A.) พชั ชรี ออ นเทย่ี ง นวก.สาธารณสขุ ปฏบิ ตั กิ าร (วท.บ.) Patcharee Aontheing (B.S.) กลุม งานเวชกรรมสงั คม โรงพยาบาลนครปฐม Social Medicine Department, Nakhon Pathom Hospital อุบัติการณ ภาวะแทรกซอนและผลการรักษาท่ี 21 Incidence, complication, and result of mature เกิดขึ้นของโรคตอกระจกชนิดสุก ในโรงพยาบาล cataract surgery at Banpong Hospital, after บา นโปง ภายหลงั การงดใหบ รกิ ารการผา ตดั เนอื่ งจาก abstention from the operation due to COVID-19 สถานการณการระบาดใหญของโรคติดเช้ือไวรัส pandemic โคโรนา 2019 (COVID-19) อภริ ักษ ต้ังอนันตรตั น พ.บ., ว.ว.จกั ษวุ ทิ ยา Abhirak Tunganuntarat, M.D., Dip., กลุมงานจักษุวิทยา โรงพยาบาลบานโปง จังหวัด Thai Board of Ophthalmology Division of ราชบรุ ี Ophthalmology, Banpong Hospital, Ratchaburi ความสัมพันธของการรับประทานอาหารเชากับ 31 Relationship of breakfast eating and breakfast พฤติกรรมการรับประทานอาหารเชาของนักศึกษา behavior among students in public health, Kalasin สาขาสาธารณสุขศาสตรม หาวทิ ยาลยั กาฬสินธุ University. เศกศกั ดิ์ ระวเิ วท , ลลิตา สุภาพนั ธ Seksak Rawiwet , Lalita Supaphan แกว เกษฎา พิมพส ตู ร , เดชาพล ถงั กะโทก Kaewkessada Phimsoot , Dechaphon Thangkathok ชาญชยั ณรงค ทรงคาศร,ี มหาวทิ ยาลยั กาฬสินธุ Chanchainarong Songkasri , Kalasin University ความชุกของการติดเชื้อวัณโรคระยะแฝงในกลุม 41 Prevalence of latent TB in contactcase TB infection ผูส ัมผสั ใกลชดิ ผูปวยวัณโรคในเขตสขุ ภาพที่ 5 of health region 5th ศภุ ฤกษ โกมลศริ ิ , วชริ าพรรณ เหลมนําชัย Suparerk Komolsiri , Wachiraphan Lemnumchai ณัฏฐกญั จน ทิพยเครือ , ไกรฤกษ สุธรรม Natthakan Tipayakrua , Krairerk Suthum สาํ นักงานปองกนั ควบคุมโรคท่ี 5 จงั หวดั ราชบุรี Office of Disease Prevention and Control 5, การระบาดและปจจัยท่ีมีผลตอการเสียชีวิตของ 53 Outbreaks and Factors Affecting Mortality with ผูปวยโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) COVID-19 patients in Chedi Hak Subdistrict, ตาํ บลเจดียห กั อาํ เภอเมือง จังหวัดราชบรุ ี Mueang District, Ratchaburi Province. สมจติ ร ม่นั คง* ศษ.บ.(สุขศกึ ษา) Somjit Munkong B.Ed.(Health Education) ชนนิ ทร อุทยาน* สบ.(สาธารณสขุ ศาสตร) Chanin Udtthayan B.P.H.(Public Health) นาตยา ปอ งเปน** วทบ.(สาธารณสขุ ชมุ ชน) Narttaya pongpen B.Sc. (Public Health) จรยิ ธรรมการวิจยั ในคน 70 Research Ethics for person สํานกั งานคณะกรรมการวิจยั แหง ชาติ Office of Central Research Ethic Committee 1
วารสารสาํ นกั งานป้ องกนั ควบคุมโรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 วารสารสํานักงานปอ งกันควบคมุ โรคที่ 5 ราชบุรี เปน วารสารทางวชิ าการในดา นการเฝาระวัง ปองกนั ควบคมุ โรคและภยั สขุ ภาพ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข วัตถุประสงค 1. เพ่ือเผยแพรข อ มูลขา วสารดา นวิชาการ และเปนฐานขอมูลในการศกึ ษา คน ควา อางองิ จากแหลง ขอมูลการวิจัย และการพัฒนางานใหเกิดประโยชน แกบุคลากรทางการแพทยและเครือขาย สาธารณสุข 2. เพื่อสงเสริมสนับสนุนใหบุคลากรทางการแพทยและเครือขายสาธารณสุขมีการนําเสนอผลการ ดาํ เนนิ งาน มกี ารแลกเปล่ยี นองคความรจู ากการปฏบิ ัติงานรว มกนั เปน แนวทางการดําเนนิ งาน 1. คณะท่ปี รึกษา ผูอ าํ นวยการสาํ นักงานปองกันควบคุมโรคที่ 5 จังหวดั ราชบุรี 1.1 นางรพพี รรณ โพธท์ิ อง นายแพทยผทู รงคณุ วุฒิ กรมควบคุมโรค 1.2 นายอนพุ งค สจุ รยิ ากลุ นายแพทยเ ช่ยี วชาญ 1.3 นายพงศธร ชาติพทิ ักษ สํานกั งานคณะกรรมการควบคมุ เคร่อื งดมื่ แอลกอฮอล 1.4 นายอรรถพล ชีพสตั ยากร ขาราชการบํานาญกรมควบคุมโรค 2. บรรณาธิการ ไพรสุวรรณ นายแพทยเช่ียวชาญ 2.1 นายพราน รองผอู ํานวยการสํานกั งานปองกันควบคมุ โรคท่ี 5 จังหวัดราชบุรี 3. คณะบรรณาธกิ าร รกั ษาการในตําแหนง นกั วชิ าการสาธารณสขุ เช่ยี วชาญ 3.1 นางสาวจฑุ าทพิ ย ชมภนู ชุ รองผอู ํานวยการสาํ นักงานปองกันควบคุมโรคที่ 5 จังหวดั ราชบรุ ี 3.2 นายชาญชัยณรงค ทรงคาศรี ผชู ว ยศาสตราจารย คณะวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยสี ขุ ภาพ มหาวทิ ยาลัยกาฬสนิ ธุ 3.3 นายโยธิน แสวงดี รองศาสตราจารย สถาบันวจิ ยั ประชากรและสังคม คณะประชากรศาสตร มหาวิทยาลยั มหดิ ล 3.4 นางสุคนธา คงศลี รองศาสตราจารย ภาควชิ าบรหิ ารงานสาธารณสุข คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวทิ ยาลัยมหิดล 2
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 3.5 นางสาวมธุรส ทพิ ยมงคลกุล รองศาสตราจารยคณะสาธารณสุขศาสตร 3.6 นางเพญ็ พักตร อุทิศ มหาวิทยาลยั มหดิ ล 3.7 นายทศั มนิ ทร รัชดาธนรชั ต ผชู ว ยศาสตราจารย คณะพยาบาลศาสตร 3.8 นายวรยุทธ นาคอาย จฬุ าลงกรณมหาวิทยาลัย 3.9 นางรวินันท นุชศลิ ป ผอู าํ นวยการศูนยว ิจยั และพัฒนาระบบถายทอดอาวไทย 3.10 นางสาวทพิ สุคนธ บํารุงวงศ และอันดามัน 4. ผูจ ัดการ วทิ ยาจารยชาํ นาญการพเิ ศษ 4.1 นายชีวนิ สมสวา ง วิทยาลัยการสาธารณสขุ สิรินธรจังหวดั ชลบรุ ี อาจารยป ระจาํ คณะพยาบาลศาสตร มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏเพชรบุรี นกั วิเคราะหนโยบายและแผน สํานกั โรคเอดส วณั โรคและโรคตดิ ตอทางเพศสัมพนั ธ นกั วชิ าการสาธารณสขุ ชาํ นาญการพเิ ศษ สาํ นกั งานปองกันควบคมุ โรคท่ี 5 จังหวัดราชบุรี 5. ฝา ยจดั การ สาํ นกั งานปองกนั ควบคมุ โรคที่ 5 จังหวัดราชบุรี 5.1 นายสปุ ระสนั น วริ ิยะวงศานุกูล นกั วิชาการสาธารณสุขชาํ นาญการ 5.2 นางสาวอาชิรญาณ ใจจง นกั จัดการงานท่วั ไปชํานาญการพิเศษ 6. คณะผจู ัดทําวารสาร สํานักงานปองกนั ควบคุมโรคท่ี 5 จงั หวดั ราชบรุ ี 6.1 นายไกรฤกษ สุธรรม นักเทคนิคการแพทยช ํานาญการพิเศษ 6.2 นายธรี เนตร พานิชเจรญิ นักวิชาการสาธารณสุขชาํ นาญการพิเศษ 6.3 วาที่รอยตรอี นุสรณ ภวภูตานนั ท นักวิชาการสาธารณสุขชํานาญการพิเศษ 6.4 นายกวี โพธเ์ิ งิน นักวิชาการสาธารณสขุ ชาํ นาญการพิเศษ 6.5 นางสาวศภุ ลกั ษณ แยม สกุล พยาบาลวิชาชพี ชํานาญการพิเศษ 6.6 นายภควตั กลุ จนั ทร นักวิชาการสาธารณสขุ ชํานาญการ 6.7 นางกานตชนก อบุ ลบาน นักวิชาการสาธารณสุขปฏิบตั ิการ 6.8 นางสาวพวงเพชร อภริ กั ษอ โนทัย นักวชิ าการคอมพวิ เตอรปฏบิ ัตกิ าร 6.9 นายฉตั รเพชร ราชมณี นักวิชาการเผยแพร กาํ หนดออก ปละ 2 ครั้ง มกราคม , กรกฎาคม พิมพท ่ี : บริษัท ธรรมรักษก ารพิมพ จํากดั โทร. 0-3232–5534-5 โทรสาร 0–3232-7344 3
วารสารสํานักงานป้ องกันควบคุมโรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 คําแนะนาํ สาํ หรบั ผูเขียน วารสารสํานกั งานปองกันควบคมุ โรคท่ี ๕ จังหวัดราชบุรี วารสารสํานักงานปองกันควบคุมโรคท่ี ๕ จังหวัดราชบุรี เปนวารสารทางวิชาการ มีวัตถุประสงค เพื่อสงเสริมสนบั สนุนใหบุคลากรทางการแพทยแ ละเครือขา ยสาธารณสขุ ไดมเี วทีการแลกเปลี่ยนองคค วามรู แนวทางการปฏิบตั งิ านรวมกัน และเผยแพรผลงานทางวิชาการ หรอื รายงานผลการวจิ ยั ในดานการเฝา ระวงั ปอ งกนั ควบคมุ โรคและภยั สขุ ภาพ ทเี่ ปน ประโยชนก บั บคุ ลากรเครอื ขา ย โดยใชเ ปน แหลง ขอ มลู อา งองิ ในการ ศึกษา คนควา และวิจยั ทเ่ี ปนลักษณะนพิ นธต นฉบับ (Original Article) จัดพิมพปล ะ ๒ ฉบบั ฉบับที่ ๑ ประจําเดอื น มกราคม – มถิ ุนายน ตพี ิมพส ปั ดาหท ายของเดือน มถิ ุนายน ฉบับที่ ๒ ประจาํ เดือน กรกฎาคม – ธันวาคม ตีพิมพสัปดาหท ายของเดอื น ธันวาคม รับเร่ืองเพื่อตีพิมพ ฉบับท่ี ๑ ภายในเดือน มีนาคม ฉบับท่ี ๒ ภายในเดือน กันยายน ยินดีรับบทความ ทางวชิ าการ นวตั กรรม งานวจิ ยั บทความฟน วชิ า รายงานการสอบสวนโรค การพยากรณโรค หรอื รายงาน ผลการวิจัยท่ีเก่ียวกับโรคและภัยสุขภาพ โดยเร่ืองที่สงมาจะตองไมเคยตีพิมพมากอนหรืออยูระหวางตีพิมพ ในวารสารอื่น ท้ังน้ี กองบรรณาธิการวารสารฯ ขอสงวนสิทธิ์ในการพิจารณาตีพิมพ ตามลําดับกอนหลัง โดยมกี ารพิจารณาตามขน้ั ตอน ดังนี้ ๑. ผูสงเรื่องตีพิมพตองศึกษาหลักเกณฑ คําแนะนําสําหรับสงเร่ืองเพื่อตีพิมพ กองบรรณาธิการ วารสารฯ จะไมรบั นพิ นธต นฉบับที่ไมถ กู ตอ งตามแบบฟอรมและกติกา ๒. ผูสงเร่ืองตองกรอกแบบฟอรมใบสมัครสงบทความ/ผลงานวิชาการลงตีพิมพ พรอมเอกสารนิพนธ ตนฉบับ จาํ นวน ๑ ชุด และสงไฟล Microsoft Word ท่ี E-mail : [email protected] ๓. กองบรรณาธกิ ารวารสารฯ จะตรวจความสมบูรณและถูกตองของตนฉบับ ๔. กองบรรณาธกิ ารวารสารฯ จดั สง ตน ฉบบั ใหผ เู ชยี่ วชาญ (Peer Review) ในสาขานนั้ ๆ เปน ผพู จิ ารณา ตรวจสอบ อา นบทความ และตดั สนิ วาบทความดังกลาวเปน ทย่ี อมรับ หรือปฏิเสธ หรือใหกลบั ไป ปรบั ปรุงแกไข กอนรับรองใหล งพิมพว ารสาร จํานวน ๓ ทาน ตอ เรอื่ ง ๕. ในกรณที ผี่ เู ชยี่ วชาญลงความเหน็ วา ใหป รบั ปรงุ แกไ ข กองบรรณาธกิ ารวารสารฯจะสง ใหผ เู ขยี นแกไ ข ตามผลการพจิ ารณาของผเู ชยี่ วชาญ ๖. เรอ่ื งทไี่ ดพ จิ ารณาตพี มิ พ กองบรรณาธกิ ารวารสารฯ จะตรวจสอบความถกู ตอ งและจดั พมิ พต น ฉบบั วารสารสํานกั งานปองกันควบคุมโรคที่ ๕ จงั หวดั ราชบรุ ี ๗. จดั สงตน ฉบับ ดาํ เนินการจัดทํารปู เลม ๘. กองบรรณาธิการวารสารฯ ดําเนนิ การเผยแพรวารสาร ๙. การขอใบรับรองการตีพิมพจะสามารถออกใบรับรองการตีพิมพไดในกรณีที่ผูเช่ียวชาญยอมรับ ใหต ีพมิ พได กําหนดขอบเขตเวลาของการรบั เร่อื งตีพมิ พ ฉบับที่ ๑ ภายในเดือน มนี าคม ฉบบั ที่ ๒ ภายในเดอื น กันยายน 4
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 หลกั เกณฑและคําแนะนําสาํ หรบั สง เรื่องเพอ่ื ตพี มิ พ ๑. บทความที่สง ลงพิมพ นิพนธต นฉบับ การเขียนเปนบทหรือตอนตามลําดับ ดงั นี้ “บทคัดยอ บทนํา วสั ดุ และวธิ ี การศกึ ษา ผลการศกึ ษา วจิ ารณ สรปุ กติ ตกิ รรมประกาศ เอกสารอา งองิ ” ความยาวของเร่ืองไมเกิน ๑๒ หนาพมิ พ รายงานผลการปฏบิ ตั งิ าน ประกอบดวย บทคัดยอ บทนํา วิธีการดําเนินงาน ผลการดําเนินงาน วจิ ารณ กติ ตกิ รรมประกาศ เอกสารอางอิง บทความฟน วชิ า ควรเปนบทความที่ใหความรูใหม รวบรวมสิ่งท่ีตรวจพบใหม หรือเรื่อง ทน่ี า สนใจ ทผี่ อู า นนาํ ไปประยกุ ตไ ด หรอื เปน บทความวเิ คราะหส ถานการณ โรคตางๆ ประกอบดวย บทคัดยอ บทนํา ความรูหรือขอมูลเก่ียวกับ เรอื่ งทีน่ าํ มาเขียน วิจารณ หรือวเิ คราะห สรุป เอกสารอางองิ ทคี่ อนขาง ทนั สมัย ยอเอกสาร อาจยอ บทความภาษาตางประเทศหรอื ภาษาไทย ท่ตี พี มิ พไ มเกิน ๒ ป ๒. การเตรียมบทความเพื่อลงพมิ พ ชอื่ เรื่อง ควรส้ันกะทัดรัด ใหไดใจความที่ครอบคลุมและตรงกับวัตถุประสงคและ เนื้อเร่อื ง ชอื่ เรือ่ งตองมีทง้ั ภาษาไทยและภาษาองั กฤษ ช่ือผูเ ขียน ใหมีท้งั ภาษาไทยและภาษาอังกฤษ (ไมใชค ํายอ ) พรอ มท้ังอภิไธยตอทาย ช่ือ และสถาบันทที่ ํางานอยู ท้งั ภาษาไทยและภาษาอังกฤษ เน้ือเรื่อง ควรใชภ าษาไทยใหม ากทส่ี ดุ และภาษาทเ่ี ขา ใจงา ย สนั้ กะทดั รดั และชดั เจน เพือ่ ประหยัดเวลาของผอู า น หากใชค าํ ยอตอ งเขยี นเต็มไวค รง้ั แรกกอน บทคดั ยอ คือการยอเนื้อหาสําคัญ เอาเฉพาะที่จําเปนเทานั้น ระบุตัวเลขทางสถิติ ที่สําคัญ ใชภาษารัดกุมเปนประโยคสมบูรณและเปนรอยแกว ความยาว ไมเกิน 15 บรรทัด และมีสวนประกอบคือ วัตถุประสงค วัสดุและวิธี การศกึ ษา ผลการศกึ ษา และวจิ ารณห รอื ขอ เสนอแนะ (อยา งยอ ) ไมต อ งมี เชิงอรรถอางอิง บทคัดยอ ตอ งเขียนทั้งภาษาไทยและภาษาองั กฤษ บทนํา อธบิ ายความเปน มาและความสาํ คญั ของปญ หาทท่ี าํ การวจิ ยั ศกึ ษาคน ควา ของผทู ีเ่ กีย่ วขอ งและวัตถปุ ระสงคของการวจิ ัย วัสดุและวิธีการ อธิบายวิธีการดําเนินการวิจัย โดยกลาวถึงแหลงที่มาของขอมูล วิธีการ รวบรวมขอ มลู วธิ กี ารเลอื กสมุ ตวั อยา งและการใชเ ครอื่ งมอื ชว ยในการวจิ ยั ตลอดจนวธิ ีการวิเคราะห ขอ มลู หรอื ใชห ลักสถติ มิ าประยุกต ผลการศึกษา อธิบายสิ่งที่ไดพบจากการวิจัย โดยเสนอหลักฐานและขอมูลอยางเปน ระเบียบ พรอมทั้งแปลความหมายของผลที่คนพบหรือวิเคราะหแลว พยายามสรุป เปรียบเทยี บกบั สมมุตฐิ านทีว่ างไว 5
วารสารสํานักงานป้ องกนั ควบคุมโรคที่ 5 ราชบรุ ี : ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 วิจารณ ควรเขียนอภิปรายผลการวิจัยวาเปนไปตามสมมุติฐานที่ต้ังไวหรือไม เพยี งใด และควรอา งองิ ถงึ ทฤษฏหี รอื ผลการดาํ เนนิ งานของผอู น่ื ทเี่ กยี่ วขอ ง มาประกอบคําวจิ ารณด วย สรุป (ถา ม)ี ควรเขยี นสรปุ เกยี่ วกบั ความเปน มาและความสาํ คญั ของปญ หา วตั ถปุ ระสงค ขอบเขตการวิจัย วิธีการวิจัยอยางสั้นๆ รวมทั้งผลการวิจัยไปใชใหเปน ประโยชน หรอื ใหขอเสนอแนะประเด็นปญหาที่สามารถปฏิบตั ิไดสําหรับ การวิจัยคร้ังตอ ไป เอกสารอา งองิ ๑. ผเู ขยี นตอ งรับผิดชอบในความถกู ตอ งของเอกสารอางองิ ๒. การเขยี นเอกสารอา งอิงใหใชรปู แบบแวนคูเวอร (Vancouverstyle) ๓. การอา งองิ เอกสารใด ใหใ ชเ ครอ่ื งหมายเชงิ อรรถเปน หมายเลข โดยใช หมายเลข ๑ สาํ หรบั เอกสารอา งอิงอันดบั แรก และเรียงตอตามลําดบั แตถา ตองการอางองิ ซ้าํ ใหใชห มายเลขเดิม ๔. เอกสารอางอิงหากเปนวารสารภาษาอังกฤษใหใชชื่อยอวารสาร ตามหนงั สอื Index Medicus การใชเ อกสารอา งองิ ไมถ กู แบบจะทาํ ให เรอ่ื งที่สง มาเกดิ ความลา ชา ในการพมิ พ เพราะตองมีการติดตอผูเขยี น เพอ่ื ขอขอ มลู เพมิ่ เตมิ ครบตามหลกั เกณฑ ๓. การเขียนเอกสารอางองิ การอางอิงเอกสารใชระบบแวนคูเวอร (Vancouver style) โดยใชหมายเลข(๑) ตัวยก สําหรับ เอกสารอางอิงอันดับแรกและเรียงตอไปตามลําดับ ถาตองการอางอิงซ้ําใหใชหมายเลขเดิม หามใชคํายอ ในเอกสารอางองิ ยกเวน ช่อื ตน และชอ่ื วารสาร บทความท่ีบรรณาธิการรบั ตีพมิ พแลว แตย ังไมเผยแพรใหร ะบุ “กาํ ลงั พมิ พ” บทความที่ไมไดต พี ิมพใ หแ จง “ไมไดต ีพมิ พ” หลกี เล่ียง “ติดตอสวนตวั ” มาใชอา งองิ (เวนแต มขี อ มลู สาํ คญั มากทห่ี าไมไ ดท วั่ ไป) ใหร ะบชุ อื่ และวนั ทต่ี ดิ ตอ ในวงเลบ็ ทา ยชอื่ เรอื่ งทอ่ี า งองิ ชอ่ื วารสารในการ อางอิงใหใ ชช ื่อยอตามรปู แบบของ U.S. Nation Library of Medicine ท่ีตีพิมพใ น Index Medicus ทุกป หรอื ในเวบ็ ไซด http://www.nlm.nih.gov/tsd/serials/liji.html การเขยี นเอกสารอา งองิ ในวารสารวชิ าการ มหี ลักเกณฑแ ละรปู แบบการอา งอิง ดังน้ี ๓.๑ การอา งเอกสาร ลําดบั ที.่ ชอื่ ผูน พิ นธ. ชื่อเรือ่ ง. ช่อื วารสาร/ชอื่ ยอวารสาร ปท พ่ี มิ พ:เลมท:่ี หนาแรก-หนา สุดทา ย. ก.วารสารภาษาไทย ช่ือผูนิพนธใหใ ชชื่อเต็มทัง้ ชื่อและช่อื สกุล ช่อื วารสารเปน ชอ่ื เตม็ ปท ่พี ิมพเปน ปพ ุทธศกั ราช ตัวอยาง เชน ธีระ รามสูต, นิวัติ มนตรวี สวุ ตั ,ิ สุรศักด์ิ ลมั ปต ตะวนชิ . อบุ ตั กิ ารณโรคเรอ้ื นระยะแรก โดยการศกึ ษาจุลพยาธวิ ทิ ยาคลินิกจากวงดางขาวของผวิ หนังผปู ว ยทส่ี งสยั เปน โรคเร้อื น ๕๘๙ ราย. วารสาร โรคตดิ ตอ ๒๕๒๗;๑๐:๑๐๑-๒. 6
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 ข.วารสารภาษาองั กฤษ ใชชอื่ สกุลกอ น ตามดว ยอกั ษรยอ ตัวหนา ตวั เดยี วของชอ่ื ตัวและช่ือรอง ถา มผี นู พิ นธมากกวา ๖ คน ใหไสช อ่ื เพียง ๖ คนแรก แลว ตามดวย et.al. หรือและคณะ ถา เปนภาษาไทย ใชช่ือวารสารใชช ื่อยอตามแบบ ของ Index Medicus หรอื ตามแบบท่ใี ชใ นวารสารนนั้ ๆ เลขหนาสุดทายใสเฉพาะเลขทายตามตัวอยาง ดงั นี้ ตัวอยา ง เชน Fischl MA, Dickinson GM, Scottn GB. Evaluation of Heterosexual partner, children and household contacts of adults with AIDS. JAMA ๑๙๘๗;๒๕๗:๖๔๐-๔. ๓.๒ การอา งอิงหนังสอื หรอื ตาํ รา แบงเปน ๒ ลักษณะ ก.การอางองิ ท้งั หมด ลาํ ดบั ท.่ี ชอ่ื ผแู ตง (สกลุ อกั ษรยอ ของชอ่ื ). ชอื่ หนงั สอื . ครงั้ ทพี่ มิ พ (edition). เมอื งทพ่ี มิ พ: สาํ นกั พมิ พ; ปทพ่ี ิมพ. ตัวอยาง เชน Toman K. Tuberculosis cas-finding and chemo-therapy. Geneva: World Health Organization; ๑๙๗๙. ข.การอางองิ บทหนงั สือท่ีมีผูเขียนเฉพาะบท และบรรณาธิการของหนงั สือ ลาํ ดับท่ี. ช่อื ผเู ขยี น. ช่อื บท. ใน:ช่ือบรรณาธิการ,บรรณาธกิ าร.ช่อื หนงั สอื . ครั้งทพ่ี ิมพ. เมืองท่ีพิมพ: สาํ นักพิมพ; ปท ่ีพิมพ. หนาแรก-หนาสุดทา ย. ตัวอยาง เชน ศรชัย หลูอารียสุวรรณ. การดื้อยาของเช้ือมาลาเรีย. ใน:ศรชัย หลูอารียสุวรรณ, ดนยั บนุ นาค, ตระหนกั จติ หะรณิ สตุ , บรรณาธกิ าร. ตาํ ราอายรุ ศาสตรเ ขตรอ น. พมิ พค รงั้ ที่ ๑. กรงุ เทพมหานคร: รวมทรรศน;๒๕๓๓. หนา ๑๑๕-๒๐. ๓.๓ เอกสารอางอิงที่เปนหนังสือประกอบการประชุม หรือรายงานการประชุม (Conference proceeding) ลําดับที่อางอิง. ช่ือบรรณาธิการ, บรรณาธิการ. ช่ือเรื่อง. ช่ือการประชุม;วัน เดือน ป ที่ประชุม; สถานทจ่ี ดั ประชมุ . เมอื งท่ีพิมพ; สํานักพิมพ;ปพ ิมพ. ตวั อยา ง เชน Kimura J, Shibasaki H, editors. Recent advances in clinical neurophysiology. Proceedings of the ๑๐th International Congress of EMG and Clinical Neurophysiology; ๑๙๙๕ Oct ๑๕-๑๙; Kyoto, Japan. Amsterdam: Elsevier; ๑๙๙๖. ๓.๔ การอางองิ บทความทนี่ าํ เสนอในการประชุม หรอื สรปุ ผลการประชมุ (Conference paper) ลาํ ดบั ท่อี า งองิ . ชื่อผูเขียน, ช่ือเร่ือง. ใน/In: ชอื่ บรรณาธกิ าร,บรรณาธกิ าร/editor. ชอ่ื การประชุม; วนั เดือนป ท่ปี ระชุม; สถานที่จัดประชุม. เมอื งท่ีประชมุ . เมอื งทพ่ี ิมพ; ปพ ิมพ.หนาแรก-หนา สุดทาย. ตัวอยา ง เชน Bengtsson S, Solheirn BG.Enforcement of data protection, privacy and security in medical informatics.In:Lun KC, Degoulet P, Piemme TE, Rienhoff O, editors. MED- NFO ๙๒. Proceedings of the 7th World Congress on Medical Informatics; ๑๙๙๒ Sep ๖-๑๐; Geneva, Switzerland. Amsterdam: North-Holland; ๑๙๙๒. P. ๑๕๖๑-๕. 7
วารสารสาํ นกั งานป้ องกันควบคมุ โรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 ๓.๕ เอกสารอา งอิงที่เปนวิทยานพิ นธ ลําดับทอ่ี างองิ . ช่ือผนู พิ นธ. เร่ือง [ประเภท/ระดับปริญญา]. เมอื งท่ีพมิ พ: มหาวิทยาลยั ; ปท่ีไดร ับ ปรญิ ญา. จํานวนหนา . ตัวอยาง เชน เอื้อมเดือน ไชยหาญ. ลักษณะเครือขายชุมชนเพ่ือการปองกันและแกไขปญหา ยาเสพติดในชุมชน [วิทยานิพนธปริญญาสังคมสงเคราะหศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร; ๒๕๔๒. ๘๐ หนา . ๓.๖ การอา งอิงเอกสารอิเลก็ ทรอนิกส ก. วารสารอิเลก็ ทรอนกิ ส ลําดบั ที่อางองิ . ช่อื ผแู ตง. ชือ่ บทความ. ช่ือวารสาร [ประเภทของสือ่ ]. ปทพ่ี มิ พ [สบื คน เม่ือ/cited ป เดือน วันท]่ี ; เลม ที่ (Volume): หนา แรก-หนาสดุ ทา ย. เขา ถึงไดจาก/Available from:http//…. ตวั อยา ง เชน Alavi-Naini R, Moghtaderi A, Mohammadi M, Zabetian M. Factors associated with mortality in Tubeculosis patients. J Res Med Sci. [internet]. ๒๐๑๓ [cited ๒๐๑๓ Nov ๕]; ๑๘:๕๒-๕. Available from: http//www.ncbi.ntm.nih.gov/pmc/articles/PMC3719227/ ข. หนงั สือหรือบทความอิเล็กทรอนกิ ส ลาํ ดับท่อี า งองิ . ช่อื ผูแตง. ชือ่ เรื่อง[ประเภทของสื่อ]. เมืองที่พมิ พ. สาํ นกั พมิ พ; ปท ี่พิมพ [สบื คน เมอื่ / citied ป เดือน วนั ท่ี]. จาํ นวนหนา . จาํ นวนหนา . แหลง ขอมูล/Available from:http//…. ตัวอยาง เชน Mewertris M, Gould D, Mahato B. Rising out-of-pocket spending for medical care: a growing strain of family budgets [Internet]. New York. Commonwealth Fund; ๒๐๐๖ Feb [cited ๒๐๐๖ Oct ๒]. ๒๓ p. Available from: http//www.cmwf.org/usr_doc/Merlis_ risingoopspending_๘๘๗.pdf ขนฎิ ฐา กาญจนรงั สนี นท. การสรา งเครอื ขา ยเพอ่ื การพฒั นา [อนิ เตอรเ นต็ ]. [สบื คน เมอ่ื วนั ที่ ๑๓ ต.ค. ๒๕๕๕].แหลง ขอ มลู : http://www.northphc.org ๔. การสง ตน ฉบับ ๔.๑ การสงเรอื่ งตีพมิ พ ใหสงตนฉบบั ๑ ชดุ ใชกระดาษพมิ พดีดขนาด A๔ พมิ พห นา เดียวถงึ กลมุ พฒั นา นวัตกรรมและวิจัย สํานักงานปองกันควบคุมโรคที่ ๕ จังหวัดราชบุรี ๑๒๓/๒๐๒ ถนนเพชรเกษม ซอย ๑ อําเภอเมือง จังหวดั ราชบรุ ี ๗๐๐๐๐ และสง ไฟล Microsoft Word ที่ Email : [email protected] ๔.๒ ภาพประกอบ ถาเปนภาพเสนตองเขียนดวยหมึกดําบนกระดาษหนามัน ถาเปนภาพถายควรเปน ภาพสไลด หรืออาจใชภาพขาวดําขนาดโปสการด แทนได การเขียนคําอธบิ ายใหเ ขยี นแยกตางหากอยา เขียน ลงในรูป ๕. การรับเรอื่ งตนฉบับ ๕.๑ เรอ่ื งทร่ี บั ไว กองบรรณาธกิ ารจะแจง ตอบรบั ใหผ เู ขยี นทราบ และสง ให ผเู ชยี่ วชาญ (Peer Reviewer) อยา งนอย ๓ ทา น รวมพจิ ารณา 8
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 ๕.๒ เร่ืองท่ไี มไดรบั พิจารณาลงพมิ พ กองบรรณาธิการวารสารฯ จะแจง ใหท ราบแตจะไมส งตน ฉบับคืน ๕.๓ เรอื่ งทไี่ ดร บั พจิ ารณาลงพมิ พ กองบรรณาธกิ ารวารสารฯ จะนาํ เลม วารสารเขา สเู วบ็ ไซต http://ddc. moph.go.th/odpc5/journal.php ผูเ ขียนสามารถดาวนโ หลดวารสารได ความรับผดิ ชอบ บทความท่ีลงพิมพในวารสารสํานักงานปองกันควบคุมโรคท่ี ๕ จังหวัดราชบุรี ถือวาเปนผลงาน ทางวชิ าการหรอื การวจิ ยั และวเิ คราะห ตลอดจนเปน ความเหน็ สว นตวั ของผเู ขยี น ไมใ ชค วามเหน็ ของสาํ นกั งาน ปอ งกนั ควบคมุ โรคท่ี ๕ จงั หวดั ราชบรุ ี หรอื กองบรรณาธกิ ารแตป ระการใด ผเู ขยี นจาํ ตอ งรบั ผดิ ชอบตอ บทความ ของตน ติดตอประสานงาน ๑. กลุมพัฒนานวัตกรรมและวิจัย สํานักงานปองกันควบคุมโรคท่ี ๕ จังหวัดราชบุรี ๑๒๓/๒๐๒ ถนนเพชรเกษม ซอย ๑ อําเภอเมือง จังหวัดราชบุรี ๗๐๐๐๐ Email : odpc๕[email protected] โทร. ๐๓๒-๓๑๐๘๐๒ ๒. นายสปุ ระสนั น วริ ยิ ะวงศานกุ ูล โทร. ๐๘๑-๘๙๓๓๓๐๙ 9
ใบสมัครสงบทความ/ผลงานวิชาการลงตีพิมพวารสารสาํ นักงานป้องกันควบคมุ โรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 วารสารสาํ นักงานปอ งกันควบคุมโรคท่ี 5 จังหวัดราชบุรี ********************************************************************************** 1. ชอื่ เร่ือง (ภาษาไทย) ………………………………………………………......................………………………………………………………………………………………………… 2. ชอื่ เรื่อง (ภาษาอังกฤษ) …………………………………………………………………………………………………………………………………......................……………………… 3. ผนู พิ นธ ………………………………………………………………………………………………………………………………................................…..…………… ชื่อ-สกุล……………………………………................….………………… ตําแหนง ……………………………….…........…..……..……………… หนวยงาน……………………….…………………………..................................................…………………………….….………………………… โทรศัพท ………………………………… โทรสาร…………….………...……….… E-mail…………….….…….................…………..……… 4. วฒุ ิการศกึ ษาช้นั สูงสดุ …………………………………… วฒุ ยิ อ (ภาษาไทย) ……………..…..............……….………………… ……………………………….………………………............................ วุฒยิ อ (ภาษาอังกฤษ)…………….…………………..………………… 5. ช่ือผเู ขียนรว ม (ถามี) ………………………..............… วุฒยิ อ (ภาษาไทย) …………......................….……………………… ……………………………….………………………............................ วุฒยิ อ (ภาษาองั กฤษ)…………….…………………..………………… 6. สิ่งที่สง มาดว ย m แผนดสิ กข อมูลตนฉบบั ชอื่ แฟมขอมูล m เอกสารพมิ พตนฉบบั จาํ นวน 1 ชุด ขาพเจาขอรับรองวาบทความ/ผลงานวิชาการน้ีไมเคยตีพิมพเผยแพรท่ีใดมากอน และไมอยูระหวางการ พิจารณาของวารสารฉบับอ่ืนหากขาพเจาขาดการติดตอในการแกไขบทความนานเกิน 2 เดือน ถือวาขาพเจาสละ สทิ ธิ์ในการลงวารสาร ลงชื่อ................................................................. เจา ของบทความ/ผลงานวชิ าการ (.........................................................) วนั ท.ี่ ................. เดอื น.......................... พ.ศ........................ 7. การสง ใบสมัครและบทความ/ผลงานวชิ าการ 1. ตน ฉบับบทความ/ผลงานวิชาการ ใชอักษร TH SarabunPSKขนาด 16 สําหรบั ภาพประกอบถาเปน ภาพลายเสนตองเขียนดวยหมึกดําบนกระดาษหนามัน ถาเปนภาพถายควรเปนภาพสไลด หรืออาจใชภาพ ขาวดําขนาดโปสการดแทนก็ได การเขียนคาํ อธิบายใหเขียนแยกออกตางหาก อยา เขยี นลงในภาพ 2. การสงใบสมัครและบทความ/ผลงานวชิ าการ ใหสงเอกสารตนฉบับ 1 ชุดพรอ ม Electronics File โดย 2.1 ใบสมัครและเอกสารบทความ/ผลงานวิชาการ ใชกระดาษพิมพดีดขนาด A4 พิมพหนาเดียวสงท่ี กลุมพัฒนานวัตกรรมและวิจัย สํานักงานปองกันควบคุมโรคที่ 5 จังหวัดราชบุรี ถนนศรีสุริยวงศ ตาํ บลหนา เมอื ง อาํ เภอเมอื งราชบรุ ี จงั หวดั ราชบรุ ี 70000 โทร.032-310802 และมอื ถอื 081-8933309 2.2 เอกสารบทความ/ผลงานวชิ าการ สง เปน Electronics File พรอ มระบชุ อื่ ไฟลและระบบทีใ่ ชพ มิ พ ดว ยโปรแกรม Ms Word ที่ E-mail: [email protected] 10
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 ÊÒèҡºÃóҸԡÒà วารสารสํานักงานปองกันควบคุมโรคท่ี 5 จังหวัดราชบุรี ไดดําเนินการมาถึงฉบับน้ีเปนปที่ 5 ซ่ึงยังคงมีสถานการณปญหาการแพรระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา2019 (COVID-19) ที่สงผลกระทบ ตอการเจ็บปวยและเสียชีวิตของประชากรในทุกประเทศทั่วโลก รวมท้ังประเทศไทยคณะผูจัดทําไดประมวล เอาเน้ือหาสาระทางวิชาการท่ีนาสนใจเก่ียวกับการเฝาระวัง ปองกันและควบคุมโรคและภัยสุขภาพ ใหกับ ผูอานทุกๆ ทาน สําหรับในเลมน้ีมีผลงานวิชาการที่นาสนใจอยากเชิญชวนใหผูอานไดหาความรู ไดแก เรื่องการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 แผนกหองผาตัด โรงพยาบาลนครปฐม เรื่องอุบัติการณ ภาวะแทรกซอนและผลการรักษาที่เกิดข้ึนของโรคตอกระจกชนิดสุก ในโรงพยาบาลบานโปง ภายหลังการ งดใหบริการการผาตัดเนื่องจากสถานการณการระบาดใหญของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) เร่ืองความสัมพันธของการรับประทานอาหารเชากับพฤติกรรมการรับประทานอาหารเชาของนักศึกษา สาขาสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ เรือ่ งความชุกของการตดิ เชื้อวัณโรคระยะแฝงในกลุม ผสู มั ผสั ใกลชิดผูปวยวัณโรคในเขตสุขภาพที่ 5 และปดทายดวยเร่ืองการระบาดและปจจัยท่ีมีผลตอการเสียชีวิต ของผูปวยโรคตดิ เชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ตําบลเจดียหัก อาํ เภอเมือง จังหวดั ราชบุรี นอกจากน้ี ในฉบับนี้ยังมีเรื่องของจริยธรรมการวิจัยในคน สุดทายเรามีความมุงมั่นตั้งใจเสนอผลงานทางวิชาการ และความรูเพื่อเปนสื่อกลางการพัฒนาเฝาระวังปองกันควบคุมโรคและภัยสุขภาพท่ีมีคุณภาพ ตอ ไป กองบรรณาธกิ ารขอเรยี นวา เรายนิ ดตี อ นรบั บทความทางวชิ าการและงานวจิ ยั ดา นการปอ งกนั โรคและ ภัยสุขภาพจากทุกทาน นอกจากนี้ทานยังสามารถดาวนโหลดเอกสารไดจากเว็บไซตของเราที่ http://ddc. moph.go.th/odpc5/journal.php บรรณาธกิ าร 11
วารสารสํานักงานป้ องกันควบคมุ โรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 Original Article นิพนธต น ฉบับ การระบาดของโรคติดเช้ือไวรสั โคโรนา 2019 แผนกหอ งผาตัดโรงพยาบาลนครปฐม ป 2564 Coronavirus 2019 Outbreakat Operating Room Nakhon Pathom Hospital 2021 อดิศกั ด์ิ พรภคกลุ นวก.สาธารณสขุ ชาํ นาญการพิเศษ (รปม.) Adisak Pornpakakul (M.P.A.) เสาวนยี พรภคกลุ นวก.สาธารณสุขชาํ นาญการ (รปม.) Saowanee Pornpakakul (M.P.A.) พัชชรี ออ นเทย่ี ง นวก.สาธารณสุขปฏิบัติการ (วท.บ.) Patcharee Aontheing (B.S.) กลุมงานเวชกรรมสงั คม โรงพยาบาลนครปฐม Social Medicine Department, Nakhon Pathom Hospital. บทคดั ยอ การศึกษาการระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 แผนกหองผาตัดโรงพยาบาลนครปฐม มีวัตถุประสงคเพื่อยืนยันการวินิจฉัยและการระบาดของโรค ศึกษาลักษณะทางระบาดวิทยาของโรค ดา นบคุ คลสถานท่ีเวลาและปจ จยั เสย่ี งการเกดิ การระบาดกลมุ ตวั อยา งทใ่ี ชใ นการศกึ ษาจาํ นวน75คนไดม าจาก การสมั ภาษณต ามแบบสอบสวนโรค เครอื่ งมอื ทใ่ี ชใ นการศกึ ษาโดยการใชแ บบสอบสวนโรคผปู ว ยตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 การวเิ คราะหขอ มลู โดยหาคาความถี่ รอยละ คาเฉลยี่ สว นเบย่ี งเบนมาตรฐาน สถติ ทิ ดสอบที (t-test) และการวิเคราะหการแปรปรวนทางเดยี ว (F-test) กําหนดนัยสาํ คัญทางสถติ ทิ ีร่ ะดับ 0.05 ผลการวจิ ัย พบวา กลุม ตวั อยางสว นใหญเปนเพศหญิง รอยละ 82.67 กลมุ อายุ 50 – 59 ปม ากท่ีสดุ การจดั กลุม ระดบั ความเสยี่ งพบกลุม ผูสัมผสั มีความเสยี่ งสูง รอ ยละ 18.67 กลมุ ความเสีย่ งระดับปานกลาง รอ ยละ 33.33 และกลมุ ความเสย่ี งต่าํ รอยละ 48.00 อตั ราอบุ ัติการณ มคี าเทากบั 12.00 การเปรียบเทยี บปจ จยั ท่สี ง ผลตอ การระบาดของโรคพบวา เพศกลมุ ตวั อยา งทพี่ บผปู ว ยทบ่ี รเิ วณหอ งนาํ้ หอ งนอน และหอ งทาํ งานมคี วามสมั พนั ธ กับปจจัยทีส่ ง ผลตอการระบาด อยา งมนี ยั สาํ คัญทางสถิติ (p<0.001) สว นอายุ และกลมุ ตัวอยา งท่ีพบผูปว ย ทบี่ รเิ วณหอ งอาหาร ไมม คี วามสมั พนั ธก บั การระบาดการตดิ ตามเฝา ระวงั กลมุ ผสู มั ผสั ผปู ว ย พบผปู ว ยจาํ นวน 9 ราย คําสาํ คัญ : โรคตดิ เชอื้ ไวรัสโคโรนา 2019 การระบาด ปจจัยเสย่ี งการเกิดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 12
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 Abstract The purposes of this research were to study : on the outbreak of coronavirus 2019 operating room department Nakhon Pathom Hospital 1) to confirm the diagnosis and outbreak of disease 2) study the epidemiological characteristics of the disease in terms of people, place, time and risk factors for outbreaks.The sample group used in the study 75 people derived by interviews according to the disease investigation. The research use a questionnaire coronavirus 2019 investigation form. Data were analyzed with frequency, percentage, mean, S.D., t-test, and one-way analysis of variance (F-test) ; statistical significant level at .05. The result found that most of them were female (82.67%), age group 50-59 years the most. The risk level group was found to be high-risk exposure group (18.67%), moderate risk group (33.33%) and low risk group (48%) the attack rate was 12%. Sex, the sample found in the bathroom, bedroom and office area were associated with factors affecting the outbreak, the statistical significant level of .05 (p<0.001). However, age and the sample group found in the dining room area were not significantly related with the morale. Surveillance of patient contacts found 9 patients. Key words : Coronavirus 2019, Outbreak, Risk Factors for coronavirus 2019 13
วารสารสาํ นักงานป้ องกันควบคมุ โรคที่ 5 ราชบรุ ี : ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 บทนาํ โรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา(1) (โควดิ -19) เปน โรคตดิ ตอ ทลี่ ะอองลอยกาํ เนดิ มาจรงิ ๆ แลว ละอองลอยสามารถ ที่เกิดจากเช้ือไวรัส SARS-CoV-2 เปนโรคอุบัติใหม หลุดมาตั้งแตเราไอหรือจามแลว โดยจะมีการ หรอื ไวรสั โคโรนาสายพนั ธใุ หม 2019 เปนตระกูลไวรัส กระจายตวั ไกลกวา ละอองฝอยขน้ึ อยกู บั ความเขม ขน ที่กอใหเกิดอาการปวยต้ังแตไขหวัดธรรมดาไปจนถึง และปจจัยภายนอกอยางขนาดของหองและสภาพ โรคทม่ี คี วามรนุ แรงมาก เชน โรคระบบทางเดนิ หายใจ แวดลอม(2) โดยจะสามารถอยูในอากาศไดนานหลาย ตะวันออกกลาง (MERS CoV) และโรคระบบทางเดิน ช่ัวโมง ผทู ี่ตดิ เช้อื ไวรสั โคโรนา 2019 จะแสดงอาการ หายใจเฉยี บพลนั รนุ แรง (SARS-CoV) เปน ตน การแพร ต้ังแตระดับความรุนแรงนอยไปจนถึงระดับความ ระบาดของโรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 สามารถแพร รุนแรงมาก ไดแก อาการ มีไขไอแหง เจ็บคอ ไอ กระจายผานอนุภาคของเหลวขนาดเล็กจากปากหรือ มีเสมหะ ปวดศีรษะ จมูกไมไดกลิ่น ลิ้นไมไดรับรส จมกู ของผตู ดิ เชอ้ื เมอ่ื ไอ จาม พดู รอ งเพลงหรอื หายใจ ออนเพลีย ไมมเี รยี่ วแรง หอบเหนื่อย หายใจลาํ บาก โดยอนุภาคเหลาน้ีมีต้ังแตสารคัดหลั่งละอองฝอย อาการทางผิวหนัง มีจุดเลือดออก มีผ่ืนแดงลักษณะ ขนาดใหญจากระบบทางเดินหายใจไปจนถึงละออง คลา ยตาขายหรือเสน ใยเลก็ ๆ มผี ืน่ บวมแดงคลา ยโรค ลอยขนาดเล็กศูนยควบคุมโรคติดตอสหรัฐอเมริกา ลมพิษ บางรายมีลักษณะกลุมของตุมน้ําคลายโรค หรือ CDC ก็ไดมีการเปดเผยวาโควิด-19 สามารถ สกุ ใส เกดิ อาการฉับพลันรวมกับอาการมีไข ไอ จาม แพรผานละอองลอย (Aerosol) ไดเชนเดียวกับทาง และระบบทางเดินหายใจอื่นๆ บางรายจะมีอาการ WHO ท่ีไดมีการระบุทํานองเดียวกันวาโควิด-19 เล็กนอยจนถึงปานกลางและหายจากโรคน้ีไดเอง สามารถแพรผานอนุภาคเล็กๆ อยางละอองลอยได โดยไมตองรับการรักษาแบบพิเศษ บางรายอาจ เชนกนั หลังจากตอนแรกทีบ่ อกวา ไวรสั สามารถแพร ปวยหนักและตองเขารับการรักษา จากการแพร ผานละอองฝอยเทานน้ั ทาง WHO ไดระบไุ ววาไวรัส ระบาดลกุ ลามไปทว่ั โลก ทาํ ใหอ ตั ราปว ยและเสยี ชวี ติ สามารถที่จะแพรกระจายไดผานอนุภาคของเหลว เพมิ่ สูงขนึ้ อยางมาก ทอ่ี อกมาจากปากหรอื จมกู ของเรา เมอื่ เราไอ จาม พดู ปจจุบันในประเทศไทยพบผูติดเช้ือสะสม(3) รองเพลง หรือหายใจ โดยอนุภาคเหลานี้จะมีทั้ง 1,309,687 คน และเสียชีวิต 15,417 คน จังหวัด ขนาดใหญอยางละอองฝอย หรือมีขนาดเล็กมากๆ นครปฐม พบผูปวย 29,739 ราย เสียชีวิต 436 ราย อยางละอองลอย ละอองฝอย (Droplet) จะมาจาก (ขอมูล ณ วันที่ 9 กันยายน 2564) จากรายงาน สารคัดหลั่งในจมูกหรือปากของเรา เม่ือเราพูด ไอ จังหวัดนครปฐมพบบุคลากรดานสาธารณสุขมีอัตรา หรอื จาม และตกอยบู นผวิ พน้ื มกั จะมขี นาดอยใู นชว ง ปวย 8.31 คนตอประชากรพันคน จึงทําใหบคุ ลากร 60 ไมโครเมตร ถึง 2 มลิ ลิเมตร ระยะการกระจายตัว ทางการแพทยเปนกลุมที่มีความเส่ียงตอการติดเชื้อ 1-2 เมตรเทาน้ัน เปนเหตุผลวาทําไมเราจึงตองเวน ไวรสั โคโรนา 2019 อยา งมาก เนอื่ งจากการปฏบิ ตั งิ าน ระยะหางน่ันเอง ในสวนของละอองลอย (Aerosol) มีความใกลชิดมีระยะเวลาและโอกาสท่ีสัมผัสผูปวย จะเกิดขึน้ เม่ือละอองฝอยเลก็ ๆ แหงเหือดและระเหย ไดนานกวาปกติเม่ือวันที่ 28 เมษายน 2564 เวลา ขึน้ ไปเปนละอองลอย แตนัน่ ก็ไมไดเ ปนเพยี งวธิ ีเดียว ประมาณ 07.00 น. ไดร บั แจง จากกลมุ งานพยาธวิ ทิ ยา 14
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 คลินิกวาตรวจพบเช้ือโควิด-19 เปนบุคลากรแผนก 2. การศึกษาเชิงวิเคราะห เพื่อคนหาสาเหตุ หองผา ตัดจาํ นวน 1 คน งานปอ งกันควบคมุ โรคและ หรืออาหารท่ีกอโรค โดยทําการศึกษาแบบ Cohort ระบาดวิทยา จึงเขาดําเนินการสอบสวนโรคต้ังแต Study เกบ็ ขอ มลู ของผรู ว มกจิ กรรมทแี่ ผนกหอ งผา ตดั วนั ท่ี 28 เมษายน 2564 ถงึ วนั ท่ี 12 พฤษภาคม 2564 ระหวา งวนั ท่ี 15-28 เมษายน 2564 ทง้ั หมด 3. ศึกษาทางหองปฏิบัติการ โดยการเก็บ วตั ถปุ ระสงคข องการวิจัย ตัวอยางตรวจวิเคราะหหาเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 1. เพอ่ื ยนื ยนั การวนิ จิ ฉยั และการระบาดของโรค โดยวธิ ี RT-PCR 2. เพ่ือศึกษาลักษณะทางระบาดวิทยาของโรค 4. สถติ ทิ ใี่ ชในการวิเคราะหขอมลู ไดแ ก การหา ดา นบุคคล สถานท่ี เวลา คาความถี่ รอยละ คาเฉลี่ย สวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน 3. เพ่อื หาแหลง โรค และปจจยั เสีย่ ง สถิติทดสอบที (t-test) และการวิเคราะหการ 4. เพอื่ ควบคมุ ปอ งกนั และเฝา ระวงั การเกดิ โรค แปรปรวนทางเดียว (F-test) กําหนดนัยสําคัญทาง สถติ ทิ ่ีระดับ 0.05 สมมตุ ิฐาน การระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 ผลการศึกษา ในบุคลากรแผนกหองผาตัด เกิดจากการปฏิบัติงาน ขอมูลผูปวยรายแรกที่พบการติดตอในสถานที่ รวมกับผปู วยโรคติดเช้ือไวรสั โคโรนา 2019 เมื่อวันที่ ปฏบิ ตั ิงานแผนกหองผาตดั 26 เมษายน 2564 ผูปว ยเพศหญิง อายุ 49 ป ทีอ่ ยู 114 หมทู ่ี 5 ตําบลสามควายเผือก อําเภอเมืองนครปฐม วิธีการศกึ ษา จังหวัดนครปฐม เร่ิมปวยวันท่ี 26 เมษายน 2564 1. การศึกษาเชิงพรรณนา โดยการทบทวน อาการและอาการแสดงปวดศีรษะ ปวดกลามเนื้อ เวชระเบียนผูปวยเพ่ิมเติม สัมภาษณผูปวยและ มีนํ้ามูก ไอ ระคายคอจากการสอบสวนโรคพบวา ผูส ัมผัสโรคท้งั หมด โดยใชแ บบสอบสวนโรค(4) ผูปว ย ผูปวยรายน้ีเคยสัมผัสผูติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 เพ่ือยืนยันการวนิ จิ ฉยั โรค เม่ือวนั ท่ี 24 เมษายน 2564 และไดกําหนดคํานิยามผูปวยติดเช้ือไวรัสโคโรนา วนั ท่ี 26 เมษายน 2564 ผปู ว ยปฏบิ ตั งิ านเวรเชา 2019 และผูสมั ผสั โรค ดังนี้ และเวรดึกกอนกลับบานผูปวยอาบนํ้าเปลี่ยนเสื้อผา ผูปวยติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019(5) หมายถึง จงึ เดนิ ทางกลบั บา น ผรู ว มกจิ กรรมทแี่ ผนกหอ งผา ตดั ระหวา งวนั ที่ 15-28 วนั ที่ 27 เมษายน 2564 เวลาประมาณ 17.00 น. เมษายน 2564 แลว มอี าการอยา งนอ ย 2 อาการขนึ้ ไป เขารบั การตรวจหาเชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019 ดงั น้ี ไข ไอ เจบ็ คอ ปวดกลา มเนอ้ื มีนาํ้ มกู มเี สมหะ วนั ที่ 28 เมษายน 2564 ไดรบั แจงผลการตรวจ ปวดศีรษะ จมูกไมไ ดกล่ิน ล้นิ ไมรับรส พบเชื้อไวรสั โคโรนา 2019 ผูสัมผัสโรค(6) หมายถึง ผูรวมกิจกรรมที่ Ct RdRp Gene 12.18 แผนกหอ งผาตัด ระหวา งวันท่ี 15-28 เมษายน 2564 Ct N Gene 12.84 ทัง้ หมด 15
วารสารสํานักงานป้ องกันควบคมุ โรคที่ 5 ราชบรุ ี : ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 2 กรกฎาคม - ธันวาคม 2564 ผลการคัดกรองและประเมินความเส่ียงในกลุม ผลการศึกษาเชงิ วิเคราะห บุคลากรแผนกหองผาตัดพบผูที่เขาไดกับคํานิยาม จํานวนบุคลากรที่สัมผัสผูปวยโรคติดเชื้อไวรัส ผูสมั ผัสโรคจาํ นวน 75 คน เพศชาย รอ ยละ 17.33 โคโรนา 2019 แผนกหองผาตัด ทั้งหมด 75 คน เพศหญิง รอ ยละ 82.67 พบวา กลุมอายุ 50–59 ป จํานวนผูตรวจพบเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 หลังจาก มากทสี่ ดุ รอ ยละ 38.67 รองลงมากลุม อายุ 40–49 ป การสมั ผสั และมอี าการปว ย ทัง้ หมด 9 คน รอยละ 28.00 กลุมอายุ 30–39 ป รอยละ 17.33 อัตราอบุ ตั กิ ารณ (AR) = 9*100/75 = 12.00 และกลมุ อายุ 20–29 ป รอ ยละ 16 ตามลาํ ดบั การจดั กลมุ ความเสยี่ งพบกลมุ ผสู มั ผสั มคี วามเสยี่ งสงู รอ ยละ การเปรียบเทียบปจจัยเส่ียงท่ีสงสัยเปนสาเหตุ 18.67 กลมุ ความเสย่ี งระดบั ปานกลาง รอ ยละ 33.33 ของการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 และกลมุ ความเสย่ี งต่าํ รอ ยละ 48 แผนกหอ งผาตัด ตารางท่ี 1 การเปรียบเทียบปจจัยเสี่ยงท่ีสงสัยเปนสาเหตุของการเกิดโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 จําแนกตามเพศ (n = 75) เพศ ( X ) (SD) df t p-value ชาย 1.83 .38 74 41.51 <0.001 หญงิ 2.00 .00 * มีนัยสาํ คัญทางสถิตทิ ร่ี ะดับ .05 จากตารางท่ี 1 พบวา กลุมตัวอยา งที่มีเพศตา งกันมีปจ จัยเสี่ยงของการเกิดโรคติดเชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 ท่แี ตกตางกันอยา งมีนัยสําคัญทางสถิตทิ ่ี ระดับ .05 ตารางท่ี 2 การเปรียบเทียบปจจัยเส่ียงท่ีสงสัยเปนสาเหตุของการเกิดโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 จาํ แนกตามอายุ (n = 75) อายุ SS df MS F p-value ระหวา งกลุม 141.19 1 141.19 1.11 .30 ภายในกลมุ 9303.56 73 127.45 รวมทั้งหมด 9444.75 74 * มนี ัยสําคญั ทางสถิติที่ระดบั .05 จากตารางที่ 2 พบวา กลุมตัวอยางท่ีมีอายุตางกันจะมีปจจัยเส่ียงของการเกิดโรคติดเช้ือไวรัส โคโรนา 2019 ที่ไมแตกตางกนั อยา งมนี ยั สําคญั ทางสถติ ิท่ี ระดบั .05 16
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 ตารางที่ 3 การเปรียบเทียบปจจัยเสี่ยงที่สงสัยเปนสาเหตุของการเกิดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 จาํ แนกตามสถานท่ีท่ีพบผูป วยบรเิ วณหองนา้ํ (n = 75) หอ งน้ํา SS df MS F p-value ระหวา งกลุม 2.81 1 2.81 18.01 <0.001 ภายในกลมุ 11.37 73 .16 รวมทัง้ หมด 14.18 74 * มีนัยสําคัญทางสถิติทร่ี ะดบั .05 จากตารางที่ 3 พบวา กลมุ ตวั อยา งทพี่ บผปู ว ยทบี่ รเิ วณหอ งนาํ้ จะมปี จ จยั เสย่ี งของการเกดิ โรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 ทีแ่ ตกตางกันอยางมนี ัยสาํ คญั ทางสถิติที่ ระดบั .05 ตารางท่ี 4 การเปรียบเทียบปจจัยเส่ียงท่ีสงสัยเปนสาเหตุของการเกิดโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 จาํ แนกตามสถานทีท่ ่ีพบผปู ว ยบริเวณหองนอน (n = 75) หองนอน SS df MS F p-value ระหวา งกลมุ .29 1 .29 6.09 .02 ภายในกลมุ 3.50 73 .05 รวมท้ังหมด 3.79 74 * มีนยั สาํ คัญทางสถติ ิท่รี ะดับ .05 จากตารางที่ 4 พบวา กลุมตวั อยางท่พี บผูปว ยทบ่ี รเิ วณหอ งนอนจะมปี จ จัยเสี่ยงของการเกดิ โรคตดิ เชื้อ ไวรสั โคโรนา 2019 ที่แตกตา งกนั อยางมนี ัยสําคญั ทางสถิติที่ ระดับ .05 ตารางที่ 5 การเปรียบเทียบปจจัยเสี่ยงท่ีสงสัยเปนสาเหตุของการเกิดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 จาํ แนกตามสถานท่ที พ่ี บผปู วยบรเิ วณหองทํางาน (n = 75) หองทาํ งาน SS df MS F p-value ระหวา งกลมุ 3.52 1 3.52 17.52 <0.001 ภายในกลมุ 14.67 73 .20 รวมทั้งหมด 18.19 74 * มนี ัยสาํ คัญทางสถติ ิท่รี ะดบั .05 17
วารสารสาํ นกั งานป้ องกันควบคมุ โรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 จากตารางท่ี 5 พบวา กลมุ ตวั อยา งทพี่ บผปู ว ยทบ่ี รเิ วณหอ งทาํ งานจะมปี จ จยั เสยี่ งของการเกดิ โรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 ที่แตกตางกนั อยา งมนี ยั สําคัญทางสถติ ทิ ี่ ระดบั .05 ตารางท่ี 6 การเปรียบเทียบปจจัยเส่ียงที่สงสัยเปนสาเหตุของการเกิดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 จําแนกตามสถานท่ีท่ีพบผปู วยบริเวณหอ งอาหาร (n = 75) หอ งอาหาร SS df MS F p-value ระหวา งกลุม .12 1 .12 1.21 .28 ภายในกลมุ 7.03 73 .09 รวมทัง้ หมด 7.15 74 * มีนยั สาํ คญั ทางสถติ ทิ ีร่ ะดับ .05 จากตารางท่ี 6 พบวา กลุมตัวอยางท่ีพบผูปวยที่บริเวณหองอาหารตางกันจะมีปจจัยเสี่ยงของการเกิด โรคตดิ เช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 ทีไ่ มแตกตา งกันอยางมีนัยสาํ คัญทางสถิตทิ ี่ ระดับ .05 การศึกษาเพม่ิ เติมทางหอ งปฏบิ ตั ิการ วันที่ 6 พฤษภาคม 2564 พบผูปวย จํานวน จากการติดตามเฝาระวังกลุมผูสัมผัสผูปวย 1 ราย และการเก็บตัวอยาง (Swab) สงตรวจวิเคราะห วันท่ี 7 พฤษภาคม 2564 พบผูปวย จํานวน ทางหองปฏิบัติการ (RT-PCR) โดยกําหนดหลักการ 2 ราย เก็บตัวอยาง ดงั นี้ 1. กลุมผูสัมผัสผูปวยดําเนินการเก็บตัวอยาง สรปุ ผลการศกึ ษา (Swab) สง ตรวจวิเคราะหในวันท่ี 0,7,14 การศึกษาการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัส 2. กลุมผูสัมผัสผูปวยท่ีมีอาการเขาไดกับ โคโรนา 2019 แผนกหอ งผาตัดโรงพยาบาลนครปฐม คาํ นยิ ามผปู ว ยตดิ เช้อื ไวรสั โคโรนา 2019 ดําเนินการ มีวัตถุประสงคเพ่ือยืนยันการวินิจฉัยและการระบาด เกบ็ ตวั อยาง (Swab) สงตรวจวิเคราะหทันที ของโรคศึกษาลักษณะทางระบาดวิทยาของโรค ผลการตรวจวิเคราะห ดา นบคุ คล สถานท่ี เวลาและปจ จยั เสีย่ งการเกดิ การ วันท่ี 1 พฤษภาคม 2564 พบผูปวย จํานวน ระบาดในครง้ั น้ี กลมุ ตวั อยา งทใ่ี ชใ นการศกึ ษา จาํ นวน 1 ราย 75 คน ไดมาจาการสัมภาษณตามแบบสอบสวนโรค วันที่ 2 พฤษภาคม 2564 พบผูปวย จํานวน เครื่องมือที่ใชในการศึกษาโดยการใชแบบสอบสวน 1 ราย โรคผูปวยติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 การวิเคราะห วันท่ี 3 พฤษภาคม 2564 พบผูปวย จํานวน ขอ มลู โดยหาคา ความถี่ รอ ยละ คา เฉลยี่ สว นเบย่ี งเบน 3 ราย มาตรฐาน สถิติทดสอบที (t-test) และการวิเคราะห วันท่ี 4 พฤษภาคม 2564 พบผูปวย จํานวน การแปรปรวนทางเดยี ว (F-test) กาํ หนดนยั สาํ คญั ทาง 1 ราย สถิติทีร่ ะดบั 0.05 ผลการศึกษามีดงั นี้ 18
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 1. ผูที่เขาไดกับคํานิยามผูสัมผัสโรคจํานวน มีโอกาสไดรับเช้ือจากผูปวยไดงายกวาบริเวณอ่ืนๆ 75 คน พบวาเพศชาย รอยละ 17.33 เพศหญิง สอดคลองกับสุพิชญา วงศวาสนา(8) (2564) พบวา รอยละ 82.67 พบกลุมอายุ 50–59 ป มากที่สุด สภาพแวดลอมในการทํางานเปนปจจัยผลกระทบ รอยละ 38.67 รองลงมากลมุ อายุ 40–49 ป รอ ยละ ทางลบสงผลตอความสุขในการทํางานของพนักงาน 28.00 กลุมอายุ 30–39 ป รอยละ 17.33 และ จากการเฝาระวังทางหองปฏิบัติการ ผูปวยมีอาการ กลมุ อายุ 20–29 ป รอ ยละ 16 ตามลาํ ดบั การจดั กลมุ แสดงหลงั จากการสมั ผสั ผปู ว ยในชว ง 5-11 วนั รายแรก ระดับความเส่ียง6 พบกลุมผูสัมผัสมีความเส่ียงสูง เรม่ิ มอี าการปว ยวนั ท่ี 5 รายสดุ ทา ยมกี ารปว ย วนั ท่ี 11 รอ ยละ 18.67 กลมุ ความเสย่ี งระดบั ปานกลาง รอ ยละ หลงั จากการสมั ผัสผปู วย 33.33 และกลมุ ความเสีย่ งตา่ํ รอ ยละ 48 2. อตั ราอุบตั ิการณ (AR) มคี า เทา กับ 12 การควบคุมปองกนั โรค 3. การเปรียบเทียบปจจัยที่สงผลตอการระบาด 1. ผูสัมผัสกลุมเส่ียงสูง กําหนดใหเขารับการ ของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 พบวา เพศกลุม กักตัวในสถานท่ีรฐั จดั บริการระยะเวลา 14 วนั ตัวอยางท่ีพบผูปวยท่ีบริเวณหองนํ้า หองนอน และ 2. ผสู มั ผสั กลมุ เสยี่ งปานกลาง กาํ หนดใหเ ขา รบั หองทํางานท่ีตางกันมีความเส่ียงท่ีจะเกิดโรคติดเช้ือ การกกั ตัวทบ่ี านระยะเวลา 7 วนั ไวรัสโคโรนา 2019 แตกตางกันอยางมีนัยสําคัญ 3. ทาํ ความสะอาดสถานท่ี เครอ่ื งปรับอากาศ ทางสถติ ทิ ร่ี ะดบั 0.05 สว นอายุ และกลมุ ตวั อยา งทพี่ บ 4. ใชมาตรการ DMHTT (6,9) ผูปวยท่ีบริเวณหองอาหาร ท่ีตางกันมีความเส่ียงที่ จะเกิดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ไมแตกตางกัน ผลการดําเนินงานการเฝาระวังโรค อยางมนี ัยสาํ คญั ทางสถิติทีร่ ะดับ 0.05 การเฝา ระวงั โรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 แผนก 4. การติดตามเฝาระวังกลุมผูสัมผัสผูปวยและ หองผาตัด โรงพยาบาลนครปฐมในคร้ังนี้ ติดตอกัน การเก็บตัวอยาง (Swab) สงตรวจวิเคราะหทาง 15 วนั ไมมีรายงานการเกิดโรคเพ่มิ ขน้ึ หอ งปฏบิ ตั ิการ (RT-PCR) พบผูปวยจํานวน 9 ราย ขอ เสนอแนะ อภปิ รายผลการศึกษา 1. ควรมีการจัดจุดคัดกรองวัดอุณหภูมิและ เหตกุ ารณคร้งั น้พี บผปู วยทั้งหมด 9 คน ในชว ง จดุ ลา งมอื ใหเ จา หนา ทอี่ ยา งครอบคลมุ สาํ หรบั คดั แยก เวลาเดยี วกนั ถอื วา เกดิ การระบาดของโรคตดิ เชอ้ื ไวรสั ผูที่มีอาการปวยหรือกลุมเสี่ยงเพ่ือปองกันการติดเชื้อ โคโรนา 2019 อตั ราอุบตั ิการณ (AR) มีคาเทา กับ 12 ไวรสั โคโรนา 2019 ในสถานทป่ี ฏิบตั งิ าน ปจจัยท่ีสงผลตอการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัส 2. ควรมีการสนับสนุนอุปกรณปองกันอันตราย โคโรนา 2019 ไดแ ก เพศ สอดคลอ งกบั สภุ าภรณ วงธ(ิ7) สวนบุคคลอยางเพียงพอโดยเฉพาะหนากากอนามัย (2564) พบวา เพศ เปน ปจ จยั ทส่ี ง ผลตอ พฤตกิ รรมการ สําหรับผูที่มาปฏิบัติงานเพื่อใหเปนไปตามหลักการ ปอ งกนั โรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 ของอาสาสมคั ร ปอ งกนั และควบคุมการติดเช้อื ของโรงพยาบาล สาธารณสขุ ประจาํ หมบู า น จงั หวดั สโุ ขทยั กลมุ ตวั อยา ง 3. ควรกําหนดรอบการปฏิบตั ิงานของเจา หนาท่ี ทพี่ บผปู ว ยทบี่ รเิ วณหอ งนา้ํ หอ งนอนและหอ งทาํ งาน ในแตละแผนกโดยการเหล่ือมเวลาเพื่อยับยั้งปองกัน 19
วารสารสํานกั งานป้ องกันควบคุมโรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 การระบาดของโรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 และลด 3. กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. รายงาน ความแออัดในการปฏบิ ัตงิ านในสานทีป่ ฏิบัติงาน โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19). 4. ควรเปดหอผูปวยแรกรับผูปวยสําหรับรอ กรุงเทพฯ: โรงพิมพชุมนุมสหกรณการเกษตร ผลการตรวจหาเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 เพ่ือคัดแยก แหงประเทศไทย. ผูปว ยท่ตี รวจพบเชอื้ ไวรัสโคโรนา 2019 และปองกนั 4. กองระบาดวิทยา สํานักงานปลัดกระทรวง การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ในหอ สาธารณสุขกระทรวงสาธารณสุข. คูมือการ ผปู วย ดาํ เนนิ งานทางระบาดวทิ ยา . กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พ 5. ควรมกี ารสงเสรมิ ใหบ ุคลากรไดใชเ ทคโนโลยี องคก ารรบั สง สนิ คา แลพสั ดภุ ณั ฑ (ร.ส.พ.), 2542. สารสนเทศในการประสานงานระหวางหนวยงาน 5. กองระบาดวิทยา สํานักงานปลัดกระทรวง เพื่อลดการตดิ ตอ การสัมผสั การพูดคยุ ใกลชิด สาธารณสขุ กระทรวงสาธารณสขุ .นยิ ามโรคตดิ เชอ้ื ประเทศไทย . กรุงเทพฯ : โรงพมิ พอ งคก ารรบั สง กิตตกิ รรมประกาศ สินคา แลพสั ดุภณั ฑ (ร.ส.พ.);2546. ขอขอบคุณผูอํานวยการโรงพยาบาลนครปฐม 6. สํานักโรคติดตอท่ัวไป กรมควบคุมโรค. ความรู รองผูอํานวยการฝายการแพทย หัวหนากลุม เก่ียวกับโรคติดตอท่ัวไป. [6-7 กันยายน 2564]. การพยาบาลหวั หนากลมุ งานเวชกรรมสังคม หวั หนา เขาถึงไดจาก : http://thaigcd.ddc.moph. กลมุ งานหอ งผา ตดั หวั หนา กลมุ งานวสิ ญั ญี เจา หนา ที่ go.th/th กลุมงานพยาธิวิทยาคลินิก เจาหนาที่งานควบคุม 7. สภุ าภรณ วงธ.ิ (2564). ปจ จยั ทสี่ ง ผลตอ พฤตกิ รรม ปอ งกนั การตดิ เชอ้ื (IC) โรงพยาบาลนครปฐมทใี่ หข อ มลู การปองกันโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 และรวมสอบสวนโรคในคร้ังนี้และขอขอบคุณทีม ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมูบาน สอบสวนโรค ไดแ ก นางปาลดิ า นราวุฒิพร พยาบาล จังหวัดสุโขทัย. [วิทยานิพนธสาธารณสุขศาสตร วชิ าชพี ชาํ นาญการ น.ส.ณชิ ชา พมุ าเกลยี ว นกั วชิ าการ มหาบัณฑิตบัณฑิตวิทยาลัย] : มหาวิทยาลัย สาธารณสขุ นางวัลลภา นพวงษศริ ิ พนักงานพมิ พ นเรศวร; 2564. 8. สุพิชญา วงศวาสนา. ปจจัยผลกระทบทางลบ จาก COVID-19 สงผลตอความสุขในการทํางาน ข อ ง พ นั ก ง า น ฝ า ย ก า ร โ ด ย ส า ร ก ร ณี ศึ ก ษ า เอกสารอางอิง บริษัท บางกอกไฟลทเซอรวิสเซส จํากัด (BFS). 1. กรมควบคุมโรค. ความรเู ก่ียวกับโรคติดตอ ทัว่ ไป. วารสารรัชตภาคย 2564; 15(39) : 15-30. [อินเตอรเ นต็ ]. [สืบคนเมอ่ื 6-7 กันยายน 2564] 9. กรมควบคมุ โรค. กระทรวงสาธารณสุข. คูม ือการ แหลง ขอมูล : https://ddc.moph.go.th/dvb/ ปอ งกนั และควบคมุ โรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 2. สถาบันสง เสริมความปลอดภยั อาชวี อนามัยและ สําหรับประชาชน. กรุงเทพฯ : โรงพิมพชุมนุม สภาพแวดลอมในการทํางาน (องคกรมหาชน). สหกรณก ารเกษตรแหง ประเทศไทย; 2563 สาํ หรบั คนตดิ เชอ้ื COVID-19.[6-7กนั ยายน2564]. https://www.tosh.or.th/covid-19/index. 20
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 นพิ นธตน ฉบับ Original Article อบุ ตั ิการณ ภาวะแทรกซอนและผลการรกั ษาทเ่ี กดิ ข้ึนของโรคตอ กระจกชนิดสุก ในโรงพยาบาลบา นโปง ภายหลังการงดใหบรกิ ารการผา ตัดเน่อื งจากสถานการณก ารระบาดใหญ ของโรคติดเชื้อไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) Incidence, complication, and result of mature cataract surgery at Banpong Hospital, after abstention from the operation due to COVID-19 pandemic อภริ ักษ ตงั้ อนนั ตรัตน, พ.บ., ว.ว.จกั ษวุ ิทยา Abhirak Tunganuntarat, M.D., Dip., Thai Board กลมุ งานจกั ษวุ ทิ ยา โรงพยาบาลบานโปง of Ophthalmology จังหวัดราชบรุ ี Division of Ophthalmology, Banpong Hospital, Ratchaburi บทคดั ยอ วัตถุประสงค : เพื่อศึกษาอุบัติการณ ภาวะแทรกซอนและผลการรักษาท่ีเกิดข้ึนของโรคตอกระจก ชนิดสุกของโรงพยาบาลบานโปง ในเดือนกรกฎาคม – พฤศจิกายน พ.ศ. 2564 ภายหลังการงดใหบริการ การผา ตัด ต้งั แตเ ดอื นเมษายน – มิถุนายน และ กนั ยายน 2564 เปน เวลา 4 เดอื น เนือ่ งจากการระบาดของ โรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 วธิ กี ารศึกษา : เปนการศกึ ษาวจิ ัยเชงิ พรรณนาชนดิ ยอนหลัง โดยสืบคนขอ มูลจากเวชระเบยี นผปู ว ย ท่ีมาผา ตดั รกั ษาตอกระจก ตงั้ แต กรกฎาคม – พฤศจิกายน 2564 โดยแบงขอมูล เปน สว นที่ 1 ขอมลู ทั่วไป ไดแก อายุ เพศ ตาขางท่ีผาตัด ลักษณะและชนิดของตอกระจก และสวนที่ 2 ขอมูลภาวะแทรกซอนและ ผลการรกั ษาทร่ี ะยะหลงั ผาตดั ท่รี ะยะ 1 เดอื นหลงั ผาตัด ซึง่ ใชต วั แปรเปนระดบั การมองเหน็ ดวยตาเปลา และ แบงตามเกณฑท่ดี ัดแปลงจากบญั ชจี ําแนกโรคระหวางประเทศฉบบั แกไข ครัง้ ท่ี 10 โดยวิเคราะหข อมลู โดย ใชส ถติ ิเชงิ พรรณนา ผลการศกึ ษา : ภายหลงั จากการงดใหบ รกิ ารการผา ตดั มปี รมิ าณการผา ตดั รกั ษาโรคตอ กระจก จาํ นวน ทงั้ สนิ้ 112 ตา แบง เปน กลมุ ทเี่ ปน โรคตอ กระจกชนดิ สกุ จาํ นวน 55 ตา และตอ กระจกชนดิ อนื่ ๆ จาํ นวน 57 ตา ผลการรักษาพบวาในกลุมผูปวยโรคตอกระจกชนิดสุก มีการมองเห็นอยูในระดับที่ไมบกพรองหรือบกพรอง เลก็ นอ ย รอยละ 88.24 และมีภาวะแทรกซอ นเกดิ ข้นึ จํานวน 9 ตา สรุป : การงดการใหบรกิ ารการผาตดั รกั ษาโรคตอ กระจก สงผลใหอุบตั กิ ารณข องโรคตอ กระจกชนิด สกุ เพิ่มขน้ึ แมว า ผลการรกั ษาสว นมากอยูใ นระดับการมองเห็นทปี่ กตหิ รือบกพรองเลก็ นอยและอตั ราการเกิด ภาวะแทรกซอ นไมมาก แตก ม็ ผี ลใหจ ักษแุ พทยท ําการผา ตดั รกั ษาไดย ากข้นึ และทาํ ในปริมาณทมี่ ากขนึ้ คําสาํ คัญ : ตอกระจกชนิดสกุ , งดใหบริการการผา ตัด, สถานการณโรคติดเชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 21
วารสารสํานักงานป้ องกันควบคมุ โรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 2 กรกฎาคม - ธันวาคม 2564 Abstract Objective : To study the incidence, complications and result of mature cataract surgery at Ban Pong Hospital in July – November 2021, after abstention of the operation from April - June and September 2021 for 4 months due to COVID-19 pandemic. Method : This is a retrospective descriptive study by searching for information from inpatient and outpatient medical records who came for cataract surgery from July – November 2021. They were divided into part 1: general information such as age, gender, eye surgery characteristics and types of cataracts, and part 2: complications and result of mature cataract surgery at the postoperative period at 1 month. Uncorrected visual acuity (UCVA), categorized by modified International Classification of Diseases and Related Health Problem 10th Revision, was used as the result of treatment. The data were analyzed by descriptive statistics. Results : After abstention from the operation due to COVID-19 pandemic, the total numbers of cataract surgery were 112 cases, which 55 cases were mature cataract, and 57 cases were other type of cataract. After a month of surgery, 88.24% of the mature cataract group had no or mild visual impairment and complications occurred 9 cases. Conclusion : After 4 months of abstention from the operation due to COVID-19 pandemic, the incidence of mature cataract was increased. Despite the good outcomes and few complications, the ophthalmologists were challenged with the difficulties and a greater number of cases. Keyword : mature cataract, abstention from operation, COVID-19 pandemic 22
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 บทนาํ สถานการณก ารระบาดใหญข องโรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โดยเฉพาะอยางยิ่งผูปวยโรคตอกระจก ท่ีควรเขารับ โคโรนา 2019 (COVID-19) ภายในประเทศไทย ไดท วี การรักษาดวยการผาตัดและใสเลนสตาเทียม ความรนุ แรงมากขนึ้ เรอื่ ย ๆ ตงั้ แตช ว งตน ป พ.ศ. 2564 (cataract surgery with intraocular lens (IOL) เปนตนมา กระทรวงสาธารณสุขและโรงพยาบาลรัฐ implantation) ก็ตองถูกเลื่อนออกไป เน่ืองจาก หลายแหง ไดม นี โยบายและกลยทุ ธตา งๆ ในการรบั มอื นโยบายงดใหบริการการผาตัดในกรณีที่ไมรีบดวน กบั สถานการณก ารระบาดใหญน ้ี โดยหนง่ึ ในนโยบาย ของโรงพยาบาล จากเหตุการณท่ีเกิดขึ้น สงผลให ที่สําคัญที่เกิดขึ้นในโรงพยาบาลบานโปง คือ การงด ผูปวยโรคตอกระจกไดรับการผาตัดท่ีลาชา ซ่ึงจะ ใหบริการการผาตัดในกรณีที่ไมรีบดวน (elective ทําใหความรุนแรงของโรคตอกระจกมากข้ึนและเกิด surgery) ทกุ ราย รวมทงั้ การผา ตดั รกั ษาโรคตอ กระจก ภาวะแทรกซอ นขนึ้ กอ นทจ่ี ะไดร บั การผา ตดั รกั ษา(2-4) ในชว งเดอื น เมษายน 2564 – มถิ นุ ายน 2564 เพอ่ื โดยเฉพาะอยา งยงิ่ โรคตอ กระจกชนดิ สกุ นน้ั จะสง ผล ใหสอดคลองกับมาตรการล็อกดาวนของประเทศ ทําใหการผาตัดรักษาและใสเลนสตาเทียม ทําได และลดการระบาดที่อาจเกิดขึ้นภายในโรงพยาบาล ยากข้ึน(5-7) และมีโอกาสการเกิดภาวะแทรกซอน นอกจากนี้ยังสามารถนําทรัพยากรบุคคล ทั้งแพทย ระหวางผาตัดไดมากข้ึน (intraoperative พยาบาล และ เจาหนาท่ี มาใชใ นการมาดแู ลผตู ดิ เช้อื complication)(2,6) จากฐานขอมูลของโรงพยาบาล ไวรัสโคโรนา 2019 ภายหลังจากที่ไดเร่ิมมีการเปด บานโปง พบวากอนการงดใหบริการการผาตัดรักษา ใหบริการการผา ตัดในชวงเดือนกรกฎาคม - สิงหาคม โรคตอ กระจก 4 เดอื น (ต้ังแตเดอื นธนั วาคม 2563 - 2564 ก็ไดมีการงดใหบริการการผาตัดรักษาโรค กอ นงดใหบ รกิ ารการผา ตดั ) มปี รมิ าณการผา ตดั รกั ษา ตอกระจกอกี ครั้ง ในเดอื น กนั ยายน 2564 เนอ่ื งจาก โรคตอกระจก จํานวนทง้ั ส้นิ 122 ตา และจากการงด สถานการณการระบาดภายในอําเภอบานโปง ใหบริการการผาตัดโรคตอกระจกของโรงพยาบาล และจงั หวดั ราชบรุ ี มคี วามรนุ แรงขนึ้ และไดม กี ารเปด บานโปงน้ัน ทําใหมีผูปวยโรคตอกระจกทั้งชนิดสุก ใหบริการการผาตัดอีกครั้งตั้งแตเดือนตุลาคม 2564 และชนิดอื่นรอรับการผาตัดรักษาเปนจํานวนมาก เปน ตน มา โดยพบวา ในชวงเดือนกรกฎาคม - สิงหาคม 2564 โรค COVID-19 เปนโรคที่มีอาการและอาการ มีการรอรับการผาตัดรักษาเปนจํานวน 52 ตา และ แสดงไดในหลายระบบ โดยอาการและอาการแสดง ในชว งเดอื นตุลาคม - พฤศจกิ ายน 2564 มกี ารรอรับ ทางตาท่ีพบไดบอย ไดแก เปลือกตาอักเสบ, เยื่อบุ การผาตัดรกั ษาเปน จํานวน 60 ตา ตาขาวอักเสบ, ตาขาวอักเสบ และอาการอ่ืน ๆ ทพี่ บ จากการศึกษาในประเทศอินเดียของ Sushank ไดไ มบ อย เชน มานตาอกั เสบ, ความผดิ ปกตขิ องจอ Ashok Bhalerao และคณะ8 พบวา ภายหลังการ ตาและจดุ รบั ภาพชดั , การอกั เสบของเสน ประสาทตา ล็อกดาวนประเทศ พบอุบัติการณของโรคตอกระจก และความผิดปกติของการเคล่ือนไหวของลูกตา ชนิดสุก เพิ่มขึ้นถึง 43.8% จึงเปนที่นาสนใจตอการ เปนตน (1) นอกจากโรค COVID-19 จะมีผลตอดวงตา ศกึ ษาถงึ อบุ ตั กิ ารณภ าวะแทรกซอ นและผลการรกั ษา โดยตรงแลว สถาณการณก ารระบาดของโรค ยงั มีผล ท่ีเกิดข้ึนของโรคตอกระจกชนิดสุก ในโรงพยาบาล กระทบทางออมตอผูปวยโรคทางตาหลายคน บานโปง ภายหลังการงดใหบริการการผาตัดโรค 23
วารสารสาํ นกั งานป้ องกันควบคมุ โรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 2 กรกฎาคม - ธันวาคม 2564 ตอกระจกเปนระยะเวลา 4 เดือน เน่ืองจากยังไมมี ในสว นของผลการรักษา ซ่ึงใชตัวแปรเปนความ การศึกษาในลักษณะน้ีเกิดขึ้นในพื้นท่ีอําเภอบานโปง สามารถในการมองเห็นดวยตาเปลา (uncorrected และจงั หวดั ราชบรุ ี การศกึ ษานจ้ี ะทาํ ใหไ ดอ งคค วามรู visual acuity, UCVA) นั้น มีเกณฑการคัดออก ในการนําไปพัฒนาแนวทางและการจัดการการดูแล เพ่มิ เติม ซงึ่ ไดทําการคดั ออก จํานวน 14 เวชระเบียน และรักษาผูปวยโรคตอกระจกและโรคตอกระจกสุก เหลือเวชระเบียนท่ีใชในการศึกษานี้ จํานวน 98 ใหเ กดิ ประสทิ ธภิ าพสงู สดุ หากมเี หตกุ ารณก ารระบาด เวชระเบียน โดยเกณฑการคัดออก คือ ใหญข องโรคตดิ ตอในภายภาคหนา 1. การผาตัดรักษาตอกระจกที่ไมสามารถ ใสเลนสตาเทียมได (cataract surgery without วตั ถุประสงค intraocular lens (IOL) implantation) เน่อื งจาก เพื่อศึกษาอุบัติการณ ภาวะแทรกซอนที่เกิดขึ้น ถอื วา การรกั ษานน้ั ยงั ไมส น้ิ สดุ ผปู ว ยในกลมุ นส้ี ามารถ มกี ารมองเหน็ ทดี่ ขี น้ึ ได ภายหลงั การผา ตดั ใสเ ลนสต า และผลการรักษาของโรคตอกระจกชนิดสุกที่เกิดข้ึน เทียมดว ยวธิ ีผูกตดิ กบั เนือ้ เยอื่ ตาขาว(2) ของโรงพยาบาลบานโปงในชวงเดือนกรกฎาคม – พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2564 ภายหลงั จากการงดใหบ รกิ าร 2. ตรวจพบโรคหรือภาวะอ่ืนที่สงผลตอการ การผา ตดั เปน เวลา 4 เดอื น เนอ่ื งจากการระบาดของ มองเห็นภายหลังการผาตัดรักษาตอกระจกและ โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ใสเลนสเทียม ในการตรวจหาโรคทางจอตาหรือ วิธกี ารศึกษา เสนประสาทตาบางโรค ตองอาศัยการตรวจท่ีแสง รปู แบบการศกึ ษา : retrospective descriptive สามารถสองเขาไปถึงบริเวณท่ีจะทําการตรวจได study การศึกษาน้ีเปนการศึกษาวิจัยเชิงพรรณนา ดังน้ันผูปวยท่ีมีตอกระจกบางราย โดยเฉพาะ โดยทําการสืบคนขอมูลยอนหลังจากเวชระเบียน โรคตอกระจกชนิดสุก จะไมสามารถตรวจพบโรค ผูปวยในและนอกของโรงพยาบาลบานโปงท่ีมา ทางจอตาหรอื เสน ประสาทตาบางโรคได หากไมไ ดร บั เขารับการผาตัดรักษาตอกระจกท้ังดวยวิธีการใช การผา ตดั รกั ษาตอ กระจกเสียกอ น เคร่ืองมือสลายตอกระจก (phacoemulsification) และการผาตัดรักษาตอกระจกโดยไมใชการสลาย การเกบ็ รวบรวมขอมลู ตอกระจก (non-phacoemulsification) ต้ังแต การศึกษาน้ีแบงขอมูลวิเคราะห โดยจําแนก วนั ที่ 1 กรกฎาคม – 31 สงิ หาคม 2564 และ 1 ตลุ าคม - 30 พฤศจิกายน 2564 จํานวนท้ังส้ิน 112 ตา ผปู ว ยเปน 2 ประเภท ไดแ ก ผปู ว ยโรคตอ กระจกชนดิ สกุ และโรคตอกระจกชนิดอ่ืนๆ และแบงขอมูลจาก เวชระเบยี นและบนั ทกึ การผา ตดั เปน 2 ประเภท ไดแ ก ประชากร 1. ขอมูลทว่ั ไป ไดแ ก อายุ เพศ ตาขางที่ผา ตัด เปนเวชระเบียนของผูปวยท่ีไดรับการผาตัดใน รกั ษา ลกั ษณะและชนิดของตอกระจก ชวงเวลาดังกลาวทั้งหมด 112 เวชระเบียน โดยมี 2. ขอมูลการผาตัดรักษาโรคตอกระจก ภาวะ เกณฑการคัดเขาคือ เวชระเบียนผูปวยในและนอก แทรกซอนทั้งกอนผาตัด, ระหวางการผาตัด และ และบนั ทกึ การผาตัด (operative note) ของผูปว ย หลังผา ตดั และผลการรกั ษาทร่ี ะยะหลังผาตดั ทรี่ ะยะ ท่ีมาเขารับการรักษาตอกระจกดวยวิธีการผาตัดที่ 1เดอื นหลงั ผา ตดั โดยผลการรกั ษา ใชต วั แปรเปน ความ โรงพยาบาลบา นโปง ทุกราย ในชว งเวลาดงั กลา ว สามารถในการมองเห็นดวยตาเปลา (uncorrected 24
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 visual acuity, UCVA) และแบงตามระดับการ ภาวะแทรกซอ นทงั้ กอ นผา ตดั ระหวา งการผา ตดั และ มองเหน็ โดยใชเ กณฑท ด่ี ดั แปลงจาก บญั ชจี าํ แนกโรค หลังผาตดั และผลการรกั ษาทรี่ ะยะหลงั ผา ตัดที่ระยะ ระหวา งประเทศฉบบั แกไ ข คร้ังท่ี 10 1 เดอื นหลงั ผา ตดั โดยใชร ะดบั การมองเหน็ ทด่ี ดั แปลง (International Classification of Diseases จาก ICD-10 จะใชสถิติเชิงพรรณนา โดยการแจกแจง and Related Health Problem 10th Revision, ความถ่แี ละรอยละ ICD-10)(9, 10) โดยแบง เปน ในการศึกษาน้ี ไดทําการพิทักษสิทธิของผูปวย Category 0 : ระดบั การมองเหน็ ไมบ กพรอ งหรอื รวมถึงความปลอดภยั ในการเกบ็ ขอมูล โดยไดรับการ บกพรอ งเลก็ นอ ย คอื UCVA ดกี วา หรอื เทา กบั 20/70 อนญุ าตจากคณะกรรมการจรยิ ธรรมการวจิ ยั เกยี่ วกบั Category I : ระดับการมองเห็นบกพรอง มนษุ ย กลุม งานพัฒนาทรัพยากรบุคคล โรงพยาบาล ปานกลาง คือ UCVA ดีกวาหรอื เทา กับ 20/200 และ บานโปง ตามหนังสือรับรองเลขท่ี REC001/2565E แยก วา 20/70 ผลการศึกษา Category II : ระดบั การมองเหน็ บกพรอ งรนุ แรง จากการศึกษาเวชระเบียนผูปวยนอกและ คือ UCVA ดีกวาหรือเทากับ 10/200 และแยกวา ผูปวยในท่ีมารับการรักษาโรคตอกระจกดวยการ 20/200 ผา ตดั ของโรงพยาบาลบา นโปง ตง้ั แตว นั ท่ี1กรกฎาคม– Category III : ระดบั การมองเห็นเทากบั ตาบอด 31 สงิ หาคม 2564 และ 1 ตุลาคม - 30 พฤศจิกายน คือ UCVA แยกวา 10/200 2564 โดยมีการผาตัดรักษาตอกระจกจํานวน ขอมูลที่ไดจะนํามาวิเคราะห โดยขอมูลในสวน ท้ังสิ้น 112 ตา พบเปนเพศชาย 54 คน (รอยละ ท่ี 1 ไดแก อายุ เพศ และลักษณะและชนิดของ 48.21) และเพศหญิง 58 คน (รอ ยละ 51.79) โดยมี ตอกระจก โดยแบงเปนโรคตอกระจกชนิดสุกและ อายุเฉลีย่ อยทู ่ี 65.99 ป (ชวงอายตุ ั้งแต 29 ป– 87 ป) โรคตอกระจกชนิดอ่ืนๆ ใชสถิติเชิงพรรณนา โดย โดยแบงเปน ตาขางขวาจํานวน 53 ตา (รอยละ การแจกแจงความถี่ รอ ยละ และคาเฉลยี่ และขอมลู 47.32) และตาขา งซา ยจาํ นวน 59 ตา (รอ ยละ 52.68) สวนที่ 2 ซึ่งเปนขอมูลการผาตัดรักษาโรคตอกระจก ดงั ตารางท่ี 1 ตารางท่ี 1 จํานวน อายุ เพศ ตาขา งท่ีรับการผา ตดั รกั ษา และลกั ษณะและชนดิ ของโรคตอกระจก ขอ มลู ท่ัวไป จํานวน รอยละ เพศ (คน) 54 48.21 ชาย 58 51.79 หญงิ 53 47.32 ตาขา งที่รับการผาตัดรักษา (ตา) 59 52.68 ขวา ซาย 25
วารสารสํานักงานป้ องกนั ควบคมุ โรคที่ 5 ราชบรุ ี : ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 ตารางท่ี 1 จาํ นวน อายุ เพศ ตาขางทีร่ บั การผาตัดรกั ษา และลกั ษณะและชนิดของโรคตอ กระจก (ตอ) ขอ มลู ท่ัวไป จํานวน รอ ยละ ลกั ษณะและชนดิ ของโรคตอ กระจก (ตา) ชนิดสกุ 55 49.11 50.89 ชนิดอน่ื ๆ 57 0.89 อายุ 73 65.18 นอยกวา 40 ป 1 9.82 สว นเบ่ยี งเบนมาตรฐาน = 9.815 40 ป – 60 ป 27 60 ป – 80 ป 73 มากกวา 80 ป 11 อายเุ ฉล่ยี = 65.99 ป อายตุ ่ําสุด-สูงสดุ 29-87 ป จากการศึกษาพบอุบัติการณของโรคตอกระจก ในสวนของผลการรักษาน้ัน ไดใชเกณฑในการ ชนิดสุก ในโรงพยาบาลบานโปง ภายหลังการ คัดออก เน่ืองจากการรักษาผาตัดตอกระจก งดใหบริการการผาตัดโรคตอกระจกเปนระยะเวลา ไมสามารถใสเลนสตาเทียมได ซึ่งถือวาการรักษายัง 4 เดือน เปนจํานวน 55 ตา (รอยละ 49.11) และ ไมเปนท่ีส้ินสุด จํานวน 7 ตา และเนื่องจากตรวจ โรคตอกระจกชนิดอื่นๆ 57 ตา (รอยละ 50.89) พบโรคหรือภาวะอื่นภายหลังทําการผาตัดรักษา ดังตารางท่ี 1 โดยในกลมุ ทีเ่ ปน โรคตอกระจกชนดิ สกุ โรคตอกระจก อีกจํานวน 7 ตา โดยในกลุมเปนโรค พบภาวะแทรกซอนกอนผาตัดคือ โรคตอหินชนิด ตอ กระจกชนดิ สกุ พบวา ผลการรกั ษาทใี่ ชต วั แปรเปน ที่มสี าเหตจุ ากเลนสตา (lens-induced glaucoma) uncorrected visual acuity (UCVA) และแบง ตาม 3 ตา และภาวะแทรกซอ นระหวา งผา ตดั 6 ตา แบง เปน ระดบั การมองเห็น โดยใชเ กณฑทดี่ ดั แปลงจาก บัญชี ภาวะใยขงึ ถงุ หมุ เลนสส ลาย (zonular dialysis) 3 ตา จาํ แนกโรคระหวางประเทศฉบับแกไข ครั้งท่ี 10 อยู และถงุ หมุ เลนสฉ กี ขาด (rupture posterior capsule) ในระดับไมบกพรองหรือบกพรองเล็กนอยจํานวน 3 ตา สวนในกลุมโรคตอกระจกชนิดอื่นๆ พบภาวะ 45 ตา ระดบั บกพรองปานกลางจาํ นวน 5 ตา และ แทรกซอนกอนผาตัดคือ โรคตอหินชนิดท่ีมีสาเหตุ ระดับบกพรองรุนแรงจํานวน 1 ตา และ ในกลุม จากเลนสตา 2 ตา ภาวะแทรกซอนระหวางผาตัด โรคตอกระจกชนิดอ่ืนๆ มีผลการรักษา อยูในระดับ 10 ตา แบงเปน ภาวะใยขึงถุงหุมเลนสสลาย 2 ตา ไมบกพรองหรือบกพรองเล็กนอยจํานวน 42 ตา, และถุงหุมเลนสฉ กี ขาด 8 ตา และ ภาวะแทรกซอน ระดบั บกพรอ งปานกลางจาํ นวน 3 ตา, ระดบั บกพรอ ง หลงั ผา ตดั คอื ภาวะความดันลูกตาสงู (secondary รุนแรงจํานวน 1 ตา และระดับบกพรองรุนแรง ocular hypertension) 2 ตา ดังตารางท่ี 2 เทียบเทา ตาบอดจํานวน 1 ตา ดงั ตารางท่ี 2 26
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 ตารางที่ 2 ภาวะแทรกซอนและผลการรกั ษาท่ีระยะเวลา 1 เดือน หลงั ผาตดั ภาวะแทรกซอ น โรคตอกระจกชนดิ สุก โรคตอ กระจกชนดิ อ่ืนๆ (n = 55) (n = 57) ภาวะแทรกซอนกอนผา ตดั 3 (5.46%) 2 (3.51%) โรคตอ หนิ ชนิดที่มีสาเหตจุ ากเลนสตา 3 (5.46%) 2 (3.51%) ภาวะแทรกซอ นระหวา งผาตัด 3 (5.46%) 8 (14.04%) ใยขึงถงุ หุมเลนสสลาย ถงุ หุมเลนสฉกี ขาด 0 2 (3.51%) ภาวะแทรกซอนหลงั ผา ตดั ภาวะความดันลูกตาสงู ผลการรักษา โรคตอกระจกชนิดสุก โรคตอกระจกชนดิ อน่ื ๆ ทร่ี ะยะเวลา 1 เดือน (n = 51) (n = 47) ระดับไมบกพรอ งหรือบกพรอ งเลก็ นอย 45 (88.24%) 42 (89.36%) ระดบั บกพรอ งปานกลาง 5 (9.80%) 3 (6.38%) ระดับบกพรอ งรุนแรง 1 (1.96%) 1 (2.13%) ระดับบกพรองรุนแรงเทยี บเทาตาบอด 1 (2.13%) 0 วจิ ารณ รับการผาตัดรักษา(2-4) ที่พบบอยคือ โรคตอหินชนิด โรคตอกระจกเปนโรคท่ีเกิดจากความเสื่อมของ ที่มีสาเหตุจากเลนสตา ไดแก โรคตอหินมุมปด เลนสตาที่เกิดขึ้นตามวัย ดวยอายุท่ีมากขึ้นเนื้อเยื่อ ท่ีมีสาเหตุจากเลนส (phacomorphic glaucoma) เลนสตาจะเกิดการสะสมตัวมากขึ้น ทําใหเลนสตา โรคตอหินท่ีเกิดจากการอักเสบท่ีมีสาเหตุมาจาก มีความหนาตัวข้ึน แข็งตัวข้ึน กําลังในการหักเหแสง การร่ัวของโปรตีนเลนสตา (phacolytic or มากข้ึน และความโปรงใสของเลนสตาลดลง(2,11) phaco-antigenic glaucoma)(4) นอกจากนี้ นอกจากปจจัยเร่ืองอายุ พบวาโรคบางโรคทําใหการ โรคตอกระจกชนิดสุกนั้น จะสงผลทําใหการผาตัด ดาํ เนนิ โรคของโรคตอ กระจกเปน เรว็ ขน้ึ โดยโรคทพ่ี บ รักษาและใสเลนสตาเทียม ทําไดยากขึ้น(5-7) และ ไดบอยคอื โรคเบาหวาน(12) จากปจ จัยตางๆ ทีท่ ําให มีโอกาสการเกิดภาวะแทรกซอนระหวางผาตัดได การดําเนินโรคเปนมากข้ึน เมื่อความโปรงใสของ มากข้ึน (intraoperative complication)(2,6) ไมวา เลนสตาหมดลง จะเกิดเปนโรคตอกระจกชนิดสุก จะเปนภาวะใยขึงถุงหุมเลนสสลาย เลนสตอกระจก ซ่ึงสงผลใหระดับการมองเห็นแยลงอยูในระดับ รวงหลนลงในวุนตา ถุงหุมเลนสฉีกขาด ซ่ึงอาจจะ บกพรอ งเทยี บเทา ตาบอด ตามเกณฑข อง ICD-10(9,10) รนุ แรงถงึ ขน้ั ไมส ามารถใสเ ลนสต าเทยี มไดภ ายในการ และมักกอใหเกิดภาวะแทรกซอนขึ้นกอนท่ีจะได ผาตัดเพียงครง้ั เดยี ว(2) 27
วารสารสาํ นักงานป้ องกันควบคมุ โรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธันวาคม 2564 การรักษาตอกระจกดวยการผาตัดในปจจุบัน รอยละ 49.11 ซึง่ เปนสดั สว นทมี่ ากกวา ในภาวการณ โดยมากมกั ทาํ ดว ยวธิ กี ารใชเ ครอ่ื งมอื สลายตอ กระจก ปกติ ตามขอมูลท่ีกลาวไวขางตน และยังสงผลให หรือ phacoemulsification โดยการผาตัดดวย จักษุแพทยผูทําการผาตัดรักษา ตองรับมือกับ วธิ ีน้ี มีขอดีคือ เปดแผลทก่ี ระจกตาขนาดเล็ก ซ่งึ จะ ทั้งความยากของการผาตัดและปริมาณการผาตัดท่ี ทําใหการผาตัดทําไดอยางรวดเร็วข้ึน, ผูปวยฟนตัว มากขึ้น เน่ืองจากในชวงท่ีเปดใหบริการการผาตัด ไดเ ร็ว, ระดับการมองเหน็ หลงั ผา ตดั ดีกวา และกอให รักษาโรคตอกระจกภายหลังการงดใหบริการน้ัน เกดิ ภาวะสายตาผดิ ปกตหิ ลงั ผา ตดั (post-operative เปดใหบริการผาตัดรักษาโรคตอกระจกเพียง 1 วัน refractive error) ไดนอยกวาการผาตัดดวยวิธี ตอสัปดาห ซ่ึงมีผลตอประสิทธิภาพการผาตัดและ non-phacoemulsification(2) นอกจากวธิ กี ารผา ตดั โอกาสเกิดภาวะแทรกซอ นที่มากขนึ้ (5,15) จะมีความสําคัญตอระดับการมองเห็นภายหลังการ ผลการรักษาของผูปวยโรคตอกระจกชนิดสุก ผาตัดแลว การวัดชีวมาตรดวงตาเพื่อคํานวณกําลัง ที่เขาทําการรักษาดวยการผาตัดที่นํามาใชวิเคราะห หักเหแสงของเลนสตาเทียม (measurement of น้ัน มีจํานวน 51 ตา อยูในระดับท่ีไมบกพรองหรือ ocular biometry) ก็มีความสําคัญตอระดับการ บกพรองเล็กนอยรอยละ 88.24 โดยที่ผลการรักษา มองเห็นภายหลังผาตัด(2) ในหลายการศึกษาพบวา ใกลเคียงกับผลการรักษาที่อยูในระดับเดียวกันของ โรคตอ กระจกชนดิ สกุ และโรคตอ หนิ มมุ ปด เฉยี บพลนั โรคตอ กระจกชนดิ อน่ื (จาํ นวนทน่ี าํ มาวเิ คราะห 47 ตา) ท่ีเกิดจากเลนสตอกระจก สงผลใหการวัดชีวมาตร รอยละ 89.36 ซ่ึงสอดคลองกับการศึกษาของ ดวงตาคลาดเคลอื่ นได(13,14) ซง่ึ อาจทาํ ใหร ะดบั การมอง Ermiss SS และคณะ(16) ท่ีศึกษาประสทิ ธิผลของการ เห็นภายหลังการผาตัดรักษาโรคตอกระจกชนิดสุก รักษา ภายหลังการผาตัดตอกระจกชนิดสุกเทียบกับ ไมดีเทียบเทาการผาตัดรักษาโรคตอกระจกชนิดอื่นๆ ตอกระจกชนดิ อนื่ ๆ นอกจากน้ีจากการศึกษาพบวา ในผปู วยบางราย มีภาวะแทรกซอนเกิดขึ้นกอนการผาตัด 3 ตา จากฐานขอมูลของโรงพยาบาลบานโปง พบวา โดยภาวะแทรกซอนที่เกิดขึ้นนี้เปนเหตุท่ีเกิดจาก กอนการงดใหบรกิ ารการผาตัดรกั ษาโรคตอกระจก 4 การรักษาโรคตอกระจกชนิดสุกที่ลาชา(3) ทําให เดือน (ตงั้ แตเ ดอื นธนั วาคม 2563 - กอ นงดใหบ รกิ าร การรักษานั้นทําไดยากขึ้นและระยะเวลาการรักษา การผาตัด) มีการใหบริการผาตัดรักษาโรคตอกระจก นานข้ึน เน่ืองจากตองทําการรักษาภาวะแทรกซอน เปนจํานวน 4 วันตอสัปดาห และปริมาณการผาตัด ท่ีเกิดข้ึน กอนที่จะทําการผาตัดรักษาตอกระจก รกั ษาโรคตอกระจก จาํ นวนทง้ั ส้ิน 122 ตา แบง เปน ชนิดสุกที่เปนสาเหตุได และในสวนของภาวะ โรคตอกระจกชนดิ สกุ 25 ตา (รอยละ 20.49) และ แทรกซอนที่เกิดข้ึนระหวางผาตัดนั้น เกิดขึ้นจํานวน โรคตอกระจกชนิดอื่น 97 ตา (รอยละ 79.51) 6 ตา ซง่ึ มปี รมิ าณใกลเ คยี งกบั ภาวะแทรกซอ นระหวา ง การศึกษาวิจัยฉบับนี้ทําใหไดทราบวา นอกจาก ผาตัดของการผาตัดรักษาโรคตอกระจกชนิดอื่น ผลโดยตรงของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 ตอ ซึ่งผลการศึกษาที่ไดนี้สอดคลองกับผลการศึกษาของ ดวงตาแลว สถานการณการระบาดของโรคยังสงผล การศกึ ษาอ่ืน(6,16) กระทบทางออมตอผูปวยโรคตอกระจกอีกดวย พบวาโรคตอกระจกชนิดสุกมีปริมาณเพิ่มขึ้นถึง 28
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 สรุป 5. Susic N, Brajkovic J, Susic E, Kalauz-Surac สถานการณการระบาดของโรคติดเช้ือไวรัส I. Phacoemulsification in eyes with white cataract. Acta Clin Croat. 2010;49(3): โคโรนา 2019 ทําใหเกิดมาตรการล็อกดาวน นําไป 343-5. สูการงดการใหบริการการผาตัดรักษาโรคตอกระจก ดวยระยะการดําเนินโรคที่มีระยะเวลานาน สงผล 6. Vasavada A, Singh R, Desai J. Phacoemul ใหอุบัติการณของโรคตอกระจกชนิดสุกเพิ่มสูงขึ้น sification of white mature cataracts. แมวาผลการรักษาสวนมากอยูในระดับการมองเห็น J Cataract Refract Surg. 1998; 24(2): 270-7. ที่ปกติหรือบกพรองเล็กนอยและอัตราการเกิดภาวะ แทรกซอ นไมม าก แตก ท็ ําใหจกั ษแุ พทยทาํ การผาตดั 7. Song X, Shi Y. [Phacoemulsification รักษาไดยากและทําการผาตัดในปริมาณที่มากข้ึน for mature or hypermature cataracts]. ภายในเวลาที่จาํ กัดกวาเดมิ Zhonghua Yan Ke Za Zhi. 1998;34(5): เอกสารอา งองิ 336-8. 1. Sen M, Honavar SG, Sharma N, Sachdev 8. Bhalerao SA, Majji S, Mohamed A, MS. COVID-19 and Eye: A Review of Vuyyuru S, Gogri PY, Garg P. Changing Ophthalmic Manifestations of COVID-19. trend in the morphology of cataracts Indian J Ophthalmol. 2021;69(3): at a tertiary eye care centre in South 488-509. India due to COVID-19-pandemic related national lockdown. Indian J 2. Linda M. Tsai, Natalie A. Afshari, Chadwick Ophthalmol. 2021;69(12):3643-7. R.Brasington, Charles Cole, Benjamin D.Aurrie, Bryan D. Edgington, et al. Lens 9. International Statistical Classification and Cataract. 2020-2021 Basic and of Diseases and Related Health Clinical Science Course: The American Problems. Chapter VII. H54. Blindness Academy of Ophthalmology; 2020. and low vision: World Health Organization. 2019. [internet]. Available 3. Sowka J, Vollmer L, Falco L. Rapid onset from: http://www.who.int/classifications/ phacolysis. Optometry. 2004;75(9): icd/en/. 571-6. 10. Jennifer S Edgar, Sue J Vicchrilli. ICD-10 4. Angelo P.Tanna, Michael V.Boland, 2017 Update: 2 Changes Affect JoAnn A.Giaconi, Chandrasekharan Ophthalmology: The American Academy Krishnan, Shan C. Lin, Felipe A. Medeiros, of Ophthalmology. 2018 [internet]. et al. Glaucoma. 2020-2021 Basic and Available from : https://www.aao.org/ Clinical Science Course: The American young-ophthalmologists/yo-info/article/ Academy of Ophthalmology; 2020. icd-10-2017-update. 29
วารสารสาํ นักงานป้ องกันควบคมุ โรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 11. Vikram S. Brar, Simon K. Law, Jennifer 14. Keles A, Sen E, Elgin U. Evaluation of L. Lindsey, David A. Mackey, Robert biometric parameters in phacomorphic L. Schultze, Evan Silverstein, et al. glaucoma and mature cataracts. Eur J Fundamentals and Principles of Ophthalmol. 2021;31(3):1101-6. Ophthalmology. 2020-2021 Basic and Clinical Science Course: The American 15. Lundstrom M, Barry P, Henry Y, Rosen Academy of Ophthalmology; 2020. P, Stenevi U. Evidence-based guidelines for cataract surgery: guidelines based 12. Klein BE, Klein R, Lee KE. Diabetes, on data in the European Registry of cardiovascular disease, selected Quality Outcomes for Cataract and cardiovascular disease risk factors, and Refractive Surgery database. J Cataract the 5-year incidence of age-related Refract Surg. 2012;38(6):1086-93. cataract and progression of lens opacities : the Beaver Dam Eye Study. 16. Ermiss SS, Ozturk F, Inan UU. Comparing Am J Ophthalmol. 1998;126(6):782-90. the efficacy and safety of phacoemulsification in white mature 13. Caglar C, Kocamis SI, Demir E, Durmus and other types of senile cataracts. M. Comparison of the measurements Br J Ophthalmol. 2003;87(11):1356-9. of a novel optical biometry: Nidek AL-Scan with Sirius and a ultrasound biometry. Int Ophthalmol. 2017;37(3) : 491-8. 30
นิพนธตน ฉบับ The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 Original Article ความสัมพนั ธของการรบั ประทานอาหารเชากบั พฤติกรรมการรับประทานอาหารเชา ของนกั ศึกษาสาขาสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ Relationship of breakfast eating and breakfast behavior among students in public health, Kalasin University. เศกศกั ดิ์ ระวิเวท Seksak Rawiwet ลลิตา สภุ าพันธ Lalita Supaphan แกว เกษฎา พิมพสูตร Kaewkessada Phimsoot เดชาพล ถังกะโทก Dechaphon Thangkathok ชาญชัยณรงค ทรงคาศรี Chanchainarong Songkasri มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ (Kalasin University) บทคัดยอ อาหารเชามีประโยขนตอการดํารงชีวิตประจําวันของทุกคน โดยเฉพาะเยาวชน นิสิตนักศึกษา การศึกษาครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาความสัมพันธของการรับประทานอาหารเชากับพฤติกรรมการรับ ประทานอาหารเชา ของนักศกึ ษาสาขาสาธารณสุขศาสตร มหาวทิ ยาลยั กาฬสินธุ เปน การศกึ ษาเชิงวเิ คราะห แบบภาคตดั ขวางคาํ นวณขนาดตวั อยา งโดยใชส ตู รประมาณคา เฉลย่ี กรณที ราบประชากรไดจ าํ นวนไมน อ ยกวา 60 คน เครื่องมือเก็บขอ มลู ประกอบดว ยแบบทดสอบความรู แบบวดั ความตระหนัก และแบบวัดพฤติกรรม ไดคาความเชอ่ื มน่ั 0.807, 0.837 และ 0.847 ตามลาํ ดับ วิเคราะหข อ มูลดวยสถติ ิเชงิ พรรณนา นําเสนอขอ มูล ดว ยคา ความถ่ี รอ ยละ คา เฉลยี่ สว นเบยี่ งเบนมาตรฐาน และสถติ เิ ชงิ อนมุ าน ทดสอบความสมั พนั ธโ ดยใชส ถติ ิ Chi-square testทรี่ ะดบั นยั สาํ คญั ทางสถติ ิ 0.05 หาขนาดความสมั พนั ธด ว ย Odds-ratio (OR.) และชว งเชอื่ มน่ั รอ ยละ 95 ผลการศึกษา พบวา กลุม ตวั อยางสวนใหญเ ปนเพศหญงิ จํานวน 57 คน (รอ ยละ 95) มอี ายุมากวา 20 ป จํานวน 43 คน (รอ ยละ 71.67) มีระดบั การศึกษาระดับชน้ั ปท ่ี 3 จาํ นวน 20 คน (รอ ยละ 33.33) มคี า BMI. มากกวา มาตรฐานหรือตํา่ กวามาตรฐาน จํานวน 49 คน (รอยละ 81.67) มรี ะดบั คะแนนความรู เกี่ยวกับการรับประทานอาหารเชาสวนใหญอยูในระดับปานกลาง จํานวน 38 คน (รอยละ 63.33) โดยมี คะแนนความรูเฉล่ียเทา กบั 10.18 (สวนเบย่ี งเบนมาตรฐานเทากบั 1.8) ระดบั คะแนนความตระหนกั อยใู น ระดับปานกลาง จาํ นวน 45 คน (รอยละ 75) โดยมคี ะแนนความตระหนักเฉลีย่ เทากบั 3.42 (สวนเบีย่ งเบน มาตรฐานเทา กบั 0.45) และพฤตกิ รรมการรบั ประทานอาหารเชา โดยภาพรวมอยใู นระดบั พอใช จาํ นวน 51 คน (รอยละ 85) มีคะแนนความพฤติกรรมการรบั ประทานอาหารเชา เฉลี่ยเทา กบั 3.28 (สว นเบ่ียงเบนมาตรฐาน เทา กบั 0.43) เมอ่ื วเิ คราะหค วามสมั พนั ธร ะหวา งกลมุ อายกุ บั พฤตกิ รรมการรบั ประทานอาหารเชา ของนกั ศกึ ษา มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ พ้ืนท่ีนามน พบวา อายุมีความสัมพันธกับพฤติกรรมการรับประทานอาหารเชาของ นกั ศกึ ษา อยางมีนยั สําคญั ทางสถติ ิ (p=0.018) โดยกลุม อายตุ ง้ั แต 20 ปข น้ึ ไป มคี วามเสี่ยงเปน 8.54 เทา ของกลมุ อายุต่าํ กวา 20 ป (OR.=8.54, 95%CI=1.47-50.0) ขอเสนอแนะ อายเุ ปน ตัวแปรทีม่ คี วามสําคญั 31
วารสารสาํ นกั งานป้ องกันควบคมุ โรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 จึงควรสงเสริมการรับประทานอาหารเชาของนักศึกษาเพื่อปรับเปล่ียนพฤติกรรม ใหมีความตระหนักในการ เสรมิ สรา งสุขภาพไมใหม ผี ลกระทบตอ การเรยี น คําสาํ คญั : ความรู ความตระหนกั พฤตกิ รรมการรับประทานอาหารเชา นักศึกษาสาธารณสุขศาสตร Abstract Breakfast is beneficial for everyone’s daily life;especially youth and students. The purpose of this study was to study the relationship of breakfast eating and breakfast behavior among students in public health, Kalasin University. Methodology: this was a cross-sectional analytical study. The sample size was calculated using the formula for estimating mean values in case of known population of not less than 60 people. Data collection tools include knowledge quiz, awareness scale and behavioral measure that the confidence values (Cronbach alpha) were 0.807, 0.837 and 0.847, respectively. Data were analyzed by descriptive statistics, presenting with frequency, percentage, mean, standard deviation. and inferential statistics. The correlation was tested by Chi-square test at 0.05 level of statistical significance, and Odds ratio (OR) at 95% of confidence interval. The results found that most of the samples were female, 57 women (95%), aged over 20 years, 43 people (71.67%), studying the third year, 20 people (33.33%), with BMI more or less than the standard, 49 people (81.67%). The mean knowledge scores regarding breakfast eating were in the moderate level,38 people (63.33%), with the mean cognitive scores of 10.18 (standard deviation of 1.8), the awareness scores in the moderate level, 45 people (75%), with the mean awareness score of 3.42 (standard deviation of 0.45). Overall 51 people (85%) had the mean breakfast behavior score of 3.28 (standard deviation of 0.43). When analyzing the relationship between the age and breakfast behavior among students, Kalasin University, Namon area, it was found that age was correlated to breakfast behavior among students at statistically significant (p=0.018). The age of 20 years and older had the risk of 8.54 times of those under 20 years (OR.=8.54, 95% CI=1.47-50.0). Recommendations: the age is an important variable. Therefore, students should be encouraged to eat breakfast in order to change their behavior and to be aware of health enhancement not to affect learning and classroom study. Keyword : knowledge, awareness, breakfast behavior, Health Sciences Students 32
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 บทนาํ การดําเนินชีวิตของนักศึกษาในแตละวันท่ี แบบดวยความเขาใจวาทันสมัยสะดวกรวดเร็วกวา เตม็ ไปดว ยความเรง รบี หลายคนแขง กบั เวลาเพอื่ ทจี่ ะ อาหารไทย อาทิเชน อาหารแบบอาหารขยะแบบ เขาเรียนในชวงเชาไดทันเวลาในแตละวัน หลายคน ตะวันตก (junk food) จึงเขามาอยางแพรหลาย จึงมองขามความสําคัญของอาหารเชา ทําใหหลาย ในสงั คมไทยทงั้ ทม่ี รี าคาแพงอดุ มไปดว ยไขมนั นา้ํ ตาล คนมองขามการรับประทานอาหารเชาและดวย สารสังเคราะหที่ไมจําเปนตอรางกายชาวเมืองรอน ความเรงรีบอาจทําใหหลงลืมทานอาหารเชาเพราะ อยางคนไทยจนสงผลใหเกิดโรคอันเนื่องมาจาก อาจมองวาการรับประทานอาหารเชาเปนเรื่องท่ีเสีย การสะสมอาหารเหลาน้ี เชน โรคมะเร็ง โรคหัวใจ เวลามีเพียงไมกี่คนเทานั้นที่ใหความสําคัญกับการ โรคความดนั โลหติ โรคเบาหวาน และโรคอว น ในขณะ รับประทานอาหารเชา ซึ่งม้ือเชาเปนมื้อท่ีสําคัญตอ ท่ีประเทศไทยมีปญหาเศรษฐกิจตกต่ํา (กระทรวง การรับประทานกอนไปเรียนหรือทํากิจกรรมตางๆ วฒั นธรรม, 2556) การสง เสรมิ ความรดู า นโภชนาการ ในตอนเชาซึ่งม้ือเชาเปนมื้อที่สําคัญท่ีใหพลังงานแก และภาวะสุขภาพตามแนวทางการสรางสุขภาพ รางกายและบํารุงสมองกระตุนใหทํางานไดดีในการ เพ่ือใหสอดคลองกับประเพณีวัฒนธรรมทองถิ่น เรียนรูม ากมาย และเราไมควรอดอาหารเชา สาํ หรับ และวิถีชีวิตความเปนอยูโดยการออกกําลังกาย อาหารมอื้ เชา เปน อาหารมอื้ แรกของวนั ทร่ี า งกายตอ ง ใหเ หมาะสมกบั วยั การเลอื กซอื้ และบรโิ ภคอาหารเชา ใชเ ปน แหลง พลงั งานเพอื่ ทาํ กจิ กรรมตา งๆ ในแตล ะวนั ที่เหมาะสมการจัดการกับอารมณและความเครียด เปนมื้อท่ีสําคัญท่ีสุดเมื่อเทียบกับอาหารมื้อกลางวัน ที่ดีมีการตรวจสุขภาพปละคร้ังรักษาอนามัยดาน และม้ือเย็นอาหารมื้อเชามีผลกระทบในเชิงบวกตอ สงิ่ แวดลอ มใหถ กู สุขลักษณะท่ีดอี ยเู สมอ(2) การไดรับสารอาหารของรางกายโดยเฉพาะอยางยิ่ง การศกึ ษาในอดตี ทผ่ี า นมาไดม กี ารศกึ ษาความรู เม่ือบริโภคอาหารประเภทธัญพืชผลิตภัณฑนมไขมัน ทศั นคติ และพฤตกิ รรมการบรโิ ภคอาหารของนกั ศกึ ษา ต่ําหรือไมมีไขมันผักและผลไมท่ีอุดมไปดวยคุณคา เปรยี บเทยี บความรู ทศั นคติ และพฤตกิ รรมการบรโิ ภค ทางสารอาหาร(1) อาหารของนักศึกษาท่ีมีขอมูลสวนบุคคลตางกัน การบริโภคของคนไทยในปจจุบันสวนใหญมี และความสัมพันธระหวางความรู ทัศนคติ และ วิถีชีวิตการบริโภคอาหารประเภทอาหารจานดวน พฤตกิ รรมการบรโิ ภคอาหารของนกั ศกึ ษา ประชากรที่ เลยี นแบบการบรโิ ภคแบบตะวนั ตกซง่ึ มคี วามเสย่ี งสงู ใชใ นการวจิ ยั คอื นกั ศกึ ษาระดบั ปรญิ ญาตรี ภาคปกติ ในการที่จะกอใหเกิดโรคอาหารถือวาเปนปจจัยหลัก มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา ที่กําลังศึกษาอยูในภาค ในการดํารงชีพของมนุษยอาหารไทยเปนวัฒนธรรม เรยี นท่ี2ปก ารศกึ ษา2556จาก7คณะพบวา นกั ศกึ ษา แหงการประสมประสานบนพื้นฐานของการรับเพ่ือ มีความรูเกี่ยวกับการบริโภคอาหารโดยรวมอยูใน ทดลองวาดีจึงประยุกตเขากับรูปแบบอาหารด้ังเดิม ระดับพอใช นักศึกษาบางกลุมมีความรูความเขาใจ รปู แบบของอาหารตา งชาติ เชน มอญ ลาว จนี อนิ เดยี วาถาไมรับประทานอาหารเชาจะสงผลใหหลงลืม ญี่ปุน และชาติแถบตะวันตก จึงผสมผสานอยูใน และไมมีสมาธิในการเรียน การทํางานและผลเสีย อาหารไทยดวยแตละไทยในยุคปจจุบันไดเปล่ียนวิถี อีกมากมาย นักศึกษาที่มีความรูก็จะเขาใจถึงความ การผสมผสานน้ีเปนการรับเอามาปฏิบัติตามเต็มรูป สําคัญ เชน ถารับประทานอาหารเชาจะใหพลังงาน 33
วารสารสาํ นกั งานป้ องกนั ควบคุมโรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 แกรางกายมาก ทําใหมีแรงไปทํากิจกรรมอื่นๆ และ วตั ถุประสงคของการศกึ ษา บํารุงสมองกระตุนการทํางานไดอยางดี มีเพียงคณะ 1. เพ่อื ศกึ ษาระดบั ความรู ความตระหนัก และ ศิลปกรรมศาสตรที่นักศึกษามีความรูอยูในระดับ พฤตกิ รรมถงึ การรบั ประทานอาหารเชา ของนกั ศกึ ษา ปานกลาง สวนท่ีเหลืออีก 6 คณะ ความรูในระดับ สาขาสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ พอใช นักศึกษามีทัศนคติเก่ียวกับการบริโภคอาหาร พ้นื ท่ีนามน โดยรวมอยูในระดับดี 4 คณะ ในระดับปานกลาง 2. เพ่ือศึกษาปจจัยท่ีมีความสัมพันธกับ 3 คณะ และนกั ศกึ ษามีพฤติกรรมการ บรโิ ภคอาหาร พฤติกรรมการรับประทานอาหารเชาของนักศึกษา โดยรวม และ ในทุกคณะอยใู นระดบั ปานกลาง(3) สาขาสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ ดังนัน้ จากขอมลู ขา งตน ทง้ั หมด สําหรับปญ หา พ้นื ทีน่ ามน การเรม่ิ ตน วนั ใหมด ว ยอาหารเชา ตามหลกั โภชนาการ จะชวยใหรางกายไดรับสารอาหารและวิตามินท่ี วสั ดุและวธิ ดี ําเนินการศึกษา จาํ เปน ในแตละวนั อยา งครบถว น มิเชนนนั้ มื้ออาหาร ในการศึกษาครั้งน้ีคร้ังนี้เปนการศึกษาวิจัยเชิง ที่เหลืออาจจะตองรับประทานในปริมาณมาก เพื่อ วิเคราะห แบบภาคตัดขวาง (Cross-sectional ใหรางกายไดรับสารอาหารท่ีเหมาะสมในแตละวัน Analytic Study) มวี ตั ถปุ ระสงคเ พอ่ื ศกึ ษาพฤตกิ รรม จงึ ไปรวมเปนอาหารมื้อใหญ 1-2 มือ้ ซ่งึ อาจเปน ผล การรับประทานอาหารเชาของนักศึกษา สาขา เสียตอสุขภาพตามมา การเลือกอาหารเชาที่อุดม สาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ พื้นที่ ไปดวยธัญพืช ไฟเบอร และโปรตีน แตมีน้ําตาลใน นามน การวิจัยพฤติกรรมการรับประทานอาหารเชา ระดับท่ีเหมาะสมจะชวยกระตุนสมองใหพรอมเรียน มีความหมายครอบคลุมเนื้อหาประเด็นที่เกี่ยวกับ รู มสี มาธจิ ดจอ และจดจาํ ไดด ขี นึ้ โดยเฉพาะนกั ศกึ ษา การรับประทานอาหารถูกตองตามหลักโภชนาการ สาขาสาธารณสุขศาสตร ท่ีควรเปนตนแบบการดูแล รับประทานอาหารครบทุกม้ือ ชวงเวลาการรับ สขุ ภาพใหก บั นกั ศกึ ษาคณะอนื่ ๆ ผวู จิ ยั จงึ สนใจศกึ ษา ประทานอาหาร และประเภทของอาหารท่ีนักศึกษา พฤติกรรมการรับประทานอาหารเชาของนักศึกษา เลือกรบั ประทาน ไดแ บงวิธกี ารดาํ เนินการ ดงั น้ี สาขาสาธารณสขุ ศาสตร มหาวทิ ยาลยั กาฬสนิ ธุ พนื้ ท่ี นามน ซง่ึ เปน นกั ศกึ ษาทตี่ อ งเรยี นรกู ารสรา งเสรมิ ดา น ประชากร สุขภาพ ดวยการศึกษาเชิงวิเคราะหถึงระดับความรู นักศึกษาสาขาสาธารณสุขศาสตร ที่มีรายชื่อ และตระหนกั ถงึ การรบั ประทานอาหารเชา และความ อยูใ นสาขาสาธารณสขุ ศาสตร มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ สัมพันธระหวางปจจัยสวนบุคคลและความตระหนัก พนื้ ทีน่ ามน จํานวน 219 คน เกี่ยวกับการรับประทานอาหารเชาของนักศึกษา สาขาสาธารณสขุ ศาสตร มหาวทิ ยาลยั กาฬสนิ ธุ พน้ื ท่ี กลุม ตวั อยาง นามน เพ่ือนําขอมูลไปใชในการวางแผนดําเนินงาน การคํานวณขนาดตัวอยาง กลุมตัวอยางใน กับนักศึกษาสาขาสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัย การศึกษาครั้งนี้คือ สาขาสาธารณสุขศาสตร กาฬสนิ ธุ และมหาวทิ ยาลัยอืน่ ๆ ตอ ไป มหาวทิ ยาลยั กาฬสนิ ธุ พ้ืนทนี่ ามน โดยผวู จิ ัยคาํ นวณ ขนาดตัวอยา ง(4) ใชส ตู รดังนี้ 34
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 ݊ ൌ ݁ଶሺܰ ܰݖఈଶൗଶ ߪ ଶ การจดั ทาํ กบั ขอมลู และวเิ คราะหข อ มูล െ ͳሻ ݖఈଶോଶߪଶ การวิเคราะหขอมูลหลังจากการเก็บรวบรวม ขอมลู และการตรวจสอบความถูกตองความสมบรู ณ และครบถว นขอ งขอ มลู เรยี บรอ ยแลว นาํ มาวเิ คราะห ขอ มลู โดยใชสถิติ ดงั น้ี n = จาํ นวนขนาดตวั อยา ง 1. สถิติเชงิ พรรณนา (Descriptive statistics) N = ประชากรศึกษา ไดแก (ประชากรของ สําหรับขอมูลทั่วไปนําเสนอดวยคาความถี่รอยละ นักศึกษาสาขาสาธารณสุขศาสตรมหาวิทยาลัย คา เฉลย่ี สว นเบย่ี งเบนมาตรฐาน คา ตา่ํ สดุ –สงู สดุ และ กาฬสินธุ คามธั ยฐาน เชอ่ื ม่ันZeท=aี่ 9ค/52า %ค=วา(Zมคaแาม/ม2น าหยตราํ รือขฐอZางaกนา0ใ.ร0ต2ป5โรค=ะงม1ปา.9ณก6ตค)ิาทเ่ีรทะา ดกับบั 2. สถิติเชิงอนุมาน (Inferential statistics) ความสัมพันธทางสถิติทดสอบความสัมพันธของ Chi-square test และหาขนาดความสัมพันธดวย 0.05 ซึง่ เปนคาความแมน ยําของการประมาณคา Odds-Ratio (OR.) โดยกําหนดระดับนัยสําคัญทาง ท่ผี ูศ กึ ษาวจิ ัยกาํ หนด สถิติที่ 0.05 และระดับความเช่อื ม่นั ที่ รอ ยละ 95 s2 = คาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.23 คะแนน พฤตกิ รรมการบรโิ ภคอาหารของนกั ศกึ ษาระดบั ผลการศึกษา ปริญญาตรีไดมาจากงานวิจัยเรื่องพฤติกรรมการ กลุมตัวอยางสวนใหญเปนเพศหญิง คิดเปน บรโิ ภคอาหารของนกั ศกึ ษาระดบั ปรญิ ญาตรี ชน้ั ปท ่ี 1 รอยละ 95 สวนใหญมีอายุมากวา 20 ป คิดเปน มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลอสี าน นครราชสมี า รอ ยละ 71.67 มรี ะดบั การศกึ ษาสว นใหญค อื ชน้ั ปท ี่ 3 ของการศกึ ษาในสริ ไิ พศาล ยม้ิ ประเสรฐิ , 2560(5) คิดเปนรอยละ 33.33 นักศึกษาสวนใหญมีน้ําหนัก มากกวา 57 คิดเปนรอยละ 60 มีสวนสูงมากกวา เคร่ืองมือที่ใชใ นการเกบ็ รวบรวมขอ มลู 160 คิดเปนรอยละ 63.33 สวนใหญมีเกรดเฉล่ีย สวนท่ี 1 แบบสอบถามขอมูลท่ัวไปของกลุม สะสมมากกวา 3.00 คิดเปนรอยละ 60 มีรายได ตัวอยางเกี่ยวกับขอมูลคุณลักษณะสวนบุคคล ไดแก ตอเดือนนอยกวา 6000 คิดเปนรอยละ 56.67 เพศ อายุ ระดับการศึกษา รายได โดยใชค ําถามการ สวนใหญนักศึกษามีรายไดมาจากบิดามารดาหรือ เลือกตอบ จาํ นวน 11 ขอ ผปู กครองคดิ เปน รอ ยละ 86.67 สว นใหญน กั ศกึ ษาพกั สวนที่ 2 แบบทดสอบความรูเก่ียวกับการ อาศยั หอพกั คดิ เปน รอ ยละ 91.67 สว นใหญน กั ศกึ ษา รบั ประทานอาหารเชา 15 ขอ มีสถานภาพครอบครัวคืออยูดวยกัน คิดเปนรอยละ สวนที่ 3 แบบวัดความตระหนักในการ 90 สวนใหญนักศึกษาไมมีโรคประจําตัว คิดเปน รบั ประทานอาหารเชา จํานวน 15 ขอ รอยละ 93.33 และสวนใหญนักศึกษามีคา BMI. สวนที่ 4 แบบวัดพฤติกรรมการรับประทาน มากกวามาตรฐานหรือตํ่ากวามาตรฐาน จํานวน อาหารเชาจํานวน 15 ขอ 49 คน คิดเปน รอยละ 81.67 35
วารสารสํานักงานป้ องกันควบคุมโรคที่ 5 ราชบรุ ี : ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 นักศึกษาสวนใหญตอบขอคําถามที่ถูกมากที่สุด ตารางที่ 1 จํานวน รอยละ คา เฉลีย่ และสว นเบ่ยี ง คือ อาหารมื้อเชา เปนมื้อทสี่ าํ คัญทสี่ ุด จาํ นวน 56 คน เบนมาตรฐาน ระดับคะแนนความรู เก่ียวกับการรับ (รอยละ 93.33) รองลงมาคอื การอดอาหารเชา ทําให ประทานอาหารเชา (n=60) รางกายลดระบบการเผาผลาญ และการรับประทาน อาหารจําเปนตองรับประทานเปนประจําทุกวัน ระดบั คะแนน กลมุ ตัวอยา ง จาํ นวนขอ ละ 52 คน (รอ ยละ 86.67) และขอ คาํ ถามท่ี สงู จาํ นวน รอ ยละ ตอบถกู นอ ยทสี่ ดุ คอื การรบั ประทานอาหารตามปกติ กลาง ในแตละวันครบ 3 ม้ือแลว ยังมีความจําเปน ที่จะตอ ง ตา่ํ 13 21.67 รบั ประทานอาหารเสริมอีก จํานวน 25 คน (รอ ยละ X (S.D.) 38 63.33 41.67) นักศึกษาสวนใหญมีระดับคะแนนความรู Max : Min 9 15.00 เก่ียวกับการรับประทานอาหารเชาสวนใหญอยูใน 10.18 (1.81) 15 : 7 ระดบั ปานกลาง จํานวน 38 คน (รอ ยละ 63.33) มี ผลการวเิ คราะห ระดบั คะแนนความตระหนกั พบ คะแนนความรูเฉล่ียเทากับ 10.18 สวนเบ่ียงเบน วานักศึกษาสวนใหญมีระดับคะแนนความตระหนัก มาตรฐานเทากบั 1.81 และมคี า คะแนนสูงสุดเทากับ เก่ียวกับการรับประทานอาหารเชาสวนใหญอยูใน 15 คะแนน มีคาคะแนนต่าํ สดุ เทา กับ 7 คะแนน เมอื่ ระดับปานกลาง คิดเปนรอยละ 75 มีคะแนนความ พิจารณาเปนรายขอ พบวา นักศึกษาสวนใหญ เห็น ตระหนักเฉล่ียเทากับ 3.42 สวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน ดว ยทสี่ ดุ คอื อาหารเชา เปน อาหารมอ้ื หลกั และสาํ คญั เทา กบั 0.45 และมคี า คะแนนสงู สดุ เฉลย่ี เทา กบั 5.00 ตอ รางกายเปน อยา งมากคา เฉลีย่ เทา กบั 4.57 สว น คะแนน มีคาคะแนนตํา่ สุดเฉล่ยี เทา กับ 2.60 คะแนน เบย่ี งเบนมาตรฐาน เทา กบั 0.81 รองลงมา คอื อาหาร ดังตารางท่ี 2 เชา ควรรบั ประทานมากกวา มอื้ อนื่ ๆ มคี า เฉลยี่ เทา กบั 4.18 สว นเบ่ียงเบนมาตรฐาน เทากับ 1.14 และขอ ตารางที่ 2 จํานวน รอ ยละ คาเฉลย่ี สวนเบย่ี งเบน คําถามตา่ํ ทสี่ ุด คอื การทีน่ ักศกึ ษารบั ประทานอาหาร มาตรฐาน และระดับคะแนนความตระหนักเกี่ยวกับ เชาอาจสง ผลเสยี ตอ ระบบขับถาย มีคาเฉลีย่ เทา กับ การรบั ประทานอาหารเชา (n=60) 2.58 สวนเบยี่ งเบนมาตรฐาน เทา กบั 1.28 ผลการวิเคราะห ระดับคะแนนความรูเก่ียวกับ ระดับคะแนน กลมุ ตวั อยา ง สูง จาํ นวน รอ ยละ การรบั ประทานอาหารเชา พบวา นกั ศึกษาสวนใหญ กลาง มรี ะดบั คะแนนความรู เกย่ี วกบั การรบั ประทานอาหาร ต่าํ 13 21.67 เชาสวนใหญอยูในระดับปานกลาง จํานวน 38 คน X (S.D.) 45 75.00 คิดเปนรอยละ 63.33 มีคะแนนความรูเฉลี่ยเทากับ Max : Min 2 3.33 10.18 สวนเบ่ียงเบนมาตรฐานเทากับ 1.81 และ มีคาคะแนนสงู สดุ เทา กับ 15 คะแนน มคี า คะแนนตํา่ 3.42(0.45) 5.00: 2.60 สุดเทา กบั 7 คะแนนดังตารางที่ 1 36
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 ผลการวิเคราะห ระดับคะแนนพฤติกรรม ตารางท่ี 3 จํานวน รอยละ คาเฉล่ีย สวนเบี่ยง เก่ียวกับการรับประทานอาหารเชาพบวานักศึกษา เบนมาตรฐาน และระดับคะแนนพฤติกรรมการรับ สวนใหญมีระดับคะแนนพฤติกรรมการรับประทาน ประทานอาหารเชา (n=60) อาหารเชาสวนใหญอยูในระดับปรับปรุง คิดเปน รอ ยละ 85 มคี ะแนนความพฤตกิ รรมการรับประทาน ระดับคะแนน กลมุ ตัวอยาง อาหารเชาเฉลยี่ เทากบั 3.28 สว นเบีย่ งเบนมาตรฐาน สงู จํานวน รอยละ เทา กบั 0.43 และมคี า คะแนนสงู สดุ เฉลย่ี เทา กบั 5.00 กลาง คะแนน มีคา คะแนนต่ําสดุ เฉล่ยี เทากับ 2.60 คะแนน ปรับปรงุ 7 11.67 ดงั ตารางที่ 3 X (S.D.) 51 85.00 2 3.33 3.28 (0.43) Max : Min 5.00 : 2.60 การวิเคราะหความสัมพันธระหวางอายุกับ พฤติกรรมการรับประทานอาหารเชาของนักศึกษา มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ พ้ืนที่นามน พบวา มีความ สัมพันธกัน อยางมีนัยสําคัญทางสถิติ (p=0.018) ตารางที่ 4 ตารางที่ 4 ความสัมพันธระหวางอายุกับพฤติกรรมการรับประทานอาหารเชาของนักศึกษามหาวิทยาลัย กาฬสนิ ธุ จาํ แนกตามอายุ (n=60) ระดับพฤติกรรม อายุ จํานวน รอยละ เหมาะสม ปรบั ปรงุ ไม c2 p มากกวา 43 เหมาะสม 17 20 60 71.67 2 40 1 8.014 0.018 นอยกวา (4.65) (93.02) (2.33) 28.33 5 11 1 20 (29.41) (64.71) (5.88) รวม 100 7 51 2 (11.67) (85.00) (3.33) (OR.=8.54, 95% CI=1.47-50.0) *มนี ัยสาํ คัญทางสถติ ทิ ี่ 0.05 37
วารสารสาํ นกั งานป้ องกันควบคุมโรคที่ 5 ราชบรุ ี : ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 จากตารางความสัมพันธระหวางอายุกับ นักศึกษาพักอาศัยหอพัก จํานวน 55 คน (รอยละ พฤติกรรมการรับประทานอาหารเชาของนักศึกษา 91.67) นักศึกษามีสถานภาพครอบครัวคืออยู มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ พ้ืนท่ีนามน พบวา มีความ ดว ยกนั จาํ นวน 54 คน (รอยละ 90) นกั ศกึ ษาไมม ี สัมพันธกัน อยางมีนัยสําคัญทางสถิติ (p=0.018) โรคประจาํ ตัว จาํ นวน 56 คน (รอยละ 93.33) และ โดยกลุมอายุตั้งแต 20 ปขึ้นไป มีระดับพฤติกรรม นักศึกษามีคา BMI. มากกวามาตรฐานหรือตํ่ากวา ความเสย่ี ง (ปรบั ปรงุ และไมเ หมาะสม) เปน 8.54 เทา มาตรฐาน จํานวน 49 คน (รอ ยละ 81.67) นกั ศึกษา (เหมาะสม) ของกลุม อายตุ าํ่ กวา 20 ป (OR.=8.54, สวนใหญตอบขอคําถามที่ถูกมากที่สุด คือ อาหาร 95%CI=1.47-50.0) มื้อเชา เปนมอ้ื ท่สี ําคญั ท่ีสุด จํานวน 56 คน (รอ ยละ สวนความสัมพนั ธร ะหวา งเพศ ระดับการศกึ ษา 93.33) และขอคําถามที่ตอบถูกนอยที่สุด คือ นํ้าหนักสวนสูงเกรดเฉลี่ยสะสมลาสุดท่ีมาของรายได การรับประทานอาหารตามปกติในแตละวันครบ ทพ่ี กั อาศยั สถานภาพสมรสของครอบครวั โรคประจาํ ตวั 3 ม้ือแลว ยังมีความจําเปนที่จะตองรับประทาน ความรู และความตระหนักเกี่ยวกับการรับประทาน อาหารเสริมอีก จํานวน 25 คน (รอ ยละ 41.67) อาหารเชาพฤติกรรมการรับประทานอาหารเชาของ นักศึกษาสวนใหญมีระดับคะแนนความรู นักศึกษามหาวิทยาลัยกาฬสินธุ พื้นท่ีนามน พบวา เก่ียวกับการรับประทานอาหารเชาสวนใหญอยูใน มคี วามสมั พนั ธก บั พฤตกิ รรมการรบั ประทานอาหารเชา ระดับปานกลาง จาํ นวน 38 คน (รอยละ 63.33) มี ของนกั ศึกษาอยา งไมมนี ัยสาํ คัญทางสถติ ิ (p>0.05) คะแนนความรูเฉล่ียเทากับ 10.18 สวนเบ่ียงเบน มาตรฐานเทากบั 1.81 และมีคา คะแนนสงู สดุ เทากบั สรุปผลการศึกษา 15 คะแนน มคี า คะแนนต่ําสดุ เทา กับ 7 คะแนน เมือ่ การศึกษาเร่ือง ความสัมพันธของการรับ พิจารณาเปนรายขอ พบวา นักศึกษาสวนใหญ เห็น ประทานอาหารเชากับพฤติกรรมการรับประทาน ดว ยทสี่ ดุ คอื อาหารเชา เปน อาหารมอ้ื หลกั และสาํ คญั อาหารเชาของนักศึกษาสาขาสาธารณสุขศาสตร ตอรางกายเปน อยางมากคา เฉล่ีย เทา กบั 4.57 สว น มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ พื้นที่นามน พบวา ขอมูล เบ่ียงเบนมาตรฐาน เทากับ 0.81 และขอคําถามต่ํา สวนบุคคลจําแนกตามคุณลักษณะสวนบุคคลพบ ทส่ี ดุ คอื การทน่ี กั ศกึ ษารบั ประทานอาหารเชา อาจสง วานักศึกษาสาขาสาธารณสุขศาสตรสวนใหญเปน ผลเสยี ตอ ระบบขับถา ย มคี า เฉลีย่ เทากับ 2.58 สว น เพศหญงิ จํานวน 57 คน (รอยละ 95) มีอายมุ ากกวา เบีย่ งเบนมาตรฐาน เทา กบั 1.28 20 ป จาํ นวน 43 คน (รอยละ 71.67) มีระดบั การ นกั ศกึ ษาสว นใหญม รี ะดบั คะแนนความตระหนกั ศกึ ษาระดับชนั้ ปท ี่ 3 จาํ นวน 20 คน (รอยละ 33.33) เกี่ยวกับการรับประทานอาหารเชาสวนใหญอยูใน มนี ้ําหนกั มากกวา 57 จาํ นวน 24 คน (รอยละ 40 )มี ระดบั ปานกลาง คดิ เปน รอ ยละ 75.00 มคี ะแนนความ สว นสงู มากกวา 160 จาํ นวน 38 คน (รอ ยละ 63.33) มี ตระหนักเฉล่ียเทากับ 3.42 สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เกรดเฉลย่ี สะสมมากกวา 3.00 จาํ นวน 36 คน (รอ ยละ เทา กบั 0.45 และมคี า คะแนนสงู สดุ เฉลย่ี เทา กบั 5.00 60) มรี ายไดตอ เดอื นนอยกวา 6,000 จาํ นวน 34 คน คะแนน มีคา คะแนนตํ่าสดุ เฉลย่ี เทา กบั 2.60 คะแนน (รอ ยละ 56.67) นักศกึ ษามรี ายไดม าจากบดิ ามารดา เมอ่ื พิจารณาโดยภาพรวม พบวา นกั ศกึ ษาสวนใหญ หรือผูปกครอง จํานวน 52 คน (รอยละ 86.67) มากที่สุด คือ รับประทานผัก ผลไม เชน ผักบุง 38
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 มะละกอ ฝร่ัง สับปะรด เปน ตน เปนประจาํ ในม้อื เชา ทางลบกับพฤติกรรมการบริโภคอาหารอยางมี คา เฉลยี่ เทา กบั 4.30 สว นเบยี่ งเบนมาตรฐาน เทา กบั นยั สาํ คญั ทางสถติ ิ (p<.001)(6) หมายความวา นกั ศกึ ษา 1.06 และขอ คาํ ถามตา่ํ ทสี่ ดุ คอื ดม่ื นมและผลติ ภณั ฑ ที่ศึกษาอยูช้ันปท่ีสูงข้ึนจะมีพฤติกรรมการบริโภค จากนมเปน ประจาํ ในมือ้ เชา มคี า เฉลีย่ เทากับ 2.45 อาหารนอ ยลง อาจเปน เพราะนกั ศกึ ษาไมม กี ารสะสม สวนเบ่ยี งเบนมาตรฐาน เทา กบั 1.23 ความรเู ก่ียวกับการบริโภคอาหารทล่ี ดลงเร่อื ย ๆ นกั ศกึ ษาสว นใหญม รี ะดบั คะแนนพฤตกิ รรมการ การศึกษาพบวานักศึกษาสวนใหญมีระดับ รับประทานอาหารเชาสวนใหญอยูในระดับปรับปรุง คะแนนพฤตกิ รรมการรบั ประทานอาหารเชา สว นใหญ คดิ เปนรอยละ 85.00 มีคะแนนความพฤติกรรมการ อยูในระดับพอใช คิดเปนรอยละ 85 มีคะแนน รับประทานอาหารเชาเฉล่ียเทากับ 3.28 สวนเบ่ียง ความพฤติกรรมการรับประทานอาหารเชาเฉล่ีย เบนมาตรฐานเทากับ 0.43 และมีคาคะแนนสูงสุด เทากับ 3.28 สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเทากับ 0.43 เฉล่ียเทากับ 5.00 คะแนน มีคาคะแนนต่ําสุดเฉลี่ย และมคี า คะแนนสงู สดุ เฉลย่ี เทา กบั 5.00 คะแนน มคี า เทา กบั 2.60 คะแนน คะแนนตํ่าสุดเฉล่ียเทากับ 2.60 คะแนนซึ่งผลการ ความสัมพันธระหวางอายุกับพฤติกรรมการ ศึกษาน้ีมีความสอดคลองกับงานวิจัยของสิริไพศาล รับประทานอาหารเชาของนักศึกษามหาวิทยาลัย ยม้ิ ประเสรฐิ (2560) เรอ่ื งพฤตกิ รรมการบรโิ ภคอาหาร กาฬสนิ ธุ พนื้ ท่ีนามน พบวา มีความสมั พนั ธก นั อยาง ของนกั ศกึ ษาระดับปริญญาตรีช้ันปที่ 1 มหาวิทยาลัย มนี ยั สําคญั ทางสถิติ (p=0.018) เทคโนโลยีราชมงคลอีสาน นครราชสมี า ในภาพรวม การวิเคราะหความสัมพันธระหวางเพศและ อยูในระดับพอใช(5) ซ่ึงขัดแยงกับพิภพทองจันทร ตัวแปรท่ีศึกษาอ่ืนๆ กับพฤติกรรมการรับประทาน (2558) เรอ่ื งพฤตกิ รรมการรบั ประทานอาหารเชา ของ อาหารเชาของนักศึกษามหาวิทยาลัยกาฬสินธุ นิสิตปริญญาตรี สาขาสุขศึกษาซึ่งพบวา พฤติกรรม พื้นที่นามน พบวา มีความสัมพันธกับพฤติกรรมการ การรับประทานอาหารเชา ของนิสิตปรญิ ญาตรี สาขา รับประทานอาหารเชาของนักศึกษา อยางไมมีนัย สขุ ศึกษา อยูในระดับด(ี 7) สาํ คัญทางสถิติ (p>0.05) ขอเสนอแนะท่ไี ดจ ากงานศึกษา การวิจารณผลการศกึ ษา 1. ควรมีการเปรียบเทียบจัดกิจกรรมการอบรม การเปรียบเทียบความสัมพันธระหวางขอมูล ใหค วามรูกบั กลุมนกั ศึกษาระหวางนกั ศกึ ษาช้นั ปท่ี 1 สวนบุคคลพฤติกรรมการรับประทานอาหารเชาของ กับนักศึกษาชั้นปอ่ืนๆ เพื่อจะไดนําไปปรับเปลี่ยน นักศึกษาสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ พฤติกรรมใหตระหนักในการรับประทานอาหารเชา พ้ืนท่ีนามน พบวา อายุ มีความความสัมพันธกับ ที่เหมาะสมมากยิ่งข้ึน โดยเฉพาะนักศึกษาสาขา พฤติกรรมการรับประทานอาหารเชาของนักศึกษา วิทยาศาสตรสุขภาพท่ีควรเปนแบบอยางใหกับ อยางมีนยั สาํ คญั ทางสถิติ (p<.001) ซึง่ สอดคลองกบั นักศึกษาสาขาอื่น ๆ การศึกษาวิจัยของมัณทนาวดี เมธาพัฒนะ (2560) 2. ควรสงเสรมิ ใหนกั ศึกษา รับประทานอาหาร ซ่ึงศึกษาปจจัยที่มีความสัมพันธกับพฤติกรรมการ เชา อยา งสม่าํ เสมอ และการรับประทานอาหารเชาให บรโิ ภคอาหารของนกั ศกึ ษาพยาบาล ผลการวจิ ยั พบวา ถกู ตอ ง เพื่อไมใ หสง ผลกระทบตอ การเรยี น ชั้นปท่ีศึกษาของนักศึกษาพยาบาลมีความสัมพันธ 39
วารสารสํานักงานป้ องกันควบคมุ โรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 2 กรกฎาคม - ธันวาคม 2564 ขอเสนอแนะในการศกึ ษาครง้ั ตอ ไป 6. มณั ทนาวดี เมธาพฒั นะ ปจ จยั ทมี่ คี วามสมั พนั ธ ควรมีการศึกษาปจจัยดานเศรฐกิจ สังคม กับพฤติกรรมการบริโภคอาหารของนักศึกษา พยาบาล. (2560) สิ่งแวดลอม และปจจัยท่ีมีอิทธิพลตอสุขภาพตางๆ โดยการศึกษาเชิงพหุ (Multiple Regression 7. พิภพ ทองจันทร. พฤติกรรมการรับประทาน Analysis) เพ่ือจัดลําดับความสําคัญของปจจัยนั้นๆ อาหารเชาของนิสิตปริญญาตรีสาขาสุขศึกษา ตอไป คณะศกึ ษาศาสตรม หาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร. เอกสารอา งอิง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วทิ ยาเขตบางเขน, กรุงเทพฯ. (2558). 1. ประไพศรี ศิริจักวาล.เด็กกับอาหารเชา. (เอกสารอดั สําเนา) (2553). 2. ศุภลกัษณ ทองนุน. การศึกษาความรูทางดาน โภชนาการพฤติกรรมการบริโภคอาหารและ ภาวะโภชนาการของบุคลากรโรงพยาบาล กลวยน้ําไทกรุงเทพมหานคร.วิทยานิพนธ. คณะคหกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี ราชมงคลพระนคร. (2552). 3. ทศั นา สริ โิ ชต.ิ พฤตกิ รรมการรบั ประทานอาหาร หลังเลิกเรียนของนักเรียนโรงเรียนดอยหลวง รชั มงั คลาภิเษกตาํ บลโชคชัย อําเภอดอยหลวง จงั หวัดเชยี งราย. (2559). 4. อรุณ จิรวัฒนกุล. สถิติในการวิจัยทาง วทิ ยาศาสตรส ขุ ภาพ. คลงั นานาธรรม. ขอนแกน , (2558). 5. สิริไพศาล ย้ิมประเสริฐ.ปจจัยท่ีสงผลตอ พฤติกรรมการบริโภคและความภักดีตอ อ า ห า ร เ พื่ อ สุ ข ภ า พ ข อ ง ผู บ ริ โ ภ ค ใ น เ ข ต กรุงเทพมหานคร. วารสารราชพฤกษ, นครราชสมี า. (2560). 40
นพิ นธตนฉบับ The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 Original Article ความชุกของการตดิ เชอ้ื วัณโรคระยะแฝงในกลุมผสู มั ผสั ใกลช ิดผปู วยวัณโรค ในเขตสขุ ภาพท่ี 5 Prevalence of latent TB in contactcase TB infection of health region 5th ศภุ ฤกษ โกมลศริ ิ Suparerk Komolsiri วชริ าพรรณ เหลมนําชยั Wachiraphan Lemnumchai ณัฏฐกญั จน ทิพยเ ครือ Natthakan Tipayakrua ไกรฤกษ สุธรรม Krairerk Suthum สาํ นักงานปองกันควบคุมโรคท่ี 5 จงั หวัดราชบุรี Office of Disease Prevention and Control 5, Ratchaburi บทคดั ยอ การตดิ เชอ้ื วณั โรคระยะแฝงคอื ตดิ เชอื้ วณั โรคแตไ มม อี าการผดิ ปกตใิ ด ๆ ตลอดชวี ติ ไมป ว ยเปน วณั โรค และไมสามารถแพรกระจายเช้ือใหผูอื่นพบประมาณรอยละ 90 แตอีกประมาณรอยละ 10 ของ วัณโรค ระยะแฝง จะกลบั มาปว ยเปนวณั โรคหรอื วัณโรคระยะแสดงอาการได ผตู ดิ เชอ้ื วณั โรคแฝงประมาณรอยละ 5 พัฒนาเปน วณั โรคในชวงสองปหลังจากการรบั เชือ้ วณั โรค และอกี ประมาณรอ ยละ 5 ปว ยเปนวัณโรคในระยะ เวลาหลายปห รอื นบั เปน สิบๆ ปตอมา ซ่ึงการศึกษาความชกุ ของกลุมผสู ัมผัสใกลชิดกบั ผูปว ยวัณโรคที่ติดเชื้อ วัณโรคระยะแฝง ยังมีการศึกษาไมมาก และเนนเฉพาะกลุมบุคลากรทางการแพทยและสาธารณสุข ทําให ไมทราบขนาดปญหาของผูติดเช้ือวัณโรคระยะแฝงท่ีแทจริง ดังน้ันการศึกษาน้ีเพื่อหาความชุกผูปวยติดเชื้อ วัณโรคระยะแฝง ในกลุมเสี่ยงท่ีใกลชิดกับผูติดเชื้อวัณโรคเขตสุขภาพที่ 5 โดยโรงพยาบาลสงตัวอยางเลือด มาตรวจ ณ หอ งปฏิบตั ิการ สาํ นักงานปอ งกันควบคุมโรคท่ี 5 จงั หวัดราชบรุ ี ตั้งแตเดือนพฤษภาคม 2564 ถงึ เดอื นพฤษภาคม 2565 มีตวั อยางเลอื ดทงั้ หมด จํานวน 2,773 ราย นําไปตรวจหาการตดิ เชือ้ วณั โรคระยะ แฝงดวยวธิ ี IGRA (ชุดน้าํ ยา QuantiFERON-TB Gold Plus) พบความชุกการติดเชือ้ วณั โรคระยะแฝงในกลุม เสี่ยงทใ่ี กลช ิดกับผูต ดิ เช้อื วณั โรค เขตสุขภาพท่ี 5 จํานวน 562 ราย คดิ เปน รอยละ 20.3 แยกเปนเพศชายและ หญงิ จํานวน 161 และ 401 ราย ตามลําดบั คิดเปน รอ ยละ 5.8 และ 14.5 ตามลําดับ พบความชุกของการ ตดิ เชือ้ วัณโรคระยะแฝง ในเขตสุขภาพที่ 5 แยกตามจังหวัดไดแ ก จงั หวดั สมทุ รสาคร สมทุ รสงคราม ราชบุรี กาญจนบรุ ี สพุ รรณบรุ ี เพชรบรุ ี และประจวบครี ขี นั ธ พบผตู ดิ เชอ้ื วณั โรคระยะแฝง คดิ เปน รอ ยละ 23.0, 25.7, 19.3, 25.0, 16.2, 24.1 และ 20.1 ตามลําดับ คําสําคญั : วัณโรคระยะแฝง, ระดับอนิ เตอรเฟย รอนแกมมา 41
วารสารสํานักงานป้ องกนั ควบคมุ โรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 Abstract Latent TB cases who have no symptoms, normal chest radiograph, negative sputum AFB smear and cannot spread the infection to others that found about 90%. Remaining 10% of latent tuberculosis will develop to active TB disease. About 5% of latent TB cases will develop to active TB disease in the two years after TB exposure and about 5% develop to active TB disease in the years or decades later. Prevalence of latent TB in contact case TB infection was not studied in many zones of Thailand. Researches were published focus- ing only healthcare worker. Those causes not know the magnitude of problems in health region 5th. Therefore, this study was to determine the prevalence of latent TB in contact case TB infection in health region 5th. The blood samples from hospital in health region 5th were collected since May 2021 to May 2022. The blood samples were sent to laboratory of Office of Disease Prevention and Control 5, Ratchaburi for Latent TB detection. A total of 2,773 blood samples were detected for latent TB infection by IGRA method (QuantiFERON- TB Gold Plus kit). The Prevalence of latent TB in contact case TB infection in health region 5th was found 562 cases (20.3%). Those cases were separated into 161 (5.8%) males and 401 (14.5%) females. The Prevalence of latent TB in contact case TB infection in health region 5th was divided by provinces. SamutSakhon, SamutSongkhram, Ratchaburi, Kanchanaburi, SuphanBuri, Phetchaburi and PrachuapKhiriKhan have found latent TB cases 23.0%, 25.7%, 19.3%, 25.0%, 16.2%, 24.1% and 20.1%, respectively. Keyword : Latent TB, interferon gramma release assay (IGRA) 42
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 บทนํา โรควัณโรคมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อ Myco- แฝงจะกลับมาปวยเปนวัณโรคจากระบบภูมิคุมกัน bacterium tuberculosis กอโรคระบบทางเดิน ท่ีต่ําลง เนื่องจากรางกายออนแอ เช้ือจะแบงตัวเพิ่ม หายใจ องคการอนามัยโลกจัดใหประเทศไทย เปน จาํ นวน ออกมาจาก granuloma และเรมิ่ ตดิ เชอื้ เซลล 1 ใน 14 ประเทศของโลกที่มีปญหาผูปวยติดเชื้อ ขา งเคยี งในปอด แพรก ระจายไปบรเิ วณอน่ื ในปอดจน วัณโรค วัณโรคท่ีสัมพันธกับการติดเชื้อเอชไอวี และ ทาํ ใหเ กดิ โรคปอด แพรเ ชอ้ื ใหผ อู น่ื ได ผตู ดิ เชอ้ื วณั โรค วัณโรคดื้อยาหลายขนานสูง จากรายงานองคการ แฝงประมาณรอ ยละ 5 พฒั นาเปน วณั โรคในชว งสองป อนามยั โลกปพ .ศ. 2563 คาดประมาณวา ประเทศไทย หลงั จากการรบั เชอ้ื วณั โรค และอกี ประมาณรอ ยละ 5 มผี ปู วยวณั โรค 105,000 ราย ผปู ว ยวัณโรคที่สมั พนั ธ ปว ยเปน วณั โรคในระยะเวลาหลายป หรอื นบั เปน สบิ ๆ ป กบั การตดิ เชอื้ เอชไอวี 10,000 ราย และผปู ว ยวณั โรค ตอมา จากนโยบายของประเทศไทยท่ีตองการลด ดื้อยาหลายขนาน 2,500 ราย มีอัตราความชุกของ อัตราความชุกของวัณโรคลดลงใหไดรอยละ 12.5 วัณโรคประมาณ 150 ตอแสนประชากร(1) เช่ือวา ตอป(4) จําเปนตองคนหาผูติดเช้ือวัณโรคระยะแฝง ประชากรไทยประมาณ 20 ลานคน หรือ 1 ใน 3 ของ ใหได โดยเฉพาะในกลุมเด็กอายตุ า่ํ กวา 5 ปท อ่ี ยูร วม ประชากรทงั้ ประเทศ ตดิ เชอ้ื วณั โรคระยะแฝง latent บา นกบั ผปู ว ยวณั โรค และในกลมุ ผตู ดิ เชอ้ื เอชไอวี เพอ่ื TB infection (LTBI) แลว (2) วัณโรคระยะแฝงทเี่ กดิ ใหไดรับยารักษาวัณโรคระยะแฝง ปจจุบันยังไมมีวิธี จากเชอ้ื M. tuberculosis เขา สูรางกายและเกิดการ ตรวจวณั โรคแฝงโดยตรง แตม วี ธิ ตี รวจทางออ มโดยวธิ ี ตอบสนองทางระบบภูมิคุมกันโดย macrophages ตรวจการตอบสนองของภมู คิ มุ กนั การตรวจหาผปู ว ย ท่ีบรเิ วณปอดจะทาํ ลายเชอื้ ประสทิ ธิภาพการฆาเช้ือ วัณโรคระยะแฝงปจจุบันใชว ธิ ี tuberculin skin test ขนึ้ กบั ปจ จยั ของตวั เชอื้ และโฮสต ถา macrophages (TST) และ การตรวจหาอินเตอรเฟยรอนแกมมา ฆาเช้ือไดไมดีเชื้อจะรอดชีวิต แบงตัวเพิ่มจํานวนใน (IFN-Y) ดว ยวธิ ี interferon gramma release assay macrophages กระตุนให macrophages สราง (IGRA) ทั้ง 2 วธิ เี ปนการตรวจการตอบสนองตอ การ proinflammatory cytokines เชน Tumor necrosis ตดิ เชอ้ื จะใหผ ลบวก โดยแตล ะวธิ มี ขี อ ดขี อ ดอ ยตา งกนั factor alpha (TNF-a) เรียกให monocytes ไป(5) การทดสอบทางผวิ หนงั (TST) ขอดีของวธิ นี ้คี ือ macrophages และ dendritic cells มาบริเวณ ราคาถกู ทาํ ไดใ นโรงพยาบาลทกุ ระดบั แตข อ จาํ กดั คอื ทตี่ ดิ เชอื้ ตอ มาจะเปน กลมุ T cells ตามมาบรเิ วณทตี่ ดิ ตอ งกลบั มาอา นคา ภายใน 48-72 ชว่ั โมง การทดสอบ เชอ้ื กอ ตวั เปน กาํ แพง granuloma เพอื่ ชว ยยบั ยงั้ การ นอี้ าจเกดิ ผลบวกลวงกรณผี ปู ว ยตดิ เชอื้ NTM และผทู ่ี เพมิ่ จาํ นวนของเชอื้ และกักเชื้อใหอยใู น granuloma เคยรับวัคซีนบีซีจีมากอน อาจเกิดผลลบลวงกรณีท่ี ปอ งกนั การแพรกระจายของเชื้อ ซงึ่ จะกลายเปนการ ฉีดเขาใตผิวหนังไมถูกตอง หรือวัดขนาดรอยนูนผิด ติดเช้ือวัณโรคระยะแฝง คือผูติดเชื้อวัณโรคไมแสดง หรือกรณผี ทู ่ภี มู ิคมุ กนั บกพรอง เด็กเล็ก และมีความ อาการผิดปกตติ ลอดชวี ติ ไมป วยเปน วณั โรค และไม จําเพาะท่ีตํ่ากวาวิธี IGRA ประเทศไทยมีความชุก สามารถแพรก ระจายเชอื้ วณั โรคใหผ อู นื่ พบประมาณ วัณโรคสูงและฉีดวัคซีนบีซีจีในเด็กแรกเกิดทุกราย รอ ยละ 90 อกี ประมาณรอ ยละ 10(3) ของวณั โรคระยะ ดงั นน้ั การแปลผลวา บวก จงึ ใชข นาดรอยนนู ทแ่ี ตกตา ง 43
วารสารสํานกั งานป้ องกันควบคุมโรคที่ 5 ราชบรุ ี : ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธันวาคม 2564 กนั คอื ในผใู หญท วั่ ไปใชข นาดมากกวา หรอื เทา กบั 10 เชอ้ื วณั โรคระยะแฝงในบคุ ลากรทางการแพทยร อ ยละ มิลลลิ ิตร ในเดก็ อายุ 5-15 ป ใชข นาดมากกวาหรือ 6.96 ทาํ ใหท ราบวาบคุ คลากรทางการแพทยม ีโอกาส เทากับ 15 มลิ ลเิ มตร และผูทภี่ ูมิคมุ กนั บกพรอ งจาก ติดเชื้อวัณโรคในโรงพยาบาลไดเพ่ิมข้ึนปละประมาณ การติดเช้ือเอชไอวีหรือรับยากดภูมิคุมกัน ใชขนาด รอยละ 6.96 การศกึ ษาของ วรรัตน อิ่มสงวน และ มากกวา หรือเทา กบั 5 มลิ ลิเมตร คณะ(7) ในปพ.ศ.2561 พบการติดเชื้อวัณโรคระยะ การตรวจวัดระดับสารอินเตอรเฟยรอนแกมมา แฝงในผสู มั ผสั ใกลช ดิ ผปู ว ยวณั โรค ทจี่ งั หวดั เชยี งราย (IGRA) ที่หลั่งออกมาเพ่ิมขึ้น เมื่อเซลลเม็ดเลือดขาว จาํ นวน 12 ราย คดิ เปนรอ ยละ 9 และการศกึ ษาของ ไดร บั การกระตนุ จากเชอ้ื วณั โรค ขอ ดขี องการตรวจ คอื จนั ทรฉ าย คาํ แสน และคณะ(8) ในปพ .ศ. 2563 พบการ ความไวและความจาํ เพาะใกลเ คยี งกนั รอ ยละ 91-94 ตดิ เชอ้ื วณั โรคระยะแฝงในกลมุ บคุ ลากรทางการแพทย และรอ ยละ 96 ตามลําดบั วธิ ี IGRA มีความจาํ เพาะ ของเขตสขุ ภาพท่ี 10 พ้นื ที่ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื ตอเชื้อ M. tuberculosis มากกวา TST ไมเกิด ของประเทศไทยจาํ นวน 62 ราย คดิ เปน รอ ยละ 14.1 ผลบวกปลอมจากการไดบ ีซจี หี รอื ตดิ เช้ือ NTM และ แสดงใหเ หน็ วา การตดิ เชอ้ื วณั โรคแฝงมคี วามชกุ ทแ่ี ตก เปน การตรวจเลอื ดเพียงคร้ังเดยี ว ขอ เสยี คือ ผลบวก ตา งกันในแตล ะพืน้ ที่ แมจะศกึ ษาในกลุมประชากรที่ บอกไดแคมีการติดเช้ือวัณโรค แตไมสามารถแยก เปน บคุ คลากรทางการแพทยเ หมือนกนั ผูติดเช้ือวัณโรคระยะลุกลามและระยะแฝง ออกจาก การศึกษาความชุกของกลุมผูสัมผัสใกลชิดกับผูปวย กันได ตองอาศัยอาการและการตรวจวินิจฉัยติดเช้ือ วัณโรคทต่ี ิดเช้อื วณั โรคระยะแฝงในประเทศไทย ยงั มี วัณโรคทางหองปฏิบัติการ การแปลผลยังมีขอจํากัด การศกึ ษาไมม าก และเนน เฉพาะกลมุ บคุ ลากรทางการ ในกลมุ ผทู ภี่ มู คิ มุ กนั ตาํ่ เชน ผตู ดิ เชอ้ื เอชไอวี ผทู ไ่ี ดร บั แพทยแ ละสาธารณสขุ ทาํ ใหไ มท ราบขนาดปญ หาของ ยากดภมู คิ มุ กนั ไมแ นะนาํ ใหใ ชท ดสอบในเดก็ ทมี่ อี ายุ ผตู ดิ เชอื้ วณั โรคระยะแฝงทแ่ี นช ดั ในแตล ะพนื้ ท่ี จงึ ควร นอยกวา 2 ป ตองทําการตรวจภายใน 48 ชั่วโมง ทําการศึกษาความชุกของผูติดเชื้อวัณโรคระยะแฝง ภายหลงั จากทีเ่ ก็บเลือดตรวจ หากชากวานีเ้ มด็ เลอื ด ในแตละพ้ืนที่ของประเทศ เพ่ือใหทราบขนาดปญหา ขาวในเลอื ดจะตายไปบางสว น ทาํ ใหผ ลการตรวจสอบ และวางแผนแนวทางการเฝาระวังปองกันการติดเช้ือ คลาดเคลอ่ื น และสามารถตรวจไดห ลงั จากการตดิ เชอ้ื และปวยเปนโรควณั โรคไดม ปี ระสทิ ธภิ าพมากขึ้น แลว 2–8 สปั ดาห การศึกษาของบุญเชิด กลัดพวงและคณะ ในป วตั ถุประสงค พ.ศ.2564(6) ตรวจหาการติดเช้ือวัณโรคระยะแฝง เพอื่ หาความชกุ ของการตดิ เชอ้ื วณั โรคระยะแฝง ดวยวิธี IGRA ในบุคลากรทางแพทยในโรงพยาบาล ในกลุมเสี่ยงที่ใกลชิดกับผูติดเชื้อวัณโรคเขตสุขภาพ ขนาดใหญจ าํ นวน 24 แหง แบง ตรวจ 2 รอบ โดยรอบ ท่ี 5 ที่ 1 หา งจากรอบที่ 2 เปน เวลา 1 ป กลมุ ประชากรรอบ ที่ 1 จํานวน 911 ราย พบอตั ราความชกุ การตดิ เชื้อ วัสดุและวิธดี าํ เนนิ การวจิ ัย วัณโรคแฝงในบุคลากรทางการแพทยรอยละ 26.13 การศกึ ษานเ้ี ปน การศกึ ษาแบบ cross sectional และรอบที่ 2 ตรวจในกลุมท่ีใหผลลบจากการตรวจ study เก็บตัวอยางต้ังแตเดือนพฤษภาคม 2564 รอบที่ 1 จํานวน 517 ราย พบอตั ราความชกุ การตดิ 44
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 ถึงพฤษภาคม 2565 เพ่ือหาระดับอินเตอรเฟยรอน เครอ่ื ง Automate Dynex DS2 สามารถตรวจไดส งู สดุ แกมมา ดว ยชดุ นาํ้ ยา QuantiFERON-TB Gold Plus 22 รายตอ 1 รอบการทดสอบ ซ่ึงใชเวลาประมาณ กลุมตัวอยางคือผูสัมผัสใกลชิดผูปวยวัณโรค 3 ช่วั โมงครึง่ ไดแก กลุมผูสัมผัสใกลชิดผูปวยวัณโรค ผูติดเช้ือ การแปลผลการตรวจหาระดับ IFN-Y ดวยชุด เอชไอวี และบุคลากรแพทยและสาธารณสขุ ที่เขารับ QuantiFERON-TB Gold Plus(9) การรักษาในโรงพยาบาลตางๆ ของเขตสุขภาพท่ี 5 กรณีท่ี 1 ถาผลการทดสอบจากหลอด Nil วัดคา มีทั้งส้ิน 8 จังหวัดไดแก สมุทรสาคร สมุทรสงคราม IFN-Y ได ≤ 8.0 IU/mL ตอ งดคู า IFN-Y ของหลอด นครปฐม สพุ รรณบรุ ี กาญจนบรุ ี ราชบรุ ี เพชรบรุ ี และ TB1Ag ลบคา Nil, หลอด TB2 Ag ลบคา Nil และ ประจวบคีรีขันธ ตรวจคัดกรองดวยการฉายภาพรังสี หลอด mitogen ลบคา Nil จากตัวอยา งเดียวกัน จึง ท่ีปอด การตรวจหาเชื้อวัณโรคดวยวิธียอมสีทนกรด สามารถแปลผลได กรณีท่ี 1 นี้แบงการแปลผลยอย และเพาะเชื้อวัณโรค หากใหผ ลลบท้ัง 3 การทดสอบ ออกเปน 4 กรณีคอื จะเก็บตวั อยา งเลือดจํานวน 10 มลิ ลิลติ รใสใ นหลอด กรณยี อ ยที่ 1.1 คา IFN-Y จากหลอด TB1 Ag ทม่ี สี ารกนั เลอื ดแขง็ ตวั ชนดิ lithium heparin แชเ ยน็ ลบ Nil ไดค า ≥ 0.35 IU/mL และคา IFN-Y วัดได ≥ อณุ หภมู ิ 2 – 8 องศาเซลเซยี ส และสง มาทห่ี อ งปฏบิ ตั ิ รอยละ 25 ของหลอด Nil จะแปลผลไดท ันที ไมตอ ง การทางการแพทยดานควบคมุ โรค สาํ นกั งานปองกัน ดูคาในหลอด TB2 Ag ลบ หลอด Nil และหลอด ควบคุมโรคท่ี 5 จังหวัดราชบุรี ภายในเวลาไมเกิน mitogen ลบ Nil กรณีน้ีแปลผลวาบวก แสดงวา 48 ชั่วโมงหลังเจาะเลือด ทางเจาหนาท่ีหองปฏิบัติ คนนน้ั มีการติดเชอื้ วณั โรคระยะแฝง การจะตรวจสอบเวลา อุณหภูมิ และ ปริมาณเลือด กรณียอยท่ี 1.2 คา IFN-Y จากหลอด TB2 Ag ตองถูกตอง ครบถวน จากนั้นเขยาหลอดเลือดดวย ลบ Nil ไดคา ≥ 0.35 IU/mL และคา IFN-Y วดั ได ≥ การพลกิ หลอดควํ่าและหงายกลับไป กลบั มา 5 คร้ัง รอยละ 25 ของหลอด Nil จะแปลผลไดท นั ที ไมตอง แบงใสห ลอด QFT-Plus 4 ชนิดตอ 1 ตวั อยาง แตล ะ ดูคาในหลอด TB1 Ag ลบ หลอด Nil และหลอด หลอดใสเลือด 1 มิลลิลิตร ใสเลือดเรียงลําดับดังนี้ mitogen ลบ Nil กรณีนี้แปลผลวาบวก แสดงวา หลอดท่ี 1 Negative control หรอื Nil หลอดฝาสี คนนนั้ มีการติดเช้ือวณั โรคระยะแฝง เทา หลอดที่ 2 หลอดทดสอบ TB1 antigen หรอื TB1 กรณียอยท่ี 1.3 คา IFN-Y จากหลอด TB1 Ag Ag หลอดฝาสเี ขยี ว หลอดท่ี 3 หลอดทดสอบ TB 2 ลบ Nil และ TB2 Ag ลบ Nil ไดคา < 0.35 IU/mL antigen หรอื TB2 Ag หลอดฝาสเี หลือง และ หลอด หรือ ≥ 0.35 IU/mL แตค า ทวี่ ดั ได < รอยละ 25 ของ ที่ 4 หลอด Positive control หรือ mitogen หลอด หลอด Nil และคา จากหลอด mitogen ลบ Nil ≥ 0.5 ฝาสมี ว ง เขยา หลอดทงั้ 4 ขนึ้ ลง จํานวน 10 คร้ัง หา ม IU/ml กรณนี ีแ้ ปลผลวา ลบ แสดงวา คนน้ันไมต ดิ เชอ้ื เขยาแรงจะทําใหเจลภายในหลอดทดลองแตก มีผล วัณโรคระยะแฝง รบกวนการทดสอบ นาํ ไปบม ทอ่ี ุณหภูมิ 37 องศาเซล กรณียอ ยท่ี 1.4 คา IFN-Y จากหลอด TB1 Ag เซยี ลเปนเวลา 16-24 ชวั่ โมง เม่อื ครบเวลานําหลอด ลบ Nil และ TB2 Ag ลบ Nil ไดค า < 0.35 IU/mL ทง้ั หมดมาปน แยกพลาสมาท่คี วามเร็วรอบ 3,000 g หรือ ≥ 0.35 IU/mL แตคาท่ีวัดได < รอยละ 25 เปนเวลา 15 นาที นาํ ไปทดสอบโดยวธิ ี ELISA ดว ย ของหลอด Nil และคา จากหลอด mitogen ลบ Nil 45
วารสารสาํ นกั งานป้ องกันควบคมุ โรคที่ 5 ราชบุรี : ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 2 กรกฎาคม - ธันวาคม 2564 < 0.5 IU/ml กรณนี แี้ ปลผลวา ไมส ามารถแปลผลได สรุปการแปลผลการตรวจหาระดับ IFN-Y (Indeterminate) ดวยชุดน้ํายา QuantiFERON-TB Gold Plus ตาม กรณีที่ 2 คา IFN-Y จากหลอด Nil วัดคาได > ตารางท่ี 1 และตวั อยา งใบรายงานผลจากเครอื่ งแสดง 8.0 IU/mL กรณีน้ีแปลผลวาไมสามารถแปลผลได ในภาพท่ี 1 ดานลาง (Indeterminate) ไมต อ งดูคาในหลอดอ่นื ๆ ตารางท่ี 1 การแปลผลการตรวจหาระดบั IFN-Y ดว ยชดุ นา้ํ ยา QuantiFERON-TB Gold Plus ภาพท่ี 1 ตวั อยางใบรายงานผลการตรวจหาวณั โรคระยะแฝงในกลมุ เสยี่ งที่ใกลช ดิ กับผูติดเชอ้ื วณั โรคดว ยวธิ ี IGRA (QuantiFERON-TB Gold Plus) 46
The office of disease prevention and control 5, Ratchaburi province Journal : Volume 5 No. 2 Jul-Dec 2021 ภาพที่ 1 แสดงตวั อยางใบรายงานผลการตรวจ ผลการศึกษา ตรวจหาวัณโรคระยะแฝงในกลุมเส่ียงท่ีใกลชิดกับ ความชุกของการติดเชื้อวัณโรคระยะแฝงใน ผูติดเชื้อวัณโรคดวยวิธี IGRA (QuantiFERON-TB กลุมเส่ียงทีใ่ กลชดิ กับผูต ิดเชือ้ วัณโรค Gold Plus) แสดงผลการตรวจเปน ผลบวก (Positive) การศึกษาน้ีตรวจตัวอยางท่ีรับจากโรงพยาบาล ผลลบ (Negative) และไมสามารถแปลผลได ในพ้ืนท่เี ขตสุขภาพท่ี 5 ทั้งสิ้น 2,773 ราย แบงเปน (Indeterminate) ซ่ึงจะบอกวาเปนแบบ High Nil เพศชายและหญงิ จาํ นวน 742 และ 2,031 ราย คดิ เปน หรอื แบบ low mitogen ดว ย จากตัวอยา งภาพน้ี รอยละ 26.8 และ 73.2 ตามลาํ ดับ พบความชุกของ เปนแบบ High Nil คือมีคาระดับ IFN-Y ในหลอด การตดิ เช้อื วัณโรคระยะแฝง ในกลมุ เสย่ี งทใ่ี กลช ดิ กบั Nil > 8.0 IU/mL คอื ได > 10.0 IU/mL ตามการ ผตู ิดเชอ้ื วัณโรคในเขตสุขภาพท่ี 5 จาํ นวน 562 ราย แปลผลกรณีท่ี 2 ดังไดกลาวไวข า งตน คิดเปนรอยละ 20.3 เปนผลลบจํานวน 2,193 ราย นําขอมูลที่ไดมาแปลผลการตรวจเปนผลบวก คิดเปนรอยละ 79.1 และไมสามารถแปลผลได (Positive) ผลลบ (Negative) และ ไมสามารถแปล (Indeterminate) จํานวน 18 ราย คิดเปนรอยละ ผลได (Indeterminate) พิมพผลการตรวจออกมา 0.65 แสดงในตารางที่ 2 สาเหตุของผลการทดสอบ เกบ็ เขาแฟม บนั ทึกผลการตรวจลงในระบบออนไลน เปน indeterminate อาจเกิดจากเด็กอายุนอยกวา ดว ยโปรแกรม NTIP เพ่ือใหโ รงพยาบาลในเครือขา ย 5 ป ซ่ึงระบบภูมิคุมกันยังไมเจริญดี ดังนั้นทางหอง สามารถดูผลตรวจผานระบบออนไลน และรวบรวม ปฏบิ ัติการ สาํ นกั งานปอ งกนั ควบคมุ โรคที่ 5 จงั หวดั ขอมูลผลการตรวจสงกองวัณโรคเดือนละ 2 คร้ัง ราชบุรีจะไมร ับตัวอยางเดก็ ท่ีอายนุ อ ยกวา 5 ป หรือ ในชวงกลางเดือนและส้นิ เดือน ในรูปแบบไฟล excel เกิดจากผูท่ีมีภาวะภูมิคุมกันตํ่า เชน ติดเช้ือเอชไอวี การวิเคราะหขอมูลและสถิติดวยการนับจํานวนและ กนิ ยากดภมู คิ มุ กนั ไดร บั ยาเคมบี าํ บดั กรณนี ค้ี วรเจาะ คาํ นวณรอยละ เลอื ดตรวจซ้ําหา งจากครั้งแรกประมาณ 2-4 สัปดาห สดุ ทา ยเกดิ จากผทู ก่ี าํ ลงั ตดิ เชอ้ื อนื่ ๆ แลว เกดิ การกระ ตุน ระบบภมู คิ มุ กันใหสูงเกนิ ไป ควรเจาะเลือดซาํ้ หา ง จากครั้งแรกประมาณ 3-4 สัปดาห ตารางที่ 2 ความชกุ ของการตดิ เช้ือวณั โรคระยะแฝงในกลมุ เสีย่ งที่ใกลชิดกับผูต ดิ เชอ้ื วณั โรคในเขตสุขภาพท่ี 5 ÙüćößÖč ×ĂÜÖćøêéĉ ñúÖćøêøüÝĀćñĎêš éĉ đßĂĚČ üèĆ ēøÙøą÷ąĒòÜ (øć÷) đßĂČĚ üèĆ ēøÙøą÷ąĒòÜ ñúïüÖ (øĂš ÷úą) ñúúï (øĂš ÷úą) ñú Indeterminate ÝĞćîüîñúêøüÝøüö đóýßć÷ (øĂš ÷úą) (øĂš ÷úą) đóýĀâÜĉ 161 (5.8) 401 (14.5) 579 (20.9) 2 (0.07) 742 (26.8) øüö 562 (20.3) 1,614 (58.2) 16 (0.58) 2,031 (73.2) 2,193 (79.1) 18 (0.65) 2,773 (100) 47
วารสารสํานกั งานป้ องกนั ควบคมุ โรคที่ 5 ราชบรุ ี : ปีที่ 5 ฉบบั ที่ 2 กรกฎาคม - ธนั วาคม 2564 จาํ นวนโรงพยาบาลในเขตสขุ ภาพท่ี 5 ทสี่ ง ตวั อยา ง ผลการตรวจหาความชุกของการติดเช้ือวัณโรค มาตรวจ แบงตามขนาดโรงพยาบาล ระยะแฝงของเขตสุขภาพท่ี 5 แยกตามจังหวัด โรงพยาบาลในเขตสขุ ภาพท่ี 5 สง ตรวจทัง้ หมด ความชุกการติดเช้ือวัณโรคระยะแฝงในกลุม 7 จังหวัด ไดแก จังหวัดสมุทรสาคร สมุทรสงคราม เสยี่ งทใ่ี กลช ดิ กบั ผตู ดิ เชอื้ วณั โรค แยกตามจงั หวดั ดงั นี้ ราชบุรี กาญจนบุรี สุพรรณบุรี เพชรบุรี และ จงั หวดั สมทุ รสาคร สมุทรสงคราม ราชบุรี กาญจนบรุ ี ประจวบครี ขี นั ธ แบง ตามขนาดโรงพยาบาลทสี่ ง ตรวจ สุพรรณบุรี เพชรบุรี และประจวบคีรีขันธ ไดสง ไดเปนโรงพยาบาลศูนย โรงพยาบาลท่ัวไป และโรง ตวั อยา งเลอื ดจาํ นวน 200, 144, 1,323, 308, 407, 29 พยาบาลชุมชน จํานวน 2, 5 และ 10 แหง ตามลําดบั และ 362 ราย ตามลาํ ดบั พบวา ใหผ ลบวกจาํ นวน 46, แสดงตามตารางที่ 3 37, 256, 77, 66, 7 และ 73 ราย ตามลําดับ คิดเปน รอยละ 23.0, 25.7, 19.3, 25.0, 16.2, 24.1 และ 20.1 ตามลาํ ดบั แสดงตามตารางท่ี 3 และแผนภมู ทิ ่ี 1 ตารางที่ 3 สรุปผลการตรวจผูติดเชื้อวัณโรคระยะแฝงในกลุมเส่ียงที่ใกลชิดกับผูติดเช้ือวัณโรคของเขต สุขภาพที่ 5 แบง ตามระดับโรงพยาบาลและจงั หวัด ÝĆÜĀüĆé øąéïĆ ēøÜó÷ćïćú (ĒĀÜŠ ) ÝćĞ îüîìêęĊ øüÝ ñúïüÖ ñúïüÖ ñúúï ñú (øć÷) (øć÷) (øĂš ÷úą) (øć÷) Indeterminate ēøÜó÷ćïćú ēøÜó÷ćïćú ēøÜó÷ćïćú ýîĎ ÷Ť ìĆęüĕð ßčößî (øć÷) 0 ÿöčìøÿćÙø 1 0 0 200 46 23.0 154 5 ÿöčìøÿÜÙøćö 0 1 1 144 37 25.7 102 5 øćßïčøĊ 0 1 3 1,323 256 19.3 1,062 2 ÖćâÝîïčøĊ 0 2 5 308 77 25.0 229 1 ÿóč øøèïøč Ċ 1 0 0 407 66 16.2 340 2 đóßøïčøĊ 0 1 0 29 7 24.1 20 3 ðøąÝüïÙøĊ ×Ċ ĆîíŤ 0 0 1 362 73 20.1 286 18 øüö 2 5 10 2,773 562 20.3 2,193 48
Search