รวมเล่มใบงานการควบคุมมอเตอร์ไฟฟ้า

45 L1 F2 F3 S1 S2 K1 K2 K1 K2 S3 K2 K1 K1 K2 H1 H2 H3 N1 2 3 5 6 7 8 รูปท่ี 6.5 แสดงวงจรควบคุมการกลบั ทางหมุนมอเตอร์ 3 เฟส แบบรีเวอร์ซิงอาฟเตอร์สตอ๊ บ (Reversing After Stop)

46 ลาํ ดบั ข้ันการปฏิบตั งิ าน 1. ข้นั กาํ หนดปัญหา 1.1 การกลบั ทางหมุนมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส โดยใชด้ ร้ัมสวทิ ช์ มีความยงุ่ ยาก หรือไม่ ตอบ………………………………………………………………………………….. 1.2 การกลบั ทางหมุนมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส โดยใชด้ ร้ัมสวทิ ช์ มีอนั ตรายหรือไม่ ตอบ………………………………………………………………………………….. 1.3 วธิ ีการแกป้ ัญหาเพอื่ ใหก้ ารกลบั ทางหมุนมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส เกิดความ สะดวกและปลอดภยั ทาํ ไดอ้ ยา่ งไร ตอบ…………………………………………………………………………………. 1.4 เง่ือนไขในการกลบั ทางหมุนมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส แบบรีเวอร์ซิงอาฟเตอร์ สตอ๊ บ ใหม้ ีการทาํ งานดงั น้ี (งานที่มอบหมาย) 1. กดสวทิ ช์ S2 แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 ทาํ งาน มอเตอร์หมุนตามเขม็ นาฬิกา 2. ปล่อย S2 แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 ยงั คงทาํ งานตลอดเวลามอเตอร์หมุน 3. เม่ือแมกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 ทาํ งาน กดสวิทช์ S3 และ S4 แมกเนติกคอนแทค เตอร์ K2 ไม่สามารถทาํ งานได้ 4. ถา้ ตอ้ งการกลบั ทางหมุนทุกคร้ังตอ้ งกดสวทิ ช์ S1 เสมอ 5. กดสวทิ ช์ S3 และ S4 แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K2 ทาํ งาน มอเตอร์หมุนทวนเขม็ นาฬิกา 6. ปล่อย S3 และ S4 แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K2 ยงั คงทาํ งานตลอดเวลามอเตอร์หมุน 7. เม่ือแมกเนติกคอนแทคเตอร์ K2 ทาํ งาน กดสวทิ ช์ S2 แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 ไม่สามารถทาํ งานได้ 8. โอเวอร์โหลดรีเลย์ ตดั การทาํ งานวงจรกาํ ลงั และวงจรควบคุมหยดุ ทาํ งานมอเตอร์หยดุ หมุน 9. ฟิ วส์ควบคุมขาดวงจรกาํ ลงั และวงจรควบคุมหยดุ ทาํ งานมอเตอร์หยดุ หมุน 10. เมื่อแมกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 ทาํ งานหลอด H1 สวา่ ง 11. เมื่อแมกเนติกคอนแทคเตอร์ K2 ทาํ งานหลอด H2 สวา่ ง 12. เมื่อโอเวอร์โหลดรีเลยต์ ดั การทาํ งานหลอด H3 สวา่ ง 13. เม่ือกดสวทิ ช์ S1 ทุกคร้ังหลอด H4 สวา่ ง

47 2. ข้นั วางแผนปฏิบตั ิการ 2.1 ออกแบบวงจรกาํ ลงั และวงจรควบคุมการกลบั ทางหมุนมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส แบบรีเวอร์ซิงอาฟเตอร์สตอ๊ บ 2.2 กาํ หนดรายการอุปกรณ์ท่ีไดท้ าํ การออกแบบวงจรในขอ้ ท่ี 2.1 ใหส้ มบูรณ์ ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………

4840 3. ข้นั ปฏิบตั ิการ 3.1 ออกแบบวงจรประกอบการติดต้งั (Constructional Wiring diagram) 135 1 F1 F2 2 246 A1 A2 A1 A2 13 1 3 5 43 13 1 3 5 43 2212 2 K1 6 3321 2212 2 K2 6 3321 14 4 44 14 4 44 1 96F3397 5 95 98 24 6 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 3.2 ต่อวงจรตามท่ีไดอ้ อกแบบการติดต้งั ตามขอ้ ท่ี 3.1 …………………………………………………………………………………………

0 H1 H2 H3 H4 12 12 12 12 S1 S2 S3 S4 13 24 12 13 24 13 24 34 ……

4419 4. ข้นั ติดตามผล 4.1 การทดสอบการกลบั ทางหมุนมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส แบบรีเวอร์ซิงอาฟเตอร์ สตอ๊ บ 4.2 ทาํ การปรับเปล่ียนแกไ้ ขวงจรการกลบั ทางหมุนมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส แบบ รีเวอร์ซิงอาฟเตอร์สตอ๊ บ 4.3 สรุปผลการปฏิบตั ิงาน (สิ่งท่ีไดจ้ ากการปฏิบตั ิงาน ปัญหาและอุปสรรคในการปฏิบตั ิงาน) ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. 5. ข้นั หลงั ปฏิบตั ิงาน 5.1 เกบ็ เคร่ืองมือ อุปกรณ์และวสั ดุท่ีใชใ้ นการปฏิบตั ิงานไวใ้ นที่เกบ็ รักษา 5.2 ทาํ ความสะอาดบริเวณที่ปฏิบตั ิงานใหส้ ะอาดเรียบร้อย 5.3 ส่งใบงานการปฏิบตั ิงานใหค้ รูตรวจ

4520 แบบประเมนิ ผลภาคปฏบิ ตั ิ ชื่อ-สกลุ ...............................................................กลุ่ม.............................เลขที่................ รายการประเมิน รายละเอียดการ คะแนน คะแนน หมาย พจิ ารณา เตม็ ท่ีได้ เหตุ ขัน้ ก่อนการปฏิบตั งิ าน (10) 1. ตรงต่อเวลา มาทนั เช็คชื่อ 4 2. การแต่งกาย ถกู ตอ้ งตามระเบียบ 2 3. เคร่ืองมือประจาํ ตวั คีม ไขควง คทั เตอร์ 4 มลั ติมิเตอร์ หรืออ่ืนๆ ที่ ครูกาํ หนด ขัน้ ปฏบิ ัตงิ าน (85) 4. ตอบคาํ ถาม ถูกตอ้ ง 5 5. ออกแบบวงจรควบคุมและกาํ ลงั ถูกตอ้ งตามเง่ือนไข 20 6. ออกแบบวงจรประกอบการ ถูกตอ้ ง 20 ติดต้งั 7. ต่อวงจร ถูกตอ้ ง 30 8. กาํ หนดรายการอุปกรณ์ ถกู ตอ้ ง 5 9. สรุปผลการทดลอง ครบถว้ น 5 ขัน้ หลังการปฏิบัตงิ าน (5) 10. จดั เกบ็ เครื่องมือ อุปกรณ์ เรียบร้อย 2 11. ทาํ ความสะอาดบริเวณท่ี เรียบร้อย 3 ปฏิบตั ิงาน รวม 100

51 ใบงานที่ 7 การกลบั ทางหมุนมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส แบบอตั โนมัติ เนือ้ หาสาระ การกลบั ทางหมุนมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส คือการสลบั สายคู่ใดคูห่ น่ึงอีกสาย คงท่ีไวด้ งั เดิม แต่ถา้ เราจาํ เป็นตอ้ งมีการกลบั ทางหมุนบ่อยคร้ังและเป็นระยะเวลามาตรฐานท่ีเท่ากนั จึงจาํ เป็นที่ตอ้ งมีอุปกรณ์ทางไฟฟ้ าเขา้ มาช่วยควบคุมการทาํ งานซ่ึงเรียกวา่ รีเลยต์ ้งั เวลาและรีเลยต์ ้งั เวลาแบ่งตามการใชง้ านจะมีอยู่ 2 แบบ คือ แบบรอเวลาปิ ดและแบรอเวลาเปิ ด การทาํ งานของรีเลย์ ต้งั เวลาจะเท่ียงตรงสาํ หรับการสง่ั กลบั ทางหมุนและหนา้ สมั ผสั ของรีเลยต์ ้งั เวลากจ็ ะมีท้งั หนา้ สมั ผสั ปกติปิ ดและหนา้ สมั ผสั ปกติเปิ ด แต่การกลบั ทางหมุนมอเตอร์ที่มีขนาดใหญ่จะตอ้ งรอใหม้ อเตอร์ หยดุ ใหส้ นิทก่อนท่ีจะทาํ การกลบั ทางหมุนอีกคร้ังซ่ึงอาจตอ้ งใชร้ ีเลยต์ ้งั เวลาแบบรอเวลาเปิ ดมาใช้ งานเพอื่ ท่ีจะหน่วงเวลาใหม้ อเตอร์หยดุ หมนุ ก่อนแลว้ ถึงจะกลบั ทางหมุนอีกคร้ัง ลกั ษณะของวงจร กาํ ลงั สาํ หรับการกลบั ทางหมุนแบบอตั โนมตั ิกจ็ ะเหมือนกบั การกลบั ทางหมุนแบบใชม้ ือแต่วงจร ควบคุมจะแตกต่างกนั คือตอ้ งเพิม่ รีเลยต์ ้งั เวลาข้ึนมาเพอื่ การควบคุมแบบอตั โนมตั ิ L1 L2 L3 N PE F1 K1 K2 F3 K1 ทาํ งาน มอเตอร์ไฟฟ้ าหมนุ ตามเขม็ นาฬิกา K2 ทาํ งาน มอเตอร์ไฟฟ้ าหมนุ ทวนเขม็ นาฬิกา U1 V1 W1 Μ 3∼ รูปที่ 7.1 แสดงวงจรกาํ ลงั การกลบั ทางหมุนมอเตอร์ 3 เฟส โดยใชแ้ มกเนติกคอนแทคเตอร์

52 L1 F2 F3 K2 K1 K2 S1 K1 S2 K1 K2T K2 K2 K2T H1 H2 H3 K1T K1 K1T N1 2 3 4 5 6 7 8 9 รูปท่ี 7.2 แสดงวงจรควบคุมการกลบั ทางหมุนมอเตอร์ 3 เฟส แบบอตั โนมตั ิ 2 43 56 K1T 8 71

53 ลาํ ดับข้ันการปฏิบตั งิ าน 1. ข้นั กาํ หนดปัญหา 1.1 ถา้ ตอ้ งมีการกลบั ทางหมุนบ่อยคร้ังและมีการควบคุมแบบใชม้ ือจะมีความลาํ บากหรือไม่ ตอบ………………………………………………………………………………….. 1.2 การกลบั ทางหมุนแบบใชม้ ือถา้ ตอ้ งการใหเ้ วลาเที่ยงตรงทุกคร้ังจะทาํ ไดห้ รือไม่ ตอบ………………………………………………………………………………….. 1.3 วธิ ีการแกป้ ัญหาเพ่ือใหก้ ารกลบั ทางหมุนใชเ้ วลาเที่ยงตรงทุกคร้ังและทาํ ใหเ้ กิดความ สะดวกสบายจะทาํ ไดอ้ ยา่ งไร ตอบ…………………………………………………………………………………. 1.4 เงื่อนไขในการกลบั ทางหมุนมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส แบบอตั โนมตั ิ ใหม้ ีการ ทาํ งานดงั น้ี (งานท่ีมอบหมาย) 1. กดสวิทช์ S2 แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 ทาํ งาน มอเตอร์หมุนตามเขม็ นาฬิกา 2. ปล่อย S2 แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 ยงั คงทาํ งานตลอดเวลามอเตอร์หมุน 3. เม่ือแมกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 ทาํ งานจะทาํ ใหร้ ีเลยต์ ้งั เวลา K1T ทาํ งาน แต่แมกเนติก คอนแทคเตอร์ K2 และรีเลยต์ ้งั เวลา K2T ไม่สามารถทาํ งานได้ 4. รีเลยต์ ้งั เวลา K1T จะนบั เวลา 1 นาที จะทาํ ใหแ้ มกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 หยดุ ทาํ งาน และจะทาํ ใหแ้ มกเนติกคอนแทคเตอร์ K2 ทาํ งานแทนมอเตอร์หมุนทวนเขม็ นาฬิกา 5. กดสวทิ ช์ S3 แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K2 ทาํ งาน มอเตอร์หมุนทวนเขม็ นาฬิกา 6. ปล่อย S3 แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K2 ยงั คงทาํ งานตลอดเวลามอเตอร์หมุน 7. เม่ือแมกเนติกคอนแทคเตอร์ K2 ทาํ งานจะทาํ ใหร้ ีเลยต์ ้งั เวลา K2T ทาํ งาน แต่แมกเนติก คอนแทคเตอร์ K1 และรีเลยต์ ้งั เวลา K1T ไม่สามารถทาํ งานได้ 8. รีเลยต์ ้งั เวลา K2T จะนบั เวลา 1 นาที จะทาํ ใหแ้ มกเนติกคอนแทคเตอร์ K2 หยดุ ทาํ งานและ จะทาํ ใหแ้ มกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 ทาํ งานแทน มอเตอร์หมุนตามเขม็ นาฬิกา 9. แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 และแมกเนติกคอนแทคเตอร์ K2 จะสลบั กนั ทาํ งานไปมาเพอ่ื ทาํ การกลบั ทางหมุนตามเวลาท่ีรีเลยต์ ้งั เวลา K1T และรีเลยต์ ้งั เวลา K2T นบั เวลาทาํ งาน 10. โอเวอร์โหลดรีเลย์ ตดั การทาํ งานวงจรกาํ ลงั และวงจรควบคุมหยดุ ทาํ งานมอเตอร์หยดุ ทาํ งาน 11. ฟิ วส์ควบคุมขาดวงจรกาํ ลงั และวงจรควบคุมหยดุ ทาํ งานมอเตอร์หยดุ หมุน 12. เมื่อแมกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 ทาํ งานหลอด H1 สวา่ ง 13. เม่ือแมกเนติกคอนแทคเตอร์ K2 ทาํ งานหลอด H2 สวา่ ง 14. เมื่อโอเวอร์โหลดรีเลยต์ ดั การทาํ งานหลอด H3 สวา่ ง 15. กดสวิทช์ S1 วงจรหยดุ การทาํ งาน

54 2. ข้นั วางแผนปฏิบตั ิการ 2.1 ออกแบบวงจรกาํ ลงั และวงจรควบคุมการกลบั ทางหมุนมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส แบบอตั โนมตั ิ 2.2 กาํ หนดรายการอุปกรณ์ท่ีไดท้ าํ การออกแบบวงจรในขอ้ ที่ 2.1 ใหส้ มบูรณ์ ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………..

5554 3. ข้นั ปฏิบตั ิการ 3.1 ออกแบบวงจรประกอบการติดต้งั (Constructional Wiring diagram) 135 1 65 43 65 43 F1 F2 7 8K1T1 2 7 8K2T1 2 2 246 A1 A2 A1 A2 13 1 3 5 43 13 1 3 5 43 2212 2 K1 6 3321 2221 2 K2 6 3321 14 4 44 14 4 44 1 96F3397 5 95 98 24 6 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 3.2 ต่อวงจรตามที่ไดอ้ อกแบบการติดต้งั ตามขอ้ ท่ี 3.1 …………………………………………………………………………………………

4 H1 H2 H3 12 12 12 3 2 S1 S2 S3 31 24 12 31 24 … 34

5564 4. ข้นั ติดตามผล 4.1 การทดสอบการกลบั ทางหมุนมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส แบบอตั โนมตั ิ 4.2 ทาํ การปรับเปล่ียนแกไ้ ขวงจรการกลบั ทางหมุนมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส แบบ อตั โนมตั ิ 4.3 สรุปผลการปฏิบตั ิงาน (สิ่งที่ไดจ้ ากการปฏิบตั ิงาน ปัญหาและอุปสรรคในการปฏิบตั ิงาน) ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. 5. ข้นั หลงั ปฏิบตั ิงาน 5.1 เกบ็ เครื่องมือ อุปกรณ์และวสั ดุที่ใชใ้ นการปฏิบตั ิงานไวใ้ นที่เกบ็ รักษา 5.2 ทาํ ความสะอาดบริเวณที่ปฏิบตั ิงานใหส้ ะอาดเรียบร้อย 5.3 ส่งใบงานการปฏิบตั ิงานใหค้ รูตรวจ

5547 แบบประเมนิ ผลภาคปฏบิ ตั ิ ชื่อ-สกลุ ...............................................................กลุ่ม.............................เลขท่ี................ รายการประเมิน รายละเอียดการ คะแนน คะแนน หมาย พิจารณา เตม็ ท่ีได้ เหตุ ขัน้ ก่อนการปฏิบัตงิ าน (10) 1. ตรงต่อเวลา มาทนั เชค็ ชื่อ 4 2. การแต่งกาย ถกู ตอ้ งตามระเบียบ 2 3. เครื่องมือประจาํ ตวั คีม ไขควง คทั เตอร์ 4 มลั ติมิเตอร์ หรืออื่นๆ ที่ ครูกาํ หนด ขัน้ ปฏบิ ัตงิ าน (85) 4. ตอบคาํ ถาม ถูกตอ้ ง 5 5. ออกแบบวงจรควบคุมและกาํ ลงั ถกู ตอ้ งตามเง่ือนไข 20 6. ออกแบบวงจรประกอบการ ถกู ตอ้ ง 20 ติดต้งั 7. ต่อวงจร ถกู ตอ้ ง 30 8. กาํ หนดรายการอุปกรณ์ ถูกตอ้ ง 5 9. สรุปผลการทดลอง ครบถว้ น 5 ขัน้ หลังการปฏบิ ัตงิ าน (5) 10. จดั เกบ็ เครื่องมือ อุปกรณ์ เรียบร้อย 2 11. ทาํ ความสะอาดบริเวณท่ี เรียบร้อย 3 ปฏิบตั ิงาน รวม 100

58 ใบงานที่ 8 การต่อวงจรเร่ิมเดนิ มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลับ 3 เฟส แบบ Autotransformer Starter เนื้อหาสาระ การเร่ิมเดินมอเตอร์ดว้ ยวิธีหมอ้ แปลงแบบออโตเป็นวิธีเร่ิมเดินทไ่ี ม่ยงุ่ ยากโดยใชว้ ธิ ีลด แรงเคล่ือนไฟฟ้าขณะเริ่มเดินให้เป็นไปตามอตั ราส่วน จะทาให้กระแสไฟฟ้าขณะเริ่มเดินลดลงโดย ใชห้ มอ้ แปลงแบบอตั โนมตั ิ 2 ตวั มาต่อแบบโอเพ่นเดลตา้ เขา้ มอเตอร์ขณะเร่ิมเดินมอเตอร์ พอ มอเตอร์หมุนไปไดป้ ระมาณ 75 เปอร์เซน็ ต์ ของความเร็วปกติจะตดั วงจรหมอ้ แปลงแบบออโต ออกไป แตถ่ า้ ขณะเริ่มเดินทาการลดแรงเคล่ือนไฟฟ้ามากเกินไปจะทาใหม้ อเตอร์ไมส่ ามารถเร่ิม เดินไดเ้ พราะวา่ แรงบดิ ขณะเร่ิมเดินจะแปรผนั ไปตามค่ากาลงั สองของแรงเคล่ือนเร่ิมเดิน T & V2 L1 L2 L3 75% 75%   รูปที่ 8.1 แสดงการต่อใชง้ านหมอ้ แปลงแบบออโต 2 ตวั จากรูปเมอื่ จา่ ยแรงเคลอื่ นไฟฟ้า 380 โวลท์ จากแหลง่ จ่ายผ่านมายงั หมอ้ แปลงแบบออโต โดยเลอื กจดุ แยกแรงเคล่ือนที่ 75 % ดงั น้นั แรงเคล่ือนไฟฟ้าทีจ่ ่ายใหก้ บั มอเตอร์ช่วงเริ่มเดินประมาณ 285 โวลท์ เม่ือมอเตอร์หมนุ ไดป้ ระมาณ 75 % ก็จะจ่ายแรงเคลือ่ นไฟฟ้าเตม็ พิกดั 380 โวลท์

59 K1 L1 L2 L3 N PE F1 K2 K3 F3   75% 75% 75% รูปที่ 8.2 แสดงวงจรกาลงั การเริ่มเดินมอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลบั 3 เฟส แบบใชห้ มอ้ แปลงออโต

60 L1 F2 F3 S1 S2 K1 K2 K3 K3 K1 K2 K3 S3 K3 K1 K1 K2 K3 H1 H2 H3 H4 N1 2 3 4 5 6 7 8 รูปที่ 8.3 แสดงวงจรควบคมุ การเร่ิมเดินมอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลบั 3 เฟส แบบใชห้ มอ้ แปลงออโต

61 ลาดบั ข้นั การปฏบิ ตั ิงาน 1. ข้นั กาหนดปัญหา 1.1 การเร่ิมเดินมอเตอร์ขนาดใหญต่ อ้ งใชก้ ระแสไฟฟ้าเริ่มเดินสูงหรือไม่ ตอบ………………………………………………………………………………….. 1.2 การเริ่มเดินมอเตอร์ขนาดใหญโ่ ดยตรงมีกระทบกบั ระบบอ่ืนหรือไม่ ตอบ………………………………………………………………………………….. 1.3 มีวิธีแกป้ ัญหาอยา่ งไรเพ่ือไมใ่ หก้ ระแสสูงและไมก่ ระทบระบบอนื่ ตอบ…………………………………………………………………………………. 1.4 เงอื่ นไขในการออกแบบวงจรเริ่มเดินมอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลบั 3 เฟส แบบ Autotransformer Starter ให้มกี ารทางานดงั น้ี (งานทม่ี อบหมาย) 1. กดสวิทช์ S2 แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 ทางาน พร้อมกบั รีเลยต์ ้งั เวลา K4T ทางาน 2. ปล่อย S2 แมกเนตกิ คอนแทคเตอร์ K1 และรีเลยต์ ้งั เวลา K4T ยงั คงทางาน 3. เม่อื แมกเนตกิ คอนแทคเตอร์ K1 ทางาน จะทาให้แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K2 ทางาน มอเตอร์เริ่มเดิน 4. เมอ่ื แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 ทางาน จะทาให้แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K3 ไม่ สามารถทางานได้ 5. เมอื่ รีเลยต์ ้งั เวลา K4T นบั เวลาถงึ ท่ีต้งั ไวจ้ ะทาให้ ใหแ้ มกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 หยดุ ทางานพร้อมกนั น้นั จะทาให้ให้แมกเนตกิ คอนแทคเตอร์ K3 ทางาน 6. เมื่อแมกเนติกคอนแทคเตอร์ K3 ทางาน จะทาให้แมกเนตกิ คอนแทคเตอร์ K1และให้ แมกเนตกิ คอนแทคเตอร์ K2 ไม่สามารถทางานได้ 7. กดสวิทช์ S1 วงจรหยดุ การทางานมอเตอร์หยดุ หมุน 8. โอเวอร์โหลดรีเลย์ ตดั การทางานวงจรกาลงั และวงจรควบคมุ หยดุ ทางานมอเตอร์หยดุ หมุน 9. ฟิวส์ควบคมุ ขาดวงจรกาลงั และวงจรควบคมุ หยดุ ทางานมอเตอร์หยุดหมุน 10. เม่ือแมกเนติกคอนแทคเตอร์ K1 ทางานหลอด H1 สว่าง 11. เมื่อแมกเนติกคอนแทคเตอร์ K2 ทางานหลอด H2 สวา่ ง 12. เมอ่ื แมกเนติกคอนแทคเตอร์ K3 ทางานหลอด H3 สว่าง 13. เม่อื โอเวอร์โหลดรีเลยต์ ดั การทางานหลอด H4 สวา่ ง

62 2. ข้นั วางแผนปฏบิ ตั ิการ 2.1 ออกแบบวงจรกาลงั และวงจรควบคุมการเริ่มเดินมอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลบั 3 เฟส แบบ Autotransformer Starter 2.2 กาหนดรายการอปุ กรณ์ทไ่ี ดท้ าการออกแบบวงจรในขอ้ ท่ี 2.1 ใหส้ มบูรณ์ ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………..

635 3. ข้นั ปฏิบตั ิการ 3.1 ออกแบบวงจรประกอบการตดิ ต้งั (Constructional Wiring diagram) 135 1 65 43 F1 F2 7 8K4T1 2 2 246 A1 A2 A1 A2 A 13 1 3 5 43 13 1 3 5 43 13 1 2212 2 K1 6 3321 2212 2 K2 6 3321 2212 2 14 4 44 14 4 44 14 1 96F3397 5 95 98 24 6 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 3.2 ตอ่ วงจรตามทไ่ี ดอ้ อกแบบการติดต้งั ตามขอ้ ท่ี 3.1 ………………………………………………………………………………………

54 A1 A2 H1 H2 H3 H4 12 12 12 12 3 5 43 K3 6 3321 S1 S2 4 44 31 24 31 24

5684 4. ข้นั ติดตามผล 4.1 การทดสอบวงจรเริ่มเดินมอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลบั 3 เฟส แบบ Autotransformer Starter 4.2 ทาการปรับเปลี่ยนแกไ้ ขวงจรเริ่มเดินมอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลบั 3 เฟส แบบ Autotransformer Starter 4.3 สรุปผลการปฏิบตั ิงาน (ส่ิงทีไ่ ดจ้ ากการปฏบิ ตั งิ าน ปัญหาและอปุ สรรคในการปฏบิ ตั ิงาน) ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. 5. ข้นั หลงั ปฏิบตั งิ าน 5.1 เก็บเคร่ืองมอื อุปกรณแ์ ละวสั ดทุ ใ่ี ชใ้ นการปฏิบตั งิ านไวใ้ นที่เกบ็ รกั ษา 5.2 ทาความสะอาดบริเวณท่ีปฏิบตั ิงานให้สะอาดเรียบร้อย 5.3 ส่งใบงานการปฏบิ ตั งิ านใหค้ รูตรวจ

6559 แบบประเมินผลภาคปฏบิ ตั ิ ช่ือ-สกุล...............................................................กลุ่ม.............................เลขท่ี................ รายการประเมิน รายละเอียดการ คะแนน คะแนน หมาย พจิ ารณา เตม็ ทไ่ี ด้ เหตุ ข้ันก่อนการปฏบิ ตั ิงาน มาทนั เชค็ ช่ือ (10) 1. ตรงตอ่ เวลา ถกู ตอ้ งตามระเบยี บ 4 2. การแต่งกาย คีม ไขควง คทั เตอร์ 2 3. เครื่องมือประจาตวั 4 มลั ตมิ ิเตอร์ หรืออ่นื ๆ ท่ี ครูกาหนด ข้ันปฏบิ ตั ิงาน ถกู ตอ้ ง (85) 4. ตอบคาถาม 5 5. ออกแบบวงจรควบคุมและกาลงั ถูกตอ้ งตามเง่ือนไข 20 6. ออกแบบวงจรประกอบการ ถูกตอ้ ง 20 ตดิ ต้งั ถูกตอ้ ง 30 7. ตอ่ วงจร ถูกตอ้ ง 5 8. กาหนดรายการอุปกรณ์ ครบถว้ น 5 9. สรุปผลการทดลอง ข้ันหลงั การปฏบิ ัตงิ าน เรียบร้อย (5) 10. จดั เกบ็ เคร่ืองมือ อปุ กรณ์ 2 11. ทาความสะอาดบริเวณที่ เรียบร้อย 3 ปฏิบตั งิ าน รวม 100

66 ใบงานที่ 9 การตอวงจรเรม่ิ เดนิ มอเตอรไฟฟากระแสสลับ 3 เฟส แบบ MANUAL STAR-DELTA STARTER เน้ือหาสาระ L1 L2 L3 N PE F1 K1,K2 ทาํ งาน มอเตอรไฟฟา เร่ิมเดินแบบสตาร K1,K3 ทํางาน มอเตอรไ ฟฟา ทาํ งานแบบเดลตา K1 K2 K3 F3 W1 Μ V2 V1 U2 U1 3 ∼ W2 รูปที่ 9.1 วงจรเรมิ่ เดินมอเตอรแ บบ สตาร-เดลตา สตาร- เดลตาเปน อุปกรณไฟฟา ที่ใชเ ริม่ เดนิ มอเตอร 3 เฟส โดยมากใชก บั มอเตอรที่มขี นาด ต้งั แต 5-10 แรงมา เพ่อื เปน การลดกระแสไฟฟาขณะท่ีมอเตอรเรมิ่ เดิน สตาร-เดลตา นี้เปนเคร่อื ง เร่ิมเดินมอเตอรแบบลดแรงเคล่ือนไฟฟา แบบหนึง่ โดยกาํ หนดใหม อเตอรเ ร่ิมเดินดว ยการตอเปน แบบสตารแ ลว รันดว ยการตอ แบบเดลตา เหตผุ ลท่ีใชการเริ่มเดนิ แบบสตาร- เดลตา เพราะวา กระแสไฟฟา ในสายในระบบการตอแบบเดลตา นั้นจะมคี ามากกวา การตอแบบสตารอ ยู 1.732 เทา โดยพิจารณาจาก การตอ แบบสตาร IL = Iph การตอแบบเดลตา IL = √3 Iph

67 ดว ยเหตนุ ้กี ระแสขณะเร่มิ เดนิ มีคา ประมาณ 300 – 500% ของกระแสเมือ่ โหลดเต็มที่ อยา งไรกต็ าม ตอ งคํานึงเสมอวา การเรม่ิ เดนิ มอเตอรด วยการลดแรงเคล่อื นน้ันจะทําใหแ รงบดิ และกําลงั ของ มอเตอรล ดลงขณะเริม่ เดินไปประมาณ 1/3 ของกําลังและแรงบดิ ปกติ วธิ ีการเรม่ิ เดนิ โดยการใช อปุ กรณท ส่ี ามารถตอใหมอเตอรเ รม่ิ เดินแบบสตาร-เดลตาอาจใชอ ุปกรณไ ดห ลายชนดิ เชน สวิทช 3 ขาสบั 2 ทาง(T.P.D.T.) , ดรมั สวิทช (Drum switch) , เและการใชแ มกเนตกิ คอนแทคเตอร (การใช แมกเนตกิ คอนแทคเตอรมที ัง้ การควบคมุ แบบเมนนวลและแบบอตั โนมัต)ิ ตอ งจําไวเสมอวา มอเตอรทใ่ี ชก ารเริ่มเดนิ แบบสตาร- เดลตานจ้ี ะตองรันดว ยการตอ เดลตา เสมอ คือแรงเคล่อื นไฟฟา ของไลนท ี่จายใหม อเตอรน น้ั จะตอ งมคี า เทา กบั มอเตอรเ มอ่ื ตอเปนแบบเดลตา L1 F2 F3 S1 S2 K1 K2 K3 S3 K2 K3 K2 K2 K1 K3 H1 H2 H3 N1 2 3 4 5 6 7 รูปที่ 9.2 แสดงวงจรควบคุมการเร่มิ เดนิ แบบเมนนวลสตาร- เดลตา

68 UVW UVW X YZ X YZ U1 V1 W1 U1 V1 W1 U2 V2 W2 U2 V2 W2 (ก) แบบสตาร (ข) แบบเดลตา รูปท่ี 9.3 แสดงการตอขดลวดขณะเรมิ่ เดินมอเตอร

69 ลําดบั ขน้ั การปฏบิ ตั ิงาน 1. ขัน้ กาํ หนดปญหา 1.1 ในการเร่มิ เดนิ มอเตอรโดยตรงแตละคร้ังน้นั กระแสสงู หรือไม ตอบ………………………………………………………………………………….. 1.2 วิธกี ารแกป ญหาเพอ่ื ใหการเรม่ิ เดนิ มอเตอรก ระแสต่ําๆ ทาํ ไดอ ยา งไร ตอบ………………………………………………………………………………….. 1.3 เงอื่ นไขในการออกแบบวงจรเร่ิมเดนิ มอเตอรไฟฟากระแสสลับ 3 เฟส แบบ MANUAL STAR-DELTA STARTER ใหม กี ารทํางานดังน้ี (งานทมี่ อบหมาย) 1. กดสวิทช S2 แมกเนตกิ คอนแทคเตอร K1 ทํางาน ปลอ ยมอื จากสวิทช K1 ทํางานตอ ไป 2. เมื่อแมกเนตกิ คอนแทคเตอร K1 ทํางานจะทําใหแมกเนตกิ คอนแทคเตอร K2 ทํางาน มอเตอรเรมิ่ เดนิ แบบสตาร 3. เมือ่ แมกเนตกิ คอนแทคเตอร K2 ทาํ งาน จะทาํ ใหแ มกเนตกิ คอนแทคเตอร K3 ไม สามารถทํางานได 4. กดสวทิ ช S3 แมกเนตกิ คอนแทคเตอร K2 หยดุ ทํางาน พรอ มกนั น้นั จะทําใหแมกเนตกิ คอนแทคเตอร K1 และ K3 ทาํ งาน มอเตอรเรม่ิ เดนิ แบบเดลตา ปลอ ยมือจากสวิทช K1 และ K3 ทํางานตอไป 5. เมอ่ื แมกเนตกิ คอนแทคเตอร K3 ทํางาน จะทําใหแ มกเนตกิ คอนแทคเตอร K2 ไม สามารถทํางานได 6. กดสวิทช S1 วงจรหยดุ การทาํ งานมอเตอรหยดุ หมนุ 7. โอเวอรโ หลดรีเลย ตัดการทาํ งานวงจรกาํ ลังและวงจรควบคุมหยุดทาํ งานมอเตอรห ยดุ หมนุ 8. ฟวสค วบคมุ ขาดวงจรกาํ ลังและวงจรควบคมุ หยดุ ทํางานมอเตอรห ยุดหมุน 9. เมอ่ื แมกเนตกิ คอนแทคเตอร K2 ทํางานหลอด H1 สวา ง วงจรตอแบบสตาร 10. เมือ่ แมกเนตกิ คอนแทคเตอร K3 ทํางานหลอด H2 สวาง วงจรตอ แบบเดลตา 11. เมือ่ โอเวอรโ หลดรเี ลยตดั การทํางานหลอด H3 สวาง

70 2. ข้นั วางแผนปฏิบัตกิ าร 2.1 ออกแบบวงจรกําลงั และวงจรควบคมุ การเริม่ เดินมอเตอรไ ฟฟา กระแสสลับ 3 เฟส แบบ MANUAL STAR-DELTA STARTER 2.2 กําหนดรายการอปุ กรณท่ไี ดทําการออกแบบวงจรในขอ ที่ 2.1 ใหส มบูรณ ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………

7140 3. ขนั้ ปฏบิ ัตกิ าร 3.1 ออกแบบวงจรประกอบการติดตง้ั (Constructional Wiring diagram) 135 1 F1 F2 2 246 A1 A2 A1 A2 A1 13 1 3 5 43 13 1 3 5 43 13 1 3 2221 2 K1 6 3312 2212 2 K2 6 3321 2212 2 K3 14 4 44 14 4 44 14 4 1 96F3397 5 95 98 24 6 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 3.2 ตอ วงจรตามทไ่ี ดอ อกแบบการติดตั้งตามขอ ท่ี 3.1 ……………………………………………………………………………………

0 A2 H1 H2 H3 12 12 12 3 5 43 6 3312 S1 S2 S3 44 13 24 13 24 31 24

6752 4. ขั้นตดิ ตามผล 4.1 การทดสอบวงจรเรม่ิ เดนิ มอเตอรไ ฟฟากระแสสลับ 3 เฟส แบบ MANUAL STAR-DELTA STARTER 4.2 ทําการปรับเปลย่ี นแกไ ขวงจรเร่ิมเดนิ มอเตอรไฟฟา กระแสสลบั 3 เฟส แบบ MANUAL STAR-DELTA STARTER 4.3 สรุปผลการปฏิบัตงิ าน (สิ่งท่ไี ดจ ากการปฏิบตั งิ าน ปญ หาและอปุ สรรคในการปฏิบัตงิ าน) ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. 5. ขัน้ หลงั ปฏิบัติงาน 5.1 เก็บเครือ่ งมือ อปุ กรณและวัสดุท่ีใชในการปฏิบตั งิ านไวใ นทเ่ี กบ็ รกั ษา 5.2 ทาํ ความสะอาดบริเวณทป่ี ฏิบัติงานใหส ะอาดเรียบรอ ย 5.3 สง ใบงานการปฏิบตั งิ านใหค รูตรวจ

6763 แบบประเมินผลภาคปฏบิ ตั ิ ชื่อ-สกลุ ...............................................................กลุม.............................เลขท่.ี ............... รายการประเมนิ รายละเอยี ดการ คะแนน คะแนน หมาย พิจารณา เตม็ ท่ไี ด เหตุ ขัน้ กอ นการปฏิบัตงิ าน (10) 1. ตรงตอ เวลา มาทนั เชค็ ชอื่ 4 2. การแตง กาย ถูกตองตามระเบยี บ 2 3. เคร่อื งมือประจาํ ตวั คมี ไขควง คัทเตอร 4 มัลติมิเตอร หรอื อื่นๆ ที่ ครูกําหนด ข้นั ปฏบิ ัตงิ าน (85) 4. ตอบคาํ ถาม ถกู ตอ ง 5 5. ออกแบบวงจรควบคมุ และกําลงั ถกู ตอ งตามเงื่อนไข 20 6. ออกแบบวงจรประกอบการ ถกู ตอง 20 ตดิ ตง้ั 7. ตอวงจร ถูกตอ ง 30 8. กําหนดรายการอุปกรณ ถกู ตอ ง 5 9. สรุปผลการทดลอง ครบถว น 5 ขนั้ หลังการปฏิบัตงิ าน (5) 10. จัดเก็บเครอื่ งมือ อปุ กรณ เรียบรอย 2 11. ทาํ ความสะอาดบริเวณที่ เรยี บรอ ย 3 ปฏบิ ตั ิงาน รวม 100

74 ใบงานที่ 10 การตอวงจรเรม่ิ เดินมอเตอรไ ฟฟากระแสสลบั 3 เฟส แบบ AUTOMATIC STAR-DELTA STARTER เนื้อหาสาระ L1 L2 L3 N PE F1 K1 , K2 ทํางาน มอเตอรไ ฟฟาเร่มิ เดนิ แบบสตาร K1 , K3 ทาํ งานมอเตอรไ ฟฟาทาํ งานแบบเดลตา K1 K2 K3 F3 W1 Μ V2 V1 U2 U1 3 ∼ W2 รูปท่ี 10.1 แสดงวงจรกําลังเรม่ิ เดินมอเตอรแ บบ สตาร-เดลตา จะสังเกตเหน็ วา วงจรกําลังการเร่ิมเดนิ แบบสตาร- เดลตา แบบอตั โนมัติจะเหมือนกับการ เรมิ่ เดนิ แบบสตาร-เดลตาแบบเมนนวลทกุ ประการ แตใ บงานที่ผานมาการทเี่ ราจะสงั การเร่ิมเดินจาก สตารไ ปสูก ารเริ่มเดนิ เดลตาจะตอ งใชเ วลาประมาณ 5 วนิ าที แตบ างครั้งเราอาจจะใชเ วลาในตอนที่ เรมิ่ เดนิ แบบสตารน านเกนิ ไปกจ็ ะทําใหก ารเรม่ิ เดนิ มีอนั ตรายไดเ พราะเราทาํ การลดกระแสนาน เกนิ ไปหรือเราใชเ วลาเปล่ยี นจากสตารเรว็ เกนิ ไปกจ็ ะไมม ีผลตอการลดแรงเคลือ่ นไฟฟาทเ่ี รา ตองการเปรยี บเหมือนการเร่มิ เดินแบบเดลตาโดยตรงกจ็ ะทําใหใ ชก ระแสตอนเริ่มเดินสูงเหมอื น ปกติ ว่งึ เปน ปญ หาที่ตอ งทาํ การแกไขโดยเราจะใชรีเลยตงั้ เวลามาเปนตวั ท่ีจะส่งั การเปล่ยี นแปลง จากการเริม่ เดนิ แบบสตารไ ปสูการเร่ิมเดินแบบเดลตา ใหใชเ วลาท่พี อดแี ละมคี วามเท่ียงตรงทกุ ครง้ั ไป ซึง่ จะทําใหการเร่ิมเดนิ สามารถที่จะลดกระแสและใชเ วลาที่เหมาะสมพอดีไมทําใหม อเตอรเ กดิ อันตรายหรอื ความเสยี หายขึน้

75 L1 F2 F3 S1 S2 K1 K2 K3 K3 K2 K4T K2 K2 K4T K1 K3 H1 H2 H3 N 45 67 123 รปู ท่ี 10.2 แสดงวงจรควบคุมการเรมิ่ เดนิ แบบอตั โนมตั สิ ตาร-เดลตา

76 U1 V1 W1 U1 V1 W1 W2 U2 V2 W2 U2 V2 (ก) แบบสตาร (ข) แบบเดลตา รปู ที่ 10.3 แสดงการตอ ขดลวดขณะเริม่ เดนิ มอเตอร

77 ลาํ ดับข้ันการปฏบิ ตั ิงาน 1. ขัน้ กําหนดปญ หา 1.1 ในการเร่มิ เดนิ แตละครงั้ น้นั เราใชเวลาเปล่ยี นสตาร-เดลตาเทากนั ทกุ ครง้ั ไดห รอื ไม ตอบ………………………………………………………………………………….. 1.2 แลว การเริม่ เดินแบบไมเท่ียงตรงนจี้ ะมีอนั ตรายกับมอเตอรไ ดห รอื ไม ตอบ………………………………………………………………………………….. 1.3 แลวมวี ิธกี ารแกป ญ หาอยางไรเพ่ือใหเ กิดความปลอดภยั และความเทยี่ งตรง ตอบ………………………………………………………………………………….. 1.4 เงือ่ นไขในการออกแบบวงจรเริม่ เดนิ มอเตอรไฟฟากระแสสลับ 3 เฟส แบบ AUTOMATIC STAR-DELTA STARTER ใหม กี ารทาํ งานดงั นี้ (งานทมี่ อบหมาย) 1. กดสวิทช S2 แมกเนติกคอนแทคเตอร K1 ทาํ งาน ปลอยมือจากสวทิ ชย งั คงทาํ งาน ทาํ งานตอ ไป 2. เมือ่ แมกเนตกิ คอนแทคเตอร K1 ทํางานจะทําใหแ มกเนตกิ คอนแทคเตอร K2 ทํางาน พรอมกับรีเลยต ัง้ เวลา K4T ทาํ งานมอเตอรเ รม่ิ เดินแบบสตาร 3. เมอ่ื แมกเนตกิ คอนแทคเตอร K2 ทํางาน จะทาํ ใหแ มกเนตกิ คอนแทคเตอร K3 ไม สามารถทํางานได 4. เมอื่ รเี ลยตั้งเวลา K4T นับเวลาได 5 วนิ าที แมกเนติกคอนแทคเตอร K2 หยุดทาํ งาน 5. เม่ือแมกเนตกิ คอนแทคเตอร K2 หยุดทาํ งานจะทาํ ใหแมกเนตกิ คอนแทคเตอร K3 และ K1ทํางานมอเตอรเ ร่มิ เดนิ แบบเดลตา 6. เมื่อแมกเนตกิ คอนแทคเตอร K3 ทาํ งาน จะทาํ ใหแมกเนตกิ คอนแทคเตอร K2 และ รีเลยตง้ั เวลา K4T ไมสามารถทาํ งานได 7. กดสวทิ ช S1 วงจรหยุดการทาํ งานมอเตอรหยดุ หมุน 8. โอเวอรโ หลดรเี ลย ตดั การทาํ งานวงจรกาํ ลงั และวงจรควบคมุ หยุดทํางานมอเตอรห ยดุ หมนุ 9. ฟวสค วบคมุ ขาดวงจรกาํ ลงั และวงจรควบคุมหยุดทํางานมอเตอรหยุดหมนุ 10. เมอ่ื แมกเนตกิ คอนแทคเตอร K2 ทํางานหลอด H1 สวา ง วงจรตอ แบบสตาร 11. เมอ่ื แมกเนตกิ คอนแทคเตอร K3 ทาํ งานหลอด H2 สวา ง วงจรตอ แบบเดลตา 12. เมอื่ โอเวอรโหลดรเี ลยตดั การทํางานหลอด H3 สวา ง

78 2. ขั้นวางแผนปฏิบัติการ 2.1 ออกแบบวงจรกําลังและวงจรควบคุมการเริม่ เดินมอเตอรไ ฟฟา กระแสสลับ 3 เฟส แบบ AUTOMATIC STAR-DELTA STARTER 2.2 กาํ หนดรายการอปุ กรณท ่ีไดทาํ การออกแบบวงจรในขอ ที่ 2.1 ใหส มบูรณ ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………

7919 3. ขน้ั ปฏบิ ตั ิการ 3.1 ออกแบบวงจรประกอบการติดต้งั (Constructional Wiring diagram) 135 1 65 43 F1 F2 7 8K4T1 2 2 246 A1 A2 A1 A2 A1 13 1 3 5 43 13 1 3 5 43 13 1 3 2221 2 K1 6 3321 2212 2 K2 6 3312 2221 2 K3 14 4 44 14 4 44 14 4 1 96F3397 5 95 98 24 6 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 3.2 ตอวงจรตามท่ีไดออกแบบการติดต้ังตามขอ ที่ 3.1 …………………………………………………………………………………

9 A2 H1 H2 H3 12 12 12 5 43 3 6 3312 S1 S2 44 13 24 31 24

7830 4. ข้นั ตดิ ตามผล 4.1 การทดสอบวงจรเรม่ิ เดนิ มอเตอรไ ฟฟา กระแสสลับ 3 เฟส แบบ AUTOMATIC STAR- DELTA STARTER 4.2 ทําการปรบั เปลี่ยนแกไขวงจรเริ่มเดินมอเตอรไฟฟา กระแสสลบั 3 เฟส แบบ AUTOMATIC STAR-DELTA STARTER 4.3 สรปุ ผลการปฏบิ ัติงาน (สงิ่ ที่ไดจ ากการปฏิบัตงิ าน ปญ หาและอปุ สรรคในการปฏบิ ัติงาน) ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. 5. ข้นั หลงั ปฏิบตั ิงาน 5.1 เก็บเครอื่ งมือ อปุ กรณแ ละวัสดุที่ใชในการปฏบิ ตั งิ านไวใ นทีเ่ ก็บรกั ษา 5.2 ทําความสะอาดบรเิ วณทป่ี ฏิบตั งิ านใหสะอาดเรยี บรอ ย 5.3 สง ใบงานการปฏบิ ัตงิ านใหค รตู รวจ

7841 แบบประเมินผลภาคปฏบิ ตั ิ ชื่อ-สกลุ ...............................................................กลุม.............................เลขท่.ี ............... รายการประเมนิ รายละเอยี ดการ คะแนน คะแนน หมาย พิจารณา เตม็ ท่ไี ด เหตุ ขัน้ กอ นการปฏิบัตงิ าน (10) 1. ตรงตอ เวลา มาทนั เชค็ ชอื่ 4 2. การแตง กาย ถูกตองตามระเบยี บ 2 3. เคร่อื งมือประจาํ ตวั คมี ไขควง คัทเตอร 4 มัลติมิเตอร หรอื อื่นๆ ที่ ครูกําหนด ข้นั ปฏบิ ัตงิ าน (85) 4. ตอบคาํ ถาม ถกู ตอ ง 5 5. ออกแบบวงจรควบคมุ และกําลงั ถกู ตอ งตามเงื่อนไข 20 6. ออกแบบวงจรประกอบการ ถกู ตอง 20 ตดิ ตง้ั 7. ตอวงจร ถูกตอ ง 30 8. กําหนดรายการอุปกรณ ถกู ตอ ง 5 9. สรุปผลการทดลอง ครบถว น 5 ขนั้ หลังการปฏิบัตงิ าน (5) 10. จัดเก็บเครอื่ งมือ อปุ กรณ เรียบรอย 2 11. ทาํ ความสะอาดบริเวณที่ เรยี บรอ ย 3 ปฏบิ ตั ิงาน รวม 100

82 ใบงานท่ี 11 การตอวงจรควบคุมมอเตอร 2 ความเร็ว แบบเลือกความเร็ว เนือ้ หาสาระ การควบคมุ ความเร็วของมอเตอรท ่ีมีความเร็วมากกวา หนึง่ ความเรว็ ดว ยวธิ กี ารควบคมุ จาํ นวนขว้ั แมเ หลก็ ของมอเตอรจะใชไดก บั มอเตอรท่ีไดรับการออกแบบใหส ามารถเปลี่ยนแปลง จํานวนขั้วแมเ หลก็ ไดเ ทานั้น การควบคมุ แบบนเี้ หมาะกบั การควบคุมความเร็วทไี่ มต อ เนอื่ งแตเปน การควบคมุ เพยี ง 2-3 ระดบั เทาน้นั ความเรว็ ของมอเตอรเหนย่ี วนําขนึ้ อยูก ับจํานวนขั้วแมเหล็กและ ความถ่ไี ฟฟา กระแสสลบั N = 120 f P NN==ค¤วÇามÒเรÁว็ àรÃอçบÇมºÃ¢อÍเÍต§¡อÒรÃËÁع¢Í§ÁÍàµÍà ìà»ç¹ÃͺµÍè¹Ò·Õ ff==คว¤าÇมÒถÁ่ไี ฟ¶ฟÕาè¢äÍ¿§¿éÒ¡ÃÐáÊÊÅѺ PP==จ¨ําÓน¹วÇน¹ข¢ั้วÑแéมÇเ Áหáèลà็กËÅ硢ͧÁÍàµÍÃì จากสูตรจะเหน็ ไดว า ความเรว็ ของมอเตอรจะขึ้นอยูกับจาํ นวนขวั้ แมเหล็กของมอเตอรและความถ่ี ของไฟฟากระแสสลบั สําหรับการเปลย่ี นแปลงความถีเ่ ราจะใชเคร่อื งมอื ที่เรียกวา ฟรเี ควนซ่คี อน เวอรเ ตอร แตถ า ตอ งการเปล่ยี นแปลงขวั้ แมเ หลก็ เราจะใชวิธกี ารเปลีย่ นตําแหนงของสายไลทท่ีจาย เขามอเตอรจ ากจุดหน่งึ ไปยงั อกี จดุ หนง่ึ กจ็ ะทําใหข ้วั แมเ หล็กเปล่ียนแปลงไปจากเดมิ ได หน่ึงขั้วเหนอื หนงึ่ ขวั้ เหนือ หนึง่ ขว้ั ใต รูปที่ 11.1 แสดงจํานวนขัว้ แมเ หล็กโดยการเปล่ียนแปลงสายไลทท ่จี า ยใหก บั มอเตอร

83 L1 L1 2U 1U 1U 2W L3 2U 2W 1W 1V 1V L2 L3 1W 2V 2V L2 (ก) การตอ ขดลวดแบบความเรว็ รอบตํ่า (ข) การตอ ขดลวดแบบความเร็วรอบสงู รปู ที่ 11.2 แสดงการตอ ขดลวดภายในของมอเตอร 2 ความเรว็ L1 L2 L3 N PE F1 K1 K2 K3 F3 F4 1W 2W 1V Μ 2V 1U 3 ∼ 2U รูปที่ 11.3 แสดงวงจรกําลงั การตอวงจรควบคุมมอเตอร 2 ความเร็ว แบบเลือกความเร็ว

84 L1 F2 F3 F4 S1 S2 K1 K2 K1 K2 S3 K2 K1 K1 K2 K3 H1 H2 H3 N1 2 3 4 5 6 7 รปู ที่ 11.4 แสดงวงจรควบคุมมอเตอร 2 ความเรว็ แบบเลอื กความเร็ว

85 ลําดบั ขน้ั การปฏบิ ตั ิงาน 1. ขั้นกําหนดปญ หา 1.1 มอเตอรชนดิ 2 ความเรว็ นีส้ ามารถเลอื กความเร็วไดหรอื ไม ตอบ………………………………………………………………………………….. 1.2 แลว การเลือกความเร็วสามรถใชไ ดกับมอเตอรท กุ ชนดิ หรอื ไม ตอบ………………………………………………………………………………….. 1.3 แลว มวี ิธกี ารเลือกความเรว็ ไดอยางไร ตอบ………………………………………………………………………………….. 1.4 เงื่อนไขในการออกแบบวงจรควบคุมมอเตอร 2 ความเรว็ แบบเลอื กความเรว็ ใหมกี ารทํางาน ดงั น้ี (งานทม่ี อบหมาย) 1. กดสวทิ ช S2 แมกเนตกิ คอนแทคเตอร K1 ทาํ งานมอเตอรเ ร่มิ เดนิ ทคี่ วามเรว็ รอบตาํ่ ปลอ ยมอื คอนแทคเตอร K1 ทาํ งานทํางานตอ ไป 2. เม่ือแมกเนติกคอนแทคเตอร K1 ทาํ งาน แมกเนติกคอนแทคเตอร K2 และแมกเนติกคอน แทคเตอร K3 ไมส ามารถทาํ งานได 3. เมือ่ ตองการทจี่ ะเปลยี่ นจากความเรว็ รอบตํา่ ไปสูค วามเร็วรอบสงู หรอื จากความเรว็ รอบ สงู ไปสคู วามเรว็ รอบต่าํ จะตอ งกดสวทิ ช S1 ทกุ คร้งั 4. กดสวิทช S3 แมกเนตกิ คอนแทคเตอร K2 และแมกเนติกคอนแทคเตอร K3 ทาํ งาน มอเตอรเรมิ่ เดนิ ทีค่ วามเรว็ รอบสงู ปลอ ยมือคอนแทคเตอร K2 และ K3 ทาํ งานทํางานตอ ไป 5. เมื่อแมกเนตกิ คอนแทคเตอร K2 และแมกเนตกิ คอนแทคเตอร K3 ทาํ งาน แมกเนตกิ คอน แทคเตอร K1 ไมส ามารถทํางานได 6. กดสวทิ ช S1 วงจรหยดุ การทํางานมอเตอรห ยดุ หมนุ 7. โอเวอรโหลดรีเลย ตัดการทํางานวงจรกําลงั และวงจรควบคุมหยดุ ทํางานมอเตอรหยดุ หมุน 8. ฟวสค วบคุมขาดวงจรกาํ ลงั และวงจรควบคุมหยดุ ทํางานมอเตอรห ยุดหมุน 9. เมื่อแมกเนตกิ คอนแทคเตอร K1 ทํางานหลอด H1 สวา ง หมนุ ทค่ี วามเรว็ รอบตํา่ 10. เมอ่ื แมกเนตกิ คอนแทคเตอร K2 ทํางานหลอด H2 สวา ง หมนุ ทคี่ วามเร็วรอบสูง 11. เมื่อโอเวอรโ หลดรีเลยตดั การทาํ งานหลอด H3 สวา ง

86 2. ขน้ั วางแผนปฏบิ ัตกิ าร 2.1 ออกแบบวงจรกําลังและวงจรควบคมุ วงจรควบคมุ มอเตอร 2 ความเรว็ แบบเลอื กความเรว็ 2.2 กําหนดรายการอุปกรณทไี่ ดท ําการออกแบบวงจรในขอ ท่ี 2.1 ใหสมบูรณ ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………

8719 3. ข้ันปฏิบตั ิการ 3.1 ออกแบบวงจรประกอบการตดิ ตงั้ (Constructional Wiring diagram) 135 1 F1 F2 2 246 A1 A2 A1 A2 A1 13 1 3 5 43 13 1 3 5 43 13 1 2212 2 K1 6 3321 2212 2 K2 6 3312 2212 2 14 4 44 14 4 44 14 1 96F3397 5 1 95 98 95 96 24 6 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 3.2 ตอ วงจรตามที่ไดออกแบบการติดต้ังตามขอ ที่ 3.1 ………………………………………………………………………………

9 A2 43 H1 H2 H3 35 3321 12 12 12 K3 44 46 S1 S2 S3 13 24 31 24 13 24 6F3497 5 98 46

8828 4. ข้นั ติดตามผล 4.1 การทดสอบการควบคุมมอเตอร 2 ความเร็ว แบบเลอื กความเร็ว 4.2 ทาํ การปรับเปล่ยี นแกไขวงจรควบคมุ มอเตอร 2 ความเรว็ แบบเลือกความเรว็ 4.3 สรปุ ผลการปฏบิ ัตงิ าน (ส่ิงทีไ่ ดจากการปฏบิ ัตงิ าน ปญ หาและอปุ สรรคในการปฏบิ ตั ิงาน) ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. 5. ข้นั หลงั ปฏิบตั ิงาน 5.1 เกบ็ เครอ่ื งมอื อปุ กรณแ ละวสั ดทุ ่ใี ชในการปฏบิ ตั ิงานไวใ นทีเ่ ก็บรักษา 5.2 ทาํ ความสะอาดบริเวณทป่ี ฏบิ ตั ิงานใหส ะอาดเรยี บรอ ย 5.3 สง ใบงานการปฏบิ ตั งิ านใหครตู รวจ