Deccan Land Magazine - August 2013

eTTK ∫Á‘·+ eTs√kÕ] ª‘Ó\+>±Dµ Á|üø£{Ï+#ês¡T. dü+ãsê\÷»s¡T>∑T‘·THêïsTT. Ç˝≤ ‘Ó\+>±D sêe&É+, y˚&ÉTø£#d˚ Tü ø√e&+É Ç~ s¬ +&√kÕ]. >‘∑ +· H]˚ Œq bÕs+¡ƒ <èä wæº˝Àô|≥Tº≈£î+fÒ ‘êC≤ Á|üø£≥q ‘Ó\+>±D kÕ<Ûäq˝À ‘=*n+ø+£ e÷Á‘y· T˚ . ôV≤’ <sä êu≤<é sê»<ëÛ ì>± |~ü õ˝≤\¢ ‘√≈L£ &qç ‘\Ó +>±Dô|’ bÕsy¢¡ TÓ +{Ÿ˝À _\T¢ bÕdt nsTT Á|‘ü ´˚ ø£sêÁw+ºü n~øÛ ±]ø+£ >± @sêŒfqÆ… |⁄ü Œ&TÉ e÷Á‘y· T˚ ‘\Ó +>±Ddæ~∆düTÔ+~. Ä ‘·s¡Tyê‘· ‘Ó\+>±D |ü⁄qsYìsêàD+»]–q|ü⁄Œ&ÉT e÷Á‘·y˚T ndü˝…’q ‘Ó\+>±D dæ~∆+∫q≥T¢.n|üŒ{Ï es¡≈£L ª‘Ó\+>±Dµ b˛sê≥+ ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ ñ+≥T+~. n˝≤ ø=qkÕ–+#ê* ≈£L&Ü. \"CHANDRAM\" 490, St.No. 11, Himayatnagar, Hyderabad - 500 029. 3 Tel.No. 040-64524554 Fax: 040-27635644 Mobile: 9030626288 E-mail: [email protected] website : www.deccanland.com„ Ä>∑wüߺ - 2013

˝ÒK\T >√<ë] ø£èwüíe÷à! z<ës¡TŒ ˙ee÷à!ª‘Ó\+>±Dµ ù|>∑T ã+<Ûëìï ô|+#·T≈£î+<ëe÷? ø√s¡dt: |æ*#Ósê |æ*#Ósê ‘Ó\+>±D |æ*#Ósê ‘Ó*ôdsê ‘Ó*ôdsê ˝À>∑T≥Tº ‘Ó*ôdsê! ˇø£{Ï ø±<äT...¬s+&ÉT ø±<äT...j·÷uÛ…’ @fi¯fl≈£î ô|’ã&çq b˛sê≥+ ‘Ó\+>±D |æ\Tk˛Ô+~ ` bı\eTT #˚qT @&ÉTk˛Ô+~#˚dæHê dü‘ê´ìï >∑T]Ô+#˚+<äT≈£î ìsêø£]düTÔqï yês¡T ‘Ó\T>∑T C≤‹, |ü˝…¢ |ü˝…¢ |æ\TkÕÔ+~ ` n&É$‘·*¢ @&ÉTkÕÔ+~u≤Û w,ü d+ü dÿü è‹ ù|]≥ ˇøÿ£ {>Ï ± ñ+<ëeT+≥÷ Ä+<√fiq¯ #d˚ Tü HÔ êïsT¡ . >√<ë] ø£èwüíe÷à ` z<ës¡TŒ ˙ee÷à!n~ ø£èÁ‹eTyÓTÆq<˚ nsTTq|üŒ{Ïø°, @Hê{Ϭø’Hê á uÛ≤eq qT+∫ ô|&É<ë] e<ä›e÷à ` m&Ü] #˚j·Tø£e÷à!‘\Ó +>±D ÁbÕ+‘êìøÏ eTT|⁄ü Œ ‘|· Œü <y˚ ÷Ó nì|kæ ˛+Ô ~. á H|˚ <ü ´ä∏ +˝À |æ*∫ |æ*∫ bÕ*b˛j˚T ` |ü˝…¢¬s’‘·T |ü+≥#˚qTª‘Ó\T>∑Tµ ‘Ó>∑T\TqT e~*+#·Tø√e&Éy˚T eT+∫<˚yÓ÷ nH˚ uÛ≤eq n]∫ n]∫ Ä–b˛j˚T ` n+‘·T˝Òì uÀs¡Tu≤$ø\£ T>T∑ ‘√+~. Ç~ u≤<ëÛ øs£ y¡ T˚ nsTTq|Œü {øÏ ,° ª‘\Ó T>T∑ µqT z ÄjT· T<+äÛ @&çà @&çà m+&çb˛j˚T ` @&ÉTbÕj·T˝Òs¡T yê>∑T>± m<äT{Ïyês¡T eT\T#·T≈£îqï H˚|ü<∏ä´+˝À, ndü˝…’q ‘Ó\T>∑T ‘Ó\+>±D m+&ç m+&ç ;≥\T u≤¬s ` @{Ï |üø£ÿ >∑+&ç #Ós¡Te⁄ÁbÕ+‘êì<˚ nH˚ yê<qä \T ñqï|Œü {øÏ ,° ª‘\Ó T>T∑ µ kÕqú +˝À ‘\Ó +>±DqT e>∑∫ e>∑∫ eT÷>∑uÀj˚T ` eq´ÁbÕDÏ, »\#·sê\T ˆˆ>√<ëe]ˆˆd”«ø£]+#·&Éy˚T eT+∫<˚yÓ÷ nì|æk˛Ô+~. ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ |ü+&ç‘·T\T,s¡#·sTT‘·\T, y˚T<Ûëe⁄\T á $wüj·T+˝À $düèÔ‘·+>± #·]Ã+#ê*‡q yêq<˚e⁄&Ó+<äTø√ ` esê(sê¸)\T ‘·|ü&Ó+<äTø√ ˆˆ>√<ëe]ˆˆnedüs¡+ ñ+~. e∫Ãb˛e⁄&Ó+<äTø√ ` es¡<ä bı+>∑T ˝…+<äTø√ e÷˙fi¯ófl <√#·Tø√≈£î ` ø£˙ïfi¯ófl <ë#·Tø√≈£î ‘Ó\T>∑T C≤‹, ‘Ó\T>∑T ‘·*¢, ‘Ó\T>∑T dü+düÿè‹, ‘Ó\T>∑T »\<√|æ&ç ø±˙j·T≈£î ` »qàeè<∏ë b˛˙j·T≈£îuÛ≤wü, ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T, ‘Ó\T>∑T Á|ü|ü+#· eTVü‰düuÛÑ\T....Çe˙ï ˇø£ |ü&ÉeTs¡ q&ÉT¶ ø£≥º˝Òôd ` ‘·÷s¡TŒq ‘·÷eTT\T BôdÁbÕ+‘|· ⁄ü Ä~|Û ‘ü ´· |⁄ü u≤Û eC≤˝≤ìøÏ Á|rü ø\£ T>± e÷]b˛j÷· sTT. yê{Ï q≥º q&ÉTeT ‘Ó\+>±D ` ‘·T≥º‘·T<ä≈£î m&ÜπsHê!yÓqTø£ <ë– ñqï ã©j·T X¯≈£îÔ\ ÁbÕã˝≤´ìøÏ ‘Ó\+>±D C≤‹,‘Ó\+>±D dü+düÿè‹, ‘Ó\+>±D uÛ≤wü, ‘Ó\+>±D qT&çø±s¡+ ˙s¡T |ü\¢ yÓTs¡T>∑TqT ` ìC≤\T ‘·*¢ ms¡T>∑<ë!ø=≥Tº≈£îb˛j·÷sTT. @ C≤‹¬ø’Hê ÁbÕD+ uÛ≤wü. dü+düÿè‹ XÊ«dü. Ä ø£qï Áù|eT ø±<äq≈£î `ø£&ÉT|ü⁄r|æ ˝Ò<äq≈£îuÛ≤wü |üsêsT÷ø£]+#· ã&çq Hê&ÉT Ä C≤‹ ndæÔ‘·«+ ø√˝ÀŒ‘·T+~. ˙fi¯¢qT |ü+#·T‘êy√ ` bò˛¢]Hé ñ+#·T‘êy√dü+düÿè‹ ø£qTs¡T¬>’‘˚ >∑‘· #·]Á‘· Äqyêfi¯flq÷ ø√˝ÀŒ‘·T+~. n˝≤ ìqTï q$TàH√fi¯flqT `ì+&Üs¡ eTT+#·T‘êy√»sT¡ >≈∑ î£ +&Ü ñ+&Ü\+fÒ Á|‘ü ´˚ ø£ ‘\Ó +>±D sêÁw+ºü @sŒ¡ &qç ‘s· T¡ yê‘,· ø±\Te\‘√ ø£&É(|ü)<ëø±`ø£¬s+≥T ø√‘· ˙fi¯ófl e÷ø± ˆˆq≥º q&ÉTeTˆˆM˝‘’… ˚ Ä ˝À>±H˚ ‘\Ó +>±D u≤Û eqqT eT]+‘· |{ü wÏ +˜ü #d˚ Tü ø√yê*‡qnedüs¡+ ñ+~. >±*øÏ ≈£î\eTT ˝Ò<äT ` y˚T|òü÷ìøÏ düú\eTT ˝Ò<äT bÕπsj˚T{Ϭø+<äTø√ ` ÁbÕ+rj·T uÒ<Ûë\T ‘*· ¢ >s∑ “¡ +¤ ˝À ;»+>± |&ü ç øq£ Tï ‘]Ó ∫q Hê{Ï qT+∫ øq£ TïeT÷dæ bÕ*+#·Tyêìπø\H√ ` |üø£åbÕ‹ uÛ≤yê\TH˚\‘·*¢ ˇ&çì #˚s¡T≈£îH˚ es¡≈£L ‘Ó\+>±D eTq XÊ«dü>± e÷sê*. <ëVü≤+ rs¡Ã>∑ sêyê ` Á<√Vü‰ìï |üP&çà b˛yêÄ XÊ«düqT ø±<äì ª‘Ó\T>∑Tµ ø£èÁ‹eT XÊ«düô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç‘˚ Ä XÊ«dü sêÁcÕº<ëj·T+ sêj·T\≈£î ` πø+Á<ä+ kÕj·T+ ø√kÕÔø±! ˆˆq≥º q&ÉTeTˆˆm|ü⁄Œ&ÉT eTq~ ø±≈£î+&Ü b˛‘·T+<√ eTq≈£î ‘Ó*j·T<äT. n+<äTπø$<´ä , ñ<√´>+∑ , kÕV≤æ ‘´· +...Ç˝≤ nìï s+¡ >±˝À¢ ª‘\Ó +>±Dµ y\Ó T>T∑ \T düeTTÁ<ä+<ë|ü⁄+#·Tø√ì ` #˚|ü\T <ä÷|ü⁄ πø&çÃq≥T¢$s¡õe÷à*. bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø±\T yÓTT<ä\Tø=ì »HêuÛ≤˝…ø£ÿ\ ùdø£s¡D˝À ÁbÕC…≈£îº\T ø£≥Tºø√ì ` |ü+≥b˛˝≤˝…+&Ée˝…Hê?uÛ≤wü qyÓ÷<äT es¡≈£L nìï+{≤ ‘Ó\+>±D eTq≈£î Ä\+ãq ø±yê*. n+>∑{À¢ nìï ñHêï ` n\T¢&ç H√{À¢ X¯ì ñqï≥T¢Ç˝≤ #j˚ T· &+É ‘\Ó T>T∑ qT e<Tä \ø√e&+É ø±<Tä ...‘\Ó +>±DqT eT]+‘· nìï eqs¡T\T e÷≈£îHêï ` nqïeTT, ˙s¡T ø£\Twæ‘·e÷!kı+‘·+ #˚düTø√e&É+>± >∑T]Ô+#ê*. á $wüj·T+˝À eT]+‘· #·s¡Ã $<äT´‘·Œ‹Ô eTTbÕŒ‹ø£ ` $ìjÓ÷>∑eTT ˇø£ÿ bÕ˝≤! ˆˆq≥º q&ÉTeTˆˆ»s¡Tá>∑T‘·+e<äì÷Äd•ü+dü÷|Ô ü<ë\T -•e+, ôV’≤<äsêu≤<é <äTeTTà>∑÷&Ó+ ô|’ìÁù|eT ` u≤;¢ì n&ÉT¶ø√˝Òyê? |ü⁄*∫+‘·\ ô|’ìÁù|eT ` bò˛¢¬s’&é b˛>=≥º˝Òe÷!Á|ü‘˚´ø£+ düyÓTÆø£´+ m|òt&û◊ ÄVü‰s¡uÛÑÁ<ä‘· b˛‹¬s&ç¶bÕ&ÉT Áù|eT ` ¬s’‘·T_&ɶô|’ H˚~ e÷eT!ø√sY ø£$T{° d”&Éã÷¢´d” ˙{Ÿ CÒáá ◊◊{° b˛\es¡+ ô|’ì Áù|eT ` ‘Ó\+>±D≤ ô|’ H˚<äe÷à!!˝≤;sTT+>¥ ‘˚˝ÒÃkÕÔ+ ã+>±s¡T ‘·*¢ ‘Ó\T>∑T ‘·*¢ |æ*#Ósê |æ*#Ósê ‘Ó\+>±D |æ*#Ósêes¡<ä\T ≈£î+&Éb˛‘· |ü+#êj·Tr ‘·èrj·T ≈£L≥$T ‘Ó*ôdsê ‘Ó*ôdsê ˝À>∑T≥Tº ‘Ó*ôdsê!kÕºsY u≤´{Ÿ‡eTHé neTàVü≤düÔ+ mìïø£\ ø√&é `s√C≤|ü‹ 4 „ Ä>∑wüߺ - 2013

$wüj·Tdü÷∫ø£kÕe÷õø£, sê»ø°j·T e÷dü|üÁ‹ø£˝À|ü* ù|J˝À¢...dü+|ü⁄{Ï:1 dü+∫ø£ : 12Ä>∑wüߺ - 2013dü+bÕ<ä≈£î\T j·T+. y˚<ä≈£îe÷sY ø√kÕÔ+Á<ÛäGsêj·T\d”eT`‘Ó\+>±DR Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ................ eT#·Ã Á|üuÛ≤ø£sY ....................... 9 <äø£ÿHé uÛÑ÷uÛ≤>∑+` uÛÑ÷ uÛÖ>√[ø£ sê»ø°j·÷\T .... Ä#ês¡´ »j·TBÛsY ‹s¡TeT\sêe⁄ .......11 nk˛dæj˚T{Ÿ m&ç≥sY ‘·ø£åDy˚T ª‘Ó\+>±Dµ ....................................................... ∫≈£îÿ&ÉT Á|üuÛ≤ø£sY...................13 dü¬ø‡dt |òüsY ùd˝Ÿ! ................................................................ dürwt #·+<äsY .....................16 mHé. e+o yÓ÷Vü≤Hé ø√{Ï*+>±\˝À ‘·e«ø±\T |üPs¡Ôj˚T´<Óqï&√? ............... dü+πø|ü*¢ Hêπ>+Á<äX¯s¡à ...............19 ãw”sYu≤>¥ ø±\TŒ\T .................................................. <ëeTs¡|ü*¢ q]‡+Vü‰¬s&ç¶ .............21 ôd˝Ÿ : 9848902520 ¬s’‘·T Ä‘·àVü≤‘·´\T............................................. &Ü.õ.$.sêe÷+»H˚j·TT\T, øÏs¡DY ......23 Ä‘·àã*<ëHê\‘√ ‘Ó\+>±D kÕø±s¡eTe⁄‘·T+<ë? ....... |üã“‹ yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢ .................27 ˝Ò ne⁄{Ÿ   ø£+b˛õ+>¥ ≈£î\+`H˚s¡+`Hê´j·T e´edüú ............................................. ˙\+ C≤qj·T´ ....................28 #·]‘· Ç+Áô|wüHé‡ #·]Á‘· #·Áø£+ eTT+<äTπø ø±˙ yÓqøÏÿ ‹s¡>∑<äT! .......................... <˚M Á|æj·T ........................29 ªÁ|ü‘˚´ø£µ dü+ãsê\ ∫Á‘ê\T ............................................... <äø£ÿHé q÷´dt .....................30 ø£esY bòı{À ø£¬s+≥T ø£\\T................................................................... mHé. •yêJ ......................32 ã‘·T≈£î y˚≥˝À >∑˝ŸŒ¤ u≤≥................................................ ≈£Lø£≥¢ ‹s¡T|ü‹ ...................35 |æ.mdt md”‡, md”º düuŸbÕ¢Hé #·≥º+ô|’ Á|ü#ês√<ä´eT+ ...........................ø£s¡|üÁ‘·+ ........................38 es¡Tdü ‘·|ü‘·Tqï yês¡dü‘·«+ .................................. •eHê–¬s&ç¶, eTùV≤+<äsY¬s&ç¶ ..........40 yêDÏ»´ Á|üø£≥q\T $eø£å ............................................................................... <äø£ÿHé q÷´dt .....................42 9030626288 ã*<ëHê\T e<äT› ..................................................... nsTT\ dü<ëq+<ä+ >ö&é.............44 C…’ uÀ˝À ‘Ó\+>±D ........................................................... <äø£ÿHé q÷´dt .....................49 eTTÁ<äD: ‘Ó\+>±D b˛sê≥ Ms¡T&ÉT Äs¡T≥¢ ............................. <ëeTs¡|ü*¢ q]‡+Vü‰¬s&ç¶ .............50 Á|üC≤ø£$ eTTK÷∆+ yÓTTVæ≤j·TTB›Hé ............................. <ëeTs¡|ü*¢ q]‡+Vü‰¬s&ç¶ .............52 <äø£ÿHé Áô|dt dæ\Tÿs¡÷{À¢ H˚qT #·÷dæq ªª‘Ó\+>±D≤\Tµµ ..................... |üs¡edüTÔ ˝ÀπøX¯«sY ..................54 |ü_¢ø˘ &çe÷+&é ................................................................ <äø£ÿHé q÷´dt .....................53ÄC≤e÷u≤<é, ôV’≤<äsêu≤<é`500 020. |ü⁄düÔø£+ ............................................................................ <äø£ÿHé q÷´dt .....................58 ø±sê´\j·T ∫s¡THêe÷ DECCAN LAND \"CHANDRAM\" 490, St.No. 11, Himayatnagar, Hyderabad - 500 029. Mobile: 9030626288 Fax: 040-27635644 E-mail: [email protected] website : www.deccanland.com ª<äø£ÿHé ˝≤´+&éµ˝À n#·Ãe⁄‘·Tqï s¡#·q\˝À e´ø£ÔeTe⁄‘·Tqï n_ÛÁbÕj·÷\ìï+{Ï‘√ dü+bÕ @C…˙‡ ø√dü+.. <ä≈£î\≈£î @ø°uÛ≤e+ ñ+&Ü*‡q nedüs¡+ ˝Ò<äT. ª<äø£ÿHé ˝≤´+&éµqT Á|üC≤kÕ«$Tø£ n_ÛÁbÕj·T y~˚ ø>£ ±, Á|Cü ≤|øü å£ sê»øj° ÷· ]øú ,£ kÕe÷õø£ $Xw¢‚ Dü ≤y~˚ ø>£ ± r]Ã~<ë\› qï<˚ e÷ d+ü ø\£ Œ+. <äø£ÿHé ˝≤´+&é e÷dü|üÁ‹ø£ kÕúìø£ @C…˙‡ n+<äT≈£î nqT>∑TD+>±H˚ nìï s¡ø±\ n_ÛÁbÕj·÷\≈£î, _ÛHêï_ÛÁbÕj·÷\≈£L kÕúq+ ø£*Œ+ø√d+ü |Áü ‹ø£ ∫sT¡ Hêe÷˝À ˝<Ò ë Äq+<é @C˙… ‡dt #ê\qï~ e÷ ñ<˚›X¯+. $$<Ûä s¡+>±˝À¢ ì|ü⁄DT\ s¡#·q\qT n+~+#·&É+ <ë«sê Äj·÷(∫ø£ÿ&É|ü*¢, bò˛Hé HÓ+: 9848428516, n+XÊ\ô|’, düeTdü´\ô|’, |ü]cÕÿs¡ e÷sêZ\ô|’ bÕsƒ¡≈£î˝À¢ ne>±Vü≤q ô|+bı+~+#·&Éy˚T9246826191) ˝À dü+Á|ü~+#·e#·TÃ. ª<äø£ÿHé ˝≤´+&éµ \ø£å´+.„ Ä>∑wüߺ - 2013 5

ø±yÓT+{Ÿ z≥T u≤´+ø˘ ø√düy˚T ÄVü‰s¡uÛÑÁ<ä‘· !sêC≤´+>∑+ |ü]~Û˝ÀH˚ $uÛÑ»q ø√s¡T‘·THêï+. Á|ü»\qT m+‘· ùd|ü{Ïø° mìïø£\ ø√dü+ ñ|üjÓ÷–+#·Tø√e&É+ ` ø±+Á¬>dt m+|” bıqï+ Á|üuÛ≤ø£sY sê»ø°j·T bÕغ\≈£î yÓHÓï‘√ ô|{Ϻq $<ä´. eT∞fl mìïø£\T e#êÃsTT{° H˚‘·˝À¢ ◊ø£´‘· ˝Ò<äT. ` ø±+Á¬>dt m+|” eT<ÛäT j·÷w”ÿ >∑qTø£ Á|ü»\T >∑Ts=ÔkÕÔs¡T. 2014˝ÀH√ ˝Ò<ë n+‘·ø£+fÒ eTT+<äT>±H˚ ˝Àø˘düuÛÑ mìïø£\T »s¡>∑qTHêïsTT. n+<äTø£H˚ ÄVü‰s¡uÛÑÁ<ä‘· _\T¢qT‘Ó\+>±D kÕ<Ûäq düuÛÑ mìïø£\ \_∆ ø√düy˚T. `‘Ósêdü H˚‘· πøπø eTT+<äT≈£î rdüT≈£îe#êÃs¡T. Á|ü»\≈£î @<√ #˚XÊeTqï dü+πø‘ê\T |ü+ù|+<äT≈£î ø±+Á¬>dt bÕغ Vü≤&Üe⁄&ç #˚k˛Ô+~. <˚X¯ Á|ü»\≈£î 2009sêÁwüº+ eT<ä´+ e÷|òæj·÷ #˚‘·T˝À¢ ∫≈£îÿ≈£î+~. mìïø£\˝À Ç∫Ãq Vü‰MT y˚Ts¡≈£î Ç|ü&ÉT ÄVü‰s¡uÛÑÁ<ä‘· ø£*ŒkÕÔeTì ` d”|”◊ sêÁwüº XÊK ø±s¡´<ä]Ù &Üø£ºsY ¬ø. Hêsêj·TD #ÓãT‘√+~. bÕs¡¢yÓT+{Ÿ esê¸ø±\ düe÷y˚XÊ˝À¢ ÄVü‰s¡uÛÑÁ<ä‘ê _\T¢, uÛÑ÷ùdø£s¡D _\T¢ Á|üy˚X¯ô|{≤º\ì πø+Á<ä+ Á|üj·T‹ïk˛Ô+~.nìyês¡´ |ü]dæú‘·T˝À¢ ‘Ó\+>±D $&çb˛sTTHê eTT+#·Tø=∫Ãq Á|üe÷<ä+ ÄVü‰s¡uÛÑÁ<ä‘· <ë«sê <˚X¯+˝Àì 82 ø√≥¢ eT+~øÏ dü_‡&ûô|’ ÄVü‰s¡+@MT ˝Ò<äT. d”e÷+Á<Ûä ÁbÕ+‘êìøÏ ô|<ä› qwüº+ »s¡T>∑T‘·T+<äì uÛ≤$+#ê*‡q \_ÛdüTÔ+~. Ç~ Á|ü»\≈£î ˇø£ Vü≤≈£îÿ>± e÷s¡T‘·T+~. ÄVü‰s¡uÛÑÁ<ä‘·nedüs¡+ ˝Ò<äT. ` sê»eT+Á&ç m+|” ñ+&Ée*¢ ns¡TDY≈£îe÷sY _\T¢qT neT \T #˚j·T&ÜìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ Ä]¶HÓHé‡ rdüTø=∫Ã+~. <˚X¯+˝Àì Hê\T –+≥ eT÷&ÉTe+‘·T\ eT+~ Á>±MTDT\T, dü>±ìøÏeTTK´eT+Á‘·T\T, eT+Á‘·T\T n$˙‹øÏ bÕ\Œ&ç‘˚ ø£å$T+#˚ Á|üdüøÏÔ ˝Ò<äT. ô|’>± |ü≥ºD Á|ü» \T B+‘√ \_∆ bı+<äqTHêïs¡T. eTs√e+ø£q ` @◊d”d” Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù ~–«»jYT dæ+>¥ ÄVü‰s¡|ü+≥\ô|’ kÕÁe÷»´yê<äT\T ø£qTïy˚dæHês¡T. ÄVü‰s¡ uÛÑÁ<ä‘· _\T¢ sê»ø°j·T\_∆ ø√düy˚T. Äø£*u≤<Ûä rs¡Ã&Üìπø ÄVü‰s¡uÛÑÁ<ä‘·‘Ó\+>±Dô|’ ø±+Á¬>dt bÕغ Á|ü»\qT yÓ÷dü–k˛Ô+~. _\T¢qT Á|üy˚X¯ô|&ÉT‘·THêï eTì bÕ\≈£î\T Äsꓤ≥+>± Á|ü#ês¡+ ` ;CÒ|” H˚‘· yÓ+ø£j·T´ Hêj·TT&ÉT #˚düT≈£î+≥THêïs¡T. |üìøÏ ÄVü‰s¡ |ü<∏äø£+ Á|üy˚X¯ô|{ϺHê e+<äs√E\ |üì ø£*Œ+#·&É+ ˝Ò<äT. Ä |ü<∏äø£+ n$˙‹˝À eTTì– ‘˚\T‘√+~.nyÓT]ø± ˇ‹Ô&ç‘√H˚ $<˚o Á|ü‘·´ø£å ô|≥Tºã&ÉT\ |ü]$T‘·T\ ô|+|ü⁄. ÄVü‰s¡ uÛÑÁ<ä‘· øÏ+<ä s¡÷.\øå± 31 y˚\ ø√≥¢ dü_‡&û uÛ≤s¡+ ` ;CÒ|” |ü&ÉT‘·T+~. Bì neT\T≈£î 62 $T*j·THé ≥qTï\ y˚Ts¡≈£î ÄVü‰s¡ ñ ‘·Œ‘·TÔ\T nedüs¡+ ne⁄‘êsTT. Á|üC≤ |ü+|æD° e´edüú øÏ+<ä s¡÷. \øå±Ä]úø£ e´edüúqT $<˚o eT÷\<ÛäHêìøÏ ‘êø£≥Tº ô|&ÉT‘·THêïs¡T. ‘=$Tà~y˚\ ø√≥¢ Ks¡Ãe‘·T+~. á _\T¢ neT\T˝ÀìøÏ e∫Ãq ` d”|”◊ H˚‘· >∑Ts¡T<ëdt <ëdt >∑TbÕÔ ‘·s¡Tyê‘· eTs√ s¡÷.15y˚\ ø√≥T¢ nqTã+<Ûä |ü<∏äø±\≈£î, s¡÷. mì$T~y˚\ ø√≥T¢ s¡yêD≤≈£î Ks¡Ãe⁄‘êsTT. ÄVü‰s¡ uÛÑÁ<ä‘· _\T¢d”e÷+Á<Ûä H˚‘·\T ôV’≤<äsêu≤<éqT ‘êeTT n_Ûeè~∆ #˚XÊeTì #ÓãT‘·T neT\T ø√d+ü @&Ü~øÏ 62 $T*jT· Hé ≥qTï\T nedsü +¡ ne⁄‘êsTT. á #·{≤ºìï ‘=*$&É‘·>± ¬s+&ÉT sêÁcÕº˝À¢ sêJyé>±+BÛ »j·T+‹Hêï,1956 Hê{Ïπø Ç~ n_Ûeè~∆ #Ó+~q q>∑s¡eTH˚ $wüj·÷ìï $düà] dü+<äs¡“¤+>± neT\T #˚j·÷\ì Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üD≤[ø£ s¡÷bı+ ~+∫+~. n|üŒ{Ï Ä]úø£eT+Á‹ Á|üDuŸ eTTKØ® 2009 ã&Ó®{Ÿ düe÷düTÔHêïs¡T. ` ø±+Á¬>dt myÓTੇ ÄyÓ÷dt y˚XÊ˝À¢ Bì >∑T]+∫ Á|ükÕÔ$+#ês¡T. n|üŒ{ÏqT+∫ Ç|üŒ{Ï<ëø± mì$T~kÕs¡T¢ #·s¡Ã\T »]>±sTT. Á|ü‹|üøå±\ nuÛÑ´+‘·sê\‘√ á \+&ÉHé˝À uÀHê\T _\T¢ ÄyÓ÷<ä+ bı+<äø£b˛e&É+‘√ j·T÷|”@ Á|üuÛÑT‘·«+ Ä]¶HÓHé‡qT neT\T˝ÀøÏ ‘Ó∫Ã+~. ÄVü‰s¡ uÛÑÁ<ä‘· _\T¢qT 23 sêÁcÕº\˝À ∫‘·ÔX¯ó \+&HÉ ˝é À ‘\Ó +>±D mHÄé s◊Y b˛ò s+¡ Ä<«äÛ s´¡ +˝À E˝’… 21q ~‘∆ √ neT\T #k˚ ÕeÔ Tì øπ +Á<Áä |uü TÑÛ ‘«· + #ãÓ T‘√+~. 2014˝À »]–qìs¡«Væ≤+∫q uÀHê\ ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ uÛ≤»bÕ sêÁwüº n~Ûø±s¡ mìïø£˝À¢ \_∆bı+<˚+<äTπø Ç<ä+‘ê nqï $eTs¡Ù\T ≈£L&Ü ñHêïsTT.Á|ü‹ì~Û mHé.sê+#·+<äsY sêe⁄, ‘Ó\+>±D <Ûä÷+<Ûë+ ø£fi≤ø±s¡T&ÉT mìïø£˝À¢ @<√ ˇø£ $<Ûä+>± n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ sêe&ÜìøÏ j·T÷|” @s¡düeTsTT u≤\øÏwüHé, sê»ø°j·T $X‚¢wü≈£î&ÉT $.Á|üø±wt ‘·Vü≤‘·Vü≤ ˝≤&ÉT‘·T+~. ÄVü‰s¡ uÛÑÁ<ä‘· _\T¢ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ù|<äVü‰»s¡j·÷´s¡T. mHéÄsY ◊ bò˛s¡+ Hêj·T≈£î\T >∑+|ü y˚DT>√bÕ˝Ÿ, ã&ÉT>∑T ã\V”≤q esêZ\ Á|ü»\≈£î m+‘· y˚Ts¡≈£î Á|üjÓ÷»q+ #˚≈£Ls¡Tnì˝Ÿ ≈£Lsêà#·\+, |ü$Á‘· ¬s&ç¶ ‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T. uÀHê\T ‘êjT· H˚ Á|Xü ï¯ ‘˝· ‘… T· ‘Ô T· +~. d+ü øπ eå T |<ü øä∏ ±\T n+‘+· ‘· e÷Á‘+· >±H˚dü+<äs¡“¤+>± |æ\¢\≈£î ∫Á‘·˝ÒKq+, yÓTVæ≤+B b˛{°\T ù|<ä\≈£î n+<äT‘·THêïsTT. |ü<∏äø±\ ù|]≥ Á|ü»\ì e÷j·T CÒdüTÔHêïìs¡«Væ≤+#ês¡T. s¡T. <ëìï Á|ü»\T Á>∑Væ≤+#ê*‡q nedüs¡eTT+~. 6 „ Ä`><∑wëüßeº -T2s0¡|1ü*3¢ q]‡+Vü‰¬s&ç¶

dü+bÕ<äø°j·T+ dü+ãsê\T ø±<äT... nÁ|üeT‘·Ô‘· eTTK´+ eTs√kÕ] ‘Ó\+>±D Á|üø£{Ï+#ês¡T. >∑‘·+˝Àq÷ Ç˝≤ Á|üø£{Ï+∫, n˝≤ yÓq≈£îÿrdüT≈£îqï ñ<ä+‘·+ H˚{Ïø° ø£fi¯fl eTT+<äT ø£<ä˝≤&ÉT‘·÷H˚ ñ+~. Hê{Ï >±j·T+ H˚{Ïø° |ü∫Ã|ü⁄+&ÉT>± ñ+~.n˝≤+{Ï düeTj·T+˝À ø±+Á¬>dt bÕغ n_ÛÁbÕj·T+ yÓ\Te&ç+~. <ëìøÏ Ç+ø± Á|üuÛÑT‘·« Á|üø£≥qôVA<ë sêyê*‡ ñ+~. bÕs¡¢yÓT+{Ÿ˝À _\T¢ ÄyÓ÷<ä+ bı+<ë*‡ ñ+~. á˝À>± düyÓTÆø±´+Á<ÛäeTTdüT>∑T˝Àì d”e÷+Á<Ûä ô|≥Tºã&ç<ës¡T\T ‘Ó\+>±DqT n&ÉT¶≈£îH˚+<äT≈£î ‘·eT e+‘·T Á|üj·T‘êï\T#˚dü÷ÔH˚ ñ+{≤s¡T. á H˚|ü<∏ä´+˝À dü+ãs¡+ #˚düTø√e&É+ ø±<äT...nÁ|üeT‘·Ô‘· eTTK´+. >‘∑ +· ˝À Ç<$˚ <+äÛ >± Á|øü ≥£ q y\Ó Te&qç Hê&TÉ bÕØ\º ≈î£ nr‘+· >± de” ÷+Á<äÛ HêjT· ≈î£ \TsêJHêe÷\ nÁdüÔ+ Á|üjÓ÷–+#ês¡T. á <äbòÕ ≈£L&Ü n˝≤ »]π> neø±X¯+ ñ+~. n+‘˚>±≈£î+&ÜuÛ≤Ø kÕúsTT˝À ø£èÁ‹eT ñ<ä´e÷ìï #˚|üfÒº dü÷#·q\÷ ñHêïsTT. #‹˚ øÏ n+~q eTT<›ä H√{Àø¢ Ï yfiÓ fl‚ <ëø± qeTàø+£ ˝≈Ò î£ +&Ü b˛sTT+~. #d˚ qæ b˛sê{≤\≈î£ ,‘ê´>±\≈£î, ã*<ëHê\≈£î $\Te ˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. j·÷uÛ…’ @fi¯ófl>± ô|’>± »]–q b˛sê≥+∫e] <äX¯≈£î #˚s¡T≈£îqï düeTj·T+˝À ≈£îÁ≥\T, ≈£î‘·+Á‘ê\T n~Ûø£yÓTÆb˛j·÷sTT. ÇHêïfi¯Sfl »]–qb˛sê≥+ ˇø£ m‘sÔ· TT‘,˚ eTs√ ÄsT¡ H\Ó \ bÕ≥T ìs«¡ V≤æ +#u· ÀjT˚ b˛sê≥+ eTs√ m‘T· >Ô ± e÷]+~.á ˇø£ÿ Äs¡T HÓ\\ bÕ≥T eT]+‘· nÁ|üeT‘·Ô+>± ñ+≥÷ ‘Ó\+>±D Á|ü‘˚´ø£ sêÁwüº+ ø£\qTkÕø±s¡+ #˚düTø√yê*‡ ñ+~. nìï bÕغ\ ÄyÓ÷<ä+, nôd+;¢ rsêàq+, bÕs¡¢yÓT+≥T˝À _\T¢...Ç˝≤ @ <äX¯˝ÀHÓ’Hê‘Ó\+>±D Äø±+ø£å≈£î >∑+&ç ø=fÒº neø±X¯+ yÓT+&ÉT>± ñ+~. ìqï{Ï es¡≈£L Á|ü‘˚´ø£ ‘Ó\+>±D≈£înqT≈£L\+>± ‘·\ }|æq bÕغ\T ˇø£ÿkÕ]>± n&ɶ+ ‹s¡>∑e#·TÃ. nôd+;¢ rsêàq+ #˚ùd+<äT≈£îM˝Ò¢≈£î+&Ü sêC≤´+>∑ dü+øå√uÛÑ+ düèwæº+#·q÷ e#·TÃ. m˝≤>√˝À bÕs¡¢yÓT+≥T≈£î _\T¢ #˚s¡T≈£î+fÒπø+Á<ä+˝À ø±+Á¬>düT eTqT>∑&ÉH˚ Á|üXÊïs¡úø£+ #˚j·Te#·TÃ. m+‘·¬ø’Hê ‘Ó–kÕÔeTH˚ n+≥THêïs¡T‘Ó\+>±DqT n&ÉT¶≈£î+≥Tqï d”e÷+Á<Ûä ô|≥Tºã&ç<ës¡T\T. á H˚|ü<∏ä´+˝À bÕغ\ sê»ø°j·÷\≈£î nr‘·+>± Á|üC≤dü+|òü÷\T eTs√kÕ] dü+|òüT{Ï‘·+ø±yê*‡q nedsü +¡ @sŒ¡ &+ç ~. Á|»ü ˝À¢ #‘’Ó q· ´+ ø*£ –+∫ yê]ì ø~£ *+#ê*‡q u≤<´äÛ ‘q· T eTs√kÕ]Á|üC≤dü+|òü÷\T d”«ø£]+#ê*. ø°\ø£yÓTÆq á düeTj·T+˝À Á|üC≤dü+|òü÷\T @e÷Á‘·+ @eTs¡bÕ≥T>±ñHêï eTs√kÕ] nqs¡ú+ »]–b˛‘·T+~. ø£˙dü ñeTà&ç ø±sê´#·s¡D Á|üD≤[ø£ yÓTT<ä\Tø=ì |üs¡düŒs¡düVü≤ø±s¡+‘√ ìs¡«Væ≤+#˚ düe÷+‘·s¡ b˛sê{≤\ es¡≈£L @ kÕúsTT˝À @~ M˝…’‘˚ <ëìï m+#·Tø√yê*.ø\£ dæ |ìü #d˚ Hæ ê, $&$ç &>ç ± |ìü #d˚ Hæ ê |sü d¡ Œü s¡ $eTsÙ¡ \≈î£ <÷ä s+¡ >± ñ+≥÷ dVü ≤ü ø]£ +#T· ≈î£ H+˚ <Tä ≈î£ÁbÕ<Ûëq´+ Çyê«*. ‘\Ó +>±D _\T¢ Äy÷Ó <+ä bı+~, Á|‘ü ´˚ ø£ sêÁw+ºü @sŒ¡ &,ç Ä |˝üò ≤\T kÕ<ëÛ sD¡ Á|Cü ≤˙ø±ìï#˚s¡T≈£îH˚ es¡≈£L n$ ‘·eT b˛sê{≤ìï ø=qkÕ–+#ê*. eTs√ yÓ’|ü⁄q d”e÷+Á<Ûä ÁbÕ+‘·+˝Àq÷Á|Cü ≤ d+ü |÷üò \T nøÿ£ &ç Á|Cü ≤˙ø±ìï $u»ÑÛ q≈î£ dqü ï<+∆ä #j˚ ÷· *. Á|‘ü ´˚ ø£ sêÁw+ºü @sŒ¡ &‘ç H˚ ˚ de” ÷+Á<äÛeT]+‘·>± n_Ûeè~∆ #Ó+<äT‘·T+<äH˚ $wüj·T+ düŒwüº+ #˚j·÷*. ‘Ó\+>±D sêÁwüº @sêŒ≥T yê]øÏJeqàs¡D düeTdü´ ø±<äì ne>±Vü≤q ø£*Œ+#ê*. Ä $<Ûä+>± »s¡T>∑T‘·T+<äH˚ Ä•<ë›+.„ Ä>∑wüߺ - 2013 (j·T+. y˚<ä≈£îe÷sY) m&ç≥sY 7

düe÷y˚XÊ\TÁ|ü»\ Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+ b˛sê&çq >∑+{Ï Á|ükÕ<ä+ ‘˚HÓ{°>∑\T bÕ\≈£î\ ô|≥Tºã&ç<ëØ $<ÛëHê\≈£î e´‹πsø£+>± b˛sê&ÉT‘·÷ ô|’kÕô|’kÕ ˝…ø£ÿ>∑≥Tºø=ì |ü+#·T≈£î+{≤+Á|Cü ≤V≤ü ≈î£ ÿ\ ø√d+ü |ìü #d˚ Tü qÔ ï $|y¢ü √<´ä eT H‘˚ · >+∑ {Ï Á|kü Õ<+ä qT q>∑\T, qÁ{≤ ‘·÷ø±˝ÒdüT≈£î+{≤+sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«y˚T Vü≤‘·´ #˚sTT+∫+<äì |ü\T Vü≤≈£îÿ\ dü+|òü÷\T, Ç\T¢, uÛÑ÷$T yê{≤˝ÒdüT≈£î+{≤+Á|üC≤dü+|òü÷\T Äs√|æ+#êsTT. Á^HéVü≤+{Ÿ Ä|üπswüHé˝À uÛ≤>∑+>± |ü+&ÉT>∑ |üP{≤ |üdüTÔ\T+fÒbÕ\≈î£ \ sê»´V≤æ +d˝ü À u≤Û >+∑ >±H˚ V≤ü ≈î£ ÿ\ H‘˚ · >+∑ {Ï Á|kü Õ<+ä qT u≤<Ûä˝À¢ uÛ≤>∑kÕ«eTT˝…esö‘ês¡TV≤ü ‘e· ÷sêÃsH¡ êïsT¡ . E˝5’… q ôV≤’ <sä êu≤<˝é À ìs«¡ V≤æ +∫q MT&jç ÷· ‘·+Á&ç|üøÏåì ø£s¡Te⁄ >∑<ä› ‘·qTï≈£îb˛‘˚düe÷y˚X¯+˝À $s¡dü+ Hêj·T≈£î&ÉT es¡es¡sêe⁄, ‘Ó\+>±D Á|üC≤ yêøÏ{À¢+∫ e∫à Nø£{Ï n&ܶô|&˚ÔÁ|òü+{Ÿ n<Ûä´≈£åî&ÉT Ä≈£î\ uÛÑ÷eTj·T´, m|”d”m˝Ÿd” Hêj·T≈£î&ÉT |æ\¢ |üø£å\ _‘·Ôs¡#·÷|ü⁄\Ts¡|òüTTHê<∏é, πømHé|”mdt Hêj·T≈£î&ÉT <äT&ÉT¶ Á|üuÛ≤ø£sY, neTs¡T\ $cÕ<ä+ |üP≥ kÕqTuÛÑ÷‹ã+<ÛäT$TÁ‘·T\ dü+|òüT+ Hêj·T≈£îsê\T |ü<äà, Á|üC≤ ø£fi≤eT+&É* sêfi¯¢yêq˝≤ ≈£îs¡TdüTÔ+~HêjT· ≈î£ &TÉ ø√{,Ï |.æ &.ç m+ HêjT· ≈î£ &TÉ sêE, dÄ” s|Y {” ° HêjT· ≈î£ &TÉ ãs¡Te⁄, u≤<Ûä´‘·\Tãfi≤fl s¡M+Á<äHê<∏é, #Ó’‘·q´ eTVæ≤fi≤ dü+|òüT+ Hêj·T≈£îsê\T sê<Ûä kÕ«s¡ú+ dü÷s¡T≈£î #ÓøÏÿq ø±–‘ê\T‘·~‘·s¡T\T á dü+<äs¡“¤+>± Á|üdü+–+#ês¡T. $<ë´]ú <äX¯ qT+∫ Çø£ÿ&É yê{≤˝ÒdüTø√e&ÜìøÏlø±≈£îfi¯ ¬s’‘ê+>∑ kÕj·TT<Ûä b˛sê≥+˝À bÕ˝§Zì $|ü¢y√<ä´eT+ eTT+<äTø=#˚à <ë‘·˝…es¡T?yÓ’|ü⁄ Äø£]¸‘·T&Ó’q >∑+{Ï Á|ükÕ<ä+ ‘·T~ es¡≈£î Á|ü»\ Vü≤≈£îÿ\ ø√&ç ã÷s¡T |”øÏq≥T¢ ø£\\Tø√dü+ b˛sê&çq eTVü‰H˚‘· nì nHêïs¡T. Äj·Tq ˝Òì ˝À≥T á<äs¡>±*¬ø–]b˛sTTq ô|+≈£î˝≤¢ ÄX¯\T|üP&ÉÃ˝Òì <äHêïs¡T. 2004 qT+∫ |”|ü⁄˝Ÿ‡yêsY n~Ûø±s¡ Á|ü‹ì~Û>± »&çyêq yê>∑T˝À uÀ&çu§#Óà ᑷ\T|üì #˚dü÷Ô, XÊ+‹ #·s¡Ã\ düeTj·T+˝À ø°\ø£bÕÁ‘· b˛wæ+∫q Ç+ø£ ñ|üŒdü rπsÃ<Óes¡T?HêjT· ≈î£ &ìÉ ù|s=ÿ HêïsT¡ . eTV‰ü sêÁw˝ºü À b˛©dTü \≈î£ ∫øÿÏ C\’… Tø¬ [flq ø±\+ m>∑<äìï‘˚>∑+{Ï Á|ükÕ<ä+ C…’\T˝À ñqï U…’B\ u≤<Ûä\T ‘Ó\TdüTø=ì sê»ø°j·T ø£¬s+≥T m–¬s–] ‘·+‘˚UB’… \ V≤ü ≈î£ ÿ\ ø√d+ü b˛sê&Üsì¡ nHêïsT¡ . neTsT¡ \ ã+<TäÛ $TÁ‘T· \ bı˝≤\T <ä÷|üH√fi¯ó¢ ‘Ós¡TkÕÔsTTø$£ T{ì° ÁbÕs+¡ _+Û ∫ ã÷≥ø|£ ⁄ü mHøé ö+≥s\Y ˝À #ì· b˛sTTq yê] |üX¯óe⁄\ ø=≥º+ bÕD≤\TeTè‘<· V˚ ‰ü \qT yê] ≈î£ ≥T+ãduü TÑÛ ´\≈î£ >öse¡ +>± n+~+#˚ $<+äÛ >± e÷j·T\ n˝Ÿ |òüø°s¡T >∑T|æŒ{À¢ ø√‘·\TÄjT· q m+‘· >±H√ b˛sê&Üsì¡ nHêïsT¡ . >+∑ {Ï Á|kü Õ<+ä ô|’ ø±\TŒ\T me⁄dü+ Hê>∑* mø£ÿ&ÉTHêïe+fÒ»]–q nq+‘·s¡+, Äj·Tq Äs√>∑´|ü]dæú‹ $wüeT+>± ñ+<äì, ô|+≥ ≈£î|üŒ\ |üø£ÿq ô|<ä›eTàHÓ’Hêq+~ôV≤*ø±|sºü Y <ë«sê ôV≤’ <sä êu≤<≈é î£ ‘s· *¡ +#ê\ì dm” +qT ø√sπ +<Tä ≈î£ eT÷&ÉT sêfi¯¢ b˛sTT˝À kÕ˝…>∑÷fi¯¢ø±|ü⁄s¡+yÓ[fl‘˚, ‘·eT |ü≥¢ b˛©düT\T ne÷qTwü+>± Á|üe]Ô+∫ sêÁ‹ es¡≈£î ø£cÕº\≈£î ‘êfi¯+ y˚<ë›eT+fÒb˛©dt ùdºwüHé˝À ìs¡“+~Û+#ês¡ì Äy˚<äq e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. ¬>’+<äsê«»πø <äsê® m\>∑u…&É÷Ô e∫Ãb˛jÓT´{Àfi¯¢‘√ eTT#·Ã{≤¢&ÉT‘·T+~‘Ó\+>±D ñ<ä´eT+ ` ñ<√´>∑ dü+|òü÷\T <ä÷˝≤\≈£î ñj·÷´\\T, ã+>∑TyêsTT\ ø±\+ #Ó*¢+~ ‘Ó\+>±D ø√dü+ ÁbÕD‘ê´>∑+ #˚düT≈£îqï ≈£î≥T+u≤\qT Ä<äT ñ]‘êfi¯¢≈£î s√E˝§∫à }>∑T‘·THêïsTTø√yê\H˚ ñ<˚›X¯+‘√ ‘Ó\+>±D m\ÁøϺdæ{° Ç+õ˙sY‡ nk˛dæj˚TwüHé |ü≥ï+ u≤≥˝À, <äTu≤sTT Äsê≥+˝Àdü+|òüT+ Ä<Ûä«s¡´+˝À E˝…’ 18q $sêfi¯+ n+<äCÒùd ø±s¡´Áø£e÷ìï |òüTfi¯ó¢ |òüTfi¯ó¢q ‹]>=∫Ãq dü+<ä÷ø±\Tìs¡«Væ≤+#ês¡T. Ábıô|òdüsY ø√<ä+&Ésê+, ¬ø. πøX¯esêe⁄, øÏwüHé ¬s&ç¶, X¯eù|{Ïø£\T, Je#·Ã¤yê\TkÕ«$T>ö&é, d”m˝Ÿ sê»+, n\¢+ Hêsêj·TD ‘·~‘·s¡T\T á dü+<ä Çø£ÿ&É m¬øÿøÏÿ @&ÉÃHês¡“¤+>± Á|üdü+–+#ês¡T. neTs¡T\ ≈£î≥T+ãdüuÛÑT´\T |ü~eT+~øÏ ÄπsÃ<Óes¡T, rπsÃ<Óes¡T, Ä<äT≈£îH˚<Óes¡Tˇø=ÿø£ÿ]øÏ s¡÷. 20 y˚\ #=|ü⁄Œq dü+|òüT+ n+<äCÒdæ+~. {°Jy√ <ä>∑Z]¬øfi‚Ô#Ó’s¡àHé lìyêdt >ö&é, ‘Ó\+>±D Ç+õ˙sY‡ dü+πøåeT dü+|òüT+ ‘·]$T‘·]$T ø±fÒùd ‘˚HÓ{°>∑\Tn<Ûä´≈£åî&ÉT •yêJ, ø±s¡´<ä]Ù C≤qj·T´, dü\Vü‰<ës¡T yÓ÷Vü≤Hé¬s&綑·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T. `¬ø. n+»j·T´, dæ~∆ù|≥, yÓT<äø˘õ˝≤¢8 „ Ä>∑wüߺ - 2013

bÕsƒ¡+ø√kÕÔ+Á<Ûä G sêj·T\d”eT ` ‘Ó\+>±DR Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Ms¡ ‘Ó\+>±D, b˛s¡T ‘Ó\+>±D, >∑]®+#˚ ‘Ó\+>±D, >±+Á&ç+#˚ ‘Ó\+>±D....∫es¡≈£î ‘ê´>±\ ‘Ó\+>±D. @+ #˚dæHê #˚dæ+<ä+‘ê kÕ<Ûës¡DÁ|üC≤˙ø£y˚T. eT] Hêj·T≈£î˝Ò+ #˚düTÔHêïs¡qï Äy˚<äq≈£î n.uÛ≤.‘Ó.s¡.y˚. Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù (eTT+u…’) eT#·Ã Á|üuÛ≤ø£sY n+~+∫q nø£ås¡s¡÷|ü+ >√&Éô|’ |ü≥+ y˚˝≤&ÉBdæ uÀs¡T¶ô|’ ‘Ó\¢{Ï düT<ä›eTTø£ÿ‘√ ªªÄ+Á<Ûä ªª¬s+&ÉT ø£fi¯fl dæ<ë∆+‘·+ #Óù|Œ #·+Á<äu≤ãT kÕsYµµ n+≥÷ eT÷≈£î eTà&ç>∑ düe÷<Ûëq$T#êÃs¡T.Á|ü<˚XŸµµ o]¸ø£ ÁyêkÕ&ÉT #·]Á‘· uÛÑ÷>√fi¯+ ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT. ÁyêdæyÓqTø£≈£î ‹]– eTs¡\H˚ ˝Ò<äT.. Ç|ü&ÉT MT≈£î eTs√ Á|üX¯ï y˚kÕÔqT dü]>±Z Ä˝À∫+∫ #Ó|üŒ+&ç. ªª‘Ó\+>±DqT ìs¡«∫dü÷Ô eTs√ düMTø£s¡D+ s¡÷bı+~+#·+&ç. ªC…’ ‘Ó\+>±Dµ ìHê<ä+ $ì|æ+#ês¡T ˇø£s¡T. yÓ+≥H˚ >∑<ä+‘ê n+<äT≈£î ‘·–q düeTj·T+ ÇkÕÔqT.µµªªC…’ ‘Ó\+>±Dµµ‘√ e÷s√à–+~. yÓ+≥H˚ ªª‘·–q düeTj·TyÓT+<äT≈£î kÕsY Ç+‘· ∫qï Á|üX¯ïø£+≥÷ ˇø£ #·Ts¡T¬ø’q $<ë´]ú ˝Ò∫, ªªMT˝À eTT+<äT>± Ä ìHê<ä+ Ç∫Ãq yê¬ses¡T?µµ Á|ü•ï+#ê&ÉT ªª‘Ó\+>±DGôV’≤<äsêu≤<éR ‘Ó\+>±Dµµ n+≥÷ »yê_#êÃ&ÉT.kÕsY. $<ë´s¡Tú\ #·|üfi¯fl‘√ >∑<ä+‘ê e÷s√à–+~. ô|<ä› eTqTwüß\ ˇ|üŒ+<ä+ m|ü&ÉT »]–+~? H˚q+fÒ H˚qì n+<äs¡÷ #˚‘·T˝…‘êÔs¡T. ªª1956µµ˝À. eTT+<Tä ã\\¢ ô|’ ≈L£ sT¡ Ãqï yês¬ es÷¡ Çe«˝sÒ ì¡ ìsê]› +#T· ≈î£ qï|æ<ä|ü yÓqø£ yÓ’|ü⁄q ≈£Ls¡TÃqï $<ë´s¡Tú˝À¢ ø=+<ä]ì ˝Ò|æ ˇø=ÿø£ÿ] ªª@s√E @ HÓ\?µµù|s¡¢&ç>±&ÉT. ªªE˝…’ ˇø£≥e ‘˚Bµµ ªªHêù|s¡T eT<äHé yÓ÷Vü≤Hé kÕsYµµ ªªø±<äT 19 p˝…’µµ ªªHêù|s¡T eT*¢ø±s¡T®Hé kÕsYµµ.. n+≥÷ ªªeTT©ÿ s¡÷˝Ÿ ìã+<Ûäq\ ø±\|ü]$T‹ #Ó|üø£b˛j·÷s¡T. 1968‘√ eTT–&Éj·T+‘√ <ëìì bı&ç–+#ê\ì ∫e]øÏ #HÓ êïs¬ &¶ç ˝∫Ò ªªÄ ìHê<$ä T∫Ã+~ ‘=\T‘· ‘Ó\+>±D˝Àì @ õ˝≤¢˝À @ #√≥T˝ÀH˚H˚ kÕsY, n+<äs¡+ ø£*dæ Ç∫ÃHê MTπøyÓTÆq ñ<ä´eT+ yÓTT<ä˝…’ 1969 ñ<ä´e÷ìøÏ ;C≤˝…’Çã“+<ë?µµ nì Á|ü•ï+#ê&ÉT ì\ã&ç. q$? ªªÇã“+<Ó+<äT≈£î ô|’>± dü+‘√wü+>∑ ñ+~. ªªKeTà+, bÕ\«+#· m\ÁøϺdæ{° uÀs¡T¶˝Àµµdüπs ˙ >∑T]+∫ Hê≈£î u≤>±H˚ ‘Ó\TdüTµµ n+≥÷ ªªEHé4, 1969q $#·Ã\$&ç>± ø±\TŒ\T≈£Ls√ÃeTì dü÷∫+#ê&ÉT. »]|æ+∫ ‘Ó\+>±D ñ<ä´eTMs¡T\qT bı≥Tºq ô|≥Tº≈£îqï ªªuÀs¡T¶ô|’ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ÁyêùdÔ MTs¡T ªC…’ eTTK´eT+Á‘Óes¡T?µµ‘\Ó +>±Dµ m+<Tä øH£ êïs√ Hê≈î£ |Pü ]>Ô ± nsyú¡ TÓ +Æ ~. nf¢Ò n<˚ |<ü +ä ô|’ ªªø±düT ÁuVü‰àq+<ä¬s&綵µ˝…ø£ÿ ˝…ø£ÿ düMTø£s¡D≤\‘√ ˇø£ ìs¡«#·q+ Ä˝À∫+∫ ø£qTø√ÿ>∑\sê?µµ ªªC…’ Ä+Á<Ûä ñ<ä´eT+ ‘·sê«‘· eTT©ÿ ìã+<Ûäq\qT ‘·T+>∑˝Ànì Á|ü•ï+∫ yÓT<ä&ÉT≈£î y˚T‘·ô|{≤º&ÉT. ‘=ø£ÿ&É+ e\q d”e÷+Á<ÛäT\≈£î @ Vü≤≈£îÿ\T \_Û+#êsTT? $<ë´s¡Tú\+<äs¡T ‘·eT˝À ‘êeTT Ä˝À∫dü÷Ô |üø£ÿyêfi¯fl‘√ eTT#·Ã ªª‘Ó\+>±D uÛÑ÷eTT\qT ø±s¡T#Íø£>± ø=H˚ Vü≤≈£îÿ, H˚s¡T>± ñ{Ïdü÷Ô ø=+‘· düeTj·T+ rdüT≈£îHêïs¡T. <√´>±\qT dü+bÕ~+#˚ ˝≤+{Ï Vü≤≈£îÿ\T ùd«#·Ã¤>± \_Û+#êsTT.µµ ‘·sê«‘· ˇø£ $<ë´]ú ≥≈£îÿq ˝Ò∫ ªªø√kÕÔ+Á<Ûä G sêj·T\d”eT ªªÇ|ü&ÉT H˚qT Á|üdüTÔ‘· ‘Ó\+>±D ñ<ä´eT+ô|’ ø=ìï øÏ¢wüºyÓTÆq`‘Ó\+>±DR Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸµµ nì »yê_#êÃ&ÉT. Á|üX¯ï\T y˚kÕÔqT »yê_e«>∑\sê? n+≥÷ Á|ü•ï+#ê&ÉT Ábı. »j·T #·Ts¡T¬ø’q ‘Ó\+>±D yÓT<äfi¯flqT #·÷dæ dü+ãs¡|ü&çb˛j·÷&ÉT >∑Ts¡T X¯+ø£sY kÕs¡T.e⁄ »jT· X+¯ øs£ >Y ±sT¡ . ‘√{Ï $<ë´sT¡ \ú +<sä T¡ Ä »yêãT $ì øπ ]+‘\· T ªªn˝≤ ≈î£ <sä <¡ Tä kÕs,Y Ç|Œü {eÏ s≈¡ î£ MTsT¡ n&>ç ±sT¡ yT˚ eTT deü ÷ø=&ÉT‘·÷ Ä $<ë´]úì bı>∑&ÉÔ\‘√ eTT+#Ó‘êÔs¡T. <Ûëq$T#êÃeTT. Ç|ü&ÉT ñ<ä´e÷\T q&ÉT|ü⁄‘·T+~ Á|ü»\T, y˚TeTT. ªªdüπs, eTìwæøÏ mìï ø£fi¯óflHêï$?µµ ø±ã{ºÏ yT˚ yT˚ Á|Xü ï¯ \&TÉ >T∑ ‘êeTT. MTsπ Ä ∫≈î£ ÿ deü Td´ü \≈î£ eTT&$ç |Œæ ªª¬s+&ÉTµµ »yê_yê«*µµ nì |ü≥Tºã{≤ºs¡T. ªªá ¬s+&ÉT ø£fi¯ó¢ düe÷q+>∑THêïyê?µµ ªªdüπs, ø±ìe«+&ç, n&É>∑+&çµµ n+≥÷ ‘·\÷bÕ&ÉT >∑Ts¡Te⁄. ªªne⁄qT, düe÷q+>± ñ+{≤$µµ. ªªeT] ¬s+&ÉT ø£fi¯ó¢ düe÷q+>∑˝Òì<Óes¡T?µµ„ Ä>∑wüߺ - 2013 9

bÕsƒ¡+ ªªHê&ÉT ñ<ä´eT ø±s¡´ø£s¡Ô\T ø±\TŒ˝À¢ #·ìb˛‘˚ H˚&ÉT Ä‘·à ã* ‘Ó\+>±Dµµ n+≥÷ uÀs¡T¶ô|’ ìHê<ä+ Áyêdæ Á|üdü+>∑+ eTT–+#ê&ÉT<ëHê\T #˚düTø=ì H˚\ø=s¡T>∑T#·THêïs¡T. M{ÏøÏ eTTK´ ø±s¡≈£î˝…es¡T? Ábı.»j·TX¯+ø£sYkÕsY. ªªπø+Á<ä, sêÁwüº Á|üuÛÑT‘ê«\, yê] ìs¡¢ø£å´, HêìÃy˚‘· yÓ’K], d”e÷+Á<Ûä H˚‘·\ ¬s#·Ã>=fÒº Á|üø£≥q\Tµµ ªªñ<ä´eT+... rÁe‘·s¡+.. uÛÑ˝Ò u≤>∑T+~ kÕsY!.. düø£\»qT\ ªªM{Ïì sê»ø°j·T Vü≤‘·´\T>± |ü]>∑DÏ+#·e#êÃ?µµ düyÓTà, dæ+>∑πsDÏ, Äغd”, ñ<√´>∑T\ düyÓTà\T, $T*j·THée÷sYÃ, ªªeTTe÷à{ÏøÏ, |ü]>∑DÏ+#·e#·Tõµ ªª‘Ó\+>±D ø√dü+ ‘Ó\+>±D Á|ü»\T, eTT<äT›_&ɶ\T mìï ‘\Ó +>±D e÷sÃY , ... deü Ts¡ Bø,å£ d&ü øÉ ˘ ã+<\é T.. Ç+ø¬ ìï ø±yê*?µµìs¡düq\T, ã+<é\T, düyÓTà\T, e÷sYÃ\T »s¡bÕ˝À nìï »]bÕs¡T.mìï s¡ø±\T>± b˛sê&Ü˝À nìïs¡ø±\T>± b˛sê&Üs¡T. M<ÛäT˝À¢ $<ë´ ªª2009 qT+∫ 2014. sêH˚ sêef…º mìïø£\ |ü+&É>∑. lø£èwüís¡Tú\T b˛©düT\¬ø<äs¡T>∑ ì*∫ ìs¡“+<Ûë\≈£î e´‹πsø£+>± sêfi¯ófl |ü{Ϻj·TT<ë›\T #˚XÊs¡T. Çø£ $dæ–b˛sTT ‘Ó\+>±D sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T ø£$T{°\T b˛j·÷$, n$˙‹ e´‹πsø£ ñ<ä´e÷\ kÕ≈£î #·÷|æ mìïm˝≤>∑÷ e÷ø√dü+ #êe&ÜìøÏ dæ<ä∆+>± ˝Òs¡ì ‘·eT≈£î ‘êy˚T ˇ+{Ïô|’øÏs√dæHé b˛düTø=ì eT+≥˝À¢ e÷&ç eTôd’b˛sTT Ä‘·à‘ê´>∑+ #˚dæHê bÕsy¢¡ TÓ +≥T deü ÷yX˚ Ê\T >&∑ ∫ç bÕjTÓ ` H\Ó yêsTT<ë\ qT+∫ H\Ó +sê»ø°j·T yê‘êes¡D+˝À e÷s¡TŒ sêe&É+ ˝Ò<ä+fÒ Ç$ @ s¡ø£yÓTÆqsê»ø°j·÷\ì uÛ≤$düTÔHêïs¡T? nì Äy˚X¯+>± Á|ü•ï+#ê&ÉT ˇø£ f… HÓ\ ø±<äT b˛sTT dü+dü<é j·÷Á‘·\ es¡≈£î #˚]+~.$<ë´]ú CÒ@d” Hêj·T≈£î&ÉT. ªªn+‘Ó+<äT≈£î kÕsY, ˇø£ |üø£ÿ #·∫ÃHê eTs√ |üø£ÿ |ü<äe⁄\T |ü≥Tº bÕsy¢¡ TÓ +≥T, nôd+;¢ d≥” ¢ usÒ ê\ ã\+ ø±&øç Ï e∫Ã.. ‘\Ó +>±Dø=ì }πs>∑&É+, d”≥¢ø√dü+ ≈£îø£ÿ˝≤¢ ø={≤¢&É&É+, q&çãC≤s√¢ ˇø£]ø=ø£s¡T ãTs¡<ä »\T¢ø√e&É+, dü]Vü≤<äT›\T <ë{Ï ˝ÀìøÏ sê≈£î+&Ü n&ÉT¶ ôd+{ÏyÓT+≥T ã\V”≤q‘·\qT yê&ÉTø=ì mìïø£\ yê´bÕs¡ ô|≥Tºã&çøÏø√ø£ yê]øÏ >=&ÉT>∑T\T |ü{Ϻ kÕ«>∑‹+#·&É+ @ s¡ø£yÓTÆq sê»ø°j·÷˝Àˇø£ÿ yêø£´+˝À düMTø£s¡D+ ‘·j·÷s¡T #˚dæ #ÓbÕŒ* nì |ü≥Tº|ü{≤º&ÉT e÷s¡TÃø=H˚ es¡≈£î b˛sTT]. Ç+¬øø£ÿ&ç ‘Ó\+>±D.. Ç+¬øø£ÿ&çeTs√ CÒ@d” $<ë´]ú. ªª‘\Ó +>±D ñ<´ä eT+`‘\Ó +>±D Á<√VQü \TR‘\Ó +>±Dyê<Tä \Tµµ ñ<ä´eTeT+≥÷ 101 nu<ë›\+≥÷.. ndü\T ãTTEe⁄˝Ò ˝Òì ªª‘Ó\+>±D ñ<ä´eT+ is C of Telanga People and itsµµagitators. ñ<´ä eTeT+≥÷ z N&|É ⁄ü sT¡ >T∑ sêH˚ e#ÃÓ . <ë<ë|⁄ü nìï bÕsy¢¡ TÓ +≥Ø ªªn+<äT#˚‘· ‘Ó\+>±D Á|ü»\≈£î $TÁ‘·T˝…es√ X¯Á‘·Te⁄˝…es√u≤>± ‘Ó\TdüT. m{§∫à ñ‘·Ôs¡ <äøÏåD <Ûäèyê\THêï ‘·eT ‘·eT dü«+‘· sê»ø°j·T |üøå±\T ñ<ä´e÷ìï qfÒº{Ï˝À eTT+#˚<ëø£ m~–Hê NeT÷sê»ø°j·T mC…+&Ü\qT Á|üø£ÿq ô|{Ϻ ˇø£ÿ ‘Ó\+>±D mC…+&Ü‘√ ø£*dæ|üì#˚dæHê, $&ç>± ñ+&ç b˛sê&çHê |üs¡düŒs¡+ ˇø£]ô|’ eTs=ø£s¡T HÓ‘·TÔs¡T ˝Ò≈£î+&Ü Ms¡ ‘Ó\+>±D.. b˛s¡T ‘Ó\+>±D.. >∑]®+#˚..$eTs¡Ù\T #˚düTø√≈£î+&Ü, πø+Á<ä+ yÓT&É\T e+#˚˝≤ ñ<ä´e÷ìï rÁe‘·s¡+ #˚j·T&Éy˚T Á|üdüTÔ‘·+ ‘Ó\+>±Dyê<äT\ ø£s¡Ôe´+ nì #Ó|æŒ ªªC…’ >±+Á&ç+#˚ CÀs¡T ‘Ó\+>±D.. ô|’>± ‘ê´>±\ ‘Ó\+>±D≥! á dæ<ë∆+ ‘ê\, m‘·TÔ>∑&É dü«+‘· eP´Vü‰\ sê<ë›+‘ê\ sê|æ&ç˝À @ ˇø£ÿ ‘Ó\+>±D sê»ø°j·T bÕs¡¢yÓT+≥Ø sê»ø°j·T˝À Hêj·T≈£î&Ó’Hê #êy√ ` ã‘·Tø√ ‘˚\TÃø=ì ÁbÕD‘ê´>∑+ #˚j·T&ÜìøÏ dæ<ä∆+>± ñHêïsê?.. eTVü‰qTuÛ≤yê? ˝Ò≈£î+fÒ ‘Ó\+>±D |ü<ä+ Hê\Tø£ô|’ e*¢+#˚ ns¡Ω‘· MT≈£î me&ç#êÃ&Éì y˚TeTT $<ë´s¡Tú\+, ø±]à≈£î\+, ¬s’‘·T\+, s¡#· sTT‘·\+, ø£fi≤ø±s¡T\+, ˇø£fÒ$T{Ï düeTdüÔ nD#·ã&ɶ ‘Ó\+>±D |”&ç‘·, ‘ê&ç‘· Á|üC≤˙ø£+ ‘·s¡|ü⁄q ì\BdüTÔHêïeTT. ˝Ò≈£î+fÒ ªªC…’ ‘Ó\+ >±Dµµ uÀsT¡ ô¶|’ Áyêùd nsΩ¡‘· MT≈î£ ˝HÒ ˝˚ <Ò ìä dyü ê\T $dTü sT¡ ‘T· HêïeTTµµ eTTø£Ô K+sƒ¡+‘√ ôV≤#·Ã]ø£ #˚dæ+~. bÕ|ü+! á<äTs¡›X¯ #·÷&É&Üìπø ø±uÀ\T ¬s+&Ée »qà Ç#êÃπsyÓ÷ qqï u≤<Ûä uÛÑ]+#·˝Òø£ nø£ÿ&çø£ø£ÿ&˚ ≈£î|üŒ≈£L*b˛j·÷&ÉT Ábıˆˆ »j·T X¯+ø£sY. Ç+‘·˝À ~–«»jYT s√&ée÷´|t #Ó$k˛ø£+>±H˚ nqTe÷q düŒ<ä+>±HÓ’‘˚H˚MT yÓT*¢>± ø£fi¯ófl‘Ó]#ê&ÉT. <ä$yê<ëdüŒ<ä+ nyÓT]ø± ì|òü÷ ô|<ä› n+X¯+ ø±<äT . ` $<˚XÊ+>∑ eT+Á‹ dü˝≤àHé KTظ<é $uÛÑ»q ø√πs yê]ì ‘·]$Tø={≤º*. ` eT+Á‹ ø√+Á&ÉT eTTs¡[ (uÛ≤s¡‘Y <Í‘·´ø±sê´\j·T+ô|’ ª_>¥u≤dtµ ì|òü÷ô|’) düyÓTÆø£´y˚T ø√s¡T≈£îHêï. ‘Ó\T>∑T‘·*¢ yÓT&Éô|’ ø£‹Ô. ` ø±+Á¬>dt m+|” \>∑&ÉbÕ{Ï sê»>√bÕ˝Ÿ ` |”d”d” n<Ûä´≈£åî&ÉT u§‘·‡ dü‘·´Hêsêj·TD bÕ´πøJ ÇeTàH˚ #ÓãT‘ê. uÛ≤s¡‘Y X¯s¡D≤\j·T+ ø±<äT. ` $<˚XÊ+>∑ eT+Á‹ dü˝≤àHé KTظ<é ` d”&Éã÷¢´d” Á|ü‘˚´ø£ ÄVü‰«ì‘·T&ÉT õ.dü+Je¬s&ç¶ yÓ’mdt≈£î Áu≤+B b˛XÊyê. (nyÓT]ø± >∑T≥Tº s¡≥Tº #˚dæq m&É«sY¶ k˛à&ÓHé≈£î <˚X¯+˝À ÄÁX¯j·T+ ø£*Œ+#·&É+ô|’) ` ø=+&Ü düTπsK ∫qï sêÁcÕº\ e\¢ rÁeyê<ä düeTdü´ ‘·|üŒìdü]>± ñ+≥T+~. ` eT+Á‹ ø√+Á&ÉT eTTs¡[10 „ Ä>∑wüߺ - 2013

eTq dü+düÿè‹ <äø£ÿHé uÛÑ÷uÛ≤>∑+uÛÑ÷ uÛÖ>√[ø£ sê»ø°j·÷\T Ä#ês¡´ »j·TBÛsY ‹s¡TeT\ sêe⁄ uÛ≤s¡‘·<˚XÊìï ¬s+&ÉT uÛ≤>±\T>± #·÷&ɶ+ ÁbÕNqø±\+ qT+&ç ÁbÕ+‘·+ ∫s¡THêe÷>± ñ+~. ø√{Ï*+>±\˝À XÊ‘·yêVü≤qT\ sê»´+ yê] |ü⁄≥Tºø£, ô|s¡T>∑T<ä\, yê´|æÔ Çø£ÿ&É qT+&˚ »]–+~. ô|’XÊN,ÄqyêsTTr>± edüTÔqï~. ñ‘·Ôs¡, <äøÏåD uÛ≤s¡‘ê\T>± yê&É&É+ H˚{Ïø° bÕ∞, ÁbÕø£è‘ê\T á H˚\qT+&˚ <äøÏåD≤ |ü<∏ëìøÏ yê´|æ+#êsTT. C…’q,e´eVü‰s¡+˝À ñ+~. eTTK´+>± sê»ø°j·T <äèø√ÿD+˝À+∫ á uÖ<ë∆\T Çø£ÿ&É qT+&˚ m≈£îÿe>± <äøÏåD≤ìøÏ ‘·s¡* yÓfi≤flsTT.$u»ÑÛ q dŒü w+ºü . Ä ‘s· T¡ yê‘· d+ü ^‘+· , •\Œ+, d+ü dÿü è‹, u≤Û wü Ç‘ê´~s¡+>±\˝À kÂ\uÛÑ´+ ø√dü+ á |ü<ë\qT ñ|üjÓ÷–+#ês¡T. sêe÷ n˝…>±®+&ÉsY ø±\+ qT+&ç eT<Ûä´j·TT>±\˝À eTTdæ¢+\‘√q÷,j·TD ø±\+ qT+&˚ <äøÏåD≤|ü<∏ä+ nq&É+ >∑eTìkÕÔ+. ø±y˚], ø=˝Ò¢s¡T, yÓTTqïyÓTTqï Ä+π>¢j·TT\‘√q÷ dü+|òüT]¸+∫ ì\Te]+∫q <ëK˝≤\T‘·T+>∑uÛÑÁ<ä, düVü‰´Á~ ø=+&É\ eT<Ûä´ uÛ≤>±ìï <äøÏåD≤|ü<∏ä+ nHêïs¡T. #ê˝≤H˚ Çøÿ£ &É ñHêïsTT. ñ‘sÔ· ¡ u≤Û s‘¡ <· X˚ +¯ d]ü V≤ü <Tä \› qT+&ç |sü <¡ X˚ ¯eTVü‰ uÛ≤s¡‘·s¡#·q˝À $<äs¡“¤, <äøÏåD ø√dü\ <˚XÊ\ eT<Ûä´ qT+&˚ ‘Ó\T bÕ\≈£î\T düT\uÛÑ+>± <˚X¯+˝À #=s¡ã&çHê, <äø£ÿHé yê]ì ì\e]+∫>∑T, ø£qï&É, ‘·$Tfi¯ eT÷˝≤\T>∑\ ÁbÕ+‘êìï Á<ë$&É <˚X¯+ nì q≥T¢>± #·]Á‘·ø±s¡T\T #ÓãT‘ês¡T. yÓTT<ä{Ï kÕ«‘·+Á‘·´ dü+Á>±eT+|æ*#ês¡T. »]–q 1857 ø£Hêï #ê˝≤ <äXÊu≤›\ eTT+<˚ Ä+π>¢j·TT\‘√ ‘·\ã&ç yê]ì bÕs¡<√*q #ê+<ë >√+&ÉT sêE\ #·]Á‘· <äø£ÿHé<˚. n≥T <äøÏåD, Á<ë$&É |ü<ë\T dü>∑+ uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ dü+πø‘·+>± uÛ≤$+ Á_{Ïwt, Ç≥T HÓ’C≤+ ôd’Hê´\qT m~]+∫ kÕ«‘·+Á‘·´b˛sê≥+ »]|æq#ês¡T. Væ≤j·÷\j·÷\yÓ’|ü⁄ ñqï ÁbÕ+‘êìï ñ‘·Ôs¡uÛ≤s¡‘·+>±, düeTT nH˚ø£ eT+~ Ms¡T\T á H˚\ |ü⁄Á‘·T˝Ò.Á<ë\ yÓ’|ü⁄ ñ+&˚ ÁbÕ+‘êìï <äøÏåD<˚X¯+>± |æ*#ês¡T. uÛ≤cÕ |üs¡+>±#·÷ùdÔ ñ‘·Ôs¡ uÛ≤s¡‘·<˚XÊìï Äs¡´uÛ≤wü, <äøÏåD uÛ≤s¡‘·<˚XÊìï Á<ë$&É Ä~yêd” yÓTÆ<ëq ÁbÕ+‘ê\ kÕ+düÿè‹ø£ düy˚Tàfi¯qy˚T ø±<äT. sê»uÛ≤cÕ ÁbÕ+‘·+>± |æ\e&É+ »s¡T>∑T‘·Tqï~. ]ø±ìø°, <ëìì ì\|ü&ÜìøÏ ø£èwæ #˚dæq Á|ü»\ø° eT<Ûä´ mH√ï |òüTs¡¸ D\T »]–+~ Çø£ÿ&˚. Ç~ b˛sê{≤\ bı‹Ôfi¯fl H˚\. ùd«<ä+, s¡ø£Ô+ á ñ‘·Ôs¡ <äøÏåD uÛÑ÷uÛ≤>±\T ø£*ùd ÁbÕ+‘·+ ˝Ò<ë uÛÑ÷uÛ≤>∑+ ø£\>∑\dæq πøåÁ‘·+.ˇø£{Ï Á|ü‘˚´ø£+>± ø£qT|ædüTÔ+~. uÛÖ>√[ø£ <äèw溑√ #·÷dæq|ü&ÉT<ëìì <äø£ÿHé |”sƒ¡uÛÑ÷$T nì |æ\TkÕÔs¡T. á |”sƒ¡uÛÑ÷$T ÁbÕ+‘êìï ã\yÓTÆq C≤rj·T uÛ≤eq @s¡Œ&çq dü+<äs¡“¤+˝À, n<˚ uÛ≤eq<äø£ÿHé ÁbÕ+‘·+ nì sê»ø°j·T|üs¡+>± yÓTT<ä≥ |æ\#˚yês¡T. <äøÏåDY ô|‘·Ôq+ #˚dæq|ü&ÉT <ëìì ‘·T+∫ y˚dæq |òüTq‘· ≈£L&Ü á|ü<ä+ qT+&ç <äø£ÿHé nì s¡÷bı+~+<äì ø=+<ä] }Vü≤. á ÁbÕ+‘·+ ÁbÕ+‘êì<˚. m+<äs√ bÕ\≈£î\T ‘·eT dü+düÿè‹ì s¡T~›Hê ‘·eT eT÷\<äøÏåD≤|ü<∏ëìøÏ <ë«s¡e÷s¡Z+. dü+düÿè‹ e÷Á‘·+ <äø£ÿHé˝Àì $$<Ûä »q düeT÷Vü‰\T m+‘√ ÁX¯$T+∫ ø±bÕ&ÉT≈£îHêïsTT. >√+&û, eTsê؃, ø£qï&É, ‘Ó\T>∑T e+{Ï uÛ≤wü\T |ü<Ó›ì$T<√ X¯‘êã›˝À uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝ÀøÏ #=s¡ã&ç e∫Ãq $<˚o Ä<ëq Á|ü<ëHê\‘√ ‘·eT uÛ≤wü\qT |ü]|ü⁄wüº+ #˚düT≈£îHêïs¡T. n+<äTπøj·TT\T ‘·eT bÕ\Hê kÂ\uÛÑ´+ ø√dü+ ôd+Á≥˝Ÿ Ç+&çj·÷ nH˚ <äø£ÿHéyêdæøÏ |ü\T |üs¡uÛ≤wü\T e#·TÃ. ô|’ ù|s=ÿqï uÛ≤wü˝Ò ø±≈£î+&Ü$uÛ≤>±ìï ˇø£{Ï @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. Bì˝À m≈£îÿe>± eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ ÁbÕNq ø±\+˝À ÁbÕø£è‘·+, dü+düÿè‘· uÛ≤wü\˝À Ms¡T |ü+&ç‘·T\T. ásêÁwuºü ÷ÑÛ u≤Û >+∑ ñ+&~˚ . Ä~˝≤u≤<Tä õ˝≤˝¢ Àì >√+&û ÄByêd” Á|»ü \ H˚\MT<˚ ns¡;, bÕs¡d”ø£+ #ê˝≤ ø±\+ sê»´y˚T˝≤sTT. ñs¡÷›uÛ≤wüJeq$<ëÛ q+, ìed‘æ · ÁbÕ+‘+· Ç+<Tä ˝À u≤Û >+∑ >± ñ+&~˚ . ìC≤ìøÏ Çø£ÿ&˚ |ü⁄{Ϻ ô|]–+~. á uÛ≤cÕ dü+düÿè‹H˚ <äø£ÿ˙ Eu≤Hé n+{≤s¡T.>√+&ÉT\T Á<ë$&ÉT\T. yê] uÛ≤wü Á<ë$&É uÛ≤ùw. á C≤‹ uÛ≤wü ø=+‘· <äø£ÿ˙ uÛ≤wü n+fÒH˚ ñs¡÷›øÏ e÷s¡Tù|s¡T.<äø£ÿHé |”sƒ¡uÛÑ÷$T˝À |ü]yê´|üÔyÓTÆ+~. 1956˝À uÛ≤cÕ Á|üj·TTø£Ô sêÁcÕº\ ù|s¡T‘√ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ @s¡Œ uÛ≤s¡rj·T C≤rj·TuÛ≤eq≈£î <äø£ÿHé >∑T+&Óø±j·Te+{Ï~. ¬s+&ÉT &É&É+ ø=+‘·eT+~øÏ Äq+<ä+ ø£*–+∫ ñ+&Ée#·TÃ. ø±ì á |ü]ÁbÕ+‘ê\ eT<Ûä´ düeT‘·T\´yês¡~Û>± |üì#˚dæ+~. ¬s+&ÉT ÁbÕ+‘ê\ D≤eT+ |ü]$T‘· ÁbÕ+rj·T dü+‘·èù|Ô. ø±ì C≤rj·T düVü≤düeT uÛ≤eq$_Ûïq‘·\øÏ ˇø£ uÒ\Hé‡ ≈£î<äs¡Ã&É+˝À <äø£ÿHé bÕÁ‘· $düà]+|üsêì~. \qT <äø£ÿHé˝À #Ó]y˚dæq $cÕ<ä|òüT≥º+. ôV’≤<äsêu≤<äT dü+kÕúq+˝Àñ‘·Ôs¡ uÛ≤s¡rj·TT\ uÛ≤wü, dü+düÿè‘·T\T, $XÊ«kÕ\T, ø£s¡àø±+&É\ Hê\T>∑T eTsê؃ õ˝≤¢\T, ¬s+&ÉT ø£qï&É õ˝≤¢\T ‘=$Tà~ ‘Ó\+>±DÁ|ü‘˚´ø£‘·\qT >ös¡$dü÷ÔH˚ <äøÏåD uÛ≤s¡‘·<˚X¯ Á|ü»\ eTH√uÛ≤yê\qT õ˝≤¢\T ø£*dæ ñ+&˚$. eT÷&ÉT uÛ≤wü\T ø£*dæ J$+#˚ ◊ø£´‘·≈£î ø=‘·Ô>ös¡$dü÷Ô yê] ÁbÕ<˚•ø£ ndæÔ‘·«>ös¡yê\qT ø±bÕ&ÉT‘·÷ e∫Ã+~. sêÁwüº+ @sêŒ≥T e\¢ uÛÑ+>∑+ yê{Ï*¢+~. Ç~ ø=‘·Ô C≤rj·TuÛ≤eq≈£î $s¡T<ä∆+. |ü\T uÛ≤cÕ Á|üC≤ düeT÷Vü‰\T ø£*dæyÓT\dæ J$+#˚ ñeTà&ç Áø°düTÔ|üPs¡«+ 5,6 X¯‘êu≤›\ ø±\+ qT+&ç Ä+Á<Ûä uÛÑè‘·T´\ù|s¡,n+Á<Ûä s¡{≤º\ ù|s¡ dü«‘·+Á‘· sêC≤´\qT @*q <ëU≤\\≈£î <äø£ÿHé„ Ä>∑wüߺ - 2013 11

eTq dü+düÿè‹‘·‘ê«ìøÏ >∑+&ç ø=≥º&Éy˚T. |üsêsTT bÕ\q˝À ñqï Á|ü»\ ◊ø£´‘·øÏ n_Ûe´ø°Ôø£s¡D y˚s¡T. sêÁwüºÁ|üuÛÑT‘·«+ @Hê&É÷ M{Ïì >ös¡$+#·&É+kÕ«‘·+Á‘·´+ @s¡Œ&çq ø=Hêïfi¯fl˝ÀH˚ #·s¡eT^‘·+ bÕ&Ée\dæ e∫Ã+~. H˚s¡TÃø√˝Ò<äT. n+<äTπø nDTeDTe⁄Hê $<˚«wü+ ô|#·TÃô|]–+~. <˚X¯|ü\T uÛ≤w”j·TT\T ˇø£ #√≥ ø£*dæ J$+#˚ $<Ûëq+ dü]Vü≤<äT›\T @s¡Œ&É&É+ e\¢ C≤rj·T uÛ≤eq ô|]–+~. ø±ì ˝À‘·T>±n+‘·]+∫b˛e&É+ <˚X¯$uÛÑ»q n+‘·{Ï $cÕ<ä+. á $cÕ<ä+ ô|’øÏ Ç+ø± s¡÷bı+<äe\ùd ñ+~. C≤rj·T uÛ≤eq e\¢ $$<Ûä ÁbÕ+‘ê\ø£qã&Éø£b˛e#·TÃ. ø±ì n+‘·{Ï ìX¯Ùã› Á|üuÛ≤e+ #·÷|æ+~. _Ûqï dü+düÿè‘·T\ Á|ü»\eT<Ûä´ @ø£uÛ≤eq≈£î ˇø£ s¡÷|ü+ e∫Ã+~._Ûqï‘·«+˝À @ø£‘· nH˚ uÛ≤e qì düe÷~Û #˚dæ+~. @ø£ uÛ≤wü eTTdæ¢+\T, Væ≤+<äTe⁄\T, Á¬ø’düÔe⁄\T nH˚ dü+|òüTs¡¸D uÛ≤eq Á|ü»\˝Ànì#·÷XÊy˚T ø±ì _Ûqï, yÓ’s¡T<Ûä´ dü+düÿè‘·T\T, Ä#êsê\T, uÛ≤eq\T, ‘·–Z+~. sê»ø°j·T nedüsê\≈£î e÷Á‘·y˚T n|ü&É|ü&ÉT bÕe⁄>± ‘Ó˝…eTqT>∑&É\T ø£*– ñqï yê]ì ã\e+‘·+>± $&ÉBkÕ+. ø√kÕÔ ‹Ô+~. ø±ì ˇπø uÛ≤cÕ sêÁwüº+˝À ‘Ó\T>∑Tyê] eT<Ûä´ düjÓ÷<Ûä´ e÷Á‘·+ÁbÕ+‘·yêdüT\ n;Ûwüº+ y˚Ts¡≈£î ø=‘·Ô sêÁwüº dü]Vü≤<äT›\T @s¡Œ&É&É+ ô|s¡>∑˝Ò<äT.yÓqTø£ <ë–q sê»ø°j·T+ |òü*‘·+ Á|üdüTÔ ‘·+ ø£qT|ædü÷ÔH˚ ñ+~.Ç|üŒ{Ïø° <äø£ÿHé |ü\T uÛ≤wü\ πø+Á<äy˚T. uÛ≤cÕ $_Ûqï‘·\qT Áù|$T+#˚ BìøÏ >∑\ ø±s¡D≤\T #ê]Á‘·ø£+>± |ü]o*+#ê*‡ ñ+~.‘·*¢ˇ&ç. <ëìπø eTs√ ù|s¡T <äø£ÿHé dü+düÿè‹. ø±ø£rj·T sêE\ ø±\+˝À áHê{Ï >∑T\“¤sêZ õ˝≤¢ì ø£\Tã]¬> nì |æ\#˚yês¡T. Ç|ü&ÉT Ç~ ø£sêï≥ø£ sêÁwüº+˝À ñ+~. ø±ø£rj·T C≤rj·T uÛ≤eqì ã\+>± ô|+#·T‘·÷, ñ|üC≤rj·T uÛ≤eq\ sêE y˚sTT+∫q zs¡T>∑\T¢ XÊdüq+˝À<ë«sê dTü _øÛ +å£ >± ã‘ø· &£ +É Çøÿ£ &ç Á|‘ü ´˚ ø‘£ .· ‘\Ó +>±D Á|»ü \T <øä ÿ£ Hé ªª»+ã÷B«ù| uÛÑs¡‘·eπs¸ Ä+Á<Ûä<˚XÊ+‘·s¡Z‘· |ü•ÃeT ~XÊ uÛ≤π>dü+düÿè‹˝À m≈£îÿe>± uÛ≤>∑kÕ«eT´+ eVæ≤kÕÔs¡T. <ëì‘√ eTy˚Tø£‘· ø£\Tãs¡>∑ düTÁ‘êDÒµµ nì ñ+~.bı+<äT‘ês¡T. Ä dü+düÿè‹ì ‘·eT ø£qï‘·*¢>± uÛ≤$kÕÔs¡T. Ç~ ‘Ó\+ n+fÒ >∑T˝ŸãsêZ õ˝≤¢ ‘Ó\+>±D≤ kÕ+düÿè‹ø£ #Û·Á‘·+ øÏ+<ä ñ>±D dü+düÿè‹. á dü+düÿè‹ ø√kÕÔ dü+düÿè‹ ø£Hêï _Ûqï+. @ ø√XÊq +&ç+~. ô|’>± á ÁbÕ+‘·+ n+‘ê <äø£ÿHé>± |æ\eã&˚ uÛÑ÷uÛ≤>∑+˝ÀkÕs¡÷|ü´‘·˝Ò<äT. n+<äTπø <ëì˝À uÛ≤>∑+ ø±˝Òø£b˛sTT+~. ‘Ó\T>∑T ñ+~. n˝≤ ñ+&É&É+ e\¢ @s¡Œ&çq dü+düÿè‹e\¢ áHê{Ïø° >∑T˝ŸC≤‹>± á Á|ü»\qT ˇø£s¡T>± #Ó|üø=qï|üŒ{Ïø° dü+düÿè‹, uÛ≤cÕ |üs¡ ãsêZ˝Àì Á|ü»\T ‘Ó\+>±D≤ Á|ü»\ì, á ÁbÕ+‘êìï n$T‘·+>±yÓTÆq ‘˚&Ü\T nH˚ø£+ ñHêïsTT. #ê˝≤ yÓ’s¡T<Ûë´\T ø£qT|ækÕÔsTT. Áù|$TkÕÔs¡T. Ç~ dü]Vü≤<äT› ÁbÕ+‘ê\T nì ø±<äT. kÕ+düÿè‹ø£ @ø£‘·n+<äTπø @ø£uÛ≤eq kÕ<Ûä´+ ø±˝Ò<äT! @ ø√XÊHê, @ s¡+>±q ◊ø£´‘· kÕ~Û+∫q n$uÛ≤»´ uÛÑ÷K+&É+. <ëìù|πs <äø£ÿHé.kÕ~Û+#·˝Òø£ b˛j·÷+. $∫Á‘·+ @eT+fÒ áHê{Ï <äø£ÿHé uÛÑ÷uÛ≤>∑y˚T ˇø£Hê&ÉT eTVü‰ ‘Ó\+>±D≤! |”sƒ¡uÛÑ÷$T >∑T]Ô+|ü⁄ <ë«sê <äø£ÿHé ù|s¡T e∫Ã+~. ø±ì Ä+π>¢j·T X¯Á‘·Te⁄ì bÕs¡<√\&É+ e\¢ eTq <˚X¯+ ˇø£ dæús¡s¡÷|ü+ |ü]bÕ\q, sê»´sê»<Ûëì, kÕ+düÿè‹ø£ πø+Á<ä+, eT‘·sê»<Ûëìbı+~+~. <˚X¯dü]Vü≤<äT›\T ^dæq |ü≥+ ˇø£ C≤rj·T uÛ≤eqøÏ |ü≥ºD+ n˙ï ‘Ó\+>±D≤˝ÀH˚ ñ+&˚$.n+≈£îsês¡ŒD #˚dæ+~. ø±ì Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêÁwüº|ü≥+ m|ü&É÷ sêÁwüº◊ø£´uÛ≤eqøÏ |ü⁄Hê~ y˚j·T˝Ò<äT. kÕúìø£‘· uÛ≤eq y˚s¡T. ÁbÕ+rj·T ª<äø£ÿHéµ >∑T]+∫ eT]ìï $X‚cÕ\T e#˚ÃHÓ\ #·÷<ë›+! <äeT<䛑·T <Ûäs¡\T HêeTe÷Á‘·+ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç{°e\ Á|üø£{Ï+∫q |ü+≥\ eT<䛑·T <Ûäs¡ >∑‘· @&Ü~ |ü‹Ô øÏ«+{≤\T≈£î s¡÷.3,900 ñ+fÒ, H˚&ÉTHêeTe÷Á‘·+>± ñ+<äì nœ\ |üø£å ¬s’‘·T dü+|òüT+ n_ÛÁbÕj·T πøe\+ s¡÷.4 y˚\≈£î ô|+#ês¡ì, s¡÷.100 ô|+|ü⁄ e÷Á‘·y˚T|&ü +ç ~. Ä+Á<ÁäÛ|<ü X˚ Ÿ s¬ ‘’ T· d+ü |Tüò + Ä<«äÛ s´¡ +˝À E˝’… 3q eT>÷∑ +› #√≥T #˚düT≈£î+<äì nHêïs¡T.uÛÑeHé˝À nœ\ |üø£å ¬s’‘·T dü+|òü÷\ sö+&é fÒãT˝Ÿ düe÷y˚X¯+»]–+~. >√<ÛäTeT øÏ«+{≤\T≈£î >∑‘· @&Ü~ s¡÷.1285 ñ+fÒ, s¡÷. 1350\≈£î ô|+#ês¡ì, á ô|+|ü⁄ ¬s’‘·T\≈£î @e÷Á‘·+ ñ øπ +Á<+ä Á|øü {£ +Ï ∫q <säÛ \¡ T øπ e\+ 4.8 XÊ‘+· ô|sT¡ >T∑ <\ä |üjÓ÷>∑ø£s¡+>± ˝Ò<äì nHêïs¡T. Á|üuÛÑT‘·« ˝…ø£ÿ\ Á|üø±s¡+, e]e÷Á‘y· T˚ ñ+<ìä , s¬ ‘’ T· \T |+ü &+ç #+˚ <Tä ≈î£ ne⁄‘T· qï e´ekÕjT· ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\T kÕ<Ûës¡D s¡ø±ìøÏ s¡÷.1698, y˚T\T s¡ø£+KsT¡ Ã\T $|Øü ‘+· >± ô|]–b˛‘T· HêïjT· ì deü ÷yX˚ +¯ ˝À bÕ˝§qZ ï s¡÷.1874\T ne⁄‘êj·Tì ù|s=ÿHêïs¡T.s¬ ‘’ T· HêjT· ≈î£ \T Ä+<√fiq¯ e´ø+Ô£ #X˚ ÊsT¡ . ô|≥T㺠&øç Ï ‘>· ≥Z∑ T>¢ ±|+ü ≥\≈î£ eT<‘›ä T· <säÛ \¡ qT ìssí¡ TT+#ê\ì deü ÷yX˚ +¯ &eç ÷+&é &Üø£ºsY kÕ«$THê<∏äHé ø£$T{° dæbòÕs¡T‡\qT nqTdü]+∫ 50#˚dæ+~. XÊ‘+· n<qä + ô|+∫‘˚ kÕ<ëÛ sD¡ e]øÏ s÷¡ .2545, yT˚ \Tsø¡ ±ìøÏ s÷¡ .2811\T>± eT<‘›ä T· <säÛ \¡ T ñ+&Ü\HêïsT¡ . á dbæ Õò sd¡ Tü \qT ‘êC≤>± Á|üø£{Ï+∫q eT<䛑·T <Ûäs¡\qT nXÊÁd”Ôj·T |ü<ä∆‹˝À bÕs¡¢yÓT+≥T˝À ÄyÓ÷~+#·≈£î+&Ü >±*øÏ e~˝Òdæ |ü+≥\≈£îìs¡ísTT+∫q≥T¢ yês¡T ù|s=ÿHêïs¡T. <Ûëq´+ eT<䛑·T <Ûäs¡ øÏ«+{≤ eT<‘›ä T· <säÛ \¡ T Á|‹ü bÕ~+#˚ ø$£ TwHü ,é øπ +Á<ä Á|uü TÑÛ ‘«· + ≈î£ eTàøÿ£ sTT\T≈î£ kÕ<ëÛ sD¡ sø¡ ±ìøÏ s÷¡ .60, yT˚ \T sø¡ +£ e]øÏ ø«Ï +{≤\T≈î£ HêeTe÷Á‘·+>± <Ûäs¡\qT ìs¡ísTT+#·&É+ô|’ düe÷y˚X¯+ ÄÁ>∑Vü≤+s¡÷.65>± πø+Á<ä+ ô|+∫+<äHêïs¡T. e´ø£Ô+ #˚dæ+~.12 „ Ä>∑wüߺ - 2013

sê»ø°j·T+‘·ø£åDy˚T ª‘Ó\+>±Dµ‘Ó\+>±D @sêŒ≥T Á|üÁøÏj·T yÓTT<ä˝…’+<äì ‘Ó\+>±D Á|üC≤˙ø£+ dü+‘√wædüTÔ+fÒ Ä dü+‘√wü+ô|’ ˙fi¯ófl ∫eTà]+#˚˝≤ düyÓTÆø£´yê<äT\ Á|üj·T‘êï\T yÓTT<ä\j·÷´sTT. yê{Ïì ‹|æŒø={≤º*‡q ÄeX¯´ø£‘·qT $e]düTÔHêïs¡T ôV’≤ø√s¡Tº Hê´j·Tyê~ ∫≈£îÿ&ÉT Á|üuÛ≤ø£sY >∑‘· ◊<äT <äXÊu≤∆\T>± ‘Ó\+>±D Á|ü»\T düTBs¡È+>± #˚dæq ‘Ó\+>±D sêÁwüº @sêŒ≥T $wüj·T+˝À á ÁbÕ+‘· Á|ü»\Tb˛sê≥ |òü*‘·+>± E˝…’ 30e ‘˚Bq πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ düŒwüºyÓTÆq Á|üø£ b˛sê&ç <ë<ë|ü⁄ 14e+<ä\ eT+~ ‘Ó\+>±D uÛÑ÷$T |ü⁄Á‘·T\T≥q #˚dæ+~. >∑‘· 2009,&çôd+ãsY 9q #˚dæq Á|üø£≥qqT yÓqøÏÿ ndüTe⁄\T u≤kÕs¡T. ‘Ó\+>±D b˛sê{≤ìøÏ, $T–‘ê sêÁcÕº\rdüTø=ì &çôd+ãsY 23q nìï |üøå±\‘√ #·]Ã+∫ sêÁwüº+ @sêŒ≥T @sêŒ≥T b˛sê{≤ìøÏ e´‘ê´dü+ ñqï~. ‘Ó\+>±D sêÁwüº @sêŒ≥T#k˚ ÕeÔ Tì Á|øü {£ +Ï ∫q Á|uü TÑÛ ‘«· + >‘∑ · eT÷&TÉ d+ü e‘‡· sê\T>± dTü Bs+È¡ >± düeTdü´ 5 <äXÊu≤›\T>± ô|+&ç+>¥˝À ñqï<äH˚ ìs¡íj·÷ìøÏ e∫ÃqsêÁwüº+˝Àì $$<Ûä bÕغ\T, $$<Ûä ÁbÕ+‘ê\ Hêj·T≈£î\qT |ü<˚|ü<˚ ø±+Á¬>dt bÕغ, j·TT|æm Á|üuÛÑT‘·«+ &çôd+ãsY 9, 2009 Hê&˚#·s¡Ã˝≈£î |æ*∫ yê]≈£îqï nqTe÷Hê\qT |üP]Ô>± ìeè‹Ô #˚dü÷Ô ìsjí¡ T· + rdTü ≈î£ Hêï de” ÷+Á<äÛ u÷ÑÛ kÕ«eT´ ô|≥T㺠&<ç ësT¡ \ $‘+· &Én≥T jT· ÷|@” deü Tq«jT· ø$£ T{˝° ÀqT, Ç≥T ø±+Á>¬ dt bÕغ ìsjí¡ ÷· ‘à· ø£ yê<äq \‘√ &çôd+ãsY 23 Hê{ÏøÏ Ä ìs¡íj·÷ìï yÓqøÏÿ rdüTø=ìø£$T{° nsTTq d”&ÉãT¢´d”˝À düTBs¡È+>± #·]Ã+∫ ‘Ó\+>±D sêÁwüº @ >∑‘· eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\T>± 1,000eT+~ ‘Ó\+>±D _&ɶ\sêŒ≥T >∑T]+∫ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ dæbòÕs¡T‡ #˚dæ+~. πø+Á<ä Ä]úø£ #êe⁄≈£î ø±s¡DyÓTÆ m≥ºπø\≈£î E˝…’ 30q sêÁwüº @sêŒ≥T ìs¡íj·÷ìøÏXÊK eT+Á‹, Äs√>´∑ XÊK, V≤ü À+XÊK eT+Á‘T· ˝q’… ∫<+ä ãs+¡ , >T∑ ˝≤+ e∫Ã+~.q; nC≤<é, düTo˝Ÿ ≈£îe÷sY wæ+&˚\‘√ bÕ≥T nœ\ uÛ≤s¡‘· ø±+Á¬>dtbÕغ Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ bÕغ ÇHé#êsY® nsTTq ~–«»jYT Á|üj·T‹ïdüTÔHêïs¡ì C≤rj·T Á|ükÕs¡ e÷<Ûä´e÷\T ≈£L&Üd+æ >¥ ≈L£ &Ü ‘\Ó +>±D @sêŒ≥T Á|Áü øjÏ T· sêC≤´+>ã∑ <+∆ä >± ÁbÕs+¡ u+ÑÛ ù|s=ÿ+≥THêïsTT.nsTT+<äì Á|üø£{Ï+#ês¡T. yêdüÔe+>± <˚X¯+˝À <ë<ë|ü⁄ 14 sêÁcÕº\T ø=‘·Ô>± @sêŒ≥T ‘Ó\+>±D sêÁwüº @sêŒ≥T $wüj·T+˝À πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« ìs¡íj·÷ #˚j·Te*‡q nedüs¡+ ñqï~. nø£ÿ&ç Á|ü»\T düTBs¡Èø±\+>± Äj·÷ìøÏ, ø±+Á¬>dt bÕغ n~ÛHêj·Tø£‘·« ìs¡íj·÷ìøÏ ø£≥Tºã&ç ñ+{≤eTì sêÁcÕº\ ø=s¡≈£î b˛sê≥+ #˚düTÔHêïs¡T. ø±ì >∑‘· mHé&çm, j·TT|æm,Á|üø£{Ï+∫q d”e÷+Á<Ûä ø±+Á¬>dt Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\T eT∞fl düeTdü´qT n+‘·≈£î eTT+<äT Á|üuÛÑT‘ê«\T ≈£L&Ü Äj·÷ sêÁcÕº\ @sêŒ≥T $wü‹s¡>∑‘√&˚ Á|üj·T‘·ï+ #˚düTÔHêïs¡T. ‘Ó\>∑T<˚X¯+ bÕغ Hêj·Tø£‘·« jT· +˝À ˇø£ deü TÁ>y∑ TÓ qÆ $<ëÛ Hêìï bÕ{+Ï #ø· b£ ˛e&+É ‘√ Ä deü Td´ü \Tìsjí¡ ÷· ìøÏ ø≥£ T㺠&ç ñ+{≤eTì |<ü |˚ <ü ˚ Á|øü {£ +Ï ∫q de” ÷+Á<äÛ ‘\Ó T>T∑ n˝≤>∑H˚ $T–*b˛j·÷sTT. >∑‘· 5 <äXÊu≤∆\T>± düTBs¡È ø±\+>±<˚X¯+ bÕغ Hêj·T≈£î\T eTs=ø£kÕ] sêJHêe÷\ u≤≥ |ü{≤ºs¡T. ‘Ó\+>±D sêÁwüº @sêŒ≥T $wüj·T+˝À á ÁbÕ+‘· Á|ü»\T b˛sê&ç‘\Ó +>±D sêÁwºü @sêŒ≥T ìsjí¡ T· + sêC≤´+>∑ Á|øü ±s+¡ øπ +Á<ä Á|uü TÑÛ ‘«· + <ë<ë|ü⁄ 14e+<ä\ eT+~ ‘Ó\+>±D uÛÑ÷$T |ü⁄Á‘·T\T ndüTe⁄\TrdüTø√e*‡+<äì, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ rdüT≈£îH˚ ìsêíj·÷ìøÏ ø£≥Tºã&ç u≤kÕsT¡ . ‘\Ó +>±D b˛sê{≤ìø,Ï $T>‘∑ ê sêÁcÕ\º @sêŒ≥T b˛sê{≤ìøÏñ+{≤eTì >‘∑ · s¬ +&fi˚ ó¯ fl>± Á|øü {£ dÏ Tü qÔ ï ym’Ó dÄt sY d|æ æ øπ +Á<ä Á|uü TÑÛ ‘«· + e´‘ê´dü+ ñqï~. ‘Ó\+>±D sêÁwüº @sêŒ≥T düeTdü´ 5 <äXÊu≤›\T>±ìs¡íj·T+ Á|üø£{Ï+#·ø£ eTT+<˚ E˝…’ 30e ‘˚Bq á bÕغøÏ #Ó+~q ô|+&ç+>¥˝À ñqï<äH˚ ìs¡íj·÷ìøÏ e∫Ãq ø±+Á¬>dt bÕغ, j·TT|æmd”e÷+Á<Ûä Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\T sêJHêeT\T #˚dæ ‘·eT |ü∫à neø±X¯ Á|üuÛÑT‘·«+ &çôd+ãsY 9, 2009 Hê&˚ ìs¡íj·T+ rdüT≈£îHêï d”e÷+Á<Ûäyê<ëìï, nÁ|üC≤kÕ«$Tø£ ø±sê´#·s¡DqqT ‘Ó\T>∑T düe÷»+ eTT+<äT uÛÑ÷kÕ«eT´ ô|≥Tºã&ç<ës¡T\ $‘·+&É yê<äq\‘√ &çôd+ãsY 23 Hê{ÏøÏñ+#ês¡T. Ä ìs¡íj·÷ìï yÓqøÏÿ rdüTø=ì >∑‘· eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\T>± 1,000 eT+~ ‘Ó\+>±D _&ɶ\ #êe⁄≈£î ø±s¡DyÓTÆ m≥ºπø\≈£î E˝…’ 30q Ç+ø=ø£ y|’Ó ⁄ü de” ÷+Á<äÛ Á|Cü ≤Á|‹ü ì<TäÛ \ s÷¡ |+ü ˝À ñqï u÷ÑÛ kÕ« sêÁwüº @sêŒ≥T ìs¡íj·÷ìøÏ e∫Ã+~.eT´ ô|≥Tºã&ç<ës¡T\T ‘Ó\+>±D sêÁwüº @sêŒ≥T Á|üÁøÏj·TqT J]í+#·Tø√˝øÒ b£ ˛‘T· HêïsT¡ . ‘\Ó +>±D sêÁwºü @sêŒ≥TqT m˝≤>¬ H’ ê n&TÉ ø¶ √yê\ì á eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\T <˚X¯+˝À @ sêÁcÕº\T @sêŒ≥T #˚dæeTTK´eT+Á‹ øsÏ D¡ ≈Y î£ e÷sY s¬ &,¶ç |d” d” ” n<´äÛ ≈îå£ &TÉ u§‘‡· d‘ü ´· HêsêjT· D q|⁄ü Œ&TÉ »s|¡ qü +‘>· ± #s· á \T »]|æ d+ü Á|~ü +|⁄ü \ Á|Áü øjÏ T· qT eTT–+‘√ ø£*dæ Á|üj·T‘êï\T #˚düTÔHêïs¡T. ‘Ó\+>±D sêÁwüº @sêŒ≥T e\q #˚dæ n+‹eT+>± ‘Ó\+>±D Á|ü»\ Á|üC≤kÕ«$Tø£ Vü≤≈£îÿqT neT\T<˚X¯+˝À $$<Ûä ø=‘·Ô sêÁcÕº\ @sêŒ≥T düeTdü´ eTT+<äT≈£î edüTÔ+<äì #˚ùd+<äT≈£î ìs¡íj·T+ rdüT≈£îqï dü+<äs¡“¤+˝À n≥T d”e÷+Á<Ûä $XÊ\>∑‘· ø=~› s√E\T>± \>∑&ÉbÕ{Ï sê»>√bÕ˝Ÿ, sêj·TbÕ{Ï, ø±eP] Á|üC≤˙ø£+ Ç≥T ‘Ó\+>±D $XÊ\ Á|üC≤˙ø£+ ≈£L&Ü dü+‘√wæ+∫+|ü<˚|ü<˚ eø±ÿDÏ+#ês¡T. n<˚$<Ûä+>± H˚&ÉT &ÉãT“dü+#·T\‘√ nø£ÿ&ç #êsTT.Ä+<√fi¯q\qT ñ<Ûäè‘·+ #˚dæ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìï ‘Ó\+>±D sêÁwüº@sêŒ≥T $wüj·T+˝À Çs¡ø±≥+˝À ô|fÒº+<äT≈£î |üs√ø£å+>± ‘\Ó +>±D sêÁw+ºü @sêŒ≥T #ù˚dÔ ôV≤’ <sä êu≤<é q>s∑ +¡ ˝À de” ÷+ Á<äÛ kÕe÷q´ Á|»ü \T ñ<√´>d∑ Tü \Ô T nuÁÑÛ<‘ä ≈· î£ >T∑ se¡ ⁄‘êsì¡ , de” ÷+Á<≈äÛ î£„ Ä>∑wüߺ - 2013 13

sê»ø°j·T+ø£ècÕí, >√<ëe]\ ˙s¡Tsê<äì <äTÁwüŒ#ês¡+ #˚dü÷Ô d”e÷+Á<Ûä Á|ü»\qT ‘Ó\+>±D nX‚wü Á|üC≤ìø£+ d”e÷+Á<Ûä uÛÑ÷kÕ«eT´‘Ó\+>±D sêÁwüº @sêŒ≥T ìs¡íj·÷ìøÏ e´‹πsø£+>± sêÁwüº @sêŒ≥TqT ô|≥T㺠&<ç ësT¡ \ ≈î£ Á≥\qT, ø±+Á>¬ dt bÕغ #]· Á‘· ‘*Ó dqæ X≈¯ î£ \Ô T>±n&ÉT¶≈£îH˚ Á|üj·T‘·ï+ #˚düTÔHêïs¡T. BìøÏ d”e÷+Á<Ûä ô|≥Tºã&ç<ës¡T\ bÕsy¢¡ TÓ +≥T˝À ‘\Ó +>±D _\T¢ á esê¸ø±\ deü ÷yX˚ Ê\˝ÀH˚ Á|yü X˚ ¯Á|jü ÷Ó »Hê\qT ø±bÕ&˚ MT&jç ÷· ≈L£ &Ü e+‘· bÕ&TÉ ‘T· qï~. de” ÷+Á<äÛ ô|fÒº+<äT≈£î ñ<ä´e÷ìï ø=qkÕ–+#ê*. y˚˝≤~ Á|ü»\, $<ë´s¡Tú\,˝À sêÁwüº @sêŒ≥T≈£î e´‹πsø£+>± »]π> Ä+<√fi¯q˝À ø=+‘· Á|ü»\ ø±]à≈£î\, ¬s’‘ê+>∑+ jÓTTø£ÿ eTVü≤‘·Ôs¡b˛sê≥+ <ë«sê @s¡Œ&ɶu≤Û >k∑ Õ«eT´+ ñHêï, n~øπ e\+ de” ÷+Á<äÛ u÷ÑÛ kÕ«eT´ ô|≥T㺠&<ç ësT¡ \ sêÁcÕºìï Á|üC≤kÕ«$Tø£ ‘Ó\+>±D yÓ’|ü⁄ q&ç|æ+#ê*‡q u≤<Ûä´‘·<Tä ÁwŒü #ês+¡ , yê] Á|jü ÷Ó »Hê\T, M]øÏ yqÓ Tï<qä Tï>± ì\ã&˚ de” ÷+ ‘Ó\+>±D Á|ü»\+<ä]ô|’q ñqï~.Á<Ûä MT&çj·÷ zesêø£åHé\ e\¢ e∫Ã+<˚ ‘·|üŒ Ä ñ<ä´eT+˝À øÏ+∫‘Yde” ÷+Á<äÛ $XÊ\ Á|Cü ≤˙ø+£ jTÓ Tøÿ£ Á|jü ÷Ó »q+ ˝<Ò Tä . á $wjü ÷· ìï sê»<ëÛ ìì ì]à<ëe› Tì Á|jü T· ‘ï· + #d˚ æ nøÿ£ &É øe£ T÷´ìdTü \º ÁbÕã\´+ø=+‘·eT+~ eT<Ûä´‘·s¡>∑‹ Á|ü»\T, mHéõy√\T ns¡ú+ #˚düTø√≈£î+&Ü ñqï<äì uÛ≤$+∫, ÁouÛ≤>¥ ˇ|üŒ+<ä+˝À uÛ≤>∑+>± ø£s¡÷ï\T≈£î Ä+Á<ÛäsêÁwºü @sêŒ≥T ìsjí¡ ÷· ìï n&TÉ ≈¶ î£ H˚ Á|jü T· ‘ï· + #d˚ Tü HÔ êïsT¡ . Ç~ |Pü ]>Ô ± sêÁwºü sê»<ëÛ ìì ì]à+ #+˚ <Tä ≈î£ neø±X+¯ Ç#êÃsT¡ . nøÿ£ &É m≥Te+{ÏnÁ|Cü ≤kÕ«$Tø+£ . ‘\Ó +>±D Á|»ü \ Á|Cü ≤kÕ«$Tø£ V≤ü ≈î£ ÿqT ø±\sêjT· kÂø±s´¡ \T ˝eÒ ì u≤Û $+∫ &s˚ ê\ ø+Ï <,ä |Pü ] >T∑ &ôçd\˝À d∫ü yê\j÷·&yÉ T˚ . eTs=ø£ y|’Ó ⁄ü de” ÷+Á<˝äÛ À q÷‘q· sê»<ëÛ ìì Ä sêÁwºü sê»<ëÛ ì ìï q&|ç +æ ∫q Ä+Á<äÛ ÁbÕ+‘· sê»øj° T· HêjT· ≈î£ \T ôV≤’ <sä êu≤<é q>s∑ +¡>± ì]à+#·Tø√e&É+ <ë«sê nø£ÿ&É nìï s¡ø±\ Á|ü»\ Á|üjÓ÷»q+ MT<ä ø£H˚ïdæ 1956˝À |òü»˝Ÿ n© ø£MTwüHé dæbòÕs¡T‡\≈£î _Ûqï+>±$|üØ‘·+>± Ç$T&ç ñqï<äH˚ $wüj·T+ ñ<˚›X¯|üPs¡«ø£+>±H˚ d”e÷+Á<Ûä Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸqT @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. ‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘·+˝À bÕs¡T‘·TqïuÛÑ÷kÕ«eT´ ô|≥Tºã&ç<ëØes¡Z+, <ëìøÏ e+‘·bÕ&˚ MT&çj·÷ Á|ü»\≈£î Jeq<Tä \qT ‘e· T ÁbÕ+‘ê\≈î£ eT[fl+#T· ø√yê\H˚ Á|<ü ëÛ q ≈î£ Á≥ n+<Tä#˚s¡≈£î+&Ü #˚düTÔqï~. M]<ä›] #˚‹˝À bÕe⁄\T>± e÷]q d”e÷+Á<Ûä ˝À <ë– ñ+~. n|Œü {øπÏ m+‘√ n_eÛ è~∆ #+Ó ~ e+<˝ä ≤~ eTV‰ü ueÑÛ HêmHéJy√\T, ø=+‘·eT+~ $<ë´s¡Tú\T, eT<Ûä´‘·s¡>∑‹ Á|ü»\T Äj·÷ \T ôV≤’ <sä êu≤<é q>s∑ +¡ ˝À ñqï+<Tä q dTü BsÈ¡ ø±\+ ‘\Ó +>±D ÁbÕ+‘·bÕغ\ ø±s¡´ø£s¡Ô \T $<Ûä«+dü+ düèwæºdüTÔHêïs¡T. Ms¡T düèwæºdüTÔqï ‘·|ü⁄Œ&ÉT nìï s¡ø±\ eqs¡T\qT ≈£L&Ü düeT÷\+>± <√#·Tø√e#·ÃH˚ ≈£îÁ≥˝ÀÄ+<√fiq¯ |+ü <ë∏ n≥T de” ÷+Á<äÛ $XÊ\ Á|Cü ≤˙ø±ìø,Ï Ç≥T ‘\Ó +>±D uÛ≤>∑+>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸqT @sêŒ≥T #˚j·T&É+˝À Hê{Ï d”e÷+Á<Ûä Hêj·T$XÊ\ Á|üC≤˙ø±ìøÏ n_Ûeè~∆øÏ ‹s√>∑eTq #·πs´ ne⁄‘·T+~. á ≈£î\ <äTsêàs¡Z|ü⁄ Ä˝À#·q <ë– ñqï~.#·s¡´\T d”e÷+Á<Ûä uÛÑ÷kÕ«eT´ ô|≥Tºã&ç<ës¡T\≈£î Á|üjÓ÷»q+ø£*–kÕÔj˚T ‘·|üŒ eTπs$T ˝Ò<äT. sêÁwüº+ @s¡Œ&çq 5dü+ˆˆ\πø d”e÷+Á<Ûä ô|‘·ÔHêìï uÛÑ]+#·˝Òì Ä‘·à>ös¡e+ >∑\ ‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘· Á|ü»\T ‘Ó\+>±D sêÁwüº @sêŒ≥T dyü TÓ øÆ ´£ +>± ñ+{≤eTì, $&bç ˛jT˚ yê]øÏ $&bç ˛jT˚ V≤ü ≈î£ ÿ˝<Ò ìä ø=s¡≈£î ñ<ä´e÷ìï 1964 ˝ÀH˚ yÓTT<ä\Tô|{≤ºs¡T. n~ 1968 e#˚Ã@ ˇøÿ£ sêÁwºü @sêŒ≥T ñ<´ä eT+ #]· Á‘˝· À ≈L£ &Ü »s>¡ ˝∑ <Ò Tä . 1948˝À es≈¡ î£ eTV≤ü ‘sÔ· ¡ ñ<´ä eT+>± e÷]+~. á ñ<´ä e÷ìï nD∫Ï yù˚d+<Tä ≈î£yÓTT<ä˝…’q Ä+Á<ÛäsêÁwüº ñ<ä´eT+ eTÁ<ëdüT sêÁwüº+ qT+&ç $&çb˛j˚T+ u÷ÑÛ kÕ«eT´ ô|≥T㺠&<ç ësT¡ \ Á|‹ü ì~Û nsTTq Hê{Ï Ä+Á<ÁäÛ |<ü X˚ Ÿ eTTK´<Tä ≈î£ »]–+~. d«ü sêÁw+ºü >± @sŒ¡ &+˚ <Tä ≈î£ Hê&TÉ Ä+Á<ÁäÛ bÕ+‘· HêjT· eT+Á‹ ø±düT ÁãVü≤àq+<ä¬s&ç¶ n‘·´+‘· bÕX¯$ø£+>± Ä ñ<ä´e÷ìï≈£î\T sêÁwüº @sêŒ≥T ñ<ä´eT+ #˚kÕs¡T. 1953 nø√ºãs¡T Hê{ÏøÏ nD∫Ï yd˚ qæ #]· Á‘· eTq+<]ä øÏ ‘*Ó d+æ <.˚ Hê{Ï qT+&ç ª|Hæò øÓ ‡˘ |øü µåÏ ˝≤>±Ä+Á<ÛäsêÁwüº+ @sêŒ≥T b˛sê≥+ ñqï‘· kÕúsTTøÏ #˚s¡T≈£îqï~. bı{Ϻ eT]+‘· ñyÓ«‘·TÔq ˝Òdü÷Ô <ë<ë|ü⁄ 1400 eT+~ ñ<ä´eTø±s¡T\ qT*ÁosêeTT\T ˝≤+{Ï yês¡T Ä+Á<Ûä sêÁwüº @sêŒ≥T ø=s¡≈£î ìs¡Vü‰s¡ Bø£å yÓ#·Ãì s¡ø£Ô+‘√ ‘·&çdæ eTT<ä›sTTq ‘Ó\+>±D ñ<ä´eT+ ‘Ó\+>±D#˚dæ #·ìb˛j·÷s¡T. Hê&ÉT ≈£L&Ü Ä+Á<Ûä sêÁwüº Hêj·T≈£î\T mH√ï e+ sêÁwüº @sêŒ≥TqT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ yÓT&É\T e+∫ >∑&ç∫q eT÷&ÉT<\ä d+ü ˆˆ\ #]· Á‘· ø*£ qZ ‘$· Tfi¯ sê»<ëÛ ì nsTTq #qÓ ï|≥ü ï+ (eTÁ<ë d+ü ˆˆ\˝À s¬ +&TÉ kÕsT¡ ¢ sêÁwºü @sêŒ≥T Á|øü ≥£ qqT #s˚ TT+∫+~. yTÓ TqïdüT) Ä+Á<Ûä sêÁwüº sê»<Ûëì #˚j·÷\ì Ç|üŒ{Ï˝≤π> $‘·+&É yê<ëìï yÓqøÏÿ rdüT≈£îqïfÒ¢ á kÕ] yÓqøÏÿ rdüTø√ø£b˛e#·TÃ. ø±ì ‘Ó\+düèwæº+#ês¡T. düTBs¡È ‘·$Tfi¯ Ä]úø£, kÕe÷õø£, sê»ø°j·T, kÕ+düÿè‹ø£ >±D nX‚wü Á|üC≤ìø£+ d”e÷+Á<Ûä uÛÑ÷kÕ«eT´ ô|≥Tºã&ç<ës¡T\#]· Á‘· ø*£ qZ #qÓ ï |≥ü ï+ ‘$· Tfió¯ \≈î£ >T∑ +&øÓ ±jT· ˝≤+{~Ï . n≥Te+{Ï ≈£îÁ≥\qT, ø±+Á¬>dt bÕغ #·]Á‘· ‘Ó*dæq X¯≈£îÔ\T>± bÕs¡¢yÓT+≥T˝Àq>∑sêìï ‘·$Tfi¯ó\≈£î #Ó+<ä≈£î+&Ü #˚j·÷\H˚ <äTwüº ‘·\+|ü⁄‘√ Ä+Á<Ûä ‘Ó\+>±D _\T¢ á esê¸ø±\ düe÷y˚XÊ\˝ÀH˚ Á|üy˚X¯ ô|fÒº+<äT≈£î ñsêÁcÕºìøÏ #Óqï|ü≥ï+ sê»<Ûëì #˚j·÷\ì ñ<ä´eT+ #˚kÕs¡T. n|üŒ{Ï <ä´e÷ìï ø=qkÕ–+#ê*. y˚˝≤~ Á|ü»\, $<ë´s¡Tú\, ø±]à≈£î\,‘·$Tfi¯ sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T, nqï<äT¬s’ ˝≤+{Ï Á|üC≤ <äèø£Œ<Ûä+ ø£*Zq ¬s’‘ê+>∑+ jÓTTø£ÿ eTVü≤‘·Ôs¡b˛sê≥+ <ë«sê @s¡Œ&ɶ sêÁcÕºìïHêj·T≈£î\T M] <äTsêàsêZìï >∑T]Ô+#˚dæ rÁe+>± Á|ü‹|òüT{Ï+#ês¡T. Á|üC≤kÕ«$Tø£ ‘Ó\+>±D yÓ’|ü⁄ q&ç|æ+#ê*‡q u≤<Ûä´‘· ‘Ó\+>±DÄ Á|ü‹|òüT≥qqT m<äTs=ÿ˝Òø£ ÄK]øÏ #Óqï|ü{≤ïìï ñeTà&ç sê»<Ûëì Á|ü»\+<ä]ô|’q ñqï~. Ç|üŒ{Ïπø 10dü+ˆˆ\T ñeTà&ç sê»<Ûëì>±#j˚ ÷· \ì rÁe+>± Á|jü T· ‹ï+#êsT¡ . Ç≥Te+{Ï eT÷s|â¡ ⁄ü Ä˝À#q· qT ôV’≤<äsêu≤<äTqT ø=qkÕ–düTÔqï≥T¢ ø±+Á¬>dt bÕغ, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+@e÷Á‘·+ düVæ≤+#˚~ ˝Ò<äì Hê{Ï ‘·$Tfi¯Hê&ÉT eTTK´eT+Á‹ sêC≤J |ü<˚ |ü<˚ Á|üø£{Ï+#êsTT. nsTTHê d” e÷+Á<Ûä uÛÑ÷kÕ«eT´24 >∑+≥\ düeTj·T+ Ç∫à Ä+Á<Ûä Hêj·T≈£î\qT #Óqï|ü≥ï sê»<Ûëì ô|≥Tºã&ç<ës¡T\T, yê]øÏ e+‘· bÕ&ÉT‘·qï @|” mHéJy√\T Ç‘·s¡ˇ~* ô|{Ϻ yÓ[fl b˛yê\ì Ä<˚•+#ês¡T. n|ü⁄Œ&ÉT e÷Á‘·y˚T eTÁ<ëdüT eT<Ûä´‘·s¡>∑‹ Á|üC≤˙ø£+ Hê{Ï eTÁ<ëdüT MT<ä $‘·+&É yê<ä+q>∑s¡+ qT+&ç e∫Ãq Ä+Á<Ûä ÁbÕ+‘· Hêj·T≈£î\T $»j·Tyê&É˝À ø=qkÕ–+∫qfÒ¢ H˚{Ï ôV’≤<äsêu≤<é MT<ä ≈£L&Ü $‘·+&É yê<ä+ 14 „ Ä>∑wüߺ - 2013

sê»ø°j·T+ø=qkÕ–dü÷Ô ôV’≤<äsêu≤<éqT XÊX¯«‘· ñeTà&ç sê»<Ûëì>± #˚j·T\ì ÄÁ|üC≤kÕ«$Tø£ ñ<ä´ eTy˚T. H˚‹ ;s¡ø±j·T\˝À HÓsTT´ ˝Ò<äH˚~ m+‘·≈£îÁ≥\T |qü Tï‘T· HêïsT¡ . Á|<ü ëÛ ì eT+Á‹ eTH√àV≤ü Hé d+æ >q¥ T, k˛ìj÷·>±+~ìÛ |<ü ˚ |<ü ˚ ø\£ Td÷ü Ô ÄK]øÏ 2009, &ôçd+ãsY 23 ˝≤>±H˚ yêdüÔeyÓ÷ düyÓTÆø±´+Á<Ûä ñ<ä´eT+˝À Á|üC≤kÕ«eT´+ ˝Ò<äH˚~ ≈£L&Ü‘\Ó +>±D sêÁwºü @sêŒ≥T Á|Áü øjÏ T· qT n&TÉ ≈¶ î£ H+˚ <Tä ≈î£ rÁe Á|jü T· ‘êï\TyTÓ T<\ä Tô|{qºÏ de” ÷+Á<äÛ HêjT· ≈î£ \T @ kÕsú TTø¬ H’ ê ~>T∑ C≤sT¡ ‘êsT¡ . n+‘˚ yêdüÔe+. ôV’≤<äsêu≤<é q>∑sêìï e<äT\T≈£îH˚+<äT≈£î dæ<ä∆+>± d”e÷+Á<Ûä ˙fió¯ fl, ì<TäÛ \T, eqsT¡ \T, ñ<√´>±\T ˝≤+{Ï Á|<ü ëÛ q deü Td´ü \qTHêj·T≈£î\T dæ<ä∆+>± ˝Òs¡T. ã+C≤sêVæ≤˝Ÿ‡, p_¢Væ≤˝Ÿ‡, ø±eP]V≤æ ˝Ÿ‡, ˝≤+ø√ V≤æ ˝Ÿ‡\‘√ bÕ≥T>± ôV≤’ <sä êu≤<é q>s∑ +¡ #T· ≥÷º de” ÷+ Ä<Ûës¡+ #˚düTø=ì ‘Ó\+>±D ñ<ä´eT+ q&ç∫+~. yê{Ï Ä<Ûës¡+Á<äÛ ô|≥T㺠&<ç ësT¡ \T ÄÁø$£ T+#T· ø=ì ñqï \ø˝å£ ≤~ møs£ ê\ d˝úü ≤\Tø±bÕ&TÉ ≈î£ H+˚ <Tä ≈î£ de” ÷+Á<äÛ Á|Cü ≤Á|‹ü ì<TäÛ \+<sä T¡ de” ÷+Á<äÛ Á|»ü \qT #˚düT≈£îì yê{Ï düeTdü´ |ü] wüÿ]+#·T≈£îH˚+<äT≈£î Á|üC≤kÕ«$Tø£ ‘Ó\+s¬ #÷ >={ºÏ dyü TÓ øÆ ±´+Á<äÛ ñ<´ä e÷ìï ñ<èäÛ ‘+· #ù˚d Á|jü T· ‘ï· + #d˚ Tü HÔ êïsT¡ .j·÷e‘Y <˚X¯+, Á|ü|ü+#·+ ≈£L&Ü d”e÷+Á<Ûä ñ<ä´eT+ $T<∏ä´ nì >±D yÓ’|ü⁄ ‘Ó\+>±DÁ|ü»\T n&ÉT>∑T y˚j·÷*. πs|ü{Ï Á|üC≤kÕ«$Tø£uÛ≤$+∫Hê d”e÷+Á<Ûä Hêj·T≈£î\T e÷Á‘·+ ‘·eT $‘·+&É yê<äq\‘√ø=qkÕ–düTÔqï düyÓTÆø±´+Á<Ûä ñ<ä´e÷ìøÏ ˝…õ{ÏeTd” ‘Ó#·TÃ≈£îH˚ ‘\Ó +>±D˝À sê C≤´+>∑+˝Àì ÁbÕ<Ûä$Tø£ Vü≤≈£îÿ\T, Ä<˚•ø£ dü÷Á‘ê\TÁ|üj·T‘·ï+ #˚düTÔHêïs¡T. düyÓTÆø±´+Á<Ûä ñ<ä´eT+ eTTe÷à{Ïø° ìø£ÿ∫ÿ>± neT\T #˚j·T>∑*π> ‘Ó\+>±D‘√ bÕ≥T ãVüQfi¯ C≤‹ d+ü d\úü , <o˚ jT· >T∑ ‘Ô· ô|≥T㺠&<ç ësT¡ \ ô|≥T㺠&TÉ \T ‘\Ó +>±D ÁbÕ+‘+· ˝ÀìøÏ sêìj·T≈£î+&Ü n&ÉT¶≈£îH˚ eTVü≤‘·Ôs¡ b˛sê≥ X¯øÏÔ>∑\ Á|üC≤ ñ <ä´eT+ s¡÷|ü⁄~<äT›ø√yê*. n|ü⁄Œ&˚ ‘Ó\+>±D neTs¡T\T ø£\\T >∑qï Á|üC≤ ‘Ó\+>±D ˝Ò<ë Á|üC≤kÕ«$Tø£ ‘Ó\+>±D 3 1/2 ø√≥¢ Á|ü»\≈£î \_ÛdüTÔ+~. X¯‘êu≤∆\ b˛sê≥ #·]Á‘· ø£*Zq ‘Ó\+>±D Á|üC≤˙ø£+ n≥T yÓ’|ü⁄ ø£<äT\T‘·T+<äì Ä•<ë∆+. <ä$|ü‘·TÔ...>∑èVü≤Væ≤+dü...$<Ûëq+$$<Ûä dü+<äsꓤ˝À¢ Hê´j·TkÕúHê\T #˚ùd yê´K´\T, Ç#˚à rs¡TŒ\T Hê´j·Te´edüú≈£î, düe÷C≤ìøÏ ~XÊìπs›X¯+ #˚düTÔ+{≤sTT. n˝≤+{Ï ø=ìï yêK´\T, rs¡TŒ\qT |ü]o*ùdÔ... $|ü‘·TÔ ìs¡«Vü≤Dô|’ H√{°düT\T z≥T‘√H˚ |ü&É>={≤º* $|ü‘·TÔ ìs¡«Vü≤D #·{≤ºìï neT\T #˚j·T&É+˝À $|òü\eTj·÷´ Á|üuÛÑT‘·«+ ns¡ú+ ˝Òì $<ÛëHê\qT nqTdü]ùdÔ <ëìøÏ |ü]cÕÿs¡+s¡+≥÷ <ëK˝…’q |æ{ÏwüHéô|’ düTÁ|”+ø√s¡Tº E˝…’ 19q eTq sêÁwüº+‘√ Á|ü»\ #˚‘·T˝À¢H˚ ñ+<äì düTÁ|”+ø√s¡Tº yê´U≤´ì+∫+~. e#˚à mìïbÕ≥T eTs√ Äs¡T sêÁcÕº\≈£î H√{°düT\T C≤Ø #˚dæ+~. πø+Á<ä+, ø£˝À¢ Ä Á|üuÛÑT‘ê«ìï ‘·èD°ø£]+#·&Éy˚T e÷s¡ZeTì #Ó|æŒ+~. Á|üuÛÑT‘·«øπ +Á<bä Õ*‘· ÁbÕ+‘y· TÓ qÆ n+&eÉ ÷H,é ìø√u≤sY Be⁄\ qT+∫ ≈L£ &Ü $<ëÛ q ìsjí¡ ÷· \ô|’ ø√sT¡ \º T rsT¡ Œ\T Çe«&+É ô|’ nu´ÑÛ +‘s· +¡ e´ø+Ô£$es¡D ø√]+~. >ös¡yé ãq‡˝Ÿ nH˚ Hê´j·Tyê~ <ëK\T #˚dæq #d˚ ÷ü Ô E˝’… 15q ø√sT¡ º á yê´K´\T #d˚ +æ ~. ªªø√sT¡ \º T ìjT· +Á‘D·Á|üC≤Væ≤‘· yê´»´+ô|’ $#ês¡D »]|æq »dæºdt m.¬ø. |ü{≤ïj·Tø˘ bÕ{+Ï #ê*. Á|uü TÑÛ ‘«· $<ëÛ q ìsjí¡ ÷· \ô|’ rsT¡ Œ\ <ë«sê #≥· º duü \ÑÛH˚‘·è‘·«+˝Àì <Ûäsêàdüq+ á y˚Ts¡≈£î düŒ+~+∫+~. ø±s¡´ìsê«Vü≤ø£ e´edüú\ |ü]~Û˝ÀøÏ #=s¡ã&É≈£L&É<äT. Ä $<Ûëq ìsjí¡ ÷· \T sêC≤´+>ã∑ <y∆ä TÓ qÆ #{· ≤\º ≈î£ $sT¡ <+∆ä >± ñqï|⁄ü&˚ ø√sT¡ \º T ô|[fl #d˚ Tü ø√øb£ ˛sTTHê...>è∑ V≤ü V≤æ +dü CÀø£´+ #˚düTø√yê*µµ nì »dæºdt dæ.¬ø. Á|ükÕ<é, »dæºdt $.>√bÕ\ >ö&é\‘√ ≈£L&çq <Ûäsêàdüq+ düŒwüº+ #˚dæ+~. ªÁ|üuÛÑT‘·« $<Ûëq+ düVü≤Jeq+ kÕ–+#˚ eTVæ≤fi¯\≈£L ≈£L&Ü >∑èVü≤Væ≤+dü #·≥º+ Á|ü»\≈£î nùV≤‘·Tø£+>± ñ+fÒ e#˚à mìïø£˝À¢ yês¡T <ëìï ‘√dæsø¡ Då£ ø*£ ŒdTü +Ô <ìä øπ sfi¡ ¯ ôV≤’ ø√sT¡ º dŒü w+ºü #d˚ +æ ~. ô|[fl ø±øb£ ˛sTTHê |⁄ü#êÃ*. á $wjü T· +˝À ø√sT¡ \º bÕÁ‘· |]ü $T‘+· µ nì ‘*˚ Ã#|Ó Œæ +~.n˝≤+{Ï dü«uÛ≤ey˚T ñqï ã+<Ûëìø° #·≥º+ e]ÔdüTÔ+<äqï~ ôdø£åHé düsê›sY düs√esY ÁbÕC…≈£îº qT+∫ ø£#Y õ˝≤¢≈£î eT]+‘· ˙s¡T $&ÉT<ä\2(m) ñ<˚›X¯+ nì »dæºdt ¬ø.Vü≤]˝≤˝Ÿ E˝…’ 16q ‘·q rs¡TŒ˝À #j˚ ÷· \ì <ëK˝q’… |{æ wÏ Hü ôé|’ dTü Á|+” ø√sT¡ º á$<+äÛ >± dŒü +~+∫+~.ù|s=ÿHêïs¡T. ‘·q‘√ düVü≤Jeq+ #˚dæq eTVæ≤fi¯ >∑èVü≤Væ≤+dü #·≥º+ $yê<ä+˝À CÀø±´ìøÏ ìsêø£]+∫+~.øÏ+<ä s¡ø£åD ø£*Œ+#ê\ì, |ü]Vü‰s¡+ ≈£L&Ü Ç|æŒ+#ê\ì |òæsê´<äT#˚j·T&Üìï düyê\T #˚dü÷Ô <ëK\T #˚dæq |æ{ÏwüHé $#ês¡D dü+<ä (MT&jç ÷· ˝À n+‘>· ± ÁbÕ#T· s´¡ +˝ÀøÏ sê≈î£ +&Ü b˛sTTq øπ dTü ˝À¢s¡“¤+>± Hê´j·TeT÷]Ô á rs¡TŒ #ÓbÕŒs¡T. ªÄ »+≥ uÛ≤s¡´uÛÑs¡Ô˝≤¢ rs¡TŒ\qT, Á|ü»\ Vü≤≈£îÿ\≈£î dü+ã+~Û+∫q ø°\ø£ rs¡TŒ\qT bÕsƒ¡J$+#ês¡T. n~ #ê\T. #·≥ºã<ä∆+>± ô|[fl #˚düT≈£îHêï, #˚düTø√ø£ ≈£î\ <äèwæºøÏ rdüT≈£îsêe&É+ á o]¸ø£ \ø£å´+. á o]¸ø£≈£î ‘·eTb˛sTTHê eTVæ≤fi¯\≈£î s¡ø£åD ø£*Œ+#ê\qï<˚ #·≥º+ ñ<˚›X¯+µµ nì Á|‘ü ´˚ ø£ yê´kÕ\T |+ü |+æ #e· \d+æ ~>± Hê´jT· yê<Tä \qT, Hê´jT· XÊÁdÔüHê´j·TeT÷]Ô düŒwüº+ #˚XÊs¡T. ì|ü⁄DT\qT ø√s¡T‘·THêï+.) „ Ä>∑wüߺ - 2013 15

es¡Ôe÷q+˝…’{Ÿ‡! ¬øyÓTsê!]j·÷ø£åHé! dü¬ø‡dt |òüsY ùd˝Ÿ! `dürwt #·+<äsYd”Hé1: ø£{Ï+>¥ ø£qø±sêe⁄ >∑T+&ÉT ^ùd ø£‹Ôì eTVü≤<ëq+<ä+>± q÷s¡T‘·T+{≤&ÉT. |ü+<ëÁ˝≤E uÛ≤s¡´ |ü+‘êÁ˝≤DÏ |ü+<Ó|ü⁄ s¡+>∑+qT+∫ uÛÑs¡Ô sê>±H˚ ô|fÒº ^≈£î&ÉT ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ kÕ«>∑‘· düHêïVü‰\T #˚düTÔ+≥T+~. |ü+<ëÁ˝≤E Ç+{Ï ÁbÕ+>∑D≤ìø√ <ë«s¡+. π>≥T≈£î ô|’q n{À ø√&ç |ü⁄+E. Ç{À ø√&ç |ü⁄+E. <ä>∑Zs¡≈£î yÓfi‚fl es¡≈£L ì»+ |ü⁄+E˝≤¢π>e⁄+{≤sTT. ø±˙ n$ dæyÓT+≥T |ü⁄+E\T. Ä M~Û˝À Çfi¯fl>∑Te÷à\˙ï Ç˝≤π> e⁄+{≤sTT. |üøÏÿ+{Ï ô|{≤º&ÉT <Ûäs¡àsêE ¬s+&ÉT dæyÓT+≥T <äTqïb˛‘·T*ï ô|{≤º&ÉT. n≥T |üøÏÿ+{Ï eèwüuÛÑsêE ¬s+&ÉT >±&ç<ä*ï ô|{≤º&ÉT. <ä÷sêìøÏ n˝≤π> ø£ì|ækÕÔsTT. ø±˙ <ä>∑Zs¡≈£î yÓfi≤flø£ >±˙ ÄuÀ‘·T\ì‘Ó*j·T<äT. Ä >√&É MT<ä u§>∑TZ‘√ e+ø£s¡ {Ï+ø£s¡ nø£åsê\‘√ Ç˝≤ sêdæ e⁄+~. ª|ædæì>=≥Tº yê&ÉT ÄuÀ‘·TqT #˚j·TuÀ‘˚ >±&ç<˚ ne⁄‘·T+~µ.¬øyÓTsêqT C≤Á>∑‘·Ô>± <ä>∑Zs¡≈£î rdüT≈£î yÓ[fl‘˚, |ü+<ëÁ˝≤E >√&ÉMT<ä ≈£L&Ü u§>∑TZ sê‘· ˇø£{Ï e⁄+~: ª|ü+<ëÁ˝≤E≈£î b˛j˚T$ ô|’dü\T, $T–˝Ò$áø£\Tµ. π>≥T ˝À|ü\ dæyÓT+≥T ns¡T>∑T MT<ä ø£{Ï+>¥ ø£qø±sêe⁄ #˚‹˝À q÷]q ø£‹Ô ‘·fi¯‘·fi¯ ˝≤&ÉT‘·T+≥T+~. ˝À|ü\ qT+∫, _–+∫qø=+>∑÷, eTT&ç y˚dæq ø=|ü⁄Œ‘√ #ÓjÓT´‘·TÔ Äø±s¡+ yÓ\T|ü\øÏ edüTÔ+~. ˇø£ #˚‘√Ô ¬s+&ÉT ø√&ç|ü⁄+E\÷, Ç+ø√ #˚‘√Ô ‘êfi¯S¢ e⁄+{≤sTT.ø£{Ï+>¥ ø£qø±sêe⁄: (ø√&ç|ü⁄+E\Tìï #·÷dæ ˝§≥º\T y˚dü÷Ô) ÄVü‰! ø£{Ï+>¥: ne÷à ‘·|üŒsTTb˛sTT+~. qH=ï~˝Òj·T+&ç. ˇø£ ø£‹ÔøÏ ¬s+&ÉT |ü⁄+E\T. MT eTT+<˚ ø√dæ |ü+‘êÁ˝≤DÏ: b˛‘êqT.(˝ÒeuÀ‘ê&ÉT) |ü≥Tº≈£î b˛‘êqT. ø£{Ï+>¥: Ä>∑T. ˙øÏø£ÿ&É –sêø° e⁄+~. ˇø£ >∑T+&ÉT, |ü+‘êÁ˝≤DÏ: ˇø£Áø±|æ+>∑T, ˇø£ ùw$+>∑T.|ü+‘êÁ˝≤DÏ: (n‘·ì yÓ’|ü⁄ >∑TÁs¡T>± #·÷dü÷Ô) ¬s+&ÉT ‘êfi¯fl‘√ (ns¡ú+ ø±ø£ _‘·Ôs¡ #·÷|ü⁄\T #·÷XÊ&ÉT.) ˇπø ñ]. #·÷s¡T≈£î y˚˝≤&É>∑fÒº‘êÔqT. ø£{Ï+>¥: &˚>∑≈£î >∑T+&ÉT. HÓeT*øÏ Áø±|æ+>∑T. dü∫ÃH√&çøÏ ùw$+>∑T. (ø√fi¯flqT ‘ê&ÉT‘√ ø£{Ï+>¥ ø£qø±sêe⁄ø£{Ï+>¥: (∫sT¡ ø√|+ü >±) ø√‘ø· Ï ø±øb£ ˛‘˚ m+<Tä ≈î£ |*æ |+æ |ü+‘êÁ˝≤DÏ: eTT+<äT e⁄qï |”≥≈£î ø£{Ϻ y˚dæ+~.) #ês√ eT]..!? ø√fi¯flqT MT<˚dæ &˚>∑\÷, HÓeTfi¯Sfl n+{≤πs$T ø£{Ï+>¥: ≥e÷à? ô|’>± M{ÏøÏ Áø±|æ+>∑T\÷, ùw$+>∑T\÷|ü+‘êÁ˝≤DÏ: m+<äTø±? >∑T+&ÉT ^kÕÔe˙..! |ü+‘êÁ˝≤DÏ: @$T{Ï ‘·©¢!ø£{Ï+>¥: #ê\T #ê˝…¢+&˚ jÓTø£ôdø±ÿ\T! sêE>±s¡T+&É>± Ä dü∫ÃH√&ÉT á{Ïì n˝≤π> πøπø‘êÔ&ÉT. Ç~>√ Ç~ &˚>∑. BìøÏ HÓ‹Ô >=]π>jYT. Ç~ HÓeT* MT≈£î >∑T+&˚+{Ï? BìøÏ düºsTT\T>± Áø±|æ+>∑T yÓsTT´. dü∫ÃH√&ÉT|ü+‘êÁ˝≤DÏ: dü∫ÃH√&ÉT. Ä&ÉTHêï b˛sTTqfÒº! eT∞fl |ü+<Ó+˝À y√&çb˛j·÷&ÉT ø£<ë! sê>±H˚ø£{Ï+>¥: ø£s¡ø£≥Tº>± ôdbÕŒs¡T. n+<äTπø ‘·e]ï |ü+‘ê Ä&ç s=j·T´ MTkÕ\T rôdjYT. (H√s¡T yÓfi¯fl u…{Ϻ) ø√&çøÏ >∑T+&Ü? bÕ|ü+ ‘·©¢! Á˝≤D+{≤s¡T. nsTT‘˚ ≈£Lk˛+&ç. düTã“s¡+>± ø√düT≈£î ‹+fÒ bÕ|ü+ ø±<äT! #Ó|æŒ+~ #ÓjYT! ^πø‘êÔqT. neTà>√s√! eTT+<˚ #ÓãT‘·THêïqT. ô|<ä› ô|<ä›>± ≥bÕdüT\ #·|ü⁄Œ&ÉT. n≥T #·÷ùdÔ πs≥T ø±‘Ô· ô|#T· Ã+{≤~. eT>∑ >T∑ +&ÉsTT‘˚ |~ü πø ]e⁄«eTì ‘êsêEe«\T ≈L£ &Ü m>T∑ sT¡ ‘T· HêïsTT. ^‘êÔqT. Ä&É >∑T+&ÉT≈£î e÷Á‘·+ Çs¡esTT yê{Ï eT<Ûä´˝À &√\÷. düHêïsTT\ X¯ã›+ ≈£L&Ü |ü⁄#·TÃ≈£î+{≤qT. $ì|+æ ∫+~. >π ≥T >T∑ eTà+ qT+∫ |+ü <ëÁ˝≤E|ü+‘êÁ˝≤DÏ: ˇπsjYT ø£{Ï+>∑÷, Ä&Üfi¯fl+fÒ m+‘· >ös¡e+ Á|yü X˚ +¯ . ªõ+<ëu≤<.é õ+<ëu≤<.é |+ü <ëÁ˝≤p sê ˙≈L£ ..! }fiÀfl Ä&Üfifl¯ ≈L£ * ‘≈· î£ ÿe. eT>±fifl¯ ≈£L* m≈£îÿe. qTe⁄« e÷Á‘·+ eT>∑ >∑T+&ÉT≈£î „ Ä>∑wüߺ - 2013 ‘·≈£îÿe πs≥T ô|{Ϻ, Ä&É >∑T+&ÉT≈£î m≈£îÿe πs≥T ô|{≤ºyé. H˚qT n˝≤ #Ój·T´qT. eT>±&ç |”ø£qT Á|ò”>± ø√ùdkÕÔqT. @B ˙ ø£‹Ô HêøÏjYT.16

es¡Ôe÷q+|ü+‘êÁ˝≤DÏ: õ+<ëu≤<µé n+≥÷ ª|+ü <µÓ e÷><∑ TäÛ \T... ø±<Tä , ô|<ä›ãT“\T: e÷J>±&ç ‘·\r‘˚Ô @yÓTT‘êÔ~ sê?|ü+<ëÁ˝≤E: ø±<äT, e+~e÷>∑<ÛäT\T yÓ+≥q&ç#ês¡T. ø£{Ï+>¥: m\#÷ qe¢ «ìe«+&.ç dsü Œ¡ +#Y ‘\· MT<˚ ø‘£ &ÔÓ ‘É ê |ü+‘êÁ˝≤DÏ ø£{Ï+>¥ ø£qø±sêe⁄ #˚‹˝Àì ø£‹Ô qT.|ü+‘êÁ˝≤DÏ: rdüT≈£îì ø±[ø± e÷‘·˝≤ ˝Ò∫+~. ÁuÀø£sY: ÁuÀø£sY u≤eTà]› »>∑<ë+u dü‹Ôu≤ãT˙, bÕqT|ü+<ëÁ˝≤E: ˇπsjYT! dü∫ÃH√&Ü!z&çb˛sTTH√&çøÏ }πs–+|ü⁄ ô|<ä›ãT“\T: >+∑ {Ï MsêïjT· TDï° y+Ó ≥ rdTü ≈î£ ì e∫Ã, ÄsT¡ >T∑ ˝Ò$Á{≤? qTe⁄« nsTTb˛j·÷yé s=πsjYT! (|üs¡T ÁuÀø£sY u≤eTà]›: MT<ä ≈£îØÃ\qT yê&É+‘·≥ yê&˚ øÏ+<ä≈£î ~+∫d”Hé2: >∑T\T rdæ+~) yê]ì ≈£Ls√Ãu…{Ϻ, ø£{Ï+>¥ ø£qø±sêe⁄ <ä>∑Zs¡ (m&ÉeT #˚‹ #·+ø£˝À ø√&ç|ü⁄+EqT ô|≥Tº≈£îì, ô|<ä›ãT“\T: ø=∫Ã, n‘&· ç #‹˚ ˝À ø‹£ Ô rdæ ãsTT≥ bÕsπ XÊ&TÉ .ø£{Ï+>¥: ≈£î&ç #˚‘√Ô ÄyÓT #˚‹ì n~$T |ü{Ϻ) ˇùdjYT! ÁuÀø£sY u≤eTà]›: ø£‘˚Ô+≥Hêï..? qTe⁄« ø±¬sø±ÿ*.ô|<ä›ãT“\T: |ü+‘·+! H˚qT ¬>*#êH˚! (‘\· ô|øÏ jTÓ ‘Ô· ≈î£ +&ÜH)˚ ˇsπ jTY uÀøs£ Y u≤eTàø£{Ï+>¥: ˇø£ÿkÕ]>± #·|ü⁄Œfi¯fl˙ï Ä–b˛j·÷jYT. |ü+‘ê ø£{Ï+>¥: Ø!› Hê >T∑ +&TÉ sê! d>ü +∑ ˝À Ä–b˛‘˚ u≤>T∑ +&<É Tä Á˝≤DÏ |ü+<ÓÁ˝≤EqT ‘˚] bÕs¡ #·÷dæ+~. n‘·ì ÁuÀø£sY u≤eT]›: sê düHêïd”! #˚‹˝À |ü⁄+E ã‹πø e⁄+~. ÄyÓT ø£fi¯ófl ø£åD+ ô|<ä›ãT“\T: (e÷J düs¡Œ+#Y ô|<ä›ãT“\T >∑T+&ÉTqT ‘˚]bÕs¡ ø±\+ bÕ≥T Äq+<ä+‘√ yÓT]kÕsTT. #˚‹˝À ø£{Ï+>¥: #·÷dæ) Ä>∑+&Ü>∑+&ç. @+&˚! MTØÁø±|æ+>∑Tπø ø‹£ Ô ne‘\· bÕsπ d+æ ~. ‘q· qT<Tä {Ï MT<ä e⁄qï ôd{Ï\sTTb˛sTT, myÓTà˝Ò´>± b˛{°#˚j·T+&ç. ‹\ø±ìï y˚\T‘√ n~›, <ëH˚ï Ms¡ ‹\ø£+>± ø£{Ï+>¥: ne‘·˝À&çøÏ &çbÕõ≥T¢+&Ée⁄. u≤Û $+∫ usÑÛ Ô¡ qT<Tä {øÏ Ï sêd+æ ~. á ˝À>± |+ü <ë ÁuÀø£sY: n<˚+Á{≤ u≤eTàØ›. n+‘· e÷≥H˚XÊyé. Á˝≤E #·+ø£˝À |ü⁄+E ªø=ø=ÿø=ÿø=ÿ.µ n+~ ø£{Ï+>¥: eTq ø{£ +Ï >¥ ‘≈· î£ ÿy√&M˚ T ø±<Tä . eT÷&TÉ |øü ÿ£ ˝≤ á kÂ+&ÉT eTq |ü⁄+E~ ø±<˚! ( nì |ü⁄+E ÁuÀø£sY: rùddæ z |üø£ÿ e~˝ÒXÊ&˚yÓ÷, eT÷&ÉT |üø£ÿ˝≤ áø£*ï ‘·&ç$T #·÷dæ+~) MTs¡T |ü+<ëìøÏ ø£{Ï+>¥: ˙s¡÷, z |üπøÿ uÛÑ÷$T e⁄qï Ç+&çj·÷ e÷´|t rdüT≈£î yÓ[fl+~ &˚>∑qT ø£<ä+&û! ˝≤e⁄+~. Ç˝≤ m˝≤¢s¡qTø√+&ç. Ç+‘·≈£î ne⁄qT &˚π>. n~ |ü+<Ó+˝À #·∫Ã+~. Ç<äT>√ $T+∫q <˚X¯uÛÑ≈£îÔ&ÉT ˝Ò&ÉqT≈£îì @ bÕغ Ç<˚ >¬ *∫+~. &>˚ q∑ T #+· |+æ ~ ø±ã{ºÏ sêã+<ä y√&ÉsTTHê {Ϭø≥Tº Ç#˚ÑêÔq+{≤&ÉT. qTø√. ¬>\∫H√&ç <ä>∑Zs¡ Bìï eTq+ ø=H˚XÊ+. ˇπsjYT uÀø£s¡÷, Hê ø£‹Ô#˚ÃjYT sê u≤ã÷ ¬>*∫q ø√&ç me&ç <ä>∑Zs¡ e⁄+fÒ Ä&ç<˚ ¬>\T|ü⁄. |ü⁄D´eTT+≥T+B. #Ó|ü⁄Œ. eTq+ ¬>*∫q{≤º? ø±<ë? nHêï ø£{Ï+>∑÷! ˙ ˝…’|òt≈£î ≥]ï+>∑T e#˚Ãdæ+~. Ä e÷≥≈£î |ü+‘êÁ˝≤DÏøÏ kÂ+&é ˝Ò<äT. ø£fi¯ófl ˙ ø=&ÉT≈£î sêC≤sêe⁄ ◊◊{°`CÒsT÷sT÷˝À ‹]– |ü&çb˛sTT+~. bÕdüj˚T´&ÉHêï. <˚X¯+˝ÀH˚ nsTT<√ sê´+≈£î. ø£{Ï+>¥ ø£qø±sêe⁄ e÷Jdüs¡Œ+#Y ô|<ä›ãT“\TøÏ {°..j·÷? {°jÓ÷, ø±|”jÓ÷ ‘·sê«‘· ‘ê>∑T<äTs¡T >T∑ +&TÉ ^jT· ≥+` ÁuÀøs£ Y u≤eTà](› }s+¡ <sä ÷¡ ø±˙, Hê >∑T+&ÉT ^j·Tìj·T´sê u≤ã÷. n‘·ìï n˝≤π> |æ\TkÕÔs¡T) »>∑<ë+ã nø±&ÉMT (Äq+<+ä ˝À ‘*˚ b˛‘÷· )|>ü \∑ T ≈L£ * ùddTü ≈î£ ì, n~Û|ü‹ dü‹Ô u≤ãT˙, bÕqT>∑+{Ï Çì‡≥÷´{Ÿ πs‹Ôs¡+‘ê dü<äT+≈£îH˚ yêÁ&Ü Ä&É÷..! Ç~ Ä&ç j·T»e÷ì Msêïj·TTD°í rdüT≈£î sêe≥+. ¬>\Tù|. ∫qï |≥” MT<ä e÷J dsü Œ¡ +#Y ô|<ã›ä T“*ï ÄjT· q ≈î£ ØÃ˝À ≈L£ sT¡ Ãqï »><∑ ë+ã d‹ü Ô u≤ãT <>ä sZ∑ ≈¡ î£ Ç+{Ï eTT+<˚ ∫qï |”≥ MT<ä ≈£Ls√Ãu…{Ϻ ‘êqT yÓ[fl #Ó$ ø=]ø±&ÉT. n‘·qT nsTT<äT y˚fi¯Sfl n+‘· ø£Hêï m‘·ÔsTTHê dæ+Vü‰düq+ ( nB |”fÒ #·÷bÕ&ÉT. düπsqHêï&ÉT ÁuÀø£sY. Á;|òt πødt˝À ˝…+&.ç ) MT<ä ≈L£ sT¡ Ãì ‘ê|” >T∑ +&TÉ ^düTHÔ êï&TÉ . qT+∫ &ÉãT“ rdæ ÁuÀø£sY #˚‹˝À ô|&ç‘˚, ÁuÀø£sY @+&˚ e÷J >±s√! ‘·˝…‘·Ôø£+&ç. >±≥&çb˛~›. yê{Ïì rdüTø=∫à ø£{Ï+>¥ #˚‹˝À ô|{≤º&ÉT. Äj·THê e÷J\T ‘·\~+#·T≈£îH˚ e⁄+&Ü*. @+{ÏB? ne⁄q+{≤sê? J‘·+. nsTT<äT \≈£å\T (‘·\e+#·T≈£îH˚) ˇπsjYT ø£{Ï+>∑÷! qTy˚«<ä+fÒ Ä&ç+ø± ñCÀ®>∑+˝À #˚s¡˝Ò<äT ø£<ë! n<˚ ¬s’≥Tsê? ˙ #˚‘·T˝À ø£‘·TÔ+~! #<· Tä e⁄≈î£ qï+<Tä ≈î£ J‘+· . #~· $+∫H√[flkÕsÔ T¡ . ˇø£ÿ ø£‘˚Ôq≥+&û. ‘·eT] ‘·\ø±j·T ≈£L&Ü Hê Ä&çø±&˚ #·<äTe⁄≈£îHêï&ÉT ø£<ë! #˚‹˝ÀH˚ e⁄+<ä+&û! 17 „ Ä>∑wüߺ - 2013

es¡Ôe÷q+ÁuÀø£sY: ø±<Tä . »><∑ ë+ã yêfió¯ fl #~· $+#êsT¡ . ( n+≥÷ düs¡Œ+#Y ô|<ä›ãT“\T yÓTÆ≈£î˝À ô|<ä› jÓT‘·TÔq bÕqT>∑+{Ï Msêïj·TT&ç yÓ’|ü⁄ #·÷XÊ&ÉT.) ìHê<ë\T ÇdüTÔHêï&ÉT. n‘·ì HÓ‹Ô MT<ä bÕqT>∑+{Ï Msêïj·TT&ÉT ‘·q <ä>∑Zs¡≈£î s¡eTàì Ç+&çj·÷ ∫Á‘·|ü≥+ ø£ì|æ+#·≈£î+&Ü ‘·Tyê« ôd’>∑ #˚XÊ&ÉT. |ü~y˚fi¯ó¢ #·÷|æ+#ê&ÉT. Á;|òt \T ø£≥Tº≈£îHêï&ÉT. πødüT˝À+∫ &ÉãT“ rdæ, ÁuÀø£sY #˚‹˝À ô|{≤º&ÉT. ô|<ä›ãT“\T: (ñ|Hü ê´d+ü ÇdTü HÔ êï&TÉ .)..d«ü ‘+· Á‘· nu´ÑÛ ]>ú ± ÁuÀø£sY ø£{Ï+>¥ <ä>∑Zs¡≈£î e#êÃ&ÉT.) ø£qø±sêe⁄ >±s¡T ¬>\e≥+ eTq+<ä]ø° >∑s¡«ÁuÀø£sY: nHêï, Ä &É_“#˚ÃjYT. Ç+<ëø£ ‘·|ü⁄Œ #ÓbÕŒqT. ø±s¡D+. m+<äTø£+fÒ...Äj·Tq ˝≤+{Ï H˚‘·.. MT nu≤“sTT sêC≤sêe⁄qT #·~$+∫+~ »>∑ Hêj·T≈£î&ÉT..©&ÉsY. eT]...eTq ø£+≥÷.... <ë+ã yêsT¡ ø±<Tä , bÕqT>+∑ {Ï yêsT¡ . yê]dTü qÔ ï yqÓ ø±\ qT+#˚ >=&*¶É bÕغ H‘˚ · d÷ü ]u≤ãT‘√ J‘·+ |ü~\ø£å\T. bÕ≥T, ÁuÀø£sY u≤eTà]› ≈£L&Ü Je⁄ mø±ÿ&ÉT.ø£{Ï+>¥: HêπøMT ns¡<ä+ ø±e≥+ ˝Ò<äT. Hê ø=&ÉT≈£î ÁuÀø£sY u≤eTà]›: (ø{£ +Ï >¥ øq£ ø±sêe⁄ #$Ó <>ä sZ∑ ≈¡ î£ e∫Ã) >=&*¶É |üØ#·Ã˝À¢ ¬>*#ê&Ü? ˝Ò<ë? bÕغ. Çs¡esTT \ø£å\T. ˇ|ü⁄Œø√ á kÕ] ÁuÀø£]ï »>∑<ë+ã dü‹Ô u≤ã÷, bÕqT ø£{Ï+>¥ ø£qø±sêe⁄: (qe⁄«‘·÷ ‘·\ }bÕ&ÉT.) >+∑ {Ï MsêïjT· T&÷É ø*£ dæ |*æ #êsT¡ . ÁuÀøs£ Y #‹˚ n+‘˚ }<ë s¡+>∑T ø£+&ÉTyê e∫à yÓT&ÉMT<ä ˝À »><∑ ë+ã d‹ü uÔ ≤ãT Ç+ø±dÔü &ãÉ T“ ô|{≤&º TÉ . |&ü +ç ~. yTÓ ≈Æ î£ ô|<ã›ä T“\T #‹˚ ˝ÀqT+∫ >=&*¶É»>∑<ë+ã dü‹Ô u≤ãT: MT nu≤“sTT ¬>*#ê&ÉT. ¬>*|æ+∫+~ ª»>∑ bÕغ dü÷] u≤ãT #˚‹øÏ e∫Ã+~ <ë+u≤µ ø±<ä÷, ªbÕqT>∑+{°µ ø±<äT. >=&ɶ* dü÷]u≤ãT: ¬>*∫q ø£{Ï+>¥ ø£qø±sêe⁄ >±s¡T e÷ >=&ɶ*bÕqT>∑+{Ï Msêïj·TT&ÉT: ne⁄qT. ¬>\|æ+∫+~ ª»`bÕqTµ bÕغπø #Ó+~q yê&Éì #Ó|üŒ{≤ìøÏ >∑s¡«ÁuÀø£sY: (ÄX¯Ãs¡´+>± #·÷XÊ&ÉT) |ü&ÉT‘·THêïqT..»>∑<ë+ã dü‹Ô u≤ãT: (ô|<ä›>± q$«) ¬s+&ÉT >∑{Ϻ sêC≤´\T ø£*ùdÔ Ç˝≤ nHêï&√ ˝<Ò √, #Á· ø+£ bÕغ #s· D¡ Y ≈î£ e÷sY z bı{Ϻ sê»´eTe⁄‘·T+~. »>∑<ë+u≤, bÕqT J|ü⁄ møÏÿ ÁuÀø£sY u≤eTà]› #Ó$ ø=]ø±&ÉT. >∑+{° ø£*ùdÔ ª»bÕqTµ ne⁄‘·T+~. ns¡ú+ ÁuÀø£sY u≤eTà]›: (ø£{Ï+>¥ ø£qø±sêe⁄ #Ó$øÏ <ä>∑Zs¡>± e∫Ã) ø±˝<Ò ë? »><∑ ë+ã˝À yTÓ T<{ä Ï nøså£ +¡ , bÕqT #·Áø£+ bÕغ. eTT|òüŒsTT \ø£å\T. ˇ|ü⁄Œø√. >∑+{Ï˝À yÓTT<ä{Ï ¬s+&Éø£åsê\T ø£*|æ #·÷&ÉT. ø£{Ï+>¥ ø£qø±sêe⁄: ( qe⁄«‘·÷ ‘·\ }bÕ&ÉT.) n+‘˚ >√<ÛäTeT ª»bÕqTµ s+¡ >T∑ ø+£ &TÉ yê e∫à yTÓ &É MT<ä |&ü +ç ~.yTÓ ≈Æ î£ø£{Ï+>¥: |+ü <ëÁ˝≤E #|Ó Œæ +~ øs£ øπ¡ .º z&bç ˛sTTHê dsπü , >=&ɶ* bÕغ dü÷]u≤ãT #˚‹˝ÀqT+∫ #·Áø£+ ¬>*∫q ø√&çì ø=qTø√ÿe#·TÃ. e÷ y√&ÉT bÕغ #·s¡DY ≈£îe÷sY #˚‹øÏ e∫Ã+~. ¬>*∫q ø√&ç nqïe÷≥. düπs ø±ìe«+&ç. ∫e]>± ø£‘ÓÔs¡ bÕغ $X¯«yÓ÷Vü≤Hé J|ü⁄ møÏÿ MT Ç<ä›] ø±&Ü dü<äTe⁄≈£îHêï&ÉT nì ÁuÀø£sY u≤eTà]› #Ó$ì rÁe+>± ø=]πøXÊ&ÉT. sêdüTø√+&ç. ÁuÀø£sY u≤eTà]›: (ø{£ +Ï >¥ øq£ ø±sêe⁄ #$Ó øÏ <>ä sZ∑ >¡ ± e∫Ã) ø‘£ sÔÓ ¡ÁuÀø£sY: nHêï ˝ø… ÿ£ #÷· dTü ø√. yTÓ T‘+Ô· Çse¡ sTT \ø\å£ T! bÕغ q\uÛÑsTT \ø£å\T. ˇ|ü⁄Œø√.ô|<ä›ãT“\T: ˇπsjYT MT ˝…ø£ÿ\T ‘·sê«‘·. Hê HÓ‹ÔMT<ä ø£{Ï+>¥ ø£qø±sêe⁄: (qe⁄«‘·÷ ‘·\ }bÕ&ÉT.) n+‘˚ q\¢ s¡+>∑T Ç+&çj·÷ |ü≥+ e⁄+&çb˛sTT+~sê? ø+£ &TÉ yê e∫à yTÓ &MÉ T<ä |&ü +ç ~. yTÓ ≈Æ î£ #Á· ø+£ bÕغ #·s¡DY≈£îe÷sY #˚‹ qT+∫ ø£‘ÓÔs¡ bÕغÁuÀø£sY: zjYT e÷J! <ëìï ≈£L&Ü ny˚Tàj·TeT+ $X¯«yÓ÷Vü≤Hé #˚‹øÏ e∫Ã+~. {≤yê? ø£{Ï+>¥ ø£qø£sêe⁄: (yTÓ ≈Æ î£ rdTü ≈î£ ì.. ñ|.tò ñ|.tò nì }~) Hq˚ Td”Hé3: ø£{Ï+>¥ ø£qø±sêe⁄ düs¡Œ+#Y>± ¬>\T|ü⁄. ¬>*∫q |ü+<Ó+ ø√&çì. ( yÓTÆ≈£î dæ«#ê|òt #˚dæ) }πs–+|ü⁄. >=&ɶ* bÕغ, #·Áø£+ bÕغ, ø£‘ÓÔs¡ á eTT>∑TZs¡÷ y√&çq |ü+<ëÁ˝≤E\T. ø±˙ bÕغ H˚‘·\‘√ m<äTs=∫Ãq ÁuÀø£sY u≤eTà]› ¬>\T|ü⁄qT ø=qT≈£îÿHêïs¡T!! <ä u≤D≤ d+ü #ê ù|\TfiS¯ fl, eT÷´õø˝£ Ÿ u≤´+&÷É q&ÉTeT {≤|ü⁄˝Òì J|ü⁄˝À yÓT&Éì+&Ü <ä+&É\ Á|ü‘˚´ø£ ‘Ó\+>±D≈£î m+;{° nqT≈£L\+ ‘√ qT<äT≥ ≈£î+≈£îeT u§≥¢‘√ }πs>∑T‘·÷ m+;{° Á|ü‘˚´ø£ ‘Ó\+>±D sêÁcÕºìï ø√s¡T≈£î+≥Tqï<äì Ä bÕغ n<Ûä´≈£åî&ÉT &Üø£ºsY Kj·T÷´+ U≤Hé ‘Ó*bÕs¡T. ‘Ó\+>±D Á>±eTdüTÔ\≈£î n_Ûyê<ä+ #ÓãT‘·T+{≤&ÉT. Á|ü»\ n;Ûwüº+ y˚Ts¡≈£î Á|ü‘˚´ø£ sêÁwüº+ Çyê«\Hêïs¡T. ªù|<ä\ ô|ìï~Û, ã&ÉT>∑T\ ÄXÊCÀ´‹ düs¡Œ+#Y „ Ä>∑wüߺ - 2013 øq£ ø±sêe⁄ >±s÷¡ õ+<ëu≤<µé n+≥÷ e÷J18

ìs¡¢ø£å´+ø√{Ï*+>±˝˝À |ü⁄sêedüTÔXÊK ‘·e«ø±\T |üPs¡Ôj˚T´<Óqï&√ ?ˇø£ ÁbÕ+‘· #·]Á‘·≈£î düe÷~Û ø£&ç‘˚H˚ ‘·eT ÁbÕ+‘· #·]Á‘· j·÷e‘Y C≤‹ #·]Á‘·>± e÷s¡T‘·T+<äH˚ bÕ\≈£î\ <Û√s¡DÏøÏ düJe kÕø£å´+ ø√{Ï*+>±\˝À #·]Á‘·qT yÓ*øÏrj·T&É+˝À ìs¡¢ø£å´+. nø£ÿ&ç ‘·e«ø±\ rs¡T‘ÓqTï\qT $e]düTÔHêïs¡T dü+πø|ü*¢ Hêπ>+Á<äX¯s¡à ‘Ó\+>±D≤ XÊ‘·yêVü≤qT\ kÕúes¡+ |ü≥¢ ∫qï#·÷|ü⁄ q>∑s¡+ n+fÒ eT{ϺøÏ+<ä eTVü‰q>∑s¡+ @&ÉT bıs¡˝À¢ ãj·T≥|ü&ç+~. ø£Ø+q>∑sY |ü⁄s¡yêdüTÔXÊK düVü‰j·T dü+#ê\≈£î\T>± |üì#˚dæq m+. |ü{Ϻ+#·Tø√ì sêÁwüº |ü⁄sêedüTÔXÊK md.t sêeT#+· Á<eä T÷]Ô ‘=*Hêfifl¯ ˝À Çøÿ£ &˚ eTø±+ yd˚ ,æ ø√{Ï *+>±\ ‘·e«ø±\qT |üs¡´y˚øÏå+#ês¡T. á õ˝≤¢˝À ‘·<äT|ü] <Ûä÷[ø£≥º uÖ<ä∆ lbÕ<ä kÕ>∑sY ÁbÕC…≈£îº eTT+|ü⁄ Á>±eT+>± ø√{Ï*+>±\ dü÷ú|ü+, ø√{Ï*+>±\, e&Éø±|ü⁄s¡eTT\˝Àì XÊ‘·yêVü≤qT\ ø√≥\T, ô|<ä›|ü*¢øÏ düMT|ü+˝À ô|<ä›u§+≈£LsY XÊ‘·yêVü≤q Á>±MTD kÕúes¡+, ¬s+&˚fi¯ófl >∑&ç∫Hê |ü{Ϻ+#·Tø√ì yÓ’q+ |ü\T#√≥¢ ãèVü≤‘Y düe÷<ÛäT\T ãj·T≥|ü&ܶsTT. #·]Á‘·|üs¡+>± |ü]o *ùdÔ, á õ˝≤¢qT |üPs¡«XÊ‘·yêVü≤q, XÊ‘·yêVü≤q sêE\‘√ bÕ≥T, ‘Ó\+>±D õ˝≤¢\˝Àì eT÷\ #ê]Á‹ø£, kÕ+düÿè‹ø£ yês¡dü‘ê« $wüßí≈£î+&çqT\T, y˚eTT\yê&É, ø£fi≤´DÏ #êfi¯ó≈£î´\T, ø±ø£rj·TT\T, bı˝≤dsü êE\T, $»jT· q>s∑ s¡ êE\T, yTÓ T>˝∑ ≤sTT\T, ≈î£ ‘u· ŸcÕV≤” \T,ìøÏ ô|<ä›qï>± ì*∫q ø£Ø+q>∑sY õ˝≤¢˝À mHÓïH√ï #ê]Á‘·ø£ dü+|ü<ä, HÓ’C≤+ |ü]bÕ\≈£î\T bÕ*+#ês¡T. 1983 ‘·sê«‘·, 2010`2011|sü ê´≥ø,£ <ëÛ ]àø£ $Xc‚ Õ\T, $Xw‚ Dü ≤\T ø±qekÕsÔ TT. dTü Á|dü <æ ∆ä #ê] \˝À ø√{Ï*+>±\˝À ‘·e«ø±\T »]>±sTT. Ç$ ndü+|üP]Ô>±, bÕøÏåÁ‘·ø£ |ü]XÀ<Ûä≈£î˝…’q &Ü.H˚\≥÷] yÓ+ø£≥s¡eTDj·T´, &Ü._mHé. ø+£ >± »]>±sTT. ø√{*Ï +>±\˝À Ä–b˛sTTq ‘e· «ø±\qT #ã˚ {≤\º ìXÊÁdæÔ, &Ü.$$.ø£èwüíXÊÁdæÔ, &Ü.|æ$.|üs¡ÁãVü≤àXÊÁdæÔ, sƒê≈£LsY sêC≤sê+ ø√s¡T‘·÷ ‘Ó\+>±D≤yê<äT\T Ä+<√fi¯q ÁbÕs¡+_Û+#·&É+ e\¢ ‹]–dæ+>¥, dü+>∑quÛÑ≥¢ qs¡Vü≤]XÊÁdæÔ‘√ düVü‰ &Ü._s¡T<äTsêE sêeTsêE 2010`11\˝À ‘·e«ø±\T bÕøÏåø£+>± ø=qkÕ–+#ês¡T. ‘Ó\+>±DyÓTT<ä \>∑T ñ<ä›+&ÉT\T á õ˝≤¢˝Àì XÊdüHê\ô|’ mHÓïH√ï yT˚ <ëÛ e⁄\T, øe£ ⁄\T, s#¡ s· TT‘\· T, #]· Á‘ø· ±sT¡ \T, $X«¯ $<ë´\jT· Ä#ê|ü]XÀ<Ûäq\T #˚dæ, nH˚ø£ $wüj·÷\qT Á>∑+<∏ädüÔ+ #˚XÊs¡T. »–‘ê´\ s¡T´\T, ‘Ó\+>±D≤ ñ<ä´eTø±s¡T\ ˇ‹Ô&ç‘√ |ü]$T‘·+>± ‘·e«ø±\TyêdüÔe⁄´&Ó’q düTÁ|üdæ<ä∆ #·]Á‘·ø±s¡T&Ó’q &Ü.C…’XË{Ϻ s¡eTDj·T´ õ˝≤¢ »]|æHê, @ ø±s¡D+ e\¢H√ nsêú+‘·s¡+>± e~*y˚XÊs¡T.#·]Á‘·, dü+düÿè‹ ô|’ $X‚wü+>± 1983`86 eT<Ûä´ø±\+˝À|ü]XÀ~Û+∫ ôV’≤<äsêu≤<é πø+ÁBj·T $X¯«$<ë´\j·T+ #·]Á‘·XÊK ‘Ó\+>±D≤ dæ<ë∆+‘·ø£s¡Ô Ä#ês¡´ »j·TX¯+ø£sY, ‘Ó\+>±D bı*{ÏqT+&ç |æôV≤#Y.&ç |ü{≤º bı+~, düTe÷s¡T 600ù|J\ |ü⁄düÔø±ìï ø£˝Ÿ C≤ø˘ n<Ûä´≈£åî\T ø√<ä+&Ésê+, ‘Ó.$<ë´e+‘·T\ Hêj·T≈£î\T |æ≥º\‘Ó\T>∑T, Ä+>∑¢+˝À $|ü⁄\+>± Á|ü#·T ]+#ês¡T. õ˝≤¢πø+Á<ëìøÏ s¡M+<äsY, ‘Ó\+>±D≤ kÕ+düÿè‹ø£ dæ<ë∆+‘·ø£s¡Ô Ä#ês¡´ »j·TBÛsYj·÷uÛ…’øÏ˝ÀMT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝À ø£Ø+q>∑sY` \¬øå{Ϻù|≥ e÷s¡Z+˝À ‹s¡TeT\sêe⁄, »s¡ï*düTº eT˝Ò¢|ü*¢ \ø£åàj·T´, ‘Ós¡y˚ Hêj·T≈£î\T p>√<ëe], ô|<ä›yê>∑T dü+>∑eT rs¡+˝À e⁄qï ø√{Ï*+>±\˝À »]–q ø£+{Ï »>∑Hêï<∏ä+, p\÷] >öØX¯+ø£sY, &Ü.eT\j·Tl, yêsê\|ü⁄sêedüTÔ ‘·e«ø±\˝À XÊ‘· yêVü≤qT\ ø√≥, Hê\T>∑T ãTs¡TE\T, Äq+<é, eT\¢j·T´, dü+πø|ü*¢ Hêπ>+Á<äX¯s¡à, &Ü.C…’øÏwüHé, dü+>∑quÛÑ≥¢bı˝≤\˝À kÕïqyê{Ïø£\T, u≤e⁄\T, >∑èVü≤ Äyê kÕ\ Äqyêfi¯ó¢, qs¡‡j·T´, m+.y˚<ä≈£îe÷sY, |üs¡edüTÔ ˝ÀπøX¯«sY, {Ï.õ‘˚+Á<äu≤ãT, &Ü.ÄuÛÑs¡D≤\T, f…Ás¡ø√≥ edüTÔe⁄\T, |üPdü\T, sê– HêD≤\T, &ÓyÓ÷sêõ¬s&ç¶, ‘Ó\+>±D C≤>∑è‹ ø£˙«qsY ø£$‘· ‘·~‘·s¡T\T ô|<ä›|ü+#Ye÷sYÿ&é HêD≤\T, \|òüTT XÊdüHê\T ãj·T≥|ü&ç XÊ‘· yêVü≤qT\ m‘·TÔq Ä+<√fi¯q #˚dæ, #Û·˝À ø√{Ï*+>±\ ù|]≥ ôV’≤<äsêu≤<é qT+&ç#·]Á‘· >∑‘·T\H˚ e÷]Ãy˚dæ+~. >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ neTsê e‹ ãd\t ô|’ }sπ –+>± $#Ã˚ d,æ Çøÿ£ &É |⁄ü sêedTü Ô ‘e· «ø±\qT |⁄ü qsT¡ <]›ä +<Ûëq´ø£≥ø£+ πø+Á<ä+>± XÊ‘·yêVü≤qT\T bÕ*+#ês¡qï #·]Á‘· ø±s¡T\ #ê\ì Á|uü TÑÛ ‘«· +ô|’ ˇ‹&Ô ç #d˚ Hæ ê, sêÁwºü |⁄ü sêedTü Ô XÊK yêsT¡ ‘÷· ‘÷·‘=* n+#·Hê\T ‘ês¡Te÷s¡j·÷´sTT. 1978`83 eT<Ûä´ »] –q eT+Á‘·+>± düTe÷s¡T s¡÷.◊<äT \ø£å\ n+#·Hê e´j·T+‘√ bÕøÏåø£>±|ü⁄sêedüTÔ ‘·e«ø±\˝À Çø£ÿ&É XÊ‘·yêVü≤qT\T, |üPs¡«XÊ‘·yêVü≤qT ‘·e«ø±\T »]|æ #˚‘·T˝…‘˚ÔXÊs¡T. ‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘·+ yÓqTø£ã&ç b˛e\≈£î #Ó+~q HêD≤\T, uÖ<ä∆dü÷úbÕ\T, |ü⁄sêedüTÔ neX‚cÕ\T mH√ï &É+, #·]Á‘·|ü≥¢ eTq sê»ø°j·THêj·T≈£î\ ìs¡¢ø£å yÓ’K]‘√bÕ≥T, e\düãj·T≥|ü&ܶsTT. bÕ\≈î£ \ $<«˚ w+ü e\¢ XÊ‘y· êV≤ü qT\ kÕeú s+¡ ô|’ ‘e· «ø±\T bÕ‘êfi+¯ ˝ÀøÏ C≤]b˛sTTq≥¢sTT+~. XÊ‘·yêVü≤qT\ e+X¯kÕú|ü≈£î&Ó’q leTTKT uÖ<ä›C≤‘·ø£ ø£<∏ä˝À¢ #Ó|üŒã&çq≥T¢>± ˇø£Hê{Ï uÛÑ÷>∑s¡“¤+˝À ø£*dæ &ç (∫eTTø£#·Áø£e]Ô) HêD≤\T, |üPs¡«XÊ‘·yêVü≤q sêE˝…’q X¯è+>∑,b˛sTTq Ä+Á<ÛäeTVü‰q>∑s¡+ ø√{Ï*+>±˝Òqì #·]Á‘·ø±s¡T\T uÛ≤$düTÔHêïsT¡ . ‘*Ó yêV≤ü q~ Çøÿ£ &ç >√<ëe] q<q˚ ì |]ü XÀ<qäÛ ˝À¢ dŒü wyºü TÓ +Æ 19~. Çø£ÿ&É |üPs¡« XÊ‘·yêVü≤qT\T, XÊ‘·yêVü≤qT\≈£î #Ó+~q uÛÑ÷>∑s¡“¤ „ Ä>∑wüߺ - 2013

ìs¡¢ø£å´+ø£D«, eTÚs¡T´\≈£î #Ó+~q HêDÒ\T <Ûäs¡à|ü⁄] yêdüÔe⁄´&Ó’q ‘·bÕ\ \‘√bÕ≥T, ÇqTeTT‘√ ‘·j·÷s¡T #˚dæq s¡ø£s¡ø±\ edüTÔe⁄\T, >∑T+&ÉTñ<√´– dü+>∑quÛÑ≥¢ qs¡Vü≤]XÊÁdæÔ 1978˝À ùdø£]+∫, |ü⁄sêedüTÔXÊK≈£î n+<äCÒj·T&É+‘√ ø√{Ï*+>±\ô|’ |ü⁄s¡yêdüTÔXÊK ø£qTï|ü&ç+~. yÓTT\\T, >√fi≤ø±s¡|ü⁄ eT{Ϻø±>∑T\T, j·TT Äø±s¡|ü⁄ e+≥ bısTT´\T,Çø£ÿ&É |ü⁄s¡yêdüTÔXÊK Ä<Ûä«s¡´+˝À ‘·«ø±\T Hê\T>∑TkÕs¡T¢ »]>±sTT.Ä+Á<ÛäT\ ‘=*ø±\|ü⁄#·]Á‘·≈£î ø√{Ï*+>±\ eTTK<ë«s¡eTì Á|ü$T<ä\T, ≈£î+&Éô|+≈£î\T, |ü+#Ye÷sYÿ&é HêD≤\T, |üPdü\T, ÁøÏdüº˝Ÿ‡#]· Á‘ø· ±sT¡ \T u≤Û $ dTü HÔ êïsT¡ . Çøÿ£ &˚ Áød° Tü |Ô Pü s«¡ + 1e X‘¯ êã+› qT+&çÁø°.X¯. 3e X¯‘êã›+ es¡≈£î düTe÷s¡T Hê\T>∑T e+<ä\ @fi¯ófl ãj·T≥|ü&ܶsTT.|ü]bÕ*+∫q yê‘·yêVü≤qT\T ‘·<äT|ü] >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ neTsêe‹øÏ(<Ûëq´ ø£≥ø£+), ‘·<äT|ü] eTVü‰sêÁwüº˝Àì Á|ü‹cÕ˜q |ü⁄sêìøÏ ‘·s¡* M≥ìï+{ôÏ|q’ |⁄ü sêedTü Ô ì|⁄ü DT\#‘˚ · |]ü XÀ<qäÛ \T »]– ìy~˚yÓfi≤fls¡ì, ‘·<äT|ü] >√<ëe], ø£ècÕí |ü]yêVü≤ø£ÁbÕ+‘ê\ MT<äT>±<äøÏåD≤~ qT+&ç ñ‘·Ôs¡ Væ≤+<äT kÕúq+ ˝Àì bÕ≥©|ü⁄Á‘·+ es¡≈£î ‘·eT ø£\T sêyê*‡ e⁄+~. ø√{Ï*+>±\ ‘·e«ø±\T 1978`83 ø±\+˝ÀkÕÁe÷C≤´ìï $düÔ]+∫, düT |ü]bÕ\q #˚XÊs¡ì #·]Á‘·ø±s¡T\T$X«¯ ddæ Tü HÔ êïsT¡ . nd+ü |Pü ]Ô |]ü XÀ<qäÛ \T, bÕøøåÏ +£ >± ‘e· «ø±\T »]|æ »]>±sTT.á ‘·e«ø±\qT |ü]o*+∫q n|üŒ{Ï |ü⁄sêedüTÔ n~Ûø±]27 @fifl¯ es≈¡ î£ ‘e· T≈î£ |≥ü º q≥T>¢ ± sêÁwºü |⁄ü sêedTü Ô XÊK e~˝dÒ +æ ~. &Ü.m+.mdt. sêeT#·+Á<äeT÷]Ô yÓ\Te]+∫q ìy˚~ø£ $yê<ë\eT »\j·T»„+˝À uÛ≤>∑+>± lbÕ<äkÕ>∑sY ÁbÕC…≈£îº uÛ≤Ø ìsêàD+sêe&É+‘√ #·]Á‘·ø±s¡T\˝À ø√{Ï*+>±\ #ê]Á‹ø£ düú\ |ü]s¡ø£åDô|’ j·TyÓTÆ b˛sTT+~. á ìy˚~ø£qT sêÁwüº |ü⁄sêedüTÔXÊK Á|ü#·T]+∫+~.Ä+<√fi¯q yÓTT<ä˝…’+~. eTs√ yÓTTVü≤+C≤<ës√`Vü≤s¡bÕŒ>± yêdæ >±+∫q ø√≥*+>±\˝Àì |+ü ≥bı˝≤\T>± e⁄qï 110 møs£ ê\ |⁄ü sêedTü Ô ø√{Ï*+>±\ |ü]XÀ<Ûäq\ô|’ 27 dü+e‘·‡sê\ ‘·sê«‘· yÓ\Te]+∫qkÕúes¡+ |ü]s¡ø£åD düeTdü´>± $T–*b˛sTT+~. ‘·«s¡˝À |üP]Ô>±qTqïlbÕ<kä Õ>s∑ ˝Y À eTTì–b˛qTqï+<Tä q ‘\Ó +>±D≤ #]· Á‘ø· ±sT¡ \‘√ bÕ ìy~˚ ø˝£ À #ê]Á‹ø£ n+XÊ\T, @ø|£ øü +å£ >±, bÕøøåÏ +£ >±, nHø˚ £ ‘|· ü &TÉ≥T, C≤rj·T #·]Á‘·ø±s¡T\ qT+&ç Ä+<√fi¯q yÓTT<ä˝…’+~. Á|üdüTÔ‘·+lbÕ<äkÕ>∑sY ndü+|üP]Ô Äqø£≥º ìsêàD+ e<ä›≈£î pHé yÓTT<ä{Ï, ‘·&Éø£\T ñHêïj·Tì, M{Ïì |ü]o*+∫ ì|ü⁄DT\#˚ düe]+#ê\ì¬s+&Éeyês¡+˝À ≈£î]dæq esê¸\≈£î m>∑Teq e⁄qï Ä~˝≤u≤<é õ˝≤¢ø£&Ó+ ÁbÕC…≈£îº qT+&ç yÓ\T¢yÓ‹Ôq es¡<ä ˙s¡T |ü⁄wüÿ\+>± e∫à #˚]+~. Ä#ês¡´ »j·TBÛsY‹s¡TeT\sêe⁄, &Ü.&ÓyÓ÷sêõ¬s&ç¶\T ø√{Ï*+>±\qT˙fi¯ófl sêe&É+‘√ &Ü´yéT≈£î π>≥T¢ _–+#˚ |üì Ä–b˛sTT+~. »\jT· »+„ ˝À u≤Û >+∑ >± s÷¡ .700 ø√≥¢ n+#H· ê e´jT· +‘√ lbÕ<kä Õ>s∑ Y dü+<ä]Ù+∫q dü+<äs¡“¤+˝À &çe÷+&é #˚XÊs¡T. n|üŒ{Ï |ü⁄sêedüTÔXÊKÁbÕC…≈£îºqT sêeT>∑T+&É+ eT+&É\+ m\¢+|ü*¢ e<ä› ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.ÁbÕC…≈£îº |üqT\T eT÷&ÉT bÕfi¯ófl |üPs¡Ôj·÷´j·Tì ‘Ó\Tk˛Ô+~. á ÁbÕC… &s¬’Ó øsº£ Y &Ü.#HÓ êïs¬ &¶ç V‰ü MT Ç∫à s¬ +&fi˚ ó¯ fl >&∑ ∫ç Hê ô|k’ Õ ã&{®Ó Ÿ ≈L£ &Ü≈£îº øÏ+<ä Ä~˝≤u≤<é, ø£Ø+q>∑sY õ˝≤¢\≈£î #Ó+~q 20 Á>±e÷\TeTT+|⁄ü q≈î£ >T∑ se¡ ⁄‘T· +&>É ±, M{˝Ï À #ê˝≤ Á>±e÷\≈î£ u≤Û Ø ˙{bÏ ÕsT¡ ô|≥º≈£î+&Ü, #ê˝≤ es¡≈£î ì<ÛäT*ï sêj·T\d”eT, ø√kÕÔõ˝≤¢\≈£î eT+<\ä XÊK qw|ºü ]ü V‰ü sê\T #*Ó +¢ ∫q≥T¢ deü ÷#ês+¡ . ‘=\T‘· s÷¡ .700ø√≥¢‘√ ÁbÕs¡+_Û+∫q m\¢+|ü*¢ ÁbÕC…≈£îºqT düø±\+˝À |üP]Ô #˚j·Tø£ ps¡T #˚dæ ‘·q &Ó|üP´fÒwüHé |ü<äMø±\+ |üPs¡Ôe&É+‘√ #˚‘·T\Tb˛e&É+‘√ eTs√ s¡÷.400 ø√≥¢qT ô|+#·T‘·÷ Á|üuÛÑT‘·«+ Ç{°e\n+#·Hê\qT düe]+∫+~. <Tä \T|⁄ü ≈î£ HêïsT¡ . ÄjT· q ‹]– ‘\Ó T>T∑ jT· ÷ìe]‡{ø° Ï y[Ó flb˛j÷· sT¡ . 2011˝À n|üŒ{Ï sêÁwüº |ü⁄sêedüTÔXÊK dü+#ê\≈£î\T &Ü. ô|<ë› 12, 13e Ä]úø£ dü+|òüT+ ì<ÛäT\ øÏ+<ä>±ì, uÛ≤Ø ˙{ÏbÕs¡T<ä\s¡|ü⁄ #ÓHêï¬s&ç¶ ¬s+&ÉT e÷s¡T¢ ø√{Ï*+>±\qT dü+<ä]Ù+∫, Çø£ÿ&ç XÊ‘·yêV≤ü qT\ kÕeú sy¡ TÓ qÆ 110 møs£ ê\ |+ü ≥bı˝≤\qT ø=qT>√\T #j˚ T· XÊK ì<TäÛ \ <ë«sê >±ì Çøÿ£ &É nd+ü |Pü ]>Ô ± ì*∫b˛sTTq |⁄ü sêedTü ÔqTqï≥T¢ Á|üø£{Ï+#ês¡T. á Á|üsTTy˚{Ÿ düú˝≤ìï ¬s’‘·T\ e<ä› qT+&çø=qT>√\T #d˚ ,æ Ä–b˛sTTq |⁄ü sêedTü Ô ‘e· «ø±\qT ‘«· s˝¡ À |⁄ü qsT¡ <]∆ä XÊK ‘·e«ø±\qT düTe÷s¡T s¡÷.12 ø√≥¢ ã&Ó®{Ÿ‘√ ø=qkÕ–+#·&É+,kÕÔeTì Vü‰MT Ç#êÃs¡T. sêÁwüº |ü⁄sêedüTÔ d”ìj·TsY n~Ûø±] |æ.ÁãVü≤à#ê] Ä<Ûä«s¡´+˝À Çø£ÿ&É ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ ‘·e«ø±\T »]>±sTT. Bì 110 møs£ ê\ Á|sü TTy{˚ Ÿ d˝úü ≤ìï ø=qT>√\T #j˚ T· &+É , ø√{*Ï +>±\≈î£ìy˚~ø£qT sêÁwüº |ü⁄sêedüTÔXÊK ãj·T≥ô|{≤º*‡ ñ+~. ¬s+&√kÕ]»]–q ‘·e«ø±\˝À Á‹s¡‘·ï dü+πø‘ê\‘√ ãT<äT›ì bÕ<äeTTÁ~ø£\T, düMT|ü+˝À e⁄qï bÕXÊsTT>±+ uÖ<ä∆dü÷ú|ü+ >∑T≥º‘√ düVü‰, yÓTTø£ÿ{ŸdüMT|ü+˝Àì <Ûä÷[ø£≥º uÖ<ä∆dü÷ú|ü+ e<ä› ãj·T\Œ&çq Ø‹>± uÖ<ä∆#Ó’‘ê´\j·T+, |ü*–q eTT∫≈£î+<ä Hê>∑•\Œ+, Ç≥Tø£ >∑#·Tà yêøÏ* sêe⁄ù|≥ ˝Àì eTTqT\>∑T≥ºqT, ÁbÕNq <Ûä÷[ø£≥º uÖ<ä›dü÷úbÕìï 20 n_Ûeè~∆ #˚dæ |üsê´≥ø£ πø+Á<ë\T>± r]Ã~<ä›&É+, á ÁbÕ+‘·+ #·T≥÷º e⁄qï >∑T≥º\qT Á>±HÓ’{Ÿ, ø±«Ø e÷|òæj·÷ øÏ+<ä≈£î sê≈£î+&Ü |ü]s¡øÏå+ #·&É+, ø√{Ï*+>±\˝À <=]øÏq edüTÔe⁄\‘√ ôd’{Ÿ eT÷´õj·T+ @sêŒ ≥T #˚j·T&É+, sêÁwüº |ü⁄sêedüTÔXÊK˝À>±ì, ø£Ø+q>∑sY XÊ‘· yêVü≤q $X¯«$<ë´\+˝À>±ì XÊ‘·yêVü≤qT\ #·]Á‘·ô|’ |ü]XÀ<Ûäq n<Ûä´j·Tq πø+Á<ëìï @sêŒ≥T #˚j·÷\ì ‘Ó\+>±D≤ y˚T<Ûëe⁄\T, #·]Á‘·ø±s¡T\T &çe÷+&é #˚düTÔHêïs¡T. Hê>±sT¡ q® kÕ>s∑ ,Y lX\’Ë + e+{Ï u≤Û Ø ÁbÕC≈… î£ º ìsêàD≤\T #ã˚ {ºÏ q|ü&ÉT, nø£ÿ&ç |ü⁄sêedüTÔ neX‚cÕ\qT yÓ*øÏrdæ uÛÑÁ<ä|üs¡∫ n\+ |ü⁄s¡+, Hê>±s¡T®q ø=+&É e+{Ï ôd’{Ÿ eT÷´õj·÷\qT @sêŒ≥T #˚XÊ s¡ì, Ç+<äT≈£î uÛ≤Ø ˙{ÏbÕs¡T<ä\XÊK yêπs ì<ÛäT\T πø{≤sTT+#ês¡ì |ü⁄s¡yêdüTÔXÊK #ÓãT‘√+~. s¡÷.7ø√≥¢qT eTT+|ü⁄Á>±eTyÓTÆq ø√{Ï *+>±\ ˝Àì Çfi¯fl≈£î qwüº|ü]Vü‰s¡+>± #Ó*¢+#ês¡ì, eT+&É\ πø+Á<äyÓTÆq yÓ\Z≥÷sY e<ä› |ü⁄qsêyêdü+ ø£*ŒdüTÔHêïs¡ì, ø√{Ï*+>±\ |ü+≥ bı˝≤\ kÕúes¡+ eTTì–b˛ø£ eTT+<˚ |ü⁄sêedüTÔ |ü]XÀ<Ûäq\T »s¡bÕ\ì #·]Á‘·ø±s¡T\T ø√s¡T‘·THêïs¡T. 2006˝À >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ neTsêe‹˝À »]–q ø±\#·Áø£ uÖ<ä› ñ‘·‡yê\≈£î s¡÷.j·÷uÛ…’ ø√≥T¢ πø{≤sTT+∫q sêÁwüºÁ|üuÛÑT‘·«+ ø√{Ï *+>±\|ü≥¢ ∫qï#·÷|ü⁄ #·÷&É&Üìï ‘Ó\+>±D≤ ÁbÕ+‘· #·]Á‘·ø±s¡T\T J]í+#·Tø√˝Òø£b˛‘·THêïs¡T. á $wüj·T+˝À ‘Ó\+>±Dyê<äT\T, Hêj·T≈£î\T #=s¡e#·÷bÕ\ì, á ìs¡¢øå±´ìøÏ ‘Ós¡y˚j·÷\ì yês¡T ø√s¡T‘·THêïs¡T. <ä „ Ä>∑wüߺ - 2013

C≤„|üø£+ãw”sYu≤>¥ ø±\TŒ\TH˚{ÏøÏ 13 @fi¯ó¢ Ä>∑düTº 28 Hê{Ï |òüT≥q düàè‹Á|ü|ü+#·u≤´+≈£î $<ÛëHê\qT Á|ü•ï+∫q yê]ô|’ Á|üuÛÑT‘ê«\T ñ<ës¡+>± e´eVü≤]+#·e⁄. Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± ≈£L&Ü Ç<˚ <Û√s¡DÏ. Ä H˚|ü<∏ä´+˝ÀH˚ ãw”sYu≤>¥ ø±\TŒ\T »]>±j·Tì n+≥÷ Ä dü+|òüT≥qqT >∑Ts¡TÔ #˚düTÔHêïs¡T m\Áø±ºìø˘ MT&çj·÷ »s¡ï*düTº <ëeTs¡|ü*¢ q]‡+Vü‰¬s&ç¶ ÄHê{Ï eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT ‘=$Tà<˚fi¯¢ bÕ\q˝À sê´©ì m˝≤>√˝≤ $|òü\+ #˚j·T&ÜìøÏ b˛©düT\T n|üŒ{Ïπø ≈£îÁ≥\TªÁ|ü|ü+#·u≤´+ø˘ ñ<√´–µ>± $eTs¡Ù\qT m<äTs=ÿHêïs¡T. Á|ü|ü+#· u≤´+ |Hü êïsT¡ . eTTK´eT+Á‹ qT+∫ &Jû |” <ëø±, &Jû |” qT+∫ ø+Ï ~ kÕsú TT≈£î dü÷#·q\≈£î nqT>∑TD+>± $<äT´‘Y #ÛêØ®\qT ô|+#ês¡T. Ä ô|+|ü⁄ b˛©düT n~Ûø±s¡T\≈£î Ä<˚XÊ\T yÓ\Te&çHêsTT. uÛ≤Ø sê´©ì #·÷dæqqT ìs¡dædü÷Ô ô|<ä› m‘·TÔq ñ<ä´eT+ »]–+~. Äj·Tq Vü≤j·÷+ ˝ÀH˚ Ç+≥*C…Hé‡ ì|òü÷ esêZ\ qT+∫ ìy˚~ø£ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ b˛sTT+~.ãw”sYu≤>¥˝À Ä>∑düTº 28q Ä+<√fi¯qø±s¡T\ô|’ b˛©düTø±\TŒ\T »] n|üŒ{Ïπø b˛©düT\T |üìïq ≈£îÁ≥\T yÓTT<ä˝…’HêsTT. uÛ≤Ø sê´©øÏ n&ÉT>±sTT. Ä Hê{Ï dæú‹>∑‘·T\qT ˇø£ÿkÕ] >∑Ts¡TÔ #˚düT≈£î+fÒ... $<äT´‘Y >∑&ÉT>∑THê n&ɶ+≈£î\T düèwæºdüTÔHêïs¡T. ˇø£ <äX¯˝À b˛©düT\T Äj·TT<Ûë#êØ\® qT ‘s· #¡ T· Á|uü TÑÛ ‘«· + nÁøe£ T+>± ô|+#d˚ ÷ü Ô m&Üô|&Ü Á|»ü \ô|’ \‘√ ‹wüºy˚XÊs¡T. sê´©ì $|òü\+ #˚j·T&ÜìøÏ #˚j·Tì Á|üj·T‘êï\Ty÷Ó jT· ˝ìÒ u≤Û sê\T y÷Ó |kü Õ–+~. |˝ü ˝¢… À øs¬£ +≥T m|ü &TÉ +≥T+<√ n+≥÷ @MT ˝Òe⁄. Ç+~sê bÕs¡Tÿ qT+∫ *ãغ<ëø± m≥T #·÷dæHêm|ü &TÉ b˛‘T· +<√ ‘*Ó jT· ì |]ü d‹úæ H\Ó ø=+~. e∫à sêì øs¬£ +≥T‘√ øÏøÏÿ]dæq »qdü+<√Vü≤+. m≥T #·÷dæHê mÁs¡C…+&Ü\T. ìHê<ë\T`¬s’‘·T\T dü‘·eT‘·+ ne⁄‘·THêïs¡T.. ø£¬s+≥T ø√dü+ Á|ü»\ qT+∫ bÕ≥\T e÷s¡TyÓ÷>∑T‘·THêïsTT. ìHê<ë\T #˚dæ #˚dæ H√s¡T¢ u§+>∑Ts¡TrÁe ìs¡düq\T e´ø£Ô+ ø±kÕ>±sTT. _\T¢\T #Ó*¢+#·˝Òø£, ø£¬s+≥T b˛j·÷sTT. m+&É≈£î #ÓeT≥≈£î ‘·&çdæq Ä+<√fi¯qø±s¡T\ ã≥º\Tsêø£ Á|ü»\T HêHê nedüú\T |ü&ÉT‘·THêïs¡T. #·+Á<äu≤ãTô|’ X¯ØsêìøÏ Vü≤‘·TÔø£b˛sTTHêsTT. sê´© >√<ëe] Á|üeVæ≤+∫q≥T¢>±ô|\T¢_≈£î‘·Tqï e´‹πsø£‘· Ä+<√fi¯q s¡÷|ü+ rdüT≈£î+~. Ä>∑düTº Á|üeVæ≤k˛Ô+~. eTs√yÓ’|ü⁄ b˛©düT\T uÛÑj·T+‘√ eDÏøÏb˛‘·THêïs¡T.e÷dü+ uÛ≤s¡‘·<˚XÊ ìøÏ kÕ«‘·+Á‘·´+ e∫Ãq e÷dü+. Á_{Ïwt q&ÉT+ e+∫ ≈£îs¡TÃ+&ç ` ‘·TbÕ≈£î\T dü]#˚düT≈£îHêïs¡T. n|üŒ{Ïπøe\düyê<äT\ qT+∫ $eTTøÏÔ ø£*Zq e÷dü+. kÕ«‘·+Á‘·´+ e∫Ã+~. Á|üuÛÑT‘·«+ qT+∫ Ä<˚XÊ\T yÓ\Te&çHêsTT. Á|üuÛÑT‘·«+ yÓTT|ü bı+<ëø±˙ n~ ns¡∆sêÁ‹ kÕ«‘·+Á‘·´+ >±H˚ $T–*b˛sTT+~. mø£ÿ&Éy˚dæq \ì b˛©düT ñqï‘ê~Ûø±s¡T\ ‘·|üq. uÛ≤Ø sê´©, <ä÷düTø£edü÷Ô ãw”sY>=+>∑&ç nø£ÿ&ÉH˚ nqï≥T¢>± ñqï~. ˙fi¯ó¢ ˝Òø£ >=+‘·T˝…+&çb˛‘·THêï u≤>¥ #Ís¡kÕÔ es¡≈£î ø=qkÕ–+~. ny˚ ìHê<ë\T. ny˚ bÕ≥\T.sTT. Çe˙ï #·÷dæq b˛©düT\T ¬s∫Ãb˛j·÷s¡T. ãw”sYu≤>¥ <ë{Ï b˛j˚T~ ˝Ò<ä+≥÷ eTTfi¯¢ø£+#ÓqT n&ÉT¶y˚XÊs¡T. b˛©düT\ eTTfi¯¢ ø£+#ÓqT ˝…ø£ÿ n˝≤+{Ï dü+<äs¡“¤+˝À... dü+ø£˝À _&ɶ, HÓ‹Ôq dü~›, #˚‹˝À mÁs¡ #˚j·T≈£î+&Ü uÛ≤Øsê´© eT]+‘· eTT+<äT≈£î ‘√düT≈£îb˛‘·Tqï~.C…+&Ü |ü≥Tºø=ì y˚˝≤~eT+~ eTVæ≤fi¯\T $<äT´‘Y #ÛêØ®\ô|’ ‘·eT ìs¡ >=+‘·TqT mes√ |ü{Ϻ |ædüT≈£î‘·T+f… e÷≥\T sêø£ e÷{≤¢&çq≥T¢düq e´ø£Ô+ #˚ùd+<äT≈£î ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡+ #˚s¡T≈£îHêïs¡T. y˚˝≤~ b˛©dTü \T e÷{≤&¢ TÉ ‘T· qïsT¡ . n+‘˝· ÀH,˚ b˛©dTü \ <eä Tqø±+&É q•+eT+~ mÁs¡C…+&Ü\T #˚‘·ã{Ϻ Ç+~sêbÕs¡Tÿ e<ä› düe÷y˚X¯eTj·÷´s¡T. #ê* ` #·+Á<äu≤ãT &ÍHé &ÍHé n+≥÷ ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡eT+‘êdüeTj·T+ ñ<äj·T+ |ü<äø=+&ÉT ne⁄‘·T+~. dü÷s¡T´&ç Á|ü‘ê|ü+ #·÷|ü⁄ <ä<ä›]˝Ò¢˝≤ Ä+<√fi¯qø±s¡T\T ìq~+#ês¡T. b˛©düT\ #·T≥÷º \ø£å˝≤~‘T· Hêï&TÉ . m+&Ü ø±kÕÔ ø±kÕÔ eTT<Tä sT¡ ‘√+~. Á|Cü ≤ ñ<´ä e÷\ <ë«sê eT+~ Ä+<√fi¯qø±s¡T\T yê*b˛j·÷s¡T. b˛©düT\≈£î @$T #˚j·÷˝ÀH˚ $<äT´‘Y #êØ®\qT ‘·>∑TZ‘êj·Tì ø£eT÷´ìdüTº bÕغ\T ô|<ä› ñ<ä´eT+ ns¡ú+ ø±ø£ ‘·\\T |ü≥Tº≈£î+≥THêïs¡T. |æ∫Ãyêfi¯ó¢>± _‘·Ôs¡b˛j·÷s¡T.>± á Á|üC≤+<√fi¯qqT s¡÷|ü⁄~<ë›sTT. Ç~ $T*f…+{Ÿ b˛sê≥+>± eTs√e+ø£q Ä+<√fi¯qø±s¡T\T eTTfi¯¢ ø£+#ÓqT #Û˚~düTÔHêïs¡T. n+‘·e÷]+~. ñ<äj·T+ uÛ≤Ø m‘·TÔq sê´© ø√dü+ \ø£å˝≤~ eT+~ ˇø£ÿ≥ ˝ÀH˚ u≤\kÕ«$T >∑T+&ÉT≈£î >∑T+&Óì∫Ã+&ÉT. ‘·q #=ø±ÿqT $&ç∫j·÷´s¡T. ‘=$Tà~ yêeT|üø£å bÕغ\ ø±s¡´ø£s¡Ô\T |ü˝…¢\ qT+∫ dü«#·Ã¤+ >∑T+&Ó b˛©düT\≈£î #·÷|ü⁄‘·÷ ø±˝ÒÃj·T+&ç b˛©düT˝≤sê m+‘· eT+~<ä+>± dü<äT›\T rdüTø=ì |æ\¢\qT yÓ+≥u…≥Tº≈£îì e#êÃs¡T. sê´©˝À ì ø±*Ã#·+|ü⁄‘ês¡T n+≥÷ Äy˚X¯+‘√ e÷{≤¢&ÉkÕ>±&ÉT. u≤\kÕ«$TbÕ˝§ZHêïs¡T. ô|+∫q $<äT´‘Y #êØ®\T ‘·–Z+#ê*`Á|ü|ü+#· u≤´+ø˘ e÷≥\≈£î eT]ø=+‘·eT+~ Ä+<√fi¯qø±s¡T\T eT<䛑·T |ü*ø±s¡T. Ç~ˇ|üŒ+<ë\T s¡<äT› #˚j·÷*. ◊m+m|òt n|ü`<˚XÊìøÏ eTT|ü, mø£ÿ&É≈£î <ë]rdüTÔ+<√qì b˛©düT\≈£î uÛÑj·T+ |ü≥Tº≈£î+~. uÛÑj·T+ø£eT÷´ìdüTº\ ◊ø£´‘· e]∆˝≤¢*! n+≥T ìHê<ë\T Á|ü‹<Ûä«ìdüTÔ HêïsTT. ‘√ }–b˛‘·÷ b˛©düT\T Ä+<√fi¯qø±s¡T\qT Çwüº+ e∫Ãq≥T¢>±Á|üC≤Hê≥´eT+&É* ` ns¡TD√<äj·T Á|üC≤ >±j·T≈£î\T ø£fi≤ ãè+<ë\T ‹&TÉ ‘T· HêïsT¡ . Çøÿ£ &ç qT+∫ eTsê´<>ä ± y[Ó b¢ ˛‘êsê ˝<Ò ë? ˝≤Ø#ƒ êØ®>± @s¡Œ&ç Á|ü»\qT ñ‘ê‡Vü≤|üs¡TdüTÔ+fÒ sê´© ãj·T\T <˚]+~. »s¡|üeT+{≤sê n+≥T u…~]+#ês¡T. Ç+‘·˝ÀH˚ eT|”º˝À ñqï b˛© sê´© bı&Ée⁄Hê b˛©düT\T >∑<ä›˝≤¢ yê*b˛sTTHês¡T. á uÛ≤؄ Ä>∑wüߺ - 2013 21

C≤„|üø£+düT\T Ä+<√fi¯ø±s¡T\ô|’ sêfi¯¢ es¡¸+ ≈£î]|æ+#ês¡T. sê´© #Ó˝≤¢ Ä+<√fi¯qø±s¡T\˝À qø£‡˝…’≥T¢ ñHêïs¡ì nôd+;¢ düe÷y˚XÊ˝À¢#Ó<äT¬s’+~. b˛©düT\T ‘·TbÕ≈£î\≈£î |üì #ÓbÕŒs¡T. ñqï‘· kÕúsTT n~Ûø±] ø±\TŒ\≈£î Ä<˚•+#ês¡T. Ç+‘·˝ÀH˚ b˛©düT\T ‘·TbÕøÏ ø±\TŒ\ n|üŒ{Ï d”m+ #·+Á<äu≤ãT Á|üø£{ÏdüTÔ+&ÉT. nôd+;¢˝À #·+Á<äu≤ãTX¯ã›+ $qe∫Ã+~. bı>∑ <ä≥º+>± edüTÔ+~. @&ÉT|ü⁄\T $ì|ædüTÔHêïsTT. Ä+<√fiq¯ eT]+‘· ñ<èäÛ ‘+· nsTT+~. b˛©dTü \≈î£ Ä+<√fiq¯ sê»X‚Ks¡¬s&ç¶ eT<ä´ yê<√|üyê<ë\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT. yêeT|üø£åø±s¡T\≈£î ;Ûø£s¡eTsTTq j·TT<ä∆+ »s¡T>∑T‘·Tqï~. á j·TT<ä∆+ Á|ü|ü+#·u≤´+ø˘ô|’ ‹s¡T>∑ã&çq ñ<ä´eT+. n+‘·˝ÀH˚ b˛©düT\T u≤\kÕ«$T myÓTà˝Ò´\T nôd+;¢˝À Á|üuÛÑT‘·« <äeTqø±+&ÉqT ìs¡dædü÷Ô b˛sê{≤ìøÏ`$wüßíes¡›Hé\ô|’ ø±\TŒ\T »]bÕs¡T. u≤\kÕ«$T >∑T+&Óô|’ ø±\TŒ\Tø±\Ã&É+‘√ ...b˛©düT˝≤sê e÷ |æ\¢\ ñdüTs¡T ‘·–* HêX¯qyÓTÆ b˛‘ê dæ<ä∆eTj·÷´s¡T. $<äT´‘Y #ÛêØ®\ e´‹πsø√<ä´eT+˝À ndüTe⁄\T u≤dæqs¡+≥÷ H˚\sê\T‘·÷.. $<äT´‘Y #êØ®\qT ‘·–Z+#ê* ` #·+Á<äu≤ãT≈£îØà ≈£L*b˛‘·T+~ n+≥÷ mÁs¡ì s¡ø£Ô+ ∫+~dü÷ÔH˚ H˚\≈£î ˇ] neTs¡Ms¡T\T u≤\kÕ«$T ` $wüßíes¡›Hé¬s&ç¶ ` sêeTø£èwüí\≈£î |ü˝…¢>±&ÉT u≤\kÕ«$T. |ü˝…¢Hê dü+‘ê|ü düuÛÑ\T »s¡T|ü⁄‘·÷ CÀVü‰s¡T¢ n]Œ+#ês¡T. ø£dæ‘√ eT]+‘· eTT+<äT≈£î <ä÷düT¬øfi¯ó¢‘·Tqï $wüßíes¡›Hé ¬s&ç¶, ø±]à≈£î&ÉTu≤\kÕ«$Tì b˛©düT\T ø±*Ã#·+|ü&Üìï ø£fi≤¢sê #·÷XÊ&ÉT. u≤\ Á|ü»\T ñ<ä´e÷ìï eT]+‘· eTT+<äT≈£î q&ç|ædüTÔHêïs¡T. neTs¡Ms¡T\kÕ«$TøÏ $|ü¢e CÀVü‰s¡T¢, nÁX¯óìyê[ n]Œdü÷ÔH˚ eT]+‘·>± eTT+<äT≈£î <ä÷düT≈£îb˛‘·T+&ÉT. n+‘·˝ÀH˚ b˛©düT\T ‘·TbÕ≈£î\≈£î |üì #ÓbÕŒ ‘ê´>±\T eè<∏ëø±eì Á|üC≤ ñ<ä´e÷\T eT]+‘· ã\|ü&ÉT‘·THêïsTT.s¡T. ‘·TbÕøÏ‘√ <ÛäHé<ÛäHé eTì ø±\ÃkÕ>±s¡T. $wüßíes¡›Hé¬s&ç¶ nπsjYTb˛©düT˝≤sê qqTï ø±\TÑês¡Tsê n+≥TH˚ eTs√yÓ’|ü⁄ nyÓT]ø± eTT>∑TZ] Ms¡jÓ÷<ÛäT\ô|’ »q+ bÕ≥\T sêdü÷Ô, dü+‘ê|ü düuÛÑ\T @sêŒkÕÁe÷»´yê<ä+ q•+#ê*`nyÓT]ø± <√|æ&ç<ës¡T\qT ‘·ìï ‘·s¡TeTT<ë+, ø£eT÷´ìdüTº\ ◊ø£´‘· e]∆˝≤¢* n+≥÷ ìq~dü÷ÔH˚ s¡ø£Ô+ ≥T #˚dü÷Ô, Á|ü»˝Ò bÕ≥\T bÕ&ÉT‘·÷ neTs¡Ms¡T\≈£î ìyêfi¯ó\T n]ŒeT&ÉT>∑T˝À |ü&ç ø£fi¯ó¢ eT÷XÊ&ÉT. Ä+<√fi¯q≈£î >∑T¬s’q uÛ≤Ø sê´© #Ó˝≤¢#Ó<äT¬s’+~. b˛©düT\ ø±\TŒ\ yÓ÷‘·\T ôVA¬s‘·TÔ ‘·T+fÒ, Ä+<√fi¯q düTÔHêïs¡T. y˚˝≤~eT+~ nÁX¯óìyêfi¯ó\T n]Œ+#˚+<äT≈£î ≈£L´ ø£{≤ºs¡T.ø±sT¡ \T sêfió¯ ¢ b˛©dTü \ ô|ø’ Ï sT¡ e⁄«‘T· HêïsT¡ . ãws” uY ≤>¥ ÁbÕ+‘e· T+‘êj·TT<ä∆uÛÑ÷$T>± e÷]+~. M<ÛäT\˙ï ms¡T|ü⁄eTj·T+>± e÷sêsTT. neTs¡Ms¡T\ |æ\¢\T e÷Á‘·+ ªMT≈£î |æ\¢\+ nsTTq+<äT≈£î >∑]«düTÔ<ë]bı&TÉ e⁄Hê mÁsC¡ +… &Ü\T s¬ |s¬ü |˝ü ≤&TÉ ‘T· HêïsTT. ãws” uY ≤>¥ Hê\T>∑T s√&ÉT¢ mø£ÿ&É #·÷dæHê b˛s¡T ìHê<ë\T. Ä ÁbÕ+‘·eT+‘ê ÇdüTπøùdÔ Hêï+. MTs¡T ÄX¯j·÷\T HÓs¡y˚s¡≈£î+&ÜH˚ yÓ[¢b˛j·÷s¡T. MT ÄX¯j·÷sê\ì $<Ûä+>± »q+‘√ øÏøÏÿ]dæb˛sTT+~. ø£fi≤ø±s¡T\T #Ó\¢#Ó<äT¬s’Hês¡T. >∑TÁsê\T ôd’«s¡$Vü‰s¡+ #˚düTÔHêïsTT. b˛©düTã\>±\T, \qT eT]+‘· eTT+<äT≈£î q&ç|ækÕÔeT+≥÷µ X¯|ü<∏ä+ #˚düTÔHêïs¡T. $|ü¢eyêVü≤Hê\‘√ Ä ÁbÕ+‘·eT+‘ê U≤ø°eTj·TyÓTÆ+~. b˛©düT\T Ä+<√fi¯qø±s¡T\ô|’ Çwüº+ e∫Ãq≥T¢>± ˝≤؃\‘√ ø=&ÉT‘·THêïs¡T. m\Áø±ºìø˘ CÀVü‰s¡T¢ n]ŒdüTÔHêïs¡T. neTs¡Ms¡T\ ≈£î≥T+u≤\ ñdüTs¡T ‘·–*MT&çj·÷ <ë«sê ãw”sYu≤>¥ s¡ø£Ôdæø£Ô ø±\TŒ\ dü+|òüT≥q <˚X¯yê´|üÔ+>±<ëyêq\+˝≤ yê´|æ+∫+~. e+<ä˝≤~ eT+~ Ä+<√fi¯qø±s¡T\T nqT≈£îqï≥T¢>±H˚ #·+Á<uä ≤ãT Á|»ü \ #‹˚ ˝À z&çb˛ø£ ‘|· Œü ˝<Ò Tä . H{˚ Ï‘·TbÕ≈£î\ >∑T+&ÉT¢ ‘·–˝≤sTT. X¯Øs¡eT+‘ê m≥T #·÷dæq >±j·÷\THÓ‘·TÔs¡T¢‘√ øÏ+<ä|ü&çb˛j·÷s¡T. b˛©düT\T VüQ{≤VüQ{Ïq Ä+<√fi¯q <ëø± ø√\Tø√e&É+ ˝Ò<äT.ø±s¡T\qT b˛©düT yêVü≤q+˝À møÏÿ+#·T≈£î+≥÷ <ä÷s¡ÁbÕ+‘ê\≈£î‘·s¡*düTÔHêïs¡T. ø£å‘·>±Á‘·T\qT yêeT|üø£å u≤<ÛäT´\T ÄdüT|üÁ‘·T\≈£î ‘·s¡ Á|üC≤ ñ<ä´e÷\ eTT+<äT m+‘· ô|<ä› yê] ¬ø’Hê z≥$T ‘·|üŒ*dü÷Ô yÓ’<ä´ ∫øÏ‘·‡\T n+~düTÔHêïs¡T. eT]ø=+‘·eT+~ Ä+<√fi¯qø±s¡T\T nôd+;¢yÓ’|ü⁄ eTTfi¯¢ ø£+#ÓqT #Û˚~dü÷Ô <ä÷düT≈£îb˛‘·THêïs¡T. ˝Ò<äT. uÛ≤s¡‘·<˚X¯ #·]Á‘·˝À, Á|ü|ü+#· #·]Á‘·˝À Á|üC≤ Á<√VüQ\qT eT{ϺÇ+‘·˝À KeTà+ õ˝≤¢ sêeTø£èwüí kÕVü≤dü+‘√ ÁbÕD≤ìï ˝…ø£ÿ #˚j·T≈£î+&Ü u≤\kÕ«$T, $wüßíes¡›Hé¬s&ç¶\ ‘ê´>∑dü÷Œ¤]Ô‘√ eTT+<äT≈£î <ä÷düT ø£]|æ+∫q <ëK˝≤\T nH˚ø£+ ñHêïsTT. Ä ‘·s¡Tyê‘· ¬s+&√ <äbòÕ¬øfi¯óÔHêï&ÉT. ¬s∫Ãb˛sTTq b˛©düT\T sêeTø£èwüíô|’ ø±\TŒ\T »]bÕs¡T.ø±\TŒ˝À¢ sêeTø£èwüí rÁe+>± >±j·T|ü&É≥+‘√ yêeT|üø£å ø±s¡´ø£s¡Ô\T mìïø£˝À¢ ¬>*∫q sê»X‚KsY ¬s&ç¶ ôV≤*ø±|üºsY Á|üe÷<ä+˝À #·ìb˛eVQü {≤VQü {qÏ ÄdTü |Áü ‹˝À #]˚ Œ+#êsT¡ . sêeTøè£ wíü sø¡ +Ô£ @sT¡ ˝’… bÕsT¡‘√+~. düŒèVü≤ ‘·|æŒ |ü&çb˛j·÷&ÉT. ÄdüT|üÁ‹˝À ∫øÏ‘·‡ bı+<äT‘·÷ &+É , s√Xj¯ T· ´ eTTK´eT+Á‹ ø±e&+É , n≥T ‘s· T¡ yê‘· øsÏ D¡ ≈Y î£ e÷ss¬Y &¶çyês+¡ ‘s· T¡ yê‘· Mse¡ TsD¡ + bı+<ë&TÉ . n~øÛ ±s|¡ øü +å£ ô|’ Á|Cü ≤e´‹sπ ø£‘· ô|\T¢_øÏ+~. Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ @$T #˚j·÷˝À ns¡ú+ ø±e&É+ ˝Ò<äT. eTTK´eT+Á‹ ø±e&É+ es¡Tdü>± »]–b˛j·÷sTT. n~Ûø±s¡+˝À mes¡T 22 ñqï|üŒ{Ïø° Á|ü|ü+Nø£s¡D $<ÛëHê\T y˚>∑e+‘·+>± neT\T #˚düTÔHêï s¡T. eTTK´eT+Á‹ øÏs¡DY ≈£îe÷sY ¬s&ç¶ ≈£L&Ü #·+Á<äu≤ãT u≤≥˝ÀH˚ |üj·TìdüTÔHêïs¡T. eT∞¢ $<äT´‘Y #êØ®\ ô|+|ü⁄ <ä\qT eTT+<äT≈£î rdüT≈£îe#êÃs¡T. Á|ü»\ô|’ |üqTï\ uÛ≤s¡+ y˚dü÷Ô q&ç¶ $s¡TdüTÔHêïs¡T. ø£¬s+≥T ø√‘·\T, $<äT´‘Y #ÛêØ®\ uÛ≤sê\T Á|ü»*ï yÓ+{≤&ÉT‘·THêïsTT. sêÁwüº+˝ÀH˚ >±≈£î+&Ü <˚X¯yê´|üÔ+>± Á|ü|ü+Nø£s¡D $<ÛëHê\≈£î e´‹πsø£+>± Á|ü»\T ô|<ä› m‘·TÔq b˛sê≥+˝À bÕ˝§Z+≥THêïs¡T. eT∞¢ yêeT|üøå±\T $<äT´‘Y #êØ®\≈£î e´‹πsø£+>± n\Tô|s¡T>∑ì b˛sê{≤ìï ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T. $<äT´‘Y #ÛêØ®\ ô|+|ü⁄<ä\≈£î e´‹πsø£+>± Hê&ÉT yêeT|üøå±\ H˚‘·è‘·«+˝À »]– Á|üC≤ ñ<ä´eT+ @Hê{Ïø° eTs¡Te˝Òì~. Ä ñ<ä´ eT+˝À Ms¡eTs¡D+ bı+~q neTs¡Ms¡T\ ‘ê´>±\qT eTs¡e≈£î+&Ü Á|üC≤ ñ<ä´e÷\qT eT]+‘· eTT+<äT≈£î q&ç|æ<ë›+. ñ<´ä e÷\ eTT+<Tä bÕ\≈î£ \T z&bç ˛j÷· sT¡ .neTsT¡ \T #]· Á‘˝· À düTdæús¡kÕúHêìï dü+bÕ~+#ês¡T. 2000 dü+ˆˆ Ä>∑düTº 28q $<äT´‘Y ñ <ä´eT+˝À H˚\sê*q ãw”sYu≤>¥ ns¡TD‘ês¡\ düàè‹˝À.. ãw”sYu≤>¥ #Ís¡kÕÔqT cÕVæ≤<é #Íø˘>± e÷sêÃs¡T. neTs¡Ms¡T\T dü÷ú|üeTsTT ì*#êsT¡ . yê] ‘ê´>+∑ n+<]ä ø° d÷ü Œ]¤ ìÔ yê«\ì ø√sT¡ ≈î£ +<ë+. Hê{Ï Ms¡T\ dü÷Œ¤]Ô ‘·<äT|ü] nH˚ø£ Á|üC≤b˛sê{≤\≈£î e÷s¡Z+ y˚dæ+~. yê{Ï˝À¢ Hê{Ï ‘Ó>∑Te ø£ì|æk˛Ô+~. H˚{Ï ‘Ó\+>±D ñ<ä´eT+˝Àq÷ <ëìï #·÷&Ée#·TÃ. <ä „ Ä>∑wüߺ - 2013

eT{Ϻ ã‘·T≈£î Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À e´ekÕj·T dü+øå√uÛÑ+ ¬s’‘·T Ä‘·àVü≤‘·´\T ¬s’‘·T\ düeTdü´\qT |ü{Ϻ+#·Tø√e&É+˝À, ∫es¡≈£î yê] Ä‘·àVü≤‘·´\ düeTdü´qT |ü]o*+#·&É+˝Àq÷ n+‘·T˝Òì ìs¡¢ø£å´+ ø£ì|æk˛Ô+~. á $wüj·T+˝À Á|üuÛÑT‘ê«\ <Û√s¡DÏì m+&É>∑&ÉT‘·THêïs¡T düTdæús¡ e´ekÕj·T πø+Á<ä+ Á|ü‹ì~Û &Ü.õ.$.sêe÷+»H˚j·TT\T C≤rj·T H˚s¡ qyÓ÷<äT dü+düú (mHédæÄsY_) 2012 >∑D≤+ø±\Á|üø±s¡+ 1995`2012 eT<Ûä´ >∑\ 18 dü+e‘·‡sê\˝À eTq <˚X¯+˝À2,84,694eT+~ s¬ ‘’ T· \T Ä‘à· V≤ü ‘´· #d˚ Tü ≈î£ HêïsT¡ . M{˝Ï À¢ 68 XÊ‘+·<˚X¯+˝À esê¸<Ûës¡ ÁbÕ+‘ê\˝À |ü‹Ô|ü+≥qT m≈£îÿe>± kÕ>∑T#˚düTÔqïHê\T>T∑ sêÁcÕ\º T Ä+Á<ÁäÛ |<ü X˚ Ÿ, eTV‰ü sêÁw,ºü øs£ ê≥í ø,£ eT<´äÛ Á|<ü X˚ Ÿ\˝À»]>±sTT. >‘∑ · d+ü e‘‡· s+¡ ‘√ b˛*Ãq|ü &TÉ eTV‰ü sêÁw˝ºü À 13 XÊ‘+· ,Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À 17 XÊ‘·+ ¬s’‘·T Ä‘·àVü≤‘·´\T ô|]>±sTT. yÓTT‘·Ô+ 2001`2011 eT<Ûä´˝À 13,68,012 eT+~ Á|ü<Ûëq kÕ>∑T<ës¡T\T¬s’‘·T Ä‘·àVü≤‘·´\˝À 46 XÊ‘·+ á ¬s+&ÉT sêÁcÕº\˝ÀH˚ »]>±sTT. e´ekÕjT· + qT+∫ ‘|· ü ≈î£ HêïsT¡ . n+fÒ s√EøÏ 375 eT+~ s¬ ‘’ T· \T18 dü+e‘·‡sê\˝À eTVü‰sêÁwüº\˝À 57.604 eT+~ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À e´ekÕj·T+ e~˝ÒdüTÔHêïs¡T.35,898 eT+~ ¬s’‘·T\T Ä‘·àVü≤‘·´ #˚düT≈£îHêïs¡T. >∑‘· dü+e‘·‡s¡+eTq sêÁw+ºü ˝À »]–q$ 2572, <X˚ +¯ yTÓ T‘+Ô· ˝À »]–q$ 13754. øπ +Á<ä sêÁwºü Á|uü TÑÛ ‘ê«\T á d+ü ø√å u≤Û ìï |]ü wÿü ]+#{· ≤ìøÏ nHø˚ £ #·s¡´\T #˚|ü{≤ºsTT. ø±ì n~ n<äT|ü⁄˝ÀøÏ e#˚à ã<äT\T eT]+‘· rÁe á ¬s’‘·T\T Ä‘·àVü≤‘·´\T e´ekÕj·T s¡+>∑+˝À HÓ\ø=ì ñqï ‘·s¡eTe⁄‘·Tqï~. πø+Á<äÁ|üuÛÑT‘·«+ sêÁw”ºj·T ø£èwæ $ø±wü jÓ÷»q H˚würÁe d+ü ø√å u≤Û ìøÏ Á|eü ÷<ä d÷ü ∫ø\£ T. Ä‘à· V≤ü ‘´· #d˚ Tü ≈î£ qï ≈î£ ≥T+u≤ q˝Ÿ Vü‰]ºø£\Ãs¡˝Ÿ $TwüHé e+{Ï nH˚ø£ ø±s¡´Áø£e÷\qT ÁbÕs¡+_Û+\˝À $T–*q yês¡T, Ç+ø± e´ekÕj·T+˝À ø=qkÕ>∑T‘·Tqï yê] |ü] ∫+~. sêÁwüºÁ|üuÛÑT‘·«+ ≈£L&Ü á düeTdü´ qT+&ç ãj·T≥ |ü&É{≤ìø£+dæú‹ @$T yÓTs¡T>∑T>± ˝Ò<äT. ô|<ä› m‘·TÔq »s¡T>∑T‘·Tqï e\dü\T, e´e ≥÷ nH˚ø£ Á|ü‘·´ø£ |ü<∏äø±\T ‘Ó∫Ã+~. ø±ì dü+øå√uÛÑ+ ô|s¡T>∑T‘·Tqï<˚kÕj·T ≈£L©\≈£î |üì ˝Òø£b˛e≥+. ù|<ä]ø£+, b˛wüø±Vü‰s¡ ˝À|ü+, ø±ì á Á|üj·T‘êï˝ÒM düeTdü´qT |ü]wüÿ]+#· ˝Òø£b˛j·÷j·Tì >∑D≤+nHês√>´∑ + e+{Ï nHø˚ £ s÷¡ bÕ\˝À ≈L£ &Ü á d+ü ø√å u+ÑÛ e´øeÔ£ Te⁄‘T· ø±\T ‘Ó*j·T#˚düTÔHêïsTT. sêÁw”ºj·T ø£èwæ $ø±düjÓ÷»q, H˚wüq˝Ÿ Vü‰]ºqï~. ø£\Ãs¡˝Ÿ $TwüHé e+{Ï$ e´ekÕj·T+˝À eTÚ*ø£ düeTdü´\qT |ü]wüÿ ]+#·≥+ ø£+fÒ ñ‘êŒ<äø±\qT düs¡|òüsê #˚j·T≥+˝À |ü]ÁX¯eT≈£î Ä]ú <˚X¯+˝À 2011 »HêuÛ≤ ˝…ø£ÿ\ Á|üø±s¡+ 1991 qT+&ç Ç|üŒ{Ï ø£+>± ñ|üjÓ÷>∑|ü&ܶsTT. 2002 ‘·sê«‘· nìï sêÁcÕº\˝ÀqT ¬s’‘·T<ëø± ø√{Ï j÷· u\’…Û ø\å£ eT+~ s¬ ‘’ T· \T (Á|<ü ëÛ q kÕ>T∑ <ësT¡ )¢ ‘–· bZ ˛j÷· Ä‘·àVü≤‘·´\T ô|]>±sTT n+fÒ Á|üuÛÑT‘·«+ rdüT≈£îqï #·s¡´\T @e÷Á‘·+s¡T. 2001øÏ Ç|üŒ{ÏøÏ 77 \ø£å\ ¬s’‘·T\T ‘·–Zb˛j·÷s¡T. n+fÒ >∑‘· |òü*‘·$Te«˝Ò<äì ns¡úeTe⁄‘·T+~. 2004 ‘·sê«‘· Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ, eTVü‰20 dü+e‘·‡sê\T>± dü>∑≥Tq s√EøÏ 2035 eT+~ ¬s’‘·T\T e´e sêÁwüº, nkÕ‡+, s¡a≤s¡â+&é, eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ sêÁcÕº\˝À ¬s’‘·T Ä‘·àVü≤‘·´\TkÕj·T+ qT+&ç yÓ’<=\T>∑T‘·THêïs¡T. n<˚ eTqsêÁwüº+ $wüj·÷ìøÏ eùdÔ ô|s¡T>∑T‘·T+fÒ sêÁwüº Á|üuÛÑT‘ê«\T e÷Á‘·+ yê{Ïì >∑T]Ô+#· ìsêø£]düTÔ HêïsTT. |ü•ÃeT u…+>±˝Ÿ Á|üuÛÑT‘·«+ Ä Ä‘·àVü≤‘·´\ìï ‘ê>∑T&ÉT, e÷q dæø£ düeTdü´\T, ≈£î≥T+ã düeTdü´\ e\¢ »s¡T>∑T‘·THêïj·Tì #·÷|æ ¬s’‘·T Ä‘·àVü≤‘·´\qT ‘·≈£îÿe #˚dæ #·÷|ædüTÔqï~. eTq sêÁwüº+˝À >∑‘· 18 dü+e‘·‡sê\˝À 35,898 eT+~ ¬s’‘·T\T Ä‘·àVü≤‘·´ #˚düT≈£î+fÒ sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ >∑T]Ô+∫q$ πøe\+ 5683 e÷Á‘·y˚T.„ Ä>∑wüߺ - 2013 23

eT{Ϻ ã‘·T≈£îÄ+Á<Ûä Á|ü<˚XŸ˝À ¬s’‘·T Ä‘·àVü≤‘·´\ $esê\Tdü+ˆˆ mHédæÄsY_ >∑D≤+ø±\T sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ >∑T]Ô+∫q$1995 1196 01996 1706 01997 1097 01998 1813 1041999 1974 1802000 1525 1922001 1509 2562002 1896 3212003 1800 304 30 @fi¯¢ ÁøÏ‘·+ ôV≤ø±ºs¡T≈£î 362 πøJ\ <ä÷~ ~>∑Tã&ç eùdÔ >∑‘· 6 dü+e‘·‡sê\T>± ~>∑Tã&ç es¡Tdü>± ‘·>∑TZ‘·÷H˚ e⁄qï~. á dü+e2004 2666 1178 ‘·‡s¡+ n‹ ‘·≈£îÿe>± n+fÒ 218 πøJ\T e÷Á‘·y˚T ~>∑Tã&ç e∫Ã+~. |ü‹Ô |ü+≥≈£î ¬s’‘·T Ä‘·àVü≤‘·´\≈£î #ê˝≤ <ä>∑Z] dü+ã+<Ûä+ e⁄qï~.2005 2490 654 |ü‹Ô |ü+≥˝À ~>∑Tã&ÉT\T ‘·–Z qcÕº˝§#˚à Á|üe÷<ä+ m≈£îÿe>± ñ+ ~. |ü‹Ô ¬s’‘·T\ düeTdü´≈£î |ü]cÕÿs¡+>± eTT+<äTø=∫à _{Ï|ü‹Ô2006 2607 561 d+ü ø√å u≤Û ìï eT]+‘· rÁe‘s· +¡ #d˚ +æ ~.eTq≈î£ dŒü w+ºü >± øì£ |dæ Tü qÔ ï≥T¢ |ü‹Ô |ü+≥ $|òü\eTsTTq dü+e‘·‡sê\˝À ¬s’‘·T Ä‘·àVü≤‘·´\T ô|]2007 1797 512 >±sTT. _{Ï |ü‹Ôì Á|üy˚X¯ô|{Ϻq ‘·sê«‘· |ü‹Ô |ü+≥ $|òü\eTe≥+ ‘·s¡#·T>± »s¡T>∑T‘·Tqï~. ø±ì <äTs¡<äèwüºy˚T$T≥+fÒ |ü‹Ô kÕ>∑T $d”Ôs¡í2008 2105 488 sêqT sêqT ô|s¡T>∑T‘·÷H˚ e⁄qï~. 2001˝À πøe\+ 10.22 \ø£å\ ôV≤ø±ºs¡¢˝À (25.5 mø£sê\T) e÷Á‘·y˚T |ü‹Ô kÕ>∑T #˚j·T>± Ç|ü&ÉT2009 2414 321 n~ 58 \ø£å\ mø£sê\≈£î ô|]–+~. ìC≤ìøÏ eTq sêÁwüº+˝À ôV’≤Á_&é |ü‹Ô |ü+&ç+#·{≤ìøÏ nqTyÓ’q uÛÑ÷$T 10 \ø£å\ ôV≤ø±ºs¡T¢ e÷Á‘·y˚T.2010 2525 259 >∑‘· |ü~ dü+e‘·‡sê\ ø±\+ Ä‘·àVü≤‘·´\T m≈£îÿe>± |ü‹Ô ¬s’‘·T2011 2206 260 \y˚ ø±e≥+ Çø£ÿ&É >∑eTHês¡Ω+.2012 2572 93 Á|üuÛÑT‘·« yÓ’|òü\´+yÓTT‘·Ô+ 35,898 5,683 1. e´ekÕj·T dü+øå√uÛ≤ìï ˝À‘·T>± n<Ûä´j·Tq+ #˚dæq nH˚ø£ Á|üuÛÑT‘·« dü«‘·+Á‘· ø£$T{°\T ø£$TwüqT¢ <ëì |ü]cÕÿs¡+Ç{≤¢ >∑T]Ô+#·ø£b˛e≥+ e\¢ yê] ≈£î≥T+u≤\≈£î mqï{ÏøÏ ø√dü+ Ç∫Ãq dü÷#·q\qT Á|üuÛÑT‘·«+ @Hê&É÷ neT\T #˚j·T˝Ò<äT.qwüº|ü]Vü‰s¡+ n+<˚ neø±X¯+ ˝Òø£b˛>± ndü\T düeTdü´qT, dü+øå√uÛ≤ 2. 2004˝À n≥T πø+Á<ä+˝ÀqT Ç≥T sêÁwüº+ ˝ÀqT ø=‘·Ôìï >∑T]Ô+#˚ neø±X¯+ ≈£L&Ü ˝Ò≈£î+&Ü b˛‘·Tqï~. Á|üuÛÑT ‘ê«\T @s¡Œ&çq|ü&ÉT Ä‘·àVü≤‘·´ #˚düT≈£îqï ¬s’‘·T\≈£î düVü‰ j·Tø£ #·s¡´\ Á|üø£{Ï+#êsTT. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘·«+Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À _{Ï |ü‹Ô kÕ>∑T ` nb˛Vü≤\T, ìC≤\T ì]›wüº qwüº|ü]Vü‰s¡+, n|ü\T rs¡Ã{≤ìøÏ s¡÷.50y˚\ bÕ´πøJ Çyê«\ì Jz 421 C≤Ø #˚dæ+~. ø±ì nìï eTq sêÁwüº+˝À ì»+>± _{Ï |ü‹Ô ¬s’‘·T\ J$‘ê\qT yÓTs¡T>∑T Ä‘·àVü≤‘·´ \qT ì»yÓTÆq ¬s’‘·T Ä‘·àVü≤‘·´\T>±|üs¡TdüTÔqï<ë? |ü‹Ô ~>∑Tã&ÉT\T ô|s¡T>∑T‘·THêïj·÷? n+fÒ ˝Ò<äH˚ >∑T]Ô+#·ø£b˛e≥+ e\¢ #ê˝≤ eT+~øÏ qwüº|ü]Vü‰s¡+#ÓbÕŒ*. n+<ä≥+˝Ò<äT. 3. e´ekÕj·T dü+øå√uÛÑ+ ô|]–q|ü&É˝≤¢ |ü]cÕÿs¡+>± Á|üuÛÑT ‘·«+ ø=‘·Ô kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„Hê\qT ˇø£ eT+Á‘·+ ˝≤>±24 „ Ä>∑wüߺ - 2013

eT{Ϻ ã‘·T≈£î eTT+<äT≈£î ‘ÓdüTÔqï~. (ø=‘·Ô s¡ø£+ |ü⁄s¡T>∑T eT+<äT\T, »qT´ ‘√ bÕ≥T uÛÑ÷$Tì ‘·qU≤qT+&ç $&ç|æ+#·Tø√e{≤ìøÏ, e÷]Œ&ç |ü+≥\T) ø±ì á |ü]cÕÿsê˝Ò ø=‘·Ô düeTdü´\≈£î JeH√bÕ~ÛøÏ, |æ\¢\ #·<äTe⁄\≈£î, Äs√>∑´ Ks¡TÃ\≈£î dü] <ë] rdüTÔHêïsTT. b˛j˚T≥≥T¢ e⁄+&Ü*.4. n|ü\T ô|s¡>∑≥+ nH˚~ dü+øå√uÛ≤ìøÏ Á|ü<Ûëq ø±s¡D+>± nH˚ø£ ì»ìsê∆s¡D\˝À¢ ‘˚*+~. 2004˝À j·T÷|æ@ Á|üuÛÑT 2. Ä ≈£î≥T+u≤\≈£î Á|ü<Ûëq nedüsê\ø√dü+ HÓ\≈£î s¡÷. ‘·«+ s¡TD≤\T s¡<äT› #˚dæ+~. nsTTq|üŒ{Ïø° #ê˝≤ eT+~ 5,000 $‘·+‘·T ô|q¸Hé #Ó*¢+#ê*. ¬s’‘·T\T n|ü\ }_ qT+&ç ãj·T≥|ü&É˝Ò<äT. yÓTC≤]{°Ï ¬s’‘·T\≈£î dü+kÕú>∑‘· s¡TD≤\T n+<ä≥+ ˝Ò<äT. 1994 ‘·sê« 3. ¬s’‘·T Ä‘·àVü≤‘·´\qT >∑T]Ô+#˚≥|ü&ÉT ì»yÓTÆq ¬s’‘·T\T nH˚ ‘· ¬s’‘·T\≈£î u≤´+≈£î*#˚à n|ü\T u≤>± ‘·–Zb˛j·÷sTT. eØZø£s¡DqT yÓ+≥H˚ s¡<äT› #˚j·÷*.dü÷#·q\T 4. Ä‘·àVü≤‘·´ #˚düT≈£îqï ¬s’‘·T≈£î≥T+u≤\‘√ bÕ≥T rÁeyÓTÆq <äTs¡“¤s¡dæú‹˝À e⁄qïyês¡T Ä‘·àVü≤‘·´\≈£î bÕ\Œ&É≈£î+&Ü uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À e´ekÕj·T+˝À eTÚ*ø£yÓTÆq e÷s¡TŒ\T ‘˚e\dæ ìyê]+#·{≤ìøÏ yê] düeTdü´\qT ≈£L&Ü |ü]wüÿ]+#ê*ñ+~. (;e÷ dü<äTbÕj·T+, ‘êø£≥Tº˝À e⁄qï uÛÑ÷$Tì $&ç|æ+1. ¬s’‘·T Ä‘·àVü≤‘·´ ≈£î≥T+u≤\≈£î <äTs¡“¤s¡ dæú‹ qT+&ç ãj·T≥ #·≥+, ÄVü‰s¡ |ü<∏äø±\≈£î CÀ&ç+#·≥+ e+{Ï$). |ü&Éy˚j·T{≤ìøÏ ˇø£ düeTÁ>∑yÓTÆq düVü‰j·T |ü⁄qsêyêdü ø±s¡´ 5. ¬s’‘·T\T n~Ûø£ Ks¡TÑ√ ≈£L&ÉT≈£îqï e´ekÕj·T |ü<ä∆‘·T\ Áø£e÷ìï rdüT≈£îsêyê*. qwüº|ü]Vü‰s¡+, n|ü\T rs¡Ã≥+ qT+&ç ‘·≈£îÿe Ks¡TÃ>∑\ düTdæús¡ e´ekÕj·T |ü<ä∆‘·T\≈£î e÷s¡ {≤ìøÏ Á|uü TÑÛ ‘«· + dVü ‰ü jT· + n+~+#ê*. dmæ +md@t „ Ä>∑wüߺ - 2013 e+{Ï |<ü øä∏ ±\qT, |<ü ‘›ä \· TqT ô|<›ä m‘T· qÔ Áb˛‘‡· V≤æ +#ê*. Ä]úø£ düVü‰j·T+ n+~+#ê*. 6. |ü+≥\ ø£˙dü eT<䛑·T <Ûäs¡\qT –≥Tºu≤≥T <Ûäs¡\ kÕúsTTøÏ yÓ+≥H˚ düe]+∫ ùdø£s¡D yÓTT<ä\T ô|{≤º*. á eT<䛑·T <Ûäs¡\T, ô|{Ϻq Ks¡Tà b˛qT ø=+‘· Ä<ëj·T+ $T–˝Ò≥≥T¢>± e⁄+&Ü*. nìï |ü+≥\qT Á|üuÛÑT‘·«+ (m|òt.dæ.Ç, dædæÇ\ <ë«sê) düeTj·÷qT≈£L\+>± ¬s’‘·T\ e<ä› qT+&ç ‹qï>± ùdø£]+#ê*. 7. øö\T ¬s’‘·T\‘√ düVü‰ yÓTC≤]{° ¬s’‘·T\+<ä]ø° |ü+≥\ ;e÷, dü+kÕú>∑‘· s¡TD≤\qT n+~+#ê*. e´ekÕj·T dü+øå√uÛ≤|ü⁄ eT÷\ø±s¡D≤ìï |ü]wüÿ]+#·{≤ìøÏ Á|üuÛÑT ‘·«+ nìï e´ekÕj·T ≈£î≥T+u≤\≈£î Ä<ëj·T uÛÑÁ<ä‘·qT ø£*Œ+#ê*. düTdæús¡ e´ekÕj·÷ìï Áb˛‘·‡Væ≤+#ê*. esê¸<Ûë]‘· ÁbÕ+‘ê\˝À n~Ûø£ Á|üuÛÑT‘·« ô|≥Tºã&ÉT\‘√, kÕ>∑T ˙{Ï edü‹ì, s¡ø£s¡ø±\ |ü+≥\T |üX¯ódü+|ü<ä Ä<Ûë]‘· JeH√bÕ<ÛäT \qT ô|+bı+~+#ê*. <ä 25

‘ê´>∑+ Ä‘·àã*<ëHê\‘√‘Ó\+>±D kÕø±s¡eTe⁄‘·T+<ë? ‘Ó\+>±D ÇkÕÔeT+≥÷ ø±+Á¬>dt #˚dæq Á|üø£≥qqT mes¡÷ >∑{Ϻ>± $X¯«dæ+#·˝Òø£b˛‘·THêïs¡T. >∑‘·+˝À e÷~]>± Bìï ≈£L&Ü yÓq≈£îÿ rdüT≈£î+fÒeTs√kÕ] Ä‘·àã*<ëHê\T rÁeeTj˚T´ neø±X¯+ ñ+~. á H˚|ü<∏ä´+˝À ã*<ëHê\T |ü<ä›ì, b˛s¡Tu≤≥ |ü{≤º\ì n+≥THêïs¡T |üã“‹ yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢, ªªÁbÕ+‘˚‘·s¡T&ÉT <√|æ&û #˚ùdÔ ÁbÕ+‘·+ <ëø± ‘·]$Tø=&É<ë+ ãT˝…¢≥¢qT eTT<ë›&çq j·TTe‘·, eT*<äX¯ ñ<ä´eT+˝À ô|Á{À˝Ÿ, øÏs√dæHé\qT ÄÁX¯ sTT+∫ ‘·eT<˚Vü‰*ï, J$‘ê*ï n–ZbÕ\T ÁbÕ+‘·+yê&˚ yÓ÷dü+ #˚ùdÔ ÁbÕ+‘·+˝ÀH˚ bÕ‘·πs<ë›+µµ nqï #˚düT≈£î+fÒ HÓ’Hê ‘Ó\+>±D edüTÔ+<äì ÄX¯|ü&ÉT‘·Tqï~ ø±ì <ëìe\¢ø±fiÀJ e÷≥©ï Á|ür ‘Ó\+>±D yê~ ø£+sƒ¡‘ê|ü{≤ºs¡T ø±ì ˇ+≥ Á|üjÓ÷»q+ ˝ÒX¯e÷Á‘·yÓTÆHê ˝Ò≈£î+&Üb˛‘·T+<äì|ü{Ϻ+#·T≈£îqï dü+<äsꓤ\T ø±qsêe⁄. ø£fiËfl<äTfÒ qeTàø£Á<√Vü≤+, >∑T]Ô+#·˝Òø£b˛‘·Tqï~.yÓ÷kÕ\T »s¡T>∑T‘·THêï ø±fiÀJ #Ó|æŒq @ ˇø£ÿ|ü˙ #˚j·T˝Òø£b˛‘·THêï+. j·T÷ìe]‡{°\˝À d”e÷+Á<Ûä bÕ\≈£î\ ˝≤؃\≈£î, ‘·÷{≤\≈£î Bs¡Èø±*ø£+>± mH√ïs¡ø±\ Ms√#·‹ b˛sê{≤\T #˚dæ ‘Ó\+>±DÁbÕD≤\qT m<äTs=&û¶ ì*∫q b˛sê≥jÓ÷<ÛäT˝…’q $<ë´s¡Tú˝À¢ ‘·eT kÕø±s¡+ nj˚T´<äX¯˝À $<ë´s¡Tú\T ìsêX¯, ìdüŒèVü≤\≈£î ˝ÀHÓ’ ã*ø√¬sÿqT, dü«bÕïìï #·÷düT≈£î+~ ‘Ó\+>±D düe÷»+. ñ<ä´eT+˝À <ëHê\≈£î bÕ\Œ&É≥+ nH˚~ eTqdüT≈£î u≤<Ûä>± nìŒdüTÔHêï n~ |æ]øÏmìï <Óã“\T ‹Hêï, X¯Øs¡+ s¡ø£ÔyÓ÷&çHê yê] ø£fi¯fl˝À ø£qã&˚ ø£Dø£D #s· ´¡ >±H˚ u≤Û $+#ê* ‘\Ó +>±D ø√d+ü Ä‘à· ã*<ëq+ #d˚ Tü ≈î£ qï yê]eTH˚ ì|ü&ÉT yÓ>∑fi¯flqT #·÷dæ, Hê á _&ɶ\e\¢H˚ ‘Ó\+>±D kÕ<Ûä´ ì neTs¡Ms¡T\T nHê˝≤? j·TT<ä∆s¡+>∑+ qT+&ç bÕ]b˛sTTq yês¡TeTì q$Tà+~ düø£\ düe÷»+. ‘Ó\+>±D kÕ<Ûäq¬ø’ ã]^dæ m>∑ nHê˝À ns¡ú+ø±ì dæú‹. yê] neTs¡‘ê«ìï ‘·≈£îÿe#˚dæ #·÷<ë› e÷?ã&É{≤ìøÏ dæ<ä∆yÓTÆ+~ ‘Ó\+>±D. ◊<äTqïs¡ <äXÊu≤∆\ düTBs¡Èb˛sê≥+, >=|üŒ>± #Ó|ü≈£î+<ëe÷? ø±s¡Dy˚T<Ó’Hê Ä‘·àVü≤‘·´\ <ë«sê ‘Ó\+<ë<ë|ü⁄ y˚sTT eT+~ ã*<ëHê\ eTVü≤‘·Ôs¡ &çôd+ãsY 2009 Á|üC≤ >±D edüTÔ+<äì ÁuÛÑeT|ü&É≥+ dü]jÓÆT+~ø±<äT. X¯yê\ MT<ä Á|üe÷D≤ñ<ä´eT+˝À πø+Á<ä+ yÓT&É\T e+#ê+. ‘Ó\+>±D Á|üø£≥q #˚sTT+#· \T #d˚ æ n~øÛ ±s+¡ eT‘T· ˝Ô À CÀ>T∑ ‘÷· , |<ü eä ⁄\ ø√d+ü y+Ó |sü ê&¢ TÉ ‘T· qï>∑*–+~. d”e÷+Á<Ûä e\dübÕ\≈£î\, ô|≥Tºã&ç<ës¡T\ ≈£îÁ≥\ |òü*‘·+ dæ>∑TZ˝Òì sê»ø°j·THêj·T≈£î*ï ì\Bdæ, yê] s=#·Tà sê»ø°j·÷*ï>±, de” ÷+Á<äÛ HêjT· ≈î£ \ ø=eTTàø±ùd ‘\Ó +>±D sê»øj° T· HêjT· ≈î£ \ ø£&çπ>j·÷*‡q |ü]dæú‘·T˝À¢ ã*<ëq+ #˚dæ yê] eTqdüT\T e÷]Ãu≤ìdü eTqdüÔ‘·«+, kÕ«s¡ú sê»ø°j·÷\ eT÷\+>± ‘Ó\+>±D Á|üø£≥q ‘Ó\+>±DqT kÕ~Û+#ê\qï ‘Ó\+>±D _&ɶ\ Ä˝À#·q ˇø£ e÷qdæø£yÓq≈£îÿ yÓ[¢+~. á \C≤®s¡Væ≤‘· Á|ües¡Ôq, ‘·eT Á|ü»\ Äø±+ø£åqT yÓ’|òü\´y˚T. Ä‘·àã*<ëq+ nH˚~ eTq b˛sê≥ dü+Á|ü<ëj·T+ ø±<äT.HÓs¡y˚s¡Ã{≤ìøÏ dæ<ä∆|ü&Éì >√‹ø±&ç qø£ÿ\ Hê≥ø±\qT #·÷dæ Çø£ m+‘√eT+~ neTs¡T\ s¡ø£Ô+‘√ ‘·&çdæq H˚\ô|’ ã*<ëHê\T »s¡T>∑&É+‘Ó\+ >±D sê<äì, ã+>±s¡T ‘Ó\+>±DqT ø£fi≤flsê #·÷<ë›eTì ø£\\T ˇø£ |æ]ø£ #·s¡´>±H˚ #·÷&Ü*‡ ñ+≥T+~. Ä‘·àVü≤‘·´ #˚düTø√e&É+˝À>∑qï $<ë´s¡Tú\T >√eTTK yê´Á|òü÷\ #˚wüº\≈£î ‘·≥Tºø√˝Òø£ #·÷|æq ‘Ó>∑Te, ìs¡“¤+<Ûë\T, ìsêX¯\T mìï m<äT¬s’Hê ‘Ó\+>±DÄ‘·àVü≤‘·´\≈£î bÕ\Œ&ÉT‘·Tqï yÓ’q+ ‘Ó\+>±D düe÷C≤ìï kÕø±s¡+ nj˚T´<ëø£ b˛sê≥+˝À #·÷bÕ*. nedüs¡yÓTÆ‘˚ b˛sê≥ø£\es¡ô|&ÉT‘·Tqï~. s¡÷bÕ˝À¢ e÷s¡TŒ\T #˚düTø√yê*. ‘Ó–+∫ ø={≤¢&Ü*. b˛sê≥+˝À neTs‘¡ «· + bı+<ë*‡qyêfió¯ fl Ä‘à· ã*<ëHê\≈î£ d<æ |›ä &ü ≥É + d]ü jTÆÓ + ◊<äTqïs¡ <äX¯u≤›\ øÏ+<ä n+fÒ Ä+Á<Ûä‘√ ‘Ó\+>±DqT ã\e+ ~ ø±<äT. Ä‘·àã*<ëHê\ ø=s¡≈£î sê‹>∑T+&Ó\T ø£s¡T>∑T‘êj·Tì, yêdüÔ‘·+>± eTT&çy˚dæq Hê{ÏqT+&˚ ‘Ó\+>±D Á|ü»\T $&Ü≈£î\ »|ü+ yêìï #·÷kÕÔj·Tì nqTø√e≥+ e{Ϻ ÁuÛÑy˚T. ‘Ó\+>±DqT n&ÉT¶≈£î+≥T|ü]ƒ düTÔH˚ ñHêïs¡T. ô|[flHê{Ï eT+Á‘ê\‘√ ô|[fl≈£L‘·Ts¡T≈£î n+&É>± qï d”e÷+Á<Ûä ô|≥Tºã&ç<ës¡T\, yê] yÓ÷#˚‹ ˙fi¯ófl ‘ê>∑T‘·÷ n&ÉT>∑Tñ+{≤qì ø£+{ÏøÏ ¬s|üŒ˝≤ ø±bÕ&É‘êqì |ü#·Ãì |ü+~{À¢ ô|[fl \≈£î eT&ÉT>∑T˝§‘·TÔ‘·Tqï, ‘Ó\+>±D <ä>∑T˝≤“J\qT, <äfi≤s¡T\qTø=&ÉT≈£î sê‘·|üPs¡«ø£+>± Vü‰MT Çe«ø£b˛sTTq|üŒ{Ïø°, Ä ø£åD+ qT+&ç yÓ+≥ ã&ç ‘·s¡Te÷*‡q |ü]dæú‘·T˝À¢ ‘·eTì ‘êeTT •øÏå+#·Tø√e&É+‘·q uÛ≤s¡´qT ø±bÕ&ÉT≈£î+≥÷ >ös¡$+#˚ düe÷»+ eTq~. á n‹ô|<ä› $cÕ<ä+. eTTdüT>∑T\ ‘=\–b˛‘·THêïsTT. ø=‘·ÔeTTU≤\Tdüe÷»+ ˝ÀH˚ ñqï Ä+Á<ÛäbÕ\≈£î\T sê‘·|üPs¡«ø£+>± ˇ|üŒ+<ë\T ãj·T≥ |ü&ÉT ‘·THêïsTT. ‘Ó\+>±D eTTdüT>∑T˝Àì ø=ìï kÕ«s¡úX¯≈£îÔ\T#˚düTø=ì ‘Ó\+>±DqT nìïs¡ø±\T>± n_Ûeè~∆ #˚kÕÔqì qeTàã*øÏ d”e÷+Á<Ûä bÕ\≈£î\T $dæπsdæq m+–˝≤≈£î˝À¢ m+–*yÓT‘·T≈£î\ ø√dü+ˇ|üŒ+<ë\ dæsê#·Tø£ÿ\ ‘·&ç Äs¡ø£eTT+<˚ uÀ&çeT\¢qïqT >∑Ts¡TÔ≈£î >√&É #ê≥Tq bı+∫≈£L#·THêïsTT. Ç˝≤+{Ï Ç+{Ï<=+>∑*ï‘Ó∫Ãq Ä+Á<Ûä bÕ\≈£î\ <äTwüº|üHêï>±\T, <äTs¡+Vü≤ø±s¡ #˚wüº\T, @πsj·÷*‡q dæú‹˝À ã*<ëHê\≈£î dæ<ä∆|ü&É≥+ ‘Ó\+>±D<√#·T≈£î‹H˚ <=+>∑ ‘Ó*$‘˚≥\T #·÷dæ $düTÔb˛sTT+~ ‘Ó\+>±D. düe÷C≤qï+‘ê <äT'K+ ˝À eTT+#·T‘·Tqï~.Äràj·T‘·, ˙‹ìC≤ sTTr\‘√ ã‹πø ‘Ó\+>±D Á<√Vü≤+ n+fÒ m˝≤ñ+≥T+<√ Hê&ÉT s¡T∫ #·÷dæ+~. H˚{Ïø° nqTuÛÑ$düTÔH˚ ñqï~. á 1969 ñ<ä´eT+˝À b˛©düT ‘·÷{≤\≈£î m<äTs=&ç¶ ndüTe⁄\TÁ<√V‰ü ìï m+&É >{∑ ºÏ ‘\Ó +>±D ø±yê\ì ‘=*<Xä ¯ ñ<´ä eT+˝À b˛sê&ç u≤dæq j·TTe‘· b˛sê{≤ìï H˚{ÏøÏ eTqq+ #˚düT≈£î+≥THêï+. ø±ì26 „ Ä>∑wüߺ - 2013

‘ê´>∑+eT*<äX¯ ñ<ä´eT+˝À b˛sê≥s¡÷|ü+ e÷]+~. Hê&ÉT b˛sê≥+˝À #·+<ë<ës¡T\T>± #˚s¡+&ç! #·+<ë<ës¡T\qT #˚]Œ+#·+&ç!!˝≤؃ <Óã“\≈£î, ‘·÷{≤ <Óã“\≈£î eTs¡DÏ+#Ó’Hê düπs ‘Ó\+>±D kÕ~Û+#ê\qT≈£î+~ ÄHê{Ï j·TTe‘·. ø±˙, eT* <äX¯ ñ<ä´eT+˝À H˚{Ï MT düVü≤ø±s¡+ e÷¬ø+‘√ eTTK´+!j·TTe‘· ‘·qqT ‘êqT #·+|ü⁄ø√HÓ’Hê ‘Ó\+>±D ‘˚yê\ì, ø£s¡ÿX¯,bÕcÕD Vü≤è<äj·÷\qT ø£]–+∫ ‘Ó\+>±D ‘Ó#·TÃø√yê\ì Ä‘·àã* ˇø£ e÷dü|üÁ‹ø£qT rdüT≈£îsêe&É+ m+‘· ø£wüºyÓ÷ n+<ä]ø°<ëHê\≈£î bÕ\Œ&ÉT‘·Tqï~. Çø£ÿ&˚ j·TTe‘· ‘·|ü>± Ä˝À∫+∫+~. ‘Ó*dæ+<˚. á H˚|ü<∏ä´+˝À eqs¡T\ ‘·≈£îÿy˚ nsTTq|üŒ{Ïø°, ˇø£e÷qe‘«· + n+fÒ @$T{À, m<Tä {yÏ ê&ç u≤<äÛ @$T{À ‘*Ó jT· ì Á≈L£ s¡ eTVü≤‘·Ôs¡ dü+ø£\Œ+‘√ Äs¡+uÛÑyÓTÆq <äø£ÿHé˝≤´+&éqTeTè>±\T e÷s¡T‘êj·Tì, Á|ü»\ Äø±+ø£å ‘Ó\TdüT≈£î+{≤s¡ì ÄX¯|ü&ç+ ø±bÕ&ÉTø√yê*‡q u≤<Ûä´‘· eTq+<ä]ô|’ ñ+~. n+<äTπø MT~. lø±+‘ê#ê] Ä‘·àã*<ëq+‘√ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq Ä‘·àã* <ëHê\ neT÷\´ düVü≤ø±sêìï y˚TeTT ø√s¡T‘·THêï+.|üs¡+|üs¡ ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ ñqï~. ø±ì yê] ø√]ø£ á |ü<ä∆‹ <ë«sêsêe&É+ nH˚~ nã<ä›+ nì ‘Ó\TdüTø√˝Òø£ ã*<ëHê\T |üÁ‹ø£≈£î n~Ûø£ dü+K´˝À #·+<ë<ës¡T\qT #˚]Œ+#·&É+ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ ñHêïsTT. ã*<ëHê\T ‘Ó\+>±DqT rdüT≈£îsê˝Òeì <ë«sê, yêDÏ»´ Á|üø£≥q\T n+~+#·&É+ <ë«sê MTs¡T MTj·TTe‘· ns¡ú+ #˚düTø√˝Òø£b˛‘·Tqï~. düVü≤ø±sêìï n+~+#·e#·TÃ. eTTK´+>± düe÷C≤ìï #Ó’‘·q´e+‘·T\qT #˚j·T>∑\ X¯øÏÔkÕeTsêú´\Tqï y˚T<Ûë$, ñ yês¡+ n+fÒ @&ÉTs√E\T ø±<äT, HÓ\ n+fÒ 30 s√E\T ø±<äì bÕ<Ûë´j·T, n<Ûë´|üø£, ñ<√´>∑esêZ\≈£î #Ó+~q yês¡T á˝…ø£ÿ\≈£î Ä<ÛäTìø£ dü÷Á‘ê\T #Óù|Œ dü÷Á‘ê<Ûës¡T\ e\¢ ‘Ó\+>±D u≤<Ûä´‘·qT d”«ø£]+#ê*‡+~>± ø√s¡T‘·THêï+.edüTÔ+~ ‘ÓkÕÔ+ nì &Ó&é˝…’Hé\ <ë«sê ÄX¯ô|{Ϻ, yêsTT<ë\ eT+Á‘·+e˝…¢ y˚ùd ≈£îVü≤Hê sê»ø°j·÷\ eT÷\+>± ≈£L&Ü ÄX¯|ü&ɶ ‘Ó\+>±D |üÁ‹ø£ Á|ür bÕsƒ¡≈£î&ÉT eTs√ |ü~ eT+~ì #·+<ë<ës¡T\n+<ä≈£î+&Ü b˛‘·T+<äqï ìsêX¯˝À ≈£L&Ü j·TTe≈£î\ Vü≤è<äj·÷\T s¡÷|ü+˝À bÕsƒ¡≈£î\T>± e÷πsÃ+<äT≈£î Á|üj·T‹ï+#ê*.‘·*¢&ç©¢ Ä–b˛‘·THêïsTT. j·T÷ìe]‡{°˝À¢ ñqï‘· $<ë´uÛ≤´dü+#˚düTÔqï y˚T<Ûë$ es¡Z+ ã\jÓÆT‘˚ ‘Ó\+>±D |ü⁄q]ïsêàD u≤<Ûä´‘· yê]¸ø£ #·+<ë (s¡÷.150) s¡÷|ü+˝À <äø£ÿHé˝≤´+&éqT MT≈£îmes¡T rdüTø√yê*? Ä‘·àVü≤‘·´\T düeTdü´≈£î |ü]cÕÿs¡+ #·÷|æq ‘Ó*dæq yê]øÏ ãVüQeT‹>± Çe«e#·TÃ.<ëK˝≤\T Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± mø£ÿ&Ü ø±qsêe⁄. H˚{Ï Ä<ÛäTìø£ ñ<√´>∑dü+|òü÷\ yês¡T ‘·eT düuÛÑT´\ ø√dü+ @ø£yÓTT‘·Ô+>±Á|ü|ü+#·+˝À ø£˙dü+ ã*<ëHêìøÏ ø±s¡D≤\T Ä˝À∫+#·&ÜìøÏ>±ì, ì]›wüº dü+K´˝À yê]¸ø£ #·+<ë\qT #Ó*¢+#·e#·TÃ.s¬ +&TÉ ø˙£ ï{Ï u§≥T¢ sê\Ã&ÜìøÏ >±ì r]ø,£ z|øæ £ ˝ìÒ kÕ«s|ú¡ sü T¡ \‘√ #+· <ë\qT <øä ÿ£ H˝é ≤´+&é ù|]≥ &.ç &.ç ˝<Ò ë #≈Ó î£ ÿ, jT· +.z.ì+&çb˛‘·T qï~. Ç~ $#ê]+#·<ä>∑Z $wüj·T+. e÷qe s¡÷|ü+˝À ôV’≤<äsêu≤<é˝À #Ó\T¢u≤≥T nj˚T´$<Ûä+>±dü+ã+<Ûë\˙ï, Ä]úø£ dü+ã+<Ûë\T>± e÷s¡T‘·Tqï düe÷»+ qT+&ç |ü+|æ+#·e#·TÃ.Ä‘·àVü≤‘·´\ e\¢ |ü] cÕÿs¡+ <=s¡T≈£î‘·T+<äqï ÄX¯ <äTsêX‚ne⁄‘·T+~. e÷ ∫s¡THêe÷: |ü<äe⁄\T sêq|ü&ÉT ‘Ó\+>±D bÕf…‘·TÔø=ì, |ü<ä$ edüTÔ+<˚yÓ÷ DECCAN LANDqq>±H˚ ñ<ä´e÷ìï ‘·T\Hê&˚ kÕ«s¡úsê»ø°j·T Hêj·T≈£î\ |ü>∑{Ïy˚cÕ*ï m+&É>∑{≤º*‡+~b˛sTT ã*<ëq+ <ë«sê e÷sêÃ\ì \"CHANDRAM\" 490, St.No. 11,#·÷&É≥+ ne÷j·Tø£‘·«y˚T ne⁄‘·T+~. Ä #êe⁄ì ≈£L&Ü Himayatnagar, Hyderabad - 500 029.ì#ÓÃqyÓT≥T¢>± #˚düT ø√e&ÜìøÏ, >∑<ä›˝≤¢ X¯e+ <ä>∑Zs¡ yê* yÓTTdü* Tel.No. 040-64524554, Fax: 040-27635644,ø£˙ïs¡T ø±s¡TdüTÔHêïs¡T. ‘Ó\¢#=ø±ÿ\ >∑T+|ü⁄ X¯ej·÷Á‘·˝À bÕ˝§ZìCÀVü‰s¡T¢ n]Œ+#·≥+ #·÷ùdÔ Ä neTs¡‘ê«ìï neùV≤fi¯q #˚düTÔqï Mobile: 9030626288uÛ≤eq ø£\T>∑T‘·Tqï~. X¯ej·÷Á‘·Hê&ÉT ø£*dæ bÕ&ÓyÓ÷ùdsê»ø°j·THêj·Tø£\T, ø£*dæ ñ<ä´eT+ #˚dæ ‘Ó\+>±D kÕ<Ûäq≈£î sê≈£î+&Ü b˛j˚T Á|üe÷<ä+ ñ+~. ø±ã{Ϻ ã‹≈£î+&ç eT]ø=+‘·eT+~bÕ≥T|ü&ç‘˚ neTs¡T\ ã*<ëHê\≈£î kÕs¡úø£‘·«+ #˚≈£Lπs~ ø±ìn˝≤»s¡T>∑<äT. d”≥T¢, z≥T¢, H√≥¢y˚≥˝À ‘Ó\+>±DÁ|ü»\ u≤<Ûä yê]øÏ ‘\Ó +>±D MsT¡ *ï ‘j· ÷· sT¡ #d˚ Tü ø=ì ñ<´ä e÷ìï ñô|Œq>± e÷sêÃ*.ø£qŒ&É≥+˝Ò<äT. ã*<ëHê\T #˚düT≈£îqï $<ë´s¡Tú\ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ øå√uÛÑ,‘Ó\+>±D Á|ü»\ u≤<Ûä yê]øÏ ns¡ú+ ø±e≥+˝Ò<äT. ìkÕ«s¡ú+‘√ ì+&çq MT ‘·qTe⁄˝Àì s¡ø£Ô|ü⁄u§≥T¢ ‘Ó\+>±D $eTTøÏÔøÏ ‘\Ó +>±Dô|’ Ç+‘· Áù|eTqT, Á|»ü \ô|’ eTeTø±sêìï ô|+#T· ≈î£ qï ‘√&ÉŒ&Ü*. n˝≤π> kÕ«s¡úsê»ø°j·THêj·T≈£î\≈£î z≥T¢, d”≥¢≈£î |ü<äe⁄ìkÕ«s¡ú|üs¡T˝…’q _&ɶ\T ã*<ëq+ ø±e≥+ e\¢ ñ<ä´e÷ìøÏ nedüs¡yTÓ qÆ b˛sê≥ MsT¡ \ d+ü K´ ‘>· T∑ ‘Z T· +~. n<˚ Áøe£ T+˝À kÕ«s|ú¡ sü X¡ ≈¯ î£ \Ô \≈î£ ÄX|¯ ü&˚ ‘=‘T· Ô\≈£î ≈î£ ‘T· Ô≈î£ \T ø‹£ ]Ô +#˚ ÄjT· T<Û+ä ø±yê*. Ä‘à·Ä~Û|ü‘·´+ ã\|ü&ÉT‘·T+~. ‘·<ë«sê yês¡T ÄX¯|ü&ÉT‘·Tqï ‘Ó\+>±D ã*<ëHê\‘√ ‘Ó\+>±D sê<äì ‘˚*b˛sTT+~. ø£qTø£ Ä‘·à ã* „ Ä>∑wüߺ - 2013 <ëHê\T Çø£ e<e›˚ <Tä .› b˛sê{≤ìï e÷Á‘y· T˚ qeTTà≈î£ +<ë+. ◊ø´£ +>± b˛sê&ÉT<ë+. ø±fiÀJ e÷≥*ï >∑Ts¡TÔ#˚düT≈£î+≥÷ b˛sê≥+ ñ<Ûäè‘·+ #˚<ë›+. ‘Ó\+>±D kÕ~Û<ë›+. n+<äTπø Ä‘·àVü≤‘·´˝§<äT›. b˛sê{≤˝Ò ~≈£ÿì Á|ü‹q |üPqT<ë+. <ä 27

rs¡TŒ≈£î\+ ` H˚s¡+ ` Hê´j·T e´edüúª≈£î\µ|üs¡yÓTÆq sê´©\qT ìùw~Û+#ê\ì \ø√ï u…+#Y Ç{°e\ Ç∫Ãq rs¡TŒ H˚|ü<∏ä´+˝À <˚X¯+˝À ≈£î\ e´edüú ÁbÕã˝≤´ìï $e]dü÷Ô ‘·<äT|ü] ø£s¡Ôe´+ @$T{À $e]düTÔHêïs¡T {°ÇÇ C≤ø˘ ø£˙«qsY ˙\+ C≤qj·T´, á eT<Ûä´ ø±\+˝À n\Vü‰u≤<é ôV’≤ø√s¡Tº \ø√ï u…+#Y ˇø£ 7702 ˝Ò<ë 28.8XÊ‘·+ »]>±sTT. Çø£ sê´©\T ≈£L&Ü #˚düTø√≈£L &É<äT nì n+fÒ m˝≤? n+‘Ó+<äT≈£î >∑‘· ¬s+&ÉT eT÷&ÉT dü+ˆˆ\eT<´äÛ +‘s· ¡ ñ‘sÔ· T¡ «qT Ç∫Ã+~. <ëì kÕsê+X+¯ ... ª≈î£ ˝≤\µ sê´©\qT qT+&ç, |üø£ÿH˚ ñqï ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝À ª≈£î˝≤+‘·s¡ $yêVü≤+µ ù|s¡TMT<äìùw~+Û #ê* nì. ìC≤ìøÏ ≈î£ \ sø¡ ÿ£ dæ nH~˚ , á <X˚ +¯ ˝À @ $<+äÛ >± <[ä ‘T· \ MT<ä mìï n‘ê´#êsê\T »]–qsTT? k‘˝Y À #ê˝≤ >=|Œü >±Á|ü‹_+_düTÔ+<√, n+<ä]ø° ‘Ó*dæq<˚. <˚XÊìøÏ, kÕ«‘·+Á‘·´+ sêø£ #|Ó ü ø=H˚ sêÁw+ºü , 30XÊ‘+· <[ä ‘· »Hêu≤Û ø*£ –q sêÁw+ºü ˝À <säÛ à¡ |⁄ü ]eTT+<Tä qT+&,ç e∫Ãq ‘s· T¡ yê‘· 66d+ü ˆˆ\ ø±\+˝ÀqsTTHê, ª≈î£ \+µ ˝≤+{Ï õ˝≤˝¢ À s¬ +&TÉ >±d¢ Tü \ d<æ ë+∆ ‘+· Ç|Œü {øÏ ° ñ+~. Ä sêÁw+ºü ˝ÀnH˚~ ìs¡÷à*+#·ø£b˛e≥+ <äTs¡<äèwüºø£s¡+. ìC≤ìøÏ, n\Vü‰u≤<é 12 õ˝≤¢˝˝À <ä[‘·T\≈£î <˚yê\j·÷\˝À Á|üy˚XÊqTeT‹ ˝Ò<äT.ôV≤’ ø√sT¡ º sê»´+>±+˝Àì rsT¡ Œ Ä]øº ˝£ Ÿ 19(1) (6) Á|øü ±s+¡ , duü \ÑÛ qT Á|üdüTÔ‘·+ ø√s¡Tº rs¡TŒqT >ös¡$kÕÔ+! e÷ jÓTTø£ÿ nìï ≈£î\ XÊK\qTsê´©\qT @s¡Œs¡#·Tø√e≥+, ÁbÕ<∏ä$Tø£ Vü≤≈£îÿ>±, sêC≤´+>∑+ ‘Ó*|æ s¡<äT› #˚kÕÔ+ nì #Ó|æŒq j·T÷|”˝Àì düe÷CŸyêB bÕغ, yê] jÓTTø£ÿq~. Bìì ø±<äì eT<Ûä´+‘·s¡ ñ‘·Ôs¡T«\qT e÷Á‘·y˚T Ç∫ÃHê Bìô|’ eTTK´eT+Á‹ nsTTq nœ˝Òwt ≈£îe÷sY j·÷<äyé E˝…’ 21q ôV’≤<äsê#ê˝≤ ˝À‘·T>± $X‚¢wæ+#·e\dæq ÄeX¯´ø£‘· m+‘√ nedüs¡+. u≤<é˝À j·÷<äe eTVü‰düuÛÑ≈£î m˝≤ ekÕÔs¡T? n+fÒ #Óù|Œ~ ˇø£{Ï? #˚ùd~ ˇø£{Ï? @ bÕغ nsTTHê n+‘˚! n˝≤π> Vü≤sê´Hê ˝Àì, U≤|t <˚XÊìøÏ kÕ«‘·+Á‘·´ ñ<ä´eT düeTj·T+˝À Á_{Ïwt Á|üuÛÑT‘·«+#˚ |ü+#êsTTr\ dü+>∑‘˚$T{Ï? U≤|t |ü+#êj·Tr\T, nø£ÿ&ç C≤{Ÿ‡»]|æq $$<Ûä #·s¡Ã\˝À ≈£L&Ü á ≈£î˝≤\ düeTdü´ m+‘√ ø°\ø£+>± deü ÷+‘s· ¡ Á|uü TÑÛ ‘ê«ìï q&|É ≥ü + ˝<Ò ë? n+<Tä øπ eTV≤ü ˙jT· T&TÉ ø±˙¸»]–+~. u≤u≤kÕôV≤uŸ n+uÒ&ÉÿsY, ø£\\T>∑qï ≈£î\ìs¡÷à\q nH˚~, sê+ Ç+ø=+#Ó+ eTT+<äT≈£î yÓ[fl, e÷≈£î ]»πs«wüqT¢ nø£ÿs¡ ˝Ò<äT.Ç|üŒ{ÏøÏ ø£\ >±H˚ e÷]q~. n+uÒ&ÉÿsY Äs√E Ä•+∫q ø£eT÷´q˝Ÿ sêC≤´~Ûø±s¡+ ø±yê* nì nHêï&ÉT. Ä ~X¯˝ÀH˚ e÷j·÷e‹ |üj·TìnyêsY¶ e∫à ñ+fÒ, ø£∫Ñ·+>±, ≈£î\ ìs¡÷à\q »]π><˚yÓ÷. ø£eT÷´ düTÔqï~. Ä $<Ûä+>±HÓ’Hê n+uÒ<äÿsY Ä˝À#·qqsTTHê, ≈£î\ ìs¡÷à\qq˝Ÿ nyêsY¶øÏ e´‹πsø£+>± >±+BÛ ms¡yê&É C…’\T˝À ÄeTs¡D ìsêVü‰s¡ kÕ<Ûä´yÓTÆe⁄‘·T+~ nì uÛ≤eq ø±e#·TÃ. n+<äTπø nHêï&ÉT eTVü‰qTBø£å #˚dæ, ‘·q es¡Z <äèø£Œ<∏ëìï #ê≥Tø=ì, ø£eT÷´q˝Ÿ nyêsY¶ Á_{Ïwt uÛ≤e⁄&ÉT.. ≈£î\+ |ü⁄Hê<äT\ MT<ä MTs¡T @ C≤‹ì ì]à+#·˝Òs¡T nì.Á|üuÛÑT‘·«+ ÇkÕÔeTHêï, >±+BÛ ìsêVü‰s¡Bø£å ù|s¡ n&ÉT¶|ü&ç Ä $<Ûä+>±<ä[‘·T\T / –]»q\T Á|ü‘˚´ø£ ôVA<ë <ë«sê, yê]jÓTTø£ÿ myÓTà˝Ò´, ø£qTø£ Çø£ÿ&É, ˇø£ÿ ≈£î\ |üs¡yÓTÆq sê´©\qT ìùw~Û+#·≥+m+|”\qT dü«+‘·+>± mqTïø=H˚ neø±X¯+ ø√˝ÀŒe≥+ e\q, á ô|<ä›>± ñ|üjÓ÷>∑|ü&É<äT. n+‘·ø£+fÒ Á|üe÷<ä+ nsTTq eT‘·eTs¡ô|’qesêZ\T, m|üŒ{Ïø° ‘·eT bÕ\qqT bı+<ä>∑\>∑˝Ò<äT. πøe\+ #·+#ê\T sê´©\ d+ü >‘∑ $˚ T{?Ï nì e÷j÷· e‹>±sT¡ n&>É ≥∑ + deü Ts˙ú¡ jT· yT˚ !>± e÷Á‘·y˚T Ms¡T #·˝≤eTDÏ ne⁄‘·THêïs¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘· n<˚, >±+BÛ>±] e÷s¡Z<äs¡Ùø£‘·«+ ˝Àì ø±+Á¬>dt, n+uÒ<äÿsYqT m\ø£åq¢˝À z&ç+ düs¡«»q Væ≤‘êj·T, düs¡«»q düTU≤j·T nì ãVüQ»q düe÷CŸ∫+~. n|üŒ{Ï qT+&ç yÓTT<ä\sTTq ª≈£î\µ b˛sê{≤\T, ø±˙¸sê+ yêB nø£ÿ&É eTT+<äT≈£î yÓfi¯ó‘·T+~. md”Œ H˚‘· eTT˝≤j·T+, n<ë«˙ìÄ<Ûä«s¡´+˝À yÓTT<ä{ÏkÕ] n+<ä]˙ ˇø£ÿ‘ê{Ïô|’ rdüT≈£îe∫à j·TT|” bı>∑&É≥+, u≤Á;eTd”<äT ≈£L*Ãq|ü⁄&ÉT, j·T÷|” d”m+>± ñqï|ü&ÉT˝≤+{Ï sêÁcÕºìøÏ, ˇø£ <ä[‘· eTVæ≤fi¯qT, 5kÕs¡T¢, eTTK´eT+Á‹>± ‘·–q #·s¡´\T rdüTø√ø£b˛e≥+? md”Œ, ;CÒ|”\T ø£*‡ eTTdæ¢+\qTì\u…≥º>∑*>±sTT. ás√E <˚X¯ sê»ø°j·÷\qT XÊdæ+#˚ <äX¯˝À z≥T u≤´+ø˘ sê»ø°j·÷\T >±H˚ yê&ÉT≈£î+≥THêïsTT nì ;md”ŒªãVüQ »qT\Tµ eTT+<äT≈£î yÓfi¯ó‘·Tqï Áø£eT+˝ÀH˚ á rs¡TŒ e∫Ã+~ jT· ÷|˝” Àì eTTd+¢æ \+<]ä ø° ‘*Ó jT· #j˚ T· ≥+ e\¢ ø=+‘· ñ|ü Xe¯ Tq+nì uÛ≤$+#·ø£ ‘·|üŒ<äT. »]–+~. Ç+<äT≈£î #·ø£ÿì ñ<ëVü≤s¡D, &Ûç©¢˝Àì cÕVæ≤ Çe÷yéT ãTU≤], z Äs¡T HÓ\\ ÁøÏ‘·+ eTTdæ¢+\≈£î e÷j·÷e‹ ˝≤+{Ï ©&ÉsY ìC≤ìøÏ ≈£î\+ ø±s¡T¶qT Á|ür sêÁwüº+˝À Á|ür bÕغ $$<Ûä s¡÷bÕ ø±yê* nì nq≥+. ÄyÓT |ü]bÕ\q <äø£å‘·qT j·T÷|” Á|ü»\T >∑Ts¡TÔ\˝À yê&ÉT≈£î+≥÷H˚ ñqï~. >∑‘· j·TT.|æ.nôd+;¢ mìïø£\˝À, dü« ≈£î ‘Ó#·TÃ≈£î+≥THêïs¡T. ≈£î\s¡Væ≤‘· düe÷C≤ìï ì]à+#˚ ~X¯˝ÀH˚,j·÷q ø±+Á¬>dt, <ä[‘·T˝À¢ N\ø£ rdüT≈£îsêe{≤ìøÏ Á|üj·T‹ï+∫+~. j·T÷|” sê»ø°j·÷\T, <˚X¯ sê»ø°j·÷\qT XÊdæ+#˚ <äX¯øÏ #˚s¡T≈£îHêï;Vü‰sY˝À ìrXŸ ≈£îe÷sY ª<ä[‘Y eTVü≤<ä[‘Yµ\T bÕXÊ«qT\T >±qT, sTT. ª≈£î˝≤\µ sê´©\ ìùw~Û+#·≥+ ø£+fÒ, eT‘·|üs¡yÓTÆq sê´©\qTeTVü‰sêÁwüº˝À ÄsY.|æ.◊.qT 3 esêZ\T>±, eTq Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À eØZ ø£∫Ñ·+>± ìùw~Û+#ê*. yês¡T H˚s¡T>± <˚X¯ Á|ü<Ûëìì ìs¡ísTT+#˚ø£s¡D ù|s¡ Hê\T>∑T uÛ≤>±\T>±, Ç˝≤ #Ó|ü≈£î+fÒ b˛‘˚ mH√ï. <äX¯˝À ñHêïs¡+fÒ Ç+‘·ø£+fÒ <Ísꓤ>∑´+ Ç+πøeTT+~? $.ôV≤#Y.|æ., ã»s¡+>¥<äfiŸ, ÄsYmdtmdt me«]ø√dü+ |üì#˚kÕÔsTT? Ä˝À∫+ #·+&ç. <˚XÊìøÏ kÕ«‘·+Á‘·´+ e∫à 66 dü+eˆˆ\T nsTTHê, <ä[‘·T\ /–]»qT\ MT<ä Ä|òü÷sTT‘ê´\T, Ä>∑&É+ ˝Ò<äT. 2011 dü+ˆˆ˝À <˚X¯+ n+<äTø£H˚ ≈£î\ s¡Væ≤‘·, düeTdüe÷» kÕú|üq≈£î ø£èwæ #˚<ë›+. <äyÓTT‘·Ô+ MT<ä 33719 nÁ{≤dæ{° πødüT\T »]–‘˚, ˇø£ÿ j·T÷|”˝ÀH˚ „ Ä>∑wüߺ - 2013 28

sê»˙‹ <$˚ |Á jæ T·#·]Á‘· #·Áø£+ eTT+<äTπø ø±˙ yÓqøÏÿ ‹s¡>∑<äT!p˝…’ 30, 2013 Hê{Ï kÕj·T+Á‘·+ ø±düÔ bı<äT› e÷≥ e÷≥˙ ‘·÷ø£+ y˚dæ #·÷düT≈£îì e÷{≤¢&Üs¡T. nsTT‘˚ Ç|ü⁄Œ&ÉT ‘Ó\+>±D jÓTø£ÿ&É e⁄qï≥Tº? p˝…’ 30 ‘·s¡Tyê‘· #·ø£#·ø£ »s¡T>∑T‘·Tqï |ü]D≤e÷\Tb˛j·÷ø£, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ø±+Á¬>dt e´eVü‰sê\ ‘Ó\+>±D ø√dü+ ø=qkÕ–q b˛sê{ sê»ø°j·T jTÓ øÿ£ &øç Ï <ë] rjT· uÀ‘T· HêïsTT? 2009 &ôçd+ãsY 9 Á|üø£≥q e˝… á Á|üø£≥q ≈£L&Ü eT∞fl düÔ+_Û+∫ÇHé#ê]®, eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ e÷J eTTK´eT+Á‹, sê»˙‹ |òü˝≤ìï, dü]>±Z mìïø£\øÏ eTT+<äT, á yÓTs¡T|ü⁄ b˛‘·T+<äì ø=+<äs¡T Ä•düTÔqï≥Tº, ø=+<äs¡T uÛÑj·T|ü&ÉT‘·Tqï≥Tº, n≥Te+{Ï Á|üe÷<äy˚TMT, Ç~<äTs¡+<Ûäs¡T&Éì ù|s¡Tqïyê&É÷, sêVüQ˝Ÿ>±+BÛ, ìsjí¡ T· +‘√, ˇø£ >¬ ]˝≤¢ <ë&ç e+{Ï Äød£ àæ ø£ #s· ´¡ ‘√, sêdüTÔqï (Ä>∑düTº 6) düeTj·÷ìø£sTT‘˚ ø£ì|æ+#·&É+ ˝Ò<äT. Ç|ü⁄Œ&ÉT ø√kÕÔ, sêj·T\d”eT\ ‘Ó\T>∑T<˚X¯+,sê»ø°j·T sê»>∑Ts¡TeP nsTTq ~–«»jYTdæ+>¥, ‘Ó\T>∑THê≥ <ë<ë|ü⁄>± ñìøÏ ø√˝ÀŒsTTq ø±+Á¬>dt yÓ’.mdt.ÄsY.dæ.|æ. bÕغ\÷, ‘Ó\+>±DÒ‘·s¡ ø±+Á¬>dt Hêj·T≈£î\ nuÛÑ´+‘·s¡ eT+‘ê eTTK´|ü≥ï+>± e⁄qïø±+Á¬>dt bÕغ e]ÿ+>¥ ø£$T{° düe÷y˚X¯+ qT+∫ bÕغ m>∑s¡y˚düT≈£î b˛sTT+<ë? Ç~ ‘Ó\+>±DøÏ Á|ü|ü+#· kÕúsTT q>∑s¡+ ôV’≤<äsêu≤<äT >∑T]+#˚. ôV’≤<äsêu≤<éì j·T÷ìj·THé f…]≥Ø>±ãj·T{ÏøÏ e∫Ã, øÏøÏÿ]dæ e⁄qï |üÁ‹ø± Á|ü‹ì<ÛäT\≈£î, n+^ø£]ùdÔ {Ï.ÄsY.mdt. bÕغì ø±+Áπ>dt˝À Á|üø£{Ï+#·≈£î+&Ü, |ü<˚fi¯fl |ü]$T‘· ø±˝≤ì¬ø’Hê ñ eTà&ç sê»<Ûëì>± e⁄+#·&É+ sêC≤´+>∑Ø‘ê´ kÕ<Ûä´+f…*$»Hé ]b˛s¡ºs¡¢ø° bı&çbı&ç>± Á|ü‘˚´ø£ ‘Ó\+>±D ø*£ |yæ k˚ ÕeÔ Tì ø¬ .d.æ Äs.Y |<ü ˚ |<ü ˚ Á|øü {£ +Ï ∫q <ëì ø±<ìä Hê´jT· XÊÅdÔü ì|⁄üDT\T ã\>¢ T∑ ~› #|Ó ⁄ü‘T· HêïsT¡ . á |”≥eTT&çì j·TT.|æ.m. Á|üuÛÑT‘·«+ jÓT˝≤sêÅw+ºü jT˚ sêŒ≥TøÏ ‘e· T bÕغ dTü eTTK+>± e⁄qï<ìä |üs¡´ekÕqy˚THê? $|üŒ>∑\<√ y˚∫ #·÷&Ü*. ‘Ó\+>±D ñ<ä´e÷ìøÏ q#·Ã#Ó|æŒ ø√kÕÔ d”eT\øÏ ≈£L&Ü ôV’≤<äsêu≤<éìˇø£ $X‚wü yês¡Ôì Á|üø£{Ï+#ês¡T. |ü<˚fi¯flbÕ≥T j·÷uÛ…’ j˚Tfi¯ófl>± HêqT‘·Tqï~, |ü~ |üHÓï+&˚fi¯ófl>± sê»<Ûëì>± XÊX¯«‘·+>± ø=qkÕ–+#·&É+ kÕ<Ûä´|ü&˚ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡+ Çs¡T sêÅcÕº\ø° ñeTà&ç jÓTìï ‘·TbòÕqT\T düèwæº+∫Hê #·\q+ ˝Ò≈£î+&Ü |ü&ç |Hü H˚ ê? ôV≤’ <sä êu≤<ìé <X˚ ÊìøÏ s¬ +&eÉ sê»<ëÛ ì>±eTTK´|ü≥ï+>± e⁄+&Ü\H˚~ ‘·eT n_ÛeT‘·eT˙, e⁄qï~, j˚T ø±+Á¬>düT C≤rj·T Hêj·T≈£î&É÷, @ Á|øü {£ +Ï #ê\H˚ Ä˝À#q· qT Ç|⁄üŒ&TÉ d.æ |.æ ◊. Á|<ü ëÛ qjT· THf’Ó &… é Áb˛Á>¬ dyæ é Á|+üò {Ÿ (jT· T.|.æ m.) u≤Û >k∑ Õ«eT´ _C…|æ Hêj·T≈£î&É÷, @ Á|üuÛÑT‘·«eT÷ ø±s¡´<ä]Ù Hêsêj·TD ≈£L&Ü ãVæ≤s¡+>∑+>±|üøå±\T á rsêàHêìï ÄyÓ÷~kÕÔj·T˙ eT÷&ÉT rdüTø√˝Òø£b˛sTTq ìs¡íj·T+, ‘·q ø=&ÉT≈£î ndüŒwüº düeT]údüTÔqï≥Tº yês¡Ô\T edüTÔHêïsTT. nj˚T´ |üH˚Hê?eTTø£ÿ\T >∑ã>∑ã n|üŒ#Ó|æŒ, jÓT≥Te+{Ï Á|üX¯ï\ø° sê»ø°j·T n~Ûø±s¡ uÛÑ$‘·e´+ ø√düy˚T nsTTHê ndü\T uÛ≤s¡‘· <˚XÊìøÏ Ç+ø=ø£ sê»<Ûëì‘ê$e«≈£î+&Ü yÓ[flb˛j·÷s¡T. k˛ìj·÷ >±+BÛ Ç{≤¢ rdüTø√>∑\s¡ì ø=eTTà\T nedsü e¡ ÷? á Á|Xü ï¯ \øÏ deü ÷<ëÛ q+ ø±+Á>¬ dt bÕغ <ä>∑Zs¡ e⁄+<ë?nH˚ø£ dü+e‘·‡sê\T>± Á|ü‘˚´ø£ ‘Ó\+>±D sêÅwüº+ ‹]–q sê»ø°j·T yÓTTq>±fi¯ófl ≈£L&Ü }Væ≤+#·˝Òø£ ‘Ó\+>±D sêÅwüº+ j˚TsêŒ≥T <˚X¯+˝À ô|s¡T>∑T‘·Tqïø√dü+ eTT+<äT+&ç ñ<Ûäè‘·yÓTÆq ˇø£ ñ<ä´e÷ìï b˛j·÷s¡qï~ yêdüÔe+. Á_{Ïwt e÷J Á|ü<Ûëì yÓ÷&û yê´yÓ÷Vü‰ìï jÓT<äTs=ÿì, sêVüQ˝Ÿì Á|ü<Ûëq eT+Á‹ì #j˚ T· &ÜìøÏ jT˚ yTÓ HÆ ê ñ|jü ÷Ó >∑ |&ü TÉ ‘T· +<√q&ç|ædüTÔqï ‘Ó\+>±D sêÅwüº dü$T‹ ({Ï.ÄsY.mdt) e÷s¡Z¬s{Ÿ <∏ë#·sY 1965 Hê{Ï ˇø£ Á|üdü+>∑+˝À ˝Ò<√ Ç|ü⁄Œ&˚ ‘Ó*j·T<äT ø±˙, á m<äTs¡T>±*øÏ jÓT<äTs¡T q&ç∫ ‘Ó\+>±D u≤e⁄{≤ ˇø£ ø=‘·Ô dü«|üïqT+∫ ø±˙, πøåÁ‘· kÕúsTT˝À #·Ts¡T≈£î>± |üì#˚düTÔqï ªª@<Ó’Hê e÷≥\T #Ó|æ‘˚ #ê\qT≈£î+fÒ eT>∑yê&çì d”eT˝À ¬s|ü¬s|ü˝≤&É&É+ e÷Á‘·+ U≤j·T+>± ø£ì|æk˛Ô+~. Ç|üŒ&çø£ eTqøÏ Çø屫≈£î\ ø±\+ Hê{Ï|ü\T Á|üC≤ dü+|òü÷\ qT+∫ ø±˙, eTTK´+>± n&ÉT>∑T. n˝≤ ø±≈£î+&Ü Ä#·s¡D˝À »s¡>±\+fÒ ø£<∏ä˝…+<äT≈£î? #·]Á‘· #·Áø£+ eTT+<äTπø ø±˙ yÓqøÏÿ‘Ó\+>±D bı*{Ïø£˝Ÿ C≤sTT+{Ÿ j·÷ø£åHé ø£$T{° eTVæ≤fi¯ì n&ÉT>∑T!µµ nHêïs¡T. ñ≈£îÿ eTVæ≤fi¯>± ù|s¡T ‹s¡>∑<äT! <äqT+∫ ø±˙ ‘·ø£åD+ yÓ\Te&çq Á|ü‹düŒ+<äq\T ‘Ó#·TÃ≈£îqï e÷s¡Z¬s{Ÿ e÷≥\qT k˛ìj·÷ >±+BÛ 29$TÁX¯eT+>± ø£ì|æ+#êsTT. uÛ≤cÕsêÅcÕº\ ìs¡÷|æ+∫ #·÷|æ+#ês¡T. ÄyÓT eTÚq eP´Vü‰\Á|üjÓ÷>∑+˝À uÛ≤>∑+>± ôV’≤<äsêu≤<é ùdº{Ÿ qT+∫ eTT+<äT, bÕغ\øÏ Är‘·+>± eTq ñ<ä∆+&É ‘Ó\T>∑T$&çe&çq ‘Ó\+>±D õ˝≤¢\÷, eTÁ<ëdüT ÁbÕ$qT‡ Hêj·T≈£î\ s¡D>=D X¯ã› Á|ü|ü+#·+ <˚ìø°qT+∫ n|üŒ{Ïπø y˚s¡T|ü&ç e⁄qï Ä+Á<ÛäsêÅwüº+ ø£*dæ ø=s¡>±≈£î+&Ü b˛sTT+<äì|æk˛Ô+~.Ä+Á<ÁäÛ|<ü X˚ Ÿ>± jT˚ sŒ¡ &qç Hê{qÏ T+#˚ sêE≈î£ +≥TqïÁ|ü‘˚´ø£ ‘Ó\+>±D Äø±+ø£å kÕø±sêìøÏ düŒwüºyÓTÆqdü+πø‘ê\T yÓ\Te&çq ø£åD≤\˝À yÓ\T¢yÓ‘·Ôe\dæqeTVü≤À‘ê‡Vü≤+ ø±˙, ñyÓ«‘·TÔq m>∑dæ |ü&Ée\dæqñ<«˚ >+∑ ø±˙ ‘\Ó +>±D b˛sê≥ X≈¯ î£ \Ô ˝À øì£ |+æ #ø· £b˛e&É+ ÄX¯Ãs¡´+ ø£*–+∫+~. sê»ø°j·T j·TT<ä∆eP´Vü≤ s¡#·q˝À Ä] ‘˚]q n|üs¡#êD≈£î´&ÉTø¬ .d.æ Äs.Y , {.Ï C.… m.d.æ HêjT· ≈î£ &TÉ Ábı. ø√<+ä &sÉ êyTé „ Ä>∑wüߺ - 2013

ªÁ|ü‘˚´ø£µ dü+ãsê\T ∫+<˚dæq Hê>∑+ Á|üø£≥q ‘√H˚ Ä–b|ü{≤≈£î\ yÓ÷‘·‘√ Hêsêj·TD Äq+<ä+ ‘Ó\+>±D e#˚à es¡≈ $»jÓ÷‘ê‡Vü≤+ neTs¡Ms¡T\ dü÷ú|ü+ e<ä› ø±+Á¬>dt Hêj·T≈£î\T „ Ä>∑wüߺ - 201330

ªÁ|ü‘˚´ø£µ dü+ãsê\T Äq+<ä+ |ü+#·T≈£î+≥Tqï ‘Ó\+>±D »s¡ï*düTº\Tb˛≈£L&É<äT ñ<ä´eT+ b˛s¡Tu≤≥˝À z ∫qï $sêeT+...Çø£ $T–*+~ |ü⁄qsY ìsêàD+≈£L #˚j·÷* b˛sê≥+ Çø£ MT<˚ πs|ü{Ï uÛÑ$‘·Á|üø£≥q yÓ\Te&˚ düeTj·T+˝À ñkÕàìj·÷ ÄsYº‡ ø£fi≤XÊ\˝À $<ë´s¡Tú\‘√ ñ<ä´eTø±s¡T\T &ûd”|”‘√ ø£s¡#ê\q+ #˚düTÔqï ñ<ä´eTø±s¡T\T „ Ä>∑wüߺ - 2013 31

$<äT´‘Yø£¬s+≥T ø£\\T HÓs¡y˚s¡TÃ≈£î+<ë+‘Ó\+>±D m<äTs=ÿH˚ Á|ü<Ûëq düeTdü´˝À¢ ø£¬s+≥T düeTdü´ ˇø£{Ï. $uÛÑ»q »]–‘˚ Çø£ Nø£≥T¢ ñ+&Éeì $<äT´‘Y yÓ\T>∑T\T $s¡õeTTà‘êj·Tì n+≥THêïs¡T {Ï.$.$.ôV’≤<äsêu≤<é yÓ’dt Áô|dæ&Ó+{Ÿ, $<äT´‘Y ñ<√´>∑ dü+|òüT+ Hêj·T≈£î&ÉT mHé.•yêJ <øä DåÏ u≤Û s‘¡ <· X˚ +¯ ˝À yTÓ T<{ä Ï <sä∏ à¡ ˝Ÿ |eü sY bÕ+¢ {Ÿ sêÁwüº+˝À e⁄qï Á|üdüTÔ‘· |üesY bıõwüHénsTTq VüQùd‡HékÕ>∑sY <∏äs¡à˝Ÿ |üesYbÕ¢+{Ÿ 1921dü+ˆˆ˝À VüQùd‡HékÕ>∑sY e<ä› e⁄+&˚~. á |üesY bÕ¢+{Ÿ Øõj·THé <∏äs¡à˝Ÿ ôV’≤&É˝Ÿ yÓTT‘·Ô+qT+&˚, VüQùd‡HékÕ>∑sY {≤´+ø˘ã+&é $<äT´Bø£s¡D≈£î 2542.8 4825.3 yÓT.yê.ø±e\dæq $<äT´‘Y düs¡|òüsê #˚ùdyês¡T. á |üesY Vü≤ÖCŸ ‘Ó\+>±D (54%) 2282.5 yÓT.yê. 440.0 2200≈£î Á|ü‘˚´ø£ yê´>∑q¢ <ë«sê dæ+>∑πsDÏ u§>∑TZ düs¡|òüsê 849.6 1899.6 yÓT.yê.#˚ùd~. ôV’≤<äsêu≤<é yÓ÷&É˝Ÿ ˝…’{Àdæ{°>± |æ\Teã&˚~. Ä+Á<Ûä (25%) 1760.0 yÓT.yê. eTÁ<ëdüT sêÁcÕºìøÏ $<äT´‘Y 1927˝À e∫Ã+~. sê\j·Td”eT (21%) 1050.0yÓT.yê.de” ÷+Á<˝äÛ À yTÓ T<{ä Ï $<Tä ´‘bY Õ+¢ {Ÿ 1930 es≈¡ î£ >±ìsê˝Ò<äT. n+fÒ ôV’≤<äsêu≤<é $<äT´B›ø£s¡D ‘·sê«‘·, <ë $+&é R 0.2I10 R2yÓT.yê., k˛˝≤sY R 1yÓT.yê.<ë|ü⁄ ˇø£ |ü⁄wüÿs¡ø±\+ ‘·sê«‘· >±ì, d”e÷+Á<ÛäT\T$<äT´‘Y yÓ\T>∑T\qT #·÷&É˝Ò<äT. Øõj·THé ñ‘·Œ‹ $ìjÓ÷>∑+1921:n|üŒ{Ï ìC≤+ùdº{Ÿ˝Àì |üesY »qπswüHé ùdºwüHé‡1) Äغmdt`m |üesY Vü≤ÖCŸ` 3I12.5R37.5 ‘Ó\+>±D 5897.5 yÓT.yê. 113.18 yÓT.yê.yÓT.yê.2) VüQùd‡HékÕ>∑sY` 1I10R10.0 yÓT.yê. Ä+Á<Ûä 7815.9 yÓT.yê. 76.71.yÓT.yê3) ád”J >±´dt ≥s¡“Hé 1I 30 R 30 yÓT.yê. sêj·T\d”eT 2721.4 yÓT.yê. 38.60 yÓT.yê. Çy˚ ø±≈£î+&Ü es¡+>∑˝Ÿ õ˝≤¢˝Àì |üs¡ø±\, eTT 16,434.80 yÓT.yê. 228.49 yÓT.yê.\T>T∑ , bÕ\≈î£ ],Ô qs‡¡ +ù|≥˝À $<Tä ´‘Y ùdwº Hü ‡é ñ+&$˚ .Ç|üŒ{ÏøÏ ìC≤e÷u≤<é˝Àì mdt.Ç.Ä|ò”dt, d”.Ç. Ä|ò”dt ìsêàD+˝À e⁄qï$\T n|üŒ{Ï ìC≤yéT |üesY Vü≤ÖCŸ ø±´+|üdt˝À ñHêïsTT.Ç+‘˚ø±≈£î+&Ü ‘Ó\+>±D˝Àì nìï õ˝≤¢˝˝À |üesY ùdºwüHéù|s¡T kÕeTs¡ú´+ e´j·T+(s¡÷.ø√≥¢˝À)bÕ¢+≥¢ ‘ê\÷≈£î Äqyêfi¯ó¢ ø£qã&ÉT‘·THêïsTT. yêdüÔyê\T Ç˝≤ e⁄+fÒ ‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘êìï y˚Ty˚T n_Ûeè~∆ ‘Ó\+>±D (30%) 960 yÓT.yê. 5378#˚XÊeTì d”e÷+Á<ÛäT\T nq&É+ $&É÷¶s¡+>± e⁄+~. 1) πø{°|”mdt ` 600 yÓT.yê.Ç|ü&ÉT eTq≈£î yêdüÔyê\T ‘Ó*dæq$ ø±ã{Ϻ eTq*ï 2) psê\ ` 240me«s¡÷ yÓ÷dü+ #Ój·T´˝Òs¡T. |üesY $ìjÓ÷>∑+ ã{Ϻ 3) |ü⁄* 120/960 yÓT.yêÄ ÁbÕ+‘·+ n_Ûeè~∆ì n+#·Hê y˚j·Te#·TÃ. |üesYø£+ô| ˙ nH˚~ n_Ûeè~∆øÏ ˇø£ dü÷∫. <˚X¯, sêÁwüº n_Û Ä+Á<Ûä (51%)eè~∆˝À (Ä]ú, kÕe÷õø£ n_Ûeè~∆)˝À $<äT´‘Y #ê˝≤nedüs¡+. düe÷Á>±_Ûeè~∆øÏ $<äT´‘Y 1) Hê>±s¡T®qkÕ>∑sY` 50 yÓT.yê 1650 yÓT.yê. 10675<√Vü≤<ä|ü&ÉT‘·T+~. 2) ø£èwüí|ü≥ï+ 1600/1650 yÓT.yê. 600 @ sêÁwüºyÓTÆHê, ÁbÕ+‘·yÓTÆHê, <˚X¯yÓTÆHê n_Ûeè~∆#+Ó <˝ä <Ò +ä fÒ <ëìøÏ eTTK´ ø±sD¡ + #ê*q+‘· $<Tä ´‘Y sêj·T\d”eT (19%) 600 yÓT.yê. 3525düs¡|òüsê ˝Òø£b˛e&É+. Ç~sêÁwüº n_Ûeè~∆ì ìs√~ÛdüTÔ+ Äغ|”|”` 600 yÓT.yê.~. Bìe\q ñ‘Œ· ‹Ô s+¡ >+∑ <ãÓ “‹+≥T+~. Bì e\qìs¡T<√´>∑+ ô|]–, düe÷»+ ìsêXÊìdüŒèVü≤\≈£î ˝ÀHÓ’ ÁbÕC…ø˘º n+&ÉsY ÇHÓ«dæºπ>wüHésêÁwüº nXÊ+‹øÏ <ë]BdüTÔ+~. ùdºwüHéù|s¡T kÕeTs¡ú´+ e´j·T+ (s¡÷.ø√≥¢˝À) 32 10,216 ‘Ó\+>±D 47,420 ø£Ø+q>∑sY 2100yÓT.yê. dü‘·TÔ|ü*¢1000 yÓT.yê. 4500 yÓT.yê. πøCÒ|”mdt:4 ` 800 uÛÑ÷bÕ\|ü*¢ ` 600 Ä+Á<Ûä ${Ï|”mdt ` 182 yÓT.yê. ø£èwüí|ü≥ï+`4000 yÓT.yê. 9142 yÓT.yê. ${Ï|æmdt ` 8000 „ Ä>∑wüߺ - 2013

$<äT´‘Yb˛\es¡+ ` 960 2,200 yÓT.yê. 20,000 Á|ü‘·´ø£å+>± e⁄+≥T+~. (Bì˝À &çÁdæºã÷´wüHé HÓ{ŸesYÿlø±≈£îfi¯+ ` 2400 15,642 91,342 e⁄+&É<äT.) ø±ã{Ϻ 1yÓT.yê. 5 >∑T]øÏ ñ<√´>∑ neø±X¯+sêj·T\d”eT e⁄+≥T+~. 8622I5R 43, 110 eT+~øÏ ñbÕ~Ûq÷´øÏ¢j·TsY |üesY bÕ¢+{Ÿ \_ÛdüTÔ+~.yÓTT‘·Ô+ ô|’q #Ó|æŒq $<Ûä+>± Á|ü‘·´ø£å+>± yÓTT‘·Ô+>± ñ<√´>∑|üesY ¬s>∑T´\sY¶ |òüsY *|tº Ç]π>wüHé d”ÿyéT‡ neø±XÊ\T 42,000G43,110R 85,110. Ä $<+äÛ >± #·÷ùdÔ ‘Ó\+>±D |üesY ôdø±ºsY˝À Á|ü‘·´ø£å+>± 85,110e.dü+. *|òtºÇ]π>wüHé d”ÿyéT‡ |üesY (yÓT.yê.) eT+~øÏ, |üs√ø£å+>± <ë<ë|ü⁄ ˇø£ \ø£å eT+~øÏ ñ<√´>∑ neø±XÊ\T ñ+{≤sTT.1. ÁbÕDVæ≤‘· ` #˚yÓfi¯¢ 33002. lbÕ<äkÕ>∑sY`m\¢+|ü*¢ 185.5 yÓTT‘·Ô+>± Á|ü‘·´ø£å+>±, |üs√ø£å+>± ¬s+&ÉT \ø£å\3. CÒd”ÄsY <˚yê<äT\ 384.0 eT+~øÏ m\ÁøϺø˘ ôdø±ºsY˝À ñ<√´>∑ neø±XÊ\T ekÕÔsTT.4. ø±+‘·q|ü*¢ 878.05. <äeTTà>∑÷&Ó+ (sêJyéGÇ+~sêkÕ>∑sY) 349.0 Ç+‘˚ ø±≈£î+&Ü 1975 qT+&ç sêÁwüº|ü‹ ñ‘·Ôs¡T«\qT6. m.m+.ÄsY.|æ. 84.0 neT\T #j˚ T· øb£ ˛e&+É e\q Ç|Œü {øπÏ <ë<ë|⁄ü 20, 0007. ~+&ç 333.0 eT+~ Á|ü‘·´ø£å ñ<√´>∑ neø±XÊ\T ø√˝ÀŒj·÷s¡T. ‘Ó\+8. nÁeTu≤<é 34.0 >±D˝À ˇø£ 1 j·T÷ì{Ÿ $<äT´‘Y ñ‘·Œ‹ÔøÏ nj˚T´ Ks¡TÃ9. ñ<äj·TdüeTTÁ<ä+ 32.0 s¡÷.2.75. d”e÷+Á<Ûä˝À ˇø£ j·T÷ì{Ÿ≈£î nj˚T´ Ks¡TÃ10. ø£\«≈£î]Ô 450.0 <ë<ë|ü⁄ s¡÷.3.75. ‘Ó\+>±D≈£î, d”e÷+Á<Ûä≈£î ñ‘·Œ‹Ô11. HÓf…º+bÕ&ÉT 119.0 nj˚T´ Ks¡Tà ‘˚&Ü s¡÷.1/j·T÷ì{Ÿ≈£î ñ+≥T+~. Á|ü‹12. ;Ûe÷ 96.0 s√E d”e÷+Á<Ûä πø+Á<ë\ qT+&ç 65 $T*j·THé j·T÷ì{Ÿ‡13. ø√sTT˝Ÿ kÕ>∑sY 15.0 |ü+|æD° #˚düTÔHêïs¡T. 65 $T*j·THé j·T÷ì{Ÿ‡≈£î nj˚T´14. bÕ\eT÷sY 2350.0 n<äq|ü⁄ Ks¡Tà : s¡÷.6.5 ø√≥T¢ ˇø£s√E≈£î.15. sêCÀ* 12.0 8621.5 d”e÷+Á<Ûä˝À bÕ¢+≥¢qT ô|≥º&É+ e\q n<äq+>± yÓTT‘·Ô+ s√E≈£î s¡÷. 6.5 ø√≥¢ uÛ≤s¡+ |ü&ÉT‘·T+~. á uÛ≤sêìï Á|üuÛÑT‘·«+, $<äT´‘Y #ÛêØ®\ s¡÷ù|D $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î *|òtºÇ]π>wüHé≈£î 8621 yÓT.yê. nedüs¡+. y˚k˛Ô+~. Á|üdüTÔ‘· $<äT´‘Y »qπswüHé ‘·~‘·sê\qT |ü]o *ùdÔ... »qπswüHé ø±dtº (Ks¡TÃ) s¡÷.6.5 qT+&ç s¡÷.8 ø√≥T¢/1yÓT.yê(düTe÷s¡T>±) @|m” dát ; @sŒ¡ &qç |Œü {Ï (1959) qT+&ç de” ÷+ Á<äÛ n~øÛ ±sT¡ ˝Ò #s’ÓÛ à¡ H>é ±, &s¬’Ó øsº£ T¡ >¢ ±, yT˚ HC˚ ŸyTÓ +{Ÿ &dÓ wæ Hü é 1 yÓT.yê. »qπswüHé≈£î s¡÷.7ø√≥T¢ Ks¡Tà ne⁄‘·T+~. »qπswüHéG {≤Hé‡ y˚Tø£sY‡>± e⁄+&É&É+, ˙fi¯ó¢, u§>∑TZ, Çø£ÿ&É (‘Ó\+>±D˝À)$TwüHéG 1 yÓT>±yê{Ÿ≈£î nj˚T´ Ks¡Tà s¡÷.1 ø√{Ï. ˇø£ yÓT>±yê{ŸqT ñ‘·Œ‹Ô #˚dæ ñ+fÒ d”e÷+Á<Ûä˝À (˙fi¯ó¢, u§>∑TZ ˝Òì#√≥) bÕ+≥¢qTÁ{≤Hé‡$TwüHé G &çÁdæºã÷´wt≈£î nj˚T´ Ks¡Tà R 7G1R s¡÷.8 ø√≥T¢ (düTe÷s¡T>±) ì]à+#·&É+ á <äTdæú‹øÏ ø±s¡D≤\T. *|òtº Ç]π>wüHé≈£î ø±e\dæq 8622 yÓT.yê. nj˚T´ Ks¡Tà 8622I7 R s¡÷. ‘Ó\+>±D |ü⁄qsY ìsêàD+˝À $<äT´‘Y ôdø±ºsY≈£î68,976 ø√≥T¢. bÕ¢+≥¢≈£î ø±e\dæq u§>∑TZ / >±´dt\qT πø+Á<ä+ πø{≤sTT+#ê*. dü+ã+~Û+∫ ø=ìï dü÷#·q\T / Á|ü‹bÕ<äq\T ñ<√´>∑ neø±XÊ\T: 1) Øõq˝Ÿ |üesY Á–&é‡qT nqTdü+<Ûëq+ #˚j·÷*. ô|’q #Ó|æŒq Á|üø±s¡+ Ç|ü&ÉT ìsêàD+˝À ñqï, |ü]o\q˝À ñqï |üesYbÕ¢+≥¢ kÕeTs¡ú´+ 6000 yÓT.yê. (düTe÷s¡T>±) 2) dü<äs¡Hé Á–&éqT Hês¡ÔHé Á–&é≈£î ø£\bÕ*.*|òtº Ç]π>wüHé <ë«sê ñ‘·Œ‹Ô ø±e\dæq |üesY »qπswüHé R 8622 yÓT.yê. 3) Á|üdüTÔ‘·+ ‘Ó\+>±D˝À ñqï |üesY bÕ¢+≥¢ kÕeT sêú´ìï ô|+#ê*. Á|ü‘·´ø£å ñ<√´>∑ neø±XÊ\T: 4) &çe÷+&é yÓ’|ü⁄q, X¯øÏÔ kÕeTs¡ú´ ìs¡«Vü≤DqT yÓTs¡T kÕ<Ûës¡D+>±1 yÓT>±yê{ŸøÏ 7eT+~ ñ<√´>∑T\≈£î neø±X¯+ ñ+≥T+~. >∑T|üsêÃ*.6000I7 R 42,000 eT+~øÏ (»qπswüHéGÁ{≤Hé‡$TwüHéG&çÁdæºã÷´wüHé ø£*|æ)neø±X¯+ ñ+ ≥T+~. n+fÒ ˇø£ yÓT>±yê{ŸqT ñ‘·Œ‹Ô #˚dæ, <ëì $ìjÓ÷>∑<ës¡T 5) 20`30% e⁄qï {ÖHéwæ|t   &çÁdæºã÷´wüHé ({Ï Ç+{Ï<ëø± rdüT¬ø[¢‘˚ Á|ü‘·´ø£å+>± 7>∑T]øÏ ñ<√´>∑ neø±X¯+ ñ+≥T+~. &ç) qcÕº\qT ôV≤#Y$&çmdt dædüºyéT <ë«sê ‘·–Z+ #ê*. (1 j·T÷ì{Ÿ k˛$+>¥ R 1.3 j·T÷ì{Ÿ‡*|òtº Ç]π>wüHé≈£î ø±e\dæq 8622 yÓT.yê. ñ‘·Œ‹Ô #˚ùdÔ 1 yÓT.yê.≈£î 5>∑T]øÏ »qπswüHé) „ Ä>∑wüߺ - 2013 6) ‘\Ó +>±D sêÁw+ºü @sŒ¡ &TÉ ‘T· qï deü TjT· +˝À nÁ|ü 33

$<äT´‘Y 1975 qT+&ç sêÁwüº|ü‹ ñ‘·Ôs¡T«\qT neT\T #˚j·Tø£ b˛e &É+ e\q Ç|üŒ{Ïπø <ë<ë|ü⁄ 20,000 eT+~ Á|ü‘·´ø£å ñ<√´>∑ neø±XÊ\T ø√˝ÀŒj·÷s¡T. ‘Ó\+>±D˝À ˇø£ 1 j·T÷ì{Ÿ $<äT´ ‘Y ñ‘·Œ‹ÔøÏ nj˚T´ Ks¡Tà s¡÷.2.75. d”e÷+Á<Ûä˝À ˇø£ j·T÷ì {Ÿ≈£î nj˚T´ Ks¡Tà <ë<ë|ü⁄ s¡÷.3.75. ‘Ó\+>±D≈£î, d”e÷+Á<Ûä ≈£î ñ‘·Œ‹Ô nj˚T´ Ks¡Tà ‘˚&Ü s¡÷.1/j·T÷ì{Ÿ≈£î ñ+≥T+~. Á|ü‹ s√E d”e÷+Á<Ûä πø+Á<ë\ qT+&ç 65 $T*j·THé j·T÷ì{Ÿ‡eT‘·Ô+>± e⁄+&ç »qπswüHé |üesY bÕ¢+≥¢qT ‘Ó\+ >±D |+ü |Dæ ° #d˚ Tü HÔ êïsT¡ . 65 $T*jT· Hé jT· ÷ì{Ÿ‡≈î£ njT˚ ´ n<qä |⁄üÁbÕ+‘·+˝À ì]à+#ê*. Ks¡Tà : s¡÷.6.5 ø√≥T¢ ˇø£s√E≈£î.7) sêeT>∑T+&É+˝À 4000 yÓT.yê. kÕeTs¡ú´+ >∑\ nÁ˝≤º yÓT>± 17) ¬sqT´eãT˝Ÿ mqØ®, $T˙ ôV’≤Á&√ ÁbÕC…ø˘º‡, u…’uÒdt¶ mqØ® k˛sY‡|üesY ÁbÕC…ø˘º‡qT fÒø£|t #˚j·Te\dæq nedüs¡eTT+~. |üesY bÕ¢+{Ÿ‡qT yÓTs¡T>∑T|üsêÃ*.8) ôV≤’ Á&√ e|sü Y »qsπ wHü é &eÓ |˝ü ŸyTÓ +{Ÿ‡qT bısT¡ >T∑ sêÁcÕ\º ‘√ n|”Œ˝Ÿ:f…Æ n|t #Ój·÷´*. ‘Ó\+>±D sêÁwüº |ü⁄q]àD≤+˝À m\ÁøϺdæ{° ñ<√´>∑T\T>± ìs¡+9) |ü]ÁX¯eT\˝À Ç+<Ûäq düs¡T›u≤≥TqT ø£∫Ñ·+>± #Ój·÷´*. ‘·s¡+ ÁX¯$T+∫, ¬s’‘·T\≈£î, |ü]ÁX¯eT\≈£î, Á>±e÷\≈£î yÓ\T>∑T\qT10) e´ekÕj·÷ìøÏ, >∑èVü‰\≈£î, |ü]ÁX¯eT\≈£î Á|ü‘˚´ø£ |ò”&És¡¢ n+ ~+∫, yê] J$‘ê\qT yÓTs¡T>∑T|üs¡#·&É+˝À m≈£îÿe düeTj·T+<ë«sê $<äT´‘·TÔqT düs¡|òüsê #Ój·÷´*. |üì #˚kÕÔ+. n+‘˚ø±≈£î+&Ü sêÁwüº Á|ü»\qT nìï s¡+>±\˝À n_Ûeè~∆11) ÁbÕe÷D°ø£è‘· ñ|üø£s¡D≤\T yê&˚ $<Ûä+>± Á|ü»\qT Áb˛‘·‡ #Ó+<˚˝≤ #˚j·T&É+˝À e÷ |üP]Ô düVü‰j·T düVü≤ø±sê\qT n+~kÕÔ+.Væ≤+#ê*. $<äT´‘Y s¡+>∑+˝À yê] ø£\\qT HÓs¡y˚s¡TkÕÔ+.12) mqØ® møÏ«ô|òHé‡ <ë«sê $<äT´‘Y dü|ü¢jYT, &çe÷+&é\ eT<Ûä´ d”e÷+Á<Ûä bÕ\≈£î\ Á<√Vü‰˝À¢ ø=ìï..e‘ê´kÕìï ‘·–Z+#·e#·TÃ. 1) ‘Ó\+>±D ñ<ä´eT+ ˇø£ yÓ’|ü⁄ ñ<Ûäè‘·+>± »s¡T>∑T‘·T+fÒ eTq13) _*¶+>¥ &çC…’Hé˝À e÷s¡TŒ #˚j·÷*. yÓ+{Ï˝ÒwüHé dü]>± ˝Òø£ øfi£ fl¯ eTT+<˚ u§>T∑ ,Z ˙fió¯ ,¢ y\Ó T>T∑ \qT de” ÷+Á<äÛ |&æ ø¬ç &TÉ ô|≥T㺠&ç b˛e&É+ e\q 24 >∑+≥\÷ $<äT´‘·TÔqT yê&ÉT‘·THêïs¡T. <ës¡T\T d”e÷+Á<Ûä≈£î ‘·s¡*+∫ rdüT¬øfi≤¢s¡T._*¶+>¥ &çC…’Hé˝À e÷s¡TŒ #˚j·T&É+ <ë«sê #ê˝≤ es¡≈£î $<äT´ 2) d”e÷+Á<Ûä e\dü yê]øÏ ‘Ó\+>±D˝À »]–q $<Ûä«+dü+, eqs¡T\‘Y yê&Éø±ìï ‘·–Z+#·e#·TÃ. <√|æ&ç m˝≤ ns¡úeTe⁄‘·T+~? ô|’>± »]–q $<Ûä«+kÕìï n_Û eè~∆>± eTdæ|üPdæ e÷πs&ÉTø±j·T #˚j·T&É+ yêfi¯¢ \ø£å´+. zô|Hé14) |ü_¢ø˘ Á{≤Hé‡|òüsY, *dæº+>¥, ≈£îøÏÿ+>¥ dædüºyéT˝À e÷s¡TŒ #˚dæ ø±dtº yÓTÆHé‡, uÛ≤>∑´q>∑s¡ |ü]dæú‹ eT#·TÃ≈£î ø=ìï ñ<ëVü≤s¡D\T.mqØ® møÏ«|òtì ô|+#·e#·TÃ. 3) ‘Ó\+>±D sêÁwüº+ yÓTT<ä{Ï qT+&ç Á|ü‘˚´ø£ sêÁwüº+>± ñ+&ç e⁄+fÒ15) <ë<ë|ü⁄ 65 $T*j·THé ≥Hé‡ u§>∑TZ ùd|òt>± e⁄+~. u§>∑TZ Ç|ü⁄&ÉTqï d”e÷+Á<Ûä˝À e⁄qï ${Ï|æmdt, Äغ|”|”\T Çø£ÿ&˚Ä<Ûë]‘· |üesY bÕ¢+≥¢yÓ’ù| ø±≈£î+&Ü $<äT´‘·TÔ ñ‘·Œ‹ÔøÏ Ç‘·s¡ ì]à+#·ã&˚$. Bì <ë«sê Ç‘·s¡ sêÁcÕº\≈£î $<äT´‘·TÔqT eTqy˚Te÷sêZ\qT nH˚«wæ+#ê*. dôü|j¢’ TY #d˚ æ e⁄+&y˚ ês+¡ . m+<Tä ø+£ fÒ eTDT>÷∑ sT¡ ˝À ø≥£ eº \dqæ16) eTq≈£î ˙fi¯ó¢, u§>∑TZ |ü⁄wüÿ\+>± ñHêïsTT. Ç$ ñqï #√≥H˚ bÕ¢+{ŸqT $.{Ï.|æ.mdt.≈£î yÓfi¯¢&É+. ˙fi¯ó¢, u§>∑TZ˝Òì #√≥ Äغ|”|”$<äT´‘·TÔ bÕ¢+≥¢qT ì]à+#ê*. ì]à+#·&É+ e+{Ï$ ñ+&Éø£b˛j˚T$. <ä MT n_ÛÁbÕj·÷\≈£î ÄVü‰«q+|üÁ‹ø£˝À yÓ\Te&ÉT‘·Tqï s¡#·q\ô|’ MT n_ÛÁbÕj·÷\qT ÄVü‰«ìdüTÔHêï+. |üÁ‹ø£ n_Ûeè~∆øÏ rdüTø√e\dæq #·s¡´\ô|’ MT dü\Vü‰\T, dü÷#·q\T ø√s¡T‘·THêï+. MT n_ÛÁbÕj·÷\T, dü\Vü‰\T, dü÷#·q\T |ü+|æ+#ê*‡q ∫s¡THêe÷ DECCAN LAND\"CHANDRAM\" 490, St.No. 11, Himayatnagar, Hyderabad - 500 029. Tel.No. 040-64524554 Fax: 040-27635644; Mobile: 9030626288; [email protected]≈£î ≈£L&Ü MT s¡#·q\qT, ˝ÒK\qT Ç`yÓTsTT˝Ÿ #˚j·Te#·TÃ. 34 „ Ä>∑wüߺ - 2013

<ä÷s¡|ü⁄ ø=+&É\Tã‘·T≈£î y˚≥˝À >∑˝ŸŒ¤ u≤≥..‘Ó\+>±D |ü˝…¢\qT >∑˝ŸŒ¤ >±j·÷\T u≤~ÛdüTÔHêïsTT. <ä÷s¡|ü⁄ ø=+&É\T qTqT|ü⁄ nH˚ kÕyÓT‘· ì»yÓTÆ+~. ÄdüTÔ\T dü+bÕ~+#·Tø√e&É+ n≥T+∫‘˚ n|ü⁄Œ\ ≈£î|üŒ˝Ò $T–˝≤sTT nì >∑˝ŸŒ¤ u≤~Û‘·T\ e´<Ûës¡ú>±<Ûä\qT $e]düTÔHêïs¡T ≈£Lø£≥¢ ‹s¡T|ü‹ ˇø£ Á|ü<Ûëq uÛÑ÷uÛ≤>∑+˝ÀìøÏ #=#·TÃø£ e∫Ãq düeTTÁ<ä uÛ≤>±ìï eTdüÿ{Ÿ |ü+|æq dü+|òüT≥q\T nH˚ø£+ ñHêïsTT. ñÁ~ø£Ô |ü]dæú‘·T\ eT<Ûä´ q÷q÷>∑T MTkÕ\ k˛s¡b˛s¡>±fi¯ófl }fiÀfl ñ+fÒ ÁbÕD≤\πø>∑˝ŸŒ¤ n+{≤s¡T. kÕ<Ûës¡D+>± nU≤‘ê\ eTTK<ë«s¡+ yÓ&É\TŒ>±qT, Á|eü ÷<eä Tì m&Ü] <X˚ Ê˝À¢ >=Ás¬ \H√, ˇ+f\… H√ ø±jT· &Üìø,Ï ueÑÛ q>˝∑ ŸŒ¤ eTTK<ë«s+¡ ÇsT¡ ≈î£ >±qT ñ+≥T+~. <Tä u≤jTY (jT· T@á), kÂB ìsêàD ø±]à≈î£ \T>± ø=qkÕ>&∑ ÜìøÏ $<X˚ Ê\≈î£ ‘s· \¡ T‘T· HêïsT¡ . >˝∑ ŸŒ¤nπs_j·÷, ˇeTHé (eTdüÿ{Ÿ), K‘êsY, ≈£îyÓ’{Ÿ, ãÁôV≤sTTHé e+{Ï >∑˝ŸŒ¤ y[Ó flq yê]˝À ø=+‘e· T+~ Ä]øú +£ >± ã\|&ü TÉ ‘T· +&&É +É , n~ #÷· ∫q<˚XÊ˝À¢ ø±]à≈£î\ ø=s¡‘· n~Ûø£+>± ñ+≥T+~. e÷qe eqs¡T\T yê]˝À <äTu≤jYT |ü≥¢ ÄdüøÏÔì ô|+∫+~. e\dü yÓ[fl e∫Ãq ø=+<äs¡T|ü⁄wüÿ\+>± ñHêï eTÚ*ø£ edü‘·T\ ø=s¡‘·‘√ ø=≥Tº$T{≤º&ÉT‘·÷, #ù˚d V≤ü &Ü$&,ç $ìj÷Ó –+#˚ uÀÛ >∑ edTü eÔ ⁄\T, yêsT¡ Á|<ü ]ä Ù+#˚ V≤ü +>÷∑ù|<ä]ø£+, ìs¡ø£åsêdü´‘·, ìs¡T<√´>∑+, Á|ü#·Ã¤qï ìs¡T<√´>∑+‘√ dü‘·eT‘· Äsꓤ{≤\qT ‹\øÏ+∫q ø=+‘·eT+~ j·TTe≈£î\qT e\dü yÓfi¯ófl≥≈£îeTe⁄‘·Tqï ‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘·+ qT+&ç >∑˝ŸŒ¤ <˚XÊ\≈£î e\dü\T $|ü Áù|s¡Dì∫Ãq ø±s¡D≤\T>± ù|s=ÿqe#·TÃ. ˇø£ >=Á¬s b˛sTT u≤sTT\Ø‘·+>± ø=qkÕ>∑T ‘·THêïsTT. |ü&ç‘˚ nìï >=s¡T¢ u≤sTT\ |ü&ɶ≥T¢ ‘Ó\+>±D |ü˝…¢˝À¢ ˇø£]ì #·÷∫ ˇø£s¡T Á|ü‹ ≈£î≥T+ã+ qT+&ç ˇø£s¡T ã‘·T≈£î y˚≥≈£î >∑˝ŸŒ¤ u≤≥ |ü{≤º ‘·s¡‘·sê\ <ë]Á<ë´ìï e~*+#·Tø=ì, Jeq Á|üe÷D≤\qT s¡q&É+˝À n‹X¯jÓ÷øÏÔ @ e÷Á‘·+ ø±<äT.yTÓ sT¡ >T∑ |sü T¡ Ãø√yê\H˚ ‘ê|Áü ‘j· T· +‘√ ñqï }sT¡ qT øq£ ïyê]ì ã+<TäÛ$TÁ‘·T\qT e~* ã‘·T≈£î y˚≥˝À >∑˝ŸŒ¤ u≤≥qT m+#·T≈£î+≥THêïs¡T. Ä]úø£ |ü]dæú‘·T\T yÓTs¡T>∑T |üs¡#·Tø√e&ÜìøÏ >∑Tô|Œ&ÉT eTqdüT˝À|ü⁄{Ϻq÷fiÀfl ≈£L˝ÀHê˝À #˚düT≈£î+≥÷, ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\‘√ ≈£L&ç >∑+ô|&ÜX¯‘√ ø£Ø+q>∑sY õ˝≤¢ dü]Vü≤<äT› Á>±eTyÓTÆq s¡TÁ<ä+– qT+&çø£˝À>∑+CÀ ‘ê– ñ+&Éø£ |üsêsTT <˚X¯+˝À bÕj·Tdü+ <=s¡T≈£î‘·T+<äì nH˚ø£ eT+~ >∑˝ŸŒ¤ yÓfi≤fls¡T. e\dü yÓ[flq ø=+<äs¡T ‘·eT ø£\\qT|sü T¡ >T∑ \T ô|{ºÏ |&ü sÉ êì bÕ≥T¢ |&ü y¶É êsπ ø±<Tä .. ÁbÕD≤\T b˛>=≥T≈º î£ qï kÕø±s¡+ #˚düT≈£îHêïs¡T ≈£L&Ü. nø£ÿ&É dü+bÕ~+#·Tø=∫Ãq &ÉãT“\‘√yêfi‚fl ø√ø=\¢\T>±H˚ ñ+≥THêïs¡T. $$<Ûä s¡ø±\ yê´bÕsê\T ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T. |ü˝…¢ |ü≥TºqT $&ç∫ JeH√bÕ~Ûì yÓ‘·T≈£îÿ+≥÷ yÓ[flq yêfi¯fl˝À n‘·´~Ûø£ eT+~ ¬s’‘·T\T, ˇø£ ÁbÕ+‘·+ qT+&ç eTs√ ÁbÕ+‘êìøÏ ã‘·T≈£î <Ós¡Te⁄ ø√dü+ ¬s’‘·T ≈£L©\T, |üX¯óe⁄\ ø±|üs¡T¢ $$<Ûä #˚‹ eè‘·TÔ\ yês¡T ø±e&É+yfiÓ fl¯ &Üìï e\dü n+{≤sT¡ . ≈î£ ≥T+ã nedsü ê\≈î£ d]ü b˛jT˚ +‘· |+ü ≥ $Xw‚ +ü . >˝∑ ŸŒ¤ qT+&ç Çøÿ£ &øç Ï #]˚ q ]j÷· fió¯ fl, BHês\Y T e+{Ï e÷sø¡ £ì#˚à kÕ>∑TuÛÑ÷$T Ä ≈£î≥T+u≤ìøÏ n+<äTu≤≥T˝À ˝Òø£b˛e&É+ ñqï Á<äe´+ s¡÷bÕj·T\T>± s¡÷bÕ+‘·s¡+ #Ó+~, kÕ>∑T˙{Ï kÂø£sê´\qTø=~› uÛÑ÷ø£eT‘ê˝À¢ |ü+≥\ ~>∑Tã&ç HêeTe÷Á‘·+>±H˚ ñ+&É&É+, ô|+∫, e´ekÕj·T uÛÑ÷ |ü]~Ûì $düÔè‘· |üs¡#·Tø√e&ÜìøÏ $ìjÓ÷>∑ø±\Te\ <ë«sê kÕ>∑T˙{Ï kÂø£s¡´+ ø£*Œ+#·ø£b˛e&É+ e\¢, ùd<ä´+ |ü&ç+~. Á>±eT+˝Àì Á|ü<Ûëq ≈£L&Éfi¯fl˝À s¡ø£s¡ø±\ <äTø±D≤\T ≈£L&ÜkÕ+‘+· es¸¡+ô|,’ u≤e⁄\ô|’ Ä<ëÛ s|¡ &ü &É +É , u÷ÑÛ >s∑ “¡ ¤ »˝≤\ô|’ Ä<ëÛ s|¡ &ü ¶É yÓ*XÊsTT. |ü\T $<Ûë\ yê´bÕs¡ dü+düú\T yê´|æÔ #Ó+<ësTT. Bìe\¢yÓT≥º ÁbÕ+‘· ¬s’‘·T\≈£î dü]|ü&˚ $<äT´‘Y düs¡|òüsê #˚j·Tø£ b˛e&É+. |ü©¢j·TT\ Jeq $<Ûëq+˝À ø°\ø£ e÷s¡TŒ e∫Ã+~. ñbÕ~Û ø=s¡e&çnHê~>± #sÓ T¡ e⁄ ≈î£ +≥\T ≈L£ &Ü |]ü $T‘+· >± ñHêïjT· ˙ ˙{Ï eqsT¡ \ Á>±eT ñìøÏπø eTT|ü⁄Œ yê{Ï*¢+<äqï Ä+<√fi¯q HÓ\ø=qï |ü]dæú‘·T\ø=s¡‘·qT rs¡Ã&ÜìøÏ ø±+≥÷s¡T ø£+<äø±\T, ∫qï ˙{Ï bÕs¡T<ä\ Äq qT+&ç >∑˝ŸŒ¤ e\dü\T eT∞fl Á>±e÷ìï Ä]úø£+>± ì\u…{≤ºj·Tq&É+˝Àø£≥º\T (#Óø˘ &Ü´+\T) ˝≤+{Ï Á|ü‘ê´e÷ïj·T @sêŒ≥¢qT Á|üuÛÑT‘·«+ n‹X¯jÓ÷øÏÔ ˝Ò<äT. bı≥º #˚‘· |ü≥Tºø=ì yÓ[flq #√≥ #˚‹ ì+&Ü |üì#˚j·Tø£b˛e&É+‘√ ø£s¡Te⁄ ø±≥ø±\T ø£sêfi¯ qè‘·´+ #˚j·T&É+, uÛÑ÷$T <=]øÏq yês¡T @C…+≥¢ yÓ÷kÕìøÏ, ø£+ô|˙\ <√|æ&ûøÏ >∑T]ø±ì yê]˝Òì ù|<ä\≈£î, e´ekÕj·T ≈£L©\≈£î, s√E ≈£L©\≈£î #˚‹øÏ |üì Ä]úø£ |ü]dæú‹ yÓTs¡T>∑T|ü&ç+~.<=s¡ø£b˛e&É+, ñbÕ~Û neø±XÊ\T ø=s¡e&É&É+ e\¢ Á|ü»\ Ä]úø£|]ü d‹úæ n+‘· e÷Á‘+· >± e÷s&¡ +É ...B+‘√ n‘´· ~øÛ £ eT+~ ne÷jT· e\dü yfiÓ fl‚ ìsø¡ så£ êdTü ´\T ‘e· T ì+&TÉ ÁbÕD≤\qT ôd‘’ +· |Düò +>±ø£|ü⁄ |ü˝…¢ Á|ü»\T ã‘·T≈£î <Ós¡Te⁄≈£î m&Ü] <˚XÊ\ u≤≥ |ü&ÉT‘·THêïs¡T. ô|&ÉT‘·THêïs¡T. >∑˝ŸŒ¤ <˚XÊ\ uÛÖ>√[ø£, yê‘êes¡D |ü]dæú‘·T\qT ‘·≥Tº}fiÀfl uÛÑ÷kÕ«eTT\ |”&Éq\T, e&û¶ yê´bÕs¡T\ y˚~Û+|ü⁄\T, ô|‘·Ô+<ës¡¢ ø√˝øÒ £ nHês√>´∑ + bÕ\e⁄‘T· HêïsT¡ . M]øÏ @&Ü] <X˚ Ê\ u≤Û w,ü d+ü dÿü è‹<√|æ&û n~Ûø£eTe&É+‘√ yêeT|üø£å uÛ≤eC≤\+‘√ rÁeyê<ä+ Á|üã* dü+Á|ü<ëj·÷\T ‘Ó*j·Tø£, #·{≤º\ô|’ dü]jÓÆTq ne>±Vü≤q ˝Òø£ ô|≈£îÿuÛÑj·÷qø£ yê‘êes¡D+ HÓ\ø=q&É+, #˚‹ø£+~q ø=&ÉT≈£î\T Á|üC≤ ñ Çø£ÿ≥¢ bÕ\e⁄‘·THêïs¡T. ø£+ô|˙ j·÷»e÷Hê´\ ø£kÕsTT‘·HêìøÏ,<ä´e÷\ Á|üuÛ≤e+ e\q m|ü⁄Œ&ÉT <ä÷s¡eTe⁄‘ês¡ì uÛ≤$+∫q ‘·*¢<ä+ @C…+≥¢ yÓ÷kÕìøÏ ø£kÕjÓ÷ìï q$Tàq y˚Tø£˝≤¢ ã\e⁄‘·THêïs¡T. eè‹ÔÁ&ÉT\T ‘·eT |æ\¢\T mø£ÿ&É ñHêï ÁbÕD≤\‘√ ñ+fÒ dü]b˛‘·T+<äì HÓ’|ü⁄D´ ˝Ò$T ø±s¡D+>± |üqT˝À¢ qT+&ç ‘=+<äs¡>± ‘=\–+#·ã&ÉTe\d\ü qT Áb˛‘‡· V≤æ +#êsT¡ . s¬ ø±ÿ&‘ç ˚ >±ì &=ø±ÿ&ìÉ d+ü kÕsê\T #‹˚ ˝À ‘·THêïs¡T. ∫qï bÕ{Ï ‘·|æŒ<ë\≈£î C…’\T bÕ˝…’ j·÷eJ®e •ø£å\T ≈£L&Ü∫*¢ >∑yê« ˝Ò≈£îHêï, nb˛Œ düb˛Œ #˚dæ, @C…+≥¢≈£î \ø£å\T <Ûës¡y√dæ„ Ä>∑wüߺ - 2013 35

<ä÷s¡|ü⁄ ø=+&É\TnqTuÛÑ$düTÔHêïs¡T. ø=+<äs¡sTT‘˚ u≤ìdü\ ø£+fÒ V”≤q+>± j·÷#·≈£î\ yê&\É yêØ>± Á>±e÷ìï $uõÑÛ +#T· ø=ì, ãè+<ë\T>± $&bç ˛sTTqø+£ fÒ n<ëÛ «qï+>± <jä T· ˙jT· J$‘ê\qT >&∑ TÉ |⁄ü‘T· HêïsT¡ . n‹ Á|eü ÷ s¡#·sTT‘·\T >∑˝ŸŒ¤ u≤~Û‘· ≈£î≥T+u≤\ Çfi¯fl≈£î yÓ[fl ø£wüºqcÕº\qT |ü]<ä|ü⁄≥+#·T˝À¢ |üqT\T #˚j·T&É+ e\¢ ‘·s¡#·T>± Á|üe÷<ë\≈£î >∑T]jÓÆT o\q‘√ n+#·Hê y˚j·T&É+ »]–~. u≤<Ûëdüs¡ŒÁ<äwüߺ\ Bq >±<Ûä\Tn+>$∑ ø˝£ ≤+>T∑ \T>± e÷s&¡ yÉ T˚ >±ø,£ ÁbÕD≤\T ≈L£ &Ü ø√˝ÀŒ‘T· HêïsT¡ . $+≥T+fÒ ˇfió¯ fl »\<]ä dTü +Ô ~. eTqdTü ˝Àì u≤<qäÛ T ~>$∑ T+>T∑ ø√˝øÒ ,£e\dü Jeq b˛sê≥+˝À n\dæb˛sTT X¯yê˝…’ ‹]– edüTÔHêïs¡T. bı+–edüTÔqï <äTíU≤ìï Ä|ü⁄ø√˝Òø£, ~≈£îÿyÓTT≈£îÿ ˝ÒH√fi¯ófl uÀs¡Tq $\|ædüTÔ+fÒ mefi¯fl¬ø’Hê ø£fi¯ófl #ÓeTà–\T¢‘êsTT. Á|üXÀï‘·Ôs¡ |ü<ä∆‹˝À $<˚X¯+ yÓ[fl Hê\T>∑T sêfi¯ófl dü+bÕ~+#·Tø=ì ekÕÔs¡qT≈£îqï düe÷#êsêìï ùdø£]+∫ qyÓ÷<äT #˚XÊ+.yêfió¯ fl $>‘∑ · Je⁄˝’… <sä Ù¡ q$Te«&+É ≈î£ ≥T+ã duü TÑÛ ´\≈î£ rsì¡ <Tä :U≤ìï$T>∑T\TdüTÔqï~. ≈£î≥T+ã j·÷»e÷ìì ø√˝ÀŒsTTq uÛ≤sê´ |æ\¢\T ñ|⁄ü Œ\÷{Ï qs‡¡ jT· ´ .. nH˚ e´øÔÏ ˇø£ s÷¡ .\øå£ n|⁄ü Œ #d˚ æ eTdÿü {Ÿø¬ ø’ *£ ≈L£ © #d˚ Tü ø=ì bı≥º b˛dTü ≈î£ +≥T <Tä s“¡ s¤ ¡ J$‘+· >&∑ TÉ |⁄ü‘T· HêïsT¡ . yfiÓ ≤fl&TÉ . s¬ +&fi˚ fl¯ ø±\ |]ü $T‹ >\∑ MkÕ‘√ ueÑÛ q ìsêàD ø±]à≈î£ &>ç ±y<˚ Hä êu]ÑÛ ‘· J$‘êìøÏ ‘√&TÉ e&¶û yê´bÕsT¡ \ y~˚ +Û |⁄ü \T esHí¡ êr‘+· . #˚sê&ÉT. |üì |üP]Ô nsTTq<äì Çs¡yÓ’ Hê\T>∑T s√E\πø ‹]– |ü+|æ+e÷qe $\Te\T $<«äÛ +d+ü ne⁄‘T· Hêï, bÕ\≈î£ \T ìeTà≈î£ ˙s¬ ‹qÔ ≥T¢ #ês¡T. <ë‘·\ Ä]úø£ düVü‰j·T+‘√ dü«<˚X¯+ #˚s¡T≈£îHêï&ÉT. Á|üdüTÔ‘·+e´eVü≤]+#·&É+ $#ês¡ø£s¡+. e÷qe dü+ã+<Ûë\ $<Ûä«+kÕìï <äTs¡“¤s¡ J$‘·+ >∑&ÉT|ü⁄‘·THêï&ÉT.ìs√~+Û #&· ÜìøÏ Á|uü TÑÛ ‘«· +‘√ bÕ≥T Á|‹ü ˇøÿ£ s+¡ bÕ≥T|&ü Ü*. kÕe÷õø,£ Ä]øú £ ø√D+˝À n<´äÛ jT· Hê\T »]|,æ deü Td´ü |]ü cÕÿsêìøÏ ‘–· q yÓT≥Tº <˚ej·T´.. ej·TdüT‡ 40 dü+e‘·‡sê\T. s¡÷.\ø£å n|ü⁄Œ#·s¡´\qT ¬>’ø=Hê*. nÁø£eT e\dü\qT, <=+>∑ @C…+≥¢ nø£è‘ê´\qT #˚dæ eT÷&˚fi¯fl øÏ+<ä≥ eTdüÿ{Ÿ yÓfi≤fl&ÉT. @C…+{Ÿ Vü‰MT Ç∫Ãq+‘·b˛©dTü \T n]ø{£ ≤*º . #≥· \º T #d˚ æ #‘˚ T· \T <Tä \T|⁄ü ≈î£ +fÒ Á|jü ÷Ó »q+ J‘·+ Çe«ø£b˛e&É+ e\¢ ¬s+&˚fi¯fl MkÕ >∑&ÉTe⁄ eTT–ùd <ëø± |üìX¯Sq´+. yê{Ïì ø£≥Tº~≥º+>± neT\T |üs¡∫ u≤~Û‘·T\≈£î Hê´j·T+ #˚dæHê n|ü⁄Œ rs¡˝Ò<äT. >∑èVü≤ ìsêàD ≈£L©>± ø=qkÕ–Hê&ÉT. HÓ\≈£î#˚j·÷* ñbÕ~Û ø£\ŒHê |ü<∏äø±\T \_∆<ës¡T\πø #˚πs $<Ûä+>± »yêãT ˇøk£ Õ] |>ü ±s¡ (J‘+· )qT, Xó¯ Áøy£ ês+¡ ôd\e⁄qT bı+<y˚ ê&TÉ . eTdÿü {Ÿ<ëØ‘·q+ bÕs¡<äs¡Ùø£‘·qT |ü]bÕ\Hê $uÛ≤>∑+˝À ô|+#·Tø√yê*. b˛j˚T+<äT≈£î #˚dæq n|ü⁄Œ˝À Ç+ø± dü>∑+ n˝≤H˚ ñ+~. Á|üdüTÔ‘·+ |üX¯óe⁄\ ø±|ü]>± |üì#˚düTÔHêï&ÉT.>∑˝ŸŒ¤ e\dü\T - n<Ûä´j·Tq j·÷Á‘· - ìy˚~ø£ ‘√ø\£ u÷ÑÛ eTjT· ´.. s÷¡ .1.10 \ø\å£ T n|⁄ü Œ#d˚ æ <Tä u≤sTT b˛sTT ‘Ó\+>±D s¡#·sTT‘·\ y˚~ø£ ø£Ø+q>∑sY õ˝≤¢ XÊK Ä<Ûä«s¡´+˝À Hê&ÉT. dü¬s’q ñbÕ~Û <=s¡ø£ø£ ¬s+&˚fi¯flπø ‹]– e#êÃ&ÉT. m|üŒ{Ï e÷≥#+· <Tä ]Ô eT+&\É + sT¡ Á<+ä – Á>±eT+˝À »qe] 2013˝À >˝∑ ŸŒ¤ e\d\ü T n|ü⁄Œ&˚ nqï≥Tº @C…+≥T¢ e´eVü≤]kÕÔs¡T. ø£*yÓ*¢ (>∑&ÉTe⁄ MT]qn<Ûä´j·Tq j·÷Á‘· ø±s¡´Áø£e÷ìï #˚|ü{≤ºs¡T. dæ]dæ˝≤¢ ¬s’‘ê+>∑ yês¡T)>± e÷]q yê] |ü]dæú‹ uÛÑj·T+ø£s¡+>± ñ+≥T+~. yÓTT<ä{Ïb˛sê≥+˝À bÕ˝§Zì ndüTe⁄\T u≤dæq neTs¡ Ms¡T\ kÕàs¡ø£ dü÷ú|ü+ kÕ] yÓfi¯ófl≥≈£î #˚dæq n|ü⁄Œ rs¡ø£ b˛e&É+‘√ eTs√kÕ] n<äèwüº+qTs¡TÁ<ä+– Á>±eT+˝ÀøÏ kÕ«>∑‘·+ |ü\Tø£>±H˚.. |Øü ø+åÏ #T· ø√e&ÜìøÏ s÷¡ .65 y\˚ T n|⁄üŒ #d˚ æ eTdÿü {Ÿ yfiÓ ≤fl&TÉ . @C+… {Ÿ |üì ø£*Œ+#·≈£î+&ÜH˚ ◊<äT s√E\T >∑~˝À ìs¡“+~Û+#ê&ÉT. J‘·+ mÁs¡eT{Ϻ n\T≈£î |üP‘·\T.. &ÉãT“\‘√ {Ϭø{Ÿ ø=qTø=ÿì Hê\T>∑T HÓ\\πø Ç+{Ï eTTK+ |ü{≤º&ÉT. eTT+–fi¯fl C≤E rHÓ\T rÁeyÓTÆq n|ü⁄Œ˝À¢ ≈£Ls¡T≈£îb˛sTT Vü≤e÷© |üì #˚düT≈£î+≥THêï&ÉT. m*dæ b˛sTTq düTqï+ u§≥T¢ ≈£L*q ≈£îeTà] >∑÷qô|+≈£î{Ïfi¯ófl eTVü≤à<é ø±o+.. ‘√≥ |üìøÏ nì rdüTø£ yÓ[fl >=Á¬s\ ø±|ü]ì dü÷s¡¢≈£î \|üŒ\T ‘=øÏÿq |ü&ÜØ\T #˚XÊs¡T. bı<ä›+‘ê 500 >=Á¬s\qT <äTã“\ bı+{Ï y˚T|æ kÕj·T+Á‘·+ øÏ+<ä |ü&ɶ eT{Ϻ >√&É\T <=&ç¶ ø±&çøÏ ‘√\Tø£ sêe&É+ #˚ùdyê&ÉT. }]øÏ <ä÷s¡+>± |üX¯óe⁄\ ∫‹øÏq |ü˝…¢ ã‘·T≈£î\ Äqyêfi¯ófl bÕø£ ñ+&˚~. øåös¡+ kı+‘·+>±H˚ #˚düT≈£îH˚yê&ÉT. ãs¡Te⁄\ yÓ÷‘·≈£î bÕ&ÉT|ü&ɶ #˚<ä u≤sTT\T >±&ç<äqT Ç#˚Ãyês¡T. bÕeTT\ u…&É<ä n~Ûø£+. ô|<ä› ≈£î≥T+u≤ìï m+&çb˛sTTq #Ó≥¢ bı<ä\T b˛wæ+#·T≥≈£î dü+bÕ<äq dü]b˛ø£ n|ü⁄Œ n~Ûø£yÓTÆ+~. ∫>∑Ts¡¢‘√ |üdü]\T¢‘·Tqï ø=ìï yÓ÷&ÉT\T q÷‘·q b˛ø£&É\ uÛÑeq ìsêàD≤\T |ü+~ >∑+>±<ÛäsY.. <äTu≤jYT yÓ[fl yÓTs¡T¬>’q ˇø£]<ä›]ì #·÷∫ |üP] >∑T&çôd\T πs≈£î\ >∑<äT\T e\dü u≤≥ |{ü ≤&º TÉ . s÷¡ .80 y\˚ T n|⁄üŒ #d˚ æ ≥÷]dºt MkÕô|’ <Tä u≤jTY ø£©Ô>± Á|üø£è‹ k˛j·T>∑+ yÓfi≤fl&ÉT. #˚‹ì+&Ü |üì <=s¡ø£ø£ b˛e&É+ e\¢ n|ü⁄Œ rs¡Ã≈£î+&ÜH˚ ‘Ó\+>±D |ü˝…¢ •~∏\ Jeq+ Ç\T¢ #˚sê&ÉT. >∑˝ŸŒ¤≈£î b˛ø£ eTTqT|ü⁄ kı+‘· Ç\T¢ ñ+&˚~. Á|üdüTÔ‘·+ s¡TÁ<ä+– ø£fi¯fl≈£î ø£&ÉT‘·Tqï <äèX¯´+ n|ü⁄Œ rs¡Ã&ÜìøÏ n$Tày˚XÊ&ÉT. >∑˝ŸŒ¤ yÓ[fl |ü&Ésêì bÕ≥T¢ |ü&É&É+ ÄÁ>∑Væ≤düTÔqï |ü©¢j·TT\ eTqTdüT˝À¢ ø+£ f,Ò Çøÿ£ &˚ ñ+&ç ≈L£ ˝ÀHê˝À #d˚ Tü ø√e&+É ñ‘eÔ· TeTH˚ n_ÁÛ bÕjT· + ìÁ>∑Vü≤+ ì+|ü⁄‘·÷.. e´ø£Ô|üs¡TdüTÔHêï&ÉT. ì+&ÉT>± B$+#˚ ‘Ó\+>±D ‘·*¢ $Á>∑Vü≤+ øs£ ¢¡ qs‡¡ jT· ´.. <Tä u≤sTT yfiÓ ó¯ fl≥≈î£ s÷¡ .\øå£ n|⁄üŒ #X˚ Ê&TÉ . _*+¶ >¥ 36 ˝ÒãsY>± ø=~› s√E\T ø=qkÕ>±&ÉT. @C…+{Ÿ Ç∫Ãq yÓ÷dü|ü⁄ MkÕ eT÷\+>± ø*£ y*Ó >± e÷sê&TÉ . s√EyêØ>± |ìü ø*£ Œ+#&· ÜìøÏ eTq <˚X¯düTú˝Ò eT<Ûä´es¡TÔ\T>± e´eVü≤]kÕÔs¡T. yês¡+ s√E\T |üì „ Ä>∑wüߺ - 2013

#˚sTT+#·Tø=ì ≈£L© &ÉãT“\T Çyê«*‡ edüTÔ+<äì dæyéT\T e÷s¡TÃ≈£î+ <ä÷s¡|ü⁄ ø=+&É\T{≤s¡T. ne⁄{Ï+>¥ ø±s¡D+>± eT÷&ÉT HÓ\\ C…’\T •ø£åqT ne>±Vü≤q ô|+#·T≈£î+<ë+! #Ó’‘·q´e+‘·T\qT #˚<ë›+!!nqTuÛÑ$+#ê&ÉT. ‹]– e∫à Vü≤e÷© |üì #˚düT≈£î+≥THêï&ÉT. düeTdü´\ |ü⁄≥º ‘Ó\+>±D ø±>∑&Ü |ü{Ϻ #·÷dæHê ø±qsêì n_Ûeè~∆|+ü ~ \øàå£ jT· ´.. ejT· dTü ‡ 45 @fió¯ fl. s÷¡ .\øå£ KsT¡ à #d˚ æ n˝≤‡|sü Y Äj·÷ n+XÊ\ >∑T]+∫ #·]Ã<ë›+ø+£ ô|˙ MkÕ‘√ <Tä u≤jTY b˛sTTHê&TÉ . ÄsT¡ H\Ó \øπ d«ü Á>±eT+ #s˚ ê&TÉ . yê{Ïì q\T>∑T]øÏ #ê{Ï #ÓãT<ë+ndü\T e&û¶‘√ ø£\dæ ¬s+&ÉT \ø£å˝…’+~. Ç\T¢ ˝Ò<äT. uÛÑ÷$T ˝Ò<äT. Ç|üŒ{Ï es¡≈£L #·]Ã+∫q n+XÊ\T:Á{≤ø£ºsY Á&Ó’esY>± ø=qkÕ>∑T‘·THêï&ÉT. ‘Ó\+>±D ñ<ä´eT+˝À eTVæ≤fi¯\ bÕÁ‘· bÕ]ÁXÊ$Tø£ ø±\Twü´+, |üsê´es¡D+|ü&Ü\ >√es¡úHé.. kÂ~øÏ yÓfi¯fl&ÜìøÏ s¡÷.1.30 \ø£å\T u≤ø° e´ekÕj·Ts¡+>∑+˝À yÓqTø£u≤≥T $<ë´ s¡+>∑+ rs¡T‘ÓqTï\T#X˚ Ê&TÉ . y\Ó s¶ Y |ìü ø*£ ŒkÕeÔ Tì #|Ó Œæ ˇ+f\… ø±|]ü ì #X˚ ÊsT¡ . yêsêìøÏ ‘Ó\+>±D˝À >∑T≥º\ $<Ûä«+dü+ ‘Ó\+>±D˝À ô|s¡T>∑T‘·Tqï ¬s’‘·T\ Ä‘·àVü≤‘·´\Tˇø£ s√E |ü]o\q≈£î e#˚à j·T»e÷ì ◊<äT ©≥s¡¢ ˙fi¯ófl, s=f…º\qT ...Ç+ø± eT¬sH√ï!Ç#˚Ãyê&ÉT. Ç+{Ï qT+&ç j·T»e÷ì u…’Hê≈£L´\sY <ë«sê ˇ+f…\qT eTq y˚<äq Á|ü|ü+#êìøÏ ‘Ó*j·÷\+fÒ Ä y˚<äq @$T{À|ü]o*+#˚yê&ÉT. bıs¡bÕ≥Tq ˇø£ ˇ+f… ‘·|æŒb˛sTTHê Vü≤+≥sY‘√ düŒwüº+>± ne‘·* yê]øÏ yÓ\¢&ç+#·>∑\>±*. n+‘˚ ‘·|üŒ eT÷>∑J$˝≤ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷ ñ+fÒ eTq u≤<Ûä @$T{À ne‘·*<ä+&ç+#˚yê&ÉT. Nø£{Ï >∑~˝À ã+~Û+∫, ãj·T≥ ˙{Ï ø±´qT˝À ô|’|ü⁄ yê]øÏ ‘Ó*j·T<äT. |ü{Ϻ+#·T≈£îH˚ yês¡T ñ+&És¡T. H˚&ÉT ‘Ó\+>±D˝À mH√ï düeTdü´\T. n˝≤+{Ï yê{Ïì ˇø√ÿ<ëìô|{Ϻ øÏ{ÏøÏ˝À+∫ ø=düqT >∑~˝À |ü&˚ùdyê&ÉT. <ëVü≤+ nsTTq|ü⁄&ÉT >T∑ ]+∫ ne>±V≤ü q ø*£ Œ+#˚ Á|jü T· ‘ï· yT˚ á #s· á . á #s· á ˝À bÕ˝§qZ &+É <ë«sê u≤Û eC≤\yê´|øÔæ Ï nedsü y¡ TÓ qÆ deü ÷#êsêìïô||’ ⁄ü <ë«sê |\” TÃø=ì ‘ê>&∑ +É øw£ +ºü >± ñ+&~˚ . ∫Á‘V· ≤æ +d\ü T u]ÑÛ +#· bı+<äe#·TÃ. m<äT{Ïyê]‘√ yê<äq˝À¢ HÓ>∑Ze#·TÃ. yê] Ä˝À#·q˝À¢ e÷s¡TŒ rdüT≈£îsêe#·TÃ. dü]ø=‘·Ô düe÷C≤ìï˝Òø£ eT<Ûä´˝ÀH˚ |üì e÷H˚XÊ&ÉT. eT∞fl mefi¯ófl >∑˝ŸŒ¤ yÓfi¯flsê<äH˚ n_Û düèwæº+#·e#·TÃ. n+<äT≈£î u≤≥ y˚ùd<˚ {Ï.ÄsY.dæ. ª#·s¡Ãµ.ÁbÕj·T+ e´ø£Ô+ #˚düTÔHêï&ÉT. Á|ü‹ X¯ìyês¡+ kÕˆˆ 4 >∑+ˆˆ\ 30 숈\≈£î>±»+ eT˝Ò¢X¯+.. |ü¢+ãsY |üì nì <äTu≤jYTøÏ |ü≥Tº¬ø[fl >=Á¬s\ ˇø√ÿ yês¡+.. ˇø√ÿ n+X¯+ø±|ü]>± ô|{≤ºs¡T. |ü&ÉT≈£îqï e´øÏÔ ¬s+&ÉT ø±fi¯fl MT~ qT+&ç yêVü≤q+ s¡+&ç! #·]Ã<ë›+...yÓfi¯fl&É+‘√ ≈£î+{Ïyê&Ó’Hê&ÉT. yÓ’<ä´+ #˚sTT+#·≈£î+&ÜH˚ qwüº|ü]Vü‰s¡+ ªª#·+Á<ä+µµ 490, Ád”º{Ÿ q+.11, Væ≤e÷j·T‘Y q>∑sY, ôV’≤<äsêu≤<é ` 500 029. bò˛Hé:Çe«≈£î+&ÜH˚ Ç+{ÏøÏ |ü+bÕs¡T. @˝≤+{Ï ÄdæÔbÕdüTÔ\T ˝Òì á 040`64524554 bòÕ´ø˘‡ : 040`27635644ìdü‡V‰ü jT· T&çøÏ \øq£å ïs¡ n|ü⁄Œ ñ+~. uÛ≤s¡´ ;&\û T #T· {ºÏ b˛wdæ Tü qÔ ï~. E-mail: [email protected] website : www.trchyd.org<ä+&É¢ eT\¢j·T´.. Çs¡yÓ’ @fi¯ófl>± eTdüÿ{Ÿ˝À ñ+≥THêï&ÉT. 37n|ü⁄Œ&É|ü⁄Œ&ÉT e∫à yÓfi¯ó‘·T+{≤&ÉT. uÛ≤s¡´ |æ\¢\qT kÕø£&ÜìøÏ j˚T+&É¢‘s· ã¡ &ç ≈î£ ≥T+u≤ìøÏ <÷ä s+¡ >± ñ+≥THêï&TÉ . _*+¶ >¥ ˝ãÒ s>Y ± |ìü #ù˚dáj·Tq m|ü⁄Œ&ÉHêï uÛ≤s¡´‘√ bò˛H√¢ e÷{≤¢&É‘ê&ÉT.•esêÁ‹ dü+|ü‘Y.. dü+bÕ~kÕÔqqï BÛe÷‘√ eTdüÿ{Ÿ yÓfi≤fl&ÉT.|ìü ˝À <ãÓ “ ‘>· \∑ &+É eT÷\+>± d+ü e‘‡· s¡ ø±\+˝ÀH˚ ‹]– e#êÃ&TÉ .|”ø£\ ˝À‘·T n|ü⁄Œ˝À¢ ñHêï&ÉT.>∑˝ŸŒ¤ #˚dæq >±j·÷\≈£î e÷qe dü+ã+<Ûë\T ∫Hêï_Ûqï+ nsTTHêsTT.me]ì ø~£ *+∫q ø˙£ ï{Ï >±<˝ä∏ Ò kÕø±å ‘ÿ· ]+#êsTT. me] eTTK+MT<ä ø±dæ+‘· HÓ‘·TÔs¡T ˇ+{À¢ ôd{≤≈£î e÷+dü+ ˝Ò<äT. Çø£ dü+‘√wü+m{≤º ñ+≥<√ ‘Ó*j·Tì J$‘ê\T yê]$. <äá e÷dü+ n+¬ø\T2623 (@ø£Á^e |ü+#êj·Tr\T)2`1 (ì{Ÿô|’ düTÁ|”+Hê´j·TeT÷s¡TÔ\ rs¡TŒ)18 (u≤\H˚s¡düTú\ô|’ düTÁ|”+rs¡TŒ)4381 (yÓT&çø£˝Ÿ <äs¡U≤düTÔ &ÍHé˝À&é≈£î |üfÒº dü+e‘·‡sê\ dü+K´)17 (;]®j·÷ –]»qT\ dü+K´)75 (<˚X¯+˝À ø£qTeTs¡T>∑e⁄‘·Tqï –]»q C≤‘·T\ dü+K´)12 (sêÁwüº+˝À ø£qTeTs¡T>∑e⁄‘·Tqï –]»q C≤‘·T\ dü+K´) „ Ä>∑wüߺ - 2013

ø£s¡|üÁ‘·+md”‡, md”º düuŸ bÕ¢Hé #·≥º+ô|’ Á|ü#ês√<ä´eT+ <[ä ‘·, –]»qT\ düeTÁ>∑ Ä]úø£, kÕe÷õø£, $<ä´ n_Ûeè~∆ì »qs¡˝Ÿ |ü<∏äø±\˝À <ä[‘· Ä~yêd”\≈£î e]Ô+#˚≥|ü⁄&ÉT Ä ì<ÛäT\qT md”‡, md”º düuŸbÕ¢Hé qT+∫ Ks¡Tà #˚j·÷\ì #Ó|æŒ »qs¡˝Ÿ |òü+&é qT+kÕ~Û+#·&ÜìøÏ yês¡T m<äTs=ÿ+≥Tqï kÕe÷õø£, Ä]úø£ düeTdü´\qT ∫ <ä[‘·, Ä~yêd”\qT <ä÷s¡+ #˚ùd $<Ûä+>± ñqï #·≥º+˝Àì n+XÊs÷¡ |⁄ü e÷|&ü +É ˝À duü ŸbÕH¢ é ñ|jü ÷Ó >|∑ &ü Ü\H˚ $<ëÛ q \ø´å£ +‘√ u≤Û s‘¡ · \qT düe]+#ê*‡q nedüs¡+ ñ+~. #·≥º+ neT\T≈£î ìã+<Ûä q\Tsê»´+>∑+ yÓ\T>∑T˝À Á|üD≤[ø£ dü+|òüT+ dü÷#·q y˚Ts¡≈£î 1980˝À s¡÷bı+~+#·ø£ eTT+<˚ <ä[‘· –]»q ã‘·T≈£î\T e÷sêj·TìdüuŸbÕ¢Hé $<ÛëHêìï neT\T˝ÀøÏ rdüT≈£îe#êÃs¡T. ø±ì πø+Á<ä, sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü#ês¡ Äsꓤ≥+ #˚düTÔ+~.Á|üuÛÑT‘ê«\T ñ|ü Á|üD≤[ø£ ì<ÛäT\qT <ë] eT[¢+#·&É+‘√ yê] n_Ûeè~∆ mø£ÿ&É y˚dæq >=+>∑&ç nø£ÿ&˚ nqï #·+<ä+>± e÷]+~. B+‘√ eTq+ @$T #˚j·÷*?<ä[‘·, –]»q dü+|òü÷\T düuŸbÕ¢Hé ì<ÛäT\≈£î #·≥ºã<ä∆‘· ø£*Œ+#ê\H˚&eç ÷+&‘é √ ◊ø´£ ñ<´ä eT+ #j˚ T· &+É e\¢ <X˚ +¯ ˝ÀH˚ yTÓ T≥yº TÓ T<{ä kÏ Õ] düuŸbÕ¢Hé neT\T #˚düTÔqï Á|üdüTÔ‘· dü+e‘·‡s¡+ 2013`14 sêÁwüºeTq sêÁwüº+˝À ªªÄ+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ md”‡, md”º düuŸbÕ¢Hé #·≥hº+ (Ä]úø£ ã&Ó®{Ÿ˝À md”‡ md”º düuŸbÕ¢Hé ÁøÏ+<ä 12,215 ø√≥T¢ πø{≤sTT+∫+~.eqs¡T\, Á|üD≤[ø£ πø{≤sTT+|ü⁄ $ìjÓ÷>∑+) 2012µµ ù|s¡T‘√ #·≥º+ Ç+<äT˝À md”‡ düuŸbÕ¢Hé øÏ+<ä s¡÷.8,585 ø√≥T¢, md”º düuŸbÕ¢Hé øÏ+<äneT\T˝ÀøÏ e∫Ã+~. s¡÷.3,666 ø√≥T¢ πø{≤sTT+∫+~. Ç+<äT˝À uÛ≤>∑+>± Ç+~s¡eTà ø£\\ |ü<∏äø±ìï Á|üy˚X¯ô|{Ϻ <ä[‘· yê&É\, –]»q ‘·+&Ü\˝À ø£˙dü#·≥º+ @+ #ÓãT‘√+~? dü<äTbÕj·÷˝…’q Á‘ê>∑T˙s¡T, s√&ÉT¢, Á&Ó’H˚J, $<äT´‘Y, ø£eT÷´ì{° Vü‰˝Ÿ‡ ìsêàD+ ‘·~‘·s¡ n_Ûeè~∆ |üqT\qT <ä[‘·yê&É\˝À ìs¡«Væ≤+∫q™ sêÁwüº yê]¸ø£ Á|üD≤[ø£ πø{≤sTT+|ü⁄˝À <ä[‘·, –]»qT\ CHêuÛ≤ Á>±eT düuÛÑ\˝À >∑T]Ô+∫q+<äTq yê{ÏøÏ ì<ÛäT\qT yÓ+≥H˚ $&ÉT<ä\ ÁbÕ‹|ü~ø£q md”‡, md”º düuŸbÕ¢Hé ì<ÛäT\qT πø{≤sTT+#·&É+. #˚dæ |üqT\qT j·TT<ä∆ ÁbÕ‹|ü~ø£q #˚|üfÒº+<äT≈£î, n~Ûø±s¡T\T $düà ]+∫q n_eÛ è~∆ |qü T\qT #|˚ fü $ºÒ <+äÛ >± n~øÛ ±sT¡ \ô|’ ˇ‹&Ô ç rdTü ≈ |+ü #e· s¸¡ Á|Dü ≤[ø£ y\Ó T>T∑ ˝À sêÁwºü Á|uü TÑÛ ‘«· + ÁbÕ<ëÛ q´‘˝· À nqT sêyê*. eT‹ bı+~q XÊK\T |ü<∏äø±\qT ‘·j·÷s¡T #˚dæ n+‘·sê\qT, ndüe÷q‘·\qT ‘·–Z+#˚+<äT≈£î yê]¸ø£ Á|üD≤[ø£ s¡÷bı+~+∫ n<˚$<Ûä+>± uÛÑ÷$T˝Òì <ä[‘· ≈£î≥T+u≤\≈£î md”‡ ø±s=ŒπswüHé H√&É˝Ÿ @C…˙‡\≈£î düeT]Œ+#ê*. <ë«sê mø£sê≈£î \ø£å qT+∫ s¡÷.5\ø£å\T uÛÑ÷$T ø=qT>√\T |ü<∏äø±ìøÏ ì<ÛäT\T ô|+#·T‘·÷ Jz 59qT sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ $&ÉT<ä\ #˚dæq+<äTq™ eTTK´eT+Á‹ n<Ûä´ø£å‘·q sêÁwüº m˙‡, md”º n_Ûeè~∆ eT+&É*ì uÛÑ÷$T˝Òì <ä[‘· eTVæ≤fi¯\ ù|s¡T‘√ |ü{≤º uÛÑ÷$T ø=qT>√\T ø√dü+ @sêŒ≥T #˚dæ dü+e‘·‡s¡+˝À ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ düe÷y˚XÊ\T ìs¡«Væ≤+ <äs¡U≤düTÔ #˚sTT+#ê*. <ä[‘·, –]»qT\≈£î 50 j·T÷ì≥¢˝À|ü⁄ $<äT´ #ê*. ‘YqT ñ∫‘·+>± n+<äCÒdüTÔ+~. sêÁwüº+˝À dü+πøåeT Vü‰düºfi¯ó¢, ÄÁX¯eT bÕsƒ¡XÊ\\, n+uÒ<äÿsYuÛÑeHê\T, ø£eT÷´ì{° Vü‰˝Ÿ‡ Ä<ÛäT˙ø£s¡D≈£î,™ sêh kÕ+|ò”Tø£ dü+πøåeTXÊK, –]»q dü+πøåeTXÊK Ä<Ûä«s¡´+˝À ìsêàD≤ìøÏ s¡÷.1,735 ø√≥¢qT $&ÉT<ä\ #˚dæ+~. Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ y˚πs«s¡T>± H√&É˝Ÿ @C…˙‡\qT @sêŒ≥T #˚dæ, düuŸbÕ¢Hé ì<ÛäT\ \˝À #·<äTe⁄‘·Tqï 1 qT+∫ 8e ‘·s¡>∑‹ #·<äTe⁄‘·Tqï u≤*ø£\≈£î πø{≤sTT+|ü⁄, ø±s¡´Áø£e÷\ neT\TqT düMTøÏå+∫ |üs¡´y˚øÏåkÕÔsTT. s¡÷.150, u≤\Ts¡≈£î s¡÷.100, n˝≤π> 9,10e ‘·s¡>∑‹ $<ë´]úì, H√&É˝Ÿ @C…˙‡\≈£î Á|ü‘˚´ø£ Ä]úø£ ø±s¡´<ä]Ùì ìj·T$T+#·&É+. $<ë´sT¡ \ú ≈î£ H\Ó ≈î£ s÷¡ .150 #=|ü q kÕÿ\swY |æ ü \T #*Ó +¢ #q· T+~. Ç{≤¢ duü ŸbÕH¢ é #≥· +º y\Ó T>T∑ ˝À sêÁwºü Á|uü TÑÛ ‘«· + nHø˚ £ ø±s´¡ Áøe£ ÷\≈ ˇø£y˚fi¯ á dü+e‘·‡s¡+˝À Ks¡Tà #˚j·Tì ì<ÛäT\qT e#˚à dü+e‘·‡ ì<ÛäT\qT πø{≤sTTdüTÔ+~. s¡+˝À Ks¡Tà #˚j·÷*. »HêuÛ≤ ÁbÕ‹|ü~ø£q <ä[‘·, –]»qT\≈£î ã&Ó®{Ÿ˝À edüTÔqï ì<ÛäT™ duü ŸbÕH¢ é ì<TäÛ \ øπ {≤sTT+|⁄ü , $&TÉ <\ä KsT¡ Ã, |<ü øä∏ ±\ \_<∆ ësT¡ \ \qT <ä[‘·, –]»qT\ dü+πøåeT+, n_Ûeè~∆, s¡ø£åD\≈£î Ks¡TÃ#˚dæ Ä]ú $esê\T, ‘·~‘·s¡ n+XÊ\qT yÓuŸôd’{Ÿ˝À bı+<äT|üsêà *. ø£, kÕe÷õø£ s¡+>±\˝À n_Ûeè~∆ kÕ~Û+∫ ù|<ä]ø£+ qT+∫ ãj·T≥ |ü&˚+<äT≈£î ‘·<ë«sê <ä[‘·T\T düe÷q‘ê«ìï kÕ~Û+#˚+<äT≈£î Á>±eT™ kÕe÷õø£ ‘·ìF ìs¡«Væ≤+#·&É+, #·{≤ºìï dü]>±Z neT\T #˚j·Tì kÕúsTT˝À #·≥º+ neT\Trs¡Tô|’ |üs¡´y˚øÏå+#ê*. düuŸbÕ¢Hé #·≥º+ô|’ ne n~Ûø±s¡T\ô|’ XÊU≤|üs¡yÓTÆq #·s¡´\T rdüTø√e&É+, u≤>±|üì#˚dæq >±Vü≤q ô|+bı+~+#·Tø=ì ì<ÛäT\T <ë]eTfi¯¢≈£î+&Ü n$˙‹, nÁø£ yê]øÏ Áb˛‘ê‡Vü≤ø±\T n+~+#ê*. e÷\T »s¡>∑≈£î+&Ü Á|üuÛÑT‘·« j·T+Á‘ê+>∑+ »yêãT<ë]‘·q+‘√™ duü ŸbÕH¢ é neT\T rsT¡ qT |sü ´¡ yø˚ +åÏ #+˚ <Tä ≈î£ õ˝≤k¢ Õsú TT˝À ø˝£ ø… sº£ Y n<Ûä´ø£å‘·q õ˝≤¢ |üs¡´y˚ø£åD ø£$T{°\T y˚j·÷*. á #·{≤ºìï πøe\+ 10 dü+e‘·‡sê\≈£î |ü]$T‘·+ #˚j·T&É+,38 „ Ä>∑wüߺ - 2013

ø£s¡|üÁ‘·+ á #·{≤ºìï πøe\+ 10 dü+e‘·‡sê\≈£î |ü]$T‘·+ #˚j·T&É+, 4. Á|ü‹ eT+&É\+˝À eT÷&ÉT Ç+^¢wt MT&çj·T+ ¬sdæ&Óì¸j·T˝Ÿ »qs˝¡ Ÿ |<ü øä∏ ±\˝À <[ä ‘· Ä~yêd\” ≈î£ e]+Ô #≥˚ |⁄ü &TÉ Ä ì<TäÛ \qT d÷ü ÿ˝Ÿ‡ @sêŒ≥T #j˚ ÷· *. d+ü øπ eå T V‰ü dfiºü q¢¯ T Ä<TäÛ ˙ø]£ +∫ ø˙£ dü md”‡, md”º düuŸbÕ¢Hé qT+∫ Ks¡Tà #˚j·÷\ì #Ó|æŒ »qs¡˝Ÿ |òü+&é d<ü Tä bÕj÷· \qT ø*£ Œ+#ê*. ô|sT¡ >T∑ ‘T· qï <säÛ \¡ ≈î£ nqT>T∑ D+>± qT+∫ <ä[‘·, Ä~yêd”\qT <ä÷s¡+ #˚ùd $<Ûä+>± ñqï #·≥º+˝Àì yÓTdt #êØ®\qT HÓ\≈£î s¡÷.1500\≈£î, ø±kıà{Ïø˘ #êØ®\qT n+XÊ\qT düe]+#ê*‡q nedüs¡+ ñ+~. #·≥º+ neT\T≈£î s÷¡ .150\≈î£ , ôV≤sTTsY ø{£ +Ï >¥ #êØ\® qT s÷¡ .50\≈î£ ô|+#ê*. ìã+<Ûä q\T s¡÷bı+~+#·ø£ eTT+<˚ <ä[‘· –]»q ã‘·T≈£î\T e÷sêj·Tì Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü#ês¡ Äsꓤ≥+ #˚düTÔ+~. 5. Ç+~s¡eTà ø£\\ øÏ+<ä >∑T]Ô+∫q <ä[‘·yê&É˝À¢ Çfi¯ó¢, s√&ÉT¢, ‘ê>∑T˙s¡T, eTs¡T>∑T<=&ÉT¢, Á&Ó’H˚J, ø£eT÷´ì{° Vü‰˝Ÿ‡ ìsêàD≤\qTe´eVü≤]+#˚ $<Ûä+>± eTqy˚T Á|üj·T‹ï+#ê*. Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢ yÓ+≥H˚ #˚|ü{≤º*.ìeddæ Tü qÔ ï <[ä ‘,· –]»qT\ deü TÁ>±_eÛ è~ø∆ Ï Á|‹ü bÕ<qä \qT s÷¡ bı+~+∫ Á|üuÛÑT‘·«+ eTT+<äT ñ+∫ eTq n_Ûeè~∆øÏ eTqy˚T u≤≥\T 6. ìs¡T<√´>∑ j·TTe‘·≈£î eè‹Ô HÓ’|ü⁄D´ •ø£åD ø±s¡´Áø£e÷\T #˚|ü{Ϻ,y˚düTø√yê*. á H˚|ü<∏ä´+˝À Ç|üŒ{Ïπø ôd+≥sY |òüsY <ä[‘Y düº&ûdt, <ä[‘· ñbÕ~Û ø£*Œ+#ê*. u≤´+≈£î *+πøJ ˝Ò≈£î+&Ü Á|üuÛÑT‘·«y˚T $$<ÛäãVQü »q Á|+üò {Ÿ, eT+Jsê <[ä ‘· ùdyêd$ü T‹\ Ä<«äÛ s´¡ +˝À duü ŸbÕH¢ é ø±s=Œπswüq¢ <ë«sê H˚s¡T>± s¡TD≤*yê«*.#·{≤ºìï düÁø£eT+>± neT\T #˚j·÷\ì Á|ü#ês√<ä´ e÷ìï #˚|ü≥º&É+»]–+~. á ø±s¡´Áø£eT+˝À uÛ≤>∑+>± 2013 y˚T 13q dæ~∆ù|≥˝À, 7. eè<äT∆\, $‘·+‘·Te⁄\, $ø£˝≤+>∑T\ ô|q¸q¢qT s¡÷.1500\≈£îpHé 10q <äTu≤“ø£˝À, pHé 24q dü+>±¬s&綽À, E˝…’10q <Í˝≤Ô ô|+#ê*. πswüHé _j·÷´ìï 4 qT+∫ 15 øÏ˝À\≈£î ô|+∫, n+<äu≤<é\˝À düuŸbÕ¢Hé #·≥º+ô|’ ne>±Vü≤q dü<ädüT‡\qT ìs¡«Væ≤+#·&É+ ]øÏ ÄVü‰s¡uÛÑÁ<ä‘· ø£*Œ+#ê*.»]–+~. n<˚$<Ûä+>± E˝…’ 25q $TsY<=&綽À, 27q ∫qïø√&É÷s¡T˝À, 30q >∑CÒ«˝Ÿ˝À, Ä>∑düTº 6q dæ~∆ù|≥˝À düuŸbÕ¢Hé #·≥º+ô|’ ne 8. <ä[‘·T\T bÕ]ÁXÊ$Tø£y˚‘·Ô\T>± m<äT>∑T≥≈£î s¡TD kÂø£s¡´+ ø£*Œ+>±Vü≤q dü<ädüT‡\qT ìs¡«Væ≤+#ê+. ∫, Á|üuÛÑT‘·«y˚T u≤´+≈£î\≈£î >±´s¡+{° Çyê«*.&çe÷+&é‡: 9. Ç+~s¡eTà Çfi¯¢ ìsêàD≤ìøÏ <ä[‘·T\≈£î s¡÷.\ø£å qT+∫ 2.5 \ø£å\ ≈£î ô|+#ê*.1. J.z. HÓ+ãsY 59 Á|üø±s¡+ (‘˚B E˝…’ 2, 2013) md”‡ ø±s=Œπs wHü é <ë«sê ˇø£ møs£ êìøÏ s÷¡ .5 \ø\å£ ≈î£ |{ü ≤º u÷ÑÛ $T ø=qT>√\T 10. n‘ê´#ês¡ u≤~Û‘·T\≈£î qwüº|ü]Vü‰s¡+, ≈£î˝≤+‘·s¡ $yêVü‰\T |ü<∏äø£+ øÏ+<ä ns¡TΩ˝…’q Á|ü‹ <ä[‘· ≈£î≥T+u≤ìøÏ ¬s+&Óø£sê\ #˚düT≈£îqï yê]øÏ Áb˛‘·‡Vü≤ø±\qT ô|s¡T>∑T‘·Tqï <Ûäs¡\ ø£qT kÕ>∑TuÛÑ÷$T ø=qT>√\T #˚dæ Çyê«*. >∑TD+>± ô|+∫, ì<ÛäT\qT yÓ+≥H˚ $&ÉT<ä\ #˚j·÷*.2. Á|üuÛÑT‘·«+ <ä[‘·T\≈£î |ü+|æD° #˚dæq nôd’Hé¶ uÛÑ÷eTT\≈£î Vü≤<äT›\T 11. Á|ü‹ HÓ\ ∫e] yês¡+˝À bÂs¡Vü≤≈£îÿ\ ~Hêìï Á|üD≤[ø£ã<ä∆+>± #·÷|æ+∫ n_Ûeè~∆ #˚dæ kÕ>∑TuÛÑ÷$T>± e÷sêÃ*. ìs¡«Væ≤+∫ ≈£î\ $eø£å‘·, n+≥sêì‘·q+, n‘ê´#êsê\T ˝Òì düe÷C≤ìï ì]à+#ê*.3. <ä[‘·T\≈£î Á|ü‹ Á>±eT+˝À ¬s+&Óø£sê\ düàXÊqyê{Ïø£ düú˝≤ìï C≤rj·T kÕúsTT˝À md”‡, md”º düuŸbÕ¢Hé #·{≤ºìï rdüT≈£îsêyê*. πø{≤sTT+#ê*. eTq ì<ÛäT\qT eTqπø Ks¡Tà #˚ùd $<Ûä+>± ì|òü÷y˚<ë›+ `<ä[‘· ãVüQ»q Á|òü+{Ÿ (&û;m|òt), ôd+≥sY |òüsY <ä[‘Y düº&ûdt (d”&ûmdt), eT+Jsê <ä[‘· ùdyêdü$T‹ (m+&ûmdtmdt) yÓT<äø˘õ˝≤¢ <ä„ Ä>∑wüߺ - 2013 39

eTq #·]Á‘· ô|s¡T>∑T‘·Tqï q>∑s¡+es¡Tdü ‘·|ü‘·Tqï yês¡dü‘·«+ áeTì •eHê–¬s&ç¶, >∑$H√fi¯¢ eTùV≤+<äsY¬s&ç¶ n|üŒ{ÏøÏ q>∑s¡+ ø√≥>√&É˝À¢ q>∑s¡+, ø√≥>√&É\ yÓ\T|ü\ ø±s¡´kÕúq+>±q÷ Ç+ø± $H√<äkÕúes¡+>± ≈£L&Ü e÷]+~. Ç<˚ ø±\+˝À #·ø£ÿ{Ï {ÖHé bÕ¢ì+>¥‘√ e÷πs&ÉT|ü*¢ s¡÷|ü⁄~<äT›ø=+~.eTs√ q>∑s¡+. Ç˝≤ ¬s+&ÉT »HêyêkÕ\T>± s¡÷|ü⁄~<äT›≈£î+~. 1901Hê{ÏøÏ ø√≥ ˝À|ü\ q>∑s¡+ eT÷&ÉT yês¡T¶\T>±, ø√≥ yÓ\T|ü* q>∑s¡+ dæøÏ+<äsêu≤<äT˝À Á_{°wüß ø£+{ÀHÓà+≥T e\¢ kÕ+düÿè‹ø£+>±,Hê \T>T∑ yêsT¡ \¶ T>±q÷ $uõÑÛ +#ã· &+ç ~. q>s∑ +¡ ô|sT¡ >T∑ ‘÷· b˛sTT+ ôV’≤<äsêu≤<é ø£+fÒ $˝ø£åD‘·qT dü+‘·]+#·T≈£î+~. #·ØÃ\T, eTVü≤+<äq{≤ìøÏ ì<äs¡Ùq+>± 1881˝À 23.5 #·.yÓTÆfi¯¢ $d”Ôs¡í+˝À ñqï ø±[ <˚yê\j·T+ ÁøÏdæºj·THé, Væ≤+<ä÷Á|ü»\ Äsê<ÛäHêdüú˝≤˝…’HêsTT.q>∑s¡+ 1911 Hê{ÏøÏ 51 #·<äs¡|ü⁄ yÓTÆfiË’¢q $wüj·÷ìï #Ó|üø√e#·TÃ. $TwüqØ dü÷ÿfi¯ó¢+&É{≤q Ç+^¢wüß n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± #·˝≤sTT+#·>±, ‘\Ó T>T∑ , ñs÷¡ u› ≤Û w\ü T ‘s· T¡ yê‹ kÕHú ê˝À¢ ñ+&$˚ . ôV≤’ <sä êu≤<é |Pü ´&É 18e X¯‘êã›+ qT+∫ 20e X¯‘êã›|ü⁄ ‘=*Hêfi¯¢ es¡≈£L ñ‘·Ôsê~ ˝Ÿ e´edüú≈£î πø+Á<ä+>±q÷, dæøÏ+<äsêu≤<äT yêDÏ»´ πø+Á<ä+ >±q÷qT+∫ eTTdæ¢+\‘√ bÕ≥T $$<Ûä esêZ\ Væ≤+<äTe⁄\T ô|<ä› dü+K´˝À s¡÷|ü⁄~<äT›ø=HêïsTT. á ¬s+&ÉT q>∑sê\≈£î VüQùdHékÕ>∑sYe\dü sêe{≤q ôV’≤<äsêu≤<äT sê»ø°j·T, Ä]úø£, kÕe÷õø£ s¡+>±˝À¢ ø£≥ºyês¡~Û>± ì*∫+~.mH√ï e÷s¡TŒ\T #√≥T #˚düTø=HêïsTT. y˚T<Û√|üs¡+>±H˚ ø±ø£, bÕ\Hê|üs¡+>±q÷, $XÊ«dü+, $<Û˚j·T‘·\ e\¢ ≈£L&Ü Ç˝≤ e\düe∫Ãq y˚T 1908˝À eT÷d”q~ es¡<ä\ eT÷\+>± »]–q nbÕs¡ »q<Ûëe⁄\T HÓ’C≤+ Á|üuÛÑTe⁄\ eTqïq bı+~, ñqï‘√<√´>±\T bı+<ä>∑ qw+ºü , ÄdqÔæ cÕ\º T s¬ +&TÉ q>s∑ ê˝Àì¢ ãjT· ≥ ÁbÕ+‘ê\T n_eÛ è~#∆ +Ó ~*>±s¡T. n+‘˚ø±<äT, n+~+∫q ùde\≈£î >∑T]Ô+|ü⁄>± yêfi¯¢˝À ø=+<ä ˇø£ eTV‰ü q>s∑ +¡ >± s÷¡ |⁄ü ~<Tä ø› √{≤ìøÏ <ë]rkÕsTT. »]–q qcÕìº ïs¡T C≤^s¡¢‘√ bÕ≥T _s¡T<äT\T ≈£L&Ü dü+bÕ~+#ês¡T. n˝≤ ô|<ä› ø= n+#·Hêy˚dæ, uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À Ç˝≤ »s¡>∑≈£î+&Ü ìyê]+#·{≤ìøÏ>±qT\Te⁄\T bı+~qyê]˝À eTTdæ¢+\‘√bÕ≥T ÁãVü≤àø£åÁ‹j·TT\T, ø±j·T Á|üD≤[ø±ã<ä∆yÓTÆq q>∑sê_Ûeè~∆øÏ lø±s¡+ #·T{≤ºs¡T. q>∑sê_Ûeè~∆‘√düTÔ\T, KÁr\T, bÕØÙ\T, •≈£îÿ\T, ‘·$Tfi¯ó\T, eT\j·÷∞\THêïs¡T. bÕ≥T, es¡<ä\ ìyês¡D≈£î ‘·–q dü÷#·*∫à neT\T |üs¡#·{≤ìøÏ ìC≤+ Á|üuÛÑT‘·«+ yÓTÆdü÷s¡T sêÁcÕºìøÏ #Ó+~q yÓ÷ø£å>∑T+&É+ $X‚«X¯« Çø£ dæøÏ+<äsêu≤<é $wüj·÷ìøÏeùdÔ, KT‘·TuŸcÕV”≤\ ø±\+˝À sj¡ T· ´qT d\ü V‰ü <ësT¡ >± ìjT· $T+∫+~. |*üò ‘+· >±, 1917˝À eT÷d”n<=ø£ ô|<ä› Á>±eT+ (eTÚCÒ)>± s¡ø£s¡ø±\ ù|s¡¢‘√ |æ\Teã&ç+~. q~ ô|q’ ñkÕàHké Õ>s∑ Y (>+∑ &ùç|≥e<)›ä , 1927˝À ákÕq~ô|’ V≤æ e÷1798˝À HÓ’C≤+ Á|üuÛÑT‘·«+‘√ Á_{°wüßyês¡T #˚düTø=qï ˇ|üŒ+<ä+˝À j·T‘Y kÕ>∑sY\H˚ »˝≤X¯j·÷\qT ì]à+∫ es¡<äìyês¡D #·s¡´\qTuÛ≤>∑+>±, Á_{°wüß ôd’q´+ ø√dü+ nø£ÿ&É ˇø£ ôd{Ï˝ŸyÓT+{Ÿ @s¡Œ&ç+~. #˚|ü{≤ºs¡T. á »˝≤X¯j·÷\qT+#˚ q>∑s¡ Á|ü»\≈£î ‘ê>∑T˙{Ï kÂø£s¡´+n|üŒ{Ï<ëø± VüQùdHécÕ|ü⁄sê nì |æ\Teã&çq ÁbÕ+‘·+ ø±kÕÔ, ø£\>∑≥y˚Tø±ø£, n$ Á|ü»\≈£î $Vü‰s¡düú˝≤\T>± e÷sêsTT. B+‘√eT÷&√ ìC≤+ qyêuŸ dæøÏ+<äsYC≤ (1806) ù|s¡TMT<ä bÕ≥T 1912˝À @sêŒf…Æq dæ{° Ç+Á|üPyéyÓT+{ŸuÀsY¶, n+‘·s¡Z‘·+>±dæøÏ+<äsêu≤<äT>± ù|s¡T e÷s¡Ãã&ç+~. n|üŒ{Ïï+∫ Á_{°wüß s√&ÉT¢, e÷¬sÿ≥T¢ cÕ|æ+>¥ôd+≥s¡T¢, Vü≤Ödæ+>¥ ø±\˙\ ìsêàD≤ìï #˚ôd’Hê´~Ûø±] ø£\ï˝Ÿ ˝≤+>¥ ‘·q ìyêkÕìï \wüÿsY˝À @sêŒ≥T |ü≥º&É+‘√ q>∑s¡+ eT]+‘·>± n_Ûeè~∆ #Ó+~+~. Ç<˚ dü+<äs¡“¤+>±#˚düTø=Hêï&ÉT. Á_{Ïwt ¬sõyÓT+{Ÿ #·T≥÷º ãC≤s¡¢ (¬sõyÓT+≥˝Ÿ sê»ø°j·T+>± ≈£L&Ü eTs√e÷s¡TŒ #√≥T#˚düTø=+~. n<˚$T≥+fÒãC≤s¡T¢)‘√bÕ≥T, ø±\˙\T ≈£L&Ü ô|]– dæøÏ+ <äsêu≤<é ‘=\T‘· bÕ‘·q>∑s¡+ qT+∫, @&√ ìC≤+ ‘·q ìyêkÕìï 1914˝À Á|üdüTÔ‘·+|ü≥ºD+>±q÷, ‘·s¡Tyê‘· ø=‘·Ô q>∑s¡+>± s¡÷|ü⁄~<äT› ø=+~. n˝≤ øÏ+>¥ø√؃>± |æ\Teã&ÉT‘·Tqï ÁbÕ+‘êìøÏ e÷s¡TÃø=Hêï&ÉT. B+‘√ á$düÔ]düTÔqï ø£+{ÀHÓà+{Ÿ @]j·÷ ‹s¡TeT\–]ì <ë{Ï u§˝≤¢s¡+ <ëø± ÁbÕ+‘·+ |ü\T kÂø£sê´\‘√ eT]+‘· y˚>∑+>± n_Ûeè~∆ #Ó+~+~.bÕøÏ+~. Ç˝≤ ôd’ìø£ ã\>±\T ñ‘·Ôs¡+>± yÓ[¢ dæús¡ |ü&É≥+‘√,düsê›sY|üfÒ˝Ÿs√&é ø=‘·Ôs¡÷|ü⁄qT dü+‘·]+#·Tø√e≥y˚Tø±ø£, {ÖHé 1922 qT+∫ q>∑s¡+˝À s¡øÏå‘· eT+∫˙{Ï düs¡|òüsê ÁbÕs¡+_Û+#·Ç+Á|üPyéyÓT+{Ÿ Á≥dtº @s¡Œ&ç, uÛÑ÷>∑s¡“¤ eTTs¡T>∑T˙{Ï bÕs¡T<ä\ e´edüú ã&ç+~.. 1923˝À f…*bò˛Hé kÂø£s¡´+ |üP]ÔkÕúsTT˝À n+<äTu≤≥T˝ÀÇ|üŒ{Ï eTVü‰‘êà>±+BÛs√&é, sêÁwüº|ü‹s√&é˝˝À cÕ|æ+>¥ ø±+ô|¢ ≈£î‡\T ø=∫Ã+~. Ç<˚ dü+ˆˆ˝À $<äT´‘Y düs¡|òüsê ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. 1928 Hê{Ï|ü⁄≥Tºø=#êÃsTT. dæøÏ+Á<ëu≤<é˝À ˇø£ ô|<ä› Äj·TT<Ûë>±s¡+ ñ+&É≥+ øÏ ôV’≤<äsêu≤<äT q>∑s¡+ qT+∫ U≤Jù|≥≈£î ¬s’\T kÂø£s¡´+ @s¡Œ&ç+~.e\¢ b˛˝ÀÁ>ö+&é, ÁøϬø{Ÿ, Vü‰ø°, |òü⁄{Ÿu≤˝Ÿ yÓTÆ<ëHê\‘√bÕ≥T eTs√ eTTK´yÓTÆq $wüj·Ty˚T$T≥+fÒ Ç<˚ dü+e‘·‡s¡+˝À ôV’≤<äsêu≤<é>∑TÁs¡|ü⁄|ü+<˚\ø√dü+ πsdüTø√s¡T‡\T ≈£L&Ü n+<äTu≤≥T˝À ø=#êÃsTT. ` u…+>∑fi¯Ss¡T q>∑sê\ eT<Ûä´ MT≥sYπ>CŸ ¬s’\Te÷s¡Z+ @sêŒ≥e≥+‘√n+‘˚ø±ø£ Á_{°wüß ôd’q´+ ≈£L&Ü nø£ÿ&˚ ñ+&É{≤q dæøÏ+Á<ëu≤<é yÓTs¡T¬>’q, dü‘·«s¡ s¡yêD≤e´edüú Á|ü»\≈£î n+<äTu≤≥T˝À ø=∫Ã+~.Áø°&Ü düú\+>±q÷, $<ë´πø+Á<ä+>±q÷ Á¬ø’düÔe $TwüqØ\ 1932˝À ‘=*kÕ] q>s∑ +¡ ˝À ‹]–q ãdTü ‡\T, 1936 Hê{øÏ Ï q>s∑ +¡ 40 „ Ä>∑wüߺ - 2013

ø±\#·Áø£+qT+∫ õ˝≤¢ πø+Á<ë\≈£î sêø£b˛ø£\T kÕ–+#êsTT. ãdüT‡\sêø£‘√ ø±´˝…+&ÉsYôV’≤<äsêu≤<é`dæøÏ+Á<ëu≤<é\ eT<Ûä´ s¡yêD≤ e´edüú yÓTs¡T¬>’ Á|ü»\eT<Ûä´ dü+ã+<Ûë\T ô|]>±sTT. 1935 q>∑s¡ #·]Á‘·˝À eTs√ yÓTÆ\T 2: kÕúìø£ mìïø£\ ì*|æy˚‘·≈£î ìsêø£]+∫q ôV’≤ø√s¡Tº `sêsTT. eTÁ<ëdt`ø£sêN $e÷q düØ«düT, Vü≤ø°+ù|≥ πø+Á<ä+>± |üì {{° &° û áy√ m©« ã~© ` C≤s+â¡ &˝é À mdŒ” ø±Hê«jTY ô|’#˚j·T≥+ ÁbÕs¡+uÛÑ+ ø±e{≤q q>∑s¡+ Á|ü|ü+#· $e÷q ∫Á‘·|ü≥+˝À e÷y√sTTdüTº\ <ë&ç ` md”Œ düVü‰ @&ÉT>∑T] eTè‹#√≥T <äøÏÿ+#·Tø=+~. 3: kÕúìø£ mìïø£\ H√{Ï|òæπøwüHé $&ÉT<ä\ ` Áπ>≥sY˝À 15 ì»+ #ÓbÕŒ\+fÒ @&√ìC≤+ qyêuŸ MTsY ñkÕàHén©U≤HéqT Á>±e÷\ $©Hêìï e´‹πsøÏ+∫q ôV’≤<äsêu≤<é eTVü‰Ä<ÛäTìø£ ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡ ìsêà‘·>± ù|s√ÿyê*. n‘·ìø±\+˝À q>∑s¡ bÕ\ø£ eT+&É*nH˚ø£ ø=‘·Ô uÛÑe+‘·T\T ì]à+#·ã&ç, q>∑s¡ XÀuÛÑqT ÇqTeT&ç+|ü CÒXÊsTT. p;V¢ ‰ü ˝Ÿ, nôd+;,¢ |_ü ø¢ >˘ ±s¬ H¶ ‡é , Hê+|*ü ,¢ ø±∫>÷∑ &,É døæ +Ï Á<ë 4: neTs¡Ms¡T\ ã+<ÛäT$TÁ‘·T\ ø£$T{° >ös¡yê<Ûä´≈£åî&ÉTu≤<é s¬ ˝’ «Ò ùdwº qü T,¢ q>s∑ +¡ ˝À|\ü $XÊ\yTÓ qÆ yTÓ ≥˝Ÿs√&TÉ ,¢ MTsñY kÕàHé >∑+{Ï Á|ükÕ<ä+ô|’ HÓ\÷¢s¡T˝À ø±\TŒ\TÄ©U≤Hé #=s¡e‘√ ì]à+#·ã&çHêsTT. Ç‘·ì ø±\+˝ÀH˚ eT÷d”ˇ&ÉT¶qñkÕàìj·÷ ÄdüŒÁ‹, ôV’≤ø√s¡Tº, dæ{°ø±˝ÒJ, ùdº{Ÿ˝…’ÁãØ\T, #ê]àHêsY 5: >∑+{Ï Á|ükÕ<ä+ eTè‹`ÄVü‰s¡ uÛÑÁ<ä‘· Ä]¶HÓHé‡ô|’<ä>∑Zs¡ j·TTHê˙ ÄdüŒÁ‹, n&çø˘yÓT{Ÿ˝À ñkÕàìj·÷ j·T÷ìe]‡{° sêÁwüº|ü‹ dü+‘·ø£+uÛÑeHê\T ì]à+#·ã&çHêsTT. 7: ãT<ä∆>∑j·T˝À es¡Tdü ù|\Tfi¯ófl dæøÏ+Á<ëu≤<é $wüj·÷ìø=ùdÔ, ø£+{ÀHÓà+{Ÿ n~Ûø±s¡T\T 1930˝À {ÖHé Ç+Á|üPyéyÓT+{Ÿ uÀs¡T¶qT @sêŒ≥T #˚j·T≥+‘√ 1936˝À 8: ôV’≤<äsêu≤<é˝À ≈£î|üŒ≈£L*q dæ{°˝…’{Ÿ ôVA≥˝Ÿ ` 13Á|dü Tü ‘Ô +· sêÁw|ºü ‹ü s√&>é ± |\æ Teã&TÉ ‘T· qï ø+Ï >‡¥ yq˚ T ì]à+∫, CeÒ TT‡ eT+~ eTè‹ ` ‘Ó\+>±D Á|üC≤Á|òü+{Ÿ Ä<Ûä«s¡´+˝À ñÁd”º{Ÿ (eTVü‰‘êà>±+BÛs√&é) s¡B›ì ‘·–Z+#ês¡T. ø=‘·Ô s¡yêD≤ e´edüú, ‘·Ôs¡ ‘Ó\+>±D ãdüT‡ j·÷Á‘· ÁbÕs¡+uÛÑ+s√&ÉT¢ n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ sêe≥+‘√ bÕ‘·q>∑s¡+‘√ $düÔs¡D ø=+‘·‘·–Z,ôV≤’ <sä êu≤<é •yês‘¢¡ √ bÕ]ÁXÊ$Tøy£ ê&\É ‘√bÕ≥T øfi£ ≤ XÊ\\T ≈L£ &Ü 9: ‘\Ó +>±D ø√d+ü Ä‘à· V≤ü ‘ê´jT· ‘ï· + #d˚ qæ ø=‘Ô· sêøπ XŸì]à+#·ã&çHêsTT. düq‘Yq>∑sY, ≈£Lø£{Ÿ|ü*¢, eTÚ˝≤*, sêeT#·+Á<ë (22)|⁄ü s+¡ , e´ekÕjT· $X«¯ $<ë´\jT· +, MTsÄY \+ #sÓ T¡ e⁄ e<›ä Eyê\õø£˝Ÿ >±¬s¶Hé‡ Ç˝≤ n_Ûeè~∆ #Ó+~qy˚. nC≤e÷u≤<é, u≤˝≤Hê>∑sY, 10: ø£˝…ø£ºπs{Ÿ\qT eTT≥º&ç+∫q n+>∑Héyê&û ø±s¡´ø£s¡Ô\Tdüq‘Yq>∑sY, ≈£Lø£{Ÿ|ü*¢ ÁbÕ+‘ê˝À¢ nH˚ø£ |ü]ÁX¯eT\T, ø±sêâHê\T|ü⁄≥Tºø=∫à q>∑sêìï bÕ]ÁXÊ$Tø£ πø+Á<ä+>± >∑T]Ô+|ü⁄ ‘Ó#êÃsTT. 12: <˚X¯+˝À ô|]–b˛‘·Tqï n$˙‹ì ìs¡dædü÷Ô, <Ûäs¡\<ë+‘√ ]Á|òæõπs≥s¡T¢, eTT+<äT\, j·T+Á‘· |ü]ø£sê\T, $e÷q $&ç ô|+|⁄ü qT e´‹sπ ødÏ ÷ü Ô Ä>d∑ Tü º 12q &yû m’Ó |◊tò Ä<«äÛ s´¡ +uÛ≤>±\T Çø£ÿ&˚ ‘·j·÷s¡T ø±e≥+ yÓTT<ä˝…’+~. ≈£L˝Ÿ Á&ç+ø˘‡ qT+∫ ˝À Ä≈£î´ô|’ bÕs¡¢yÓT+{Ÿ Ád”º{Ÿn+‘·sê®rj·T e÷¬sÿ≥¢≈£î m>∑TeT‹ nj˚T edüTÔe⁄\T ≈£L&Ü ñ‘·Œ‹Ôø±e≥+ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. 17: sêÁwyºü ê´|+Ôü >± |+ü #êjT· r mìïø˝£ À¢ 2623 @øÁ£ ^e+ eTÚ˝≤*, Hê#ês¡+, ñ|üŒ˝Ÿ bÕ]ÁXÊ$Tø£yê&É˝À Çdæ◊m˝Ÿ, 11: s¡+C≤Hé Bø£å\T, uÀHê\ y˚&ÉTø£\T ÁbÕs¡+uÛÑ+ `yês¡ïsY Væ≤+<äTkÕúHé ø£+ô|˙\T m˝Áø±ºìø˘, bòÕsêàdü÷{Ïø£˝Ÿ ñ‘·Œ‘·TÔ |òüTq+>± ‘Ó\+>±D Ç+õ˙sY‡ &˚ ` Á|ü|ü+#· »HêuÛ≤\qT n+~+#êsTT. sêeT#·+Á<ë|ü⁄s¡+, |ü{≤Hé#Ós¡T bÕ]ÁXÊ$Tø£ ~H√‘·‡e+düeTT<ëj·T+˝À _ôV≤#YÇ˝Ÿ, Ç+&√ ì|üŒHé u≤˝ŸuÒ]+>¥, Væ≤+<äTkÕÔHé@s√Hê{Ïø£˝Ÿ‡ n+‘·sê®rj·T U≤´‹>∑&ç+∫q dü+düú\THêïsTT. BìøÏ 13: uÀbò˛sY‡ KÁ‘√∫ eTè‹`≈£L&ÉT+≈£Lfi¯+˝À ñ‘·Œ‹Ô‘√&ÉT kÕ«‘·+Á‘·´+ e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· nH˚ø£ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« ø±sê´\ Á|üÁøÏj·T ÁbÕs¡+uÛÑ+j·÷\T, •ø£åDdü+düú\T, u≤´+≈£î\T, H˚wüq˝Ÿ b˛©düT nø±&É$T˝≤+{ÏÁ|ü‹cÕº‘·àø£ dü+düú\T ≈£L&Ü e#êÃsTT. 18: C≤rj·T yÓ’<ä´ Á|üy˚X¯|üØø£å sêC≤´+>∑ $s¡T<ä∆eT+≥÷ düTÁ|”+ø√s¡Tº rs¡TŒ Çø£ 1956 qe+ãsY 1Hê&ÉT Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêÁwüº+ @s¡Œ&É≥+‘√Ä+Á<Ûä, sêj·T\d”eT, ‘Ó\+>±D≤ õ˝≤¢\qT+∫ nH˚ø£ y˚\eT+~ 19: ‘\Ó +>±D ◊ø±dü »q#‘’Ó q· ´ j÷· Á‘· ÁbÕs+¡ u+ÑÛ ` dTü Á|+”q>s∑ êìøÏ e\dü sêe{≤q nHø˚ £ ø=‘Ô· ø±\˙\T |≥ü Tøº =#êÃsTT. B+‘√ ø√sT¡ º Á|<ü ëÛ q Hê´jT· eT÷]>Ô ± »ddºæ t d<ü ë•e+ Á|eü ÷D+q>∑s¡+˝À ø=‘·Ô>± dü÷ÿfi¯ó¢, ø±˝ÒJ\T, bÕs¡Tÿ\T, Ä≥düú˝≤\T |ü⁄≥Tº 108 ùde\T ã+<é` s¡TD≤\ }_˝À &ÓÁ{≤sTT{Ÿø=#êÃsTT. 23: ‘=*$&É‘· |ü+#êj·Tr mìïø£\T ` |òü*‘ê\ yÓ\¢&ç (<Ûäπsà+Á<äÁ|ükÕ<é≈£î ø£è‘·»„‘·\‘√..) 27: ¬s+&√ <äX¯ |ü+#êj·Tr mìïø£\T <ä 29: ‘Ó\+>±D n+X¯+ô|’ d”&Éã÷¢´d” uÛÒ{° „ Ä>∑wüߺ - 2013 30: ‘Ó\+>±D @sêŒ≥T≈£î @ø£Á^e ÄyÓ÷<ä+ ‘Ó*|æq d&” ãÉ ÷´¢ d,” jT· ÷|j” T˚ deü Tq«jT· ø$£ T{° ` b˛\esêìøÏ C≤rj·T ôVA<ë ÇkÕÔeT+≥÷ Á|üø£≥q 41

$eø£å$‘·ÔHê˝À¢q÷ $eπøåHê? ìC≤e÷u≤<é õ˝≤¢˝À 2011-12 ˝À ¬sq÷´e˝Ÿ #˚düT≈£îqï ¬s’‘·T\T, 2012-13˝À ø=‘>Ô· ± >T∑ ]+Ô ∫q øö\T s¬ ‘’ T· \‘√ bÕ≥T yTÓ T‘+Ô· 6644 ªª‘Ó\+>±D ¬s’‘·T\T |ü‹Ô $‘·ÔHê\ ø√dü+ s√&Ó¶≈£îÿ‘ês¡T. ˝≤؃ eT+~ì Á|üuÛÑT‘·«+ >∑T]Ô+∫+~. ø±˙ Ms¡+<ä]ø° Ç∫Ãq s¡TD≤\T<Óã“\T ‹+{≤s¡T. b˛©dtùdºwüq¢ m<äT≥ ≈£L´\T ø£&É‘ês¡T. nsTTHê øπ e\+ s÷¡ .6 \ø˝å£ .Ò es+¡ >˝∑ Ÿ õ˝≤˝¢ À 22,181 eT+~øÏ s÷¡ . 2.63m≈£îÿe <Ûäs¡πø $‘·ÔHê\T ø=qT>√\T #˚kÕÔs¡T. n<˚ nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢ ø√≥¢ s¡TD≤\T, eTVü≤ã÷uŸq>∑sY õ˝≤¢ ˝À 11,159 eT+~ ¬s’‘·T\≈£î|*ü ¢ s¬ ‘’ T· \≈î£ dsü êÿsπ d_ü ‡&û Ç∫à eTØ $‘HÔ· ê*dTü qÔ ï~. nq+‘|· ⁄üs+¡ , s¡÷.1.05 ø√≥T¢ s¡TD≤\T Ç#êÃs¡T. d”e÷+Á<Ûä˝À ˇø£ÿ >∑T+≥÷s¡T∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢\ |ü*¢ ¬s’‘·T\≈£î $‘·ÔHê\ dü_‡&û 2010 ˝À s¡÷.94 õ˝≤¢˝À 9045 eT+~ ¬s’‘·T\≈£î s¡÷. 20.13 ø√≥T¢ s¡TD≤*#êÃs¡T.ø√≥T¢, 2011 ˝À s¡÷.98 ø√≥T¢, 2012 ˝À s¡÷.106 ø√≥T¢, 2012 nq+‘|· ⁄üs+¡ õ˝≤˝¢ À 1674 eT+~øÏ s÷¡ .1.23 ø√≥¢ sT¡ D≤\T, 7195˝À s¡÷.4134 ø√≥T¢ Ç∫Ã+~.‘Ó\+>±D˝À 17 \ø£å\ |ü‹Ô ¬s’‘·T\≈£î eT+~ ¬s’‘·T\Tqï Á|üø±X¯+ õ˝≤¢≈£î s¡÷.2.91 ø√≥¢ s¡TD≤*#êÃs¡T.e÷Á‘·+ ô|’kÕ dü_‡&û Çe«&É+ ˝Ò<äT. eTø£ÿC§qï, k˛j·÷≈£î á dü+e m≈£îÿe s¡TD≤\T bı+~q d”e÷+Á<Ûä õ˝≤¢\‘√ b˛*ùdÔ ‘Ó\+>±D‘·‡s¡+ s¡÷. 7 ø√≥¢ dü_‡&û Ç#êÃs¡T. Ç+‘· nHê´j·Te÷? µµ nì õ˝≤¢ ˝À¢H˚ m≈£îÿe eT+~ øö\T ¬s’‘·T\THêïs¡T. øö\T ¬s’‘·T\qT{Ä° smY dt myTÓ à˝´Ò ‘˙· ïsT¡ V≤ü ØXŸsêe⁄ nHêïsT¡ . bÕغ Á|<ü ëÛ q ø±sê´\ >∑T]Ô+#·&É+˝À bÕs¡<äs¡Ùø£‘· bÕ{ÏkÕÔeTì, ÁbÕ+‘ê\ eT<Ûä´ m˝≤+{ÏjT· +˝À @sêŒ≥T #d˚ qæ $˝øÒ s£ T¡ \ deü ÷yX˚ +¯ ˝À ÄjT· q e÷{≤&¢ ÜsT¡ . ‘˚&Ü\T+&ÉuÀeì e´ekÕj·T XÊK eT+Á‹ ø£Hêï \ø°åàHêsêj·TD mìï2004 qT+∫ sêÁwüº+ yÓTT‘·Ô+>± Ç∫Ãq $‘·ÔHê\ dü_‡&û, ‘Ó\+>±D Á|üdü+>±\T #˚düTÔqï |üŒ{Ïø° yêdüÔe+˝À e÷Á‘·+ Ä#·]+#·&É+ ˝Ò<äT.ÁbÕ+‘êìøÏ n+~q kÕjT· +ô|’ Á|uü TÑÛ ‘«· + X«‚ ‘|· Áü ‘+· $&TÉ <\ä #j˚ ÷· \ì&çe÷+&é #˚XÊs¡T. á dü+<äs¡“¤+>± eTTK´eT+Á‹ øÏs¡DY ≈£îe÷sY ¬s&ç¶øÏ >‘∑ +· ˝À e´ekÕjT· XÊK eT+Á‹>± |ìü #d˚ qæ s|¡ Tüò TMsês¬ &¶ç kı+‘·ˇø£ ãVæ≤s¡+>∑ ˝ÒKqT $&ÉT<ä\ #˚XÊs¡T. nq+‘·s¡+ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ õ˝≤¢ nq+‘·|ü⁄s¡+˝À ¬s’‘·T\≈£î |ü+≥ qwüº|ü]Vü‰s¡+ øÏ+<ä ôV≤ø±ºs¡T≈£î‘\Ó +>±D Á|»ü \T ˙fió¯ fl, ì<TäÛ \T, ñ<√´>±\T, ìøπ bå Õ\ ‘s· *¡ +|⁄ü ˝ÀH˚ s¡÷.10 y˚\T ÇùdÔ ‘Ó\+>±D˝À s¡÷.3600 e÷Á‘·y˚T Ç#êÃs¡T. s¡|òüTTø±≈£î+&Ü $‘·ÔHê˝À¢q÷ $eπøå m<äTs=ÿ+≥THêïs¡ì eT+&ç|ü&ܶs¡T. Msês¬ &,¶ç øH£ êï \øàå° HêsêjT· D\ õ˝≤˝¢ q’… nq+‘|· ⁄üs+¡ , >T∑ +≥÷sT¡ ˝ÀH˚ªªd”e÷+Á<Ûä˝À ˙\+, »˝Ÿ ‘·TbòÕqT¢ eùdÔ Ä|òüTy˚T|òü÷\ MT<ä yÓ[fl øö\T s¬ ‘’ T· \≈î£ m≈î£ ÿe>± sT¡ D≤*e«&+É #÷· dTü +Ô fÒ ‘\Ó +>±Dô|’ $eøå£kÕj·T+ #˚kÕÔs¡T. ‘Ó\+>±D˝À Hê\Tπ>fi¯ófl>± e&É>∑+&ÉT¢ |ü&ÉT‘·THêï Á|ü<ä]Ù+∫q≥T¢ düŒwüºeTe⁄‘√+~.sêÁwüºÁ|üuÛÑT‘·«+ qj·÷ô|’kÕ kÕj·T+ #˚j·T&É+ ˝Ò<äT.µµ nì$eT]Ù+#ês¡T. ˇø£ÿ nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢≈£î ÇdüTÔqï dü_‡&û˝À bÕe⁄ Ç~ ªd”e÷+Á<Ûäµ yÓ’<ä´$<ä´ XÊKe+‘T· ≈L£ &Ü yTÓ T‘+Ô· ‘\Ó +>±D s¬ ‘’ ê+>±ìøÏ Çe«&+É ˝<Ò ìä nHêïsT¡ .2012˝À ˇø£ÿ nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢≈£î |ü*¢ $‘·ÔHê\ dü_‡&û øÏ+<ä s¡÷. yÓ’<ä´$<ä´ XÊK˝À ‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘· n~Ûø±s¡T\≈£î rÁe nHê´77 ø√≥T¢ Ç#êÃs¡ì..n<˚ dü+e‘·‡s¡+ yÓTT‘·Ô+ ‘Ó\+>±D ˝Àì ¬s’‘ê+ j·T+ »s¡T>∑T‘√+<äì ‘Ó\+>±D ¬>õf…&é n~Ûø±s¡T\ dü+|òüT+ Ä>±ìøÏ $‘·ÔHê\ ø√dü+ Ç∫Ãq dü_‡&û s¡÷.20 ø√≥T¢ ≈£L&Ü <ë≥˝Ò<äì XÊK eT+Á‹ ø√+Á&ÉT eTTs¡∞yÓ÷Vü≤Hé≈£î |òæsê´<äT #˚dæ+~. dü+|òüT+nHêïs¡T. Ç~ Á|üuÛÑT‘·« |üø£åbÕ‘·+ ø±<ë..? nì Á|ü•ï+#ês¡T. ªªøÏ˝À n<Ûä´≈£åî&ÉT lìyêdt >ö&é ‘√ bÕ≥T eT<ÛäTdü÷<äHé ‘·~‘·s¡T\T E˝…’|*ü ¢ $‘HÔ· ê\ sπ ≥T s÷¡ .63 ñ+fÒ Ç+<Tä ˝À s÷¡ .21 d_ü ‡&û ÇdTü HÔ êïsT¡ . 17q dü∫yê\j·T+˝À eT+Á‹ì ø£*XÊs¡T. yÓTT‘·Ô+ XÊK˝À Áù|yéTn+fÒ s¬ ‘’ T· \≈î£ s÷¡ . 42øπ $‘HÔ· ê\T n+~dTü HÔ êïsT¡ . n<˚ ‘\Ó +>±D˝Àm≈î£ ÿe>± |+ü &+ç #˚ eTøÿ£ C§qï $‘HÔ· ê\T ø˝Ï À s÷¡ .200 ñ+fÒ øπ e\+ u≤\ ø±]à≈£î&ÉTs¡÷.25 dü_‡&û ÇdüTÔHêïs¡T. B+‘√ ¬s’‘·T\T s¡÷.175 #Ó*¢+#ê*‡edTü qÔ ï~µµ nì nHêïsT¡ . á Á|uü TÑÛ ‘ê«ìøÏ ‘\Ó +>±D s¬ ‘’ T· \T #d˚ Tü ≈î£ + u≤\ø±]à≈£î&Óes¡T |üì#˚j·T sê<äj·÷≥Tqï Ä‘·àVü≤‘·´\T ø£qã&É&É+ ˝Ò<ë..? nì Á|ü•ï+#ês¡T. á dü+e |ü]ÁX¯eT˝Àq bı≥º ø=i≈£î‘·‡s¡+ |ü‹Ô $‘·ÔHê\≈£î 50 XÊ‘·+ dü_‡&û Çyê«\ì &çe÷+&é #˚XÊs¡T. |üdæ‘·q+˝ÀH˚ eTTdæ*‘·q+ e#·TÃBìô|’ d”m+qT ø£\TkÕÔeTì, nôd+;¢˝Àq÷ ì\BkÕÔeTì ôV≤#·Ã]+ ì+&ÉT q÷πsfi¯ófl ˙s¡Tø±s¡T #·<äTe⁄≈£îH˚ ej·TdüT‡#ês¡T. $˝Òø£s¡T\ düe÷y˚X¯+˝À myÓTà˝Ò´\T CÀ>∑T sêeTqï, @qT>∑T bÕ&ÉT#˚j·T≈£î Äj·TTwü߸ øÏsêD≤ ø=≥Tº˝À ≈£L* #˚dæs¡M+<äsY¬s&ç¶, Áπ>≥sY ôV’≤<äsêu≤<é n<Ûä´≈£åî&ÉT ø£f…º\ lìyêdt j·÷<äyé ø±sêâq¢˝Àq ø£wüº|ü&É≈£îbÕ˝£ZHêïs¡T. Ç≥Tø£ã{Ϻ˝À Çø£ÿ≥Tº|ü&ÉuÀ≈£î bÕ&ç|üX¯óe⁄\ ø±j·TuÀ≈£î bı˝≤\\¢ ø£\TeuÀ≈£îeT+Á‘·T\ õ˝≤¢\πø ì<ÛäT\T ã&çøÏb˛sêu≤ãT, ã+&É#êøÏ]e÷ì, uÛ≤$uÛÑ$wü´‘·TÔ ˙~ u≤>∑T|ü&ÉTs¡sêÁwüº yê´|üÔ+>± >∑T]Ô+∫q øö\T ¬s’‘·T\≈£î 2012-13˝À s¡÷.298ø√≥T¢ s¡TD≤*∫Ãq≥T¢ e´ekÕj·T XÊU≤~Ûø±s¡T\T ù|s=ÿHêïs¡T. M]˝À `πs>∑T+≥ b˛#·j·T´,‘\Ó +>±D øö\T s¬ ‘’ T· \≈î£ øπ e\+ sπ . 37.51 ø√≥T¢ e÷Á‘y· T˚ n+~q≥T¢ ]f…Æs¡T¶ ndæôdº+≥T ˝Òãs¡T Ä|ò”düs¡T,‘Ó\Tk˛Ô+~. yêdüÔyêìøÏ ‘Ó\+>±D˝ÀH˚ øö\T ¬s’‘·T\ dü+K´ m≈£îÿe. u…\¢+|ü*¢, Ä~˝≤u≤<é 42 „ Ä>∑wüߺ - 2013

$eø£å≈£îe÷sY nH˚ ˇπø ˇø£ÿ ‘Ó\+>±D n~Ûø±] ñHêïs¡Hêïs¡T. nsTT‘˚, ‘Ó\+>±D ]k˛sY‡ ôd+≥sYá n~øÛ ±]˙ ã~©ô|’ |+ü |+æ ∫, yTÓ T‘+Ô· ˇøπ ÁbÕ+‘· n~øÛ ±sT¡ \‘√|]ü bÕ\q ìs«¡ V≤æ +#+˚ <Tä ≈î£ dHü êïV‰ü \T #d˚ Tü HÔ êïsì¡ eT+Á‹ <èä wøºæ Ï ‘Ó\+>±D Á|ü»\ #·]Á‘·qT, dü+düÿè‹ì, Jeq $<ÛëHêìï eT]j·TTrdüT≈î£ e#êÃs¡T. &mû +á e+{Ï ø\° øk£ ÕHú ê˝À¢q÷ ‘Ó\+>±D yê]øÏ e÷qe⁄&TÉ , JesêXó¯ \T, ÁbÕ+‘· d+ü |<ü ,ä Jeq $<ëÛ q+ Jeq ys’Ó T¡ <ëÛ ´\T,neø±X+¯ Çe«≈î£ +&Ü $eøå£ #÷· |⁄ü‘T· Hêïsì¡ Äy<˚ qä e´ø+Ô£ #X˚ ÊsT¡ . Jeq $<Ûëq+˝À eTTK´+>± dü+düÿè‹, Çø£ÿ&ç ø£fi¯\T, eè‘·TÔ\T, yê{ÏøÏ dü+ã+~Û+∫q |ü]ø£sê\T, ñ|üø£s¡D≤\ düe÷#êsêìï H˚{Ï ‘·sêìøÏøö\Tª˝Àq÷µ $eπøå! (Á|+æ {Ÿ eT]jT· T Ä&jç ÷Ó , M&jç ÷Ó <ë«sê) n+~+#˚ Á|jü T· ‘ï· + #d˚ Tü +Ô ~.¬s’‘·T dü+πøåeTy˚T <Û˚´j·TeTì #Ó|ü⁄Œ≈£îH˚ ø±+Á¬>dt Á|üuÛÑT‘·«+, ‘Ó\+>±D á Á|jü T· ‘ï· +˝À u≤Û >+∑ >± yTÓ T<≥ä ˇø£ ˝Á’… ãØì @sêŒ≥T #d˚ Tü ≈î£ +~.¬s’‘·T\ô|’ düe‹ ‘·*¢ Áù|eT Á|ü<ä]ÙdüTÔ+~. e´ekÕj·÷ìï qeTTà≈£î+fÒ, ‘\Ó +>±D ñ<´ä eT+˝Àì $$<äÛ d+ü |Tüò ≥q\qT, n+XÊ\qT d+ü ø\£ Hêñqï$ neTTàø√yê*‡q |]ü d‘úæ T· \T ø*£ Œk˛+Ô ~. dsü êÿsT¡ yê] bÕ\q˝À \T>± Á|ü#·T]+∫+~. (1) Á|ü»*ï $düà]+∫q l ø£èwüí ìy˚~ø£ (2) 8e‘\Ó +>±D øö\T s¬ ‘’ T· \≈î£ ø˙£ ïfi¢‚ $T>T∑ \T‘T· HêïsTT. kÕ>T∑ #ù˚d+<Tä ≈î£ n<ëÛ ´jT· +˝À @eTT+~? (3) nD∫y‘˚ · ñs|¡ tò ª177µ Jy√ (4) ‘\Ó +>±Ds¡TD+ <=s¡ø£ÿ Áô|’y˚{Ÿ>± e&û¶\≈£î ‘Ó∫à ¬s’‘·T\T |”ø£˝À¢‘·T n|ü⁄Œ˝À¢ Jeq~ Ábı. »j·TX¯+ø£sY (5) d”e÷+Á<Ûä sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\ ≈£îÁ≥ ñ≈L£ sT¡ ≈î£ b˛‘T· HêïsT¡ . sêÁwºü yê´|+Ôü >± øö\T s¬ ‘’ T· \≈î£ ÇdTü qÔ ï sT¡ D≤˝À¢ s|¡ tò 14-m|µtò µ (6) ‘\Ó +>±D kÕ<qäÛ ø¬ ’ $T*jT· Hé e÷sÃY -2011 yTÓ T<\ä >T∑‘Ó\+>±D øö\T ¬s’‘·T\≈£î rÁe nHê´j·T+ »s¡T>∑T‘√+~. s¡TD≤\‘√ n+XÊ\qT Á|ü#·T]düTÔqï düeTj·T+˝À á dü+ø£\Hê\≈£î ªªHÓ>∑&ÉTµµ (‘Ó\+bÕ≥T øö\T ¬s’‘·T\qT >∑T]Ô+#·&É+˝Àq÷ ‘Ó\+>±D≈£î Ä~ qT+∫ >±D ñ<ä´eT dü+ø£\q+) nH˚ o]¸ø£ ù|s¡T ô|≥º&É+ »]–+~. HÓ>∑&ÉT-7nHê´j·Ty˚T. 2012-13˝À sêÁwüº+˝À 1,79,246 eT+~ øö\T ¬s’‘·T : ‘Ó\+>±D kÕ<Ûäq¬ø’ düø£\ »qT\ düyÓTà-1 HÓ>∑&ÉT-8 : ‘Ó\+>±D\qT >∑T]ÔùdÔ n+<äT˝À ‘Ó\+>±D yêfi¯ó¢ πøe\+ 67,562 eT+~. kÕ<Ûäq¬ø’ düø£\ »qT\ düyÓTà-2 HÓ>∑&ÉT-9 : e÷qe Á|üø£è‹ $<Ûä«+dü+-2011-12˝À 2,44,082 eT+~øÏ øö\T ¬s’‘·T ø±s¡T¶*ùdÔ ‘Ó\+>±D b˛\es+¡ . ªH>Ó &∑ TÉ - 10µ ‘\Ó +>±D ñ<´ä eT+˝À Ä‘à· ã*<ëHê\T, H>Ó &∑ Tɬs’‘·T\T 30,689 eT+~ e÷Á‘·y˚T ñHêïs¡T. sêÁwüº+˝À düTe÷s¡T 40 -11 : ã*<ëHê\T e<äT›...ã‹øÏ kÕ~Û<ë›+ nH˚$ M{Ï˝À ñHêïsTT.\ø£å\≈£î ô|’>± øö\T ¬s’‘·T\T+fÒ, düsêÿs¡T Ç|üŒ{Ï es¡≈£î πøe\+ 5 M{Ï‘√ bÕ≥T Á|ü»\ ø√dü+, ìkÕ«s¡ú+>± |üì #˚dæq eTVü≤Àqï‘·\ø£å\ ô|’ ∫\T≈£î ¬s’‘·T\H˚ >∑T]Ô+∫+<äì ¬s’‘·T H˚‘·\T $eT]ÙdüTÔHêïs¡T. e´øÏÔ‘·«+ ø£*–q e´≈£îÔ\ ô|’ dü+ø£\Hê\qT {ÏÄsYdæ rdüT≈£îedüTÔqï~. á dü+ø£\HêìøÏ ªeTìwæµ nH˚ ù|s¡TqT ô|{≤º+.#+· <Á lä j÷· ~˝À.... á Á|jü T· ‘ï· +˝À (1) eTìw-æ 1: C≤q|<ü ªä ª>√|⁄üµµs+¡ - &Ü. >√|⁄ü*+>± ¬s&ç¶ (2) eTìwæ-2: Vü≤≈£îÿ\ >=+‘·Tø£ Ábı. ãTÁsê sêeTT\T (3)Ç+~sê bÕsT¡ ÿ dMü T|+ü ˝Àì ôV≤’ <sä êu≤<é d&ºü û d]ü ÿ˝Ÿ Ä&{ç À]jT· + eTìwæ-3: Á|ü»\ eTìwæ ¬ø.õ. ø£qï_sêHé (4) eTìwæ -4 ‘Ó\+>±D˝À E˝…’ 7q eT{Ϻ|üP\T s¡#·sTTÁ‘·T\ y˚~ø£ Ä<Ûä«s¡´+˝À ãVüQeTTK ø£fi≤‘·à Vü≤è<äj·T+ &Üø£ºsY. ø±|ü⁄ sê»j·T´, (5) eTìwæ -5 ø£fi≤eT÷]ÔkÕ+dèü ÿ‹ø£ Á|Cü ≤o„ * #+· Á<Áä o yTÓ T<{ä Ï es+∆¡ ‹ d+ü <sä “¡ +¤ >± ª#+· Á<Áä o ø=+&É|ü*¢ X‚wü–] sêe⁄ yÓTT<ä\>∑T dü+ø£\Hê\qT Á|ü#·T]+∫+~. ‘·«s¡˝Àj÷· ~˝À...µ |⁄ü døÔü ±$wÿü sD¡ ø±s´¡ Áøe£ T+ »]–+~. ø±s+¡ #&˚ TÉ b˛sê≥ Á|üeTTK kÕVæ≤ry˚‘·Ô kÕeT\ dü<ë•e, mdt.ÄsY X¯+ø£s¡Hé\>±] ô|’qHêj·T≈£îsê\T &Üø£ºsY Á|ü»„ á |ü⁄düÔø±ìï Ä$wüÿ]+#ês¡T. dü+ø£\Hê\qT Á|ü#·T]+#˚ Á|üj·T‘·ï+˝À {ÏÄsYdæ ñ+~.ø£$sTTÁ‹ pbÕø£ düTuÛÑÁ<ä n<Ûä´ø£å‘· eVæ≤+∫q á düuÛÑ˝À, >±j·T≈£î Ç+‘>˚ ±ø£ ‘\Ó +>±D˝Àì ñ<´ä eT H|˚ <ü ´ä∏ +, eqsT¡ \≈î£ d+ü ã+~+Û ∫qsê\T, ‘Ó\+>±D ñ<ä´eT Hêj·T≈£îsê\T $eT\, π>j·T s¡#·sTT‘· $$<Ûä n+XÊ\ô|’q Á|ü‹ X¯ìyês¡+ kÕj·T+Á‘·+ (>∑‘· 80 yêsê\T>±)>±jT· ≈î£ &TÉ »jT· sêCŸ, s#¡ s· TTÁ‹, |]ü XÀ<≈äÛ î£ sê\T >√>T∑ XÊ´eT\, ˝˝… ¢… #·s¡ÃqT ø=qkÕ–düTÔ+~. á #·s¡Ã\qT Á|æ+{Ÿ eT]j·TT Ä&çjÓ÷, M&çjÓ÷dTü sπ w,t ˙*C+… &Ü |øü å£ |Áü ‹ø£ nk˛djæ T˚ {Ÿ m&≥ç sY >q∑ TeTT\ C≤H„ X˚ «¯ s,Y <ë«sê n+~+#˚ Á|üj·T‘·ï+˝À ñ+~.ñs¡÷› $X¯«$<ë´\j·T+ ndæôdº+{Ÿ Ábıô|òdüsY, ø£$, nqT yê<ä≈£î&ÉT eTq$:&Üø£ºsY õ.$. s¡‘êïø£sY, ø£$ E>±wt $*, ø£$, d”ìj·TsY bÕÁ‹πøj·TT&ÉT ‘Ó\+>±D ]k˛sY‡ ôd+≥sYqT eTq düe÷C≤ìøÏ ñ|üj·TTø£Ô eTj˚T´Ç+Á<äyÓ*¢ s¡y˚Twt ø£èbÕø£s¡ e÷~>∑, s¡#·sTT‘·, |ü]XÀ<Ûä≈£î&ÉT d”‘êsê+, n<Ûä´j·Tq πø+Á<ä+>± r]Ã~<ë›\qï~ e÷ dü+ø£\Œ+. n+<äT≈£î >±qT,Vü‰s‹¡ yê^XH¯ ,é #·+Á<Áä o ≈î£ e÷sT¡ &TÉ >∑TsT¡ , #·+Á<äÁo nø£ÿ ø£sT¡ DÁo, ‘\Ó +>±D≈î£ d+ü ã+~+Û ∫ MT e<›ä ñ+&˚ ˝<Ò ë MTsT¡ y\Ó Te]+#˚ øs£ |¡ Áü ‘+· ,#+· Á<Áä o dìü ïV≤æ ‘· ùdïV≤æ ‘T· sê\T sπ K, nsT¡ D√<jä T· kÕ+dÿü è‹ø£ deü ÷K´ |ü⁄düÔø£+, Ä&çjÓ÷ /M&çjÓ÷ d”&û\T ˝≤+{Ï$ ˇø£{Ï ˝Ò<ë ¬s+&ÉT Á|ü‘·T\TsêÁwüº Hêj·T≈£î&ÉT, ø£$, >±j·T≈£î&ÉT&ÉT dü+‘√wt, k˛wæ‘Y düe÷CŸ {ÏÄsYdæøÏ n+~+#ê*‡+~>± ø√s¡T‘·THêï+.Hêj·T≈£î&ÉT sêeT*+>∑+, ôdÁ¬øfÒ]j˚T{Ÿ ñ<√´>∑ eTVæ≤fi≤ Hêj·T≈£î\T,Ç|Püò ¢ $<ë´sT¡ \ú T, #+· Á<Áä o n_eÛ ÷qT\T #ê˝≤ eT+~ bÕ˝§HZ êïsT¡ . ñ \"CHANDRAM\" 490, St.No. 11, Himayatnagar,<«˚ >u∑ ]ÑÛ ‘+· >± #+· Á<Áä oì, ÄyTÓ J$‘êìï, ùde\qT, ùdïV‰ü ìï b˛sê Hyderabad - 500 029.{≤\qT, Á|ü‹uÛ≤bÕ≥yê\qT >∑Ts¡TÔ #˚düT≈£îHêïs¡T. 13 yê´kÕ\T, 6 Fax: 040-27635644bÕ≥\T, 3 ø£$‘·\T >\∑ á |⁄ü dÔüø±ìï Á|‘ü ê´e÷ïj·T d+ü düÿè‘T· \T, Mobile: 9030626288n~øÛ ±s+¡ ˝À |+ü |Dæ ,° Hê´jT· +, e÷q‘ê«\T >T∑ ]+∫ |ìü #ù˚d Ä˝À∫+#˚ ãVQü »qT\+‘ê #~· $‘˚ u≤>T∑ +≥T+~. E-mail: [email protected] website : www.deccanland.com „ Ä>∑wüߺ - 2013 43

ø£$‘·ã*<ëHê\T e<äT› ` ã]^dæ b˛sê{≤\≈£î dæ<ä∆eTÚ<ë+1. eTs√ j·TTe¬øs¡≥+ ‘Ó\+>±D ø√dü+ 4. Hêπ>{Ï #ê\˝À 6. Bø£å\T, <Ûäsêï\T, sêkÕÔs√ø√\T ì\Te⁄Hê ø±*b˛sTT+~ Ms¡T\ s¡ø£Ô+ Á|üeVæ≤+∫q H˚\ eTq~ düVü‰j·Tìsêø£s¡D√<ä´eT+, e+#·q|üP]‘· sê»ø°j·÷\≈£î >∑&ç¶ b˛#·˝Ò >∑&ɶbÕs¡˝…’ $T*j·THé e÷sYà $Á<√Vü≤|ü⁄ $Hê´kÕ\≈£î }s¡÷s¡ >∑&û\ Ä>∑&Ü\ô|’ düø£\ »qT\ düyÓTà ‘Ó\+>±D e÷sYà j·TTe ≈£îdüTe÷\T yê&çb˛‘·TH˚ ‹s¡>∑ã&ç ‘·]$Tø={ϺH√fi¯flì dü&Éø˘ã+<é, dü+dü<éj·÷Á‘·\ <ë«sê ñHêïsTT. HÓ’C≤yÓ÷&ç ô|’C≤e÷qT }&É;øÏ <=+>∑˝…es√ Á<√VüQ˝…es√ »qVü≤è<äj·T |òüTÀwü Á|ü‹<Ûä«ì+#ê*‡q >√˝§ÿ+&É øÏ+<ä |òüTÀØø£{ϺH√fi¯fl+ ìC≤sTT‹|üs¡T˝…es√ Á|üC≤kÕ«eT´ uÛ≤s¡‘êeì˝À <=s¡\T uÛÑ÷kÕ«eTT\T <˚XŸeTTUŸ\qT ìU≤¬s’‡q ñ<ä´eTø±s¡T˝…es√ bÕ\ø£ esêZ\ $ø£è‘· #˚wüº\≈£î ø±s¡+bı&ç, s√ø£+&É¢‘√ eTqeT<Ûä´H˚ ñ+≥÷ ‘Ó\+>±D j·TTe≈£î\T ñ]øÏ+∫ ‘·]$TH√fi¯fl+ eTq yÓqTï˝À ø£‹Ô ~+ô|<˚es√ ‘·eTqT ‘êeTT ø±\TÃø=ì ªu≤+#·Hé ø±˝§àø±Ô <=s¡µ nqï #˚‘·T\‘√ J‘ê\qT, J$‘ê\qT ‘ê´>∑+ ãT&ç<Ó’b˛‘·THêïs¡T. u≤≈£î\T, ã&çôd\T, #˚dæ+<Óes√ e&çùd\\T m‹ÔH√fi¯fl+ J$‘ê\‘√ Ä&ÉT≈£î+≥Tqï<Óes√2. ñ<ä´e÷\ |ü⁄]≥>∑&ɶ>± düsê∆sY düsê«sTT bÕ|üqï>ö&é, sê+J>√&é ‘Ó\+>±D düe÷»+ eTT+<äT ì\u…{Ϻq+ ø°]Ôbı+~q ñkÕàìj·÷ ø±´+|üdt ø=eTTs¡+;ÛyéT, #êø£* ◊\eTà ‘Ó\+>±D b˛sê≥+ ˇ+≥]ø±<äT H˚&ÉT Ä‘·àVü≤‘·´\ y˚~ø£>± e÷s¡T‘√+~ ùwø˘ ã+<ä–, Äs¡T≥¢ sê+#Ó+Á<ë¬s&ç¶ n~ ø√{≤¢~ eT+~ >=+‘·Tπø $<ä´≈£îdüTe÷\qT n+~+#ê*‡q H˚\ ã+&ç j·÷<ä–], düT<ë›\ Vü≤qà+‘Y ñ] ‘êfi¯fl≈£î ì\j·TyÓTÆb˛‘√+~ e÷s√E Ms¡qï, u…*¢ \*‘·ø£ÿ\ 7. ÁbÕD ‘ê´>±\‘√ ø£qï‘·*¢øÏ ˇø£ y˚DT>√bÕ˝Ÿ¬s&ç¶ b˛sê{≤\ yês¡dü‘·«+ eTq~ (‘Ó\+>±D ‘·*¢øÏ) ˇø£ j·÷<ä–] Á||ü +ü #· ñ<´ä e÷\\øπ ªy>˚ T∑ #T· øÿ£ µ ˝≤+{Ï ˇø£ ÇXÊHé¬s&ç¶ ‘Ó\+>±D kÕj·TT<Ûä b˛sê≥+ >∑s¡“¤XÀø£+ $T>∑\Ãø£+&ç ˇø£ dü+‘√wt ø=q }|æ] ñqï+‘· es¡≈£î e÷qe J$‘·+ ˇø£ es¡+ e+{Ï~ H˚&ÉT uÛÑs¡‘Y>ö&é ø=qkÕ–+∫H√fi¯fl+ J$dü÷Ô b˛sê&ÉT<ë+ ‘Ó\+>±D ø√dü+ n˝≤+{Ï á >∑&ɶô|’Hê Ä‘·àVü≤‘·´˝≤..? J$+#·&ÜìøÏ b˛sê&ÉT‘·<ë+ Ä‘·àã*<ëHê\‘√ n$ b˛sê{≤\πø nee÷q+ ‘=+<äs¡bÕ≥T #·s¡´\‘√ neTs¡‘·«+bı+~Hês¡T ÁbÕD≤\T rdüTø√e<äT› 5. 1969 ‘Ó\+>±D $<ë´]ú ñ<ä´eT+˝À X¯Á‘·Te⁄ì <ä+#·&ÜìøÏ bı+∫ ñ+<ë+3. j·TTe‘·s¡e÷! qe‘·s¡e÷!! 369 eT+~ neTs¡T˝…’Hês¡T ‘Ó\+>±D ø£+&Ü¢s¡ ˙ s¡ø£Ô+ |ü⁄wæŒ+#·>± á<˚X¯+ 2009`13 eT<ä´ ø±\+˝À #·÷&É{≤ìøÏ ã‘·T≈£î<ë+ |òü*+#ê\ì 1000 eT+~øÏ ô|’>∑ neTs¡‘·«+ eTq b˛sê≥ |òü˝≤\qT #·s¡ã+&ÉsêE n+{≤&ÉT bı+~Hês¡T uÛ≤$ ‘·sê\\≈£î n+~+#·&É+ ø√dü+ s¡ø£Ô+ |ü⁄wæŒ+#·&É+ n+fÒ..? m+‘·ø±\+ á e÷s¡DôVAe÷\T? J$+#·T<ë+! ø±\TÃø√e&É+, sê\TÃø√e&É+ ø±<äT Ç+¬>+‘·ø±\+ á Ä‘·àVü≤‘·´\T? ø£ø±$ø£\yÓTÆq ‘Ó\+>±DqT }|æ] rdüTø√e&É+ n+‘·ø£+fÒ ø±<äT Çø£ ã*<ëHê\T e<äT›! ã+>±s¡T ‘Ó\+>±D>± e÷s¡TÃ≈£î+<ë+! ªªñ<ä´eT ôd>∑µµqT sêC…j·T´&É+ nì ã\yÓTÆq ñ<ä´e÷\≈£î dæ<ä∆eTÚ<ë+!! n+<äTø√dü+ ã‘·T≈£î<ë+ ns¡ú+ j·TTe‘·s¡e÷ Ä‘·àVü≤‘·´\T e<äT›! ã‹øÏ b˛sê&ÉT<ë+ eT]¬π> HÓ‘·TÔ{Ïì Ç+<Ûäq+>± CÒdæ ◊ø£´ ñ<ä´e÷\≈£î dæ<ä∆eTÚ<ë+!! b˛sê&ç ‘Ó\+>±D kÕ~Û+#·T≈£î+<ë+ b˛sê≥ ø±>∑&Ü\qT yÓ*–+#·&É+ nì ‘Ó\+>±D≈£î n&ɶ|ü&ÉT‘·TH√ïfi¯flqT ø±˙ Ä‘·àVü≤‘·´\T e<äT›.. ns¡ú+ Ç#˚Ã~ y˚Ty˚T, ‘Ó#˚Ã~ y˚Ty˚T e<äT›.. e<äT›.. @Hê{Ïø° e<äT› m–dæ|ü&Ó ø£˙ïfi¯flqT ˇ‘·TÔ≈£î+≥T n+≥TH√ïfi¯flqT dü«j·T+bÕ\q ø√dü+ dü«sêÁwüº+ ø√dü+ ¬s+&ÉT ø£+&É¢ dæ<ë∆+‘·b˛fi¯flqT ` nsTT\ dü<ëq+<ä+ >ö&é ªª»+>¥ ôd’s¡Héµµ yÓ÷–+#ê*. q&çãC≤s¡T˝À ì\B<ë›+.44 „ Ä>∑wüߺ - 2013

#·s¡ÃHêìÃy˚‘· Ç+¬øHêïfi¯ófl?#s· êà ø±s´¡ øÁ e£ T+˝À |Á dü +ü –dTü qÔ ï bÁ ı|ô dò sü Y V≤ü s>¡ √bÕ˝.Ÿ ∫‘Á +· ˝À »V≤” sY n©U≤Hé , bÕX+¯ j÷· <–ä ], #s· á nq+‘s· +¡ »]–q ÇbÕò sÔ Y $+<Tä bÁ ı. l<säÛ ¡ kÕ«$T, ‘&· øÉ e£ Tfifl¯ $yø˚ ,˘ u≤u≤ sêyTé øwÏ Hü é <y˚ ,é ø¬ |ô Hº é bÕ+&TÉ s+¡ >±s¬ &¶ç ñHêïsT¡ ‘\Ó +>±D ]k˛s‡Y ôd+≥sY Ä<«äÛ s´¡ +˝À E˝’… 13q ôV≤’ <sä êu≤<é πøe\+ ‘·eT sê»ø°j·T Á|üjÓ÷»Hê\qT e÷Á‘·y˚T #·÷dü÷Ô Çø£ÿ&ç eTTK´eT+Á‹, ñ|ü eTTK´eT+Á‹, |”d”d” Áô|dæ&Ó+{Ÿ\qT ‘Ó\+>±D ÇùdÔ˝Àì Væ≤e÷j·T‘Yq>∑sY˝Àì #·+Á<ä+ uÛÑeHé˝À 78e #·s¡Ã>± ªª‘Ó\+ eTq+ mìï d”≥T¢ ¬>\TkÕÔ+, Çe«ø£b˛‘˚ mìï d”≥T¢ ¬>\TkÕÔ+ nH˚ s√&é>±D ø√sY ø£$T{° ìs¡íj·T+µµ n+XÊìï #·]Ã+#ês¡T. ø±s¡´Áø£eT+˝À e÷´|t rdüT≈£îs¡eTàqï~. ndü\T &Ûç©¢ Hêj·T≈£î\≈£î >±˙, ø±+Á¬>dt »qs¡˝ŸÁbı. õ. V≤ü s>¡ √bÕ˝Ÿ, dì” jT· sY »sï¡ *dºt bÕX+¯ j÷· <–ä ], q˝≤‡sY ôdÁø£≥ØøÏ>±˙ ‘Ó\+>±D≤ Çyê«˝≤ e<ë› nH˚ n+X¯+ô|’ düŒwüº yÓTÆqÁbıô|òdüsY e÷&ÉuÛÑ÷wæ Áo<ÛäsY, kÕe÷õø£ ø±s¡´ø£s¡Ô »V”≤sY n©U≤Hé, s√&ée÷´|t ˝Ò<äT.Ábı. mdt. Áo<Ûäs¡ kÕ«$T, ¬øô|ºHé m˝Ÿ. bÕ+&ÉTs¡+>±¬s&ç¶, ‘·&Éø£eTfi¯fl$yø˚ ,˘ u≤u≤ sêyTé øwÏ Hü <é y˚ é ‘~· ‘s· T¡ \T bÕ˝§HZ êïsT¡ . á d+ü <sä “¡ +¤ >± qeTà&+É ˝<Ò Tä . 2004˝À »jT· X+¯ øs£ Y kÕs‘Y √bÕ≥T ‘\Ó +>±D˝Àìeø£Ô\T e´ø£Ô+ #˚dæq n_ÛÁbÕj·÷*˝≤ ñHêïsTT. Á|üeTTKT\T &ç. Áoìyêdt‘√ (n|üŒ{Ï |ædædæ Áô|dæ&Ó+{Ÿ)‘√ #ê˝≤ düŒwüº+>± |òü»˝Ÿn© ø£$TwüHé #Ó|æŒq $wüj·÷\qT #Ó|üPÔ ¬s+&√ ‘Ó\+>±D sêh kÕ<Ûäqø√dü+ »s¡T>∑T‘·Tqï ø√sY ø£$T{° düe÷ mdtÄsYdæ nedüs¡+ ˝Ò<äì, yÓTT<ä{Ï mdtÄsYdæ Á|üø±s¡+ ‘Ó\+>±Dy˚XÊ\ HêìÃy˚‘· <Û√s¡DÏ #·÷ùdÔ Ç~ Á|üC≤kÕ«eT´ <˚X¯e÷? nH˚ sêÁcÕºìï @sêŒ≥T #˚j·÷\ì #Ó|üŒ&É+ »]–+~. ø±˙, n|üŒ{Ïˇø£ nqT e÷q+ edTü +Ô ~. ˇøy£ |’Ó ⁄ü Á|»ü \T ø√sT¡ ≈î£ +≥Tqï ‘\Ó +>±D qT+&ç Ç|üŒ{Ï es¡≈£L ø±+Á¬>dt ‘Ó\+>±D ÇkÕÔeT+≥÷H˚ yÓ÷dü+sêÁcÕìº ï @sêŒ≥T #j˚ T· &ÜìøÏ Á|»ü \ n_ÁÛ bÕj÷· \T |{ü +ºÏ #T· ø√e≥+ #˚düTÔqï~. Ç|ü&ÉT ‘Ó\+>±D Çe«ø£b˛‘˚ d”e÷+Á<Ûä˝À ø±+Á¬>dt˝Ò<äT. πøe\+ ‘·eT sê»ø°j·T Á|üjÓ÷»Hê\qT e÷Á‘·y˚T #·÷dü÷Ô ãj·T≥|ü&Éø£b˛>± ‘Ó\+>±D˝À ‘·eT bÕغ eT÷˝≤\qT ø√˝ÀŒj˚TÇø£ÿ&ç eTTK´eT+Á‹, ñ|ü eTTK´eT+Á‹, |”d”d” Áô|dæ&Ó+{Ÿ\qT Á|üe÷<ä+ ñ+~. ø±ã{Ϻ ‘·eT sê»ø°j·T Á|üjÓ÷»q+ø√düyÓTÆHê‘Ó\+>±D ÇùdÔ eTq+ mìï d”≥T¢ ¬>\TkÕÔ+, Çe«ø£b˛‘˚ mìï d”≥T¢ ‘Ó\+ >±D Çyê«*‡q |ü]dæú‹øÏ ø±+Á¬>dt HÓ≥ºã&ç+~. Ç|ü&ÉT>¬ \TkÕ+Ô nH˚ s√&é e÷´|t rdTü ≈î£ se¡ Tàqï~. nd\ü T &©çÛ ¢ HêjT· ≈î£ \≈î£ eT∞fl ø=ìï yTÓ *ø\£ T ô|fºÒ neø±X+¯ ˝øÒ b£ ˛˝<Ò Tä . ‘\Ó +>±D ôV≤’ Á<ë>±˙, ø±+Á¬>dt »qs¡˝Ÿ ôdÁø£≥ØøÏ>±˙ ‘Ó\+>±D≤ Çyê«˝≤ e<ë› u≤<‘é √ dVü ‰ü ÇkÕ+Ô ø±˙, ˙{Ï deü Td´ü \ ø±sD¡ +>± sêjT· \de” T˝ÀìnH˚ n+X+¯ ô|’ dŒü wºü yTÓ qÆ s√&eé ÷´|t ˝<Ò Tä . Ç|Œü {eÏ s≈¡ L£ &ôçd+ãs5Y , s¬ +&TÉ õ˝≤\¢ qT ‘\Ó +>±D‘√ ø\£ T|⁄ü ‘êeTì n_ÁÛ bÕj÷· ìï y\Ó &¢ +ç2009 ◊Hê ø±e#·TÃ, Á|üDuŸ ø£$T{° ø±e#·TÃ, s√X¯j·T´ ø£$T{° #·e#·TÃ. ˝Ò<ë ôV’≤Á<ëu≤<éqT m≈£îÿeø±\+ ñeTà&ç sê»<Ûëì>± ñø±e#·Tà ÄH˚ø£ kÕs¡T¢ $T>∑‘ê bÕغ\ n_ÛÁbÕj·÷\qT n&ç–+~>±˙ +#ê* ˝≤+{Ï ø=ìï yÓT*ø£\T ô|fÒº neø±X¯+ ñ+~. @~ @yÓTÆHêÇ|üŒ{Ïes¡≈£L ø±+Á¬>dt bÕغøÏ ˇø£ n_ÛÁbÕj·T+ ˝Ò<äT. ÇìïkÕs¡T¢ ‘·q ndæú‘·«+ ø√düyÓTÆHê ø±+Á¬>dt bÕغ ‘·eT≈£î Á|üjÓ÷»q+ ø£*π>ø√sYø£$T{° düe÷y˚X¯+ nsTTq ‘·sê«‘· Ç|ü&ÉT dæ&ÉãT¢´dæ düe÷y˚ $<+äÛ >± ‘\Ó +>±D ÁbÕ+‘+· ˝À Á|eü ]+Ô ∫ ‘\Ó +>±D sêÁcÕìº ï Ç#Ã˚XÊìøÏ ‘\Ó +>±D n+XÊìï eT[fl+#&· +É ‘\Ó +>±D Á|»ü \qT y÷Ó d+ü neø±X¯+ ñ+~ ` nì eø£Ô\T ù|s=ÿHêïs¡T. á ø±s¡´Áø£eT+˝À {°#˚j·T&Éy˚T. ‘Ó\+>±D˝À yÓsTT´ eT+~ j·TTer j·TTe≈£î\T ‘Ó\+ ÄsYd” #ÛÓ’s¡àHé y˚<ä≈£îe÷sY, Ábı. nq«sYU≤Hé, düHêñ˝≤¢U≤Hé, XÊ´+>±Dø√d+ü #ì· b˛sTTHê, dŒü +~+#ì· &©çÛ ¢ HêjT· ≈î£ \T øπ e\+ yêfifl¯ Á|ükÕ<é¬s&ç¶, Ábı.Vü≤s¡Hê<∏é, Ábı. eTT‘·´+¬s&ç¶, Hê>∑sêE, ø=$Tà&ç≈£î &ÉãT“\T nedüs¡+ nsTTq|ü⁄&ÉT e÷Á‘·y˚T ‘Ó\+>±D n+X¯+ô|’ q]‡+Vü‰¬s&ç¶, &Ü. >∑+{≤ dü‘·´Hêsêj·TD ¬s&ç¶ bÕ˝§ZHêïs¡T.Vü≤˝Ÿ#·˝Ÿ #˚kÕÔπsyÓ÷qì nì|ædüTÔ+~. s+¡ C≤Hé |$ü Á‘e· ÷d+ü d+ü <sä “¡ +¤ >± ‘\Ó +>±D ]k˛s‡Y ôd+≥sY ø±+Á¬>dt n+fÒH˚ yÓ÷dü+. 100 ø√≥¢ »HêuÛ≤qT yÓ÷dü+ #˚dü÷Ô #ÛÓ’s¡àHé myéT. y˚<ä≈£îe÷sY ÇbòÕÔsY $+<äT Ç#êÃs¡T. á $+<äT˝ÀedüTÔqï ø±+Á¬>dt ‘·q #·]Á‘·˝À ‘Ó\+>±DqT yÓ÷dü+ #˚dæq≥T¢>±Ç+ø¬ e ]˙ #j˚ T· ˝<Ò Tä . ø±ã{ºÏ ‘\Ó +>±D Á|»ü \T ás√E ø±+Á>¬ dqt T eTTdæ¢+ k˛<äs¡T\T, eø£Ô\T, Ç‘·s¡ $TÁ‘·T\T bÕ˝§ZHêïs¡T. <ä „ Ä>∑wüߺ - 2013 45

dü«sê»´+dü«‘·+Á‘· uÛ≤s¡‘êeì˝À ù|<ä]ø£+˝ÀH˚ eè~∆<ë]Á<ä´ πsK≈£î mH√ï ìs¡«#·Hê\T. s√E≈£î s¡÷.33 dü+bÕ~+#˚ yês¡T ù|<ä\T ø±<äì ˇø£s¡+fÒ, s¡÷. |ü~πø #·ø£ÿ{Ï uÛÀ»q+ ‹qe#·Ãì eTs=ø£s+¡ {≤s¡T. á H˚|ü<∏ä´+˝À kÕ«‘·+Á‘·´ b˛sê≥+ yÓTT<ä\Tø=ì kÕ«‘·+Á‘ê´q+‘·s¡+ <˚X¯+˝À ù|<ä]ø£+, Ç‘·s¡ düeTdü´\T m˝≤ eè~∆ #Ó+<ëjÓ÷, Äj·÷ bÕغ\ rs¡T‘ÓqTï\T m˝≤ ñHêïjÓ÷ $e]düTÔHêïs¡T m\Áø±ºìø˘ MT&çj·÷ »s¡ï*düTº <ëeTs¡|ü*¢ q]‡+Vü‰¬s&ç¶ mH√ï b˛sê{≤\T, eT¬sH√ï ÁbÕD ‘ê´>±\T #˚dæ kÕ«‘·+Á‘ê´ìï q\¢<Ûäq ãø±düTs¡T\>± e÷sês¡T. ˇø£ÿkÕ] myÓTà˝Ò´ nsTT‘˚Ò #ê\T... ˝…ø£ÿ˝Òì ÄdüTÔ\T dü+bÕ~+#·e#·Ãì uÛ≤$düTÔHêïs¡T. Á|üC≤<ÛäHêìïkÕ~Û+#·T≈£îHêï+. Á_{Ïwt ø£ã+<ÛäVü≤kÕÔ\ qT+∫ 1947 |ü+Á<ë>∑düTºq <äT]«ìjÓ÷>∑|üs¡Ã&É+, Á|üC≤ùde eTTdüT>∑T˝À n$˙‹nœ\ u≤Û s‘¡ · Á|Cü ≤˙ø+£ ùd«#÷ ¤ yêjT· Te⁄\T |\” TÃ≈î£ qï~. ‘\Ó ¢ <=s\¡ kÕ<Ûës¡DyÓTÆb˛j·÷sTT. H˚‘·\T sê≥T <˚\T‘·THêïs¡T. s¡÷.˝ø£å\ ø√≥¢qT+∫ kÕ«‘·+Á‘·´+ kÕ~Û+∫ H˚{ÏøÏ 66 edü+‘ê\T |üPs¡ÔsTTHêsTT. ≈£î+uÛÑø√D≤\≈£î bÕ\Œ&çq Á|üC≤Á|ü‹ ì<ÛäT\T, eT+Á‘·T\T C…’fi¯¢˝ÀnsTTHê Á|ü»\ ã‘·T≈£î˝À¢ m˝≤+{Ï e÷s¡TŒ\T sê˝Ò<äT. mø£ÿ&É y˚dæq sê»uÛÀ>±\T nqTuÛÑ$düTÔHêïs¡T. #·{≤º\qT #·T{≤º\T>±>=+>∑[ nø£ÿ&ÉH˚ ñ+&çb˛sTT+~. ù|<ä]ø£+, ìs¡T<√´>∑+, Ä]úø£ eT\#·T≈£î+≥THêïs¡T. H˚s¡ kÕÁe÷C≤´ìï $düÔ]+#·T≈£î+≥T Hêïs¡T.ndeü ÷q‘\· T Á|eü ÷<øä s£ ¡ kÕsú TTøÏ #s˚ T¡ ‘T· HêïsTT. Ä]øú £ kÕ«‘+· Á‘´· + n&ɶ<ë]q u…sTT˝Ÿ\T ‘Ó#·TÃ≈£î+≥÷ #·≥º+ u≤] qT+∫ ‘·|æŒ+ø√˝ÀŒsTT eTq<˚X¯+˝À eTqeT+‘ê |üsêsTT\+ nsTTHê+. kÕ«‘·+ #·T≈£î+≥THêïs¡T.Á‘·´+ y˚T&ç|ü+&ÉT <ë]Á<ä´+ sê#·|ü⁄+&ÉT nì eTVü‰ø£$ nHêï&ÉT. sêÁcÕ˝º À¢ ≈î£ \+, eT‘+· , <qäÛ +, es+Z¡ sê»øj° ÷· \qT XÊddæ Tü +Ô fÒ >±+BÛ ø£\\T ø£qï Á>±eTdü«sê»´+ >∑+>∑˝À ø£*dæb˛sTT+~. <˚XÊìï e÷Á‘·+ ø±s=Œπs≥T dü+düú\ j·÷»e÷Hê´\T XÊdædüTÔHêïsTT.>±+BÛ\T ÄHê&ÉT, >±&˚‡\T áHê&ÉT >±+BÛ {À|”\T HÓÁVüA wüsYº\T eTVæ≤fi≤ _\T¢≈£î yÓ÷ø£å+ ˝Ò<äT. ÄVü‰s¡uÛÑÁ<ä‘· _\T¢qT Ä]¶HÓHé‡ <ë«sê<Ûä]+∫ Á|ü»\ HÓ‹Ôq X¯sƒ¡>√|ü+ ô|&ÉT‘·THêïs¡T. sê»ø°j·÷˝À¢øÏ sêø£ ‘Ó∫Ã+~ z≥¢ø√düy˚T ‘·|üŒ Á|ü»\MT<ä Áù|eT‘√ ø±<äT. m|òtd”◊ >√<ëeTT+<äT yê]øÏ m˝≤+{Ï ÄdæÔbÕdüTÔ\T+&Ée⁄. sê»ø°j·÷˝À¢øÏ e∫Ãq eTT˝À¢ ÄVü‰s¡ <ÛëHê´\ ì\«\T ñqï|üŒ{Ïø° Äø£* #êe⁄\T, Äø£*‘·s¡Tyê‘· e÷Á‘·+ yê] ÄdüTÔ\T ˝…ø£ÿ˝Ò≈£î+&Ü ô|]–b˛‘·THêïsTT. πøø£\T ‘·|üŒ&É+ ˝Ò<äT. B+‘√ Á>±MTD e´edüú ∫ÛÁ<äeTsTT+~. uÛ≤s¡‘·$<˚o ô|≥Tºã&ÉT\T, q÷‘·q Ä]úø£ $<ÛëHê\T Á|ü»\≈£î XÊ|ü+>± sêC≤´+>+∑ ˝Àì Ä<•˚ ø£ d÷ü Á‘ê\˝À 45e n~øÛ s£ D¡ 14 d+ü e‘‡· sê\e÷sêsTT. $<˚o $wüdü+düÿè‹‘√ |ü˝…¢ yê‘êes¡D+ |üP]Ô>± ø£\Twæ u≤\u≤*ø£\≈£î ìs¡“+<Ûä ñ∫‘· $<ä´qT n+~+#ê\ì dü÷∫+∫Hê‘·yÓTÆ b˛sTT+~. eT<ä´+ @s¡T˝…’bÕs¡T‘√+~. e÷qe dü+ã+<Ûë\˙ï $<ä´ n+<ä≈£î+&Ü ø±s=Œπs{°ø£s¡D #˚j·Tã&ç+~. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝ÀÄ]úø£ dü+ã+<Ûë\T>± ø=qkÕ>∑T‘·THêïsTT. <˚XÊìøÏ |ü≥Tºø=eTà˝…’q dTü e÷ sT¡ |~ü y\˚ Á|uü TÑÛ ‘«· bÕsX¡ƒ Ê\\T eT÷‘ã· &Hç êsTT. $<ë´V≤ü ≈î£ ÿ|˝ü d¢… e” T\T H&˚ TÉ <ë]Á<´ä +‘√ ø=≥T$º T{≤&º TÉ ‘T· HêïsTT. |˝ü ¢… e÷]+~. #·≥º+ e∫Ãq|üŒ{Ïø° $\Te ˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. Á|üuÛÑT‘ê«\T ìs¡¢ø£å´+|ü˝…¢ rs¡T e÷]+~. ñìøÏb˛sTT+~. mìïø£\T ø£˝…ø£åqT¢>± e÷]Hê #˚j·T &É+‘√ $<ë´s¡+>∑+ dü+øå√uÛÑ+˝À ø=≥Tº$T{≤º&ÉT‘√+~. Ä]úø£sTT. XÊdqü e´ed,úü Hê´jT· e´ed‘úü √ dVü ‰ü nìï e´ed˝úü Àq¢ ÷ n$˙‹ dü+düÿ s¡D\T y˚>∑e+‘·+ ø±e&É+‘√ ù|<ä\T eT]+‘·sê»´y˚T\T‘√+~. sêqTsêqT #·≥ºdüuÛÑ\ô|’, Hê´j·Te´edüúô|’ Á|üC≤ ù|<ä\T>±`<Ûäqe+‘·T \T eT]+‘· <Ûäqe+‘·T\T>± e÷s¡T‘·THêïs¡T.˙ø£+ qeTàø£+ ø√˝ÀŒ‘·T+~. Á|üC≤kÕ«eT´ <˚X¯eTì #Ó|ü≈£îH˚ eTq bÂwæºø±Vü‰s¡+ n+<äø£ <˚X¯+˝À s√E≈£î e+<ä\ dü+K´˝À<˚X¯+˝À Á|ü»\ Vü≤≈£îÿ\T Vü≤]+#·ã&çHêsTT. ∫Hêïs¡T\T eTs¡DÏdüTÔHêïs¡T. <˚XÊ ìøÏ nqï+ô|fÒº ¬s’‘·T H˚&ÉT Äø£*#êe⁄ #·÷&Ü*‡ek˛Ô+~. m+‘√ eT+~ ¬s’‘·T\T Ä‘·àVü≤‘·´\≈£î Äø£* rsêÃ\ì n&ç–q yês¡+<ä]ô|’ sê»´Væ≤+düqT Á|üjÓ÷ bÕ\Œ&ÉT‘·THêïs¡T. #˚H˚‘· s¡+>∑+ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç J$+#˚ #˚H˚‘·–düTÔHêïs¡T. ∫es¡≈£î Vü≤‘·´\≈£î ≈£L&Ü yÓqTø±&É≥+ ˝Ò<äT. Á|üø£è‹˝À ø±]à≈£î\T Äø£*#êe⁄\≈£î >∑Ts¡e⁄‘·THêïs¡T. Ä‘·àVü≤‘·´ \≈£î<=]πø düVü≤»dü+|ü<äqT kÕÁe÷»´yê<äT\T <√#·T≈£îb˛‘·THêïs¡T. bÕ\Œ&ÉT‘·THêïs¡T.n&É$_&ɶ\ô|’ n<Ûäs¡à j·TT<ë∆ìï Á|üø£{ÏdüTÔHêïs¡T. Ä~yêd” –]»qT\qT n&$É qT+∫ ‘]· yT˚ ùd Á^HVé ≤ü +{ŸqT ø=qkÕ–dTü HÔ êïsT¡ . |˝ü \¢… qT 2012 Hê{ÏøÏ 35.9 XÊ‘·+ »HêuÛ≤ <ë]Á<ä´πsK≈£î ~>∑TeqsêeD ø±cÕ\º T>± e÷sT¡ dTü HÔ êïsT¡ . Á|»ü \≈î£ #+Ó <ë*‡q <HäÛ êìï ‘e· T <äTs¡“¤s¡+>± J$düTÔqï~. <˚X¯yê´|üÔ+>± 66 ø√≥¢ eT+~ Á|üC≤˙ø£+‘·eT kÕ«s¡ú Á|üjÓ÷»Hê\≈£î yê&ÉTø√e&É+˝À nìï bÕغ\ ù|<ä]ø£+˝À Nø£{Ïì nqTuÛÑ$düTÔHêïs¡T. e´ekÕj·T+ ø±s=Œπs{°ø£s¡DHêj·T≈£î\T b˛{° |ü&ÉT‘·THêïs¡T. uÛÑ÷$T˝À <=]πø düVü≤»eqs¡T\qT #˚j·T&É+‘√ s√E≈£î <˚X¯yê´|üÔ+>± yÓsTT´eT+~ ¬s’‘·T\Tø=\>={Ϻ kÕÁe÷»´yê<äT\T, $<˚o dü«<˚o ø±s=Œπs≥T<ës¡T\T e´ekÕj·÷ìï e÷H˚düTÔHêïs¡T. Á|ü‘˚´ø£ Ä]úø£ eT+&Éfi¯¢ <ë«sê eTTô|’Œn$˙‹ &ÉãT“qT $<˚o u≤´+≈£î\˝À <=+>∑#ê≥Tq <ë#·T≈£îì „ Ä>∑wüߺ - 2013 46

dü«sê»´+\ø£å\ eT+~ ¬s’‘·T\T uÛÑ÷ìsê«dæ‘·T\T>± e÷sês¡T. ìs¡T<ä√´>∑+ @{≤ Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝À ˙s¡T, ÄVü‰s¡+, >∑÷&É÷ ˝Òø£ nsêúø£*‘√ô|s¡T>∑T‘√+~. $<ë´ yÓ’<ä´s¡+>±\T |üP]Ô>± ≈£î+≥Tã&çHêsTT. n\eT{ÏdüTÔqïnuÛ≤>∑´Je⁄˝…+<äs√.<˚X¯+˝À 70ø√≥¢eT+~ù|<ä]ø£+‘√Á|üuÛÑT‘·«+ ne\+_ düTÔqï $<ÛëHê\˙ï <Ûäqe+‘·T\πø nqT≈£L\+>± ø£˙dü nedüsê\qT rs¡TÃø√˝Òì <äj·T˙j·TyÓTÆq J$‘ê\qTñHêïsTT ‘·|üŒ ù|<ä yê&çøÏ @e÷Á‘·+ ñ|üjÓ÷>∑&˚$ ø±<äT. nqTuÛÑ$düTÔHêïs¡T. ô|<ä› ô|<ä› eTVü‰ q>∑sê\T, |ü≥ºD≤\˝À eTT]øÏ yê&É˝À¢ãVüQfi¯C≤‹ dü+düú\T kÕ<Ûës¡D Á|üC≤˙ø±ìï ã*|”sƒ¡+ møÏÿdüTÔHêïsTT. Á|ü»\T HêHê nedüú\T |ü&ÉT‘·THêïs¡T. |üì <=s¡ø£ì s√Eq\ø£å˝≤~ mø£sê\ uÛÑ÷eTT\qT Ä~yêdüT\ qT+∫ ã\e+‘·+>± |üdüTÔ\T+&Ü*‡+<˚. u≤¬ø’‡{Ÿ, j·TTπsìj·T+ ‘·e«ø±\ e\¢ Ä~yêdüT\T,˝≤ø=ÿì b˛kı, e÷s¡Tr, düTEø°, ¬ø|”ÄsY, ]\j·THé‡, qMHé õ+<ë˝Ÿ, –]»qT\ ã‘·T≈£î\T ∫ÛÁ<äeTÚ‘·THêïsTT.qMHé $T{≤º˝Ÿ ˝≤+{Ï ã&Ü ô|≥Tº ã&ç<ës¡T\≈£î ø±s¡T#Íø£>±ø£≥ºu…≥Tº‘·THêïs¡T. bÕ\≈£î\T Á|üC≤ Á|üjÓ÷ »Hê\qT e~˝Òdæ dü«<˚o, e÷j·T‘√ mìïø¬ ’ deü ÷C≤ìï Hs˚ ¡eTj·T+ #d˚ Tü HÔ êïsT¡ . <äÛqkÕ«eT´+‘√$<˚o ≈£îuÒs¡T\≈£î }&ç>∑+ #˚ùd |üì˝À |ü&çHês¡T. Á|üuÛÑT‘ê«\T Á|üC≤kÕ«e÷´ìï K÷˙ #˚düTÔHêïs¡T. mìïø£\T ã÷≥ ø±\ mìïø£\T>±ne\+_düTÔqï $<ÛëHê\T Á|üC≤e´‹πsø£yÓTÆq $>± e÷s¡T‘·THêïsTT. e÷sêsTT. mìïø\£ <ë«sê øπ e\+ n~øÛ ±s¡ e÷]Œ&ç »]–+~. ù|<\ä ã‘·T≈£î˝À¢ m˝≤+{Ï e÷s¡TŒ sê˝Ò<äT. ns¡yÓ’ Äs¡T edü+‘ê\ uÛ≤s¡‘êeì˝À n+‘ê ù|<ä]ø£y˚T.n+‘ê $cÕ<äy˚T. ø£s¡Te⁄ s¡ø£ÿdæ ‘·s¡TeTT‘√+~. n‹eèwæº, nHêeèwæº yÓT&çø£˝Ÿ $<ë´]úì ìs¡“j·T ñ<ä+‘·+ j·÷e‘Y <˚X¯ Á|üC≤˙ø£+yÓ+{≤&ÉT‘·THêïsTT. Á|üø£è‹yÓ’|üØ‘ê´\T dü+uÛÑ$+∫ es¡<ä\T eTT+#Ó ‘·\~+#·Tø√yê*‡+<˚. Ád”ì n+>∑&ç düs¡T≈£î>± e÷πsÃdæHês¡T. Ád”Ô\ô|’‘·TÔ‘·THêïsTT. n+≥T yê´<ÛäT\T Á|üã* ns¡ú+‘·s¡+>± #·ìb˛‘·THêïs¡T. <ë&ÉT\T rÁe‘·s¡eTe⁄‘·THêïsTT. <ä[‘· –]»qT\T, Ä~yêdüT\ô|’Á|uü TÑÛ ‘«· y<’Ó ´ä + |&ü øπÉ d+æ ~. ù|<\ä ≈î£ n+<≈ä î£ +&Ü b˛‘√+~. V≤ü ]‘· sê»´Væ≤+düqT Á|üjÓ÷–düTÔHêïs¡T. ø±s¡+#˚&ÉT, yÓ+bÕ≥, >√kÕHé |ü*¢$|ü¢e+ ø=+<ä]πø kı+‘·yÓTÆ+~. <ëì <äTwüŒ¤*‘ê\qT Ç|ü⁄Œ&ÉT nqTuÛÑ \øÏå+ù|≥...Ç˝≤ mH√ï. <ä[‘·T\ô|’ qs¡y˚T<∏ä+ Ç|üŒ{Ïø° ø=qkÕ>∑T$düTÔHêï+. e´ekÕj·÷ìï rÁe dü+øå√uÛÑ+˝ÀøÏ HÓ{Ϻy˚dæHês¡T. ù|<ä]ø± ‘√+~. <˚X¯+˝À Á|ü»\T ≈£î˝≤\T, eT‘ê\ yêØ>± mø£ÿ&çø£ÿ&É $&çìï s÷¡ |⁄ü e÷ù|+<Tä ≈î£ , ù|<\ä J$‘ê˝À¢ y\Ó T>T∑ \T ì+ù|+<Tä ≈î£ mH√ï b˛j÷· sT¡ . Á|»ü \˝À nuÁÑÛ <‘ä êu≤Û e+ @sŒ¡ &+ç ~. kÕ«‘+· Á‘´· |*üò ‘ê\T#·{≤º\T dü+düÿs¡D\T, |ü<∏äø±\T Á|üy˚X¯ô|{≤ºeTì yê] J$‘ê\˝À¢ ø=~› eT+~øπ n+~HêsTT. H{˚ Ï 66 @fifl¯ kÕ«‘+· Á‘´· + m+‘√ eT+~øÏe÷s¡TŒ\T rdüT≈£îe#êÃeTì bÕ\≈£î\T }<äs¡>=&ÉT‘·THêïs¡T. Á|üC≤ n+≥sêì<Ó’b˛sTT+~. Ä>∑düTº |ü~ùV≤qT ns¡úsêÁ‹ kÕ«‘·+Á‘·´+ ns¡údü+πøåeT |ü<∏äø±\qT n~Ûø±s¡ bÕغ\ H˚‘·\T |ü+~ø=≈£îÿ˝≤¢ ‹+≥THêï sêÁ‹ Nø£{Ï>±H˚ $T–*Ã+~. <˚XÊq Jeq<äT\T mìïe⁄Hêï ‘ê>∑Ts¡T. 22 õ˝≤¢˝À 619 eT+&É˝≤˝À¢ 5,989 Á>±e÷\˝À md”‡, md”º\ ˙{ÏøÏ H˚{Ïø° ø£s¡Ty˚. m≥T#·÷dæHê Äø£*πøø£\T $ì|ædüTÔHêïsTT.J$‘ê\T n‘·´+‘· <äj·T˙j·T+>± e÷]HêsTT. eTVü‰‘êà >±+BÛ C≤rjT· Á>±MTD ñbÕ~VÛ ≤ü MT |<ü øä∏ +£ <X˚ +¯ ˝À møÿ£ &Ü dÁü øe£ T+>± neT\T Á_{°wt kÕÁe÷»´yê<äT\qT uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ qT+&ç ‘·]$Tø=≥º&Ü»s¡|ü&É+ ˝Ò<äT. e+<ä s√E\T |üì ø£*Œ+#·≈£î+&Ü ù|<ä\ ø£&ÉT|ü⁄\T ìøÏ kÕ«‘·+Á‘·´ düeTs¡+˝À m+‘√eT+~ ‘ê´>∑eT÷s¡TÔ\j·÷´s¡T.ø=&ÉT‘·THêïs¡T. øÏ˝À s¡÷bÕsTTπø _j·T´+, Á>±MTD >∑]“¤D° Ád”Ô\≈£î, 1857˝À dæbÕsTT\ ‹s¡T>∑Tu≤≥T yÓTT<ä\Tø=ì <˚X¯yê´|üÔ+>± mH√ï|æ\¢\≈£î b˛wüø±Vü‰s¡+ n+~düTÔHêïeTì Äs√>∑´l |ü<∏äø£+ <ë«sê b˛sê{≤\T »]>±sTT. Á_{°wt yê]ô|’ $»j·Tq>∑s¡+ dü+kÕúHêBÛX¯óù|<ä\≈£î ø±s=Œπs{Ÿ yÓ’<ä´+ n+~düTÔHêïeTì Á|üuÛÑT‘ê«\T #Ó|æŒq|üŒ{Ïø° \T b˛sê&ç |ü<äàHêuÛÑ+ e<ä› n\Tô|s¡>∑ì j·TT<ä∆+˝Àn<ä+‘ê &=\¢ nì Á>±MTD ù|<ä]ø£ ìs¡÷à\q dü+düú ìs¡«Væ≤+∫q neTs¡T\j·÷´s¡T. 1922 qT+∫ 1924 es¡≈£î n\÷¢]düπs« ã≥ºãj·T\T #˚dæ+~. Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝À ˙s¡T ÄVü‰s¡+ d”‘êsêeTsêE #˚dæq b˛sê≥+ ‘Ó\¢yê] >∑T+&Ó˝À¢ >∑TãT\T πs|æ+~.>∑÷&É÷ ˝Òø£ nsêúø£*‘√ n\eT{ÏdüTÔqï nuÛ≤>∑´Je⁄˝…+<äs√. <˚X¯+˝À e+<˚e÷‘·s¡ ñ<ä´eT+ ñyÓ«‘·TÔq m–dæ|ü&ç+~. >±+BÛJ70 ø√≥¢ eT+~ ù|<ä]ø£+‘√ ø£˙dü nedüsê\qT rs¡TÃø√˝Òì kÕ«‘·+Á‘√<ä´eT+˝À n&ÉT>∑Tô|{ºø£ eTT+<˚ y˚˝≤~ eT+~<äj·T˙j·T yÓTÆq J$‘ê\qT nqTuÛÑ$düTÔHêïs¡T. ô|<ä› ô|<ä› eTVü‰ neTs¡T\sTTHês¡T. ø£<äqs¡+>∑+˝À X¯Á‘·Te⁄\qT N*Ã#Ó+&Ü&ÉT‘·÷q>∑sê\T, |ü≥ºD≤\˝À eTT]øÏyê&É˝À¢ Á|ü»\T HêHê nedüú\T H˚\sê*q Ms¡Hê] s¡a≤˙‡ \ø°ÎuÛ≤sTT. ˝≤˝≤\» |ü‹sêjYT`_|üHé|ü&ÉT‘·THêïs¡T. |üì <=s¡ø£ì s√Eq |üdüTÔ\T+&Ü*‡+<˚. u≤¬ø’‡{Ÿ, #·+Á<äbÕ˝Ÿ`u≤\>∑+>±<ÛäsY ‹\ø˘ Á‹eT÷s¡TÔ\T>± C≤‹ì ìÁ<ä˝ÒbÕs¡T.jT· Tsπ ìjT· + nÁøe£ T ‘e· «ø±\ e\¢ Ä~yêdTü \T, –]»qT\ ã‘T· ≈î£ \T dæ+Vü‰˝…’ >∑]®+#ês¡T. 1915 qe+ãs¡T 16q ø£s¡ÔsYdæ+>¥qT ñ∫ÛÁ<äeTÚ‘·T HêïsTT. $<ë´s¡+>∑+ ø±s=Œπs{°ø£s¡D #˚j·Tã&ç+~. ]rdæHês¡T. e+<˚e÷‘·s¡eTì ìq~dü÷Ô Äj·Tq Ms¡ eTs¡D+ÄV‰ü s<¡ ëÛ Hê´\ <säÛ \¡ T dTü øÿ£ \T #÷· |dæ Tü HÔ êïsTT. <X˚ ÊìøÏ eT‘√Hêà<+ä , bı+<ë&ÉT. sö\‘Y #·{≤ºìøÏ e´‹πsø£+>± <˚X¯yê´|üÔ+>± ñ<ä´e÷\T≈£î\+ C≤&É´+ n‘·´+ ‘· Á|üe÷<äø£s¡+>± e÷sêsTT. m–dæ|ü&çHêsTT. Á|üuÛÑT‘·« ìs¡“+<Ûë\T, nD∫y˚‘·\T mìï »]–HêkÕ«‘·+Á‘ê´q+‘·s¡+ <˚X¯+˝À kÕÁe÷»´ yê<ä <√|æ&ç n+‘·T˝Ò≈£î+&Ü M≥ìï+{Ïì ~Ûø£ÿ]+∫ y˚˝≤~eT+~ Á|üC≤˙ø£+ »*j·THé yê˝≤u≤>¥ô|]–+~. Á_{Ïwtyê] ã+≥T¢ >± Hê&ÉT »MT+<ës¡T¢, <=s¡\T, #˚sês¡T. m˝≤+{Ï ôV≤#·Ã]ø£\T ˝Ò≈£î+&Ü »qs¡˝Ÿ &Éj·T´sY ôd’ìø£<X˚ ŸeTTUŸ\T, u÷ÑÛ kÕ«eTT\T Á|»ü \qT |&” ùçdÔ yê] yêsT¡ dTü \T>± m+‘√ ãè+<ä+‘√ ø±\TŒ\T »]|æ+#·&É+‘√ e+<ä˝≤~ eT+~ Ád”Ô\T,eT+~ Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\T Á|ü»\qT sêã+<äT ˝≤¢ |”≈£îÿ‹+≥THêïs¡T. |ü⁄s¡Twüß\T ejÓ÷eè<äT∆\T s¡ø£Ô|ü⁄eT&ÉT>∑T˝À¢ –\–˝≤¢&ÉT‘·÷ ÁbÕD≤\TH˚s¡>±fi¯ófl Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\T>± ne‘ês¡ yÓT‘·TÔ ‘·THêïs¡T. &ÉãT“ $&ç#ês¡T. Á_{Ïwt kÕÁe÷»´yê<äT\ ìs¡+≈£îX¯‘ê«ìøÏ ì<äs¡Ùq+>±, »qs˝¡ Ÿ &jÉ T· ´sY Á≈L£ s‘¡ ê«ìøÏ kÕø´å£ +>± n~ $T–*+~. #+· Á<Xä K‚ sY „ Ä>∑wüߺ - 2013 47

dü«sê»´+ÄC≤<éqT Á_{°wt bÕ\≈£î\T y˚{≤&ç yÓ+{≤&ç |ü≥Tº≈£îì ø±*à #·+bÕ kÕ«‘·+Á‘·´+ sê≈£î+fÒ eTqeT+‘ê m˝≤ ñ+&˚yêπsyÓ÷ >±˙, Á_{°wts¡T. b˛©düT\ <Óã“\ ø±s¡D+>± 1928 qe+ãsY 17q ˝≤˝≤\»|ü‹ e\düyê<äT\T <˚XÊìï $&ç∫ yÓ[¢b˛sTTHê kÕÁe÷»´yê<ä <√|æ&çsêjYT ø£qTïeT÷dæHês¡T. ˝≤ôVAsY eTVü‰q>∑s¡+˝À Äj·Tq n+‹eT $|üØ‘·+>± ô|]–+~. j·T÷|”@ Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üsTTy˚≥T, ø±s=Œ πs≥Tj·÷Á‘·˝À \ø£å˝≤~ eT+~ bÕ˝§Zì ìyêfi¯ó\]Œ+#ês¡T. 1929˝À dü+düú\≈£î <ëk˛Vü≤yÓTÆ+~. H˚&ÉT Á|üuÛÑT‘ê«ìï q&ç|ædüTÔqï~ ø±s=Œπs≥TbÕs¡¢yÓT+≥T˝À u≤+ãT\T $dæsês¡ì n_ÛjÓ÷>∑+‘√ uÛÑ>∑‘Ydæ+>¥, dü+düú˝Ò. ô|Á{À˝Ÿ, >±´dt, &ûõ˝Ÿ <Ûäs¡\T ô|+#·T‘·÷ Á|üC≤ ˙ø£+ô|’ uÛ≤sê\TsêCŸ>∑Ts¡T, düTUŸ<˚yé, »rHé<ëdt\qT ˝≤ôVAsY C…’\T˝À ìs¡“+~Û+#ê yÓ÷|ü⁄‘·THêïs¡T. Á>±e÷\˝À ≈£î\eè‘·TÔ\˙ï ≈£L*b˛sTTq$.s¡T. Á_{°wt Á|üuÛÑT‘·« Vü≤j·÷+˝À C…’fi¯¢˝À¢ U…’B\ Vü≤≈£îÿ\T Vü≤]+#·ã&çq$. ø±\sêj·Tã&çq U…’B\ Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+ »rHé<ëdt 63 s√E\ m+‘√eT+~ eTè‹ #+Ó <Tä ‘T· HêïsT¡ . kÕ+|T”ò ø£ d+ü øπ eå T V‰ü dfiºü ó¯ ¢ deü Td´üÄeTs¡D ìsêVü‰s¡Bø£å˝À Ms¡eTs¡D+ bı+<ë&ÉT. 1931 e÷]à 23quÛÑ>∑‘Ydæ+>¥, sêCŸ>∑Ts¡T, düTUÒ<˚yé\≈£î ñ]•ø£å $~Û+#ês¡T. kÕÁe÷»´ \ e\j·T+˝À ø=≥Tº$T{≤º&ÉT‘·THêïsTT.yê<ëìøÏ e´‹πsø±ìøÏ ìHê<ë\T Çdü÷Ô, Ç+øÏ«˝≤uŸ õ+<ëu≤<é n+≥÷ yês¡T ñ]ø£+u≤ìï eTT<ë›&çHês¡T. 1947˝À ‘Ó\+>±D kÕj·TT<Ûä eTTì‡bÕ*{°, Á>±eT |ü+#êsTTr ø±]à≈£î\≈£î y˚‘·Hê\T düø±\+b˛sê≥+ ÁbÕs¡+uÛÑeTsTT+~. kÕj·TT<Ûä b˛sê≥+˝À 4,500 eT+~neTs¡T\sTTHês¡T. ˝À n+<äø£ Äø£*u≤<Ûä\≈£î >∑Ts¡e⁄‘·THêïs¡T. \ø£å˝≤~ mø£sê\ uÛÑ÷ uÛ≤s¡‘· kÕ«‘·+Á‘·´ ñ<ä´eT+˝À y˚˝≤~ eT+~ b˛sê≥+ eT÷\+ eTT\T |ü]ÁX¯eT\, uÛÑ÷ø£u≤®<ës¡T\ #˚‘·T˝À¢ ∫≈£îÿ≈£îHêïsTT. n~Ûø±s¡T>± <˚XÊìøÏ kÕ«‘·+Á‘·´+ e∫Ã+~. Bì eT÷\+>± eTqeT+‘êùd«#êäj·TT‘·+>± ã‘·T≈£î‘·THêï+ áHê&ÉT. kÕ«‘·+Á‘·´+ sê≈£î+fÒ \T ô|‘·Ô+<ës¡T\≈£î <ëk˛Vü≤yÓTÆHês¡T. nÁø£e÷s¡Tÿ\+‘ê dæ+&çπø{Ÿ>±eTqeT+‘ê m˝≤ ñ+&˚yêπsyÓ÷ >±˙, Á_{°wt e\düyê<äT\T <˚XÊìï$&ç∫ yÓ[¢b˛sTTHê kÕÁe÷»´yê<ä <√|æ&ç $|üØ‘·+>± ô|]–+~. e÷] Á|üuÛÑT‘·« ì<ÛäT\qT n_Ûeè~∆ |üqT\≈£î πø{≤sTT+#·≈£î+&Ü |ü+~j·T÷|”@ Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üsTTy˚≥T, ø±s=Œπs≥T dü+düú\≈£î <ëk˛Vü≤yÓTÆ+~. H˚&ÉT Á|üuÛÑT‘ê«ìï q&ç|ædüTÔ+~ ø±s=Œπs≥T dü+düú˝Ò. ô|Á{À˝Ÿ, >±´dt, ø=≈£îÿ˝≤¢ uÛÀ+#˚düTÔHêïs¡T. m˝≤ Ks¡Tà ne⁄‘êqïjÓ÷ me]ø° ‘Ó*&õû ˝Ÿ <säÛ \¡ T ô|+#T· ‘÷· Á|Cü ≤˙ø+£ ô|’ u≤Û sê\T y÷Ó |⁄ü ‘T· HêïsT¡ . Á>±e÷\˝À ≈£î\eè‘·TÔ\˙ï ≈£L*b˛sTTq$. Á>±MTDT\T |üqT\T yÓ‘·T≈£îÿ+ j·T<äT. á $<Ûä+>± Á>±eT dü«sê»´+ nuÛ≤düTbÕ˝…’+~. q÷‘·q Ä]úø£≥÷ e\dü b˛‘·THêïs¡T. #Ós¡Te⁄\T, ≈£î+≥\T, yê>∑T\T m+&ç b˛sTTq$. ‘ê>∑T˙s¡T ˝Òø£ »qeT+‘ê $\$˝≤&ÉT‘·T+fÒ Á|üuÛÑT‘·«+ e÷Á‘·+ $<ÛëHê\T Á>±e÷\ ndæú‘ê«ìøÏ Á|üe÷<ä+ ‘Ó∫ÃHêsTT. q>∑sê\≈£î,q÷‘·q Ä]úø£ $<ÛëHê\≈£î ‘Ós¡˝Ò|æ+~. bÕ]ÁXÊ$Tø£ s¡+>∑+ rÁeyÓTÆqdü+øå√uÛÑ+˝À ø=≥Tº$T{≤º&ÉT‘·T+~. Á|üuÛÑT‘·«s¡+>∑ dü+düú\T Áø£eTÁø£eT+ |≥ü Dº ≤\≈L£ dMü T|+ü ˝À ñqï Á>±e÷\˙ï ]jT· ˝Ÿ mùd{º Ÿ yê´bÕsêìøÏ>± eT÷‘·ã&ÉT‘·THêïsTT. ø±]à≈£î\ ã‘·T≈£î\T #ê˝≤ <äTs¡“¤s¡+>±‘·j·÷¬s’HêsTT. Á|ü|ü+Nø£s¡D $<ÛëHê\≈£î e´‹πsø£+>± H˚&ÉT <˚X¯ yê´ øπ +Á<ë\T>± e÷]b˛sTTHêsTT. |#ü ÷ ì |+ü ≥bı˝≤\T ;&TÉ |&ü ç ôdCŸ\T|üÔ+>± ñ<ä´e÷\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT. H˚&ÉT ãVüQfi¯C≤‹ dü+düú\≈£îe´‹πsø£+>± uÛ≤s¡‘· Á|üC≤˙ø£eT+‘ê b˛sê&ÉT‘·Tqï~. »qT´e÷]Œ&ç >± ø±s=Œπs≥T, dü+|üqïesêZ\ yê]øÏ ø±s=Œπs{Ÿ e÷˝Ÿ‡>±, |ü]ÁX¯eT\$‘·ÔHê\T, yÓ÷HéXÊ+{À e+{Ï ãVüQfi¯C≤‹ dü+düú\ $‘·ÔHê\T <˚X¯+˝ÀøÏ Á|üy˚•+#êsTT. $‘·Ôq+ô|’ ¬s’‘·T\≈£î Vü≤≈£îÿ ˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. πø+Á<ë\T>± e÷]b˛‘·THêïsTT. sê»ø°j·÷\T yê´bÕs¡+>± e÷]HêÄVü‰s¡|ü+≥\ô|’ kÕÁe÷»´yê<äT\T >∑T‘êÔ~Û|ü‘·´+ #Ó˝≤sTTdüTÔHêïs¡T. sTT. yêdüÔyêìøÏ #ÓbÕŒ\+fÒ sê»ø°j·÷\qT q&ç|ædüTÔ+~ ø±s=Œπs≥Tø±qsêì Á>±eTdü«sê»´+ yê´bÕs¡T˝Ò. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ, ‘·$Tfi¯Hê&ÉT, ø£sêí≥ø£, Vü≤sê´Hê, >∑T»sê‘Y ÄHê&ÉT >±+BÛJ ø£\\Tø£qï Á>±eT dü«sê»´+ >∑+>∑bÕ˝…’+~.e+<ä\ dü+e‘·‡sê\T >∑&ÉTdüTÔqï|üŒ{Ïø° |ü˝…¢d”eT\T n_Ûeè~∆øÏ H√#·T sêÁcÕº\˝À mìïø£\≈£î y˚˝≤~ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T ≈£îeTà]dü÷Ô mìïø√˝øÒ b£ ˛sTTHêsTT. >+∑ ô|&TÉ eT{bºÏ ˛jT· ø£ >T∑ +‘\· T >T∑ +‘\· T>± s√&TÉ ,¢HÓ\\‘·s¡ã&ç yÓ\>∑ì M~Û ˝…’≥T¢, bı+–bıs¡T¢‘·Tqï Á&Ó’sTTH˚J ø±\T ø£\qT n|üVü‰dü´+ #˚düTÔHêïs¡T. ø±s=Œπs≥T X¯≈£îÔ\T sê»ø°j·T bÕغ\≈£îe\T...Á|rü Á>±eT+˝Àq÷ Çy˚ <èä XÊ´\T. |ìü #j˚ T· ì #‹˚ |+ü |⁄ü \T,≈£L*b˛e{≤ìøÏ dæ<ä∆+>± ñqï bÕsƒ¡XÊ\ uÛÑeHê\T, •~∏˝≤e´edüú˝À ì<ÛäT\T n+<äCÒj·T&ÉeT+fÒ Á|üuÛÑT‘·« bÕ\Hê e´eVü≤sê˝À¢ CÀø£´+ø±sê´\j·÷\T. <˚X¯yê´|üÔ+>± y˚˝≤~ dü+K´˝À Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\\TeT÷‘·ã&ÉT‘·THêïsTT. Á|üsTTy˚≥T ÄdüT|üÁ‘·T\T ø±s=Œπs≥T ÄdüT|üÁ‘·T #˚düTø√e&Éy˚T. j·T÷|”@ Á|üuÛÑT‘·«+ ¬s+&√kÕ] n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e∫Ã\T>± e÷sêsTT. ø±s=Œπs≥T ÄdüT|üÁ‘·T\˝À yÓ’<ä´+ #˚sTT+#·Tø√˝Òø£ q|üŒ{Ï qT+∫ 2J ÁôdŒø£ºyéT ≈£î+uÛÑø√D+, ø√˝Ÿπ>{Ÿ, ¬s’˝Ò«π>{Ÿ <ëø± 48 |üP≥ø√ n$˙‹ nÁø£e÷\˝À eTTì–‘˚\T‘·T+~. q\¢<Ûäq+ sê»ø°j·T bÕغ\≈£î mìïø£\ ì<ÛäT\ s¡÷|ü+˝À n+<ä&É+ $wü e\j·T+>± e÷]+ ~. á 66 dü+e‘·‡sê\ kÕ«‘·+Á‘·´+˝À mìïø£\T »]–q|üŒ{Ïø° πøe\+ n~Ûø±s¡ e÷]Œ&ç »]–+~. <√|æ&û ô|]–+~. s÷¡ bÕsTT $\Te ø˙£ $˙ msT¡ >q∑ +‘>· ± ~>C∑ ≤]+~. <X˚ +¯ ˝ÀøÏ $<o˚ ô|≥Tºã&ÉT \qT n|ü]$T‘· kÕúsTT˝À nqTeT‹+#·&É+ Ä]úø£ kÕ«‘·+Á‘ê´ìπø >±ø£ uÛÑÁ<ä‘·≈£L >=&ɶ*ô|≥Tº. ù|<ä\≈£î q>∑<äT ã~© ù|s¡T‘√ Á|ü»\ J$+#˚ Vü≤≈£îÿqT Á|üuÛÑT‘·«+ Vü≤]k˛Ô+~. eTs√yÓ’|ü⁄ ãVüQfi¯C≤‹ dü+düú\≈£î <˚X¯ dü+|ü<äq+‘ê ã~© #˚düTÔHêïs¡T. y=&√bò˛Hé ø£+ô|˙ s¡÷.15y˚\ ø√≥¢≈£î ô|’>± ô|≥Tºã&ç Ä<ëj·T+ |üqTï m>=Z{ϺHê Á|üuÛÑT‘·«+ |ü{Ϻ+#·T ø√e&É+ ˝Ò<äT. uÛ≤s¡‘·<˚X¯ Á|ü»\ ã‘·T≈£î\T kÕÁe÷»´yê<äT\ >∑T|æŒ{À¢ ∫≈£îÿ≈£îHêïsTT. Á_{°wt e\dübÕ\q≈£î e´‹πsø£+>± ôVAsêôVAØ b˛sê&ç kÕ~Û+#·T≈£îqï kÕ«‘·+Á‘·´+ eT∞fl kÕÁe÷»´yê<ä+ #˚‹˝ÀøÏ yÓ[fl b˛ sTT+~. kÕÁe÷»´yê<äT\T <˚XÊìï $&ç∫ô|{Ϻq|ü&˚ eTq≈£î kÕ« ‘·+Á‘·´+ e∫Ãq≥T¢. n˝≤+{Ï b˛sê≥y˚T Ç|ü⁄Œ&ÉT #˚j·÷*‡ ñ+~. Ä ~X¯˝À »]π> Á|üj·T‘êï\qT $»j·Te+‘·+ #˚j·÷*. <ä „ Ä>∑wüߺ - 2013

#·s¡Ã C…’uÀ˝À ‘Ó\+>±DC…’uÀ˝À ‘Ó\+>±D dæìe÷ Á|ü<äs¡Ùq ø±s¡´Áø£eT+˝À bÕ˝§Zqï yÓ÷Vü≤Hé >√{Ö{Ï, n˝≤¢DÏ l<ÛäsY, mHé. X¯+ø£sY, >öØX¯+ø£sY, >√|æH˚ì ø£s¡TD≤ø£sY ‘\Ó +>±D ]k˛s‡Y ôd+≥sY Ä<«äÛ s´¡ +˝À E˝’… 6q ôV≤’ <sä êu≤<˝é À n˝≤¢DÏ l<ÛäsY e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ªªe÷ >∑Ts¡Te⁄ ªe÷ uÛÑ÷$Tµ q]‡+>∑V≤æ e÷jT· ‘qY >s∑ ˝Y Àì #+· Á<+ä ueÑÛ H˝é À 77e #s· á »]–+~. Cu’… À˝À sêe⁄ ‘Ó\+>±D Á|ü»\ J$‘êìï nH˚ø£ ∫Á‘ê\˝À #·÷|æ+#ês¡T.‘Ó\+>±D dæìe÷ Á|ü<äs¡Ùq, #·s¡Ã ø±s¡´Áø£eT+ »]>±sTT. C…’uÀ˝À ‘Ó\+>±D ∫Á‘·+˝Àq÷ ‘Ó\+>±D Á|ü»\ J$‘ê\qT n<äT“¤ á d+ü <sä “¡ +¤ >± p\T] >ö]X+¯ øs£ Y e÷{≤&¢ TÉ ‘÷· , ªª ‘\Ó +>±Dñ<´ä eT #]· Á‘˝· À Cu’… À˝À ‘\Ó +>±D dìæ e÷ ì\ã&+ç ~, ì\ã&TÉ ‘T· + ‘+· >± ∫Árø]£ +#êsT¡ . n+<Tä øπ nHø˚ £ nyêsT¡ \¶ qT á ∫Á‘+· kı+‘+·~. ‘Ó\+>±D ñ<ä´eT düeTj·T+˝À H˚qT á ÁbÕ+‘·+˝À »s¡T>∑T‘·Tqïá ñ<ä´e÷ìï dæìe÷ rkÕÔqT nHêï&ÉT. e÷≥ MT<ä ì\ã&ç dæìe÷ #d˚ Tü ≈î£ +~. ‘\Ó T>T∑ Á|Cü ≤˙ø+£ V≤ü è<jä ÷· \qT >¬ *∫+~µµ nì nHêïsT¡ .rXÊ&ÉT. Äe÷≥ MT<ä ì\ã&˚ ‘·‘·«+ eTq Hêj·T≈£î\≈£î ˝Ò<äT. n<˚‘Ó\+>±D Á|ü»\ <äTs¡<äèwüº+µµ nì nHêïs¡T. <äs¡Ù≈£î\T X¯+ø£sY e÷{≤¢&ÉT‘·÷.. bÕ*f…øÏïø˘ e~˝Òdæ n&É$˝ÀøÏ s¡#·sTT‘· ø£s¡TD≤ø£sY e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ªªH˚qT s¡#·sTT‘·qT ø±e&ÜìøÏ yÓfi≤›eTqT≈£îqï yêìï dæìe÷˝ÀøÏ e#êÃqT. Äs√E ñqï ã÷≥ø£|ü⁄á >∑&ɶ ø±s¡D+. H˚qT sêj·T\d”eT yê&çHÓ’ ≈£L&Ü ‘Ó\+>±D Á|ü»\Äø±+ø£å rsê\ì ø√s¡T≈£î+≥THêï. $&çb˛sTT ø£*düT+<ë+ nH˚ ìHê mHéøö+≥s¡¢qT #·÷|æ+#˚ mHéøö+≥sY dæìe÷ rXÊqT. lsêeTT\j·T´<ä+˝À ñqï ‘Ó\+>±DÁ|üC≤˙ø±ìøÏ ø£è‘·»„‘·\Tµµ nì nHêïs¡T. ˝≤+{Ï dìæ e÷\qT kÕe÷õø£ n+XÊ\ H|˚ <ü ´ä∏ +˝À rjT· &+É »]–+~. y÷Ó V≤ü Hé >√{Ö{Ï e÷{≤&¢ TÉ ‘÷· ªªˇø£ dTü ìï‘· deü Td´ü ô|’ dìæ e÷‹jT· ´&+É e÷eT÷\T $wjü T· + ø±<Tä . Ç+‘ô·|<›ä ‘\Ó +>±D ñ<´ä eT+ J$‘· #·]Á‘·qT rj·T&É+˝À nqTuÛÑe+ dü]b˛<äT nìï nqï|üŒ{ÏøÏ Ä»sT¡ >T∑ ‘T· qï|Œü {øÏ Ï @ ˇøÿ£ de” ÷+Á<äÛ yê]ô|q’ #sÓ TT´ |&ü ≈É î£ +&Ü ñ+#&· +É ñ<´ä eT+ >=|Œü <qä +. Hq˚ T Ä+Á<äÛ ÁbÕ+‘êìøÏ #+Ó ~q yê&Hç H’Ó ê dìæ e÷qT rjT· &+É »]–+~. uÁÑÛ<ë#\· +, ÄjT· T<+äÛ , »jT· + eTq<s˚ êá e÷≥ #|Ó ⁄üHÔ êïqT. yT˚ + Çøÿ£ &É dsúæ ¡ ìyêd+ü @sêŒ≥T #d˚ Tü ≈î£ Hêï+.e÷ |\æ \¢ +‘ê C’… ‘\Ó +>±D nì ñ<´ä e÷ìøÏ eT<Tä ‘› T· >± ñ+≥THêïsT¡ . ˝≤+{Ï dìæ e÷qT rXÊqT. lø±+‘ê#ê] #ì· b˛sTT eTTô|’ò s√E\sTTq»jT· eTà bÕÁ‘q· T #÷· |+æ ∫q $<ëÛ q+ n<Tä “‘¤ +· µµ nì nHêïsT¡ . d+ü <sä “¡ +¤ >± #Í≥|Œü ˝Ÿ duü ˝ÑÛ À e÷≥ Ç#êÃqT. j÷· <jä T· ´ jT· T<M∆ä sT¡ &ç >± #·ìb˛sTTq rs¡TqT #·÷dæ #ê˝≤ <äT'K+˝À ìs¡íj·T+ rdüT≈£îqï. ÄdüTÔ\eTàsTTq dæìe÷ rkÕÔqT nì ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïqT. j·TTe≈£î\ ‘ê´>±\ eTT+<Tä Hê ‘ê´>+∑ m+‘· nì nqT≈î£ ì yTÓ T<\ä T ô|{≤qº T.n~ X+¯ øs£ Y dìæ e÷ ø±≈î£ +&Ü ‘\Ó +>±D Á|»ü \ dìæ e÷>± nsTTb˛sTT+~ ... nì nHêïs¡T. ø±s´¡ Áøe£ T+˝À ø=eTà&ç q]‡+V‰ü s¬ &,¶ç Hê>s∑ êE e÷DøÏ ,˘ Á|‘ü ê|,t _.mdt.sêeTT\T ‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T. <ä#·+<ä<ës¡T\T>± #˚s¡+&ç! #·+<ä<ës¡T\qT #˚]Œ+#·+&ç!ª‘Ó\+>±D ]k˛sY‡ ôd+≥sYµ Ä<Ûä«s¡´+˝À m+.y˚<ä≈£îe÷sY dü+bÕ<äø£‘·«+˝À Á|üC≤ñ<ä´e÷\ y˚~ø£>± Äs¡+uÛÑyÓTÆq ª<äø£ÿHé˝≤´+&éµ ‘Ó\T>∑TkÕe÷õø£ sê»ø°j·T e÷dü|üÁ‹ø£ nq‹ø±\+˝ÀH˚ nìï esêZ\ Ä<äs¡D bı+~+~. ‘Ó\+>±D ñ<ä´eTø±s¡T\≈£î ø£s¡B|æø£>± e÷]+~. á|üÁ‹ø£ eT]ìï esêZ\≈£î #˚s¡&É+˝À ñ<√´>∑, ñbÕ<Ûë´j·T, y˚T<Ûëe⁄\ ÄeT÷\´ düVü≤ø±sêìï ø√s¡T‘·THêï+. #·+<ä<ës¡T\T>± #˚s¡&É+‘√bÕ≥T‘·eT≈£î ‘Ó*dæqyê]ì #·+<ä<ës¡T\T>± #˚]Œ+#ê*‡+~>± nuÛÑ´]údüTÔHêï+.e÷ ∫s¡THêe÷ #·+<ë $esê\T:DECCAN LAND yê]¸ø£ #·+<ë : s¡÷. 150\"CHANDRAM\" 490, St.No. 11, Himayatnagar Hyderabad - 500 2 dü+ˆˆ\≈£î : s¡÷. 300029. Tel.No. 040-64524554, Mob: 9030626288 ª<äø£ÿHé ˝≤´+&éµ ù|]≥ m+z, eT˙j·÷s¡¶sY, #Óø˘ ˝Ò<ë q>∑<äT s¡÷|ü+˝Àmail: deccanlandindia@ gmail.com, www.deccanland.com #·+<ëyÓTT‘·Ô+ #Ó*¢+#·e#·TÃ. „ Ä>∑wüߺ - 2013 49

ìyê[ Ms¡ ‘Ó\+>±Db˛sê≥ jÓ÷<ÛäT&ÉT Äs¡T≥¢b˛sê{≤ìøÏ e÷s¡Tù|s¡T ‘Ó\+>±D. Ä Hê{Ï ‘Ó\+>±D kÕj·TT<Ûä b˛sê≥+ H˚{Ï ‘Ó\+>±D Á|ü‘˚´ø£ sêÁwüº b˛sê{≤ìø° dü÷Œ¤]ÔÁ|ü<ë‘·>± ì*∫+~. n˝≤+{Ï b˛sê{+˝À ø°\ø£bÕÁ‘· eVæ≤+∫q Äs¡T≥¢ sêeT#·+Á<ë¬s&ç¶ >∑T]+∫ $e]düTÔHêïs¡T <ëeTs¡|ü*¢ kÕj·TT<Ûä b˛sê≥+˝À ø°\ø£bÕÁ‘· >± ñ+&~˚ . sπ DTø±#êsT¡ ´\T »ìà+∫q Á>±eTeT~. <øä DåÏ u≤Û s‘¡ <· X˚ +¯ ˝À Á|üdæ<ä∆ C…’qπøåÁ‘·+ ø=\qTbÕø£˝À ñ+~. ø£eT˝≤<˚$ì Äs¡T≥¢ Á|üC≤sê»ø°j·÷˝À¢q÷ y˚T{Ï ø£≥ï+ ˝Ò≈£î+&Ü $yêVü≤+ #˚düT≈£îHêïs¡T. eT+<äT e÷+dü+ ˝Ò≈£î+&Ü XÊø±Vü‰s¡+‘√ ô|+&ç¢ uÛÀ»Hêìï @sêŒ≥T #˚sTT+#ês¡T. düs√õ˙ Ä<äs¡ÙÁbÕj·TyÓTÆq J$‘·+ HêjT· T&TÉ , øe£ T˝≤<$˚ #{·Û ÀbÕ<ëÛ ´jT· T\ e+{Ï d+ü |Tüò ùde≈î£ \ qT+∫ dü÷Œ¤]Ô‘√ Äs¡T≥¢ sêeT#·+Á<ë¬s&ç¶ ‘·q uÛ≤s¡´ s¡TøÏàDÏ ù|s¡TqT ø£eT˝≤ Ä>∑düTº 26q es¡∆+‹ <˚$>± e÷s¡TÃ≈£îHêï&ÉT. Ä&Éyêfi¯¢qT Ä s√E\˝À #·~$+#˚ yês¡T ø±<Tä . ø±˙ ÄsT¡ ≥¢ øe£ T˝≤<$˚ ì ôV≤’ <sä êu≤<˝é À #~· $+#ê&TÉ . ÄsT¡ ≥¢ ‘Ó\+>±D kÕj·TT<Ûä b˛sê≥ ùdHêì Äs¡T≥¢ sêeT#·+Á<ë¬s&ç¶. sêeT#·+Á<ë¬s&ç¶ #·<äTe⁄≈£îH˚ s√E˝À¢ Äj·Tqô|’ sê»ø°j·T Á|üuÛ≤e+ |ü&ç+~. Ä+Á<Ûä eTVü‰düuÛÑ düe÷y˚XÊ˝À¢ bÕ˝§ZHêï&ÉT. ñ|üHê´kÕ\THÓ’C≤+ qyêãT≈£î e´‹πsø£+>± ôVAsêôVAØ b˛sê&ç HÓ’C≤+ n\¢] Ç#êÃ&ÉT. j·TTe‹ j·TTe≈£î\qT ñ<ä´e÷\ yÓ’|ü⁄ eT*∫Hê&ÉT. #·<äTe⁄eT÷ø£\qT ‘·]$Tø={ϺHê&ÉT. ‘Ó\+>±D≈£î Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± >∑T]Ô+|ü⁄ |üP]Ô #˚düT≈£îqï ‘·s¡Tyê‘· Äs¡T≥¢ <ä+|ü‘·T*<ä›s¡÷ ø=\qTbÕø£ #˚s¡T≈£îrdüT≈£îe∫ÃHê&ÉT Äs¡T≥¢ sêeT#·+Á<ë¬s&ç¶. n+<äTπø Á|ü»\ Vü≤è<äj·÷ Hêïs¡T. C≤–sê›Ø e´‹πsø£ b˛sê≥+˝À bÕ˝§ZHêïs¡T. Ä+Á<Ûä eTVü‰düuÛÑ˝À¢ ∫s¡kÕúsTT>± ì*∫b˛sTTq $|ü¢eùdHêì >∑T]+∫ ‘Ó\+>±D ˝À¢ #·Ts¡T¬ø’q bÕÁ‘· ìs¡«Væ≤+#ês¡T.kÕjT· T<äÛ b˛sê≥+˝À ø<£ \ä∏ T ø<£ \ä∏ T>± #|Ó ü ≈î£ +{≤sT¡ . Ms¡ ‘\Ó +>±DkÕj·TT<Ûä b˛sê≥+ <ë«sêH˚ $düTq÷sY <˚XŸeTTUŸ uÛÑ÷kÕ«eT´ nsê#·ø£ ÄsT¡ ≥¢ sêeT#+· Á<ës¬ &ì¶ç uTÑÛ eq–] ‘ê\Tø± @]j÷· u≤<TäÛ ´ì>±$<ÛëHêìï bÕ‘·πsdæ |”&ç‘· ‘ê&ç‘· Á|üC≤˙ø±ìøÏ n+&É>± ì*#ês¡T. ìj·T$T+#ês¡T. |ü˝…¢˝À ‹s¡T>∑T‘·T Á|ü»\qT #Ó’‘·q´|ü]#ê&ÉT. uÛÑTeqHê{Ï Ms¡ ‘Ó\+>±D kÕj·TT<Ûä b˛sê≥+˝À ns¡T≥¢ sêeT#·+Á<ë¬s&ç¶, –]˝À »]–q |ü<äø=+&Ée eTVü‰düuÛÑ≈£î Äs¡T≥¢ sêeT#·+Á<ë¬s&ç¶ ø±s¡´sê$ Hêsêj·TD¬s&ç¶, eTK÷›+ yÓTTVæ≤H=B›Hé Hêj·Tø£‘·«+˝À \ø£å˝≤~ <ä]Ù>±, Á|ü‹ì~Û>± ø£eT˝≤<˚$ì ìj·T$T+#ês¡T. Äs¡T≥¢ <ä+|ü‘·T\Tmøs£ ê\ u÷ÑÛ $Tì |+ü #êsT¡ . u÷ÑÛ d+ü dÿü sD¡ \T neT\T »]bÕsT¡ . Hê\T Á|ü‘˚´ø£ •ø£åD bı+<ës¡T. HÓ’C≤+ n\¢]eT÷ø£\ Ms¡+>±\T, nsê#·>∑T y˚\ Á>±eT\˝À mÁs¡C…+&Ü\T m>∑s¡y˚dæ $eTTøÏÔ ÁbÕ+‘ê\T>± ø±\T n&ÉT¶ n<äT|ü⁄ ˝Ò≈£î+&Ü ô|]–b˛sTTq$. <√|æ&û\T, e÷quÛÑ+>±r]Ã~<ë›s¡T. ‘Ó\+>±D |ü˝…¢˝À m≥T #·÷dæq H˚\sê*q neTs¡Ms¡T\ \T, Vü≤‘·´\T #˚dæHês¡T. s¡C≤ø±s¡¢ <äTsêàsêZ\qT m<äTs√ÿe&ÜìøÏ @¬ø’ø£dü÷úbÕ\T ø£ì|ækÕÔsTT. Hê{Ï ‘Ó\+>±D kÕj·TT<Ûä b˛sê≥+ ˝Ò≈£î+fÒ e÷s¡Z+ kÕj·TT<Ûä b˛sê≥y˚Tqì ø£eT÷´ìdüTº bÕغ uÛ≤$+∫+~. B+‘√Çyêfi¯ ‘\Ó +>±D b˛sê≥+ Ç+‘k· Õsú TT˝À ñ+&~˚ ø±<y˚ ÷Ó nì|dæ Tü +Ô kÕj·TT<Ûä b˛sê≥+ }|ü+<äT≈£î+~. b˛sê≥+ ñyÓ«‘·TÔq kÕ>∑T‘·qï~. ø=\qTbÕø£, u…’sêHé|ü*¢, ø£&çy˚+&ç, sêDÏ≈£î+≥, ≈£îsês¡+, yêkÕ\ Áø£eT+˝À Äs¡T≥¢ <ä+|ü‘·T\≈£î ø=&ÉT≈£î ($|ü¢e ¬s&ç¶) »ìà+#ê&ÉT.eTÁ], bÕ‘· dü÷sê´ù|≥, #·+<äT|ü≥¢, <Ûäs¡à|ü⁄]... Ç+ø± mH√ï |ü˝…¢\T ø=&ÉT≈£îqT y˚πs yê] e<ä› e~*, yês¡T nC≤„‘·+˝ÀøÏ yÓfi≤¢s¡T. Äs¡T≥¢b˛sT¡ |˝ü \¢… T. ‘ê´>±\T yê]øπ kı+‘+· . Á||ü +ü #· #]· Á‘|· ≥ü +˝À Çyêfi¯ sêeT#·+Á<ë¬s&ç¶ Hêj·Tø£‘·«+˝À ¬>]˝≤¢ <äfi≤\T nH˚ø£+>± @s¡Œ&ç‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘·eT+fÒ ‘ê´>±\ ∫s¡THêe÷>± >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~+~. HêsTT. ≈£îsês¡+, πsDÏ≈£î+≥ >∑T≥º\ #·T≥Tº <äfi≤\T ñ+&˚$. ‘Ó\+>±D kÕj·TT<Ûä b˛sê{≤ìøÏ nHê&ÉT Hêj·Tø£‘·«+ eVæ≤+ ìC≤+ qyêãT C≤^s¡T<ës¡T\ ìs¡+≈£îX¯ |ü]bÕ\q˝À Á|ü»\∫q Äs¡T≥¢ sêeT#·+Á<ë¬s&ç¶ ìkÕ«s¡ú|üs¡T&ÉT. ì&É+ãs¡J$. ‘·q J$ u≤<Ûä\T n+‘· Ç+‘ê ø±<äT. $düTq÷sY <˚XŸeTTUŸ, <˚XŸ bÕ+&˚,‘êìï ‘·T~XÊ«dü $&ç#˚+‘· es¡≈£î ≈£L&Ü ø£wüºJe⁄\ ø√dü+ n+øÏ‘· ã+»s¡T<=s¡ ‘·~‘·s¡T\ <√|æ&ç $|üØ‘·+>± »]π>~. #êø£*, eT+>∑[,$T∫Ãq eTV≤ü ˙jT· T&TÉ . >=|Œü ‘ê´>e∑ T÷].Ô n+<Tä øπ ÄsT¡ ≥¢ <+ä |‘ü T· \ ≈£îeTà], ø£eTà] ‘·~‘·s¡\ ≈£î˝≤\ yês¡T <=s¡ uÛÑ÷kÕ«eTT\ Çfi¯¢˝À¢ù|s¡T¢ Á|ü»\ >∑T+&Ó˝À¢ ì*∫b˛sTTq$. yÓ{Ϻ #êøÏ] |üqT\T e+‘·T\ ø=~› #˚ùdyês¡T. yÓ{Ϻ #êøÏ] |üqT\ øÏ+<ä q*–b˛j˚Tyês¡T. 1909˝À q˝§Z+&Éõ˝≤¢ Ä˝Òs¡T eT+&É\+ ø=\qTbÕø£˝À »ìà+#ê&ÉT. Ä s√E˝À¢ C≤^s¡T bÕsƒ¡XÊ\\T ñ+&˚$. yÓTÁ{≈£î´˝ÒwüHé es¡≈£î 1930˝À eT+&TÉ f+… &˝É À¢ ñ|ü d‘ü ê´Á>V∑ ≤ü + ÁbÕs+¡ ueÑÛ TsTT+~.#·~yês¡T. 1920˝À eT+‘·|üP]˝À ø£eT˝≤<˚$ »ìà+#ês¡T. ø=\qT <˚X¯eT+‘·≥ düT&ç>±*˝≤ C≤rjÓ÷<ä´eT+ M∫+~. Ä s√E˝À¢ uÛ≤s¡‘·bÕø£ ø£fi≤´D°`#êfi¯ó≈£î´\ ñ|üsê»<Ûëì. @&ÉTy˚\ Á>±e÷\≈£î πø+Á<ä+ „ Ä>∑wüߺ - 2013 50