ทำเรื่องเล็กให้เป็นเรื่องใหญ่

คมู อื การประกวด Change…the Climate Change ทำ ‘เรอ่ื งเลก็ ’ ใหเ ปน ‘เร่อื งใหญ’ เจา ของ กรมสง เสริมคุณภาพส่งิ แวดลอม 49 ซ.30 ถ.พระราม 6 พญาไท กรุงเทพฯ 10400 ผเู ขียน ผชู วยศาสตราจารย อรรถพล อนนั ตวรสกลุ , ณัฏฐธ ร กังวาลไกล ภาพประกอบ ตอ งการ, นภสร ลิ้มไชยาวัฒน, กมั ปนาท ศลิ าวรรณ, อัญชลีพร วรชาตติ ระกูล ศิลปกรรม กัมปนาท ศิลาวรรณ, อัญชลีพร วรชาติตระกลู ผจู ดั ทำ บรษิ ัท ไบโอสโคป พลัส จำกัด 47/51 ซ.โชคชัย 4 (20) ถ.ลาดพรา ว แขวงลาดพราว เขตลาดพรา ว กรงุ เทพฯ 10230 พิมพท ่ี โรงพิมพสำนักงานพระพทุ ธศาสนาแหง ชาติ ISBN 978-974-286-842-0

ทำ ‘เร่อื งเลก็ ’ ให้เปน็ ‘เรื่องใหญ’่



คำนำ หนงั สือ “Change the Climate Change ทำ ‘เรอื่ งเล็ก’ ใหเ้ ป็น ‘เรื่องใหญ’่ ” เป็นหนงั สอื คู่มอื การผลติ หนงั สน้ั หรอื คลิปวดิ ีโอท่จี ดั ทำขนึ้ ตามโครงการเทศกาลหนงั ส้ัน “Change the Climate Change” เพอื่ สง่ เสริมกระบวนการเรียนรขู้ องประชาชนใน ทศวรรษแห่งการศกึ ษาเพื่อการพัฒนาอยา่ งยงั่ ยืน โดยเนื้อหาของค่มู อื เลม่ นปี้ ระกอบดว้ ย ความร้สู ้ันๆ เกี่ยวกับเรือ่ งปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภมู อิ ากาศและความรเู้ บือ้ งต้น เกี่ยวกบั เทคนิคและทกั ษะตา่ งๆในการผลติ หนงั สัน้ หรือคลิปวีดีโอ โดยผอู้ ่านท่สี นใจ สามารถสง่ ผลงานของตนเกีย่ วกบั ผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงสภาพภมู ิอากาศ ใกล้บา้ น โดยใช้กระบวนการผลิตหนังส้นั หรอื คลิปวดิ โี อในการสรา้ งความหมายแหง่ การ เรยี นรดู้ ้วยตวั เองและถ่ายทอดความคิดนัน้ ผ่านสอื่ ภาพยนตร์หรือคลปิ วิดโี อมายัง กรมสง่ เสริมคณุ ภาพส่ิงแวดลอ้ ม (สามารถดรู ายละเอียดเพมิ่ เตมิ ไดท้ ่ี www.deqp.go.th) โดยคลิปวิดีโอทีไ่ ด้รบั รางวลั จากการประกวดตามโครงการฯ จะไดร้ ับการคัดเลอื กเพอ่ื ไป ฉายในการประชุมรฐั มนตรีอาเซยี นด้านส่ิงแวดล้อมอยา่ งไมเ่ ปน็ ทางการ ครัง้ ท่ี 13 (IAMME) ณ ประเทศกัมพชู า ปี 2554 (The 13th Information ASEAN Ministerial Meeting on Environment) และเพอ่ื ร่วมเฉลมิ พระเกียรตพิ ระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ ัว เนอ่ื งในวโรกาส ทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ 84 พรรษา ในปี 2554 คณะกรรมการพจิ ารณาผลงาน จะคัดเลอื กคลปิ วิดีโอของผู้สง่ ผลงานเข้าประกวดหนังส้ันหรอื คลิปวดิ โี อ “Change the Climate Change” จำนวน 84 เร่อื ง นำมาร้อยเรยี งจดั สร้างเปน็ ภาพยนตรเ์ ร่อื งยาว (Crowdsource) เพอื่ ออกฉายจรงิ ในวันสิ่งแวดล้อมไทย วันท่ี 4 ธันวาคม 2554 เพอื่ เป็นการรว่ มเฉลมิ ฉลองในโอกาสทพี่ ระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หัว ทรงเจรญิ พระชนมพรรษา 84 พรรษา ในวนั ท่ี 5 ธันวาคม 2554 กรมส่งเสรมิ คณุ ภาพสงิ่ แวดล้อม หวังเปน็ อยา่ งย่ิงวา่ ค่มู ือเลม่ นี้จะมีสว่ นช่วย ให้ท่านเกดิ ความรคู้ วามเข้าใจในเรือ่ งกระบวนการผลติ คลิปวดิ โี อเพอื่ สรา้ งความหมายแห่ง การเรยี นรู้และการถ่ายทอดนำเสนอความคดิ ตา่ งๆ อนั จะนำไปส่คู วามรว่ มมือกนั ในการ ป้องกนั แกไ้ ขปัญหาส่ิงแวดล้อมของประเทศ ต่อไป กรมสง่ เสริมคุณภาพสง่ิ แวดล้อม

เพยี งถ่ายคลิปอนั แสดงให้เห็นถงึ ผลกระทบอันเนือ่ งมาจากปญั หาโลกรอ้ น ภมู ิอากาศ เปลย่ี นแปลงที่ ‘ชวนช็อค’ ความยาว 7-10 นาที คลิปนั้นก็จะมสี ทิ ธปิ รากฏอยใู่ น หนังยาว ทจี่ ะแสดงใหโ้ ลกรู้ว่า ปญั หาส่ิงแวดลอ้ มในขณะนเ้ี ข้าขน้ั วิกฤตเพยี งใด คุณสามารถใชเ้ ทคนิคทางภาพยนตรใ์ ดๆ กไ็ ด้ปรงุ แต่งใหค้ ลปิ น้นั สามารถ ‘สอ่ื สาร’ ใหเ้ ข้าใจง่าย คลปิ ของใคร ‘ชวนชอ็ ค’ ทส่ี ุด จะไดร้ ับรางวัลดังต่อไปน้ี ชนะเลศิ รบั 100,000 บาท พร้อมโล่จากรฐั มนตรวี า่ การ กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอ้ ม และเกียรติบัตร (1 รางวัล) ชนะเลิศอันดบั 2 รบั 50,000 บาท พรอ้ มโลจ่ ากปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม และเกยี รตบิ ตั ร (1 รางวลั ) ชนะเลิศอนั ดบั 3 รับ 30,000 บาท พรอ้ มโลจ่ ากอธิบด ี กรมส่งเสรมิ คณุ ภาพสงิ่ แวดลอ้ ม และเกียรติบัตร (1 รางวลั ) รางวัลชมเชย 10,000 บาท พรอ้ มเกยี รตบิ ัตร (10 รางวลั ) คลปิ ทีไ่ ด้รางวลั และคลปิ ท่เี ข้ารอบอ่ืนๆ รวมท้งั สิ้น 84 คลปิ มสี ิทธิปรากฏอยใู่ นหนังยาวเท่าเทยี มกัน สง่ ผลงานมาท่ี โครงการเทศกาลหนังสั้น Change the Climate Change กรมสง่ เสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม 49 ซอย 30 ถนนพระราม 6 พญาไท กรงุ เทพฯ 10400 (สง่ เปน็ ดวี ีดี 2 ชดุ ) โทร. 0-228-5628-9 หรือ ส่งไฟล์ความละเอียดสูงมาท่ี [email protected] * คลิปท่ีสง่ เข้ามาตอ้ งไมเ่ คยเผยแพรท่ ่ใี ดมากอ่ น

สารบญั 10 Change...the Climate Change 22 โลกใบรอ้ น อากาศเปล่ยี นแปลง และ ทุกอย่างจะไมเ่ หมือนเดมิ 30 การเปลี่ยนแปลงของภูมอิ ากาศ กบั โอกาส 34 ของความมัน่ คงและย่ังยืน 42 ทางเลอื กและทางรอด 50 61 หยิบกล้องแลว้ เล่าเรือ่ ง 66 90 เผยแพรอ่ ยา่ งไรให้โลกตะลงึ 118 124 การทำหนงั สนั้ แบบพนื้ ฐาน เราทำหนังส้นั จากอะไร ระดมพล ปัญหาท่ีมักเจอในกองถ่าย ตัดและต่อก่อเป็นเรอื่ ง

10

Change... the Climate Change อรรถพล อนนั ตวรสกุล 11

เราเริ่มชนิ กบั ภาพขาวและขอมูลเหลา นแี้ ลว หรอื ยัง? >� 1 ä¿»†Ò·‹ÇÁÅÒÁà¢ÒŒ ÊàÙ‹ ¢µ·èÍÕ ÂÍÙ‹ ÒÈÂÑ ·Ò§µÍ¹ãµ¢Œ ͧ ÍÍÊàµÃàÅÕ >� ¾ÒÂØËÁÔ ÐÃ¹Ø áç ·èÊÕ ´Ø ã¹ÃͺÊÔº»·‚ Ò§ µÐÇ¹Ñ ÍÍ¡à©ÂÕ §à˹Í× ¢Í§ÊËÃ°Ñ ÍàÁÃ¡Ô Ò 2 12

>� ·ÐàÅ·ÃÒ ã¹áÍ¿Ã¡Ô Ò áÅÐÍÕ¡ ËÅÒÂ·Ç»Õ ¡íÓÅ§Ñ ¢ÂÒµÑÇ ¢³Ð·Õè ·ÐàÅÊÒºÍÕ¡ËÅÒÂáË‹§ 3 ¡Óí Åѧ˴µÑÇ >�ÀÑÂáŧŒ ¢ÂÒµÑÇ໹š ǧ¡ÇŒÒ§·Ò§ 4 µÐÇ¹Ñ µ¡¢Í§»ÃÐà·È¨Õ¹ ¢³Ð·èÕ ËÅÒÂàÁ×ͧ·Ò§´ÒŒ ¹µÐÇѹÍÍ¡¡ÅºÑ »ÃÐʺÀÂÑ ¹éÓ·‹ÇÁã¹Ä´¹Ù éÓËÅÒ¡ ¼Å¼ÅÔµ¡ÒÃà¡ÉµÃàÊÂÕ ËÒÂÍÂÒ‹ §Ë¹Ñ¡¨Ò¡¾ºÔ µÑ ÔÀÂÑ ¨Ò¡¾ÒÂØ ÀÂÑ áŧŒ áÅÐÀÒÇйéÓ·‹ÇÁ©ºÑ ¾Å¹Ñ Ê‹§¼ÅãËŒËÅÒ»ÃÐà·È áÁŒ¨ÐÁÕ¾×¹é ·Õè¡ÒÃà¡ÉµÃ ᵡ‹ ÅºÑ ¼ÅÔµÍÒËÒÃ䴌Ŵ¹ÍŒ Âŧ ÏÅÏ 13

หรือแมแตในบา นเราเอง เราเริ่มชาชินกับภาพและเรอื่ งราวน้แี ลว หรอื ยงั ? 6 5 8 7 ÀÒ¾¤Åè¹× «Ñ´¾ÃÐÍØâºÊ¶ÇÑ´¢Ø¹ÊÁ·Ø øÒÇÒÊ ÍÓàÀ;ÃÐÊÁØ·Ã- ਴ÂÕ  ¨. ÊÁ·Ø ûÃÒ¡Òà ¡ÓÅѧ໹š ¡Ãк͡àÊÕ§àµÍ× ¹ÀÑÂÇÒ‹ ¼Å¡Ãзº ¨Ò¡¡ÒÃà»ÅÂèÕ ¹á»Å§¢Í§ÊÀÒ¾ÀÁÙ ÔÍÒ¡ÒÈâÅ¡ä´Œà¡Ô´¢Ö鹡Ѻ»ÃÐà·Èä·Â áÅÇŒ Í‹ҧ໚¹Ã»Ù ¸ÃÃÁ¨¹ÂÒ¡¨Ð»¯àÔ Ê¸ à´ÁÔ ¹é¹Ñ Ç´Ñ ¢¹Ø ÊÁطøÒÇÒʵ§éÑ Í‹٠ã¹à¢µªØÁª¹ ᵋ»¨˜ ¨Øº¹Ñ ªØÁª¹ºŒÒ¹¢Ø¹ÊÁ·Ø è¹Õ ä´¶Œ ÍÂù‹ à¢ÒŒ ä»ÍÂÅÙ‹ Ö¡¢¹Öé à¹×Íè §¨Ò¡¾×¹é ·ªèÕ Ò½›˜§à´ÔÁ¶Ù¡¤Å¹è× ¡´Ñ à«ÒШ¹¾§Ñ ·ÅÒ áÅÐã¹ÀÒÇл¡µÔ ·èդŹè× äÁ‹áçÁÒ¡¹¡Ñ ÃдѺ¹éÓ·ÐàÅ¡ç¢éÖ¹ÊÙ§¨¹ªÒǺŒÒ¹µÍŒ §Í¾Â¾ ʋǹ Ç´Ñ ¹éѹµ§Ñé Í‹ٷàèÕ ´ÔÁâ´ÂªÒǺŒÒ¹ª‹Ç¡ѹ¡ÃдѺ¾×¹é ¾ÃÐÍØâºÊ¶ãˌʧ٠¢¹Öé ¹¹Ñè ËÁÒ¶֧ËÒ¡ÞÒµÔâÂÁ¨ÐࢌÒä»·ÓºÞØ ¨ÐµÍŒ §»¹‚ ¢Öé¹ä»ã˶Œ §Ö ¾é¹× ¾ÃÐÍâØ ºÊ¶·è·Õ ÓãËÁ‹ áÅлÅÍ‹ Âã˾Œ ¹×é ´ÒŒ ¹Å‹Ò§¨Á¹éÓµ‹Íä»ã¹ªÇ‹ §¹éÓ¢¹éÖ 14

คาํ ถามสาํ คัญทีเ่ กดิ ข้ึนในความคิดของผูเขยี นขณะเรยี บเรียง ขอ มูลขา งตนกค็ อื เรายังตองการรับรขู อ มลู เรื่องราว และขาวสารสถานการณ ผลกระทบจากภาวะการเปลยี่ นของภูมิอากาศโลกอกี มากแคไหน จงึ จะทําใหเราตน่ื ตัวเสยี ทีวาความเปลีย่ นแปลงเหลา น้ไี ดมาถงึ ตวั เรา แลว ในวันน้ี และเปนการเปลี่ยนแปลงที่ยากยิง่ จะหลกี เล่ียง หรือ ทาํ เปนไมรบั รูก นั อกี ตอไป ÊÞÑ ÞÒ³àµ×͹ÀÑ·´Õè ѧ¶¢Õè éÖ¹áÅСÃЪ¹éÑ Â§èÔ ¢¹Öé àÊÕ§àµÍ× ¹ÀѶ§Ö ¤ÇÒÁà»ÅÕÂè ¹á»Å§·èÕà¡´Ô ¢Ö鹡ѺÊÀÒ¾ ÀÁÙ ÔÍÒ¡ÒȢͧâÅ¡¹¹éÑ àÃèÁÔ ¢Öé¹µ§éÑ áµ‹»ÅÒÂȵÇÃÃÉ·Õè 20 »ÃÐà´ç¹·è¶Õ Ù¡ ËÂºÔ Â¡ÁÒ¶¡à¶ÂÕ §¡¹Ñ ÍÂÒ‹ §¡ÇŒÒ§¢ÇÒ§¡ç¤×Í ‘ÍسËÀÁÙ ’Ô ¢Í§âÅ¡·èÕ ÍØ‹¹¢Öé¹ÍÂÒ‹ §µ‹Íà¹×èͧ ᵋ¢³Ðà´ÕÂǡѹ¡çÁÕ¢ŒÍ¶¡à¶ÂÕ §áÅÐⵌáÂŒ§Ç‹Ò ËÒ¡âšÌ͹¢Ö¹é ¨ÃÔ§ ·ÓäÁºÒ§¾¹é× ·¨èÕ §Ö ˹ÒÇàÂ¹ç ¡Ç‹Òà´ÁÔ ¤ÓµÍº¡¤ç Í× ¤ÇÒÁ¼Ñ¹¼Ç¹¢Í§ÍسËÀÁÙ ·Ô àèÕ ¡´Ô ¢é¹Ö äÁÇ‹ Ò‹ ¨Ðà´ëÕÂÇÃÍŒ ¹à´ÂÕë Ç˹ÒÇ ÃŒÍ¹ÁÒ¡¢Ö¹é ˹ÒÇÁÒ¡¢Öé¹ ËÃ×ÍÃÍŒ ¹¹Ò¹¢¹Öé ˹Òǹҹ¢¹éÖ ÅŒÇ¹à»š¹á¤‹ ÂÍ´ÀÙà¢Ò¹Óé á¢ç§·âèÕ ¼Å¾‹ ¹Œ ¼ÔǹéÓ áÅÐÂéÓàµ×͹ãËàŒ Ë繶§Ö ¤ÇÒÁ¼¹Ñ ¼Ç¹ ¢Í§ÀÁÙ ÔÍÒ¡ÒÈ «èÖ§ËÁÒ¶§Ö Å¡Ñ É³Ð¢Í§ÍÒ¡ÒÈâ´Âà©ÅÂÕè ã¹¾¹×é ·Õè ˹èÖ§æ ¹Í¡¨Ò¡ÍسËÀÁÙ áÔ ÅÇŒ àÃÒÂѧµŒÍ§¤Ó¹§Ö ¶§Ö »¨˜ ¨ÂÑ Í×¹è 䴌ᡋ ¤ÇÒÁª‹ÁØ ª¹×é Í¡Õ ´ÇŒ  à¾ÃÒз§éÑ ‘Í³Ø ËÀÙÁÔ’ áÅÐ ‘¤ÇÒÁªé¹× ’ ໹š »˜¨¨Ñ·èÕ à¡ÂÕè Ǣ͌ §â´ÂµÃ§¡ºÑ ‘ÀÁÙ ÔÍÒ¡ÒÈ’ ÀÒ¾áÅТ͌ ÁÅÙ µÍ‹ 仹áÕé Ê´§ãËàŒ Ë¹ç ¶§Ö ¤ÇÒÁ¼Ñ¹¼Ç¹¢Í§ ÀÁÙ ÔÍÒ¡ÒÈâÅ¡·Õàè ¡´Ô ¶Õè§Ôè ¢Öé¹áÅСÃЪéѹÂèÔ§¢¹Öé ã¹Ãͺ·ÈÇÃÃÉ·¼Õè ‹Ò¹ÁÒ 15

9 10 2000 2002 ประเทศแคนาดาเผชญิ ภยั แลง ครั้งสำคัญ ป 2002 เกิดเหตุน้ำทวมใหญ ในยุโรป เนือ่ งจากแผเ ปนวงกวางจากฝง แอตแลนตกิ เนื่องจากฝนตกหนกั ในบรเิ วณเทือกเขา ถงึ แปซฟิ ก และยาวนานระหวาง ฤดูใบไม แอลปต ะวนั ออก สง ผลใหประเทศตา งๆ รวง ป 2001 ถึง ฤดรู อน ป 2002 ไดรบั ความเสียหายถึง 9 ประเทศ คิด มลู คาเสยี หายมากกวา 1 พันลา นยูโร 13 14 2005 2006 ป 2005 หลงั พายเุ ฮอรริเคน ป 2006 สารคดี เรือ่ ง An Inconvenient แคทรีนา พดั เขา ทางตอนใตข อง Truth ออกฉายในวงกวาง ภาพหน่งึ ตดิ ตาของ สหรฐั อเมริกาจนเกิดความเสยี ผคู นคือ ตอนทิ่ี อลั กอร พยายามนาํ เสนอให หายใหญหลวงแลว ผูคน ทว่ั เหน็ วา ปริมาณคารบอนซง่ึ เปนตวั การสําคัญที่ โลกก็ไดเหน็ ภาพท่ีชวนชอ็ คย่ิง ทําใหเ กิดการเปล่ียนแปลงของภูมิอากาศเพ่มิ ขึ้น กวานน่ั คอื ธารน้ำแขง็ ทเ่ี คย อยา งนาตกใจเพียงไรในชว งปลายศตวรรษ ปกคลุมพน้ื ท่สี ูงทว่ั โลกกาํ ลงั ท่ีผานมา ทมี งานจดั เตรียมเครนยก อลั กอร ละลาย และจะทยอยหายไป ใหส ูงข้ึน พรอ มๆ กับเสนกราฟบอกปริมาณ ทง้ั หมดภายในไมก่ปี นับจากนไี้ ป คารบอนพงุ ทะยานสงู ขน้ึ จนนาตกใจ 16

11 12 2003 2004 ป 2003 หลายประเทศในยโุ รป ป 2004 พื้นทีบ่ ริเวณใตเ สนศนู ยสูตร เผชิญหนา กับคลนื่ ความรอน ของประเทศบราซิลเผชิญหนา กับพายุ ครั้งรนุ แรงที่สุดในรอบ 150 ป เฮอรริเคน ในภาคพ้นื แอตแลนตกิ มีผเู สยี ชวี ิตจากวิกฤตนิ ี้มากกวา ตอนใตเ ปนครั้งแรกในประวัติศาสตรข อง 40,000 คน ภมู อิ ากาศโลก 15 2007 ป 2007 เกดิ พิบตั ภิ ยั นำ้ ทว มครั้งใหญใ นประเทศองั กฤษ ซ่งึ เผชิญกบั ปริมาณนำ้ ฝนสงู สดุ ในรอบ 47 ป สง ผลใหเมอื งตางๆ ตง้ั แตไอรแ ลนดเ หนือจรดแควนเวลสจมอยูใตน้ำ ในภาพคอื เมือง Gloucestershire ซงึ่ ประสบภยั จากนำ้ ทว มหนกั ท่ีสดุ ราวสองเดือน 17

16 17 2008 2009 ป 2008 พายุหมุน นารกสี กอ ตัวขน้ึ ใน ป 2009 ฟล ปิ ปน ส ตอ งปวดหวั กับ มหาสมุทรอนิ เดีย เดิมมีพยากรณวาพายุ ไตฝ ุนเจาปญ หาทีช่ ือ่ Ketsana ลูกนจี้ ะขึน้ ฝง ทางตอนใตของอินเดีย แต แมจ ะมีความเร็วลมไมมากนัก พายุลูกน้กี ลับมุงหนา ไปทบ่ี งั คลาเทศ แตกลบั เปล่ียนแปลงทศิ ทางจน กอ นจะวกออกสทู ะเลและเคลื่อนตัวไป คาดการณไมได สุดทายพายขุ ึน้ ฝง ขน้ึ ฝงทป่ี ากแมน ้ำอิระวดี ประเทศพมา ที่กรุงมะนิลา ความเสียหายจาก แทน แมจะไมมีการประกาศจํานวนผเู สยี คลื่นพายซุ ัดฝงสูงถึง 7 เมตร และ ชวี ติ จากรฐั บาล แตสํานักขาวหลายแหง ปริมาณน้ำฝนจํานวนมหาศาลทาํ ให รายงานวามมี ากกวา 80,000 คน และมี เกิดน้ำทว มเฉยี บพลนั รุนแรงทีส่ ุด คนตองยายทีอ่ ยูอกี นับ 100,000 คน ในรอบ 40 ป 18

และน่ีคือประมวลภาพเหตุการณใ นรอบป 2010 ที่เปน สญั ญาณเตอื นภัยวา การ เปล่ยี นแปลงของสภาพภมู ิอากาศกําลงั เกดิ ขึน้ อยา งตอ เนอ่ื งและสง ผลกระทบตอ ผูค นในทกุ ทวีป 18 19 20 21 จากบนมาลา ง: ภยั แลงในจังหวดั ชุมพร (มีนาคม 2010) / นำ้ ทว มเฉยี บพลนั ในเมืองนานปง (มิถนุ ายน 2010) / ไฟไหมปา ทางตอนใตข องแคลฟิ อรเ นยี (สงิ หาคม 2010) / พายเุ มไกข้ึนฝง ท่เี กาะไตหวัน (ตุลาคม 2010) 19

20

ขอมูล เรอ่ื งราว และภาพขา วเหลาน้ี เพียงพอแลว หรอื ยงั ท่จี ะทาํ ใหเ รา ต่ืนตวั มากข้ึน ในการทําความเขา ใจ เตรยี มพรอ ม และเปล่ยี นแปลงใน ส่ิงทเี่ ราทาํ ได เพ่ือทจี่ ะอยรู วมกันได ทามกลางความเปลยี่ นแปลง ที่รุนแรงมากขนึ้ ในปจจุบนั และอนาคต 21

âÅ¡ãºÃÍŒ ¹ ÍÒ¡ÒÈà»ÅÂèÕ ¹á»Å§ áÅз¡Ø Í‹ҧ·Õè¨ÐäÁ‹ÁÕÇ¹Ñ àËÁÍ× ¹à´ÁÔ คาํ วา ‘การเปล่ยี นแปลงของสภาพภมู ิอากาศโลก’ (Global Climate Change) อาจเปนคําใหมส ําหรบั คนสว นใหญท่ีคุน เคยกบั คําวา ‘ภาวะโลกรอน’ (Global Warming) มากกวา กระทัง่ เขา ใจผิดไปวาท้งั สองคําน้ีมคี วามหมายเหมอื นกนั นอกจาก นยี้ ังมคี วามเขาใจคลาดเคลื่อนท่วี า ปรากฏการณเ รอื นกระจก (Greenhouse Effect) ภาวะโลกรอ น และการเปลย่ี นแปลงของสภาพภูมิอากาศโลกน้นั เปน เรอื่ งเดียวกนั ในที่นี้ จะทาํ ความเขาใจไปทีละประเด็นดังนี้ ทาํ ไมโลกจงึ รอ น และโลกรอ น เกิดจากปรากฏการณ เรอื นกระจกใชห รอื ไม? 22

>� ความรอนทเ่ี กดิ ขน้ึ บนผวิ โลก เกิดจากการรบั พลงั งาน จากแสงอาทติ ย โดยโลกดดู ซบั ความรอ นไวในช้ันดนิ และน้ำ กอนจะสะทอ นความรอ นกลบั สูอ วกาศ ในชน้ั บรรยากาศที่ หอ หุมโลกไวม ชี ้นั ของกาซโอโซนซึง่ ทําหนาท่ีคัดกรอง และ สะทอ นกลับรังสอี ัลตราไวโอเลตท่ีเปนอนั ตรายหรือมคี วาม เขม ขน มากเกินไป ชั้นของโอโซนจึงทาํ หนาทีเ่ ปนฟองนำ้ โอบอมุ โลกจากรังสคี วามรอ นภายนอกโลกที่เดินทางมาพรอ ม กบั แสงอาทิตย ทง้ั ยังชวยดูดซับไมใหค วามรอนถูกสะทอ นกลับ ออกไปทงั้ หมด จึงทําใหโลกมภี าวะทส่ี มดุล สภาพดงั กลาวนาจะดําเนนิ ไปดวยดี หากไมมี การรบกวนความสมดุลของสสาร โดยการปลอ ยกาซบางชนดิ ขน้ึ ไปหอ หุมโลกไวอีกช้นั กา ซกลุม นี้โดยรวมเราเรียกวา กาซเรือนกระจก (Greenhonse Gas) ซ่ึงมคี ุณสมบัติ รวมกันในแงค วามสามารถในการดดู ซบั ความรอนไดดี เชน คารบอนไดออกไซด มเี ทน ฯลฯ ทําใหเกิดการสะสมความรอนบนพ้นื ผวิ โลกและชั้นบรรยากาศ เปนสาเหตสุ ําคัญ ทท่ี ําใหอ ุณหภมู ิเฉลีย่ ของโลกสงู ขน้ึ นอกจากนีก้ า ซเรือนกระจกบางชนิด เชน CFC ยังไปรบกวนกาซโอโซนโดยทาํ ปฏิกิรยิ าทางเคมี ดึงออกซิเจนโมเลกุลของกาซโอโซนออกไปใชในการกอ ตัวเปน กาซประเภทอน่ื จนทาํ ใหชนั้ ของโอโซนเบาบางลง (Ozone Depletion) จนบางพ้ืนท่เี กดิ เปน รรู ัว่ ของโอโซน (Ozone Hole) สงผลใหรังสอี ลั ตราไวโอเลต็ ผานช้ันบรรยากาศโลก เขา มาไดม ากข้ึน ซง่ึ รงั สีอลั ตราไวโอเลต็ นี้จะสง ผลราย โดยตรงตอรางกายของมนษุ ย และอาจทําใหเ กิดโรคมะเรง็ ผวิ หนังได âÍ⫹·Ó˹ŒÒ·¡Õè ÃÍ§Ã§Ñ Ê¤Õ ÇÒÁÌ͹¨Ò¡´Ç§ÍҷԵáÅдٴ«Ñº¤ÇÒÁÃÍŒ ¹äÇŒÍÂÒ‹ § ¾ÍàËÁÒÐ ÊÁ´ÅØ ·àèÕ »ÅÕÂè ¹ä»º¹ªé¹Ñ âÍ⫹ÁÊÕ Ç‹ ¹·ÓãËŒà¡´Ô ÃÃÙ èÇÑ âÍ⫹¢¹Ò´ãËÞ‹ ઋ¹·èÕºÃàÔ Ç³¢éÑÇâš㵌 23

กลมุ กาซเรอื นกระจก กาซเรือนกระจกแตละชนดิ มีสดั สวน ผรู า ยหลายโฉมหนา ในชนั้ บรรยากาศแตกตางกนั มีตนกาํ เนิด หรอื แพะรบั บาป จากกจิ กรรมของมนษุ ยท่ตี า งกนั และ แตล ะชนดิ มีความสามารถในการดดู ซบั ความรอ นไดไ มเ ทากัน ÃÐÂÐàÇÅÒ¡Òä§Í‹٢ͧ¡Ò«·µèÕ Ò‹ §¢¹Ô´¡¹Ñ 26 24

Annual Greenhouse Gas Emissions by sector Industrial Processes Transportation fuels Power stations Abygprricoudlutucrtse Waste disposal and treatment pFrooscseilssfuinegl raentdriedvisatlr,ibution Land use and biomass burning คารบอนไดออกไซด Residential, commercial and other sources มีเทน ไนตรัส ออกไซด 27 ในบรรดากา ซเรือนกระจก คารบอนไดออกไซด จดั วา มคี วามสําคญั อยา งมาก เพราะนอกจากจะมีอายุยืนยาวตกคางในช้ันบรรยากาศไดนานถึง 200 ปแ ลว ยังมี ความสามารถในการดดู ซับความรอ นไดด ี ที่สาํ คัญเปนกาซท่ีถกู ปลอ ยข้นึ สูช ัน้ บรรยากาศ ในสดั สวนทีส่ งู มากเนอื่ งจากการใชเ ช้อื เพลงิ ฟอสซิลในอตุ สาหกรรมและยวดยานพาหนะ และการใชว ตั ถุดิบจากฟอสซิลในอตุ สาหกรรมปโ ตรเคมี ถัดจากคารบ อนไดออกไซดก ค็ อื ไนตรสั ออกไซด ซ่งึ มอี ายยุ นื ยาวถงึ 114 ป และมที มี่ าจากการใชปยุ ในการเกษตรและ การเผาเศษวสั ดทุ างการเกษตร ท่สี ําคัญไมแ พกนั คือ มเี ทน ซงึ่ แมจ ะมีอายยุ นื ยาวในชั้น บรรยากาศเพียง 12 ป แตมีความสามารถในการดดู ซับความรอ นมากกวาคารบอนได- ออกไซดถ ึง 21 เทา ประเด็นเรือ่ งมเี ทนและไนตรัสออกไซดนเ้ี องที่ทําใหประเทศ อตุ สาหกรรมจาํ นวนมากใชเปนประเด็นตอ รองในการเจรจาเพือ่ แสวงหาทางออกรวมกัน ในการลดการปลอยกาซเรอื นกระจก โดยประเทศอุตสาหกรรมกลาววา ประเทศกาํ ลงั พัฒนาทม่ี กี ารผลิตภาคการเกษตรจะเปน ฝายไดเ ปรียบหากประเทศอตุ สาหกรรมตอ งลด การปลอยคารบ อนลง สง่ิ ทสี่ าํ คัญกวานั้นกค็ อื ไมว าจะเปนภาคอตุ สาหกรรม เกษตรกรรม การขนสง หรอื ครวั เรือน ทกุ ฝายตางก็มสี ว นสาํ คัญในการปลอยกาซเรือนกระจกสชู ัน้ บรรยากาศ กาซเรือนกระจกจงึ ไมใ ชจําเลยของปญ หาโลกรอนและภมู อิ ากาศทเ่ี ปลยี่ นแปลง แต ปริมาณการเพิ่มข้นึ ของกา ซเรอื นกระจกคอื สงิ่ ท่ีชี้ใหเ ห็นวา กจิ กรรมตางๆ ทดี่ าํ เนินอยู ของทกุ คนกาํ ลงั ทาํ ลายโอกาสของความม่ันคงย่ังยนื ในการอยูร วมกนั บนโลกใบนี้ 25

ส่ิงทส่ี ําคัญจําเปนเรงดว นจงึ ไมใ ชก ารกลา วหาหรอื ซดั โทษกนั แตคอื การรว มมอื จดั การกบั สาเหตสุ ําคญั ทท่ี าํ ใหเ กิดภาวะโลกรอ นและการเปลี่ยนแปลงของสภาพ ภมู อิ ากาศโลก นั่นก็คือ กาซเรอื นกระจก โดยมีคารบ อนไดออกไซด เปนเปาหมายแรก ที่ตอ งเรง ควบคุมใหได ทําไมตอ งเรง จดั การกบั คารบอน คําตอบอยูในสองภาพตอไปนี้ครบั 28 ปริมาณคารบอนในช้นั บรรยากาศมคี วามเขมขนมากขนึ้ เร่อื ยๆ โดยไมม ีทา ทีจะ ลดลงไมว า ราคาน้ำมันจะขยบั ตัวสูงข้นึ เกดิ ภาวะสงคราม หรอื เกดิ ความตื่นตระหนกใน เรอื่ งโลกรอ น ภูมิอากาศเปลี่ยนแปลง นั่นแสดงวา นับจากวนั ท่ีนกั วทิ ยาศาสตรเ ริ่มออกมา เตือนภยั การเพิม่ ข้ึนของคารบ อน จนวนั ที่หนังสารคดี An Inconvenient Truth ออกมา สรา งความตระหนกตกใจแกผ ูช มจํานวนมาก ยงั ไมม อี ะไรหยดุ ยงั้ การเพิม่ ข้ึนของคารบอน ไดเลย แมหลายคนจะพยายามตะโกนใหด ังแคไ หนกต็ าม 26

29 ภาพนน้ี าํ เสนอขอ มูลของ IPCC ซึง่ เปน ขอมลู ชดุ เดยี วกับท่ี อลั กอร นาํ ไปใช ประกอบการบรรยายในซนี อนั โดง ดงั ของ An Inconvenient Truth ขอมลู จากภาพแสดง ใหเ หน็ วาววิ ฒั นาการของโลกไดพยายามปรับสมดลุ ใหกบั สภาพอากาศมาโดยตลอด ปรมิ าณคารบ อนในอากาศมชี วงปรับตัวสงู ขึน้ และลดลงโดยกลไกธรรมชาติ เชน การดกั จับคารบอนโดยกระบวนการสงั เคราะหแสงของพชื การเกดิ ปรากฎการณธรรมชาติตา งๆ ทชี่ ว ยปรบั สมดุลใหกับวัฏจกั รคารบอน แตทกุ อยางมาถงึ จดุ ท่นี า วติ กท่สี ุดเมื่อวิวัฒนาการ ของมนุษยม าถงึ และเมือ่ มนุษยรูจักใชไ ฟ และตามดวยการใชพ ลังงานจากฟอสซิลใน รูปแบบของถานหิน น้ำมัน และกา ซ รวมถึงการนําวัตถุดิบเหลา นั้นมาแปรเปน สนิ คา ทห่ี ลากหลาย ในรอบ 100 ปน ี้ เราจะตองเผชญิ กับสภาวะแวดลอ มของโลกที่มีปรมิ าณ คารบ อนไดออกไซดในชั้นบรรยากาศเพ่ิมขึ้นจาก 370 สว นในลานสว น เปน 680 สวน ในลา นสว น 27

ยังจําขอ มูลที่บอกเลา กอนน้ีไดใ ชม ้ัยครบั วา คารบ อนในชน้ั บรรยากาศมอี ายุ ยืนยาวถึง 200 ป สงิ่ ที่เราทาํ ได ณ วันน้คี ือ ลดการปลอ ยคารบ อนทุกรปู แบบสชู ั้น บรรยากาศและหาทางนํามันลงมาใหไ ดด วยวิธที เี่ รยี บงายทีส่ ุด นนั่ คือเพิม่ พื้นที่สีเขยี ว ตน ไมคืออาวธุ ชนิดเดียวทีเ่ รามีในการจบั คารบอนในอากาศ อยางไรก็ตาม มรี ายงานจากขอคนพบทางวิทยาศาสตรหลายชิน้ ยนื ยันตรงกัน วา ตอ ใหมนษุ ยเลิกใชพ ลังจากฟอสซิลทุกรูปแบบแลว ก็ยงั อาจไมเ พียงพอตอการชะลอ การเปลีย่ นแปลงของสภาพภูมอิ ากาศโลก ส่งิ ท่เี ราตองทาํ ตอ ไปก็คอื ปรับตัวใหเ ทาทันการเปลี่ยนแปลง (Adaptation) ลดผลกระทบทุกอยา งจากกจิ กรรมของเราใหมากทสี่ ดุ (Mitigation) และเรงฟน ฟู เยยี วยาความเสียหาย (Resilience) ที่เกดิ กับระบบนิเวศโลกดวยทกุ วิถที างทเี่ ราจะทาํ ได นอกเสยี จากวา เราจะอยากเปนภาระโลกแบบนก้ี นั ตอไป 30 28

Ê´Ñ ÊÇ‹ ¹¢Í§¡Ò «àÃÍ× ¹¡ÃШ¡ã¹ªé¹Ñ ºÃÃÂÒ¡ÒÈ 25 64% ¤Òú ͹ä´ÍÍ¡ä«´ (CO2) à¡Ô´¨Ò¡¡ÒÃà¼ÒäËÁŒ ¡ÒÃãªÇŒ ѵ¶Ø´Ôº»ÃÐàÀ·»âµÃà¤ÁÕ áÅСÒÃŴŧ¢Í§¾¹×é ·Õ軆ÒäÁŒ 20% ÁàÕ ·¹ (CH4) à¡´Ô ¨Ò¡¡ÒûÈÊØ µÑ Ǐ ¡Ò÷ӹһš٠¢ŒÒÇ áÅСÃкǹ¡ÒËÍÂÊÅÒ 15% ä¹µÃÑÊÍÍ¡ä«´ (N2O) à¡´Ô ¨Ò¡¡ÒÃà¡ÉµÃ ¡ÒÃ㪌»Ø‰Â ¡ÒÃà¼ÒÇÑÊ´ØàËÅ×ͨҡ¡ÒÃà¡ÉµÃáÅÐ굯 ÊÒË¡ÃÃÁ 1% ¡Ò «Í¹è× æ ÃÇÁ·Ñé§ ¤ÅÍâÿÅâ٠äÒϺ͹ (CFC) ·èÕà¡Ô´¨Ò¡Ãкº·Ó¤ÇÒÁàÂ¹ç ¡ÒâéÖ¹ÃÙ»¾ÅÒʵ¡Ô áÅÐâ¿Á ·èÁÕ Ò: www.maf.govt.nz 29

¡ÒÃà»ÅèÂÕ ¹á»Å§¢Í§ÀÙÁÍÔ Ò¡ÒÈ ¡ºÑ âÍ¡Òʢͧ¤ÇÒÁÁè¹Ñ ¤§áÅÐÂÑè§Â×¹ หลงั จากทีไ่ ดรับรขู อ มลู และสถานการณตางๆเกย่ี วกบั โลกรอน และการ เปลย่ี นแปลงของสภาพภมู อิ ากาศของโลกติดตอกันมาหลายป สงิ่ ทเ่ี กดิ ขนึ้ กบั ผูคน จาํ นวนมากกค็ อื “เริม่ ชิน” และเกิดความคดิ วา “มนั เปน ธรรมชาติ” ซึง่ จะตองดาํ เนิน ตอ ไป เราไมสามารถเปล่ยี นแปลงอะไรได คาํ ถามสาํ คญั จงึ เกดิ ข้ึนวา หากเราไมจ ัดการอะไรเลยกับโลกท่กี ําลังเปล่ียนแปลงนจ้ี ะเกิดอะไรขน้ึ ? คาํ ตอบก็คือ “ภาพชินตา-ขา วคนุ ห”ู เชน นำ้ ทวม ดนิ ถลม พายุหมนุ ไฟปา ภยั แลง การพังทลายตามแนวชายฝง ปะการังฟอกขาว การขาดแคลนอาหาร พชื ผล ทเ่ี พาะปลูกไวเ สียหาย โรคระบาด ฯลฯ กจ็ ะเกิดมากยงิ่ ขึ้นและถ่ยี งิ่ ขึ้นกวา เดิม และใน ระยะยาว การโยกยายถน่ิ ที่อยูอาศยั กจ็ ะเกิดขน้ึ มากอยางท่ไี มเ คยปรากฏข้นึ มากอน ประเทศทไี่ มเคยตองนําเขา ผลผลติ ทางการเกษตรมากอ นเนอื่ งจากเพาะปลูกเองได อาจตองเรมิ่ นาํ เขาผลผลิตอาหารเพอื่ ชดเชยความเสียหายทเี่ กิดข้นึ ตอ การเกษตรใน ประเทศ งบประมาณประจําปของแตล ะประเทศจะตองถกู สํารองไวส วนหน่ึงเพื่อ ชวยเหลอื และเยียวยาผปู ระสบภัย ซงึ่ ทําใหงบประมาณท่คี วรนําไปใชเพ่ือการอาน ท่สี าํ คัญจำเปน ตอ งลดนอยลง บางทเี ราอาจจะไดเห็นภาพเหลา น้ีถข่ี ้ึน และเหน็ สภาพความเสยี หายทีร่ นุ แรง มากยิง่ ขน้ึ >� ¸ÒùéÓá¢§ç ·èÕ໹š áËŧ‹ ¼ÅÔµÊÓ¤ÞÑ ¢Í§âºÅàÔ ÇÕ¡ÓÅ§Ñ ÅÐÅÒÂä» ¢³Ð·Õªè ÒǺѧ¤ÅÒà·È«Ö觵§Ñé ¶¹èÔ °Ò¹Í‹Ù㹠ࢵ·èÅÕ ‹ÁØ µèÓ µÍŒ §à¼ªÞÔ ¡ºÑ ÊÀÒÇйÓé ·‹ÇÁ ˹ѡ¢éÖ¹ ·éѧ¨Ò¡»ÃÔÁÒ³¹éÓã¹áÁ‹¹Óé ·èÕ ÁÒ¨Ò¡¡ÒÃÅÐÅÒ¢ͧ¸ÒùÓé á¢ç§ã¹à¢µ ÀÙà¢ÒËÔÁÒÅÑ áÅШҡÊÀÒÇйéÓ·ÐàŠ˹¹Ø ʧ٠à¹×èͧ¨Ò¡¡ÒÃà¾èÁÔ ¢éÖ¹¢Í§»ÃÔÁÒ³ 31 ¹éÓ·ÐàŵÒÁá¹ÇªÒ½§˜› 30

>� 34 33 36 ࢵ·ÐàÅ·ÃÒ·Õè¢ÂÒµÇÑ ÁÒ¡¢Ö¹é ¡ºÑ ¾é×¹·ªèÕ Ò½›˜§·èÕ¨ÐË´ËÒÂä»à¹×èͧ¨Ò¡ »ÃÔÁÒ³¹Óé ·ÐàÅ·Õèà¾ÁèÔ ÊÙ§¢Öé¹ ÅÇŒ ¹à»š¹ ÊÒà˵ÊØ íÒ¤ÑÞ·¨èÕ Ð·ÓãËàŒ ¡´Ô ¡Òà ;¾¢Í§¼Ù¤Œ ¹¹ºÑ ŌҹÀÒÂã¹Í¹Ò¤µ Í¹Ñ ã¡Å¹Œ éÕ 35 >� »ÃÐà·ÈËÁà‹Ù ¡ÒРહ‹ ÁÑÅ´¿Õ ʏ áÅкÃôһÃÐà·Èã¹ËÁÙ‹à¡ÒÐừԿ¡ ÅÇŒ ¹áµ‹ µŒÍ§àµÃÂÕ Á¡ÒÃâ¡ÂÒŒ »ÃЪҡÃÍÍ¡¹Í¡»ÃÐà·È à¾Íè× ÃºÑ Á×͡Ѻ»ÃÁÔ Ò³¹éÓ·ÐàÅ·ÊÕè §Ù ¢é¹Ö สิ่งท่ีตองคํานงึ ถึงตอไปกค็ ือ แมวา ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพ ภมู อิ ากาศโลกจะกระจายไปทัว่ ทุกประเทศและทกุ ทวปี ทวา คนแตล ะกลมุ ทพ่ี กั อาศยั ใน แตละประเทศจะไดรบั ผลกระทบท่ีเกิดจากการเปลี่ยนแปลงนี้ ‘ไมเทากนั ’ เชน ในประเทศ ท่ีมคี วามมัง่ คั่งร่ำรวยยอมมศี กั ยภาพทางเศรษฐกจิ ท่จี ะรับมอื กบั ภาวะขาดแคลนอาหาร จากการเกษตรท่ไี มไดผลมากกวาประเทศยากจน และประเทศทม่ี ฐี านะทางเศรษฐกจิ มั่นคงเหลา นีก้ ็มี ‘โอกาสเขา ถึง’ ทรัพยากรหลายอยา งไดม ากกวาประเทศยากจน ไมว า จะเปน นำ้ ดม่ื อาหาร ยารักษาโรค หรอื เชอื้ เพลงิ และความไมเทา เทียมนี้จะสงผลตอ คนรนุ ตอไปในอนาคตทีต่ องแบกรบั ภาระในการเยยี วยาสภาพแวดลอ มมากขึ้น ขณะทม่ี ี ตน ทุนทรพั ยากรใหใ ชจ ํากัดมากข้นึ 31

>� ¤ÇÒÁᵡµÒ‹ §ÃÐËÇÒ‹ § >� ¤ÃÇÑ àÃ×͹㹻ÃÐà·ÈÁÒÅ¡Õ Ñº »ÃÐà·ÈÞè»Õ ع† ÊзŒÍ¹ãËŒàËç¹ âÍ¡ÒÊ·Õ赋ҧ¡Ñ¹ÍÂÒ‹ §ÁÒ¡ 㹡ÒÃࢌҶ֧·Ã¾Ñ ÂÒ¡Ã áÅÐ ¤ÇÒÁᵡµ‹Ò§¹é¨Õ ÐÂèԧʧ٠¢Öé¹ àÁ×èͤÇÒÁ¨Ó¡Ñ´áÅФÇÒÁàÊÕè§ 37 ¨Ò¡¡ÒÃà»ÅÂÕè ¹á»Å§ÊÀÒ¾ ÀÙÁÔÍÒ¡ÒÈà¡Ô´¢¹Öé ã¹Í¹Ò¤µ ¡ÒèÅҨŢͧ¤¹¾é¹× àÁ×ͧ¡ÑºÃ°Ñ ºÒÅ ã¹àÁÍ× §ÅÒ¡ÍÊ »ÃÐà·È乨ÕàÃÂÕ à¡Ô´¨Ò¡¤ÇÒÁ äÁ¾‹ Í㨷èÕºÃÉÔ Ñ·µ‹Ò§ªÒµÔà¢ÒŒ ÁÒŧ·Ø¹·Ó 굯 ÊÒË¡ÃÃÁ¹éÓÁѹ㹻ÃÐà·È乨àÕ ÃÕ áµÃ‹ Ò¤Ò 38 ¹Óé Áѹ·Õ¤è ¹ã¹»ÃÐà·È㪡Œ ÅѺÃÒ¤Òʧ٠ÅÇÔè ·§Ñé ·èàÕ »¹š ·ÃѾÂҡâͧ¾Ç¡à¢Òàͧ Ê‹Ç¹Í¡Õ ÀҾ˹è§Ö ໹š ¡Òà ãËÊŒ ÁÑ »·Ò¹»†ÒäÁŒã¹à¢µÍàÁ«Í¹à¾×Íè ¡ÒûÅÙ¡¾×ª ÊÓËÃºÑ ãª¼Œ ÅµÔ ¾Å§Ñ §Ò¹·´á·¹ àÃ×èͧ·¹Õè ‹ÒàÈÌҤ×Í ¤¹Ã¹‹Ø µÍ‹ 仢ͧ¾é×¹·èÕÍàÁ«Í¹¨Ð»ÃÐʺ»Þ˜ ËÒ ¡ÒÃÊÞÙ àÊÂÕ ¾×é¹·Õè»Ò† áÅФÇÒÁËÅÒ¡ËÅÒ·ҧ 39 ªÇÕ ÀÒ¾ ᵋä´äŒ ÃÍ‹ ÍŒ ÂáÅÐÊǹ»ÒŏÁ¹Óé ÁѹÁÒ ·´á·¹ ¤ÇÒÁ¢Ñ´á§Œ àËÅ‹Ò¹é¨Õ зÇÕ¤ÇÒÁÃعáç§èÔ ¢Öé¹ àÁ×èÍÇ¡Ô ÄµÔ¾Å§Ñ §Ò¹âÅ¡ÁÒ¶Ö§¾ÃÍŒ Á¡ºÑ ¢ŒÍ¢Ñ´áÂŒ§ ã¹»ÃÐà´ç¹àÃèÍ× §¡ÒÃÅ´¡ÒûŋͤÒú ͹ã¹Í¹Ò¤µ นอกจากนี้ แตล ะประเทศก็มีความตระหนักและสนองตอบตอ สถานการณน้ี แตกตา งกัน ตวั อยา งเชน ขณะท่ที กุ คนทราบดีวา ตนไมค ือเครื่องมอื ทีด่ ีที่สดุ ในการดกั จบั คารบอน หลายประเทศยังคงใหก ารทําสมั ปทานปา ไมเพื่อแปรสภาพเปนพ้ืนทเ่ี กษตร เชิงเดีย่ ว ซ่งึ ศักยภาพในการดักจบั คารบ อนตางจากปาธรรมชาติ และทาํ ใหเ กิดความเส่ยี ง ตอ การพังทลายของดนิ ดวย หรือในกรณีของการใชไฟฟา ท้งั ท่เี ราตระหนักดวี า ย่งิ ใชไฟฟา มากเทาไหร ย่ิงตองใชพลงั จากฟอสซิลมากขนึ้ เทา นั้น แตใ นหลายประเทศ สถติ กิ ารใชพ ลังงานไฟฟากไ็ มเ คยลดตำ่ ลงเลย 32

>� 40 ¤ÇÒÁäÁà‹ ·‹Òà·ÕÂÁ¡¹Ñ 㹡ÒÃä´ŒÃѺ¼Å¡Ãзº áÅФÇÒÁäÁà‹ ·‹Òà·ÕÂÁ¡Ñ¹ã¹¡Òà ‘ŧáç’ à¾Í×è ¨Ñ´¡ÒáѺ»Þ˜ ËÒÂѧÃÇÁ¶§Ö »ÃÐà´ç¹ÊÓ¤ÑÞ ¤Í× ¾ÄµÔ¡ÃÃÁ¡ÒúÃÔâÀ¤ ÍÕ¡´ŒÇ ¢ÍŒ ÁÅÙ ´ÒŒ ¹ÅÒ‹ §ÊзŒÍ¹ãËàŒ Ë繶§Ö ¤ÇÒÁᵡµÒ‹ §ÅºÔ ÅºÑ ¢Í§¾ÄµÔ¡ÃÃÁ¡Òá¹Ô 㪌 áÅдÓà¹¹Ô ªÇÕ Ôµ ·ÕèÊ‹§¼Åµ‹Íµ¹Œ ·¹Ø ·ÃѾÂÒ¡Ãà·‹Ò·ÂÕè §Ñ àËÅÍ× ÍÂÙ‹ ปจ จุบัน มปี ระชากรโลกทั้งสิ้นราว 6.8 พนั ลานคน พวกเราทกุ คนชวยกนั บริโภคทรัพยากรราว 1.4 เทาทโ่ี ลกมีอยูทุกป หากทุกคนมพี ฤตกิ รรมการบรโิ ภคเชนเดียวกบั ชาวอเมริกัน เราตองใชโลกมากถึง 5.4 ใบ หากทุกคนมพี ฤตกิ รรมการบรโิ ภคเชน เดยี วกบั ชาวแอฟรกิ าใต เราจะใชโลกเพียง 1.4 ใบ แตหากทุกคนมพี ฤติกรรมการบริโภคเชน เดียวกับชาวอินเดยี เราจะใชทรพั ยากรเพยี ง 40% ของโลกเทานัน้ ท่ีมา: Global Footprint Network 33

แลทะาทงเาลงอื รกอด ความเปลยี่ นแปลงเรอ่ื งสภาพภมู ิอากาศมาถึงตวั เราแลว ไมตองรอถงึ อนาคตและคนรนุ ตอไป เดก็ ๆ ทเี่ กดิ และเติบโตในหว งเวลาน้ี คือคนรุนทีจ่ ะไดรับผลกระทบทนั ที โดยไมต อ งรอผลกระทบในวันหนา และตวั เราเอง คนรนุ เรา และคนรนุ กอ นหนา เรา ทกุ คนตองรว มกันรับผิดชอบตอ สิง่ ที่เกดิ ขนึ้ ทง้ั รวมลงแรงแกปญ หา รวมกันรับมอื ทุกผลกระทบท่จี ะเกดิ ข้ึน และรว มกนั กาวขามความเสยี่ งทา มกลางความเปลย่ี นแปลงนไี้ ปดว ยกนั เมื่อแรกที่ An Inconvenient Truth ออกฉาย จุดออ นสาํ คัญท่ีหนังถูกโจมตกี ็คือ การกระหน่ำใสผูชมดวยขอ มลู รูปภาพ และเร่อื งราวท่ีชวนตกใจ และ ‘นา กระอกั กระอว น’ สมช่อื หนัง ... อัล กอร และทมี งานของภาพยนตร จบเรอ่ื งราวที่นาเปนหวงนี้ดวยจอภาพสีดํา มตี วั หนงั สอื เปน ประโยคสนั้ ๆ บอกวธิ กี ารทีแ่ ตละคนพอจะเรมิ่ ทําได พรอมกบั เสียงเพลง I Need to Wake Up ของ เมลิสสา เอทรดิ จ ขอ กังขาของหลายๆ คนก็คอื “เพียงเทา น้หี รือท่ีเราจะทาํ ได” 34

»´ä¿¿‡Ò 㪌öÊÒ¸ÒóРËÔéǶا¼ÒŒ ʹѺʹ¹Ø 42 ÊÔ¹¤ÒŒ ÃÕä«à¤ÅÔ äÁÊ‹ ¹ºÑ ʹ¹Ø ÊÔ¹¤ÒŒ ÏÅÏ ¨Ò¡ºÃÔÉ·Ñ ·»èÕ Å‹Í ¡Ò«àÃ×͹¡ÃШ¡ แมวาการเปล่ยี นแปลงใดๆ กต็ ามลว นเรมิ่ ตน จากการเปล่ียนแปลงระดับบคุ คล แตมันจะมีพลังมากเพยี งพอตอสถานการณป ญหาที่หนักหนวง รวดเรว็ และรนุ แรง มากขน้ึ เชน นี้ไดหรอื ? คําตอบก็คอื ใช แตย งั ไมพอ การเพิ่มข้ึนของปรมิ าณกา ซเรือนกระจก โดยเฉพาะอยางยิง่ คารบอนไดออกไซด จนสงผลใหการเปล่ยี นแปลงของสภาพภูมอิ ากาศซึง่ เปน การเปลี่ยนแปลงระดบั โลก ทวา ทมี่ าน้ันมาจากพฤกรรมในการกิน ใช และดําเนินชีวิตที่ไมรอบคอบ ไมร ะมัดระวงั ถงึ ผลกระทบระยะยาว และไมตระหนกั รูวา ตอ งรบั ผดิ ชอบตอผลกระทบท่จี ะเกดิ ขนึ้ ตอคนอ่ืน ตอ สง่ิ แวดลอ ม ตอตนเอง และตออนาคต ทุกอยางเรม่ิ ตน ที่ช่ัวขณะกอนตัดสินใจเลอื ก 35

การเลือกแต่ละคร้งั หมายถงึ การใช้พลังงานท่ีลดลง การปล่อยคารบ์ อนทีล่ ดลง และการเกดิ กา๊ ซเรอื นกระจกท่ลี ดลง ทว่า เพยี งเท่าน้ยี ังไมพ่ อ เคลด็ ลับสําคัญอยู่ท่ีการบอกต่อ และสรา้ งชุมชน เครือขา่ ยผูค้ นท่ีเหน็ พอ้ งตอ้ งกนั ในการลกุ ขึ้นปรับเปลี่ยนวิถีปฏบิ ัติของตนเอง จนเกิดเป็น พลงั ของกลุม่ ท่จี ะขับเคลอ่ื นดว้ ยประเด็นการทํางาน รณรงค์ และขยายผลด้วยวธิ กี ารที่ หลากหลาย ปจั จุบันมกี ลุ่ม ชมรม เครอื ขา่ ย และองค์กรท่ที าํ งานเหลา่ นอ้ี ยู่ทัว่ ไป เพียงแค่ คณุ คน้ หาผ่านกูเกิ้ล ด้วยคาํ วา่ “บรโิ ภคสเี ขยี ว” คณุ จะพบลิงคเ์ ว็บมากกวา่ 500,000 รายการ หรอื หากคุณสนั ทัดภาษาอังกฤษ ค้นจากคาํ วา่ Green Consumption คุณจะพบ ลงิ คเ์ ว็บมากถงึ 22,500,000 รายการ และคาํ ตอ่ ไปนี้ อาจเปน็ จุดเรม่ิ ตน้ ในการทาํ งาน ของคุณเพ่ือรว่ มสร้างสรรค์วถิ ีชีวิตที่เป็นมิตรตอ่ สิง่ แวดล้อม และรว่ มเปน็ พลังสําคญั ใน การขับเคลือ่ นสังคมให้ก้าวข้ามยคุ สมยั แหง่ การเปลย่ี นแปลงของภมู อิ ากาศเปลยี่ นแปลง ไปด้วยกัน 36

Low Carbon Society/ Sustainable Living City – 椄 ¤Á¤Òú ͹µÓè – ¡ÒôÓçªÕÇÔµ ËÃÍ× àÁÍ× §·ÅÕè ´ Í‹ÙÍÂÒ‹ §ÂÑè§Â×¹ ¡ÒûÅÍ‹ ¤ÒϺ͹ 50 Recycling – ¡ÒùӡÅѺÁÒãªãŒ ËÁ‹ Slow Food Responsible Movement Consumption – – ¢ºÇ¹¡ÒÃÍÒËÒà ¡ÒúÃâÔ À¤ÍÂÒ‹ § áªÁ‹ ªŒÒ ÃºÑ ¼Ô´ªÍº Greenhouse Gas Free – ¢ºÇ¹¡ÒûÅÍ´ ¡Ò«àÃÍ× ¹¡ÃШ¡ 37

ที่มาของรูปภาพ 1. www.cbc.ca/world/story/2009/02/07/oz-fires.html 2. news.bbc.co.uk/2/hi/in_pictures/8422885.stm 3. www.funonthenet.in/forums/index.php?topic=149859.0 4. axisoflogic.com/artman/publish/Article_60404.shtml 5-8. www.khunsamut.com 9. en.wikipedia.org/wiki/File:Canadian_Precipitation_Anomalies_2002.jpg 10. en.wikipedia.org/wiki/File:Schillergarten_Dresden_August_2002.jpg 11. earthobservatory.nasa.gov/IOTD/view.php?id=3714 12. earthobservatory.nasa.gov/IOTD/view.php?id=4369 13. www.globalwarmingart.com/wiki/Glacier_Gallery 14. eagereyes.org/blog/nobel-prize-for-charts.html 15. www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-1224659 16. www.guardian.co.uk/society/gallery/2009 17. izismile.com/tags/dam 18. blogs.cfr.org/asia/2010/04/page/3 19. www.jepara.net/2010/08/26/signs-of-progress-in-southern-california-wildfire 20. axisoflogic.com/artman/publish/Article_60404.shtml 21. article.wn.com/view/2010/10/22 22. www.toonpool.com/cartoons/Global%20Warming_22619 23. www.maf.govt.nz/mafnet/rural-nz/sustainable-resource-use/climate/impact-on- industries/ 24. www.oilandgasforum.net/impacts/media/greenhouse_effect.jpg 25. www.acmecompany.com/stock_thumbnails/13808.greenhouse_effect_2.jpg 26. blogs.nature.com/climatefeedback/2009/08/ozone_the_patient_is_not_getti_1.html 27. greenlifestyleideas.com/270/the-forgotten-greenhouse-gas-emissions/ 28. IPCC Report 29. IPCC Report 30. - 31. www.funonthenet.in/forums/index.php?topic=149859.0 32. www.funonthenet.in/forums/index.php?topic=149859.0 33. www.funonthenet.in/forums/index.php?topic=149859.0 34. free-accesknowledge.blogspot.com/ 35. www.maldiveisle.com/geography.htm 36. travel-tourism-guide.blogspot.com/2008/07/islands-of-world.html 37. National Geographic, State of The Earth (2009) 38. news.bbc.co.uk/2/hi/in_pictures/7404519.stm 39. newslanc.com/2010/01/10/deforestation-uncovers-ancient-amazon-civilization/ 40. www.funonthenet.in/forums/index.php?topic=149859.0 41. www.funonthenet.in/forums/index.php?topic=149859.0 38

42. www.bagsnob.com/2007/05/us_launch_of_im_not_a_plastic.html 43. www.coflt.net/scott/webquests/ 44. caroldaemon.blogspot.com 45. www.wechange555.com/ 46. www.themanstoreonline.com/Sprayon-S00600-Clear-Insulating-Varnish-p/ s00600%20clear%20insulating%20varnis.htm 47. www.sunderland.gov.uk/index.aspx?articleid=2511 48. kauaian.net/blog/?p=557 49. www.treehugger.com/files/2007/01/azalea_launches_1.php 50. www.solo.com.au/contamination.htm ÃÒªèÍ× Ë¹Ñ§ÊÍ× áÅÐàÍ¡ÊÒÃÍ‹Ò¹»ÃСͺ¡ÒÃàÃÂÕ ºàÃÂÕ § เกศินี จิรวณิชชากร. (2552, มนี าคม). “รไี ซเคลิ เมอื่ โลกนไ้ี มมขี ยะ”. สารคดี. 25(289), 84-101. กญั ญช ลา นาวานเุ คราะห. “ประเทศไทยกับวิกฤตพิ ลงั งาน”. National Geographic ฉบบั ภาษาไทย. 92, 54-57. ค้วิ หนา (นามแฝง). โลกใบเขยี วของค้วิ หนา. พมิ พค รัง้ ท่ี 1. กรุงเทพฯ: มลู นิธโิ ลกสีเขยี ว, 2552. คุณากร วาณิชยว ิรฬุ ห (แปล). โลกรอ นความจรงิ ที่ไมมใี ครอยากฟง .พิมพค รงั้ ที่ 6. กรงุ เทพฯ: มติชน, 2553. จริ พล สินธนุ าวา (แปล) การเปล่ียนแปลงภาวะอากาศ: ความอยรู อดของมวลมนุษย. พิมพคร้งั ท่ี 1. กรงุ เทพฯ: ปาเจรา, 2551. เจตน เจริญโท. หยดุ โลกรอน. พิมพค ร้งั ท่ี 1. กรุงเทพฯ: กอไผ, 2550. ชยั วฒั น คุประตกุล. โลกรอนเรอ่ื งรอ นของโลก. พมิ พครง้ั ที่ 1. กรุงเทพฯ: สถาพรบคุ ส, 2553. บณั ฑิต คงอินทร และคณะ (แปล). ปฏบิ ตั กิ ารกูโ ลกรอ นทางเลือกสทู างรอดแบบยั่งยนื . กรุงเทพฯ: มติชน, 2552. พรชัย เหลอื งอาภาพงศ. โลกท้ังใบใครวารอน. พมิ พค ร้ังท่ี 1. เชยี งใหม: TRIO ADVERTISING & MEDIA, 2553. ศริ ิพงษ วิทยวโิ รจน และพลอยแสง เอกญาติ (แปล). 6 องศาโลกาวนิ าศ: ชอ้ี นาคตโลกเมอื่ อุณหภมู สิ งู ขึน้ ทีละองศา. พมิ พค รั้งท่ี 3. กรงุ เทพฯ: มตชิ น, 2551. สฤณี อาชวานนั ทกลุ และคณะ Macrotrends: ภมู ทิ ศั นเศรษฐกจิ โลกใหมและการปรับตัวของไทย. พมิ พคร้งั ท่ี 1. กรงุ เทพฯ: โอเพนบกุ ส, 2552. สนุ ทรี เกียรติประจกั ษ (แปล). เผชิญภยั คกุ คามโลกศตวรรษที่21กับความมน่ั คงทย่ี งั่ ยนื . พิมพคร้งั ท่ี 1. กรุงเทพฯ: โครงการจดั พมิ พคบไฟ, 2550. สเุ จน กรรพฤทธ.ิ์ (2551, มนี าคม). “สถานการณโลกใบรอน”. สารคดี. 24(277), 104-129. สเุ จน กรรพฤทธ์ิ. (2551, มนี าคม). “ทางเลอื กแหงความหวัง”. สารคดี. 24(277), 130-166. สุเจน กรรพฤทธ์ิ. (2552, มีนาคม). “คนื ชีพใหกระดาษใชแลวดว ยสองมอื ของผผู ลติ และผบู รโิ ภค”. สารคด.ี 25(289), 118-121. วิลาสณิ ี เดอเบส (แปล). The Revenge of GALA: เมอื่ โลกเอาคืนวิกฤตภมู ิอากาศและชะตากรรมของ มนษุ ย. พมิ พครงั้ ที่ 1. กรุงเทพฯ : มติชน, 2553. วันฟา ใส (นามแฝง). มหันตภยั โลกรอ น. พมิ พค ร้ังท่ี 2. กรงุ เทพฯ: ฟรีมายด, 2551. 39

วัฒน์ระวี. กางรม่ ให้โลกเพราะโลกรอ้ น. พมิ พ์ครั้งท่ี 1. กรุงเทพฯ: แสงดาว, 2550. อรวรรณ คหู เจรญิ นาวายทุ ธ (แปล).แผนบ;ี แผนปฏิบตั ิการกอบกู้โลกจากมหันตภยั ดา้ นส่งิ แวดลอ้ ม. กรงุ เทพฯ : โครงการจัดพมิ พ์คบไฟ, 2547 อริสา พสิ ฐิ โสธรานนท์. The Green Guide: เพราะวา่ โลกรอ้ นมนั จ๊ีด!. กรุงเทพฯ: BIOSCOPE GREEN, 2550. Kennedy, R. F. Jr., Shiva, V., Barlow, M. and Clarke, T. Troubled Water; Saints, Sinners, Truths and Lies about the Global Water Crisis. UK: Anita Roddick Publications, 2004. National Geographic. EarthPulse; A Visual Almanac (Collector’s Edition). (2009, November) National Geographic. Special Report. (2008, June) National Geographic. State of the earth. (2009, November) เวปไซตภ์ าษาไทยสำหรบั คน้ คว้าเพมิ่ เตมิ การเปลย่ี นแปลงภมู ิอากาศ www.greenpeace.org/seasia/th กรมอุตุนิยมวทิ ยา www.tmd.go.th/index.php www.wwf.or.th/about_us กระทรวงพลังงาน www.energy.go.th สำนักความรว่ มมือด้านทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มระหวา่ งประเทศ www.oic.mnre.go.th/oic/index.php กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม www.warehouse.mnre.go.th/mnre กรมทรพั ยากรธรณ ี www.dmr.go.th องค์การบริหารจดั การกา๊ ซเรอื นกระจก www.tgo.or.th บล็อกและบอรด์ คนรกั ษ์โลก www.greenverdant.com สถาบนั สง่ิ แวดล้อมไทย www.tei.or.th/news-environment/index-01.html Change Fusion www.green.in.th วัดขนุ สมทุ รธาวาส http://www.khunsamut.com ข อ้ มลู และเพ่มิ เติมในภาษาองั กฤษ www.footprintnetwork.org www.globalwarming.org 40

www.stopglobalwarming.org earthobservatory.nasa.gov www.worldviewofglobalwarming.org www.fightglobalwarming.com www.globalissues.org www.climatecrisis.net www.eoearth.org www.unep.org/climatechange www.ipcc.ch ec.europa.eu/clima/sites/campaign/index_en.htm www.pewclimate.org www.nature.com/climate/index.html 41

42

ณฏั ฐธ ร กงั วาลไกล 43

เคยเปนไหมครบั ท่ีเวลาเหน็ ภาพดนิ ถลม น้ำทว ม หรอื ภาพการเปล่ียนแปลงทางสิง่ แวดลอ ม แมเพยี งเล็กนอ ยแตกท็ ำใหเราอดรสู กึ เศราใจไมไ ด จนรูส ึกลึกๆ วา “เราจะตอ งทำอะไรสักอยา ง” แตก็คดิ ไมอ อกวาจะทำอะไร อยางแรกเลยตองถามตัวเองครบั วาชอบทำอะไร คนเรามวี ธิ กี ูโลกแตกตางกัน สำหรบั บางคนกช็ อบเลา เร่อื ง บางคนชอบเลา เรอื่ งผานตวั อกั ษร บางคนเลา ผา นภาพ 44

และถาคุณเปนคนชอบเลา เร่ืองผา นภาพ ยอ มเปนเร่ืองปกติทค่ี ุณมักจะตอ งพกกลองเอาไวกับตวั จะเปนกลองมอื ถอื กลอ งถา ยรปู กลองวิดโี อ ขอเพียงแคช อบพกกลอง กส็ ามารถมีสว นรว มเปน กระบอกเสียงใหแ กโ ลกทีร่ ักของเราได แลว อยาเพ่งิ ไปคดิ วา กลอ งเรามนั ตัวเล็ก ถายออกมาแลวไมสวย เพราะภาพ ไมจำเปน ตอ งสวยครับ ภาพบางภาพมีพลงั ไดเ พราะสามารถบอกโลกทั้งโลกใหรูถงึ ปญหา ท่ีซอ นเรนอยู อยา งเชนสารคดีเรือ่ ง Just My Life ของนักศกึ ษาจากมหาวิทยาลยั ศรนี ครินทรวิโรฒ ท่ีเลา เรื่องราวของเด็กแตงคอสเพลยก ถ็ า ยดว ยกลองตวั เลก็ ๆ ภาพไมไ ด สวยอะไรมาก แตก ย็ งั สามารถเลา เรื่องไดอ ยางมีพลัง 45

หตู าวองไวใหไดภาพ ส่งิ หนึ่งทจ่ี ะทำใหคุณเปน ‘สอื่ มวลชนเพ่อื พิทักษโลก’ ทด่ี ไี ด กค็ อื จะตองหไู ว ตาไวและมอื ไวครับ เห็นอะไรนาสนใจปบุ ถา ยปบ ไมเสียเวลาคดิ เลย ไปเทีย่ วชายหาด แลวเห็นภาพนกติดอยใู นทะเลทีเ่ ต็มไปดว ยน้ำมัน อยา รอชา ชกั กลองข้ึนมาทันที ออ แตถา ยอยางเดียวไมพอนะครบั ตอ งถายให ‘ดรู เู รอ่ื ง’ ดว ย กลองจะให ภาพคมชัดไมคมชดั ไมสำคญั เทา กบั ภาพตอ งไมส ั่นไหวไปมาจนคนดดู แู ลวมนึ เมาตาลาย อกี อยางคอื ถา ยมาเทา ทจ่ี ำเปนนะครับ ไมตองถา ยมาเยอะ แคพอเลาเร่ืองทีอ่ ยากเลา บอกประเดน็ ที่อยากเสนอได เทา นน้ั ก็พอแลว >� ÁÍ× Ê¹èÑ ÀÒ¾¡¨ç ÐÊèѹẺ¹Õé >� ÁÍ× äÁÊ‹ Ñè¹ ÀÒ¾¡¨ç дäÙ Á‹»Ç´µÒẺ¹éÕ 46

แตส ่งิ ทยี่ ากจริงๆ สำหรบั การถา ยคอื การที่ตองถายแบบปุบปบไมท นั ตั้งตวั แลว อุปกรณก็มีเพียงกลองมือถือ เชน บางคนเดินกลับบา นตอนกลางคืน แลว ไปเจอ เหตุการณทีน่ า สนใจเขา ถา เปนกลองวดิ โี อก็จะมโี หมด nightshot สำหรับถา ยภาพ กลางคนื ได ซึ่งภาพก็จะออกมาเขยี วๆ หนอ ยนะครบั แตถ า ไมอยากไดแ บบน้นั ก็ตองหา มุมถา ยที่ดี เพราะกลองสวนใหญจ ะมรี ะบบปรบั แสงเปน ออโต บางมุมอาจจะถายแลว มดื แตภ าพเดียวกันพอเปลยี่ นจดุ ถาย ซง่ึ เปนจดุ ทแ่ี สงสอ งกระทบบคุ คลหรอื สิ่งทเี่ ราจะถาย ไดมากกวา เรากจ็ ะสามารถถายภาพออกมาไดมดื นอ ยลง แตใ นกรณที ีต่ อ งถา ยแบบ แอบๆ กบั ภาพตอนกลางคืน แนนอนวากต็ องพยายามอาศยั แสงธรรมชาติ ณ ขณะนั้น มาชว ยในการทำงาน การถายกลางคนื ตอ งยอมรบั อกี เรอ่ื งหน่ึงวา เมื่อแสงนอย ความคมชัดอันเกดิ จากการโฟกัสของกลอ งจะมีนอยตามไปดว ย ภาพจึงอาจจะเบลอๆ ไปบาง ก็ตอ งทำใจ ยอมรบั ครับ >� ÀÒ¾ Nightshot 47

วธิ ีท่ีจะไมใ หก ลอ งโดนน้ำ ในสภาพท่ีไมอำนวยอ่ืนๆ เชน ฝนตกหนักมาก แลวเราอยากถา ยภาพนำ้ ทวม เราก็ตองหาอะไรมาปองกันกลอ งของเรา เชน ถาอยคู นเดยี วก็อาจจะเอาถุงพลาสตกิ มา ครอบไวแลว เจาะรู เพือ่ ใหยังสามารถจับภาพได หรอื อาจจะถา ยผานถุงเลยก็ไดถ า เจาะรู ไมท นั ก็จะไดภ าพดบิ ๆ แปลกๆ หนอ ย บางครงั้ เราอาจจะถา ยภาพเหตกุ ารณท ชี่ วนใหตื่นตระหนก เชน เหตกุ ารณ ไฟไหม ขอ สำคญั คือ เราจะตองไมต ื่นเตน ไปกบั เหตุการณต รงหนา ใชส ติควบคุมตวั เอง ใหด ี แตก ็ตองรกั ษาความปลอดภยั ของตวั เองใหด ดี ว ยเชน กนั เลือกจุดถา ยทำทีต่ วั เอง ปลอดภยั ทส่ี ดุ กอนแลว คอยถาย (อยาลืมวาหนาทขี่ องคุณคือการเปน กระบอกเสยี งให ชาวบา นอีกทางหนึง่ ) เม่อื ถายไดขอมลู ทต่ี อ งการครบถว นแลว ถาคณุ อยากเขา ไปชว ย เหลือชาวบา นกล็ งมือไดเ ต็มท่ี ระหวางนน้ั ถาเจอขอ มลู สำคญั อะไรเพิ่มอีกก็อยาลืม ควกั กลองมาถา ยไดทนั ที 48

แอบถา ย ในกรณที ีจ่ ำเปนตองถายโดยไมอ ยากใหมกี ารแตกต่ืน หรอื จำเปนตอ งถา ย ในที่สว นบคุ คลโดยไมไ ดข ออนญุ าตลว งหนา อาจจะแกปญ หาดวยการ ‘แอบถา ย’ โอกาสนี้คนทใี่ ชก ลอ งมอื ถอื อาจไดเปรยี บกวาเพราะสามารถ ‘เนียน’ ไปกบั สถานการณไ ดง า ย หรอื ถาเราอยากไดภาพดๆี ไมส นั่ กอ็ าจจะตอ ง ‘ซอนกลอง’ โดย กระเปา ของคุณกค็ ือท่ีซอนกลองชนั้ ดี แตท ้งั นที้ ัง้ นน้ั การทำหนา ทส่ี ือ่ ของคณุ ก็ตอ ง ตงั้ อยูบนพน้ื ฐานทีจ่ ะไมไ ปละเมิดสทิ ธิสวนบุคคลเขาดวย 49