รายงานสรุปผลการเรียนรู้ ผบก.รุ่น35

รายงานสรปุ ผลการเรยี นรู้ หลกั สูตรผู้บรหิ ารการสาธารณสุขระดบั กลาง (ผ.บ.ก) รุ่นที่ 35 ประจาปงี บประมาณ 2565 ระหวา่ งวันที่ 5 มถิ ุนายน - 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2565 ณ วิทยาลยั การสาธารณสุขสิรธิ รจังหวัดชลบรุ ี คณะสาธารณสุขศาสตรแ์ ละสหเวชศาสตร์ สถาบนั พระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข

รายงานสรุปผลการเรยี นรู้ หลักสูตรผบู้ รหิ ารการสาธารณสุขระดับกลาง (ผ.บ.ก) รุน่ ท่ี 35 ประจาปงี บประมาณ 2565 จดั ทาโดย : ผู้เข้าอบรมหลักสูตรผู้บริหารการสาธารณสุขระดบั กลางร่นุ ท่ี 35 วันที่ : 26 มิถนุ ายน 2565 ร่างตน้ ฉบบั : คณะกรรมการวิชาการ ตน้ ฉบบั /รปู เลม่ : นนั ทรตั น์ ศรีวชริ างกรู ผบก.35 2|Page วสส.ชลบุรี

คานา รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของการสรุปผลการเรียนรู้ตลอดหลักสูตรผู้บริหารการสาธารณสุข ระดับดับกลาง รุน่ ที่ 35 ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 ณ วทิ ยาลัยการสาธารณสุขสริ นิ ธร จังหวดั ชลบรุ ี ซึ่งเป็น หลักสูตรที่กระทรวงสาธารณสุข โดยวิทยาลัยนักบริหารสาธารณสุข และคณะทำงานพัฒนามาตรฐานหลักสูตร ผู้บริหารสาธารณสุขระดับกลาง ผู้บริหารสาธารณสุขระดับต้น ได้ดำเนินการพัฒนาหลักสูตรตามสมรรถนะ ที่ผู้บริหารจะต้องมี โดยเป็นไปตามสมรรถนะที่พึงประสงค์สำหรับผู้บริหาร ( Core Competency) โดยมวี ัตถุประสงค์เพื่อรวบรวมส่ิงทีผ่ ู้เข้ารับการอมรมได้ทบทวน สังเคราะห์ และตกผลึกความรู้ท่ีได้ศึกษาในแต่ละ วนั พรอ้ มท้งั แนวทางในการนำประยุกตใ์ ช้ คณะผู้จัดทำต้องขอขอบคุณคณาจารย์ทกุ ท่าน ท่กี รณุ าให้คำปรึกษา ขอ้ เสนอแนะและเป็นกำลังใจทำ ให้การดำเนินงานบรรลุตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ หวังว่าการสรุปผลการเรียนรู้ตลอดหลักสูตรฉบับนี้จะเป็น ประโยชนใ์ นการทบทวนความรสู้ ำหรบั ทา่ นผู้บรหิ ารในหลักสูตรผบู้ รหิ ารการสาธารณสขุ ระดับกลางต่อไป คณะผู้จัดทา ผู้เข้าอบรมหลกั สูตรผบู้ รหิ ารการสาธารณสุขระดับกลาง รนุ่ ที่ 35 ปงี บประมาณ 2565 30 มิถนุ ายน 2565 ผบก.35 3|Page วสส.ชลบุรี

สารบญั หวั ข้อ หนา้ คานา 8 สารบญั 9 ตอนท่ี 1 : สรุปสาระการเรียนรู้ประจาวัน 11 13 1.1 หมวดวิชาผู้นา (Leadership) 14 18 1.1.1 กระบวนการคดิ และการตัดสินใจทางการบริหารกับการทางานเปน็ ทีม 1.1.2 การสื่อสารทีม่ ปี ระสิทธภิ าพสาหรบั ผู้นา (Effective Leadership Communication) 21 1.1.3 ผูน้ าการเปล่ยี นแปลงในยุคศตวรรษที่ 21 26 1.1.4 ธรรมาภิบาลสาหรบั ผูบ้ รหิ าร 34 1.1.5 กระบวนการคิดและการตัดสินใจทางการบริหารกบั การทางานเปน็ ทีม 38 1.1.6 การพัฒนาบุคลิกภาพและการพูดในที่ชุมชน 50 56 1.2 หมวดวชิ าการบริหาร (Management) 58 1.2.1 การพัฒนางานประจาสู่งานวจิ ัย 64 1.2.2 การบริหารความเส่ียงการเงนิ /พัสดุ 66 1.2.3 การบริหารความเส่ียงและการควบคุมภายใน 1.2.4 การบรหิ ารงานแบบม่งุ ผลสัมฤทธิโ์ ดยใช้แนวคิดกระบวนการ CBL 72 1.2.5 ทกั ษะดา้ นดิจทิ ัลของนักบรหิ ารภาครัฐ 73 1.2.6 หลมุ พรางทางการบรหิ าร 74 1.2.7 การศึกษาดงู านในองค์กรสมรรถนะสูงโรงพยาบาลพนมสารคาม 77 1.3 หมวดวชิ ายทุ ธศาสตร์ (Strategy) 1.3.1 Maga trends in Healthcareและนโยบายสาคัญดา้ นสาธารณสุข 1.3.2 การคดิ เชงิ กลยทุ ธ์และ การคดิ เป็นระบบเพื่อกาหนดแผนฯ นานโยบายสู่การปฏบิ ัติ: การบรู ณาการทักษะการคิด “ฉบบั กระเปา๋ ” ตอนท่ี 2 : กิจกรรมเสรมิ หลกั สูตร 2.1 ภาพกิจกรรมการพัฒนาจติ 2.2 ภาพกิจกรรมการพัฒนาบคุ ลกิ ภาพ 2.3 ภาพกจิ กรรมการพัฒนาทักษะการนาเสนออยา่ งมปี ระสิทธิภาพและผู้วิพากษ์ 2.4 ภาพกจิ กรรมการศึกษาดงู านในองค์กรสมรรถนะสูง ผบก.35 4|Page วสส.ชลบุรี

หวั ขอ้ หน้า ภาคผนวก ก รายช่ือผู้เขา้ อบรมหลกั สูตรผบู้ ริหารสาธารณสุขระดบั กลาง รุ่นท่ี 35 ข ตารางการอบรมหลักสูตรผ้บู รหิ ารสาธารณสุขระดบั กลาง รุ่นท่ี 35 ค คาส่ังแตง่ ตัง้ คณะกรรมการผ้อู บรมหลกั สูตรผู้บรหิ ารการสาธารณสุขระดับกลาง รนุ่ ที่ 35 ประจาปงี บประมาณ 2565 ง คาสั่งแตง่ ตัง้ คณะกรรมการกลุ่มเรียนรกู้ ารใชช้ ุมชนเป็นฐานของผอู้ บรมหลักสูตรผบู้ รหิ าร การสาธารณสุขระดับกลาง รุ่นที่ 35 ประจาปงี บประมาณ 2565 ผบก.35 5|Page วสส.ชลบุรี

ผบก.35 Clip รวมภาพกิจกรรม CBL วสส.ชลบุรี Clip รวมภาพกิจกรรม หลกั สูตร ผบก.รนุ่ 35 6|Page

“ ตอนที่ 1 สรปุ สาระ การเรยี นรปู้ ระจาวนั 1.1 หมวดวิชาผ้นู า (Leadership) 1.1.1 กระบวนการคดิ และการตัดสินใจทางการบรหิ ารกบั การทางานเปน็ ทมี 1.1.2 การสื่อสารท่ีมีประสิทธภิ าพสาหรับผนู้ า (Effective Leadership Communication) 1.1.3 ผู้นาการเปลี่ยนแปลงในยุคศตวรรษท่ี 21 1.1.4 ธรรมาภบิ าลสาหรบั ผบู้ ริหาร 1.1.5 กระบวนการคิดและการตัดสินใจทางการบริหารกบั การทางานเปน็ ทมี 1.1.6 การพัฒนาบคุ ลิกภาพและการพูดในที่ชมุ ชน ผบก.35 7|Page วสส.ชลบุรี

วันจันทรท์ ่ี 6 มถิ นุ ายน 2565 ชว่ งบา่ ย 13.00-16.00 น. 1.1.1 นโยบายสาคัญดา้ นสาธารณสุข โดยผศ.(พเิ ศษ) นพ.สโุ ชค เวชภัณฑเ์ ภสัช ผ้อู ำนวยการกองยทุ ธศาสตรแ์ ละแผนงานสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสขุ แนวโน้มโลกและความท้าทายต่อระบบสาธารณสุข มีทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมือง โรค ระบาด สภาพภูมอิ ากาศและดา้ นเทคโนโลยสี ารสนเทศ นโยบายและแผนดา้ นสาธารณสุข แบ่งเป็น 3 ระดับ แผนระดับ 1 เป็นแผนระดับประเทศด้านยุทธศาสตร์ชาติ แผนระดับ 2 เป็นแผนพัฒนา เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติเชื่อมโยงกับกระทรวงอื่น และแผนระดับ 3 เป็นแผนเฉพาะด้านของกระทรวง สาธารณสขุ ปี 2565 กำหนดนโยบายมงุ เนน้ 9 ดา้ นไดแ้ ก่ 1.ระบบสขุ ภาพปฐมภูมิเข้มแขง็ 6.ระบบบริการก้าวหนา้ 2.เศรษฐกจิ สขุ ภาพ 7.ดูแลสุขภาพแบบองคร์ วม 3.สมุนไพร กัญชา กัญชง 8.ธรรมาภบิ าล 4.สุขภาพดีวิถใี หม่ 9.องคก์ รแห่งความสุข 5.COVID -19 นโยบายและแผนจัดการสถานการณ์โควิด 19 พิจารณาจากจำนวนผู้ติดเชื้อรายใหม่ และจำนวน ผู้ป่วยโควิด -19 เสียชีวิต โดยมีเป้าหมาย การจัดการสถานการณโ์ ควดิ -19 สู่โรคประจำถิ่น ด้วยนโยบาย Health for Wealth ประชาชนปลอดภัย เศรษฐกิจไทยเข้มแข็ง ประเทศไทยแข็งแรง ตาม Time line 4 Phase ดังนี้ 1 Combatting (12 มี.ค. - ต้นเม.ย.) 2 Plateau (เม.ย. - พ.ค.) 3. Declining (ปลายพ.ค. – 30 มิ.ย.)และ 4. Post Pandemic ตั้งแต่ 1 ก.ค. 65 เป็นต้นไป โดยใช้เครื่องมือ การตรวจราชการ ตัวชี้วัดและ PA เป็นตัวกำกับ ความสำเรจ็ ของการขับเคล่อื นนโยบายสู่การปฏิบัติ ความรู้ทไ่ี ดร้ บั เพื่อการพัฒนาต่อยอด การกาหนดนโยบายและแผนสุขภาพแต่ละปี ช่วยให้ทิศทางการ ดาเนินงานในภาพรวมของประเทศชัดเจน ตัวช้ีวัดต่างๆท่ีออกแบบ ช่วย ใหผ้ ลการดาเนินงานสัมฤทธิผลอยา่ งเป็นรูปธรรม ผบก.35 8|Page วสส.ชลบุรี

วันองั คารท่ี 7 มถิ นุ ายน 2565 ชว่ งบา่ ย 13.00-16.00 น. 1.1.2 การส่ือสารทีม่ ีประสิทธภิ าพสาหรบั ผ้นู า Effective Leadership Communication โดย นพ.มนตรี แสงภทั ราชัย Executive & Leader Coach รูปแบบการอบรมเชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Work Shop) โดยใหผ้ ้เู ขา้ รบั การอบรม วเิ คราะหส์ ถานการณส์ มมุติ มีสว่ นรว่ ม เสนอความคิดเห็น เพ่อื เหน็ ภาพแนวคิด การเรยี นรทู้ ่ีชัดเจน Key Note ทสี่ ำคญั 3 คำหลกั ไดแ้ ก่ 1. Self Introduction speech นำ้ เสยี งในการแนะนำตวั 2. Persuasive Communication การพดู โนม้ นา้ ว 3. Art of Communication ศลิ ปะของการสื่อสาร ศิลปะการส่ือสารอย่างมีประสิทธภิ าพหลกั 3 C 1. Concise พดู ส้ันกระชับ ไดใ้ จความ 2. Clear ชดั เจน 3. Care น้ำเสยี งท่พี ูดแสดงความจรงิ ใจ การส่ือสารอยา่ งมปี ระสิทธิภาพ (Communication Mindset) ผู้สอ่ื สารควรมี ทัศนคติ (Attitude) - เคารพใหเ้ กียรติ Respect - ควบคุมอามณ์ Control Emotion และ - สร้างความมน่ั ใจกับผรู้ บั การส่ือสาร Building Confident การปรบั พฤติกรรม/คำพูด - สภุ าพ - เป็นมิตร - จรงิ ใจ ไรส้ ารพษิ เจือปน วิทยากร แนะนำการใชช้ อ่ งเสียง Mood & Tones แบง่ เป็น 4 ชอ่ งเสยี ง 1. Chest Tone เสยี งระดบั ต่ำ ใช้สำหรบั การสื่อสารทางการ 2. Mouth Tone เสียงปกติ เนอื้ เสยี งปกติ ใช้ในการสื่อสารบรรยากาศ ผ่อนคลาย ไม่เป็นทางการ 3. Mix Tone เสียงละมุน เปน็ เสียงท่ี 2 ช่วยสร้างบรรยากาศผอ่ นคลาย 4. Head Tone เสยี งสงู ใชใ้ นโอกาส สนุกสนาน รืน่ เริง มีความสขุ ผบก.35 9|P a g e วสส.ชลบุรี

ทฤษฎกี ารพูดโนม้ นา้ วและเกลยี้ กลอ่ ม (Persuasive Communication) 1. Ethos ผู้พดู มคี วามน่าเชื่อถือและไวใ้ จได้ ภาพลักษณภ์ ายนอกจรงิ ใจ ม่นั ใจท้งั ตวั เคา้ และตวั เรา 2. Pathos มีสว่ นรว่ มกบั ผู้ทถ่ี กู โนม้ น้าวโดยอารมณห์ รอื ความรสู้ กึ รว่ ม 3. Logos คือการทข่ี อ้ มูลและสิ่งท่ีผู้โน้มน้าวกำลงั นำเสนอนั้นเปน็ เหตุเปน็ ผล เพื่อประโยชนข์ องผูร้ บั การสือ่ สาร วธิ ีการเข้าสู่ Aristotle’s Modes Of Persuasion มี 5 ขั้นตอนได้แก่ 1. Simple Appeal ขอ้ ร้อง 2. Reasoned Appeal บอกเหตุผลที่เลือก 3. Personal Appeal ระบุชื่อ ระบตุ วั บุคคล 4. Final Appeal ประโยชนท์ ่ไี ดร้ ับ 5. Action ทำใหเ้ ห็นชดั เจนในสง่ิ ทจี่ ะเกิดข้นึ หากไมเ่ ปลี่ยนแปลง การแนะนาตัวเอง An Effective Self – Introduction องค์ประกอบในการแนะนำตัว 1. ทักทายผฟู้ งั สร้างรอยยม้ิ 2. แนะนำตัวเอง และตำแหน่งงาน 3. เล่าประสบการณแ์ ละความสำเรจ็ (เล็กนอ้ ย) 4. เชื่อมโยงสกู่ ารสนทนา อาจมี Tag line เพือ่ สรา้ งภาพจำ 5. ใช้ภาษากายทีเ่ หมาะสม สมองจดจำ Non Verbal 93% นำ้ เสยี ง ภาษากาย Body Language 55% และโทนเสยี ง 38% เพยี ง 7% ท่ีสมองจะจดจำจากคำพูด โดยสมองจะจดจำ ภาษากายทา่ ทางจากมือเป็นลำดบั แรก การพูดโดยใช้ Podium ในหอ้ งประชมุ 1. ใช้น้ำเสียงหลากหลาย 2. ใชม้ อื ในการสอื่ สารอยา่ งเหมาะสม 3. สบตาผูฟ้ ัง ความรูท้ ่ีได้รบั เพื่อการพัฒนาตอ่ ยอด ผู้รับการอบรม ฝึกการเสนอความคิดเห็น หาข้อสรุปจากกการ ประชุมกลุ่มย่อย นาความรู้ท่ีได้รับ จากการฝึกปฏิบัติ พัฒนาบุคลิกภาพ ของตนเองเพื่อการส่ือสารทมี่ ีประสิทธิภาพสาหรบั ผูน้ า ผบก.35 10 | P a g e วสส.ชลบุรี

วันจันทร์ที่ 6 มถิ นุ ายน 2565 ช่วงเชา้ 9.00-12.00 น. 1.1.3 ผนู้ ากบั การเปล่ยี นแปลงในยุคศตวรรษท่ี 21 โดย นพ.มนตรี แสงภัทราชัย Executive Coach รูปแบบการอบรมเชงิ ปฏบิ ัตกิ าร ให้ผู้เข้ารบั การอบรมท่สี ว่ นร่วม เสนอความคิดเห็น ยกตวั อย่าง ประกอบ เปรียบเทยี บอปุ มา อุปไมย เพ่ือเหน็ ภาพแนวคิด การเรยี นรทู้ ชี่ ดั เจน โดยใช้ขอ้ เท็จจริง เหตุการณ์จริง ท่ี เกดิ ข้ึนในชวี ติ มาแลกเปลีย่ นเรยี นรู้ Key Note ที่สาคญั คือ 1. Trust Triangle & Change Curve 2. Change Leadership 3. Self- Leader Mindset วทิ ยากร บรรยายแนวความคิดและบทบาทของผนู้ ำโดยคำจำกดั ความ “Resilience” ลม้ แล้วลุกเร็ว โดย การเปล่ียน Mindset ของตนเอง 3 ปจั จยั หลกั 1. Challenge Assumed Constraints มองไปข้างหน้า 2. Be Proactive อยา่ หนีปญั หา 3. Active Points of Power หาจดุ แข็งของตวั เอง โดย Attitude (ทัศนคติ) ไม่จำเปน็ ต้องเปล่ียน แตเ่ พือ่ ให้ บรรลุเปา้ หมายสู่ความสำเร็จ ผูน้ ำต้องเปล่ียน Mindset The Trust Triangle ประกอบด้วย 3 ปัจจัยหลัก 1 จริงใจ Authenticity แสดงความจริงใจแต่ไม่ดุร้าย 2.เห็นใจ Empathy รู้สึกแบบเดียวกันกับที่เขารู้สึกและ 3. มั่นใจ Logic มั่นใจในตัวเองและคู่สนทนา โดยใช้ทฤษฎี RAPPORT BUILDING เพอื่ สร้างความสัมพันธ์ ผบก.35 11 | P a g e วสส.ชลบุรี

Change Curve ปฏิกิริยาของมนุษย์ เมื่อได้รับข่าวร้าย จะสร้างกลไก 4 รูปแบบโดยอัตโนมัติได้แก่ 1. การไม่ยอมรับ Denial 2. การต่อต้าน Resistance 3. การยอมรับ Acceptance และ 4.มุ่งมั่นทจ่ี ะไปต่อ Commitment การสื่อสารอย่างถูกต้องของผู้นำ อาทิ การปรับน้ำเสียง ให้ใกล้เคียงกับผู้สื่อสารเพื่อให้เกิดความรู้สกึ ร่วม การพูด ซ้ำในหัวข้อของผู้สื่อสาร จะช่วยให้เกิดความรูส้ กึ ท่ีดี โดย ผู้นำควร 1 ให้กำลังใจ 2. ให้ทิศทาง 3. Support ท้ัง ด้านกายภาพและจิตใจ ทำใหเ้ ห็นอยา่ งเป็นรูปธรรม และ 4 ใหข้ อ้ มลู ความรทู้ ไี่ ด้รบั เพื่อการพัฒนาตอ่ ยอด ผู้เข้ารับการอบรม ได้รับความรู้นาแนวความคิดและทฤษฎี ไป พัฒนาทั้งด้านความคิด และวิธีการปฏิบัติตัว เพื่อให้เกิดภาวะความเป็น ผู้นาโดยสมบูรณ์ ผบก.35 12 | P a g e วสส.ชลบุรี

วนั จนั ทร์ที่ 6 มถิ นุ ายน 2565 ชว่ งเช้า 9.00-12.00 น. 1.1.4 ธรรมาภิบาลสาหรับผบู้ รหิ าร โดย อาจารยป์ ระเสริฐ อตั โตหิ ผูส้ ำนวยการวิทยาลยั การสาธารณสุขสริ นิ ธร จงั หวดั ชลบุรี หลกั ธรรมาภิบาล (Good Governance) มาจากคำวา่ ธรรมะ + อภิบาล หมายความวา่ หลกั การบรหิ ารจัดการ บา้ นเมืองและสงั คมท่ีดี ประกอบด้วยหลักพ้นื ฐาน 6 ประการ ดังนี้ 1. หลักนติ ิธรรม ได้แก่การตรากฎหมาย กฏขอ้ บังคบั ต่างๆใหท้ นั สมัยและเป็นธรรมเปน็ ที่ยอมรับทั้งผอู้ อกกฏและผปู้ ฏบิ ัติ ตาม ตลอดจนทุกคนในสังคมยินยอมพรอ้ มใจปฏบิ ัติตามกฎหมาย 2. หลกั คุณธรรม ได้แกก่ ารยึดมนั่ ในความถูกต้องดีงาม ซื่อสตั ย์ จริงใจ ขยัน อดทน มีระเบยี บ ตลอดจนมีความชอบ ธรรมในการใชอ้ ำนาจ 3. หลกั ความโปร่งใส มกี ารเปดิ เผยข้อมูลท่ีเป็นประโยชนอ์ ย่างตรงไปตรงมาดว้ ยภาษาท่ีเข้าใจง่ายประชาชนเข้าถงึ ข้อมูล ขา่ วสารได้สะดวก เปิดเผยข้อมลู ทถี่ กู ต้อง รวดเร็ว ไมบ่ ิดเบือนหรอื ปิดบังบางสว่ น 4. หลักความมสี ่วนรว่ ม ไดแ้ กก่ ารเปิดโอกาสใหท้ ุกคนในสังคมมสี ่วนร่วมในกิจกรรมทีเ่ ราทำทั้งร่วมคดิ รว่ มทำ ร่วมแก้ไข และ รว่ มรับผิดชอบ 5. หลักความรบั ผิดชอบตรวจสอบได้ นอกจากจะต้องมคี วามรับผดิ ชอบแล้วยังตอ้ งสรา้ งกระบวนการให้หน่วยงานตา่ งๆมาตรวจสอบได้ว่าการ ทำงานของเราโปรง่ ใสจรงิ 6. หลกั ความคุ้มค่า ไดแ้ ก่การบริหารจัดการและใช้ทรพั ยากรทมี่ จี ำกัดใหเ้ กดิ ประโยชนส์ ูงสุด คุ้มเงิน ค้มุ เวลา คุม้ แรงงาน ผบก.35 13 | P a g e วสส.ชลบุรี

วันองั คารที่ 14 มิถุนายน 2565 9.00-16.00 น. 1.1.5กระบวนการคิดและการตดั สินใจทางการบรหิ ารกับการทางานเป็นทีม โดย ดร.ธีระยุทธ วระพินิจ 3ส “สาระ ส่วนรว่ ม สนกุ ” 12 ขอ้ สู่การเปน็ ลักษณะผ้นู าทดี่ ี 1. มรี ะเบียบวนิ ยั ในการทำงาน 2. อดทน อดกลน้ั อ่อนน้อมถ่อมตน 3. ยอมรับฟงั ความคิดเหน็ ของทุกคน 4. เข้าถึง เข้าใจ สนใจพฒั นา 5. เปน็ กำลงั ใจใหซ้ ่ึงกนั และกนั 6. ไปดว้ ยกันไปได้ไกล 7. มคี วามรู้ค่ปู ระสบการณ์ 8. คิดกว้าง มองไกล ใฝ่สงู มงุ่ ความสำเร็จ 9. ปรับตัวเข้ากบั ทุกสถานการณ์ 10. งานจะเดนิ เพราะทม่ี ี 11. คิดบวก ชีวติ บวก 12. รกั ประดจุ คนในครอบครัวเดยี วกัน ข้อคิด o องค์กรที่เป็นปญั หาเพราะหัวหนา้ ไม่ให้เกยี รติ o องค์กรจะแย่และพรอ้ มจมไปกับเรือ เพราะ ไมไ่ ดค้ วามร้สู กึ ดๆี o ตำแหนง่ แซงกันได้ แตอ่ ายุกับร่นุ ไมม่ ีแซง o ฟงั สบายหู ดสู บายตา พาสบายใจ o อ่านคนออก บอกคนได้ ใช้คนเปน็ o อยา่ เลียนแบบคนทปี่ ระสบความสำเรจ็ จากการทำไม่ดี o คิดไกล มองไกล ไฝส่ ูง มุ่งสู่ความสำเร็จ ผบก.35 14 | P a g e วสส.ชลบุรี

ผูน้ าทมี อยา่ งไรทใี่ ครๆ ต้องการ o แนะใหท้ ำ: รเิ รม่ิ ให้ทำสงิ่ ใหม่ๆ o นำใหค้ ิด: นำความคิด ไปสกู่ ารพฒั นา o สาธิตใหด้ ู: เปน็ ตวั อยา่ งท่ีดี o เรียนรู้ด้วยการปฏบิ ตั จิ รงิ o สลัดท้ิงความเคยชนิ เกา่ ๆ o ทำตวั เราเป็นแบบอย่าง ส่ิงทท่ี มี งานต้องการจากผู้นา o คำขอโทษในการทำงาน ไม่ต้องการว่าใครผิด เพียงแค่ต้องการให้งาน smooth o การแบ่งงานที่ชัดเจน ไม่ซ้ำซ้อน o มผี ู้กุมบงั เหียน: ทำให้งานมุ่งไปข้างหน้า o ใช้เครอื ข่ายให้เปน็ ประโยชน์ o มีการ recheck ระหวา่ งการทำงาน กจิ กรรม: พับกระดาษ และ วาดภาพ T: Together ไปด้วยกนั E: Enjoy มีความสุข พลกิ วกิ ฤตเป็นโอกาส A: Attitude ทัศนคติ M: Management การจดั การบริหารทดี่ ีในองคก์ ร • ใครเกง่ อันถนดั ด้านไหน ให้ใชง้ านอยา่ งเหมาะสม • แนะให้ทำ นำให้คิด สาธติ ใหด้ ู เรียนรู้ด้วยปฏบิ ัติจรงิ สลัดทงิ้ ความชินเก่าๆ แลว้ ทำตัวเราเป็นแบบอย่าง • มุมมองทุกคนส่ิงดี ๆ เสมอ กจิ กรรมกลุ่ม ก-ฮ ผ้นู ำควรมีความเก่งดงั ต่อไปนี้ • เกง่ งาน • เก่งคน • เกง่ ตนเอง • เก่งคิด • เกง่ ดำเนินชวี ติ คณุ สมบตั ิของสมาชกิ ในทีมที่ดี: รกั องค์กร มงุ่ งานเลิศ เทอญคุณธรรม o คนดี o คนเกง่ ผบก.35 15 | P a g e วสส.ชลบุรี

3 ภูมิ ทีค่ วรมี o ภมู ริ ู้ o ภมู ิธรรม o ภมู ิฐาน ทักษะทจี่ าเป็นสาหรบั สมาชิกในทีม o ฟังเปน็ o เย็นสบาย: ทำใหบ้ รรยากาศสบาย น่าอยู่ o หลากหลายตา่ งแถว o แนวใจมงุ่ ม่นั o แบง่ ปันความคิด o ติดกระจกหกดา้ น: ทบทวน Feedback ตนเอง ทมี งานทม่ี ปี ระสิทธภิ าพ o สมาชิกมคี วามสามารถทัดเทยี มกนั o มกี ารวางแผน o การบรหิ าร o มกี ารจดั การ o มีความสามัคคี กลมเกลียว เมตตา เอ้ืออาทรกัน ลกั ษณะทมี ทีด่ ี o ผ่อนคลาย o กระจายคุย: แลกเปลย่ี นความคดิ เหน็ o ลุยประเด็น o เหน็ พรอ้ มสรรพ o ปรบั ท่าที o ดีเพยี งใด: ประเมินผลเป็นช่วงๆ การทางานเปน็ ทมี : สร้างศูนย์กลางการแลกเปล่ียนอนั มคี ณุ ค่า o เคลด็ ลับ o ทกั ษะ o องค์ความรู้ o ประสบการณ์ o ความสามารถ o ศักยภาพ ผบก.35 16 | P a g e วสส.ชลบุรี

การพัฒนาตนเอง : เจา้ หนา้ ท่ีสาธารณสขุ ควรมีขอ้ 1 และ ยดึ หลกั ข้อ 24 สำหรับเปน็ ผนู้ ำที่ดี ผบก.35 17 | P a g e วสส.ชลบุรี

วนั จันทร์ท่ี 13 มิถนุ ายน 2565 9.00-16.00 น. 1.1.6 การพัฒนาบุคลกิ ภาพ โดย อ.สนธยา ศรีเวยี งธวธั หลักการเปน็ ผูบ้ รหิ ารที่ดี การเริ่มต้นทีด่ ี ต้องเริ่มที่ตรงตอ่ เวลา มีความสุข สนุกกับงาน หลักการแนะนำตัว การแนะนำวิทยากร ให้ เริ่มตน้ แนะนำตามลำดับ ดงั นี้ แนะนำประวัติการศึกษา ประสบการณ์การทำงาน ผลงานที่โดดเด่น ตำแหน่งปัจจุบัน แนะนำชื่อ (อาจจะใช้ข้อความว่า ท่านผู้เข้ารับการอบรมทกุ ท่าน โอกาสนี้ขอเชิญท่านพบกับ .............................. เมื่อแนะนำ เสรจ็ ใหป้ รบมอื ตอ้ นรบั การพดู คำแรกใหใ้ ชค้ ำเสยี งสงู เพื่อดงึ ดดู ความสนใจ ทักษะทางสังคม (social skill) 1. การคดิ บวก การคดิ เชิงสร้างสรรค์ พดู ดี ใบหนา้ ทยี่ ิ้มแยม้ รวมถงึ การกระทำที่ดี แสดงใหเ้ ห็นถึงนสิ ยั และ บุคลิก(สันดาน) นำมาซ่ึงโอกาสและอนาคต 2. การพูด ประโยคแรกทพี่ ูดควรเปน็ ประโยคที่ผู้ฟังฟังแลว้ รู้สึกดีทส่ี ุด ทักษะในการจดจำช่ือผู้อ่ืนได้และเอ่ย ชื่อเมื่อมีโอกาส จะทำให้ผู้ฟังรู้สึกดี การกล่าวคำว่า ”ขออภัย” กล่าวในกรณีที่ทำผิดพลาดแต่ไม่กระทบผู้อ่ืน การกลา่ วคำวา่ “ขอโทษ” ใช้ในกรณีท่ีทำผดิ พลาดและมผี ลกระทบกบั ผอู้ ่นื 3. การสัมผสั ทอี่ อ่ นโยน จะชว่ ยเสริมบคุ ลกิ ภาพ บุคลกิ เบอื้ งตน้ ของผ้บู รหิ าร ให้เกียรติผู้อ่ืน การลุกขึ้นยืน หรือการนั่งเก้าอี้ ต้องให้เกียรติผู้อื่นหรือให้เกียรติที่ประชุม โดยการ คำนับทุกครั้งก่อนออกจากห้องประชุมและก่อนนั่งเก้าอี้ และยิ้มอย่างภาคภูมิใจ (การคำนับ ให้ทำเหมือนเป็นการ ก้มมองเท้าตัวเอง) เมื่อจะนั่งไม่ควรหันไปมองเก้าอี้ ควรนั่งลงอย่างสง่า แต่ต้องมั่นใจว่าเก้าอี้อยู่ในตำแหน่ง ที่เราจะน่งั การทกั ทายผูอ้ ื่น โดยการไหว้ ตอ้ งมรี ะยะไม่เกนิ 5 เมตร การพนมมอื ให้น้ิวเรียงแนบชดิ ไมอ่ ูม ยกขึ้น ให้สูงเท่าบริเวณหน้าอก การไหว้โดยการใช้วิธีการก้มศีรษะแล้วเอาจมูกมาแตะบริเวณปลายนิ้วชี้ การไหว้หรือ รบั ไหวก้ บั บุคคลที่อายุน้อยกว่าใหพ้ นมมือแนบอก การถวายความเคารพต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ สุภาพบุรุษ ให้โค้งคำนับ ส่วนสุภาพสตรี ใหถ้ อนสายบัวโดยการวาดเทา้ ซา้ ยไปด้านหลังแล้วย่อลงพรอ้ มกบั ประสานมือซา้ ยทบั มือขวาไวท้ ีข่ าขวา การทักทายแบบตะวนั ตก (จับมอื ) ตอ้ งจ้องมองหน้า จบั มอื พอประมาณ ไม่เกนิ 5 วนิ าที ผบก.35 18 | P a g e วสส.ชลบุรี

การวางมือ เวลาพู ดในท่ีสาธารณะ ใช้วิธีการประสานมือเหนือเข็มขัด การกำมือแล้วใช้มือ อกี ข้างมากุมทับ หรอื การกำมือหลวมๆ ทง้ั สองขา้ งทับกนั ทุกวิธีตอ้ งอยูเ่ หนือเขม็ ขดั การด่ืมเคร่ืองด่ืมชนิดร้อน กาแฟ การวางช้อน ให้วางตรงข้าม การคนกาแฟต้องตั้งช้อน แนวเฉียง เมื่อคนแล้วนำช้อนไปไว้ตรงข้ามกับเรา การเช็ดปากด้วยทิชชูให้เป็นลักษณะการซับ การถือถ้วย กาแฟให้ถือมือเดียว เมื่อจะดื่มให้ยกมาถึงระดับคอ แล้วก้มลงดื่ม ไม่ยกสูงถึงปากเพราะอาจทำให้หกหรือหยดใส่ เสือ้ ได้ การแต่งกาย สุภาพบุรุษ ทรงผมไม่ควรยาวแทงหู การใส่เสื้อสูท ปกเสื้อตัวในไม่ต้องนำออกมา ด้านนอกทับเสื้อสูทเพราะจะทำให้ไม่เป็นทางการ เสื้อด้านในต้องเรียบแน่น ไม่ดึงชายเสื้อออกมาคลุมเข็มขัด เด็ดขาด ปลายเนคไทอยู่พอดีหัวเข็มขัด เมื่อลุกขึ้น ต้องติดกระดุมเสื้อสูท กางเกงควรเป็นสแลคปลายขา ต้องไม่กองพ้ืน รองเทา้ ควรเปน็ รองเท้าคัทชสู ดี ำ และสวมถุงเทา้ ดำ อปุ กรณเ์ สรมิ บุคลกิ ที่ควรมี เชน่ นาฬิกา แหวน ปากกา และตอ้ งเป็นของที่มีราคาพอประมาณ ถ้าสวมเสอ้ื ยดื คอปกต้องตดิ กระดมุ ทุกเม็ด การแต่งกายสุภาพสตรี ทรงผมถ้าผมยาวให้เก็บให้เรียบร้อย การนั่งเก้าอี้เข่าและเท้าต้องชิดกัน ปลายเท้าทั้ง 2 ข้างต้องยื่นมาด้านหน้า ร้องเท้าต้องเป็นลักษณะปิดนิ้วเท้า ปิดส้นเท้า และเป็นส้นสูง เพื่อความสง่างาม การออกงานที่เป็นทางการสุภาพสตรีควรสวมถุงน่อง อุปกรณ์เสริมบุคลิกที่ควรมี เชน่ แหวน ต่างหู(แบบทางการต่างหแู นบต่ิงหู ถ้าไม่ทางการต่างหหู ้อยได)้ สร้อย เข็มกลัด การกล่าวของประธาน ใหเ้ ป็นลำดบั ดังนี้ -ทักผ้ฟู งั -แสดงความร้สู กึ เชงิ บวก -กล่าวถึงสง่ิ สำคัญของหน่วยงาน -เล่าประสบการของตนเอง* -กลา่ วให้ข้อคดิ หรอื ข้อแนะนำ -ขอบคุณผู้ท่มี สี ว่ นเก่ียวขอ้ ง* -กล่าวอวยพร ทักษะการร้องเพลง การจับไมโครโฟนให้ใช้มือเดียว ส่วนมืออีกข้างให้แสดงตามเนื้อร้องและสวม บทบาท สรุปแลว้ บุคลกิ ภาพดี เปน็ การให้เกียรตติ นเอง สถานท่ี และคนที่เราไปพบปะ อย่างสง่างามตาม กาลเทศะ เปน็ ทักษะทางสังคมทส่ี ามารถนำไปใช้ได้ทุกสถานการณ์ ผบก.35 19 | P a g e วสส.ชลบุรี

ผบก.35 “ ตอนท่ี1 หมวดวิชาการบริหาร วสส.ชลบุรี 1.2.1 การพัฒนางานประจาสู่งานวิจัย 1.2.2 การบรหิ ารความเสี่ยงการเงนิ /พัสดุ 1.2.3 การบริหารความเสี่ยงและการควบคมุ ภายใน 1.2.4 การบริหารงานแบบมุ่งผลสัมฤทธิ์โดยใช้แนวคดิ กระบวนการ CBL 1.2.5 ทกั ษะดา้ นดิจทิ ลั ของนักบริหารภาครัฐ 1.2.6 หลมุ พรางทางการบรหิ าร 1.2.7 การศึกษาดงู านในองค์กรสมรรถนะสูงโรงพยาบาลพนมสารคาม 20 | P a g e

วันองั คารท่ี 28 มถิ ุนายน 2565 9.00-16.00 น. 1.2.1 การพัฒนางานประจาสู่งานวิจัย โดย รศ.ดร. สุธรรม นนั ทมงคลชยั เป้าหมายของการอบรมเชิงปฏิบตั กิ ารการวิจยั 1) เรียนรู้ ทบทวน แนวคิดการพฒั นางานประจำส่งู านวิจยั 2) ใหผ้ บู้ ริหารมบี ทบาทในการสนบั สนุน R2R 3) เรียนรู้เพิ่มเติมประเด็น รูปแบบการวิจัย การเลือกตัวอย่างและการคำนวณขนาดตัวอย่าง วิธีการเก็บ รวบรวมขอ้ มูล 4) ทบทวนการพฒั นาคำถาม/ประเดน็ การวจิ ัยและโครงรา่ งการวจิ ัย 5) นำเสนอและแลกเปลย่ี นเรียนรู้ในการวิพากษก์ ารวิจัย R2R (Routine to Research) คอื การพฒั นางานประจำสูง่ านวจิ ยั ผลลพั ธ์ของ R2R ไมไ่ ด้หวงั พียงได้ผลงานวจิ ัย แตม่ เี ปา้ หมายเพ่ือ นำงานวิจัยไปใชเ้ พื่อพัฒนางานนั้นๆ R2R จึงเป็นเครือ่ งมือในการพัฒนาคน เพื่อพัฒนางาน ขับเคลื่อนองค์กรไปสู่ การเรยี นรู้ (Learning organization) องค์ประกอบทส่ี าคัญของ R2R ประกอบดว้ ยอะไร 1. โจทย์วจิ ัย R2R: ควรมาจากแก้ปัญหาหน้างาน จากงานประจำ 2. ผู้ทำการวจิ ยั ควรเปน็ ผู้ทำการประจำนน้ั เอง โดยแสดงบทบาทหลักของงานวจิ ัย 3. ผลลัพธ์ของงานวจิ ยั ควรวัดถงึ ผลตอ่ ตัวผปู้ ่วย หรือผรู้ ับบรกิ ารโดยตรง เชน่ ผลการรกั ษาท่ดี ีขึ้น มี คุณภาพชวี ติ ทด่ี ีขน้ึ 4. การนำเสนอผลการวจิ ัยไปใช้: สามารถนำไปปรบั ปรงุ การบรกิ ารใหด้ ขี ึน้ ในบรบิ ทขององค์กรนน้ั ๆ ได้ R2R ใช้ระเบยี บวิธีวิจยั อะไรดี - สามารถใช้ไดท้ ั้งการวิจัยเชงิ ปริมาณ - การวจิ ัยเชิงคุณภาพ - การวิจัยเชงิ ปฏบิ ัตกิ าร - การวจิ ัยแบบผสมที่มคี วามเหมาะสมและเชื่อถอื ได้ ผบก.35 21 | P a g e วสส.ชลบุรี

ปัจจยั แห่งความสาเรจ็ และความยง่ั ยืนของ R2R คือประโยชน์แห่งผลงาน R2R ที่มีต่อผู้รับบริการ และองค์กรอย่างแท้จริง ส่งผลให้ผู้ปฏิบัติงานมี ความสขุ สนุกกับงานที่ไมไ่ ดท้ ำไปวันๆ อีกต่อไป R2R ควรกลายเปน็ วิถีชวี ิตและวัฒนธรรมองคก์ ร ประเดน็ ความคดิ ท่ีสาคัญของ R2R 1. R2R ควรเร่มิ จากสิ่งท่อี ยากทำวิจัย เพอื่ ตอ้ งการพัฒนางานประจำของตนเอง 2. ควรเริ่มจากการค้นหาประเด็นคำถามที่สอดคล้องกับปัญหาจากงานประจำ ที่ผ่านการวิเคราะห์จาก ผูร้ ว่ มงานและผ่านการสืบคน้ อยา่ งเหมาะสม 3. R2R ควรชวนผูเ้ กยี่ วข้องทำกนั เป็นทมี จะได้มีพลังและสรา้ งสรรคห์ น่วยงาน 4. ไมจ่ ำเป็นต้องใช้ทุนวจิ ัยจำนวนมาก เนอ่ื งจากเปน็ งานประจำที่ต้องให้บรกิ ารอยู่แล้ว 5. R2R อาจไม่จำเปน็ ตอ้ งใช้ระเบยี บวธิ ีวจิ ยั และสถิตทิ ี่ซบั ซ้อน 6. วจิ ัย R2R ปจั จุบัน ต้องมีความแม่นยำเชอื่ ถอื ได้ 7. มกี ารแลกเปลย่ี น และต่อยอด สนบั สนนุ กจิ กรรม R2R มีการวิพากษง์ านวจิ ยั อย่างสรา้ งสรรค์ 8. ผู้บริหารให้การสนับสนุนกิจกรรม R2R อย่างเหมาะสม ใช้ R2R เป็นเครื่องมือในการพัฒนางานประจำ นำมาองค์กรไปสกู่ ารเรยี นรู้ 9. R2R ในหนว่ ยงานควรทำทั้งปญั หาทางคลินกิ การบรกิ าร และฝา่ ยสนับสนุนบรกิ าร โครงรา่ งงานวจิ ยั เบอื้ งตน้ มีส่วนประกอบหลกั ๆ ดังนี้ 1. ช่อื โครงการ 2. หลกั การและเหตุผล 3. วัตถปุ ระสงค์ 4. การทบทวนวรรณกรรม 5. วธิ กี ารวิจัย 6. ตารางการดำเนนิ งาน 7. เอกสารอ้างอิง 8. งบประมาณ (ควรมีการกำหนด) ทบทวนข้ันตอนการวิจัยท่สี าคญั 1) การกำหนดหัวขอ้ และประเดน็ ปญั หาสำหรับการวจิ ยั 2) การทบทวนวรรณกรรมเพอ่ื นำไปส้กู ารสร้างกรอบแนวคิด 3) การกำหนดสมมุตฐิ านการวจิ ัย 4) การออกแบบการวจิ ยั 5) การกำหนดประชากรและการเลือกตัวอยา่ ง ผบก.35 22 | P a g e วสส.ชลบุรี

6) การเกบ็ รวบรวมข้อมูล 7) การวิเคราะหข์ อ้ มลู 8) การนำเสนอผลการวจิ ัย ลกั ษณะ/เหตผุ ลของการทาการวจิ ัยในปัจจุบนั 1) เพือ่ สร้างองค์ความรู้ใหม่ 2) เพือ่ ตอ่ ยอด/เพิ่มพนู องคค์ วามรู้เดิม 3) เพื่อประโยชนใ์ นการพัฒนางานบริการชมุ ชน สังคม การต้ังชอื่ เร่ืองวิจยั - การตั้งชื่อเรื่องประกอบด้วย ประเด็นปัญหาการวิจัย ตัวแปรตามกลุ่มเป้าหมายที่ศึกษา และพื้นท่ี/ สถานที่ศกึ ษา - การตั้งชื่อเรื่อง ทำให้มองเห็นรูปแบบการวิจัย และวิธีดำเนินการวิจัยการกำหนดประเด็นปัญหาการ วิจัย คำถามการวิจยั วตั ถุประสงคก์ ารวจิ ยั รูปแบบการวิจัย ต้องมคี วามสอดคล้องกัน การกาหนดวตั ถุประสงค์การวิจยั การกำหนดวัตถุประสงค์ คือ การกำหนดประเด็นจากหัวข้อที่ได้กำหนดไว้ ซึ่งเป็นการแสดงให้เห็นอย่าง ชดั เจนวา่ ตอ้ งการศึกษาเร่อื งอะไรบา้ ง ท้งั นต้ี ้องสอดคลอ้ งกบั เร่ืองท่ีจะศกึ ษา หลกั การเขียนวตั ถปุ ระสงค์การวิจยั 1) ต้องสอดคล้องกับปัญหาการวิจัย โดยจากปัญหาอาจตั้งประเด็นคำถามย่อยๆ ที่ต้องการคำตอบแล้ว เปล่ยี นจากประเด็นคำถามเปน็ วัตถุประสงค์ 2) มีความเป็นได้ที่จะได้คำตอบจากการวิจัยนั้น โดยอาจพิจารณาจากขอบเขตที่ไม่กว้างจนเกินไป และจาก ความรู้ทางทฤษฎี 3) เขยี นเป็นประโนคบอกเลา่ เขยี นเปน็ ขอ้ ๆ และใช้คำหรือภาษาทเี่ ขา้ ใจงา่ ย 4) ในการวิจัยแต่ละเรื่องไม่ควรตั้งวัตถุประสงค์หลลายข้อเกินไปเพราะวัตถุประสงค์แต่ละข้อหมายถึง จุดมุ่งหมายที่ต้องการหาคำตอบ หากตั้งหลายข้อมากเกินไปก็อาจทำให้การวิจัยไม่สำเร็จหรือใชเ้ วลามาก จนทำใหง้ านไม่เสรจ็ ทนั เวลา วจิ ัยแตล่ ะเรอ่ื งควรตง้ั วตั ถปุ ระสงค์ประมาณ 2-5 ข้อ ผบก.35 23 | P a g e วสส.ชลบุรี

การกำหนดประเด็นและต้งั คำถามการวิจัยควรมีการทบทวนวรรณกรรมที่ดี เพือ่ นำไปสูก่ ารสร้างกรอบแนวคดิ การวจิ ัย 1) ทบทวนในส่วนของแนวคิดทฤษฏี และเลอื กทฤษฏหี ลักในการอธบิ าย 2) ทบทวนงานวจิ ยั ในอดตี ทัง้ ในและต่างประเทศ 3) ทบทวนในลักษณะ Systematic review การทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องในยุคปัจจุบัน การทบทวนเป้นขั้นตอนของการอ่าน และเขียนผลการทบทว น วรรณกรรม การอา่ น - อา่ นจากหนงั สอื ตำรา - อ่านงานวจิ ัยท่ีผา่ นมาท้ังในไทยและตา่ งประเทศ การเขา้ ถึงแหลง่ วรรณกรรม - ห้องสมุด - ในเวปไซตต์ า่ งๆ ในทางวชิ าการ โดยเฉพาะนกั วจิ ัยหนา้ ใหม่ 1) ถา้ เป็นแนวคิด ทฤษฎี ย้อนหลงั ไดต้ ลอด 2) ถ้าเป็นงานวจิ ยั ในเร่อื งท่มี คี นทำกนั มากอาจย้อนหลงั ไป 5 ปี 3) ถ้าเปน็ งานวจิ ยั ทมี่ ีคนทำกันนอ้ ยอาจย้อนหลงั ไปมากกวา่ 5 ปี รปู แบบงานวจิ ยั ทส่ี าคัญ 1) การวจิ ัยเชิงสำรวจ 2) การวจิ ยั เชิงทดลอง/กึง่ ทดลอง 3) การวิจยั เชงิ วเิ คราะหแ์ บบย้อนหลัง 4) การวิจยั เชงิ วิเคราะหไ์ ปขา้ งหนา้ 5) การวจิ ัยเชิงคลินกิ สูตรในการคานวณขนาดตัวอยา่ งสัมพันธก์ บั 1) ประชากรท่ีศกึ ษา (ทราบหรอื ไมท่ ราบจำนวนทีแ่ ท้จริง) 2) รปู แบบการวิจัย 3) ตวั แปรหลักท่ตี อ้ งการศกึ ษา ผบก.35 24 | P a g e วสส.ชลบุรี

การเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู และการสรา้ งเครอื่ งมือการวจิ ัย ปัญหาที่พบบอ่ ย 1) มาตรฐานคนเกบ็ ขอ้ มูล 2) มาตรฐานเคร่ืองมอื (ความตรง ความเทย่ี งหรอื ความเช่ือมั่น) 3) การใชเ้ ครอ่ื งมอื มาตรฐานของคนไทย 4) ปญํ หาลิขสิทธข์ิ องเครอ่ื งมอื 5) ปัญหาการเกบ็ ข้อมูลกับหลกั จริยธรรมวิจยั ในมนุษย์ วิธีการเก็บรวบรวมขอ้ มูลในการวิจัยดา้ นสาธารณสุขศาสตร์ วจิ ัยเชิงปริมาณ 1) แบบบนั ทึกขอ้ มูล 2) เครือ่ งมอื ทางการแพทย์ 3) แบบทดสอบ 4) แบบสมั ภาษณ์แบบมโี ครงสรา้ ง 5) แบบสอบถาม โดยนำใหไ้ ปผู้ตอบ ตอบเองหรือแบบสอบถามทางไปรษณีย๋ 6) การสัมภาษณท์ างโทรศพั ท์ 7) การเกบ็ ข้อมูลทางออนไลน์ การวิจยั เชงิ คุณภาพ 1) การสงั เกต แบบมสี ่วนรว่ มและแบบไมม่ สี ่วนร่วม 2) การสมั ภาษณแ์ บบเจาะลกึ 3) การจัดสนทนากลุ่ม ผบก.35 25 | P a g e วสส.ชลบุรี

วนั ศุกรท์ ่ี 10 มิถนุ ายน 2565 ช่วงเชา้ 9.00-12.00 น. 1.2.2 การบริหารความเส่ียงการเงิน/พัสดุ โดย อ.กาญจนน์ ภา แก้วคง นกั วิชาการตรวจสอบภายในชำนาญการพิเศษ การบริหารการเงนิ เปน็ การบริหาร เงิน คน ของ ให้มปี ระสิทธภิ าพ โดยตอ้ งมีประสิทธิภาพ โปร่งใส ตรวจสอบ ได้โดยแบ่งเป็น 2 สว่ น 1) การบรหิ ารภาครัฐ ซึง่ จะต้องอยู่ในกฎ ระเบียบ และหลกั เกณฑ์ของรัฐท่ตี งั้ ไว้ โดยไมห่ วังผลกำไร 2) การบริหารภาคเอกชน เป็นการดำเนินโดยหวงั ผลกำไร วัตถุประสงคก์ ารควบคุมเงนิ - เพื่อบริหารการรับ-จ่ายเงิน และการควบคุมเป็นไปอย่างมปี ระสิทธภิ าพและถกู ต้องตามระเบยี บ โดย จะตอ้ งมกี ารรบั เงนิ ท่คี รบถว้ น เนน้ มหี ลักฐานครบถว้ น - เพอื่ ใหก้ ารบันทึกบญั ชกี ารรบั -จา่ ยเงนิ เป็นไปอย่างถูกตอ้ งครบถว้ นและเปน็ ปัจจบุ นั โดยจะตอ้ งบนั ทึก บัญชคี รบถ้วน มกี ารวิเคราะห์สถานการณ์การวิกฤติ 7 ของหน่วยงานว่าอยู่ในระดบั ไหน เพอ่ื ใชใ้ นการ บริการจดั การด้านการเงินในหน่วยงาน กฎหมายทเ่ี กีย่ วข้อง - พระราชบัญญตั ิวนิ ยั การเงินการคลงั ของรฐั พ.ศ. 2561 ทป่ี ระกาศในราชกิจจานเุ บกษา - ระเบียบกระทรวงการคลงั วา่ ดว้ ยเบิกเงินจากคลงั การรับเงิน การจา่ ยเงิน การเก็บรกั ษาเงินและการนำ เงินส่งคลงั พ.ศ. 2562 - ระเบยี บกระทรวงการคลังว่าดว้ ยเงินทดรองราชการ พ.ศ. 2562 - ระเบยี บกระทรวงสาธารณสขุ วา่ ดว้ ยเงนิ บำรุงของหนว่ ยบริการในสังกัดกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ.2561 หน้าทหี่ ัวหน้าส่วนราชการ 1. กำหนดให้มีการวางระบบการควบคมุ ภายในทด่ี ี โดยสรรหาคนที่ไวใ้ จได้ โปร่งใส มาปฎิบัตหิ นา้ หัวหนา้ งาน การเงิน 2. กำหนดนโยบายและวิธีการบริหารบุคลากรด้านการเงินและบัญชี โดยผู้ปฏิบัติงานการเงิน งานบัญชี จะตอ้ งแยกหน้าที่รบั ผดิ ชอบ และสามารถสอบทานระหว่างกันได้ 3. กำหนดวงเงิน และผู้มีอำนาจอนุมัติ กรณีหัวหน้าส่วนราชการไปราชการระยะยาว จะต้องกำหนดวงเงิน อนมุ ตั ิจ่าย ให้กับผูท้ ี่รกั ษาการแทนในวงเงนิ ท่ีกำหนด ผบก.35 26 | P a g e วสส.ชลบุรี

4. มีคำสั่งมอบหมายการปฏิบัติงานด้านการเงินและบัญชีเป็นลายลักษณ์อักษร มีการออกคำสั่งมอบหมาย งาน และ jobdescription ใหช้ ดั เจน 5. ดำเนนิ การตามทีร่ ะเบยี บกำหนด ผู้บังคบั บัญชาหรอื หัวหน้างานการเงนิ 1. แบ่งแยกหน้าที่สำคัญออกจากกัน ได้แก่ ผู้ทำหน้าที่รับเงินจ่ายเงิน และผู้บันทึกบัญชี มีคำสั่งแต่งต้ัง เจ้าหน้าทีก่ าร กรณีทีเ่ ป็นเจา้ หน้าท่ตี ำแหนง่ อนื่ มาทำงานหน้าท่ีการเงินในหนว่ ยงาน 2. จัดทำคำสั่งมอบหมายการปฏิบัติงานเป็นลายลักษณ์อักษร และมีการปรับปรุงแก้ไขคำสั่งให้เป็นปัจจุบัน โดยจะตอ้ งมกี ารทบทวนคำสัง่ อย่างน้อยทุก 2 ปี 3. จัดทำทะเบยี นคุมต่างๆ เพ่ือใชใ้ นการสอบทาน เชน่ ทะเบยี นคมุ เชค็ ทะเบียนจ่ายเช็ค มีผู้รับเช็คลงนาม 4. สอบทานความครบถ้วนถูกต้องของจำนวนเงิน ก่อนที่จะลงนามการแซ็นอนุมัติ ให้สอบทานความถูกต้องของ ตวั เลขและให้หัวหนา้ การเงนิ เซน็ รับรองมาทุกครง้ั 5. สอบทานการจ่ายเงนิ ในระบบอิเล็กทรอนิกส์ (e-Payment) ซึ่งเป็นจ่ายผ่านธนาคารโดยจะต้องมกี ารตรวจสอบ ทกุ วนั 6. ศึกษาความรูเ้ กี่ยวกบั ระเบียบ ขอ้ บงั คบั ต่าง ๆ ใหเ้ ปน็ ปัจจบุ นั ความเสี่ยงด้านการเงิน (Financial RisK) เป็นความเส่ียงเกยี่ วกบั การบริหารงบประมาณ และการเงิน เช่น การบรหิ ารการเงนิ ที่ไม่ถกู ตอ้ ง ไมเ่ หมาะสม ทำให้ขาดประสิทธภิ าพ และไม่ทนั ตอ่ สถานการณห์ รอื เป็นความเส่ียงที่ เกี่ยวข้องกับการเงินขององค์การ เช่น งบประมาณไม่เพียงพอ และไม่สอดคล้องกับขั้นตอนการดำเนินการ เป็นต้น เนื่องจากขาดการจัดหาข้อมูล การวิเคราะห์ การวางแผน การควบคุม และการจัดทำรายงานเพื่อนำมาใช้ในการบริหาร งบประมาณ และการเงิน - การตรวจสอบความถูกต้องของการรับและนำเงินสง่ คลังไม่เครง่ ครัดไมเ่ ป็นไปตามระเบียบฯกำหนด ทำให้ไม่พบ ข้อผิดพลาดทีส่ ำคัญ - ห้ามเก็บเงินของทางราชการ รวมไวก้ ับเงนิ ส่วนตัวอย่างเด็ดขาด - บญั ชเี งินฝากธนาคารไม่เคลอื่ นไหวเกินกวา่ 2 ปี - หัวหน้าหน่วยงานหรือผู้ที่ได้รับมอบหมายขาดการตรวจสอบจำนวนเงินที่จัดเก็บและนำส่งกับหลักฐานและ รายการที่บันทึกไว้ในระบบอิเล็กทรอนิกส์ (e-Payment โดยจะต้องมีการตรวจสอบ กลั่นกรอง จาก คณะกรรมการตรวจสอบเก็บรกั ษาเงิน เป็นประจำทุกวัน - ไมน่ ำเงนิ ฝากคลังตามท่รี ะเบียบกำหนด โดยจะต้องมกี ารนำเงนิ ฝากคลังในวงเงนิ ที่มีเงนิ สูงกว่า 2,500,000 บาท และนำสง่ คลงั อย่างน้อยเดอื นละคลงั - เอกสารสูญหายหลังจากการเบิกจ่ายเงินแล้ว เจ้าหน้าที่บัญชีมีหนา้ ท่ีจัดเกบ็ เอกสารไมส่ ูญหาย และเก็บรักษาไว้ ในที่มดิ ชิด ปลอดภัย ผบก.35 27 | P a g e วสส.ชลบุรี

- การเบกิ จ่ายค่าใชจ้ ่ายในการฝกึ อบรม ไม่เปน็ ไปตามระเบยี บทกี่ ำหนด เช่น โครงการที่ดำเนินการจะต้อง ตรวจสอบหลกั การ เหตุผลให้สอดคล้องกบั ตวั ช้ีวดั ก่อนลงนามอนุมัตโิ ครงการ - การทำหลักฐานเทจ็ เพ่ือเบกิ เงินจากทางราชการ เช่น การขออนุมัติไปราชการโดยใช้รถยนต์ส่วนตัว แต่เดนิ ทาง โดยเคร่ืองบินแทน - นำใบสำคัญเบิกเงินซำ้ - การจ่ายเงินคา่ ตอบแทนสูงกว่าที่ระเบยี บกำหนด เชน่ การเบกิ ค่าตอบแทนปฏิบตั ินอกเวลาราชการ (ฉ.5) และ การจ่ายค่าตอบแทนจะต้องดูสภาพคลอ่ งทางการเงนิ ของหนว่ ยงานดว้ ย - การอา้ งอิงระเบยี บท่ียกเลิกไปแล้วในคำส่งั ต่าง ๆ ดา้ นการเงิน - การออกใบเสร็จรบั เงิน กรณีเงินไมท่ ราบแหลง่ ท่มี า กรณเี งินไม่ทราบแหล่งที่มาเกนิ 2 ปใี ห้นำสง่ เป็นรายได้ แผ่นดนิ - การแตง่ ตัง้ เจ้าหนา้ ที่รับผิดชอบในการเก็บรักษาเงินและนำเงินสง่ คลัง ทำหนา้ ที่เปน็ เจ้าหนา้ ที่รับ –จา่ ยเงนิ เปน็ บุคคลคนเดียวกันและไมม่ ีผตู้ รวจสอบ - ไม่มีรายงานสรุปผลการโอนเงิน (Detail Report และ Summary Report / Transaction History) ทไี่ ด้จาก ระบบ KTB Corporate Online เปน็ หลักฐานการจ่าย - ทกุ สน้ิ วันไมม่ ีการตรวจสอบการจา่ ยเงนิ โดยวธิ โี อน ผ่านระบบ KTB Corporate Online กับขอ้ มลู ทะเบยี นคุม การโอนเงนิ แนวทางการควบคมุ ความเสี่ยงทางการเงนิ - หาทางปอ้ งกนั กรณเี กิดความเส่ียงทางการเงิน กห็ าแนวทางจดั การเสี่ยง - การกระจายความเสย่ื ง โดยมกี ารออกคำสั่งแต่งตง้ั ผ้รู ับผดิ ชอบ ทบทวนคำสง่ั และเปลย่ี นผรู้ ับผิดชอบอย่างน้อย 6 เดือน – 1 ปี - จดั ตั้งมาตรการ โดยกำหนดแนวปฏบิ ัตใิ นหน่วยงาน - ทำสัญญาผกู มัดหรอื สัญญาล่วงหน้า กรณจี า้ งลกู จ้างชั่วคราวควรมีคำสั่งให้ปฏบิ ตั ิงานและทำสัญญาคำ้ ประกนั สญั ญาจา้ งงาน ความผิดวนิ ยั การเงนิ การคลัง หมวด 7 วนิ ัยการเงนิ การคลงั ประเภทของโทษทางปกครอง (มาตรา 98) 1. ภาคทณั ฑ์ คอื ไลอ่ อก ให้ออก พกั งาน ตดั เงนิ เดือน 2. ตำหนิโดยเปดิ เผยตอ่ สาธารณะ 3. ปรบั ทางปกครอง ผบก.35 28 | P a g e วสส.ชลบุรี

- การลงโทษปรับทางปกครอง จะลงโทษปรับเป็นเงนิ เดือนเกินเงินเดือน 12 เดือนของผู้ถูกลงโทษไม่ได้ ใน การพจิ ารณากำหนดโทษทางปกครอง คตง.จะต้องคำนงึ ถึง พฤติกรรมทีก่ ระทำวา่ ทุจรติ แบบทุจรติ (ตง้ั ใจ) , ทจุ รติ และสจุ ริต(ไม่ต้ังใจ) และความเสียหายต่อทางราชการมากน้อยเพยี งใด ผบก.35 29 | P a g e วสส.ชลบุรี

หมวด 7 วนิ ัยการเงนิ การคลงั เหตยุ กเว้นโทษ (มาตรา 101) 1. ผ้รู ับตรวจ/เจา้ หน้าทีข่ องหนว่ ยรับตรวจ กระทำความผิดตามทบี่ ญั ญัติให้ในหมวด 7 วินัยการเงนิ การคลัง เพราะ ตอ้ งปฏิบตั ติ ามคำสง่ั ของผ้บู ังคับบัญชา โดยสามารถชแี้ จงเหตุผลการกระทำนั้นได้ 2. ปรากฏพยานหลกั ฐานว่า ผู้ตรวจ/เจา้ หนา้ ที่ของหนว่ ยรับตรวจผนู้ ้ัน ได้โต้แย้งหรือคดั ค้านคำสงั่ นั้นไว้แลว้ โดย เขียนขอ้ ขดั แยง้ หรือชแ้ี จ้งไวใ้ นใบตรวจรบั อย่างชัดเจน 3. ใหไ้ ดร้ ับยกเวน้ โทษทางปกครอง หมวด 7 วินัยการเงนิ การคลังการระงับการดำเนนิ การเก่ียวกับความผิดวินัยการเงินการคลงั ของรัฐ (มาตรา 101) 1. ผ้ถู กู กล่าวหาถงึ แกค่ วามตาย 2. ดำเนินการสอบสวนไม่แล้วเสร็จภายในกำหนด 5 ปีนับแต่วนั กระทำความผดิ หมวด 7 วินัยการเงนิ การคลังการอุทธรณค์ ำสง่ั ลงโทษทางการปกครอง (มาตรา 103) 1. ผถู้ ูกสงั่ ลงโทษทางปกครองมสี ิทธิอทุ ธรณ์คำส่ังลงโทษทางปกครองอุทธรณต์ ่อศาลปกครองสงู สดุ ภายใน 90 วันนบั แต่วันทีไ่ ดร้ ับคำส่งั ลงโทษทางปกครอง 2. การพจิ ารณาของศาลปกครองสงู สุดต้องคำนงึ ถึงนโยบายการตรวจเงินแผ่นดนิ และหลกั เกณฑ์มาตรฐาน เก่ียวกับการตรวจเงินแผน่ ดินประกอบดว้ ย หมวด 7 วินัยการเงนิ การคลงั ผลของการวินิฉัยลงโทษความผดิ วนิ ยั การเงนิ การคลังของรฐั ของ คตง. (มาตรา 102) 1. ไมต่ ัดอำนาจของผู้บังคับบัญชาของผู้ถกู ลงโทษ ทจ่ี ะพิจารณาลงโทษทางวนิ ัย (ข้าราชการ) เพราะเหตุ เดยี วกนั น้ีอีก 2. โทษดงั กลา่ วต้องมใิ ชโ่ ทษตัดเงนิ เดอื นหรือลดขั้นเงินเดือน ผบก.35 30 | P a g e วสส.ชลบุรี

วนั ศุกร์ที่ 10 มิถนุ ายน 2565 ช่วงบา่ ย 13.00-16.00 น. 1.2.2(ตอ่ ) ความเสี่ยงด้านพัสดุ ความเสี่ยงดา้ นพัสดุ เป็นการจดั การด้านพสั ดุให้บรรลุวตั ถปุ ระสงค์ ไม่เกิดผลประโยชน์ทับซอ้ น การบริหารพัสดุ หน่วยงานของรฐั มีการควบคุมและดูแลพัสดุที่อยู่ในความครอบครองให้มีการใช้และ การบริหารพสั ดทุ ี่เหมาะสม คุ้มคา่ และเกิดประโยชน์ต่อหน่วยงาน โดย พรบ.ว่าด้วยการจัดซื้อจดั จา้ งฯ เนน้ 4 ดา้ น คอื 1) ความค้มุ ค่า 2) ความโปร่งใส 3) ความตรวจสอบได้ 4) ความมีประสิทธิภาพ กฎหมายที่เกย่ี วขอ้ ง - พระราชบัญญัติจัดซอ้ื จดั จ้าง พ.ศ. 2560 ประกาศในราชกิจจานุเบกษา - ระเบยี บกระทรวงการคลงั วา่ ดว้ ยการจัดซื้อจดั จ้างและการบรหิ ารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 ความหมาย “พสั ด”ุ และ “การพัสดุ” คือ 1. วัสดุ 2. ครภุ ณั ฑ์ 3. สิ่งกอ่ สร้าง โดยหลักการจำแนกรายจ่ายตามงบประมาณฯ ของสำนักงบประมาณ เช่น กรณีซอ่ มแซ่ม คือเปลยี่ นของท่ีชำรุด , ปรับปรงุ คือ การเปล่ียนท่ีไมก่ ระทบกบั โครงสร้างเดิม การบรหิ ารงานพัสดุ ประกอบด้วย 1. การบรหิ ารดา้ นการเงิน/งบประมาณ มีการจัดซื้อตามแผนฯ 2. การบริหารดา้ นบุคลากร - เจา้ หน้าทีท่ ป่ี ฏบิ ตั ิงานพสั ดุให้พิจารณาตามความเหมาะสม - หวั หน้าเจา้ หนา้ ทีพ่ สั ดุ ใหแ้ บ่งตามประเภทหมวดพัสดุ ตอ้ งมีความเช่ียวชาญในด้านนน้ั ๆ - เจา้ หน้าท่พี สั ดุ จะต้องมีคำสั่งมอบหมายท่ชี ดั เจน - ใบเบิกพสั ดุ จะต้องเป็นหวั หน้าพสั ดุและได้รบั มอบหมาย - ผเู้ บกิ พัสดุ จะต้องเปน็ หวั หนา้ งานทเ่ี บกิ 3. การบรหิ ารด้านการจัดซอื้ จัดจา้ ง ผบก.35 31 | P a g e วสส.ชลบุรี

- มีแผนการจัดซื้อจัดจ้าง , มีแผนปฏิบตั ิการฯ - จำกัดวงเงินจัดซ้ือจดั จา้ งตามประเภทพัสดุ - การดำเนินการจัดซือ้ จดั จา้ งจะตอ้ งมีคู่เทียบในการจัดซอื้ เพอ่ื เปรียบเทยี บราคา - บรหิ ารจัดการสญั ญาจัดซื้อจัดจ้างแต่ละงวด - การตรวจรบั พสั ดุ จะต้องมผี ู้ท่ีต้องการใช้ และผู้เชย่ี วชาญด้านนั้นๆ วิธกี ารจดั ซื้อจัดจ้าง 1. วิธปี ระกาศเชญิ ชวนทั่วไป 2. วิธคี ัดเลอื ก จะต้องมีผูป้ ระกอบการทม่ี ีคณุ สมบัติตรงตามท่ีกำหนดซึ่งต้องไม่น้อยกวา่ 3 ราย ใหเ้ ข้ามาย่ืน ข้อเสนอ 3. วธิ ีเฉพาะเจาะจง เชิญผู้ประกอบการที่มีคุณสมบัตติ รงตามทก่ี ำหนดรายใดรายหนง่ึ ให้เขา้ มายื่นข้อเสนอ หรือมคี เู่ ทียบก็ได้ กระบวนการซอื้ หรือจา้ งทกุ วิธี 1. งบประมาณ 2. เตรียมการ มกี ารกำหนดขอบเขตหรอื รายละเอยี ดคณุ ลักษณะเฉพาะพสั ดุ (TOR) หรือแบบรปู รายการ มแี ผนจดั ซอ้ื จัดจ้าง กำหนดราคากลาง เอกสารการจัดซอื้ จดั จ้างครบถ้วน เชน่ ใบสง่ั ซื้อ รายงานขอซ้อื ขอจ้าง 3. ผ่านหวั หน้าเจ้าหนา้ ท่ีพสั ดุ 4. หัวหน้าหนว่ ยงานของรฐั ใหค้ วามเห็นชอบ ในการจัดซื้อจัดจ้าง 5. ดำเนินการจดั หา 6. ผูม้ อี ำนาจอนมุ ตั ิส่ังซื้อสง่ั จ้าง 7. ทำสัญญาหรือขอ้ ตกลง 8. บริหารสัญญาและตรวจรบั พัสดุ 9. ควบคุมพัสดุและจำหนา่ ยพัสดุ ความเสี่ยงด้านพัสดุ - ไมจ่ ัดทำแผนการจัดซื้อจดั จา้ งซ้อื นอกแผน/ไมม่ ีการปรบั แผนการจดั ซอื้ - ไม่ปฏิบัตติ ามระเบยี บกำหนดหลกี เล่ยี งทไ่ี ม่ปฏบิ ัติตามระเบียบ เช่น ใน รพ.สต. ไม่ทำ e-GP , มีการแบ่งซอ้ื แบง่ จ้าง - ขาดระบบการควบคุมการเขา้ ใช้ในระบบ e-GP กรณีเขา้ ระบบหลายคนจะต้องทำเบียนคุมการเขา้ ใชง้ าน - การแก้ไข/เปล่ียนแปลง/ยกเลิก ประกาศในระบบฯโดยที่หัวหน้าส่วนราชการไมท่ ราบ โดยจะต้องพิมพ์ใบตรวจ รับจากระบบ e-GP - บันทึกข้อมลู ไม่ครบถ้วน ถกู ต้อง ในสาระสำคัญทำให้การเบิกจา่ ยเงินลา่ ชา้ เช่น ระบุเหตุผลการใช้พสั ดุ - ไมไ่ ด้บนั ทึกข้อมลู ในระบบ ทำใหไ้ ม่สามารถเบกิ จ่ายเงนิ ใหแ้ ก่ผู้ขาย/ผู้รบั จ้างได้ ผบก.35 32 | P a g e วสส.ชลบุรี

- แบ่งซ้อื แบ่งจ้างเพอื่ ลดวงเงนิ และหลกี เลี่ยงการเขา้ ระบบ e-GP - เอกสารในระบบฯ กบั ฉบบั ทเ่ี สนอหวั หนา้ ส่วนราชการลงนามไมต่ รงกนั - ลงนามในใบตรวจรับโดยไม่ได้ตรวจรับพัสดุ/ตรวจงานจ้างหรอื ตรวจรบั พัสดุ ท้ัง ๆ ท่ีไม่มีพัสดุให้ตรวจรบั - มอบหมายใหล้ ูกจา้ งชั่วคราวช่วยปฏิบัตงิ านดา้ นพัสดุ โดยไม่ตรวจสอบและควบคุม - การจัดซือ้ จดั จ้างเกือบทุกกรณีจัดซ้อื จัดจา้ งกบั ผปู้ ระกอบการท่ไี ม่เข้าระบบภาษีมูลคา่ เพมิ่ - คุณลกั ษณะเฉพาะพสั ดหุ รือการกำหนด(ร่าง) TOR ไม่ไดก้ ำหนดผูป้ ฏบิ ัติหนา้ ท่ีตามทีร่ ะเบียบกำหนด การควบคมุ - จดั ทำแผนการจดั ซ้ือจดั จ้างของหนว่ ยงาน - กำกบั ดูแลการจดั หาพัสดุใหเ้ ปน็ ไปตามระเบยี บที่กำหนด - แบ่งแยกหน้าทค่ี วามรบั ผดิ ชอบการจดั หา การควบคมุ พัสดุใหช้ ัดเจน - หมนุ เวียนการปฏิบัติงานดา้ นพัสดุ - ก่อนการจดั หาตอ้ งตรวจสอบงบประมาณในการจดั ซอื้ จัดจ้าง - การจดั หาต้องแจง้ ความตอ้ งการทุกครง้ั กรณีไมม่ ีในแผนฯ ต้องทำบนั ทึกขออนมุ ัติซอื้ นอกแผน - กำหนดระยะเวลา วิธีการ ในการจดั หาใหท้ นั ตามความต้องการ โดยดู Timeline การจัดซ้อื ให้สอดคลอ้ งกัน - คณะกรรมการฯทุกชุด ต้องปฏบิ ัติตามระเบียบ ไมค่ วรแต่งต้งั กรรมการตรวจรบั ไวท้ ั้งปี ใหแ้ ตง่ ต้งั กรรมการ ตรวจรบั เปน็ การจัดซอื้ คร้ังๆไป - มอบอำนาจด้านพสั ดุเพ่ือความคลอ่ งตวั - หา้ มแบ่งซื้อแบง่ จา้ งโดยเดด็ ขาด ความผดิ ละเมดิ เกี่ยวกับการดาเนนิ การด้านพัสดุ หมวด 15 บทกำหนดโทษ ผ้ใู ดเป็นเจ้าหน้าที่ หรอื เปน็ ผู้ทม่ี อี ำนาจหนา้ ทดี่ ำเนนิ การเกี่ยวกบั การจัดซื้อจดั จา้ งหรือการบริหารพสั ดุปฏิบัตหิ รือละเว้นการปฏิบตั หิ นา้ ที่ โดยมชิ อบเพือ่ ใหเ้ กิดความเสียหายแกผ่ ู้หน่ึงผูใ้ ด หรอื โดย ทจุ ริต ตอ้ งระวางโทษจำคุกตง้ั แต่ 1 ปถี ึง 10 ปี หรือปรับตั้งแต่ 20,000 บาท ถงึ 200,000 บาท หรอื ทงั้ จำท้ังปรบั ทั้งนร้ี วมถงึ ผใู้ ชแ้ ละผู้สนับสนุนในการกระทำความผิดดว้ ย บทกำหนดโทษ (ม.๑๒๑) ผู้มคี วามผิดฐานขัดคำส่ังเจา้ พนักงานตามประมวลกฎหมายอาญา กรณีไม่ช้แี จง หรอื ใหถ้ ้อยคำแกเ่ จ้าพนักงาน ,ไมส่ ่งเอกสารหรือหลกั ฐานใหแ้ ก่เจ้าพนักงาน ความรู้ที่ได้รบั เพื่อการพัฒนาตอ่ ยอด ผู้เข้ารับการอบรม ได้รับความรู้ท่ีได้รับ นาไปบริหารความเส่ียงด้าน การเงิน/พัสดุในหน่วยงาน เพื่อป้องกันการเกิดข้อผิดพลาดท่ีเสื่ยงต่อ อาชพี ราชการตอ่ ไป ผบก.35 33 | P a g e วสส.ชลบุรี

วนั องั คารท่ี 28 มิถุนายน 2565 9.00-16.00 น. 1.2.3 การบรหิ ารความเส่ียงและการควบคุมภายใน นางสาววรกมล อยูน่ าค ผูอ้ านวยการกลุ่มตรวจสอบภายใน สานักงานปลดั กระทรวงสาธารณสุข การควบคุมภายใน คือ กระบวนการที่ทุกคนมีส่วนร่วมเพื่อช่วยให้องค์กรบรรลุวัตถุประสงค์ บุคลากรทุกคนทุกฝ่าย มีหน้าท่ีตระหนักถึงความสำคัญของการควบคุม และริเริ่มแกไ้ ขสิง่ ที่บกพรอ่ ง ผู้บริหารและ บคุ ลากร ตอ้ งใสใ่ จกบั สัญญาณบอกเหตขุ องทจุ ริตและตอบสนองอย่างรวดเรว็ ผู้ตรวจสอบภายใน มบี ทบาทสำคัญ ในการปอ้ งกนั และตรวจสอบทจุ ริตในองคก์ ร การควบคุมภายใน Internal Audit - Internal Control - HA - 2P Safety - ITA - ISO - PMQA - Risk Management - PDCA วัตถุประสงค์ของการบรหิ ารความเส่ียงเพ่ือลดหรอื ปอ้ งกัน 1. Strategic Risk - กำหนดกลยทุ ธ์ผดิ พลาด - เกิดความลา่ ช้าในการตดั สินใจเชิงนโยบาย - กลยุทธ์ไมต่ อบสนองตวั ชี้วดั - กิจกรรม/โครงการไมส่ ามารถบรรลุตามยทุ ธศาสตร์ 2. Operation Risk - ระบบกระบวนการผดิ พลาด/ล่าชา้ - เทคโนโลยลี า้ สมยั /ระบบล่ม/ขอ้ มูลเสยี หาย - เกดิ อบุ ตั เิ หตจุ ากการปฏบิ ตั ิงาน - ข่าวลือ/ขา่ วเชงิ ลบแพร่กระจาย 3. Finance Risk - เบกิ จ่ายงบประมาณไมท่ นั ตามกำหนดการ - รายได้ลดลง รายจ่ายสงู ขน้ึ ลูกหนช้ี ำระลา่ ชา้ 4. Compliance Risk - ปฏบิ ัตงิ านไม่สอดคล้อง กฎระเบยี บ ข้อบงั คับ - ผลงานไม่เป็นไปตามข้อตกลง ปรับปรุงระเบยี บใหม่ ผบก.35 34 | P a g e วสส.ชลบุรี

มาตรฐานการบริหารจดั การความเส่ียง 1. จัดใหม้ ีการบรหิ ารจัดการความเสย่ี ง 2. ฝ่ายบรหิ ารของหนว่ ยงานจดั ให้มสี ภาพแวดล้อมท่เี หมาะสมตอ่ การบริหารจัดการความเสยี่ งภายในองค์กร 3. ตอ้ งมีการกำหนดวตั ถปุ ระสงคเ์ พื่อใชใ้ นการบริหารจัดการความเสีย่ ง 4. ต้องดำเนนิ การในทุกระดับของหน่วยงานของรฐั 5. การระบุความเสีย่ ง การประเมนิ ความเสยี่ ง และการตอบสนองความเสี่ยง 6. จดั ทำแผนบรหิ ารจัดการความเสีย่ งอย่างน้อยปลี ะคร้งั และตอ้ งสอื่ สารแผนฯกบั ผู้ท่เี กยี่ วขอ้ งทุกฝ่าย 7. มกี ารติดตามประเมนิ ผลการบรหิ ารจัดการความเสยี่ งและทบทวนแผนฯ อยา่ งสม่ำเสมอ 8. รายงานการบริหารจัดการความเสยี่ งตอ่ ผทู้ ี่เกย่ี วข้อง 9. สามารถพจิ ารณานำเคร่อื งมือการบรหิ ารจดั การความเสี่ยงทเ่ี หมาะสมมาประยุกต์ใชก้ ับหนว่ ยงาน หลักเกณฑ์ปฏิบตั ิการบริหารจดั การความเสี่ยง ใหห้ นว่ ยงานของรฐั จดั ใหม้ ผี ู้รบั ผดิ ชอบประกอบด้วย ฝ่ายบริหาร และบคุ ลากรทมี่ คี วามรคู้ วามเขา้ ใจ เกยี่ วกับการจัดทำยุทธศาสตร์และการบริหารจัดการความเสี่ยง และไม่ควรเป็นผตู้ รวจสอบภายในของหน่วยงาน ของรัฐ ผ้รู ับผดิ ชอบมหี นา้ ที่ ดงั น้ี 1. จัดทำแผนการบริหารจัดการความเสยี่ ง 2. ติดตามประเมินผลการบริหารจดั การความเส่ียง 3. จดั ทำรายงานผลตามแผนการบรหิ ารจดั การความเสี่ยง 4. พจิ ารณาทบทวนแผนการบริหารจัดการความเสย่ี ง การจัดทำรายงานผลตามแผนการบรหิ ารจัดการความเสยี่ ง หัวหน้าหนว่ ยงานของรัฐ (ปลัดกระทรวง /ผวู้ ่าราชการจังหวัด) อย่างน้อยปลี ะ 1 ครัง้ การควบคุมภายใน ประกอบดว้ ย - Input บคุ ลากร งบประมาณ เคร่ืองมือ อปุ กรณ์ ทรัพย์สิน ขอ้ มูล - Process โครงสรา้ งองค์/มอบหมายงาน ,กฎหมาย/มาตรฐานงาน ,ระบบงาน, การบรหิ ารจดั การ,การ สอ่ื สาร/ประสานงาน , เทคโนโลยี - Output ปรมิ าณ คุณภาพ ระยะเวลา การใช้จา่ ย การใชป้ ระโยชน์ ผบก.35 35 | P a g e วสส.ชลบุรี

ประโยชน์ของการควบคุมภายใน 1. การปฏิบัตงิ านเป็นไปอย่างมรี ะบบ การดำเนนิ งานเปน็ ไปตามมาตรฐานถูกต้องครบถ้วนตามกฎหมาย ระเบียบ ขอ้ บังคบั ท่ีกำหนด โปรง่ ใส ตรวจสอบได้ 2. การบริหารและการใช้ทรัพยากรเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ประหยัด และคุ้มค่าโดยนำองค์ความรู้ จากบุคลากรมาใช้ให้เกิดประโยชนต์ อ่ องค์กร 3. มีข้อมลู และรายงานทางการเงินทถี่ กู ต้อง ครบถว้ นและเช่ือถือไดส้ ามารถนำไปใช้ในการตดั สนิ ใจ 4. การดำเนนิ งานขององค์กรบรรลวุ ัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้อยา่ งมปี ระสิทธิภาพประสิทธผิ ล 5. เปน็ เครอ่ื งมือช่วยผบู้ รหิ ารในการกำกบั ดูแลการปฏบิ ตั งิ านได้อย่างดียง่ิ ข้อจากัดของการควบคุมภายใน - การละเว้น หรือไมป่ ฏิบตั ิตามระบบการควบคุมภายในที่กำหนด (Breakdown) - มีเหตุการณ์ที่ไมค่ าดว่าจะเกดิ ข้นึ (Abnormal Course) - การร่วมมอื กนั กระทำการทจุ ริต (Collusion) - การกา้ วกา่ ยหนา้ ทีข่ องคณะกรรมการดำเนนิ การ (Management Override) - ขาดการสื่อสารภายในองคก์ ร (Communication) - ต้นทนุ สงู คมุ้ ค่ากับประโยชนท์ ่จี ะได้รบั (Cost – Effective องค์ประกอบของมาตรฐานการควบคุมภายใน เพ่อื ใช้ในขับเคล่ือนการปฏบิ ตั ิงานให้บรรลวุ สิ ัยทศั น์ พนั ธกิจยทุ ธศาสตร์ และวัตถุประสงค์องค์กร ประกอบดว้ ย 5 องคป์ ระกอบ 17 หลักการ 1. สภาพแวดล้อมการควบคมุ (Control Environment) 2. การประเมินความเสย่ี ง (Risk Assessment) - การระบปุ จั จัยเส่ียง - การวเิ คราะห์ความเสีย่ ง - การจดั การความเสยี่ ง 3. กิจกรรมการควบคุม (Control Activities) กำหนดนโยบาย ระเบียบ มาตรการและวธิ ีการตา่ งๆ ท่ีฝา่ ยบริหารกำหนดขน้ึ เพอ่ื ลด หรือควบคุมความเส่ยี ง แบง่ เปน็ 2 ลกั ษณะ คือ Hard Control เปน็ ลายลักษณ์อักษร มองเห็น จบั ตอ้ งได้ Soft Control มองไม่เหน็ จบั ตอ้ งไม่ได้ 4. สารสนเทศและการส่ือสาร (Information and Communication) 5. กิจกรรมการตดิ ตามผล (Monitoring Activities) ผบก.35 36 | P a g e วสส.ชลบุรี

การประเมนิ ผลการควบคมุ ภายในและการจดั ทารายงานการควบคุมภายใน การประเมินตนเอง (Control Self Assessment : CSA) 1. ออกประเมนิ ตามแบบประเมนิ องคป์ ระกอบของมาตรฐานควบคุมภายใน 2. การประเมินการควบคุมภายในท่มี ีอยู่ของกจิ กรรมต่าง ๆ 3. การประเมนิ ความเสย่ี งทยี่ งั มีผเู้ กี่ยวข้องกบั การบรรลุวตั ถปุ ระสงค์ตา่ ง ๆ 4. วเิ คราะหค์ วามเพียงพอประสทิ ธผิ ลของการควบคุมและเสนอแผนการปรับปรุง 5. รายงานของส่วนยอ่ ย ปค 4 ปค 5 วเิ คราะห์ความเสี่ยงและหลักฐาน ระดับความเสี่ยง (Degree of Risk) กรณีศึกษาท่ี 1 การทจุ รติ จากการเบิกเงินค่ารักษาพยาบาล 1. จัดทาคาสงั่ หรอื มอบหมายเป็นลายลกั ษณ์อักษรเกยี่ วกบั สทิ ธิการใชง้ านในระบบ GFMIS 2. ตรวจสอบความครบถว้ นถูกตอ้ งของเอกสารหลักฐานก่อนลงลายมอื ชือ่ อนุมัติ 3. แตง่ ตั้งคณะกรรมการเก็บรักษาเงนิ และรบั ทราบรายงานเงินคงเหลอื ประจำวนั 4. กำกับใหม้ ีการจัดทางบกระทบยอดเงนิ ฝากธนาคารเปน็ ประจาทกุ เดอื น 5. สอบทานงบทดรองและรายงานการเงินว่ามรี ายการผิดปกตหิ รือไม่ 6. ใหม้ ีการสับเปลี่ยนหมุนเวียนเจา้ หน้าทดี่ ้านการเงนิ และมีการแบง่ แยกหน้าที่ การณศี ึกษาท่ี 2 วเิ คราะห์ความเสย่ี งและหลกั ฐาน ระดบั ความเส่ียง (Degree of Risk) ระบบคลงั ยา 1. จดั ทาแนวทางและควบคุมใหม้ ีทะเบยี นคมุ การรบั และเบิกจ่ายยาฯ โดยมหี ลกั ฐานการลงชอ่ื รับ-จา่ ย และมีการสอบทานปริมาณการเบิกจา่ ยอยา่ งสมำ่ เสมอ และให้งานเภสชั กรรม ถือเปน็ เอกสารสำคัญใน การแสดงความต้องการในการจัดหายา ฯ ในครงั้ ต่อไป 2. จดั ทำเปน็ คู่มือและแนวทางเพอ่ื ให้เจา้ หนา้ ท่ีนำไปปฏิบตั ิในการจดั เก็บรกั ษา ดแู ลยา ฯ รวมถึงยดึ หลักการทางบัญชี เช่น ระบบการเบิกจา่ ยแบบ FIFO เพอ่ื ป้องกนั ยาหมดอายุคา้ งสต๊อก ผบก.35 37 | P a g e วสส.ชลบุรี

วนั พุธท่ี 15 มิถนุ ายน 2565 9.00-16.00 น. 1.2.4 แนวคดิ กระบวนการ CBL การเรยี นรู้โดยใชช้ ุมชน เปน็ ฐาน Community Based Learning โดย ดร.ญาณันธร กราบทพิ ย์ ผู้สรปุ ผบก.ลลษิ า ป้องกัน CBL1 การระบปุ ัญหาสาธารณสุขและการศึกษาขอ้ มลู พื้นท่ี โดยใชห้ ลัก 1.มุมมองกบั การสร้างหลกั ความเขา้ ใจ 2.การระบุปญหาและจัดลําดับความสาํ คญั ของปญหา 3.การคิดวิเคราะหสาเหตแุ ละเครอ่ื งมอื ชวยคิด มุมมองกบั การสรา้ งหลักความเข้าใจ CBL1 CBL2 CBL2 1.ศกึ ษาสถานการณ์ 2.วิเคราะห์ข้อมูล I 2.วเิ คราะห์ข้อมูล II - แนวคิด ขนั้ ตอน CBL - การระบุปัญหา - การคดิ เชิงระบบ - ศกึ ษาข้อมลู พื้นทีเ่ บื้องต้น - การจัดลําดับความสําคญั ของปญั หา - เคร่ืองมือช่วยคดิ - ทบทวนความรูข้ ้อมูลท่เี ก่ยี วขอ้ ง - ทบทวนการใช้เคร่ืองมือเพ่ือระบุ - ปฏบิ ตั ิการคดิ วเิ คราะห์ปัญหาสาธารณสุข ปญั หา และสาเหตุเชงิ ทฤษฎี (เรียนรรู้ ะบบ) - ฝกึ ปฏบิ ัติ และอภปิ รายรว่ มกัน - ตรวจสอบความสอดคล้องวิธีคดิ วเิ คราะห์ สาเหตุ CBL3-4 (คน้ พบปญั หา) 3.การวางแผน (นำพาวเิ คราะห์สาเหตุ) - สรราา้ ยงงเคานร่ือ/สงมรปุือกแาลระดวําเงนินงาน CBL5-11 CBL12-13 แผ-นนกําเรสจนัดอเกผ็บลรงาวนบรวม 5.การประเมินผล ข้อ-มคลู นืในขพ้อืน้มูลทพี่ ืน้ ท่ี 4.การดาํ เนนิ งาน -รายงาน/สรปุ การดําเนินงาน - น-าํ อเสภนิปอร/าอยภแิปลระารยับฟัง - นําเสนอผลงาน - แลกเปลี่ยนวางแผนดําเนินงาน - เกบ็ รวบรวม - คนื ขอ้ มลู พื้นท่ี - วเิ คราะห/์ สรุปขอ้ มลู - อภปิ รายและรบั ฟังข้อเสนอแนะ (แผนแนวทางการจดั เกบ็ รวบรวมขอ้ มลู / - ทบทวนปญั หา/สาเหตุจรงิ เครื่องมือ) - วางแผนยทุ ธศาสตร์ ขอ้ เสนอแนะแนวทางการ - วางแผนงาน/โครงการ ดาํ เนนิ งานในพื้นที่ ผบก.35 แนวทางแกไ้ ขปัญหา - นาํ เสนอ และปรบั ปรุง วสส.ชลบุรี ผลการดําเนินงานศึกษาขอ้ มูล/ แผนยุทธศาสตร์/แผนงาน โครงการแกไ้ ขปัญหา 38 | P a g e

มิตขิ อง “สุขภาพ”& “การสาธารณสขุ ” การจัดบริการสาธารณสุข -การสงเสรมิ สขุ ภาพ การดูแลสุขภาพ -การปองกันและควบคมุ โรค -ทางกาย -การรักษาพยาบาลและ -ทางจิต -การฟนฟูสภาพ -ทางสงั คม -จิตวิญญาณ ระดบั บุคคล ระดบั ครอบครัว ระดับชมุ ชน บรกิ ารดแู ลตามกลมุ่ วัย การระบปุ ัญหาสาธารณสุขและการศึกษาขอ้ มลู พ้ืนที่ องคป์ ระกอบของระบบสขุ ภาพ 1. ระบบนโยบายยทุ ธศาสตรด์ ้านสขุ ภาพ 2. ระบบการสร้างเสรมิ สุขภาพ 3. ระบบการป้องกันและควาบคุมโรคและปจั จัยที่คกุ คาม 4. ระบบบรกิ ารสาธารณสุขและการควบคมุ คุณภาพ 5. ระบบภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ ด้านสุขภาพ 6. ระบบการคุม้ ครองผบู้ รโิ ภคดา้ นสขุ ภาพ 7. ระบบการสรา้ งและการจัดการความรู้ด้านสุขภาพ 8. ระบบข้อมลู ขา่ วสารและส่ือสารดา้ นสขุ ภาพ 9. ระบบบุคลากรดา้ นสาธารณสขุ 10.ระบบการเงินการคลังด้านสขุ ภาพ ขอ้ มูลในงานสาธารณสุข ข้อมูลด้านสุขภาพ - ปญั หาสาธารณสุข(ประเดน็ ท่ีตอ้ งการพฒั นา) - สาเหตุของปัญหาสาธารณสขุ (ประเด็นท่ตี ้องการพฒั นา) - ภมู ปิ ญั ญาของชุมชน ข้อมูลด้านการบริหารจัดการ ข้อมูลภายในองค์กร (ปัจจัยแวดลอ้ มภายใน) วเิ คราะหจ์ ดุ แข็ง-จดุ อ่อน ขอ้ มูลภายนอกองค์กร (ปจั จยั แวดลอ้ มภายนอก) ) วเิ คราะห์โอกาส - อปุ สรรค ผบก.35 39 | P a g e วสส.ชลบุรี

ปญั หาส่วนใหญเ่ ราจะมเี กณฑ์เปน็ ตัวตั้ง เราให้ความสำคัญกับกระบวนการ ถา้ กระบวนการดี ผลลัพธ์ต้องดี การระบุปัญหาสาธารณสขุ หรือปญั หาทสี่ ่งผลกระทบต่อสุขภาพของชุมชน หมายถึง โรคหรอื ภาวะเส่ยี งอันอาจจะ ก่อใหเ้ กดิ โรคอื่น ๆ ตามมา มีผลใหป้ ระชาชนไมส่ ามารถมชี ีวิตยืนยาวไดเ้ ทา่ ที่ควรเปน็ โดยดูจากขอ้ มลู เอา สถติ ิ และ เกณฑ์มาตรฐานมาจบั เอาโรคมาเป็นตวั ต้ัง ปัญหาของชุมชน ไดจ้ ากการคน้ หาข้อมลู เชงิ รบั และขอ้ มูลเชิงรุก ปญั ญาของชุมชน ไดจ้ ากการจดั การความรใู้ นชมุ ชนด้วยการเคารพคณุ ค่าและศกั ด์ิศรขี องความเปน็ มนุษย์ การจัดลาดับความสาคญั ของปญั หา เกณฑ์การให้คะแนน 1. ขนาดของปัญหา เกณฑ์การให้คะแนน ร้อยละ 0 - 25 = 1 26 – 50 = 2 51 – 75 = 3 76 – 100 = 4 2. ระดับความรุนแรงของปัญหา ใช้หลัก 5 D dissatisty discomfort disease disability death เกณฑ์ การใหค้ ะแนน ไมส่ บาย/ไม่สะดวก = 1 เจบ็ ป่วยเปน็ โรค = 2 พิการ = 3 เสยี ชวี ติ =4 3. ความสนใจของชุมชน/ความตระหนกั ของชุมชน เกณฑ์การให้คะแนน ร้อยละ 1 - 25 = 1 26 – 50 = 2 51 – 75 = 3 76 – 100 = 4 ผบก.35 40 | P a g e วสส.ชลบุรี

4. ความยากงายหรือความเปนไปไดในการแกไขปญหา ขนึ้ อย่กู บั ทรัพยากรเปน็ หลกั เกณฑ์การให้คะแนน ทำไม่ได้/ยากมาก = 1 ยาก = 2 งา่ ย = 3 ง่ายมาก = 4 การวิเคราะหส์ าเหตแุ ละเคร่ืองมอื องค์ประกอบ 3 ทาง ทางระบาดวิทยา ตวั บุคคล ตวั ก่อโรค สิง่ แวดล้อม ปัจจยั กำหนดสุขภาพ ระบบขอ้ มูลสารสนเทศสุขภาพ แบงออกเป็น 5 ประเภท ได้แก่ 1. ขอ้ มูลด้านประชากร เศรษฐกจิ และสงั คม 2. ขอ้ มลู ด้านสถานสุขภาพ 3. ข้อมลู ดา้ นทรัพยากรสาธารณสุข 4. ขอ้ มูลดา้ นกิจกรรมสาธารณสุข 5. ขอ้ มูลด้านการบรหิ ารจัดการ ผบก.35 41 | P a g e วสส.ชลบุรี

เครอ่ื งมือชว่ ยคิดเชงิ ระบบ ปัจจัยทเี่ ก่ยี วขอ้ งครบทุกดา้ น - Fish Bone Diagram -Tree Diagram ดูความเกย่ี วข้องสมั พนั ธก์ ัน -Web of Causation กลไกการทำงาน - Quantitative Data - Quanlitative Data หลกั การเขียน Web of Causation จาก Fish Bone Diagram 1. ต้งั ประเดน็ หวั ปลาไวต้ รงกลาง(ปญั หา) 2. นำก้างหลักในช่องเหลยี่ ม มาวางไวก้ ับหัวปลาและทำลกู ศรโยงชไ้ี ปหา 3. ก้างยอ่ ยโยงเข้าหาสกู่ า้ งหลัก 4. ก้างยอ่ ยๆโยงเขา้ หาส่กู ้างย่อย 5. พิจารณาความเช่อื มโยงในเชิงเหตุผลระหวา่ งก้างตา่ งๆแลว้ ใส่ลูกศรแสดงความเช่ือมโยงเพิม่ เตมิ “หางลูกศรคือเหตุ หัวลกู ศรคอื ผล” การเกบ็ รวมรวมข้อมลู และการสรา้ งเครื่องมือ ประเภทข้อมูล 1) แหลง่ ขอ้ มลู ปฐมภมู ิ (เกบ็ เอง) 2) แหลง่ ขอ้ มูลทุติยภูมิ (จากข้อมูลทเี่ ก็บไวแ้ ลว้ ) - วิเคราะหจ์ ากสถิติ ลักษณะท่ดี ีของการเก็บรวบรวมข้อมูล 1) ไมม่ ีอคติ 2) มีความแมน่ ยำ เชอ่ื ถือได้ 3) มรี ะยะเวลา และขอบเขตเกบ็ ขอ้ มลู ชัดเจน ข้ันตอนการเก็บรวบรวมขอ้ มลู 1) วางแผนเกบ็ ข้อมูล 2) คำนึงถงึ หลักการทางทฤษฎี 3) คำนึงถงึ การได้มาของข้อมูลและแหล่งข้อมลู 4) เลือกวธิ ีในการเก็บข้อมูลอย่างเหมาะสมกับการใชง้ าน 5) จากการสมั ภาษณ์ การสังเกต การใช้แบบสอบถาม การสนทนากลมุ่ 6) การรวบรวมข้อมูลและการประเมินผล 7) รวบรวมขอ้ มูลจากแหล่ง ผบก.35 42 | P a g e วสส.ชลบุรี

เครือ่ งมอื ในการเก็บรวบรวมขอ้ มลู 1. การสงั เกต 2. การสมั ภาษณ์ 3. แบบสอบถาม 1.การสังเกต (Observation) หมายถงึ การเฝา้ ดสู งิ่ ทเี่ กิดข้ึน หรอื ปรากฏการอยา่ งเอาใจใสแ่ ละก าหนดไว้อย่างมีระเบียบวธิ ี เพื่อวเิ คราะหห์ รือ หาความสมั พันธ์ ของส่ิงทเี่ กดิ ขึน้ นั้นๆ กบั บริบทรอบข้าง ประเภทของการสังเกต 1.การสังเกตรว่ ม : ผสู้ งั เกตเข้าร่วมท ากจิ กรรมหรือเข้ารว่ มในสถานการณต์ า่ งๆ 2.การสังเกตอย่างมรี ะบบ : ผสู้ ังเกตไม่ได้มีส่วนรว่ มในเหตุการณ์ เป็นเหตุการณท์ ่เี กิดข้ึนเองโดยผสู้ งั เกตไมไ่ ด้ กำหนดหรือสรา้ งขน้ึ เชน่ สังเกตการเดนิ ขบวนประทว้ ง 3.การสังเกตในห้องปฏิบตั ิการ : สงั เกตในสถานการณ์ทกี่ าหนดขึน้ สร้างข้ึนและสังเกตผ่านหอ้ งกระจกได้ด้านเดยี ว โดยผู้ถกู สังเกตไม่รตู้ ัว หลักของการสงั เกต • มวี ตั ถุประสงค์ชัดเจน ว่าตอ้ งการอะไร • กำหนดระยะเวลา ใหส้ อดคล้องกับปัจจัยของปรากฏการณ์ไม่ใชไ่ ปเวลาใดก็ได้ • ทราบความสมั พันธข์ องปริมาณสถิตติ ่างๆ ท่เี กย่ี วกบั ปรากฎการณท์ ีส่ ังเกต • มีการบนั ทึกรายละเอยี ดข้อเท็จจรงิ ทันที • มกี ารทดสอบความเท่ียงตรง (validity)เช่นการทดสอบซำ้ ลกั ษณะของผู้สังเกตทีด่ ี • มีประสาทสัมผสั ที่ดี ไวต่อการสมั ผสั อารมณป์ กติ • แปลขอ้ มลู ไดเ้ ร็วและเทย่ี งตรง • กระตือรอื ร้น คล่องตวั ไมเ่ ซ่ืองซึม • ไม่ลำเอียง • จดบันทึกไดเ้ ร็วแม่นยำ หลกั เกณฑ์ในการสังเกต • มีการวางแผน เปน็ ระเบยี บ มีขั้นตอน • จำเพาะเจาะจง มีเกณฑ์ว่าต้องการอะไร • พยายามทำข้อมูลใหเ้ ป็นตัวเลข ปรมิ าณ เพราะง่ายต่อการวิเคราะห์ ผบก.35 43 | P a g e วสส.ชลบุรี

• บันทกึ ทนั ที ตรวจสอบ (Check and verify) เปรยี บเทียบกับผู้อื่นสังเกตซ้ำและเปรียบเทยี บวา่ ตรงกัน ผูส้ งั เกตต้องมพี ้ืนความรูเ้ ก่ียวกับ ส่ิงหรอื ปรากฏการณ์ที่ไปสงั เกต เครอ่ื งมอื ทใี่ ช้ในการสังเกต แบบสังเกตพฤติกรรมท่ีซอ้ นเร้น การบนั ทึก • การจดั อนั ดับคุณภาพ (rating scale) ในส่งิ ทสี่ ังเกตได้ • ทำแบบตรวจสอบรายการ (check list) • จดทำรหัส (coding) เพ่ือบันทกึ จำนวนครงั้ บนั ทึกปริมาณเวลา เครอ่ื งมือทางเทคโนโลยี -เคร่อื งบนั ทึกเสยี ง บนั ทึกภาพ บันทึกวดิ ีโอ ขอ้ จำกดั /ข้อเสียของการสังเกต • มีลักษณะเป็นอตั นัยมาก การแปลขอ้ มูลค่อนขา้ งยาก • ใช้เวลา ค่าใช้จา่ ยสงู • ทำไม่ไดท้ ุกกรณี เช่นการไม่ให้ความร่วมมือ • พฤติกรรมหรือเหตการณบ์ างอยา่ งสังเกตโดยตรงไม่ได้ • ยากในการควบคมุ ปรากฏการณ์อาจมีเหตกุ ารณ์ไม่คาดฝัน เป็นอันตรายต่อผู้สงั เกตได้ • ผู้สังเกตตอ้ งไดร้ บั การฝกึ ฝนจนเชีย่ วชาญ ข้อด/ี ประโยชน์ของการสงั เกต • สามารถบนั ทึกข้อมลู ทีเ่ กิดขึ้นได้ทนั ที ไดค้ วามแม่นยำสูง • เปน็ ประสบการณ์ตรง ทำให้มีโอกาสได้ขอ้ มูลแบบปฐมภมู ิมากขนึ้ • การสงั เกตแบบไม่ใหร้ ้ตู ัว ทำให้ไดข้ ้อมูลมากขึ้น • ชว่ ยยนื ยนั ข้อมูลทีเ่ กบ็ โดยวิธีอ่นื ๆ • ไม่ต้องขอรอ้ งหรือรบกวนกลมุ่ ตัวอยา่ งท่จี ะให้ความรว่ มมือยกเว้นกรณีสงั เกตในห้องปฏิบัติการ • ขอ้ มลู จากการสงั เกตเป็นตัวแทนของพฤตกิ รรมหรือสถานการณท์ ่เี ป็นธรรมชาตอิ ย่างแทจ้ รงิ มคี วามหมาย ลกึ ซงึ้ กว่าข้อมลู ท่ีไดจ้ ากวิธีอ่นื ผบก.35 44 | P a g e วสส.ชลบุรี

2.การสัมภาษณ์ ประเภทของการสมั ภาษณ์ 1. การสัมภาษณแ์ บบมีโครงสร้าง เตรียมคำถามหรือแบบสอบถามไวเ้ รียบร้อยแล้ว Individual interview รายบุคคล เผชิญหน้า เปน็ วธิ ีดที ีส่ ดุ ไดผ้ ลมาก Group interview สมั ภาษณ์เป็นกลมุ่ โดยใหก้ รอกแบบสอบถามที่เตรียมไวไ้ มไ่ ดป้ ระโยชน์มากนกั 2 .การสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้าง ไม่มีคำถามไว้ล่วงหน้า ไม่สามารถกำหนดไว้ล่วงหน้าได้ว่าจะถาม อะไรขึ้นอยู่กับสถานการณ์ สภาพอารมณ์ของผู้ให้สัมภาษณ์ ผู้สัมภาษณ์ต้องมีความรู้ ทักษะทางจิตวิทยา การ สัมภาษณ์เชิงลกึ ล้วงเอาความจริงให้มากทีส่ ดุ ใชศ้ ลิ ปะ จติ วิทยาในการสัมภาษณ์ (ตำรวจ ทนายความ) 3.แบบสอบถาม หมายถงึ การรวมรวมข้อมูลตวั บุคคลด้านตา่ งๆ เช่น ความคิดเหน็ ความร้สู กึ เจตคติ ทา่ ที ทัศนคติ ความรสู้ กึ สติปัญญา ขอบขา่ ยแบบสอบถาม • ดา้ นความรู้ สมอง ไดแ้ ก่ การทดสอบผลสมั ฤทธิ์ ความถนดั • ดา้ นความรสู้ กึ เจตคติ ไดแ้ ก่ การทดสอบด้านเจตคติ ความคดิ เหน็ ความสนใจ • ดา้ นกลไกทางประสาท ได้แก่ความสามารถ ทักษะความคล่องแคลว่ ในการปฏิบัติ ประเภทคำถามในแบบสอบถาม • คำถามแบบปลายเปดิ เออ้ื ในการตอบ แสดงความคิดเหน็ ยากลำบากในการรวบรวม วเิ คราะห์ • คำถามแบบปลายปดิ ทำใหไ้ ด้ขอ้ มูลทแี่ ทจ้ ริงมากย่งิ ข้ึน ประเภทของเครื่องมอื 1. สร้างข้นึ มาใหม่ทงั้ หมด (constructed instruments) 2. นำเครอ่ื งมือทม่ี ีอยแู่ ลว้ มาพฒั นา (developed instruments) 3. นำเครื่องมอื ท่มี ีอยู่แล้วมาใช้ ( copied instruments) ขน้ั ตอนการสรา้ งเคร่ืองมือ 1. กำหนดวัตถปุ ระสงค์ 2. กำหนดประเด็นหลักของเนื้อหา 3. แจกแจงประเดน็ หลกั เปน็ ประเด็นยอ่ ย 4. กำหนดจำนวนข้อคำถาม 5. กำหนดประเภทของคำถาม 6. กำหนดรูปแบบของคำถาม ผบก.35 45 | P a g e วสส.ชลบุรี

7. ตรวจสอบความสอดคลอ้ ง 8. จัดทำแบบสอบถามฉบับรา่ ง 9. ทดลองใช้ แกไ้ ขและจดั พิมพ์ ทบทวนการวางแผนกลยุทธ์ • กาํ หนดวิสยั ทัศน์ • วิเคราะห์ปัจจัยทเ่ี ก่ียวขอ้ ง • กําหนดยทุ ธศาสตร์ • ทาํ แผนปฏิบตั ิการ ดําเนินการตามแผน การวเิ คราะหป์ ัจจยั ทเี่ ก่ียวข้อง • ปัจจยั ภายใน - จดุ แข็ง S Strength - จุดออ่ น W Weakness • ปัจจยั ภายนอก (สิง่ ท่ีเราควบคมุ ไมไ่ ด้) - โอกาส O Opportunity - ภาวะคุกคาม (อปสรรค) T Threat สภาพแวดลอ้ มภายใน 6 M 2 S • MAN จํานวน คณุ ภาพ ความเชี่ยวชาญ ฯลฯ • MONEY งบประมาณ สภาพคล่อง ความสามารถในการชาํ ระหนี้ • MATERIAL อปุ กรณ์ เคร่อื งมือ อาคารสถานที่ • MANAGEMENT การบรหิ ารจัดการภายในองค์กร • MANUFACTURE ปริมาณ คุณภาพ สนิ ค้าและบริการ • MARKETING PACKAGE,PRICE,PROMOTION • SYSTEM ระบบงานตา่ ง ๆ เช่น การสือสาร การเงิน การบัญชี • STRUCTURE สายการบังคับบญั ชา โครงสร้างองค์กร ผบก.35 46 | P a g e วสส.ชลบุรี

ขอ้ มูลปจั จยั แวดลอ้ มภายใน 7 S Model 47 | P a g e • Strategy แผนกลยทุ ธ์ • Shared Value ค่านยิ มองค์กร • System ระบบคณุ ภาพ • Style รปู แบบการดำเนินงาน • Staff บุคลากร • Structure โครงการสรา้ ง • Skill ทักษะต่างๆ ปจั จยั สภาพแวดล้อมภายนอก PESTEL Model • Political นโยบาย • Economies (สถานการณท์ างเศรษฐกจิ ) • Social สังคม, วฒั นธรรม, • Technology • Environmental • Law /legal 5 - FORCE Model • COMPETITORS (คู่แข่งขนั ) • NEW ENTRANCES (คแู่ ข่งขันรายใหม)่ • SUBSTITUTES (สง่ิ ทดแทน) • SUPPLIERS (ผู้จดั หาวตั ถุดิบนาํ เข้า) • BUYERS (ผซู้ อ้ื , ลกู ค้า) การกาหนดกลยทุ ธ์ • SO ใช้ S ไปควา้ โอกาส O • WO พัฒนา W ไปควา้ โอกาส O • ST ใช้ S ไปป้องกัน T • WT ละลดเลิก W เน่ืองจาก T คิดใหม่ทําใหม่ ผบก.35 วสส.ชลบุรี

แนวทางการกาหนดกลยุทธ์ • SO จะเอาจุดแขง็ ไปใช้ประโยชน์จากโอกาสไดอ้ ย่างไร(สร้าง เปิด เพม่ิ รกุ บุก ขยาย) • WO แกไ้ ขจุดอ่อนเพือ่ ชว่ งชิงโอกาส หรอื หาจุดแข็งจากภายนอกมาเสริม (ปรับปรงุ พฒั นา แก้ไข ทบทวน ประสานความร่วมมือ ขอรบั การสนับสนนุ ) • ST ใชจ้ ุดแขง็ เพอื่ ลดความเสยี หายท่ีเกิดจากภยั คุกคาม หรอื ทําจดุ แข็งให้ดีขน้ึ (ปรับปรุงพัฒนา ลด • WT ตน้ ทุน ลดระยะเวลา) เลิกภาระกิจบางดา้ นทีม่ ีจุดอ่อน และภัยคกุ คามหรือคดิ ใหม่ทําใหม่ (เลกิ ลด ถา่ ยโอน ปรับเปลีย่ น) การทบทวนยุทธศาสตร การพัฒนาระยะ 5 ป (2566-2570) • วางแผนยทุ ธศาสตร • บริหารแผนยทุ ธศาสตร • ประเมนิ ผลยทุ ธศาสตร ผลสัมฤทธิท์ คี่ าดหวงั : องคก์ ารสมรรถนะสงู (High Performance Organization : HPO) • ผลลพั ธจากการดาํ เนนิ งานสงู อยางตอเนือ่ งและยั่งยืน • วิจยั และพัฒนาอยางตอเนอ่ื ง • นวตั กรรมขบั เคล่ือนยทุ ธศาสตรและวสิ ัยทศั น • รบั รองคุณภาพตอเนอื่ งและยั่งยนื • องคการแหงความสขุ ผลลัพธส์ ุดท้าย องคก์ ารสมรรถนะสูงดา้ นการสาธารณสุข (High Performance Organization : HPO) บริหารเชิงยทุ ธศาสตร์ (Strategic Management) • วางแผนยุทธศาสตรระยะสนั้ และระยะยาว (Roadmap) • โครงสรางการบรหิ ารที่คลองตัวและทมี ขบั เคลือ่ นองคการ(Change Champion Team) • ประเมินผลความสาํ เรจ็ ของแผนยทุ ธศาสตรระยะสัน้ และระยะยาวอยางรวดเรว็ และตอเน่อื ง (HPO) องค์การนวัตกรรมดา้ นการสาธารณสุข • การสงเสรมิ สุขภาพ • การเฝาระวงั โรคและภยั สขุ ภาพ • การรกั ษาพยาบาล และการฟนฟูสขุ ภาพ • การดูแลตอเนื่อง ผบก.35 48 | P a g e วสส.ชลบุรี

องค์การวจิ ัยและพัฒนา ในการพัฒนารปู แบบระบบ (SystemModeling Development) 1) การสาธารณสขุ ในชมุ ชนทองถน่ิ 2) การสงเสรมิ สขุ ภาพชมุ ชน 3) การเฝาระวังโรคและภัยสุขภาพชมุ ชน 4) การรักษาพยาบาล และการฟนฟสู ขุ ภาพ 5) การดูแลตอเนื่องในชมุ ชน 6) การบรหิ ารจัดการเครือขายบรกิ ารสขุ ภาพและระบบสุขภาพท่ัวท้งั อําเภอและองคการ ทกุ คนสามารถทบทวน แผนยทุ ธศาสตร์ ในองคก์ รตนเองเพื่อพฒั นา องค์การไดร้ ับการรับรองคณุ ภาพในการจัดการปัญหาสุขภาพ (โรคยุทธศาสตร์) ท่สี าํ คญั ของแต่ละอําเภอและ องคการ(District Health System Accreditation : DHSA) 1) รพ. เครอื ขาย (รพช./รพท./รพศ./ศนู ยแหงความเปนเลศิ ) 2) รพ.สต. 3) ชมุ ชนทองถน่ิ 4) คปสอ. 5) พชอ. ปจจัยสาํ คัญทางการบรหิ ารที่จะนาํ ไปสูความสําเรจ็ (Critical Success Factor : CSF) • ผูนําเชิงกลยทุ ธ • ทีมขบั เคล่อื นองคการ • วฒั นธรรมองคการ ซ่ึงต้องหาใหเ้ จอ ผบก.35 49 | P a g e วสส.ชลบุรี

1.2.5 ทักษะด้านดิจิทลั ของนกั บริหารภาครฐั โดย ผศ.ดร.ลิขติ ปรยี านนท์ ววิ ัฒนาการของสังคมมนุษย์ เริ่มตั้งแต่ การอยูร่ วมกันเป็นกลมุ่ เล็กๆ ในถ้ำดำรงชพี ด้วยการเขา้ ปา่ ลา่ สัตวเ์ ป็นอาหาร ต่อมาเป็นสังคมเกษตรกรรม สังคมอุตสาหกรรม ปัจจุบนั เปน็ สงั คมหลงั อตุ สาหกรรม ลักษณะที่สาคัญของสังคมหลังอุตสาหกรรม คือ ประกอบไปด้วยเทคโนโลยี ข้อมูล และ งานบริการ เป็นสังคมแนวตั้ง (vertical society) การมีปฏิสัมพันธ์กับเพื่อนบ้านน้อยลง จะมีปฏิสัมพันธ์กับ ผู้ร่วมงานมากกว่าบุคคลที่มีผู้ติดตามทาง online จำนวนมาก จะเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงทางความคิดและ พฤติกรรมของผู้คน เด็กที่เกิดมาในยุคนี้ซึ่งโลกสามารถเชื่อมต่อกันได้จึงคุ้นเคยกับความหลากหลาย (world citizen) ปัจจุบันการคมนาคมหรือการขนส่งสะดวกรวดเร็ว เกิดธุรกิจแบ่งปัน (share economy) ผ่าน application เช่น การเช่ารถยนต์ การซอ้ื ขายบ้าน มีการทำธุรกรรมทาง online ซึ่งตวั เร่งทส่ี ำคญั ท่ที ำให้ผู้คนเข้า มาสื่อสารอยู่ในโลกดิจิทัลอย่างมากคือการแพร่ระบาดของ covid -19 ทำให้เกิดการเชื่อมตอ่ ผู้คนระหว่างโลกแห่ง ความเป็นจริงไปสู่โลกดิจิทัล (Metaverse off line and online reality) มีการทำกิจกรรมต่าง เช่น ซื้อขาย ทรพั ย์สนิ งานศลิ ปะ เกมส์ ทด่ี นิ ด้วยเงนิ digital บนแพลตฟอรม์ ต่างๆ เช่น sandbox Metaverse จากวถิ ชี ีวิตทเี่ ปลยี่ นแปลงไป คนทำงานอยกู่ ับบ้านได้ การเรยี น/การอบรมผ่านระบบออนไลน์ ดงั นนั้ ถ้าไมร่ จู้ ักแบ่งเวลาให้เหมาะสม อาจเกิดปัญหาตา่ งๆตามมา เช่น ทำงานมากเกนิ ไป ไมม่ เี วลาพักผ่อน เกดิ ความ เครียดทำใหห้ มดพลงั ในการทำงาน หรือเกิดปัญหาครอบครวั ตามมา ลักษณะของผนู้ าในยคุ VUCA world คือ ยุคทมี่ คี วามผันผวน Volatility,ความไม่แนน่ อน Uncertainty,ความซบั ซ้อน Complexity และความคลมุ เครือ Ambiguity ผบก.35 50 | P a g e วสส.ชลบุรี