การกำกับดูแล ควบคุม ตาม พ.ร.บ.ทางหลวง พ.ศ. 2535

การกากบั ดูแล ควบคุม ตาม พ.ร.บ.ทางหลวง พ.ศ. 2535

พระราชบญั ญตั ทิ างหลวง พ.ศ. 2535 แกไ้ ขเพ่มิ เติม (ฉบบั ท่ี 2) พ.ศ. 2549



1. ป้ องกนั การเกดิ อบุ ตั เิ หตุ 2. ป้ องกนั การตดิ ขดั ของการจราจร 3. รกั ษาสง่ิ แวดลอ้ ม 4. ดูแลรกั ษาทางหลวงใหม้ ีอายกุ ารใชง้ าน ท่ยี นื ยาว

ทล. 15% ทช. 10% อปท. 75% 70,077 กม. 47,507 กม. 352,465 กม. ขอ้ มูลจากรายงานของสภาขบั เคลอ่ื นการปฏริ ูปประเทศ ดา้ นการบรหิ ารราชการแผ่นดนิ ปี พ.ศ. 2559

- ทางหลวงคอื อะไร - เขตทางหลวงคอื อะไร - การไดม้ าซ่งึ เขตทางหลวง - ประเภทของทางหลวง - การลงทะเบยี นทางหลวง - บคุ คลผูม้ ีอานาจหนา้ ท่ตี าม พ.ร.บ. ทางหลวงฯ - ฐานความผดิ ตาม พ.ร.บ. ทางหลวงฯ

ทางหลวงคืออะไร มาตรา 4 แหง่ พ.ร.บ. ทางหลวงฯ “ทางหลวง” หมายความว่าทางหรือถนนซ่ึงจดั ไวเ้ พ่ือประโยชน์ในการจราจรสาธารณะ ทางบก ไม่ว่าในระดบั พ้ืนดิน ใตห้ รือเหนือพ้ืนดิน หรือใตห้ รือเหนืออสงั หาริมทรพั ย์ อย่างอ่ืน นอกจากทางรถไฟและหมายความรวมถึงท่ีดิน พืช พนั ธุไ์ มท้ ุกชนิด สะพาน ท่อหรือรางระบายน้า อโุ มงค์ ร่องน้า กาแพงกนั ดิน เข่ือน รว้ั สารวจหลกั เขต หลกั ระยะ ป้ ายจราจรเคร่ืองหมายจราจร เคร่ืองหมายสญั ญาณ เคร่ืองสญั ญาณไฟฟ้ า เคร่ืองแสดง สญั ญาณ ท่ีจอดรถ ท่พี กั คนโดยสาร ท่พี กั รมิ ทาง เรือหรอื พาหนะสาหรบั ขนส่งขา้ มฟาก ทา่ เรอื สาหรบั ข้ึนหรอื ลงรถและอาคาร หรอื สง่ิ อน่ื อนั เป็นอปุ กรณ์งานทางบรรดาท่มี ีอยู่หรอื ท่ไี ดจ้ ดั ไวท้ างหรอื ผูใ้ ชท้ างหลวงน้นั ดว้ ย

เขตทางหลวงคอื อะไร ? “เขตทางหลวง” หมายถงึ เขตแดนของ ทางหลวงหรอื เขตแดนกรรมสทิ ธ์ขิ องทางหลวง (Right of Way)

การไดม้ าซ่ึงเขตทางหลวง มาตรา 68/1 แหง่ พ.ร.บ. ทางหลวงฯ “เม่ือมีความจาเป็ นท่ีจะตอ้ งไดม้ าซ่ึงอสงั หาริมทรพั ยเ์ พ่อื สรา้ งหรือขยายทางหลวง ถา้ มิไดต้ กลงในเร่ืองการโอนไว้ เป็ นอย่างอน่ื ใหด้ าเนินการเวนคืนตามกฎหมายว่าดว้ ย การเวนคนื อสงั หารมิ ทรพั ย”์

การไดม้ าซ่ึงเขตทาง (ตอ่ )  ใชว้ ธิ เี จรจาขอใหเ้ จา้ ของท่ดี ินยกหรอื อทุ ิศใหก้ บั ทางราชการ  ใชว้ ธิ ีจดั ซ้ือ  ใชว้ ธิ เี วนคนื ตามกฎหมายวา่ ดว้ ยการเวนคืนอสงั หารมิ ทรพั ย์

คาพพิ ากษาศาลฎกี า ท่ี 728/2523 “การยกท่ดี ินใหเ้ ป็นทางสาธารณะ ไม่จาเป็นตอ้ งทาเป็นหนงั สอื และจดทะเบยี นต่อ พนกั งานเจา้ หนา้ ท่ี”

คาพพิ ากษาศาลฎกี า ท่ี 111-112/2523 “การอทุ ศิ ท่ดี นิ ใหเ้ ป็นท่สี าธารณะเพยี งแต่ แสดงเจตนาใหป้ รากฏโดยตรงหรอื โดยปรยิ าย ท่ดี นิ ย่อมตกเป็นท่สี าธารณะแลว้ ”

คาพพิ ากษาศาลฎกี า ท่ี 599/2524 “ปลกู ตน้ ไมเ้ ป็นรว้ั เวน้ ท่นี อกรว้ั ไวเ้ ป็นทาง มีประชาชนใชท้ างน้นั นานหลายสบิ ปีโดย ไม่สงวนสทิ ธ์ิไว้ ถอื วา่ อทุ ศิ ท่ดี ินใหเ้ ป็น ทางสาธารณะโดยปรยิ ายแลว้ ”

คาพพิ ากษาศาลฎกี า ท่ี 3126/2536 ประชาชนใช้ทด่ี นิ เป็ นสาธารณะมานานหลายสบิ ปี ก่อนทเ่ี ทศบาลจะสร้างถนนบนทด่ี นิ ทางพพิ าท โดย เจา้ ของทด่ี นิ ขณะนั้นไม่หวงหา้ มสงวนสทิ ธิ ถอื ว่า อุทศิ ใหเ้ ป็ นทางสาธารณะโดยปริยาย จาเลยรับโอน ทด่ี นิ มาภายหลังแม้ทางพพิ าทจะอยใู่ นเขตโฉนด ทด่ี นิ จาเลยกไ็ ม่มสี ิทธิยดึ ถอื เอาเป็ นของตนได้ เทศบาลจงึ ฟ้องจาเลยผู้ปิ ดกัน้ ทางพพิ าทนั้นได้

คาพพิ ากษาศาลฎกี า ท่ี 264/2555 การอุทศิ ทดี่ นิ ดว้ ยวาจามผี ลสมบูรณต์ ามกฎหมาย และสภาพความเป็ นสาธารณสมบตั ขิ องแผ่นดนิ ไม่สูญสิน้ ไปเพราะการไม่ไดใ้ ช้ แม้เจา้ ของเดมิ จะเข้าครอบครองใช้ประโยชนท์ ดี่ นิ นานเพยี งใด กไ็ ม่ทาใหท้ างพพิ าทตกไปเป็ นของตนไดอ้ กี

คาพพิ ากษาศาลฎกี า ท่ี 5776/2562 เจ้าของทด่ี นิ เดมิ อุทศิ ทดี่ นิ ใหเ้ ป็ นทางสาธารณะ โดยปริยายก่อนขายใหจ้ าเลย เมอ่ื จาเลยซอื้ ทดี่ นิ มา ได้ทาตามคาแนะนาของ อบต. โดยทาหนังสอื อุทศิ ทดี่ นิ ส่วนอนื่ เพอื่ จะทดแทนทางสาธารณะเดมิ ศาล ฎกี าเหน็ ว่า ไม่มผี ลเป็ นการถอนสภาพทางสาธารณะ เดมิ ได้ และทางใหม่กเ็ ป็ นทางสาธารณะโดยสมบรู ณ์

คาพพิ ากษาศาลอทุ ธรณ์ คดหี มายเลขดาท่ี 567/2547 คดีหมายเลขแดงท่ี 1422/2549 “ศาลพพิ ากษาใหห้ น่วยงานของรฐั ร้อื ถอน ถนนและสง่ิ ปลกู สรา้ งออกจากท่ดี ินของเอกชน” หมายเหตุ : คดถี งึ ทส่ี ุดแลว้

สรา้ งถนนรุกลา้ ท่ดี นิ เอกชนโดย ไม่ไดร้ บั ความ ยนิ ยอมเป็นละเมดิ ตอ้ งชดใชค้ า่ สนิ ไหมทดแทน

คำพพิ ำกษำศำลปกครองสงู สดุ ท่ี อ. 5254/2553 “กอ่ สรา้ งขยายถนนเขา้ ไปในทด่ี นิ ของผฟู้ ้ องคดี ในระยะถอยรน่ ตาม พ.ร.บ.ควบคมุ อาคาร โดยที่ ผฟู้ ้ องคดี (เจา้ ของทด่ี นิ ) ไมย่ นิ ยอม ถอื เป็นการ กระทาละเมิดตอ่ ผฟู้ ้ องคด”ี

คำพพิ ำกษำศำลปกครองสงขลำ ที่ 8/2553 “กอ่ สรา้ งขยายถนนเขา้ ไปในทดี่ นิ ของประชาชน โดยไมไ่ ด้ ออกกฎหมายเวนคนื และไมไ่ ดร้ บั ความยินยอมจากเจา้ ของ ทด่ี นิ จงึ เป็นการกระทาโดยไมช่ อบดว้ ยกฎหมาย และเป็น การกระทาละเมดิ ตอ่ เจา้ ของทด่ี นิ ”

มติ ค.ร.ม เม่อื วนั ท่ี 1 ส.ค. 2550 กาหนดหลกั การและแนวทางปฏบิ ตั กิ รณีท่ที างราชการขอให้ ราษฎรอทุ ศิ ท่ดี นิ ให้ หรอื กรณีเขา้ ไปดาเนินการในท่ดี ินของ เอกชนเพอ่ื ใหม้ ีการใชป้ ระโยชนร์ ว่ มกนั

มติ ค.ร.ม เม่อื วนั ท่ี 1 ส.ค. 2550 (ต่อ) หลกั การ หากสว่ นราชการไม่มีแผนงานโครงการท่ี ชดั เจนไม่ควรรบั บรจิ าค แนวทางปฏบิ ตั ิ ให้ จนท. จดั ทาหนงั สอื แสดงเจตจานง การอทุ ศิ ใหเ้ จา้ ของท่ดี ินลงช่ือรบั รอง...









ประเภทของทางหลวง มาตรา 6 แหง่ พ.ร.บ. ทางหลวงฯ (1) ทางหลวงพเิ ศษ (2) ทางหลวงแผ่นดนิ (3) ทางหลวงชนบท (4) ทางหลวงทอ้ งถน่ิ (5) ทางหลวงสมั ปทาน

ทางหลวงพเิ ศษ

ทางหลวงพเิ ศษ (ตอ่ )

ทางหลวงแผ่นดนิ

ทางหลวงแผ่นดนิ (ตอ่ )

ทางหลวงชนบท

ทางหลวงชนบท (ตอ่ )

ทางหลวงทอ้ งถ่นิ

ทางหลวงสมั ปทาน

ทางหลวงสมั ปทาน (ตอ่ )









กำรลงทะเบยี นทำงหลวง มำตรำ 13 แห่ง พ.ร.บ. ทำงหลวงฯ “ทำงหลวงประเภทต่ำงๆ ใหล้ งทะเบยี นไวด้ งั น้ี” (1) ทางหลวงพิเศษ ทางหลวงแผน่ ดนิ และทางหลวงสมั ปทาน อธิบดกี รมทางหลวงเป็นผจู้ ดั ใหล้ งทะเบียนไว้ ณ กรมทางหลวง (2) ทางหลวงชนบท อธิบดกี รมทางหลวงชนบทเป็นผจู้ ดั ใหล้ งทะเบยี นไว้ ณ กรมทางหลวงชนบท (3) ทางหลวงทอ้ งถ่ิน ผวู้ า่ ราชการจงั หวดั เป็นผจู้ ดั ใหล้ งทะเบยี นไว้ ณ ศาลากลางจงั หวดั

ไมล่ งทะเบยี นทางหลวงจะสามารถนากฎหมาย ทางหลวงมาใชบ้ งั คบั ไดห้ รอื ไม่ ? เรอื่ งเสร็จที่ 344/2548 ถนนเมอ่ื ไดม้ ีการเปิดใชเ้ พ่ือการจราจรสาธารณะ ทางบกแลว้ ยอ่ มเป็นทางหลวงตามบทนิยาม แมย้ งั มไิ ดล้ งทะเบยี นใหเ้ ป็นทางหลวงชนบท

เร่อื งเสรจ็ ท่ี 600/2551 การลงทะเบยี นมิใช่เงอ่ื นไขเบ้อื งตน้ ในการใชอ้ านาจของผูอ้ านวยการ ทางหลวงแตอ่ ย่างใด

พ.ร.บ.แร่ พ.ศ. 2560

คาพพิ ากษาศาลปกครองสูงสดุ

ลงทะเบยี นทางหลวงเพอ่ื อะไร ?

ไม่ลงทะเบียนทางหลวง เป็นความผิดหรอื ไม่ ?

บคุ คลผูม้ อี านาจหนา้ ท่ตี าม พ.ร.บ.ทางหลวง?  รฐั มนตรี  อธิบดี  ผูว้ า่ ราชการจงั หวดั  ผูบ้ รหิ ารสูงสดุ ของ อปท.  ผูอ้ านวยการทางหลวง  เจา้ พนกั งานทางหลวง  เจา้ พนกั งานควบคมุ ทางหลวง

อานาจของรฐั มนตรี  อานาจในการออกกฎกระทรวงตาม มาตรา 5 (1) กาหนดอตั ราความเรว็ ของยานพาหนะ

อานาจของรฐั มนตรี  อานาจในการออกกฎกระทรวงตาม มาตรา 5 (2) จดั ทา ปกั ตดิ ตง้ั ป้ ายจราจร เคร่อื งหมายจราจร เคร่อื งหมายสญั ญาณหรอื สญั ญาณอย่างอน่ื ขีดเสน้ เขียนขอ้ ความ หรอื เคร่อื งหมายอน่ื ใดสาหรบั การจราจร บนทางหลวง