ເຄມີ​ອຸດສາຫະກໍາ

ກະຊວງສຶກສາທກິ ານ ແລະ ກິລາ ກົມສາ້ ງຄູ ວິທະຍາໄລຄຫູ ວຼ ງພະບາງ ວິທະຍາໄລຄູຫວຼ ງພະບາງ ສາ້ ງວິຊາຊີບຄູສູ່ຄວາມເປນັ ເລດີ ປະເສດີ ດ້ວຍຄນຸ ນະທໍາ ສ່ົງເສມີ ວັດທະນະທໍາທເີ່ ປນັ ເອກະລກັ ພັດທະນາສງິ່ີ ແວດລອ້ ມ ສ້າງຄວາມພ້ອມກ້າວສູ່ສາກນົ ເອກະສານປະກອບການສອນ ເຄມອີ ຸດສາຫະກໍາ ສາຍຄູມດັ ທະຍົມ ລະບບົ 12+4 ອາຈານ ປ.ທ ແສງທອງ ຟອງວໄິ ລ ປີ 2019 1

ກະຊວງສຶກສາທກິ ານ ແລະ ກິລາ ກມົ ສ້າງຄູ ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ວຼ ງພະບາງ ວິທະຍາໄລຄຫູ ວຼ ງພະບາງ ສາ້ ງວຊິ າຊີບຄສູ ຄູ່ ວາມເປນັ ເລດີ ປະເສດີ ດ້ວຍຄຸນນະທໍາ ສົ່ງເສມີ ວັດທະນະທໍາທີເ່ ປັນເອກະລັກ ພດັ ທະນາສງິ່ີ ແວດລ້ອມ ສາ້ ງຄວາມພອ້ ມກາ້ ວສູສ່ າກນົ ເອກະສານປະກອບການສອນ ວຊິ າ: ເຄມອີ ດຸ ສາຫະກາໍ ຮຽບຮຽງໂດຍ: ທາູ່ ນ ອາຈານ ປ.ໂທ ແສງທອງ ຟອງວໄິ ລ ກວດແກໂ້ ດຍ: ທາູ່ ນ ປ.ຕ ນາງ ພອນທບິ ແກວ້ ສະຫວດັ ທາູ່ ນ ປ.ໂທ ແສງອາລນຸ ຄາໍ ສງິ ປີ 2019ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ 2

ຄາໍ ນາໍ ປຶ້ມເຄມີອຸດສາຫະກໍາເຫຼັ້ມນຼັ້ີໄດ້ຮຽບຮຽງ ແລະ ຂຽນຂຶັຼ້ນເພ່ີອຮັບໃຊ້ເຂົັ້ຼາໃນການຮຽນ-ການສອນຂອງ ສາຂາ ເຄມີສາດ. ຜູ້ຂຽນໄດ້ພະຍາຍາມນໍາປະສົບການການສອນໃນຫ້ອງຮຽນ ແລະ ຈາກການສັງລວມຕໍາລາຕາູ່ ງໆ ພາຍໃນປະເທດ ແລະ ຕູ່າງປະເທດມາແປ ແລະ ຮຽບຮຽງ ເພ່ີອໃຫ້ນັກຮຽນໄດ້ສຶກສາຄວາມຮູ້ດ້ານທິດສະດີ, ຫຼັກການໄປຄຽງຄູ່ກັບພາກປະຕິບັດຕົວຈິງ ຜູ້ຮຽນຈະໄດ້ເລອກເອົາເຕັກນິກ ວິທີການຕູ່າງໆທີ່ສອດຄູ່ອງມານໍາໃຊ້ ຕາມຄວາມເໝາະສົມ, ເອກະສານເຫລັຼ້ມນີັ້ຼມີເນັຼ້ອໃນກວມເອົາ ທິດສະດີ, ເຕັກນິກການຜະລິດ, ເຕັກນິກການກວດ ສອບ, ບັນດາຫລັກການທາງວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີ, ທາດຊຶມຕ່ໍ ແລະ ວັດຖຸກ່ໍສ້າງ, ປະຫວັດຄວາມເປັນ ມາ, ວັດຖຸດິບ, ຂັ້ຼນຕອນການຜະລິດ, ຜົນສະທ້ອນຕ່ໍສະພາບແວດລ້ອມຂອງການຜະລິດເຄີ່ອງປັຶ້ນດິນເຜົາ, ແກ້ວ, ນໍາ້ ຕານ, ຢາປົວພະຍາດ, ນໍ້າຢາລ້າງຈານ ແລະ ສະບູຝຸ່ນ, ນ້ໍາອັດລົມ, ເບຍ, ນາ້ໍ ສ,ີ ພາລາສຕິກ, ອາຍກ໊າສ ແລະ ອົກ ຊີແຊນ. ການສັງລວມເນ້ຼັອໃນ ແລະ ການຂຽນທີ່ໃຊ້ຄໍາສັບ, ສໍານວນ ອາດມີຫລາຍບັນຫາທີ່ບໍ່ທັນສອດຄອູ່ ງ ແລະ ຄົບຖ້ວນ ເມີ່ອທູ່ານຜູ້ທີ່ໄດ້ອູ່ານ ແລະ ຊົມໃຊ້ ປຶ້ມເຫຼັ້ມນ້ີຼັແລ້ວຈົ່ງກະລຸນາຊູ່ວຍເພີ່ມເຕີມໃສູ່ເພີ່ອເຮັດໃຫ້ມີຄວາມ ສມົ ບູນຂນຼັ້ ຂາ້ ພະເຈຼັາົ້ ຂຂອບໃຈເປັນຢຸ່າງສງູ . 3

ສາລະບານ ບົດ ໜ້າ ບົດທີ 1 ວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢ.ີ ...................................................................................1 ຄວາມໝາຍຂອງວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີ...........................................................1-6 ສາຍພວົ ພັນລະຫວາູ່ ງວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢີ.........................................................6 ຄວາມສາໍ ເລດັ ທາງດ້ານເທັກໂນໂລຢີໃນສະໄໝຜ່າູ ນມາ........................................................7 ວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢໃີ ນສະໄໝປັດຈບຸ ນັ ແລະ ອານາຄດົ ........................................7 ການກສ່ໍ ້າງ, ຖາູ່ ຍທອດວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢ.ີ ......................................................8 ປະໂຫຍດຈາກວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢີ.............................................................8-9 ບດົ ທີ 2 ທາດຊມຶ ຕໍ່ ແລະ ວັດຖຸກສໍ່ ້າງ......................................................................................10 ຄວາມໝາຍຂອງອຸດສາຫະກໍາ...................................................................................10 ທາດຊມຶ ຕ່ໍ ແລະ ວັດຖຸກໍ່ສາ້ ງ................................................................................10-11 ວັດຖຸດບິ ............................................................................................................11 ປະເພດດິນໜຽວ...................................................................................................11 ແປງ້ ໜຽບຫີນກາວ................................................................................................11 ພວກປນູ ທີ່ໃຊໃ້ ນການກສ່ໍ າ້ ງ................................................................................11-13 ຊມີ ັງ...........................................................................................................13-19 ບດົ ທີ 3 ເຄ່ີອງປຶ້ັນດິນເຜາົ ..................................................................................................20 ປະຫວັດຄວາມເປນັ ມາ...........................................................................................20 ການຈດັ ປະເພດ..............................................................................................20-23 ການສຶກສາວດັ ຖຸດິບ..............................................................................................23 ການກາໍ ນດົ ຄນຸ ະພາບດິນໜຽວ.............................................................................23-24 ການຜະລດິ ພວກເຊລາມິກ..................................................................................24-29 ບດົ ທີ 4 ແກວ້ .................................................................................................................30 ຄວາມຮູ້ກຽູ່ ວກບັ ແກວ້ ............................................................................................30 ວດັ ຖຸດິບ.......................................................................................................30-31 ວທິ ີດາໍ ເນີນການຜະລິດແກວ້ ................................................................................31-32 ຊະນດິ ເຕົາເຜາົ ແກວ້ ..........................................................................................32-33 ແກວ້ ແຕູ່ລະຊະນິດ...........................................................................................33-36 ບດົ ທີ 5 ອຸດສາຫະກາໍ ນາໍ້ ຕານ...............................................................................................37 ປະຫວັດຄວາມເປນັ ມາ...........................................................................................37 ວດັ ຖຸດບິ ............................................................................................................37 ການຜະລິດ....................................................................................................37-40 ຜະລດິ ຕະພັນ ແລະ ການຕະຫຼາດ................................................................................41 ສະພາບແວດລອ້ ມ ແລະ ມົນລະພິດ............................................................................41 4

ບົດທີ 6 ອຸດສາຫະກາໍ ຢາປວົ ພະຍາດ.......................................................................................42 ປະຫວັດຄວາມເປັນມາ...........................................................................................42 ເປຶ້າົ ໝາຍ ແລະ ຄວາມສໍາຄນັ ....................................................................................42 ວດັ ຖຸດບິ ............................................................................................................42 ຂ້ນັຼ ຕອນການຜະລດິ .........................................................................................42-43 ການທດົ ສອບ ແລະ ການຮກັ ສາ.................................................................................43 ການໂຄສະນາ ແລະ ຈໍາໜູ່າຍ....................................................................................43 ບດົ ທີ 7 ອດຸ ສາຫະກາໍ ນາໍ້ ຢາລ້າງຈານ ແລະ ສະບູຝຸ່ນ.....................................................................44 ປະຫວັດຄວາມເປັນມາ...........................................................................................44 ວດັ ຖຸດິບ.......................................................................................................44-45 ການຜະລິດ....................................................................................................45-47 ການທົດສອບ......................................................................................................47 ຜນົ ກະທົບຕສ່ໍ ະພາບແວດລ້ອມ............................................................................47-48 ບົດທີ 8 ອຸດສາຫະກາໍ ນໍາ້ ຫວານ.............................................................................................49 ປະຫວດັ ຄວາມເປນັ ມາ...........................................................................................49 ວັດຖຸດິບ............................................................................................................49 ການຜະລິດ....................................................................................................50-51 ການເກບັ ຮັກສາ ແລະ ຈາໍ ໜູ່າຍ.................................................................................51 ການກວດສອບ...............................................................................................52-53 ຜນົ ກະທບົ ຕສໍ່ ະພາບແວດລອ້ ມ.................................................................................53 ບດົ ທີ 9 ອດຸ ສາຫະກາໍ ເບຍ...................................................................................................54 ປະຫວດັ ຄວາມເປັນມາ...........................................................................................54 ວັດຖຸດບິ ............................................................................................................54 ການຜະລິດ.........................................................................................................55 ປະເພດເບຍ.................................................................................................. 55-56 ການບັນຈຸ...........................................................................................................56 ການເກບັ ຮັກສາ ແລະ ຈໍາໜູ່າຍ..................................................................................57 ຜນົ ກະທົບຕສ່ໍ ະພາບແວດລ້ອມ.................................................................................57 ບົດທີ 10 ອຸດສາຫະກໍານ້ໍາສີ..................................................................................................58 ປະຫວັດຄວາມເປັນມາ...........................................................................................58 ປະໂຫຍດ ແລະ ສະມດັ ..........................................................................................58 ບັນດາທາດເຄມີທີ່ໃຊ.້ .......................................................................................58-60 ການຜະລິດ.........................................................................................................60 ຜນົ ກະທົບຕສ່ໍ ະພາບແວດລອ້ ມ.............................................................................60-61 5

ບົດທີ 11 ອດຸ ສາຫະກາໍ ປະລາສຕກິ ..........................................................................................62 ປະຫວັດຄວາມເປນັ ມາ...........................................................................................62 ວດັ ຖຸດບິ ............................................................................................................63 ການຜະລດິ ....................................................................................................63-66 ຜົນກະທບົ ຕສ່ໍ ະພາບແວດລອ້ ມ............................................................................66-72 ບົດທີ 12 ອດຸ ສາຫະກໍາກາສ ແລະ ອົກຊແີ ຊນ.............................................................................73 ປະຫວດັ ຄວາມເປນັ ມາ...........................................................................................73 ອຸປະກອນ ແລະ ອົງປະກອບທີ່ສາໍ ຄນັ ໃນການຜະລິດ........................................................74 ວັດຖຸດບິ ແລະ ການນໍາເຂັ້າົຼ ວັດຖຸດິບ...........................................................................75 ການຜະລິດ ແລະ ຂ້ັນຼ ຕອນການຜະລດິ ........................................................................75 ປະເພດກາສ ແລະ ອົກຊີແຊນ...................................................................................76 ການເກບັ ຮກັ ສາກາສ ແລະ ອກົ ຊແີ ຊນ..........................................................................76 ຜົນດີ ແລະ ຜນົ ກະທບົ ......................................................................................76-77 6

ບດົ ທີ 1 ວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢີ 1. ຄວາມໝາຍວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢີ 1.1 ວິທະຍາສາດ ວທິ ະຍາສາດແມູນ່ ຄວາມຮູ້ກ່ຽູ ວກບັ ສິງ່ີ ຕາູ່ ງໆໃນທາໍ ມະຊາດນບັ ທງັ ສິ່ງີ ທມ່ີ ຊີ ີວິດ ແລະ ບໍ່ມຊີ ີວດິ ລວມທັງຂະ ບວນການສັງລວມຄວາມຮູ້ທາງດ້ານການປະຕິບັດຕົວຈິງທ່ີຮຽກວູ່າຂະບວນການທາງວິທະຍາສາດ ແລະ ກຸູ່ມຂອງ ຄວາມຮູ້ທໄີ່ ດຈ້ າກຂະບວນການດ່ັງົ ກູາ່ ວນຼັນ້ . ການສຶກສາໃນດ້ານວິທະຍາສາດຍັງໄດ້ແບູ່ງອອກເປັນ ວິທະຍາສາດທໍາມະຊາດ ແລະ ວິທະຍາສາດປະຍຸກ ຄໍາວູ່າ Scienceໃນພາສາອັງກິດມີຄວາມໝາຍວາູ່ ວິທະຍາສາດເຊິ່ີງໄດ້ມາຈາກພາສາລາຕິນທີ່ວູ່າ Scientia ແປວ່າູ ຄວາມຮູ້. ວິທະຍາສາດແມູ່ນກົງກັບພາສາອັງກິດທີ່ວູ່າ Science ເຊິ່ີງມາຈາກພາສາລາຕິນທີ່ວູ່າ Scientia ແປວູ່າ ຄວາມຮູ້ (Knowledge) ໄດມ້ ຜີ ໃູ້ ຫ້ຄວາມໝາຍໄວ້ຢ່າຸ ງຫວຼ ງຫາຼ ຍດັງ່ົ ນ:ຼ້ີັ ທໍາມະຊາດ ແລະ ແກນູ່ ສານທີແ່ ທ້ຈງິ ຂອງວິທະຍາສາດນ້ຼັນບໍ່ໄດໝ້ າຍເຖິງຄວາມຮູ້ເນ້ອຼັ ໃນຂອງວທິ ະຍາສາດ ເທົ່ານັ້ຼນແຕູ່ຫາກແມູ່ນວິທີການທາງວິທະຍາສາດ ແລະ ເຈຕະຄະຕິທາງວິທະຍາສາດອີກດວ້ ຍເຊິີ່ງໝາຍຄວາມວູ່າໃນ ການຮຽນວິທະຍາສາດນັຼ້ນຜູ້ຮຽນຈະຕ້ອງໄດ້ທັງຄວາມຮູ້ວິທະຍາສາດ, ວິທີການ ແລະ ເຈຕະຄະຕິວິທະຍາສາດໄປ ພອ້ ມໆກັນ ວິທະຍາສາດຄວິຊາທ່ີມີເນັ້ຼອໃນເຊິີ່ງເປັນເລ່ີອງລາວຂອງສິີ່ງແວດລ້ອມ, ປະກົດການທໍາມະຊາດເຊິີ່ງມະນຸດ ໄດ້ລວບລວມຄວາມຈິງ(Facts)ເຫຼົ່ານັ້ຼນເພ່ີອນໍາມາສັງລວມເປັນຄວາມຮູ້ (Knowledge) ແລະ ຕັ້ຼງເປັນກົດເກນ (Principles) ຂນ້ຼັຶ . ວິທະຍາສາດໝາຍເຖິງຄວາມຮູ້ທີ່ສະແດງ ຫຼ ພິສູດໄດ້ວູ່າຖກຕ້ອງເປັນຄວາມຈິງຈັດໄວ້ເປັນໝວດໝູ່ມີ ລະບຽບ ແລະ ຂັ້ຼນຕອນ, ສະຫຼຸບໄດ້ເປັນກົດເກນ ເປັນຄວາມຮູ້ທີ່ໄດ້ມາດ້ວຍວທິ ີການທ່ີເລີ່ມຕົັ້ຼນດ້ວຍດວ້ ຍການສງັ ເກດ ແລະ ການຈັດແຈງໃຫ້ເປັນລະບຽບມີຂັ້ຼນຕອນປາສະຈາກອະຄະຕິເຊິີ່ງສອດຄູ່ອງກັບການໃຫ້ຄວາມໝາຍວູ່າ ວທິ ະຍາສາດເປນັ ການລວບລວມຄວາມຮູ້ຢ່າຸ ງເປັນລະບົບຄວາມຮູ້ທ່ີໄດ້ລວບລວມໄວ້ນເັຼ້ີ ປນັ ຄວາມຮູ້ກູ່ຽວກັບປະກົດ ການທາໍ ມະຊາດ, ຄວາມຈະເລນີ ກາ້ ວໜ້າທາງວທິ ະຍາສາດທີ່ເກີດຂນຶຼ້ັ ນນັ້ຼ . ມະນຸດໄດສ້ ກຶ ສາກ່ຽູ ວສງີ່ິ ແວດລ້ອມວູາ່ 1. ສິງ່ີ ຕູ່າງໆມີຄວາມເປັນມາແນວໃດ 2. ສງິີ່ ເຫົຼ່ານັຼ້ນມຄີ ວາມສາໍ ພັນຕ່ກໍ ັນແນວໃດ 3. ພັດທະນາການຂອງສິ່ີງເຫຼົ່ານັຼ້ນມີລະບຽບແບບແຜນ ຫຼ ມີຫຼັກເກນແນວໃດ ແລະ ຈະເກີດຂຶຼ້ັນໃນອານາຄົດ ແນວໃດ. 7

4. ມະນຸດຈະນໍາຄວາມຮູ້ທັງຫຼາຍມາໃຊ້ໃຫ້ເກີດປະໂຫຍດໄດ້ແນວໃດຍິ່ີງໄປກູ່ວານັຼ້ນວິທະຍາສາດຍັງເປັນຄວາມຮູ້ ກູ່ຽວກັບຂໍ້ເທັດຈິງທີ່ທົດສອບໄດ້ເປັນຄວາມຮູ້ທີ່ມີຂອບເຂດ, ມີລະບຽບ, ກົດເກນ ເປັນຄວາມຮູ້ທີ່ມີຮາກຖານມາ ຈາກການສງັ ເກດ, ການຈດົ ບັນທຶກ, ການຕັງ້ຼ ສມົ ມດຸ ຕຖິ ານ ໂດຍໃຊ້ຫຼັກຖານທາງປັນຍາ ແລະ ຕກັ ກະສາດແລ້ວວັດ ຫຼ ຫາຄູາ່ ອອກມາທັງໃນດາ້ ນຄນຸ ຄູ່າ(ນາມມະທາໍ ) ແລະ ປະລມິ ານ(ຮບູ ປະທາໍ ). + ປະຫວດັ ສາດຂອງວທິ ະຍາສາດ ຄໍາວູ່າ Science ໃນພາສາອັງກິດມີຄວາມໝາຍວູ່າ ວິທະຍາສາດເຊິີ່ງໄດ້ມາຈາກພາສາລາຕິນທີ່ວູ່າ Scientia ແປວູາ່ ຄວາມຮູ້ໃນສັດຕະວັດທີ່ 17 ກອງທບັ ເບຄອນໄດພ້ ະຍາຍາມຄົຼນັ້ ຄດິ ວທິ ີມາດຕະຖານໃນການອຸປະ ໄນຈາກຂ້ໍມູນທີ່ທົດລອງ ຫຼ ສງັ ເກດຈາກທໍາມະຊາດ. ວິທະຍາສາດສະໄໝໃໝູ່ ເລມ່ີ ຕັຼົນ້ ໃນຍກຸ ຟຶ້ນຟຸສິລະປະວິທະຍາການໂດຍມີບດິ າແຫູ່ງວທິ ະຍາສາດສະໄໝ ໃ ໝູ່ຄ ກາລີເລໂອ ກາລີເລອີເປັນຜູ້ຄິດຄົັຼ້ນ ແລະ ປັບປຸງແນວຄວາມຄິດກູ່ຽວກັບວທິ ະຍາສາດສະໄໝເກົ່າທີ່ຖເອາົ ແນວ ຄວາມຄິດຂອງອະຣິສໂຕເຕີລປະຖິ້ັຼມໄປ, ໃນເວລານັ້ຼນ ກາລີເລໂອໄດ້ກໍານົດລັກສະນະສໍາຄັນຂອງວິທະຍາສາດສະໄ ໝໃໝູໄ່ ວ້ດົ່ັງນຼ້ີັ • ທໍານາຍສ່ິງີ ທີເ່ ກດີ ຂັຼ້ນຶ ໃນທາໍ ມະຊາດໄດໂ້ ດຍທບີ່ ່ໍຈໍາເປນັ ຕອ້ ງການອະທິບາຍສາຍເຫດເຊັົນ່ ໃນເວລາທຍີ່ ັງບໍ່ ທນັ ມີຄວາມຮູ້ເລີ່ອງແຮງຈູ່ອງດຶງນ້ັຼນກາລເີ ລໂອບ່ໍສນົ ໃຈທຈີ່ ະອະທບິ າຍວ່າູ ເປນັ ຫຍັງວັດຖຸຈຶີ່ງຕົກລົງສູ່ພຼ້ັນດິນແຕູ່ສົນ ໃຈຄາໍ ຖາມທີ່ວ່າູ ເມອີ່ ມນັ ຕກົ ລງົ ແລ້ວມນັ ຈະລົງເຖິງພນຼັ້ ດິນໃນເວລາເທົາ່ ໃດກັນແທ້ • ນາໍ ໃຊ້ຄະນດິ ເພີ່ອເປນັ ພາສາຫກັຼ ຂອງວິທະຍາສາດ • ໃນເວລາຕມໍ່ າ ໄອແຊັກ ນິວເຕິນໄດຕ້ ເ່ໍ ຕີມຮາກຖານ ແລະ ລະບບົ ລະບຽບຂອງແນວຄິດເຫົຼາ່ ນ້ີັຼ ແລະ ເປນັ ຕົຼ້ັນສະບບັ ສາໍ ລບັ ສາຂາດ້ານອນ່ີ ໆຂອງວທິ ະຍາສາດ. ກູ່ອນໜາ້ ນັ້ຼນ ໃນປຄີ ສ 1619 ເຣເນເດສກາລ ໄດເ້ ລມີ່ ຂຽນ ລຽງຄວາມເລ່ີອງ Rules for the Direction of the Mind, ລຽງຄວາມຂຶ້ັຼນນ້ັີຼຖວູ່າເປັນລຽງຄວາມໃນເບ ຼັ້ອງຕົຼັ້ນທີ່ສະເໜີເຖິງຂະບວນການຄິດກູ່ຽວກັບ ວິທະຍາສາດສະໄໝໃໝູ່ ແລະ ປັດສະຍາສະໄໝໃໝູ່, ເຖິງຢຸ່າງໃດກໍ່ຕາມເນ່ີອງຈາກວູ່າເດສກາລໄດ້ຮັບຮູ້ເລີ່ອງລາວ ທີ່ກາລີເລໂອຜູ້ທີ່ມີຄວາມຄິດຄ້າຍຄກັບຕົນເອງຖກເອີັ້ຼນມາສອບສວນໂດຍ ໂປບທີ່ນະຄອນຫຼວງໂຣມເຮັດໃຫ້ເດ ສກາລບໍ່ໄດຈ້ ັດພິມຜນົ ງານສະບບັ ນຼັ້ີອອກມາຢູ່ໃຸ ນສະໄໝນັນ້ຼ . ການພະຍາຍາມຈະເຮັດໃຫ້ລະບຽບທາງວິທະຍາສາດເປັນລະບົບລະບຽບນັ້ຼນຕ້ອງພົບກັບບັນຫາຂອງການ ອຸປະໄນທີຊ່ ້ັີຼໃຫ້ເຫັນວາູ່ ການຄດິ ແບບອຸປະໄນ(ເຊິີ່ງເລມ່ີ ຕ້ັົຼນໂດຍ ຟາຼ ນຊິສ ເບຄອນ) ນັຼ້ນບໍ່ຖກຕອ້ ງຕາມຫຼັກການຕົກ ກະສາ ເດວິດ ຣຸມໄດ້ອະທິບາຍບັນຫາດັ່ົງກູ່າວອອກມາຢຸ່າງລະອຽດ ດາລ ພອຟເພີໃນຄວາມຄິດລັກສະນະດຽວກັບ ຄົນອີ່ນໆໄດ້ພະຍາຍາມອະທິບາຍວູ່າສົມມຸດຕິຖານທ່ີຈະໃຊ້ໄດ້ນັ້ຼນຈະຕ້ອງເຮັດໃຫ້ເປັນເທສໄດ້(falsifiable)ນັ້ຼນກ ຈະຕອ້ ງຢໃູຸ່ ນຖານະທຖ່ີ ກປະຕເິ ສດໄດ້, ຄວາມຫຍງຸ້ ຍາກນເຼ້ັີ ຮດັ ໃຫ້ເກດີ ປະຕິເສດຄວາມເຊີ່ອພັຼ້ນຖານທີ່ວູາ່ ມີລະບຽບ ແບບແຜນ”ໜຶ່ີງດຽວ” ທີ່ໃຊ້ໄດ້ກັບວິທະຍາສາດທຸກຂະແໜງ ແລະ ຈະເຮັດໃຫ້ສາມາດແຍກແຍະວິທະຍາສາດອອກ ຈາກສາຂາອີ່ນໆທ່ີຖວູ່າບ່ໍແມ່ນູ ວທິ ະຍາສາດນັ້ນຼ ເອງ. 8

ບັນຫາທ່ີກູ່ຽວກັບຂະບວນການປະຕິບັດຂອງວິທະຍາສາດແມູ່ນມີຄວາມສໍາຄັນເກີນຂອບເຂດຂອງວົງການ ວທິ ະຍາສາດ ຫຼ ວົງການວິຊາການໃນລະບບົ ຍຕຸ ິທໍາ ຫຼ ໃນການຖົກຖຽງບນັ ຫາກູຽ່ ວກບັ ນະໂຍບາຍສາທາລະນະການ ສກຶ ສາ ທ່ີໃຊວ້ ທິ ີການນອກເໜອຈາກ ແນວທາງປະຕິບັດວິທະຍາສາດທີເ່ ປນັ ທ່ີຍອມຮັບຈະຖກປະຕິເສດ ແລະ ຖກຈດັ ເປັນວທິ ະຍາສາດຂຼີັ້ເຫຍັ້ອຼ , ຄວາມສາໍ ເລດັ ອັນຍ່ີງິ ໃຫຍູ່ຂອງວທິ ະຍາສາດໃນປະຫວດັ ສາດ ໄດສ້ າ້ ງປະເດນັ ຄໍາ ຖາມທາງປັດສະຍາໄວ້ຢຸ່າງຫຼວງຫຼາຍ. ບັນດານັກປັດສະຍາວິທະຍາສາດໄດ້ຕັຼ້ງຄໍາຖາມທາງປັດສະຍາທີ່ສໍາຄັນດັົ່ງນ້ຼີັ: ສິ່ີງໃດເປັນໂຕແບູ່ງແຍກຄວາມຮູ້ທາງວິທະຍາສາດກບັ ຄວາມຮູ້ປະເພດອ່ນີ ໆເຊ່ົັນ ໂຫລະສາດ. • ຄວາມຮູ້ທາງວທິ ະຍາສາດເປັນຄວາມຈິງ ຫຼ ບ່ໍ • ຄວາມຮູ້ວິທະຍາສາດເປນັ ໜາ້ ເຊອີ່ ຖໄດຊ້ າ່ໍ ໃດ • ວິທະຍາສາດມຜີ ນົ ປະໂຫຍດແທ້ ຫຼ ບໍ່ • ສິລະທໍາຂອງວິທະຍາສາດທີ່ເໝາະສມົ ແມ່ນູ ຫຍງັ ບັນຫາດັົ່ງກູ່າວນີັຼ້ຍັງເປັນບັນຫາທີ່ຖົກຖຽງກັນໃນໝູ່ນັກປັດສະຍາຢຸ່າງຫຼວງຫຼາຍຢຸູ່ໃນປັດຈຸບັນ ແລະ ບ່ໍມີ ຄວາມເຫນັ ໃດທີໄ່ ດຮ້ ັບການຍອມຮັບທວ່ົ ໄປອກີ ເລຍີ . 1.2 ຄວາມໝາຍຂອງເທກັ ໂນໂລຢີ ເທັກໂນໂລຢີໝາຍເຖິງການນໍາເອົາຄວາມຮູ້ເທັກໂນໂລຢີ ຫຼ ປະຍຸກວິທະຍາ ຫຼ ເທັກນິກວິທະຍາແມູ່ນມີ ຄວາມໝາຍກວ້າງສົມຄວນໂດຍທົ່ວໄປແລວ້ ແມນູ່ ໝາຍເຖິງການນາໍ ຄວາມຮູ້ທາງທໍາມະຊາດວິທະຍາ ແລະ ຕໍ່ເນີ່ອງ ມາເຖິງວິທະຍາສາດມາເປັນວິທີການປະຕິບັດ ແລະ ປະຍຸກໃຊ້ເພີ່ອຊູ່ວຍໃນການເຮັດວຽກ ຫຼ ແກ້ໄຂບັນຫາຕູ່າງໆ ແລ້ວເຮັດໃຫ້ເກີດມີວັດສະດຸອຸປະກອນ, ເຄ່ີອງມ, ເຄີ່ອງຈັກຕະຫຼອດເຖິງ ຄວາມຮູ້ນາມມະທໍາເຊັ່ົນ ລະບົບ ຫຼ ຂະບວນການຕູ່າງໆເພອ່ີ ເຮດັ ໃຫກ້ ານດາໍ ລົງຊີວິດຂອງມະນຸດເຮາົ ງ່າູ ຍ ແລະ ສະດວກຂຼຶນັ້ . ເທັກໂນໂລຢີຍັງກໍ່ໃຫ້ເກີດມີຜົນກະທົບຕ່ໍສັງຄົມ ແລະ ໃນພຼ້ັນທີ່ໆມີການນໍາເອົາເທັກໂນໂລຢີເຂົຼ້ັາໄປ ກູ່ຽວຂ້ອງຢູຸ່ໃນຫຼາຍຮູບແບບ, ເທັກໂນໂລຢີໄດ້ຊູ່ວຍໃຫ້ສັງຄົມຫຼາຍໆແຫູ່ງເກີດມີການພັດທະນາທາງດ້ານ ເສດຖະກິດຫຼາຍຂຶຼ້ັນເຊິີ່ງລວມທັງເສດຖະກິດໂລກໃນປະຈຸບັນໃນຫຼາຍໆຂັຼ້ນຕອນຂອງການຜະລິດໂດຍນໍາໃຊ້ເທັກ ໂນໂລຢີໄດ້ເຮັດໃຫ້ຜົນຜະລິດທີ່ບໍ່ຕ້ອງການ ຫຼ ເອີ້ັຼນວູ່າ ມົນພາວະທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດການສູນເສຍຊັບພະກອນທໍາມະ ຊາດ ແລະ ເປັນການທໍາລາຍສິີ່ງແວດລ້ອມ. ເທັກໂນໂລຢີຫຼາຍຢຸ່າງທີ່ໄດ້ນໍາເຂົຼ້ັາມາໃຊ້ແມູ່ນມີຜົນຕ່ໍຄູ່ານິຍົມ ແລະ ວດັ ທະນະທໍາຂອງສງັ ຄົມ, ເມ່ີອມີເທັກໂນໂລຢອີ ັນໃໝ່ໆູ ເກດີ ຂ້ນັຶຼ ມາກໍ່ມັກຈະເກດີ ມຄີ າໍ ຖາມທາງຈະລຍິ ະທໍາ. ເທັກໂນໂລຢີແມູ່ນວິທະຍາການທ່ີກູ່ຽວກັບສິລະປະໃນການນໍາເອົາວິທະຍາສາດປະຍຸກມາໃຊ້ໃຫ້ເກີດປະ ໂຫຍດໃນທາງປະຕບິ ັດ ແລະ ອດຸ ສາຫະກໍາ. ມັນແມ່ນູ ກດິ ຈະກໍາທ່ີກູ່ຽວຂອ້ ງກບັ ເຄີ່ອງຈກັ ສງີິ່ ທີ່ປະດິດຂຼຶ້ັນໃໝູ່ໆທາງ ອຸດສາຫະກາໍ ແລະ ກດິ ຈະກາໍ ອ່ີນໆທີ່ຈະເອຼອັ້ ອາໍ ນວຍຕກ່ໍ ານດາໍ ລົງຊວີ ິດຂອງມະນຸດ ຫຼ ອາດເວຼົາັ້ ໄດວ້ າູ່ ເທັກໂນໂລຢີຄ 9

ຄວາມຮູ້ທີ່ມະນຸດໃຊ້ຊັບພະຍາກອນຕູ່າງໆໃຫ້ເກີດປະໂຫຍດແກູ່ມະນຸດເອງລວມທັງຊີວິດການເປັນຢູຸ່ ແລະ ການ ຄວບຄມຸ ສິີງ່ ແວດລອ້ ມ. ເກດເຕັກເວົ້ຼັາວູ່າ ເມ່ີອກູ່າວເຖິງເທັກໂນໂລຢີແລ້ວຄົນສູ່ວນຫຼວງຫຼາຍແມູ່ນນຶກເຖິງເຄີ່ອງມ, ເຄີ່ອງຈັກເອ ເລັກໂທນິກທ່ີທັນສະໄໝແຕູ່ຄວາມເປັນຈິງແລ້ວເທັກໂນໂລຢີແມູ່ນມີຄວາມສໍາພັນກັບການດໍາລົງຊີວິດຂອງມະນຸດ ເຮົາມາດົນນານແລ້ວຕັຼ້ງແຕູ່ຍຸກປະຫັວດສາດເທັກໂນໂລຢີເຊິີ່ງເປັນຍຸກທີ່ມະນຸດເຮົາໄດ້ນໍາເອົາຄວາມຮູ້ຈາກທໍາມະ ຊາດວິທະຍາມາຄົ້ຼັນຄວາ້ ແລະ ດັດແປງທໍາມະຊາດເພອ່ີ ແກ້ໄຂບັນຫາພຼ້ັນຖານໃນການດາໍ ລົງຊີວດິ ໃນໄລຍະຕົຼ້ັນຂອງ ເທກັ ໂນໂລຢີທີນ່ ໍາມາໃຊເ້ ປນັ ລະດັບພນຼັ້ ຖານໃຫ້ແກູ່ການປກູ ຝັງ, ຊນົ ລະປະທານ, ການກສໍ່ າ້ ງ, ການຜະລິດເຄອີ່ ງມ, ເຄີ່ອງໃຊ້, ເຄ່ີອງປັ້ຶນດິນເຜົາ, ການຕໍ່າແພ ແລະ ອ່ີນໆອີກ. ປັດໄຈທ່ີປະຊາກອນເພີ່ມຂຶຼັ້ນໄດ້ເຮັດໃຫ້ມີຂ້ໍຈໍາກັດທາງ ຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະ ການພວົ ພັນກບັ ຕາູ່ ງປະເທດໄດ້ກາຍເປນັ ປັດໄຈທີ່ສາໍ ຄນັ ໃນການພັດທະນາເທັກໂນ ໂລຢີອອກມາໃຊ້ເປັນຈໍານວນຫຼວງຫຼາຍ, ເທັກໂນໂລຢີກັບວທິ ະຍາສາດມີຄວາມສໍາພັນກັນຫຼາຍຂຶັຼ້ນ, ເທັກໂນໂລຢີ ເ ກ ີ ດ ຈ າ ກ ພ ັ້ຼ ນຖ ານ ທ າງ ວ ິທ ະ ຍາສ າດ ທ່ີຖ ູ່ າຍ ທ ອ ດມ າ ຈ າກ ບັນ ດ າ ປ ະ ເທ ດຕ າ ເ ວັນ ຕ ົກ ເຊ ິີ່ ງສ ຶກ ສ າ ຄົ ຼັ້ນ ຄ້ວາ ທາງ ວິທະຍາສາດມາຢຸ່າງຕໍ່ເນ່ີອງຕັຼ້ງແຕູ່ຍຸກປະຕິວັດວິທະຍາສາດທີ່ເຮັດໃຫ້ການພັດທະນາເທັກໂນໂລຢີຈະເລີນກ້າວໜາ້ ຄວບຄູ່ໄປກັບວິທະຍາສາດ, ຄວາມຮູ້ທາງວິທະຍາສາດເປັນຄວາມຮູ້ທີ່ເກີດຈາກການສັງເກດປະກດົ ການທາງທໍາມະ ຊາດຄການອະທິບາຍວູ່າເປນັ ຫຍັງຈຶ່ີງເກີດແນວນັ້ຼນເຊັົ່ນ ນັກຟິຊິກສາດອະທິບາຍວູ່າ ເມີ່ອຂົດລວດຕັດສະໜາມແມູ່ ເຫຼກັ ຈະໄດກ້ ະແສໄຟຟ້າ ແລະ ນໍ້າເກດີ ຈາກໄຮໂດເຼ ຈນປະສົມກັບອອກຊເີ ຈນເປນັ ຕົ້ັຼນ ຕັຼ້ງເປັນກດົ ເກນ ແລະ ທິດສະ ດີເພອ່ີ ຖາູ່ ຍທອດ ແລະ ສອນໃຫ້ຄົນອ່ນີ ໄດສ້ ກຶ ສາ ແລະ ພັດທະນາເທກັ ໂນໂລຢີທ່ີມກີ ານພດັ ທະນາຕັ້ຼງແຕູ່ຍຸກບູຮານ, ສວູ່ ນຄວາມໝາຍຂອງ ເທັກໂນໂລຢແີ ມ່ນູ ເປນັ ການປະຍຸກ ແລະ ນາໍ ເອາົ ຄວາມຮູ້ ທາງວິທະຍາສາດມາໃຊ້ ແລະ ສາ້ ງ ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫຍດໃນທາງການປະຕິບັດຕວົ ຈິງຂອງມວນມະນຸດກ່ໍຄການນໍາເອົາຄວາມຮູ້ທາງວິທະຍາສາດມາໃຊ້ ເຂົັ້ຼາໃນການປະດິດສິ່ີງຂອງຕູ່າງໆໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫຍດສູງສຸດ, ສູ່ວນທ່ີເປັນຂ້ໍແຕກຕູ່າງຂອງເທັກໂນໂລຢີກັບ ວິທະຍາສາດນັ້ຼນຄ ເທັກໂນໂລຢີຈະຂຶ້ັຼນຢູຸ່ກັບປັດໄຈທາງເສດຖະກິດເປັນສິນຄ້າມີການຊັ້ຼ-ຂາຍ, ສູ່ວນຄວາມຮູ້ທາງ ວິທະຍາສາດແມູ່ນເປັນສົມບັດສູ່ວນລວມຂອງຊາວໂລກເຊິີ່ງມີການເຜີຍແຜູ່ໂດຍບ່ໍມີການຊັ້ຼ-ຂາຍແຕູ່ຢຸ່າງໃດເລີຍ. ສະຫຼຸບແລ້ວເທັກໂນໂລຢສີ ະໄໝໃໝູ່ແມ່ນູ ເກດີ ຂຶຼັ້ນໂດຍມຄີ ວາມຮູ້ທາງວິທະຍາສາດເປັນຖານຮອງຮັບບົດບາດຂອງ ເທັກໂນໂລຢີຕ່ກໍ ານພດັ ທະນາປະເທດຊາດໄດຫ້ ຼງິ ເຫັນຄວາມສາໍ ຄັນຂອງວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີ 1. ເທັກໂນໂລຢີ ກບັ ການພດັ ທະນາອຸດສາຫະກາໍ ການນໍາເທັກໂນໂລຢີມາໃຊ້ໃນການຜະລິດ ໄດເ້ ຮັດໃຫ້ ປະສດິ ທພິ າບໃນການຜະລິດເພ່ີມຂຶ້ຼັນ, ປະຍັດແຮງງານ, ຫຸຼດຕົຼ້ັນທນຶ ແລະ ຮກັ ສາສະພາບແວດລ້ອມ ເທັກໂນໂລຢີທີ່ ມີບົດບາດໃນການພັດທະນາອຸດສາຫະກໍາເຊັ່ົນ ຄອມພິວເຕີ, ເອເລັກໂທນິກ ການສີ່ສານ, ເທັກໂນໂລຢີຊີວະພາບ ແລະ ພັນຖຸກໍາ, ວິສະວະກໍາ, ການສ່ີສານ, ການແພດ, ເທັກໂນໂລຢີພະລັງງານ, ເທັກໂນໂລຢີວັດສະດຸເຊັ່ົນ ປລາ ສະຕິກ, ແກ້ວ, ວດັ ສະດກຸ ສໍ່ ້າງ, ໂລຫະ. 2. ເທກັ ໂນໂລຢກີ ັບການພດັ ທະນາດາ້ ນການກະເສດ ໃຊເ້ ທກັ ໂນໂລຢີໃນການເພ່ີມຜົນຜະລິດ, ປບັ ປຸງພັນ ເປັນຕົັ້ຼນແມ່ນູ ເທັກໂນໂລຢມີ ີບດົ ບາດໃນການພັດທະນາຢຸ່າງແຜຫູ່ ຼາຍແຕູ່ການນາໍ ເອົາເທກັ ໂນໂລຢີມາໃຊ້ເຂຼັົາ້ ໃນການ ພັດທະນາຈະຕ້ອງສຶກສາເຖິງປັດໄຈແວດລ້ອມຫຼາຍດ້ານເຊັ່ົນ ຊັບພະຍາກອນສິີ່ງແວດລ້ອມ, ຄວາມສະເໝີພາບໃນ 10

ການມໂີ ອກາດ ແລະ ການແຂງູ່ ຂນັ ທາງດາ້ ນເສດຖະກິດ ແລະ ສງັ ຄົມເພີອ່ ໃຫ້ເກີດຄວາມປະສມົ ກົມກຽວຕໍ່ກັບການ ພັດທະນາປະເທດຊາດ ແລະ ສູ່ວນອ່ີນໆອີກມາກມາຍໃນທາງເສດຖະສາດເບິ່ີງເທັກໂນໂລຢີວູ່າເປັນຄວາມຮູ້ຂອງ ມະນຸດ, ປະຈຸບັນໃນການນໍາເອົາຊັບພະຍາກອນມາຜະລິດເປັນຜະລິດຕະພັນທ່ີຕ້ອງການແມູ່ນເປັນສິີ່ງທີ່ຈໍາເປັນ ດົ່ັງ ນັນ້ຼ , ການປຽຸ່ ນແປງທາງດ້ານເທກັ ໂນໂລຢີຈະເກດີ ຂນ້ັຶຼ ເມີ່ອຄວາມຮູ້ທາງເທກັ ນິກຂອງຄນົ ເຮາົ ເພີ່ມຂຶັ້ນຼ . ຄໍາວູ່າເທັກໂນໂລຢີ ແມູ່ນຫຍັງນັ້ຼນ ເມີ່ອເວົຼັ້າເຖິງເທັກໂນໂລຢີແລ້ວ ຄົນສູ່ວນຫຼາຍແມູ່ນມັກເວົັ້ຼາເຖິງ ເຄີ່ອງມ ຫຼ ອປຸ ະກອນໃໝໆູ່ ທ່ີທັນສະໄໝ, ມີລາຄາແພງ, ມີລະບບົ ການທາໍ ງານທຫີ່ ຍງຸ້ ຍາກສບັ ສນົ ເຊີງິ່ ນໍາມາໃຊ້ແລ້ວສາມາດ ຊູ່ວຍໃຫ້ການເຮັດວຽກມີປະສິດທິພາບດີຂຶັ້ຼນ ແລະ ມີປະສິດທິຜົນສູງຂຶ້ຼັນລວມທັງການປະຍັດເວລາ ແລະ ແຮງງານ ອີກດ້ວຍ. ເຖິງຢຸ່າງໃດກໍ່ຕາມເທັກໂນໂລຢີແມູ່ນຄໍາເວົັຼ້າທ່ີມາຈາກພາສາລາຕິນຄ Texere (Toweare)ແປວູ່າ ການສານ (to construct) ແປວາູ່ ການສາ້ ງ ແລະ ພາສາເກກັຼ ຄ Technologia (Sytematic Treatment) ແປວູ່າ ການເຮດັ ຢຸາ່ ງມີລະບບົ . ເທັກໂນໂລຢີມີຄວາມໝາຍບໍ່ສະເພາະພຽງແຕູ່ການນໍາໃຊ້ເຄ່ີອງຈັກພຽງຢຸ່າງດຽວເທົ່ານັ້ຼນແຕູ່ຍັງລວມໄປ ເຖິງການປະຕິບັດ ຫຼ ດໍາເນີນການໃດໜຶ່ີງທ່ີໃຊ້ຄວາມຮູ້, ວິທີການ ຫຼ ເທັກນິກທາງວິທະຍາສາດເພ່ີອຊວູ່ ຍໃຫ້ການ ດໍາເນີນການຕູ່າງໆບັນລຸຜົນ, ເທັກໂນໂລຢີຍງັ ໝາຍເຖິງວິທະຍາການກູ່ຽວກບັ ສິນລະປະໃນການນໍາເອົາວິທະຍາສາດ ມາປະຍຸກໃຊ້ໃຫ້ເກີດຜົນປະໂຫຍດໃນທາງປະຕິບັດ ແລະ ອຸດສາຫະກໍາ. ລັກສະນະຂອງເທັກໂນໂລຢີສາມາດຈາໍ ແນ ກອອກເປັນ 3 ລກັ ສະນະ ຄ (Heinich, Molenda and Russell. 1993: 449) 1. ເທກັ ໂນໂລຢີ ໃນລັກສະນະຂອງຂະບວນການ (Process) ເປັນການໃຊ້ຢາຸ່ ງເປັນລະບບົ ຂອງວິທີການທາງ ວິທະຍາສາດ ຫຼ ຄວາມຮູ້ຕູ່າງໆທ່ີໄດ້ລວບລວມໄວ້ເພ່ີອນໍາໄປສູ່ຜົນທາງການປະຕິບດັ ໂດຍເຊ່ີອວູ່າເປັນຂະບວນການ ທີ່ເຊ່ອີ ຖໄດ້ ແລະ ນາໍ ໄປສກູ່ ານແກ້ບນັ ຫາຕູ່າງໆ. 2. ເທກັ ໂນໂລຢໃີ ນລກັ ສະນະຂອງຜົນຜະລດິ (Product) ໝາຍເຖິງວດັ ສະດຸ ແລະ ອປຸ ະກອນທເີ່ ປນັ ຜນົ ມາ ຈາກການໃຊ້ຂະບວນການທາງເທັກໂນໂລຢີ 3. ເທກັ ໂນໂລຢີ ລກັ ສະນະປະສມົ ຂອງຂະບວນການ ແລະ ຜນົ ຜະລດິ ( Process and product) ເຊັນົ່ ລະບົບຄອມພິວເຕີເຊິ່ີງມີການທໍາງານເປັນປະຕິສໍາພັນລະຫວູ່າງຕົວເຄ່ີອງກັບໂປຼແກຼມ. Encarta 1999 ໄດ້ໃຫ້ທີ່ ມາຂອງຄໍາວູ່າ ເທັກໂນໂລຢີແມູ່ນໄດ້ຈາກພາສາເກຼັກ 2 ຄໍາລວມເຂົຼັ້າກັນຄ Tekhne ໝາຍເຖິງ ສິລະປະ ຫຼ ງານ ຊູ່າງຝີມ(art of craft) ແລະ logia ໝາຍເຖິງ ສາຂາວິຊາຂອງການສຶກສາ (art of study) ດັ່ົງນັ້ຼນຖ້າຈະແປ ຕາມໂຕແລວ້ ເທັກໂນໂລຢຈີ ງີ່ຶ ໝາຍເຖິງການສກຶ ສາ ຫຼ ງານຝີມ. Websters 1994 ໄດໃ້ ຫ້ຄວາມໝາຍຂອງຄໍາວາູ່ ເທກັ ໂນໂລຢີໄວ້ດງົ່ັ ນ:ຼັ້ີ 1. ການໃຊທ້ າງວທິ ະຍາສາດ ໂດຍສະເພາະຢຸ່າງຍິງ່ີ ແລວ້ ແມນູ່ ເພອ່ີ ຈດຸ ປະສົງທາງດ້ານອດຸ ສາຫະກໍາ, ອົງຄວາມ ຮູ້ລວມທງັ ວິທີການ ແລະ ວດັ ສະດທຸ ີ່ໃຊເ້ ພ່ີອບນັ ລຸຕາມຈດຸ ປະສົງທວີ່ າງໄວ້. 2. ອົງຄວາມຮູ້ທີມ່ ຢີ ຸູເ່ ພີ່ອໃຊ້ໃນການເພີ່ມພູນ, ເຝິກຫັດດາ້ ນສລິ ະປະ ແລະ ທກັ ສະຄວາມຊາໍ ນານ. 11

ກອນຊດິ ມາໄລວງົ 2539 ໄດໃ້ ຫ້ລາຍລະອຽດຂອງຄໍາວູ່າເທັກໂນໂລຢີໝາຍເຖງິ : 1. ອົງຄວາມຮູ້ດ້ານວິທະຍາສາດປະຍຸກ 2. ການປະຍຸກວທິ ະຍາສາດ 3. ວັດສະດເຸ ຄ່ອີ ງຍນົ ກົນໄກ ເຄີອ່ ງມ 4. ກໍາມະວທິ ີ ແລະ ວິທີດໍາເນນີ ງານທກ່ີ ຽູ່ ວກບັ ວທິ ະຍາສາດປະຍຸກ. 5. ສິລະປະ ແລະ ທັກສະໃນການຈາໍ ແນກ ແລະ ລວບລວມວດັ ສະດຸ ເຮົາຍັງສາມາດວູ່າໄດ້ວູ່າ ເທັກໂນໂລຢີໝາຍເຖິງທຸກສິ່ີງທຸກຢຸ່າງທີ່ກູ່ຽວກັບການຜະລິດ, ການສ້າງ ແລະ ການໃຊ້ສິີ່ງຂອງຂະບວນການ ຫຼ ອຸປະກອນທີ່ບໍ່ໄດ້ມີໃນທໍາມະຊາດນັຼ້ນເອງ. ເທັກໂນໂລຢີເປັນການນໍາເອົາແນວ ຄວາມຄິດ, ຫຼັກການ, ເທັກນິກ, ຄວາມຮູ້, ລະບຽບວິທີ, ຂະບວນການຕະຫຼອດເຖິງຜົນຜະລິດທາງວິທະຍາສາດ ລວມທັງດ້ານສິີ່ງທ່ີປະດິດ ແລະ ວິທີປະຕິບັດມາປະຍຸກໃຊ້ໃນລະບົບງານເພ່ີອຊູ່ວຍໃຫ້ເກີດການປຸ່ຽນແປງໃນການ ເຮັດວຽກໃຫ້ດີຂນ້ຼຶັ ແລະ ເພີ່ອເພ່ີມປະສດິ ທິພາບ ແລະ ປະສດິ ທຜິ ນົ ຂອງວຽກໃຫ້ດຂີ ຼນ້ັຶ . ການນາໍ ເອົາເທກັ ໂນໂລຢີມາ ໃຊ້ກັບວຽກງານ ໃນສາຂາໃດ ສາຂາໜ່ງຶີ ນ້ັນຼ ຈະມີສູ່ວນຊ່ວູ ຍສໍາຄນັ 3 ປະການ ແລະ ຖເປັນເກນໃນການພິຈາລະ ນາທີ່ນາໍ ເອາົ ເທັກໂນໂລຢມີ າໃຊ້ຄ: 1. ປະສິດທພິ າບ(Efficiency) ເທກັ ໂນໂລຢີ ຈະຊວູ່ ຍໃຫ້ການເຮດັ ວຽກ ບັນລຸຜນົ ຕາມເປຶົາ້ ໝາຍທ່ີວາງໄວ້ 2. ປະສິດທຜິ ນົ (Productivity)ເປັນການເຮດັ ວຽກເພ່ີອໃຫ້ໄດຜ້ ນົ ຜະລິດອອກມາໃຫ້ຫຼາຍເທົ່າທຈີ່ ະຫາຼ ຍ ໄດ້ເພອີ່ ໃຫ້ໄດຮ້ ັບປະສດິ ທິຜນົ ສງູ ສຸດ 3. ປະຫຍດັ (Economy) ເປັນການປະຫຍດັ ທັງເວລາ ແລະ ແຮງງານໃນການເຮດັ ວຽກ ດ້ວຍການລງົ ທນຶ ໜ້ອຍແຕູ່ໄດຮ້ ັບຜນົ ຫາຼ ຍກວູ່ າການລົງທຶນ. ເທກັ ໂນໂລຍສີ ຶກສາ ໃນປະຈຸບັນ ການດາໍ ເນີນກດິ ຈະການດ້ານຕູາ່ ງໆ ເພ່ີອໃຫ້ບັນລຸເປ້ົຶາໝາຍຢາຸ່ ງມປີ ະສດິ ທິພາບຈະຕ້ອງໃຊ້ເທກັ ໂນໂລຍີເຂັົາ້ຼ ມາຊູ່ວຍເທັກໂນໂລຍີຈ່ງີຶ ຈະມີຄວາມກຽູ່ ວຂ້ອງກັບລະບບົ ງານດ້ານຕູ່າງໆຂອງແຕູ່ ລະຂະແໜງການເຊັ່ົນ ເທັກໂນໂລຍີດ້ານການແພດ, ເທັກໂນໂລຍີດ້ານການກະເສດ, ເທັກໂນໂລຍີດ້ານການອຸດ ສາຫະກາໍ ,…ເທັກໂນໂລຍກີ ານສກຶ ສາແມູນ່ ການນໍາເອາົ ຫຼກັ ການທາງວິທະຍາສາດມາປະຍກຸ ໃຊ້ເພີ່ອການອອກແບບ ແລະ ສົ່ງເສີມລະບົບການຮຽນ-ການສອນໂດຍເນັຼ້ນໃສູ່ຈຸດປະສົງທາງການສຶກສາທີ່ສາມາດວັດໄດ້ຢຸ່າງແນູ່ນອນໂດຍ ການເອົາຜູ້ຮຽນເປັນສູນກາງຫຼາຍກວູ່າການຖເອົາເນຼ້ັອໃນບົດຮຽນ(ຄູເປັນສູນກາງ), ເທັກໂນໂລຍີການສຶກສາເປັນ ການປະຍຸກເອົາເທັກນິກ, ວິທີການ, ແນວຄວາມຄິດ, ອຸປະກອນ ແລະ ເຄີ່ອງມໃໝູ່ໆມາໃຊ້ເພ່ີອຊູ່ວຍແກ້ບັນຫາ ຂອງການສຶກສານບັ ທັງດ້ານການປບັ ປຸງຄນຸ ນະພາບຂອງການຮຽນ-ການສອນ. 1.3 ປຽບທຽບວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີ ປດັ ຈບຸ ນັ ເປັນທຍ່ີ ອມຮບັ ກັນທົ່ວໄປຢຸ່າງກວາ້ ງຂວາງ ໃນເລ່ີອງວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢີ ມັນ 12

ເປັນປັດໄຈໜຶີ່ງທີ່ສໍາຄັນຢຸ່າງຍິ່ີງຕ່ໍກັບການພັດທະນາປະເທດຊາດໃຫ້ຈະເລີນມັົ່ງຄັ່ົງເຂັ້ຼມແຂງ ແລະ ພັດທະນາຄຸນ ນະພາບຊວີ ດິ ເປນັ ຢຸູກ່ ານກິນດີຢຸ່ດູ ີມສີ ຸຂະພາບແຂງແຮງຂອງປະຊາຊນົ ໂດຍທຈ່ີ ໍາເປັນຕ້ອງມີຄວາມຮູ້ທາງວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີນອນຢຸູ່ໃນໂຄງສ້າງທ່ີແຂງແກູ່ນ, ມີການພັດທະນາ ແລະ ນໍາເອົາວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີ ໄປໝູນໃຊ້ເຂົ້ຼັາໃນການດໍາລົງຊີວິດຂອງຕົນເອງເພີ່ອໃຫ້ເກີດປະໂຫຍດສູງສຸດນັຼ້ນຄປະໂຫຍດທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມດັົ່ງຄໍາເວົ້ັຼາທີ່ວູ່າ ຜູ້ໃດຄອງເທັກໂນໂລຢີຜູ້ນັຼ້ນຄອງເສດຖະກິດ, ຜູ້ໃດຄອງເທັກໂນໂລຢີຜູ້ນັຼ້ນຄອງອໍາ ນາດ. ດງັົ່ ນ້ນຼັ ວິທະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢແີ ມູ່ນບໍ່ສາມາດຕັດແຍກອອກຈາກກນັ ໄດເ້ ດດັ ຂາດ. 2. ການພວົ ພັນລະຫວູ່າງວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີ ເທັກໂນໂລຢີແມູນ່ ຄວາມຮູ້ວິຊາການລວມກບັ ຄວາມຮູ້ວິທີການ ແລະ ຄວາມຊໍານານທ່ີສາມາດນໍາໄປປະຕິບດັ ການໃຫ້ມີປະສິດທິພາບສູງໂດຍປົກະຕິເທັກໂນໂລຢີນັ້ຼນມີຄວາມຮູ້ວິທະຍາສາດລວມຢູຸ່ນໍານັຼ້ນຄວິທະຍາສາດ ເປັນຄວາມຮູ້ເທັກໂນໂລຢີເປັນການນາໍ ເອາົ ຄວາມຮູ້ໄປປະຕິບັດຈີ່ຶງມັກນິຍົມໃຊ້ສອງຄໍານາໍ ກັນຄ ວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢທີ ັງສອງຢາຸ່ ງນຕຼ້ີັ ອ້ ງຄວບຄູ່ກນັ ໄປຈີງຶ່ ຈະມປີ ະສດິ ທພິ າບສງູ . ຄຸ ນນະພາບ ີ ຊິວດ ເສດຖະກິ ດ ວ&ທ ່ິິສງແວດລ້ ອມ ພໍ ພຽງ 3. ຄວາມສາໍ ເລັດທີ່ສໍາຄນັ ທາງດາ້ ນເທກັ ໂນໂລຢໃີ ນສະໄໝຜ່າູ ນມາ 3.1 ວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢໃີ ນສະໄໝບູຮານ ມະນຸດເຮົາພະຍາຍາມດິັ້ຼນຮົນເພ່ີອຄວາມຢູຸ່ລອດຫຼາຍກວູ່າທີ່ຈະຄົຼ້ັນຫາຄວາມຮູ້ທາງວິຊາການທີ່ເກີດຈາກ ຄວາມຢາກຮູ້ຢາກເຫັນຢາກເຂົ້ັຼາໃຈການດໍາເນີນຊີວິດຍັງຄົງຜັນປຸ່ຽນໄປຕາມທໍາມະຊາດແວດລ້ອມໂດຍມະນຸດບ່ໍ ສາມາດປັບປງຸ ແກ້ໄຂກົນໄກໃນທາໍ ມະຊາດເຊ່ັົນ ການປຸກຝັງທໃ່ີ ຫ້ຜົນຜະລິດສູງໃນຊ່ວູ ງຕັນຼົ້ ໆເມ່ີອດິນຈດຜົນຜະລິດ ຈະຫຼຸດລົງຢຸ່າງໄວວາແລ້ວມະນຸດຈະຈູດປຸ່າຍ້າຍໄປຊອກບູ່ອນໃໝູ່ໂດຍສະເພາະແມູ່ນຢູຸ່ແຄມແມູ່ນ້ໍາທີມ່ ີນໍ້າຖ້ວມນີ້ັຼກ ເພີ່ອຄວາມຢູຸ່ລອດນັຼ້ນເອງຄວາມສາມາດທາງສະຕິປັນຍາໄດ້ເຮັດໃຫ້ມະນຸດຮຽນຮູ້ໄດ້ເທ່ີອລະເລັກລະໜ້ອຍເຊິີ່ງຈະ ປຸຽ່ ນແປງກົນໄກທໍາມະຊາດແວດລ້ອມໃຫ້ເໝາະກັບການດໍາລງົ ຊວີ ິດຂອງຕົນ. 13

3.2 ວິທະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢໃີ ນສະໄໝເກັກຼ ໃນອານາບລິເວນທະເລເອຈີນ (Aegean Sea)ເປັນທີ່ຢູຸ່ອາໄສຂອງກຸູ່ມຄົນເກຼັກເຊິ່ີງເປັນການປົກຄອງ ເປນັ ແບບວັນໆ ແລະ ມກີ ານພດັ ທະນາດາ້ ນປດັ ສະຍາ, ກດົ ໝາຍ ແລະ ວິທະຍາສາດຢຸ່າງສງູ ສຸດເຊງ່ີິ ມີຫາຼ ຍສາຂາວຊິ າ ຍງັ ນາໍ ໃຊ້ຈົນເຖງິ ປັດຈບຸ ນັ ນ.້ີຼັ 3.3 ວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢໃີ ນສະໄໝອາເລັກຊານເດີ ໃນສະໄໝນໄ້ີັຼ ດຄ້ ຼົັ້ນຄວາ້ ເຖິງສນູ ກາງຈັກກະວານດວງອາທດິ ແລະ ດວງດາວ, ຄນົ ຄວ້າເຖງິ ນໍ້າໜັກຂອງວັດຖຸ ທີ່ຫາຍໄປແມູ່ນເທ່ົາກບັ ນາໍ້ ໜັກຂອງວດັ ຖຸທີເ່ ຂຼາົັ້ ມາແທນທ່ນີ ນ້ຼັ , ນອກນນັຼ້ ຍັງຄນັຼົ້ ຄວ້າເຖງິ ການແພດອີກດ້ວຍ. 3.4 ວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢໃີ ນສະໄໝກາງ ສະໄໝນັີ້ຼ ໄດຜ້ ະລິດກ້ອງສູ່ອງ ເບງີິ່ ການເຄີ່ອນທີຂ່ ອງດາວສາມາດສະຫຼຸບໄດວ້ າູ່ ການເຄອີ່ ນທີ່ຂອງດວງດາວ ແມ່ນູ ເຄີ່ອນທີ່ເປັນວົງ ແຕູ່ບໍ່ແມນູ່ ວົງກມົ , ຜະລດິ ກອ້ ງສ່ອູ ງຈຸລະທັດ, ຄນຼົ້ັ ພົບວ່າູ ແສງສີຂາວກະຈາຍອອກເປນັ 7 ສີ ຄ ສອີ ດິ , ສຟີ ້າ, ສີຂຽວ, ສເີ ຫອຼ ງ, ສີແສດ ແລະ ສແີ ດງ ແລະ ສາມາດອະທິບາຍໄດ້ ສາຍເຫດຂອງການເກີດ ຮງຸ້ ກນິ ນ້າໍ , ສະຫບຼຸ ໄດແ້ ຮງດຶງດູດຂອງໂລກ. 3.5 ວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢໃີ ນສະໄໝໃໝູ່ ເປນັ ສະໄໝ ທພ່ີ ັດທະນາດ້ານ ອດຸ ສາຫະກາໍ ແລະ ວທິ ະຍາສາດ ເພີອ່ ສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຂອງ ມະນຸດ, ສະໄໝນ້ຼີັ ໄດຄ້ ້ັຼນົ ພົບວາູ່ ໄຟຟາ້ ເປັນຂອງໄຫຼເປນັ ພັນຼຶ້ ຖານໃຫ້ແກູ່ການຄັ້ນົຼ ພົບອເີ ລັກຕຼອນ ຈົນສາມາດຄນົຼັ້ ພົບ ວູາ່ ໄຟຟ້າໃນອາກາດ ເຮດັ ໃຫ້ເກີດຟາ້ ແລບ, ຟາ້ ຜູ່າ ແລະ ແນະນໍາ ວທິ ີປ້ອງກນັ ຟາ້ ຜູາ່ ໂດຍການຜະລິດສາຍກນັ ຟ້າຜ່າູ ຂຶຼັນ້ , ໄດກ້ າໍ ນົດກໍາລງັ ເຄີ່ອງຈກັ ເປນັ ແຮງມາ້ . 4. ວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢສີ ະໄໝປະຈບຸ ນັ ແລະ ອານາຄດົ ການສກຶ ສາ ແລະ ການປະດດິ ຄິດຄັົ້ນຼ ທາງວິທະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢເີ ຊ່ງິີ ຄັ້ຼງໜ່ງີຶ ໃນສະໄໝປະຫວັດສາດທີ່ ຜູ່ານມານັຼ້ນມັນເປັນພຽງກິດຈະກໍາສູ່ວນໜຶ່ີງຂອງນັກປະຊຸມກຸູ່ມຍູ່ອຍໃນສັງຄົມໄດ້ປຸ່ຽນແປງກາຍມາເປັນອາຊີບທີ່ ຫຼາຍຄົນໄດ້ໃຫ້ຄວາມເຊີ່ອຖ ແລະ ໄຝຸ່ຝັນທີ່ຈະໄດ້ເຂົ້ຼັາໄປມີບົດບາດຮູ່ວມດໍາເນີນການຖານະ ແລະ ພາບພົດຂອງ ສັງຄົມທີ່ມີຕ່ໍອາຊີບການວິໄຈ ແລະ ການປະດິດຄິດຄົຼັ້ນບ່ໍວູ່າຈະເປັນຂອງຝຸ່າຍນັກວິທະຍາສາດ, ວິສະວະກອນ ນັກ ເທັກໂນໂລຢີກບໍ່ເປັນຂອງອາຊບີ ໃດໆ. ປະເທດມະຫາອາໍ ນາດໄດກ້ າໍ ນດົ ນະໂຍບາຍສະໜບັ ສະໜູນວຽກຄ້ນຼັົ ຄວາ້ ວໄິ ຈ ເປນັ ສາໍ ຄັນກວາ້ ງຂວາງຈີງ່ຶ ເກີດສະຖາບນັ ຄ້ນັຼົ ຄວ້າວິໄຈທ່ີມຜີ ເູ້ ຮັດວຽກເປັນກ່ມຸູ . 5. ການກສໍ່ າ້ ງ ແລະ ການຖາູ່ ຍທອດວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢີ ການນໍາເຂົັຼ້າເທັກໂນໂລຢີຈາກຕູ່າງປະເທດເປັນສິີ່ງຈໍາເປັນສໍາລັບການຜະລິດ ແລະ ການພັດທະນາປະເທດເຊິ່ີງ ການນໍາເຂົັ້ຼາເປັນການປະຫຍັດຄູ່າໃຊ້ຈູ່າຍ ແລະ ເວລາທ່ີຕ້ອງການໃຊ້ໃນການຄົຼ້ັນຄວ້າ ວິໄຈ ແລະ ມີຄວາມສູ່ຽງໜ້ ອຍກວູ່າເພາະສາມາດຄັດເລອກເອົາເທັກໂນໂລຢີທ່ີເປັນໜ້າເຊ່ີອຖໄດ້, ເຖິງວູ່າຈະໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຈາກການ 14

ພັດທະນາເສດຖະກດິ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢີຜຮູ້ ັບເທັກໂນໂລຢີຈາໍ ເປັນຕ້ອງມີຄວາມສາມາດໃນການກັົ່ນຕອງ, ດັດແປງ ແລະ ພັດທະນາເທັກໂນໂລຢີນໍາເຂົັາ້ຼ ໃຫ້ເໝາະສົມກັບສະພາວະການຜະລິດ ແລະ ຄວາມໄດ້ປຽບຂອງຊັບພະຍາກອນ ຂອງປະເທດ 6. ປະໂຫຍດຈາກວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢີ ວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີມີຄວາມຈາໍ ເປນັ ແລະ ຄວາມສໍາຄັນເປັນລໍາດບັ ຫາຼ ຍຂ້ຶນຼັ ຕ່ໍການດາໍ ລົງຊວີ ດິ ຂອງ ມະນຸດເຖິງແມູ່ນວູ່າວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີຈະເອັ້ຼອອໍານວຍໃນດ້ານຊີວິດການເປັນຢຸູ່ທີ່ສະດວກສະບາຍ ແລະ ອາຍຸຍນນານຂຶຼ້ັນກຕາມແຕູ່ຖ້າຫາກວູ່າການນໍາເຂົຼ້ັາວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີຫາກບໍ່ໄດ້ໄຕູ່ຕອງ ພິຈາລະນາແລ້ວຈະເກີດມີຜົນເສຍຫາຍຕ່ໍສະພາບແວດລ້ອມ ແລະ ຄວາມສົມດູນທາງທໍາມະຊາດ. ໃນຕໍ່ໜ້າມະນຸດ ຕ້ອງຮຽນຮູ້ກຽູ່ ວກບັ ທາໍ ມະຊາດໃຫ້ຫາຼ ຍຂຼັ້ຶນເປັນຕຼັ້ົນແມູນ່ ສີ່ງິ ທ່ີກຽູ່ ວເນີ່ອງກັບມະນຸດ ແລະ ສ່ີິງແວດລ້ອມສະນັ້ຼນໃນ ຊີວິດປະຈໍາວັນຂອງມະນຸດຈະຕ້ອງກູ່ຽວຂ້ອງກັບວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີຕະຫຼອດເວລາ, ກູ່ຽວຂ້ອງກັບ ວິວັດທະນາການທາງດ້ານຄວາມຮູ້ເຮັດໃຫ້ມີການປຸ່ຽນແປງຫຼາຍໆດ້ານຈຶ່ີງມີຄວາມຈໍາເປັນຢຸ່າງຍິ່ີງທ່ີຈະເຮັດໃຫ້ ບຸກຄົນໃນສັງຄົມຮູ້ຈັກວິທີການຄິດຢຸ່າງມີເຫດມີຜົນ, ມີວິທີການແກ້ບັນຫາຕູ່າງໆທ່ີມີລະບົບອັນຈະສົ່ງຜົນໃຫ້ເກີດ ການພັດທະນາດາ້ ນສະຕປິ ັນຍາ. ການຮຽນຮູ້ວທິ ະຍາສາດຕ້ອງຮຽນຮູ້ຕາມພາບລຸູ່ມນຼີັ້ ສະແດງເຖງິ ການແຍກສາຂາຂອງວທິ ະຍາສາດ 1. ກະກຽມນກັ ວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີໃນສາຂາຕູາ່ ງໆ 2. ໃຫ້ພນັຼ້ ຖານວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢສີ ໍາລັບຜທູ້ ຈ່ີ ະປະກອບອາຊີບ ຫຼ ວິຊາຊີບທອີ່ າໄສເທກັ ໂນໂລ ຢີ 3. ໃຫກ້ ານສຶກສາຂຼນ້ັ ພນ້ັຼ ຖານເພ່ອີ ເປນັ ພົນລະເມອງທີ່ມປີ ະສິດທິພາບພ້ອມນໍາເອົາວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢີໄປໃຊ້ເຂົັຼ້າໃນການແກ້ໄຂບັນຫາໃນຊີວິດປະຈໍາວັນເຊິ່ີງປະໂຫຍດຂອງວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີ ສາມາດສະຫຸຼບໄດດ້ ົ່ັງນ.ຼັີ້ 1. ການແກ້ບັນຫາຢູຸ່ໃນຊວີ ິດປະຈໍາວັນ ເມີ່ອມບີ ັນຫາ ຫຼ ຂ້ໍສົງໄສທ່ີເກີດຂຶຼ້ນັ ມາເຮາົ ຕ້ອງໃຊ້ເຫດຜນົ ເພີອ່ ຊອກ 15

ຫາຄໍາຕອບ ຫຼ ແກ້ຂ້ໍສົງໄສຕູ່າງໆທັງຕົວເຮົາ ແລະ ບຸກຄົນໃກ້ສິດ, ການພະຍາຍາມຊອກຫາຂໍ້ມູນຕູ່າງໆເພີ່ອຫາສາ ເຫດຂອງບັນຫານ້ນັຼ ຢຸາ່ ງມີເຫດຜນົ ຈງີຶ່ ສາມາດແກ້ບນັ ຫາໄດຢ້ ່າຸ ງຖກຕ້ອງ. 2. ວເິ ຄາະບນັ ຫາໃນສະຖານະການທີເ່ ປນັ ຈິງໃນຊວີ ິດປະຈໍາວນັ ເພອ່ີ ແກ້ໄຂບັນຫາ ວທິ ະຍາສາດໄດນ້ າໍ ເອົາບຸກ ຄົນໄປສູ່ການມີທັກສະຂະບວນການທາງດ້ານວິທະຍາສາດ ແລະ ເຈຕະຄະຕິທາງວິທະຍາສາດເຊິ່ີງຈະເປັນຂະບວນ ການຂອງການຄ້ັນຼົ ພົບສີ່ງິ ໃໝູ່ໆເພອ່ີ ນາໍ ໄປສ່ຄູ ນຸ ະພາບຊີວດິ ທດີ່ ີ ແລະ ການແກ້ບນັ ຫາ. 3. ສ້າງຄົນ ໃຫ້ມີຂະບວນການຄດິ ມເີ ຫດມຜີ ນົ ບໍ່ຫງົຼ ເຊ່ອີ ໃນສິງ່ີ ທໄີ່ ຮ້ສາລະ ຂະບວນການທາງວິທະຍາສາດ ເປັນວິທີການທີ່ຍຶດໝັ້ຼນສຸດແລ້ວແຕູ່ລະຄົນຈະນໍາເອົາໄປໃຊ້ແກ້ໄຂບັນຫາຂອງຕົນນັບທັງເລີ່ອງການສັງເກດ ການ ບັນທກຶ ການແປຄວາມໝາຍ ການພະຍາກອນ ສາ້ ງຄົນໃຫ້ມີເຫດຜນົ ບ່ໍໃຫ້ເຊ່ີອຖງົມງວາຍ. 4. ປບັ ປງຸ ຄນຸ ະພາບ ຂອງຊີວິດ ວິທະຍາສາດຈະກຽູ່ ວພັນກັບມະນດຸ ທກຸ ຄົນ ໃນຊີວິດປະຈໍາວັນ ນບັ ຕັຼ້ງແຕູ່ຕີ່ນ ນອນຈົນເຖິງເຂົ້ຼັານອນແມູ່ນລ້ວນແຕູ່ກູ່ຽວພັນກັບວິທະຍາສາດບໍ່ມີໃຜປະຕິເສດໄດ້ວູ່າວິທະຍາສາດໄດ້ນໍາເອົາ ຄວາມສຸກ ຄວາມສະດວກສະບາຍມາສູ່ການດໍາລົງຊີວິດໃນດ້ານຕູ່າງໆເປັນຕົຼັ້ນແມູ່ນ ການຮັກສາອາຫານບໍ່ໃຫ້ບູດ ເນົ່າ, ຮູ້ຈັກຄຸນຄູ່າຂອງອາຫານ, ຕ້ອງການອາຫານເທົ່າໃດໃນແຕູ່ລະວັນ, ໄດ້ຮູ້ຈັກສີຍ້ອມຜ້າ, ຮູ້ຈັກວິທີຜະລິດໄໝ ທຽມ, ປາລາສຕິກ, ນລີ ົງ, ຮຈູ້ ກັ ເລອກກນິ ອາຫານເຮັດໃຫ້ມີອາຍຸຍນ, ຜະລດິ ນ້ໍາດມ່ີ ທມ່ີ ຄີ ນຸ ນະພາບ ແລະ ເກອແຮູ່, ສາມາດກໍສ່ ້າງບູ່ອນຢອູຸ່ າໄສ, ຜະລດິ ເຄ່ີອງໃຊ້ສອຍຕ່າູ ງໆ, ຜະລດິ ຢາຕ່າູ ງໆ, ເຄ່ອີ ງບນັ ເທິງ ແລະ ອີນ່ ໆອີກຫຼວງຫຼາຍ. ສຸດທ້າຍສາມາດສະຫຼຸບໄດ້ວູ່າຄຸນສົມບັດຂອງການເປັນຜູ້ຮູ້ວິທະຍາສາດສາມາດເຊ່ີອມໂຍງກັບປະໂຫຍດຂອງ ວິທະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢໄີ ດ້ດັ່ົງນ້ຼີັ - ເຂ້າັຼົ ໃຈທາໍ ມະຊາດຄວາມຮູ້ວິທະຍາສາດ - ສາມາດນໍາເອົາຫຼກັ ສາໍ ຄັນ ກົດ ແລະ ທດິ ສະດທີ ເີ່ ໝາະສົມໄປໃຊ້ຢາຸ່ ງຖກຕອ້ ງ. - ສາມາດໃຊ້ຂະບວນການທາງວທິ ະຍາສາດໃນການແກ້ບັນຫາ ການຕດັ ສິນໃຈ ແລະ ການສກຶ ສາກ່ຽູ ວ ກບັ ສ່ງີິ ແວດລ້ອມໄດຢ້ າຸ່ ງດີ. - ຍຶດໝ້ັຼນໃນຄາູ່ ນິຍົມທີ່ມຮີ າກຖານມາຈາກວທິ ະຍາສາດ. - ເຂັ້າົຼ ໃຈ ແລະ ຊາບຊງຶຼັ້ ໃນຄວາມສາໍ ພັນລະຫວູ່າງວິທະຍາສາດ, ເທັກໂນໂລຢີ ແລະ ສັງຄມົ . - ພດັ ທະນາຄວາມຄດິ ທີ່ແປກ ແລະ ໜາ້ ພໃຈກຽູ່ ວກັບສັງຄມົ ໄດຫ້ າຼ ຍກວາູ່ ຄົນອນ່ີ ອນັ ເປັນຜນົ ມາຈາກ ການສຶກສາວິທະຍາສາດຢູຸ່ຕະຫອຼ ດເວລາ. - ໄດພ້ ດັ ທະນາທັກສະຕູາ່ ງໆທກີ່ ູ່ຽວຂອ້ ງກັບການທດົ ລອງ. ຄໍາຖາມ 1. ຈົ່ງບອກຄວາມໝາຍຂອງວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີມີຄແນວໃດ? ພວກມັນມີການພວົ ພນັ ກນັ ແນວໃດ? 2. ຄວາມສາໍ ເລດັ ຂອງເທັກໂນໂລຢີໃນສະໄໝຜູາ່ ນມາມີຄແນວໃດ? 3. ວທິ ະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢສີ ະໄໝປະຈບຸ ັນ ແລະ ອານາຄົດມຄີ ແນວໃດ? 4. ການກສໍ່ າ້ ງ, ການຖູ່າຍທອດວິທະຍາສາດ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຢີມີຄແນວໃດ? 5. ຈົ່ງບອກຄນຸ ປະໂຫຍດຂອງວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢມີ ີຄແນວໃດ? 16

ບດົ ທີ 2 ທາດຊມຶ ຕໍ່ ແລະ ວດັ ຖກຸ ່ສໍ າ້ ງ 1. ຄວາມໝາຍຂອງອດຸ ສາຫະກາໍ ອດຸ ສາຫະກໍາໝາຍເຖງິ ການລງົ ທຶນເພ່ີອຜະລິດວດັ ຖຸອປຸ ະກອນອອກມາຮບັ ໃຊສ້ ັງຄົມ, ຊວີ ດິ ການເປນັ ຢຸູ່ ແລະ ສົງ່ ອອກເປັນສນິ ຄ້າເຊ່ົັນ ອດຸ ສາຫະກາໍ ແຜນູ່ ແພ, … 2. ທາດຊມຶ ຕໍ່ ແລະ ວດັ ຖກຸ ສ່ໍ າ້ ງ ຫນີ ແກນນິກເປນັ ຫີນທີ່ມີຄວາມແຂງແກນູ່ ດີທນົ ຕຮ່ໍ ອຍຂດີ ໃຊໄ້ ດທ້ ງັ ພາຍນອກ ແລະ ພາຍໃນ, ດແູ ລຮກັ ສາງາູ່ ຍ , ມີຄວາມຫຼູຫຼາແຕູ່ກຍັງມີຂໍ້ຈໍາກັດແມູ່ນມີລາຄາແພງ, ເຮັດເປັນລວດລາຍຂ້ອນຂ້າງຍາກຍ້ອນມັນແຂງ, ມີສີໃຫ້ ເລອກໜ້ອຍ. ພົມ ເປັນວັດສະດທຸ ີ່ສວຍງາມ ແລະ ນຸ້ມນວນ, ບ່ໍແພງປານໃດ, ຫູຼຫຼາດ,ີ ຕິດຕັຼ້ງງາູ່ ຍແຕູ່ບໍາລຸງຮັກສາຍາກ, ມີ ອາຍຸການໃຊສ້ ັຼ້ນ. ສີນ້ໍາພະລາສຕິກທີ່ດີ ຈະຕ້ອງປະສມົ ທາດທ່ີປ້ອງກັນເຊັຼ້ອລາ ຫຼ ຝຸ່ນສທີ ທ່ີ ົນຕແ່ໍ ສງແດດ ແລະ ການເຊັດລ້າງ ແລະ ມີລາຄາຂອ້ ນຂ້າງປະຍດັ . ສີອະຄຼີລິດກີັ້ຼງເງົາ ເປັນສີທີ່ໃຊ້ທາພາຍນອກອາຄານໂດຍທົ່ວໄປຈະໃຊ້ສີນໍ້າພະລາສຕິກຊະນິດອະຄຼີລິດ 100%ເພາະວູ່າມນັ ເປັນສີທີ່ທົນທານຕໍ່ທຸກສະພາບອາກາດແຕູ່ສີຊະນິດນຼ້ີັມີຜິວດ້ານເຊິ່ີງເປັນສາຍເຫດຂອງການຈັບ ຂອງຝຸ່ນ ແລະ ຄາບເປິເປຶ້ອນໃນອາກາດ, ຖ້າຫາກຢາກຫຼີກລຽງຄວາມເປິະເປຶ້ອນດັ່ົງກູ່າວນັ້ຼນຕ້ອງໃຊ້ສີອະຄຼີລິດກ້ັີຼງ ເງົາແທນເພາະສີຊະນິດນີ້ັຼເນັ້ຼອສີຂອງມັນມ່ີນເຮັດໃຫ້ພຼັ້ນລຽບລົດການຈັບຂອງຂີຼັ້ຝຸ່ນແຕູ່ສີເງົາອາດເຮັດໃຫ້ເກີດການ ມີ່ນລົຼັ້ນ ແລະ ມີກິ່ີນຕອນຖກແສງແດດສູ່ອງໃສູ່, ສີຊະນິດນີຼັ້ມັກນິຍົມໃຊ້ທາເຮອນຄົວເພາະວູ່າເຮັດອະນາໄມ ສະດວກ. ສີນູນເປັນສີປະກອບຈາກອະຄລຼີ ິດເຮຊນິ ຂອງຊລີ ກີ າເຮດັ ໃຫ້ພນ້ຼັ ມລີ ວດລາຍ ແລະ ສວຍງາມສາມາດຍຶດເກາະ ຕິດກັບພ້ຼັນຜິວໄດດ້ ີ, ສໍາລັບຝາທີ່ແຕກລາ້ ວ ແລະ ໂບກບ່ໍລຽບດີນັຼ້ນສາມາດສາບໃຫ້ລຽບໄດ້ດ້ວຍການພົນ່ ສີ ຫຼ ໃຊ້ ລກູ ກຼິ້ັງກໄດສ້ ີຊະນິດນໃຼີັ້ ຊທ້ າໄດທ້ ັງພາຍໃນ ແລະ ພາຍນອກ. ສີອິພ໊ອກຊີເປັນສີສໍາລັບປ້ອງກັນຂັຼີ້ໝ້ຽງ, ທົນຕໍ່ອາຊິດ ແລະ ບາເຊິ, ສາມາດກັນການຊຶມຂອງນໍ້າໄດ້, ເວລາ ທາສີຈະບ່ໍຍ້ອຍທາໜາໄດແ້ ຫງ້ ໄວເໝາະສາໍ ລັບໃຊ້ທາໂລຫະ ແລະ ຄອນກດຼິ ເຊ່ນົັ ທາເຮອ, ທ່ໍນາໍ້ ປະປາ, ກະເບຼັ້ອງມຸງ ຫງັຼ ຄາ. ສີທາໄມ້ເປັນສີນໍ້າມັນ ຫຼ ສີທີ່ທາໄມ້ໂດຍສະເພາະ, ຖ້າເປັນສີອະຄຼີລິດ 100% ສີຊະນິດນ້ັີຼຈະຊູ່ວຍໃນການ ຍຶດເກາະໄດດ້ ,ີ ບ່ໍແຕກລາ້ ວ. 17

ປະຕູໄມ້ອັດເປັນວັດສະດຸໃຊ້ພາຍໃນເຣອນ, ບໍ່ແຂງແກູ່ນ, ບ່ໍສາມາດໃຊ້ກັບສະຖານທີ່ໆຖຶກນໍ້າໄດ້ໂດຍສະ ເພາະຫອ້ ງອາບ. ປະຕູໄມ້ຈິງມີຄວາມທົນທານດີ, ສວຍງາມໂດຍສະເພາະໄມ້ສັກ, ໄມ້ຄູ່າ, ສາມາດໃຊ້ທັງພາຍໃນ ແລະ ນອກ ໄດ້ເພາະມັນສາມາດທົນກັບນໍ້າ ແລະ ຝົນໄດ້, ແຕູ່ບໍ່ຄູ່ອຍຈະມີຫຼາຍເມ່ີອໃດຕ້ອງການຕ້ອງໄດ້ສັົ່ງເຮັດໃຫ້ເກີດການ ຊັກຊາ້ ໃນການໃຊ້, ບໍ່ທູວ່ ງທນັ ກັບຄວາມຕ້ອງການ. ປະຕເູ ຫກຼັ ສວູ່ ນຫຼາຍໃຊເ້ ຮັດກັນຂະໂມຍ, ບັນພັບ, ໄລກອນ, ມຈບັ , ໃຊ້ກັບປະຕູທມີ່ ກັ ເຂຼົັ້າອອກເປັນປະຈໍາ ເພາະວາູ່ ມນັ ທົນທານຕກ່ໍ ານກະທົບກະເທອນໄດດ້ ີ. ວົງກົບ PVC ມີຄວາມແຂງແກູ່ນ, ທົນທານ, ບໍ່ບິດງ, ເປັນສະນວນກັນຄວາມຮ້ອນໄດ້ດີ, ທົນຕໍ່ສະພາບ ດນິ ຟາ້ ອາກາດ, ຕິດຕັຼ້ງໄດທ້ ັງຜະໜັງໄມ້, ຊີມງັ , ໂລຫະ, ການເຂັ້າົຼ ມມູ ຕ່າູ ງໆໄດດ້ ີ. ຝາເພດານຊະນິດໄມ້ເປັນຝາທີ່ຕິດໄຟງູ່າຍ, ມີບັນຫາກູ່ຽວກບັ ປວກ, ໃຊ້ໄດ້ທັງພາຍໃນ ແລະ ນອກເຮອນ, ອບົ ອຸູ່ນດີ. ແຜູນ່ ລຽບ ເປນັ ວດັ ສະດທຸ ່ີທົນຕນ່ໍ ້ໍາ ແລະ ຄວາມຊຸູ່ມໄດດ້ ີ, ມນັ ບິດງເຮັດໃຫ້ມີຮອູ່ ງບໍ່ສວຍງາມ. ແຜູນ່ ຢບິ ຊໍາ ເປນັ ວັດສະດຸທີເ່ ບົາ, ທົນໄຟ, ຕິດຕັ້ຼງລຽບດ,ີ ບ່ໍເຫນັ ຮອຍຕ,່ໍ ໃຊ້ໄດກ້ ັບພາກສ່ວູ ນທບ່ີ ໍ່ຖກນໍ້າ. ອາລຸຍມີຍົມເປັນວັດສະດຸທີ່ເບົາ, ລຽບດີ, ສວຍງາມ, ທົນຕ່ໍນໍ້າ ແລະ ຄວາມຊຸູ່ມ, ຕິດຕັ້ຼງໄດ້ງູ່າຍ, ກັນ ຄວາມຮ້ອນບ່ໍໄດ.້ Metal sheet ເປນັ ແຜນູ່ ເຫຼັກທີ່ລີດແລວ້ , ເຄອບສີລະອຽດຈະມຮີ ອຍຕໜ່ໍ ້ອຍ, ລຸດຜອູ່ ນການຮວົ່ ຊຶມ, ເບົາ , ໃຊ້ກັບໂຄງສາ້ ງໄມໄ້ ດ.້ ແຕູ່ບດິ ງງູ່າຍ. 3. ວດັ ຖດຸ ບິ ທາດຊມຶ ຕໍ່ ວດັ ສະດກຸ ັນຊມຶ ຕອ້ ງປພູ ຶຼັ້ນແລວ້ ຈຶ່ີງເທຊມີ ັງທັບແຕບູ່ າງຊະນິດກປະສົມເຂາັຼົ້ ກັບຊີມັງເລຍີ . 4. ປະເພດດນິ ໜຽວ ດິນໜຽວໝາຍເຖິງດິນທີ່ມີເສັ້ຼນຜູ່ານສູນກາງຂອງອານຸພາກດິນນ້ອຍກວູ່າ 0,002ມີລີແມັດເຊິີ່ງເປັນດິນເນຼ້ັອ ລະອຽດ ແລະ ມີການຈັບຕົວກັນຢຸ່າງແໜ້ນມີສູ່ອງຫວູ່າງລະຫວູ່າງເມັດດິນນ້ອຍຈຶີ່ງສາມາດອຸ້ມນໍ້າໄວ້ໄດ້ຫຼາຍແຕູ່ ການລະບາຍຖູ່າຍເທອາກາດບໍ່ໄດດ້ ີ. ດິນໜຽວ Ball Clays ເຊິ່ີງມາຈາກລັກສະນະຂອງດິນທ່ີຖກຕັດອອກມາຈາກເໝອງເຊິ່ີງຢຸູ່ປະເທດອັງກິດ ແມ່ນູ ພົບຢເຸູ່ ມອງ Devon ແລະ ເມອງ Dorset ມນັ ມສີ ິີ່ງເຈອປົນລວມຢູຸ່ໃນປະລມິ ານທີ່ແຕກຕ່າູ ງກັນເຖິງແມູ່ນວູ່າ ແຮູ່ດິນທີ່ພົບຈະເປັນແຮູ່ເຄໂອລີໄນ (Kaolinite)ກຕາມແຕູ່ອົງປະກອບຂອງໂຄງສ້າງທ່ີສໍາຄັນກຄ້າຍຄກັນກັບຢຸູ່ໃນ ດິນຂາວ (China Clays) ນັ້ຼນກຄດິນຈະມີເນັຼ້ອລະອຽດດີເຊິ່ີງເປັນປັດໃຈສໍາຄັນ ທ່ີເຮັດໃຫ້ເນອຼັ້ ດິນມີຄວາມໜຽວ ແລະ ແຂງແກນູ່ ກູ່ອນເຜາົ ເຊນັົ່ ດຽວກນັ ກັບດນິ ທຕຸ ິຍະພູມ(Secondary Clays) ສວູ່ ນຫຼາຍເພນິີ່ ມັກນຍິ ົມໃຊ້ດິນແຕູ່ 18

2-3ຊະນິດມາປະສົມເຂົ້ັຼາກັນເພີ່ອລຸດຜູ່ອນຜນົ ກະທົບຕ່ໍຄນຸ ລັກສະນະຕູ່າງໆຈາກການປຸ່ຽນແປງຄຸນສມົ ບດັ ຂອງດິນ, ຈາກການປຸ່ຽນແປງຄແນວນ້ັີຼຈະຮູ້ໄດ້ດິນໜຽວຢຸ່າງຊັດເຈນຂຶ້ັຼນກວູ່າດິນຂາວ. ສູ່ວນຫຼາຍດິນປະເພດນຼີ້ັຈະສັງເກດສີ ຂອງດິນທີ່ຍັງບ່ໍທັນໄດ້ເຜົາບາງຄັ້ຼງຍັງຮຽກວູ່າດິນດໍາ ຫຼ ດິນສີນໍ້າຕານ ຫຼ ດິນສີງາຊ້າງ. ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວຈະມີ Silica ສູງກວູ່າ 60%ບາງຄັຼ້ງສູງເຖິງ 80%, ຖ້າຕໍ່າກວູ່ານັຼ້ີຈະໃຫ້ຄວາມໜຽວ, ຄວາມແຂງແກູ່ນກູ່ອນເຜົາໜ້ອຍ ກວາູ່ ດິນທມີ່ ີປະລມິ ານແຮູ່ດນິ ສງູ ກວູ່າ, ສາໍ ລບັ ດນິ ໜຽວທ່ີມອີ ງົ ປະກອບຂອງອົງຄະທາດປນົ ຢຸູ່ຫາຼ ຍຈະມຄີ ວາມໜຽວ, ແຂງແກູ່ນ, ການຫດົ ຕົວສູງກູ່ອນການເຜາົ . 5. ພວກປນູ ທໃ່ີ ຊໃ້ ນການກສ່ໍ າ້ ງ 5.1 ປະເພດປນູ ໃນຕະຫາຼ ດການຄາ້ ປນູ ຂາວເປັນວດັ ສະດຸທີ່ໄດຈ້ າກການເຜົາຫນີ ປູນໂດຍໃຊຄ້ ວາມຮອ້ ນສູງຈະໄດປ້ ູນສກຸ ເມ່ີອປນູ ເຢນັ ລງົ ແລ້ວ ນາໍ ມາປະສົມກບັ ນ້ໍາ ຈະໄດແ້ ຄນຊຽມໄຮດອຼ ກໄຊ ສ່ວູ ນທເ່ີ ປນັ ຜົງແຫ້ງແມນູ່ ປູນຂາວ ແລະ ສ່ວູ ນທີ່ເປນັ ແຂວນລອຍ ແມ່ນູ ນາ້ໍ ປູນຕາຍ. ປູນຂາວແບູ່ງເປັນສອງປະເພດຄ ປູນຂາວ(Hydrated lime) Ca(OH)2 ແລະ ປູນໄລໄຮດຼລິກເຊິ່ີງຢຸູ່ໃນ ຮບູ ລກັ ສະນະຕູ່າງໆ. ສູ່ວນຫີນປນູ ໝາຍເຖິງຫີນຊຼ້ັນ ຫຼ ຫນີ ຕະກອນທປີ່ ະກອບດ້ວຍແຄນຊຽມຄາໂບເນດ CaCO3 1. ປນູ ຂາວQuick lime ເປນັ ຊະນິດປູນຂາວ ທ່ີຜະລິດໄດຈ້ າກການເຜາົ ຫີນປູນ ໂດຍບໍ່ຜູາ່ ນການທໍາປະຕິກິລຍິ າກບັ ນ້າໍ ເຊິີ່ງປນູ ຂາວປະ ກອບດ້ວຍທາດເຄມຫີ ັກຼ ຄ Ca ແລະ Mg ໂດຍມີຊັດສູວ່ ນຂອງ CaO ຫຼາຍກວາູ່ MgO. ສມົ ຜນົ ການຜະລດິ ປນູ ຂາວ Quick lime ມດີ ງ່ັົ ນ:ັີຼ້ 21K Cal + CaCO3 = CaO + CO2 CaMg(CO3)2 = MgO + CaCO3 + CO2 2. ປນູ ຂາວHydrated lime ປູນຂາວຊະນິດນຼັ້ີໄດຈ້ າກການທໍາປະຕິກິລິຍາປນູ ຂາວ Quicklime ກັບນາໍ້ ແບງູ່ ເປນັ 3 ຊະນດິ ຄ: + Hydrated high calcium lime ເປນັ ປູນຂາວທມີ່ ີສູ່ວນປະກອບທາດ Ca(OH)2 + Monohydrated dolomitic lime ເປັນປນູ ຂາວ ທມີ່ ສີ ວູ່ ນປະກອບທາດ Ca(OH)2 ແລະ MgO ໂດຍມີ Ca(OH)2 ຫຼາຍກວາູ່ + Dihydrated dolomitic lime ເປນັ ປນູ ຂາວ ທມ່ີ ສີ ວູ່ ນປະກອບທາດ Ca(OH)2 ແລະ Mg(OH)2 ໂດຍມີ Ca(OH)2 ຫາຼ ຍກວູ່າ Mg(OH)2 5.2 ການນໍາໃຊປ້ ນູ ປູນຕາຍສາມາດນໍາໄປໃຊ້ໄດຫ້ າຼ ຍດ້ານເຊນັ່ົ ດາ້ ນການກະເສດສາມາດນໍາປູນຕາຍໄປປັບຄູ່າຄວາມເປັນອາຊິດ ແລະ ບາເຊິຂອງດິນໄດເ້ ຮັດໃຫ້ແບັກທເີ ຣຍໃນດິນບາງຊະນິດປຽຸ່ ນໄນໂຕເຼ ຈນໃຫ້ຢູຸ່ໃນຮູບທພີ່ ດສາມາດນໍາໄປໃຊ້ປະ 19

ໂຫຍດໄດ້ ແລະ ຊູ່ວຍຢັບຢັ້ຶງຈລຸ ິນຊີທ່ີໃຫ້ໂທດເຊ່ິີງມກັ ຂະຫຍາຍຕົວໃນດິນທີ່ເປັນອາຊິດລວມທງັ ຊູ່ວຍປັບໂຄງສ້າງ ດນິ ໃຫ້ພຜຸ ຍູຸ່ ໄດ,້ ມາດຖານປູນຕາຍທໃີ່ ຊໃ້ ນການກະເສດຄ ມ.ອ.ກ (ມາດຕະຖານອດຸ ສາຫະກາໍ ) 223-2520ແມນູ່ ໃຊ້ບໍາບັດນໍ້າ, ຊູ່ວຍລົບຄວາມກະດ້າງຂອງນໍ້າເຊິີ່ງປູນຕາຍຈະເຂົຼັ້າໄປທໍາປະຕິກິລິຍາກັບທາດເຄມີທີ່ເປັນທາດກໍ່ໃຫ້ ນາໍ້ ເກດີ ຄວາມກະດາ້ ງກາຍເປັນທາດທີ່ບ່ໍລະລາຍ, ກລະນນີ ໍາ້ ກະດາ້ ງຊວ່ົ ຄາວທເີ່ ກດີ ຈາກໄບຄາໂບເນດຂອງແຄນຊຽມ ແລະ ແມັກນີຊຽມ Ca(HCO3)2+Ca(OH)2 = 2CaCO3 + 2H2O Mg(HCO3)2+2Ca(OH)2 = Mg(OH)2 + 2CaCO3 + 2H2O ກລະນີນໍ້າກະດ້າງຖາວອນທ່ີເກີດຈາກທາດປະກອບຄຼໄລ, ຊັນເຟດ ແລະ ໄນເຕຼດຂອງແຄນຊຽມ ແລະ ແມັກນຊີ ຽມ MgCl2+Ca(OH)2 = Mg(OH)2 + CaCl2 CaCl2+Na2CO3(Sodaash) = CaCO3+ 2NaCl ຫນີ ປນູ ແລະ ປນູ ຕາຍແມູ່ນນາໍ ໄປໃຊ້ເຂ້ຼັົາໃນການກໍ່ສາ້ ງໂດຍກົງເຊົ່ນັ ການສາ້ ງທາງແມູນ່ ໃຊ້ເປັນທາດເຕີມ ໃນຢາງປທູ າງ, ໃຊ້ປະສົມກບັ ຊາຍ, ໃຊ້ຜະລດິ ປູນຊມີ ງັ ທມ່ີ ີມາດຕະຖານກາໍ ນດົ ເຊົັ່ນ ມ.ອ.ກ 241-2520 ປູນຕາຍ ສໍາລບັ ການກໍ່ສາ້ ງ. ໃຊ້ເຂົຼັ້າໃນການຜະລິດທາດທີ່ໃຊ້ໃນການຜະລິດເຈ້ຍເຊັ່ົນ ໂຊດຽມໄຮດຼອກໄຊ(ໂສດາໄຟ)ທີ່ໃຊ້ເຂົ້ັຼາໃນຂະ ບວນການຍູ່ອຍ, ໃຊ້ຜະລິດທາດຟອກຂາວດ້ວຍການຕີ່ມກຼກັບນໍ້າປູນຕາຍ, ໃຊ້ຜະລິດSatin Whiteດ້ວຍການ ປະສົມອາລູມີນຽມຊັນເຟດກັບນໍ້າປູນຕາຍ ແລະ ໃຊ້ຜະລິດ Precipitated Calcium carbonated (PPC)ສໍາລັບ ໃຊ້ເຄອບເຈ້ຍດວ້ ຍການຕ່ີມ CO2 ເຂຼາົ້ັ ໄປໃນນາ້ໍ ປູນຕາຍ. ປູນຂາວໃຊປ້ ັບປງຸ ໜ້າດນິ ໜຽວ, ດນິ ເປັນອາຊດິ , ດນິ ມີເຊັ້ຼອໂລກ, ປບັ ປຸງດນິ ນາ, ດິນສວນເຊ່ງີິ ມັນສາມາດ ແລກປຽຸ່ ນທາດໃນດນິ ໄດດ້ ັ່ງົ ນີ້ຼັ ເມີ່ອນໍາເອົາປູນຂາວປະສົມກັບດິນປູນຂາວຈະແລກປຸ່ຽນໄອອອນຂອງແຮູ່ທາດໃນດິນເຮັດໃຫ້ແຮູ່ທາດປດົ ປອຸ່ ຍອອກມາຈາກດນິ ເຊງີິ່ ພດສາມາດດູດກນິ ໄດງ້ ູ່າຍ. ໄອອອນຂອງແຮູ່ທາດທີ່ພົບໃນດນິ ແມນູ່ Al3+,Mg2+,K+,H+,Na+,Li+, (SO4)2-,(PO4)3-,(NO3)- ໃນເມ່ີອມີການແລກປຸ່ຽນໄຟຟ້າບັນຈຸຂອງໄອ ອອນແລ້ວຈະເຮັດໃຫ້ດນິ ແຍກເປນັ ເມັດ ແລະ ເປັນກ້ອນໄດງ້ າູ່ ຍ ການໃສູ່ປນູ ຂາວລົງໄປໃນດິນຈະຊູວ່ ຍໃນການປັບຄວາມເປັນອາຊິດ-ບາເຊິຂອງດິນໄດໂ້ ດຍສະເພາະແມູ່ນດິນ ທີ່ມີຄູ່າຄວາມເປັນອາຊິດສູງຈະເຮັດໃຫ້ຄວາມເປັນອາຊິດລົດລົງຈາກສະພາບຄວາມເປັນບາເຊິຂອງປູນຂາວທີ່ແຕກ ຕົວໃນດນິ (OH-) ເຊງ່ິີ ນິຍມົ ໃຊ້ໂຮຍໜອງລຽ້ ງປາ, ລຽ້ ງກຸ້ງ ເຊັົນ່ : Ca(OH)2 = Ca++ + 2(OH-) 20

6. ຊມີ ງັ 6.1 ຂມໍ້ ນູ ພນັຼ້ຶ ຖານທາງດາ້ ນເຄມີ ແລະ ຟຊິ ກິ ຂອງຊມີ ງັ ປູນຊີມັງແມູ່ນທາດອະນົງຄະທາດແຂງເມ່ີອເວລາປະສົມນໍ້າແລ້ວຈະຈັບກັນກາຍເປັນທາດແຂງຕົວສາມາດ ຕ້ານທານການບີບຮັດ, ປູນຊີມັງມີລັກສະນະເປັນຝຸ່ນທີ່ໄດ້ຈາກການບົດປູນເມັດທີ່ໄດ້ຈາກການເຜົາວັດຖຸດິບທີ່ ປະກອບດວ້ ຍ CaO.SiO2.Al2O3 ແລະ Fe2O3 ໃນອັດຕາສູ່ວນທເ່ີ ໝາະ ແລະ ຮຽກຊີມັງຊະນິດນວັຼີ້ ູ່າ ປອດແລນ (Portland cement). ຊີມັງແບູ່ງອອກເປັນ 2 ຊະນິດຄ ຊີມັງຊະນິດທີ 1 ເປັນຊີມັງທີ່ມີຄວາມແຂງແກູ່ນມີປະສິດທິພາບໃນການ ຍດຶ ເກາະດໃີ ຊສ້ າໍ ລັບເຮດັ ໂຄງສ້າງທີ່ຮັບນໍາ້ ໜກັ ຫຼາຍໄດແ້ ກູ່ຊມີ ັງພອດແລນ( Portland cement). ຊມີ ັງຊະນິດທີ 2 ຈະມີຄວາມແຂງແກູ່ນໜ້ອຍກວູ່າເໝາະສໍາລັບວຽກທີ່ຕ້ອງການຄວາມປານີດລຽບດີເປັນຕົ້ຼັນແມູ່ນວຽກກໍ່ສ້າງຝາ ເຮອນໄດແ້ ກູ່ ຊີມັງຊີລີກາ( Silica cement)ເຊິີ່ງມີລາຄາຖກກວູາ່ . 6.2 ບນັ ດາຕວົ ປະສານຂອງຊມີ ງັ ວັດຖຸທີ່ຮຽກວາູ່ ຊີມັງໝາຍເຖິງທາດທີ່ມີລັກສະນະເປັນຝຸ່ນທບ່ີ ົດລະອຽດຈາກວດັ ຖຸດິບທມີ່ ີທາດອາລມູ ີນາ ຊີລກີ າໄດແ້ ກູ່ ດນິ ດໍາ, ດນິ ຂາວ ຫຼ ດນິ ສລີ າແລັງເຊິ່ີງມີທາດເຫັຼກມາປະສມົ ໃສູ່ນໍາອີກ. ວດັ ຖຸດິບທີໃ່ ຊ້ໃນການຜະລິດຊີມັງແບູ່ງອອກເປັນ 3 ຊະນິດດງົ່ັ ນ:ຼັີ້ 1. ວັດຖຸດິບທມີ່ ີສວູ່ ນປະກອບຂອງປູນຂາວ (Line Component) ເປັນວດັ ຖຸດບິ ທມີ່ ສີ ູວ່ ນປະກອບທາງເຄ ມີແມນູ່ ແຄນຊຽມຄາໂບເນດປະມານ 85-95%ເຊິງ່ີ ມີໃນທໍາມະຊາດເປນັ ຕົຼັ້ນແມນູ່ ຫນີ ປູນ, ດນິ ຂາວ 2. ວດັ ຖຸດິບທມີ່ ີສູວ່ ນປະກອບຂອງດິນດາໍ ເປນັ ວັດຖຸດບິ ທມີ່ ຊີ ີລີຄອນໄດອອກໄຊ (SiO2) ອາລູມນີ ອີ ອກໄຊ ເຊ່ິງີ ວດັ ຖຸດິບປະເພດນມ້ີັຼ ີຢໃູຸ່ ນທໍາມະຊາດໄດແ້ ກູ່ ດິນດາໍ ຫຼ ດິນດານ. 3. ວດັ ຖຸດບິ ປບັ ແຕງູ່ ຄນຸ ລັກສະນະເປນັ ວດັ ຖຸດິບທໃີ່ ຊ້ສາໍ ລັບຕ່ີມບາງທາດທີມ່ ຢີ ຸູ່ໃນດິນທີ່ບ່ໍທັນພຽງພວັດຖຸ ດິບເຫົຼ່ານໄີ້ຼັ ດແ້ ກູ່ ຊາຍ (ຕ້ອງການຊລີ ຄີ ອນໄດອອກໄຊ) ແຮູ່ເຫກັຼ ແລະ ດນິ (ຕ້ອງການອາລມູ ີນີອອກໄຊ) 6.3 ແຮທູ່ າດຂອງຊມີ ງັ ວດັ ຖຸດິບທາໍ ມະຊາດທີ່ຫາໄດງ້ ູ່າຍທສີ່ ດຸ ໄດແ້ ກູ່: 1. ຫນີ ປູນ (CaCO3) ເມ່ີອເຜົາຈະໄດ້ CaO ແລະ CO2 ອາດຈະໃຊ້ ຫີນຊອລ ແລະ ຫນີ ອອູ່ ນກໄດ້ 21

ເພາະທາດເຫຼົ່ານບີຼ້ັ ນັ ຈຸມີ CaCO3 ຢນຸູ່ ໍາ. 2. ຫນີ ດິນດານມີອງົ ປະກອບສາໍ ຄນັ ດົງັ່ ນັຼ້ີ ຊລີ ີກາ (SiO2), ອາລູມີນາ (Al2O3), ແລະ ອອກໄຊຂອງເຫຼກັ (Fe2O3)ເຊງິີ່ ມີສູ່ວນປະກອບຂອງຊີມັງດັົ່ງນັຼ້ີ SiO2 40-60 %, ອາລມູ ີນາ Al2O3 10-30 % ແລະ Fe2O3 5- 10 %. 3. ແຮູ່ເຫກຼັ ໄດແ້ ກູ່ແຮູ່ ໄຣໂມໄນ HFeO2 ແຮູ່ອີມາໄທ Fe2O3 ແຮູ່ແມກັ ນີໄທ Fe3O4ໂດຍທ່ວົ ໄປ ແຮູ່ເຫຼກັ ທກຸ ຊະນດິ ແມູນ່ ບນັ ຈຸມີ SiO2 ຢູນຸ່ ໍາ. ຖາ້ ຫາກຂາດແຮູ່ເຫຼັກແມນູ່ ສາມາດໃຊ້ດນິ ທບ່ີ ັນຈຸມີ SiO2, Al2O3, CaOແທນກໄດ.້ 4. ແຮູ່ຢບິ ຊາໍ CaSO4.2H2O ໃຊ້ແຮູ່ນ້ັີຼ ປະມານ 3-5 % ບົດປະສມົ ກັບ ປນູ ເມດັ ໃຫ້ໄດ້ຂະໜາດເຖິງ 10 ໄມຄຼອນເພີ່ອສ້າງການແຂງຕົວຊ້າ ຫຼ ໄວຂອງປູນຊີມັງ. ຢິບຊໍາຈະຊູ່ວຍໃຫ້ປນູ ຊີມັງທີ່ປະສົມກັບນໍ້າແຂງຕວົ ຊ້າ ລງົ , ປູນເມດັ (Clinker) ທໄ່ີ ດຈ້ າກການເຜາົ ວັດຖຸດບິ ແມນູ່ ປະກອບດວ້ ຍອອກໄຊຈາໍ ພວກ CaO, SiO2, Al2O3 93-94 % ເມ່ອີ ຮູ່ວມກັບເຫັຼກຈະເຖງິ 98%. ການຜະລດິ ປູນເມດັ ປະຕິບດັ ດງ່ັົ ນ້ຼັີ ບົດວັດຖຸດິບຈົນເປນັ ຜົງລະອຽດ ແລ້ວປະສົມເຂຼາ້ັົ ກັນຕາມ ອັດຕາ ສູ່ວນທີ່ກໍານດົ ໄວ້, ອົບດ້ວຍຄວາມຮ້ອນເພີ່ອໄລູ່ອາຍນໍ້າອອກຈາກວັດຖຸດບິ ຈາກນັ້ຼນເຜາົ ວັດຖຸດິບໃນເຕົາໝນູ ປິ່ນທີ່ ມີອຸນຫະພູມປະມານ 1450 ອົງສາເຊວັດຖຸດິບຈະເປິ່ອຍລະລາຍຈັບກັນບາງສູ່ວນເກີດເປັນປູນເມັດເຊິີ່ງມີສູ່ວນ ປະກອບດ່ົັງນີຼັ້ 1. ໄດແຄນຊຽມຊີລີເກດ (2CaO.SiO2) ເອັ້ນີຼ ຊ່ີຫຍໍ້ວູ່າ C2S 2. ໄຕແຼ ຄນຊຽມຊີລີເກດ (3CaO.SiO2) ເອີນ້ັຼ ຊີ່ຫຍ້ໍວ່າູ C3S. 3. ໄຕຼແຄນຊຽມອາລມູ ເີ ນດ (3CaO. Al2O3) ເອັ້ນຼີ ຊີ່ຫຍໍ້ວູາ່ C3A 4. ເຕຕຼາແຄນຊຽມອາລູມໂີ ນເຟໄີ ລ(4CaO. Al2O3.Fe2O3) ເອັ້ຼີນຊີ່ຫຍ້ໍວູາ່ C4AF 6.4 ການຄວບຄມຸ ຊມີ ງັ ການຄວບຄຸມພາຍໃນ ເອສຊີຈໄີ ດໃ້ ຫ້ຄວາມສໍາຄັນໃນການຈດັ ຕັຼ້ງຄມຸ້ ຄອງການຄວບຄມຸ ຜົນການປະ ເ ມີນພາ ຍ ໃ ຕ້ ມາ ດຕະ ຖາ ນ ສາ ກົ ນ ຂ ອງ coso(The Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission) ອົງປະກອບໄດ້ແກູ່ສະພາບແວດລ້ອມພາຍໃນສະຖາບັນ, ການກໍານົດຈຸດປະສົງ, ປັດ ໃຈທີ່ເປນັ ຄວາມສູ່ຽງ, ການປະເມີນຄວາມສູ່ຽງ, ການຕອບສະໜອງຕຄ່ໍ ວາມສຽູ່ ງ, ກິດຈະກາໍ ການຄວບຄມຸ , ທາດເຄ ມີ ແລະ ກ໊າສທີ່ປຸ່ອຍອອກ, ການຕິດຕາມປະເມີນຜົນລວມທັງການກໍານົດໃຫ້ມີລະບົບການປະເມີນການຄວບຄຸມ ດວ້ ຍຕົນເອງເພອ່ີ ໃຫ້ພະນກັ ງານນໍາໃຊ້ເປັນເຄີ່ອງມໃນການບລຫິ ານວຽກທ່ີຕົນເອງຮບັ ຜດິ ຊອບເພ່ີອແກ້ໄຂບັນຫາທ່ີ ເກີດຂຶຼັ້ນໄດຢ້ ຸ່າງທັນການເພອ່ີ ໃຫ້ບນັ ລຸເປ້າົຶ ໝາຍໄດຢ້ າຸ່ ງມີປະສິດທິພາບເຊ່ງິີ ສາມາດສະຫຼຸບໄດດ້ ົ່ງັ ນ:ີັຼ້ 1. ການສາ້ ງຈດິ ສໍານກຶ ໃຫ້ມີແນວຄິດການເຮດັ ວຽກແບບປອ້ ງກນັ ການສາ້ ງໃນຮູບແບບນຼັ້ີ ຕ້ອງມີບກຸ ຄະ 22

ລາກອນ (ຄົນ) ໃນສະຖາບັນ ແລະ ລະບົບການຄວບຄຸມພາຍໃນເປັນຫົວໃຈທີ່ສໍາຄັນທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມສໍາ ເລັດ ແລະ ຕ້ອງມີລະບບົ ຄວບຄຸມໃຫ້ເໝາະສມົ ແລະ ຮດັ ກມຸ ເພ່ອີ ລດຸ ຜອູ່ ນຄວາມສູ່ຽງ ແລະ ຄວາມເສຍຫາຍທີອ່ າດ ຈະເກີດຂຶັຼ້ນລວມທັງການກໍານົດມາດຕະການໃນການຄວບຄຸມການກວດສອບ ແລະ ກໍານົດມາດຖານການແກ້ ບັນຫາດ້ວຍການປູກຈິດສໍານຶກໃຫ້ພະນັກງານແຕູ່ລະຄົນມີຈັນຍາບັນທ່ີດີເຂົຼັ້າໃຈລະອຽດຕໍ່ກັບລະບົບການກໍາກັບດູ ແລກິດຈະການໂດຍການປະຖມົ ນິເທດໃຫ້ພະນັກງານໃໝູ່, ພະນັກງານທຸກລະດັບ ແລະ ມີການອົບຮົມຢຸາ່ ງຕເ່ໍ ນ່ີອງ, ກາໍ ນົດຄູ່ມການປະຕິບດັ ຕົວຈິງ ແລະ ວທິ ີປອ້ ງກນັ ຄວບຄມຸ . 2. ເວາົຼ້ັ ລວມການພດັ ທະນາ ລະບບົ ການປະເມນີ ການຄວບຄມຸ ດ້ວຍຕົນເອງ (Customized Control Self Assessment : CCSA) ແມູ່ນໄດກ້ າໍ ນດົ ສນັ ຍານອນັ ຕະລາຍທີ່ບົ່ງຊຼ້ັີເຖງິ ການຄວບຄຸມພາຍໃນທບີ່ ໍ່ເໝາະສົມ ແລະ ຈັດໃຫ້ເປັນ Self check template ເພອີ່ ໃຫ້ງູ່າຍໃນການປະເມີນຂອງຜເູ້ ຮັດວຽກອາດເປັນເດອນ, ພາກຮຽນ ເພອ່ີ ນາໍ ມາແກ້ໄຂປັບປຸງ. 3. ການພັດທະນາ ລະບົບ Continuous Monitoring & Continuous Auditing ໃຫ້ກບັ ວຽກ ທລຸ ະ ກິດເພອ່ີ ໃຫ້ທຸລະກດິ ມເີ ຄ່ອີ ງມທີ່ຈະໃຊ້ເປັນ ກົນໄກໃນການຄວບຄມຸ ແລະ ປອ້ ງກນັ ການກວດຫາລາຍການທີ່ຜິດປົ ກະຕິ, ສາມາດຕິດຕາມຜົນການເຮັດວຽກຂອງແຕູ່ລະໜູ່ວຍງານໃຫ້ມີປະສິດທິພາບໂດຍການນໍາເອົາເທັກໂນໂລຢີ ເຂຼັ້ົາມາໃຊ້ໃນການເຊີ່ອມໂຍງຂ້ໍມູນລະບບົ ຕູ່າງໆເພ່ອີ ກວດສອບໃຫ້ມີປະສິດທພິ າບສງູ ຂນັ້ຶຼ . ການກວດສອບພາຍໃນສາມາດສະຫບຼຸ ຈຸດສໍາຄນັ ໄດດ້ ັງົ່ ນ:ີ້ັຼ - ການພັດທະນາວຽກກວດສອບໃຫ້ເກີດມູນຄູ່າເພີ່ມ ໄດ້ມີການພັດທະນາວຽກກວດສອບໃຫ້ເກີດມູນຄູາ່ ເພີ່ມຢ່າຸ ງຕເໍ່ ນອີ່ ງໂດຍເນຼັນ້ ໃສູ່ການບລິການ, ຄວາມເຊອ່ີ ຖ ແລະ ການໃຫ້ຄໍາເປກິ ສາຢຸ່າງເປັນອິດສະຫະຼ ທູ່ຽງທໍາຈີ່ຶງຈະ ສາມາດສ້າງມູນຄູາ່ ເພີມ່ ໃຫ້ແກູ່ວຽກທຸລະກດິ ດງັົ່ ນ:ຼ້ີັ 1. ການກວດສອບໃນລັກສະນະ Integrated Audit ໂດຍຈັດທິມງານ ເຮດັ ໂຄງການພເິ ສດ ທີ່ມີຄວາມ ສູ່ຽງສູງປະກອບດ້ວຍທິມງານຈາກການກວດສອບລະບົບຄອມພິວເຕີ ແລະ ກຸູ່ມທຸລະກດິ ເພອີ່ ຮ່ວູ ມກນັ ວິເຄາະຄວາມ ສຽູ່ ງ, ສະເໜີແນະການປບັ ປງຸ ຂັນຼ້ ຕອນການເຮດັ ວຽກກບັ ລະບົບເທກັ ໂນໂລຢເີ ພີ່ອເພມີ່ ປະສິດທພິ າບໃນການຕິດຕາມ ຄວາມບກົ ພ່ອູ ງຂອງການເຮດັ ວຽກ. 2. ການກວດສອບເຊີງປອ້ ງກນັ ໂດຍນາໍ ເອາົ ຂໍ້ບົກພູອ່ ງທເີ່ ກີດຂ້ຼັນຶ ຈາກການປະຕບິ ດັ ວຽກງານມາປັບປງຸ ໃຫ້ ເໝາະສົມ ແລະ ນາໍ ໄປເປນັ ບົດຮຽນໃຫ້ໜ່ວູ ຍງານທີ່ກູ່ຽວຂ້ອງອນີ່ , ບລສິ ດັ ຫຼ ທລຸ ະກດິ ອ່ີນ ເພອ່ີ ໃຫ້ເປັນແນວທາງ ໃນການແກ້ໄຂ, ປອ້ ງກນັ ບໍ່ໃຫ້ເກດີ ການປະຕິບັດໃນລັກສະນະດຽວກນັ . 3. ການເປັນ Business partner ກັບທຸລະກິດ ໂດຍເນນັ້ຼ ໃຫ້ຄໍາເປິກສາໃນທກຸ ຄຼ້ັງທ່ີເຂາ້ົຼັ ກວດສອບ ແລະ ພົບວູ່າ ບລສິ ັດມຈີ ດຸ ທ່ີຕອ້ ງໄດ້ປບັ ປຸງ ໃຫ້ຄວາມຮູ້ ແລະ ຄໍາແນະນາໍ ກູ່ຽວກັບຂັນ້ຼ ຕອນການປະຕິບດັ ວຽກງານທຖ່ີ ກ ຕ້ອງ ແລະ ການຄວບຄມຸ ພາຍໃນທ່ີເໝາະສມົ ກັບລັກສະນະຂອງແຕູ່ລະທລຸ ະກິດ ແລະ ຕິດຕາມຜນົ ຫງຼັ ໃຫ້ຄໍາເປິກສາ ເພ່ີອນາໍ ໄປເປັນບດົ ຮຽນໃນຕ່ໍໜາ້ . - ການພັດທະນາຄວາມຮູ້ຂອງຜກູ້ ວດສອບຕອ້ ງພັດທະນາຢາຸ່ ງເປັນລະບບົ ດັົ່ງນ:ີັຼ້ 23

1. ຄວາມຮູ້ທາງວຊິ າຊີບ (Global IA Knowledge) + ແລກປ່ຽຸ ນຮຽນຮູ້ການປະຕບິ ັດວຽກງານກວດສອບຢູຸ່ພາຍໃນບລສິ ັດ Conglomerate + ສະໜັບສະໜູນໃຫ້ມີການພັດທະນາ ແລະ ອົບຮົມຄວາມຮູ້ຢຸ່າງຕ່ໍເນ່ີອງລວມທັງພາຍໃນ ແລະ ພາຍ ນອກ. + ສງົ່ ເສີມໃຫ້ຜກູ້ ວດສອບພັດທະນາຕົນເອງດາ້ ນວຊິ າຊີບ. 2. ຄວາມຮູ້ທາງທຸລະກດິ (Business knowledge) + ພັດທະນາຄວາມຮູ້ດ້ານທຸລະກິດ (Business Acumen) ໃຫ້ແກູ່ຜູ້ກວດສອບໂດຍການເຊີນເອົາຕົວ ແທນໃນເອສຊີຈີມາໃຫ້ຄວາມຮູ້. + ຊອກຫາເອົາບກຸ ຄະລາກອນທີມ່ ຄີ ວາມຮູ້ເຂ້ັຼົາມາ. + ຈດັ ໃຫ້ມກີ ານແລກປຽຸ່ ນຄວາມຮູ້ເປນັ ປະຈໍາ. 3. ຄວາມຮູ້ດາ້ ນເທກັ ໂນໂລຢ(ີ IT Knowledge) + ພັດທະນາການສ້າງເວບໄຊ້ເພ່ີອເກັບຂໍ້ມູນໄວ້ໃນຖານຂ້ໍມູນດຽວກັນຈຶ່ີງຈະສາມາດນໍາມາວາງແຜນການກວດ ສອບ ແລະ ວາງແຜນພດັ ທະນາຂອງຜກູ້ ວດສອບໃຫ້ສອດຄອູ່ ງກບັ ເທັກໂນໂລຢີ. + ພັດທະນາຄວາມເພິີ່ງພໃຈທີ່ໄດ້ມາເພ່ີອໃຫ້ລວບລວມຂ້ໍມູນໄດ້ໄວ ແລະ ເປັນລະບົບເພີ່ອນໍາຜົນມາ ພດັ ທະນາການກວດສອບໃຫ້ມີປະສິດທິພາບ. ສະຫຸຼບແລວ້ ແມ່ນູ ຜກູ້ ວດສອບຕ້ອງໄດກ້ ວດສອບດົ່ງັ ນີຼັ້: 1. ການກວດສອບລະບບົ ລາຍງານທາງການເງນິ 2. ກວດສອບການດແູ ລກິດຈະການ 3. ກວດສອບລະບບົ ປະເມີນການບລຫິ ານຄວາມສ່ຽູ ງ 4. ກວດສອບລະບບົ ການຄວບຄຸມພາຍໃນ ແລະ ການກວດສອບພາຍໃນ 5. ກວດສອບການທຸລະກິດ 6. ການພຈິ າລະນາສະເໜີຕຜ່ໍ ູ້ສອບບັນຊປີ ະຈາໍ ປີ 6.5 ການປະສມົ ຊມີ ງັ ປູນເມັດມີແຮູ່ 2CaO.SiO2, 3CaO.SiO2, 3CaO. Al2O3, 4CaO. Al2O3.Fe2O3 93- 94 % ປະສົມກັບເຫຼັກ ໄຣໂມໄນ HFeO2 ແຮູ່ອີມາໄທ Fe2O3 ແຮູ່ແມັກນີໄທ Fe3O4ໃຫ້ໄດ້ເຖິງ 98% ແລະ ຢິບ ຊາໍ CaSO4.2H2O 2%. 24

6.6 ເທກັ ນກິ ໃນການຜະລດິ ຊມີ ງັ ເ ມ ີ່ ອ ເ ຮ ົ າ ນ ໍ າ ເ ອ ົ າ ບ ັ ນ ດ າ ປ ູ ນ ເ ມ ັ ດ 2CaO.SiO2, 3CaO.SiO2, 3CaO. Al2O3, 4CaO.Al2O3. Fe2O3 ມາປະສົມກັບຢິບຊມັ CaSO4.2H2O ແລວ້ ບດົ ໃຫ້ລະອຽດຈະໄດປ້ ນູ ຊມີ ງັ ຜງົ . ການຜະລິດຊີມັງແບງູ່ ອອກເປນັ 2 ແບບຄ ແບບປຽກ ແລະ ແບບແຫງ້ ແບບປຽກ (Wet prwcess) ວດັ ຖຸດບິ ທໃີ່ ຊ້ໃນການຜະລິດຊີມັງ ແມູ່ນ ດນິ ຂາວ (Marl) ແລະ ດິນໜຽວ (Clay) ສໍາລັບດິນຂາວແມູ່ນມີຢູຸ່ໃນລະດັບພຶັ້ຼນດິນ ຫຼ ໃຕ້ດິນຕາມທໍາມະຊາດປົກະຕິຈະມີຄວາມຊຸູ່ມສູງ, ການ ຜະລິດແມູ່ນໄດ້ເລ່ີມຈາກການນໍາເອົາວັດຖຸດິບທັງ 2 ຊະນິດມາປະສົມກັບນໍ້າໃນບ່ໍຕີດິນປັ່ນໃຫ້ເຂົ້ຼັາກັນແລ້ວນໍາໄປ ບົດໃຫ້ລະອຽດໃນໝໍ້ອົບດິນຈົນໄດ້ນໍ້າດິນແລ້ວຕອງເອົາເສດຫີນ ແລະ ພາກສູ່ວນທີ່ບໍ່ລະລາຍອອກໃຫ້ເຫຼອແຕູ່ນໍ້າ ດິນທ່ີລະລາຍເຂົ້ຼັາກັນດີຈາກນັຼ້ນນໍາໄປເກັບປະໄວ້ໃນອຸູ່ງເກັບເພ່ີອກວດສອບຄຸນນະພາບ ແລະ ປຸງແຕູ່ງສູ່ວນປະສົມ ໃຫ້ໄດ້ຄຸນນະພາບຕາມທ່ີກໍານົດນໍ້າດິນທ່ີມີສູ່ວນປະສົມທີ່ຖກຕ້ອງແລ້ວຈະຖກນໍາໄປລວມກັນທ່ີບູ່ອນປັ່ນດິນເພ່ີອ ໃຫ້ມີປະລິມານພຽງພ ແລະ ປັ່ນໃຫ້ສູ່ວນປະສົມລວມຕົວເປັນເນັ້ຼອດຽວກັນກູ່ອນທີ່ຈະນໍາໄປເຜົາໃນເຕົາເຜົາຄວາມ ຮ້ອນໃນເຕົາເຜົາຈະເຮັດໃຫ້ນໍ້າລະເຫີຍອອກໄປສູ່ບັນຍາກາດເຫຼອແຕູ່ເມັດດິນເມ່ີອໃຫ້ຄວາມຮ້ອນຕ່ໍໄປຈົນເຖິງ ອຸນຫະພູມນ່ຶີງຈະເກດີ ປະຕິກິລຍິ າທາງເຄມີກາຍເປັນຊີມັງເມັດ, ຈາກນັຼ້ນບດົ ຊີມັງເມັດໃຫ້ເປັນຜົງຊີມງັ ດ້ວຍການນາໍ ເອົາຊີມັງເມັດມາປະສົມກັບຢິບຊໍາແລ້ວບົດໃຫ້ລະອຽດຈາກນັ້ຼນລໍາລຽງຜົງຊມີ ັງໄປເກັບໄວ້ໃນຫ້ອງເກັບເພີ່ອລການ ຈາໍ ໜາູ່ ຍອອກ. ການຜະລິດແບບນບຼັ້ີ ່ໍຄູອ່ ຍນິຍົມໃຊ້ເພາະວູ່າສັຼ້ິນເປອງເຊັອຼ້ ໄຟຫຼາຍແຕູ່ຜນົ ຜະລດິ ຕໍ່າ. ແບບແຫ້ງ (Dry process) ວັດຖຸດິບທີ່ໃຊ້ແມູ່ນຫີນປູນ (Limestone) ເຊິ່ີງໄດ້ຈາກການລະເບີດພູຜາ ຫີນປູນ, ແຕູ່ຫີນປູນທ່ີໄດ້ມາຍັງມີຂະໜາດໃຫຍູ່ຈຶ່ີງຈໍາເປັນຕ້ອງນໍາມາລຸດຂະໜາດລົງໂດຍເຄ່ີອງບົດ(Crusher) ເພີ່ອໃຫ້ເໝາະສົມກັບຂະບວນການຜະລິດຂັ້ຼນຕ່ໍໄປ. ສູ່ວນວັດຖຸດິບອ່ີນຄູ ດິນດານ (Shale) ແລະ ວັດຖຸດິບປັບປຸງ ຄຸນລັກສະນະ (Corrective materials) ເຊິ່ີງໃຊ້ສະເພາະບາງທາດເພ່ີອໃຫ້ໄດ້ສູ່ວນປະກອບທາງເຄມີຕາມຄູ່າ ມາດຖານທກີ່ ໍານົດໄວ້, ວັດຖຸດບິ ນກຼ້ີັ ຕ້ອງໄດຜ້ ່າູ ນເຄ່ີອງບົດເຊັ່ົນກນັ , ວັດຖຸດບິ ທໄີ່ ດຜ້ ູ່ານການບົດແລ້ວຈະຖກນໍາໄປ ເກັບໄວ້ທີ່ຫ້ອງເກັບວັດຖຸດິບ (Storage yard) ຈາກນັ້ຼນລໍາລຽງໄປຫາໝໍ້ບົດວັດຖຸດິບ (Raw mill), ໝ້ໍບົດວັດຖຸ ດິບມີໜ້າທີ່ບົດຫີນປູນ, ຫີນດານ, ວັດຖຸປັບປຸງຄຸນລັກສະນະໃຫ້ເປັນຝຸ່ນລະອຽດຮຽກວູ່າ ວັດຖຸສໍາເລັດ (Raw meal) ການຄວບຄຸມອັດຕາສູ່ວນຂອງວັດຖຸດິບທ່ີປ້ອນເຂົ້ຼັາໝໍ້ບົດມີຄວາມສໍາຄັນຫຼາຍເນ່ີອງຈາກວູ່າອັດຕາສູ່ວນ ຂອງວັດຖຸດິບທີ່ເໝາະສົມຈະເຮັດໃຫ້ວັດຖຸດິບສໍາເລັດນັ້ຼນມີຄຸນລັກສະນະທາງເຄມີທ່ີເໝາະສົມກັບການເຜົາ, ຫັຼງ ຈາກຜູ່ານຂະບວນການບົດແລ້ວຈຶ່ີງນໍາສົ່ງວັດຖຸດິບສໍາເລັດໄປຫາອຸູ່ງປະສົມວັດຖຸດິບສໍາເລັດ (Raw meal homogenizing silo)ເພີອ່ ເກັບ ແລະ ປະສມົ ວັດຖຸດບິ ສໍາເລັດໃຫ້ເປັນເນ້ຼັອດຽວກັນກູ່ອນທຈ່ີ ະສ່ງົ ໄປເຜົາໃນໝໍ້ເຜົາ ແບບໝນູ (Rotary kiln)ຂະບວນການເຜາົ ໃນຊວູ່ ງທໍາອິດເປັນການເພມີ່ ຄວາມຮອ້ ນ (Preheater) ຈະຄູ່ອຍໆເພ່ີມ ຄວາມຮ້ອນໃຫ້ແກູ່ວັດຖຸດິບສໍາເລັດແລ້ວສົ່ງວັດຖຸດິບສໍາເລັດໄປເຜົາໃນໝ້ໍເຜົາເຊິີ່ງມີອຸນຫະພູມເພີ່ມສູງຂຶຼ້ັນເຖິງ 25

1200-1400 ອົງສາເຊແລ້ວເຮັດໃຫ້ເກີດປະຕິກິລິຍາທາງເຄມີຕາມລໍາດັບຈົນໃນທີ່ສຸດໄດ້ກາຍເປັນປູນເມັດ (Clinker) ຈາກນັຼ້ນເຮັດໃຫ້ປູນເມັດເຢັນລົງແລ້ວລໍາລຽງໄປເກັບມ້ຽນໄວ້ໃນຫ້ອງເກັບເພ່ີອລຂະບວນການບົດປູນ ເມັດຕໄໍ່ ປ, ສາໍ ລບັ ການບົດປນູ ເມັດໃຫ້ເປນັ ຝນຸ່ ຊມີ ງັ ນຼ້ັນມຂີ ັຼນ້ ຕອນຄດ່ັົງທີໄ່ ດເ້ ວົັ້ຼາມາຢຸູ່ຂ້າງເທງິ ນຼັນ້ ແບບປຽກແມນູ່ ໄດໃ້ ຊນ້ ້ໍາເຂົ້າັຼ ໃນຂະບວນການປະສົມວດັ ຖຸດິບດັົ່ງນັຼນ້ ຈະສັຼ້ນິ ເປອງຄູາ່ ໃຊຈ້ ູ່າຍໂດຍສະເພາະ ແມູ່ນເຊ້ັອຼ ເພີງຈ່ງຶີ ເປນັ ການບໍ່ນຍິ ົມໃຊ້ການຜະລິດແບບນ.ຼີັ້ 6.7 ປະເພດຂອງຊມີ ງັ ຊີມັງສູ່ວນຫຼາຍຈະຜະລິດຕາມມາດຕະຖານຂອງອາເມລິກາ (ASTMC. 150) ແລະ ອັງກິດມາດຕະຖານ ມອກ.15 ແຕູ່ເພີນ່ິ ແບູງ່ ຊມີ ງັ ອອກເປັນ 5 ປະເພດຄ: ປະເພດທີ 1 (Normal Portland Cement) ເປັນຊີມັງ ປອດແລນທໍາມະດາເໝາະກັບ ການກ່ສໍ ້າງທ່ົວໄປ ທີ່ບໍ່ຕອ້ ງການຄນຸ ລກັ ສະນະພເິ ສດໃດໆອີກເຊົ່ັນ ເສົາ, ພ້ັຼນ,…ແຕູ່ບໍ່ເໝາະສົມກບັ ພາກສ່ວູ ນທຖີ່ ກສໍາພັດກັບເກອຊນຸ ຟາສ, ຊມີ ັງປະເພດນແຼີັ້ ມູນ່ ຊມີ ັງກາຊາ້ ງໄທ, ກະທິງແດງ (TPI), ຂຽວ, ພເູ ຂົາ ແລະ ດາວທຽມ. ປະເພດທີ 2 (Modified Portland Cement) ເປັນຊີມັງປອດແລນດັດແປງເພ່ີອໃຫ້ມີຄວາມສາມາດ ຕ້ານທານເກອຊຸນຟາສໄດ້ໃນລະດັບປານກາງ ແລະ ຈະເກີດຄວາມຮ້ອນປານກາງໃນຊູ່ວງໄລຍະທີ່ຫໍຼ່, ເໝາະການ ການກສ່ໍ ້າງຂະໜາດໃຫຍູ່ເຊັ່ນົ ຕມ, ຂວົ , ທາູ່ ຈອດເຮອ, ເຂີ່ອນໄຟຟາ້ ,…ຜະລດິ ຕະພັນປະເພດນແຼັ້ີ ມູ່ນຊີມັງກາພະຍາ ນາກແຕູ່ປດັ ຈບຸ ນັ ຢດຸ ການຜະລດິ ແລວ້ . ປະເພດທີ 3 (High-early Strength Portland Cement) ເປັນຊີມັງປອດແລນທີ່ໃຫ້ກໍາລັງ(ແຂງ)ໄດ້ ວູ່ອງໄວຢູຸ່ໃນໄລຍະເວລາສັຼ້ນໆຫຼັງຈາກເທແລ້ວສາມາດໃຊ້ໄດ້ພາຍໃນ 3-7 ວັນເໝາະສົມກັບການກໍ່ສ້າງແບບຮີບ ດ່ວູ ນເຊນັົ່ ຜະລິດຕະພັນການອດັ ແຮງ, ເສົາເຂັມ, ຖະໜນົ ທີມ່ ກີ ານຈາລະຈອນແອອັດ, …ຊມີ ງັ ປະເພດນໄັຼີ້ ດແ້ ກູ່ຊີມງັ ກາ ເອລາວນັ , ພະຍານາກແດງ, … ປະເພດທີ 4 (Low-heat Portland Cement) ເປັນຊີມັງປອດແລນຊະນິດພິເສດທີ່ມີອັດຕາຄວາມຮ້ອນ ຕໍ່າ, ຄວາມແຂງແກູ່ນຂອງຊີມັງເວລາເທຈະເພີ່ມຂຶຼັ້ນຊ້າໆເຊິີ່ງສົ່ງຜົນດີເຮັດໃຫ້ການຂະຫຍາຍຕົວໜ້ອຍດ ຊູ່ວຍລຸດ ຜູ່ອນການແຕກລ້າວເໝາະສົມກັບການກໍ່ສ້າງເຂ່ີອນຂະໜາດໃຫຍູ່, ຊີມັງປະເພດນຼີັ້ຢຸູ່ລາວ ແລະ ໄທຍັງບໍ່ທັນໄດ້ ຜະລິດອອກຈາໍ ໜູ່າຍເທອ່ີ . ປະເພດທີ 5 (Sulfate-resistant Portland Cement) ເປັນຊມີ ັງປອດແລນທທ່ີ ນົ ທານຕເໍ່ ກອຊຸນຟາສໄດ້ ສູງເໝາະສົມກັບການກໍ່ສ້າງໃນບລິເວນດິນເຄັມ ຫຼ ໃກ້ກັບທະເລ, ຊີມັງປະເພດນ້ີຼັໄດ້ແກູ່ຊີມັງກາປາສະຫຼາມ TPI ສີຟ້າ ແລະ ກາຊ້າງຟ້າແຕູ່ປະເພດນ້ຼີັເພິີ່ນບໍ່ຜະລິດອອກຈໍາໜູ່າຍແລ້ວ. ນອກຈາກນັີ້ຼແລ້ວຍັງມີຊີມັງທ່ີຜະລິດຂຶຼັ້ນມາ ໂດຍການດັດແປງເພີອ່ ໃຫ້ເໝາະສມົ ກບັ ການກສໍ່ າ້ ງເຊ່ັນົ : 26

ຊີມັງປະສົມ (Mixed Cement) ເປັນການນໍາເອົາຊີມັງປອດແລນປະເພດທີ 1 ປະສົມກັບຊາຍ, ຫີນບົດ ລະອຽດປະມານ 25-30 %ເຊິີ່ງເຮັດໃຫ້ການນໍາໃຊ້ໄດ້ງູ່າຍຂຶ້ັຼນ, ລຸດຜູ່ອນການແຕກລ້າວເໝາະສົມກັບການກໍ່ອິດ, ການສາບ, ຊມີ ັງປະເພດນໄຼັ້ີ ດ້ແກູ່ ຊີມງັ ກາເສອ, ງຼູເຫົ່າ, ນົກອນິ ຊ.ີ ຊີມັງຂາວ (White Portland Cement)ເປັນຊີມັງທີ່ມີສູ່ວນປະສົມຫັຼກແມູ່ນຫີນປູນ ແລະ ວັດຖຸດິບອນ່ີ ໆ ທີ່ມປີ ິລິມານແຮູ່ເຫກຼັ ໜອ້ ຍກວູ່າ 1%, ລັກສະນະຂອງຝຸນ່ ສີຊມີ ັງຈະເປັນສີຂາວສາມາດປະສມົ ກັບສີຝຸ່ນເພ່ີອເຮັດໃຫ້ ໄດ້ຊີມັງສີຕູ່າງໆຕາມຄວາມຕ້ອງການເຊິ່ີງນຍິ ມົ ໃຊ້ໃນງານຕົບແຕູ່ງຕູ່າງໆເພີ່ອຄວາມສວຍງາມຊີມັງປະເພດນໄີຼັ້ ດແ້ ກູ່ ກາຊ້າງເຜອກ, ກາເສອເຜອກ ແລະ ກາມັງກອນ. ຕາຕະລາງປຽບທຽບຄວາມແຂງແກນູ່ ຂອງຊມີ ງັ 5 ປະເພດໂດຍເອົາປະເພດ1ເປັນສູ່ວນປຽບທຽບ ຄວາມແຂງແກູ່ນທຽບກບັ ປະເພດ 1 ຊມີ ງັ ປອດແລນ 1 ວັນ 7 ວນັ 28 ວັນ 90 ວັນ 100 ປະເພດ 1 75 100 100 100 ປະເພດ 2 190 ປະເພດ 3 55 85 90 100 ປະເພດ 4 65 ປະເພດ 5 120 110 100 55 75 100 75 85 100 ຄາໍ ຖາມ 1. ອຸດສາຫະກາໍ ແມູນ່ ຫຍງັ ? 2. ຈົ່ງບອກແຈງ້ ທາດມນູ ຊມຶ ຕ່ໍ ແລະ ວດັ ຖຸກໍ່ສາ້ ງມີຄແນວໃດ? 3. ວດັ ຖຸດິບທາດມູນຊມຶ ຕມໍ່ ຫີ ຍັງແດ?ູ່ 4. ຈ່ົງບອກແຈ້ງປະເພດຂອງດິນໜຽວມີຄແນວໃດ? 5. ຈ່ງົ ບອກແຈງ້ ປະເພດປູນທ່ີໃຊສ້ ໍາລັບກສໍ່ າ້ ງມຄີ ແນວໃດ? 6. ຈົງ່ ບອກແຈງ້ ຂ້ມໍ ູນພ້ຼັນຖານທາງດາ້ ນເຄມີ, ຟິຊິກ, ບັນດາຕວົ ປະສານ, ແຮ່ທູ າດ, ການຄວບຄຸມ, ການປະສມົ ແລະ ເທກັ ນກິ ການຜະລິດຊມີ ງັ ມຄີ ແນວໃດ? 7. ຈງ່ົ ເວົັາ້ຼ ລະອຽດປະເພດຂອງຊມີ ັງມີຄແນວໃດ? 27

ບດົ ທີ 3 ເຄອ່ີ ງປນ້ັຶ ດນິ ເຜາົ 1. ປະຫວດັ ຄວາມເປນັ ມາຂອງເຄອີ່ ງປນ້ັຶ ດນິ ເຜາົ ເຄ່ີອງປັນຶ້ ດິນເຜົາເກີດຂັຼ້ຶນມາໄດ້ກເນອ່ີ ງຈາກຄວາມຈໍາເປນັ ແລະ ຄວາມຕ້ອງການຂອງມະນຸດເຊິ່ີງແຕູ່ກູອ່ ນນັນຼ້ ຜະລິດເຄ່ອີ ງປັຶ້ນເພອີ່ ເປັນພາສະນະຮບັ ໃຊ້ສໍາລັບໃສູ່ອາຫານຕມໍ່ າໄດພ້ ັດທະນາໃຫ້ມຄີ ຸນນະພາບຂັນ້ຼຶ ແລະ ໃຊ້ເປັນປະ ໂຫຍດຫຼາຍຂ້ັຼນຶ ແຕູ່ບ່ໍໄດເ້ ຄອບ, ຕມໍ່ າກມີການເຄອບເກດີ ຂຶຼ້ນັ ຢຸູປ່ ະເທດຈີນຕ່ໍມາແມນູ່ ປະເທດອີຕາລີ, ຝ່ັຼົງ. ໃນສະໄໝ ຍຸກຫີນກາງໄດ້ພົບເຄີ່ອງປັ້ຶນດິນເຜົາມີເງົາເຫຼ້ັອມ ແລະ ມີລາຍ. ສະໄໝຫີນໃໝູ່ພົບເຄ່ີອງປັ້ຶນດິນເຜົາທ່ີມີຮູບແບບ ແລະ ລວດລາຍແປກໃໝູ່ຂຶ້ຼັນມາລວມທັງລາຍລຽບໆ, ທໍາມະດາ, ວິຈິດງົດງາມ ແລະ ໄດ້ຜະລິດເຄີ່ອງປັຶ້ນດິນເຜົາມີ ບູ່ອນຮອງຖາວອນເຊັນົ່ ຮູບແບບຂາກວາງ 3 ຂາມີຮູເຈາະໄວ້ 3 ຮູເພ່ີອໄລອູ່ າກາດ. ຍຸກໂລຫະໄດຖ້ ເອົາວຽກປັນຶ້ ດນິ ເຜົາເປນັ ຫັດຖະກໍາດ້ງັຼ ເດມີ ແລວ້ ຄູ່ອຍໆວິວດັ ທະນາການດາ້ ນເທກັ ໂນໂລຢີຂຼຶັ້ນເລອ້ັຼ ຍໆຈົນເຖງິ ປັດຈບຸ ນັ ນ.ຼີັ້ 2. ການຈດັ ປະເພດຜະລດິ ຕະພນັ ເຄອີ່ ງປນຶ້ັ ດນິ ເຜາົ 2.1 ຜະລດິ ຕະພນັ ແບບທວົ່ ໄປ ຜະລິດຕະພນັ ທີ່ເປັນພາສະນະຮອງຮບັ ຫຼ ປຸງແຕູ່ງອາຫານເຊ່ົນັ ຖ້ວຍ, ຈານ, ຊາມ, ໝໍ້ ແລະ ອີ່ນໆອກີ . ຜະລິດຕະພັນທີ່ໃຊ້ເປັນເຄີ່ອງສຸຂະພັນເຊັ່ົນ ຫົວບ໊ອກ, ອູ່າງລ້າງໜ້າ, ອູ່າງອາບນໍ້າ, ບູ່ອນວາງສະບູ ແລະ ອີນ່ ໆອກີ . ຜະລດິ ຕະພັນກະເບຼ້ັອງເຊົນັ່ ກະເບັຼ້ອງປພູ ້ັຼນ, ກະເບຼັອ້ ງຕິດຝາ, ກະເບັຼ້ອງມຸງຫຼງັ ຄາ,… ຜະລດິ ຕະພັນໃຊໃ້ ນການໄຟຟາ້ ເຊົ່ັນ ກູອ່ ງຟວິ , ຖາູ່ ນ ຫຼ ມຈບັ ສາຍໄຟຟ້າ. ຜະລິດຕະພນັ ວດັ ສະດທຸ ນົ ໄຟເຊ່ັນົ ສະນວນທົນໄຟ ຜະລິດຕະພນັ ແກ້ວເຊົ່ນັ ແກ້ວ, ແວູ່ນ, … ການຊົມໃຊຜ້ ະລິດຕະພນັ ເຊລາມິກຄວນຫດຸຼ ອຸນຫະພູມລົງກ່ອູ ນຈີຶງ່ ບນັ ຈຸໃສູ່ໃນພາສະນະຂອງຜະລດິ ຕະພັນ ເຊລາມິກ ແລະ ບ່ໍຄວນບັນຈຸອາຫານທ່ີເປັນອາຊິດ ແລະ ບາເຊິໄວ້ດົນນານເພາະວູ່າທາດຊນທີ່ບັນຈຸໃນສີເຄອບຈະ ຫຼດຸ ອອກມາປນົ ນໍາອາຫານແລ້ວຈະໄດຮ້ ບັ ທາດຊນເວລາບລໂິ ພກ. 2.2 ຜະລດິ ຕະພັນເຊລາມກິ ແປງ້ ບຊ່ໍ ມຶ ນາໍ້ (ເຊລາມກິ ເນອຼ້ັ ແໜນ້ ) ເຊລາມິກແມູ່ນອອກມາຈາກພາສາເກຼັກແປວູ່າສິີ່ງທີ່ຖກເຜົາສູ່ວນຫຼາຍນິຍົມໃຊ້ເຄີ່ອງເຜົາປະເພດນ້ີັຼແມູ່ນຢຸູ່ ໃນສະໄໝກູອ່ ນປດັ ຈຸບັນແມນູ່ ນິຍົມໃຊ້ກນັ ຫຼາຍແມູ່ນປະເພດແກວ້ . ແກ້ວແມູ່ນຜະລິດຕະພັນທີ່ຜະລິດຂຶຼັ້ນຈາກຊາຍ ຫຼ ຊີລີກາ ໂສດາແອຊ ຫີນປູນ ໂຄໂລໄມ ແລະ ເສດແກ້ວ 100 ລະ 30, ທາດທີ່ປະສົມລົງໄປໄດ້ຊູ່ວຍໃນການລຸດຈຸດເປ່ິອຍຂອງຊີລີກາຈາກ 1.723 ອົງສາເຊໃຫ້ເຫຼອພຽງ ແຕູ່ 1.500-1.600 ອົງສາເຊເທົາ່ ນຼັນ້ . ເມອ່ີ ນາໍ ເອົາສູ່ວນປະສມົ ມາໃຫ້ຄວາມຮອ້ ນຫນີ ປນູ , ໂສດາແອຊ ແລະ ໂຄໂລ 28

ໄມຈະປຸ່ຽນເປັນທາດປະກອບຂອງອອກໄຊ ແລະ ເປິ່ອຍລົງກາຍເປັນນໍ້າແກ້ວຈາກນັຼ້ນຈຶີ່ງລຸດອຸນຫະພູມລົງເພີ່ອໃຫ້ ນໍາ້ ແກວ້ ຂນຸ້ ເຂຼ້ົັາແລວ້ ຈງ່ຶີ ເອາົ ເຂຼັົາ້ ແມູ່ແບບຜະລດິ ຕະພັນ, ແກວ້ ເປັນວັດສະດທຸ ີ່ມປີ ະໂຫຍດຫຼາກຫຼາຍໃຊ້ຜະລິດເປນັ ພາ ສະນະ ເຄ່ີອງໃຊ້ ແລະ ເຄ່ີອງປະດັບລວມທັງເປັນສູ່ວນປະກອບຂອງອາຄານ ຫຼ ສິີ່ງກໍ່ສ້າງເນ່ີອງຈາກວູ່າແກ້ວມີຄຸນ ລກັ ສະນະທີ່ດີຫາຼ ຍປະການຄ ມີຄວາມໂປງຸ່ ໃສ ອາຍນ້ໍາ ແລະ ກ໊າສຊຶມຜາູ່ ນໄດຍ້ າກ, ແກວ້ ຫຼາຍຊະນດິ ທນົ ຕອ່ໍ າຊິດ, ບາເຊິ. ແກ້ວທີ່ປະກອບດ້ວຍຊີລີກາປະມານ 70% Na2O 10% CaO 10% ແກ້ວຊະນິດນັີ້ຼບ່ໍທົນຕໍ່ອາຊິດ ແລະ ບາເຊິ, ແສງສີຂາວສາມາດຜາູ່ ນໄດ,້ ດູດລັງສີອຸນຕຼາໄວໂອເລດແລ້ວເຮັດໃຫ້ແກ້ວມີສີມົວ, ຖ້າຍາກໄດ້ສີແມູ່ນ ເຮົາຕີ່ມອອກໄຊລງົ ໄປ ຖ້າຕີ່ມອອກໄຊນິແກນຈະໄດສ້ ີນາໍ້ ຕານ, ແກ້ວໂສດາໄລໃຊສ້ ໍາລັບຜະລດິ ແກ້ວທີເ່ ປັນກວດ, ພາສະນະບນັ ຈຸ, ແກວ້ ກັນລູກປນ. ແກ້ວໂບໂຣຊີລີເກດແມູ່ນແກ້ວທີ່ມີໂບຣອນອອກໄຊເປັນອົງປະກອບເພີ່ອລຸດສໍາປະສິດການຂະຫຍາຍຕົວ ຈາກຄວາມຮ້ອນເຮດັ ໃຫ້ກັບອຸນຫະພູມສູງ, ທນົ ຕທ່ໍ າດເຄມີດ່ງົັ ນັຼ້ນຈີ່ງຶ ໃຊ້ແກ້ວປະເພດນັີຼ້ຜະລິດເປັນອຸປະກອນເຄ່ີອງ ແກວ້ ໃນຫ້ອງທົດລອງວທິ ະຍາສາດ, ພາສະນະບນັ ຈຸໃນເຕົາໄມໂຄຼເວບ ແກ້ວຄຼິນຕັລ ເປັນແກ້ວທີ່ຕ່ີມ NaF ຫຼ CaF2 ເພ່ີອເຮັດໃຫ້ເກີດການຕົກພຶກໃນແກ້ວເຮັດໃຫ້ແກ້ວຂູຸ່ນ ກາຍເປນັ ແກວ້ ໃສ, ທົນຕອ່ໍ າຊດິ , ບາເຊິ. ແກ້ວໂອປອລ ແມູ່ນແກ້ວທີ່ມີອອກໄຊຊນ ແລະ ໂພແທັສຊຽມອອກໄຊມີການຫັກແສງສູງເຮັດໃຫ້ມີແສງ ແວວວາວດງັົ່ ນ້ັຼນຈ່ີຶງໃຊ້ຜະລິດແກ້ວຮບູ ທຽນ, ຕຸກກະຕາ, ເຄອ່ີ ງປະດບັ . ແກ້ວໂສດາໄລ ແມູ່ນແກ້ວທີ່ຜະລິດຈາກຊາຍ, ໂສດາແອຊ, ຫີນປູນເຊິີ່ງເປັນແກ້ວທພີ່ ົບເຫັນໂດຍທ່ົວໄປໄດ້ ແກູ່ແກ້ວທີ່ເປັນກວດ, ຈອກນໍ້າ, ແວູ່ນເປັນຕົຼັ້ນເຮົາສາມາດເຮັດໃຫ້ເກີດສີຕູ່າງໆໄດ້ໂດຍການຕີ່ມອອກໄຊທີ່ມີສີລົງ ໄປ. ແກ້ວບໂຣຊີລີເກດ ແມູ່ນແກ້ວທ່ີຕ່ີມບລິດອອກໄຊລົງໄປເຮັດໃຫ້ມີຄູ່າສໍາປະສິດຂະຫຍາຍຕົວຢູຸ່ອຸນຫະພູມ ຕໍ່າ ແລະ ທົນຕກໍ່ ານປ່ຽຸ ນແປງຄວາມຮອ້ ນແກ້ວປະເພດນໃ້ັຼີ ຊ້ຜະລດິ ເປັນເຄີອ່ ງແກວ້ ວິທະຍາສາດ, ເຮັດພາສະນະບັນຈຸ ໃນເຕາົ ໄມໂກຼເວັບ. 29

ແກ້ວຊນ ຫຼ ແກ້ວຄຼດິ ຕັລເປັນແກ້ວທີ່ມີທາດປະສົມຂອງຊນອອກໄຊຢູຸ່ຫຼາຍກວູ່າ 24% ໂດຍປະລິມານນ້ໍາ ໜັກ, ເປັນແກ້ວທ່ີການຫັກແສງສູງກວູ່າແກ້ວຊະນິດອີ່ນຈຶ່ີງມີການປະກາຍແວວວາວສວຍງາມດີ ແລະ ສາມາດແກະ ສະລກັ ເປນັ ລວດລາຍຕາູ່ ງໆໄດ,້ ແກວ້ ປະເພດນໃຼີັ້ ຊຜ້ ະລດິ ເຄອ່ີ ງແກ້ວທີ່ມລີ າຄາແພງ. ແກ້ວໂອປອນເປັນແກ້ວທ່ີຕ່ີມທາດບາງຢຸ່າງລົງໄປເຊັົ່ນ ໂຊດຽມຟຼໄຣ ຫຼ ແຄນຊຽມຟູໄຣເພ່ອີ ເຮັດໃຫ້ແກວ້ ຕົກພຶກໃນແກ້ວເຮັດໃຫ້ແກ້ວຂຸ້ນ, ໂປຸ່ງໃສສາມາດຫຼອມ ແລະ ນໍາເຂົຼ້ັາເບົຼັ້າຫຼ່ໍ, ໃຊ້ທຶນຕໍ່າ, ມີຄວາມແຂງແກູ່ນຂຼຶ້ັນ ເມີ່ອເວລານາໍ ໄປຜາູ່ ນຂະບວນການເຄອບ. ແກ້ວອາລູມີໂນຊີລີເກດແມູ່ນແກ້ວທີມ່ ີອາລມູ ີນາ ແລະ ຊີລີກາເປັນອງົ ປະກອບຫກັຼ ເຊີ່ິງເຮັດໃຫ້ແກ້ວມີການ ອູ່ອນຕວົ ລົງເຊ່ີິງເປັນສາຍເຫດທຈ່ີ ະເຮດັ ໃຫແ້ ກ້ວສູນເສຍຮູບຊງົ ໃນເວລາເຮດັ ໃຫ້ແກ້ວແຂງ. 30

ແກວ້ ອນັ ຄາໄລເອີດອາລູມີໂນຊີລເີ ກດເປັນແກ້ວທ່ີມີສວູ່ ນປະສົມຂອງແຄນຊຽມອອກໄຊ ຫຼ ແບຣຽມອອກ ໄຊເຊິ່ີງເຮັດໃຫແ້ ກ້ວປະເພດນີຼັມ້ ີການຫັກແສງເທ່ົາກັບແກ້ວຊນແຕູ່ຜະລິດງູ່າຍກວາູ່ ແລະ ມີຄວາມທົນທານຕໍ່ອາຊດິ ແລະ ບາເຊິຫາຼ ຍກວູ່າແກວ້ ຊນ. ແກ້ວເຊລາມິກເປນັ ແກວ້ ທີມ່ ີ TiO2 ຫຼ ZrO2 ປະສົມຢູເຸ່ ລັກນ້ອຍເຊິງ່ີ ຊວູ່ ຍໃຫ້ແກ້ວຕົກພຶກ, ເຮດັ ໃຫ້ ແກ້ວໂປຸ່ງໃສດີແກ້ວປະເພດນຼີ້ັທົນຕໍ່ອຸນຫະພູມສູງຫຼາຍເພິ່ີນໃຊ້ຜະລິດເປນັ ພາສະນະຫງຸ ຕົັ້ຼມ ຫຼ ເປັນແຜູ່ນເທິງເຕົາຫງຸ ຕົັຼ້ມ. 3. ການສກຶ ສາເບງິີ່ ວດັ ຖດຸ ບິ ວັດຖຸດິບທ່ີໃຊ້ໃນອຸດສາຫະກໍາເຊລາມິກສາມາດແບູ່ງໄດ້ດັ່ົງນຼ້ີັ: ວັດຖຸດິບປະເພດດິນໜຽວ (Plastic Materials) ແລະ ວດັ ຖຸດບິ ປະເພດດິນບໍ່ໜຽວ. ວັດຖຸດບິ ທັງສອງຢ່າຸ ງນສັີ້ຼ າມາດແຍກອອກເປັນກມຸູ່ ຍູອ່ ຍໄດອ້ ີກຄ. - ວັດຖຸດິບປະເພດດິນ (Clays) ເປັນຕົວສະໜອງຄວາມໜຽວ ແລະ ປັຶ້ນເປັນຮູບໄດ້, ຊູ່ວຍໃຫ້ເນັ້ຼອດນິ ມີ ຄວາມແຂງແຮງພຽງພຫັຼງການເຜາົ ເຊິ່ງີ ສາມາດຈັບບາຍໄດສ້ ະດວກໃນເວລາເຜາົ . - ວັດຖຸດິບປະເພດທາດຊູ່ວຍໃນການຫອຼ ມ(Fluxer) ເປັນແຮູ່ທີປ່ ະກອບດ້ວຍອັລຄາໄລ ຫຼ ອັລຄາໄລເອດິ ເຊິີ່ງມັນຈະເປິ່ອຍໃນເວລາເຜົາ ແລະ ທໍາປະຕິກິລິຍາກັບຕົວປະກອບອີ່ນໆເພ່ີອເຮັດໃຫ້ມີຄວາມແຂງແກູ່ນຫຼັງການ ເຜາົ . - ວັດຖຸດິບປະເພດຕົວເຕີມ (Fillers) ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວຊາຍແກ້ວ (Silica) ທີ່ໃຊ້ໃນສູ່ວນປະສມົ ກັບດິນ ຈະຊູ່ວຍໃຫ້ຄວບຄຸມຄູ່າຂະຫຍາຍຕວົ ເມອີ່ ພົບກບັ ຄວາມຮອ້ ນ. - ວັດຖຸດິບປະເພດອີ່ນໆ ນອກຈາກວັດຖຸດິບ 3 ກຸູ່ມທີ່ກູ່າວມາຂ້າງເທິງແລ້ວປູນປາສເຕີລວມທັງເຄອບ ແລະ ສີຕ່າູ ງໆກຖວູາ່ ເປັນວັດຖຸດິບທ່ີໃຊ້ໃນຂະບວນການຜະລິດຂອງເຊລາມກິ ຄກນັ . 31

ວັດຖຸດິບປະເພດດິນ ແຮູ່ດິນເກີດຈາກຂະບວນການສະຫຼາຍຕົວຂອງຫີນອັກຄະນີເຊັົ່ນ ຫີນແກນນິກເຊິີ່ງມີ ອົງປະກອບມາຈາກ Potash Mica (K2O.3Al2O3.6SiO2.2H2O) ຫີນຂຽວນຸມານ ແລະ Potash Feldspar (K2O.Al2O3.6SiO2) ໃນອດັ ຕາສູວ່ ນທ່ີເທ່ົາໆກັນ. ດິນດາກ ແລະ ດິນຕະກອນ (Residual and sedimentary Clays) ເປັນດິນທ່ີກໍາເນີດມາຈາກຫີນອາດ ຈະເກີດການຜຸຜຸູ່ຍ ແລະ ສະຫຼາຍຕົວເລີຍ ຫຼ ອາດຈະຖກນໍ້າພັດໄປຫາແຫູ່ງອີ່ນແລ້ວທ້ອນໂຮມກັນເຂົຼັ້າຮຽກວູ່າ ດິນດາກ ຫຼ ດິນປະຖົມສ່ວູ ນດິນທີ່ເກີດຕາມຫຼັງເອ້ີັຼນວ່າູ ດິນຕະກອນ. 4. ການກາໍ ນດົ ຄນຸ ນະພາບດນິ ໜຽວ ການແທກຄູ່າຄຸນລັກສະນະຂອງດິນທ່ີນໍາມາຜະລິດເປັນຜະລດິ ຕະພັນເຊລາມິກໃຫ້ສອດຄູ່ອງກັບຈຸດປະສົງອາດ ມີຫຼາຍວິທີ, ວິທີແທກຄຸນລັກສະນະຂອງດິນແບບຂະຫຍາຍຕົວໂດຍໃຊ້ຄວາມຮ້ອນແບບບໍ່ຄນກັບ (ຜະລິດຕະພັນ ໃຊ້ແລ້ວນໍາມາຜະລິດອກີ ບ່ໍໄດ)້ . ການແທກຄູ່າການຂະຫຍາຍຕົວຍ້ອນຄວາມຮ້ອນຈະເຮັດໃຫ້ຮູ້ຈັກຂ້ໍມູນກູ່ຽວກັບອົງປະກອບ ແລະ ພຶດຕິ ກໍາຂອງວັດຖຸດິບຕູ່າງໆທີ່ເກີດຂຶຼັ້ນລະຫວູ່າງຂະບວນການເຜົາຢູຸ່ໃນອຸນຫະພູມປະມານ 6000 ອົງສາເຊແລ້ວຈະມີ ການສໍາພັນເກີດຂຶ້ຼັນກັບດິນ, ຮອດອຸນຫະພູມ 7000 ອົງສາເຊຈະມີການປຸ່ຽນແປງຂອງໂຄງສ້າງພາຍໃນເກີດຂຶ້ຼັນ ເຮດັ ໃຫ້ດນິ ຫົດຕົວ. ດິນທີ່ມີຊາຍຫຼາຍແມູ່ນປະກອບມີ TiO2 ແລະ Fe2O3 ຫຼາຍກວູ່າ 2%ເມ່ີອເຜົາຈະມີສີນໍ້າຕານ ແລະ ຜະລິດຕະພນັ ປະເພດນຼີທ້ັ ນົ ຕໄໍ່ ຟ. ຄູ່າການຂະຫຍາຍຕົວ ເນ່ອີ ງຈາກຄວາມຮອ້ ນແບບບ່ໍກບັ ຄນຢູຸ່ໃນອນຸ ຫະພມູ 6000 ອງົ ສາເຊມຄີ ູ່າປະມານ 0,2% ດນິ ຈະມຄີ ວາມແຂງແກູນ່ ແລະ ຄວາມໜຽວສູງ ແລະ ມສີ ຂີ າວ ຫັຼງການເຜາົ ໃຊ້ຜະລດິ ກະເບ້ຼອັ ງ, ຫວົ ບ໊ອກ. ປະໂຫຍດຂອງຄູ່າການຂະຫຍາຍຕົວຈະເຮັດໃຫ້ເຮົາສາມາດຈໍາແນກດິນໜຽວອອກເປັນກຸູ່ມໄດ້ເພາະວູ່າ ການປະສົມດິນສາມາດໃຊ້ດິນຊະນິດໃດໜ່ຶີງທົດແທນກັນໄດເ້ ພາະດິນບາງຊະນດິ ມັນມີລກັ ສະນະຄ້າຍຄກັນແຕູ່ຕອ້ ງ ພິຈາລະນາທັງຄຸນລັກສະນະເຄມີ ແລະ ລັກສະນະຟິຊິກຂອງດິນນັຼ້ນກູ່ອນວູ່າໃກ້ຄຽງກັນ ຫຼ ບໍ່ແລ້ວຈະເຮັດໃຫ້ດິນ ສາມາດທນົ ຕໄ່ໍ ຟໄດດ້ ີ. 5. ການຜະລດິ ກຽູ່ ວກບັ ພວກເຊລາມກິ 5.1 ບາດກາ້ ວກະກຽມວດັ ຖຸດບິ ວັດຖຸດິບປະກອບມີ ດິນ, ເຟດສະປາ, ກວກ ແລະ ວັດຖຸດິບອ່ີນໆເພີ່ອໃຫ້ຜະລິດຕະພັນມີຄຸນນະພາບສູງ ເຊົັ່ນ ດກິ ໄຄໂຄໂລໄມ, Al2O3, ZrO3, BeO, SiO2, B2O3, SnO2, ZnO. 1. ດນິ ເປັນວັດຖຸທີ່ສາໍ ຄນັ ໃນການຜະລດິ ເຊລາ ມິກຫຼາຍປະເພດໂດຍສະເພາະຜະລິດຕະພນັ ຮັບໃຊ້ເປັນ 32

ພາສະນະຮອງຮັບອາຫານ, ເຄີ່ອງສຸຂະພັນ, ກະເບຼ້ັອງ. ອົງປະກອບທ່ີສໍາຄັນຂອງດິນມີ SiO2, Al2O3, CaO, Fe2O3, K2O, MgO, Na2O. ດິນຈາກແຫຼູ່ງຕູ່າງໆຈະມີສູ່ວນປະກອບແຕກຕູ່າງກັນ, ເພິີ່ນຈໍາແນກດິນເປັນດິນ ຂາວ, ດິນໜຽວ. ດນິ ຂາວເປັນວັດຖຸດິບທສ່ີ າໍ ຄນັ ໃນການຜະລດິ ຕະພັນເຊລາມກິ ເຊ່ງິີ ມີສດູ ດ່ງັົ ນັຼ້ີ Al2O3(2SiO2.2H2O)ໃນນັຼ້ນປະກອບມີ Al2O3 39,8%, SiO2 46,3% ແລະ H2O 13,8% ໂດຍມວນ ສານ. ດນິ ໜຽວ ເປັນດນິ ທ່ີມີສຂີ າວຄາ້ໍ ຈນົ ເຖງິ ດາໍ ມີເນ້ຼັອດິນລະອຽດ, ໜຽວ ແລະ ແຂງແກ່ນູ ກວູາ່ ດິນຂາວ ເມີ່ອເວລາເອົາດິນໜຽວໄປປະສົມກັບດິນຂາວຈະເຮັດໃຫ້ເນຼ້ັອດິນແໜ້ນຂຶັ້ຼນຈຶ່ີງມີຄວາມສະດວກໃນການປັ້ຶນຮູບ ຕາູ່ ງໆໄດດ້ ີ. 2. ເຟດສະປາ ຫຼ ຫີນຟັນມ້າເປັນທາດປະກອບມີອາລູມີນີຊີລີເກດຂອງທາດມູນຈຸ 1A ແລະ II A ນັຼ້ນຄ Na, K, Caສວູ່ ນໃຫຍູ່ມີອງົ ປະກອບຄງົ ທ່ີຍກົ ເວັ້ຼນແຕູ່ຊັດສວູ່ ນຂອງ Na ແລະ K ຈະມີຄາູ່ ແຕກຕາູ່ ງ. ເຟດສະປາທີແ່ ຮູ່ຂອງໂຊດຽມຫຼາຍເອ້ັຼີນວາູ່ ໂຊດຽມເຟດສະປາເພນ່ີິ ມັກໃຊ້ເປັນສວູ່ ນປະກອບຂອງນໍາ້ ເຄອບ ແລະ ໃຊ້ປະສມົ ໃນເນອຼ້ັ ດິນ, ສູ່ວນເຟດສະປາທມ່ີ ປີ ະລິມານຂອງໂພແທັສຊຽມຫຼາຍເອັຼ້ີນວາູ່ ໂພແທັສຊຽມເຟດສະປາ ຈະໃຊ້ເປັນສູ່ວນປະສົມໃນດິນທ່ີຈະປັ້ຶນ. ເຟດສະປາເຮັດໜ້າທີ່ຊູ່ວຍໃຫ້ສູ່ວນປະສົມເກີດການເປ່ິອຍຢູຸ່ອຸນຫະພູມຕໍ່າ ແລວ້ ເຮັດໃຫ້ເກີດເນອຼັ້ ແກ້ວ ແລະ ມີຄວາມໂປງຸ່ ໃສດີ. 3. ຄວດສ ຫຼ ຫນີ ຂຽວຫະນມຸ ານ ມີຊີລີກາເປນັ ສູ່ວນປະກອບສູ່ວນຫາຼ ຍຈະບໍ່ມີສ,ີ ມນັ ເຮດັ ໜ້າທີ່ເປັນໂຄງ ສ້າງຂອງຜະລດິ ຕະພນັ ເຊລາມິກຊູ່ວຍໃຫ້ເກດີ ຄວາມແຂງແກນູ່ ບໍ່ໂຄ້ງງເຮັດໃຫ້ຜະລດິ ຕະພັນກ່ອູ ນ ແລະ ຫັຼງການເຜົາ ຫດົ ຕົວໜອ້ ຍ. 4. ແຮູ່ໂດໄລໄມ ເປນັ ແຮູ່ ຫຼ ຫນີ ພຶກທປ່ີ ະກອບແຄນຊຽມແມັກນີຊຽມຄາໂບເນດ [CaMg(CO3)2] ສວູ່ ນໃຫຍູ່ມລີ ັກສະນະຄາ້ ຍຄຫີນປູນໃຊປ້ ະລິມານເລກັ ນອ້ ຍປະສົມກັບດນິ ເພີອ່ ຫຸຼດຈຸດເປ່ິອຍຂອງວດັ ຖຸດິບ ແລະ ໃຊ້ ປະສມົ ໃນນໍາ້ ເຄອບ. ທາດປະສົມບາງຊະນິດເປັນວັດຖຸເຊ້ຼັອໄຟຄ BeO, Al2O3 ໃຊ້ປະສມົ ໃນການຜະລິດເປນັ ຜະລດິ ຕະພນັ ທ່ີ ທົນຕໄ່ໍ ຟສູງ, B2O3 ໃຊ້ຕີ່ມລົງໄປ ເພີອ່ ເຮດັ ໃຫ້ໄດ້ ຜະລດິ ຕະພນັ ເປັນເນອ້ັຼ ແກ້ວ, CaO, SnO, ZnO ໃຊເ້ ຄອບ ເພີ່ອບ່ໍໃຫ້ແສງຊອດສ່ອູ ງເນອຼ້ັ ແກວ້ ໄດ.້ ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວເພິນີ່ ກະກຽມດ່ງັົ ນ:ຼ້ີັ 1. ດນິ ໜຽວທາໍ ມະຊາດ 2. ນໍາ້ 3. ເຄອີ່ ງໂມ້ດນິ 4. ຫຼົວ້ັ , ສຽມ, ຈກົ 33

5. ເຂງິ ຮ່ອູ ນດນິ 6. ແປ້ນໝູນ 7. ອປຸ ະກອນເກາະລວດລາຍ 8. ແມູ່ແບບ. 5.2 ການປນຶ້ັ ເອາົ ຮບູ ຮາູ່ ງ ການປັຶ້ນເອົາຮູບອາດປັຶ້ນຕາມແບບ, ໃຊ້ແປ້ນໝູນ, ເທແບບ, ອັດເນັຼ້ອດິນຜູ່ານຫົວແບບ ແລະ ອັດຜົງເນ້ັຼອ ດິນລງົ ຫວົ ແບບແຕູ່ຕ້ອງປະຕບິ ດັ ດັົງ່ ນ:ັີຼ້ 1. ນໍາເອົາດນິ ໜຽວທໍາມະຊາດມາຊອຍຈາກນນ້ັຼ ນໍາເອົາດນິ ມາເຂົັາຼ້ ເຄ່ອີ ງໂມ້. 2. ເມີ່ອໄດ້ດິນຈາກການໂມ້ແລ້ວຈຶ່ີງນໍາດິນມາຂຶຼ້ັນຮູບຊົງດ້ວຍແປ້ນຮອງຕາມແບບ ແລະ ຂະໜາດຂອງ ເຄອ່ີ ງປນ້ຶັ ຕາມແບບຮບູ ຕູ່າງໆ. 3. ນໍາເອົາຜະລິດຕະພັນທີ່ປັຶ້ນແລ້ວອອກມາຕາກແດດ, ຕາກລົມໃຫ້ແຂງເພ່ີອບໍ່ໃຫ້ເສຍຮູບຊົງແລ້ວນໍາຂນ້ັຼຶ ແປ້ນເພີອ່ ຂດູ ແປງຕົບແຕູ່ງອກີ ຕ່ີມເພີອ່ ໃຫ້ໄດຮ້ ບູ ຊົງຄວາມໜາບາງຕາມຄວາມຕອ້ ງການ. 4. ຈາກນັຼ້ນຈຶ່ີງສບຕໍ່ປະໄວ້ໃຫ້ເນັຼ້ອດິນມີຄວາມແຂງທ່ີຈະຂັດ ຫຼ ຂູດແຕູ່ງໃຫ້ຮຽບຮ້ອຍສວຍງາມອີກຄັ້ຼງ ແລວ້ ຈ່ງີຶ ນໍາເອາົ ເຂົຼັ້າເຕົາເຜົາ. ວິທີປຶັນ້ 1. ປັ້ຶນດິນໃຫ້ເປັນແຜູ່ນກົມແບນ ເພ່ີອສ້າງເປັນກົັ້ຼນໝໍ້, ນໍາໄປວາງເທິງແປ້ນໄມ້, ປັ້ຶນເທິງຕໄມ້ທີ່ຝັງດິນ ໃຫ້ ແໜ້ນ ຫຼ ພາສະນະທີ່ສູງແລ້ວປັ້ຶນດິນໜຽວໃຫ້ກມົ ຍາວນໍາມາວາງເປນັ ວົງມົນເທິງສວູ່ ນກົັ້ຼນໝໍ້, ໃຊ້ມບີບດນິ ວົງມນົ ໃຫ້ເປັນຮູບບ້ຼັງໃຊ້ໄມຕ້ ີກບັ ມເພອ່ີ ຕົບແຕງູ່ ໃຫ້ໄດຮ້ ູບໝໍ້. 2. ການປ້ນຶັ ຕ້ອງປັຶນ້ ປ່ນິ ອ້ອມຕໄມ້ຂນ້ັຼ ຕອນການປັນ້ຶ ມດີ ັ່ງົ ນ:ຼີັ້ ກໍ່ປາກເປັນການຂຶ້ຼັນຮູບ, ຈາກນັຼ້ນເຮັດກົ້ັຼນເປັນຮູບແບນວົງມົນແລ້ວກໍ່ຂອບດິນກົມຍາວຢຸູ່ເຄິ່ີງກາງ ເພ່ອີ ຂ້ນຶຼັ ຮູບຢຸູ່ຂັ້ນຼ ຕອນນຕຼັີ້ ອ້ ງໝນູ ຮອບຕໄມຈ້ ນົ ໄດຮ້ ບູ ຊົງແລ້ວນໍາໄປຕາກລົມໄວ້ບອູ່ ນຮົມ່ . 3. ຕມ່ໍ າໄລປູ່ າກໝໍ້ ດວ້ ຍການໃຊ້ຫນີ ກມົ ຮອງທາງໃນ ໃຊ້ໄມຕ້ ຂີ າ້ ງນອກໃຫ້ໄດຮ້ ບູ ໝເໍ້ ບັຼອ້ ງເທິງ ແລ້ວນາໍ ໄປຕາກລົມແລ້ວນາໍ ກບັ ມາເຮັດກຽວລາຍແລວ້ ນໍາໄປຕາກລມົ ອີກຄັຼ້ງນ່ງີຶ . 4. ການຈອດກັົນຼ້ ດ້ວຍການໃຊຫ້ ີນຮອງທາງໃນ ແລວ້ ໃຊ້ໄມ້ຕີທາງນອກໃຫ້ກັ້ຼນົ ໝໍ້ໄດຮ້ ບູ ກມົ ແລ້ວນໍາໄປ ຕາກລົມ. 34

1. ນາໍ ເອາົ ດິນໜຽວມາກອງໄວ້ 2. ນາໍ ດນິ ໜຍວມາຊອຍແລວ້ ປະສມົ ນໍາ້ ໝັກໄວ້ 1 ຄນໂດຍໃຊ້ໃບຕອງແຫ້ງປກົ ໃຫ້ດິນຊມູຸ່ 3. ປນັ້ຶ ດນິ ທີໝ່ ກັ ເຂຼາັົ້ ໃສູ່ເຄອ່ີ ງນວດ 4. ນາໍ ດິນທີ່ນວດແລວ້ ມາກອງເປັນກອງໃຫຍູ່ແລ້ວຢຽບໃຫ້ເປັນກອງແບບລົງຖ້າພົບເສດຂັຼີ້ເຫຍຼັ້ອໃຫ້ເອາົ ອອກ ແລວ້ ນາໍ ຜ້າມາປົກໄວ້. 5. ນາໍ ເອາົ ດນິ ມາປ້ຶນັ ເປນັ ແທູ່ງກມົ ຍາວຕາມຮບູ ທຕ່ີ ອ້ ງການດວ້ ຍການຂ້ັນຶຼ ຮູບເທິງແປນ້ ຮອງເພອີ່ ປຶ້ນັ ສູ່ວນລມູຸ່ ຂອງພາສະນະນັຼ້ນ. 6. ນາໍ ເອາົ ສູ່ວນລມຸູ່ ທີ່ປຶນ້ັ ສໍາເລດັ ນັ້ຼນໄປຕາກໃຫ້ໝາດໆແລ້ວນໍາໄປປຶ້ນັ ຕໃ່ໍ ຫ້ສາໍ ເລັດຕາມຮູບແບບທີຕ່ ອ້ ງການ. 7. ນໍາມາຕາກໃຫ້ໝາດໆແລ້ວນາໍ ໄປຂັດຜິວໃຫ້ລຽບຈາກນ້ນຼັ ນາໍ ໄປຕາກໃຫ້ແຫ້ງ. 8. ນາໍ ເອາົ ພາສະນະທຕີ່ າກແລວ້ ນຼ້ນັ ໄປເຂຼ້າົັ ເຕົາເຜົາ. 9. ການເຜົາຕອ້ ງໃຊເ້ ວລາ 2 ຄນ 3 ວັນ ແລະ ຕອ້ ງສະໜອງອນຸ ຫະພມູ ຕະຫອຼ ດເວລາເພອ່ີ ໃຫ້ໄດຄ້ ວາມຮ້ອນ ສະໝາໍ່ ສະເໝີດີ ແລະ ເຮັດໃຫ້ດິນສຸກທົ່ວເຖງິ ດ.ີ 10. ເມ່ີອເຜາົ ໄດຕ້ າມທ່ີກາໍ ນດົ ແລ້ວ ຕ້ອງງດົ ການສະໜອງອຸນຫະພູມແລ້ວປະໄວ້ໃນເຕາົ ເຜົາ 2 ຄນໂດຍຄ່ອູ ຍໆ ເປີດຊອູ່ ງຫວາູ່ ງເພອີ່ ລະບາຍຄວາມຮ້ອນລົງ. 11. ນໍາເອາົ ພາສະນະທີ່ເຜາົ ຮຽບຮ້ອຍແລ້ວນຼັ້ນ ອອກຈາກເຕົາເລອກ ເຟນຶັ້ ພາສະນະທີໄ່ ດມ້ າດຕະຖານອອກຈາໍ ໜາູ່ ຍ. 5.3 ການຕາກແຫງ້ ຫຼັງຈາກທີ່ຂຶັຼ້ນຮູບໄດ້ຕາມຄວາມຕ້ອງການແລ້ວນໍາໄປຕາກໄວ້ສະຖານທ່ີທ່ີໄດ້ກະກຽມໄວ້ແລ້ວ (ເຮອນ ຕາກແຫງ້ ) ເມ່ີອຕາກໄດຕ້ າມຄວາມຕອ້ ງການແລ້ວນໍາໄປລຽນໄວ້ເພອີ່ ນໍາເຂັາ້ຼົ ເຕາົ ເຜາົ , ເຮອນຕາກບໍ່ຄວນໃຫ້ລມົ ພັດ ຜູ່ານຫຼາຍເກີນໄປເພາະຈະເຮດັ ໃຫ້ເຄ່ີອງປັຶ້ນແຕກແຫງ, ຫຼັງຄາເຮອນຕາກຕ້ອງມຸງດ້ວຍຫຍາ້ ຄາ, ການຕາກຈະບ່ໍໃຫ້ 35

ແຫ້ງເກີນໄປໂດຍການສງັ ເກດເບ່ງິີ ສີດນິ ບໍ່ໃຫ້ເຂັຼ້ມ ແລະ ຂາວເກີນໄປ ຫຼ ອາດນໍາເຂົາັ້ຼ ເຕົາອບົ ທມີ່ ອີ ຸນຫະພມູ 40-60 ອງົ ສາເຊ. 5.4 ການເຜາົ ສກຸ ການເຜາົ ຕ້ອງໃຊ້ລານກວ້າງກູ່ອນຈະເຜົາຕອ້ ງເອາົ ເຄີອ່ ງປນຶ້ັ ນຼ້ັນຕາກແດດໃຫ້ຮ້ອນເສຍກູ່ອນຖ້າຫາກມໃ້ັຼ ດບໍ່ ມີແດດແມູ່ນບ່ໍສາມາດເຜົາຜະລດິ ຕະພັນໄດ,້ ກ່ອູ ນຈະວາງເຄ່ີອງປັຶ້ນລົງນັ້ຼນ ຕອ້ ງໃຊ້ເສດເຄ່ີອງດິນເຜາົ ທ່ີແຕກມນຸູ່ ນນ້ັຼ ມາຮອງພັ້ຼນສາກູ່ອນຈາກນັຼ້ນຈຶີ່ງວາງເຄີ່ອງປັຶ້ນນັຼ້ນລຽງກັນຈາກນັ້ຼນໃຊ້ເຟອງມາປົກໃຫ້ທົ່ວແລ້ວໃຊ້ດິນມາປົກຈາກ ນນ້ັຼ ຈູດເຟອງລອບໆໃຫ້ໄໝ້ຮອບກອງເຄ່ີອງປ້ັຶນນຼັ້ນ ຫຼ ອາດເຜາົ ດວ້ ຍເຕາົ ມາດຕະຖານດ້ວຍການເພ່ມີ ອຸນຫະພູມຂັ້ຼຶນ ເບົາໆເພ່ີອປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ແຕກ ແລະ ໃຫ້ດິນສຸກສະໝໍ່າສະເໝີດີ. ຖ້າເຜົາໃນເຕົາໄຟຟ້າຄວນເພີມ່ ອຸນຫະພມູ ຂຼຶ້ັນຊ້າໆ ເພ່ີອໃຫ້ຜະລິດຕະພັນຄງົ ຕົວຢໃຸູ່ ນສະພາບເດມີ ປ້ອງກນັ ບໍ່ໃຫ້ແຕກແຫງ. ການເຜາົ ຜະລດິ ຕະພັນໃນອດຸ ສາຫະກໍາແມ່ນູ ເຜາົ ແບບດິບ ແລະ ເຜົາເຄອບດ່ົງັ ນ:ີຼ້ັ ການເຜົາດິບ (Biscuit Firing)ເປັນຂະບວນການເຜົາເທີ່ອທໍາອິດໂດຍມີຈຸດປະສົງໃຫ້ເນ້ັຼອດິນ ຫຼ ຜະລິດ ຕະພັນທີປ່ ນັຶ້ ສໍາເລັດແລ້ວນຼນັ້ ມີຄວາມແຂງ(Mechanical Strength) ແລະ ຄົງຮູບຕະຫອຼ ດຈົນຮອດສີສັນຂອງເນັ້ຼອ ດິນເຊິີ່ງເປນັ ການກວດສອບສະພາບເນັຼ້ອດິນວູາ່ ມີການແຕກລາ້ ວ ຫຼ ບ່ໍກູ່ອນທ່ີຈະນໍາໄປເຄອບເຊິີ່ງເປັນການປະຫຍດັ ເຊຼັ້ອເພີງ ແລະ ແຮງງານໄດ້ເປັນຢຸ່າງດີ, ການເຜົາຕ້ອງໃຫ້ໄລຍະການເຜົາເປັນໄປຢຸ່າງຊ້າໆ, ສະໝໍ່າສະເໝີ, ເວລາທີ່ ໃຊ້ເຂັ້າົຼ ໃນການເຜົາບ່ໍຄວນເລັງົ່ ໄວເກນີ ໄປເຊງີິ່ ຈະເຮັດໃຫ້ຜະລິດຕະພັນເສຍຫາຍງູາ່ ຍໂດຍສະເພາະແມູ່ນຜະລິດຕະພັນ ຂະໜາດໃຫຍູ່, ອຸນຫະພູມທີ່ໃຊ້ໃນການເຜົາດິບ ໂດຍທົ່ວໄປ ປະມານ 750-850 ອົງສາເຊ, ເວລາທ່ີໃຊ້ໃນການ ເຜົາບ່ໍຕໍ່າກວູ່າ 8-10 ຊົ່ວໂມງແຕູ່ກຂຶຼັ້ນຢຸູ່ກັບຂະໜາດຂອງຜະລິດຕະພັນ, ຂະໜາດຂອງເຕົາ, ການລົດຄວາມເຢັນ ຂອງເຕົາຫັຼງການເຜົາຄວນລະມັດລະວັງຄວນໃຫ້ເວລາບໍ່ຕໍາ່ ກວູ່າ 24 ຊົ່ວໂມງ.ເນ້ຼັອດນິ ທີ່ຢຸູ່ໃນໄລຍະທີ່ກໍາລັງເຜົາໄດ້ ເກດີ ປະຕິກິລິຍາດົງ່ັ ນ.້ີຼັ 1. ນາ້ໍ ນອກໂມເລກນຸ ລະເຫີຍ (Water smoking) ຫຼງັ ຈາກ ການຕາກຜະລິດຕະພນັ ແຫງ້ ແລວ້ ຈະຍັງມີ ຄວາມຊຸູມ່ ເຫອຼ ຢູຸ່, ຄວາມຊມຸູ່ ຈະລະເຫີຍອອກໝົດຢຸອູ່ ຸນຫະພມູ 110-120 ອົງສາເຊແລ້ວຈະໄດດ້ ນິ ແຫງ້ ດີ. 2. ການແຕກຕົວ ຂອງນໍ້າ ໃນໂມເລກຸນ (Decomposition) ຢຸູ່ອຸນຫະພູມ 120-350 ອົງສາເຊ ຕາໜູ່ າງ ໂມເລກຸນຂອງນໍ້າໃນຜະລິດຕະພັນຈະເລ່ີມສະຫຼາຍຕົວອອກມາຫຼັງຈາກນໍ້າໃນໂມເລກຸນແຕກຕົວອອກແລ້ວນໍາເອົາ ດິນປະສົມກັບນໍ້າກບ່ໍສາມາດໜຽວໄດ້ໃນເນ້ຼັອດິນຈະເຫຼອສະເພາະອອກໄຊທີ່ເປັນທາດປະກອບ ແລະ ອົງຄະທາດ, ໃນການເຜົາຊູ່ວງອຸນຫະພູມນຼັ້ີຖ້າຫາກຜະລິດຕະພັນມຄີ ວາມຊຸູ່ມຫຼາຍ ຫຼ ປັ້ຶນຄວາມໜາບາງບໍ່ເທົ່າກັນກຈະເຮັດໃຫ້ ເກີດການແຕກແຫງ ຫຼ ເກີດການລະເບດີ ກບັ ຜະລດິ ຕະພັນທີມ່ ີຄວາມໜາໄດເ້ ພາະວາູ່ ການເຜົາໃນຊວູ່ ງນັ້ີຼເນອ້ັຼ ດນິ ຂອງ ຜະລດິ ຕະພັນຈະຂະຫຍາຍຕົວປະມານຮອ້ ຍລະ 1(ທາງດ້ານຄວາມຍາວ). 3. ການປຸ່ຽນແປງ ທາງເຄມີ ແລະ ຟຊິ ິກ (Ceramic change) ຢຸູ່ໃນອຸນຫະພມູ 350-450 ອົງສາເຊ ໂຄງ ສາ້ ງຂອງດິນຈະເກີດການສະຫາຼ ຍຕົວອອກໝດົ ດງັ່ົ ນ:້ັຼີ 36

∆ Al2O3.2SiO2 Al2O3.2SiO2.2H2O ⇒ 350℃-450℃ ການເຜາົ ຢູຸ່ໄລຍະນີຼັ້ຕ້ອງເຜາົ ຊາ້ ໆເພາະສາມາດເຮັດໃຫ້ຜະລດິ ຕະພັນແຕກແຫງໄດຍ້ ້ອນວ່າູ ຖ້າເຜົາໄວຈະເຮັດ ໃຫ້ການສະຫຼາຍຕົວຂອງນໍ້າຢູຸ່ດ້ານຜິວໜ້າອອກໄວວາສູ່ວນນໍ້າຢຸູ່ທາງດ້ານໃນອອກຕາມຫຼັງຈະເຮັດໃຫ້ເກີດມີການ ຫົດຕົວຫຼາຍຢຸູ່ຜິວໜ້າຂອງຜະລິດຕະພັນສູ່ວນທາງໃນຫົວຕົວໜ້ອຍຈະເຮດັ ໃຫ້ແຕກແຫງໄດ້. ຢູຸ່ທີ່ອຸນຫະພູມ 573 ອົງສາເຊກແມູ່ນໄລຍະໜ່ີຶງອີກທີ່ສາມາດເຮັດໃຫ້ຜະລິດຕະພັນແຕກແຫງໄດ້ງູ່າຍເນອີ່ ງຈາກວູ່າໂຄງສ້າງຊີລີກາດເກີດ ການປຸ່ຽນແປງ(Silica Inversion)ເນຼັອ້ ດນິ ຈະຂະຫຍາຍຕົວເປັນບັນຫາທເີ່ ຮດັ ໃຫ້ເກີດການແຕກແຫງ(Dunting Point), ດັ່ົງນັນຼ້ ການເຜົາໃນຈຸດນຕັ້ີຼ ້ອງຄວບຄມຸ ອຸນຫະພູມໃຫ້ເພມ່ີ ຂນ້ັຼ ຊາ້ ໆຈນົ ເຖງິ 700 ອົງສາເຊຈງຶ່ີ ຈະປອດໄພໄດ.້ 4. ໄລຍະການເຜົາໄໝ້ (Burning out) ຢູຸ່ອນຸ ຫະພູມ 700 ອົງສາເຊ(Red heat) ທາດອົງຄະທາດຈາໍ ພວກຄາບອນ ແລະ ກ໊າສຊັນເຟີຈະເກີດການເຜົາໄໝ້, ໃນໄລຍະນັີຼ້ແລ້ວເກີດກ໊າສຄາບອນມນອກໄຊ(CO) ແລະ ຄາບອນໄດອອກໄຊ(CO2), ຊັນເຟີມນອກໄຊ (SO), ຊັນເຟີໄດອອກໄຊ(SO2)ຢຸູ່ທີ່ 900 ອົງສາເຊ. ແຕູ່ທາດ ປະກອບຂອງຊນັ ເຟີບາງຊະນິດຈະຖກເຜົາໄໝໝ້ ດົ ຢຸອູ່ ຸນຫະພູມ 1.100-1.150 ອົງສາເຊ. ການເຜົາເຄອບ(Glaze Firing) ແມູ່ນການເຜົາເພ່ີອເຮັດໃຫ້ນໍ້າເຄອບເທິງຜິວຜະລິດຕະພັນລະລາຍເປັນ ເນຼັ້ອດິນດຽວກັນ, ບາງຊະນິດມີຄວາມມັນແວວວາວ, ບາງຊະນິດເປັນການເຄອບຜິວລຽບມີຄວາມແຂງ, ສາມາດ ຕາ້ ນທານຕອໍ່ າຊດິ , ບາເຊິໄດ້ດ.ີ ການເຜົາເຄອບດາໍ ເນີນດັົງ່ ນ:ີຼ້ັ 1. ການນາໍ ເອາົ ຜະລດິ ຕະພນັ ເຂ້ຼົັາເຕົາເຄອບ ຕອ້ ງລະມດັ ລະວັງ, ວາງໃຫ້ຫ່າູ ງກນັ ເພີອ່ ບໍ່ໃຫ້ ຕິດກັນ, ກົ້ັຼນ ຂອງຜະລິດຕະພັນຕ້ອງເຊດັ ເຄອບອອກກູ່ອນຈະເຜາົ . 2. ກ່ອູ ນຈະບນັ ຈຸຜະລິດຕະພັນເຂຼ້ັາົ ເຜາົ ຕ້ອງອະນາໄມໃນເຕົາໃຫ້ສະອາດກອູ່ ນ ເຊົັນ່ ຫຼັງຄາເຕົາ, ກໍາແພງ ເຜົາ, ພຼ້ັນເຜົາ, ຊັນຼ້ ຮອງຜະລດິ ຕະພນັ ເພ່ອີ ປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ມເີ ສດຫນີ , ເສດຝຸ່ນມາຕິດໃສູ່ຜະລິດຕະພນັ . 3. ຊ້ັນຼ ຮອງທ່ີນໍາມາໃຊ້ ຕ້ອງເປນັ ວດັ ຖຸທນົ ໄຟ(Kiln wash)ເພອ່ີ ປ້ອງກນັ ການໄຫຼຂອງນໍາ້ ເຄອບ, ເລອກເຟັ້ນຶ ຂະໜາດຄວາມສງູ ຂອງຜະລິດຕະພັນໃຫ້ໃກ້ຄຽງກັນວາງລຽນໃນຊນ້ຼັ ດຽວກນັ ເພອີ່ ປະຫຍດັ ເນັອ້ຼ ທ.ີ່ 4. ເມອ່ີ ໃຫ້ຄວາມຮ້ອນທາດຄາບອນ ແລະ ຊັນເຟດຈະຄູອ່ ຍໆລະເຫີຍອອກໄປໝດົ ໃນເມີ່ອຄວາມຮ້ອນ ເພີ່ມສງູ ຂຼຶນ້ັ . 5. ການເຜາົ ທ່ີດີ ຄວນໃຫ້ອດັ ຕາການເຜົາ 50-100 ອງົ ສາເຊ ແຕູ່ຖາ້ ຜະລິດຕະພນັ ມີຂະໜາດໃຫຍູ່ ແລະ ໜາຄວນແກູ່ຍາວເວລາການເຜົາອອກໄປເພ່ີອໃຫ້ການເຜົາຊ້າກວູ່ານັຼ້ີບໍ່ຄວນເລົ່ັງການເຜົາໄວຫຼາຍ, ຫຼງັ ຈາກການເຜົາ ສໍາເລດັ ແລ້ວໃຫ້ປະໄວ້ອີກເຄີິ່ງຊົວ່ ໂມງເພ່ອີ ໃຫ້ສກຸ ສົມບນູ ດ.ີ 37

6. ກອູ່ ນເປດີ ເຕາົ ຄວນປະໄວ້ 24 ຊ່ວົ ໂມງກູ່ອນ ໃຫ້ມອີ ນຸ ຫະພູມລຸດລງົ 100 ອງົ ສາເຊຕ່ໍຊວົ່ ໂມງ ຈງຶີ່ ຈະ ເຮັດໃຫ້ຜະລິດຕະພັນບ່ໍແຕກແຫງເສຍຫາຍ. 5.5 ການເຄອບສີ ນໍ້າຢາເຄອບສີເປັນທາດປະກອບຂອງຊີລີເກດນໍ້າຢາເຄອບສີບາງຊະນິດຈະມີຊນຢຸູ່ນໍາ, ຊນເຮັດໃຫ້ນໍ້າຢາ ເຄອບສີມີຈຸດເປ່ິອຍຕໍ່າ, ເປິ່ອຍໄດ້ງູ່າຍ, ຜິວໜ້າຂອງການເຄອບລຽບດີສວຍງາມແວວວາວສູ່ວນໃຫຍູ່ເຄອບພວກ ແຈກັນ, ຕຸກກະຕາ, ກະເບັຼ້ອງຕູ່າງໆບໍ່ເໝາະສົມທ່ີຈະເຄອບພາສະນະທ່ີບັນຈຸອາຫານເພາະຈະເຮັດໃຫ້ຊນປົນເປ້ຶອນ ໃນອາຫານ. ນ້າໍ ຢາເຄອບແບູ່ງເປນັ 3 ກຸ່ມູ ຄ 1. ກຸມູ່ ທ່ຊີ ວູ່ ຍລບົ ອນຸ ຫະພູມຂອງການເປອິ່ ຍຂອງນາ້ໍ ເຄອບເຊ່ົັນ ອອກໄຊຂອງໂລຫະແອນຄາໄລ(ໂລຫະ ດັ່ົງ) ແລະ ໂລຫະແອນຄາໄລເອີ(ໂລຫະດັົ່ງດິນ) ລວມທັງອອກໄຊຂອງຊນ, ສັງກະສີ ແລະ ອອກໄຊທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດສີ ຕູ່າງໆເຊ່ົັນ Na2O, K2O, MgO, CaO, SrO, BaO, PbO, ZnO 2. ກມູຸ່ ທາດທ່ີທນົ ໄຟ ແລະ ໃຫ້ສເີ ຊ່ນົັ Al2O3, Fe2O3, Cr2O3, Sb2O3, B2O3, Mn2O3 3. ກມູຸ່ ທາດທີ່ຊູ່ວຍໃຫ້ກນັ ແສງແມ່ນູ SiO2, SnO2, TiO2, ZrO2, P2O5, V2O5, Ta2O5 ການ ເຄອບວດັ ຖຸດບິ ວັດຖຸດິບທ່ີໃຊ້ເຂົ້ຼັາໃນອຸດສາຫະກໍາເຊລາມິກສູ່ວນຫຼາຍແມູ່ນໄດ້ຈາກແຮູ່ຕາມທໍາມະຊາດເຊັ່ົນ ດິນຂາວ, ດິນໜຽວ, ຊາຍ ແລະ ອ່ີນໆນອກຈາກນຼີ້ັຍັງໄດ້ປະສົມທາດບາງຢຸ່າງເຂົຼັ້າເຊັ່ົນ Al2O3, ZrO2, BeO2, SiO2, B2O3, SnO2, ZnO ເພ່ີອເຮັດໃຫ້ຜະລິດຕະພັນມີຄຸນນະພາບສູງຂຶຼັ້ນ. ດິນຂາວເປັນວັດຖຸດິບທີ່ສໍາຄັນໃນການ ຜະລິດເຊລາມິກເຊິ່ີງມີສູດດັ່ົງນີັຼ້ Al2O3.2SiO2.2H2O. ດິນໜຽວເປັນດິນທ່ີມີເນ້ຼັອລະອຽດ, ແຂງ ແລະ ໜຽວ ກວາູ່ ດິນຂາວເມີອ່ ນາໍ ມາປະສມົ ເຂຼາັົ້ ກັບດນິ ຂາວຈະເຮັດໃຫ້ເນັຼອ້ ດນິ ແໜນ້ ແລະ ນຽນຫາຼ ຍຂນັຼຶ້ . ແຕູ່ບາງຊະນິດກບໍ່ຈໍາ ເປັນທ່ີຈະເຄອບເຊັນ່ົ ໂຖປກູ ຕົຼັ້ນໄມ້ ຄໍາຖາມ 1. ຈົງ່ ບອກແຈ້ງປະຫວັດຄວາມເປັນມາຂອງເຄ່ີອງປຶ້ນັ ດິນເຜົາມຄີ ແນວໃດ? 2. ເພ່ີິນຈັດເຄີອ່ ງປ້ຶນັ ດນິ ເຜາົ ອອກເປັນຈກັ ປະເພດ? ຄປະເພດໃດແດູ່? ເວ້ົຼາັ ລະອຽດແຕູ່ລະປະເພດ? 3. ຈ່ງົ ບອກແຈ້ງການສຶກສາເບງີິ່ ວັດຖຸດິບມຄີ ແນວໃດ? 4. ເພນ່ີິ ກາໍ ນດົ ຄນຸ ນະພາບຂອງດິນໜຽວຄແນວໃດ? 5. ຈົ່ງເວົ້ັາຼ ແຈ້ງວິທີຜະລດິ ເຊລາມິກມີຄແນວໃດ? 38

ບດົ ທ4ີ ແກວ້ 1. ຄວາມຮກູ້ ຽູ່ ວກບັ ແກວ້ 1.1 ປະຫວດັ ຄວາມເປນັ ມາຂອງແກວ້ ແກ້ວໝາຍເຖິງວັດຖຸແຂງຊະນິດໜຶີ່ງເຊິີ່ງມີເນັ້ຼອດຽວໂດຍປົກະຕິແລ້ວແມູ່ນເກີດຈາກການເຢັນຕົວລົງຂອງ ແກ້ວແຫຼວເຊິ່ີງໄດ້ຈາກການເຜົາສູ່ວນປະສົມຂອງຫີນປູນ, ໂສດາແອສ, ໂຄໂລໄມຢຸູ່ອຸນຫະພູມ 1.500-1.600 ອົງສາເຊແລ້ວເຮັດໃຫ້ແຂງຕົວດ້ວຍການລຸດອນຸ ຫະພູມລົງ. ແກ້ວສາມາດເກີດໄດ້ຫຼາຍວິທີໂດຍການທີ່ຈະເລອກວັດຖຸດິບຈະຕ້ອງມີການຄໍານວນຫາປະລິມານທາດທ່ີ ຕ້ອງການໃຊ້ເນີ່ອງຈາກວູ່າທາດທ່ີຕ້ອງການໃຊ້ແມູ່ນໄດ້ມາຈາກປະຕິກລິ ິຍາຂອງວັດຖຸດິບໂດຍໃນໄລຍະການຫຼອມ ວດັ ຖຸດບິ ນ້ັຼນຈະເກດີ ມີການປຸຽ່ ນແປງທາງເຄມີ ແລະ ໂຄງສ້າງໂດຍຈະເຮດັ ໃຫ້ເກີດຟອງອາກາດທຕ່ີ ອ້ ງການຈັດອອກ ໄປ. 1.2 ໂຄງສາ້ ງຂອງແກວ້ 2. ວດັ ຖດຸ ບິ ໃນການຜະລດິ ແກວ້ ຊລີ ີກາ, ໂສດາແອສ, ຫີນປູນ, ໂຄໂລໄມ ແລະ ເສດແກວ້ 100 ລະ 30 2.1 ພວກອກົ ຊດິ ອາຊດິ 39

ມັກພົບເຫັນຢູຸ່ໃນຮູບຮູ່າງນໍ້າເປ່ິອຍຄ້າຍກັບພຶກຄກັບຮູບຢູຸ່ເບຼ້ັອງເທິງ, ທຸກໆອາຕອມຂອງຊີລິກແມູ່ນຕ່ໍກັບອາຕອມ ຂອງອອກຊເີ ຈນ 4 ອາຕອມ ແລະ ທກຸ ໆອາຕອມ ອອກຊເີ ຈນ ແມູນ່ ຕ່ໍກັບ 2 ອາຕອມຊີລຄີ ອນ, ເມ່ອີ SiO2 ຢໃູຸ່ ນ ຮບູ ຮາູ່ ງນໍ້າເປອ່ິ ຍແມ່ນູ ເຮົາເອນັີຼ້ ວາູ່ ຊລີ ີກາ ຫຼ ກວກດົັງ່ ຮູບລມຸູ່ ນ້ັຼີ ຖ້າຫາກອາຕອມຂອງມັນຫາກນອ້ ຍທ່ີສດຸ ເຮົາສາມາດຮຽກວູາ່ ຊາຍ. 2.2 ພວກອກົ ຊດິ ບຣກິ ແລະ ພວກອກົ ຊດິ ບຣດັ ການຕ່ີມອກົ ຊິດຂອງບ(B2O3)ລົງໄປເພ່ີອເຮັດໃຫ້ມີການຂະຫຍາຍຕົວເນ່ີອງຈາກວ່າູ ອຸນຫະພູມຫຼຸດລົງມນັ ທົນຕ່ໍການປ່ຽຸ ນແປງຂອງອນຸ ຫະພູມໄດ້ດແີ ກ້ວຊະນິດນໃີັ້ຼ ຊ້ຜະລິດພາສະນະສໍາລັບໃຊ້ໃນເຕົາໄມໂຄເວັຟ, ເຄີ່ອງແກ້ວ ທີ່ໃຊ້ໃນຫອ້ ງທດົ ລອງວິທະຍາສາດ. 2.3 ພວກອກົ ຊດິ ແກວ້ ຊລີ ກິ າດ ເປນັ ແກວ້ ທີມ່ ີເນັ້ຼອໃສ, ແຂງ, ທນົ ຕກ່ໍ ັບການກັດທາງດ້ານປະຕກິ ລິ ິຍາເຄມີ, ຊີວະ ແກວ້ ຊີລິກາດນສ້ັີຼ ູ່ວນຫຼາຍຢູຸ່ ໃນຮູບຮູ່າງກວກ ຫຼ ໂປລີແກ້ວນັີ້ຼມີຈຸດເປິ່ອຍຢຸູ່ 2000 ອົງສາເຊ(3632 ອົງສາຟະເລັນຮາຍ). ເພ່ີອຄວາມສະດວກ ໃນການຜະລິດຈະຕ້ອງປະສົມໂສດາແອສເຊິ່ີງມີອົງປະກອບຫຼັກແມູ່ນໂຊດຽມຄາໂບເນດ Na2CO3 ຫຼ K2CO3 ເພີ່ອລຸດອຸນຫະພູມເປິ່ອຍລົງໃຫ້ຢູຸ່ໃນລະຫວູ່າງ 1000-1500 ອົງສາເຊ ແລະ ຍັງຕ້ອງຕ່ີມ CaCO3 ລົງອີກເພີ່ອ ເຮັດໃຫ້ແກວ້ ນ້ຼັນລະລາຍນໍ້າໄດແ້ ລວ້ ແກວ້ ຈະກາຍເປັນແກ້ວແຄລຊຽມອອກໄຊ CaOເຊ່ີິງບໍສ່ າມາດລະລາຍນ້າໍ ໄດ້ ແກວ້ ທ່ຜີ ະລດິ ພາສະນະຮັບໃຊ້ແມູ່ນມີສວູ່ ນປະກອບດົ່ັງນັີ້ຼ SiO2 70%, Na2O 15%, CaO 8% ແລະ ຍັງມີອົງປະກອບອ່ີນໆອີກເລັກນ້ອຍເຊັົ່ນ MgO, Al2O3, K2O ເປັນຕົ້ັຼນ. ຖ້າເພີ່ມ ຊນ PbO ລົງໄປຈະເຮັດໃຫ້ ແກ້ວໜັກຂຶັ້ຼນ, ໜຽວ, ແວວວາວເຊິີ່ງຮຽກວູ່າ ແກ້ວຄິຼສຕັລ. ຖ້າຕີ່ມ ແບລຽມ ແລະ ສັງກະສີ BaO, ZnO ລົງໄປ ຈະມີລກັ ສະນະຄກັບແກວ້ ຄຼິສຕັລໂດຍທ່ບີ ຈ່ໍ ໍາເປນັ ຕ້ອງຕມີ່ ຊນລງົ ໄປ. 3. ແບບວທິ ດີ າໍ ເນນີ ການຜະລດິ ແກວ້ 3.1 ການກະກຽມວດັ ຖຸດບິ ວດັ ຖຸດບິ ທີສ່ ໍາຄນັ ທ່ີເປັນອງົ ປະກອບຂອງແກວ້ ມດີ ັົງ່ ນ:ຼີ້ັ 40

SiO2 Silica sand Na2O Soda ash (Na2CO3), Salt cake (Na2SO4) K2O Feldspar (ເປັນແຮູ່ພວກAlumino silicate ທມີ່ Nີ a, K ເຈອປນົ ຢຸູ່ນໍາ) CaO dolomite (ເປນັ ແຮູ່ພວກຄາໂບເນດຂອງ Mg, Ca) MgO dolomite Al2O3 Feldspar Fe2O3 Impurities SiCl4 แລะ GeCl4 ເປັນວັດຖຸດບິ ສໍາລບັ ໃຍແກ້ວກັນແສງ. ຖ້າແກ້ວມີປະລິມານ SiO2 ສູງຈະເຮັດໃຫ້ແກ້ວແຂງແກນູ່ , ທົນຕ່ໍຄວາມຮ້ອນ ແລະ ທາດເຄມີແຕູ່ຕອ້ ງໃຊ້ ອນຸ ຫະພມູ ສງູ ແລະ ການຂຶນ້ັຼ ຮູບຍາກ. ຖ້າແກ້ວມີປະລມິ ານNa2O ສູງຈະເປິ່ອຍຢູຸ່ອຸນຫະພມູ ຕໍ່າ, ຜູ່ອຍຫັກງູ່າຍ ແລະ ບ່ໍທົນຕໍ່ທາດເຄມີຖ້າໃຊໃ້ ນ ປະລມິ ານຫຼາຍຈະລະລາຍນາໍ້ ໄດ.້ K2O ຈະຊູ່ວຍໃຫກ້ ານຕົກພຶກຢາຸ່ ງຊາ້ ໆການລຽງຕົວຂອງພຶກຈະສວຍງາມ. CaO, MgO ຫຼ BaOຈະເຮັດໃຫ້ແກວ້ ມກີ ານຄົງຕົວໄວຂຶຼັ້ນເມ່ອີ ເຢັນລົງ, ທົນຕ່ໍທາດເຄມີ, ການຕົກພຶກ ເປນັ ໄປຢຸ່າງຊາ້ ໆເຮດັ ໃຫ້ການລຽງມີຄວາມສວຍງາມດີ. Al2O3 ມີປະລິມານສງູ ຈະເຮັດໃຫ້ແກ້ວມຄີ ວາມທົນທານຕກໍ່ ານຂູດຂດີ ແລະ ທາດເຄມີ. B2O3 ແກ້ວທີ່ມທີ າດນປີັ້ຼ ະກອບຢນູຸ່ າໍ ຈະມຄີ ວາມທົນຕອ່ໍ າຊດິ ແລະ ບາເຊິ, ທົນຕຄໍ່ ວາມຮ້ອນ. PbO ແກວ້ ທີ່ມີທາດນີຼ້ັ ປະກອບຢນຸູ່ າໍ ຈະເຮັດໃຫ້ແກວ້ ມແີ ສງແວວວາວ, ມີສຽງດັງໃນເວລາເຄາະ, ຫກັ ແສງ ໄດດ້ .ີ Fe2O3 ແກ້ວທມີ່ ີທາດນປັີຼ້ ະກອບຢູນຸ່ າໍ ຈະຊູ່ວຍປະຫຍດັ ເຊ້ັອຼ ເພງີ ໃນເວລາຫອຼ ມ, ເຮດັ ໃຫ້ແກ້ວໃສມສີ ຂີ ຽວ ເພີອ່ ເຮດັ ໃຫ້ແກວ້ ມີສີເຮາົ ສາມາດຕ່ີມອອກໄຊອນີ່ ໆລງົ ດັ່ົງນ:ັີຼ້ Chromium oxide (Cr2O3) ມີສີຂຽວ, Cobalt oxide (CoO) ມີສີຟ້າ, Urenium (U)ສີເຫຼ ອງ, Nickle (Ni)ສເີ ງິນ, Manganese (Mn)ສີບົວ. 3.2 ຂນັຼ້ ຕອນ ແລະ ວທິ ກີ ານຫອຼ ມແກວ້ 1. Melting and Quenching ແມູ່ນການຫຼອມແກ້ວແລ້ວເຮັດໃຫ້ເຢັນຕົວລົງຢຸ່າງໄວວາເຊິີ່ງເປັນວິທີທີ່ ໃຊ້ໃນການຜະລດິ ແກວ້ ໂດຍທົວ່ ໄປເຖງິ ຢຸ່າງໃດກຕາມເທັກນກິ ຕາູ່ ງໆໃນການຂຶ້ັຼນຮູບແກວ້ ກແຕກຕູ່າງກັນໄປເຊ່ິີງຂຼຶັ້ນ ກບັ ຄວາມນິຍົມຂອງທອ້ ງຕະຫາຼ ດ ແລະ ຟິລບາງ. 41

2. Sol-gel method ແມນູ່ ການໃຊທ້ າດລະລາຍຂອງທາດອະນງົ ຄະທາດ ແລະ ທາດເລັົງ່ ປະຕກິ ິລຍິ າແລ້ວ ດຶງເປນັ ເສ້ັຼນໃຍ. 3. Sputtering method ແມູ່ນການເຮັດໃຫ້ທາດເກີດອາຍຢູຸ່ໃນສູນຍາກາດແລ້ວອາຍນຼັ້ີຈະໄປເກາະຕົວຢຸູ່ ເທິງ target. 4. ວທິ ີການອ່ນີ ໆໄດແ້ ກູ່ວທິ ີການຜະລດິ ແກວ້ ພເິ ສດເຊັົນ່ ແທູ່ງແກວ້ Preformສໍາລບັ ຜະລິດແກ້ວນາໍ ແສງ ແລະ ແຜູນ່ ໂຊລາເຊ 4. ຊະນດິ ເຕາົ ເຜາົ ແກວ້ DOC – ເຕົາເຜົາແປວກວ້າງ ເປັນເຕົາເຜົາເຊັຼອ້ ເພີງອອກຊີເຈນລດົ ການປຸ່ອຍກ໊າສ, ຕອ້ ງການການດູແລໜ້ ອຍ ແລະ ມີໂມມັງຕົັ້ຼມໜ້ອຍຈຶ່ີງຊູ່ວຍໃຫ້ເກີດການຖູ່າຍໂອນຄວາມຮ້ອນທ່ີເໝາະສົມໃນຂະບວນການຫຼອມ ແລະ ປ້ອງກນັ ຈດຸ ທມີ່ ີຄວາມຮອ້ ນບໍ່ສະໝໍ່າສະເໝີ. ເຕົາເຜົາ DOC – JL ເໝາະສາໍ ລັບ ການຄວບຄມຸ ພນັຼຶ້ ທຂີ່ ະໜາດໃຫຍູ່ ໃຊ້ເທັກໂນໂລຢີ ເຂຼ້າັົ ໃນການເຜົາ ໄໝ້ໂດຍການຕ່ີມອອກຊີເຈນເຈອຈາງເຊິີ່ງເປັນນະວັດຕະກໍາຂອງເຮົາ ແລະ ລົດການປຸ່ອຍກ໊າສຈາກເຕາົ ເຜົາແກວ້ ລງົ . 42

ເຕົາເຜາົ DOC ເຕາົ ໜາ້ ເປັນເຕາົ ທ່ີປະຫຍດັ ເຊັຼອ້ ເພງີ ເຊີ່ງິ ເຮັດໃຫ້ອຸນຫະພມູ ເປິອ່ ຍຂອງແກວ້ ສະໝໍາ່ ສະເໝີ. 5. ຈາໍ ພວກແກວ້ ແຕລູ່ ະຊະນດິ ກ. ແກວ້ ວທິ ະຍາສາດ ໝາຍເຖງິ ເຄ່ີອງແກ້ວທ່ນີ ໍາໃຊເ້ ຂາົ້ັຼ ໃນຫ້ອງທົດລອງເຊນັ່ົ ຫອຼ ດແກວ້ ທດົ ລອງ, ຈອກບກິ ເກີກວດແກ້ວ ແນູ່ນອນວູ່າເຄີ່ອງແກ້ວມີຄວາມສໍາຄັນຢຸ່າງຫຼວງຫຼາຍຕ່ໍການປະຕິບັດຕົວຈິງໃນຫ້ອງທົດລອງເຊິີ່ງເຮົາສາມາດແຍກ ອອກເປນັ 3 ຢາຸ່ ງດົັງ່ ນຼີ້ັ 1. ແກວ້ ທີມ່ ຄີ ວາມໃສສາມາດສັງເກດເຫນັ ປະຕກິ ລິ ຍິ າຢໃູຸ່ ນຫຼອດແກວ້ ໄດຢ້ າຸ່ ງຊັດເຈນ 2. ບໍ່ສາມາດທໍາປະຕກິ ິລຍິ າກັບທາດເຄມີອີ່ນໄດງ້ ູ່າຍ 3. ງູ່າຍຕກໍ່ ານອອກແບບເປນັ ຮູບຊົງຕາູ່ ງໆເພ່ອີ ໃຊຜ້ ະລດິ ອປຸ ະກອນທ່ມີ ຮີ ບູ ຮາູ່ ງເໝາະສົມກັບການທົດລອງ. ຂ. ຄນຸ ລກັ ສະນະ ແລະ ໂຄງສາ້ ງຂອງແກວ້ ແກ້ວຈະບໍ່ເປັນພຶກ ແກ້ວເກດີ ຈາກວັດສະດທຸ ເີ່ ປນັ ທາດອົງຄະທາດ ແລະ ໂລຫະຂັຶ້ນຼ ມາຄວດັ ຖຸໃດໆ ທີ່ມກີ ານເຢນັ ຕົວລົງໄວ, ແກ້ວມີຄຸນລກັ ສະນະຕາູ່ ງກັນຈາກໂຄງສາ້ ງຂອງເມດັ ມະນໂີ ດຍການປຽບທຽບໂຄງສ້າງໂມ ເລກນຸ . ທາດທເ່ີ ປັນອງົ ປະກອບຂອງເມັດມະນີແກວ້ ແມູນ່ ຊລີ ີຄອນ (Si) ແລະ ອອກຊີເຈນ (O)ໂດຍມີສດູ ເຄມີເປັນ SiO2 ໂດຍບ່ໍມທີ າດອ່ນີ ປນົ ຢູຸ່ SiO2 ຈະເປນັ ອົງປະກອບຫກັຼ ຂອງແກ້ວທົວ່ ໄປໂຄງສ້າງຂອງເມັດມະນີຈະມກີ ານຈັດລຽງກັນ ເປັນຮູບຊົງ (tetrahedral) ເຕຕຼາຮິດຣານທີ່ເກີດຈາກອາຕອມອອກຊີເຈນ ແລະ ມີອາຕອມຂອງຊີລີຄອນຢຸູ່ໃນ ຊ່ອູ ງຫວູ່າງແບບເຕຕຼາຮິດຣອນເຊງິີ່ ອາຕອມຂອງອອກຊເີ ຈນ 2 ອາຕອມຈະເຊ່ີອມຕກ່ໍ ບັ ອາຕອມໂຕອ່ີນໃນລັກສະນະ 3 ມຕິ ຢິ ່າຸ ງເປັນລະບຽບຄກບັ ຮູບດ້ານຊ້າຍ. ເມ່ີອເຮົາຫອຼ ມເມັດມະນີແລວ້ ເຢນັ ລົງຢຸ່າງໄວການເຊ່ີອມຕໍ່ແບບເມັດມະນີເປັນຊ້ັຼນຈະປຸ່ຽນແປງເປັນແບບບ່ໍ ເປັນລະບຽບ (ພາບດ້ານຂວາ)ເຮັດໃຫ້ຄຸນລັກສະນະທາງຟິຊິກປຸ່ຽນໄປນອກຈາກນັ້ຼນເຮົາຍັງສາມາດຕ່ີມທາດເຄມີ 43

ອ່ີນໆລົງໄປເພີ່ອປັບປຸ່ຽນໂຄງສ້າງ ແລະ ຄຸນລັກສະນະທາງເຄມີເຊັ່ົນ ຕີ່ມໂລຫະທີ່ມີສີລົງໄປເພີ່ອໃຫ້ມີສີສັນຕູ່າງໆ ຕາມຄວາມຕອ້ ງການຂອງການຊມົ ໃຊ້. ແກວ້ ພເິ ສດແມູ່ນແກ້ວທີຜ່ ະລິດຂຶຼັ້ນແບບພເິ ສດເພ່ີອໃຫ້ມີຄຸນລກັ ສະນະສະເພາະເຊິີ່ງມີຄຸນລັກສະນະເດັົ່ນສະ ເພາະຈະລະບຸສູ່ວນປະສມົ ຫຼ ທາດອະນິນຊທີ ມີ່ ີໃນແກ້ວນັ້ຼນ. 1. ແກວ້ ປາສະຈາກຊລີ ຄີ ອນ ໃຊ້ສໍາລັບຜະລິດ ຫອຼ ດແສງໂຊດຽມ ໂດຍມສີ ູ່ວນປະກອບ ຂອງໂບຣອນອອກ ໄ ຊ (B2O3) 36%, ອ າ ລ ູ ມີ ນ ຽ ມ ອ ອ ກ ໄ ຊ (Al2O3) 27%, ແ ບ ຣ ຽ ມ ອ ອ ກ ໄ ຊ (BaO) 27% ແ ລ ະ ແມກັ ນຊີ ຽມອອກໄຊ (MgO) 10%. 2. ແກວ້ ຟອດເຟດ ເປນັ ແກວ້ ທມ່ີ ີຄວາມທນົ ທານຕອ່ໍ າຊິດທກີ່ ດັ ແກວ້ ໄດ(້ ອາຊິດ ໄຮໂດຟຼ ລຼ ິກ HF)ໂດຍມີ ສູ່ວນປະກອບຂອງ ຟອດຟຣັດອອກໄຊ (P2O5) 72%, ອາລມູ ນີ ຽມອອກໄຊ (Al2O3) 18%, ສງັ ກະສີ ອອກໄຊ (ZnO) 10%. 3. ແກ້ວທີ່ມີສູ່ວນປະສົມຂອງຊນໃນປະລມິ ານສງູ ແກ້ວປະພດນັ້ີຼໃຊ້ເຂົາ້ຼັ ໃນວຽກລັງສີເຊິີ່ງສາມາດດດູ ກນີ່ິ ລັງສີກາມາ (gramma ray) ແລະ ລັງສີອິກ (X-ray)ໄດ້ເປັນຕົັຼ້ນແມູ່ນໃຊ້ຜະລິດແກ້ວແວູ່ນຕາເຊິ່ີງມີສູ່ວນ ປະກອບດັ່ົງນ້ັຼີ (SiO2) 20% ແລະ ຊນອອກໄຊ (PbO) 80%. ໃນປັດຈຸບັນການພັດທະນາຄວາມກ້າວໜ້າຂອງວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີໄດ້ເຮັດໃຫ້ການຜະລິດ ແກ້ວມີລກັ ສະນະພເິ ສດ, ເໝາະສມົ ກບັ ການນາໍ ໃຊ້. ແກ້ວທີ່ທົນຕໍ່ອຸນຫະພູມສູງ ແລະ ແສງອຸນຕຼາໄວໂອເລັດສູ່ອງຜູ່ານໄດ້ເປັນແກ້ວຊະນິດສຸດທ້າຍທີ່ພົບໃນ ຫ້ອງທົດລອງ ຫຼ ຮຽກກນັ ວູ່າແກວ້ ຄວາສ ຫຼ ຊລີ ກີ າບລສິ ຸດແຕູ່ຍງັ ຄງົ ມີໂລຫະແອນຄາໄລ (Na, Mg) ໄຮດຼອກ ໄຊ (OH-) ແລະ ອອກໄຊເຈອປົນຢຸູ່ບາງເລັກນອ້ ບ(ນ້ອຍກວູ່າ 1%). ແກວ້ ຄວາສໃນການຜະລິດແກວ້ ຄວາສທາງອຸດສາຫະກໍາແມູ່ນເພນີ່ິ ໃຊ້ ເຕຕາຼ ຄຼລວົ ຊລີ ີຄອນ SiCl4 ຫຼ ມະນີຄວາສບລິສດຸ (sand) ເປັນທາດຕັຼ້ງຕນົັ້ຼ . ແກ້ວຄວາສໃຊ້ໃນການຜະລິດເຄີ່ອງແກ້ວທ່ີທົນຕໍ່ທາດເຄມີ ແລະ ໃຊ້ຜະລິດເຄ່ອີ ງທົດລອງທ່ີໃຊ້ອຸນຫະພູມ ສູງ, ໃຊ້ຜະລິດວັດສະດສຸ ະທອ້ ນແສງເລເຊີ, ໃຊ້ຜະລິດແວູ່ນກ້ອງໂທລະທັດ ແລະ ດາວທຽມ. ແກວ້ ບໂຣຊລີ ີເກດ ຫຼ ແກ້ວແຂງເປນັ ແກວ້ ທມ່ີ ຄີ ວາມແຂງທນົ ຕກໍ່ ານກະທບົ , ທົນຄວາມຮອ້ ນ, ທນົ ຕ່ໍການ ກັດຂອງທາດເຄມີຫຼາຍຊະນິດລວມທັງ ໂຊດຽມໄຮດຼອກໄຊ. ແກ້ວປະເພດນ້ັີຼໃຊ້ຜະລິດແກ້ວເຕົາອົບ, ຝາໝ້ໍສຸກີ, ແກ້ວຕາລົດ, ຈອກບິກເກີ, ບິວເຣດ, ແກ້ວກົ້ັຼນກົມ.ເຖິງແມູ່ນວູ່າແກ້ວບໂຣຊີລີເກດຈະທົນຕໍ່ທາດເຄມີກຕາມແຕູ່ກ ຍັງມີທາດເຄມີບາງຊະນິດສາມາດລະລາຍແກ້ວປະເພດນັ້ຼີໄດ້ເຊັ່ົນ ອາຊິດ HF ອາຊິດ H3PO4 ຮ້ອນ, NaOH ດົ່ັງ ນັນຼ້ ຫ້າມເກັບມ້ຽນທາດເຄມີເຫົຼາ່ ນັຼີ້ໄວ້ໃນກວດແກວ້ ປະເພດນເ້ັຼີ ດດັ ຂາດ. ແກ້ວອູ່ອນເປັນແກ້ວທ່ີອູ່ອນຕົວໄດ້ງູ່າຍເມ່ີອທຽບກັບແກ້ວຊະນິດອ່ີນໃຊ້ຜະລິດ ແກ້ວແຜູ່ນ, ກວດແກ້ວ, ກະຕກິ ແກ້ວ, ຈອກແກ້ວ, ແກ້ວປະເພດນສຼັີ້ າມາດປຽຸ່ ນສີໄດງ້ ູ່າຍ. ໃນຫອ້ ງທດົ ລອງໃຊ້ຜະລິດແກ້ວໂສດາໄລ, ໂສດາ 44

ໝາຍເຖິງ Na2O ແລະ ໄລໝາຍເຖິງ CaO ຫຼ MgO, ສູ່ວນແກ້ວແມູ່ນມີສູ່ວນປະກອບຂອງຊີລິກາ SiO2 ເປັນ ສູ່ວນປະກອບຫຼັກ. ຄຸນນະພາບຂອງແກ້ວປະເພດນ້ັຼີຂຶັ້ຼນຢຸູ່ກັບສູ່ວນປະສົມທາງເຄມີໂດຍທົ່ວໄປຈະພົບ CaO ຢູຸ່ ປະມານ 8-12% ແລະ Na2O 12-17% ເຫຼອນັ້ຼນແມູ່ນ SiO2 ຖ້າແກ້ວປະສົມ CaO ໜ້ອຍ Na2O ຫຼາຍຈະ ໄດແ້ ກ້ວທ່ີດດູ ຄວາມຊ່ມູຸ ໄດ້ດມີ ີໂອກາດທ່ີຈະເຮດັ ໃຫ້ແກ້ວເກດີ ປະຕກິ ລິ ິຍາກບັ ນາ້ໍ ໄດເ້ ຮດັ ໃຫ້ອາຍຸການໃຊ້ສ້ັຼນລົງ. ເຮົາສາມາດສັງເກດແກ້ວອູ່ອນຢຸູ່ໃນຫ້ອງທົດລອງໄດ້ດ້ວຍການສັງເກດເບິີ່ງສັນຍາລັກຢູຸ່ເທິງແກ້ວນັ້ຼນ, ຖ້າ ສັນຍາລັກເປັນPyrex, Kimax, Duran ແກ້ວປະເພດນ້ັີຼຈະບໍ່ແມູ່ນແກ້ວອູ່ອນ. ເຮົາສາມາດນໍາເອົາແກ້ວອູ່ອນມາ ຜະລດິ ເປັນອປຸ ະກອນຕາູ່ ງໆໄດເ້ ຊ່ົນັ ຜະລດິ ຫອຼ ດຢອດ, ຫອຼ ດທດົ ລອງຂະໜາດນອ້ ຍເປນັ ຕົຼັ້ນ. ເພີ່ນິ ແບງູ່ ແກ້ວທີຜ່ ະລດິ ມາໃຊ້ໃນຫອ້ ງທດົ ລອງອອກເປັນ 3 ປະເພດໃຫຍູ່ຄ: 1. ແກວ້ ອູ່ອນ, ແກວ້ ແຂງ 2. ແກວ້ ທ່ີແສງອນຸ ຕຼາໄວໂອເລດຜູ່ານໄດ້ 3. ແກ້ວທ່ີທົນຕອໍ່ ນຸ ຫະພູມສູງ. ແກ້ວຄຼສິ ຕລັ ເປນັ ແກວ້ ທມີ່ ີຊລີ ກີ າປະມານ 54-65%ເຊງ່ີິ ເປນັ ປະລິມານທໜີ່ ອ້ ຍກວາູ່ ແກ້ວໂສດາໄລລວມມີ ອອກໄຊຂອງຊນຫຼາຍກວູ່າ 24% ແລະ ໂພແທັສຊຽມຢູຸ່ນໍາ, ມີທູ່າອູ່ຽງຫັກແສງສູງເວລາແສງແດດສູ່ອງໃສູ່ຈະ ປະກາຍວາວແວວ. ແກ້ວໂອປອນ ເປັນແກ້ວທ່ີມີການເຕີມທາດບາງຊະນິດເຊັ່ົນ ໂຊດຽມຄຼໄລ ຫຼ ແຄນຊຽມຄຼໄລເພີ່ອໃຫ້ເກີດ ການແຍກຊັນ້ຼ ໃນເນຼັ້ອແກ້ວເຮັດໃຫ້ເນັ້ຼອແກ້ວຂຸນູ່ ແລະ ໂປງຸ່ ແສງ, ຫຼອມ ແລະ ເອາົ ຮູບຊົງໄດ້ງູາ່ ຍຂຶັ້ຼນ. ແກ້ວປະເພດ ນໃີັ້ຼ ຊຜ້ ະລິດແຜ່ນູ ແກວ້ , ແຜູ່ນແວ່ນູ ໃຊຕ້ ົບແຕູ່ງອາຄານ ແລະ ຍັງໃຊ້ຜະລິດແວູ່ນແຍງ, ແວ່ນູ ສະທອ້ ນແສງ, ແວ່ນູ ນີລະ ໄພ, ແວູນ່ ເສມີ ລວດ, ແວູນ່ ກັນລກູ ປນ. ເຮາົ ຍງັ ສາມາດແບ່ງູ ຊະນິດແກວ້ ອອກຕາມການຊມົ ໃຊ້ດັົງ່ ນ:້ັີຼ 1. ແກວ້ ໃຊສ້ າໍ ລັບການກໍສ່ ້າງ ເຊນ່ັົ ແກວ້ ແວນູ່ 2. ແກວ້ ບັນຈຸເຊັົນ່ ກວດແກວ້ , ຈອກນໍ້າ ແລະ ພາສະນະຕາູ່ ງໆ. 3. ແກ້ວທ່ີຜູາ່ ນການແປຮູບເຊົ່ນັ ແວນູ່ ນິລະໄພຊະນດິ ຕ່າູ ງໆ, ແກ້ວແວ່ນູ ສະນວນ. 4. ແກວ້ ເຄ່ອີ ງປະດບັ , ຕົບແຕ່ງູ ເຊົນັ່ ແກ້ວ ຄຼດິ ສະຕັລ, ເຄ່ີອງສໍາລ້ວຍຕາູ່ ງໆ, ແກ້ວເຈຍລະໄນ. 5. ແກວ້ ອປຸ ະກອນ ໄຟຟ້າເອເລັກໂທນກິ ເຊ່ນົັ ກາໂຕດ Cathode-raytubes, capacitors Resis Tors computer components ແລະ print circuits, ໜາ້ ຈໂທລະທດັ , ແກວ້ ປອ້ ງກັນລງັ ສເີ ປນັ ຕົຼ້ັນ 6. ແກ້ວໃນວຽກທາງແສງເຊົ່ັນ ຫຼອດໄຟຟ້າ. 7. ແກ້ວໃນວຽກອ່ີນໆເຊັົ່ນ ໃຍແກ້ວ, ໂຟມແກ້ວເປັນແກ້ວທີ່ທົນຕ່ໍການກັດຫ້ຽນ, ທົນຕ່ໍຄວາມຮ້ອນມີ ຄວາມຕ້ານທານໄຟຟ້າ. 45

ຄໍາຖາມ 1. ຈ່ົງບອກປະຫວັດຄວາມເປນັ ມາຂອງແກ້ວມຄີ ແນວໃດ?ແກ້ວມໂີ ຄງສ້າງແນວໃດ? 2. ວັດຖຸດິບໃນການຜະລດິ ແກ້ວມີຫຍງັ ແດູ່?ເວ້າົຼັ ແຈງ້ ແຕູ່ລະຢາຸ່ ງໃຫລ້ ະອຽດ 3. ຈົງ່ ບອກວິທດີ າໍ ເນນີ ການຜະລິດແກວ້ ມີຄແນວໃດ? 4. ຈົງ່ ເວາ້ັົຼ ແຈງ້ ເຕົາເຜົາແກ້ວແຕູ່ລະຊະນິດມຄີ ແນວໃດ? 5. ຈົ່ງເວົາ້ຼັ ແຈງ້ ຈາໍ ພວກແກວ້ ແຕູ່ລະຊະນດິ ມຄີ ແນວໃດ? 46

ບດົ ທີ 5 ອດຸ ສາຫະກາໍ ການຜະລດິ ນໍາ້ ຕານ 1. ປະຫວດັ ຄວາມເປນັ ມາຂອງນາໍ້ ຕານ ຍກຸ ບຮູ ານ ແລະ ຍກຸ ກາງ ນາໍ້ ຕານໄດຜ້ ະລິດໃນທະວບີ ອນິ ເດຍມາເປນັ ເວລາ ດົນນານແລວ້ , ຊູ່ວງນນີຼັ້ ໍ້າຕານບໍ່ທນັ ຜະລິດຫຼາຍ ແລະ ລາຄາກຖກ, ມີຫາຼ ຍທອ້ ງຖິນີ່ ໄດໃ້ ຊນ້ ໍາ້ ເຜ້ງຼິັ ທດົ ແທນນ້ໍາ ຕານ, ບາງພອູ່ ງໄດບ້ ດົ ອອ້ ຍສະກດັ ເອາົ ນາໍ້ , ອອ້ ຍເປັນພດ ພຶັຼ້ນເມອງຂອງຊາວອາຊີຕາເວນັ ອອກສຽູ່ ງໃຕ້ໂດຍມີຕົຼັ້ນ ກໍາເນີດທີ່ອິນເດຍ, ເອກະສານອ້າງອີງກູ່ຽວກັບນໍ້າຕານສະບັບທໍາອິດແມູ່ນມາຈາກປະເທດຈີນເຊິ່ີງກັບໄປເຖິງ 8 ສັດຕະວັດກູ່ອນໜ້ານ້ັຼີເຊິ່ີງເອກະສານກູ່າວໄວ້ວູ່າ ການນໍາໃຊ້ປະໂຫຍດຈາກອ້ອຍແມູ່ນເລີ່ມໃຊ້ຢູຸ່ອິນເດຍ. ຊາວອິນ ເດຍໄດຄ້ ົ້ນຼັ ພົບວທິ ີປຸ່ຽນນໍາ້ ອອ້ ຍເປັນນໍ້າຕານທຮີ່ ັກສາງູາ່ ຍກວູ່ານໍ້າອອ້ ຍເຊງີ່ິ ຮຽກວູ່າ candy, ຜ່າູ ນການໂຄສະນາຈີ່ຶງ ໄດ້ແຜູ່ລາມມາຫາປະເທດຈີນໂດຍທ່ີຊາວຈີນໄດ້ໄປເຝິກວິທີການຜະລິດນໍ້າອ້ອຍຈາກອິນເດຍຈາກນັຼ້ນນໍ້າຕານໄດ້ ກາຍເປັນສູ່ວນປະກອບຫຼັກໃນການປຸງແຕູ່ງອາຫານ ແລະ ຂອງຫວານ, ຈາກນັຼ້ນໄດ້ແຜູ່ໄປສູ່ຢູລົບໃນສັດຕະວັດທີ່ 12 ເຊ່ີິງໄດໂ້ ຄສະນາວາູ່ ນ້ໍາຕານເປນັ ສີ່ິງຈາໍ ເປັນຢຸາ່ ງຍ່ິງີ ຕສໍ່ ຸຂະພາບຂອງມະນດຸ ຕ່ໍມາຮອດສັດຕະວັດທີ່ 15 ເວນິສເປັນ ສນູ ກາງໃຫຍູ່ໃນການຂັດນໍ້າຕານ ແລະ ຈໍາໜາູ່ ຍນາໍ້ ຕານໃນຢລູ ົບ. ຍກຸ ສະໄໝໃໝູ່ ຊາວປອ໊ ກຕຍຸ ການໄດ້ນໍາເອົານາໍ້ ຕານເຂາຼັ້ົ ປະເທດ ເບຊຼ ນິ ໃນ ຄສ 1540, ການເພາະປູກຕົ້ັຼນອອ້ ຍໃນຄສ 1501 ແລະ ໄດສ້ ້າງຕັຼ້ງໂຮງບດົ ນໍາ້ ຕານຂຼັຶນ້ ຫຼາຍແຫງູ່ ຢູທຸ່ ກີ່ ຍູ ບາ ແລະ ຈາໄມກາໃນປີ 1520 ແລະ ໄດໃ້ ຊຢ້ ຸ່າງຟມຸ ເຟອຍຢູຸ່ ໃນສດັ ຕະວັດທ່ີ 18 ແຕູ່ມາຮອດສດັ ຕະວດັ ທ່ີ 19ນໍ້າຕານໄດ້ ກາຍເປນັ ສ່ິງີ ສາໍ ຄນັ ແລະ ຂາດບໍ່ໄດເ້ ຊິີ່ງມນັ ເປັນສວູ່ ນສໍາຄັນ ໃນການປະກອບອາຫານຈີ່ຶງກາຍເປນັ ຄວາມຕອ້ ງການຂອງ ອບັ ຟລິກກາ. ຮບູ : ຂະໜົມປງັ ແລະ ຂະໜົມຫວານເຮັດຈາກນາ້ໍ ອອ້ ຍ ໃນປີ 1880 ອ້ອຍໄດປ້ ູກຢູຸ່ທອ່ີ ັງກິດ ຈົນເຖງິ ທ້າຍສດັ ຕະວັດທີ່ 19 ໄດພ້ ັດທະນາມາເປັນ ຮູບແບບກ້ອນ, ແຜູ່ນ ຈາກນັຼ້ນໄດ້ພັດທະນາມາເປັນນໍ້າຕານເມັດແລ້ວບັນຈຸໃສູ່ຖົງ ແລະ ຊາວເຍຍລະມັນໄດ້ຜະລດິ ນໍ້າຕານກ້ອນໃນ ປີ 1872ຈາກນັນ້ຼ ໄດພ້ ັດທະນາການແປຮູບນາ້ໍ ຕານແບບຕູາ່ ງໆໂດຍໃຊ້ເທກັ ໂນໂລຢຈີ ນົ ມາເຖງິ ປະຈບຸ ັນນ.້ີັຼ 47

2. ວດັ ຖດຸ ບິ ໃນການຜະລດິ ນາໍ້ ຕານ - ອອ້ ຍສົດ, ນໍາ້ ຮ້ອນ, ຜ້າຕອງ ແລະ ຍງັ ມີວດັ ຖຸຊູ່ວຍໃນການຜະລດິ ຄ ໄຟຟາ້ , ອາຍນໍ້າ, ນໍ້າມນັ ລໍ່ລ່ນີ , ນໍ້າໃຊ.້ 3. ການຜະລດິ ນາໍ້ ຕານ ຂະບວນການສະກດັ ນາ້ໍ ອອ້ ຍ - ນາໍ ອ້ອຍເຂົາຼ້ັ ໄປໃນເຄ່ອີ ງໜບີ ອອ້ ຍນາໍ້ ອ້ອຍຈາກລກູ ໜບີ ສ່ວູ ນກາກນໍາ້ ຕານຈະນໍາໄປເປນັ ເຊອ້ັຼ ເພີງເຜົາໄໝ້ ອາຍນາ້ໍ ເພີອ່ ນໍາເອົາອາຍນາ້ໍ ມາໃຊໃ້ ນຂະບວນການຜະລດິ ນ້າໍ ຕານ. - ເຮັດໃຫ້ນໍ້າອອ້ ຍໃສໂດຍຜູາ່ ນຂະບວນການທາງກົນລະສາດເຊນັ່ົ ໃຫ້ຜູາ່ ນເຄີອ່ ງຕອງ ແລະ ວິທີທາງເຄມີ ໂດຍການສະໜອງຄວາມຮ້ອນ ແລະ ໃສູ່ປູນຂາວລົງໄປ. - ນໍ້າອ້ອຍທີ່ເຮັດໃຫ້ໃສແລ້ວນັ້ຼນໄປເຂົ້ັຼາໝ້ໍຕົຼ້ັມເພີ່ອເຮັດໃຫ້ນໍ້າລະເຫີຍອອກໄປປະມານ 70%ແລ້ວກາຍ ເປັນນ້ໍາເສີ່ອມ. - ນໍາເອົານໍ້າເສ່ີອມເຂົັ້ຼາໝໍ້ຂ້ຽວໃນລະບົບສູນຍາກາດເພີ່ອສະກັດເອົານໍ້າອອກໃຫ້ໝົດຈົນໄດ້ນໍ້າເສ່ີອມອີ່ມ ຕົວເວລານພ້ຼີັ ຶກຂອງນ້ໍາຕານຈະປະກດົ ຂຼັ້ນຶ ມາ - ຈາກນັ້ນຼ ນາໍ ເອົາໄປປນັ່ ແຍກນໍ້າຕານອອກຈາກກາກນ້າໍ ຕານຢ່ໃູຸ ນເຄ່ີອງປນັ່ ແລວ້ ໄດນ້ າໍ້ ຕານດິບ. - ນາໍ ເອົານໍາ້ ຕານດິບໄປລະລາຍໃນນາໍ້ ຮ້ອນຮຽກວ່າູ ແມກມາ. - ນໍາເອົານໍ້າເສີ່ອມທີ່ໄດ້ນັ້ຼນໄປລະລາຍອີກຄັ້ຼງໜຶີ່ງ ເພາະວູ່າອາດຈະຍັງເຫຼອກາກນໍ້າຕານຕິດຄ້າງຢຸູ່ ເລັກ ນ້ອຍ ແລ້ວນໍາເອາົ ປູນຂາວປະສົມລົງໄປເພີ່ອຟອກສີ, ຈາກນັ້ຼນນໍາໄປຜູ່ານເຄ່ີອງຕອງແບບໃຊ້ແຮງດັນແລ້ວນໍາໄປຟອກອກີ ຄງ້ັຼ ເພອ່ີ ແລກປ່ຽຸ ນໄຟຟ້າບັນຈຸແລວ້ ໄດນ້ າໍ້ ເສີອ່ ມຣິໄຟ. ນໍາເອົານໍ້າເສ່ີອມນເີ້ັຼ ຂ້ັົຼາໝໍ້ຂ້ຽວສນູ ຍາກາດເພ່ີອລະເຫີຍນ້ໍາອອກຈນົ ໄດນ້ ໍ້າເສີ່ອມອີ່ມຕົວ. - ນໍາໄປປນັ່ ແຍກນໍາ້ ຕານອອກຈາກກາກນາ້ໍ ຕານແລວ້ ໄດນ້ ໍາ້ ຕານຊາຍຂາວ. - ຈາກນັຼ້ນນາໍ ເຂົາັຼ້ ໝອໍ້ ບົ ເພ່ອີ ໄລຄູ່ ວາມຊມຸູ່ ອອກແລວ້ ບັນຈຸໃສູ່ຖງົ . ການກະກຽມອອ້ ຍ ນໍາເອາົ ອ້ອຍມາຊ່ົັງແລວ້ ເທລງົ ສະພານແທູນ່ ເທແລວ້ ລງົ ສູ່ສາຍພານລາໍ ລຽງເຂ້າຼັົ ໄປສູ່ເຄ່ີອງຕັດ ແລ້ວນາໍ ສົ່ງໄປຫາເຄີ່ອງຕີອອ້ ຍເພອ່ີ ທຸບ ແລະ ຈກີ ອອ້ ຍໃຫ້ເປນັ ຝອຍລະອຽດຈາກນັນ້ຼ ນໍາໄປເຂຼັ້ົາເຄ່ີອງໜີບເພອີ່ ສະກດັ ເອົານໍ້າອ້ອຍໂດຍການຊີດນໍ້າຮ້ອນລົງໃສູ່ຝອຍອ້ອຍ ເພ່ີອໃຫ້ໄດ້ນໍ້າອ້ອຍແຕູ່ນໍ້າອ້ອຍທີ່ໄດ້ມາຍັງມີດິນ, ຊາຍ ເສດ ກາກອອ້ ຍປົນຢຸູ່ນໍາຈ່ງຶີ ນາໍ ເຂ້ັຼົາເຄ່ອີ ງຕອງ, ຈາກນ້ັຼນນາໍ ໄປຫາຂະບວນການເຮດັ ໃຫ້ນາ້ໍ ອອ້ ຍໃສ ການເຮັດໃຫ້ນໍ້າອ້ອຍໃສ ນໍ້າອ້ອຍທຜີ່ ູ່ານການຕອງແຍກກາກ ແລະ ດິນຊາຍອອກລະອຽດແລວ້ ຈະສົງ່ ໄປຫາ ໝ້ໍອູນຸ່ ກອູ່ ນເພີ່ອໃຫ້ນໍ້າອອ້ ຍມີອນຸ ຫະພມູ ປະມານ 75 ອົງສາເຊຈາກນ້ັນຼ ຈະໄຫຼຜ່າູ ນເຄ່ີອງຊົັງ່ ນໍ້າອອ້ ຍແລວ້ ເອາົ ເຂັ້າຼົ ໄປ ປະສົມກັບນໍາ້ ປູນຂາວທີ່ມີຄວາມເຂັຼ້ມຂຸ້ນປະມານ 12 ບຼິກ(ນໍ້າເຊ່ີອມກບັ ນໍ້າປນູ ຂາວ)ເພີອ່ ໃຫ້ນໍ້າອ້ອຍມີຄວາມເປັນ ອາຊິດ-ບາເຊິຢູຸ່ 7,6 ຈາກນຼັ້ນຈະສົງ່ ໄປຫາໝ້ອໍ ່ນຸູ ໜູ່ວຍໃໝູເ່ ພີ່ອໃຫ້ເກດີ ປະຕິກລິ ິຍາລະຫວາູ່ ງນ້ໍາອ້ອຍກບັ ນໍ້າປູນຂາວ 48

ໂດຍຄວບຄຸມອຸນຫະພູມໃຫ້ສູງກວູ່າຈຸດຟົດເລັກນອ້ ຍປະມານ 103 ອົງສາເຊແລ້ວຈຶີ່ງສົ່ງໄປເຂົຼັ້າຖັງລະບາຍອາຍນໍາ້ ຫຼັງຈາກນັຼ້ນຈຶ່ງີ ຕ່ີມທາດເຄມີນັ້ຼນຄນໍ້າຢາພັກໃສເພີ່ອຊູ່ວຍໃນການຕົກພກຶ ແລ້ວຈ່ີຶງສົ່ງນໍ້າອ້ອຍໄປຕົກພຶກ ແລະ ເຮັດ ໃຫ້ໃສຢຸູ່ຖັງພັກໃສເຊິ່ີງສິ່ີງປົນເປຶ້ອນຕູ່າງໆຈະຈົມລົງກົັຼ້ນຖັງສູ່ວນນໍ້າອ້ອຍໃສທີ່ຢຸູ່ຊັ້ຼນເທິງຈະປຸ່ອຍລົງສູ່ຕະແກງເພ່ີອ ແຍກເອົາກາກອ້ອຍນ້ອຍໆທີ່ຍັງປນົ ກບັ ນ້ໍາອ້ອຍນັ້ນຼ ອອກຈາກນໍາ້ ອ້ອຍໃສຈະສ່ົງໄປຫາໝໍ້ຕົ້ຼັມ ການຕົຼັ້ມນໍ້າອ້ອຍ ນໍ້າອ້ອຍໃສຈະຕົັ້ຼມຢູຸ່ໃນໝ້ໍຕົັ້ຼມເພີ່ອລະເຫີຍເອົານໍ້າອອກ( 100 ລະ 70 )ນໍ້າອ້ອຍຈະມີ ຄວາມເຂັຼມ້ ຂຸ້ນເພີ່ມຂຶຼັ້ນຈາກ 10,1-18,5 ບຼິກມາເປັນ 55-56 ບຼິກ ເຊິ່ີງເອີຼ້ັນວູ່າ ນໍ້າເຊີ່ອມດິບ (Syrup) ນໍ້າອ້ອຍ ດບິ ຈະເກັບໄວ້ໃນຖັງພັກນໍາ້ ເຊີ່ອມເພ່ອີ ນາໍ ສງົ່ ໄປຂຽ້ ວ ແລະ ປັ່ນຕໍ່ໄປ. ການຂຽ້ ວ ແລະ ປັນ່ ນ້າໍ ຕານດບິ ການຂຽ້ ວນາໍ້ ຕານເປັນການຕົກພຶກນໍ້າຕານເພ່ີອແຍກອອກຈາກສີ່ິງປົນເປຶ້ອນ ທ່ີປນົ ມາກັບນໍາ້ ເຊີ່ອມ, ນໍ້າເຊີ່ອມຈະຖກນໍາມາຂ້ຽວຈົນມີຄວາມເຂຼັ້ມຂຸ້ນຈນົ ເກີດພຶກ (ຊາູ່ ນໍ້າຕານ) ເຊ່ິີງມີນໍ້າເຫຼອຢຸູ່ ປະມານ 100 ລະ 3-5 ການຂ້ຽວແມູ່ນອາໄສອາຍນໍ້າຮ້ອນທີ່ຜູ່ານທໍ່ສະແຕນເລດໃນໝໍ້ຂ້ຽວທີ່ມີສະພາບເປັນ ສູນຍາກາດເຊິ່ີງຈະເຮັດໃຫ້ອຸນຫະພູມຟົດຂອງນໍ້າຕານຢູຸ່ທີ່ 65 ອົງສາເຊເພ່ີອໃຫ້ນໍ້າຕານຕົກພຶກຈາກນັ້ຼນນໍາໄປພັກ ໄວ້ຮາງກວນໄລຍະໜຶ່ີງເພີ່ອລົດອຸນຫະພູມລົງ ແລະ ຊູ່ວຍໃຫ້ໂມເລກຸນນໍ້າຕານເກາະຕົວກັນຈາກນັຼ້ນຈຶີ່ງສົ່ງໄປປ່ັນ ແຍກທໝ່ີ ໍ້ປ່ນັ , ສູ່ວນກາກນ້ໍາຕານຈະນໍາໄປໃຊ້ເປັນວດັ ຖຸດິບສໍາລບັ ຜະລດິ ເອຕາໂນນ. ສີິ່ງເສດເຫຼອທເ່ີ ກີດຂນ້ຼັຶ ຈາກຂະບວນການຜະລິດນໍ້າຕານມີດງ່ົັ ນັີຼ້ ການບັນຈຸ ນາ້ໍ ຕານຊາຍຂາວຈະຖກບນັ ຈຸເຂັາ້ົຼ ຖງົ ແລວ້ ນາໍ ໄປເກັບໄວ້ເພອີ່ ນາໍ ອອກຈໍາໜ່າູ ຍໃຫ້ທອ້ ງຕະຫຼາດ ວັ ດຖຸ ິດບ ການຜະິລດ ່ິິສງເສດເຫຼື ອ ໍນ້ າອ້ ອຍ ເຮັ ດໃຫ້ ໃສ ກາກຕະ ໂມລາສ(ໄດ້ ຈາກການ ຕ້ ມລະເຫີ ຍ ຜະິລດໍນ້ າຕານ), ໍນ້ າຮ້ ອນ ຂ້ ຽວ ແລະ ປ່ິ ັ ນ ກອນ ວັ ດສະດຸ ການຜະິລດ ທາດອາຍ ກາກອ້ ອຍ, ຜ້ າຕອງ ໍນ້ າເສຍ ເສດຜ້ າຕອງ ປູ ນຂາວ, ໂສດາໄຟ ໍນ້ າຢາພັ ກໃສ, ໄຟຟ້ າ ອາຍໍນ້ າ ໍນ້ າ ແລະ ໍນ້ າມັ ນຫິ່ໍ ິືຼ່ລນ ຜະິລດຕະພັ ນ ໍນ້ າຕານຊາຍິດບ 49

ຂະບວນການຜະິລດໍນາຕານ ມີດຕດັ ອອ້ ຍ ກາກອອ້ ຍ ໝໍນ້ ໍາ້ ຮ້ອນ ເພົາໜີບ ຖງັ ພັກໃສ ອາຍນາໍ້ ກາກອອ້ ຍ ຖງັ ບນັ ຈຸຂຼ້ັີເລ້ ລົດບນັ ທກຸ ຂຼັ້ເີ ລ້ ຖງັ ນໍ້າອ້ອຍ ນໍ້າອອ້ ຍໃສ ໝໍ້ຕຼົມັ້ ຖງັ ນ້ໍາເສອີ່ ມ ໝໍ້ອົບ ໝ້ໍຂຽ້ ວ ປນ່ັ ການບນັ ຈຸ ບນັ ຈຸ ດບັ ກີິນ່ ຕອງ ບດົ ນໍາ້ ຕານ ເກບັ ນາໍ້ ຕານ ການຜະລິດນາ້ໍ ຕານຊາຍ ໝປໍ້ ັນ່ A B C ດບິ ການຮບັ ອ້ອຍ ແລະ ການຜະລດິ ນໍາ້ ຕານຊາຍ ໜບີ ອ້ອຍ ຂາວ ທ່ອູ ນອ້ອຍສົດ ເຮັ ດໃຫ້ ໍນ້ າອ້ ອຍ ລະລາຍໍນ້ າຕານ ບັ ນຈຸ ຮັ ບອ້ ອຍ ໃສ ືຼຄນ ກຽມອ້ ອຍ ຕ້ ມລະເຫີ ຍໍນ້ າ ນໍາ້ ຕານຊາຍ ນ້ໍາຕານ ໜີ ບອ້ ອຍ ອ້ ອຍ ຂ້ ຽວໍນ້ າຕານ ຊາຍ ຂ້ ຽວໍນ້ າອ້ ອຍ ຂາວໃນຖັງ ຂາວບັນຈຸ ນໍາ້ ອອ້ ຍ ນໍາ້ ຕານຊາຍດບິ ບັນຈຸ ໃນຖົງ ນາໍ້ ຕານ ນໍາ້ ຕານ ຊາຍ ຂາວ ຊາຍຂາວ ບລສິ ຸດ ຮູບ: ຂະບວນການຜະລດິ ນ້ໍາຕານ 50