ทักษะการพัฒนาอาชีพ ม.ต้น

93 ไมมีรายไดจากงานท่ีทําจะคุมกับสุขภาพรางกายของเราหรือไม ดังน้ันการพิจารณาคาจางแรงงานจึงตอง พิจารณาใหร อบดา น (2) สถานประกอบการหลายแหง ตอ งการผูทม่ี ีความรู ความสามารถเฉพาะในแตละ สาขา ตอ งพจิ ารณาวา มีความรูความถนัดตรงกบั งานนัน้ หรือไม (3) ความกาวหนาในอาชีพ ควรพิจารณาวาถาเขาไปทํางานรับจางในสถาน ประกอบการแลว จะมีโอกาสกา วหนาไดอ ยา งไร บางสถานประกอบการสนบั สนุนใหบคุ ลากร มีความกาวหนา โดยการใหมีการฝก อบรมเพ่มิ เตมิ ความรูส ง ไปศึกษาดงู านแตบ างสถานประกอบการไมม ีการพัฒนาบคุ ลากรหรอื สถานประกอบการบางแหง จา ยคาแรงงานตามจาํ นวนช้ินงานทที่ ําได ไมม ีการพัฒนาความรูแตอยา งใด กจิ กรรมที่ 1 วิเคราะหขอ มลู เพอ่ื การจดั ทาํ โครงการพฒั นาอาชพี ใหผูเรียนวิเคราะหขอมลู แลว บันทกึ ขอ มลู ตามความเปน จรงิ ตามหวั ขอ ตอ ไปน้ี 1. อาชีพท่ีประกอบการ…………………………………………………………………………. 2. ประเภทของอาชีพ ประกอบการเอง รบั จา ง ขอมลู วเิ คราะหอ าชีพประกอบการเอง ขอมูลวเิ คราะหอ าชีพรับจาง ประเด็น ขอ มลู สภาพจริง ประเด็น ขอมลู สภาพจรงิ 1.ทุน 1. คา จา งแรงงาน 2.แรงงาน 2. ความรกู ับงานอาชีพ 3. ตลาด ทีท่ าํ 4. การจดั การ 3. ความกา วหนา ใน 5. ความถนดั อาชพี 6. ความสอดคลอ ง กบั ชุมชน

94 เรอ่ื งที่ 2 ขนั้ ตอนการเขียนโครงการพัฒนาอาชีพ ขอ มลู ท่ตี อ งใชในการเขยี นโครงการพัฒนาอาชีพ 1. ขอมูลที่นํามาใชกําหนดโครงการพัฒนาอาชีพ จะคลายกับการจัดทําแผนแตจะมีรายละเอียด ของแตละกิจกรรมมากกวาขอ มูลที่จําเปน เหลา นี้ ไดแ ก 1. ความตองการของตลาด กอนที่จะเลือกการประกอบอาชีพใด ๆ จะตองมีการสํารวจ สภาพและความตอ งการของชุมชนท่ีจะใชเปนแหลงประกอบอาชีพ เชน จํานวนประชากรในชุมชน มีเด็ก ผูใหญ ผูหญิง คนสูงอายุประกอบอาชีพอะไร มีฐานะอยางไร มีรายไดโดยเฉล่ีย สภาพความเปนอยู ความนยิ มสนิ คาหรอื บรกิ ารในลกั ษณะใด ซ่ึงสนิ คา หรอื บริการที่ตัดสนิ ใจจะผลติ น้นั มผี ดู าํ เนินการอยูหรอื ไม หรือมีอยูแลว ไมเพยี งพอหรือไมมีคุณภาพ สว นของเราน้ันจะพัฒนาใหแตกตางจากสินคาของผูอื่นอยางไร การสํารวจความตองการนี้อาจมีวิธีการสอบถาม การสังเกต สถิติจากหนวยงานของภาครัฐและเอกชน เพือ่ ทราบปรมิ าณความตอ งการของตลาดวา ผลติ สนิ คาไปแลว คมุ ทุนหรือไม 2. ความพรอมในการประกอบอาชีพ เมื่อตัดสินใจเลือกอาชีพแลว จะตองพิจารณา ความพรอมดานตา ง ๆ ของอาชพี นั้น ๆ วามมี ากนอ ยพียงใด ไดแก 2.1 ความรคู วามสามารถเกย่ี วกับอาชีพ โดยพิจารณาวา จะตองใชค วามรูค วามสามารถ ดานใดบาง ผปู ระกอบการมพี ้นื ความรูมากนอยเพียงใด ความรูที่ยังขาดอยูจะสามารถศึกษาความรูเพ่ิมเติม ดวยวิธีใด 2.2 สถานที่ ที่จะใชประกอบการก็มีความสําคัญที่จะตองพิจารณา การประกอบ อาชีพบางอยางขึน้ อยกู ับการใชส ถานท่ดี วย เชน ใชเ น้ือท่มี ากสาํ หรบั การประกอบอาชีพเกษตร สถานท่ีตอง อยใู นแหลงชุมชนสําหรับอาชีพคา ขาย เปน ตน 2.3 เงินทุน ตองใชเงินทุนเทาใดสําหรับอาชีพท่ีประกอบการ มีเงินทุนหรือยัง หากยงั ไมมจี ะจดั หาอยา งไร ที่ใด 2.4 วัสดุอุปกรณ จะตองใชวัสดุอุปกรณอะไรบางและมีหรือยัง หากยังไมมี มวี ิธีการที่จดั หาไดอยา งไร แหลง ซอื้ อยูทีใ่ ด 2.5 ผรู วมงาน ตอ งพิจารณาผรู วมงานวามคี วามจาํ เปน ตองมีกี่คน ใครบา ง แตละคน มคี วามรูค วามสามารถดา นใดบาง หรือควรมอบหมายงานดานใดใหร บั ผดิ ชอบ 2. ขอมูลเพือ่ เขยี นโครงการพฒั นาอาชีพ การใหไดขอมูลเพ่ือการเขียนโครงการพัฒนาอาชีพ มีหลายวิธี ซ่ึงผูเรียนอาจใชวิธีเดียว หรอื หลายวธิ ปี ระกอบกนั ก็ได วิธกี ารเหลา น้ี ไดแก 1. จากเอกสาร หนังสือ ไดแก หนังสือทั่วไป หนังสือรายป หนังสืออางอิง หนังสือพิมพ เอกสารรายงานตาง ๆ 2. จากสอื่ ทางไกลตา ง ๆ เชน จากรายการโทรทัศน วิทยุ

95 3. จากหนวยงานตาง ๆ การดาํ เนนิ งานของหนวยงานจะมีขอ มลู ท่นี า สนใจ เชน ราคาขายสง ขายปลกี ในรอบป ปริมาณการผลิต ลักษณะของสินคาท่ีตลาดตองการ หนวยงานเหลานี้ เชน กรมสงเสริม การเกษตร พาณิชยจงั หวัด กรมสงเสรมิ อตุ สาหกรรม 4. ผูรใู นชุมชน โดยการสอบถามผรู ูใ นชุมชน เชน ผนู ําในหมูบ าน ครู อาจารย นักวิชาการ 5. จากการสํารวจ เราสามารถดําเนินการสํารวจภายในชุมชนดวนตนเอง เพื่อใหไดขอมูล ทีช่ ดั เจนและถกู ตอ ง เชน สาํ รวจราคาของสนิ คา เราอาจสอบถามจากผูขายไดโดยตรงหลาย ๆ คน 6. จากการสงั เกต อาจใชว ิธีการสังเกตก็ได เชน สงั เกตวิธกี ารขายของผปู ระกอบการบางคน ท่ที าํ ใหสนิ คา ขายดีกวาผูอน่ื 7. การสัมภาษณ ใชว ธิ ีน้ีเพ่อื ใหไดข อมูลท่มี รี ายละเอียด เชน วิธีและเทคนิคการทําขนมจีบ เราอาจจะตองใชเวลาสัมภาษณนานกวาวิธีอ่ืน ๆ ซึ่งจะตองจดหัวขอไปลวงหนากอน เพ่ือใหไดขอมูล ทีค่ รบถว นสมบรู ณ 3. การเขยี นโครงการพัฒนาอาชพี โครงการเปนการกําหนดรายละเอียดในส่ิงที่จะทําอยางมีความสัมพันธ เพ่ือใชในการควบคุม การดาํ เนินงานอาชีพใหดําเนินไปอยา งเปน ระบบ การเขยี นโครงการพฒั นาอาชพี มรี ายการทต่ี อ งจดั ทาํ ขอมูลและรายละเอียด ดังนี้ 1) ชือ่ โครงการ ชื่อโครงการจะตอ งมีความชัดเจน เฉพาะเจาะจงเขา ใจงายวา จะกระทาํ สงิ่ ใด เชน โครงการเล้ียงไกเน้ือ โครงการปลกู กลวยนํ้าวา 2) หลักการและเหตผุ ล การเขยี นหลกั การและเหตุผล เปน การนําเสนอขอ มลู ที่แสดงใหเ ห็นถงึ เหตผุ ลและความจําเปน หรือความสําคัญและที่มาของโครงการ โดยผูเขียนจะตองระบุถึงสภาพปญหา เหตุผลความจําเปน พรอมจัดหาขอมูลมาสนับสนุนใหชัดเจน เชน สถิติขอมูลจากหนวยงานภาครัฐ สภาพปญหาของชุมชน ท่ีผานการประชุมประชาคม หรือนโยบายภาครัฐจากสวนกลาง สวนทองถ่ินซ่ึงจะตองแสดงใหเห็น ถงึ ความสอดคลอ งและชใ้ี หเ ห็นถงึ ขอดีของการดําเนนิ งานโครงการและขอเสยี หากไมม กี ารดาํ เนนิ งานโครงการ 3) วัตถุประสงค วัตถุประสงคเปนขอความที่แสดงถึงความตองการหรือผลของการกระทําสิ่งหน่ึงสิ่งใด ท่ีชัดเจน สามารถปฏิบัติวัดและประเมินผลได โครงการหน่ึง อาจจะมีวัตถุประสงคเพียงขอเดียวหรือ หลายขอ ก็ได 4) เปา หมาย เปาหมาย เปน การกําหนดผลงานตามโครงการไวลวงหนาวา เม่ือดําเนินงานตามโครงการ ไปแลว จะไดผ ลอะไร อยา งไร การกาํ หนดเปาหมาย จะมีการกําหนดใน 2 ลกั ษณะ คอื (1) เปาหมายเชิงปริมาณ เปนการกําหนดผลงานในดานปริมาณวาจะไดงาน กี่ช้ิน กี่คน ก่เี ลม กี่ชดุ กี่ตาํ บล กี่แหง ฯลฯ

96 (2) เปาหมายเชิงคุณภาพ เปนการกําหนดคุณภาพของผลงานที่ระบุไวในเชิงปริมาณ วางานท่ไี ดจ ากโครงการน้นั ดีอยางไร มคี ณุ คาอยา งไร เกดิ ประโยชนอยางไร ฯลฯ 5) วธิ ีดาํ เนนิ การ วิธีดําเนินการ เปนการเขียนข้ันตอนรายละเอียดภารกิจที่จะตองปฏิบัติ เพ่ือใหงานบรรลุ ตามวตั ถุประสงคข องโครงการ ดงั นน้ั ในการเขยี นวธิ ดี ําเนนิ งานจึงควรคาํ นึงถงึ ประเดน็ ตอไปนี้ (1) จําแนกเปนกิจกรรมยอยหลาย ๆ กิจกรรมเรียงตามลําดับ ตั้งแตเร่ิมตนการดําเนินงาน จนกระทัง่ เสร็จสนิ้ โครงการใหชัดเจน (2) กจิ กรรมแตละกิจกรรมจะตอ งกําหนดระยะเวลา โดยกําหนดเปน ปฏิทนิ ปฏิบตั งิ าน ตวั อยาง ปฏิทนิ ปฏบิ ตั ิโครงการปลูกกลวยนาํ้ วา 2 ไร ที่ กิจกรรม ระยะเวลาปฏิบัตงิ านตงั้ แต 1 ม.ค. - 31 ธ.ค. 53 หมาย ม.ค. ก.พ. ม.ี ค. เม.ย. พ.ค. ม.ิ ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. เหตุ 1 ศึกษาขอมูลตาง ๆ เชน ดานตลาด แหลงขาย ปจ จยั การผลิต เขียนโครงการ 2 จัดหาและรวบรวม 3 วั ส ดุ อุ ป ก ร ณ เงินทุน สถานท่ี แรงงาน ทักษะ ตา ง ๆ 4 เ ต รี ย ม แ ป ล ง ปลูกกลวย 5 ปลกู กลว ย 6 ดูแลรกั ษาโดยให ปุย ปองกันกําจัด 7 ศตั รพู ชื ตัดกลวยและจัด จาํ หนา ย 8 ตกแตงกอกลวย

97 เมื่อจัดทําปฏิทินปฏิบัติงานแลวจะตองตรวจสอบความพรอมของปจจัยการผลิต ความรู ความสามารถของเจา ของ แรงงาน เงินทุน แหลง จําหนาย ทเ่ี ก่ียวของกบั การดาํ เนินงานอาชีพ เปนการเตรียม ความพรอ มกอนการดาํ เนินงานโดยใชการตรวจสอบรายการตาง ๆ ดังตวั อยางตอ ไปนี้ ที่ รายการ มี ไมมี จดั หาไดอ ยางไร 1 รถแทรกเตอรสาํ หรบั เตรยี มดนิ พอเพียง ขาด 2 จอบ / 3 วัสดุ อปุ กรณ / 4 ปยุ 5 สารเคมีปราบศัตรูพืช / 6 หนอกลวย / 7 ทีด่ ิน 8 แรงงาน / 9 เงินลงทนุ / 10 แหลงจาํ หนา ย / ฯลฯ / / 6) ระยะเวลาในการดําเนนิ งานโครงการ การกําหนดระยะเวลาดําเนินกิจกรรมตามโครงการใหระบุการเร่ิมตนกิจกรรมจนกระท่ัง สนิ้ สดุ เชน ตั้งแต 1 มกราคม 2553 ถงึ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 2553 7) งบประมาณ การกําหนดงบประมาณเปนการแสดงขอมูลในรูปของตัวเงิน หรือสิ่งของที่ตีคาเปนเงิน โดยจะตองแจกแจงใหชัดเจนวาจะใชเงินในรายการใดบาง เชน คาแรงงาน คาขนสง คาวัสดุอุปกรณ ในแตละรายการจะกําหนดใชงบประมาณเทาไร ถาจะใหสมบูรณควรประมาณรายไดที่คาดวาจะไดรับไวดวย เพื่อจะไดนําไปใชในการจัดการงานอาชีพ ใหมีความคลองตัวและใชในการปรับงบประมาณ คาใชจาย เพอ่ื ใหเกดิ ความสมดลุ หรอื ผลกําไรในการดําเนนิ งานอาชพี ดังตัวอยา งตอไปน้ี

98 ตัวอยางการจดั ทาํ งบประมาณคา ใชจา ยโครงการปลกู กลว ยนาํ้ วา 2 ไร งบประมาณท่ตี องใช รายไดท ี่คาดวา จะไดรบั ท่ี รายการ จํานวนเงนิ ท่ี รายการ จาํ นวนเงนิ (บาท) (บาท) 1 คาแรงเตรียมแปลงปลกู 3 วนั 300 วันละ 100 บาท 1 ตดั กลวยขาย 10,000 ลูก 1,000 750 2 คาหนอ กลว ย 150 หนอ ๆ ละ (รอยละ 10 บาท) 5 บาท 400 2 ตดั กลวยขาย 20,000 ลกู 4,000 3 คาแรงปลกู กลว ย 4 วัน ๆ ละ 100 บาท (รอ ยละ 20 บาท) 4 คา ปยุ 3 กระสอบ ๆ ละ 3 ขายใบตอง 500 100 บาท 300 4 ขายหนอ กลวย 100 หนอ ๆ ละ 500 5 คา สารเคมีกําจดั ศตั รพู ืช 6 คา แรงตดั กลว ย 10 วนั ๆ ละ 5 บาท 100 บาท 500 5 ขายปลีกลว ย 300 7 คาสกึ หรอของรถแทรกเตอร 8 คาเชาที่ดิน 1,000 รวม 4,250 9 คาดอกเบ้ีย 10 คา น้ํามนั รถ 200 300 รวม 200 300 6,300 8) เครอื ขา ย เครือขาย หมายถงึ หนวยงานทั้งภาครัฐและเอกชน กลุมบุคคล ชุมชนและแหลงวิทยาการ ทีม่ ีสวนรวมสงเสริม สนับสนุน ประสานงานและมีการจัดกิจกรรมเช่ือมโยงและเก้ือหนุนกัน ในการระบุ เครือขายจึงตองกําหนดใหชัดเจนวา เครือขายมีหนวยงานหรือบุคคลใดบาง และมีสวนเกี่ยวของกับ การดาํ เนนิ งานโครงการน้อี ยางไร 9) การประเมินผลและรายงานผลโครงการพฒั นาอาชพี การประเมินผลและรายงานผลโครงการพัฒนาอาชีพ เปนการระบุวาการดําเนินงาน โครงการน้กี ําหนดจะประเมินผลโครงการนอี้ ยางไร ดว ยวธิ กี ารใด การประเมินโครงงานนี้สามารถแบงเปน 3 ระยะ คือ 1. ประเมนิ ผลกอนดําเนนิ โครงการ เปน การตรวจสอบความพรอมของปจ จยั ตา ง ๆ ท่ีตองใช ไดแก เงินลงทุน วัสดุ อุปกรณ แรงงาน ตลาด ระบบการจัดการ ความถนัด ความสอดคลองของอาชีพ กับชุมชน เพือ่ ไมใ หเ กิดความผดิ พลาดในระยะเรม่ิ ตน โครงงาน

99 2. ประเมนิ ผลระหวางดําเนินโครงการ เปนการประเมินระหวางการดําเนินงานเพ่ือทราบ ความกาวหนา ของงาน แนวโนม ความสาํ เร็จของโครงการ และมปี ญ หาอปุ สรรคอะไรบางเพ่ือหาวิธแี กไ ข 3. ประเมินผลเม่ือสิ้นสุดโครงการ เปนการประเมินผลเพื่อหาขอสรุปเม่ือส้ินสุดโครงการ แลววา ประสบผลสําเร็จตามวัตถุประสงคและเปาหมายหรือไม เพราะเหตุใด มีปญหาอุปสรรคอยางไร และมีวิธีแกไ ขอยางไร วิธีการประเมินผลมีหลายวิธี อาจใชหลาย ๆ วิธีประกอบกันก็ได เชน แบบประเมิน การอภิปราย โดยดําเนินการเม่ือโครงการสิ้นสุดลงตามระยะเวลาที่กําหนด จากน้ัน ประมวลขอมูล การดําเนินงานสรุปเปน รายงานทุกครง้ั เพ่อื ใชเ ปน ขอ มลู ในการดาํ เนนิ งานครง้ั ตอไป หรอื รายงานใหเจา ของ กจิ การอาชพี ทราบ 10) ผูรบั ผดิ ชอบโครงงานพัฒนาอาชีพ กําหนดระบุชื่อผูรับผิดชอบโครงการพัฒนาอาชีพ ในกรณีท่ีเปนโครงการท่ีมีผูรวมงาน หลายคน ใหร ะบไุ วดวยวา มีกคี่ น ใครบา ง รับผิดชอบการดําเนินงานดา นใดของโครงการพัฒนาอาชีพนน้ั ๆ 11) ความสมั พนั ธกับโครงงานอื่น การระบุความสัมพันธกับโครงการอื่น เปนการระบุวาโครงการที่ดําเนินงานน้ี เอ้ือประโยชนตอเน่ืองหรือประสานงานกับโครงการอื่นอยางไร นอกจากน้ียังเปนการตรวจสอบดวยวา โครงการตา ง ๆ ทรี่ ะบุดําเนนิ งานมคี วามสัมพันธก ัน หรอื มคี วามซํา้ ซอนกนั หรอื ไม 12) ผลท่ีคาดวาจะไดร ับ ผลที่คาดวาจะไดรับ เปนการกําหนดผลผลิตในดานตาง ๆ ที่จะเกิดข้ึนทันทีเมื่อส้ินสุด โครงการพัฒนาอาชีพรวมถงึ ผลลัพธ ในดานตา ง ๆ ทคี่ าดวาจะเกดิ ขน้ึ ในอนาคต

100 กิจกรรมท่ี 2 การเขยี นโครงการพัฒนาอาชีพ ใหผ เู รยี นเขียนโครงการพฒั นาอาชพี ตามทีผ่ เู รียนสนใจ คนละ 1 โครงการ ตามหวั ขอ ตอ ไปนี้ 1. ช่อื โครงการ 2. หลกั การและเหตผุ ล 3. วัตถปุ ระสงค 4. เปา หมาย 5. วิธีดาํ เนนิ การ 6. ระยะเวลาในการดาํ เนินงานโครงการ 7. งบประมาณ 8. เครือขา ย 9. การประเมินผลและรายงานผลโครงการ 10. ผรู ับผิดชอบโครงการ 11. ความสัมพนั ธกบั โครงการอ่ืน 12. ผลท่คี าดวาจะไดร ับ

101 เรอ่ื งที่ 3 การเขียนแผนปฏิบัติการ การดําเนินงานอาชพี เมอื่ จัดทาํ โครงการเรียบรอ ยแลว เพ่ือใหการปฏิบัติงานเปนไปอยางมี ระบบ ผูดาํ เนินงานโครงการควรตอ งจัดทําแผนปฏิบตั กิ ารโดยนําข้นั ตอนที่ระบุไวในวิธีดําเนินการมาจัดทํา รายละเอียดตามแบบฟอรม กิจกรรมหลัก วตั ถปุ ระสงค กลมุ พ้ืนท่ดี ําเนนิ การ ระยะ งบประมาณ เปา หมาย เปา หมาย หมูบา น ตาํ บล อาํ เภอ เวลา

102 เร่ืองท่ี 4 การตรวจสอบโครงการพัฒนาอาชีพ การดําเนนิ งาน โครงการพฒั นาอาชพี ใหป ระสบความสาํ เรจ็ การตรวจสอบติดตามโครงการ และการควบคมุ โครงการ เปนระบบท่ีสาํ คญั ตอ การจัดการโครงการไดด าํ เนินการไปอยางมีประสทิ ธภิ าพ การตรวจสอบโครงการ หมายถึง กระบวนการการวัดและการตรวจสอบท่ีทําเปนประจํา ในแตล ะระยะของการดําเนินงานโครงการ โดยจะทาํ การวดั และตรวจสอบปจจยั นาํ เขา ไดแก ความพรอม ของทุน แรงงาน ตลาด การจัดการ ความถนัด ความสอดคลองของอาชีพกับชุมชน กระบวนการ ดําเนินงาน ตรวจสอบการดําเนินงานโครงการวาเปนไปตามแผนหรือไม และติดตามผลผลิต ผลิตภัณฑ บริการที่เกิดข้ึนวาเปนอยางไร โดยการติดตามโครงการ มีจุดมุงหมายเพ่ือใหขอมูลแกฝายบริหารในการ ชี้ใหเหน็ สถานการณข องโครงการเกยี่ วกบั การใชทรพั ยากร การปฏบิ ัตกิ จิ กรรมตา ง ๆ หรอื ผลผลติ ผลติ ภณั ฑ บริการของโครงการเพือ่ การแกไ ขปรับปรุงสถานการณต า ง ๆ ของโครงการทเ่ี ปนปญหาไดทนั ทว งที การควบคุมโครงการ หมายถึง กระบวนการทบี่ งั คบั ใหกจิ กรรมตาง ๆ เปนไปตามแผนงาน และวัตถุประสงคที่ไดกําหนดไว การควบคุมโครงการจะชวยกระตุนใหผูบริหารโครงการ ตลอดจน ผูปฏิบัติงานโครงการใหสนใจชวงการดําเนินงาน เพ่ือไมใหการดําเนินงานเบี่ยงเบนไปจากแผน และเพื่อแกไขขอผดิ พลาดเม่อื สถานการณไมเปนไปตามท่ีวางแผนไว เพื่อใหโครงการประสบความสําเร็จ ระบบการควบคุมโครงการเกี่ยวกบั สง่ิ ตาง ๆ ควรควบคมุ โครงการใน 5 ดาน ดังน้ี 1. การควบคุมทรัพยากรทางกายภาพ ไดแก การตรวจสอบวาวัตถุประสงค อุปกรณ เครื่องมือ อาคาร ท่ีดิน และบุคลากร ผูปฏิบัติงาน มีปริมาณและลักษณะตามที่กําหนดไวสําหรับ การปฏบิ ัตงิ านเพือ่ ใหเกดิ การประหยัดในการบรรลุวัตถุประสงค 2. การควบคมุ กระบวนการปฏิบัตงิ าน ไดแก การตรวจสอบกํากับดูแลเทคนิค เครื่องจักร เคร่ืองมือตาง ๆ และวิธีปฏิบัติงานของบุคลากร ผูปฏิบัติใหถูกตองตรงตามหลักการที่กําหนดไวสําหรับ การปฏิบตั ิงานประเภทน้ัน ๆ 3. การควบคุมผลการปฏิบัติงาน เปนการจัดการใหโครงการการผลิตไดปริมาณตามที่ กาํ หนดไวตามคณุ ภาพ และตามชว งเวลาทีก่ ําหนดไว 4. การควบคุมดา นการเงิน ไดแก การควบคมุ ดา นรายจาย การควบคุมดานงบประมาณ และ ดานการบัญชี เพ่ือใหเกิดความม่ันใจวารายรับและรายจายของโครงการเปนไปตามแผนและโครงการ สามารถทาํ ใหเ กดิ ผลผลติ ผลิตภัณฑ บรกิ ารตามวัตถุประสงค 5. การควบคุมบุคลากร เปนการควบคุมพฤติกรรมการปฏิบัติงานของทีมงานโครงการ ใหเปนไปตามวิธีการท่ีกําหนดไว และใหเปนไปตามกําหนดการโครงการ การควบคุมการปฏิบัติงาน ของบคุ ลากรอาจใชการประเมนิ ผลการปฏบิ ตั ิงานแบบเปน ระบบและเปน ทางการ การติดตามและการควบคุมโครงการเปนกิจกรรมท่ีเกี่ยวเน่ืองกัน และมักใชควบคูกัน เพ่ือปรบั การปฏิบตั งิ านใหไปสูทิศทางท่ีตองการ กลาวคือ เม่ือไดติดตามดูผลการปฏิบัติงานวาเปนอยางไร แลวตองมกี ารควบคุมเพือ่ ปรบั การปฏิบัติงานใหไปสูทิศทางทกี่ ําหนดไวในแผน เพื่อชวยใหโครงการบรรลุ

103 สิ่งท่ีเปนวัตถุประสงคของโครงการ ในการดําเนินงานโครงการ การติดตามและการควบคุมจึงชวยให โครงการมีความเปนอนั หนงึ่ อันเดียวกันทง้ั ระบบตลอดอายุของโครงการ การรายงานผลเปนการสรุปจากผลการประเมินวาเปนไปตามโครงการหรือไม มีปญหา อุปสรรคอยางไร เพ่ือหาแนวทางแกไข และสงเสริมใหการปฏิบัติงานตามโครงการน้ันมีประสิทธิภาพ มากยงิ่ ข้ึน การประเมินผลโครงการ นอกจากจะประเมินความสําเร็จตามเปาหมายที่กําหนดไวแลว ผปู ระกอบการควรทําการประเมินดานคุณธรรม จริยธรรมของตนเองดวย เพราะผูประกอบการสวนใหญ จะนึกถึงแตผ ลกําไรโดยไมคํานึงถึงคุณธรรม จริยธรรม ซ่งึ จะมีผลตอความมนั่ คงของอาชีพในระยะยาวดว ย

104 กิจกรรมท่ี 3 ใหผูเรียนบันทึกขอมูล สรุปผลการดําเนินงานโครงการพัฒนาอาชีพของตนเอง ตามแบบฟอรมท่กี าํ หนด รายงานผลเมอื่ สิน้ สดุ โครงการ 1. ระยะเวลาดําเนนิ งาน เร่มิ โครงงานวันท่.ี ....................เดือน.............................................พ.ศ. ........................................ สนิ้ สดุ โครงงานวนั ท.่ี ...............เดือน.............................................พ.ศ. ........................................ รวมเวลาดําเนินงาน..................ป. ..................................เดอื น.................................วนั ................. 2. ตน ทนุ การผลติ /การบริการ................................................................................................บาท 3. จาํ นวนผลผลิตทไี่ ด/ การบริการทง้ั หมด..................................................................................... 4. การจัดจาํ หนา ย/บริการ............................................................................................................. .................................................................................................................................................. 5. ราคาจาํ หนายตอหนวย ราคาตํา่ สดุ หนว ยละ............................................................................................................บาท ราคาสูงสุดหนวยละ...........................................................................................................บาท ราคาเฉลยี่ หนวยละ............................................................................................................บาท 6. แหลงจําหนา ย ก. ..................................................................................................................... ข. ..................................................................................................................... ค. ..................................................................................................................... 7. รายได กําไร ขาดทุน..........................................................................................................บาท 8. การแบงผลกําไร ขาดทุน (ถามผี ูรวมงาน) ............................................................................... ................................................................................................................................................. 9. ทรัพยส นิ คงเหลอื 9.1 ..............................จํานวน.......................................มูลคา ................................บาท 9.2 ..............................จํานวน.......................................มูลคา ................................บาท 9.3 ..............................จํานวน.......................................มูลคา................................บาท 9.4 ..............................จาํ นวน.......................................มูลคา................................บาท 10. ปญหา อุปสรรค และแนวทางแกไ ข ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... 11. การตัดสนิ ใจ 11.1 ดําเนินงานตอ ระบเุ หตุผล......................................................................................... .................................................................................................................................

105 11.2 ดาํ เนินงานตอ ระบเุ หตุผล......................................................................................... ................................................................................................................................. 11.3 ดําเนินงานตอ ระบุเหตผุ ล......................................................................................... ................................................................................................................................. 11.4 ดําเนินงานตอ ระบเุ หตผุ ล......................................................................................... ................................................................................................................................. ขอคดิ เหน็ ของผูร ู......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ลงชือ่ ................................................. (...............................................) วันที่........เดอื น.................พ.ศ. .........

106 บรรณานกุ รม ฤทยั ภักด์ิ สมบรู ณ. (2551). พฒั นาอาชพี ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน นนทบุรี.สํานกั พมิ พล องไลฟ เอ็ด จาํ กดั . คณะอาจารย กศน. สาระการเรียนรูหมวดวชิ าพฒั นาอาชพี กรงุ เทพฯ บรษิ ทั ไผมีเดยี เซ็นเตอร จํากดั . ศูนยฝ กและพัฒนาอาชพี ราษฎรไทยบริเวณชายแดนสระแกว . (2552) แผนปฏบิ ัติการปงบประมาณ 2552 ศนู ยฝ ก และพฒั นาอาชพี ราษฎรไ ทยบรเิ วณชายแดนสระแกว. กจิ ฐเชต ไกรวาส. (2550). การวเิ คราะหแ ละประเมนิ ผลโครงการ, ชลบรุ ี. วทิ ยาลัยการบริหารรัฐกจิ มหาวิทยาลยั บรู พา. กองแผนงาน กรมการศกึ ษานอกโรงเรยี น. (2537). คูมอื การดําเนนิ งานโครงการ. กรงุ เทพฯ หา งหนุ สว น จาํ กัด อารต โปรเกรส. กองพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น. (2541). ชดุ วชิ าการฝก ทกั ษะและฝก ประกอบการเฉพาะอาชีพ กรุงเทพฯ: โรงพมิ พช ุมนุมสหกรณก ารเกษตรแหงประเทศไทย จาํ กดั . สํานักบรหิ ารงานการศกึ ษานอกโรงเรยี น. (2548). คูมือดาํ เนินงานจดั การศกึ ษานอกโรงเรียน เพอ่ื สราง ชุมชนเขม แข็ง เศรษฐกิจพอเพยี งพน ความยากจน. กรุงเทพฯ: รกั ษการพมิ พ. กติ ตพิ นั ธ ดาสวัสดเ์ิ กยี รต.ิ (2551). การจดั การความเส่ยี งและตรวจสอบอนุพันธเ บอื้ งตน กรุงเทพฯ: สํานักพิมพเบียรส นั เอ็ดดูเคชน่ั . สํานักบริหารงานการศกึ ษานอกโรงเรยี น. แนวทางจดั การศกึ ษาเพอื่ พฒั นาอาชีพ. (กพอ.) กรุงเทพมหานคร: รงั สีการพิมพ. สาํ นักงานเลขาธกิ ารสภาการศกึ ษา. (2551). แนวทางการจดั การเรยี นรูที่เนน ผเู รยี นเปน สําคญั . แหลงทมี่ า http://www.oncc.go.th/publication/50051 กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน. สอนใหค ดิ . โรเนยี ว. มยุรี อนมุ านราชธน. (2548). การบรหิ ารโครงการ. กรงุ เทพฯ: สํานักพิมพคะนงึ นจิ การพมิ พ. ศนู ยก ารศกึ ษานอกระบบภาคกลาง. (2544). พัฒนาอาชีพ ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน กรุงเทพฯ: สาํ นกั พิมพ บริษทั เอกพมิ พไ ท จาํ กัด.

107 ทป่ี รึกษา บุญเรอื ง คณะผจู ัดทาํ 1. นายประเสรฐิ อม่ิ สวุ รรณ 2. ดร.ชยั ยศ จําป เลขาธิการ กศน. 3. นายวชั รินทร แกวไทรฮะ รองเลขาธิการ กศน. 4. ดร.ทองอยู ตณั ฑวุฑโฒ รองเลขาธกิ าร กศน. 5. นางรักขณา ทป่ี รึกษาดานการพัฒนาหลักสูตร กศน. ผูอ าํ นวยการกลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น ผเู ขียนและเรียบเรียง ศูนยฝ ก และพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบรเิ วณชายแดน นางสาวกฤษณา โสภี จังหวัดสระแกว ผบู รรณาธิการ และพฒั นาปรบั ปรุง ศนู ยการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาํ เภอสันทราย จงั หวดั เชียงใหม 1. นางอบุ ล ทัศนโกวทิ สาํ นกั งานสงเสรมิ การศกึ ษานอกระบบ และการศึกษาตามอธั ยาศัยจังหวดั ตราด 2. นายสธุ ี วรประดษิ ฐ ศนู ยก ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาํ เภอสนั ทราย จังหวดั เชยี งใหม 3. นางสาวสุวิชา อินหนองฉาง ศนู ยฝก และพฒั นาอาชพี ราษฎรไทยบรเิ วณชายแดน จงั หวัดอตุ รดิตถ 4. นายเสกขภทั ร ศรเี มอื ง กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 5. นางดุษฎี ศรีวฒั นาโรทัย กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 6. นางพรทิพย เข็มทอง 7. นางสาวเยาวรตั น คาํ ตรง คณะทํางาน กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 1. นายสุรพงษ ม่นั มะโน กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 2. นายศุภโชค ศรีรตั นศลิ ป กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน 3. นางสาววรรณพร ปทมานนท กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 4. นางสาวศริญญา กลุ ประดษิ ฐ กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน 5. นางสาวเพชรินทร เหลืองจติ วฒั นา

108 ผ้พู ฒั นาและปรับปรุงครังที (วนั ที - พฤศจกิ ายน ) 1. นางอญั ชลี ธรรมวธิ กี ุล 2. นางดุษฎี ศรีวัฒนาโรทยั 3. นายสธุ ี วรประดษิ ฐ 4. นางสาวกฤษณา โสภี 5. นายสภุ าพ เมืองนอ ย 6. นางสาวทพิ วรรณ วงคเ รือน ผพู มิ พตน ฉบบั กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน นางสาวเพชรนิ ทร เหลืองจิตวัฒนา กลุม พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน ผอู อกแบบปก นายศภุ โชค ศรีรัตนศลิ ป

109 คณะผูปรับปรุงขอ มูลเกย่ี วกบั สถาบนั พระมหากษตั ริย ป พ.ศ. 2560 ทีป่ รกึ ษา จาํ จด เลขาธกิ าร กศน. หอมดี รองเลขาธกิ าร กศน. 1. นายสุรพงษ สขุ สุเดช ผูอํานวยการกลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกระบบ 2. นายประเสริฐ และการศกึ ษาตามอัธยาศยั 3. นางตรนี ชุ กศน.เขตบางซือ่ กรงุ เทพมหานคร ผปู รบั ปรุงขอ มลู กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั นางสาวลลติ า แกวมณี กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย คณะทํางาน กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย 1. นายสุรพงษ ม่ันมะโน กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย 2. นายศภุ โชค ศรรี ัตนศลิ ป กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั 3. นางสาวเบ็ญจวรรณ อาํ ไพศรี 4. นางเยาวรตั น ปนมณวี งศ 5. นางสาวสลุ าง เพช็ รสวา ง 6. นางสาวทพิ วรรณ วงคเรอื น 7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวัฒน 8. นางสาวชมพนู ท สังขพชิ ัย

110 คณะผปู รบั ปรุงขอ มลู เก่ยี วกบั สถาบนั พระมหากษตั รยิ  ป พ.ศ. 2560 ทป่ี รกึ ษา จาํ จด เลขาธกิ าร กศน. หอมดี ผูต รวจราชการกระทรวงศกึ ษาธิการ 1. นายสรุ พงษ ปฏบิ ัตหิ นา ทรี่ องเลขาธิการ กศน. 2. นายประเสริฐ สขุ สเุ ดช ผอู ํานวยการกลุมพัฒนาการศึกษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอธั ยาศัย 3. นางตรีนุช กศน.เขตสายไหม กรงุ เทพมหานคร ผปู รบั ปรงุ ขอมูล กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย นางสาวปริญญารตั น มา ทอง กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั คณะทาํ งาน กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย 1. นายสรุ พงษ มนั่ มะโน กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย 2. นายศภุ โชค ศรรี ัตนศลิ ป กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย 3. นางสาวเบญ็ จวรรณ อาํ ไพศรี 4. นางเยาวรัตน ปนมณวี งศ 5. นางสาวสุลาง เพ็ชรสวา ง 6. นางสาวทพิ วรรณ วงคเรือน 7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวัฒน 8. นางสาวชมพูนท สงั ขพิชัย