สรุป 5 บททักษะชีวิตไตรมาส1-2 ปี64

สรุปผลการจดั กิจกรรม โครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารปอ้ งกัน ควบคมุ โรคไขเ้ ลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง ปงี บประมาณ 2564 (ไตรมาส1-2) ในวันท่ี 10 มีนาคม 2564 ณ โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สขุ ภาพตำบลวดั หลวง ม. 8 ต.วัดหลวง อำเภอพนสั นคิ ม จงั หวดั ชลบรุ ี กศน.ตำบลวัดหลวง ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอำเภอพนสั นคิ ม สำนกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จังหวัดชลบรุ ี

คำนำ กศน.ตำบลวัดหลวง ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอพนัสนิคม ได้จัดทำ โครงการฝึกอบรมรณรงค์การป้องกัน ควบคุม โรคไข้เลือดออก กศน.ตำบลวัดหลวง โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือให้ผู้เข้าร่วม กจิ กรรม มีความรู้ ความเข้าใจเก่ียวกับการป้องกนั ควบคมุ โรคไข้เลือดออกและนำความรทู้ ี่ได้รับมาปรับใช้ในชีวิตประจำวัน ซงึ่ มกี ารสรุปผลการจัดกิจกรรมโครงการดังกล่าวเพ่ือต้องการทราบว่าการดำเนินโครงการบรรลุตามวัตถุประสงคท์ ี่กำหนดไว้ หรือไม่ บรรลุในระดับใดและได้จัดทำเอกสารสรุปผลการจัดกิจกรรมโครงการฝึกอบรมรณรงค์การป้องกัน ควบคุม โรค ไข้เลือดออก กศน.ตำบลวัดหลวง เสนอต่อผู้บริหาร ผู้เก่ียวข้องเพื่อนำข้อมูลไปใช้ในการปรับปรุงและพัฒนาการดำเนิน โครงการใหด้ ีย่ิงขึ้น ผ้จู ัดทำ ขอขอบคณุ ผู้อำนวยการศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอำเภอพนสั นคิ ม ทใี่ หค้ ำแนะนำ คำปรึกษา ในการจัดทำสรุปผลการจดั กิจกรรมการศกึ ษาเพอ่ื พฒั นาทกั ษะชีวติ ในครง้ั น้ี หวังเป็นอย่างยิ่งว่าเอกสารสรุปผลการจัดกิจกรรมการศึกษาเพื่อพัฒนาทักษะชีวิตฉบับน้ี จะเป็นประโยชน์ ต่อผู้ปฏิบัติงานโครงการและหน่วยงานท่ีเก่ียวข้องในการนำไปใช้ในการจัดกิจกรรมการศึกษานอกระบบและการศึกษา ตามอัธยาศยั ต่อไป นางสาวชลติ ดา ใจพรหม ครู กศน.ตำบลวดั หลวง มนี าคม 2564

สารบญั หวั เรอ่ื ง หนา้ คำนำ ก สารบญั ข สารบญั ตาราง ค บทที่ 1 บทนำ - หลักการและเหตุผล 1 - วตั ถปุ ระสงค์ 1 - เปา้ หมายการดำเนนิ งาน 1 - ผลลัพธ์ 2 - ตวั ช้ีวดั ผลสำเรจ็ ของโครงการ 2 บทท่ี 2 เอกสารการศกึ ษาและงานวจิ ยั ท่ีเกีย่ วขอ้ ง - กรอบการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง 3 - เอกสาร/งานทเ่ี ก่ยี วขอ้ ง 3 บทที่ 3 วธิ ดี ำเนนิ งาน 13 บทที่ 4 ผลการวิเคราะหข์ อ้ มูล 16 บทที่ 5 อภปิ รายผลและขอ้ เสนอแนะ 21 บรรณานุกรม ภาคผนวก โครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารป้องกัน ควบคุม โรคไข้เลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง หนงั สือขออนเุ คราะห์วทิ ยากร รายงานผลการจดั กจิ กรรม แบบประเมนิ ผรู้ บั บรกิ าร คณะผจู้ ดั ทำ

สารบญั ตาราง หนา้ ตารางที่ 16 16 1. ผเู้ ขา้ ร่วมโครงการท่ีตอบแบบสอบถามได้นำมาจำแนกตามเพศ 17 2. ผู้เข้ารว่ มโครงการที่ตอบแบบสอบถามไดน้ ำมาจำแนกตามอายุ 17 3. ผู้เขา้ รว่ มโครงการทต่ี อบแบบสอบถามไดน้ ำมาจำแนกตามอาชพี 17 4. ผู้เขา้ ร่วมโครงการท่ีตอบแบบสอบถามได้นำมาจำแนกตามระดบั การศกึ ษา 18 5. แสดงค่าร้อยละเฉล่ยี ความสำเรจ็ ของตัวชว้ี ัด ผลผลติ ประชาชนทวั่ ไป 18 6. ค่าเฉลย่ี และสว่ นเบยี่ งเบนมาตรฐานความพึงพอใจฯ โครงการ ในภาพรวม 19 7. คา่ เฉลี่ยและสว่ นเบี่ยงเบนมาตรฐานความพึงพอใจฯ โครงการ ดา้ นบริหารจดั การ 19 8. คา่ เฉลีย่ และส่วนเบยี่ งเบนมาตรฐานความพึงพอใจฯ โครงการ ดา้ นการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ 9. คา่ เฉลยี่ และส่วนเบีย่ งเบนมาตรฐานความพงึ พอใจฯ โครงการ ดา้ นประโยชน์ที่ได้รบั

1 บทท่ี 1 บทนำ หลกั การและเหตผุ ล โรคไข้เลอื ดออกนับเป็นปัญหาสาธารณสขุ ที่สำคัญของประเทศไทยตลอดมา เพราะไข้เลือดออกเป็นโรคตดิ ต่อโดย มี ยุงลายเป็นพาหะ ท่ีสร้างความสูญเสียชีวิต ค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลและความสูญเสียทางด้านเศรษฐกิจของประเทศ เน่ืองจากโรคน้ีมีแนวโน้มการระบาดในช่วงฤดูฝนของทุกปีและพบว่าประชากรที่ป่วยด้วยโรคไข้เลือดออกมากที่สุด ได้แก่ กลุ่มเด็กวัยเรียนที่มีอายุต้ังแต่ 5– 14 ปีแต่ปัจจุบันยังพบผู้ป่วยไข้เลือดออกในผู้ใหญ่และมีการเกิดโรคตลอดทั้งปีอีกด้วย ดังน้ันการดำเนินงานควบคุมป้องกันโรคไข้เลือดออกให้ประสบผลสำเร็จและเกิดประสิทธิภาพน้ัน จำเป็นต้องระดมความ ร่วมมือจากทุกฝ่ายท่ีเก่ียวข้องในการกำจัดลูกน้ำยุงลายท่ีเป็นพาหะนำโรคและรณรงค์ให้ชุมชนตระหนักถึงความสำคัญของ ปญั หาโรคไข้เลือดออกและร่วมมอื กันเฝ้าระวงั ป้องกนั การแพรร่ ะบาดของโรคนี้ ปัญหาการแพร่ระบาดของโรคไข้เลือดออกท่ีมีมาอย่างต่อเน่ือง ทำให้เกิดการปรับเปล่ียนแนวคิดในการแก้ไขปัญหา จากการตั้งรับไปสู่นโยบายเชิงรุกโดยใช้ยุทธศาสตร์การมีส่วนร่วมให้คนในชุมชนได้ตระหนักถึงสภาพปัญหาของโรค ไข้เลือดออก เกิดความรับผิดชอบต่อปัญหาท่ีเกิดขึ้นในชุมชนของตนเอง พร้อมทั้งหาวิธีการแก้ไข ซ่ึงปัญหาของโรค ไข้เลือดออกเป็นเรือ่ งท่ีเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมและสิ่งแวดล้อม ดังน้ัน การดำเนินงานป้องกันและควบคุมโรคไขเ้ ลือดออก จึง ต้องปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องกับสถานการณ์ของโรคท่ีเปลี่ยนแปลงไป โดยเน้นให้ประชาชนเห็นความสำคัญและถือเป็น ภารกิจท่ีต้องชว่ ยกนั กระตุน้ และชักนำใหป้ ระชาชน องค์กรชุมชน โรงเรียน ศาสนสถาน ตลอดจนเครือขา่ ยสขุ ภาพใหม้ ีส่วน ร่วมอยา่ งจริงจงั และต่อเนื่องจงึ เป็นกิจกรรมสำคัญท่ตี อ้ งเร่งรัดดำเนนิ การ จากเหตุผลดังกล่าว กศน.ตำบลวัดหลวง สังกัด ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอพนัส นิคม จังหวัดชลบุรี จึงได้จดั ทำโครงการฝึกอบรมรณรงคก์ ารป้องกนั ควบคมุ โรคไข้เลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวงขนึ้ 2. วตั ถปุ ระสงค์ 2.1 เพื่อให้ผเู้ ขา้ รว่ มกจิ กรรมมคี วามรู้ความเขา้ ใจในการปอ้ งกนั โรคไขเ้ ลอื ดออกอยา่ งถกู วธิ ี 2.2 เพื่อให้ผเู้ ขา้ รว่ มกจิ กรรมเกดิ พฤตกิ รรมในการทำลายแหลง่ เพาะพันธย์ุ งุ ลายอย่างต่อเนอ่ื งสม่ำเสมอ 2.3 เพ่ือใหผ้ ูเ้ ข้ารว่ มกจิ กรรมนำความรู้ทีไ่ ดร้ บั ไปปรบั ใช้ในชวี ติ ประจำวนั 3. เปา้ หมาย (Outputs) เปา้ หมายเชงิ ปรมิ าณ เปา้ หมาย (Outputs) เปา้ หมายเชงิ ปรมิ าณ ประชาชนตำบลวดั หลวง จำนวน 19 คน

2 เปา้ หมายเชงิ คณุ ภาพ 1. เพอ่ื ใหผ้ ู้เข้ารว่ มกิจกรรมมคี วามรคู้ วามเข้าใจในการป้องกนั โรคไข้เลอื ดออกอย่างถกู วธิ ี 2. เพ่ือใหผ้ เู้ ขา้ รว่ มกิจกรรมเกดิ พฤติกรรมในการทำลายแหลง่ เพาะพันธย์ุ งุ ลายอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง 3. เพอ่ื ใหผ้ ู้เขา้ รว่ มกจิ กรรมนำความรู้ทไ่ี ดร้ ับไปปรบั ใช้ในชีวิตประจำวนั ผลลพั ธ์ - ผูเ้ ขา้ ร่วมกิจกรรม มคี วามรู้ ความเขา้ ใจในการปอ้ งกนั โรคไขเ้ ลอื ดออกอยา่ งถกู วธิ ี 4. ดชั นชี ว้ี ดั ผลสำเรจ็ ของโครงการ 4.1 ตวั ชวี้ ดั ผลผลติ (Outputs) ร้อยและ 80 ของผู้เข้ารว่ มกจิ กรรม มคี วามรู้ ความเขา้ ใจในในการป้องกันโรคไขเ้ ลือดออกอยา่ งถกู วธิ ี 4.2 ตวั ชว้ี ดั ผลลพั ธ์ (Outcomes) ร้อยและ 80 ของผูเ้ ข้าร่วมกิจกรรม นำความรทู้ ี่ไดร้ ับมาปรับใชใ้ นชวี ติ ประจำวนั

3 บทท่ี 2 เอกสารการศกึ ษาและงานวจิ ยั ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ในการจดั ทำสรปุ ผลโครงการฝึกอบรมรณรงค์การปอ้ งกัน ควบคมุ โรคไข้เลือดออก กศน.ตำบลวดั หลวง คร้ังนี้ ผจู้ ดั ทำโครงการไดท้ ำการค้นคว้าเนอ้ื หาเอกสารการศึกษาและงานวจิ ัยทเ่ี กีย่ วขอ้ ง ดังน้ี 1. กรอบการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้เพอ่ื พฒั นาทกั ษะชวี ิต 2. เอกสาร/งานวจิ ยั ทีเ่ กยี่ วข้อง 1. กรอบการจดั กจิ กรรมการศกึ ษาเพอื่ พัฒนาทกั ษะชวี ติ นโยบายเรง่ ดว่ นเพอ่ื รว่ มขบั เคลอื่ นยทุ ธศาสตรก์ ารพฒั นาประเทศ ภารกจิ ตอ่ เนอื่ ง 1. ดา้ นการจดั การศกึ ษาและการเรยี นรู้ 1.3 การศกึ ษาตอ่ เนอ่ื ง 2) จัดการศึกษาเพ่อื พฒั นาทักษะชีวติ ให้กับทกุ กลุ่มเป้าหมาย โดยเฉพาะคนพกิ าร ผู้สูงอายุท่ีสอดคลอ้ งกบั ความต้องการจำเป็นของแตล่ ะบุคคล และมงุ่ เน้นให้ทกุ กลมุ่ เปา้ หมายมีทกั ษะการดำรงชวี ติ ตลอดจนสามารถประกอบอาชพี พ่ึงพาตนเองได้ มคี วามรคู้ วามสามารถในการบรหิ ารจดั การชีวติ ของตนเองให้อยู่ในสังคมไดอ้ ยา่ งมคี วามสขุ สามารถเผชญิ สถานการณต์ า่ ง ๆ ท่เี กดิ ขึ้นในชีวิตประจำวนั ไดอ้ ย่างมีประสิทธภิ าพ และเตรียมพร้อมสำหรบั การปรบั ตัวให้ทันตอ่ การ เปลยี่ นแปลงของข่าวสารขอ้ มูลและเทคโนโลยสี มัยใหม่ในอนาคต โดยจดั กจิ กรรมทีม่ ีเนอ้ื หาสำคัญตา่ ง ๆ เชน่ สุขภาพกาย และจิต การปอ้ งกนั ภยั ยาเสพติด เพศศกึ ษา คณุ ธรรมและคา่ นิยมที่พึงประสงค์ ความปลอดภัยในชีวิตและทรพั ย์สิน ผา่ น การศกึ ษารูปแบบต่าง ๆ อาทิ คา่ ยพฒั นาทักษะชวี ิตการจดั ตัง้ ชมรมชุมนุม การสง่ เสรมิ ความสามารถพิเศษตา่ ง ๆ 2. เอกสาร/งานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง โรคไขเ้ ลอื ดออก เปน็ โรคที่เกิดจากการตดิ เชือ้ ไวรสั ชนิดหนึง่ และมยี ุงลายเป็นพาหะนำโรค มกั พบในเดก็ อายุ 5-10 ปี ปจั จบุ นั ยงั ไมม่ ี วคั ซนี ปอ้ งกนั จำหน่ายโรคไข้เลอื ดออก เปน็ โรคตดิ ต่อโดยมสี าเหตมุ าจากยงุ ลาย Aedes Aegypti ตัวเมยี กดั เมอื่ ยุงกัดคนที่ ปว่ ยเป็นไข้เลือดออกโดยเฉพาะช่วงท่มี ไี ขส้ ูง เชอ้ื ไวรัสเดงก่ี (Dengue Virus) จะเพิ่มจำนวนในตวั ยุงประมาณ 8-10 วัน เช้อื ไวรสั เดงกจ่ี ะไปทผี่ นงั กระเพาะและต่อมนำ้ ลายของยุง พรอ้ มทจี่ ะตดิ ตอ่ ไปยังคนอ่ืน แลว้ นำเชอ้ื ไวรสั มาแพร่ใหก้ ับคนอื่น ซ่ึง ส่วนมากมกั จะเป็นเดก็ โรคนีม้ ักจะระบาดในฤดฝู น แตป่ จั จบุ นั พบได้ตลอดทัง้ ปี

4 สาเหตขุ องโรคไขเ้ ลอื ดออก ยงุ ลาย ยงุ เปน็ แมลงขนาดเลก็ ที่มักทำให้เราร้สู กึ รำคาญเวลาเห็นหรือไดย้ ินเสียงมนั บินไปมาใกล้ๆ ทั้งนเี้ พราะ เรารู้วา่ ถา้ ถกู ยงุ กดั นอกจากจะร้สู ึกคนั แลว้ เราอาจเปน็ มาลาเรีย ไข้เลือดออก ไข้สมองอกั เสบ หรอื ไข้เหลอื งได้โลกมยี ุงกวา่ 3,000 ชนิด ยงุ สว่ นมากไม่นำโรคใด ๆ สูม่ นษุ ย์ จะมี ประมาณ 100 ชนดิ เทา่ น้นั ท่สี ามารถฆา่ คนได้ นัก ชวี วทิ ยาพบวา่ ยงุ ท่กี ดั คนเป็นยงุ ตวั เมยี เท่าน้ัน เพราะ มนั ต้องการเลอื ดยาม จะวางไข่ เวลากดั มนั จะใชจ้ ะงอย ปากท่ีแหลมเหมอื นเขม็ ฉีดยาเจาะเข้าไปในเส้นเลือดใต้ ผวิ หนัง แลว้ ปลอ่ ยน้ำลายออกมาเพื่อไม่ใหเ้ ลือดทมี่ นั กำลงั ดดู แขง็ ตวั และถา้ ยงุ ตัวนั้นเป็นพาหะนำโรค เชอ้ื โรค ท่ีแฝงอยใู่ นนำ้ ลายกจ็ ะเข้าส่รู า่ งกายคน ส่วนสารเคมที มี่ ี ในน้ำลายจะทำใหค้ นที่ถูกยุงกดั รสู้ กึ คัน จนบางคนมอี าการแพ้ หรือรูส้ กึ หนา้ มดื จนหายใจไมอ่ อก เป็นต้น นักชวี วิทยาสนใจทจ่ี ะรูว้ า่ ยุงหาอาหารอยา่ งไร เหตใุ ดบางคนจงึ ถูกยุงกดั บอ่ ย แต่บางคนยุงไม่ยงุ่ ดว้ ยเลย เหตใุ ด ยุงก้นปล่อง (Anopheles gambiae) จงึ ชอบกดั บริเวณเทา้ และขอ้ เท้าของคน แต่ยงุ Anopheles atroparous กลับชอบกัด บรเิ วณใบหนา้ และเราจะปอ้ งกันไมใ่ ห้ยุงกดั ได้อย่างไร เปน็ ตน้ นักชีววิทยายงั พบอีกวา่ ในสายตายงุ คนแต่ละคนมีโอกาสใน การถกู กดั ไมเ่ ท่ากนั ท้ังนเ้ี พราะรา่ งกายเรามีอุณหภมู ิแตกต่างกัน อกี ทง้ั เวลาหายใจออกจะปลอ่ ยกา๊ ซคาร์บอนไดออกไซด์ ออกมาในปรมิ าณไมเ่ ทา่ กนั และมีกล่ินตวั ทีแ่ ตกตา่ งกัน สำหรับวธิ ปี อ้ งกนั ยุงกัด โดยทั่วไปอาจใชส้ ารเคมี N, N-diethyl-3- methyl-benzamide หรอื ครีม calamine และ caladril ทาตามผวิ หนังเพ่ือไลย่ งุ และพรอ้ มกันนน้ั เราก็ควรแต่งตวั ให้ มิดชิดเพ่อื ปกปอ้ งผวิ หนังไมใ่ ห้ถูกยุงกัน ยุงลาย (Aedes aegypti) เปน็ ยุงที่ร้ายกาจ และนา่ กลัวรองจากยงุ กน้ ปล่อง มันมชี ่อื ยงุ ลาย เพราะลำตวั มีลายขาว สลบั ดำ ยงุ ลายอยใู่ นอนั ดบั Diptera ท่มี หี ลายวฏั จักรชวี ิต โดยในแตล่ ะวฏั จักร รปู ร่างและวธิ ีหาอาหารของมนั จะไม่ เหมือนกัน กล่าวคือ ยงุ ลายจะเรมิ่ ชีวติ ในสภาพไข่ เมื่อเวลาผ่านไปประมาณ 24 ชว่ั โมง ไขท่ ี่ลอยทผี่ ิวน้ำจะฟกั เปน็ ลกู น้ำ และ ใช้อวยั วะสำหรับหายใจทอ่ี ยู่ท่ปี ลายหางแตะผวิ นำ้ ตลอดเวลา ลกู นำ้ ใช้ 95 เปอรเ์ ซ็นตข์ องเวลาในช่วงนหี้ าอาหาร ซงึ่ ไดแ้ ก่ ไร นำ้ บกั เตรี และพชื ขนาดเล็ก ท่มี อี ดุ มในนำ้ ทส่ี กปรก การกินอาหารอย่างต่อเนอ่ื งและตลอดเวลา ทำให้ลกู น้ำเจริญเติบโตเรว็ จนมขี า ปกี และปากปรากฏ จากนั้นกเ็ ข้าสสู่ ภาพดักแด้ ซึง่ ถา้ ไม่มีอะไรมารบกวน มันกจ็ ะลอยตดิ ใต้ผวิ น้ำตลอดไป แต่เวลามี เงามดื มาทาบ

5 มันกจ็ ะดำนำ้ ทนั ที ในชว่ งเวลาน้มี ันจะไมก่ นิ อาหารหรือขับถา่ ยเลย จนกระท่ังกลายสภาพเปน็ ยงุ ลายอยา่ งสมบรู ณ์ แม้ในระยะเรม่ิ ต้นจะมีนำ้ หวานจากดอกไม้มาวางอยใู่ กลๆ้ มนั กไ็ ม่สนใจแตอ่ กี 20-24 ช่วั โมงตอ่ มา ยงุ หนมุ่ หรอื สาวจะเริ่มหวิ โดยตัวผจู้ ะโผบินหานำ้ หวานดอกไม้ และจะไม่กดั คน แต่ชอบคลานไปบนผวิ หนัง สว่ นยงุ ตวั เมียถา้ ใหเ้ ลอื กระหวา่ งนำ้ หวาน กับเลอื ด มันจะเลอื กเลือด ยงุ ลายทโ่ี ตเต็มมีสายตาแหลมคม และใชห้ นวดในการดมกล่นิ คน ดงั น้ันถ้าหนวดของยุงลายตวั เมยี ถกู ตดั แม้จะหวิ สักเพยี งใด มนั กไ็ มก่ ัดคน ตามปกตมิ นั ชอบกดั คนในบา้ นมากกวา่ นอกบ้าน ชอบแฝงตวั อยู่ตามผา้ สีทบึ และยงุ ตวั เมียไมก่ ัดคน ตอนกลางคนื และถ้ามมี อื ท่ีอุ่นกับเย็นให้ยงุ เลอื กเกาะ มนั จะเลือกมือทอ่ี ุ่น แต่ถา้ มีมอื เย็นให้เลอื กเพียงตวั เดียว มันกเ็ กาะมอื เยน็ อย่างไม่ยินดนี กั ยงุ ลายชอบเกาะมือทีแ่ ห้งมากกวา่ มอื ท่ีเปียก ถา้ ใหย้ ุงลายบนิ หาเหย่อื ในภาชนะปิดทม่ี ีปริมาตร 27,000 ลกู บาศก์เซนติเมตร มนั จะใชเ้ วลาตง้ั แต่ 5-30 วนิ าทีในการบนิ ถงึ เหยือ่ ในกรณีแขนคน เมอื่ บินเกาะผิวหนังแลว้ มันจะเดนิ อีกสอง สามก้าวก่อนจะใชจ้ ะงอยปากกดเอียงทำมมุ 75 องศากับผวิ หนัง ใช้ ขาท้ังหกยนั บนผิวหนงั แล้วใช้เวลาอกี ประมาณ 50 วนิ าที ในการใช้ ปากเจาะผา่ นผิวหนัง 2.30 นาทใี นการดดู เลอื ด และเพยี ง 5 วินาที ในการถอนจะงอยปากออก ดงั น้นั ในการดม่ื เลือดครง้ั หนงึ่ ยุงลาย จะไดเ้ ลือดประมาณ 3 มลิ ลิกรัม และขณะด่ืมเลอื ดเชื้อโรคตา่ งๆ ที่ มใี นตัวยุงลายก็จะเล็ดลอดเขา้ สู่ร่างกายของคนท่ีถกู ยงุ ลายนัน้ กัด ทันที และแม้ท่อนำ้ ลายของยงุ ลายจะถูกตัด มันกย็ ังสามารถดดู เลอื ดได้ แตถ่ า้ ขาทัง้ หกถกู ตัด แม้มันจะยังบินได้ แตก่ ไ็ ม่สามารถกัด คนได้ เพราะมนั ต้องการขาอย่างนอ้ ยสามขาในการทรงตัวเวลากดั คน ส่วนเส้นประสาทท่เี รยี กวา่ ventral nerve cord ท่ที ้องยงุ ลาย ก็มีหนา้ ท่คี วบคมุ ปรมิ าณการดมื่ เลอื ด เพราะถ้า เสน้ ประสาทน้ถี กู ตัดยงุ ลายจะดื่มเลือดจนท้องแตกตาย หรือถา้ ไม่ตาย มนั ก็จะสลบ และจะตายในอกี 24 ชั่วโมงตอ่ มา ยุงลายเปน็ พาหะนำโรคไข้เลือดออก (Dengue Haemorrhage Fever-DHF) มาสคู่ น การท่ีแพทยเ์ รียกโรคชนดิ นวี้ า่ ไขเ้ ลอื ดออก เพราะมนั เปน็ เช้ือโรคที่ทำใหผ้ ูป้ ว่ ยมีไข้สงู และมีเลือดออก คำว่า dengue มาจากคำ Danga ในภาษา West Indies และ Swahili ในแอฟรกิ าตะวันออก เพราะดนิ แดนแถบน้ันในสมัยคริสตศ์ ตวรรษท่ี 18 และ 19 ถกู โรคที่ชาวบา้ น เรยี ก Danga คกุ คามหนกั ดังในปี 2336 แพทยอ์ เมริกันชื่อ Benjamin Rush ได้รายงานวา่ มกี ารระบาดของโรคไข้เลือดออก ในเมอื งฟลิ าเดลเฟยี ซง่ึ เปน็ เมอื งหลวงของสหรฐั อเมรกิ าดว้ ย

6 ชนดิ ของเชอื้ เดงกี่ เชอ้ื ไวรัสเดงก่ี (Dengue Virus) เป็น Single-Stranded RNA ไวรสั ทดี ว้ ยกนั 4 ชนิด (Serotype) DEN1, DEN2, DEN3, DEN4 ซงึ่ มี Antigen รว่ มกนั บางส่วนทำให้เม่อื เกิดการตดิ เชอื้ ชนิดหนึง่ จะเกิดภมู คิ ุ้มกันต่อเชอื้ อกี ชนิดหนงึ่ แต่ภมู ทิ ี่ เกิดจะอยูไ่ ด้ 6-12 เดอื น สว่ นภมู ทิ ่เี กดิ กบั เชื้อท่ปี ่วยจะมีตลอดชีวติ เช่น หากเป็นไข้เลือดออกจากเช้อื DEN1 ผู้ ป่วยจะมีภมู ิ ตอ่ เชอ้ื นตี้ ลอดชวี ิต แตจ่ ะมีภมู ติ ่อเชอ้ื เดงกช่ี นดิ อน่ื เพยี ง 6-12 เดอื นเทา่ นนั้ จากการศกึ ษาพบว่า การตดิ เชือ้ ซำ้ หรือการตดิ เช้อื ครั้งท่ีสองจะเป็นสาเหตุของโรคเดงกร่ี ุนแรง ได้ถึงรอ้ ยละ 80-90 ในปี 2543 พบวา่ การระบาดของเช้อื เดงก่ีเกิดจากสาย พนั ธท์ุ ี่สอง DEN2 แต่หลงั จากน้ันพบลดลง แต่จะพบสายพนั ธุ์ DEN3 มากข้นึ แต่หลงั จากปี 2543 เชื้อสายพันธทุ์ ี่สอง DEN2 เร่ิมกลับมาพบมากขึ้นและมีอัตราการตายสงู เน่อื งจากเปน็ เช้ือทีห่ ากเปน็ แลว้ จะเกิดอาการรนุ แรง 1. ระยะไขส้ งู อาการไขเ้ ลอื ดออก แบง่ ออกเปน็ 3 ระยะ 3. ระยะฟนื้ ไขส้ งู ลอย 2-7 วัน 2. ระยะวกิ ฤติ (ระยะชอ็ คและเลอื ดออก) อาการทั่วไปดขี ึน้ ไขล้ ด (ประมาณวันท่ี 3-6 ของโรค) เบอ่ื อาหาร อาการทรดุ ลงเขา้ สู่ภาวะชอ็ ค ความดนั ดี อาเจยี น - กระสับกระส่าย ชพี จรปกติ ปวดหวั - ชพี จรเต้นเรว็ ปสั สาวะออกมากขึ้น ตบั ทโี่ ตจะลดขนาดลง ภายใน 1-2 ปวดท้อง บริเวณลน้ิ ป่ี อาเจียนมาก สปั ดาห์ เร่ิมรับประทานอาหารได้ ปวดกล้ามเนื้อ วันที่ 2-3 เดก็ มกั ซมึ ลง ปวดทอ้ ง มกั มีผน่ื แดงทข่ี า ปลายเทา้ ปลาย หน้าแดง ตัวแดง บางรายซมึ มากขน้ึ มอื และมีอาการคัน อาจมผี ่นื หรือจดุ เลือด ออกตามผวิ หนงั ปัสสาวะน้อย 60-90% ตรวจพบตับโต อาจมเี ลือดออกในกระเพาะ Tourniguet test ใหผ้ ลบวก 1. ระยะไขส้ งู อาการไขเ้ ลอื ดออก แบง่ ออกเปน็ 3 ระยะ 3. ระยะฟนื้ 2. ระยะวกิ ฤติ (ระยะชอ็ คและเลอื ดออก) ถา้ ไมม่ ีอาการแทรกซอ้ น และได้รับการรักษา ทัน และถูกตอ้ ง ระยะนีจ้ ะกนิ เวลา 24-48 ชม. แล้วเขา้ สู่ระยะท่ี 3

7 เมอ่ื ไรจะสงสัยวา่ เปน็ ไขเ้ ลอื ดออก ไข้สูงเฉยี บพลนั ประมาณ 2-7 วัน เบือ่ อาหาร หน้าแดง ปวดศรี ษะ รว่ มกบั อาการคล่นื ไส้ อาเจียน และอาจมอี าการปวดท้องรว่ มดว้ ย บางรายอาจมจี ุดเลือดสี แดงข้ึนตามตวั แขนขา อาจมีเลือดกำเดาออกหรอื เลอื ดออกตามไรฟนั และการถา้ ย อจุ จาระดำ เน่อื ง จากเลือดออกและอาจทำให้เกดิ อาการชอ็ คได้ ในรายทชี่ ็อคจะ สงั เกตได้จากการที่ไข้ลด แต่ผปู้ ่วยซึมลง ตวั เย็น หมดสติ และเสยี ชวี ติ ได้ การปอ้ งกนั โรคไขเ้ ลอื ดออก • ปอ้ งกันไมใ่ ห้ยงุ กัด • ปราบและทำลายแหลง่ เพาะพันธุย์ งุ ซ่งึ ชอบวางไขใ่ นน้ำสะอาดท่ีอยนู่ งิ่ ๆ ตามภาชนะต่าง ๆ ทมี่ นี ำ้ ขงั • ผู้ปว่ ยที่เปน็ ไขเ้ ลือดออก ไม่ควรใหถ้ กู ยุงกัดภายใน 5 วนั แรกของโรค เพราะผปู้ ว่ ยยังมไี วรัสอยู่ในเลือดทำใหแ้ พร่เชอ้ื ไปใหค้ นอนื่ ได้ • รายงานคนไข้ไปทีโ่ รงพยาบาลหรืออนามัยจงั หวดั เพือ่ ส่งเจ้าหนา้ ท่ไี ปทำการกำจดั ยงุ บริเวณนนั้ กอ่ นท่ีจะมีการ ระบาดเพม่ิ ข้นึ โรคไขเ้ ลอื ดออกสามารถพบได้ทกุ เพศทุกวัย แตพ่ บบอ่ ยในเดก็ วัยเรยี นและวัยทำงานตอนตน้ ซงึ่ ผปู้ ว่ ยที่มภี าวะ เสยี่ งต่อการดำเนนิ โรคทรี่ นุ แรงหรือภาวะแทรกซอ้ น ไดแ้ ก่ • เดก็ ทารกและผสู้ ูงอายุ • หญิงตง้ั ครรภ์ • ผทู้ ่ีมแี ผลในกระเพาะอาหาร • ผหู้ ญิงท่ีอยู่ระหวา่ งมปี ระจำเดือนหรอื มเี ลอื ดออกผดิ ปกติทางช่องคลอด • ผู้ทม่ี ีโรคเม็ดเลือดแดงแตกง่าย หรือโรคที่เกิดจากฮโี มโกลบนิ ผิดปกติ • ผู้ปว่ ยโรคหวั ใจพิการแตก่ ำเนิด • ผปู้ ่วยโรคเร้อื รงั เช่น เบาหวาน ความดันโลหติ สงู หอบหืด โรคหัวใจขาดเลือด ไตวาย ตบั แข็ง • ผทู้ รี่ ับประทานยากลุ่มคอรต์ โิ คสเตียรอยด์ (corticosteroid) หรอื ยาในกลมุ่ ยาแก้อกั เสบท่ไี มใ่ ช่สเตียรอยด์ (Non- Steroidal Anti-Inflammatory หรือ NSAIDs)

8 การวนิ จิ ฉยั โรคไขเ้ ลอื ดออก เนื่องจากอาการของโรคไข้เลอื ดออกในระยะแรกๆ คลา้ ยกบั โรคตดิ เช้อื หลายโรค เชน่ ไขห้ วัดใหญ่ และไขจ้ าก สาเหตุอ่ืน ดงั นนั้ นอกเหนอื จากการสังเกตอาการและซักประวตั คิ วามเป็นอยูข่ องผู้ปว่ ยแลว้ แพทยว์ นิ จิ ฉัยโรค ไขเ้ ลอื ดออกดว้ ยการตรวจเพมิ่ เติม และตรวจทางห้องปฏิบตั กิ าร ดงั น้ี • ตรวจความสมบรู ณ์ของเม็ดเลอื ด (CBC) เพอ่ื หาความผิดปกตขิ องสว่ นประกอบท้งั หมดของเลอื ด ไดแ้ ก่ เมด็ เลอื ด แดง เมด็ เลือดขาว เกลด็ เลือด และความเข้มข้นของเลือด • ตรวจภมู ิคุ้มกันต่อไข้เลอื ดออก (IgM) , ตรวจ NS1 Ag ต่อเชอื้ โดยตรง ตรวจ PCR เพอื่ หาเชอื้ ไวรสั เดงกี หากพบว่าผปู้ ว่ ยมีจดุ เลือดออกเลก็ ๆ ตามลำตวั และจำนวนเกลด็ เลือดลดตำ่ ลง เปน็ ตัวบ่งชีว้ า่ ผูป้ ว่ ยติดเช้ือ ไวรัสเดงกี แตถ่ า้ เกล็ดเลือดลดตำ่ มาก เม็ดเลือดขาวตำ่ เม็ดเลือดแดงเขม้ ข้นข้ึน ความดันโลหิตตำ่ รว่ มกบั มีชพี จรเบา เร็ว เป็นตัวบ่งช้วี ่าผปู้ ว่ ยมีโอกาสเขา้ สู่ระยะช็อกซง่ึ จำเปน็ ตอ้ งเข้ารับการรกั ษาตวั ในหอ้ งดูแลผู้ป่วยหนกั ทันที นยิ ามของโรคไขเ้ ลอื ดออก โดยองคก์ ารอนามยั โลกน้นั ใชม้ าตงั้ แตป่ ี ค.ศ. 1975 โดยตอ้ งมลี กั ษณะครบทง้ั 4 ประการ 1. มีไข้ มีปัญหาทางกระเพาะปสั สาวะ ปวดศรี ษะเรอ้ื รัง มนึ งงอย่างมาก และเบ่ืออาหาร 2. มีแนวโนม้ จะมเี ลือดออก (ทนู ิเกต์เทสท์ใหผ้ ลบวก มีจ้ำข้นึ เอง มีเลอื ดออกทางเยื่อบุ เหงือก แผลเจาะ ฯลฯ อาเจียน เป็นเลือด หรอื ถา่ ยเป็นเลือด) 3. เกล็ดเลอื ดต่ำ (นอ้ ยกว่า 100,000 ตวั ตอ่ หน่ึงไมโครลิตร หรือประมาณน้อยกว่า 3 ตวั ตอ่ หน่ึงมมุ มองกลอ้ ง กำลงั ขยายสงู ) 4. ปรากฏหลกั ฐานของการเสียพลาสมาจากหลอดเลอื ด (ความเขม้ ข้นเม็ดเลือดแดงสูงกวา่ ทป่ี ระมาณไว้มากกว่าร้อยละ 20 หรอื ลดลงเกนิ กว่ารอ้ ยละ 20 ปรากฏมีของเหลวในเยื่อหมุ้ ปอด มขี องเหลวในช่องทอ้ ง หรอื มโี ปรตนี ตำ่ ในกระแส เลอื ด) 5. มีภาวะสมองอักเสบ

9 กลมุ่ อาการไขเ้ ลอื ดออกระยะช็อค นยิ ามโดยลกั ษณะของไขเ้ ลอื ดออกขา้ งตน้ เพม่ิ อกี 3 ขอ้ • ชพี จรเบา เรว็ • ผลต่างความดันแคบ (น้อยกวา่ 20 มิลลิเมตรปรอท) • ผิวหนังเยน็ ชื้น และดูไม่สบายตัว • การตรวจทางนำ้ เหลอื งและการใช้ PCR สามารถใช้ยนื ยันการวนิ ิจฉัยได้ การรกั ษา • ผปู้ ่วยท่ีไม่อาเจียนให้ดื่มนำ้ หรือนำ้ เกลือแรม่ าก ๆ วธิ สี งั เกตว่าดม่ื นำ้ พอหรอื ไม่ ให้ดูปสั สาวะ ควรมสี ใี ส • ควรพบแพทยเ์ ป็นระยะ ๆ ตามนดั เพื่อเฝ้าดูอาการท่อี าจเป็นอันตรายอยา่ งใกลช้ ดิ • ถ้าอาเจียนมาก ซมึ เพลยี มาก มีอาการของชอ็ คและมอี าการเลอื ดออก ควรรับการรักษาในโรงพยาบาลและดูแล ใกล้ชิด เพ่ือรกั ษาไดท้ นั ท่วงที หรอื หากมีอาการแทรกซอ้ นอืน่ เช่น ตับอกั เสบรุนแรง ตับวาย สมองอักเสบ ควรรับ การรักษาในโรงพยาบาล • ให้ยาแกไ้ ขพ้ าราเซตามอล แต่หา้ มใช้แอสไพรนิ เพราะจะทำใหร้ ะคายกระเพาะ มีโอกาสมีเลือดออกทางกระเพาะงา่ ย และทำให้การทำงานหาเกล็ดเลอื ดผดิ ปกติ การปอ้ งกนั และควบคมุ โรคไขเ้ ลอื ดออก วธิ ปี อ้ งกนั 1. พยายามไมใ่ ห้ยงุ กดั 2. ปราบและทำลายแหลง่ เพาะพันธ์ยุ งุ ซึง่ ชอบวางไข่ในนำ้ สะอาดท่อี ยู่นิง่ ๆ ตามภาชนะต่างๆ ทมี่ นี ำ้ ขัง 3. ผปู้ ่วยทีเ่ ป็นไขเ้ ลือดออกไม่ควรให้ถกู ยงุ กัดภายใน 5 วนั แรกของโรค เพราะผปู้ ่วยยังมีไวรัสอยใู่ นเลือดทำให้แพร่เชอื้ ไปให้คนอนื่ ได้ 4. รายงานคนไข้ไปท่ีโรงพยาบาลหรอื สาธารณสุขจงั หวัด เพอ่ื สง่ เจา้ หนา้ ที่ไปทำการกำจัดยุงบรเิ วณนน้ั และควบคมุ โรค กอ่ นท่จี ะมกี ารระบาดเพม่ิ การพฒั นาวคั ซนี และยา ยงั ไม่มวี ัคซนี สำหรบั ไวรสั เดงก่ีซงึ่ เปน็ สาเหตขุ องไข้เลอื ดออกจำหนา่ ยใน ตลาด เนือ่ งจากยงั อยใู่ นขัน้ การทดลองและ พัฒนาอยู่ การเร่งพัฒนาวัคซนี อย่างจริงจงั นัน้ เร่ิมมาต้ังแต่ พ.ศ. 2546 สำหรบั ประเทศไทย ไดม้ ีการทดสอบวคั ซนี ไวรสั ไขเ้ ลอื ดออกในอาสาสมัครจำนวน 3,000-5,000 คน หลังจากประสบความสำเร็จในการทดสอบในสตั ว์และอาสาสมคั รกลุ่ม เลก็ และขณะนวี้ ัคซีนทถี่ ูกเลอื กได้เขา้ สกู่ ารทดสอบระยะที่ 1 และระยะท่ี 2 แลว้ ปญั หาสำคญั ของการพฒั นาวัคซีนคอื การท่ี ไวรัสมจี ำนวนสายพนั ธถ์ุ งึ 4 สายพนั ธ์ุ ทำใหว้ ัคซีนทพ่ี ัฒนาออกมาต้องยับย้งั

10 การปอ้ งกนั โรคลว่ งหนา้ กอ่ นเกดิ โรค 1. ให้สขุ ศกึ ษาแก่ประชาชน เก่ียวกบั สาเหตุ และปจั จัยทกี่ อ่ ใหเ้ กดิ การปว่ ยเพ่อื จะไดป้ อ้ งกันบตุ รหลานของตนมิให้ปว่ ย อัน ประกอบด้วยชอ่ งทาง ดงั นี้ - ทางสอื่ มวลชน เช่น วทิ ยุ โทรทัศน์ หนงั สือพิมพ์ เสียงตามสาย และหอกระจายขา่ ว - ทางโรงเรียน โดยให้ความรู้เรอ่ื งโรคไขเ้ ลอื ดออกแก่นักเรียน หรอื ครูอาจารยท์ ่สี อนเพอื่ ถ่ายทอดความรใู้ ห้นกั เรยี น ในลำดบั ตอ่ ไป - แจกเอกสารสุขศึกษา ตามสถานที่ซงึ่ ประชาชนมกั จะมาชุมนุมกนั มากๆ - ให้สุขศกึ ษาแกป่ ระชาชนที่มารบั บริการ และเวลาออกพืน้ ท่ี - ขอความรว่ มมือจากหน่วยงานราชการในท้องท่ี ให้ชว่ ยเผยแพรค่ วามรเู้ รือ่ งโรคไขเ้ ลือดออก - ขอความร่วมมอื จากผูน้ ำทอ้ งถน่ิ หรือจากพระหรอื ผ้นู ำทางดา้ นศาสนาในท้องถิน่ การใหส้ ุขศกึ ษาจะไดผ้ ลดี จะตอ้ งให้ข้อมลู ความรู้ สมำ่ เสมอ จนประชาชนคุ้นเคย และสามารถนำไปปฏบิ ตั ิในชีวติ ประจำวนั จนเป็นปกติ 2. การกำจดั แหล่งเพาะพนั ธ์ุยุงลาย ทงั้ ทางกายภาพ ชวี ภาพ และเคมี 2.1 ดา้ นกายภาพ เชน่ การกำจัดแหล่งเพาะพันธย์ุ ุง เช่น กะลา กระปอ๋ ง ขวดนำ้ ยางรถยนต์ ฯลฯ 2.2 ด้านชีวภาพ เช่น การปลอ่ ยปลากนิ ลกู นำ้ 2.3 ดา้ นเคมี เชน่ การใสท่ รายทีมฟี อส แตก่ ารใสค่ วรใช้ เ้ ม่อื จำเปน็ จริงๆ (หรอื กรณีใช้มาตรการข้างต้นไม่ได)้ ทราย จะสามารถฆ่าลกู น้ำภายใน 2-3 ชัว่ โมง ยกเวน้ ตวั โม่ง และคงฤทธ์ิไดน้ าน 3 เดอื น การควบคมุ เมอื่ เกดิ โรคระบาด 1. ประกาศเตือนประชาชนในพน้ื ทีน่ ั้น พรอ้ มใหส้ ุขศึกษาแก่ประชาชนใหร้ ู้จักการป้องกนั ตนเองและครอบครวั ไมใ่ ห้ ยุงลายกดั ใหค้ วามรู้วธิ ปี ฏบิ ตั เิ มอ่ื เด็กป่วยหรอื สงสยั ว่าป่วยเปน็ โรคไข้เลอื ดออก และวธิ ีการควบคมุ แหล่งเพาะพนั ธย์ุ ุงลายใน บ้านและขอให้ประชาชนให้ความรว่ มมอื กำจัดแหลง่ เพาะพันธ์ุยงุ ลายท่อี าจมีหลงเหลอื อยใู่ นชุมชนใหห้ มดไป การกำจัดลกู นำ้ ยุงลายในบ้านผูป้ ว่ ย และบรเิ วณรอบบ้านผู้ปว่ ยควรดำเนินการในรศั มอี ยา่ งน้อย 100 เมตร และประเมนิ ค่าดชั นลี กู นำ้ ยุงลาย ในพ้ืนท่เี กดิ โรคหลังการควบคมุ ควรมีค่า HI <= 10 2. ใช้มาตรการเร่งดว่ นสำหรับการควบคุมการระบาด คอื การพน่ เคมกี ำจดั ยงุ ตวั เต็มวยั วธิ ีการนี้จะลดจำนวน ยุงลายทีม่ เี ชื้อไข้เลอื ดออกในชมุ ชน หากพ่นเคมีตอ้ งครอบคลมุ พ้นื ที่ จะช่วยตดั วงจรการระบาดของโรคลงได้ ทง้ั น้ที มี ควบคมุ โรคต้องมคี วามพรอ้ มในการควบคมุ พาหะอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพเมือ่ ไดร้ ับแจง้ วา่ มผี ้ปู ่วย ภายใน 24 ชวั่ โมง

11 2.1 หากเกดิ มีผู้ป่วย ควรดำเนนิ การควบคุมแหล่งแพรโ่ รค (หมู่บ้าน หรือ ชุมชน) โดยพ่นสารเคมีในบา้ น ผูป้ ่วย และพื้นทร่ี อบบ้านผ้ปู ่วยในรศั มอี ยา่ งน้อย 100 เมตร ควรพ่นอยา่ งน้อย 2 ครั้งแตล่ ะครง้ั หา่ งกนั 7 วัน 2.2 หากเกิดมผี ้ปู ว่ ยกระจายทั่วไปในชมุ ชนหรือหมู่บา้ น ควรพ่นทุกหลงั คาเรือนในชุมชน และควรพ่นเคมีให้ มบี ริเวณกน้ั กลาง ท่ีปลอดยงุ รอบชมุ ชนนัน้ ด้วย หากมีหม่บู า้ นอ่นื อยู่ขา้ งเคียง กค็ วรพจิ ารณาพ่นเคมเี พ่มิ เติมให้แก่หมู่บา้ นท่ี อยใู่ กล้เคียงนัน้ ด้วย 5 ป.ปราบยงุ ลาย ลดไขเ้ ลอื ดออก “ขอใหป้ ระชาชนปรบั พฤติกรรมเพ่อื ปอ้ งกันโรคไขเ้ ลอื ดออกด้วย 5 ป.ปราบยุงลาย ได้แก่ ปดิ เปลย่ี น ปลอ่ ย ปรบั ปรงุ และปฏบิ ตั จิ นเปน็ นสิ ยั อาทิ ปิดฝาภาชนะกกั เกบ็ นำ้ ทกุ ชนดิ เปล่ยี นน้ำทกุ ๆ 7 วัน ปล่อยปลากินลูกน้ำในภาชนะกกั เกบ็ นำ้ ปรับปรงุ ส่ิงแวดลอ้ มเพือ่ ไมใ่ ห้เป็นที่เพาะพนั ธุข์ องยุง และปฏบิ ตั ิตนเองจนเป็นนิสัย หากประชาชนสามารถทำตามมาตรการ ดังกลา่ ว จะสามารถช่วยลดจำนวนผปู้ ว่ ยโรคไขเ้ ลือดออกลงได้ มาตรการควบคมุ โรคไขเ้ ลอื ดออก 5 ดา้ น ดงั น้ี 1. การเฝ้าระวงั ควบคมุ โรคในทันทีทพี่ บผปู้ ว่ ยโรคไข้เลือดออก 2. ปอ้ งกนั ไม่ใหเ้ กิดโรคซำ้ หรือเพิ่มมากข้ึน ซงึ่ หัวใจสำคญั อยู่ทรี่ ะดับบุคคล ครอบครวั และชมุ ชน 3. การเข้าถงึ บริการต้องเป็นไปอยา่ งรวดเร็วเพ่อื ลดการปว่ ยตาย 4. การสอ่ื สารความเสี่ยงต้องชัดเจนและทั่วถงึ เพอ่ื ให้ประชาชนและหน่วยงานให้ความสำคญั และเกดิ ความรว่ มมอื 5. การรว่ มมือกับภาคสว่ นต่างๆ ทั้งภาครฐั เอกชน องคก์ รท้องถิน่ และหนว่ ยงานท่ีเก่ยี วข้องอน่ื ๆ ซ่งึ ทง้ั 5 มาตรการดังกลา่ ว ตอ้ งอาศยั เจ้าหน้าทจ่ี ากทุกภาคส่วนและประชาชนดำเนินการอย่างจรงิ จงั และต่อเนอ่ื ง เพ่ือลดจำนวนการปว่ ยตายจากโรค ไขเ้ ลอื ดออกของประชาชนในพ้นื ที่ พบ ยงุ ลาย ดอ้ื สารเคม.ี .ไมต่ ายแค่สลบ !!!!!

12 กรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ได้ทำการศึกษาและ เฝา้ ระวงั ยุงลายดื้อตอ่ สารเคมกี ำจดั แมลงในการ ควบคุมยงุ ลายตามภาคตา่ งของประเทศไทย พบวา่ ยงุ ลายเกือบทุกพ้นื ทดี่ อื้ ต่อสารเคมีกำจัด แมลงเพอรเ์ มทรนิ (permethrin) ชสี้ าเหตุอาจ เกดิ จากการใช้สารเคมีดงั กล่าวติดตอ่ กันเปน็ เวลานาน ทำให้ยุงลายสรา้ งความตา้ นทานขนึ้ มา นายแพทยจ์ กั รธรรม ธรรมศักด์ิ อธิบดกี รมวทิ ยาศาสตร์การแพทย์ เปิดเผยว่า โรคไขเ้ ลอื ดออก เกดิ จากเช้อื ไวรสั เดงกี่ ติดต่อโดยมียงุ ลายบา้ นเป็นพาหะสำคญั ซึง่ เปน็ ปญั หาสาธารณสุขที่ สำคัญ เน่อื งจากไม่มยี ารกั ษาแต่จะรกั ษาตามอาการเท่านน้ั สว่ นวัคซีนทีใ่ ชป้ ้องกันโรคขณะน้ียังอย่รู ะหวา่ งการ พัฒนา วธิ ีป้องกัน คอื การป้องกนั ไม่ให้ยงุ ลายกดั และการกำจัดลูกนำ้ ยุงลายโดยการใชส้ ารเคมีทีมีฟอส การพน่ หมอกควนั หรอื พน่ ฝอยละเอียดด้วยสารเคมี permethrin , deltamethrin และ fenitrothion เพื่อกำจดั ยุง ตัวเต็มวัยในพืน้ ที่ท่มี กี ารระบาดของโรค แต่การใช้สารเคมีตดิ ต่อกันเปน็ เวลานานจะทำใหย้ ุงสร้างความ ต้านทานขึ้นมา สง่ ผลใหเ้ กดิ ปญั หาการควบคมุ และปอ้ งกันโรคไขเ้ ลอื ดออกได้ กรมวิทยาศาสตรก์ ารแพทย์ จงึ ได้ จัดทำโครงการเฝ้าระวังการด้อื ต่อสารเคมกี ำจดั แมลงท่ใี ชใ้ นการควบคมุ ยงุ ลาย เพ่อื ศกึ ษาการดอ้ื ตอ่ สารเคมีทมี ี ฟอสของลกู นำ้ ยงุ ลาย รวมทั้งการดอ้ื ตอ่ สารเคมที ่ีใชพ้ น่ กำจดั ตวั เต็มวัยท่ีมกี ารใชใ้ นปจั จบุ นั เม่ือพบเจอยุง วิธกี ำจดั ยงุ สว่ นใหญ่จะใช้สารเคมี หรอื สเปรย์กำจัดแมลง นอกจากยุงจะไม่ตายแลว้ เมอ่ื ยงุ ได้รบั สารเคมี ยุงจะสามารถพัฒนาตวั เองเพือ่ ต่อต้าน โดยเม่ือแมย่ ุงได้รบั สารเคมี ลกู ยุงท่ีอยใู่ นทอ้ งจะรบั เอาสารเคมีแลว้ สรา้ งภูมคิ มุ้ กนั เมื่อลูกยุงเกิดมาและไดร้ ับสารเคมชี นดิ เดิม ยงุ กไ็ ม่ตาย ซงึ่ ปัจจุบันสารเคมใี น ทอ้ งตลาด ไม่สามารถฆ่ายงุ ให้ตายได้ บริษทั ก็ไดพ้ ฒั นาเพมิ่ ความเขม้ ข้นให้ผลิตภณั ฑ์เร่ือย ๆ ซึ่งส่งผลต่อ ผใู้ ชง้ าน ทำให้คนรบั เอาสารเคมแี ละสะสมในรา่ งกายเกิดเป็นโรคภัยใหม่ๆ ขึ้นมา หวั หน้าฝา่ ยศึกษาและกำจดั แมลงโดยใชส้ ารเคมี กรมวิทยาศาสตรก์ ารแพทย์ กลา่ วว่า วธิ ีการ กำจัดยุง ทจ่ี ะไม่ทำให้ยุงสร้างภมู คิ ุม้ กนั คือ การใชผ้ งซกั ฟอก โดยผสม ผงซกั ฟอก 1 ชอ้ นโต๊ะต่อนำ้ 2 ลิตร หรือ อาจใชส้ บู่ละลายน้ำ หรอื น้ำยาลา้ งจาน ละลายนำ้ ก็ได้ เมือ่ ผสมแล้วใส่ในขวดนำ้ ทีม่ หี วั เป็นเปรยฉ์ ีดพน่ นำไปใช้ ฉีดพ่นเพอื่ กำจดั ยงุ ได้ เนื่องจากไปยบั ย้ังระบบหายใจของยุง และลกู ยงุ ไมส่ ามารถพัฒนา สรา้ งภมู คิ มุ้ กนั ได้

13 บทที่ 3 วธิ ดี ำเนนิ งาน การดำเนินโครงการฝกึ อบรมรณรงค์การปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไขเ้ ลือดออก กศน.ตำบลวดั หลวง ไดด้ ำเนนิ การ ตามขัน้ ตอนต่างๆ ดังน้ี 1. ขนั้ เตรยี มการ  การศกึ ษาเอกสารทเ่ี กยี่ วขอ้ งกับโครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไขเ้ ลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง ผู้รบั ผดิ ชอบโครงการได้ศกึ ษาค้นคว้าเอกสารท่เี ก่ยี วข้องเพื่อเปน็ ข้อมูลและแนวทางในการดำเนนิ การโครงการ ฝึกอบรมรณรงค์การป้องกนั ควบคุม โรคไขเ้ ลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง ดังน้ี 1. ศึกษาเอกสาร / คมู่ อื ขอ้ มลู จากหนงั สือ เกย่ี วกบั การป้องกนั ควบคมุ โรคไข้เลอื ดออก เพ่ือเปน็ แนวทาง เกย่ี วกับการจดั โครงการฝึกอบรมรณรงค์การปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไขเ้ ลอื ดออก กศน.ตำบลวัดหลวง 2. ศึกษาขน้ั ตอนการดำเนินโครงการฝกึ อบรมรณรงค์การป้องกัน ควบคมุ โรคไขเ้ ลือดออก กศน.ตำบลวัดหลวง เพอ่ื เป็นแนวทางในการจดั เตรียมงาน วสั ดอุ ุปกรณ์ และบคุ ลากรให้เหมาะสม  การสำรวจความตอ้ งการของประชาชนในพนื้ ท่ี (ตามนโยบายของรฐั บาล) กล่มุ ภารกจิ การจัดการศกึ ษานอกระบบ มอบหมายให้ ครู กศน.ตำบล สำรวจความตอ้ งการของ กลมุ่ เปา้ หมายเพือ่ ทราบความต้องการที่แทจ้ ริงของประชาชนในตำบล และมขี ้อมูลในการจดั กจิ กรรมทต่ี รงกับความต้องการ ของชมุ ชน  การประสานงานผนู้ ำชมุ ชน / ประชาชน /วทิ ยากร 1. ครู กศน.ตำบล ไดป้ ระสานงานกบั หวั หน้า/ผู้นำชุมชนและประชาชนในตำบลเพอ่ื รว่ มกนั ปรึกษาหารอื ใน กล่มุ เกี่ยวกบั การดำเนินการจดั โครงการให้ตรงกบั ความตอ้ งการของชุมชน 2. ครู กศน.ตำบล ไดป้ ระสานงานกับหน่วยงานทีเ่ กีย่ วขอ้ งเพ่อื จัดหาวทิ ยากร  การประชาสมั พนั ธโ์ ครงการฯ ครู กศน.ตำบล ได้ดำเนนิ การประชาสมั พนั ธ์การจัดโครงการฝกึ อบรมรณรงค์การปอ้ งกนั ควบคุม โรค ไขเ้ ลือดออก กศน.ตำบลวดั หลวง เพ่ือใหป้ ระชาชนทราบขอ้ มลู การจัดกจิ กรรมดงั กล่าวผ่านผู้นำชมุ ชน  ประชมุ เตรยี มการ / วางแผน 1) ประชมุ ปรึกษาหารอื ผทู้ ี่เก่ยี วขอ้ ง 2) เขียนโครงการ วางแผนมอบหมายงานใหฝ้ า่ ยตา่ งๆ เตรียมดำเนนิ การ 3) มอบหมายหน้าท่ี แต่งตั้งคณะทำงาน

14  การรบั สมคั รผเู้ ขา้ รว่ มโครงการฯ ครู กศน.ตำบล ไดร้ ับสมคั รผเู้ ข้ารว่ มโครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารป้องกนั ควบคุม โรคไขเ้ ลอื ดออก กศน. ตำบลวดั หลวง โดยให้ประชาชนท่ัวไปทีอ่ าศัยอยู่ในพื้นทีต่ ำบลวดั หลวง เข้ารว่ ม เปา้ หมายจำนวน 19 คน  การกำหนดสถานทแี่ ละระยะเวลาดำเนนิ การ ครู กศน.ตำบล ได้กำหนดสถานทีใ่ นการจดั อบรมคือ ณ โรงพยาบาลสง่ เสริมสุขภาพวัดหลวง ม. 7 ต.วัดหลวง อำเภอพนัสนคิ ม จงั หวัดชลบุรี ในวนั ที่ 10 มนี าคม พ.ศ. 2564 จำนวน 1 วนั เวลา 12.00-16.00 น. 2. ขน้ั ดำเนนิ งาน  กลมุ่ เปา้ หมาย กลุ่มเปา้ หมายของโครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารป้องกนั ควบคมุ โรคไขเ้ ลือดออก กศน.ตำบลวดั หลวง จำนวน 19 คน  สถานทด่ี ำเนนิ งาน ครู กศน.ตำบลตำบลวดั หลวง จัดกจิ กรรมโครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารปอ้ งกัน ควบคุม โรคไข้เลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง โดยจัดกิจกรรมอบรมใหค้ วามรู้ ในวันท่ี 10 มนี าคม 2564 เวลา 12.00-16.00 น. ณ โรงพยาบาล ส่งเสรมิ สขุ ภาพวดั หลวง ม. 7 ต.วดั หลวง อำเภอพนสั นคิ ม จังหวัดชลบรุ ี  การขออนมุ ตั แิ ผนการจดั กจิ กรรมการศกึ ษาเพอ่ื พฒั นาทกั ษะชวี ิต กศน.ตำบล ได้ดำเนนิ การขออนมุ ตั แิ ผนการจดั กจิ กรรมการศกึ ษาเพือ่ พฒั นาทักษะชวี ติ โครงการฝกึ อบรม รณรงค์การปอ้ งกัน ควบคมุ โรคไข้เลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง ต่อสำนกั งาน กศน.จังหวดั ชลบุรี เพือ่ ให้ตน้ สงั กัดอนุมตั ิ แผนการจัดกิจกรรมการศึกษาเพือ่ พัฒนาทกั ษะชวี ิต  การจดั ทำเครอ่ื งมอื การวดั ความพงึ พอใจของผรู้ ว่ มกจิ กรรม เคร่ืองมือทใ่ี ชใ้ นการตดิ ตามประเมินผลโครงการ ไดแ้ ก่ แบบประเมินความพงึ พอใจ  ขน้ั ดำเนนิ การ / ปฏบิ ัติ 1. เสนอโครงการเพือ่ ขอความเห็นชอบ/อนุมัติจากตน้ สังกดั 2. วางแผนการจดั กิจกรรมในโครงการฝกึ อบรมรณรงค์การป้องกนั ควบคมุ โรคไข้เลอื ดออก กศน.ตำบล วดั หลวง โดยกำหนดตารางกิจกรรมทก่ี ำหนดการ 3. มอบหมายงานให้แกผ่ ู้รบั ผิดชอบฝา่ ยตา่ งๆ 4. แต่งต้ังคณะกรมการดำเนินงาน 5. ประชาสัมพันธ์โครงการฝึกอบรมรณรงคก์ ารป้องกัน ควบคุม โรคไข้เลือดออก กศน.ตำบลวดั หลวง 6. จดั กจิ กรรมโครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารปอ้ งกัน ควบคุม โรคไขเ้ ลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง ตาม ตารางกจิ กรรมทีก่ ำหนดการ 7. ตดิ ตามและประเมินผลโครงการฝกึ อบรมรณรงค์การป้องกัน ควบคมุ โรคไขเ้ ลือดออก กศน.ตำบล วดั หลวง

15 3. การประเมนิ ผล  วเิ คราะหข์ อ้ มลู 1. บันทึกผลการสงั เกตจากผู้เข้ารว่ มกจิ กรรม 2. วเิ คราะหผ์ ลจากการประเมินในแบบประเมนิ ความพงึ พอใจ 3. รายงานผลการปฏบิ ตั ิงานรวบรวมสรุปผลการปฏิบตั ิงานของโครงการนำเสนอต่อผู้บริหารนำปญั หา ขอ้ บกพร่องไปแกไ้ ขคร้งั ตอ่ ไป  คา่ สถติ ทิ ใี่ ช้ การวิเคราะห์ข้อมูล ใช้ค่าสถิติร้อยละในการประมวลผลข้อมูลส่วนตัวและตัวชี้วัดความสำเร็จของโครงการ ตามแบบสอบถามคิดเปน็ รายขอ้ โดยแปลความหมายคา่ สถติ ิร้อยละออกมาได้ดงั น้ี คา่ สถิตริ อ้ ยละ 90 ขึ้นไป ดีมาก คา่ สถติ ิรอ้ ยละ 75 – 89.99 ดี คา่ สถิติรอ้ ยละ 60 – 74.99 พอใช้ ค่าสถิติรอ้ ยละ 50 – 59.99 ปรบั ปรุง คา่ สถติ ริ อ้ ยละ 0 – 49.99 ปรับปรุงเร่งดว่ น ส่วนการวิเคราะห์ข้อมูลจากแบบสอบถามความคิดเห็นรายข้อซึ่งมีลักษณะเป็นค่าน้ำหนักคะแนน และ นำมาเปรียบเทยี บ ไดร้ ะดับคุณภาพตามเกณฑก์ ารประเมนิ ดงั นี้ เกณฑก์ ารประเมิน (X) ค่านำ้ หนกั คะแนน 4.50 – 5.00 ระดับคุณภาพ คอื ดมี าก ค่านำ้ หนักคะแนน 3.75 – 4.49 ระดบั คุณภาพ คือ ดี ค่านำ้ หนักคะแนน 3.00 – 3.74 ระดบั คณุ ภาพ คอื พอใช้ คา่ นำ้ หนักคะแนน 2.50 – 2.99 ระดับคุณภาพ คอื ตอ้ งปรับปรงุ คา่ นำ้ หนักคะแนน 0.00 – 2.49 ระดบั คณุ ภาพ คอื ตอ้ งปรับปรงุ เรง่ ด่วน

16 บทที่ 4 ผลการดำเนินงานและการวเิ คราะหข์ ้อมลู ตอนที่ 1 รายงานผลการจัดกจิ กรรมโครงการฝึกอบรมรณรงคก์ ารปอ้ งกัน ควบคมุ โรคไข้เลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง การจัดกจิ กรรมโครงการฝกึ อบรมรณรงค์การป้องกนั ควบคุม โรคไข้เลือดออก กศน.ตำบลวัดหลวง สรปุ รายงานผล การจัดกิจกรรมไดด้ ังน้ี ในการจัดกิจกรรมอบรมให้ความรตู้ ามโครงการฝึกอบรมรณรงค์การป้องกัน ควบคุม โรคไข้เลอื ดออก กศน.ตำบลวัดหลวง เป็นการอบรมให้ความรู้ โดยมี นางสนใจ พรพัฒนานิคม เป็นวิทยากรในการบรรยายให้ความรู้ เรอื่ ง ความรู้เก่ียวกับการปอ้ งกัน ควบคมุ โรคไข้เลอื ดออก หลงั จากเสร็จสิน้ กิจกรรมดงั กล่าวแล้ว ผูเ้ ข้าร่วมกิจกรรม มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการป้องกัน ควบคุม โรคไข้เลอื ดออก และนำความรูท้ ี่ได้รับมาปรบั ใชใ้ นชวี ิตประจำวัน ตอนท่ี 2 รายงานผลความพงึ พอใจของโครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไขเ้ ลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง การจดั กิจกรรมโครงการฝกึ อบรมรณรงค์การป้องกัน ควบคมุ โรคไขเ้ ลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง ซ่งึ สรปุ รายงาน ผลจากแบบสอบถามความคดิ เห็น ขอ้ มลู ท่ไี ด้สามารถวิเคราะห์และแสดงคา่ สถิติ ดงั น้ี ตารางท่ี 1 ผูเ้ ข้ารว่ มโครงการทีต่ อบแบบสอบถามได้นำมาจำแนกตามเพศ รายละเอยี ด เพศ หญิง ชาย 14 73.68 จำนวน (คน) 5 รอ้ ยละ 26.32 จากตารางท่ี 1 พบวา่ ผตู้ อบแบบสอบถามท่ีเขา้ ร่วมกิจกรรมการเรยี นรู้เพอ่ื พฒั นาทกั ษะชีวติ โครงการฝึกอบรม รณรงค์การป้องกัน ควบคุม โรคไข้เลือดออก กศน.ตำบลวัดหลวง เป็นหญิง 14 คน คดิ เปน็ ร้อยละ 73.68 และ เป็นชาย จำนวน 5 คน คดิ เปน็ ร้อยละ 26.32 ตารางท่ี 2 ผูเ้ ขา้ รว่ มโครงการทต่ี อบแบบสอบถามไดน้ ำมาจำแนกตามอายุ รายละเอยี ด อายุ (ปี) อายุ 15-29 30 - 39 40 - 49 50-59 60 ขึ้นไป 4 14 จำนวน (คน) - 1 - 73.68 21.05 รอ้ ยละ - 5.26 - จากตารางท่ี 2 พบวา่ ผตู้ อบแบบสอบถามท่ีเขา้ รว่ มกจิ กรรมการเรียนรู้เพื่อพฒั นาทักษะชวี ติ โครงการฝึกอบรม รณรงคก์ ารป้องกัน ควบคมุ โรคไข้เลือดออก กศน.ตำบลวดั หลวง มีอายุ 60 ปขี ึน้ ไป จำนวน 14 คน คิดเป็นรอ้ ยละ 73.68 รองลงมา มีอายุ 50 – 59 ปี จำนวน 4 คน คดิ เป็นรอ้ ยละ 21.05 และ 30-39 ปี จำนวน 1 คน คิดเป็นร้อยละ 5.26

ตารางท่ี 3 ผ้เู ข้ารว่ มโครงการทตี่ อบแบบสอบถามได้นำมาจำแนกตามอาชีพ 17 รายละเอยี ด เกษตรกรรม รับจ้าง อาชพี ค้าขาย อืน่ ๆ รบั ราชการ/รฐั วิสาหกิจ 1 5 5.26 26.32 จำนวน (คน) 7 4 2 ร้อยละ 36.84 21.05 10.53 จากตารางท่ี 3 พบวา่ ผูต้ อบแบบสอบถามทีเ่ ข้ารว่ มกิจกรรมการเรียนรู้เพ่ือพฒั นาทักษะชีวติ โครงการฝกึ อบรม รณรงคก์ ารป้องกนั ควบคุม โรคไขเ้ ลอื ดออก กศน.ตำบลวัดหลวง มีอาชพี เกษตรกรรม จำนวน 7 คน คดิ เป็นรอ้ ยละ 36.84 อาชพี อน่ื ๆ จำนวน 5 คน คดิ เปน็ ร้อยละ 26.32 อาชพี รบั จา้ ง จำนวน4 คน คดิ เป็นร้อยละ 21.05 อาชพี รับราชการ/ รัฐวสิ าหกจิ จำนวน 2 คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ10.53 และ อาชีพคา้ ขาย จำนวน 1 คน คดิ เป็นร้อยละ 5.26 ตามลำดับ ตารางที่ 4 ผู้เขา้ รว่ มโครงการทต่ี อบแบบสอบถามได้นำมาจำแนกตามระดบั การศึกษา รายละเอยี ด ระดบั การศกึ ษา การศกึ ษา ประถม ม.ต้น ม.ปลาย/ปวช. ปวส./ป.ตรีขน้ึ ไป 2 จำนวน (คน) 2 4 11 10.53 รอ้ ยละ 10.53 21.05 57.89 จากตารางที่ 4 พบวา่ ผูต้ อบแบบสอบถามที่เขา้ ร่วมกจิ กรรมการเรยี นรู้เพอื่ พฒั นาทกั ษะชีวติ โครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารปอ้ งกัน ควบคมุ โรคไข้เลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง มรี ะดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย จำนวน 11 คน คดิ เป็นรอ้ ยละ 57.89 มรี ะดบั มัธยมศึกษาตอนตน้ จำนวน 4 คน คดิ เป็นรอ้ ยละ 21.05 มรี ะดับประถมศึกษาและ ปวส./ป.ตรี ข้ึนไป จำนวน 2 คน คดิ เป็นรอ้ ยละ 10.53 ตารางที่ 5 แสดงค่าร้อยละเฉล่ยี ความสำเรจ็ ของตวั ชีว้ ดั ผลผลติ ประชาชนทั่วไป เขา้ รว่ มโครงการจำนวน 19 คน เปา้ หมาย(คน) ผลสำเรจ็ ของโครงการ คดิ เปน็ รอ้ ยละ 19 ผเู้ ขา้ รว่ มโครงการ(คน) 100 19 จากตารางท่ี 5 พบวา่ ผลสำเรจ็ ของตัวชวี้ ัดผลผลติ กิจกรรมการเรียนรู้การเรยี นรู้เพื่อพัฒนาทกั ษะชวี ิต โครงการ ฝึกอบรมรณรงคก์ ารป้องกัน ควบคมุ โรคไขเ้ ลอื ดออก กศน.ตำบลวัดหลวง มผี ู้เขา้ ร่วมโครงการ จำนวน 19 คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ 100 ซง่ึ บรรลุเป้าหมายดา้ นตัวชว้ี ดั ผลผลิต

18 ตารางท่ี 6 คา่ เฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานความพึงพอใจของผเู้ ข้าร่วมกิจกรรมทม่ี ีความพงึ พอใจตอ่ โครงการฝกึ อบรม รณรงคก์ ารป้องกัน ควบคุม โรคไข้เลือดออก กศน.ตำบลวัดหลวง ในภาพรวม รายการ คา่ เฉลยี่ สว่ นเบย่ี งเบนมาตรฐาน ระดบั ความพงึ พอใจ ด้านบริหารจัดการ () () ดา้ นการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ 4.56 0.50 ดีมาก ดา้ นประโยชน์ทไ่ี ดร้ ับ 4.57 0.52 ดีมาก รวมทุกด้าน 4.58 0.50 ดมี าก 4.57 0.50 ดมี าก จากตารางท่ี 6 พบวา่ ผตู้ อบแบบสอบถามทม่ี คี วามพงึ พอใจตอ่ โครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารป้องกนั ควบคมุ โรค ไขเ้ ลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง ในภาพรวมอยใู่ นระดับดมี าก (=4.57) เมอ่ื พิจารณาเป็นรายดา้ น พบวา่ ดา้ นประโยชน์ ท่ีไดร้ บั อย่ใู นระดับดีมาก มคี า่ เฉลย่ี (= 4.58) รองลงมาคือ ด้านการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ มีอยใู่ นระดับดีมาก มคี า่ เฉล่ยี (= 4.57) และดา้ นบรหิ ารจดั การ อยู่ในระดบั ดมี าก มีคา่ เฉล่ยี (= 4.56) ตามลำดับ โดยมีสว่ นเบยี่ งเบนมาตรฐาน () อยู่ระหว่าง 0.50-0.52 แสดงวา่ ผูเ้ ขา้ รว่ มกจิ กรรมมคี วามพงึ พอใจสอดคล้องกัน ตารางที่ 7 ค่าเฉลี่ยและส่วนเบ่ียงเบนมาตรฐานความพึงพอใจของผู้เข้าร่วมกิจกรรมท่ีมีความพึงพอใจต่อโครงการฝึกอบรม รณรงค์การป้องกัน ควบคุม โรคไข้เลือดออก กศน.ตำบลวัดหลวง ดา้ นบรหิ ารจดั การ รายการ คา่ เฉลย่ี สว่ นเบ่ยี งเบน ระดับ () มาตรฐาน () ความพึงพอใจ 1. อาคารสถานท่ี 4.50 0.50 ดมี าก 2. สิ่งอำนวยความสะดวก 4.61 0.49 ดมี าก 3. กำหนดการและระยะเวลาในการดำเนินโครงการ 4.61 0.49 ดมี าก 4. เอกสารการอบรม 4.56 0.50 ดมี าก 5. วทิ ยากรผใู้ ห้การอบรม 4.50 0.50 ดี รวม 4.56 0.50 ดมี าก จากตารางท่ี 7 พบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามท่ีมีความพึงพอใจต่อโครงการฝึกอบรมรณรงค์การป้องกัน ควบคุม โรคไข้เลือดออก กศน.ตำบลวัดหลวง ด้านบริหารจัดการ ในภาพรวมอยู่ในระดับดีมาก มีค่าเฉลี่ย (= 4.56) เมื่อพิจารณา เป็นรายข้อ พบว่า ส่ิงอำนวยความสะดวก และ กำหนดการและระยะเวลาในการดำเนินโครงการ มีค่าเฉล่ีย (= 4.61) รองลงมา คือ เอกสารการอบรม มีค่าเฉล่ีย (= 4.56) อาคารสถานท่ีและ วิทยากรผู้ให้การอบรม มีค่าเฉลี่ย (= 4.50) ตามลำดับ โดยมีส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน () อยู่ระหว่าง 0.49 - 0.50 แสดงว่า ผู้ตอบแบบสอบถามมีความคิดเห็นไปใน ทิศทางเดยี วกัน

19 ตารางท่ี 8 คา่ เฉลี่ยและส่วนเบยี่ งเบนมาตรฐานความพึงพอใจของผ้เู ขา้ รว่ มกิจกรรมท่มี คี วามพึงพอใจต่อโครงการฝึกอบรม รณรงคก์ ารปอ้ งกัน ควบคุม โรคไข้เลือดออก กศน.ตำบลวดั หลวง ดา้ นการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ รายการ ค่าเฉล่ีย ส่วนเบย่ี งเบน ระดับ () มาตรฐาน () ความพงึ พอใจ 6. การจดั กิจกรรมโครงการอบรมรณรงค์การป้องกัน 4.78 ควบคมุ โรคไข้เลือดออก กศน.ตำบลวดั หลวง 0.42 ดมี าก 7. การให้ความรูเ้ รื่องการป้องกนั ควบคมุ โรค ไข้เลือดออก 4.61 0.49 ดมี าก 8. การตอบข้อซกั ถามของวทิ ยากร 9. การแลกเปลย่ี นเรยี นร้ขู องผ้เู ขา้ รับการอบรม 4.28 0.56 ดี 10. การสรุปองค์ความรรู้ ว่ มกัน 4.61 0.49 ดมี าก 11. การวดั ผล ประเมินผล การฝกึ อบรม 4.61 0.49 ดมี าก 4.56 0.50 ดมี าก รวม 4.57 0.52 ดมี าก จากตารางท่ี 8 พบว่า ผูต้ อบแบบสอบถามมีความพงึ พอใจตอ่ โครงการฝกึ อบรมรณรงค์การปอ้ งกนั ควบคมุ โรค ไข้เลือดออก กศน.ตำบลวัดหลวง ด้านการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ ในภาพรวมอยู่ในระดับดีมาก มคี ่าเฉลีย่ (= 4.57) เมื่อ พิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า การจัดกิจกรรมโครงการอบรมรณรงค์การป้องกัน ควบคุม โรคไข้เลือดออก กศน.ตำบล วัดหลวง มีค่าเฉลี่ย (= 4.78) รองลงมาคือการให้ความรู้เร่ืองการป้องกัน ควบคุม โรคไข้เลือดออก การแลกเปล่ียน เรยี นรู้ของผู้เข้ารบั การอบรม และ การสรปุ องค์ความรู้รว่ มกัน มีค่าเฉล่ยี (= 4.61 ) การวัดผล ประเมินผล การฝึกอบรม มี ค่าเฉลี่ย (= 4.56 ) และ . การตอบข้อซักถามของวิทยากร มีค่าเฉล่ีย (=4.28) ตามลำดับ โดยมีส่วนเบ่ียงเบน มาตรฐาน () อย่รู ะหวา่ ง 0.42 - 0.56 แสดงวา่ ผตู้ อบแบบสอบถามมีความคดิ เห็นสอดคล้องกัน ตารางที่ 9 คา่ เฉลยี่ และส่วนเบ่ียงเบนมาตรฐานความพึงพอใจของผู้เขา้ รว่ มกจิ กรรมทมี่ คี วามพงึ พอใจตอ่ โครงการอบรม เชิงปฏิบตั ิการ โคก หนอง นา โมเดล สร้างวถิ ชี ีวติ ท่ียง่ั ยืน ดา้ นประโยชนท์ ไ่ี ดร้ บั รายการ ค่าเฉลีย่ ส่วนเบ่ยี งเบน ระดบั ความ () มาตรฐาน () พึงพอใจ 12. ไดเ้ รียนรู้และฝึกตนเอง เกย่ี วกับการป้องกัน 4.61 ควบคุม โรคไขเ้ ลือดออก 0.49 ดมี าก 13. นำความรทู้ ่ไี ด้รับมาปรับใชใ้ นชวี ติ ประจำวนั 4.56 0.50 ดีมาก รวม 4.58 0.50 ดมี าก

20 จากตารางท่ี 9 พบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามมีความพึงพอใจต่อโครงการฝึกอบรมรณรงค์การป้องกัน ควบคุม โรค ไข้เลือดออก กศน.ตำบลวัดหลวง ด้านประโยชน์ท่ีได้รับ ในภาพรวมอยู่ในระดับดีมาก มีค่าเฉล่ีย (= 4.58) เม่ือพิจารณา เป็นรายข้อ พบว่า ได้เรียนรู้และฝึกตนเอง เก่ียวกับการป้องกัน ควบคุม โรคไข้เลือดออก มีค่าเฉลี่ย (= 4.61) รองลงมา นำความรู้ที่ได้รับมาปรับใช้ในชีวิตประจำวัน มีค่าเฉล่ีย (= 4.56) โดยมีส่วนเบ่ียงเบนมาตรฐาน () อยู่ระหว่าง 0.49 - 0.50 แสดงวา่ ผู้ตอบแบบสอบถามมคี วามคิดเหน็ ไปในทิศทางเดยี วกัน สรปุ ในภาพรวมของกจิ กรรมคดิ เปน็ รอ้ ยละ 91.40 มคี า่ นำ้ หนกั คะแนน 4.57 ถอื วา่ ผรู้ บั บรกิ าร มคี วามพงึ พอใจทางดา้ นตา่ งๆ อยใู่ นระดบั ดมี าก โดยเรยี งลำดบั ดงั นี้  อนั ดบั แรก ดา้ นด้านประโยชน์ท่ีได้รบั คดิ เป็นรอ้ ยละ 91.60 มีค่าน้ำหนักคะแนน 4.58อยใู่ นระดับ คุณภาพดีมาก  อนั ดบั สอง ดา้ นการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ คดิ เปน็ รอ้ ยละ 91.40 มคี ่านำ้ หนักคะแนน 4.57 อยใู่ นระดับ คุณภาพดีมาก  อนั ดบั สาม ดา้ นบรหิ ารจดั การ คดิ เปน็ ร้อยละ 91.20 มีค่านำ้ หนักคะแนน 4.56 อยใู่ นระดับคณุ ภาพดีมาก

บทที่ 5 21 อภปิ รายและขอ้ เสนอแนะ ผลการจดั กิจกรรมโครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารป้องกนั ควบคุม โรคไขเ้ ลือดออก กศน.ตำบลวัดหลวง ไดผ้ ลสรุป ดงั น้ี วตั ถปุ ระสงค์ 1 เพ่อื ใหผ้ เู้ ข้ารว่ มกจิ กรรมมคี วามรคู้ วามเขา้ ใจในการปอ้ งกนั โรคไข้เลือดออกอยา่ งถกู วิธี 2 เพ่ือใหผ้ ู้เขา้ ร่วมกิจกรรมเกดิ พฤตกิ รรมในการทำลายแหลง่ เพาะพันธย์ุ งุ ลายอยา่ งต่อเน่อื งสม่ำเสมอ 3 เพ่ือให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมนำความรทู้ ไี่ ด้รบั ไปปรบั ใชใ้ นชวี ติ ประจำวัน เปา้ หมาย (Outputs) เปา้ หมายเชงิ ปรมิ าณ ประชาชนตำบลวดั หลวง จำนวน 19 คน เปา้ หมายเชงิ คณุ ภาพ - ผเู้ ขา้ รว่ มกิจกรรม มคี วามรู้ ความเขา้ ใจการป้องกันโรคไข้เลือดออกอย่างถกู วิธี เครอื่ งมอื ทใี่ ชใ้ นการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู เครอื่ งมอื ท่ใี ชใ้ นการเก็บรวบรวมข้อมูลในคร้ังนี้ คอื แบบประเมินความพึงพอใจ การเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู ในการเก็บรวบรวมข้อมลู ไดม้ อบหมายให้ ครู กศน.ตำบล ท่ีรบั ผิดชอบกิจกรรมแจกแบบสอบถามความพึงพอใจ ให้กับผู้ร่วมกิจกรรม โดยให้ผูเ้ ข้ารว่ มกจิ กรรมประเมินผลการจัดกจิ กรรมตา่ งๆ ตามโครงการฝึกอบรมรณรงค์การปอ้ งกัน ควบคมุ โรคไข้เลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง สรปุ ผลการดำเนนิ งาน กศน.ตำบล ได้ดำเนนิ การจดั กจิ กรรมตาม โครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไขเ้ ลือดออก กศน.ตำบลวดั หลวง โดยดำเนินการเสรจ็ ส้ินลงแล้วและสรปุ รายงานผลการดำเนนิ งานไดด้ งั นี้ 1. ผรู้ ว่ มกิจกรรมจำนวน 19 คน มคี วามรู้ ความเขา้ ใจการเกี่ยวกบั การปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไข้เลอื ดออก และ นำความรู้ท่ีไดร้ บั มาปรบั ใช้ในชีวิตประจำวัน 2. ผูร้ ว่ มกิจกรรมรอ้ ยละ 91.60 นำความรู้ท่ีไดร้ ับมาปรบั ใชใ้ นชีวติ ประจำวัน 3. จากการดำเนินกิจกรรมตามโครงการดังกลา่ ว สรุปโดยภาพรวมพบว่า ผเู้ ขา้ ร่วมกิจกรรมสว่ นใหญม่ ีความพงึ พอใจ ตอ่ โครงการ อยู่ในระดับ “ดมี าก ” และบรรลุความสำเรจ็ ตามเป้าหมายตัวชีว้ ัดผลลพั ธท์ ต่ี ัง้ ไว้ โดยมคี า่ เฉลี่ยร้อยละภาพรวม ของกิจกรรม 91.40 และคา่ การบรรลุเป้าหมายค่าเฉลย่ี 4.57 ขอ้ เสนอแนะ - อยากใหม้ ีการจดั กจิ กรรมอกี จะได้นำความรไู้ ปใช้ในการดำเนินชวี ติ ต่อไป

บรรณานกุ รม ที่มา กรมการศึกษานอกโรงเรยี น (2546) บุญชม ศรีสะอาด และ บญุ ส่ง นิลแกว้ (2535 หน้า 22-25) กระทรวงศกึ ษาธิการ . (2543). http://singkle.blogspot.com/p/blog-page_6535.html

ภาคผนวก

โครงการ











หนงั สอื เชญิ วทิ ยากร

รายงานผลการจดั กจิ กรรม โครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไขเ้ ลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง จำนวน 1วนั ในวนั ที่ 10 มนี าคม 2564 ณ โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สขุ ภาพวดั หลวง ม. 7 ต.วดั หลวง อำเภอพนสั นคิ ม จงั หวดั ชลบรุ ี วทิ ยากรคอื นางสนใจ พรพฒั นานคิ ม ผเู้ ขา้ รว่ มกจิ กรรมจำนวน 19 คน

แบบสอบถามความพึงพอใจ โครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไขเ้ ลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 กศน.อำเภอพนสั นคิ ม จงั หวดั ชลบรุ ี คำชแ้ี จง 1. แบบสอบถามฉบับน้มี ีวตั ถุประสงค์ เพอื่ ใชใ้ นการสอบถามความพงึ พอใจต่อโครงการฝกึ อบรมรณรงค์การป้องกนั ควบคมุ โรค ไข้เลอื ดออก กศน.ตำบลวัดหลวง 2. แบบสอบถามมี 3 ตอนดงั น้ี ตอนท่ี 1 ถามข้อมลู เกยี่ วกับผ้ตู อบแบบสอบถามจำนวน 4 ขอ้ ใหท้ ำเครื่องหมาย ✓ ลงในชอ่ งให้ตรงกบั สภาพจริง ตอนที่ 2 ความพงึ พอใจตอ่ โครงการฝึกอบรมรณรงค์การป้องกนั ควบคมุ โรคไข้เลือดออก กศน.ตำบลวดั หลวง จำนวน 13 ข้อ ซ่ึงมีระดบั ความพงึ พอใจ 5 ระดับ ดังนี้ 5 มากทสี่ ุด หมายถึง มีความพึงพอใจมากทส่ี ุด 4 มาก หมายถงึ มีความพึงพอใจมาก 3 ปานกลางหมายถงึ มคี วามพึงพอใจปานกลาง 2 น้อย หมายถึง มคี วามพึงพอใจน้อย 1 น้อยที่สุด หมายถึง มีความพึงพอใจนอ้ ยทส่ี ดุ ตอนที่ 3 ขอ้ คิดเหน็ และขอ้ เสนอแนะต่อโครงการอบรมเชงิ ปฏิบัติการเรยี นรู้ม่งุ สคู่ วามพอเพียง ตอนท่ี 1 ขอ้ มลู ทว่ั ไปของผตู้ อบแบบสอบถาม หญงิ 40 ปี – 49 ปี เพศ 30 ปี – 39 ปี ชาย 60 ปีขึน้ ไป อายุ 15 ปี – 29 ปี 50 ปี – 59 ปี การศกึ ษา ต่ำกว่า ป.4 ป.4 ประถม ม.ตน้ ม.ปลาย ประกอบอาชพี อนุปริญญา ปรญิ ญาตรี สูงกวา่ ปรญิ ญาตรี รับจา้ ง ค้าขาย เกษตรกร ลูกจา้ ง/ขา้ ราชการหนว่ ยงานภาครัฐหรือเอกชน อ่ืน ๆ ………………………………….

ตอนท่ี 2 ความพงึ พอใจเกยี่ วกบั โครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไข้เลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง ขอ้ ที่ รายการ ระดบั ความคดิ เหน็ 1 5 432 ดา้ นบรหิ ารจดั การ 1. อาคารและสถานท่ี 2. สง่ิ อำนวยความสะดวก 3. กำหนดการและระยะเวลาในการดำเนินโครงการ 4. เอกสารการอบรม 5. วทิ ยากรผใู้ ห้การอบรม ดา้ นการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ 6. การจดั กจิ กรรมโครงการฝกึ อบรมรณรงคก์ ารปอ้ งกนั ควบคมุ โรคไขเ้ ลอื ดออก กศน.ตำบลวดั หลวง 7. การให้ความรู้เรือ่ งการป้องกนั ควบคุม โรคไข้เลอื ดออก 8. การตอบขอ้ ซักถามของวิทยากร 9. การแลกเปล่ียนเรยี นรู้ของผูเ้ ขา้ รับการอบรม 10. การสรุปองคค์ วามรรู้ ว่ มกนั 11. การวัดผล ประเมินผล การฝึกอบรม ดา้ นประโยชนท์ ไ่ี ดร้ บั 12 ไดเ้ รยี นรู้และฝึกตนเอง การปอ้ งกัน ควบคุม โรคไขเ้ ลอื ดออก 13 นำความรู้ที่ไดร้ ับมาปรบั ใชใ้ นชีวติ ประจำวนั ตอนที่ 3 ขอ้ คดิ เหน็ และขอ้ เสนอแนะ ข้อคิดเหน็ .............................................................................................................................................................................. ข้อเสนอแนะ ........................................................................................................................................................................ ขอบขอบคุณทใ่ี ห้ความร่วมมอื กศน. อำเภอพนสั นิคม จังหวดั ชลบุรี

คณะผ้จู ดั ทำ ที่ปรกึ ษา หมน่ื สา ผู้อำนวยการ กศน.อำเภอพนสั นคิ ม การงานดี ครู 1. นางณชั ธกัญ ทำทอง ครผู ูช้ ว่ ย 2. นางสาวมทุ กิ า คลังสินธ์ ครู อาสาสมคั ร กศน. 3. นางพริ ุฬหพ์ ร 4. นางสาวเฟือ่ งฟา้ ครู กศน.ตำบลวดั หลวง ครู กศน.ตำบลวดั โบสถ์ คณะทำงาน ใจพรหม ครู กศน.ตำบลหนองเหียง หนรู อง ครู กศน.ตำบลท่าขา้ ม 1. นางสาวชลติ ดา เลอื ดสงคราม 2. นางสาววิภา เนาว์อุดม ครู กศน.ตำบลวดั หลวง 3. นางสาวณฐั วรรณ 4. นางสาวณัฏฐา บรรณาธกิ าร นางสาวชลติ ดา ใจพรหม