หลกั เกณฑแ ละแนวปฏิบตั ิ การประกนั คณุ ภาพการศกึ ษา สํานกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศกึ ษาธิการ
หลกั เกณฑและแนวปฏิบตั ิ การประกันคณุ ภาพการศกึ ษา สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธิการ
คํานํา กฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 กําหนดใหสถานศึกษาแตละแหงจัดใหมีระบบ การประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา โดยการกําหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาใหเปนไป ตามมาตรฐานการศึกษาแตละระดับและประเภทการศึกษาท่ีรัฐมนตรีวาการกระทรวงศึกษาธิการประกาศกําหนด พรอมท้ังจัดทําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาท่ีมุงคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาและดําเนินการ ตามแผนท่ีกําหนดไว จัดใหมีการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา ติดตามผลการ ดําเนินการเพื่อพัฒนาสถานศึกษาใหมีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา และจัดสงรายงานผลการประเมินตนเองพรอม แผนพัฒนาการจัดการศึกษาใหหนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานที่กํากับดูแลสถานศึกษาเปนประจําทุกปการศึกษา และกําหนดใหหนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานที่กํากับดูแลสถานศึกษา มีหนาท่ีในการใหคําปรึกษา ชวยเหลือ และ แนะนาํ สถานศกึ ษา เพ่อื ใหการประกนั คณุ ภาพการศกึ ษาของสถานศึกษาพฒั นาอยา งตอเนอื่ ง สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา เปนหนวยงานตนสังกัดของสถานศึกษาอาชีวศึกษา มีหนาท่ี พิจารณาเสนอ นโยบาย แผนพัฒนา มาตรฐานและหลักสูตรการอาชวี ศึกษาทุกระดับ ทีส่ อดคลองกับความตองการตาม แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ และแผนการศึกษาแหงชาติ การสงเสริมประสานงานการจัดการอาชีวศึกษา ของภาครัฐและเอกชน การสนับสนุนทรัพยากร การติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการจัดการอาชีวศึกษา โดย คํานึงถึงคุณภาพและความเปนเลิศทางวิชาชีพ จึงไดจัดทําหลักเกณฑและแนวปฏิบัติการประกันคุณภาพการศึกษา เพ่ือใหสถานศึกษาอาชีวศึกษาในสังกัดสํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ใชเปนแนวทางในการประกันคุณภาพ การศึกษาของสถานศึกษา ใหเปนไปตามกฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 และนําไปสูการ ปรับปรุง พฒั นาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศกึ ษาอยางตอ เนอื่ ง หลักเกณฑและแนวปฏิบัติการประกันคุณภาพการศึกษา มีสาระสําคัญประกอบดวย เจตนารมณและ สาระสําคัญของการประกันคุณภาพการศึกษา หนาที่และความรับผิดชอบในการประกันคุณภาพการศึกษาในแตละ ระดับ ต้ังแตระดับกระทรวงศึกษาธิการ หนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานท่ีกํากับดูแล และสถานศึกษา ซ่ึงเปน ประโยชนอยา งยิ่งตอการขับเคลื่อนการประกนั คณุ ภาพการศึกษา การจัดทําหลักเกณฑและแนวปฏิบัติการประกันคุณภาพการศึกษาไดรับคําแนะนําจากผูบริหารระดับสูง ของสํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ผูทรงคุณวุฒิ ผูเช่ียวชาญ และผูเก่ียวของทุกฝาย จนสําเร็จลุลวงไปได ดว ยดี จึงขอขอบคุณไว ณ โอกาสน้ี สํานักงานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา
คาํ ชี้แจง หลักเกณฑและแนวปฏิบัติการประกันคุณภาพการศึกษา จัดทําข้ึนตามกฎกระทรวงการประกันคุณภาพ การศึกษา พ.ศ. 2561 ซึ่งมีสาระสําคัญประกอบดวย ๓ สวน ไดแก สวนท่ี ๑ การประกันคุณภาพการศึกษา ประกอบดวย ๑) ความสําคัญของการประกันคุณภาพการศึกษา ๒) กรอบแนวคิดการประกันคุณภาพการศึกษาตาม กฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 และ ๓) หนาที่และความรับผิดชอบการประกันคุณภาพ การศึกษาแตละระดับและประเภทการศึกษา สวนท่ี ๒ มาตรฐานการอาชีวศึกษา ประกอบดวย 1) การกําหนด มาตรฐานการอาชีวศึกษา 2) กรอบแนวคิดการกําหนดมาตรฐานการอาชีวศึกษา 3) กระบวนการกําหนดมาตรฐาน การอาชีวศึกษา และ 4) มาตรฐานการอาชีวศึกษา พ.ศ. 2561 ไดแก มาตรฐานท่ี ๑ ดานคุณลักษณะของผูสําเร็จ การศึกษาอาชีวศึกษาที่พึงประสงค มาตรฐานที่ ๒ ดานการจัดการอาชีวศึกษา และมาตรฐานท่ี ๓ ดานการสรางสังคม แหงการเรยี นรู และสวนท่ี ๓ หลักเกณฑและแนวปฏบิ ตั กิ ารประกันคณุ ภาพภายในสถานศึกษา ประกอบดวย ๑) ระบบ การประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา ๒) หลักเกณฑและแนวปฏิบัติการประกันคุณภาพการศึกษาภายใน สถานศึกษา ๓) การกําหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา ๔) การจัดทําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของ สถานศึกษา ๕) การดําเนินการตามแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา ๖) การประเมินผลและตรวจสอบ คุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา ๗) การติดตามผลการดําเนินการเพ่ือพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา ๘) การจดั ทาํ รายงานผลการประเมนิ ตนเองตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา สถานศึกษามีหนาที่โดยตรงในการดําเนินการประกันคุณภาพการศึกษาในสถานศึกษา สามารถนํา หลักเกณฑและแนวปฏิบัติการประกันคุณภาพการศึกษา เปนแนวทางในการขับเคลื่อนการประกันคุณภาพการศึกษา ของสถานศึกษา ตามเจตนารมณของพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และกฎกระทรวงการประกัน คุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 เพ่ือใชการประกันคุณภาพการศึกษาเปนกลไกสําคัญในการจัดการศึกษาของ สถานศึกษาใหมีคุณภาพตามมาตรฐานที่กําหนด ผลการจัดการศึกษาบรรลุเปาประสงคของหนวยงานตนสังกัดหรือ หนวยงานท่ีกํากับดูแลสถานศึกษา และการจัดการศึกษาไดรับการพัฒนาอยางตอเนื่องและสรางความเช่ือมั่นใหแก ผูม สี ว นเก่ยี วขอ งและสาธารณชน สาํ นกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา
สารบัญ หนา คํานํา 1 คําช้แี จง 2 สารบญั 3 สารบญั ภาพ 6 สว นท่ี ๑ การประกนั คุณภาพการศึกษา 7 8 ๑.๑ ความสําคญั ของการประกนั คุณภาพการศึกษา 9 ๑.๒ กรอบแนวคิดการประกันคณุ ภาพการศกึ ษาตามกฎกระทรวง 9 10 การประกนั คุณภาพการศกึ ษา พ.ศ. 2561 11 ๑.๓ หนาท่แี ละความรบั ผดิ ชอบการประกนั คุณภาพการศึกษา 12 14 ของหนวยงานแตล ะระดับและประเภทการศึกษา 15 18 สวนท่ี ๒ มาตรฐานการอาชีวศึกษา 22 22 2.1 การกําหนดมาตรฐานการอาชีวศกึ ษา 23 ๒.2 กรอบแนวคิดการกาํ หนดมาตรฐานการอาชวี ศกึ ษา 25 ๒.3 กระบวนการกําหนดมาตรฐานการอาชวี ศึกษา ๒.4 มาตรฐานการอาชีวศกึ ษา พ.ศ. 2561 มาตรฐานท่ี ๑ คณุ ลักษณะของผูสาํ เรจ็ การศึกษาอาชวี ศกึ ษาท่ีพงึ ประสงค มาตรฐานที่ ๒ การจัดการอาชีวศึกษา มาตรฐานที่ ๓ การสรางสงั คมแหงการเรยี นรู สวนท่ี ๓ หลักเกณฑแ ละแนวปฏิบัตกิ ารประกนั คณุ ภาพภายในสถานศึกษา ๓.๑ ระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา 3.2 หลักเกณฑและแนวปฏิบตั ิการประกนั คณุ ภาพการศกึ ษาภายในสถานศึกษา ๓.3 การกาํ หนดมาตรฐานการศกึ ษาของสถานศกึ ษา ๓.4 การจัดทําแผนพฒั นาการจดั การศึกษาของสถานศกึ ษา 3.5 การดาํ เนนิ การตามแผนพัฒนาการจดั การศึกษาของสถานศึกษา ๓.6 การประเมนิ ผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศกึ ษา 3.7 การตดิ ตามผลการดาํ เนินการเพื่อพฒั นาคณุ ภาพการศึกษาของสถานศึกษา 3.8 การจัดทํารายงานผลการประเมินตนเอง (Self Assessment Report : SAR) ตามมาตรฐานการศกึ ษาของสถานศึกษา
บรรณานุกรม ภาคผนวก (ก) กฎกระทรวงการประกันคณุ ภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 (ข) ประกาศกระทรวงศึกษาธกิ าร เรอื่ ง มาตรฐานการอาชีวศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๖๑ (ค) แนวทางการจัดทาํ แผนพฒั นาการจดั การศึกษาของสถานศึกษา (ง) แนวทางการจัดทาํ รายงานผลการประเมินตนเอง (Self Assessment Report : SAR) ปก ารศกึ ษา .....
สารบัญภาพ หนา ภาพท่ี ๑.๑ แสดงกรอบแนวคดิ การประกันคณุ ภาพการศึกษาตามกฎกระทรวง 2 การประกันคณุ ภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 ภาพท่ี ๑.๒ แสดงหนาที่และความรบั ผิดชอบการประกนั คุณภาพการศกึ ษา 4 ของหนวยงานแตล ะระดับและประเภทการศึกษา ภาพที่ ๒.1 แสดงกรอบแนวคดิ ในการกําหนดมาตรฐานการอาชวี ศึกษา 7 ภาพที่ ๒.2 แสดงกระบวนการกําหนดมาตรฐานการอาชวี ศกึ ษา 8 ภาพที่ ๓.๑ แสดงระบบการประกนั คุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา 13 ภาพที่ ๓.๒ แสดงกรอบแนวคิดในการกําหนดมาตรฐานการศกึ ษาของสถานศึกษา 16 ภาพท่ี 3.3 แสดงกระบวนการกาํ หนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา 17 ภาพท่ี 3.4 แสดงกรอบแนวคดิ ในการจดั ทาํ แผนพฒั นาการจัดการศึกษาของสถานศกึ ษา 18 ภาพท่ี 3.5 แสดงกระบวนการจดั ทําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา 19 ภาพที่ 3.6 แสดงความสัมพันธของการประเมนิ ผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษา 24 ภายในสถานศึกษากับการติดตามผลการดําเนนิ การเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษา ของสถานศึกษา ภาพท่ี 3.7 แสดงกระบวนการจดั ทํารายงานผลการประเมินตนเอง (Self Assessment Report : SAR) 26 ตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา
สวนที่ ๑ การประกันคณุ ภาพการศึกษา ๑.๑ ความสําคญั ของการประกันคณุ ภาพการศกึ ษา อุดมการณสําคัญของการจัดการศึกษา ไดระบุสาระสําคัญไวในมาตรฐานการศึกษาของชาติวา การจัดใหมี การศกึ ษาตลอดชีวติ และการสรางวถิ ีการเรยี นรขู องไทยใหเ ปนสังคมแหงการเรยี นรูท ่ีเขม แข็ง การศกึ ษาทีส่ รา งคุณภาพ ชีวิตและสังคม บูรณาการอยางสมดุลระหวางปญญาธรรม คุณธรรม และวัฒนธรรม เปนการศึกษาตลอดชีวิต เพ่ือคนไทยท้ังปวง มุงสรางพ้ืนฐานท่ีดีต้ังแตในวัยเด็ก ปลูกฝงความเปนพลเมืองท่ีดีต้ังแตวัยการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ พัฒนาความรูค วามสามารถเพ่ือการทาํ งานท่ีมีคณุ ภาพ โดยการมีสว นรวมจากทุกภาคสว นของสงั คมในการจัดการศึกษา ไดตรงตามความตองการของผูเรียน ชุมชน สังคม และประเทศชาติ สามารถตรวจสอบไดอยางม่ันใจวา การศึกษา เปนกระบวนการพัฒนาชีวิตและสังคม เปนปจจัยสําคัญในการพัฒนาประเทศอยางย่ังยืน สามารถพึ่งตนเองและ พึ่งกันเองได และสามารถแขง ขนั ไดใ นระดบั นานาชาติ การประกันคุณภาพการศึกษา มีความสําคัญซ่ึงระบุไวในพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และ ทีแ่ กไขเพิ่มเติม ในหมวด ๖ วา ดวยมาตรฐานและการประกันคุณภาพการศกึ ษา รวมทงั้ กฎกระทรวงการประกนั คุณภาพ การศึกษา พ.ศ. 2561 สรุปความสาํ คัญของการประกันคุณภาพการศกึ ษาไดดงั น้ี 1. ใหม รี ะบบการประกันคุณภาพการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศกึ ษาทุกระดับ ประกอบดวย ระบบการประกันคุณภาพภายใน และระบบการประกันคุณภาพภายนอก โดยระบบหลักเกณฑและวิธีการประกัน คณุ ภาพ ใหเปน ไปตามทีก่ าํ หนดในกฎกระทรวง 2. ใหห นวยงานตนสงั กัดและสถานศกึ ษาจดั ใหมีระบบการประกันคณุ ภาพภายในสถานศึกษา และใหถอื วาเปน สวนหน่ึงของกระบวนการบริหารการศึกษาที่ตองดําเนินการอยางตอเนื่อง โดยมีการจัดทํารายงานประจําปเสนอตอ หนวยงานตนสังกัด หนวยงานท่ีเกี่ยวของ และเปดเผยตอสาธารณชนเพื่อนําไปสูการพัฒนาคุณภาพและมาตรฐาน การศกึ ษา และเพือ่ รองรบั การประกันคุณภาพภายนอก 3. การประกันคุณภาพการศึกษาสรางความเชื่อมั่นใหแกผูมีสวนเก่ียวของและสาธารณชนวาสถานศึกษา สามารถจัดการศึกษาไดอยางมีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา เน่ืองจากการประกันคุณภาพเปนการ ประเมินผลและการติดตามตรวจสอบคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาแตละระดับและประเภท การศึกษา โดยมีกลไกในการควบคุมตรวจสอบระบบการบริหารคุณภาพการศึกษาท่ีสถานศึกษาจัดข้ึน เพื่อใหบรรลุ เปา ประสงคข องหนว ยงานตนสังกัดหรือหนวยงานทกี่ ํากับดูแล 4. การประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา เปนกลไกสําคัญในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา โดยสถานศึกษาแตละแหงจัดใหมีระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา หนวยงานตนสังกัดหรือ หนวยงานที่กํากับดูแลสถานศึกษามีหนาที่ในการใหคําปรึกษา ชวยเหลือ และแนะนําสถานศึกษา เพ่ือใหการประกัน คณุ ภาพการศึกษาของสถานศึกษาพฒั นาอยางตอ เน่ือง
๒ 5. การประกันคุณภาพภายในสถานศึกษามีความเชื่อมโยงกับการประกันคุณภาพภายนอก เน่ืองจากเมื่อ หนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานที่กํากับดูแลไดรับรายงานการประเมินผลตนเองจากสถานศึกษาแลว หนวยงานตน สงั กดั หรือหนวยงานท่กี าํ กบั ดแู ลจัดสงรายงานผลการประเมนิ ตนเองของสถานศึกษาพรอมประเด็นตา ง ๆ ทต่ี อ งการใหมี การประเมินผลและการติดตามตรวจสอบซึ่งรวบรวมไดจากหนวยงานที่เก่ียวของ หรือจากผูมีสวนไดสวนเสียกับ สถานศึกษาใหแกสํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) เพ่ือใชเปนขอมูลและ แนวทางในการประเมินคณุ ภาพภายนอกตอไป 6. การประกันคุณภาพการศึกษานําไปสูการพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาอยาง ตอเนื่อง โดยเมื่อสํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) ดําเนินการประเมินผล และติดตามตรวจสอบคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาแลว จัดสงรายงานผลการประเมินและการ ติดตามตรวจสอบดังกลาว พรอมขอเสนอแนะใหแกสถานศึกษาและหนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานที่กํากับดูแล สถานศกึ ษานนั้ ๆ เพอื่ ใหส ถานศึกษาใชเ ปนแนวทางในการปรบั ปรุงและพฒั นาคุณภาพการศกึ ษาตอไป ๑.๒ กรอบแนวคดิ การประกันคุณภาพการศกึ ษาตามกฎกระทรวงการประกนั คณุ ภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 ตามกฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 การประกันคุณภาพการศึกษา หมายความวา การประเมินผลและการติดตามตรวจสอบคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาแตละระดับและประเภท การศึกษา โดยมีกลไกในการควบคุมตรวจสอบระบบบรหิ ารคณุ ภาพการศึกษาทส่ี ถานศึกษาจัดขนึ้ เพอ่ื ใหเ กิดการพฒั นา และสรางความเชื่อม่นั ใหแ กผูมสี วนเกี่ยวขอ ง และสาธารณชนวาสถานศกึ ษาน้ัน สามารถจดั การศึกษาไดอยางมีคณุ ภาพ ตามมาตรฐานการศกึ ษา และบรรลุเปาประสงคของหนว ยงานตนสงั กัดหรอื หนวยงานท่กี าํ กับดแู ล เพ่อื ใหการดําเนินการ ประกันคุณภาพการศึกษาเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ ใหหนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานท่ีกํากับดูแลสถานศึกษา มีหนาท่ีในการใหคําปรึกษา ชวยเหลือ และแนะนําสถานศึกษา เพื่อใหการประกันคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา พฒั นาอยา งตอ เน่ือง จากสาระสําคัญของกฎกระทรวงดังกลาว สามารถกําหนดเปนกรอบแนวคิดการประกันคุณภาพการศึกษา ตามกฎกระทรวงการประกนั คุณภาพการศกึ ษา พ.ศ. 2561 ดังภาพท่ี ๑.๑ การประกนั คณุ ภาพการศึกษา ผลการจดั การศกึ ษา ๑. การประเมินคณุ ภาพการศกึ ษา ๑. สถานศึกษาจดั การศึกษามคี ณุ ภาพตามมาตรฐานการศกึ ษา ๒. การตดิ ตามตรวจสอบคณุ ภาพการศกึ ษา ทีก่ ําหนด ๓. การควบคมุ ตรวจสอบระบบการบรหิ าร 2. สถานศึกษาสรางความเชื่อมั่นใหแ กผูม สี ว นเก่ียวขอ งและ คุณภาพการศกึ ษา สาธารณชน ๓. สถานศกึ ษาพัฒนาคณุ ภาพและมาตรฐานการศกึ ษาอยา ง เปน ระบบและตอเน่ือง 4. สถานศกึ ษาจดั การศึกษาบรรลเุ ปา ประสงคของหนว ยงาน ตนสงั กัดหรอื หนว ยงานทก่ี ํากบั ดูแลสถานศึกษา ภาพที่ ๑.๑ แสดงกรอบแนวคดิ การประกันคณุ ภาพการศึกษาตามกฎกระทรวง การประกันคุณภาพการศกึ ษา พ.ศ. 2561
3 กรอบแนวคิดการประกันคุณภาพการศึกษา ตามกฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 แสดงใหเห็นถึงความสัมพันธระหวางการประกันคุณภาพการศึกษากับผลการจัดการศึกษา ไดแก การประเมินคุณภาพ การศึกษา การติดตามตรวจสอบคุณภาพการศึกษา และการควบคุมตรวจสอบระบบการบริหารคุณภาพการศึกษา ที่สงผลตอการจัดการศึกษา ไดแก สถานศึกษาจัดการศึกษามีคุณภาพตามมาตรฐานที่กําหนด สถานศึกษาสรางความ เชื่อม่ันใหแกผูมีสวนเกี่ยวของและสาธารณชน สถานศึกษาพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาอยางเปนระบบและ ตอ เนื่อง และสถานศกึ ษาจัดการศกึ ษาบรรลเุ ปา ประสงคข องหนวยงานตน สงั กัดหรือหนวยงานท่ีกํากับดแู ลสถานศึกษา ๑.๓ หนาท่ีและความรับผิดชอบการประกันคุณภาพการศกึ ษาของหนว ยงานแตละระดับและประเภทการศกึ ษา พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และท่ีแกไขเพิ่มเติม ในหมวด ๕ สวนท่ี ๑ การบริหารและ การจัดการศึกษาของรัฐ มาตรา ๓๑ ระบุไววา กระทรวงมีอํานาจหนาท่ีเก่ียวกับการสงเสริม และกํากับดูแลการศึกษา ทกุ ระดับและทุกประเภท กาํ หนดนโยบาย แผนและมาตรฐานการศึกษา สนบั สนุนทรพั ยากรเพอ่ื การศึกษา สง เสริมและ ประสานงานการศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรม และการกีฬาเพ่ือการศึกษา รวมทั้งการติดตามตรวจสอบและประเมินผล การจัดการศึกษา และสาระสําคัญในมาตรา ๓๔ ระบุไววา หนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานที่กํากับดูแลสถานศึกษา มหี นาที่พิจารณาเสนอนโยบาย แผนพฒั นา มาตรฐานการศึกษา ที่สอดคลองกับความตองการตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจ และสังคมแหงชาติ และแผนการศึกษาแหงชาติ การสงเสริมประสานงานการจัดการอาชีวศึกษาของรัฐและเอกชน การ สนับสนุนทรัพยากร การติดตาม การตรวจสอบและประเมินผลการจัดการอาชีวศึกษา โดยคํานึงถึงคุณภาพและความ เปนเลศิ ทางวชิ าชีพ กฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 กําหนดใหสถานศึกษาแตละแหงจัดใหมีระบบการ ประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา โดยการกําหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาใหเปนไปตาม มาตรฐานการศกึ ษาแตล ะระดับและประเภทการศึกษาทีร่ ัฐมนตรวี า การกระทรวงศึกษาธิการประกาศกําหนด พรอมท้ัง จัดทําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาที่มุงคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาและดําเนินการตามแผน ท่ีกําหนดไว จัดใหมีการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา ติดตามผลการดําเนินการ เพ่ือพฒั นาสถานศึกษาใหมีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา และจดั สงรายงานผลการประเมินตนเองพรอมแผนพัฒนา การจัดการศึกษาของสถานศกึ ษาใหหนวยงานตน สังกดั หรือหนว ยงานทก่ี ํากับดูแลสถานศึกษาเปน ประจําทุกปการศึกษา เพ่ือใหการดําเนินการประกันคุณภาพการศึกษาเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ ใหหนวยงานตนสังกัดหรือ หนวยงานท่ีกํากับดูแลสถานศึกษามีหนาที่ในการใหคําปรึกษา ชวยเหลือ และแนะนําสถานศึกษา เพื่อใหการประกัน คณุ ภาพการศกึ ษาของสถานศึกษาพฒั นาอยางตอ เนื่อง เมื่อหนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานท่ีกํากับดูแลสถานศึกษาไดรับรายงานการประเมินตนเองพรอม แผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา ใหจัดสงรายงานผลการประเมินตนเองพรอมแผนพัฒนาการจัดการศึกษา ของสถานศึกษาดังกลาว และประเด็นตาง ๆ ท่ีตองการใหมีการประเมินผลและติดตามตรวจสอบซ่ึงรวบรวมไดจาก หนวยงานท่ีเก่ียวของหรือจากผูมีสวนไดสวนเสียกับสถานศึกษาแหงน้ันใหแกสํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมิน คุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) เพ่ือใชเปนขอมูลและแนวทางในการประเมินคุณภาพภายนอก โดยจะตอง ดาํ เนนิ การประเมนิ ผลและติดตามตรวจสอบคณุ ภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา และจะสงรายงานผลการ ประเมินและการติดตามตรวจสอบดังกลาว พรอ มขอเสนอแนะใหแ กสถานศกึ ษาและหนวยงานตนสังกดั หรอื หนวยงานท่ี กํากับดูแลสถานศกึ ษา เพอ่ื ใหสถานศึกษาใชเ ปนแนวทางในการปรับปรุงและพฒั นาคุณภาพการศึกษาตอไป จากสาระสําคัญของพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และท่ีแกไขเพ่ิมเติม รวมท้ังกฎกระทรวง การประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 สามารถกําหนดหนาท่ีและความรับผิดชอบการประกันคุณภาพการศึกษา ของหนวยงานในแตละระดับ ตั้งแตระดับกระทรวงศึกษาธิการ หนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานท่ีกํากับดูแล และ สถานศึกษา ไดดงั ภาพที่ ๑.๒
กระทรวงศึกษาธกิ าร 4 สถานศกึ ษา ๑ . กํ า ห น ด น โ ย บ า ย ด า น ๑. จัดใหมีระบบประกันคุณภาพภายใน ก า ร ศึ ก ษ า แ ต ล ะ ร ะ ดั บ แ ล ะ หนวยงานตน สงั กัดหรือหนว ยงานท่กี ํากับดูแล สถานศกึ ษา ประเภทการศึกษา 1. กํ าห นด นโ ยบ าย ดา นก าร ศึก ษา ขอ ง ๒ . จั ด ทํ า แ ผ น ก า ร ศึ ก ษ า หนว ยงานตน สงั กัด ๑.๑ กําหนดมาตรฐานการศึกษาของ แหงชาติ 2. กําหนดมาตรฐานการศึกษาแตละระดับและ สถา นศึก ษา ใหเ ปนไ ปต ามม าตร ฐา น ๓. กาํ หนดมาตรฐานการศึกษา ประเภทการศกึ ษา การศึกษาแตล ะระดบั และประเภทการศกึ ษา ของชาติ 3. กําหนดหลักเกณฑและแนวปฏิบัติการ ๔. ออกกฎกระทรวงการ ประกันคุณภาพการศกึ ษา ๑.๒ จัดทําแผนพัฒนาการจัดการศึกษา ประกันคุณภาพการศึกษา 4. ศึกษา วิเคราะห รายงานผลการประเมิน ของสถานศึกษาที่มุงพัฒนาคุณภาพตาม ๕. ปร ะก าศ ใช มา ตร ฐา น ตนเองของสถานศึกษา และใหคําปรึกษา มาตรฐานการศกึ ษาของสถานศึกษา ก า ร ศึ ก ษ า แ ต ล ะ ร ะ ดั บ แ ล ะ ชวยเหลือ และแนะนําสถานศึกษา เพ่ือใหการ ประเภทการศกึ ษา ประกันคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา ๑.๓ ดําเนินการตามแผนพัฒนาการจัด ๖. ตีความและวินิจฉัยปญหา พัฒนาอยางตอเน่ือง การศึกษาของสถานศกึ ษา ใ น ก า ร ดํ า เ นิ น ก า ร ป ร ะ กั น 5. จัดสงรายงานผลการประเมินตนเองพรอม คณุ ภาพการศกึ ษา แผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา ๑.๔ ประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพ และประเด็นท่ีตองการใหมีการประเมินผลและ การศกึ ษาภายในสถานศึกษา การติดตามตรวจสอบ ไปยังสํานักงานรับรอง ม า ต ร ฐ า น แ ล ะ ป ร ะ เ มิ น คุ ณ ภ า พ ก า ร ศึ ก ษ า ๑.๕ ติดตามผลการดําเนินการ เพอ่ื พฒั นา (องคก ารมหาชน) เพ่อื ใชเปน ขอ มูลและแนวทาง คุณภาพการศกึ ษาของสถานศกึ ษา ในการประเมินคุณภาพภายนอก 6. ติดตามผลการดําเนินการปรับปรุงและ ๑.๖ จัดทํารายงานผลการประเมินตนเอง พฒั นาคณุ ภาพการศกึ ษา ตามขอ เสนอแนะของ ตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา สาํ นกั งานรับรองมาตรฐานและประเมินคณุ ภาพ พรอมจัดสงรายงานและแผนพัฒนาการจัด การศึกษา (องคการมหาชน) เพ่ือนําไปสูการ การศกึ ษาของสถานศกึ ษาไปยังหนว ยงานตน พัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของ สังกดั เปนประจาํ ทกุ ปก ารศกึ ษา สถานศึกษา ๑ . ๗ ป รั บ ป รุ งแ ล ะ พั ฒ น า คุ ณ ภ า พ การศึกษาจากผลการประเมินตนเอง และ ตามขอเสนอแนะของหนวยงานตน สังกดั ๒. รับการประเมนิ คุณภาพภายนอก 3. ปรับปรุงและพัฒนาคุณภาพการศึกษา ข อ ง ส ถ า น ศึ ก ษ า ต า ม ข อ เ ส น อ แ น ะ ข อ ง สํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมิน คุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) และ หนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานที่กํากับ ดูแล เพ่ือนําไปสูการพัฒนาคุณภาพและ มาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา ภาพท่ี 1.2 แสดงหนาท่แี ละความรบั ผิดชอบการประกนั คณุ ภาพการศึกษาของหนว ยงานแตละระดับ และประเภทการศกึ ษา
5 เมื่อพิจารณาถึงหนาท่ีและความรับผิดชอบการประกันคุณภาพการศึกษากระทรวงศึกษาธิการ มีหนาที่สําคัญ คอื การกาํ หนดนโยบายดานการศกึ ษา การจดั ทาํ แผนการศกึ ษาแหง ชาติ การกาํ หนดมาตรฐานการศกึ ษาของชาติ การ ออกกฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา การประกาศใชมาตรฐานการศึกษาแตละระดับและประเภทการศึกษา และการตีความและวนิ ิจฉยั ปญ หาในการดําเนนิ การประกันคุณภาพการศกึ ษา หนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานที่กํากับดูแล มีหนาท่ีสําคัญ คือ การกําหนดนโยบายดานการศึกษาของ หนวยงานตนสังกัด การกําหนดมาตรฐานการศึกษาแตละระดับและประเภทการศึกษา การกําหนดหลักเกณฑและ แนวปฏิบัติการประกันคุณภาพการศึกษา การศึกษา วิเคราะห รายงานผลการประเมินตนเองของสถานศึกษาและ การใหคําปรึกษา ชวยเหลือ และแนะนําสถานศึกษา เพ่ือใหการประกันคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาพัฒนา อยางตอเน่ือง การจัดสง รายงานผลการประเมินตนเองพรอ มแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา และประเด็น ที่ตองการใหมีการประเมินผลและการติดตามตรวจสอบไปยงั สํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) เพ่ือใชเปนขอมลู และแนวทางในการประเมนิ คณุ ภาพภายนอก การตดิ ตามผลการดาํ เนนิ การปรับปรุง และพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา ตามขอเสนอแนะของสํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพ การศกึ ษา (องคก ารมหาชน) เพอ่ื นาํ ไปสกู ารพฒั นาคณุ ภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา สถานศึกษา มีหนา ท่ีสําคัญ คือ การจัดใหมีระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา โดยการกําหนดมาตรฐาน การศกึ ษาของสถานศึกษาใหเ ปนไปตามมาตรฐานการศึกษาแตละระดบั และประเภทการศึกษา จดั ทําแผนพัฒนาการจัด การศึกษาของสถานศึกษาที่มุงคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา และดําเนินการตามแผนที่กําหนดไว จัดใหมีการ ประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา ติดตามผลการดําเนินการเพ่ือพัฒนาสถานศึกษาใหมี คุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา และจัดสงรายงานผลการประเมินตนเองใหแกหนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานที่ กํากับดแู ลสถานศึกษาเปนประจําทุกปการศกึ ษา รวมถึงรับการประเมนิ คณุ ภาพภายนอกจากสํานักงานรับรองมาตรฐาน และประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) และหนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานที่กํากับดูแล เพ่ือนําไปสูการ พัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา ใหบรรลุเปาประสงคของหนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานที่ กาํ กบั ดูแลสถานศึกษา การจัดการศกึ ษาไดรบั การพัฒนาอยา งตอเน่อื งและสรา งความเชือ่ มน่ั ใหแกผูมสี ว นเก่ยี วของและ สาธารณชน
สวนท่ี ๒ มาตรฐานการอาชีวศึกษา พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และท่ีแกไขเพิ่มเติม ในหมวด ๕ สวนท่ี ๑ การบริหารและ การจัดการศึกษาของรัฐ มาตรา ๓๔ และพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2546 และทแี่ กไขเพิม่ เติม มาตรา 17 ระบไุ วว า ใหค ณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา มหี นา ทีพ่ ิจารณาเสนอนโยบาย แผนพัฒนา มาตรฐานและหลักสูตรการอาชีวศึกษา ที่สอดคลองกับความตองการตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ และ แผนการศึกษาแหงชาติ กฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 กําหนดใหหนวยงานตนสังกัดหรือ หนวยงานท่ีกํากับดูแล มีหนาท่ี ศึกษา วิเคราะห รายงานผลการประเมินตนเองของสถานศึกษาและใหคําปรึกษา ชวยเหลือ และแนะนําสถานศึกษาเพ่ือใหการประกันคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาพัฒนาอยางตอเนื่อง จัดสง รายงานผลการประเมินตนเองพรอมแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาและประเด็นท่ีตองการใหมีการ ประเมินผลและการติดตามตรวจสอบไปยังสํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) เพ่ือใชเปนขอมูลและแนวทางในการประเมินคุณภาพภายนอก และติดตามผลการดําเนินการปรับปรุงและพัฒนา คุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาตามขอเสนอแนะของสํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) เพื่อนาํ ไปสูก ารพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา จากสาระสําคัญของพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และที่แกไขเพิ่มเติม รวมทั้งกฎกระทรวง การประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษาซ่ึงเปนหนวยงานตนสังกัดของ สถานศกึ ษาอาชีวศึกษา มีหนา ทใ่ี นการขับเคลอ่ื นการประกันคุณภาพการศึกษาที่สาํ คญั ย่ิง ไดแก การกําหนดมาตรฐาน การอาชีวศึกษา โดยความเห็นชอบของรฐั มนตรีวาการกระทรวงศึกษาธิการศึกษาในการประกาศใช เพื่อใหสถานศึกษา ในสังกัดสํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษาใชเปนมาตรฐานกลางในการกําหนดมาตรฐานการศึกษาของ สถานศึกษาตอไป ๒.๑ การกาํ หนดมาตรฐานการอาชีวศึกษา การกําหนดมาตรฐานการอาชีวศึกษา มคี วามสําคัญย่ิงในการดาํ เนินการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาของ สถานศกึ ษาในสงั กัดสาํ นกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา ซ่ึงกฎกระทรวงการประกนั คุณภาพการศกึ ษา พ.ศ. 2561 ขอ 3 กําหนดใหสถานศึกษาแตล ะแหง จดั ใหม ีระบบการประกนั คุณภาพการศกึ ษาภายในสถานศกึ ษา โดยการกําหนด มาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาใหเปนไปตามมาตรฐานการศึกษาแตละระดับและประเภทการศึกษาที่ รัฐมนตรีวาการกระทรวงศึกษาธิการประกาศกําหนด เปนองคประกอบแรกในการพัฒนาระบบประกันคุณภาพภายใน ของสถานศกึ ษา โดยการกําหนดมาตรฐานการอาชีวศกึ ษามีวตั ถุประสงค ดังน้ี ๒.๑.๑ เพ่อื ใหสถานศึกษาใชเ ปน มาตรฐานกลางในการกาํ หนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา ๒.๑.๒ เพื่อใหสถานศึกษาใชเปนหลักในการเทียบเคียงสําหรับการสงเสริมและกํากับดูแล การตรวจสอบการ ประเมินผล และการประกนั คุณภาพการศึกษาภายในสถานศกึ ษา ๒.๑.๓ เพื่อใหสถานศกึ ษาใชเปน แนวทางในการพัฒนาหรอื ยกระดับคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา
7 ๒.๒ กรอบแนวคดิ ในการกาํ หนดมาตรฐานการอาชีวศกึ ษา การกําหนดมาตรฐานการอาชีวศึกษา สามารถทําไดโดยการศึกษา วิเคราะห และสังเคราะห อุดมการณและ หลักการในการจัดการศึกษาของชาติ มาตรฐานการศึกษาของชาติ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ แผนการ ศึกษาแหงชาติ และนโยบายการจัดการศกึ ษาของกระทรวงศกึ ษาธิการ และสํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ซ่ึง สามารถนํามากําหนดเปนกรอบแนวคดิ ในการกําหนดมาตรฐานการอาชีวศึกษา ดงั แสดงในภาพท่ี ๒.๑ อุดมการณและหลกั การในการจัดการศกึ ษาของชาติ มาตรฐานการอาชีวศึกษา มาตรฐานการศกึ ษาของชาติ พ.ศ. 2547 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564) แผนการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2560-2579 นโยบายการจัดการศกึ ษาของกระทรวงศึกษาธิการ และสํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ภาพท่ี ๒.๑ แสดงกรอบแนวคิดในการกาํ หนดมาตรฐานการอาชวี ศกึ ษา จากกรอบแนวคิดในการกําหนดมาตรฐานการอาชีวศึกษา แสดงใหเห็นถึงความสัมพันธของอุดมการณและ หลักการในการจัดการศึกษาของชาติ มาตรฐานการศึกษาของชาติ พ.ศ. 2547 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม แหงชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564) แผนการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2560-2579 และนโยบายการจัด การศกึ ษาของกระทรวงศึกษาธกิ าร และสาํ นักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษากบั มาตรฐานการอาชวี ศึกษา
8 ๒.๓ กระบวนการกําหนดมาตรฐานการอาชีวศกึ ษา เริ่มตน ศึกษา และวเิ คราะห อดุ มการณและ ศกึ ษา และวเิ คราะห ศึกษา และวิเคราะห หลกั การในการจัดการศกึ ษาของชาติ มาตรฐานการศึกษาของชาติ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมแหง ชาติ ฉบบั ท่ี 12 พ.ศ. 2547 (พ.ศ. 2560-2564) ศกึ ษา และวเิ คราะห ศึกษา และวิเคราะห นโยบายการจดั การศกึ ษา แผนการศกึ ษาแหง ชาติ ของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร พ.ศ. 2560-2579 และสาํ นักงานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา มาตรฐานการอาชวี ศกึ ษา ไมเ ห็นชอบ มาตรฐานการอาชวี ศกึ ษา เสนอขอความเห็นชอบตอ รฐั มนตรวี าการกระทรวงศกึ ษาธกิ าร เห็นชอบ ประชาสมั พันธใ หสถานศึกษาและผูเกีย่ วขอ งทราบเพอื่ นําสกู ารปฏิบัติ ส้นิ สดุ ภาพที่ ๒.๒ แสดงกระบวนการกําหนดมาตรฐานการอาชวี ศกึ ษา
9 จากกระบวนการกําหนดมาตรฐานการอาชีวศึกษา แสดงใหเห็นถึงวิธีการในการดําเนินการจัดทําในแตละ ขน้ั ตอน โดยมรี ายละเอยี ดดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษา วิเคราะห สังเคราะห อุดมการณและหลักการในการจัดการศึกษาของชาติ ไดแก รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐, พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และที่แกไข เพิ่มเติม, กรอบยุทธศาสตรชาติ ระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕79) มาตรฐานการศึกษาของชาติ พ.ศ. 2547 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564) แผนการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐- ๒๕๗๙ และนโยบายการจัดการศึกษาของกระทรวงศกึ ษาธิการ และสาํ นกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา เพ่อื นาํ ผล การศกึ ษา วิเคราะห และสงั เคราะห มากาํ หนดมาตรฐานการอาชีวศกึ ษา ขั้นตอนที่ 2 เสนอมาตรฐานการอาชีวศึกษาที่ผานความเห็นชอบของคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ตอ รัฐมนตรีวาการกระทรวงศกึ ษาธิการ เพอ่ื พิจารณาใหค วามเห็นชอบลงนามและประกาศใช ข้ันตอนที่ 3 ประชาสัมพันธใหสถานศึกษาในสังกัดสํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา และผูมีสวน เกี่ยวขอ งทราบอยางทวั่ ถึง เพ่ือนําสกู ารปฏบิ ตั ิ ๒.๔ มาตรฐานการอาชวี ศึกษา พ.ศ. 2561 จากสาระสําคญั ของพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และท่ีแกไขเพิ่มเติม มาตรา ๓๔ วรรคสอง และพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. ๒๕๔๖ มาตรา ๑๗ กําหนดใหคณะกรรมการ การอาชีวศึกษา พิจารณามาตรฐานการอาชีวศกึ ษาทีส่ อดคลอ งกับแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแหง ชาติ และแผนการ ศึกษาแหงชาติ ประกอบกับกฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๑ ขอ ๓ กําหนดใหสถานศึกษา จัดระบบประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษาใหเปนไปตามมาตรฐานการอาชีวศึกษาท่ีรัฐมนตรีวาการ กระทรวงศึกษาธิการประกาศกําหนด คณะกรรมการการอาชีวศึกษาจึงไดพิจารณามาตรฐานการอาชีวศึกษา เพื่อใชใน การจัดการศึกษาและการประกันคุณภาพการศึกษาดานอาชีวศึกษา ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ ระดับ ประกาศนียบัตรวิชาชพี ชนั้ สงู และการฝก อบรมวิชาชีพ มาตรฐานการอาชวี ศกึ ษา พ.ศ. 2561 ประกอบดวย ๓ มาตรฐาน 9 ประเดน็ การประเมนิ ดงั น้ี มาตรฐานท่ี 1 คุณลักษณะของผสู ําเรจ็ การศกึ ษาอาชวี ศึกษาทพ่ี งึ ประสงค การจัดการอาชีวศึกษา เปนการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาผูสําเร็จการศึกษาอาชีวศึกษาใหมีความรู มีทักษะและ การประยุกตใชเปนไปตามมาตรฐานคุณวุฒิอาชีวศึกษาแตละระดับการศึกษา และมีคุณธรรม จริยธรรม และ คุณลักษณะท่พี งึ ประสงค ประกอบดว ยประเด็นการประเมนิ ดงั นี้ ๑.๑ ดา นความรู ผูสําเร็จการศึกษาอาชีวศึกษามีความรูเกี่ยวกับขอเท็จจริง ตามหลักการ ทฤษฏี และแนวปฏิบัติตาง ๆ ท่ี เกี่ยวของกับสาขาวิชาท่ีเรียน หรือทํางาน โดยเนนความรูเชิงทฤษฏี และหรือขอเท็จจริง เปนไปตามมาตรฐานคุณวุฒิ อาชวี ศึกษาแตล ะระดับการศึกษา
10 ๑.๒ ดา นทกั ษะและการประยุกตใช ผูสําเร็จการศึกษาอาชีวศึกษามีทักษะท่ีจําเปนในศตวรรษท่ี 21 ทักษะวิชาชีพ และทักษะชีวิตเปนไปตาม มาตรฐานคุณวุฒิอาชีวศึกษาแตละระดับการศึกษา สามารถประยุกตใชในการปฏิบัติงาน และการดํารงชีวิตอยูรวมกับ ผอู นื่ ไดอยา งมีความสขุ ตามปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง และมีสุขภาวะที่ดี ๑.๓ ดานคุณธรรม จรยิ ธรรม และคุณลกั ษณะท่ีพึงประสงค ผสู ําเร็จการศกึ ษาอาชีวศึกษามีคุณธรรม จรยิ ธรรม จรรยาบรรณวิชาชีพ เจตคตแิ ละกิจนสิ ยั ทดี่ ี ภมู ิใจและรกั ษา เอกลักษณของชาติไทย เคารพกฎหมาย เคารพสิทธิของผูอ่ืน มีความรับผิดชอบตามบทบาทหนาท่ีของตนเองตาม ระบอบประชาธปิ ไตยอนั มพี ระมหากษัตรยิ ทรงเปนประมุข มจี ติ สาธารณะ และมจี ิตสาํ นึกรักษส ิ่งแวดลอ ม มาตรฐานที่ 2 การจดั การอาชีวศึกษา สถานศึกษามีครูท่ีมีคุณวุฒิการศึกษาและจํานวนตามเกณฑที่กําหนด ใชหลักสูตรฐานสมรรถนะในการจัดการ เรียนการสอนท่ีเนนผูเรียนเปนสําคัญ และบริหารจัดการทรัพยากรของสถานศึกษาอยางมีประสิทธิภาพ มีความสําเร็จในการดําเนินการตามนโยบายสําคัญของหนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานที่กํากับดูแลสถานศึกษา ประกอบดวยประเดน็ การประเมนิ ดงั นี้ ๒.๑ ดา นหลกั สูตรอาชวี ศกึ ษา สถานศึกษาใชหลักสูตรฐานสมรรถนะที่สอดคลองกับความตองการของผูเรียน ชุมชน สถานประกอบการ ตลาดแรงงาน มีการปรับปรุงรายวิชาเดิม หรือกําหนดรายวิชาใหม หรอื กลุมวิชาเพ่ิมเติมใหทันตอการเปล่ยี นแปลงของ เทคโนโลยแี ละความตองการของตลาดแรงงาน โดยความรวมมือกบั สถานประกอบการหรอื หนวยงานทเี่ ก่ยี วของ ๒.๒ ดา นการจัดการเรียนการสอนอาชีวศึกษา สถานศึกษามีครูทม่ี ีคุณวุฒิการศกึ ษาและมีจาํ นวนตามเกณฑท ี่กาํ หนด ไดรับการพัฒนาอยางเปนระบบตอเนอ่ื ง เพ่ือเปนผูพรอมทั้งดานคุณธรรม จริยธรรมและความเขมแข็งทางวิชาการและวิชาชีพ จัดการเรียนการสอนที่เนนผูเรียน เปนสําคัญ ตอบสนองความตองการของผูเรียนท้ังวัยเรียนและวัยทํางาน ตามหลักสูตร มาตรฐานคุณวุฒิอาชีวศึกษา แตละระดับการศึกษา ตามระเบียบหรือขอบังคับเกี่ยวกับการจัดการศึกษาและการประเมินผลการเรียนของแตละ หลกั สตู ร สงเสรมิ สนับสนุน กํากบั ดูแลใหค รจู ัดการเรียนการสอนรายวชิ าใหถ กู ตอง ครบถว น สมบรู ณ ๒.3 ดา นการบรหิ ารจดั การ สถานศึกษาบริหารจัดการบุคลากร สภาพแวดลอม ภูมิทัศน อาคารสถานท่ี หองเรียน หองปฏิบัติการ โรงฝกงาน ศูนยวิทยบริการ ส่ือ แหลงเรียนรู เทคโนโลยีสารสนเทศ ครุภัณฑ และงบประมาณของสถานศึกษาที่มีอยู อยางเตม็ ศกั ยภาพและมปี ระสิทธิภาพ ๒.4 ดา นการนาํ นโยบายสกู ารปฏิบตั ิ สถานศึกษามีความสําเร็จในการดําเนินการบริหารจัดการสถานศึกษา ตามนโยบายสาํ คัญท่ีหนว ยงานตนสังกัด หรือหนวยงานท่ีกํากับดูแลสถานศึกษามอบหมาย โดยความรวมมอื ของผูบริหาร ครู บุคลากรทางการศึกษาและผูเรียน รวมท้ังการชวยเหลือ สงเสริม สนับสนุนจากผูปกครอง ชุมชน สถานประกอบการและหนวยงานท่ีเก่ียวของทั้งภาครัฐ และภาคเอกชน
11 มาตรฐานท่ี 3 การสรา งสงั คมแหง การเรียนรู สถานศึกษารวมมือกับบุคคล ชุมชน องคกรตาง ๆ เพื่อสรางสังคมแหงการเรียนรู มีการจัดทํานวัตกรรม ส่งิ ประดิษฐ งานสรา งสรรค งานวิจัย ประกอบดว ยประเด็นการประเมิน ดงั น้ี ๓.1 ดานความรว มมือในการสรา งสงั คมแหงการเรียนรู สถานศึกษามีการสรางความรวมมือกับบุคคล ชุมชน องคกรตาง ๆ ทั้งในประเทศและตางประเทศในการจัด การศึกษา การจัดทรัพยากรทางการศึกษา กระบวนการเรียนรู การบริการทางวชิ าการและวิชาชีพ โดยใชเทคโนโลยีท่ี เหมาะสม เพ่อื พฒั นาผเู รียนและคนในชุมชนสสู ังคมแหง การเรยี นรู ๓.2 ดานนวัตกรรม สง่ิ ประดิษฐ งานสรา งสรรค งานวจิ ัย สถานศึกษาสงเสริมสนับสนุนใหมีการจัดทํานวัตกรรม ส่ิงประดิษฐ งานสรางสรรค งานวิจัย โดยผูบริหาร ครู บุคลากรทางการศึกษา ผูเรียน หรือรวมกับบุคคล ชุมชน องคกรตา ง ๆ ที่สามารถนําไปใชประโยชนไดต ามวัตถปุ ระสงค และเผยแพรส ูส าธารณชน
สวนท่ี ๓ หลกั เกณฑแ ละแนวปฏบิ ตั กิ ารประกันคณุ ภาพภายในสถานศกึ ษา 3.1 ระบบการประกันคณุ ภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา กฎกระทรวงการประกันคณุ ภาพการศกึ ษา พ.ศ. 2561 ขอ ๓ กําหนดใหส ถานศึกษาแตละแหงจัดใหม ีระบบ การประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา โดยการกําหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาใหเปนไป ตามมาตรฐานการศึกษาแตละระดับและประเภทการศึกษาที่รัฐมนตรีวาการกระทรวงศึกษาธิการประกาศกําหนด พรอมทั้งจัดทําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาท่ีมุงคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา และดําเนินการตาม แผนที่กําหนดไว จัดใหมีการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา ติดตามผลการดําเนินการ เพ่ือพัฒนาสถานศึกษาใหมีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาและจัดสงรายงานผลการประเมินตนเองพรอมแผนพัฒนา การจดั การศึกษาของสถานศกึ ษาใหห นวยงานตนสงั กัดหรือหนว ยงานทกี่ ํากบั ดูแลสถานศึกษาเปนประจําทกุ ปการศึกษา ซ่ึงสามารถแสดงระบบการประกนั คุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา ไดด งั ภาพท่ี ๓.๑
13 มาตรฐานการศึกษา เรมิ่ ตน ของสถานศกึ ษา กาํ หนดมาตรฐานการศกึ ษาของสถานศึกษา แผนพฒั นาการ จัดการศกึ ษาของ จัดทําแผนพัฒนาการจดั การศึกษาของสถานศกึ ษา จดั ทาํ แผนปฏิบัตกิ ารประจาํ ป สถานศกึ ษา ดําเนินการตามแผนปฏิบตั ิการประจาํ ป กํากับติดตามการดาํ เนนิ งาน ประเมนิ ผลและตรวจสอบคณุ ภาพการศกึ ษาภายในสถานศกึ ษา ดาํ เนนิ การปรบั ปรงุ และพัฒนา ตดิ ตามผลการดําเนนิ การเพ่ือพฒั นาสถานศกึ ษา ไมบ รรลุวตั ถปุ ระสงคแ ละเปาหมาย พิจารณาผลการดาํ เนนิ การ จัดทาํ รายงานผลการประเมนิ ตนเอง รายงานผล การประเมินตนเอง สงรายงานผลการประเมินตนเอง พรอ มแผนพฒั นาการจัดการศกึ ษาของสถานศกึ ษา รับการประเมินคณุ ภาพภายนอก ขอเสนอแนะของหนว ยงาน ตนสังกัดและ สมศ. กําหนดแนวทางการปรบั ปรงุ และพัฒนาคุณภาพการศึกษา ภาพท่ี ๓.๑ แสดงระบบการประกันคณุ ภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา
14 สถานศกึ ษาจดั ใหม รี ะบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา ดังนี้ 1. กําหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาใหเปน ไปตามมาตรฐานการอาชวี ศึกษา 2. จัดทําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาที่มุงคุณภาพตามมาตรฐานการอาชีวศึกษาของ สถานศกึ ษา 3. จัดทาํ แผนปฏิบตั กิ ารประจาํ ปแตละปใหสอดคลองกับแผนพัฒนาการจดั การศึกษาของสถานศึกษา 4. ดาํ เนินการตามแผนงาน โครงการในชวงเวลาทรี่ ะบุไวในแผนปฏิบัติการประจําป 5. กํากบั ติดตามการปฏิบตั งิ านตามแผนงาน โครงการในชวงเวลาทีร่ ะบุไวใ นแผนปฏิบตั กิ ารประจําป 6. ประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศกึ ษาภายในสถานศึกษา 7. นําผลจากการประเมินและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษามาเปนแนวทางในการปรับปรุง และพฒั นาการจัดการศกึ ษาใหมีคุณภาพตามมาตรฐานการอาชวี ศึกษาของสถานศึกษา 8. ติดตามผลการดําเนินการเพ่ือพัฒนาสถานศึกษา หากไมบรรลุวัตถุประสงคและเปาหมายที่กําหนดไว อาจ ตองพจิ ารณาปรับปรุงแผนปฏิบัตกิ ารประจําปหรอื ปรับปรงุ การดําเนนิ การตามแผนปฏิบตั ิการประจําปต ามความจาํ เปน และเหมาะสม 9. จัดทํารายงานผลการประเมินตนเอง (Self Assessment Report : SAR) ตามมาตรฐานการศึกษาของ สถานศึกษาเม่ือสนิ้ ปก ารศกึ ษาเปน ประจาํ ทุกป 10. สงรายงานผลการประเมินตนเอง (SAR) พรอมแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา ใหหนวยงาน ตนสังกัดหรอื หนวยงานท่กี าํ กับดูแลสถานศึกษาเปนประจาํ ทกุ ปการศึกษา 11. รับการประเมินคุณภาพภายนอกจากสํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศกึ ษา (องคการ มหาชน) ตามชวงเวลาท่ีกาํ หนด 12. นําขอเสนอแนะจากการวิเคราะหรายงานผลการประเมินตนเอง (SAR) ของหนวยงานตนสังกัดหรือ หนวยงานที่กํากับดูแลสถานศึกษา และขอเสนอแนะจากการประเมินคุณภาพภายนอกของสํานักงานรับรองมาตรฐาน และประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) มากําหนดแนวทางการปรับปรุงและพัฒนาคุณภาพการศึกษา โดย อาจตองพิจารณาปรบั ปรุงมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา แผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา แผนปฏบิ ัติ การประจําป รวมท้งั การดาํ เนนิ การตามแผนปฏิบตั กิ ารประจาํ ปตามความจําเปนและเหมาะสม ๓.๒ หลกั เกณฑแ ละแนวปฏิบตั ิการประกนั คุณภาพการศกึ ษาภายในสถานศกึ ษา ๓.๒.๑ หลกั เกณฑ ใหสถานศึกษาจัดทํามาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา ใหเปนไปตามมาตรฐานการอาชีวศึกษาท่ี รัฐมนตรีวา การกระทรวงศึกษาธกิ ารประกาศกําหนด
15 ๓.๒.๒ แนวปฏิบตั ิ ใหส ถานศึกษาดําเนนิ การจดั ระบบการประกนั คุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา ดังน้ี 1) กําหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาใหเปนไปตามมาตรฐานการอาชีวศึกษาท่ี รัฐมนตรีวาการกระทรวงศึกษาธิการประกาศกําหนด และอาจเพิ่มมาตรฐานการศึกษาหรือประเด็นการประเมินไดตาม บริบทของสถานศึกษา เพื่อใชในการประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา โดยการมีสวนรวมของบุคลากรใน สถานศึกษา ผเู รยี น ผปู กครอง ชุมชน สถานประกอบการ และหนว ยงานทีเ่ ก่ยี วของทง้ั ภาครฐั และเอกชน 2) จัดทําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาท่ีมุงคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของ สถานศึกษา โดยการมีสวนรว มของบคุ ลากรในสถานศกึ ษา ผูเรยี น ผปู กครอง ชุมชน สถานประกอบการ และหนวยงาน ทีเ่ กี่ยวของท้งั ภาครัฐและเอกชน 3) จัดทําแผนปฏิบัติการประจําปของสถานศึกษา และดําเนินการตามแผนปฏิบัติการประจําป โดยมี การกํากับตดิ ตามผลการดาํ เนนิ การตามแผน 4) การประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา การจัดทํารายงานผลการ ประเมินตนเอง และการจัดสงรายงานผลการประเมินตนเองพรอมแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาให หนวยงานตนสงั กัดหรือหนว ยงานทก่ี ํากับดแู ลสถานศกึ ษา 5) กําหนดแนวทางการติดตามผลการดําเนินการ เพ่ือพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาใหมี คณุ ภาพตามมาตรฐานการศกึ ษาของสถานศึกษา จดั ทาํ รายงานประจาํ ป ๓.๓ การกําหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา การกําหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษามีความสําคัญในการดําเนินการประกันคุณภาพภายในของ สถานศึกษา ซ่ึงกฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 ขอ ๓ กําหนดใหสถานศึกษาจัดใหมีระบบ การประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา โดยระบุใหการกําหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา เปน องคป ระกอบแรกในการพัฒนาระบบประกนั คุณภาพภายในของสถานศึกษา ๓.3.๑ ความสาํ คัญของมาตรฐานการศึกษาของสถานศกึ ษา มาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา มีความสําคัญตอระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายใน สถานศกึ ษา ดังนี้ ๑) เปนกรอบในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของสถานศึกษาใหเปนไปตามเจตนารมณของ การจัดการศึกษาทั้งในระดับชาติ ระดับหนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานท่ีกํากับดูแลสถานศึกษา ระดับสถานศึกษา และความตองการของผมู สี วนไดสวนเสยี กบั การจดั การศึกษาของสถานศึกษา 2) เปน แนวทางในการจดั ทาํ แผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา 3) เปน กรอบในการจดั ทาํ เครื่องมอื เพ่ือประเมนิ ผลและตรวจสอบคณุ ภาพภายในสถานศึกษา
16 ๓.3.2 กรอบแนวคิดในการกําหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา มาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาไดมาจากการศึกษา วิเคราะห และสังเคราะห มาตรฐาน การอาชีวศึกษาท่ีรัฐมนตรีวาการกระทรวงศึกษาธิการประกาศกําหนด นโยบายของสํานักงานคณะกรรมการ การอาชีวศึกษา ความตองการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของสถานศึกษา และความตองการของผูมีสวนไดสวน เสียกับการจัดการศึกษาของสถานศึกษา ซ่ึงสามารถกําหนดเปนกรอบแนวคิดในการกําหนดมาตรฐานการศึกษาของ สถานศึกษา ดงั ภาพที่ 3.๒ มาตรฐานการอาชีวศึกษา มาตรฐานการศกึ ษาของสถานศึกษา พ.ศ. 2561 นโยบายของสํานักงานคณะกรรมการ การอาชีวศึกษา ความตอ งการพฒั นาคณุ ภาพ การจดั การศึกษาของสถานศึกษา ความตอ งการของผมู สี วนไดส ว นเสีย กับการจัดการศกึ ษาของสถานศึกษา ภาพท่ี ๓.๒ แสดงกรอบแนวคิดในการกําหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศกึ ษา
17 ๓.3.3 กระบวนการกาํ หนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา เรม่ิ ตน ศึกษาและวิเคราะห ศึกษาและวิเคราะห ศกึ ษาและวิเคราะห ศึกษาและวิเคราะห มาตรฐานการอาชวี ศึกษา นโยบายของสํานกั งาน ความตอ งการพัฒนา ความตอ งการของผมู สี ว นได คณะกรรมการการอาชวี ศึกษา คณุ ภาพการจดั การศึกษา สวนเสียกับการจัดการศกึ ษา พ.ศ. 2561 สถานศึกษา ของสถานศกึ ษา ของสถานศกึ ษา สถานศึกษา สงั เคราะหผ ลจากการศกึ ษาและวเิ คราะห เพื่อกําหนดมาตรฐานการศกึ ษาของสถานศกึ ษา ไมเห็นชอบ เสนอคณะกรรมการสถานศึกษา เพอื่ พิจารณา เห็นชอบ มาตรฐานการศกึ ษา ของสถานศึกษา ประกาศใช เผยแพร และประชาสมั พันธ สิน้ สดุ ภาพที่ ๓.๓ แสดงกระบวนการกําหนดมาตรฐานการศกึ ษาของสถานศึกษา
18 กระบวนการกาํ หนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษามขี ้ันตอนในการดําเนนิ การดงั นี้ ขนั้ ตอนที่ 1 ศึกษา วิเคราะห และสงั เคราะห มาตรฐานการอาชีวศึกษา นโยบายของสํานักงานคณะกรรมการ การอาชวี ศึกษา ความตองการในการพัฒนาคณุ ภาพการจดั การศกึ ษาจากผลการประเมนิ และติดตามตรวจสอบคณุ ภาพ การศึกษา ทั้งภายในและภายนอกสถานศึกษา ความตอ งการของผูมสี ว นไดส วนเสียกับการจัดการศึกษาของสถานศึกษา ไดแก สถานประกอบการ หนวยงาน องคการสถาบันการศึกษาที่รับผูสําเร็จการศึกษาของสถานศึกษาเขาทํางานหรือ ศกึ ษาตอ ชุมชน ผปู กครอง ผูเ รยี น ครู คณาจารยข องสถานศกึ ษา เปนตน ข้นั ตอนท่ี 2 นําผลการศึกษา วิเคราะห และสังเคราะหจากข้ันตอนท่ี 1 มากําหนดมาตรฐานและประเด็นการ ประเมนิ เพอ่ื กําหนดเปนมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา ข้ันตอนที่ 3 นํามาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาท่ีไดรับความเห็นชอบจากคณะกรรมการสถานศึกษา ประกาศใช เผยแพรและประชาสัมพันธใหครู คณาจารย และบุคลากรของสถานศึกษา รวมทั้งผูมีสวนเกี่ยวของทราบ อยา งท่วั ถงึ เพอ่ื นําสกู ารปฏิบัติ ๓.4 การจัดทําแผนพฒั นาการจัดการศกึ ษาของสถานศกึ ษา ๓.4.1 ความสําคัญของแผนพัฒนาการจัดการศกึ ษาของสถานศึกษา การจัดการศึกษาไปสูความสําเร็จตามเจตนารมณหรือเปาประสงคท่ีกําหนดไว จําเปนตองมี กระบวนการบริหารจัดการที่ดี และปจจัยที่สําคัญของกระบวนการบริหารจัดการที่ดี ไดแก การวางแผน ดังน้ัน กฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 จึงระบุใหสถานศึกษาจัดทําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของ สถานศึกษาทม่ี ุงคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา เพ่ือใชเปนแนวทางสําหรับการจัดทําแผนปฏิบัติการ ประจําป โดยการกําหนดแผนงาน โครงการ กิจกรรมพัฒนาสถานศึกษาใหบรรลุเปาประสงคท่ีสถานศึกษากําหนด แผนพฒั นาการจัดการศึกษามคี วามสําคัญตอ สถานศึกษา ดงั น้ี 1. เปนทศิ ทางและแนวทางการพฒั นาการจัดการศกึ ษาของสถานศึกษา 2. ผูมีสวนเกี่ยวของท้ังผูบริหาร ครู คณาจารย บุคลากรทางการศึกษา นักเรียน นักศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษา ผูปกครอง ชุมชน สถานประกอบการ และหนวยงานที่เกี่ยวของไดรับรูและเขาใจในทิศทาง และแนวทางการพฒั นาการจดั การศกึ ษาของสถานศกึ ษา 3.4.2 กรอบแนวคิดในการจดั ทาํ แผนพัฒนาการจดั การศกึ ษาของสถานศกึ ษา กฎกระทรวงการประกนั คณุ ภาพการศกึ ษา พ.ศ. 2561 ระบุใหสถานศึกษาจัดทาํ แผนพฒั นาการจัด การศกึ ษาของสถานศกึ ษาที่มงุ คุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา ซ่ึงแสดงความสมั พันธก ันดังภาพท่ี 3.4 แผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา มาตรฐานการศึกษา 1. วิสยั ทัศน (Vision) ของสถานศึกษา 2. พนั ธกจิ (Mission) 3. กลยทุ ธ (Strategy) 4. แผนงาน โครงการ (Initiative) ภาพที่ 3.4 แสดงกรอบแนวคิดในการจัดทาํ แผนพัฒนาการจัดการศกึ ษาของสถานศึกษา
19 ๓.4.3 กระบวนการจัดทาํ แผนพฒั นาการจดั การศกึ ษาของสถานศกึ ษา การจัดทําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา จะตองจัดทําขึ้นอยางเปนระบบ บนพ้ืน ฐานขอมูลของสถานศึกษา ประกอบดวย วิสยั ทัศน พันธกิจ กลยทุ ธ แผนงาน โครงการ แนวปฏิบตั ิท่ีชัดเจนครอบคลุม ทุกกิจกรรมที่มุงพัฒนาคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา โดยการมีสวนรวมของผูมีสวนไดสวนเสียกับ การจัดการศึกษาท้ังภายในและภายนอกสถานศึกษา และสามารถนําไปสูการปฏิบัติใหบรรลุเปาประสงคท่ีกําหนดไวได อยา งมปี ระสทิ ธิภาพ กระบวนการจดั ทาํ แผนพัฒนาการจัดการศกึ ษาของสถานศึกษา ดังแสดงในภาพที่ 3.5 เรม่ิ ตน ศึกษาและวิเคราะหมาตรฐานการศกึ ษาของสถานศึกษา วิเคราะหส ภาพการณข องสถานศกึ ษา จดั ทํารา งแผนพฒั นาการจัดการศกึ ษาของสถานศกึ ษา ไมเห็นชอบ เสนอคณะกรรมการสถานศกึ ษา เพ่ือพจิ ารณา แผนพฒั นาการจดั การศึกษา เห็นชอบ ของสถานศกึ ษา ประกาศใชและนาํ สูก ารปฏบิ ตั ิ สิ้นสุด ภาพท่ี 3.5 แสดงกระบวนการจัดทาํ แผนพฒั นาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา กระบวนการจดั ทาํ แผนพัฒนาการจดั การศึกษาของสถานศึกษา มขี นั้ ตอนในการดําเนินการดังน้ี ข้นั ตอนท่ี ๑ ศึกษาและวเิ คราะหมาตรฐานการศึกษาของสถานศกึ ษา เพ่ือสรปุ ประเด็นความตองการ ในการจดั การศกึ ษาตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาแตละมาตรฐาน และวิเคราะหสภาพการณข องสถานศึกษา ซึ่งนิยมใชหลักการการวิเคราะหสภาพการณของสถานศกึ ษา (SWOT Analysis) เพ่ือใหทราบถงึ สภาพการณทั้งภายใน และภายนอกสถานศึกษา ท่ีจะมีผลกระทบตอความสําเร็จในการจัดการศึกษาของสถานศึกษาใหมีคุณภาพตาม มาตรฐานการศึกษา
20 ขั้นตอนที่ 2 นําผลจากการวิเคราะหในขั้นตอนท่ี 1 มากาํ หนดทศิ ทางและแนวทางการพฒั นาการจัด การศกึ ษาของสถานศึกษาทสี่ ําคญั ประกอบดวย ๑) วิสัยทัศน (Vision) เปนความคาดหวังของสถานศึกษาท่ีตองการใหบรรลุผลตามเจตนารมณท่ี มุง คณุ ภาพตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศกึ ษา ๒) พนั ธกิจ (Mission) เปน ภารกิจท่สี ถานศกึ ษาจะตองทาํ เพ่ือใหความคาดหวังท่ีกาํ หนดไวประสบ ความสาํ เรจ็ โดยในแตละพันธกิจจะกาํ หนดเปาประสงค (Goals) รองรับเพอ่ื ระบผุ ลจากการดาํ เนนิ งานตามพนั ธกิจนั้น ๓) กลยุทธ (Strategy) เปนการกําหนดวิธีการดําเนินงานของแตละพันธกิจเพื่อใหประสบ ความสาํ เรจ็ ตามเปา ประสงคท่กี ําหนดไว ๔) แผนงาน โครงการ (Initiative) เปนการกําหนดรายละเอียดของการปฏิบัติงานที่จะตองทํา เพือ่ ใหพนั ธกจิ และกลยทุ ธท ี่กําหนดไวป ระสบความสาํ เร็จ ข้ันตอนท่ี 3 นํารางแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาใหคณะกรรมการสถานศึกษาหรือ คณะกรรมการวิทยาลยั พจิ ารณาใหความเห็นชอบ ขั้นตอนท่ี ๔ สถานศึกษานําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาท่ีไดรับความเห็นชอบจาก คณะกรรมการสถานศึกษาหรือคณะกรรมการวิทยาลัยประกาศใช เผยแพรและประชาสัมพันธใหครู คณาจารย และ บุคลากรของสถานศึกษา รวมทงั้ ผมู สี วนเกี่ยวของทราบอยางทวั่ ถงึ และนําสกู ารปฏบิ ตั ิ 3.4.4 องคประกอบของแผนพฒั นาการจัดการศกึ ษาของสถานศึกษา แผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา ประกอบดว ยสาระสาํ คญั ดังนี้ 1) ขอ มูลปจ จุบนั ของสถานศึกษา 1.1) แผนภูมิการบริหารสถานศึกษา 1.2) ขอ มลู ดานบุคลากร 1.3) ขอ มลู ดา นผเู รยี น และผูสําเรจ็ การศกึ ษา 1.4) ขอ มลู ดา นหลกั สูตรท่ีจัดการเรียนการสอน 1.5) ขอ มลู ดา นอาคารสถานที่ 1.6) ขอมลู ดานงบประมาณ 2) มาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา 3) ทศิ ทางและแนวทางการพฒั นาการจดั การศึกษาของสถานศึกษา 3.1) วิสยั ทศั น 3.2) พนั ธกจิ 3.3) กลยทุ ธ 3.4) แผนงาน โครงการ 4) การดาํ เนินการตามแผนพัฒนาการจัดการศกึ ษาของสถานศึกษา 4.1) การสรา งความเขาใจกบั บคุ ลากรของสถานศึกษา 4.2) การมอบหมายหนาทีใ่ หบุคลากรของสถานศึกษา 4.3) การจัดทาํ แผนปฏบิ ตั กิ ารประจาํ ปของสถานศึกษา
21 5) การประเมนิ ผลและตรวจสอบคณุ ภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา 5.1) การเตรียมการกอนการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา โดย การวางแผนเตรยี มความพรอมในการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพ ในประเด็นตา ง ๆ เชน การสรางความตระหนัก ใหก ับครู คณาจารย และบคุ ลากรของสถานศกึ ษา การสรางความรบั รคู วามเขาใจใหกับกลุมผูประเมินผลและตรวจสอบ คุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา การจัดทําปฏิทินการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายใน สถานศกึ ษา การจัดทําเครอ่ื งมอื ประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศกึ ษา เปน ตน 5.2) การดําเนินการประเมินผลและตรวจสอบคณุ ภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา ตามแผนหรือ ปฏิทินการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพท่ีกําหนดไว โดยทําการเกบ็ รวบรวมขอมูลผลการปฏิบัติงานตามมาตรฐาน การศกึ ษาของสถานศึกษา ดวยวิธีการและเครื่องมอื ทจี่ ดั เตรยี มไว 5.3) การสรุปผลการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา โดยการ สรุปผลการประเมินและตรวจสอบคุณภาพการศึกษา จําแนกตามมาตรฐานการศึกษาและประเด็นการประเมิน ประกอบดวย ผลสัมฤทธิ์ จุดเดน จุดที่ควรพัฒนา และขอเสนอแนะเพ่ือการพัฒนาของแตละมาตรฐานและประเด็นการ ประเมนิ เพอื่ ใหผูมีสว นเกี่ยวของใชเ ปน แนวทางในการปรับปรุงและพฒั นาคณุ ภาพการศึกษาของสถานศึกษา 3.4.5 แนวทางการจัดทําแผนพฒั นาการจดั การศึกษาของสถานศึกษา แผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา เปนกระบวนการศึกษา วิเคราะห มาตรฐานการศึกษา ของสถานศึกษา และสภาพการณของสถานศึกษาที่สงผลตอความสําเร็จในการจัดการศึกษาของสถานศึกษา เพื่อนํามา กําหนดทิศทางและแนวทางการพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศกึ ษาใหเปน ไปตามมาตรฐานการศึกษาทกี่ ําหนด โดย การจัดทําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา มสี าระสาํ คัญ ดงั นี้ 1) คํานํา 2) คําช้แี จง 3) สารบญั 4) ขอมูลปจ จุบนั ของสถานศึกษา 5) มาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา 6) ทิศทางและแนวทางการพัฒนาการจัดการศกึ ษาของสถานศกึ ษา 7) การดําเนินการตามแผนพัฒนาการจัดการศกึ ษาของสถานศกึ ษา 8) การประเมินผลและตรวจสอบคณุ ภาพการศกึ ษาภายในสถานศึกษา 9) ภาคผนวก
22 3.5 การดําเนนิ การตามแผนพัฒนาการจดั การศึกษาของสถานศกึ ษา ๑) สรางความเขาใจกับบุคลากรในสถานศึกษา ในการนําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาสูการ ปฏิบตั ิ โดยการจดั ประชุมชี้แจง หรืออบรมสมั มนาเพือ่ ใหท ราบวัตถุประสงค และแนวทางการปฏิบตั ิงาน 2) มอบหมายหนาท่ีใหบุคลากรในสถานศกึ ษาดําเนินการตามแผนพัฒนาการจดั การศกึ ษาของสถานศึกษา 3) จัดทําแผนปฏิบัติการประจําปงบประมาณของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาสถานศึกษาตามเปาหมายของ แผนพฒั นาการจัดการศกึ ษาของสถานศึกษา 3.6 การประเมนิ ผลและตรวจสอบคณุ ภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา 3.6.๑ หลกั การและความสําคัญของการประเมนิ ผลและตรวจสอบคุณภาพการศกึ ษาภายในสถานศกึ ษา การประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา เปนขั้นตอนหน่ึงของระบบ การประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา ตามกฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 ซึ่งเปน การประเมินตนเอง (Self - Evaluation) โดยบุคลากรภายในของสถานศึกษา ดวยวิธีการและเคร่ืองมือที่หลากหลาย และเหมาะสมเพื่อตรวจสอบผลการจัดการศึกษาของสถานศึกษาเปนประจําทุกป ผลการประเมินตนเองของสถานศึกษา จะเปนภาพสะทอนการจัดการศึกษาตามมาตรฐานการศกึ ษาของสถานศึกษาที่จะเปน แนวทางใหส ถานศกึ ษานําไปพัฒนา คุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาตอไป 3.6.๒ วัตถุประสงคของการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา 1) เพื่อประเมนิ ผลและตรวจสอบคุณภาพการศกึ ษาตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา 2) เพ่อื เปนขอมูลในการจดั ทาํ รายงานผลการประเมนิ ตนเองประจําปของสถานศึกษา 3) เพ่ือนําผลการประเมินและตรวจสอบคุณภาพเปนแนวทางในการดําเนินการปรับปรุงและพัฒนา คุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาใหเ ปนไปตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศกึ ษา 3.6.3 ขน้ั ตอนการประเมินผลและตรวจสอบคณุ ภาพการศกึ ษาภายในสถานศกึ ษา ข้ันตอนการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา มีขั้นตอนในการดําเนินการ ดังนี้ ข้ันตอนท่ี 1 การเตรียมการกอนการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา โดย การวางแผนเตรยี มความพรอมในการประเมินผลและตรวจสอบคณุ ภาพ ในประเด็นตาง ๆ เชน การสรา งความตระหนัก ใหกับครู คณาจารย และบคุ ลากรของสถานศึกษา การสรา งความรับรคู วามเขาใจใหกับกลุมผูประเมินผลและตรวจสอบ คุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา การจัดทําปฏิทินการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายใน สถานศกึ ษา การจดั ทําเครอื่ งมือประเมนิ ผลและตรวจสอบคณุ ภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา เปนตน ข้ันตอนท่ี 2 การดําเนินการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา ตามแผน หรือปฏิทินการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพท่ีกําหนดไว โดยทําการเก็บรวบรวมขอมูลผลการปฏิบัติงาน ตาม มาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา ดวยวิธีการและเครือ่ งมือท่ีจดั เตรียมไว
23 ข้ันตอนท่ี 3 การสรุปผลการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา โดยการ สรุปผลการประเมินและตรวจสอบคุณภาพการศึกษา จําแนกตามมาตรฐานการศึกษาและประเด็นการประเมิน ประกอบดว ย ผลสัมฤทธ์ิ จุดเดน จุดท่ีควรพฒั นา และขอเสนอแนะเพื่อการพัฒนาของแตล ะมาตรฐานและประเด็นการ ประเมิน เพื่อใหผูมีสวนเก่ียวขอ งใชเปน แนวทางในการปรบั ปรุงและพฒั นาคณุ ภาพการศึกษาของสถานศึกษา ๓.7 การตดิ ตามผลการดําเนินการเพื่อพฒั นาคณุ ภาพการศึกษาของสถานศกึ ษา ๓.7.๑ ความสําคญั ของการติดตามผลการดําเนนิ การเพ่อื พัฒนาคณุ ภาพการศึกษาของสถานศึกษา กฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 ไดระบุสาระสําคัญในสวนท่ีเกี่ยวของกับ สถานศึกษาไววา ใหสถานศึกษาจัดใหมีระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา โดยการกําหนด มาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา จัดทําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาและดําเนินการตามแผน ทีก่ ําหนดไว จดั ใหมีการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศกึ ษา รวมทั้งติดตามผลการดาํ เนินการ เพือ่ พัฒนาสถานศกึ ษาใหมคี ณุ ภาพตามมาตรฐานการศึกษา ผลจากการประเมินและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษาตามมาตรฐานการศึกษาของ สถานศึกษา จะเปนเสมือนภาพสะทอนความสําเร็จในการดําเนินการของแตละมาตรฐานและประเด็นการประเมิน สถานศึกษาควรนําผลจากการประเมินและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา เปนแนวทางในการ ดาํ เนินการปรับปรงุ และคุณภาพการศกึ ษาของสถานศึกษา โดยจดั ใหม ีการติดตามผลการดําเนินการเพ่อื พัฒนาคุณภาพ การศึกษาของสถานศึกษาอยางเปนระบบ เพื่อพัฒนาสถานศึกษาใหมีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา ซ่ึงสามารถ แสดงกระบวนการตดิ ตามผลการดําเนินการเพ่ือพฒั นาคุณภาพการศกึ ษาของสถานศึกษา ไดดังภาพท่ี 3.6
24 ประเมินผลและตรวจสอบคณุ ภาพ การศึกษาภายในสถานศึกษา มีคุณภาพ พิจารณาผล การประเมิน ไมม ีคณุ ภาพ ปรับปรงุ และพฒั นา คณุ ภาพการศกึ ษา ตดิ ตามผลการดําเนินการ เพ่ือพฒั นาคุณภาพการศกึ ษาของสถานศกึ ษา จัดทาํ รายงานผลการประเมนิ ตนเอง ภาพท่ี 3.6 แสดงความสัมพันธข องการประเมินผลและตรวจสอบคณุ ภาพการศกึ ษาภายในสถานศึกษา กบั การติดตามผลการดําเนนิ การเพื่อพฒั นาคณุ ภาพการศึกษาของสถานศึกษา ๓.7.2 วตั ถปุ ระสงคของการตดิ ตามผลการดาํ เนินการเพ่อื พัฒนาคณุ ภาพการศึกษาของสถานศกึ ษา 1) เพื่อสรางความม่ันใจวาสถานศึกษาไดปรับปรุงและพัฒนาตามผลการประเมินและตรวจสอบ คณุ ภาพการศึกษาภายในสถานศกึ ษาอยา งตอเนอื่ ง 2) เพื่อพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของสถานศึกษาใหเปนไปตามมาตรฐานการศึกษาของ สถานศึกษา 3.7.3 ขนั้ ตอนการติดตามผลการดาํ เนินการเพ่ือพฒั นาคณุ ภาพการศกึ ษาของสถานศึกษา การตดิ ตามผลการดาํ เนินการเพอื่ พัฒนาคณุ ภาพการศึกษาของสถานศึกษา มีข้ันตอนดังน้ี ขั้นตอนที่ 1 สถานศึกษาจัดใหมีการติดตามผลการดําเนินการเพ่ือปรับปรุงและพัฒนาคุณภาพ การศกึ ษาของสถานศึกษา ข้ันตอนที่ 2 สถานศึกษาติดตามผลการดําเนินการตามแผนงาน โครงการหรือกิจกรรมท่ีกําหนดไว เพื่อพัฒนาสถานศึกษาใหมีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา ขั้นตอนที่ 3 สถานศึกษาติดตามผลการดําเนินการ สรุปผลการติดตามการดําเนินการเพ่ือพัฒนา คณุ ภาพการศึกษาของสถานศึกษา
25 ๓.8 การจดั ทาํ รายงานผลการประเมนิ ตนเอง (Self Assessment Report : SAR) ตามมาตรฐานการศึกษาของ สถานศึกษา ๓.8.๑ ความสําคญั ของรายงานผลการประเมนิ ตนเอง (Self Assessment Report : SAR) ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และที่แกไขเพ่ิมเติม พ.ศ. 2553 หมวด ๖ มาตรา ๔๘ กําหนดใหหนวยงานตนสังกัดและสถานศึกษาจัดใหมีระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาและใหถือวาการ ประกันคุณภาพภายในเปนสวนหนึ่งของกระบวนการบริหารการศึกษาที่ตองดําเนินการอยางตอเนื่อง โดยมีการจัดทํา รายงานประจําปเสนอตอหนวยงานตนสังกัด หนวยงานท่ีเก่ียวของ และเปดเผยตอสาธารณชน เพ่ือนําไปสูการพัฒนา คุณภาพและมาตรฐานการศึกษา และรับการประเมินคุณภาพภายนอก รวมทั้งกฎกระทรวงการประกันคุณภาพ การศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๖1 กําหนดใหสถานศึกษาจัดสงรายงานผลการประเมนิ ตนเองพรอมแผนพัฒนาการจัดการศึกษาให หนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานที่กํากับดูแลถานศึกษาเปนประจําทุกปการศึกษา รายงานผลการประเมินตนเอง ประจําปเปนภาพสะทอนถึงคุณภาพการจัดการศึกษาของสถานศึกษาในรอบปที่ผานมา และใชเปนแนวทางในการ ปรบั ปรงุ และพัฒนาคณุ ภาพการจัดการศกึ ษาของสถานศึกษาในปต อ ไป ๓.8.๒ วตั ถปุ ระสงคของรายงานผลการประเมนิ ตนเอง (Self Assessment Report : SAR) เพอื่ รวบรวมผลการประเมินคุณภาพภายในของสถานศึกษา ๑) เพ่ือเปนขอมูลในการกําหนดทิศทางและแนวทางในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของ สถานศกึ ษา 2) เพ่ือใหหนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงานที่กํากับดูแลสถานศึกษา ใชเปนขอมูลในการใหคําปรึกษา ชว ยเหลือ และแนะนาํ สถานศึกษา เพื่อใหการประกันคณุ ภาพการศกึ ษาของสถานศกึ ษาพฒั นาอยา งตอเนื่อง 3) เพื่อใหสํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) ใชเปน ขอมูลและแนวทางในการประเมินคุณภาพภายนอก ๓.8.๓ กระบวนการจดั ทํารายงานผลการประเมินตนเอง (Self Assessment Report : SAR) กระบวนการจัดทํารายงานผลการประเมินตนเองของสถานศึกษา เปนการรวบรวมและสรุปผล ซึ่งเปน ขั้นตอนตอเนื่องจากการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา เพื่อสะทอนผลการจัด การศึกษาตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาและประเด็นการประเมิน โดยมีกระบวนการจัดทํารายงานผล การประเมินตนเองตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา ดังภาพท่ี ๓.๗
26 เรม่ิ ตน รวบรวมผลการประเมินการปฏิบตั งิ าน ตามแผนปฏิบัติการประจาํ ป วเิ คราะห สังเคราะห และสรปุ ผลตามตวั ชี้วดั ความสําเรจ็ และเปาหมายของแตล ะมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา จดั ทํารายงานผลการประเมินตนเอง รายงานผลการ ประเมนิ ตนเอง สงรายงานผลการประเมินตนเอง พรอมแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา ใหสาํ นกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา และเผยแพรส สู าธารณชน สนิ้ สุด ภาพที่ ๓.๗ แสดงกระบวนการจดั ทํารายงานผลการประเมินตนเอง (Self Assessment Report : SAR) ตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา จากกระบวนการจัดทํารายงานผลการประเมินตนเอง (Self Assessment Report : SAR) ตามมาตรฐาน การศึกษาของสถานศึกษา รายละเอียดในการดําเนนิ การในแตล ะข้ันตอน ดงั น้ี ๑) การรวบรวมขอมูลสารสนเทศ ตามมาตรฐานและประเด็นการประเมิน หมายถึง การรวบรวม ขอมูลสารสนเทศทั้งขอมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณจากผลการบริหารจัดการศึกษาของสถานศึกษา ตามแผนปฏิบัติ การประจําปท มี่ งุ พฒั นาคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศกึ ษา ๒) การวิเคราะห สังเคราะห และสรุปผลการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ตามมาตรฐานและประเด็น การประเมิน หมายถึง การนําขอมูลสารสนเทศท้ังขอมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณมาจําแนก เพื่อสรุปผลการจัด การศึกษาของสถานศกึ ษาทีเ่ กดิ ข้นึ และสง ผลตอคณุ ภาพตามมาตรฐานการศึกษาท่สี ถานศึกษากาํ หนด ๓) จัดทํารายงานผลการประเมินตนเอง ซ่ึงสถานศึกษาตองจัดทํารายงานผลการประเมินตนเอง ตามรูปแบบที่สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษากําหนด โดยใชภาษาที่อานเขาใจงาย นําเสนอทั้งขอมูล ท้งั เชงิ คุณภาพและเชิงปริมาณ เพ่ือสะทอ นผลการพฒั นาคณุ ภาพตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศกึ ษา ประกอบดวย ผลสัมฤทธิ์ จุดเดน จุดท่คี วรพฒั นา และขอเสนอแนะเพ่ือการพัฒนาตามมาตรฐานการศึกษาและประเดน็ การประเมนิ
27 ๔) จัดสงรายงานผลการประเมินตนเอง (Self Assessment Report : SAR) พรอมแผนพัฒนาการ จัดการศกึ ษาของสถานศกึ ษาใหส าํ นักงานคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา และเผยแพรส ูสาธารณชน ๓.8.๔ องคประกอบของรายงานผลการประเมินตนเอง (Self Assessment Report : SAR) ควรมีสาระสาํ คญั ดงั นี้ ๑) บทสรุปสําหรับผูบริหาร เปนการสรุปผลการประเมินคุณภาพการศึกษาตามมาตรฐาน การศึกษา ประกอบดว ย ผลสัมฤทธิ์ จุดเดน จุดที่ควรพัฒนา และขอ เสนอแนะเพือ่ การพฒั นา ๒) ขอมูลพน้ื ฐานของสถานศึกษา ประกอบดวย ๒.๑) ขอ มูลเก่ยี วกบั สถานศึกษา ไดแ ก ท่ีตัง้ สภาพชมุ ชน เศรษฐกิจ สังคม ๒.๒) แผนภมู กิ ารบรหิ ารของสถานศกึ ษา ๒.๓) ขอมูลของสถานศึกษา ไดแก ขอ มูลดานผูเรียนและผูสําเร็จการศึกษา ดานบุคลากรของ สถานศกึ ษา ดา นหลกั สตู รที่จดั การเรยี นการสอน ดานอาคารสถานที่ ดา นงบประมาณ และขอ มลู อน่ื ทีเ่ กย่ี วของ ๒.๔) ปรชั ญา อัตลกั ษณ เอกลักษณ ของสถานศึกษา ๒.๕) วิสัยทัศน พันธกิจ เปาประสงค ยุทธศาสตร และกลยุทธการพัฒนาคุณภาพการจัด การศึกษา ๒.๖) เกยี รติประวตั ิของสถานศึกษา ไดแก รางวัลและผลงานของสถานศกึ ษา ครูและบคุ ลากร ทางการศึกษา ผเู รียน ซง่ึ เปนท่ียอมรับของสงั คมในรอบปก ารศึกษา ๒.๗) การนําผลการประเมินคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษามาใชในการปรับปรุงและ พัฒนาคณุ ภาพการศึกษาอยางตอ เนอื่ ง ๓) มาตรฐานการศกึ ษาของสถานศกึ ษา ๔) ผลการประเมินคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา เปนการรายงานผลการ ประเมินคุณภาพการจัดการศึกษาของสถานศึกษาเรียงลําดับตามมาตรฐานและประเด็นการประเมิน ประกอบดวย ผลสมั ฤทธิ์ จดุ เดน จุดที่ควรพฒั นา และขอ เสนอแนะเพือ่ การพัฒนา 4.1) ผลสัมฤทธิ์ หมายถึง ความสําเร็จในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา ทง้ั ผลผลติ ผลลพั ธ และผลสะทอ น 4.2) จุดเดน หมายถึง แนวทาง วิธีการ หรือผลการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของ สถานศกึ ษาท่ปี ระสบความสําเร็จหรือผลการปฏิบัติงานทเ่ี ปน แบบอยา งทดี่ ขี องสถานศึกษา ๔.3) จุดท่ีควรพัฒนา หมายถึง ประเด็นที่สถานศึกษาควรนํามากําหนดแนวทางหรือ วธิ ีดําเนินการเพื่อยกระดบั คณุ ภาพการจดั การศึกษาของสถานศึกษาใหมคี ุณภาพและมาตรฐานที่กําหนด ๔.4) ขอเสนอแนะเพื่อการพัฒนา หมายถึง แนวทาง วิธีการหรือประเด็นที่สถานศึกษาควร ดาํ เนินการในอนาคตเพื่อยกระดบั คุณภาพการจดั การศกึ ษาของสถานศึกษาสูความเปนเลิศ 5) ผลการปฏิบัติงานที่เปนแบบอยางที่ดี (Best Practice) เปนการนําเสนอผลการพัฒนาคุณภาพ การศึกษาตามมาตรฐานและประเด็นการประเมินท่ีมีความโดดเดน สามารถเปนแบบอยางสําหรับสถานศึกษาอื่น นาํ ไปใชเปน แนวทางในการพฒั นาคุณภาพการศกึ ษาของสถานศึกษาไดเ ปนอยา งดี
28 ๓.8.5 แนวทางการจัดทาํ รายงานผลการประเมินตนเอง (Self Assessment Report : SAR) รายงานผลการประเมินตนเอง (Self Assessment Report : SAR) ของสถานศึกษา เปน กระบวนการรวบรวมขอมูลสารสนเทศท้ังขอมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณจากผลการบริหารจัดการศึกษาของ สถานศึกษา มาวิเคราะห สังเคราะห และสรุปผลการพัฒนาคุณภาพการศึกษาตามมาตรฐานและประเด็นการประเมิน เพ่ือสรุปผลการจัดการศึกษาของสถานศึกษาท่ีเกิดข้ึนและสงผลตอคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาท่ีสถานศึกษา กําหนด โดยการจัดทํารายงานการประเมินตนเอง (Self Assessment Report : SAR) ของสถานศึกษา มีสาระสําคัญ ดงั นี้ 1) คํานาํ 2) คําชแี้ จง 3) สารบญั 4) บทสรปุ สาํ หรับผูบริหาร 5) ขอมลู พื้นฐานของสถานศกึ ษา 6) มาตรฐานการศึกษาของสถานศกึ ษา 7) ผลการประเมินคุณภาพตามมาตรฐานการศกึ ษาของสถานศึกษา 8) ผลการปฏบิ ตั ิงานท่เี ปน แบบอยา งทด่ี ี (Best Practice) 9) ภาคผนวก
บรรณานุกรม กระทรวงศกึ ษาธิการ. (๒๕๔๒). พระราชบญั ญัติการศึกษาแหง ชาติ พ.ศ.๒๕๔๒. กรุงเทพมหานคร : กระทรวงศึกษาธกิ าร. . (๒๕46). พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศกึ ษาธิการ พ.ศ.2546. กรงุ เทพมหานคร : กระทรวงศึกษาธิการ. . (2561). กฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศกึ ษา พ.ศ.2561. กรุงเทพมหานคร : กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. . (๒๕๖๑). ประกาศกระทรวงศกึ ษาธิการ เรอ่ื ง มาตรฐานการอาชวี ศึกษา พ.ศ. 2561. กรงุ เทพมหานคร : กระทรวงศึกษาธกิ าร. คณะกรรมการจัดทาํ ยุทธศาสตรชาต.ิ (2560). กรอบยุทธศาสตรช าติ ระยะ ๒๐ ป (พ.ศ.๒๕๖๐-๒๕79). กรุงเทพมหานคร : คณะกรรมการจัดทํายุทธศาสตรช าต.ิ สาํ นักงานเลขาธกิ ารสภาการศึกษา. (2547). มาตรฐานการศกึ ษาของชาติ. กรงุ เทพมหานคร : สํานกั งานเลขาธิการสภาการศึกษา. . (2560). แผนการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.๒๕๖๐-๒๕๗๙. กรุงเทพมหานคร : สํานกั งานเลขาธิการสภาการศกึ ษา.
ภาคผนวก (ก) กฎกระทรวงการประกันคณุ ภาพการศึกษา พ.ศ. 2561 (ข) ประกาศกระทรวงศึกษาธกิ าร เรือ่ ง มาตรฐานการอาชวี ศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๖๑ (ค) แนวทางการจัดทาํ แผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศกึ ษา (ง) แนวทางการจัดทํารายงานผลการประเมนิ ตนเอง (Self Assessment Report : SAR) ปการศกึ ษา ...........
ภาคผนวก ก กฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2561
เลม่ ๑๓๕ ตอนที่ ๑๑ ก หนา้ ๓ ๒๓ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๖๑ ราชกจิ จานุเบกษา กฎกระทรวง การประกันคุณภาพการศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๖๑ อาศัยอํานาจตามความในมาตรา ๕ วรรคหน่ึง แห่งพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ ซึ่งแก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ และ มาตรา ๔๗ วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ รัฐมนตรีว่าการ กระทรวงศกึ ษาธกิ ารออกกฎกระทรวงไว้ ดงั ตอ่ ไปนี้ ข้อ ๑ ให้ยกเลิกกฎกระทรวงว่าด้วยระบบ หลักเกณฑ์ และวิธีการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๓ ขอ้ ๒ ในกฎกระทรวงนี้ “การประกันคุณภาพการศึกษา” หมายความว่า การประเมินผลและการติดตามตรวจสอบ คุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาแต่ละระดับและประเภทการศึกษา โดยมีกลไกในการควบคุม ตรวจสอบระบบการบริหารคุณภาพการศึกษาท่ีสถานศึกษาจัดขึ้น เพื่อให้เกิดการพัฒนาและสร้างความเช่ือม่ัน ให้แก่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องและสาธารณชนว่าสถานศึกษาน้ันสามารถจัดการศึกษาได้อย่างมีคุณภาพ ตามมาตรฐานการศกึ ษา และบรรลเุ ปา้ ประสงค์ของหน่วยงานตน้ สงั กดั หรอื หน่วยงานทก่ี ํากับดูแล “สํานักงาน” หมายความว่า สํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) ขอ้ ๓ ให้สถานศึกษาแต่ละแห่งจัดให้มีระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา โดยการกําหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาให้เป็นไปตามมาตรฐานการศึกษาแต่ละระดับและ ประเภทการศึกษาท่ีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการประกาศกําหนด พร้อมท้ังจัดทําแผนพัฒนา การจัดการศึกษาของสถานศึกษาท่ีมุ่งคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาและดําเนินการตามแผนท่ีกําหนดไว้ จัดให้มีการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา ติดตามผลการดําเนินการ เพ่ือพัฒนาสถานศึกษาให้มีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา และจัดส่งรายงานผลการประเมินตนเอง ใหแ้ กห่ น่วยงานต้นสังกัดหรอื หนว่ ยงานท่ีกาํ กับดแู ลสถานศึกษาเปน็ ประจําทุกปี
เลม่ ๑๓๕ ตอนที่ ๑๑ ก หนา้ ๔ ๒๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๑ ราชกจิ จานุเบกษา เพ่ือให้การดําเนินการประกันคุณภาพการศึกษาตามวรรคหนึ่งเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ให้หน่วยงานตน้ สังกัดหรอื หนว่ ยงานที่กํากับดูแลสถานศึกษามีหน้าท่ีในการให้คําปรึกษา ชว่ ยเหลือ และ แนะนําสถานศึกษา เพ่ือให้การประกนั คุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาพัฒนาอย่างต่อเน่ือง ข้อ ๔ เม่ือได้รับรายงานผลการประเมินตนเองของสถานศึกษาตามข้อ ๓ แล้ว ให้หน่วยงานต้นสังกัดหรือหน่วยงานที่กํากับดูแลสถานศึกษาจัดส่งรายงานดังกล่าวพร้อมกับประเด็นต่าง ๆ ท่ีต้องการให้มีการประเมินผลและการติดตามตรวจสอบซ่ึงรวบรวมได้จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องหรือจาก ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับสถานศึกษาแห่งน้ันให้แก่สํานักงานเพ่ือใช้เป็นข้อมูลและแนวทางในการประเมิน คณุ ภาพภายนอก ให้สํานักงานดําเนินการประเมินผลและติดตามตรวจสอบคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของ สถานศึกษา และจัดส่งรายงานผลการประเมินและการติดตามตรวจสอบดังกล่าว พร้อมข้อเสนอแนะ ให้แก่สถานศึกษาและหน่วยงานต้นสังกัดหรือหน่วยงานที่กํากับดูแลสถานศึกษานั้น ๆ เพ่ือให้ สถานศึกษาใชเ้ ปน็ แนวทางในการปรับปรุงและพฒั นาคุณภาพการศกึ ษาต่อไป ในการดําเนินการตามวรรคสอง สํานักงานอาจจัดให้บุคคลหรือหน่วยงานที่ได้รับการรับรองจาก สาํ นักงานดาํ เนนิ การประเมนิ ผลและตดิ ตามตรวจสอบคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาได้ ให้หน่วยงานต้นสังกัดหรือหน่วยงานที่กํากับดูแลสถานศึกษานั้นติดตามผลการดําเนินการ ปรับปรุงและพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาตามวรรคสอง เพื่อนําไปสู่การพัฒนาคุณภาพและ มาตรฐานการศกึ ษาของสถานศึกษา ข้อ ๕ ให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการมีอํานาจตีความและวินิจฉัยปัญหาอันเกี่ยวกับ การปฏิบัติตามกฎกระทรวงน้ี ให้ไว้ ณ วนั ท่ี ๒๐ กุมภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑ ธรี ะเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป์ รัฐมนตรวี า่ การกระทรวงศึกษาธิการ
เล่ม ๑๓๕ ตอนที่ ๑๑ ก หน้า ๕ ๒๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๑ ราชกิจจานุเบกษา หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้กฎกระทรวงฉบับนี้ คือ โดยท่ีแนวทางในการดําเนินการตามกฎกระทรวง ว่าด้วยระบบ หลักเกณฑ์ และวิธีการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๓ ไม่สอดคล้องกับหลักการ ประกันคุณภาพการศึกษาท่ีแท้จรงิ จึงส่งผลให้การดําเนินการประกันคุณภาพการศึกษาทั้งภายในและภายนอก ไม่สัมพันธ์กัน เกิดความซํ้าซ้อนและคลาดเคลื่อนจากการปฏิบัติ ทําให้ไม่สะท้อนความเป็นจริงและเป็นการสร้าง ภาระแก่สถานศึกษาและบุคลากรในสถานศึกษา ตลอดจนหน่วยงานต้นสังกัด หน่วยงานท่ีกํากับดูแล และ หน่วยงานภายนอกเกินความจําเป็น สมควรปรับปรุงระบบ หลักเกณฑ์ และวิธีการประกันคุณภาพการศึกษา เพื่อให้มีกลไกการปฏิบัติทเ่ี อื้อต่อการดําเนินการตามมาตรฐานการศกึ ษาของแต่ละระดับ และเกิดประสิทธภิ าพ ในการพฒั นาคณุ ภาพการศึกษา จึงจําเปน็ ตอ้ งออกกฎกระทรวงนี้
ภาคผนวก ข ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรอ่ื ง มาตรฐานการอาชวี ศึกษา พ.ศ. 2561
ประกาศกระทรวงศกึ ษาธิการ เรือ่ ง มาตรฐานการอาชวี ศึกษา พ.ศ. 2561 เน่อื งดวยมีการออกกฎกระทรวงการประกันคณุ ภาพการศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๑ โดยยกเลกิ กฎกระทรวง วาดวยระบบ หลักเกณฑ และวิธีการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๓ จึงสมควรปรับปรุงมาตรฐาน การอาชีวศึกษา ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ และระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง และมาตรฐาน การอาชีวศึกษา สําหรับการฝกอบรมวิชาชีพระยะสั้น ใหเหมาะสมและสอดคลองกับกฎกระทรวงการประกัน คุณภาพการศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๑ ขอ ๓ ท่ีกําหนดวา “ใหสถานศึกษาแตละแหงจัดใหมีระบบการประกันคุณภาพ การศึกษาภายในสถานศึกษา โดยการกําหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาใหเปนไปตามมาตรฐาน การศึกษาแตละระดับและประเภทการศกึ ษาทีร่ ัฐมนตรีวา การกระทรวงศึกษาธิการประกาศกาํ หนด พรอ มท้งั จัดทํา แผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาท่ีมุงคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาและดําเนินการตามแผน ทกี่ ําหนดไว” อาศัยอํานาจตามความในมาตรา ๘ และมาตรา ๑๗ แหงพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการ กระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. ๒๕๔๖ รัฐมนตรีวาการกระทรวงศึกษาธิการ โดยคําแนะนําของคณะกรรมการ การอาชีวศึกษา ตามมติในคราวประชุมครั้งท่ี ๒/๒๕๖๑ เมื่อวันที่ ๒๔ เมษายน ๒๕๖๑ จึงใหยกเลิกประกาศ กระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง ใหใชมาตรฐานการอาชีวศึกษา ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ และระดับ ประกาศนียบัตรวิชาชีพชน้ั สูง พ.ศ. ๒๕๕๙ ลงวันท่ี ๑๖ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๙ และประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เร่ือง ใหใชมาตรฐานการอาชีวศึกษา สําหรับการฝกอบรมวิชาชีพระยะส้ัน พ.ศ. ๒๕๖๐ ลงวันที่ ๗ กันยายน พ.ศ. ๒๕๖๐ และใหใชประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง มาตรฐานการอาชีวศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๑ ในการจัด การศึกษาและการประกันคุณภาพการศึกษาดานอาชีวศึกษา ระดบั ประกาศนียบัตรวิชาชีพ ระดับประกาศนยี บัตร วชิ าชีพชั้นสงู และการฝกอบรมวิชาชพี ดงั ตอไปนี้คอื มาตรฐานการอาชวี ศกึ ษา ประกอบดวย 3 มาตรฐาน 9 ประเด็นการประเมนิ ดังนี้ มาตรฐานท่ี 1 คุณลักษณะของผูสาํ เร็จการศกึ ษาอาชีวศกึ ษาท่ีพงึ ประสงค การจัดการอาชีวศึกษา เปนการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาผูสาํ เร็จการศึกษาอาชวี ศึกษาใหมีความรู มีทักษะและการประยุกตใชเปนไปตามมาตรฐานคุณวุฒิอาชีวศึกษาแตละระดับการศึกษา และมีคุณธรรม จรยิ ธรรม และคณุ ลกั ษณะทีพ่ งึ ประสงค ประกอบดว ยประเดน็ การประเมิน ดงั นี้ ๑.๑ ดา นความรู ผูสําเร็จการศึกษาอาชีวศึกษามีความรูเกี่ยวกับขอเท็จจริง ตามหลักการ ทฤษฏี และ แนวปฏบิ ตั ิตา ง ๆ ท่เี กี่ยวขอ งกับสาขาวิชาทีเ่ รียน หรือทาํ งาน โดยเนนความรเู ชงิ ทฤษฏี และหรือขอเทจ็ จริง เปนไป ตามมาตรฐานคุณวฒุ อิ าชวี ศึกษาแตล ะระดบั การศึกษา /1.2 ดานทกั ษะ...
-2- ๑.๒ ดา นทกั ษะและการประยกุ ตใ ช ผูสําเร็จการศึกษาอาชีวศึกษามีทักษะท่ีจําเปนในศตวรรษที่ 21 ทักษะวิชาชีพ และทักษะ ชีวิตเปนไปตามมาตรฐานคุณวุฒิอาชีวศึกษาแตละระดับการศึกษา สามารถประยุกตใชในการปฏิบัติงาน และ การดาํ รงชวี ิตอยูรว มกับผอู ่ืนไดอ ยางมคี วามสุขตามปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง และมีสุขภาวะท่ีดี ๑.๓ ดานคณุ ธรรม จรยิ ธรรม และคณุ ลักษณะทพี่ งึ ประสงค ผูสาํ เร็จการศึกษาอาชีวศึกษามีคุณธรรม จริยธรรม จรรยาบรรณวิชาชีพ เจตคติและกิจนิสัย ท่ีดี ภูมิใจและรักษาเอกลักษณของชาติไทย เคารพกฎหมาย เคารพสิทธิของผูอ่ืน มีความรับผิดชอบตามบทบาท หนาที่ของตนเองตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มีจิตสาธารณะ และมีจิตสํานึก รักษส่งิ แวดลอม มาตรฐานท่ี 2 การจดั การอาชวี ศกึ ษา สถานศึกษามีครูท่ีมีคุณวุฒิการศึกษาและจํานวนตามเกณฑที่กําหนด ใชหลักสูตรฐานสมรรถนะ ในการจัดการเรียนการสอนที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ และบริหารจัดการทรัพยากรของสถานศึกษา อยางมีประสิทธิภาพ มีความสําเร็จในการดําเนินการตามนโยบายสําคัญของหนวยงานตนสังกัดหรือหนวยงาน ทีก่ าํ กับดูแลสถานศึกษา ประกอบดวยประเดน็ การประเมนิ ดงั นี้ ๒.๑ ดานหลกั สูตรอาชวี ศึกษา สถานศึกษาใชหลักสูตรฐานสมรรถนะท่ีสอดคลองกับความตองการของผูเรียน ชุมชน สถานประกอบการ ตลาดแรงงาน มีการปรับปรุงรายวิชาเดิม หรือกําหนดรายวิชาใหม หรือกลุมวิชาเพ่ิมเติม ใหทันตอการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีและความตองการของตลาดแรงงาน โดยความรวมมือกับ สถานประกอบการหรือหนว ยงานทีเ่ กย่ี วขอ ง ๒.๒ ดา นการจัดการเรยี นการสอนอาชวี ศึกษา สถานศึกษามีครูที่มีคุณวุฒิการศึกษาและมีจํานวนตามเกณฑท่ีกําหนด ไดรับการพัฒนา อยางเปนระบบตอเน่ือง เพ่ือเปนผูพรอมท้ังดานคุณธรรม จริยธรรมและความเขมแข็งทางวิชาการและวิชาชีพ จัดการเรียนการสอนที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ ตอบสนองความตองการของผูเรียนท้ังวัยเรียนและวัยทํางาน ตามหลักสูตร มาตรฐานคุณวุฒิอาชีวศึกษาแตละระดับการศึกษา ตามระเบียบหรือขอบังคับเก่ียวกับการจัด การศึกษาและการประเมินผลการเรียนของแตละหลักสูตร สงเสริม สนับสนุน กํากับ ดูแลใหครูจัดการเรียน การสอนรายวิชาใหถูกตอง ครบถวน สมบูรณ ๒.3 ดานการบริหารจดั การ สถานศึกษาบริหารจัดการบุคลากร สภาพแวดลอม ภูมิทัศน อาคารสถานท่ี หองเรียน หองปฏิบัติการ โรงฝกงาน ศูนยวิทยบริการ ส่ือ แหลงเรียนรู เทคโนโลยีสารสนเทศ ครุภัณฑ และงบประมาณ ของสถานศกึ ษาทมี่ อี ยูอยา งเต็มศักยภาพและมปี ระสิทธิภาพ ๒.4 ดานการนาํ นโยบายสกู ารปฏบิ ตั ิ สถานศึกษามีความสําเร็จในการดําเนินการบริหารจัดการสถานศึกษา ตามนโยบายสําคัญ ท่หี นว ยงานตนสังกัดหรอื หนวยงานท่ีกํากับดูแลสถานศึกษามอบหมาย โดยความรวมมือของผูบริหาร ครู บุคลากร ทางการศึกษาและผูเรียน รวมทั้งการชวยเหลือ สงเสริม สนับสนุนจากผูปกครอง ชุมชน สถานประกอบการและ หนวยงานทเ่ี กย่ี วขอ งท้งั ภาครฐั และภาคเอกชน /มาตรฐานท่ี 3...
-3- มาตรฐานที่ 3 การสรา งสงั คมแหง การเรียนรู สถานศึกษารวมมือกับบุคคล ชุมชน องคกรตาง ๆ เพ่ือสรางสังคมแหงการเรียนรู มีการจัดทํา นวตั กรรม สงิ่ ประดษิ ฐ งานสรา งสรรค งานวจิ ยั ประกอบดว ยประเด็นการประเมิน ดังนี้ ๓.1 ดา นความรวมมือในการสรา งสงั คมแหงการเรยี นรู สถานศึกษามีการสรางความรวมมือกับบุคคล ชุมชน องคกรตาง ๆ ท้ังในประเทศและ ตางประเทศในการจัดการศึกษา การจัดทรัพยากรทางการศกึ ษา กระบวนการเรียนรู การบรกิ ารทางวิชาการและ วชิ าชพี โดยใชเ ทคโนโลยีทเี่ หมาะสม เพอ่ื พัฒนาผเู รียนและคนในชมุ ชนสสู ังคมแหงการเรยี นรู ๓.2 ดา นนวตั กรรม ส่ิงประดษิ ฐ งานสรา งสรรค งานวจิ ยั สถานศกึ ษาสงเสริมสนับสนุนใหมีการจัดทํานวัตกรรม สิ่งประดิษฐ งานสรางสรรค งานวิจัย โดยผูบริหาร ครู บุคลากรทางการศึกษา ผูเรียน หรือรวมกับบุคคล ชุมชน องคกรตาง ๆ ที่สามารถนําไปใช ประโยชนไ ดต ามวัตถุประสงค และเผยแพรส ูสาธารณชน ประกาศ ณ วันที่ มถิ นุ ายน พ.ศ. 2561 (นายธรี ะเกียรติ เจรญิ เศรษฐศิลป) รฐั มนตรีวาการกระทรวงศึกษาธิการ
ภาคผนวก ค แนวทางการจัดทําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา
แผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา วิทยาลัย .......................................... อาชีวศึกษาจังหวัด .................................. สาํ นักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา
คาํ นํา …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
คาํ ช้แี จง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
สารบัญ หนา คํานาํ คําชแ้ี จง สารบญั สว นท่ี 1 ขอ มลู ปจจุบันของสถานศกึ ษา…………………………………………………………………………………………………..……….. สว นที่ 2 มาตรฐานการศกึ ษาของสถานศกึ ษา…………………………………………………………………………………………..………. สว นที่ 3 ทศิ ทางและแนวทางการพัฒนาการจดั การศึกษาของสถานศกึ ษา……………….…………………………………...…….. สวนที่ 4 การดําเนินการตามแผนพัฒนาการจดั การศึกษาของสถานศกึ ษา.................................................................... สวนที่ 5 การประเมนิ ผลและตรวจสอบคณุ ภาพการศกึ ษาภายในสถานศึกษา.............................................................. ภาคผนวก ก) .................................................................................................................................................................... ข) ....................................................................................................................................................................
Search