เส้นทางท่องเที่ยวเมืองมรดกโลกพระนครศรีอยุธยาเมืองมรดกโลกสุโขทัยและเมืองบริวาร

สารบัญ 1. เส้นทางท่องเท่ียวเมอื งมรดกโลกพระนครศรีอยุธยาและเมืองบรวิ าร 1 1.1 เสน้ ทางท่องเท่ียวเมอื งมรดกโลกพระนครศรอี ยธุ ยาภายในวันเดยี ว(One Day Trip) 3 เส้นทางที่ 1 ยลเมืองมรดกโลกอยธุ ยา 3 เสน้ ทางที่ 2 ยา่ นชมุ ชนนานาชาตใิ นแผน่ ดินอยุธยา 7 เสน้ ทางท่ี 3 ฐานนั ดรเคหาสถ์ พระราชวงั อยธุ ยา 10 เส้นทางที่ 4 พุทธปฏมิ าและสิ่งศักด์สิ ทิ ธิ์อยธุ ยา 13 เสน้ ทางท่ี 5 สกั การะพระมหาเจดยี ์อยุธยา 17 เส้นทางที่ 6 อยุธยามหายทุ ธสงคราม 19 เสน้ ทางที่ 7 Unseen อยธุ ยา 22 1.2 เส้นทางท่องเที่ยวเมืองบริวารพระนครศรีอยธุ ยาภายในวันเดยี ว(One Day Trip) 25 เสน้ ทางเมืองบริวารท่ี 1 ลพบุรี : ประวัติศาสตร์หลากสมยั 25 เส้นทางเมืองบรวิ ารท่ี 2 สระบุรี : พระพทุ ธบาท – โบราณคดีเมืองสระบุรี 28 เส้นทางเมืองบริวารท่ี 3 สุพรรณบุรี : ออู่ ารยธรรมสพุ รรณภูมิ 30 เส้นทางเมืองบรวิ ารท่ี 4 อ่างทอง – สิงห์บุรี : พุทธบารมถี ิ่นวรี ชน 33 เส้นทางเมืองบรวิ ารที่ 5 ชัยนาท : สรรคบุรี – แพรกศรรี าชา 36 1.3 เสน้ ทางท่องเที่ยวเชื่อมโยงเมอื งมรดกโลกพระนครศรีอยธุ ยา – เมืองบริวาร 39 เส้นทางเมืองเชอ่ื มโยงท่ี 1 อยธุ ยา - ลพบุรี : ยอ้ นรอยละโว้ – อโยธยา 39 เส้นทางเมืองเชื่อมโยงท่ี 2 อยธุ ยา - สระบุรี : นมสั การพระพุทธบาทตามรอยพระเจ้าทรงธรรม 42 เสน้ ทางเมืองเช่อื มโยงท่ี 3 อยุธยา - สุพรรณบรุ ี : สายสมั พนั ธ์สพุ รรณบรุ ี – กรุงศรอี ยุธยา 45 เส้นทางเมืองเชือ่ มโยงท่ี 4 อยธุ ยา - อา่ งทอง – สงิ ห์บุรี : สกั การะพระพทุ ธไสยาสน์สาคัญ 48

2. เส้นทางท่องเที่ยวเมอื งมรดกโลกสุโขทัยและเมอื งบรวิ าร 51 2.1 เส้นทางท่องเท่ียวเมอื งมรดกโลกสโุ ขทัยภายในวันเดียว (One Day Trip) 51 52 เสน้ ทางท่ี 1 ทัศนาเมืองมรดกโลกสโุ ขทยั 55 2.2 เสน้ ทางท่องเท่ียวเมืองบริวารสโุ ขทัยภายในวนั เดียว (One Day Trip) 55 55 เส้นทางเมืองบรวิ ารที่ 1 ศรีสัชนาลัย : ชมเชลียง เวยี งคนดี ศรีสัชนาลัย 61 เสน้ ทางเมืองบริวารท่ี 2 กาแพงเพชร : ท่องเทีย่ ววัดวา ชากังราว นครชุม 64 เส้นทางเมืองบริวารที่ 3 พษิ ณุโลก : เยีย่ มยลเมืองพระพิษณโุ ลกสองแคว 64 2.3 เสน้ ทางท่องเท่ยี วเช่ือมโยงสโุ ขทยั – เมืองบริวาร 69 เส้นทางเช่ือมโยงที่ 1 กาแพงเพชร – สโุ ขทยั – ศรสี ัชนาลยั : พระรว่ งราชมรรคา 72 เสน้ ทางเช่ือมโยงที่ 2 สุโขทยั – ศรสี ัชนาลยั : มนตข์ ลังสงั คโลก 76 เส้นทางเชื่อมโยงท่ี 3 สโุ ขทยั – ศรสี ชั นาลัย : ยอ้ นรอยสโุ ขทัย ศรสี ัชนาลยั ราลึก 79 เสน้ ทางเช่อื มโยงท่ี 4 สโุ ขทัย – กาแพงเพชร : ล่องสุโขทัย เพลินใจกาแพงเพชร เสน้ ทางเชอ่ื มโยงที่ 5 สโุ ขทยั – พษิ ณุโลก : สโุ ขทัย – พิษณุโลก ดุลยภาพหวั เมืองเหนอื 3. เส้นทางท่องเที่ยวเชื่อมโยงพระนครศรีอยธุ ยา เมืองมรดกโลกสุโขทยั และเมืองบริวาร 83 84 เส้นทางเช่ือมโยงท่ี 1 : วถิ ปี ระจมิ (อยธุ ยา – สพุ รรณบรุ ี – ชยั นาท – 94 นครสวรรค์ – กาแพงเพชร – ศรสี ัชนาลัย- สโุ ขทัย –พิษณุโลก – พิจติ ร – กรุงเทพฯ) 104 เสน้ ทางเชือ่ มโยงที่ 2 : มชั ฌมิ มรรคา (อยธุ ยา – อ่างทอง – สิงห์บุรี– นครสวรรค์ – พษิ ณโุ ลก – ศรีสัชนาลัย - สุโขทยั –กาแพงเพชร – นครสวรรค์ - ลพบรุ ี - กรุงเทพฯ) เส้นทางเชอื่ มโยงที่ 2 : บูรพาสัญจร (อยุธยา – สระบรุ ี – ลพบรุ ี – นครสวรรค์ - กาแพงเพชร – ศรีสชั นาลยั - สุโขทัย –พษิ ณโุ ลก – พิจิตร – กรงุ เทพฯ) แหล่งขอ้ มลู 114

1 เส้นทางท่องเทยี่ วเมืองมรดกโลกพระนครศรีอยธุ ยาและเมอื งบรวิ าร อยุธยายศยง่ิ ฟา้ ลงดนิ แลฤา อานาจบุญเพรงพระ ก่อเกอ้ื เจดีย์ลอออินทร์ ปราสาท ในทาบทองแลว้ เนอ้ื นอกโสรมฯ (กาสรวลสมุทร) พระนครศรีอยุธยาเป็นเป้าหมายยอดนิยมของนักท่องเท่ียวท้ังชาวไทยและชาวต่างชาติที่สนใจ การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ ซ่ึงความน่าสนใจของการท่องเที่ยวในเมืองมรดกโลก พระนครศรีอยุธยายังมีประเด็นการท่องเท่ียวเฉพาะเรื่องที่สามารถแบ่งแยกออกไปตามความสนใจได้ อีกหลายเรื่อง ซึ่งแบง่ เส้นทางการท่องเทยี่ วตามประเดน็ ท่ีน่าสนใจไดด้ งั น้ี 1. เส้นทางท่ี 1 ยลเมอื งมรดกโลกอยธุ ยา 2. เส้นทางท่ี 2 ย่านชมุ ชนนานาชาตใิ นแผน่ ดนิ อยุธยา 3. เสน้ ทางท่ี 3 ฐานันดรเคหาสถ์ พระราชวงั อยธุ ยา 4. เสน้ ทางที่ 4 พุทธปฏมิ าและส่งิ ศกั ด์ิสิทธิ์อยุธยา 5. เสน้ ทางท่ี 5 สักการะพระมหาเจดีย์อยุธยา 6. เส้นทางที่ 6 อยุธยามหายทุ ธสงคราม 7. เสน้ ทางท่ี 7 Unseen อยุธยา รวมทั้งเมืองบริวารท่ีรายรอบและมีประวัติศาสตร์ท่ีเก่ียวข้องกับพระนครศรีอยุธยาน้ัน ก็มีแหล่ง ท่องเที่ยวที่น่าสนใจมากมาย โดยเฉพาะการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม การเชื่อมโยงการท่องเท่ียวจาก พระนครศรีอยุธยาสู่เมืองบริวาร จึงเป็นทางเลือกท่ีน่าสนใจของนักท่องเที่ยวผู้หลงในในความงดงามของ ศิลปวฒั นธรรมท่เี ปน็ เอกลักษณ์ พรอ้ มกับเรยี นรเู้ ร่อื งราวทีน่ ่าสนใจมากมายเบ้ืองหลังแหล่งท่องเที่ยวต่าง ๆ เหล่าน้ัน เมืองบริวารที่เก่ียวข้องกับประวัติศาสตร์ของพระนครศรีอยุธยามีแหล่งน่าท่องเที่ยวท่ีมีอัตลักษณ์ โดดเด่นน่าไปเย่ียมชม โดยเริ่มต้นทเ่ี มืองมรดกโลกพระนครศรีอยุธยาและขยายเสน้ ทางไปตามระยะเวลาท่ีมี ในเมืองบริวารต่าง ๆ โดยแบ่งเป็นเส้นทางท่องเที่ยววันเดียว (One Day Trip) สาหรับแต่ละเมืองบริวาร ได้แก่ 1. เสน้ ทางเมืองบรวิ ารที่ 1 ลพบุรี : ประวตั ศิ าสตร์หลากสมัย จากละโวส้ ลู่ พบรุ ี 2. เสน้ ทางเมอื งบริวารท่ี 2 สระบรุ ี : พระพุทธบาท – โบราณคดเี มืองสระบรุ ี 3. เสน้ ทางเมืองบรวิ ารท่ี 3 สพุ รรณบรุ ี : อูอ่ ารยธรรมสุพรรณภมู ิ 4. เสน้ ทางเมืองบริวารที่ 4 อ่างทอง – สงิ หบ์ รุ ี : พทุ ธบารมีถิ่นวรี ชน 5. เสน้ ทางเมืองบรวิ ารท่ี 5 ชัยนาท : สรรคบุรี – แพรกศรรี าชา

2 และเช่อื มโยงระหว่างนครประวตั ศิ าสตร์พระนครศรอี ยุธยากับเมอื งบรวิ าร 4 เส้นทาง ได้แก่ 1. เสน้ ทางเมอื งเชอื่ มโยงที่ 1 อยุธยา - ลพบรุ ี : ย้อนรอยละโว้ – อโยธยา 2. เส้นทางเมืองเช่ือมโยงท่ี 2 อยุธยา - สระบุรี : นมัสการพระพุทธบาทตามรอยพระเจ้าทรงธรรม 3. เสน้ ทางเมอื งเช่อื มโยงท่ี 3 อยธุ ยา - สุพรรณบรุ ี : สายสมั พนั ธส์ ุพรรณบุรี – กรุงศรีอยุธยา 4. เสน้ ทางเมอื งเชอ่ื มโยงท่ี 4 อยุธยา - อา่ งทอง – สงิ ห์บุรี : สกั การะพระพุทธไสยาสน์สาคญั

3 เสน้ ทางทอ่ งเทย่ี วเมืองมรดกโลกพระนครศรีอยุธยา One Day Trip เส้นทางที่ 1 ยลเมืองมรดกโลกอยุธยา กรุงศรีอยุธยาเป็นอดีตราชธานีของไทยมีมีอายุยืนนานถึง 417 ปี มีความรุ่งเรืองท้ังด้าน การเมืองการปกครอง การเศรษฐกิจ การทหาร ศิลปวัฒนธรรม และสัมพันธ์ไมตรีกับนานาชาติ ทาให้มีชน ต่างชาติหลายเชื้อชาตหิ ลายภาษาเขา้ มาอยู่อาศยั และถักทอ ผสมผสานวฒั นธรรม จนเกิดเป็นอายธรรมของ กรุงศรอี ยธุ ยาทง่ี ดงามเปน็ อัตลักษณ์แตกต่างกันไปตามแต่ละยุคสมัย แม้ภายหลังจะชารุดทรุดโทรมจากผล ของสงครามและกาลเวลา ร่องรองแห่งความรุ่งเรืองเหล่านี้ยังคงฉายชัดอยู่มากในปัจจุบัน จนได้รับการขึ้น ทะเบยี นเปน็ มรดกโลกจากองค์การ UNESCO เม่ือวนั ท่ี 13 ธันวาคม 2534 ภายใต้ช่ือ “นครประวัติศาสตร์ พระนครศรอี ยุธยา” เปน็ มรดกทางศลิ ปวัฒนธรรมอันลา้ คา่ ทชี่ าวไทยและชาวโลกภมู ใิ จ 08.00 - วัดพนัญเชิง : วัดเก่าแก่ก่อนสร้างกรุงศรีอยุธยา สักการะพระพุทธไตรรัตนนายก (หลวงพ่อโต/ซาปอกง) 9 นาที (2.4 กม.) - วัดใหญ่ชัยมงคล : สักการะพระพุทธไสยาสน์ เจดีย์ชัยมงคล และพระราชานุสาวรีย์ สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช 10 นาที (2.9 กม.) - วัดมเหยงค์ : พระอารามหลวงสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้น เจดีย์ช้างล้อมเชื่อมโยง ความสัมพันธ์อยุธยา – สุโขทัย จุดต้ังทัพของพระเจ้าหงสาวดีบุเรงนองคราวสงครามเสีย กรงุ คร้งั ท่ี 1 11 นาที (5.0 กม.) - วัดมหาธาตุ : เป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ และที่ประทับของสมเด็จ พระสงั ฆราชฝา่ ยคามวาสีของกรุงศรีอยุธยา แหลง่ ศิลปะแบบอยุธยาตอนตน้ 1 นาที (350 เมตร) - วัดราชบูรณะ : อนุสรณ์สถานท่ีเจ้าสามพระยา สร้างถวายพระราชบิดาสมเด็จพระนครินทราธิราช ชมจิตรกรรมฝาผนังท่ีสวยงามภายในพระปรางค์ กรขุ นาดใหญ่ที่ขุดพบศลิ ปกรรมลา้ ค่ามากมาย 5 นาที (2.1 กม.) เคร่อื งทองจากกรวุ ดั ราชบรู ณะ ปจั จบุ นั เก็บรักษาไวท้ ่ี พิพิธภณั ฑสถานแห่งขาติ เจา้ สามพระยา

4 - พพิ ธิ ภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา : แหล่งรวบรวมโบราณวัตถุ และศิลปวัตถุ สมัยอยุธยา ท่ีทรงคุณค่ามากมายในเขต จงั หวดั พระนครศรีอยุธยา 7 นาที (2.4 กม.) 12.00 รบั ประทานอาหารกลางวนั เครอ่ื งทองบางส่วนที่จดั แสดงอยทู่ ี่ พิพธิ ภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา - พระราชวังโบราณ : สถานที่ประทับของพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ ศนู ยก์ ลางการปกครองของราชอาณาจักรอยุธยา เดิน 5 นาที (4000 เมตร) - วัดพระศรีสรรเพชญ์ : ท่ีตั้งพระราชวังแห่งแรกของกรุงศรีอยุธยา ก่อนเปลี่ยนฐานะเป็น วดั ประจาพระราชวัง เช่นเดยี วกับวดั พระศรรี ัตนศาสดารามของกรงุ เทพฯ - วิหารพระมงคลบพิตร : สกั การะพระมงคลบพิตร พระพุทธรูปใหญ่หล่อด้วยทองสัมฤทธ์ิ ขนาดใหญ่ 5 นาที (1.4 กม.) - วัดหน้าพระเมรุ : สักการะพระพุทธนิมิตวิชิตมารโมลีศรีสรรเพชญ์บรมไตรโลกนาถ (พระพุทธรูปทรงเคร่ือง) และพระคันธารราฐ (พระพุทธรูปศิลาน่ังห้อยพระบาท) ที่รอดพ้น จากการถกู ทาลายในสงครามคราวเสยี กรงุ คร้งั ที่ 2 11 นาที (5.2 กม.) - วัดภูเขาทอง : ชมมหาเจดีย์ภูเขาทองเจดีย์ท่ีผสมผสานระหว่างศิลปะมอญ – พม่าและ อยธุ ยา สักการะพระบรมราชานสุ าวรยี ส์ มเด็จพระนเรศวรมหาราช ชมทัศนียภาพสมรภูมิ สงครามในอดีต 21 นาที (11.7 กม.) - หมู่บ้านโปรตเุ กส : ชุมชนชาวตะวันตกชาตแิ รกทีไ่ ดร้ ับพระบรมราชานุญาติให้ต้ังถิ่นฐาน ในเมืองอยุธยา ชมโบราณสถานซานเปโตร (โบสถ์เซนต์ดอมินิกสมัย อยุธยา) และสุสาน ชาวโปรตุเกส 7 นาที (3.7 กม.) - วัดพุทไธศวรรย์ : ตานานตาหนักเวียงเหล็ก ที่ประทับพระเจ้าอู่ทองก่อนสร้างกรุงศรี อยธุ ยา และชมตาหนกั พระพทุ ธโฆษาจารย์ สมัยอยุธยาตอนปลาย

5 5 นาที (1.3 กม.) - วัดนักบุญเซนโยเซฟ : โบสถ์คริสต์นิกายโรมันคาทอลิกของฝร่ังเศสแห่งแรกในประเทศ ไทย ศนู ยก์ ลางชมุ ชนฝร่ังเศสในสมัยสมเดจ็ พระนารายณม์ หาราช 6 นาที (2.6 กม.) - วัดไชยวัฒนาราม : ชมความสมบูรณ์ของสถาปัตยกรรมเจดีย์ทรงปรางค์ที่วางผังตาม รปู แบบคติจกั รวาลวทิ ยาอนั มีเขาพระสเุ มรุเป็นศูนย์กลาง สรา้ งตามพระราชนิยมในสมเด็จ พระเจ้าปราสาททอง สถานท่ีพระราชทานเพลิงศพพระราชวงศ์ และเรื่องราว โศกนาฏกรรมความรกั ของเจ้าฟ้ากงุ้ และเจ้าฟา้ สงั วาลย์ 18.30 - เดนิ ทางกลบั วดั ไชยวัฒนาราม

6 เช้า บา่ ย

7 เสน้ ทางท่ี 2 ยา่ นชมุ ชนนานาชาติในแผ่นดนิ อยุธยา ตลอดระยะเวลา 417 ปี ของกรุงศรีอยุธยา มีชาวต่างชาติมากมายท่ีเข้ามามีบทบาทท้ังการเมือง เศรษฐกิจ สังคม ในแผ่นดินอยุธยา ท้ังเชื้อชาติโดยรอบกรุงศรีอยุธยา อย่าง พม่า มอญ ล้านนา ลาว จาม เขมร มลายู ในแถบเอเชียด้วยกันทางตะวันออกอย่างจีน ญวน ญี่ปุ่น หรือทางตะวันตกอย่างอินเดีย เปอร์เซีย ส่วนชาวตะวันตกที่เดินทางไกลเข้ามาเปิดโลกทางการทหาร การค้า ศาสนา และนานาวิทยาการ ได้แก่ โปรตุเกส ฮอลันดา อังกฤษ และฝรั่งเศส ล้วนแล้วแต่มีส่วนสร้างความเจริญรุ่งเรืองหรือมีบทบาทท่ี สาคญั ในหน้าประวตั ศิ าสตรอ์ ยธุ ยา และถ่ายทอดวัฒนธรรมสบื ต่อมาจนกลมกลืนกบั วฒั นธรรมในปัจจุบัน 08.00 - ขนอนหลวงวัดโปรดสตั ว์ วดั ทองบ่อ : ยา่ นชุมชนชาวมอญกรงุ ศรฯี ทย่ี งั อนรุ ักษ์ วฒั นธรรมประเพณีดั้งเดิม 6 นาที (4.7 กม.) - หมู่บ้านญีป่ ุ่น : แหล่งชมุ ชนชาวญีป่ ่นุ สมยั อยุธยา และอาคารนทิ รรศการแสดงเรื่องราว ความสัมพันธ์อยุธยา – ญ่ปี ุ่น) 2 นาที (1.3 กม.) - หมบู่ า้ นฮอลันดา : สถานีการคา้ ของบริษทั อินเดียตะวันออกของฮอลนั ดา (VOC) และ อาคารนิทรรศการแสดงเรอื่ งราวความสมั พนั ธ์อยธุ ยา – ฮอลนั ดา 3 นาที (700 เมตร) - วดั พนญั เชิง : วัฒนธรรมสถานไทยจนี ตานานซาปอกงและกองเรือมหาขนั ทีเจง้ิ เหอ 10 นาที (4.0 กม.) - ปอ้ มเพชร: ป้อมปราการสาคญั ของพระนครและ อดีตย่านการค้าอนั รงุ่ เรืองของอยธุ ยา แหลง่ ชุมชนชาวจนี ย่านวดั รัตนชัย และคลองนายไก่ (คลองมะขามเรียง) 2 นาที (800 เมตร) - วัดถนนจีน : ชมุ ชนชาวจีนอยธุ ยา แหลง่ ขุดพบพบ ป้อมเพชร ร่องรอยพระพุทธรปู แบบจีน ปัจจบุ ันเกบ็ รักษาไวท้ ่ี พิพธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติ เจ้าสามพระยา 5 นาที (1.5 กม.) - วัดราชบูรณะ : ชมจิตรกรรมฝีมือช่างจีนภายในกรุ สะท้อนความสมั พันธด์ ้านศิลปกรรม เดิน

8 - วดั มหาธาตุ : ชม “ถะ” เจดียแ์ บบจีนสมยั อยุธยา 5 นาที (1.9 กม.) 12.00 รบั ประทานอาหารกลางวัน 13.00 - พพิ ิธภัณฑสถานแหง่ ชาติ เจ้าสามพระยา : นานาพยานวัตถุบอกเลา่ ความสมั พันธ์ ระหว่างอยธุ ยากับชาวตา่ งชาติ อาทิ เคร่ืองทองลายเปอรเ์ ซีย งานศลิ ปกรรมจนี ฯลฯ 3 นาที (750 เมตร) - อนุสรณ์สถานของเจ้าพระยาบวรราชนายก (เฉกอะหมัด) มหาวิทยาลัยราชภัฏ พระนครศรีอยธุ ยา : ปฐมจฬุ าราชมนตรี ตน้ ตระกลู บุนนาค ผู้นาชุมชนมสุ ลิมในสมยั อยุธยา 19 นาที (12.0 กม.) - มัสยิดตะเก่ียโยคิณราชมิสจินจาสยาม : เล่าขานตานานปาฏิหาริย์เจ้าพระคุณตะเกี่ย (เชคมะฮ์มยั มนู /ทา่ นชาฮุลลอรย์ าร) มสุ ลิมฮนิ ดสู ตาน (อนิ เดีย) ในแผ่นดนิ อยุธยา 6 นาที (2.8 กม.) - หมู่บ้านโปรตุเกส (โบสถ์และสุสาน) : ชุมชนชาวตะวันตกชาติแรกท่ีได้รับพระบรมรา ชานุญาตใิ หต้ ้ังถน่ิ ฐานในเมืองอยุธยา ชมโบราณสถานซานเปโตร (โบสถ์เซนต์ดอมินิกสมัย อยธุ ยา) และสสุ านชาวโปรตุเกส 4 นาที (2.6 กม.) - สุสาน/มสั ยดิ ยา่ นปากคลองคูจาม : สถานฝังศพพระยาจุฬาราชมนตรี (เชน) จุฬาราชมนตรี คนสดุ ทา้ ยของกรงุ ศรีอยธุ ยาและย่านชุมชนชาวจามแต่คร้งั กรุงศรอี ยุธยา เดิน 4 นาที (350 เมตร) - วัดเตว็ด : ชมลวดลายงานปูนป้ันแบบตะวันตก โบราณสถานอาคารตึก 2 ช้ัน ร่องรอย การอย่อู าศัยของชาวตา่ งชาติ 5 นาที (2.2 กม.) - วัดนักบุญเซนโยเซฟ : โบสถ์คริสต์นิกาย โรมนั คาทอลิกของฝร่ังเศสแห่งแรกในประเทศ ไทย ศูนย์กลางชุมชนฝร่ังเศสในสมัยสมเด็จ พระนารายณม์ หาราช 18.30 ออกเดนิ ทางกลับ วดั นกั บุญเซนโยเซฟ

9 เช้า บา่ ย

10 เสน้ ทางท่ี 3 ฐานันดรเคหาสถ์ พระราชวังอยธุ ยา ในสมัยกรุงศรีอยุธยาพระมหากษัตริย์ดารงอยู่ในสถานสมมติเทพตามคติความเชื่อ ส่งผลให้รูปแบบการก่อสร้างสถาปัตยกรรม อาคารใช้สอย ตลอดจนที่ประทับท่ีเกี่ยวข้องกับสถาบัน พระมหากษัตริย์ก่อสร้างด้วยความวิจิตรบรรจงเสมือนให้เป็นวิมานของปวงเทพยดา รวมทั้งที่อยู่อาศัยของ ชนช้ันสูงอื่น ๆ เช่น พระสงฆ์ทรงสมณศักด์ิ หรือชาวต่างชาติ ท่ีสร้างที่พักอาศัยแบบก่ออิฐ ถือปูน มคี วามมั่นคงแขง็ แรง สถานที่เหล่าน้ันจึงยังคงเหลือร่องรอยให้ผู้สนใจได้เรียนรู้ แตกต่างจากชาวบ้านซึ่งนิยม อยู่อาศัยบนเรือนเครื่องไม้หรือเรือนแพ ทาให้ไม่มีหลักฐานที่เกี่ยวข้องหลงเหลือมาจนถึงปัจจุบันเท่าใดนัก พระราชวัง วัง ตาหนัก และตึกอาคารต่าง ๆ ท่ีหลงเหลืออยู่ ยังมีร่องรอยเร่ืองราวท่ีเกี่ยวข้องให้ผู้สนใจได้ไป เยย่ี มชมทั้งภายในเกาะเมืองและโดยรอบเกาะเมืองพระนครศรอี ยุธยา 08.00 - วัดพทุ ธไธศวรรย์ : ตานานตาหนกั เวยี งเหล็ก ที่ประทับพระเจ้าอู่ทองก่อนสร้างกรุงศรี อยธุ ยา และชมตาหนักพระพุทธโฆษาจารย์ สมยั อยธุ ยาตอนปลาย 4 นาที (1.5 กม.) - วัดเตว็ด : ชมอาคารตกึ ลวดลายฝรั่ง สนั นิษฐานวา่ เปน็ ท่อี ย่อู าศยั ของชนช้ันสงู สมยั อยุธยา 11 นาที (6.9 กม.) - เจดยี ์ศรสี รุ โิ ยทัย : ฟังเรอื่ งเล่ายา่ นวงั หลังแห่งกรงุ ศรีอยธุ ยา 8 นาที (3.2 กม.) - วดั พระศรสี รรเพชญ์ : พระราชวังแหง่ แรกของกรุงศรีอยุธยา ก่อนเปลยี่ นฐานะเปน็ วดั ประจาพระราชวงั เดิน 5 นาที (400 เมตร) วดั พระศรีสรรเพชญ์

11 - พระราชวังโบราณ : สถานทีป่ ระทบั ของพระมหากษตั ริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ ศนู ย์กลางการปกครองของราชอาณาจกั รอยุธยา 10 นาที (3.6 กม.) - วงั จันทรเกษม (วงั หนา้ ) : ทป่ี ระทบั ของ พระมหาอุปราชแหง่ แผ่นดนิ กรงุ ศรีอยุธยา 28 นาที (18.6 กม.) 12.00  รับประทานอาหารกลางวัน - วัดใหมป่ ระชุมพล : ท่ีประทับตามระยะทาง วงั จนั ทรเกษม เสดจ็ นมสั การพระพุทะบาทเมืองสระบุรี ของสมเด็จพระเจ้าทรงธรรม เดิน 2 นาที (200 เมตร) - ตาหนักนครหลวงและปราสาทนครหลวง : ทป่ี ระทับระหว่างทางเสด็จนมัสการพระพุทธบาท เมอื งสระบุรี สร้างขึ้นในสมัยสมเดจ็ พระเจา้ ปราสาททอง 41 นาที (37.3 กม.) - พระราชวังบางปะอิน : สถานที่ประทับในฤดูร้อนของพระมหากษัตริย์อยุธยา และสถานที่ ประกอบราชพิธีสาคญั ในสมยั รัตนโกสนิ ทร์ 18.00 เดินทางกลับ

12 เช้า บ่าย

13 เส้นทางที่ 4 พทุ ธปฏมิ าและส่งิ ศกั ดิส์ ิทธิอ์ ยธุ ยา ศิลปกรรมที่สะท้อนรปู แบบความเชือ่ ความศรทั ธาต่อพระพุทธศาสนาที่สาคัญของชาวกรุง ศรีอยธุ ยา คอื พระพุทธรูป และส่ิงศักดิ์สิทธิ์ต่าง ๆ โดยเฉพาะพระพุทธรูปแล้ว นอกจากจะเป็นท่ียึดเหนี่ยว จิตใจของพุทธศาสนิกชน ยังเป็นหมุดหมายแสดงความรุ่งเรืองทางศิลปกรรมในแต่ละยุคสมัย สะท้อนอัตลักษณ์ ของช่างแต่ละยุคผ่านพุทธลักษณะท่ีปรากฏออกมาได้อย่างแตกต่างงดงาม และยังเช่ือการไหว้พระและสิ่ง ศักด์สิ ทิ ธย์ งั ชว่ ยบนั ดาลใหเ้ กดิ ผลในดา้ นตา่ ง ๆ ตามคติความเชอื่ ของพุทธปฏิมาแต่ละองคอ์ ีกด้วย 08.00 - วัดนิเวศธรรมประวัติ : สกั การะพระพุทธนฤมลธรรโมภาส และชมความสวยงามของพระอุโบสถ ศลิ ปะแบบกอธิก 23 นาที (16.3 กม.) - วัดพนญั เชิง : สกั การะพระพุทธไตรรตั นนายก (หลวงพ่อโต/ซาปอกง) คติดา้ นโชคลาภ ความร่ารวย และตาหนกั เจ้าแม่สรอ้ ยดอกหมาก 7 นาที (1.9 กม.) พระพุทธไตรรัตนนายก วัดพนัญเชิง - วดั ใหญ่ชยั มงคล : สักการะพระพุทธไสยาสน์ เจดียช์ ยั มงคล และพระราชานุสาวรีย์ สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช 6 นาที (1.7 กม.) - วัดพระนอน : นมสั การพระพุทธไสยาสน์ศลิ ปะอู่ทอง อายุ 600 ปี 10 นาที (4.2 กม.)

14 - วดั เสนาสนารามราชวรวหิ าร : สักการะพระพุทธรปู ปางมารวชิ ัยทีอ่ ญั เชญิ มาจากนคร เวียงจนั ทนแ์ ละชมลวดลายจิตกรรมฝาผนงั สมัย รัชกาลท่ี 4 9 นาที (3.3 กม.) - วหิ ารมงคลบพิตร : สักการะพระมงคลบพติ ร พระพุทธรูปใหญห่ ลอ่ ดว้ ยทองสัมฤทธิ์ ขนาดใหญ่ 10 นาที (4.2 กม.) - วัดสุวรรณดาราราม : วัดประจาต้นราชวงศ์จักรีมาแต่คร้ังแผ่นดินอยุธยา ชมภาพจติ รกรรมฝาผนังพระราชประวตั สิ มเด็จพระนเรศวรมหาราช 8 นาที (2.8 กม.) 12.00  รบั ประทานอาหารกลางวนั 13.00 - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา : นมัสการพระบรมสาริกธาตุประจาเมือง ซ่งึ ขดุ พบท่ีวัดมหาธาตุ 7 นาที (1.7 กม.) - วดั ธรรมกิ ราช : สักการะพระพทุ ธรรมิกราชมหาลาภอดุ ม (พระนอน) คติด้านเมตตามหา นยิ ม สุขภาพแขง็ แรง และชมโบราณสถานเจดีย์ฐานสิงห์ 6 นาที (1.7 กม.) - วดั โลกยสุธาราม : สักการะพระพุทธไสยาสน์องค์ใหญ่ทป่ี ระดิษฐานอย่กู ลางแจ้ง คติด้าน เมตตามหานยิ ม 5 นาที (1.4 กม.) - วัดศาลาปูน : สักการะหลวงพ่อแขนลาย พระพุทธรูปศิลปะสมัยก่อนอยุธยา มีคติด้าน ความเชื่อเรื่องการประสบความสาเร็จ บนบานส่ิงใด ได้ตามประสงค์ทุกประการ ชมสถาปตั ยกรรมโบราณและภาพเขยี นฝาผนังฝมี อื ชา่ งหลวงในพระอุโบสถ 5 นาที (1.5 กม.)

15 - วัดหน้าพระเมรุ : วัดท่ีรอดพ้นจากการถูกเผา ในสมัยเสียกรุงศรีอยุธยาคร้ังที่ 2 สักการะ พระพุทธนมิ ติ รวิชิตมารโมลีศรีสรรเพชญบรมไตร โลกนาถ (พระพุทธรูปทรงเครื่อง) และ พระคันธารราฐ (พระพุทธรูปศิลาน่ังห้อย พระบาท) 18.00 ออกเดินทางกลับ พระพุทธนิมิตรวิชติ มารโมลีศรสี รรเพชญบรมไตรโลกนาถ วัดหน้าพระเมรุ

16 เช้า บ่าย

17 เสน้ ทางที่ 5 สักการะพระมหาเจดีย์อยุธยา เจดีย์หรือพระปรางค์ ขนาดใหญ่ ท่ีถือได้ว่าเป็นหลักเมืองในแต่ละพ้ืนท่ี เจดีย์และปรางค์ ขนาดใหญ่เหล่านี้ สร้างข้ึนด้วยวัตถุประสงค์เพ่ือเป็นอนุสรณ์แก่บุคคลท่ีเคารพรัก เพ่ือเฉลิมเกียรติยศใน เหตุการณ์สาคัญ และอุทิศถวายแด่พระบวรพุทธศาสนา นอกจากน้ันยังเป็นจุดสังเกตหรือหมุดหมายของ เมือง ในสมัยโบราณเมื่อเดินทางมาจากต่างถิ่น และมองเห็นเจดีย์สาคัญของเมืองในทิศต่าง ๆ ก็รู้ได้ว่าได้ เดินทางมาถึงอยุธยาแล้ว ซึ่งมหาเจดียแ์ ต่ละแห่งมรี ปู แบบทางศิลปะท่ีแตกต่างกันและมีประวัติความเป็นมา ทนี่ ่าสนใจ ควรค่าแกก่ ารเยย่ี มชมสักการะ 08.00 - วัดใหญ่ชยั มงคล : เจดีย์ชัยมงคล อนสุ รณ์แหง่ ชัยชนะชอง สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราชในศกึ ยทุ ธหัตถี 10 นาที (2.9 กม.) - วดั มเหยงคณ์ : เจดีย์ฐานชา้ งลอ้ ม พระอารามหลวง ฝา่ ยวปิ สั สนาธุระ ทีเ่ คยสาคัญยง่ิ มาในอดีตสมยั อยธุ ยา 11 นาที (5.0 กม.) - วัดมหาธาตุ : ปรางค์ประธาน ปรางค์ขนาดกลาง เจดยี ช์ ัยมงคล วดั ใหญช่ ยั มงคล แ ล ะ เ จ ดี ย์ แ ป ด เ ห ล่ี ย ม มี ย อ ด เ ป็ น พ ร ะ ป ร า ง ค์ แหง่ เดยี วในอยุธยา เดิน - วดั ราชบูรณะ : พระปรางค์ อนุสรณ์ที่สมเด็จพระบรมราชาธริ าชที่ 2 สร้างอทุ ิศถวายแด่ สมเด็จพระนครนิ ทราธริ าชพระราชบิดา และชมนานาศิลปกรรมภายในพระปรางค์ 6 นาที (1.9 กม.) - วดั พระศรีสรรเพชญ์ : เจดยี ท์ รงลังกา 3 องค์ อนุสรณ์แห่งสมเดจ็ พระรามาธบิ ดีที่ 2 และ พระราชบพุ การี 4 นาที (1.0 กม.) - พพิ ธิ ภณั ฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา ชมโบราณวัตถุและเครอื่ งทองท่ีขุดไดจ้ าก แหล่งต่าง ๆ โดยเฉพาะเคร่ืองทองจากกรุพระปรางคว์ ัดราชบรู ณะ ที่มีความงดงามอย่างยิ่ง 8 นาที (2.3 กม.) 12.00  รับประทานอาหารกลางวนั

18 13.00 - เจดีย์ศรีสุริโยทยั : อนสุ รณ์สถานแห่งความรักและความหาญกล้า ของวรี สตรีสมเด็จพระศรสี รุ โิ ยทัย 9 นาที (4.7 กม.) - วดั ภูเขาทอง : เจดยี ฐ์ านมอญ – พมา่ กลางสมรภมู ิสงคราม ไทย – พมา่ 9 นาที (4.0 กม.) - วัดพทุ ไธศวรรย์ : ปรางคป์ ระธานศลิ ปะสมัยอยธุ ยาตอนต้น เจดยี ศ์ รสี รุ โิ ยทัย แหลง่ พานกั ของพระเจ้า อูท่ องก่อนสรา้ งกรุงศรีอยธุ ยา 10 นาที (6.2 กม.) - วัดไชยวัฒนาราม : ปรางค์ประธานศิลปะสมัยอยุธยาตอนปลายท่ีสืบทอดลักษณะ ทางสถาปัตยกรรมมาจากสมัยอยุธยาตอนต้น นิวาสสถานเดิมพระราชมารดาสมเด็จ พระเจ้าปราสาททอง 8 นาที (3.4 กม.) - วัดวรเชษฐาราม : เจดยี ท์ รงลังกา สนั นิษฐานว่าประดิษฐานพระบรมอฐั ิสมเด็จ พระนเรศวรทว่ี ัดแห่งนี้ 18.00 เดนิ ทางกลบั

19 เส้นทางที่ 6 อยุธยามหายุทธสงคราม ประวัติศาสตร์สาคัญบทหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับกรุงศรีอยุธยา คือ ประวัติศาสตร์ของสงคราม ซึ่งกรุงศรีอยุธยามีคู่สงครามที่สาคัญ คือ พม่า ที่เปล่ียนแปลงราชธานีไปตามแต่ละราชวงศ์ที่ปกครอง โดยกรุงศรีอยุธยามีศึกกับพม่าครั้งแรกในสมัยสมเด็จพระไชยราชากับพระเจ้าตะเบงชะเวต้ีแห่งราชวงศ์ ตองอู โดยส่วนมากเมื่อทัพพม่ารุกเข้ามาถึงดินแดนของอยุธยา พื้นที่บริเวณโดยรอบจะแปรเปล่ียนเป็น สมรภูมิรบ และค่ายต่าง ๆ ท้ังของฝ่ายอยุธยาเอง และฝ่ายพม่า ปัจจุบันภูมิสถานในกรุงศรีอยุธยายังคง หลงเหลอื ร่องรอยไว้ใหผ้ สู้ นใจได้เข้ามาเยย่ี มชม และเรยี นร้เู ร่ืองราวประวตั ศิ าสตร์สงครามอยู่เสมอ 08.00 - พระราชวังโบราณ : ที่ประทับของพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ ใช้ประชุมขุนนาง หารือขอ้ ราชการตา่ ง ๆ รวมทั้งราชการสงคราม 1 นาที (350 เมตร) - วดั หนา้ พระเมรุและวัดหัสดาวาส : สถานท่ีสงบศึกคราวสงครามช้างเผือกในสมัยสมเด็จ พระมหาจกั รพรรดิ และจดุ ต้ังทัพทีป่ นื ใหญแ่ ตกระเบิดต้องพระองค์ของพระเจ้าอลองพญา ขณะระดมยิงเข้ากรงุ ศรีอยุธยา 7 นาที (3.7 กม.) - เพนียดคล้องช้างและวัดบรมวงศ์อิศรวราราม หรือวัดทะเลหญ้า : แหล่งคชกรรมสาคัญ พาหนะสูศ้ ึกในการสงครามสมัยโบราณ 8 นาที (5.0 กม.) - คา่ ยโพธสิ์ ามตน้ : คา่ ยทเี่ นมยี วสบี ดีใช้บัญชาการรบในสงครามคราวเสียกรุงครั้งที่ 2 ด้านทิศ เหนือ และที่คุมขังเช้ือพระวงษ์อยุธยาหลังกรุงแตกภายใต้การควบคุมของสุกี้พระนายกอง ผ่านวัดสามวิหาร (แหล่งยืนทัพของพระเจ้าตะเบงชะเวต้ีและพระยาละแวกคราวยกทัพเข้าตี อยุธยา) และ ปอ้ มประตขู ้าวเปลอื ก (ป้อมปนื โบราณสร้างมาแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ไว้ตั้งรับ ขา้ ศึก) สู่พระราชวงั จนั ทรเกษม 16 นาที (8.0 กม.) - พระราชวังจนั ทรเกษม : ที่ประทับของสมเดจ็ พระนเศวรมหาราชเม่อื ครงั้ ดารงพระยศ เป็นพระมหาอุปราช ชมศลิ ปวตั ถุ โบราณวัตถุ และสถาปัตยกรรมท่ีนา่ สนใจมากมาย 15 นาที (6.9 กม.) 12.00  รบั ประทานอาหารกลางวัน

20 13.00 - วัดภูเขาทอง : สักการะพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช และชมสมรภูมิ ทงุ่ ภเู ขาทอง ทงุ่ มะขามหย่อง วัดโคกพระยา คา่ ยมหานาค ผ่านมมุ สงู จากเจดีย์ภูเขาทอง 13 นาที (8.3 กม.) วดั ภูเขาทอง - วัดท่าการอ้ ง : แหล่งตงั้ ทัพสาคญั ของพมา่ คราวสงครามช้างเผือกและสงครามเสียกรงุ คร้งั ที่ 2 14 นาที (8.5 กม.) - วัดสีกกุ : บริเวณตั้งค่ายสีกุก ที่มังมหานรธาใช้บัญชาการรบในสงครามเสยี กรงุ ศรีอยุธยา ครั้งท่ี 2 ดา้ นทิศตะวนั ตก 21 นาที (17.4 กม.) - วดั ไชยวฒั นาราม : แหลง่ ต้ังทพั ของพม่าในคราวสงครามเสยี กรงุ ครั้งท่ี 2 17 นาที (13.2 กม.) - เจดยี ์ศรีสรุ ิโยทยั : อนุสรณ์สถานแห่งความรักและความหาญกลา้ ของวีรสตรสี มเด็จพระศรีสรุ โิ ยทัย ผา่ นวัดพชิ ยั สงคราม (จุดเริ่มต้นการเดินทางส่ตู ะวันออกของพระเจ้าตากสนิ ) 5 นาที (1.8 กม.) - วัดมเหยงค์ : พระอารามหลวงสมัยกรุงศรีอยธุ ยา จดุ ต้งั ทัพของพระเจ้าหงสาวดีบเุ รงนอง คราวสงครามเสียกรงุ คร้งั ที่ 1 19 นาที (8.3 กม.) 18.00 เดินทางกลับ

21 เช้า บ่าย

22 เสน้ ทางที่ 7 Unseen อยุธยา นอกจากสถานที่ยอดนิยมอย่างโบราณสถานสาคัญและแหล่งท่องเที่ยวข้ึนช่ืออื่น ๆ แล้ว ภายในเมืองมรดกโลกพระนครศรีอยุธยา ยังมีแหล่งท่องเท่ียวที่มีเร่ืองราวน่าสนใจ หากแต่ยังไม่ถูกเอ่ยถึง มากนัก เช่น ซุ้มประตูกาลเวลาท่ีวัดพระงาม ลายปูนป้ันแบบตะวันตกท่ีวัดเตว็ด เคร่ืองกรองน้าโบราณใน พิพิธภณั ฑสถานแหง่ ชาติ เจ้าสามพระยาและอน่ื ๆ อกี มากมาย ที่รอให้นักท่องเท่ียวมาพิสูจน์ความงามด้วย ตาของตนเอง 09.00 - คมุ้ ขุนแผน : ยา่ นคุกโบราณ ตะแลงแกง ท่กี าการพระเมรุ และวัดเกศ ประวตั ิศาสตร์ การลงโทษและความอาลยั 3 นาที (1.3 กม.) - วดั มหาธาตุ : ชมเศียรพระพุทธรปู โอบลอ้ มด้วยต้นโพธ์ิ 5 นาที (1.9 กม.) - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา : ชมเคร่ืองกรองน้าโบราณ กลุ่มเรือนไทย พิพธิ ภัณฑสถานแห่งชาติ เจา้ สามพระยา 4 นาที (1.2 กม.) กลมุ่ เรอื นไทย พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติ เจา้ สามพระยา - สะพานเทศหม/ี สะพานเทพหมี (สะพานวานร) : สะพานโบราณท่ีสมบรู ณ์ทีส่ ดุ ในอยธุ ยา 2 นาที (950 เมตร) - วดั บรมพทุ ธาราม : ชมความสวยงามของซุ้มประตูหน้าต่าง ณ วัดอันเป็นนิวาสสถานเดมิ ของสมเด็จพระเพทราชา และชมสะพานบ้านดินสอ 3 นาที (1.1 กม.)

23 - วดั สม้ : ชมลวดลายปูนปนั้ ที่ยงั สมบรู ณง์ ดงาม เพียงไม่กี่แห่งในอยุธยา 10 นาที (3.4 กม.) 12.00  รับประทานอาหารกลางวนั 13.00 - วดั สวุ รรณดาราราม : วัดประจาต้นราชวงศจ์ ักรี ชมจติ รกรรมฝาผนงั พระราชประวตั ิ สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช 10 นาที (4.0 กม.) - วัดประดู่ทรงธรรม : ชมจติ รกรรมทรงคุณคา่ สมัยต้นรตั นโกสนิ ทร์ 12 นาที (5.0 กม.) - วัดเสนาสนารามราชวรวหิ าร : สักการะพระพุทธรปู ปางมารวิชัยท่ีอัญเชิญมาจากนคร เวียงจนั ทนแ์ ละชมลวดลายจิตกรรมฝาผนังสมยั รัชกาลที่ 4 ทยี่ ังงดงามถึงปจั จุบนั 8 นาที (2.6 กม.) - วัดโคกพระยา : สถานทส่ี าเร็จโทษเช้อื พระวงศแ์ หง่ กรงุ ศรอี ยุธยา 4 นาที (1.2 กม.) - แหลง่ เตาเผาคลองสระบัว : แหล่งเครอ่ื งปัน้ ดินเผาสาคัญของกรงุ ศรีอยธุ ยา 3 นาที (700 เมตร) - วดั พระงาม : ซ้มุ ประตูแหง่ กาลเวลา ซุ้มประตทู ถี่ ูกโอบล้อมด้วยตน้ โพธ์ิ ซมุ้ ประตแู หง่ กาลเวลา วัดพระงาม 5 นาที (1.1 กม.) - วดั พระยาแมน : วดั ทีส่ มเด็จพระเพทราชาสร้างบชู าพระอาจารย์

24 20 นาที (12.5 กม.) - วดั เตว็ด : ชมลวดลายปูนปนั้ ศลิ ปะตะวนั ตกทีว่ ิจติ รงดงาม 18.00 เดินทางกลับ เชา้ บา่ ย

25 เส้นทางทอ่ งเทีย่ วเมืองบริวารพระนครศรอี ยุธยา One Day Trip เสน้ ทาง ลพบรุ ี : ประวัติศาสตร์หลากสมัย จากละโว้สลู่ พบรุ ี “ละโว้” เมอื งเกา่ แก่ ก่งึ กลางของดินแดนสุวรรณภูมิ สามารถย้อนประวัติศาสตร์ไปได้ไกล มากกว่า 3,000 – 4,000 ปี ละโว้ หรือ ลพบุรี เป็นเมืองสาคัญในสมัยทวารวดีและได้รับอิทธิพลจาก วัฒนธรรมเขมร จนเป็นเมืองที่มีอิทธิพลต่อการก่อตัวขึ้นของกรุงศรีอยุธยาในเวลาต่อมา ท้ังยังเป็นเมือง ลกู หลวงในสมัยต้นกรุงศรีอยุธยา ลพบุรีทวีความสาคัญอย่างสูงสุดข้ึนเม่ือสมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรง ใหค้ วามสาคัญในฐานะราชธานีแห่งท่ี 2 ความรุ่งเรืองยาวนานต่อเน่ืองหลายยุคหลายสมัย ทาให้ลพบุรีเต็ม ไปด้วยหลักฐานทางประวัติศาสตร์ท่ีทรงคุณค่า กระจายอยู่ท่ัวเมือง รอให้ผู้สนใจได้มาพิสูจน์ด้วยสายตา ตนเอง 09.00 - วัดนครโกษา : ศาสนสถานสาคญั ที่มีการสรา้ งทับกันหลายยคุ ตั้งแตท่ วารวดี ลพบรุ ี และ อยุธยา บรู ณะในสมยั สมเดจ็ พระนายรายณ์มหาราชโดยเจ้าพระยาโกษา (เหล็ก) เดิน 1 นาที (110 เมตร) พระปรางคส์ ามยอด - ศาลพระกาฬ : เทวสถานศิลาแลง ต้ังแต่สมัย ขอบโบราณ เดิน 4 นาที (300 เมตร) - พระปรางคส์ ามยอด : ศิลปะแบบลพบรุ ี เทวสถานสาคญั ประจาเมือง 8 นาที (2.5 กม.) - วัดพระศรีรตั นมหาธาตุ ลพบรุ ี : แหล่งประดิษฐานพระบรมสารรี ิกธาตุประจาเมืองมาแต่ โบราณ ปรางค์ประธานวัดนี้เป็นต้นแบบของพระปรางค์ท่ีจะมีพัฒนาการต่อมาในสมัย อยธุ ยา 3 นาที (550 เมตร) - พระนารายณ์ราชนิเวศน์และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ : พระที่นั่ง ทป่ี ระทบั ของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ใช้ว่าราชการและรับแขกเมือง และชมต้นจัน หลายแผ่นดิน รุกขมรดกของแผ่นดิน อายุ 340 ปี แต่คร้ังแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์ มหาราช หนา้ พระที่นั่งจนั ทรพศิ าล เดนิ 1 นาที (120 เมตร) 12.00  รับประทานอาหารกลางวนั 13.00 3 นาที (700 เมตร)

26 - วัดเสาธงทอง : ชมตึกปิจู ตึกโคระส่าน(โคโรซาน) สถานที่พานักอาคันตุกะจากต่างแดน สมยั สมเด็จพระนารายณ์มหาราช 2 นาที (350 เมตร) - บ้านวิชาเยนทร์ : บ้านพักเจ้าพระยาวิชาเยนทร์ (คอนสแตนติน ฟอลคอน) และบ้านหลวงรบั รองราชทูต บา้ นวิชาเยนทร์ บ้านหลวงรบั รองราชทตู 3 นาที (800 เมตร) - วัดกวิศราราม : วัดปลายสมัยอยุธยา แหล่งหลบราชภัยของบรรดาขุนนนางครั้งผลัด แผ่นดนิ ปลายสมยั สมเด็จพระนารายณ์ 3 นาที (1.2 กม.) - วดั สันเปาโล : วดั ในครสิ ต์ศาสนาและหอดดู าวแห่งแรกของสยาม 10 นาที (4.5 กม.) - พระบรมราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระนารายณ์มหาราช : อนุสรณ์แห่งการระลึกถึง พระมหากรณุ าธคิ ณุ ของสมเดจ็ พระนารายณม์ หาราช 4 นาที (2.0 กม.) - พระที่น่ังไกรสรราชสีห์ (พระที่นั่งเย็น/พระตาหนักทะเลชุบศร) : สถานที่ศึกษา จนั ทรุปราคาของสมเด็จพระนารายณม์ หาราช 18.00 เดินทางกลบั

27

28 เส้นทาง สระบุรี : พระพุทธบาท – โบราณคดเี มืองสระบุรี สระบุรีเป็นเมืองสาคัญเมืองหนงึ่ ต้งั แตส่ มยั ประวัติศาสตร์ สันนษิ ฐานวา่ ต้ังเมืองข้ึนในรัชสมัยสมเด็จ พระมหาจักรพรรดิ โดยเขตพ้ืนทีบ่ างสว่ นของเมอื งลพบุรี เมืองนครนายก และเมืองนครราชสีมา มารวมกัน ต้ังขึ้นเป็นเมืองสระบุรี ท้ังนี้เพ่ือต้องการให้เป็นศูนย์ระดมพลเมืองในยามศึกสงคราม และเมื่อมีการค้นพบ รอยพระพุทธบาทในสมัยสมเด็จพระเจ้าทรงธรรม ก็เป็นธรรมเนียมของกษัตริย์ทุกพระองค์ท่ีต้องเสด็จมา นมัสการพระพุทธบาททส่ี ระบุรีเป็นประเพณี เมืองสระบุรีจึงคงความสาคัญในฐานะจุดเช่ือมโยงจากอยุธยา สูห่ ัวเมืองในภาคอสี านและอาณาจกั รล้านชา้ ง และเปน็ เมอื งท่พี ระมหากษัตริย์ทุกพระองค์ให้ความสาคัญมา แตโ่ บราณ 08.00 - ถา้ พระโพธสิ ตั ว์ : ชมภาพสลักนนู ตา่ ศิลปกรรมสมัยทวารวดี เป็นภาพ พระพุทธเจ้าอยู่ร่วมกบั เทพเจ้าฮินดู (พระศวิ ะและพระวิษณุ) ท่ีเก่าแก่ทสี่ ดุ ใน ประเทศไทย 41 นาที (24.6 กม.) ภาพสลักนนู ต่า ถา่ พระโพธสิ ตั ว์ - โบราณสถานวังสีทา : อดีตพระบวรราชวังสีทา (ตาหนักบ้านสีทา) ที่ประทับแปร พระราชฐานของสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว กับพระราชดาริการสร้างเมืองหลวงแห่งท่ี สองของรัชกาลที่ 4 31 นาที (21.7 กม.) - วดั สงู : ชมเสารอ้ งไห้ ตานานทม่ี าของอาเภอเสาไห้ 3 นาที (750 เมตร) 12.00  รับประทานอาหารกลางวนั ร้าน ส.พานิชย์ รา้ นอร้อย 100 ปี ตลาดโบราณเสาไห้ จงั หวัดสระบรุ ี 39 นาที (28.4 กม.) 13.00 - วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร : มหาเจดีย์ประดิษฐานรอยพระพุทธบาท ท่ีพระมหากษตั รยิ ท์ กุ พระองคน์ ับแตส่ มยั กรุงศรีอยุธยาตอนกลางเสด็จมาเยือน

29 วดั พระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร - ตาหนักท้ายพิกุล : ตาหนักที่สมเด็จพระเจ้าทรงธรรมโปรดให้สร้างข้ึน ไว้พานักระหว่าง เสดจ็ นมัสการพระพทุ ธบาท - ตาหนักธารเกษม : พระตาหนักท่ีสมเด็จพระเจ้าปราสาททองทรงสร้างไว้ใช้พักผ่อน อิริยาบทระหว่างประพาสเมืองสระบุรี และแรงบันดาลใจให้เจ้าฟ้ากุ้งแต่งกาพย์ห่อโคลง นิราศธารโศก 52 นาที (48.5 กม.) - เข่ือนป่าสักชลสิทธ์ิ : ชมทัศนียภาพของเขื่อนจากฝั่งสระบุรีและสักการะพระพุทธรัตนมณี มหาบพิตรชลสทิ ธิม์ งคลชัย (หลวงปู่ใหญ่ป่าสัก) 18.00 เดินทางกลับ

30 เสน้ ทาง สพุ รรณบรุ ี : อู่อารยธรรมสพุ รรณภมู ิ สุพรรณบุรี ดินแดนแห่งความอุดมสมบูรณ์บนพ้ืนท่ีราบภาคกลางสืบสานความเจริญรุ่งเรืองมา ต้ังแต่อดีต นับเน่ืองแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ สมัยสุวรรณภูมิ ฟูนัน ทวารดี ศรีวิชัย สุพรรณภูมิ กรุงศรีอยุธยา เร่ือยมาจนถึงปัจจุบัน เป็นต้นธารของราชวงศ์สาคัญที่ครองกรุงศรีอยุธยาและเป็น แหลง่ กาเนดิ วรรณคดีสาคญั อยา่ งขุนช้าง – ขุนแผน ในสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี เมืองสุพรรณบุรีเป็น เมืองหน้าด่านและเป็นเมืองอู่ข้าวอู่น้าที่สาคัญ ต้องผ่านศึกสงครามหลายต่อหลายคร้ัง รวมท้ังสงครามครั้ง สาคัญอย่างสงครามยุทธหัตถี นอกจากนี้สุพรรณบุรียังเป็นเมืองท่ีรุ่มรวยไปด้วยศิลปวัฒนธรรมท้องถ่ิน ทแี่ สดงถงึ ความเปน็ อู่ข้าวอนู่ า้ และอ่อู ารยธรรมสาคญั ของประเทศไดเ้ ป็นอยา่ งดี 08.00 - พพิ ิธภณั ฑสถานแหง่ ชาติ อู่ทอง : ชมศิลปวตั ถแุ ละโบราณวัตถุ และเรื่องราวของ อารยธรรมโบราณทีย่ ่ิงใหญ่ในเขตเมืองอู่ทองโบราณ 50 นาที (50.4 กม.) - แหล่งโบราณคดีหนองราชวัตร : ชุมชนเกษตรกรรมยุคหินใหม่ระยะแรกๆ ในลุ่มน้า ท่าจีน-แมก่ ลอง แหล่งโบราณคดียุคหินใหม่ ท่ี เก่าแก่ที่สดุ ในจงั หวัดสพุ รรณบรุ ี 24 นาที (21.5 กม.) - พระบรมราชานุสรณ์ ดอนเจดีย์ : สักการะ พระบรมราชานุสรณ์ ดอนเจดยี ์ พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวร มหาราชและเรียนรู้ประวัตศิ าสตรย์ ุทธหตั ถี 28 นาที (28.0 กม.) - วัดป่าเลไลยก์วรวิหาร : สักการะหลวงพ่อโต พ ร ะ พุ ท ธ รู ป อ ง ค์ ใ ห ญ่ คู่ เ มื อ ง สุ พ ร ร ณ ภู มิ ช ม จิ ต ร ก ร ร ม ฝ า ผ นั ง เ ร่ื อ ง ขุ น ช้ า ง ขุ น แ ผ น และเรือนขุนชา้ ง 5 นาที (2.1 กม.) 12.00  รับประทานอาหารกลางวัน ณ หมู่บ้านมังกรสวรรค์ : สักการะหลักเมืองสุพรรณบุรี และสง่ิ ศักด์ิสทิ ธิอ์ ื่น ๆ ค่เู มอื งสพุ รรณบรุ ี และชมอุทยานมงั กรสวรรค์ 6 นาที (1.4 กม.) 13.00 - วัดพระรูป : สักการะพระนอนท่ีมีความงดงามท่ีสุดองค์หนึ่งในสมัยอยุธยา ชมพระบาท ไม้ ลายปูนปน้ั ศิลปกรรมสมยั อยธุ ยา และเจดยี ์ทรงปราสาทยอด 5 นาที (2.0 กม.)

31 - วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ สุพรรณบุรี : พระมหาธาตุสาคัญคู่เมืองสุพรรณบุรี และชม ศิลปะ สถาปัตยกรรมสมัยอยธุ ยาภายในวดั 2 นาที (1.0 กม.) - วดั แค : ชมต้นมะขามคู่บญุ ขุนแผน รกุ ขมรดกแหง่ แผ่นดิน และคมุ้ ขนุ แผน 4 นาที (2.1 กม.) - วัดหน่อพทุ ธางกูร : ชมจิตรกรรมฝาผนังเก่าแก่ สมยั ปลายกรุงศรอี ยธุ ยา ถึงตน้ กรุงรตั นโกสนิ ทร์ จติ รกรรมฝาผนงั วดั หน่อพุทธางกูร 14 นาที (8.7 กม.) - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สุพรรณบุรี : เรียนรู้พัฒนาการตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน และ หลากหลายเร่อื งราวท่ีนา่ สนใจของเมอื งสพุ รรณบรุ ี เดนิ 1 นาที (86 เมตร) - หอเกียรติยศ ฯพณฯ บรรหาร ศิลปะอาชา : จัดแสดงประวัติและผลงานของ ฯพณฯ บรรหาร ศิลปอาชา ตั้งแต่วัยเด็ก กระทั่งได้รับโปรดเกล้าฯ ให้ดารงตาแหน่ง นายกรัฐมนตรี 18.00 เดินทางกลบั

32

33 เส้นทาง อา่ งทอง – สงิ ห์บรุ ี : พทุ ธบารมีถิน่ วีรชน ในพ้ืนที่ที่เป็นจังหวัดอ่างทองและสิงห์บุรีในปัจจุบันน้ัน เป็นดินแดนที่ราบลุ่มท่ีอุดมสมบูรณ์ มีหลกั ฐานการอยู่อาศัยของผู้คนมานับพันปี มีหลักฐานในการต้ังบ้านเมืองตั้งแต่สมัยทวารดี และอาจได้รับ อิทธิพลจากสุโขทัยด้วย โดยการสังเกตจากลักษณะของพระพุทธรูปสาคัญในท้องถ่ินน้ีมีลักษณะเป็นแบบ สุโขทยั หลายองค์ ในสมยั กรุงศรีอยุธยาเมืองอา่ งทองหรือเดิมที่เรียกว่าเมืองวิเศษไชยชาญ และเมืองสิงห์บุรี เมอื งอนิ ทรบ์ รุ ี เมืองพรหมบรุ ี ในเขตจังหวัดสิงห์บรุ ีในปจั จบุ ัน เปน็ พ้นื ทที่ ม่ี ีความสาคัญหลายครั้งในพระราช พงศาวดาร ที่โดดเดน่ มากคือวรี กรรมของชาวบ้านทร่ี วมตัวกันต่อสกู้ ับข้าศึกศัตรูที่มารุกราน ทั้งวีรกรรมของ กองอาทมาต 400 คน ในสงครามพระเจ้าอลองพญาและวรี กรรมของชาวบา้ นบางระจันทเ่ี ราร้จู ักกันดี 08.00 - วดั ปา่ โมกวรวหิ าร : นมัสการพระพุทธ ไ ส ย า ส น์ ที่ ง ด ง า ม ม า ก อ ง ค์ ห นึ่ ง ข อ ง ประเทศไทย มีความยาวจากพระเมาลี ถงึ ปลายพระบาท 22.58 เมตรก่ออิฐถือ ปูนปิดทอง สันนิษฐานว่า สร้างในสมัย สุโขทัยมีประวัตคิ วามเปน็ มาน่าอศั จรรย์ พระนอน วดั ปา่ โมกวรวิหาร 19 นาที (18.1 กม.) - วัดสรี่ ้อย : กราบหลวงพ่อใหญ่ และสักการะอนุสาวรีย์ขุนรองปลัดชูผู้อาสาศึกด้วยกาลัง กองอาทมาตเพยี ง 400 คน ในศึกอลองพญา 16 นาที (13.5 กม.) - พระตาหนักคาหยาด : พระตาหนักของสมเด็จพระเจ้าอุทุมพร หรือ ขุนหลวงหาวัดใช้ เปน็ ทีป่ ระทบั ระยะหนงึ่ ก่อนที่พระองค์จะเสด็จกลับวดั ประดทู่ รงธรรม 19 นาที (12.9 กม.) - วัดขุนอินทประมูล : วัดโบราณเก่าแก่ที่สร้างขึ้นในสมัยสุโขทัย ประดิษฐานพระศรีเมืองทอง พระพุทธไสยาสน์องค์ใหญ่ และตานานขนุ อนิ ทประมูลนายอาการผู้ยักยอกเงนิ หลวงมาสร้างพระ 15 นาที (12.2 กม.) - วัดไชโยวรวิหาร : สักการะพระมหาพุทธพิมพ์ (หลวงพ่อโต) เป็นฝีพระหัตถ์ของพระ วรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐ์วรการ และ “พระสมเด็จเกษไชโย” พระเคร่ืองที่สร้าง โดยสมเดจ็ พระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) ซง่ึ เปยี่ มไปดว้ ยพทุ ธคณุ นานปั การ 24 นาที (24.2 กม.)

34 12.00  รับประทานอาหารกลางวนั 13.00 - วัดพระนอนจักรสีห์ : สกั การะพระนอนจักรสหี ์ พระพทุ ธไสยาสน์ปางโปรดอสรุ ินทราหู เปน็ พระพุทธรูปศลิ ปะสมยั สุโขทัยขนาดใหญ่ มีพทุ ธลักษณะท่งี ดงามองค์หนึง่ 27 นาที (22.8 กม.) - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อินทร์บุรี : ตั้งอยู่ในบริเวณเดียวกับวัดโบสถ์ จัดแสดง โบราณวตั ถุ ศิลปวตั ถทุ รงคณุ ค่า และเรียนรูว้ ิถีชวี ิตทอ้ งถิน่ 25 นาที (19.0 กม.) - แหล่งเตาเผาแม่น้าน้อย วัดปรางค์ : เป็นแหล่งผลิตเคร่ืองป้ันดินเผาขนาดใหญ่ที่สุดใน สมัยกรุงศรอี ยธุ ยา และศนู ยศ์ ึกษาทางวชิ าการเซรามิคอันยิ่งใหญแ่ หง่ หนึง่ ของโลก 25 นาที (20.8 กม.) - อนุสาวรีย์วีรชนบางระจันและวดั โพธเ์ิ ก้าต้น : สักการะอนสุ าวรยี ว์ รี ชนบางระจนั วัดโพธิ์ เก้าต้นศูนยร์ วมใจชาวบางระจันในอดีต และ อาคารศูนย์ศึกษาประวัตศิ าสตรว์ ีรชนค่าย บางระจัน 5 นาที (950 เมตร) อนุสาวรียว์ รี ชนบางระจัน - ตลาดบ้านระจัน : นุ่งโจงห่มสไบ ทานสารับไทยและเลือกซื้อสินค้าจากตลาดย้อนยุค ในบรรยากาศคา่ ยบางระจันโบราณ 18.00 เดินทางกลบั

35

36 เส้นทาง ชยั นาท : อดตี เมืองลกู หลวงสรรคบุรี – แพรกศรรี าชา ชัยนาทเป็นเมืองโบราณเมืองหนึ่ง สันนิษฐานว่าคงจะสร้างข้ึนในสมัยพญาเลอไทครองกรุงสุโขทัย ระหวา่ ง พ.ศ. 1860-1879 ได้ช่ือว่า เมืองแพรกหรือเมืองสรรค์ มีฐานะเป็นเมืองหน้าด่านทางใต้ ต่อมาเมื่อ กรุงสโุ ขทัยเสื่อมอานาจลง เมืองแพรกได้กลายเป็นเมืองหน้าด่านทางตอนเหนือของกรุงศรีอยุธยา ต่อมาได้ เกิดชุมชนใหม่ไม่ไกลจากเมืองสรรค์ เมืองท่ีเกิดข้ึนใหม่น้ีเป็นเมืองใหญ่ มีช่ือว่า ชัยนาท ชัยนาทเป็นเมือง ยุทธศาสตร์ท่ีสาคัญ เคยใช้เป็นที่ตั้งทัพรับศึกพม่าหลายคร้ังและมีชัยทุกคร้ังไป จึงเป็นท่ีมาของช่ือเมือง ชัยนาทแห่งน้ี ด้วยความที่อยู่ระหว่างสองอาณาจักรใหญ่ ทาให้โบราณสถานในชัยนาทได้รับอิทธิพลทาง ศลิ ปะจากท้ังสุโขทัยและอยธุ ยา 08.00 - วัดพระแก้ว : ชมเจดีย์แบบละโว้ทรงสูงผสมกับ ศิลปะทวารวดี ตอนปลายฐานเรือนธาตุแบบ ลดท้องไม้ศิลปะสุโขทัยและศรีวิชัยผสมกัน ท่ีได้รับ การยกย่องว่าเป็น “ราชินีแห่งเจดีย์ในเอเชีย อาคเนย์” และสักการะหลวงพ่อฉาย พระพุทธรูป เก่าแก่ท่ีมีทับหลังพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณแบบ ขอมตดิ อยูด่ ้านหลงั 5 นาที (3.1 กม.) เจดีย์วดั พระแกว้ เมอื งสรรค์ ราชินีแห่งเจดีย์ในเอเชยี อาคเนย์ - วัดมหาธาตุ : วัดเก่าแก่โบราณคู่เมืองแพรกหรือเมืองสรรค์ ชมพระปรางค์กลีบมะเฟือง (พมู ะเฟือง) ศิลปกรรมสมัยลพบรุ ี 2 นาที (800 เมตร) - วดั สองพี่น้อง : วดั เกา่ แกก่ ่อนสร้างกรงุ ศรอี ยธุ ยา ชมพระปรางค์แบบอยุธยาตอนต้นท่ียัง หลงเหลอื ลวดลายปูนป้นั อยู่ 3 นาที (1.2 กม.) - วัดโตนดหลาย : ชมพระเจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์แบบสุโขทัย แสดงถึงอิทธิพลของรัฐ สโุ ขทยั ที่ลงมาถงึ ชายแดนอยุธยา 17 นาที (14.8 กม.) 12.00  รบั ประทานอาหารกลางวนั 13.00 - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ชัยนาทมุนี : ชมพระพุทธรูปสกุลเมืองสรรค์ และนานา ศลิ ปวตั ถแุ ละโบราณวตั ถุท่ีทรงคณุ คา่

37 เดนิ 2 นาที (140 เมตร) - วัดพระบรมธาตุวรวิหาร : สักการะเจดีย์พระบรมธาตุรูปแบบสถาปัตยกรรมอู่ทองบรรจุ พระบรมสารีรกิ ธาตุของพระพทุ ธเจา้ วดั พระบรมธาตุวรวิหาร 17 นาที (14.2 กม.) - วัดธรรมามูลวรวิหาร : สักการะหลวงพ่อธรรมจักรพระพุทธรูปทองสาริด งดงามด้วย ศิลปะประยุกตส์ มัยเชียงแสนตอนปลายถงึ สโุ ขทัยตอนตน้ ผสมกับสมยั อยธุ ยา 18 นาที (9.8 กม.) - วดั ปากคลองมะขามเฒ่า : ชมกฏุ ทิ รงไทยโบราณและสกั การะหลวงปู่ศุข เกจิอาจารยช์ ่อื ดงั ของไทย และชมภาพเขียนฝพี ระหตั ถ์ของสมเดจ็ พระบรมวงศเ์ ธอกรมหลวงชุมพรเขตร อุดมศักด์ิในพระอุโบสถ 18.00 เดินทางกลับ

38

39 เสน้ ทางท่องเทย่ี วเชือ่ มโยงพระนครศรอี ยธุ ยา - เมอื งบริวาร เส้นทาง พระนครศรอี ยธุ ยา - ลพบุรี : ยอ้ นรอยละโว้ – อโยธยา ลพบุรีเป็นเมืองเก่าท่ีมีความสาคัญมาหลายยุคหลายสมัย ในช่วงก่อตั้งกรุงศรีอยุธยาลพบุรีคง ความสาคัญในฐานะขุมกาลังหน่ึงที่ร่วมกับเมืองอื่น ๆ อาทิ สุพรรณบุรีในการสถาปนากรุงศรีอยุธยาในลุ่ม นา้ ภาคกลาง เปน็ เมอื งลกู หลวงทส่ี าคญั และมีอทิ ธิพลต่อรูปแบบศิลปะอยุธยาตอนต้นอยู่ลพบุรีรุ่งเรืองถึงขีด สุดในยคุ สมเดจ็ พระนารายณม์ หาราช ในฐานะราชธานแี ห่งท่ีสอง ท่ีทรงสร้างพระราชฐานขึ้นหลายแห่งเพ่ือ เตรยี มความพร้อมในการรับมือกับต่างชาติและกลุ่มอานาจต่าง ๆ ในขณะน้ัน ลพบุรีจึงเปรียบเสมือนฐานที่ มน่ั สาคญั ของสมเดจ็ พระนารายณ์มหาราช และพระราโชบายในการสร้างเมืองลพบุรีให้มีความสาคัญข้ึนมา ดังกลา่ วน้ี ไดส้ ร้างให้ย่อมย่านบ้านเมืองในลพบุรีมีความรุ่งเรืองข้ึน ปรากฏร่องรอยหลักฐานสืบต่อมาจนถึง ปจั จบุ ัน 09.00 - พระราชวังโบราณ : สถานท่ีประทับของพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ ศูนย์กลางการปกครองของราชอาณาจกั รอยุธยา เดิน 5 นาที (400 เมตร) - วัดพระศรีสรรเพชญ์ : พระราชวังแห่งแรกของกรุงศรีอยุธยา ก่อนเปล่ียนฐานะเป็นวัด ประจาพระราชวงั เชน่ เดยี วกับวัดพระศรรี ตั นศาสดารามของกรงุ เทพฯ เดนิ 4 นาที (350 เมตร) - วัดพระราม : สร้างข้ึนในรัชสมัย สมเดจ็ พระราเมศวร กษัตริย์ผู้ครอง ลพบุรีมาก่อน ในพ้ืนท่ีที่คาดว่าเป็น สถานท่ีถวายพระเพลิงพระบรมศพ สมเด็จพระรามาธิบดีท่ี 1 (พระเจ้า อทู่ อง) พระราชบดิ าของพระองค์ 3 นาที (850 เมตร) วดั พระราม - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา : แหล่งรวบรวมโบราณวัตถุ และศิลปวัตถุ ท่ี ทรงคุณคา่ มากมายในเขตจังหวดั พระนครศรีอยธุ ยา 1 ชม. 3 นาที (68 กม.) 12.00  รบั ประทานอาหารกลางวัน 13.00 - พระปรางค์สามยอด : ศิลปะแบบลพบุรี เทวสถานสาคัญประจาเมือง

40 8 นาที (2.5 กม.) - วัดพระศรีรตั นมหาธาตุ ลพบุรี : แหลง่ ประดิษฐานพระบรมสารรี ิกธาตปุ ระจาเมืองมาแต่ โบราณ ชมความสวยงามของศลิ ปกรรมหลากยุค วดั พระศรีรัตนมหาธาตุ ลพบุรี 3 นาที (550 เมตร) - พระนารายณ์ราชนิเวศน์และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ : มวลหมู่ พระที่น่ัง ท่ีประทับของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ใช้ว่าราชการและรับแขกเมือง และ ชมต้นจันหลายแผ่นดิน รุกขมรดกของแผ่นดิน อายุ 340 ปี แต่คร้ังแผ่นดินสมเด็จ พระนารายณ์มหาราช หน้าพระทีน่ ัง่ จนั ทรพศิ าล 3 นาที (600 เมตร) - บา้ นวชิ าเยนทร์ : บา้ นพกั เจ้าพระยาวชิ าเยนทร์ (คอนสแตนตนิ ฟอลคอน) และบ้าน หลวงรับรองราชทูต 6 นาที (2.0 กม.) - วดั สนั เปาโล : วัดในครสิ ต์ศาสนาและหอดูดาวแหง่ แรกของสยาม 18.00 เดินทางกลบั

41

42 เส้นทาง อยธุ ยา – สระบุรี : นมสั การพระพุทธบาทตามรอยพระเจา้ ทรงธรรม ในสมัยกรุงศรีอยุธยา รัชกาลสมเด็จพระเจ้าทรงธรรม ปรากฏว่ามีพระภิกษุสงฆ์ชาวไทยคณะหน่ึง เดินทางไปยังลังกาทวีป ด้วยหวังจะสักการบูชาพระพุทธบาท ณ เขาสุมนกูฏ การไปคราวน้ันเป็นเวลาท่ี พระสงฆ์ชาวลังกาทวปี กาลงั สอบประวัตแิ ละท่ีตง้ั แห่งรอยพระพุทธบาทท้ังปวงตามท่ีปรากฏอยู่ในตานานว่า มีท้ังสิ้น 5 แห่ง ภายหลังสืบได้ความว่าภูเขาที่ช่ือว่า สุวรรณบรรพต มีอยู่ในสยามประเทศจึงได้นาความ ดังกล่าวสอบถามพระภิกษุสงฆ์ไทยเม่ือพระภิกษุสงฆ์คณะน้ันได้รับคาบอกเล่าและกลับมาสู่กรุงศรีอยุธยา จึงนาความขน้ึ ถวายสมเดจ็ พระเจ้าทรงธรรม พระองค์จึงโปรดเกล้าฯ ให้มีท้องตราส่ังบรรดาหัวเมืองทั้งปวง ให้เที่ยวตรวจตรา จนพบรอยพระพุทธบาทในเขตเมืองสระบุรีท่ีต้องตามคาบอกเล่า จึงโปรดให้สร้างพระ มณฑปยอดเด่ียวสวมรอยพระพุทธบาทกาหนดเป็นพุทธเจดีย์ และสร้างอารามวัตถุอื่นๆ เช่น พระอุโบสถ พระวหิ าร ให้เปน็ ทส่ี าหรบั พระภิกษุอยแู่ รม เพอื่ ทาการบริบาลพระพุทธบาท จัดคนรักษาคุ้มครองพระพุทธ บาทเป็นการเฉพาะ และเป็นธรรมเนียมของพระมหากษัตริย์ทุกพระองค์ที่ต้องเสด็จมาสักการะพระพุทธ บาทกันจนเป็นประเพณตี ่อมา 09.00 - พระราชวังโบราณ : สถานที่ประทับของพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ ศูนย์กลางการปกครองของราชอาณาจกั รอยธุ ยา เดิน 5 นาที (400 เมตร) - วัดพระศรีสรรเพชญ์ : พระราชวังแห่งแรกของกรุงศรีอยุธยา ก่อนเปล่ียนฐานะเป็นวัด ประจาพระราชวัง เช่นเดียวกับวัดพระศรรี ตั นศาสดารามของกรงุ เทพฯ 6 นาที (2.1 กม.) - วัดวรโพธิ์ : เดิมชื่อ วัดระฆัง ปรากฏในพงศาวดารว่า พระศรีศิลป์ ภายหลังได้ ปราบดาภิเษกขึ้นเป็น สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม ได้ผนวชที่วัดแห่งนี้ โดยได้สมณศักด์ิเป็น พระพมิ ลธรรมอนนั ตปรีชา 6 นาที (2.1 กม.) - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา : แหล่งรวบรวมโบราณวัตถุ และศิลปวัตถุ ท่ที รงคุณค่ามากมายในเขตจงั หวัดพระนครศรีอยธุ ยา 27 นาที (18.2 กม.) 12.00  รบั ประทานอาหารกลางวัน 13.00 - ปราสาทนครหลวงและตาหนักนครหลวง : ตาหนักที่ประทับแรมระหว่างทางเสด็จ นมัสการรอยพระพุทธบาท ที่สมเด็จพระเจ้าทรงธรรมและสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง โปรดให้สร้างข้ึน

43 ปราสาทนครหลวง เดิน 3 นาที (200 เมตร) - วัดใหม่ประชุมพล : สักการะ “หลวงพ่อทรงธรรม” พระพุทธรูปทรงเคร่ืองปางมารวิชัย สมัยอยุธยาตอนปลายท่ีมีพุทธลักษณะงามเย่ียมองค์หน่ึง ภายในวิหารมีภาพจิตรกรรม สมัยกรงุ ศรอี ยธุ ยา 49 นาที (38.9 กม.) - โบราณสถานพระตาหนักสระยอ : ร่องรอยฐานตาหนักสระยอ สร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ ประทับของสมเด็จพระเจา้ ปราสาททอง เมือ่ ครงั้ เสด็จนมสั การพระพุทธบาท 8 นาที (4.4 กม.) - โบราณสถานพระตาหนักธารเกษม : พระตาหนักท่ีสมเด็จพระเจ้าปราสาททองสร้างข้ึน เพอ่ื เปน็ ท่ีประทบั สาราญพระราชหฤทยั รมิ ธารทองแดงเวลามานมัสการพระพทุ ธบาท 3 นาที (1.3 กม.) - พระตาหนักท้ายพิกุล : พระตาหนักท่ีสมเด็จพระเจ้าทรงธรรมทรงสร้างข้ึนเพ่ือเป็นที่ ประทบั เวลาเสด็จข้นึ ไปนมสั การพระพุทธบาท ตอ่ มาได้รับการสรา้ งใหม่ขึ้นบนฐานเดิมใน สมัยรชั กาลท่ี 5 เดนิ 2 นาที (160 เมตร) - วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร : พระอาราม หลวง ท่พี ระมหากษตั ริยแ์ ทบทุกพระองค์ทรงทานุ บารุงและเสด็จไปนมัสการตลอดมา ตั้งแต่สมัย ก รุ ง ศ รี อ ยุ ธ ย า จ น ถึ ง รั ต น โ ก สิ น ท ร์ ชมสถาปัตยกรรมที่งดงามและนมัสการรอยพระ พทุ ธบาทสาคญั ของประเทศ 18.00 เดินทางกลบั วัดพระพทุ ธบาทราชวรมหาวหิ าร

44 พระตาหนกั ธารเกษม วัดพระพทุ ธบาทราชวรวหิ าร พระตาหนักท้ายพิกุล พระตาหนักสระยอ

45 เสน้ ทาง พระนครศรอี ยุธยา – สุพรรณบุรี : สายสัมพนั ธ์สุพรรณบุรี – ศรอี ยธุ ยา สุพรรณบุรีเป็นเมืองสาคัญมาแต่คร้ังอดีตก่อนก่อตั้งกรุงศรีอยุธยา ในช่วงเริ่มก่อต้ังกรุงศรีอยุธยา ราชวงศ์สุพรรณภูมิ ผู้ปกครองเมืองสุพรรณบุรีได้เดี่ยวดองกับราชวงศ์อู่ทองผ่านทางการสมรสระหว่าง สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง) และธิดาเมืองสุพรรณบุรี ขนิษฐาของขุนหลวงพะงั่วแห่งราชวงศ์ สุพรรณภูมิ ซึ่งต่อมาได้เสวยราชย์ปกครองอาณาจักรอยุธยาในพระนามสมเด็จพระบรมราชาธิราชท่ี 1 จากนั้นราชวงศ์สุพรรณภูมิได้สืบสายสันตติวงศ์ปกครองอาณาจักรอยุธยามาอีกหลายรัชกาล แม้กระท้ัง สมเด็จพระเพทราชาปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์บ้านพลูหลวงที่ปกครองอยุธยาเป็นราชวงศ์สุดท้ายก็มีชาติภูมิ เดิมเป็นคนบ้านพลูหลวง แห่งเมืองสุพรรณบุรี ความสัมพันธ์ระหว่างเมืองสุพรรณบุรีและกรุงศรีอยุธยาจึง แนบแน่น สะท้อนผ่านศิลปกรรม ภาษา วรรณคดี ภูมิสถานท่ีเก่ียวข้องกับประวัติศาสตร์ท่ีสาคัญหลายต่อ หลายแหลง่ เป็นประจักษพ์ ยานถึงความเชื่อมโยงของสองเมอื งนี้ไดเ้ ปน็ อยา่ งดี 09.00 - พระราชวังโบราณ : สถานที่ประทับของพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ ศูนยก์ ลางการปกครองของราชอาณาจักรอยุธยา เดนิ 5 นาที (400 เมตร) - วัดพระศรีสรรเพชญ์ : - วัดพระศรีสรรเพชญ์ : พระราชวังแห่งแรกของกรุงศรีอยุธยา ก่อนเปล่ียนฐานะเป็นวัดประจาพระราชวัง เช่นเดียวกับวัดพระศรีรัตนศาสดารามของ กรงุ เทพฯ 3 นาที (600 เมตร) - วดั ธรรมกิ ราช : ชมเจดียส์ ิงหล์ ้อม เจดียป์ ระธานทรงระฆงั ฐานแปดเหล่ียมของสายเมือง สรรคบุรี สุพรรณบรุ ี วดั ธรรมกิ ราช

46 5 นาที (1.4 กม.) - วัดราชบูรณะ : นมัสการพระมหาธาตุเจดีย์ (เจดีย์ทรงปรางค์ ร่วมสมัยพระมหาธาตุ เจดีย์เมืองสุพรรณบรุ ีและชมศลิ ปะสถาปตั ยกรรม อาทิ พระเจดีย์ทรงปรางค์ศิลปะอยุธยา เจดีย์ทรงระฆงั ฐานแปดเหลย่ี มของสายเมอื งสรรคบุรี สพุ รรณบุรี เดิน 9 นาที (700 เมตร) - วัดมหาธาตุ : นมัสการพระมหาธาตุกลางเมืองกรุงศรีอยุธยา ชมศิลปะสถาปัตยกรรม อาทิ เจดียท์ รงระฆงั ฐานแปดเหล่ียมของสายเมอื งสรรคบุรี สพุ รรณบุรี 5 นาที (1.9 กม.) - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา : แหล่งรวบรวมโบราณวัตถุ และศิลปวัตถุ ที่ ทรงคุณคา่ มากมายในเขตจังหวดั พระนครศรีอยธุ ยา 2 นาที (550 เมตร) - วดั บรมพทุ ธาราม : ชมความสวยงามของซุ้มประตูหนา้ ต่าง ณ วดั อันเป็นนิวาสสถานเดิม ของสมเด็จพระเพทราชา และชมสะพานบา้ นดนิ สอ 58 นาที (62.2 กม.) 12.00  รบั ประทานอาหารกลางวัน 13.00 - วดั กุฎที อง : ชมเสลีย่ งพระเพทราชา และตานานชายนอนหลับผู้กรนเป็นเสียงดนตรี 5 นาที (2.2 กม.) - วัดพระรูป : นมัสการพระนอนท่ีมีความงดงามที่สุดองค์หนึ่งในสมัยอยุธยา นมัสการ พระบาทไม้ศิลปกรรมสมัยอยุธยา เท่ียวชมลายปูนป้ันสมัยอยุธยาตอนต้นท่ีเจดีย์ทรง ปราสาทยอด สายเมืองสรรค์-สุพรรณภูมิ (เรอื นธาตุซ้อน ๒ ช้นั สีเ่ หลี่ยมและแปดเหลยี่ ม) 6 นาที (3.2 กม.) - วัดป่าเลไลย์วรวิหาร : สักการะหลวงพ่อโต พระพุทธรูปองค์ใหญ่คู่เมืองสุพรรณภูมิ ชม จติ รกรรมฝาผนงั เรื่องขนุ ช้างขนุ แผน และเรอื นขุนช้าง 6 นาที (2.5 กม.) - วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ สุพรรณบุรี : นมัสการพระมหาธาตุคู่เมืองสุพรรณบุรี สร้างและ ซ่อมโดยพระมหากษัตรยิ พ์ ระนครศรอี ยธุ ยาสองพระองค์ ณ ชมศิลปะ สถาปัตยกรรมสมัย อยุธยา อาทิ พระเจดีย์ทรงปรางค์สถาปัตยกรรมสมัยอยุธยาตอนต้น เจดีย์ทรงระฆังฐาน แปดเหล่ียมสายเมืองสรรค์-สพุ รรณภมู ิ เป็นต้น