6 Adrenal gland

การพยาบาลผู้ป่ วยทมี่ คี วามผดิ ปกตขิ องต่อมหมวกไต Adrenal gland อ. ดารารัตน์ อยเู่ จริญ

วตั ถุประสงค์หลงั จบบทเรียน ผเู้ รียนสามารถ1.อธิบายความหมายของความผดิ ปกติของต่อมหมวกไตไดถ้ ูกตอ้ ง2.อธิบายภาวะต่อมหมวกไตทางานมากและนอ้ ยกวา่ ปกติพร้อมท้งั บอกหลกั การ พยาบาลไดถ้ กู ตอ้ ง3.สามารถวางแผนการพยาบาลผปู้ ่ วยที่มีความผดิ ปกติของต่อมหมวกไต ไดแ้ ก่ กลุ่มอาการคุชชิ่ง, Hyperaldosteronism,Adrenocortical hypofunction ครอบคลุมตามความตอ้ งการของผปู้ ่ วยและทฤษฎีความ เอ้ืออาทร

กายวภิ าคของต่อมหมวกไต 1. ต่อมหมวกไตส่วนนอก(Adrenal cortex) มีปริมาณร้อยละ 80-90 มี 3 ส่วนดงั น้ี *1.1 ช้นั นอกสุด Zona Glumerulosa ในช้นั น้ีฮอร์โมน กลุ่มที่หลงั่ มากที่สุดคือ มิเนอรัลกลูโคคอร์ติคอยด์ ทาหนา้ ท่ีรักษา ปริมาตรน้าและเกลือแร่บางชนิดในเลือด ฮอร์โมนที่สาคญั ที่สุดคือ อลั โดสเตอโรน

กายวภิ าคของต่อมหมวกไต 1.2 ช้นั กลาง (Zona fasciculata) เป็นช้นั ท่ีหนาที่สุด ฮอร์โมนที่หลงั่ มากที่สุดคือ กลูโคคอร์ติคอยด์ ซ่ึงทาหนา้ ที่ควบคุม เมตะบอลิซึมของสารอาหารในร่างกายและทาใหร้ ่างกายทนต่อภาวะ เครียดได้ ฮอร์โมนท่ีสาคญั ท่ีสุดคือ คอร์ติซอล 1.3 ช้นั ในสุด(Zona reticularis) ฮอร์โมนกลุ่มท่ีหลง่ั มาก ท่ีสุด Sex hormone มีบทบาทในการเปล่ียนแปลงลกั ษณะ เพศชายหญิง เม่ือเขา้ สู่วยั หนุ่มสาว

กายวภิ าคของต่อมหมวกไต2. ต่อมหมวกไตส่วนใน(Adrenal medullar)มีประมาณ ร้อยละ10-20 สร้างฮอร์โมนสาคญั 2 ชนิด อิพเิ นฟริน และ นอร์อิพเิ นฟริน ถูกควบคุมโดยสมองส่วน Hypothalamus ช่วยกระตุน้ ระบบประสาทซึมพาเตติก คือช่วยใหร้ ่างกายมีการต่อสูห้ รือถอยหนีเม่ือเผชิญอนั ตราย



Adrenal gland hormones Adrenal cortex  glucocorticoids  mineralocorticoids sex hormone Adrenal medulla  epinephrine  norepinephrine

โรคของต่อมหมวกไต 1. โรคต่อมหมวกไตช้นั นอกทางานนอ้ ยกวา่ ปกติ (Adrenocortical hypofunction) 1.1 Adrenocortical insuficiency) เป็ นภาวะที่ต่อม หมวกไตช้นั นอกขาดการสร้างและหลงั่ Cortisol อาจมีการ ขาด Aldosterone และ Androgen ร่วมดว้ ย 1.2 Hypoaldosteronism เป็ นภาวะที่ต่อมหมวกไต ช้นั นอกขาดการสร้างและหลง่ั Aldosterone

โรคของต่อมหมวกไต2. โรคของต่อมหมวกไตช้นั นอกที่ทางานมากกวา่ ปกติ (Adrenocortical hyperfunction) ไดแ้ ก่ 2.1 อาการคุชช่ิง(Cushing’s syndrome) คือภาวะที่ มี Cortisol มากข้ึน โดยการหลง่ั จากต่อมหมวกไตช้นั นอก หรือไดจ้ ากภายนอก 2.2 Hyperaldosteronism เป็นภาวะที่ต่อมหมวก ไตช้นั นอกสร้าง Aldosterone มากข้ึน

2. โรคของต่อมหมวกไตช้ันนอกที่ทางานมากกว่าปกติ (ต่อ)  2.3 Adrenogenital syndrome หมายถึงภาวะ ที่มีการหลงั่ Androgen มากข้ึน 2.4 Feminizing syndrome หมายถึงภาวะที่มี การสร้าง Estrogen มากข้ึน

3. โรคของต่อมหมวกไตช้ันใน  3.1 Pheochromocytoma หมายถึง เน้ืองอกของเซลลท์ ี่ สร้างฮอร์โมน อิพิเนฟริน และ นอร์อิพเิ นฟริน มากข้ึนทาให้ เกิดอาการปวดศีรษะจาก HT หวั ใจเตน้ แรง คลื่นไส้ ออ่ นเพลีย เป็นตน้  โรคต่อมหมวกไตที่พบบ่อยคือ กลุ่มอาการคุชชิ่ง , Hyperaldosteronism และ Adrenocortical hypofunction

Adrenal glandAdrenal Cortex Adrenal medulla หลงั่ Hormone หลง่ั Hormone1. Mineralocorticoid (Aldosterone) Catecholamine2. Glucocorticoid (Cortisol , - Epinephrine (Adrenaline) - Nor-epinephrine Cortisone , Corticosterone (Nor - adrenaline)3. Androgenหลง่ั มาก หลง่ั น้อย หลั่งมาก หลัง่ น้อยCushing’s Syndrome Addison’s disease Pheochromocytoma ไม่ผดิ ปกติ

1.การพยาบาลผปู้ ่ วยกลุม่ อาการคุชชิ่งกลุ่มอาการคุชชิ่งเกิดจากการหลงั่ กลูคอร์ติคอยดม์ ากกวา่ ปกติกลไกการหลง่ั cortisol อยภู่ ายใตก้ ารควบคุมของ ACTH จากต่อมใต้ สมองส่วนหนา้ซ่ึงถูกกระตุน้ โดย CRH ของ Hypothalamus อีกต่อหน่ึง

ACTH หลง่ั เป็นจงั หวะข้ึนลงประมาณ 1-3 คร้ังทุก 3 ชม.และโดยหลงั่ สูงสุด ระหวา่ งเวลา 5-7น. ต่าสุดระหวา่ งเวลา 24-4น.การเปลี่ยนแปลงน้ีเป็นผลมาจากการป้อนกลบั ต่อHypothalamus ซ่ึงมีผลยบั ย้งั รุนแรงในตอนเยน็ แต่มีผลนอ้ ยในตอนเชา้Cortisol hormone หลงั่ มากท่ีสุดประมาณ 20-30 มก/วนั

สาเหตุภาวะคุชชิ่ง1.สาเหตุส่วนใหญ่จากการใชย้ า Steroid นานๆ เช่นการใชย้ ารักษา ผปู้ ่ วย เอส แอล อี (SLE) ปวดขอ้ รูมาตอยด์ โรคไตชนิด เนฟโฟรติก หรือเกิดจากการรับประทานยาชุด หรือยาลูกกลอนท่ีมีสาร Steroid ติดต่อเป็ นเวลานาน2. สาเหตุส่วนนอ้ ยเกิดจาก เน้ืองอกจากตอ่ มหมวกไต ต่อมใตส้ มอง และไฮโปทาลามสั

หนา้ ท่ีของกลูโคคอร์ติคอยดห์ รือคอร์ติซอล1. เสริมฤทธ์ิฮอร์โมนชนิดอื่นใหท้ างานดีข้ึน ทาใหร้ ่างกายตอบสนอง ต่อภาวะเครียดไดโ้ ดยการออกฤทธ์ิท่ีอวยั วะเกือบทุกแห่งของร่างกาย2. รักษาสมดุลพลงั งานโดยทาใหร้ ะดบั กลูโคส กรดอะมิโน และกรด ไขมนั อิสระในเลือดเพม่ิ สูงข้ึน เพียงพอกบั ความตอ้ งการของร่างกาย โดยเฉพาะเซลลส์ มอง และส่งเสริมการสร้างกลูโคสโดยกระบวน การกลูโคนีโอจีนีซิส

หนา้ ท่ีของกลูโคคอร์ติคอยดห์ รือคอร์ติซอล3. ปรับร่างกายใหต้ อบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยา เช่น ขณะออกกาลงั กาย หรือขณะอดอาหาร4. ช่วยต่อตา้ นการอกั เสบ โดยช่วยกระตุน้ การสร้างเมด็ เลือดแดง และเมด็ เลือดขาวใหส้ ูงข้ึน จานวนนิวโทรฟิ ลเพิม่ ข้ึน

อาการและอาการแสดง 1. Obesity จะเป็นอาการอว้ นบริเวณกลางลาตวั (Truncal obesity) และแขนขาลีบ การสะสมของไขมนั ตามบริเวณใบหนา้ (moon face) หลงั ตน้ คอ (buffalo hump) ไหปราร้า หนา้ ทอ้ ง ในรายท่ีเป็นมากจะมี ลกั ษณะอว้ นกลางลาตวั พบไดบ้ ่อยในผใู้ หญ่ ส่วนอว้ นท้งั ตวั จะพบไดบ้ ่อยในเดก็

Cushing syndrome

ภาพแสดงอาการ



อาการและอาการแสดง2. ผวิ หนงั จะบางและมีจ้าเลือดไดง้ ่าย เน่ืองจากกลูโคคอร์ติคอยดม์ ีฤทธ์ิ ยบั ย้งั การสร้างคอลลาเจนนอกจากน้ีผวิ หนงั ยงั มีรอยแตกเห็นเป็นสีม่วง หรือแดง (Purplish or Reddish striae) รอยแตกมกั กวา้ งกวา่ 1 ซม. พบไดต้ ามหนา้ ทอ้ ง ตน้ แขน ตน้ ขา เตา้ นม รักแร้ ในบางรายท่ีมีแอนโดรเจนเพมิ่ ข้ึน ในผหู้ ญิงจะพบวา่ ผวิ หนงั มนั มีสิว และมี ขนข้ึนในบริเวณท่ีไม่มีในผหู้ ญิงปกติ(Hirsutism) ส่วนมากพบขนมาก บริเวณใบหนา้ เท่าน้นั

อาการและอาการแสดง3. กลา้ มเน้ือ กลา้ มเน้ืออ่อนแรง และลีบลงพบมากท่ีบริเวณตน้ แขนและ ตน้ ขาทาใหน้ ง่ั ยองๆแลว้ ลุกข้ึนลาบาก ในรายเป็นมากจะเดินข้ึนบนั ได ไม่ได้4.กระดูก มีกระดูกบาง และหกั ไดง้ ่ายกวา่ ปกติ เน่ืองจาก กลูคอร์ติคอยด์ ลดการดูดซึมของแคลเซ่ียม จากลาไส้ และเพิ่มการขบั ถ่ายของแคลเซี่ยม จากไต ทาใหเ้ น้ือกระดูกบางลง

อาการและอาการแสดง5.ความดนั โลหิตสูง พบไดบ้ ่อยผปู้ ่ วยมกั จะมี Diastolic BP สูง กวา่ 100 mmhg เกิดจากฤทธ์ิการเกบ็ เกลือโซเดียมของ กลูโคคอร์ ติคอยด์6. คาร์โบไฮเดรตเมตะบอลิซึม มี Glucose intolerance ไดบ้ ่อย(Glucose intolerance คือทนต่อการเพ่มิ ข้ึนของกลูโคส ไม่ได้ หมายความวา่ มีการหลงั่ insulinไม่ เพยี งพอท่ีจะลดระดบั กลูโคสในเลือดลงจนเป็ นปกติได)้

อาการและอาการแสดง7.ระบบประสาท มีการปป.ทางอารมณ์ และจิตใจ ซ่ึงพบประมาณ มากกวา่ ร้อยละ 50โดยมีอาการซึมเศร้า วนุ่ วาย หรือวติ กกงั วล8. การเจริญเติบโต ในเดก็ จะมีตวั เต้ีย การเจริญเติบโตชา้ กวา่ ปกติ9.ระบบสืบพนั ธุ์ ผหู้ ญิงจะมีประจาเดือนมานอ้ ย หรือขาดประจาเดือน ในผชู้ ายความรู้สึกทางเพศลดลง10.ไต มีอาการปัสสาวะมาก จากระดบั น้าตาลกลูโคส

การวินิจฉยั1. การซกั ประวตั ิ ตรวจร่างกาย2. เจาะเลือดตรวจระดบั คอร์ติซอลเวลา 8.00 และ16.00 3. ให้ Dexa 1 mg oral เวลา 23 น. ในคนปกติระดบั คอร์ติซอลเวลาของวนั รุ่งข้ึนจะนอ้ ยกวา่ 5 µg/dl ถา้ ผปู้ ่ วยกลุ่มอาการคุชชิ่งจะสูงมากกวา่ 5 µg/dl

การวนิ ิจฉยั4. ทา Low dose dexa suppression test โดยให้ dexa 0.5 mg oral q 6 hr 2 วนั ถา้ 17- hydroxycorticosteroid,17-OHCS) ใน ปัสสาวะ 24 hr มากกวา่ 3 mg หรือระดบั Cortisol สูงมากกวา่ 5 µg/dl แสดงวา่ เป็นกลุม่ อาการคุชชิ่ง

บุคคลที่มีความเครียด ซึมเศร้า หรือไดร้ ับยาที่กระตุน้ Metabolism ของ Dexaจะทาใหค้ ่าCortisol ต่ากวา่ ความเป็นจริง ถา้ ไม่แน่ใจในผลเลือดท่ีไดค้ วรทาการวินิจฉยั ต่อการวนิ ิจฉยั สาเหตุเฉพาะ 1. high dose dexa suppression test เพ่ือ แยกสาเหตุจากต่อมใตส้ มอง หรือ ต่อมหมวกไต โดยให้ dexa 2 mg oral q 6 hr และเกบ็ ปัสสาวะ24 hr หาระดบั 17- OHCS

การวินิจฉยั สาเหตุเฉพาะ(ต่อ)ผปู้ ่ วยที่มีสาเหตุการเกิดโรคจากต่อมใตส้ มอง ระดบั 17-OHCS ใน วนั ที่ 2 ของการไดย้ า จะลดต่าลงกวา่ ร้อยละ 50 ของค่าเดิม และผปู้ ่ วยที่มีสาเหตุมาจากต่อมหมวกไตหรือจากการหลงั่ ACTH ภายนอกต่อมใตส้ มองจะไม่ตอบสนองต่อการตรวจ เพราะ ACTH ถูกกระตุน้ จากCortisol ที่สูงอยแู่ ลว้

การวนิ ิจฉยั สาเหตุเฉพาะ(ต่อ) 2. การเจาะหาระดบั ACTH ถา้ ต่าแสดงวา่ สาเหตุเกิดจากตอ่ มหมวกไตส่วนนอก แต่ถา้ ระดบั ACTH สูงเกิดจากต่อมใตส้ มอง 3. Metyrapone test สามารถยบั ย้งั การสังเคราะห์ Cortisol เมื่อให้ metyrapone 3 mg เวลา 24น. และเจาะเลือดหาระดบั ACTH เวลา 8 น. ของวนั รุ่งข้ึน จะพบวา่ ในคนปกติ ระดบั ACTH จะเพ่ิมข้ึนเป็น 3-10 เท่า ส่วนผปู้ ่ วยที่มีสาเหตุความผิดปกติของต่อมใตส้ มอง ระดบั ACTH แตถ่ า้ สาเหตุความผดิ ปกติจากต่อมหมวกไต ACTH จะไม่เพ่ิม

การวนิ ิจฉยั สาเหตุเฉพาะ(ต่อ)4. การตรวจโดยการถ่ายภาพรังสี เอกซเรยค์ อมพิวเตอร์ เพ่อื หา ตาแหน่งของเน้ืองอก

การรักษา1.การผา่ ตดั โดยการตดั เน้ืองอกท่ีต่อมใตส้ มองออก (Transfrontal hypophysectomy หรือ Transphenoidal hypophysectomy)หรือตดั เน้ืองอกท่ีต่อมหมวกไตออก (Adrenalectomy) ท้งั น้ี ข้ึนกบั สาเหตุโรค2. การใชร้ ังสี ซ่ึงพจิ ารณาใชเ้ ม่ือมีอุปสรรคในการรักษา3. การรักษาทางยาเพื่อบรรเทาในรายท่ีผา่ ตดั ไม่ได้ เช่นยาท่ียบั ย้งั การหลง่ั ของฮอร์โมน ACTH หรือยบั ย้งั การสร้าง Cortisol

ปัญหาที่มกั พบในผปู้ ่ วยกลุ่มอาการคุชช่ิง1. HTจากภาวะน้าเกินในร่างกายเนื่องจากมีโซเดียมคง่ั2. สูญเสียความคงทนของผวิ หนงั จากผวิ หนงั แตก(Striae)และ หลอดเลือดฝอยแตกง่าย3. เสี่ยงต่อการติดเช้ือไดง้ ่ายเนื่องจากCortsol ท่ีสูงมีผลกดระบบ ภูมิคุม้ กนั ของร่างกาย4. ความทนต่อการทากิจวตั รประจาวนั ไดน้ อ้ ย จากอ่อนเพลีย กลา้ มเน้ือ อ่อนแรง

ปัญหาที่มั กพบในผปู้ ่ วยกลุ่มอาการคุชช่ิง5. เสียงต่อกระดูกหกั ไดง้ ่ายเนื่องจากการเสีย Protein matrix และ Ca จากกระดูก 6.น้ าตาลในเลือดสูงจากภาวะด้ืออินซูลิน7. สูญเสียภาพลกั ษณ์จากภาวะMoon face,buffalo hump,อว้ น8. มีการปป.ทางอารมณ์ง่าย

การพยาบาล 1. บนั ทึกสญั ญาณชีพทุก 4 ชม.เพอ่ื ประเมินภาวะHTและเฝ้าระวงั ไข้ จากภาวะติดเช้ือง่าย 2. ติดตามผลElyte แกไ้ ขปัญหาโปแตสเซ่ียมต่าและโซเดียมสูงตาม แผนการรักษา แนะนาอาหารที่มีโปแตสเซียมสูงและใหห้ ลีกเลี่ยงอาหารท่ีมี โซเดียมสูง 3.บนั ทึกสารน้าเขา้ และออกจากร่างกายทุก 8 hr 4. ชง่ั น้าหนกั ทกุ วนั

การพยาบาล5.ดูแลใหไ้ ดร้ ับสารอาหารอยา่ งเพียงพอ โดยเฉพาะอาหารประเภท โปรตีนสูง เพื่อส่งเสริมการสร้างคอลลาเจนและกลา้ มเน้ือ เน่ืองจาก กลูโคคอร์ติคอยดม์ ีผลต่อการเผาผลาญโปรตีนของร่างกาย6.กระตุน้ ใหอ้ อกกาลงั กายที่เหมาะสมเพื่อช่วยใหก้ ลา้ มเน้ือแขง็ แรง7. ใชเ้ ทคนิคปลอดเช้ือในการพยาบาล ป้องกนั การติดเช้ือท่ีจะ เกิดข้ึน และสงั เกตอาการบ่งช้ีของการติดเช้ือ ติดตามผลการตรวจ CBC

การพยาบาล8. ติดตามระดบั น้าตาลในเลือดเป็นระยะพร้อมสงั เกตอาการ เบาหวาน เช่น มีภาวะกินจุ แต่ผอม ปัสสาวะบ่อย9.ผปู้ ่ วยที่ไดร้ ับการผา่ ตดั ก่อนผา่ ตดั แพทยจ์ ะควบคุม BP,ระดบั น้าตาลใน เลือด และการติดเช้ือก่อน ก่อนผา่ ตดั 1 วนั จะใหS้ teroid IM or IV เวลาเยน็ และเชา้ พร้อมท้งั ผสมในสารลายหยดเขา้ ทางหลอดเลือดดา ท้งั น้ีเน่ืองจากร่างกายมีความ ตอ้ งการSteroid เพ่มิ ข้ึนในภาวะเครียด หลงั ผา่ ตดั ป้องกนั ภาวะชอ็ คจากการขาดฮอร์โมน(Adrenal crisis) ดูแลใหไ้ ดร้ ับ Steroid ตามแผนการรักษาอยา่ งสม่าเสมอ

การพยาบาล10. แนะนาผปู้ ่ วยเกี่ยวกบั การดูแลตนเอง ในเรื่องการรับประทาน ฮอร์โมนทดแทน ในรายท่ีตดั ต่อมหมวกไตออก อาการผดิ ปกติท่ีควรมา พบแพทย์ การมาตรวจตามนดั การป้องกนั ภาวะแทรกซอ้ นจากยา Steroid โดยแนะนาการปฏิบตั ิตวั ดงั น้ี 10.1 ป้องกนั การเกิดแผลในกระเพาะอาหาร โดยรับประทาน อาหารตรงเวลา รับประทานยาหลงั รับประทานอาหารทนั ที หลีกเล่ียง อาหารรสจดั

การพยาบาล(ต่อ) 10.2 แนะนาใหร้ ับประทานอาหารท่ีมีโปรตีนสูง เพราะมกั เกิด ปัญหากลา้ มเน้ืออ่อนแรง ลีบเลก็10.3 แนะนาออกกาลงั กายอยา่ งสม่าเสมอเพ่อื ลดการเกิดกลา้ มเน้ือ ลีบ และกระดูกพรุน(Osteoporosis)10.4 ชงั่ น้าหนกั อยา่ งสม่าเสมอ เพือ่ ประเมินภาวะน้าเกิน หลีกเลี่ยงอาหารรสเคม็ รับประทานอาหารท่ีมี K สูง เช่น กลว้ ย สม้ เป็ นตน้10.5 ดูแลทาความสะอาดของร่างกายเป็นพเิ ศษโดยเฉพาะบริเวณ ซอกอบั เพราะผปู้ ่ วยเสียงต่อการติดเช้ือไดง้ ่าย เน่ืองจากSteroid กดภูมิคุม้ กนั ของร่างกาย

การพยาบาล(ต่อ)11. รับฟังปัญหาของผปู้ ่ วยและญาติ ยอมรับ และใหก้ าลงั ใจ รวมท้งั คาแนะนาที่เป็นประโยชน์ต่อผปู้ ่ วย12. อธิบายใหผ้ ปู้ ่ วยทราบล่วงหนา้ เกี่ยวกบั รูปลกั ษณ์ที่อาจ เปล่ียนแปลงรวมถึงสาเหตุต่างๆ13. อธิบายใหญ้ าติทราบล่วงหนา้ เก่ียวกบั ภาวะแทรกซอ้ นต่างๆ รวมท้งั ภาวะอารมณ์แปรปรวน หรือโรคจิตท่ีอาจเกิดข้ึนได้

2.การพยาบาลผปู้ ่ วยที่มีการสร้างฮอร์โมนอลั โดสเตอโรนมากกวา่ ปกติ(Hyperaldosteronism)

(Hyperaldosteronism) สาเหตุ1.สาเหตุปฐมภูมิ (Primary hyperaldosteronism, Conn’s syndrome) เกิดความผดิ ปกติที่ต่อม Adrenal cortex มกั เกิดจากมีเน้ืองอก พบร้อยละ 60-702. สาเหตุตติยภูมิ (Secondary hyperaldosteronism) มกั เกิดจากมีการกระตุน้ การหลงั่ เรนินสูงข้ึน มีผลใหอ้ ลั โดสเตอโรน เพ่มิ ข้ึน สาหตุอาจเกิดจากการอุดตนั ของหลอดเลือดท่ีมาเล้ียงไต การขาด น้า เป็นตน้

Hyperaldosteronism)การหลงั่ ฮอร์โมนอลั โดสเตอโรน เปล่ียนแปลงเป็นวงจรในแต่ละวนั โดยสูงในตอนเชา้ และต่าลงตอนหวั ค่า ถูกควบคุมโดยระบบ เรนินแองจิโอเทนซิน ระดบั K และ Na ของร่างกาย เรนินเป็น Proteolytic enzyme ซ่ึงเกบ็ ใน Juxtaglomerular cells ที่อยรู่ อบๆ afferent arterioles จะถูกกระตุน้ เม่ือปริมาณน้านอกเซลลล์ ดลง หรือ ปริมาณเลือดลดลง

Hyperaldosteronism)ซ่ึงเรนินจะทาปฏิกิริยา angiotensinogen ท่ีตบั สร้างข้ึน เปล่ียนเป็น angiotensin I และถูกเปล่ียน angiotensin II โดย converting enzyme มีผลทาใหห้ ลอดเลือดดาหดตวั (Vasoconstriction) และเกิดการหลงั่ aldosterone มากข้ึน

Hyperaldosteronismอาการและอาการแสดง มีอาการแสดงของ HT (Diastolic hypertension) เนื่องจากมีการดูดซึมโซเดียมทางไตมากทาใหป้ ริมาณน้าร่างกาย เพมิ่ ข้ึน K ต่า เนื่องจากมีการสูญเสีย K ไปกบั ปัสสาวะบริเวณท่อไตส่วน ปลาย(distal tuble) แสดงอาการอ่อนเพลีย กลา้ มเน้ืออ่อน แรง โดยเฉพาะที่ขา เบ่ืออาหาร N/V หวั ใจอาจเตน้ ผดิ ปกติ เกิด Metabolic alkalosis จากมีการขบั Hydrogen ion มาก

Hyperaldosteronism การวินิจฉยั 1. ระดบั ซีรั่ม Kต่ากวา่ 3.5 mmol/l ระดบั โปแตสเซียมในปัสสาวะ 24ชม. มากกวา่ 40 mmol 2. คา่ พลาสม่า renin activityไม่เพ่ิมข้ึนในผปู้ ่ วย Primary Hyperaldosteronism ถึงแมว้ า่ จะทา ใหป้ ริมาณในร่างกายลดลง วธิ ีน้ีมีราคาแพงและใชเ้ วลามาก 3. ตรวจระดบั aldosteron พบวา่ ยงั คงสูง ในขณะที่ ร่างกายมีโซเดียมคง่ั 4. การถ่ายภาพรังสีหาตาแหน่งเน้ืองอก

การรักษา Hyperaldosteronism1. รักษาตามสาเหตุ2.รักษาตามอาการ ไดแ้ ก่ แกไ้ ขภาวะ HT ภาวะเสียสมดุลของ อิเลกโตรไลท์ และเฝ้าระวงั ภาวะแทรกซอ้ นจากไตวาย

ปัญหาที่มกั พบในภาวะ Hyperaldosteronism 1. ภาวะน้าเกินในร่างกายเน่ืองจากมีโซเดียมและน้าคงั่ 2.เส่ียงต่อกลา้ มเน้ือแขนขาอ่อนแรง ทอ้ งอืด เนื่องจากภาวะ Kใน เลือดต่า 3. การไหลเวยี นของเลือดบริเวณเน้ือเยอื่ ไม่ดีจากภาวะ HT

การพยาบาล 1. ร่วมมือกบั แพทยใ์ นการหาสาเหตุ และใหย้ าตาม แผนการรักษา2. บนั ทึกสัญญาณชีพทุก 4 ชม.3. Record I/O q 8 hr.4. Follow Lab E’lyte, Bun and Cr5. แนะนาอาหารท่ีมี K สูง6. ช่วยผปู้ ่ วยปรับตวั กบั ความเจบ็ ป่ วยท่ีเกิดข้ึน ใหข้ อ้ มูล เกี่ยวกบั โรค การรักษา การดูแล สุขภาพตนเอง ส่งเสริมให้ ญาติมีส่วนร่วมในการดูแลผปู้ ่ วย

3. การพยาบาลผปู้ ่ วยต่อมหมวกไตสร้างฮอร์โมนนอ้ ยกวา่ ปกติ(Adrenocortical Hypofunction) เป็นภาวะท่ีตอ่ มหมวกไตช้นั อะดรีนลั ช้นั นอกทางานนอ้ ยกวา่ ปกติ เป็นผลใหฮ้ อร์โมนอลั โดสเตอโรน กลโู คคอร์ติคอยด์ และ แอนโดรเจนหลงั่ นอ้ ยลง