คู่มือแนวทางการหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรับสถานศึกษาอาชีวศึกษา

คมู่ อื แนวทางการนำหลักสตู ร ตา้ นทจุ ริตศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศกึ ษาอาชวี ศกึ ษา Anti-Corruption Education

คู่มือแนวทางการนำหลักสตู รตา้ นทุจริตศกึ ษาไปใช้ สำหรบั สถานศกึ ษาอาชีวศกึ ษา พิมพค์ รัง้ ที่ ๑ เดือน กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๔ ผจู้ ดั พิมพ์ งานกิจกรรมเสรมิ หลักสตู รและดแู ลผู้เรยี น หนว่ ยศกึ ษานเิ ทศก์ สำนกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศกึ ษาธิการ ผเู้ ขยี นและรวบรวมข้อมลู : นายสันติ ทองแก้วเกิด



ก คำนำ สืบเนื่องจากคณะรัฐมนตรไี ดม้ ีมติเห็นชอบหลักสูตรตา้ นทุจริตศึกษา (Anti-Corruption Education) เมื่อวันที่ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๖๑ ตามที่คณะกรรมการ ป.ป.ช. เสนอ โดยให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ ตั้งแตเ่ ดอื นพฤษภาคม ๒๕๖๒ และรายงานผลการนำไปใชใ้ ห้สำนักงาน ป.ป.ช. ทราบ และเพื่อให้การขับเคลื่อนหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาสอดคล้องกับ เปา้ หมายตวั ช้วี ัดของแผ่นแมบ่ ทภายใต้ยุทธ์ชาติ ประเด็นการตอ่ ตา้ นการทุจริต และประพฤติมิชอบ (พ.ศ.๒๕๖๑ - ๒๕๘๐) ทไี่ ด้กำหนดเปา้ หมาย คือ ประเทศ ไทยปลอดการทุจริตและประพฤติมิชอบ แผนย่อยการป้องกันการทุจริตและ ประพฤติมิชอบ ตวั ช้วี ัด : ร้อยละของเด็กและเยาวชนไทยมพี ฤติกรรมท่ียึดม่ัน ความซื่อสัตย์สุจริต หน่วยศึกษานิเทศก์ สำนักงานคณะกรรมการ การอาชีวศึกษา จงึ ได้จัดทำคมู่ ือแนวทางการนำหลกั สูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรับสถานศึกษาอาชีวศึกษา ในการขับเคลื่อนหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา เพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจในการดำเนินการขับเคลื่อนหลักสูตรต้านทุจริต ศกึ ษาให้เปน็ ไปตามเป้าหมายที่กำหนดและเกิดผลเปน็ รูปธรรม ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า คู่มือแนวทางการนำหลักสูตรต้านทุจริต ศึกษาไปใช้ สำหรับสถานศึกษาอาชีวศึกษา เล่มนี้ จะเป็นประโยชน์ ในการขับเคล่อื นหลักสตู รตา้ นทุจริตศกึ ษา และเป็นแนวทางในการนำหลกั สตู ร ต้านทุจริตศึกษาไปใช้ในการจัดการเรียนรู้ การเสริมสร้างคุณลักษณะที่พึง ประสงค์ของผู้เรียนอาชีวศึกษา และขอขอบคุณผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ทุกท่าน ไว้ ณ โอกาสนี้ หน่วยศกึ ษานิเทศก์ สำนกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา

ข สารบญั คำนำ หน้า สารบัญ ก ข สว่ นที่ ๑ บทนำ ๑ สว่ นท่ี ๒ หลักสตู รตา้ นทุจรติ ศึกษา (Anti-Corruption Education) ส่วนท่ี ๓ แนวทางการนำหลกั สูตรต้านทจุ รติ ศึกษาไปใช้ ๑๐ สำหรบั สถานศึกษาอาชวี ศึกษา ๒๐ ส่วนที่ ๔ เครื่องมอื กำกบั ติดตามการนำหลักสูตรตา้ นทจุ รติ ๔๐ ศกึ ษาไปใช้ สำหรบั สถานศึกษาอาชวี ศึกษา ๔๖ ส่วนท่ี ๕ สือ่ การเรยี นรู้เสนอแนะ ๕๓ บรรณานกุ รม ๕๔ ภาคผนวก

สว่ นที่ ๑ บทนำ

๒ ส่วนท่ี ๑ บทนำ ๑. ความเป็นมาของหลักสูตรต้านทุจรติ ศึกษา ปจั จุบัน ปญั หาการทจุ ริตคอร์รัปชนั ถือเป็นปญั หาใหญ่ระดับประเทศ ต่าง ๆ ทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทย มีความรุนแรงและซับซ้อนมากขึ้นอย่าง ต่อเนื่อง แม้ว่าประเทศไทยจะก้าวสู่ความทันสมัย มีระบบบริหารราชการ สมัยใหม่ มีการรณรงค์จากองคก์ รของรัฐ หรือองค์กรอิสระต่าง ๆ ที่เห็นพ้อง กันวา่ การทุจริตคอร์รัปชันเปน็ ปญั หาทน่ี ำไปสูค่ วามยากจน และเป็นอุปสรรค ทข่ี ดั ขวางการพัฒนาประเทศอยา่ งแท้จริง สาเหตุของปัญหาที่พบ คือ การทุจริตคอร์รัปชันเป็นประเพณีนิยม ปฏิบัติทม่ี ีมาต้งั แตส่ มัยด้ังเดมิ ยังคงมีอิทธพิ ลต่อความคดิ ของคนในปจั จบุ ันอยู่ ค่อนข้างมาก โดยเฉพาะการทุจริตในปัจจุบันที่มีหลายรูปแบบ เช่น การรับ สินบน การจัดซือ้ จัดจา้ ง การทุจริตเชงิ นโยบาย การทจุ รติ ข้ามแดนข้ามชาติ ซึ่งเชื่อมโยงไปสู่อาชญากรรมอื่น ๆ มากมาย และส่งผลกระทบทางลบอย่าง กวา้ งขวาง จากการวัดดัชนีการรับรกู้ ารทุจริต (Corruption Perceptions Index : CPI) ปี ๒๕๖๐ ประเทศไทยได้คะแนนการประเมิน ๓๗ คะแนน ในปี ๒๕๖๑ ปี ๒๕๖๒ และปี ๒๕๖๓ ประเทศไทยไดค้ ะแนน ๓๖ คะแนน ซึ่งแสดงใหเ้ หน็ ว่า ประเทศไทยยังมีการทุจริตคอร์รัปชันอยู่ในระดับสูงซึ่งสมควรได้รับ การแกไ้ ขอย่างเรง่ ดว่ น ดังนนั้ คณะกรรมการปอ้ งกนั และปราบปรามการทุจริต แห่งชาติ (คณะกรรมการ ป.ป.ช.) จงึ ได้หาแนวทางในการแกไ้ ขปญั หามาตลอด เรม่ิ ต้ังแตย่ ุทธศาสตร์ชาตวิ ่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ระยะท่ี ๑ (พ.ศ. ๒๕๕๑ - ๒๕๕๕) และได้รับการถ่ายทอดสู่ยุทธศาสตร์ว่าด้วยการ ปอ้ งกันและปราบปรามการทุจริตภาครัฐ (พ.ศ. ๒๕๕๒ - ๒๕๕๕) และเมอื่ วันท่ี ๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๑ นายกรัฐมนตรีได้สั่งการให้หน่วยงานภาครัฐจัดทำ

๓ แผนยุทธศาสตร์และแผนปฏิบัติราชการประจำปี ให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ ว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริตภาครัฐ (พ.ศ.๒๕๕๒ - ๒๕๕๕) นอกจากนัน้ ยังมกี ลไกท่ีคณะกรรมการ ป.ป.ช. แต่งตั้งในรูปคณะอนุกรรมการ เพื่อนำยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริตไปสู่ การปฏิบัติในส่วนภูมิภาคต่าง ๆ ต่อมาคณะรัฐมนตรีมีมติเมื่อวันที่ ๒๔ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๕๘ เหน็ ชอบแนวทางและมาตรการตามยุทธศาสตรช์ าติว่าด้วย การป้องกนั และปราบปรามการทุจริต ระยะที่ ๒ (พ.ศ.๒๕๕๖ - ๒๕๖๐) ไปสู่ การปฏิบัติ โดยการให้เครือข่ายจากทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมในการป้องกันและ ปราบปรามการทุจริต ส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการเฝ้าระวังและ ตรวจสอบการทุจริต การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ข้อมูลข่าวสารด้านทุจริต อย่างทั่วถึง และการสร้างความเข้มแข็งแก่เครือข่ายอย่างยั่งยืน จนกระท่ังปี ๒๕๕๘ สำนกั งาน ป.ป.ช. ได้รบั มอบหมายจากรฐั บาลใหเ้ ป็นหนว่ ยงานเจ้าภาพ หลักในการจัดทำแผนงบประมาณลักษณะบรูณาการ เรื่อง การป้องกัน ปราบปรามการทุจริต และประพฤติมิชอบ จนเมือวันที่ ๒๘ มิถุนายน ๒๕๕๙ คณะกรรมการ ป.ป.ช. มีมติเห็นชอบให้ยกเลิกยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการ ป้องกันและปราบปรามการทุจริต ระยะที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๖๐ และให้ปรับ ระยะเวลาของยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปรามปรามการทุจริต ระยะที่ ๓ เปน็ ปี พ.ศ.๒๕๖๐ – ๒๕๖๔ โดยยทุ ธศาสตรว์ า่ ด้วยการปอ้ งกันและ ปราบปรามการทุจรติ มคี วามสอดคลอ้ งกบั เปา้ หมายแผนพัฒนาเศรษฐกิจและ สังคมแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ ๑๒ (พ.ศ.๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) และเชอ่ื มโยงไปสู่ยทุ ธศาสตร์ชาติ ๒๐ ปี (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) จึงจำเป็นตอ้ งดำเนินการจัดทำแผนแม่บทบรูณา การการป้องกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบ ระยะ ๒๐ ปี (พ.ศ.๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) ให้กระทรวงทกุ หน่วยงานร่วมกันกำหนดอนาคตและ แก้ไขปัญหาการทุจริตของประเทศไทย ในลักษณะประสานเชื่อมโยงแบบ เครอื ขา่ ยทนี่ ำไปสู่การบรรลจุ ุดมุ่งหมาย

๔ ตามแนวทางการพัฒนาการป้องกันปราบปรามการทุจริตและ ประพฤติมิชอบ เพื่อให้สังคมไทยมีวินัย โปร่งใส ยึดมั่นในความซื่อสัตย์สุจรติ และยุติธรรม รวมทั้งสร้างความเข้มแข็งเป็นภูมิคุ้มกันของสังคมไทย ให้ครอบคลุมภาครัฐ ภาคเอกชน องค์กรพัฒนาเอกชนและภาคประชาชน พร้อมทง้ั สรา้ งพลังการขับเคล่อื นคา่ นยิ ม ตอ่ ตา้ นการทจุ ริต ใหด้ ำเนินการ ดงั น้ี ๑. ปลูกฝังคนไทยไม่โกง ภาครัฐดำเนนิ การส่งเสรมิ สนบั สนนุ ใหท้ ุกภาค ส่วนมุ่งสร้างจิตสำนึกในการรักษาผลประโยชน์สาธารณะ ทัศนคติเชิงบวก รวมทั้งคุณธรรม จริยธรรม และหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงให้ทุกกลุ่มใน สังคม ผ่านกลไกครอบครัว สถาบันการศึกษา สถาบันศาสนา สื่อมวลชน และเครือข่ายทางสังคม ควบคู่กับการปลูกจิตสำนึกความซื่อสัตย์ สุจริต ค่านิยมที่ถูกต้อง สร้างความตระหนักถึงภัยร้ายแรงของการทุจริตและ การรับรู้เท่าทันการทุจริตของสังคมไทย โดยอาศัยกลไกทางสังคมเป็น มาตรการในการลงโทษผู้กระทำผิด หรือผู้กระทำการทจุ ริตและประพฤตมิ ิชอบ ๒. การปอ้ งกันการทจุ ริต ภาครัฐไดด้ ำเนนิ การ ดังนี้ ๒.๑ ปฏิรูปกฎหมายท่เี ก่ียวขอ้ งกบั การบริหารพัสดแุ ละการจัดซอื้ จัดจ้างภาครัฐให้มรี ะบบทโ่ี ปร่งใสตรวจสอบได้ และมปี ระสิทธภิ าพ ๒.๒ จัดตั้งกองทุนสนับสนุนการต่อต้านการทุจริต การคุ้มครอง พยานในคดีทจุ ริตและประพฤตมิ ิชอบ และเสริมสรา้ งความรู้เก่ยี วกับกลไกการ ทุจริตและเฝา้ ระวังการทจุ ริต ๒.๓ เร่งรัดหน่วยงานภาครัฐให้มีการดำเนินงานในการกำหนด มาตรการป้องกันและแก้ไขปญั หาการทจุ ริตและประพฤติมิชอบอยา่ งเคร่งครัด ๒.๔ เสริมสร้างศักยภาพและความเข้มแข็งให้แก่ศูนย์ปฏิบัติการ ตอ่ ตา้ นการทุจริตให้สามารถเป็นหน่วยงานหลกั ของภาครัฐในการเฝา้ ระวงั ยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ระยะที่ ๓ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) ได้กำหนดวิสัยทัศน์ “ประเทศไทย ใสสะอาด ไทยท้ัง ชาติต้านทุจริต” (Zero Tolerance and Clean Thailand) กำหนดพันธกิจ

๕ หลัก เพื่อสร้างวัฒนธรรมการต่อต้านการทุจริต ยกระดับธรรมาภิบาลในการ จัดการทุกภาคสว่ น และปฏริ ูปกระบวนการปอ้ งกันและปราบปรามการทุจริต ทั้งระบบ ให้มีมาตรฐานเทียบเท่าสากลผ่านยุทธศาสตร์ ๖ ด้าน ได้แก่ ๑) สร้างสงั คมทีไ่ มท่ นตอ่ การทจุ ริต ๒) ยกระดับดัชนเี จตจำนงทางการเมอื งใน การต่อต้านการทุจริต ๓) สกัดกั้นการทุจริตเชิงนโยบาย ๔) พัฒนาระบบ ปอ้ งกันการทุจริตเชงิ รกุ ๕) ปฏิรปู กลไกและกระบวนการปราบปรามการทจุ ริต และ๖) ยกระดับดัชนีการรับรู้ การทุจริตของประเทศไทย โดยเป้าประสงค์ ยทุ ธศาสตร์ชาติฯ ระยะท่ี ๓ คอื ประเทศไทยมีคา่ ดชั นกี ารรบั รู้การทุจรติ (CPI) สูงกว่าร้อยละ ๕๐ เพื่อให้เป็นมาตรฐานเป็นที่ยอมรับทั้งภายในและ ตา่ งประเทศ ยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ระยะที่ ๓ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) ยุทธศาสตร์ที่ ๑ “สร้างสังคมที่ไม่ทนต่อการทุจริต” ไดม้ ่งุ เน้นใหค้ วามสำคัญกระบวนการปรับสภาพสังคมใหเ้ กดิ ภาวะที่ “ไมท่ นตอ่ การทจุ รติ ” โดยเร่มิ ตั้งแต่กระบวนการกล่อมเกลาทางสังคมในทุกระดับช่วงวัย (ตงั้ แตป่ ฐมวัย ถงึ ระดบั อดุ มศึกษา) เพือ่ สรา้ งวัฒนธรรมตอ่ ต้านการทุจริตและ ปลูกฝังความพอเพียง มีวินัย ซื่อสัตย์สุจริต และมีจิตสาธารณะ ซึ่งเป็น คุณธรรม จรยิ ธรรม ปอ้ งกนั การทุจรติ ยดึ ประโยชนส์ ่วนรวมมากกว่าประโยชน์ ส่วนตน เป็นการดำเนินการผ่านสถาบัน หรือกลุ่มตัวแทนที่ทำหน้าที่ในการ กลอ่ มเกลาสังคมให้เป็นพลเมืองท่ดี ี มจี ติ สาธารณะ เสียสละเพอ่ื สว่ นรวม และ เสริมสร้างให้ทุกภาคส่วนมีพฤติกรรมที่ไม่ยอมรับและต่อต้านการทุจรติ ในทุก รูปแบบ และได้กำหนดกลยุทธ์ ๔ กลยุทธ์ คือ กลยุทธ์ที่ ๑ ปรับฐานความคดิ ทุกช่วงวัย ตั้งแต่ปฐมวัยให้สามารถแยกแยะระหว่างประโยชน์ส่วนตนและ ส่วนรวม กลยุทธท์ ่ี ๒ สง่ เสริมให้มีระบบและกระบวนการกลอ่ มเกลาทางสังคม เพื่อต้านทุจริต กลยุทธ์ที่ ๓ ประยุกต์หลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งเปน็

๖ เครื่องมือต้านทุจริต และกลยุทธ์ที่ ๔ เสริมพลังการมีส่วนร่วมของชุมชนและ บูรณาการทุกภาคส่วนเพื่อต่อต้านการทจุ ริต คณะกรรมการ ป.ป.ช. จึงได้มีคำสั่งที่ ๖๔๐/๒๕๖๐ สั่ง ณ วันที่ ๒๖ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๐ แต่งตั้งคณะอนุกรรมการ จัดทำหลักสูตรหรือชุดการ เรียนรู้และสื่อประกอบการเรียนรู้ ด้านการป้องกันและปราบปรามการทุจรติ ซึ่งประกอบด้วย ผู้ทรงคุณวุฒิหรือผู้เชี่ยวชาญจากหน่วยงานด้านการศึกษา และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการจัดทำหลักสูตรการเรียนการสอน จากทั้ง ภายในและภายนอกหนว่ ยงาน รวมทัง้ ผูท้ รงคุณวุฒิจากองคก์ รภาคเอกชน เพื่อ ดำเนินการจัดทำหลักสูตรหรือชุดการเรียนรู้และสื่อประกอบการเรียนรู้ ด้าน การป้องกันการทุจริต นำไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนให้กับผู้เรียนทุก ระดับชั้นตั้งแต่ ปฐมวัย ประถมศึกษา มัธยมศึกษา และอุดมศึกษาทัง้ ภาครฐั และเอกชน รวมทั้งอาชีวศึกษา การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัย โดยแต่ระดับการศึกษาจัดทำหสักสูตร ดังนี้ ๑) หลักสูตรการศึกษา ขั้นพื้นฐาน (รายวิชาเพิ่มเติม การป้องการทุจริต) ๒) หลักสูตรอุดมศึกษา (วัยใส ใจสะอาด “Youngster with good heart” ๓) หลักสูตรตามแนวทาง รับราชการกลุ่มทหารและตำรวจ ๔) หลักสูตรสร้างวิทยากรผู้นำการ เปลี่ยนแปลงสู่สังคมที่ไม่ทนต่อการทุจริต และ ๕) หลักสูตรโค้ชเพื่อการรู้คิด ต้านทุจริต เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2561 คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบ เห็นชอบหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (Anti-Corruption Education) ตามท่ี คณะกรรม การ ป.ป.ช. เสนอ โดยให้กระทรวงศึกษาธกิ ารเตรียมความพร้อม ในด้านต่าง ๆ เช่น ตาราเรียน ครู อาจารย์ รายละเอียดหลักสูตร เพื่อนำ หลกั สตู รตา้ นทุจรติ ศึกษาไปปรบั ใชใ้ นการจัดการเรียนการสอนของสถานศึกษา โดยเริ่มดำเนินการใช้หลักสูตรต้านทจุ ริตศึกษาตั้งแตเ่ ดือนพฤษภาคม 2562 และหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาได้ผ่านการทดลองกับกลุ่มตัวอย่างแล้ว โดย มุ่งเน้นสร้างความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องเกีย่ วกับความหมายและขอบเขตของ

๗ การกระทำทุจรติ ในลักษณะต่าง ๆ ทง้ั ทางตรงและทางออ้ ม รวมทง้ั จัดให้มีการ ประเมินผลสัมฤทธิ์ของการจัดการเรียนรู้ตามหลักสูตรในแต่ละช่วงวัย (สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติร่วมกับ สำนกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พนื้ ฐาน, 2561) ตามที่สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริต แห่งชาติ ได้จัดทำหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน (รายวิชาเพิ่มเติม การป้อง การทุจริต) หลักสูตรอุดมศึกษา (วัยใสใจสะอาด “Youngster with good heart” หลักสูตรตามแนวทางรบั ราชการกลมุ่ ทหารและตำรวจ หลักสตู รสร้าง วิทยากรผู้นำการเปลี่ยนแปลงสู่สังคมที่ไม่ทนต่อการทุจริต และหลักสูตรโค้ช เพื่อการรู้คิดต้านทุจริต ซึ่งหลักสูตรดังกล่าวไม่มีหลักสูตรที่เป็นเฉพาะระดับ อาชีวศึกษา ทางสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ในฐานะองค์กร ผ้รู บั ผดิ ชอบการจัดการศกึ ษาใหแ้ ก่ผู้เรยี นระดับประกาศนยี บัตรวิชาชพี (ปวช.) และระดบั ประกาศนยี บัตรวชิ าชีพชนั้ สูง (ปวส.) จงึ ไดจ้ ัดทำเอกสารท่เี ก่ียวข้อง ตั้งแต่ ปี 2559 - 2561 จำนวน 3 เล่ม ได้แก่ ๑) เอกสารแนวทางการจัด กิจกรรมเสริมหลักสูตรเพื่อสร้างส่วนร่วมในการป้องกันการทุจริตศึกษา สำหรับนักเรียน นักศึกษา ๒) เอกสารแนวการจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ในสถานศกึ ษาอาชีวศึกษา และ ๓) เอกสารแนวทางการจดั กิจกรรม ส่งเสริมการป้องกันการทุจริตด้านอาชวี ศึกษา เป็นแนวทางในการบูรณาการ จัดการเรียนรู้ หรือรูปแบบกิจกรรมซึ่งสถานศึกษาอาชีวศึกษาสามารถเลือก นำไปประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนรูร้ ายวชิ าต่าง ๆ หรือจัดในกิจกรรมเสรมิ หลักสูตรตามบริบทและความพร้อมของสถานศึกษา เพื่อปลูกฝ่ังคุณธรรม จริยธรรม การป้องกันการทุจริต และสร้างพลเมืองที่ซื่อสัตย์สุจริตให้แก่ ประเทศชาติ สอดคลอ้ งกบั สาํ นักงานเลขาธกิ ารสภาการศกึ ษา. (25๖๐) ซงึ่ ใน การจัดการศกึ ษาของไทยกม็ ีเป้าหมายในการพัฒนาคุณธรรมและความรู้ควบคู่ กนั มาโดยตลอด โดยมีกรอบแนวคิดให้การศึกษาเปน็ กลไกการพฒั นาคนให้เกิด

๘ คุณธรรมนำความรู้และยังสอดคล้องกับ หน่วยศึกษานิเทศก์ สำนักงาน คณะกรรมการการอาชีวศึกษา. (2562) แนวทางการน้อมนำพระราโชบาย ด้านการศึกษาสกู่ ารปฏบิ ตั ใิ นสถานศึกษา การเปน็ พลเมอื งดี เป็นหนา้ ท่ีของทุก คน “เห็นอะไรทีจ่ ะทำเพื่อบา้ นเมอื งได้ก็ทำ” สำนกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา ในฐานะองคก์ รผู้รับผิดชอบ การจัดการศึกษาให้แก่ผู้เรียนระดบั ประกาศนยี บัตรวิชาชีพ (ปวช.) และระดับ ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) ได้ดำเนินการขับเคลื่อนหลักสูตร ต้านทุจริตศึกษา และรายงานผลการนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาให้กับ กระทรวงศกึ ษาธิการ และสำนกั งาน ป.ป.ช. พบวา่ ระหวา่ งการนิเทศ ติดตาม การจัดการเรียนการสอน ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓ ผบู้ รหิ ารสถานศึกษา และครูยังขาด ความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ในการจัด การเรยี นการสอน จงึ ได้จดั ทำคมู่ ือแนวทางการนำหลกั สตู รตา้ นทจุ ริตศึกษาไป ใช้ สำหรับสถานศึกษาอาชีวศกึ ษา เพอ่ื เป็นแนวทางในการขบั เคลอื่ นหลักสูตร ต้านทุจริตศึกษาไปใช้ในการจัดการเรียนรู้ และการกำกับติดตามการใช้ หลกั สตู รตา้ นทจุ รติ ศึกษา ๒. วตั ถปุ ระสงค์ ๒.๑ เพื่อให้ผู้บริหารสถานศึกษาและครูมีความรู้ความเข้าใจในการนำ หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา ๒.๒ เพื่อให้ครูสามารถนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ในการจัด การเรยี นร้ใู ห้กบั ผู้เรยี น ซึ่งเป็นการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม เพอ่ื ปอ้ งกันการทจุ ริต 2.๓ เพือ่ กำกบั ตดิ ตามการใช้หลักสูตรตา้ นทุจรติ ศกึ ษา

๙ ๓. เป้าหมาย ๓.๑ ผู้บริหารสถานศึกษาและครูมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ หลกั สูตรต้านทจุ ริตศึกษา ๓.๒ ครสู ามารถนำหลักสูตรต้านทจุ ริตศกึ ษาไปใชใ้ นการจัดการเรียนรู้ เพื่อปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม การป้องกันการทุจริตและสร้างวัฒนธรรมต่อ ตา้ นการทจุ รติ ใหแ้ ก่ผ้เู รยี น ๓.๓ ผู้บริหารสถานศึกษาและครูมีความพร้อมในการกำกับ ติดตาม การใชห้ ลกั สูตรตา้ นทจุ ริตศึกษา

สว่ นที่ ๒ หลักสูตรต้านทจุ ริตศึกษา (Anti-Corruption Education)

๑๑ สว่ นที่ ๒ หลักสูตรต้านทุจรติ ศึกษา (Anti-Corruption Education) 1. กระบวนการขบั เคลอื่ นหลกั สูตรต้านทุจริตศึกษา พิจารณากรอบเนื้อหาหลกั สูตรฯ ดำเนินการจดั ทำเนอื้ หาหลักสูตรฯ พิจารณาตรวจทานเนือ้ หาหลกั สูตรฯ คดั เลอื กสอ่ื ประกอบการเรียนรู้ฯ คณะอนุกรรมการฯ พจิ ารณาใหค้ วาม เห็นชอบหลกั สูตรฯ (28 ธันวาคม 2560) คณะกรรมการ ป.ป.ช. พจิ ารณาใหค้ วาม เห็นชอบหลักสตู รฯและใหน้ ำเสนอ คณะรัฐมนตรี (27 กมุ ภาพันธ์ 2563) คณะรฐั มนตรีพิจารณาเห็นชอบหลักสูตรฯ (22 พฤษภาคม 2563) ขับเคล่อื นการนำหลกั สูตรทจุ ริตไปส่กู ารปฏิบตั ิ ภาพท่ี 1 กระบวนการขบั เคลอื่ นหลักสูตรตา้ นทจุ ริตศึกษา

๑๒ 2. หลกั สตู รต้านทุจริตศึกษา หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา ประกอบด้วย 5 หลักสูตร ได้แก่ 1) หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2) หลักสูตรอุดมศึกษา 3) หลักสูตรกลุ่ม ทหารและตำรวจ 4) หลักสูตรวิทยากร ป.ป.ช./บุคลากรภาครัฐและวิสาหกิจ และ5) หลักสตู รโค้ช หลักสตู ร ต้านทจุ ริตศกึ ษา หลกั สูตรการศกึ ษาขน้ั พืน้ ฐาน หลักสูตรอดุ มศึกษา 2 1 (๑๕ ปี ต้งั แต่อนุบาล ๑ - ม.๖) (๑ วิชา ๓ หน่วยกิต) หลักสูตรกลุ่มทหารและตำรวจ หลักสูตรวิทยากร ป.ป.ช./บุคลากร (สอดแทรกในการฝึกอบรม ภาครัฐและวิสาหกิจ หลักสตู รหลัก ๆ) (สร้างวทิ ยากรตัวคูณ) 3 4 หลักสตู รโคช้ (สรา้ งโค้ชสำหรบั โครงการต้านทจุ รติ ) 5 ภาพที่ 2 หลกั สตู รทจุ ริตศกึ ษา จำนวน 5 หลกั สตู ร

๑๓ 3. เนือ้ หาการเรียนรู้หลักสตู รต้านทจุ รติ ศึกษา เนื้อหาการเรียนรู้หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา ประกอบด้วย 4 เรื่อง ไดแ้ ก่ 1) การคิดแยกแยะผลประโยชนส์ ่วนตนและส่วนรวม 2) ความไมล่ ะลาย และความไม่ทนต่อการทุจริต 3) STRONG : จิตพอเพียงต้านทุจริต และ 4) พลเมืองกับความรับผดิ ชอบต่อสงั คม ความไมล่ ะลายและความ STRONG : จติ พอเพยี ง ไมท่ นต่อการทจุ รติ ตา้ นทุจรติ การคิดแยกผลประโยชน์ เน้อื หาการเรียนรู้ พลเมืองกับความ สว่ นตนและส่วนรวม หลกั สตู รตา้ นทจุ รติ ศกึ ษา รับผิดชอบต่อสังคม ภาพท่ี 3 เนือ้ หาการเรยี นรู้หลักสูตรตา้ นทุจรติ ศกึ ษา

๑๔ 4. แนวทางนำหลกั สตู รตา้ นทจุ ริตศกึ ษาไปใช้ 4.1 หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน ชื่อหลักสูตร “รายวิชาเพิ่มเติม การป้องกันการทุจริต” ประกอบด้วย 5 ระดับชั้น ได้แก่ 1) อนุบาล 2) ประถมศึกษาตอนต้น 3) ประถมศึกษาตอนปลาย 4) มัธยมศึกษาตอนต้น และ5) มัธยมศึกษาตอนปลาย โดยมีรายละเอียดแนวทางการนำหลักสูตร ต้านทุจริตศึกษาไปใช้ ดังน้ี หลักสูตรการศกึ ษาขัน้ พ้นื ฐาน ชอ่ื หลกั สูตร “รายวิชาเพ่ิมเตมิ การป้องกันการทุจริต” แนวทาง หมายเหตุ 1. เปิดรายวชิ าเพ่มิ เติม ว ิ ธ ี ก า ร ป ฏ ิ บ ั ต ิ ใ ห้ 2. บูรณาการเรียนการสอนกบั กลมุ่ สาระการเรียนรู้ สถาน ศึกษาเป็นผู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม พิจารณาในการ 3. บรูณาการเรยี นการสอนกับกลุ่มสาระอ่ืน ๆ ดำเนิน การแนวทาง ใดก็ได้ 4. จดั ในกจิ กรรมพัฒนาผเู้ รยี น 5. จดั เปน็ กจิ กรรมเสริมหลกั สตู ร หรอื บรู ณาการกบั วถิ ชี ีวิตในโรงเรยี น สอ่ื ประกอบการเรยี นรู้ จัดกิจกรรมด้วยสื่อการเรียนรู้ เช่น วิดีทัศน์ ข่าว VTR นิทาน การ์ตูน ภาพยนตร์ เอกสารแก้ทุจริตคิดฐานสอง สื่อสิ่งพิมพ์ต่าง ๆ ใบความรู้ ใบงาน วสั ดุอุปกรณต์ ่าง ๆ และคอมพวิ เตอรใ์ นการสบื คน้ หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน ชื่อหลักสูตร “รายวิชาเพิ่มเติม การป้องกนั การทจุ ริต” สามารถศกึ ษาเพิม่ เตมิ ได้ ดงั น้ี 1. เวบ็ ไซด์โรงเรยี นสุจริต http://www.uprightschool.net/ 2. เวบ็ ไซดส์ ำงานกรรมการปอ้ งกนั และปราบปรามการทุจรติ ๓. https://shorturl.asia/cGH0Z หรือ QR -Code

๑๕ ภาพท่ี 4 หลกั สตู ร “รายวิชาเพิ่มเติมการป้องกันการทุจริต” 4.2 หลักสูตรอุดมศึกษา หลักสูตรอุดมศึกษา ชื่อหลักสูตร วัยใส ใจสะอาด “Youngster with good heart” มีรายละเอียดแนวทาง การนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ ดงั นี้ หลักสตู รอดุ มศึกษา ชื่อหลักสูตร “วัยใส ใจสะอาด” “Youngster with good heart” แนวทาง หมายเหตุ 1. จัดทำเปน็ 1 รายวชิ า จำนวน 3 หนว่ ยกิต วิธีการข้นึ อย่กู ับ 2. จัดทำเป็นวชิ าเลือก มหาวทิ ยา ลยั เป็น 3. จัดทำเป็นหน่วยการเรียนรู้ โดยอาจารย์ผู้สอน กำหนดและนำไปใช้ สามารถนำเนื้อหาในหน่วยการเรียนรู้ตา่ ง ๆ ไปปรับ ใช้/ประยุกต์ในรายวิชาของตนเอง สื่อประกอบการเรยี นรู้ จัดกิจกรรมด้วยสื่อการเรียนรู้ เช่น วิดีทัศน์ของสำนักงาน ป.ป.ช. สถานการณ์ปัจจุบัน/ข่าวห้องสมุด ฟลิปชาร์ต Power Point ตามความ เหมาะสม การจัดกิจกรรมแบบ Active Learning กรณีศึกษา มาตรการ ทางกฎหมายที่เกยี่ วข้อง

๑๖ หลักสูตรอุดมศึกษา ชื่อหลักสูตร “วัยใส ใจสะอาด” “Youngster with good heart” สามารถศกึ ษาเพ่มิ เตมิ ได้ ดงั น้ี 1. เวบ็ ไซดส์ ำงานกรรมการปอ้ งกันและปราบปรามการทจุ รติ 2. https://shorturl.asia/2pUgW หรอื QR -Code ภาพท่ี 5 หลกั สูตร วัยใส ใจสะอาด “Youngster with good heart” 4.3 หลักสตู รกลมุ่ ทหารและตำรวจ หลักสูตรกลุ่มทหารและตำรวจ ชื่อหลักสูตร “แนวทางรับราชการ ทหารและตำรวจ” แนวทางการนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ ในการ ฝึกอบรม โดยสามารถศึกษาเพิม่ เตมิ ได้ ดังน้ี 1. เวบ็ ไซด์สำงานกรรมการป้องกนั และปราบปรามการทจุ รติ 2. https://shorturl.asia/uLwnIหรอื QR -Code

๑๗ ภาพที่ 6 หลกั สตู ร “แนวทางรบั ราชการทหารและตำรวจ” 4.4 หลกั สตู รวทิ ยากร ป.ป.ช./บคุ ลากรภาครฐั และวิสาหกจิ หลักสูตรวิทยากร ป.ป.ช./บุคลากรภาครัฐและวิสาหกิจ ชื่อหลักสูตร “สร้างวิทยากรผู้นำการเปลี่ยนแปลงสู่สังคมที่ไม่ทนต่อการทุจริต”แนวทาง การนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ ในการโครงการหรือฝึกหลักสูตรอบรม วทิ ยากรตวั คณู ด้านการทุจริต โดยสามารถศกึ ษาเพมิ่ เติมได้ ดังน้ี 1. เวบ็ ไซดส์ ำงานกรรมการป้องกันและปราบปรามการทจุ ริต 2. https://shorturl.asia/Y19jCหรอื QR -Code ภาพที่ 7 หลกั สูตร “แนวทางรบั ราชการทหารและตำรวจ”

๑๘ 4.5 หลักสูตรโค้ช หลักสูตรโค้ช ชื่อหลักสูตร “โค้ชเพื่อการรู้คิดต้านทุจริต” แนวทาง การนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ ในการโครงการหรือฝึกหลักสูตรอบรม โดยสามารถศึกษาเพ่มิ เติมได้ ดงั นี้ 1. เวบ็ ไซดส์ ำงานกรรมการปอ้ งกันและปราบปรามการทจุ รติ 2. https://shorturl.asia/JLUit หรือ QR -Code ภาพท่ี 8 หลกั สตู ร “โคช้ เพ่ือการร้คู ิดต้านทจุ ริต” ๕. แผนการจัดการเรียนและส่ือการเรยี นร้ปู ้องกนั การทจุ รติ 1. แผนการจัดการเรียนรู้ “รายวิชาเพิ่มเติม การป้องกันการทุจริต” ระดับชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี ๔ Link QR-code https://shorturl.asia/8weaJ

๑๙ ๒. แผนการจดั การเรียนรู้ “รายวชิ าเพ่มิ เติม การปอ้ งกนั การทจุ ริต” ระดับช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี ๕ Link QR-code https://shorturl.asia/PyfNZ ๓. แผนการจดั การเรยี นรู้ “รายวิชาเพิ่มเติม การป้องกนั การทุจรติ ” ระดบั ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ี่ ๖ Link QR-code https://shorturl.asia/VQ9qh ๔. ส่อื การเรียนรู้ด้านการปอ้ งกนั การทจุ รติ Link QR-code https://shorturl.asia/TcGf7

สว่ นที่ ๓ แนวทางการนำหลักสตู ร ตา้ นทจุ ริตศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศึกษาอาชีวศึกษา

๒๑ สว่ นที่ ๓ แนวทางการนำหลกั สูตรตา้ นทจุ ริตศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศกึ ษาอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ ารเห็นด้วยกับการนำหลักสูตรต้านทุจรติ ศึกษาไป ใช้ในสถานศึกษา เนื่องจากจุดมุ่งหมายของรายวิชาและผลการเรียนรู้ท่ี หลักสูตรต้านทุจริตศึกษากำหนด จะเป็นประโยชน์ต่อประเทศชาติที่สร้าง ความตระหนัก ความเข้าใจและการมีส่วนร่วมรับผิดชอบต่อสังคมผ่านการ เรียนรู้และลงมือปฏิบัติจริง ซึ่งการปลูกฝังคุณธรรมและสร้างวัฒนธรรม ต่อตา้ นการทจุ รติ ผ่านการเรยี นรู้ และลงมือปฏิบัตจิ ริง ซงึ่ การปลกู ฝังคุณธรรม และสร้างวัฒนธรรมต่อต้านการทุจริต ควรปลูกฝังให้ครอบคลุมทุกระดับ การศึกษาและมีความต่อเนื่อง ตั้งแต่การศึกษาระดับปฐมวัย ประถมศึกษา มัธยมศึกษา อาชีวศึกษา และอุดมศึกษาศึกษา รวมทั้งส่งเสริมให้หน่วยงาน ภาครัฐ และขอความร่วมมือจากภาคเอกชน จัดให้มีการฝึกอบรม หรือบูรณา การหลักสูตรฝึกอบรมในระดับต่าง ๆ เพื่อให้เกิดพฤติกรรมการตระหนักรู้ ค่านิยมพื้นฐานของแต่ละบุคคล และจรรยาบรรณในวิชาชีพ สำนักงาน คณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา ได้เสนอความคิดเหน็ เพ่ิมเตมิ ในส่วนท่ีเกี่ยวข้อง กบั หลักสตู รต้านทจุ ริตศึกษา ดังนี้ ด้านการนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ เนื่องจากปัจจุบัน สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษาได้เปิดโอกาสให้สถานศึกษาสามารถ บริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษาได้ตามบริบทจุดเน้น ความพร้อมและ ศักยภาพ ทงั้ นี้ ตอ้ งอย่ภู ายใตก้ รอบมาตรฐานวิชาชีพ หลักสตู รประกาศนียบัตร วิชาชีพ พุทธศักราช ๒๕๖๒ และหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง พุทธศักราช ๒๕๖๓ ดังนั้น เพื่อให้สอดคล้องกับแนวทางดังกล่าว จึงเห็นควร กำหนดเป้าหมายการเรียนรู้ให้ชัดเจน และจัดทำแนวการดำเนินการที่เป็น รูปธรรม ส่วนวิธีการนำไปปฏิบัติให้สถานศึกษาเป็นผู้พิจารณาว่าจะ ดำเนนิ การในแนวทางใดบา้ ง เช่น

๒๒ ๑. เลอื กรายวิชากจิ กรรมสง่ เสรมิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม ๒. บูรณาการในรายวิชาหน้าท่ีพลเมืองและศีลธรรม รหัสวิชา ๒๐๐๐๐-๑๕๐๑ และรายวชิ าชีวิตกบั สังคมไทย รหัสวิชา ๓๐๐๐๐-๑๕๐๑ ๓. บูรณาการในกลมุ่ ประเภทวิชาอ่นื ๆ ๔. บูรณาการกจิ กรรมเสริมหลักสตู ร ๕. บรู ณาการในวิถีชวี ติ ของสถานศกึ ษา ๖. บูรณาการในข้อตกลงรายวิชา สำหรับด้านการปฏิบัติในการนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา สู่สถานศึกษา โดยการศึกษารายละเอยี ด ดงั นี้ ศึกษาหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาและคมู่ อื แนวทางการนำ หลกั สูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรับสถานศึกษาอาชวี ศึกษา ประชมุ วางแผน โดยวเิ คราะห์ จุดประสงค์รายวชิ า สมรรถนะ รายวิชา และคำอธิบายรายวิชาท่มี ีความสอดคล้องกับ หลกั สูตรตา้ นทุจริตศึกษา วเิ คราะห์เน้ือหาหนว่ ยการเรยี น กำหนดสมรรถนะประจำหน่วย กำหนดจดุ ประสงค์ แทรกเน้อื หาสาระในหนว่ ยการเรียน กำหนดกิจกรรมการเรียนรู้ กำหนดการวดั และประเมินผลตามสมรรถนะ ประจำหนว่ ย และจุดประสงค์

๒๓ ส่วนรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ของสถานศึกษาอาชีวศึกษา สามารถใช้แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ของสำนักงาน ป.ป.ช. ในช่วงช้ัน ระดับมัธยมศึกตอนปลายและอุดมศึกษา หรือใช้แนวทางการจัดกจิ กรรมของ สำนักงานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษาทจ่ี ัดทำข้นึ ดงั เอกสารตอ่ ไปนี้ ๑. แนวทางการจดั กิจกรรมสง่ เสริมคุณธรรม จริยธรรม ในสถานศึกษา อาชีวศึกษา ๒. แนวทางการจดั กิจกรรมการป้องกันการทุจริต ดา้ นอาชีวศกึ ษา ๓. แนวทางการจัดกิจกรรมเสรมิ หลกั สูตรเพอื่ สร้างความตระหนักรู้และมี ส่วนรว่ มในการป้องกันการทุจริตสำหรับนกั เรียน นกั ศึกษา https://shorturl.asia/fD6UN https://shorturl.asia/LcYlu https://shorturl.asia/Vk6bd ภาพท่ี ๙ เอกสารแนวทางการนำหลกั สูตรตา้ นทจุ ริตศึกษาไปใช้ สำหรับ สำนกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา

๒๔ แนวทางการนำหลกั สูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศึกษา อาชวี ศึกษา มแี นวทาง ดงั นี้ ๑. เลอื กรายวชิ ากจิ กรรมสง่ เสริมคุณธรรม จริยธรรม รายวิชากิจกรรมสง่ เสริมคุณธรรม จริยธรรม เป็นรายวชิ าในกิจกรรม เสริมหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช ๒๕๖๒ และหลักสูตร ประกาศนยี บตั รวิชาชีพช้นั สงู พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๓ ซึ่งเป็นรายวิชากิจกรรมที่มี ความสอดคล้องกับหลักสูตรต้านทุจริตศึกษามากที่สุด และมีเอกสารแนว การจัดกิจกรรมและสื่อการจัดการเรียนรู้ประกอบ พร้อมได้เผยแพร่ให้กับ สถานศึกษาอาชวี ศกึ ษาทั้งภาครฐั และภาคเอกชนทุกแหง่ ไดน้ ำกิจกรรมไปปรับ ใชห้ รอื ประยุกต์ใช้ โดยมรี ายละเอยี ด ดังนี้ หลักสตู รประกาศนยี บตั รวชิ าชีพ พุทธศกั ราช 25๖๒ รหสั วิชา ชื่อวิชา ท-ป-น 2๐000-2001 กิจกรรมลกู เสอื วสิ ามญั 1 0-2-0 2๐000-2002 กจิ กรรมลกู เสือวิสามัญ 2 0-2-0 2๐000-2003 กิจกรรมองค์การวชิ าชพี 1 0-2-0 2๐000-2004 กิจกรรมองคก์ ารวชิ าชพี 2 0-2-0 2๐000-2005 กจิ กรรมองคก์ ารวชิ าชีพ 3 0-2-0 2๐000-2006 กจิ กรรมองคก์ ารวิชาชพี 4 0-2-0 2๐000-2007 กิจกรรมสง่ เสริมคณุ ธรรม จรยิ ธรรม 0-2-0 หลักสตู รประกาศนียบัตรวชิ าชีพชนั้ สูง พทุ ธศักราช 25๖๓ รหสั วชิ า ช่ือวิชา ท-ป-น 3๐000-2001 กจิ กรรมองค์การวชิ าชพี 1 0-2-0 3๐000-2002 กิจกรรมองคก์ ารวิชาชพี 2 0-2-0 3๐000-2003 กจิ กรรมองค์การวิชาชีพ 3 0-2-0 ๓๐๐๐๐-๒๐๐๔ กจิ กรรมองค์การวิชาชพี 4 0-2-0 ๓๐๐๐๐-๒๐๐๕ กจิ กรรมส่งเสริมคณุ ธรรม จริยธรรม 0-2-0

๒๕ ๑.๑ รายละเอียดของรายวชิ ากจิ กรรมส่งเสริมคณุ ธรรม จริยธรรม รายวิชา กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ในหลักสูตร ประกาศนยี บตั รวชิ าชีพ พทุ ธศักราช 2๕๖๒ มีรายละเอยี ดของรายวิชา ดังน้ี 20๐00-2007 กิจกรรมส่งเสรมิ คุณธรรม จริยธรรม 0-2-0 (Moral and Ethical Promotion Activity) จุดประสงคร์ ายวชิ า เพื่อให้ 1. เข้าใจความสำคัญและหลักในการประพฤติปฏบิ ัติตนเปน็ คนดี มคี ุณธรรม จริยธรรม ธรรมาภบิ าลตามคา่ นยิ มหลกั ของคนไทย 12 ประการ 2. สามารถคิด วเิ คราะห์ ตดั สนิ ใจ ประพฤติปฏิบตั ิตนตามหลักธรรม กฎระเบียบ วฒั นธรรม อนั ดงี ามของสังคม มีส่วนรว่ มในการปฏบิ ัติกิจกรรมทำความ ดีตามรอยพระยุคลบาท กิจกรรมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และ กิจกรรมเพอื่ ประโยชน์ตอ่ ตนเอง ชุมชนและท้องถ่ิน 3. มจี ิตสำนกึ และกจิ นสิ ยั ทดี่ ีในการปฏิบตั กิ จิ กรรมดว้ ยความรบั ผิดชอบ เสยี สละ มีวินยั ซ่ือสตั ยส์ จุ ริต และสามารถทำงานร่วมกบั ผู้อ่ืน สมรรถนะรายวิชา 1. วเิ คราะหแ์ ละตัดสนิ ใจปฏบิ ตั ใิ นส่งิ ทคี่ วรปฏิบัติ และไมป่ ฏิบตั ใิ นสิง่ ทไ่ี ม่ ควรปฏิบตั ิ 2. ประพฤตปิ ฏบิ ัติตนตามหลกั ธรรม กฎระเบียบ วฒั นธรรมอนั ดงี ามของสังคม 3. ปฏบิ ัติกิจกรรมเพ่อื ปลูกจติ สำนกึ ความเปน็ คนดี กิจกรรมทำความดีตาม รอยพระยุคลบาท กจิ กรรมตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและกจิ กรรมเพ่ือ ประโยชนต์ ่อตนเอง ชมุ ชน ท้องถนิ่ และประเทศชาติ 4. ปฏบิ ตั กิ จิ กรรมส่งเสรมิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรมและธรรมาภิบาลโดยใช้ กระบวนการกลุม่ คำอธิบายรายวิชา ปฏิบัติเกี่ยวกับกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมและธรรมาภิบาลตาม ค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ กิจกรรมปลูกจิตสำนึกความเป็นคนดี กิจกรรมทำความดีตามรอยพระยุคลบาท กิจกรรมอนรุ ักษ์ศลิ ปวฒั นธรรม กจิ กรรม ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และกิจกรรมอื่น ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อ ตนเอง ชมุ ชน ท้องถ่ินและประเทศชาติ โดยการลงมอื ปฏบิ ตั ิ บันทกึ และประเมนิ ผล

๒๖ รายวิชา กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ในหลักสูตร ประกาศนยี บัตรวิชาชพี ชนั้ สงู พุทธศกั ราช 256๓ มรี ายละเอยี ดของรายวชิ า ดงั นี้ 3๐000-2005 กิจกรรมสง่ เสรมิ คุณธรรม จรยิ ธรรม 0-2-0 (Moral and Ethical Promotion Activity) จุดประสงคร์ ายวิชา เพอ่ื ให้ 1. เข้าใจความสำคญั และหลกั ในการประพฤติปฏบิ ตั ิตนเปน็ คนดี มีคณุ ธรรม จริยธรรม ธรรมาภิบาลตามคา่ นยิ มหลักของคนไทย 12 ประการ 2. สามารถคิด วิเคราะห์ ตัดสินใจ ประพฤติปฏิบัติตนตามหลักธรรม กฎระเบยี บ วฒั นธรรม อันดงี ามของสงั คม มีสว่ นร่วมในการปฏิบัติกิจกรรมทำความ ดีตามรอยพระยุคลบาท กิจกรรมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และ กจิ กรรมเพื่อประโยชนต์ ่อตนเอง ชมุ ชน และทอ้ งถนิ่ 3. มจี ิตสำนึกและกิจนิสัยที่ดีในการปฏิบัติกิจกรรมด้วยความรับผิดชอบ เสียสละ มวี ินัย ซอื่ สตั ย์สจุ รติ และสามารถทำงานร่วมกบั ผู้อื่น สมรรถนะรายวชิ า 1. วิเคราะห์และตัดสินใจปฏิบัติในสิ่งที่ควรปฏิบัติ และไม่ปฏิบัติในสิ่งที่ไม่ ควรปฏิบัติ 2. ประพฤตปิ ฏบิ ัติตนตามหลักธรรม กฎระเบยี บ วฒั นธรรมอันดีงามของสงั คม 3. วางแผนและปฏบิ ตั ิกิจกรรมเพอื่ ปลกู จิตสำนึกความเปน็ คนดี กิจกรรมทำ ความดีตามรอยพระยุคลบาท กิจกรรมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและ กิจกรรมเพอ่ื ประโยชน์ ต่อตนเอง ชมุ ชน ทอ้ งถิน่ และประเทศชาติ 4. ปฏิบัติกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมและธรรมาภิบาลโดยใช้ กระบวนการกลุ่ม คำอธบิ ายรายวิชา ปฏิบัติเกี่ยวกับกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมและธรรมาภิบาลตาม ค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ กิจกรรมปลูกจิตสำนึกความเป็นคนดี กิจกรรมทำความดตี ามรอยพระยคุ ลบาท กจิ กรรมอนรุ กั ษ์ศิลปวัฒนธรรม กิจกรรม ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และกิจกรรมอื่น ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อ ตนเอง ชุมชน ท้องถิ่นและประเทศชาติ โดยการวางแผน ลงมือปฏิบัติ บันทึก ประเมนิ ผล และปรับปรงุ การทำงาน

๒๗ ๑.๒ กรอบแนวคิดการจดั กิจกรรมส่งเสรมิ คณุ ธรรม จริยธรรม กรอบแนวคิดในการจัดกิจกรรมรายวิชา 20000-2007 กิจกรรม ส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ และรายวิชา 3๐000-2005 กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ระดับประกาศนียบัตร วิชาชีพชั้นสูง เวลา ๒ ชั่วโมงต่อสัปดาห์ หรือ ๓๖ ชั่วโมงต่อภาคเรยี น ไม่มีคา่ หน่วยกิต จัดในรูปแบบของการเสริมสร้างและพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยมและคุณลักษณะที่พึงประสงค์แก่ผู้เรียนผ่านการปฏิบัติกิจกรรม โดย เน้นคุณธรรมหลักความพอเพียง มีวินัย สุจริต จิตอาสาและอื่น ๆ ตาม ลกั ษณะของกิจกรรม ซง่ึ แบง่ ออกเปน็ ๖ หน่วยกจิ กรรม ดังนี้ หนว่ ย ชือ่ หน่วย เวลา กจิ กรรมที่ (ช่วั โมง) ๑ กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมและ ๖ ๒ ธรรมาภิบาล ตามค่านิยมหลักของคนไทย ๓ ๔ 12 ประการ ๕ กจิ กรรมปลูกจติ สำนกึ ความเป็นคนดี ๖ ๖ กิจกรรมทำความดีตามรอยพระยคุ ลบาท ๖ กิจกรรมอนรุ กั ษ์ศิลปวัฒนธรรม ๖ กิจกรรมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ ๖ พอเพยี ง กิจกรรมพัฒนาตน ชุมชน ท้องถิ่นและ ๖ ประเทศชาติ รวม ๓๖ นอกจากนี้ ในการจดั กิจกรรมการเรียนรู้เพ่ือสร้างเสริมและพัฒนา คุณธรรม จริยธรรม ค่านิยมและคุณลักษณะที่พึงประสงค์แก่ผูเ้ รียน สามารถ นำไปบูรณาการ ๔ แนวทาง โดยเลือกแนวทางใดแนวทางหนงึ่ หรอื หลายแบบ รวมกนั ได้ คือ

๒๘ แนวทางท่ี การจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ แนวทางการประเมิน คุณธรรม ๑ จัดในช่วงเวลาของรายวิชา ความพอเพียง มีวินัย ก ิจก ร ร มส่ง เ สร ิม คุ ณ ธ ร ร ม สุจริต และจติ อาสา จริยธรรม ๒ ชั่วโมงต่อสัปดาห์ รวม ๓๖ ชวั่ โมงต่อภาคเรยี น ๒ เลือกบางกิจกรรมเพ่ือนำไปจัดใน ช่วงเวลากิจกรรมลูกเสือวิสามัญ และหรือกิจกรรมองค์การวิชาชีพ ซง่ึ จดั ๒ ช่ัวโมงตอ่ สัปดาห์ ๓ เลือกเฉพาะกิจกรรมที่เกี่ยวข้อง นำไปบูรณาการในการจัดการ เรียนรู้รายวิชาสังคมศึกษา/ สงั คมศาสตร์ และหรือรายวชิ าอ่นื ๔ จัดในรูปแบบค่ายคุณธรรม ระยะเวลา ๓ วัน โดยกำหนดเปน็ ๖ ฐาน ให้ผู้เรียนหมุนเปลี่ยน เรยี นรทู้ ำกจิ กรรมในแตล่ ะฐาน กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ทั้งระดับ ปวช. และระดับช้ัน ปวส. ว่าด้วยระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การจัดการศึกษาและการ ประเมินผลการเรียน ตามหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2562 และการจัดการศึกษาและการประเมินผลการเรียนตามหลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง พุทธศักราช 2563 กำหนดให้ผู้เรียนต้องเขา้ รว่ มปฏิบตั กิ ิจกรรมเสรมิ หลักสูตรท่ีสถานศึกษาจดั โดยมเี วลาเข้าร่วมปฏิบัติไม่ น้อยกว่าร้อยละ 60 ของเวลาจัดกิจกรรมในแต่ละภาคเรียน หากผู้เรียนเข้า

๒๙ ร่วมปฏิบัติกิจกรรมครบตามเกณฑ์ ผลการเรียน คือ ผ่าน (ผ.) ถ้าผู้เรียนเข้า รว่ มปฏิบัตกิ จิ กรมมไมค่ รบตามเกณฑ์ ผลการเรยี น คือ ไม่ผ่าน (ม.ผ.) อย่างไรก็ตาม แม้ว่ารายวิชากิจกรรมเสริมหลักสูตรจะไม่ได้เน้นการ เข้าร่วมปฏิบัติกิจกรรมของผู้สามารถสะท้อนให้เห็นถึงคุณธรรมความ รับผิดชอบแต่การประเมินการปฏิบัติกิจกรรมยังคงให้ความสำคัญกับ การประเมินเจตคติและพฤติกรรมลักษณะนิสัย ซึ่งระบุรายละเอียดทั้งหมดไว้ ในเอกสารแนวทางจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ในสถานศึกษา อาชีวศกึ ษา (หนว่ ยศกึ ษานเิ ทศก์ สำนกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา, 2561) ๒. บูรณาการในรายวิชาหน้าที่พลเมืองและศีลธรรม รหัสวิชา ๒๐๐๐๐- ๑๕๐๑ และรายวิชาชีวติ กบั สงั คมไทย รหัสวิชา ๓๐๐๐๐-๑๕๐๑ ๒.๑ บูรณาการในรายวิชาหน้าที่พลเมืองและศีลธรรม รหัสวิชา ๒๐๐๐๐-๑๕๐๑ เป็นส่วนหนึ่งของหมวดวิชาสมรรถนะแกนกลาง กลุ่ม วิชาสังคมศึกษา หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช ๒๕๖๒ โดยมรี ายละเอยี ด ดังนี้ กล่มุ วิชาสังคมศกึ ษา รหสั วิชา ช่อื วิชา ท-ป-น 2๐000-๑๕01 หนา้ ทพี่ ลเมืองและศีลธรรม ๒-๐-๒ 2๐000-๑๕02 ประวัตศิ าสตร์ชาติไทย 0-๑-๑ 2๐000-๑๕03 ทกั ษะชวี ิตและสังคม ๒-๐-๒ 2๐000-๑๕04 ภูมศิ าสตรแ์ ละประวตั ิศาสตร์ชาติไทย ๒-๐-๒ 2๐000-๑๕0๕ อาเซยี นศกึ ษา ๑-๐-๑ 2๐000-๑๕06 เหตกุ ารณ์ปัจจบุ ัน ๑-๐-๑ 2๐000-๑๕07 วฒั นธรรมอาเซยี น ๑-๐-๑

๓๐ หมายเหตุ วิชาหน้าที่พลเมืองและศีลธรรม รหัสวิชา ๒๐๐๐๐- ๑๕๐๑ และวชิ าประวตั ิศาสตร์ รหสั วชิ า ๒๐๐๐๐-๑๕๐๒ เป็นวชิ าบังคับเลือก ในกลุ่มวชิ าสงั คมศกึ ษา โดยไมเ่ กนิ ๓ หนว่ ยกติ ๒๐000-๑๕0๑ หน้าทีพ่ ลเมอื งและศลี ธรรม ๒-๐-๒ (Civil Duties and Morals) จดุ ประสงคร์ ายวิชา เพอื่ ให้ 1. รู้และเขา้ ใจกบั สงั คม วัฒนธรรม สทิ ธหิ นา้ ทพี่ ลเมืองดีและหลักธรรมหรือ คำสอนของศาสนา 2. ประพฤติปฏบิ ตั ิตนเป็นพลเมืองดีตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหา กษตั รยิ ์เป็นประมขุ และเป็นศาสนาท่ตี นนับถอื ๓. นอ้ มนำหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปประยกุ ต์ใช้ในการพัฒนา ตนและการดำเนินชีวติ 4. ตระหนักถงึ การดำรงชีวิตที่ถูกตอ้ งดีงามในฐานะศาสนิกชนและพลเมืองดี สมรรถนะรายวิชา 1. แสดงความรู้เกี่ยวกับสงั คม วัฒนธรรม สิทธิหน้าทีพ่ ลเมืองดี และหลกั ธรรมหรือคำสอนของศาสนา 2. ประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ นเปน็ พลเมืองดีตามบรรทัดฐานสังคม ค่านยิ มพื้นฐาน และระบอบประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษัตริยท์ รงเปน็ ประมขุ 3. ประพฤติตนปฏบิ ตั ิตนตามหลักจรยิ ธรรม วฒั นธรรมและหลกั ธรรม หรือคำสอนของศาสนาท่ีตนนับถอื 4. วเิ คราะห์สภาพปัญหาในสงั คมและแนวทางแก้ไขตามศักยภาพของตน 5. นอ้ มนำหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกต์ใช้ในชีวิต ประจำวัน คำอธบิ ายรายวิชา ศึกษาเกี่ยวกับความสำคัญของสถานบันทางสังคม บรรทัดฐานทางสังคม วัฒนธรรม คุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม ปัญหาในสังคม สิทธิหน้าทีข่ องพลเมืองดี ตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข การดำรงชีวิตตาม หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และหลักธรรมสอนหรือคำสอนของศาสนาที่ ตนนบั ถือ

๓๑ เนื้อหาในรายวิชาหน้าที่พลเมืองและศีลธรรมสามารถบูรณาการกับ หลักสูตรตา้ นทุจริตศึกษาได้หลายรปู แบบทั้งเนื้อหาและกิจกรรม ดังน้ี ตวั อย่างท่ี 1 การบูรณาการหลกั สตู รตา้ นทจุ รติ ศึกษาในเนอ้ื หาวิชาหนา้ ที่ พลเมอื งและศลี ธรรม วชิ าหนา้ ที่พลเมอื งและศลี ธรรม หลักสูตรต้านทจุ ริตศึกษา สิทธหิ นา้ ที่พลเมอื งดี พลเมอื งกบั ความรับผิดชอบ ปญั หาในสังคม ปัญหาการทุจริต การดำรงชีวิตตามหลักปรัชญา ๑.การประยุกต์ใช้หลักเศรษฐกิจ เศรษกจิ พอเพียง พอเพียงเป็นเครื่องมอื ต้านทจุ ริต 2. การเป็นพลเมืองที่ดีตามหลัก ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง ตัวอย่างที่ ๒ การบรู ณาการหลักสตู รต้านทุจรติ ศกึ ษาในกิจกรรมการเรียนรู้ วชิ าหน้าที่พลเมอื งและศีลธรรม วชิ าหนา้ ทพี่ ลเมอื งและศลี ธรรม หลักสตู รต้านทจุ ริตศึกษา สิทธหิ นา้ ท่พี ลเมอื งดี ๑. กิจกรรมปลูกจิตสำนึกความเป็น ปัญหาในสังคม คนดี (กิจกรรมจากเอกสารแนวการจัด กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ใน สถานศกึ ษาอาชีวศึกษา) ๒. พลเมืองกับความรับผิดชอบต่อ การทุจริต (กิจกรรมจากเอกสารแนว ทางการจัดกิจกรรมส่งเสริมการป้องกัน การทุจริตดา้ นอาชีวศกึ ษา) ความละอายและความไม่ทนต่อการ ทจุ ริต (กจิ กรรมจากเอกสารแนวทางการ จัดกิจกรรมส่งเสริมการปอ้ งกันการทจุ รติ ด้านอาชวี ศกึ ษา)

๓๒ ๒.๒ บูรณาการในรายวิชาชีวิตกับสังคมไทย รหัสวิชา ๓๐๐๐๐- ๑๕๐๑ เป็นส่วนหนึ่งของหมวดวิชาสมรรถนะแกนกลาง กลมุ่ วิชาสังคมศาสตร์ หลักสูตรประกาศนียบัตรวชิ าชพี ช้นั สงู พุทธศักราช ๒๕๖๓ โดยมรี ายละเอียด ดังน้ี กลุ่มวิชาสังคมศาสตร์ รหสั วิชา ช่ือวชิ า ท-ป-น ๓๐000-๑๕01 ชีวติ กบั สงั คมไทย ๓-๐-๓ ๓๐000-๑๕02 ศาสตร์พระราชา ๓-๐-๓ ๓๐000-๑๕03 การเมืองการปกครองไทย ๓-๐-๓ ๓๐000-๑๕0๑ ชวี ติ กบั สังคมไทย ๓-๐-๓ (Life and Thai Society) จุดประสงคร์ ายวิชา เพือ่ ให้ ๑. เข้าใจเก่ียวกับสังคม ศิลปวัฒนธรรมประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่น ๒. สามารถวิเคราะห์และประเมินสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงของสังคมและ วฒั นธรรมไทย ๓. ตระหนักและเห็นคุณค่าของศิลปวัฒนธรรมประเพณี และภูมิปัญญา สมรรถนะรายวิชา ๑. แสดงความรู้เก่ียวกับสังคม วัฒนธรรมไทย ภูมิปัญญาไทย หลักธรรม มาภิบาล หลักธรรมในการพัฒนางาน พัฒนาคนและสังคม สันติวัฒนธรรม ความ เป็นพลเมืองดี เศรษฐกิจพอเพียง ปัญหาการทุจริต และความร่วมมือกับประเทศ ตา่ ง ๆทางสังคม เศรษฐกจิ การเมอื งและสง่ิ แวดลอ้ ม ๒. วิเคราะห์และประเมินสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงของสังคมและ วัฒนธรรมไทยกับวฒั นธรรมโลก ๓. ประยุกต์ใช้ความรู้เกี่ยวกับคุณธรรม จริยธรรม ศาสนธรรม วัฒนธรรม ประเพณี ภูมิปัญญาไทย เศรษฐกิจพอเพียง ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาการ ทุจริต ปัญหาสงั คม การดำเนนิ ชวี ติ ตามบทบาทหนา้ ทก่ี ารเป็นพลเมืองดี

๓๓ คำอธิบายรายวชิ า ศึกษาเกี่ยวกับสังคม การจัดระเบียบทางสังคม ศิลปวัฒนธรรมประเพณี และภูมิปัญญาของไทย หลักธรรมาภิบาล หลักธรรมเพื่อพัฒนาคน พัฒนางานและ สังคม สันติวัฒนธรรม ความเป็นพลเมืองดี เศรษฐกิจพอเพียง ปัญหาการทุจริต ความร่วมมือกับประเทศต่าง ๆ ทางสังคม เศรษฐกิจ การเมือง สิ่งแวดล้อม เพื่อ การอยู่รว่ มกนั อย่างสันติสุข สถานการณ์การเปลี่ยนแปลงของสังคมและวัฒนธรรม ไทย และสงั คมโลก เนื้อหาในรายวิชาชีวิตกับสังคมไทยสามารถบูรณาการกับหลักสูตร ต้านทจุ รติ ศกึ ษาได้หลายรปู แบบทง้ั เนอ้ื หาและกจิ กรรม ดงั นี้ ตัวอย่างท่ี 1 การบรู ณาการหลักสตู รต้านทุจริตศกึ ษาในเนื้อหาวิชาชวี ติ กับไทย วชิ าชวี ติ กับสังคมไทย หลักสตู รตา้ นทุจริตศกึ ษา ความเป็นพลเมอื งดี ๑. พลเมอื งกบั ความรับผดิ ชอบ ปญั หาการทุจริต ๒. การเป็นพลเมืองที่ดีตามหลัก ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง ๑. ต้นเหตขุ องการทจุ ริต ๒. กรณีตวั อย่างปญั หาการทจุ รติ ตัวอยา่ งที่ ๒ การบรู ณาการหลักสูตรตา้ นทุจรติ ศึกษาในกิจกรรมการเรียนรู้ วชิ าชีวิตกบั สงั คมไทย วชิ าชีวติ กบั สงั คมไทย หลกั สตู รต้านทุจริตศกึ ษา ความเปน็ พลเมอื งดี ๑. คดิ ได้ คดิ ดี คิดเปน็ ๒. จกิ๊ ซอว์การยกระดับดัชนี (กิจกรรมจากเอกสารแนวทางการจัด กิจกรรมส่งเสริมการป้องกันการทุจริต ดา้ นอาชวี ศกึ ษา)

๓๔ วิชาชวี ิตกบั สงั คมไทย หลกั สูตรต้านทจุ ริตศึกษา ปัญหาการทุจริต ๑. ปญั หาการทุจรติ ในสังคมไทย ๒. จติ พอเพียงตา้ นทุจริตอย่างไร (กิจกรรมจากเอกสารแนวทางการจัด กิจกรรมส่งเสริมการป้องกันการทุจริต ด้านอาชวี ศกึ ษา) ๓. กลไกใหม่.....ปราบโกง (กิจกรรม จากเอกสารแนวทางการจัดกิจกรรมเสริม หลักสตู ร เพือ่ สรา้ งความตระหนักรู้และมี ส่วนร่วมในการป้องกันการทุจริตสำหรับ นักเรียน นกั ศกึ ษา) ๓. บูรณาการในกลมุ่ ประเภทวชิ าอื่น ๆ การบูรณาการในกลุ่มประเภทวิชาอื่น ๆ สามารถบูรณาการได้ ซ่ึงจะยกตัวอย่างในหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ พทุ ธศักราช ๒๕๖๒ และ หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง พุทธศักราช ๒๕๖๓ อย่างละ ๑ วิชา เพอ่ื เป็นแนวทางเทา่ น้ัน ๓.๑ รายวิชากฎหมายทั่วไปเกี่ยวกับงานอาชีพ รหัสวิชา ๓๐๐๐๑- ๑๐๕๑ (หลักสูตรประกาศนยี บัตรวชิ าชีพชัน้ สูง พทุ ธศักราช ๒๕๖๓) ๓๐00๑-๑๐๕๑ กฎหมายทว่ั ไปเก่ยี วกับงานอาชพี ๑-๐-๑ (Occupational Regulation and Laws) จดุ ประสงค์รายวชิ า เพ่อื ให้ ๑. เข้าใจข้อกำหนดและกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับงานอาชีพด้านการผลิตและ การบริการ ความปลอดภัย สง่ิ แวดล้อมและทรัพย์สินทางปญั ญา ๒. สามารถนำข้อกำหนดและกฎหมายที่เกี่ยวข้องไปปฏิบัติในงานอาชีพ ๓. มีกิจนิสัยและเจตคติที่ดีต่อการปฏิบัติงานอาชีพด้วยความรับผิดชอบ มคี ุณธรรม จรยิ ธรรม จรรยาบรรณา ตามขอ้ กำหนดและกฎหมายทีเ่ กีย่ วขอ้ ง

๓๕ สมรรถนะรายวิชา ๑. แสดงความรูเ้ กีย่ วกบั ขอ้ กำหนดและกฎหมายที่เกย่ี วขอ้ งกบั งานอาชีพการ ผลิตและการบรกิ าร ความปลอดภัย ส่ิงแวดลอ้ มและทรัพยส์ ินทางปัญญา ๓. ปฏิบัติตามวธิ ีการและขน้ั ตอนของกฎหมายท่เี กยี่ วข้องกบั งานอาชพี คำอธิบายรายวิชา ศึกษาเกี่ยวกับข้อกำหนดและกฎหมายท่ีเกี่ยวข้องกับงานอาชีพการผลติ และการบริการในสาขาวชิ าทีเ่ รียน กฎหมายทีเ่ ก่ียวกับความปลอดภัย สิ่งแวดล้อม และทรพั ยส์ นิ ทางปัญญา การนำไปบูรณาการหลักสูตรต้านทุจริตศึกษากับกฎหมายทั่วไป เกี่ยวกับงานอาชีพ คือ กฎหมายการขัดกันระหว่างประโยชน์ส่วนบุคคลกับ ประโยชน์สว่ นรวม ๓.๒ วิชาธรุ กิจและการเปน็ ผู้ประกอบการ รหสั วชิ า ๒๐๐๑ -๑๐๐๓ (หลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพ พุทธศักราช ๒๕๖๒) ๒๐00๑-๑๐๐๓ ธุรกจิ และการเปน็ ผ้ปู ระกอบการ ๑-๒-๒ (Occupational Regulation and Laws) จดุ ประสงคร์ ายวิชา เพ่อื ให้ ๑. เข้าใจเกี่ยวกับหลักการวางแผนเป้าหมายชีวิตด้วยวงจรควบคุมคุณภาพ ธุรกิจและการเป็นผู้ประกอบการ หลักการจัดการการเงิน หลักการบริหารงาน คณุ ภาพและเพิม่ ผลผลติ เบ้อื งต้น และกฎหมายทเ่ี กี่ยวข้อง ๒. สามารถจัดทำแผนธุรกิจอย่างง่าย โดยประยุกต์ใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพยี ง และหลักการบริหารงานคณุ ภาพและเพิม่ ผลผลิต ๓. มีเจตคติที่ดีต่อการเป็นผู้ประกอบการ และมีกิจนิสัยในการทำงานด้วย ความรบั ผดิ ชอบ รอบคอบ ขยนั ประหยดั และอดทน สมรรถนะรายวชิ า ๑. แสดงความรู้เกี่ยวกับหลักการวางแผนเป้าหมายชีวิตด้วยวงจรควบคุม คณุ ภาพ ธุรกจิ และการเป็นผูป้ ระกอบการ หลกั การจดั การเงิน หลกั การบริหารงาน คุณภาพและเพ่ิมผลผลิตเบอ้ื งตน้ และกฎหมายท่ีเกยี่ วขอ้ ง

๓๖ ๒. จัดทำแผนธุรกจิ อย่างงา่ ย ๓. ประยุกต์ใชห้ ลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในการวางแผนและดำเนินงาน ๔. ประยุกต์ใช้หลักการบริหารงานคุณภาพและเพิ่มผลผลิตในการวางแผน และดำเนนิ งาน คำอธบิ ายรายวชิ า ศึกษาและปฏิบัติเกี่ยวกับการวางแผนเป้าหมายชีวิตด้วยวงจรควบคุม คุณภาพ การออมและการลงทนุ ธุรกิจและการเป็นผ้ปู ระกอบการ การจัดหาและ วางแผนทางการเงิน กฎหมายทเ่ี ก่ยี วกับธุรกิจและการเป็นผู้ประกอบการ รูปแบบ และการจดั ทำแผนธุรกจิ หลกั เบอื้ งต้นในการบริหารงานคุณภาพและเพิ่มผลผลิตใน องค์กร และการประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในธุรกิจและการเป็น ผูป้ ระกอบการ การนำไปบูรณาการหลักสูตรต้านทุจริตศึกษากับวิชาธุรกิจและการ เป็นผปู้ ระกอบการ คอื STRONG : จิตพอเพยี งต้านทจุ ริต ๔. บรู ณาการกิจกรรมเสริมหลักสูตร การบูรณาการกิจกรรมเสริมหลักสูตร ได้แก่ กิจกรรมลูกเสือวิสามัญ และกิจกรรมองค์การวิชาชีพ สามารถเลือกบางกิจกรรมจากเอกสาร แนวการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ในสถานศึกษา (หน่วยศึกษานิเทศก์ สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ,๒๕๖๑) เพื่อนำไปจัดในช่วงเวลาซ่ึง จดั ๒ ชวั่ โมงตอ่ สปั ดาห์กจิ กรรม ตวั อยา่ ง การบรู ณาการหลกั สตู รตา้ นทจุ รติ ศึกษากับกิจกรรมเสริมหลักสตู ร กจิ กรรมเสรมิ หลักสูตร หลักสูตรตา้ นทจุ ริตศกึ ษา กจิ กรรมลูกเสือวิสามัญ ๑. กิจกรรมปลูกจิตสำนึกความเป็น คนดี ๒. กิจกรรมพฒั นาตน ชุมชน ท้องถ่นิ และประเทศชาติ

กิจกรรมเสริมหลกั สูตร ๓๗ กจิ กรรมองค์การวชิ าชพี หลักสตู รต้านทุจรติ ศึกษา ๑. กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และธรรมาภิบาล ตามคา่ นยิ มหลักของคน ไทย 12 ประการ ๒. กิจกรรมตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพียง ๕. บูรณาการในวถิ ีชีวิตสถานศกึ ษา สถานศกึ ษาสามารถนำหลักสตู รต้านทจุ ริตศกึ ษาบรู ณาการกับวิถีชีวิต ในสถานศึกษา เช่น การเข้าแถว การรับประทานอาหาร การแต่งกาย กิจกรรมหน้าเสาธง เปน็ ต้น ตัวอยา่ ง การนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปบูรณาการกับวิถีชีวิตใน สถานศกึ ษา วถิ ีชวี ิตในสถานศึกษา หลกั สตู รตา้ นทจุ ริต ๑. การเขา้ แถว (การไมแ่ ซงควิ ) ความละอายและความไม่ทนต่อการ ทจุ รติ ๒. การรบั ประทานอาหาร จิตพอเพยี ง ตา้ นทจุ ริต (รบั ประทานอาหารให้หมดไม่เหลือท้ิง) ๓. การแต่งกาย พลเมืองกับความรับผิดชอบต่อ (แต่งกายใหถ้ กู ตอ้ งตามกฎระเบียบ สังคม ของสถานศกึ ษา) ๔. กิจกรรมหน้าเสาธง (เขา้ แถวตรง พลเมืองกับความรับผิดชอบต่อ ตอ่ เวลา ) สงั คม ๕. กิจกรรมโฮมรมู ปลูกฝังความซื่อสัตย์ สุจริต และ มสี ว่ นร่วมในการป้องกนั การทจุ รติ

๓๘ ๖. บูรณาการในข้อตกลงรายวิชา การบูรณาการในข้อตกลงรายวิชาเป็นการทำข้อตกลงระหว่างครูกบั ผู้เรียนในรายวชิ าโดยมีแบบบนั ทกึ ข้อตกลงท่บี อกรายละเอียดการเก็บคะแนน และสามารถบูรณาการหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาในคะแนนเก็บ ๒๐ คะแนน คือ คะแนนจิตพิสัย ดงั ตวั อย่าง บรู ณาการในจิตพสิ ยั QR-Code ตวั อยา่ งขอ้ ตกลง Link : https://shorturl.asia/YBqEe

๓๙ สรปุ แนวทางการนำหลกั สตู รต้านทจุ ริตศกึ ษาไปใช้ สำหรบั สถานศึกษาอาชีวศึกษา แนวทางการนำสูตรตา้ นทจุ รติ ศกึ ษาไปใช้ หมายเหตุ สำหรบั สถานอาชวี ศึกษา 1. เลือกรายวิชากิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม วิธีการนำไปปฏิบัติให้ จรยิ ธรรม สถานศึกษาเป็นผู้พจิ ารณา 2. บูรณาการในรายวิชาหน้าที่พลเมืองและ ศีลธรรม รหัสวิชา ๒๐๐๐๐-๑๕๐๑ และรายวิชา ชีวติ กบั สังคมไทย รหัสวิชา ๓๐๐๐๐-๑๕๐๑ 3. บรู ณาการในกลมุ่ ประเภทวิชาอ่นื ๆ 4. บูรณาการในกิจกรรมเสริมหลกั สูตร ๕. บรู ณาการในวถิ ีชีวติ สถานศกึ ษา ๖. บูรณาการในข้อตกลงรายวชิ า สอื่ ประกอบการจดั การเรยี นรู้ ๑. แนวทางการจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ในสถานศึกษา อาชีวศกึ ษา ๒. แนวทางการจดั กจิ กรรมการป้องกนั การทุจรติ ด้านอาชวี ศกึ ษา ๓. แนวทางการจัดกจิ กรรมเสริมหลักสูตรเพอ่ื สรา้ งความตระหนักรูแ้ ละมี ส่วนร่วมในการปอ้ งกนั การทจุ รติ สำหรบั นักเรยี น นักศกึ ษา

ส่วนที่ ๔ เครื่องมอื แบบกำกับ ติดตาม การนำหลักสูตรตา้ นทุจริต ศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศึกษา อาชีวศึกษา

๔๑ สว่ นท่ี ๔ เครอ่ื งมือกำกับ ติดตามการนำหลกั สตู รต้านทจุ รติ ศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศึกษาอาชวี ศึกษา แบบกำกับ ตดิ ตามการนำหลักสูตรต้านทุจรติ ทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรับสถานศึกษาอาชวี ศึกษา สำหรบั ครูผู้สอน วิทยาลัย..............................................จงั หวดั .......................................... คำชแ้ี จง แบบกำกับ ติดตามการนำหลักสตู รต้านทุจริตศกึ ษาไปใช้ สำหรบั สถานศกึ ษาอาชวี ศกึ ษา เพ่อื ตดิ ตามและเก็บข้อมูลการขับเคลื่อนหลักสตู รต้าน ทุจริตศกึ ษา และรายงานผลให้กับกระทรวงศกึ ษาธิการและสำนกั งาน ป.ป.ช. โดยแบง่ ออกเปน็ ๔ ตอน ดงั น้ี ตอนท่ี ๑ ข้อมูลท่ัวไป ตอนท่ี ๒ การติดตามการนำหลกั สูตรตา้ นทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรับ สถานศึกษาอาชวี ศึกษา ตอนที่ ๓ ผลสมั ฤทธิใ์ นการใชห้ ลักสูตรต้านทจุ รติ ของผ้เู รียน ตอนที่ ๔ ขอ้ เสนอแนะ ตอนที่ ๑ ขอ้ มูลทั่วไป คำชแ้ี จง โปรดทำเคร่ืองหมาย √ ในช่อง หน้าข้อความท่ีตรงกบั ความเป็นจริง ๑. เพศ ชาย หญิง ๒. ประสบการณ์การทำงาน น้อยกวา่ ๕ ปี ๕ -๙ ปี ๑๐-๑๔ ปี ๑๕-๒๐ ปี มากกวา่ ๒๐ ปี ขึน้ ไป

๔๒ ตอนที่ ๒ การติดตามการนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรับ สถานศกึ ษาอาชวี ศกึ ษา คำชี้แจง โปรดทำเครื่องหมาย √ ในช่อง มี หรือ ไม่มี และโปรดระบุร่อง/ หลักฐาน หากเลอื กคำว่า “มี” ดว้ ยความเปน็ จริง แนวทางการนำไปใช้ มี ไม่มี รอ่ งรอย/หลักฐาน ๑. รายวิชากิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ๒.บูรณาการในรายวิชาหนา้ ทพ่ี ลเมืองและ ศีลธรรม รหสั วิชา๒๐๐๐๐-๑๕๐๑ ๓. บูรณารายวิชาชีวิตกับสังคมไทย รหัส วชิ า ๓๐๐๐๐-๑๕๐๑ ๔. บูรณาการในประเภทกลมุ่ รายวชิ าอนื่ ๆ ๕. บูรณาการกิจกรรมลูกเสือวิสามัญ ๖.บูรณาการกจิ กรรมองค์การนักวชิ าชพี ๗.บูรณาการในวิถชี ีวติ ของสถานศกึ ษา ๘. บูรณาการในข้อตกลงรายวิชา ๙. อ่ืนๆโปรดระบุ .............................................................................................. ............................................................................................ ............................................................................................ ............................................................................................. ........................................................................................... ...........................................................................................

๔๓ ตอนท่ี ๓ ผลสัมฤทธใ์ิ นการใชห้ ลักสตู รต้านทจุ ริตของผเู้ รียน คำช้ีแจง โปรดกรอกข้อมูลใหถ้ ูกต้องตามความเป็นจริง ๑. จำนวนผเู้ รยี นทีใ่ ชห้ ลักสูตรตา้ นทุจรติ ศกึ ษา จำนวน.........................คน ๒. ผู้เรียนทป่ี ระเมินการเรียนร้ตู ามเกณฑ์ท่ีกำหนดในแผนการจัดการเรียนรู้ ดงั น้ี ๒.๑ ผา่ น จำนวน....................คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ.......................... ๒.๒ ไมผ่ ่าน จำนวน.....................คน คดิ เป็นร้อยละ...................... ๓. ผเู้ รยี นมคี ุณธรรมในการปอ้ งกันการทจุ รติ ผา่ นการประเมนิ ตามเกณฑท์ ี่ กำหนด ดงั น้ี ๓.๑ ซอื่ สตั ย์สจุ ริต จำนวน.....................คน คิดเป็นรอ้ ยละ............. ๓.๒ พอเพยี ง จำนวน............................ คน คิดเปน็ รอ้ ยละ............. ๓.๓ จิตอาสา จำนวน............................ คน คิดเปน็ ร้อยละ............. ๓.๔ มวี นิ ัย จำนวน............................ คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ............. ๓.๕ ทกั ษะกระบวนการคิด จำนวน.................คน คิดเปน็ ร้อยละ............ ตอนท่ี ๔ ขอ้ เสนอแนะเพ่ิมเตมิ ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ................................................ผู้กำกบั ตดิ ตาม (...............................................) วนั ท่ี................/............./.............

๔๔ แบบสมั ภาษณค์ รทู ีน่ ำหลกั สูตรตา้ นทุจรติ ศกึ ษาไปใช้ สำหรบั สถานศกึ ษาอาชวี ศกึ ษา วัน/เดอื น/ปี ที่สมั ภาษณ์.............................................................................................. ชอ่ื -นามสกลุ ผู้ใหส้ มั ภาษณ์......................................................................................... แผนกวชิ า.........................................วิทยาลัย.............................................................. ๑. ท่านมีความพงึ พอใจต่อการนำหลกั สูตรในการสอนของท่านมากนอ้ ยเพียงใด เพราะอะไร ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ๒. ทา่ นคดิ ว่าการนำหลกั สตู รไปใชใ้ นการสอนครง้ั น้ี ท่านมขี ้อบกพร่องหรือไม่ อย่างไร ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ๓. ท่านคิดว่าคู่มือแนวทางการนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา สำหรับสถานศึกษา อาชีวศึกษา มีประโยชน์กับท่านหรอื ไม่ เพราะเหตุใด ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ๔. ทา่ นคดิ วา่ หลกั สูตรตา้ นทจุ ริตศกึ ษามปี ระโยชน์ตอ่ ผู้เรยี น ชุมชน หรอื ไม่ เพราะอะไร .............................................................................................................................. ............... ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................ ๕. ท่านต้องการคำแนะนำหรอื ช่วยเหลือเกี่ยวกับการนำหลักสูตรตา้ นทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศกึ ษาอาชวี ศึกษาหรือไม่ อย่างไร ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ลงชอื่ ..........................................................ผ้สู มั ภาษณ์ (...............................................) วนั ท่ี................/............./.............