รู้คิด รู้ทัน ป้องกันยาเสพติด

เฉลย... ใบงานช่่วยหนูหู น่่อยนะ 1. เข้้าใกล้้ 2. เครื่่�องดื่ม� แอลกอฮอล์์ 3. คุุณครูู 4. ตำำ�รวจ 5. พ่่อแม่่ Be Smart Say No To Drugs 43

ตารางวิเิ คราะห์ค์ วามสัมั พันั ธ์์ ระหว่่างตัวั ชี้้ว� ััดกลุ่่ม� สาระการเรีียนรู้้�สุุขศึกึ ษาและพลศึึกษา พฤติิกรรมทักั ษะชีีวิติ และสมรรถนะด้้านยาเสพติดิ ชั้้�นประถมศึึกษาปีีที่่� 4 สาระที่่� ตัวั ชี้้ว� ััด พฤติกิ รรมทัักษะชีีวิิต สมรรถนะด้้านยาเสพติดิ สาระที่่� 2 พ 2.1 ป. 4/1 องค์ป์ ระกอบที่่� 4 1. แยกแยะประเภทของเพื่่อ� น ชีวี ิติ และ อธิบิ ายคุุณลักั ษณะ การสร้้างสััมพันั ธภาพที่ด่� ีี 2. รู้จ�้ ักั ตนเองและเห็น็ คุุณค่่า ครอบครััว ของความเป็็นเพื่่อ� น กับั ผู้อ�ื่น� ของตนเองและคนอื่ �น และสมาชิกิ ที่่�ดีีของ ข้้อ 2 ใช้้ภาษาและกิริ ิิยา 3. ปฏิิบััติติ ่่อเพื่่อ� นอย่่าง ครอบครัวั ที่�เ่ หมาะสมในการสื่่อ� สาร เหมาะสม 4. แนะนำ�ำ เพื่่�อนถึึงผลเสีีย สาระที่่� 3 พ 3.1 ป.4/4 องค์ป์ ระกอบที่่� 4 ของสาร/ยาเสพติดิ และ การเคลื่่�อนไหว เล่่นกีีฬาพื้้�นฐานอย่่างน้้อย การสร้้างสััมพันั ธภาพที่ด�่ ีี ไม่่ไปเกี่�ย่ วข้้อง การออกกำำ�ลัังกาย 1 ชนิดิ กัับผู้ อ� ื่ น� บููรณาการเนื้้อ� หายาเสพติิด การเล่่นเกม กีีฬา พ 3.2 ป.4/2 ข้้อ 7 ปฏิิบััติิตามกฎ กติกิ า ได้้ตามความเหมะสม ไทยและกีีฬาสากล ปฏิบิ ััติติ ามกฎ กติิกา และระเบีียบของสัังคม สาระที่่� 5 การเล่่นกีีฬาพื้้�นฐาน องค์ป์ ระกอบที่่� 3 1. แยกแยะประเภทของเพื่่อ� น ความปลอดภัยั ตามชนิดิ กีีฬาที่่เ� ล่่น การจัดั การกับั อารมณ์์ 2. รู้จ�้ ักั ตนเองและเห็น็ คุุณค่่า ในชีีวิิต พ 5.1 ป.4/3 และความเครีียด ของตนเองและคนอื่ �น วิิเคราะห์์ผลเสีียของ ข้้อ 3 จัดั การอารมณ์ข์ อง 3. ปฏิิบััติติ ่่อเพื่่อ� นอย่่าง การสููบบุุหรี่แ�่ ละการดื่่�มสุุรา ตนเองได้้อย่่างเหมาะสม เหมาะสม ที่่ม� ีีต่่อสุุขภาพ องค์ป์ ระกอบที่่� 4 4. แนะนำ�ำ เพื่่อ� นถึึงผลเสีีย และการป้้องกััน การสร้้างสัมั พันั ธภาพที่ด�่ ีี ของสาร/ยาเสพติดิ และ กัับผู้ �อื่ น� ไม่่ไปเกี่่ย� วข้้อง ข้้อ 5 รู้�จ้ ักั ปฏิิเสธ ต่่อรอง และร้้องขอความช่่วยเหลือื ในสถานการณ์เ์ สี่่�ยง แนวทางการจัดั การเรีียนรู้้�ยาเสพติิดระดัับชั้้�นประถมศึึกษาปีีที่�่ 4 ลำำ�ดับั ที่�่ ชื่�อ่ กิจิ กรรม เวลาที่�่ใช้้จััดกิิจกรรม (นาทีี) 1 รัักเพื่่�อน ต้้องเตืือนกััน 60 60 2 เสี่่ย� ง...เลี่�ย่ งได้้ 44 รู้�ค้ ิิด รู้ท�้ ันั ป้้องกัันยาเสพติิด

แนวทางการจััดการเรีียนรู้้�ยาเสพติิดระดับั ชั้้�นประถมศึกึ ษาปีีที่�่ 4 เรื่�อ่ ง รัักเพื่อ�่ น ต้้องเตืือนกันั (เวลา 60 นาทีี) มาตรฐานการเรีียนรู้้�และตััวชี้้ว� ัดั มาตรฐาน พ 2.1 เข้้าใจและเห็็นคุุณค่่าตนเอง ครอบครัวั เพศศึึกษา และมีีทัักษะในการดำ�ำ เนิินชีีวิิต ตััวชี้้ว� ัดั พ 2.1 ป.4/1 อธิิบายคุุณลักั ษณะของความเป็็นเพื่่�อนและสมาชิิกที่�่ดีีของครอบครััว สาระสำำ�คัญั สถานการณ์์การแพร่่ระบาดของยาเสพติิดในปััจจุุบัันเป็็นปััญหาที่่�สำ�ำ คััญมากโดยเฉพาะในกลุ่่�มเด็็ก และเยาวชน และสาเหตุุส่่วนใหญ่่มักั จะมาจากความอยากรู้อ�้ ยากลอง หรือื เพื่่อ� นชวน ดังั นั้้น� จึงึ จำำ�เป็น็ อย่่างยิ่ง� ที่่�ผู้ �มีีส่่วนเกี่่�ยวข้้องทุุกฝ่่าย จะต้้องร่่วมมืือกัันสร้้างความรู้้� ความเข้้าใจ และปลููกฝัังเรื่ �องการคบเพื่่�อน วิิธีีการ ปฏิบิ ัตั ิติ นให้้เป็น็ ที่ร�่ ักั ของคนอื่น� และรู้ว�้ ิธิ ีีปฏิบิ ัตั ิติ นต่่อเพื่่อ� นอย่่างเหมาะสม เพื่่อ� ให้้เด็ก็ และเยาวชนเกิดิ ทัศั นคติทิ ี่ด่� ีี ในการคบเพื่่�อน สามารถชัักชวนหรือื แนะนำ�ำ เพื่่�อนไม่่ให้้เข้้าไปยุ่�่งเกี่ย�่ วกัับยาและสารเสพติดิ ได้้ จุุดประสงค์์การเรีียนรู้้� พฤติกิ รรมทักั ษะชีวี ิิต สาระการเรีียนรู้้� 1. นักั เรีียนสามารถบอกถึงึ วิธิ ีีการ องค์ป์ ระกอบที่่� 4 การสร้้าง 1. ประเภทยาเสพติิด ปฏิิบััติิตนให้้เป็็นที่�่รัักของคนอื่ �น สััมพันั ธภาพที่�่ดีีกัับผู้อ�ื่น� 2. ผลกระทบจากปัญั หายาเสพติดิ และรู้�้วิิธีีปฏิิบััติิตนต่่อเพื่่�อนอย่่าง ข้้อ 2 ใช้้ภาษาและกิิริิยา 3. โทษพิิษภััยและอันั ตราย เหมาะสม ที่่�เหมาะสมในการสื่่อ� สาร จากยาเสพติดิ 2. นักั เรีียนสามารถบอกถึงึ ผลเสีีย 4. ทักั ษะการปฏิิเสธ ของการใช้้ยาและสารเสพติดิ 5. วิธิ ีีการป้อ้ งกันั ตนเองและเพื่่อ� น และมีีทัักษะในการปฏิิเสธ 6. วิิธีีช่่วยเหลืือเพื่่�อน ชัักชวน 3. นักั เรีียนสามารถแนะนำ�ำ เพื่่�อน เพื่่�อนให้้ปฏิบิ ััติิตนในทางที่ด�่ ีี ถึึงผลเสีียของยาและสารเสพติดิ และไม่่ชัักชวนกันั ไปยุ่ง่� เกี่ย�่ วกัับ ยาและสารเสพติิด กิจิ กรรมการเรีียนรู้้� ขั้้น� นำ�ำ เข้้าสู่่�บทเรียี น (10 นาทีี) 1. นัักเรีียนรัับกระดาษการ์์ดจากครููให้้แต่่ละคนเขีียนว่่า “เพื่่�อนที่�่นัักเรีียนอยากได้้เป็็นแบบไหน” แล้้วให้้ นักั เรีียนแต่่ละคนเอาไปติิดบนกระดาน 2. นัักเรีียนจััดกลุ่�่มกระดาษการ์์ดว่่า มีีเพื่่�อนแบบไหนบ้้างที่�่นัักเรีียนอยากได้้มากที่่�สุุด โดยเรีียงลำ�ำ ดัับ ตามปริมิ าณมาก/น้้อยตามที่�่นักั เรีียนเขีียน Be Smart Say No To Drugs 45

กิจิ กรรมการเรีียนรู้้� ขั้้น� กิิจกรรม (35 นาที)ี ใช้้ใบงาน 1. นัักเรีียนชมคลิิปวิิดีีโอเรื่�องสั้�นเกี่่�ยวกัับยาเสพติิด เรื่�อง “ยาเสพติิดต้้องรู้้� รักั เพื่�่อน แต่่ไม่่ต้้องลอง” ความยาว 1.45 นาทีี ต้อ้ งเตืือนกันั 2. แบ่่งกลุ่ม�่ นักั เรีียน กลุ่ม่� ละ 5 - 6 คน ร่่วมกันั ทำ�ำ ใบงาน “รักั เพื่่อ� น...ต้้องเตือื นกันั ” พร้้อมทั้้�งนำ�ำ เสนอหน้้าชั้�นเรีียน ขั้้น� สรุุป (10 นาที)ี นักั เรีียนและครููร่่วมกัันอภิปิ รายสรุุปถึงึ การป้อ้ งกันั ตนเองและเพื่่อ� นจากการใช้้ยาและสารเสพติิด โดยใช้้หลักั R - C - A ดังั นี้้� R : นัักเรีียนรู้�้สึึกอย่่างไรขณะที่่ป� ฏิบิ ััติิกิิจกรรม “รักั เพื่่�อน...ต้้องเตืือนกันั ” C : นักั เรีียนเคยมีีเพื่่อ� นหรือื คนในครอบครัวั ที่เ�่ กี่ย่� วข้้องกับั ยาเสพติดิ หรือื ไม่่ นักั เรีียนปฏิบิ ัตั ิอิ ย่่างไร A : หากนัักเรีียนมีีเพื่่�อนที่�่เข้้าไปยุ่�่งเกี่่�ยวกัับการใช้้ยาและสารเสพติิด นัักเรีียนจะมีีวิิธีีแนะนำ�ำ เพื่่อ� นอย่่างไรให้้ห่่างไกลจากสิ่่�งเหล่่านั้้�น ภาระ/ชิ้้น� งาน ใบงาน สื่�่อ/แหล่ง่ เรีียนรู้้� 1. คลิปิ วิดิ ีีโอเรื่�องสั้�นเรื่อ� ง “ยาเสพติิดต้้องรู้แ�้ ต่่ไม่่ต้้องลอง” 2. เนื้้อ� หาประกอบ เรื่อ� งสั้น� เรื่อ� ง “ยาเสพติิดต้้องรู้แ�้ ต่่ไม่่ต้้องลอง” 3. ใบงาน “รักั เพื่่�อน...ต้้องเตืือนกันั ” การวัดั ผลและประเมิินผล 1. ประเมินิ จากการทำำ�ใบงาน 2. ประเมิินจากการสัังเกตพฤติกิ รรมการร่่วมกิิจกรรม 3. พิจิ ารณาจากการตอบคำ�ำ ถาม R - C - A วิิดีีโอเรื่�อ่ งสั้้น� เรื่อ�่ ง “ยาเสพติิดต้อ้ งรู้้�แต่่ไม่ต่ ้้องลอง” 46 รู้�้คิิด รู้�้ทััน ป้อ้ งกันั ยาเสพติิด

Be Smart Say No To Drugs 47

ใบงาน 48 รู้้�คิดิ รู้�ท้ ันั ป้้องกันั ยาเสพติิด

แนวทางการจััดการเรีียนรู้้�ยาเสพติิดระดัับชั้้น� ประถมศึกึ ษาปีที ี่�่ 4 เรื่อ�่ ง เสี่ย� ง...เลี่�ยงได้้ (เวลา 60 นาทีี) มาตรฐานการเรีียนรู้้�และตัวั ชี้้ว� ัดั มาตรฐาน พ 5.1 ป้้องกัันและหลีีกเลี่�่ยงปััจจััยเสี่่�ยง พฤติิกรรมเสี่�่ยงต่่อสุุขภาพ อุุบััติิเหตุุ การใช้้ยา สารเสพติดิ และความรุุนแรง ตัวั ชี้้ว� ััด พ 5.1 ป.4/3 วิเิ คราะห์ผ์ ลเสีียของการสููบบุุหรี่่�และการดื่่�มสุุราที่ม่� ีีต่่อสุุขภาพและการป้อ้ งกััน สาระสำ�ำ คัญั ยาและสารเสพติิด ให้้โทษและเป็็นพิิษภััยต่่อสุุขภาพของผู้�เสพ และยัังส่่งผลกระทบหรืือความเสี่�่ยง ต่่อคนรอบข้้าง ครอบครัวั และสังั คมอีีกด้้วย ดังั จะเห็น็ ได้้จากข่่าว/สถานการณ์ท์ ี่เ่� กิดิ จากผลกระทบของผู้ใ� ช้้ยา และสารเสพติดิ ซึ่่ง� ในชีีวิติ ประจำำ�วันั เด็ก็ และเยาวชนอาจต้้องพบเจอหรือื ตกอยู่ใ่� นสถานการณ์เ์ สี่ย�่ งต่่างๆ เหล่่านั้้น� ได้้เช่่นกััน ดัังนั้้�นจึึงจำำ�เป็็นอย่่างยิ่ �งที่�่จะต้้องปลููกฝัังให้้เด็็กและเยาวชนรู้�้ถึึงผลกระทบของการเข้้าไปเกี่่�ยวข้้อง กัับยาและสารเสพติิด และรู้้�วิิธีีหลีีกเลี่่�ยงจากสถานการณ์์เสี่�่ยงหรืือคัับขัันหากถููกชัักชวนให้้เข้้าไปเกี่่�ยวข้้อง กัับยาและสารเสพติิดเพื่่�อป้อ้ งกันั ตนเองและคนรอบข้้างให้้สามารถเอาตัวั รอดจากสถานการณ์์เสี่�่ยงต่่างๆ ได้้ จุุดประสงค์์การเรีียนรู้้� พฤติิกรรมทัักษะชีวี ิิต สาระการเรีียนรู้้� 1. นักั เรีียนสามารถวิเิ คราะห์์ องค์ป์ ระกอบที่่� 3 การจััดการกับั 1. ผลกระทบจากปัญั หายาเสพติดิ ถึงึ ผลเสีียของการใช้้ยา อารมณ์์และความเครีียด 2. วิิธีีหลีีกเลี่�่ยงเบื้้อ� งต้้น และสารเสพติดิ ข้้อ 3 จัดั การอารมณ์์ของตนเอง 3. วิธิ ีีแก้้ไขเบื้้อ� งต้้นเมื่�อต้้องเจอ 2. นักั เรีียนสามารถบอกวิิธีี ได้้อย่่างเหมาะสม สถานการณ์เ์ สี่ย�่ งหรือื คัับขััน หลีีกเลี่�่ยงจากสถานการณ์์เสี่ย�่ ง องค์ป์ ระกอบที่่� 4 การสร้้าง 4. ทักั ษะการปฏิิเสธ หรืือคัับขัันหากถููกชักั ชวน สัมั พัันธภาพที่�ด่ ีีกับั ผู้�อื่น� 5. ทักั ษะการตระหนักั รู้้� ให้้เข้้าไปเกี่ย�่ วข้้องกัับยา ข้้อ 5 รู้�้จัักปฏิิเสธ ต่่อรอง และเห็น็ คุุณค่่าในตนเอง และสารเสพติิด และร้้องขอความช่่วยเหลืือ ในสถานการณ์์เสี่่ย� ง กิจิ กรรมการเรีียนรู้้� ขั้้�นนำำ�เข้้าสู่่�บทเรีียน (15 นาทีี) 1. นักั เรีียนชมคลิปิ “คดีีเด็็ด-ไล่่จัับยาบ้้าในโรงพยาบาล” ความยาว 4.30 นาทีี 2. นักั เรีียนและครููพููดคุุยถึงึ เหตุุการณ์ท์ ี่เ่� กิดิ ขึ้น� ในคลิปิ ว่่า นักั เรีียนคิดิ ว่่าสถานการณ์ใ์ นคลิปิ มีีต้้นเหตุุ มาจากอะไร สถานการณ์ด์ ังั กล่่าวมีีความเสี่ย่� งหรือื ไม่่ และหากนักั เรีียนต้้องตกอยู่ใ�่ นสถานการณ์น์ั้้น� นักั เรีียน จะทำำ�อย่่างไร Be Smart Say No To Drugs 49

กิิจกรรมการเรีียนรู้้� ขั้้�นกิิจกรรม (30 นาที)ี ใช้ใ้ บงาน 1. แบ่่งกลุ่ม่� นัักเรีียน 3 กลุ่่�ม เพื่่�อวิิเคราะห์์สถานการณ์์เสี่่�ยงอื่น� ๆ ที่�เ่ กี่�่ยวข้้องกัับ เสี่�ย่ ง... ยาและสารเสพติดิ ที่�่อาจเกิิดได้้ใกล้้ตัวั ของนัักเรีียน 3 สถานการณ์์ต่่อไปนี้้� เลี่ย�่ งได้้ สถานการณ์์ที่่� 1 เห็น็ รุ่่�นพี่่แ� อบสููบบุุหรี่ใ� นห้้องน้ำำ��ในโรงเรียี น ในขณะที่่�นัักเรีียนกำ�ำ ลัังเดิินไปเข้้าห้้องน้ำ��ำ หลัังโรงเรีียน ระหว่่างที่�่นัักเรีียนกำ�ำ ลัังยืืนรอจะเข้้า ห้้องน้ำ��ำ อยู่่� ก็็ได้้ยิินเสีียงคนพููดคุุยกััน และมีีควัันลอยอยู่่�ด้้านบนของห้้องน้ำ�ำ� หลัังจากนั้้�นก็็มีีรุ่่�นพี่�่ ป.6 เดิินออกมาจากห้้องเดีียวกัันหลายคน เมื่�อรุ่่�นพี่่�เห็็นนัักเรีียนก็็ขู่่�แล้้วบัังคัับ พร้้อมทั้้�งกำำ�ชัับว่่าไม่่ให้้ไป ฟ้้องครูู และบังั คัับให้้นักั เรีียนสููบบุุหรี่ด�่ ้้วย นัักเรีียนจะทำ�ำ อย่่างไร สถานการณ์์ที่่� 2 พบคนติิดยากำ�ำ ลัังคลุ้้�มคลั่่ง� ระหว่่างทางกลัับบ้้าน ในขณะที่น่� ักั เรีียนกำำ�ลังั เดินิ ทางกลับั บ้้านหลังั เลิกิ เรีียน ระหว่่างทางนักั เรีียนพบว่่ามีีชายคนหนึ่่ง� คล้้ายคนที่่�ติิดยาเสพติิดยืืนถืืออาวุุธอยู่�่ พร้้อมที่�่จะขู่�่ทำำ�ร้้ายทุุกคน ชายคนนั้้�นยืืนขวางถนนอยู่�่ ซึ่่�งเป็็น ถนนเส้้นทางเดีียวกัันกัับบ้้านของนัักเรีียน นัักเรีียนจะทำำ�อย่่างไร สถานการณ์์ที่่� 3 คนแปลกหน้้า วัันนี้้�เป็็นวัันหยุุด นัักเรีียนกำ�ำ ลัังเดิินเล่่นอยู่�่ในหมู่�่บ้้าน ระหว่่างนั้้�นมีีชายคนหนึ่่�งมีีท่่าทีีแปลกๆ เดินิ เข้้ามาหานักั เรีียนพร้้อมของชิ้น� หนึ่่ง� บรรจุุอยู่ใ�่ นห่่อ ชายคนนั้้น� ยื่น� ของชิ้น� นั้้น� ให้้นักั เรีียน พร้้อมบอก กับั นักั เรีียนว่่าให้้นำ�ำ ของชิ้น� นี้้ไ� ปวางไว้้ที่ห่� ลังั ศาลาท้้ายหมู่บ�่ ้้าน แล้้วจะมีีค่่าขนมให้้ นักั เรีียนจะทำำ�อย่่างไร 2. นัักเรีียนช่่วยกัันคิิดว่่าหากนัักเรีียนหรืือเพื่่�อนมีีความเสี่่�ยงหรืือตกอยู่�่ในสถานการณ์์ดัังกล่่าว นัักเรีียนจะมีีวิิธีีป้้องกัันตััวเองอย่่างไร และนัักเรีียนจะมีีวิิธีีป้้องกัันเพื่่�อนหรืือแนะนำำ�เพื่่�อนให้้หลีีกเลี่่�ยง จากสถานการณ์น์ ั้้�น ด้้วยการร้้องขอความช่่วยเหลือื หรืือปฏิิเสธได้้อย่่างไรบ้้าง 3. นักั เรีียนบันั ทึกึ คำ�ำ ตอบใบงาน “เสี่ย่� ง...เลี่�่ยงได้้” พร้้อมทั้้ง� นำำ�เสนอหน้้าชั้น� เรีียน ขั้้น� สรุปุ (10 นาที)ี นัักเรีียนและครููร่่วมกัันอภิิปรายสรุุปถึึงสถานการณ์์เสี่่�ยงต่่างๆ ที่�่นัักเรีียนอาจพบเจอได้้ในชีีวิิต ประจำำ�วันั และวิธิ ีีการปฏิิเสธเพื่่�อหลีีกเลี่ย่� งจากสถานการณ์ด์ ัังกล่่าว โดยใช้้หลััก R – C – A ดังั นี้้� R : นัักเรีียนรู้้�สึึกอย่่างไรถ้้าตกอยู่�่ในสถานการณ์์เสี่�่ยงแต่่ละสถานการณ์์ที่�่ได้้รัับมอบหมายใน การทำ�ำ งานกลุ่ม่� C : นัักเรีียนเคยพบเห็น็ หรืืออยู่�ใ่ นเหตุุการณ์์เดีียวกััน/ใกล้้เคีียงกัับสถานการณ์์เหล่่านั้้�น A : ถ้้านัักเรีียนหรืือเพื่่�อนมีีความเสี่�่ยงหรืือต้้องตกอยู่�่ในสถานการณ์์ดัังกล่่าว นัักเรีียนจะมีีวิิธีี การหลีีกเลี่�ย่ งอย่่างไร และนัักเรีียนจะแนะนำำ�เพื่่อ� นอย่่างไรให้้หลีีกเลี่�่ยงจากสถานการณ์น์ ั้้น� 50 รู้้ค� ิิด รู้้ท� ััน ป้อ้ งกันั ยาเสพติดิ

ภาระ/ชิ้้น� งาน ใบงาน สื่�่อ/แหล่่งเรีียนรู้้� 1. คลิปิ ข่่าวเรื่�อง “คดีีเด็ด็ -ไล่่จัับยาบ้้าในโรงพยาบาล” 2. ใบกิิจกรรมสถานการณ์์ “เสี่่�ยง...เลี่่�ยงได้้” 3. ใบงาน “เสี่�่ยง...เลี่่ย� งได้้” การวัดั ผลและประเมินิ ผล 1. ประเมินิ จากการตอบคำ�ำ ถามในกิิจกรรม 2. ประเมินิ จากพฤติกิ รรมการร่่วมกิจิ กรรม 3. ประเมินิ จากการนำำ�เสนอหน้้าชั้�นเรีียน คลิิปข่่าว เรื่่�อง “คดีีเด็็ด - ไล่่จัับยาบ้า้ ในโรงพยาบาล” Be Smart Say No To Drugs 51

52 รู้�ค้ ิิด รู้�ท้ ััน ป้อ้ งกันั ยาเสพติดิ

Be Smart Say No To Drugs 53

ตารางวิเิ คราะห์ค์ วามสัมั พันั ธ์์ ระหว่า่ งตัวั ชี้�ว้ ััดกลุ่่ม� สาระการเรีียนรู้�้สุุขศึกึ ษาและพลศึึกษา พฤติิกรรมทักั ษะชีีวิติ และสมรรถนะด้้านยาเสพติิด ชั้้น� ประถมศึกึ ษาปีีที่่� 5 สาระที่�่ ตััวชี้้ว� ััด พฤติกิ รรมทัักษะชีีวิติ สมรรถนะด้้านยาเสพติดิ สาระที่่� 5 ความ พ. 5.1 ป.5./1 วิเิ คราะห์์ องค์ป์ ระกอบที่่� 2 1. วิเิ คราะห์ค์ วามน่่าเชื่อ� ถือื ปลอดภััยในชีวี ิติ ปััจจัยั ที่�่มีีผลต่่อการใช้้ การวิิเคราะห์ต์ ัดั สิินใจและ ของข้้อมููลรอบตัวั ได้้ สารเสพติดิ แก้้ปััญหาอย่่างสร้้างสรรค์์ 2. ตรวจสอบปัญั หา พ. 5.1 ป.5/3 วิิเคราะห์์ ข้้อ 5 รู้�้จักั วิพิ ากษ์ว์ ิจิ ารณ์์ ยาเสพติดิ ในบริบิ ทของตนเอง ผลกระทบของการใช้้ยา บนพื้้น� ฐานข้้อมููลสารสนเทศ อย่่างถููกต้้อง และสารเสพติดิ ที่ม�่ ีีผล ที่่�ถููกต้้อง ต่่อร่่างกาย จิติ ใจ อารมณ์์ ข้้อ 6 รู้จ�้ ักั วิธิ ีีการและขั้น� ตอน สัังคม และสติปิ ััญญา การตัดั สิินใจและแก้้ไข พ. 5.1 ป.5/3 ปฏิบิ ัตั ิติ น ปััญหาที่ถ่� ููกต้้อง เพื่่�อความปลอดภัยั จากการ องค์ป์ ระกอบที่่� 4 ใช้้ยาและหลีีกเลี่่ย� ง การสร้้างสััมพันั ธภาพที่ด่� ีี สารเสพติดิ กับั ผู้อ�ื่น� ข้้อ 5 รู้้�จัักปฏิเิ สธต่่อรอง และร้้องขอความช่่วยเหลืือ ในสถานการณ์เ์ สี่ย่� ง แนวทางการจััดการเรีียนรู้้�ยาเสพติดิ ระดัับชั้้น� ประถมศึึกษาปีีที่่� 5 ลำ�ำ ดับั ที่�่ ชื่�อ่ กิจิ กรรม เวลาที่่�ใช้จ้ ััดกิิจกรรม (นาทีี) 1 จิ๊ก� ซอว์์พาเพลินิ 60 2 เช็ค็ ก่่อนเชื่�อ 60 54 รู้้�คิดิ รู้ท�้ ันั ป้อ้ งกันั ยาเสพติิด

แนวทางการจัดั การเรีียนรู้้�ยาเสพติิดระดัับชั้้น� ประถมศึกึ ษาปีีที่่� 5 เรื่่อ� ง จิ๊�กซอว์์พาเพลิิน (เวลา 60 นาทีี) มาตรฐานการเรีียนรู้้�และตัวั ชี้้�วัดั พ 5.1 ป.5/3 วิิเคราะห์์ผลกระทบของการใช้้ยาและสารเสพติิดที่่�มีีผลต่่อร่่างกาย จิิตใจ อารมณ์์ สัังคม และสติิปััญญา สาระสำ�ำ คััญ สถานการณ์์ปััญหายาเสพติิดในปััจจุุบัันแพร่่ระบาดมากในกลุ่่�มเด็็กและเยาวชน ดัังนั้้�น เพื่่�อเป็็นการป้้องกัันปััญหายาเสพติิดในเด็็กและเยาวชน โรงเรีียนจึึงเป็็นส่่วนสำ�ำ คััญในการกระตุ้�นและสร้้าง ความตระหนัักเพื่่�อให้้นัักเรีียนเห็็นผลกระทบของยาเสพติิดที่่�เป็็นภััยต่่อร่่างกาย จิิตใจ สัังคม สติิปััญญา พร้้อมทั้้�งการปลููกจิิตใต้้สำ�ำ นึึกเพื่่�อให้้เด็็กรู้�้จัักการป้้องกัันตนเองจากปััญหายาเสพติิดและตระหนัักถึึง โทษพิษิ ภััยยาเสพติดิ จุุดประสงค์์การเรีียนรู้้� พฤติกิ รรมทักั ษะชีวี ิิต สาระการเรีียนรู้้� 1. นัักเรีียนสามารถอธิบิ าย องค์์ประกอบที่่� 2 การคิิด 1. ผลกระทบจากปัญั หายาเสพติดิ ผลกระทบของการใช้้ยา วิเิ คราะห์ต์ ัดั สินิ ใจ และแก้้ปัญั หา (ร่่างกาย/จิติ ใจ/สังั คม/สติปิ ัญั ญา) และสารเสพติดิ ได้้ อย่่างสร้้างสรรค์์ 2. วิธิ ีีการป้อ้ งกันั ตนเองและเพื่่อ� น 2. นัักเรีียนสามารถวิิเคราะห์์ ข้้อ 6 รู้จ�้ ักั วิิธีีการและขั้�นตอน ผลกระทบของการใช้้ยา การตัดั สิินใจและแก้้ไขปัญั หา และสารเสพติิดได้้ ที่ถ่� ููกต้้อง กิจิ กรรมการเรีียนรู้้� ขั้้น� นำ�ำ (10 นาที)ี 1.นัักเรีียนดููภาพยาเสพติิดจากนั้้น� ให้้นัักเรีียนร่่วมแสดงความคิิดเห็็น โดยครููถามคำำ�ถามดัังนี้้� - ภาพนี้้�เป็น็ ยาเสพติดิ ชนิดิ ใด (ตััวอย่่างคำำ�ตอบ ยาบ้้า) - ถ้้าเสพ จะมีีผลเสีียต่่อผู้�เสพอย่่างไร (ตััวอย่่างคำำ�ตอบ ทำ�ำ ให้้เกิิดอาการประสาทหลอน เห็็นภาพลวงตา หวาดระแหวง คลุ้้�มคลั่่�ง เสีียสติิ เป็น็ ต้้น) ขั้้น� กิิจกรรม (40 นาที)ี ใช้ใ้ บ 1. นัักเรีียนดููคลิิปวิิดีีโอเกี่�่ยวกัับผลกระทบของยาเสพติิดเพื่่�อเป็็นการกระตุ้ �น กิจิ กรรม ผู้เ� รีียน ผลที่่ต� ามมา 2. นัักเรีียนแบ่่งกลุ่่�มนำำ�เข้้าสู่่�กิิจกรรมต่่อจิ๊�กซอว์์ โดยแบ่่งกลุ่่�มเป็็น 5 กลุ่�่ม ตามความเหมาะสมให้้นักั เรีียนแต่่ละกลุ่ม�่ ออกมาจับั ฉลากเป็น็ การเลือื กหัวั ข้้อจิ๊ก� ซอว์ ์ ดังั นี้้� Be Smart Say No To Drugs 55

กิจิ กรรมการเรีียนรู้้� - กลุ่่�มที่่� 1 เหล้้า/บุุหรี่่� - กลุ่�่มที่่� 2 ยาบ้้า - กลุ่่�มที่�่ 3 ไอซ์์ - กลุ่�่มที่่� 4 เคตามีีน - กลุ่�่มที่�่ 5 สารระเหย 3. ให้้แต่่ละกลุ่ม่� ต่่อจิ๊ก� ซอว์ต์ ามที่่ก� ลุ่�่มได้้รับั มอบหมายโดยใช้้เวลา 5 นาทีี 4. นัักเรีียนวิิเคราะห์์ผลกระทบของยาเสพติิดที่�่เห็็นเป็็นแผนผัังความคิิดลงในใบกิิจกรรมที่่� 1 “ผลที่่ต� ามมา” ตามหัวั ข้้อที่ก�่ ำ�ำ หนดให้้ ดัังนี้้� - กลุ่�่มที่�่ 1 ผลกระทบด้้านร่่างกาย - กลุ่่�มที่่� 2 ผลกระทบด้้านจิติ ใจ อารมณ์์ - กลุ่่�มที่�่ 3 ผลกระทบด้้านสังั คม - กลุ่่�มที่�่ 4 ผลกระทบสติิปัญั ญา - กลุ่่�มที่่� 5 การป้้องกันั 5. ให้้นัักเรีียนแต่่ละกลุ่ม่� ออกมานำ�ำ เสนอ 6. ให้้นัักเรีียนแต่่ละกลุ่ม�่ ออกมานำำ�เสนอแผนผังั ความคิิด ขั้้น� สรุุป (10 นาทีี) นัักเรีียนและครููร่่วมกันั สรุุปเนื้้�อหาเกี่�่ยวกัับผลกระทบจากการใช้้ยาเสพติิด ครููใช้้คำ�ำ ถาม R - C- A เพื่่�อพัฒั นาทัักษะชีีวิติ R : นัักเรีียนได้้เรีียนรู้อ�้ ะไรบ้้างจากการเล่่นกิิจกรรมต่่อจิ๊ก� ซอว์์ C : จากประสบการณ์ข์ องนักั เรีียนเอง เคยทราบผลกระทบหรือื ผลที่ต่� ามมาของสารเสพติดิ หรือื ไม่่ A : นัักเรีียนมีีวิิธีีการป้อ้ งกันั ตนเอง เพื่่�อน และครอบครัวั ให้้ห่่างไกลจากสารเสพติดิ เหล่่านั้้�น อย่่างไร ภาระ/ชิ้้น� งาน ใบกิิจกรรม “ผลที่่ต� ามมา” สื่อ่� /แหล่่งเรีียนรู้้� - รููปภาพตัวั อย่่างยาเสพติดิ (สามารถดาวน์์โหลดรููปภาพได้้จากคิวิ อาร์โ์ ค้้ด) - จิ๊๊ก� ซอว์์ (สามารถดาวน์โ์ หลดภาพจิ๊ก� ซอว์์ได้้จากคิวิ อาร์์โค้้ด) การวััดผลและประเมิินผล 1. พิจิ ารณาจากผลงานการวิเิ คราะห์์ผลกระทบของการใช้้ยาเสพติิด ถ้้ามีีการวิิเคราะห์์ได้้อย่่างกว้้างขวาง ตรงประเด็น็ ถือื ว่่าผ่่าน 2.พิิจารณาจากการนำ�ำ เสนอ 56 รู้้�คิดิ รู้ท้� ััน ป้อ้ งกันั ยาเสพติดิ

Be Smart Say No To Drugs 57

58 รู้�ค้ ิิด รู้�ท้ ััน ป้อ้ งกันั ยาเสพติดิ

Be Smart Say No To Drugs 59

60 รู้�ค้ ิิด รู้�ท้ ััน ป้อ้ งกันั ยาเสพติดิ

Be Smart Say No To Drugs 61

ใบความรู้้�ที่่� 1 ผลกระทบของยาเสพติดิ ผลกระทบของการใช้้ยาเสพติดิ สารเสพติิดเป็็นอัันตรายต่่อผู้�เสพและบุุคคลใกล้้ชิิดมากมายทั้้�งทางด้้านร่่างกาย จิิตใจ และด้้านอื่�นๆ อาจก่่อให้้เกิิดโทษและอันั ตรายต่่อครอบครััว สังั คม ชุุมชน สังั คม ในด้้านต่่างๆ อีีกมากมาย ดัังต่่อไปนี้้� 1. ผลกระทบทางด้้านร่า่ งกาย สารเสพติดิ แต่่ละชนิิดจะให้้โทษและอัันตรายต่่อสุุขภาพของผู้�เสพต่่างกันั ไป 1) สารเสพติิดทำำ�ให้้ร่่างกายเสื่�อมโทรม อ่่อนเพลีีย เกีียจคร้้าน เฉื่�อยชา เช่่น สมอง และประสาทเสื่อ� มโทรม กระเพาะอาหารและลำ�ำ ไส้้พิกิ าร เกิดิ อาการท้้องผููกอย่่างรุุนแรง ร่่างกาย มีีความต้้านทานโรคต่ำ�ำ� ทำำ�ให้้เกิิดโรคได้้ง่่าย 2) ผลต่่อร่่างกาย ทรุุดโทรม ใจสั่่�น หลอดเลืือดอุุดตััน ความดัันโลหิิตสููง หััวใจเต้้นเร็็ว ผิิดปกติิ ทำำ�ลายหลอดเลืือดในสมอง ระบบหายใจมีีปััญหา ในกรณีีไอซ์์ ผิิวหน้้าจะแห้้งเสีีย และเป็็นแผลได้้ง่่าย เพราะหลอดเลือื ดเปราะบาง ใบหน้้าจะแก่่กว่่าวััย ที่�่มา : แผ่่นพัับยาเสพติิดหยุุดได้้ถ้้ารู้ท้� ันั ผลกระทบต่อ่ ร่่างกายในแต่ล่ ะส่่วน - สมอง : สมองส่่วนอยากมีีอิทิ ธิพิ ลมากกว่่าสมองส่่วนเหตุุผล ความคิดิ อ่่านช้้าลง หลงลืมื ง่่าย ควบคุุมตััวเองไม่่ได้้ ทำำ�สิ่่ง� เลวร้้ายที่ไ�่ ม่่ควรทำำ� - ตา : รููม่่านตาขยาย ตาพร่่ามัวั - จมููก : สููญเสีียการดมกลิ่่�น - ปาก : ปากแห้้ง เหม็็น มีีปัญั หาในช่่องปาก - ฟััน : ขบฟันั ตลอดเวลา ฟัันสึกึ กร่่อน ผุุ - ปอด : หายใจขัดั หายใจถี่�่ หลอดลมอับั เสบเรื้อ� รััง - หัวั ใจ : เต้้นไม่่สม่ำำ��เสมอ เจ็็บหน้้าอก หััวใจวาย - กระเพาะอาหาร : เบื่่�ออาหาร ท้้องผููก มีีโรคแทรกซ้้อนทางกระเพาะอาหาร และลำ�ำ ไส้้ - ผิิวหนังั : เหงื่อ� ออกง่่าย และมาก ชาตามผิวิ หนััง เป็็นฝีี เนื้้อ� เยื่อ� อ่่อนติดิ เชื้�อง่าย - กล้้ามเนื้้อ� : กระตุุก ชััก ทำำ�งานไม่่ประสานกััน - ตัับ : โรคตัับอับั เสบ - ไต : ไตไม่่ทำำ�งาน - ระบบไหลเวีียนโลหิิต : ความดัันโลหิิตสููง เส้้นเลือื ดเป็น็ แผล อุุดตััน แข็็งตัวั - ระบบภููมิิคุ้้�มกันั : บกพร่่อง ติดิ เชื้อ� ง่าย - ระบบสืืบพัันธุ์์� : เสื่�อมสมรรถภาพทางเพศ แท้้ง หรืือคลอดก่่อนกำำ�หนด คลอดลููก ออกมาพิกิ าร ที่�ม่ า : ข้้อมููลจากห้้องยาเสพติิดนิิทรรศน์์ สำำ�นักั งาน ป.ป.ส. 62 รู้�ค้ ิดิ รู้้�ทันั ป้อ้ งกัันยาเสพติิด

ใบความรู้้�ที่่� 1 ผลกระทบของยาเสพติิด 2. ผลกระทบทางด้้านจิิตใจและอารมณ์์ 1. นอนไม่่หลัับ ฉุุนเฉีียว ก้้าวร้้าว ความคิิดสัับสน ประสาทหลอน หวาดระแวง คลั่่ง� 2. ซึมึ เศร้้า กลายเป็็นโรคจิิตชนิิดหวาดระแวง 3. พฤติิกรรมเปลี่่ย� นแปลงไป เช่่น หวาดหวั่�น หวาดกลัวั ประสาทหลอน ซึ่่ง� เกิดิ ขึ้�นแล้้ว อาการจะคงอยู่่�ตลอดไป แม้้ช่่วงที่�่ไม่่ได้้เสพยาก็ต็ าม 3. ผลกระทบด้้านสัังคม 1) เกิดิ ปัญั หาอาชญากรรมต่่างๆ ในชุุมชน เช่่น จี้้ � ปล้้น ฆ่่าข่่มขืนื คลุ้้�มคลั่่ง� เป็็นต้้น 2) เป็น็ บ่่อเกิดิ ของสิ่ง� แวดล้้อมของชุุมชนเสื่�อมโทรม สัังคมถููกทำ�ำ ลาย 3) ทรััพย์์สิินของคนในชุุมชนและสังั คมเสีียหายเนื่่อ� งจากพฤติกิ รรมทางจิติ ประสาท 4) ทำ�ำ ลายเยาวชนที่่�เป็น็ กำำ�ลังั ของชุุมชน ให้้เป็็นเยาวชนที่�อ่ ่่อนแอทั้้�งร่่างกายและจิิตใจ ในที่�่สุุดก็็กลายเป็็นปัญั หาสังั คมต่่อไป 5) ทำำ�ให้้ชุุมชนขาดรายได้้ ที่�ม่ า หนัังสืือแนวการจััดการเรีียนรู้ก�้ ารสร้้างภููมิคิุ้ม� กันั ยาเสพติิดเพื่่อ� พัฒั นาทัักษะชีีวิิตของนักั เรีียน 4. ผลกระทบสติิปััญญา 1) ยาเสพติิดอัันตรายต่่อร่่างกาย เนื่่�องจากสารออกฤทธิ์์�ในตััวยาเสพติิดจะไปทำำ�ลาย สมองและระบบประสาททำำ�ให้้สมองเสื่ �อม ไม่่ทำำ�งาน ความรู้�้สึึกและความต้้องการต่่างๆ จะแปรเปลี่ย�่ นไป เช่่น เกิดิ การวิติ ก กระวนกระวาย เกิดิ อาการเหม่่อลอย และร่่างกายอ่่อนเพลีีย ไม่่มีีเรี่่�ยวแรง ทำำ�ให้้ไม่่สามารถปฏิิบััติิหน้้าที่�่ของตััวเองอย่่างคนปกติิได้้ ชีีวิิตของเขาจะอยู่่� ในความมึึนงงและง่ ายต่่อการเกิิดโรคจิิต วิิกลจริิต หรืือกลายเป็็นคนบ้้า ส่่งผลให้้เป็็นบุุคคล ไร้้ความสามารถ 2) ขาดสติสิ ัมั ปชัญั ญะ มีีอากััปกิริ ิิยาแปลกๆ เปลี่ย�่ นไปจากเดิิม 3) การเป็น็ บ้้า มีีโอกาสจะเกิดิ ขึ้น� เมื่อ� ร่่างกายขาดยา เริ่ม� จากอาการนอนไม่่หลับั มีีน้ำำ�� ตา เปีียกแฉะไหลออกตลอดเวลา ตามตััวจะชุ่�่มด้้วยเหงื่ �อ จะเริ่ �มอาเจีียน ปวดท้้องอย่่างรุุนแรง กล้้ามเนื้้อ� กระตุุก แล้้วในที่่ส� ุุดท่่าทางอากััปกิิริิยาจะมีีลักั ษณะคล้้ายคนบ้้า และนี้้ค� ืือจุุดเริ่ม� ต้้น ของอาชญากรรมอาจฆ่่าแม้้ผู้้�เป็น็ ที่�่รักั ได้้ เช่่น ลููก ภรรยา หรืือแม้้แต่่บิดิ ามารดา ที่�ม่ า หนังั สือื แนวการจัดั การเรีียนรู้ก�้ ารสร้้างภููมิคิุ้�มกันั ยาเสพติดิ เพื่่�อพัฒั นาทักั ษะชีีวิิตของนัักเรีียน 5.การป้้องกััน 1) การป้อ้ งกันั ยาเสพติดิ ในวัยั รุ่่�น เยาวชนจำ�ำ นวนไม่น่ ้้อยที่่ต� กเป็น็ ทาสของยาเสพติดิ อันั เนื่่อ� งมาจากสาเหตุุต่่างๆ อาทิ ิ ความอยากรู้อ�้ ยากลอง ความต้้องการให้้เป็น็ ที่ย่� อมรับั ของกลุ่�่มเพื่่�อน ความรู้�้เท่่าไม่่ถึึงการณ์์ของกลุ่่�มเพื่่�อน ความรู้�้เท่่าไม่่ถึึงการณ์์ เป็็นต้้น ซึ่่�งการ ป้้องกันั ตนเองของเยาวชนให้้ปลอดภััยจากปััญหายาเสพติิดสามารถทำ�ำ ได้้โดย - ศึกึ ษาหาความรู้้�เกี่่�ยวกัับโทษและพิษิ ภััยของยาเสพติดิ - มีีความภาคภููมิใิ จโดยนับั ถือื ตนเอง Be Smart Say No To Drugs 63

ใบความรู้้�ที่่� 1 ผลกระทบของยาเสพติิด - สำำ�นึึกในบทบาทหน้้าที่่�ของตน - ทำ�ำ จิิตใจให้้ร่่าเริิงแจ่่มใส - เลืือกคบเพื่่อ� นที่ด�่ ีี - ใช้้เวลาว่่างให้้เกิดิ ประโยชน์์ - รู้�จ้ ัักแก้้ไขปัญั หาชีีวิติ ในทางที่ถ่� ููก - ปรึึกษาผู้ใ� หญ่่เมื่อ� มีีปัญั หา 2) การป้้องกันั ตนเอง - ไม่่ทดลองเสพสิ่�งที่่�รู้้�ว่่ามีีภัยั เพราะอาจจะทำ�ำ ให้้ติดิ ได้้ง่่าย - เลือื กคบเพื่่�อนที่�่ดีี พยายามหลีีกเลี่่ย� งเพื่่อ� นที่ช�่ อบชัักจููงไปในทางเสื่อ� มเสีีย - รู้�้จัักใช้้วิิจารณญาณในการแก้้ปััญหา แต่่หากว่่าไม่่สามารถแก้้ไขเองได้้ ก็็ควรจะ ปรึกึ ษากัับพ่่อแม่่หรือื ญาติผิู้ใ� หญ่่ที่่�ไว้้ใจได้้ - การสร้้างทัักษะชีีวิิต โดยเฉพาะทัักษะการปฏิิเสธเมื่�อถููกเพื่่�อนชัักชวนให้้เสพ สิ่ �งเสพติิดต้้องรู้้�จัักปฏิิเสธอย่่างนุ่่�มนวล โดยการชี้้�แจงผลเสีียของสิ่ �งเสพติิดต่่อการเรีียน และอนาคต การรู้จ้� ักั ปฏิเิ สธอย่่างจริงิ จังั และจิติ ใจแน่่วแน่่จะทำ�ำ ให้้เพื่่อ� นเกรงใจไม่่กล้้าชวนอีีก - ป้อ้ งกัันตนเอง • ศึึกษาหาความรู้้� เพื่่อ� ให้้รู้เ�้ ท่่าทันั โทษพิษิ ภัยั ของยาเสพติดิ • ไม่่ทดลองใช้้ยาเสพติิดทุุกชนิดิ และปฏิิเสธเมื่อ� ถููกชัักชวน • ระมััดระวัังเรื่�องการใช้้ยา เพราะยาบางชนิิดอาจทำ�ำ ให้้เสพติดิ ได้้ • ใช้้เวลาว่่างให้้เป็น็ ประโยชน์์ • เลืือกคบเพื่่�อนดีี ที่ช่� ัักชวนกันั ไปในทางสร้้างสรรค์์ • เมื่�อมีีปััญหาชีีวิิต ควรหาหนทางแก้้ไขที่่�ไม่่ข้้องเกี่�่ยวกับั ยาเสพติดิ หากแก้้ไขไม่่ได้้ ควรปรึกึ ษา ผู้้�ใหญ่่ 3) การป้้องกันั ในครอบครััว ผู้�ที่�่ติิดสิ่�งเสพติิดส่่วนใหญ่่จะเกิิดจากครอบครััวที่่�แตกแยกมีีปััญหา ขาดความรััก ความอบอุ่น�่ เกิดิ ความว้้าเหว่่ ขาดที่ย�่ ึดึ เหนี่ย�่ วทางจิติ ใจ ซึ่่ง� เป็น็ เหตุุให้้เด็ก็ ๆ หันั ไปพึ่่ง� ยาเสพติดิ แทน ดังั นั้้น� พ่่อแม่่จึงึ ควรให้้ความรักั ความอบอุ่น�่ และพ่่อแม่่ก็ค็ วรจะประพฤติิตนเป็น็ แบบอย่่างที่ด่� ีี และเป็น็ ที่่�ปรึึกษาให้้แก่่ลููกๆ ได้้ ทำ�ำ ให้้ลููกไม่่หัันไปพึ่่ง� พายาเสพติิด - สร้้างความรััก ความอบอุ่น�่ และความสััมพัันธ์์อันั ดีีระหว่่างสมาชิกิ ในครอบครััว - รู้�แ้ ละปฏิบิ ััติติ ามบทบาทหน้้าที่่ข� องตนเอง - ดููแลสมาชิิกในครอบครััว ไม่่ให้้ข้้องเกี่่ย� วกัับยาเสพติิด - ให้้กำ�ำ ลังั ใจและหาทางแก้้ไข หากพบว่่าสมาชิกิ ในครอบครัวั ติิดยาเสพติิด 64 รู้ค้� ิิด รู้้ท� ันั ป้้องกัันยาเสพติดิ

ใบความรู้้�ที่่� 1 ผลกระทบของยาเสพติิด 4) การป้้องกันั ในโรงเรียี น ครููควรให้้ความรู้้�เกี่่�ยวกัับโทษและอัันตรายของสิ่�งเสพติิดให้้กัับนัักเรีียน จััดให้้มีี กิจิ กรรมนันั ทนาการในโรงเรีียนให้้เพีียงพอและสนับั สนุุนให้้นักั เรีียนได้้ร่่วมกิจิ กรรมนันั ทนาการ ต่่างๆ และสอนให้้เด็ก็ รู้้�จักั ใช้้เวลาว่่างให้้เกิิดประโยชน์์ 5) การป้้องกันั ชุมุ ชน การป้้องกันั ชุุมชนจากปััญหาสิ่�งเสพติดิ ทำำ�ได้้หลายวิิธีี เช่่น - การให้้ความรู้�้ โดยการอบรมแก่่ทุุกคนในชุุมชนให้้เห็น็ โทษหรือื อันั ตรายจากสิ่่ง� เสพติดิ - เสริมิ กิิจกรรมยามว่่าง โดยการส่่งเสริมิ อาชีีพแก่่ชุุมชนยามว่่าง เช่่น การเย็บ็ เสื้อ� ผ้้า การทำำ�รองเท้้า เป็็นต้้น - ตั้ง� ศููนย์ร์ ับั แจ้้งเบาะแสเกี่ย่� วกับั สิ่ง� เสพติดิ เมื่อ� พบว่่ามีีการซื้้อ� ขายหรือื เสพสิ่ง� เสพติดิ ภายในชุุมชน - เข้้าร่่วมโครงการชุุมชนปลอดสิ่ �งเสพติิดต่่างๆ ทั้้�งที่่�ทางราชการจััดขึ้�น และชุุมชน คิดิ ริิเริ่�มขึ้้�นมาเอง ป้้องกัันชุุมชน ทำ�ำ ได้้โดย • ช่่วยชุุมชนในการต่่อต้้านยาเสพติิด • เมื่อ� ทราบแหล่่งเสพ แหล่่งค้้า หรือื ผลิติ ยาเสพติดิ ควรแจ้้งให้้เจ้้าหน้้าที่ท�่ ราบทันั ทีี ที่่�สายด่่วน 1386 6) รัฐั บาล - การให้้การศึึกษาแก่่ประชาชนอย่่างทั่่�วถึึง - แก้้ไขปัญั หาเศรษฐกิจิ และสังั คมอย่่างจริงิ จังั และจัดั สรรงบประมาณในการป้อ้ งกันั และปราบปรามสิ่่�งเสพติิด - จััดบุุคลากรและหน่่วยงานในการป้้องกัันและปราบปรามสิ่่�งเสพติิดให้้เพีียงพอ และดำำ�เนิินการอย่่างต่่อเนื่่อ� ง - การบัังคัับใช้้กฎหมายอย่่างจริิงจััง บางครั้้�งเจ้้าหน้้าที่�่ตำำ�รวจบางคนที่่�ดููแล ด้้านสิ่�งเสพติิดก็็ปล่่อยปละละเลย หรืือทำำ�การค้้าสิ่�งเสพติิดเสีียเอง ทำ�ำ ให้้การปราบปราม ไม่่ได้้ผลเท่่าที่�่ควร ดัังนั้้�น รััฐบาลจึึงควรเข้้มงวดกัับผู้�กระทำ�ำ ผิิดและลงโทษผู้�กระทำำ�ผิิดอย่่าง จริงิ จังั และต่่อเนื่่อ� ง ที่่ม� า : http://bangtakean.go.th/public/news/data/detail/news_id/62/menu/132 Be Smart Say No To Drugs 65

ตัวั อย่่างยาเสพติดิ ยาบ้้า ยาอีี เฮโรอีนี โคเคน เห็ด็ ขี้้ค� วาย ฝิ่่�น 66 รู้�ค้ ิิด รู้ท�้ ััน ป้อ้ งกัันยาเสพติิด

ตัวั อย่่างจิ๊๊ก� ซอว์์ สามารถดาวน์โ์ หลดเพิ่่�มเติ่่ม� ได้จ้ ากคิวิ อาร์โ์ ค้้ด แบบที่่� 1 แบบที่�่ 2 Be Smart Say No To Drugs 67

ตัวั อย่า่ งจิ๊๊�กซอว์์ สามารถดาวน์โ์ หลดเพิ่่ม� เติ่่ม� ได้จ้ ากคิิวอาร์์โค้ด้ แบบที่่� 3 (รูปู ภาพสามารถตััดเป็็นจิ๊๊�กซอว์์ได้ต้ ามความเหมาะสม) 68 รู้ค้� ิดิ รู้ท�้ ััน ป้้องกันั ยาเสพติิด

แนวทางการจััดการเรีียนรู้้�ยาเสพติิดระดับั ชั้้น� ประถมศึกึ ษาปีีที่�่ 5 เรื่อ่� ง เช็็คก่อ่ นเชื่อ่� (เวลา 60 นาทีี) มาตรฐานการเรีียนรู้้�และตััวชี้้ว� ััด พ.5.1 ป.5/3 วิเิ คราะห์ผ์ ลกระทบของการใช้้ยาและสารเสพติดิ ที่ม�่ ีีผลต่่างร่่างกาย จิติ ใจ อารมณ์ ์ สังั คม และสติปิ ัญั ญา พ. 5.1 ป.5/3 ปฏิบิ ัตั ิติ นเพื่่�อความปลอดภัยั จากการใช้้ยาและหลีีกเลี่่�ยงสารเสพติิด สาระสำ�ำ คัญั ข้้อมููลข่่าวสารในปัจั จุุบันั มีีความรวดเร็ว็ และทันั ต่่อเหตุุการณ์ ์ การเข้้าถึงึ ข่่าวสารในโลกปัจั จุุบันั สามารถ เข้้าถึึงตััวบุุคคลได้้ง่่ายขึ้�น และในปััจจุุบัันมีีกระแสข่่าวปลอมเพิ่่�มมากขึ้้�น สาเหตุุหนึ่่�งมาจากการแชร์์ข่่าวสาร ผ่่านทางโซเซีียลมีีเดีีย มีีทั้้ง� ผลดีีและผลเสีีย กล่่าวคือื ผลดีี ถ้้าเป็็นข่่าวที่�ถ่ ููกต้้อง ก็จ็ ะทำ�ำ ให้้รู้้ท� ันั เหตุุการณ์์ต่่างๆ ผลเสีีย คือื การแชร์อ์ ย่่างรวดเร็ว็ อาจจะส่่งให้้ข่่าวที่แ�่ ชร์ท์ ำำ�ให้้ผู้้อ�ื่น� เสีียหาย หรือื เป็น็ ข่่าวลวง ข่่าวปลอมได้้ ฉะนั้้น� เพื่่อ� ให้้นักั เรีียนรู้เ้� ท่่าทันั ข้้อมููลข่่าวสาร จึงึ ควรเสริมิ สร้้างทักั ษะการเรีียนรู้ข�้ ่่าวสารและวิธิ ีีการตรวจสอบข่่าวสาร ในการรู้เ้� ท่่าทันั ข่่าวสารสื่่อ� เหตุุการณ์ต์ ่่างๆ เด็ก็ ควรจะมีีความรู้แ้� ละใช้้วิจิ ารณญาณให้้เพีียงพอ ในการตรวจสอบ ข้้อมููลข่่าวสารจากสื่่�อต่่างๆ รวมถึึงเรื่�องราวและเหตุุการณ์์หรืือโฆษณาชวนเชื่�อ เพื่่�อที่�่นัักเรีียนจะมีีทัักษะ รู้้�เท่่าทัันข่่าวสารและตรวจสอบความน่่าเชื่อ� ถืือของข้้อมููลข่่าวสารได้้ จุุดประสงค์์การเรีียนรู้้� พฤติิกรรมทัักษะชีวี ิติ สาระการเรีียนรู้้� นัักเรีียนสามารถวิิเคราะห์์ความ องค์์ประกอบที่่� 2 การคิดิ - การตรวจสอบข้้อมููลข่่าวสาร น่่าเชื่ �อถืือของข้้อมููลข่่าวสารจาก วิเิ คราะห์ต์ ัดั สินิ ใจ และแก้้ปัญั หา - ผลกระทบจากการใช้้สื่่อ� ต่่างๆ สื่อ� ต่่างๆ ได้้ อย่่างสร้้างสรรค์์ โดยเฉพาะ สื่่อ� โซเชีียลมีีเดีีย ข้้อ 5 รู้จ�้ ักั วิิพากษ์์วิิจารณ์์บนพื้้�น ในทางที่ผ�่ ิดิ ฐานข้้อมููลสารสนเทศที่�่ถููกต้้อง กิิจกรรมการเรีียนรู้้� ขั้้น� นำ�ำ (15 นาทีี) นักั เรีียนดููภาพข่่าว/คลิปิ “สงขลา หนุ่ม่� เมากาว - เสพยาบ้้าคลั่่ง� อาละวาดทำ�ำ ลายข้้าวของ” จากนั้้น� ให้้นัักเรีียนร่่วมแสดงความคิิดเห็น็ (ที่่�มา https://www.youtube.com/watch?v=A6EuibbPDNI) - นัักเรีียนรู้้�สึกึ อย่่างไรกัับข่่าวนี้้� - นัักเรีียนคิดิ ว่่าข่่าวนี้้�เป็น็ เรื่�องจริงิ หรืือไม่่ อย่่างไร - ถ้้านัักเรีียนเห็็นข่่าวที่�่อยู่�่ตามหน้้า Facebook หรืือสื่�อออนไลน์์ต่่างๆ นัักเรีียนสามารถ บอกได้้หรือื ไม่่ว่่าเป็น็ ข่่าวที่่เ� ชื่�อถือื ได้้ Be Smart Say No To Drugs 69

กิิจกรรมการเรีียนรู้้� ขั้้น� กิิจกรรม (35 นาทีี) ใช้ใ้ บงาน 1. นัักเรีียนและครููร่่วมกัันสนทนาเกี่�่ยวกัับข้้อมููลข่่าวสารที่่�เกิิดขึ้�นในปััจจุุบัันที่�่มีี เช็็คก่่อนเชื่่อ� ทั้้�งข่่าวจริงิ และข่่าวปลอม พร้้อมบอกแหล่่งที่ม่� าของข้้อมููลข่่าวสารที่่�มีีอยู่�่ในปััจจุุบััน เช่่น ไทยรัฐั ข่่าวสด เดลินิ ิวิ ส์์ - นัักเรีียนดููภาพข่่าวที่่�ครููนำ�ำ มาที่�่เป็็นข่่าวจริิง/ข่่าวปลอม ถามนัักเรีียนว่่า “นัักเรีียนสามารถ บอกได้้หรืือไม่่ว่่าข่่าวใดเป็็นเรื่�องจริิง หลัังจากนั้้�นครููเปิิดคลิิปวิิดีีโอ เกี่�่ยวกัับการตรวจสอบข้้อมููลข่่าวสาร ให้้กัับนักั เรีียนดูู พร้้อมยกตัวั อย่่างเว็บ็ ไซต์ส์ ำ�ำ หรัับตรวจสอบข้้อมููลข่่าวสาร เช่่น - Anti-Fake News Center Thailand ศููนย์ต์ ่่อต้้านข่่าวปลอม ประเทศไทย (https://www.antifakenewscenter.com/) - Thai D.I. Machine (https://thaidimachine.org/searchNews/) 2. แบ่่งกลุ่่�มนัักเรีียน กลุ่ม�่ ละเท่่าๆ กััน 3. นัักเรีียนรัับใบงานจากครูู “เช็็คก่่อนเชื่�อ” พร้้อมใบข่่าว (ข่่าวจริิง/ข่่าวปลอม) ให้้นัักเรีียน แต่่ละกลุ่ม�่ ร่่วมกันั วิเิ คราะห์ข์ ้้อมููลข่่าวสารที่แ�่ ต่่ละกลุ่ม่� ได้้รับั ลงในใบกิจิ กรรม “เช็ค็ ก่่อนเชื่อ� ” แล้้ววิเิ คราะห์์ ความน่่าเชื่อ� ถือื ของข้้อมููลเหล่่านั้้�นตามหัวั ข้้อที่่�กำำ�หนดให้้ 4. นัักเรีียนแต่่ละกลุ่�่มออกมานำ�ำ เสนอโดยครููกำ�ำ หนดขั้�นตอนในการนำำ�เสนอข้้อมููลดังั นี้้� - นำำ�เสนอหััวข้้อข่่าว - เล่่าเนื้้อ� หาข่่าวพอสังั เขป - นำำ�เสนอใบกิจิ กรรม “เช็ค็ ก่่อนเชื่�อ” ขั้้�นสรุุป (10 นาที)ี นัักเรีียนและครููร่่วมกัันสรุุปเกี่�่ยวกัับการตรวจสอบข้้อมููลข่่าวสารและการวิิเคราะห์์ข่่าวสารและ ความน่่าเชื่ �อถือื โดยใช้้คำ�ำ ถาม R - C - A เพื่่อ� พััฒนาทัักษะชีีวิติ ดังั นี้้� R : นัักเรีียนรู้้ส� ึกึ อย่่างไรกัับข่่าวปลอมที่่ถ� ููกแชร์ใ์ นปััจจุุบันั C : ในชีีวิติ ประจำ�ำ วันั นักั เรีียนเคยเจอข้้อมููลข่่าวสารที่เ�่ ป็น็ ข่่าวปลอม หรือื การแชร์ใ์ นรููปแบบต่่างๆ ที่่�ไม่่มีีความน่่าเชื่�อถืือหรืือไม่่ และพบจากที่ใ่� ด A : ในอนาคตถ้้านักั เรีียนพบเห็น็ ข่่าวบนโลกออนไลน์ ์ นักั เรีียนสามารถตรวจสอบข้้อมููลข่่าวสาร ได้้หรือื ไม่่ ตรวจสอบด้้วยวิธิ ีีใดบ้้าง 70 รู้้ค� ิดิ รู้ท้� ััน ป้อ้ งกัันยาเสพติิด

ภาระ/ชิ้้�นงาน ใบงาน “เช็ค็ ก่่อนเชื่�อ” สื่�อ่ /แหล่ง่ เรีียนรู้้� 1. ภาพข่่าว (สามารถดาวน์์โหลดรููปภาพได้้จากคิวิ อาร์โ์ ค้้ด) 2. คลิปิ ข่่าว (สามารถดาวน์์โหลดรููปภาพได้้จากคิิวอาร์โ์ ค้้ด) 3. คลิปิ ประกอบการตรวจสอบข้้อมููลข่่าวสาร (สามารถดาวน์โ์ หลดรููปภาพได้้จากคิิวอาร์โ์ ค้้ด) การวัดั ผลและประเมิินผล 1. พิิจารณาจากผลงานการวิิเคราะห์์ข้้อมููลข่่าวสารถ้้ามีีการวิิเคราะห์์ได้้อย่่างกว้้างขวางตรงประเด็็น ถือื ว่่าผ่่าน 2. พิิจารณาจากการนำ�ำ เสนอ คลิปิ วิดิ ีีโอ เรื่�อ่ ง ดููไว้้! ฤทธิ์์ย� านรก หนุ่่�มคลั่่�งโชว์์พลังั ขว้า้ งปาข้้าวของโต๊ะ๊ ตู้้� ถัังแก๊๊สพังั ยับั พ่่อแม่ส่ ุุดช้ำำ��ได้้แต่่ยืืนดูู (ที่่�มา https://www.youtube.com/watch?v=A6EuibbPDNI) คลิปิ วิิดีีโอ เรื่อ่� ง การรู้้�เท่า่ ทันั ข่า่ วปลอม Fake News EP 1 : ความรู้้�เกี่ย�่ วกัับข่า่ วปลอม (ที่่�มา Thai Media Fund https://www.youtube.com/watch?v=9kfjp09v5bc) คลิปิ วิิดีีโอ เรื่�อ่ ง การรู้้�เท่า่ ทันั ข่่าวปลอม Fake News EP 2 : รููปแบบกัับข่่าวปลอม (ที่�่มา Thai Media Fund https://www.youtube.com/watch?v=iSI2U8YDw3Q&t=1s) คลิปิ วิดิ ีีโอ เรื่อ่� ง การรู้้�เท่า่ ทันั ข่่าวปลอม Fake News EP 3 : วิิธีีตรวจสอบข่่าวปลอม (ที่�่มา Thai Media Fund https://www.youtube.com/watch?v=dVUlIc-5h9U&t=15s) Be Smart Say No To Drugs 71

ใบความรู้้�ที่่� 1 การตรวจสอบข้อ้ มูลู ข่่าวสาร 1. อย่่าหลงเชื่�่อหััวข้้อข่่าว ข่่าวปลอมมัักมีีข้้อความพาดหััวที่�่สะดุุดตาที่�่ใช้้ตััวหนาและเครื่่�องหมาย อัศั เจรีีย์์ (!) หากหัวั ข้้อข่่าวฟังั ดููหวือื หวาและไม่่น่่าเป็็นไปได้้ ข่่าวนั้้�นก็น็ ่่าจะเป็็นข่่าวปลอม 2. พิิจารณาลิิงก์์อย่่างถี่�ถ้้วน ลิิงก์์ปลอมหรืือลิิงก์์ที่่�ดููคล้้ายลิิงก์์จริิง อาจเป็็นสััญญาณเตืือนของ ข่่าวปลอม เว็็บไซต์์ข่่าวปลอมจำ�ำ นวนมากปรัับเปลี่�่ยนลิิงก์์เล็็กๆ น้้อยๆ เพื่่�อเลีียนแบบแหล่่งข่่าวจริิง คุุณสามารถไปที่�่เว็็บไซต์์และเปรีียบเทีียบลิิงก์์นั้้�นกัับลิิงก์์ของแหล่่งข่่าวที่่�ได้้รัับการยอมรัับและ น่่าเชื่อ� ถืือได้้ 3. ตรวจสอบแหล่่งข่่าว ตรวจสอบให้้แน่่ใจว่่าเรื่�องราวนั้้�นเขีียนขึ้�นโดยแหล่่งข่่าวที่�่คุุณเชื่�อถืือ และมีีชื่่อ� เสีียงด้้านการให้้ข้้อมููลที่ถ�่ ููกต้้อง หากเรื่อ� งราวนั้้น� มาจากแหล่่งข่่าวที่ค�่ ุุณไม่่รู้จ�้ ักั ให้้ตรวจสอบที่�่ ส่่วน “เกี่่�ยวกับั ” ของเพจแหล่่งข่่าวนั้้น� เพื่่�อเรีียนรู้้เ� พิ่่�มเติมิ 4. สัังเกตสิ่�งที่่�ผิิดปกติิ เว็็บไซต์์ข่่าวปลอมหลายแห่่งมัักสะกด คำำ�ผิิดหรืือมีีการจััดวางรููปแบบที่่�ดููไม่่เป็็นมืืออาชีีพ หากคุุณ เห็น็ ลักั ษณะเหล่่านี้้�ควรอ่่านข่่าวอย่่างระมัดั ระวััง 5. พิิจารณารููปภาพ ข่่าวปลอมมัักมีีรููปภาพหรืือวีีดีีโอที่่� ถููกบิิดเบืือน บางครั้้�งรููปภาพอาจเป็็นรููปจริิงแต่่ไม่่เกี่่�ยวข้้องกัับ บริบิ ทของเรื่อ� งราว คุุณสามารถค้้นหารููปภาพนั้้น� เพื่่อ� ตรวจสอบ ยืืนยันั แหล่่งที่�่มาของรููปภาพได้้ 6. ตรวจสอบวัันที่่� ข่่าวปลอมอาจมีีลำ�ำ ดัับเหตุุการณ์์ที่�่ไม่่สมเหตุุสมผลหรืือมีีการเปลี่่�ยนแปลงวัันที่�่ ของเหตุุการณ์์ 7. ตรวจสอบหลัักฐาน ตรวจสอบแหล่่งข้้อมููลของผู้�เขีียนเพื่่อ� ยืนื ยันั ว่่าแหล่่งข้้อมููลนั้้�นถููกต้้อง ข่่าวที่่� ไม่่มีีหลัักฐานหรืืออ้้างอิงิ ผู้เ� ชี่�่ยวชาญที่�่ไม่่ระบุุชื่่อ� อาจชี้้ใ� ห้้เห็็นว่่าข่่าวดัังกล่่าวเป็็นข่่าวปลอม 8. เปรียี บเทียี บข่า่ วจากแหล่ง่ อื่น�่ ๆ หากไม่่มีีแหล่่งข่่าวอื่น� ที่ร�่ ายงานเรื่อ� งเดีียวกันั ก็อ็ าจเป็น็ สัญั ญาณ บ่่งชี้ว� ่่าข่่าวนั้้น� อาจเป็น็ ข่่าวปลอม ถ้้าข่่าวนั้้น� มีีการรายงานจากหลายแหล่่งข่่าวที่ค�่ ุุณเชื่อ� ถือื ก็เ็ ป็น็ ไปได้้ ว่่าข่่าวนั้้น� จะเป็็นข่่าวจริงิ 9. ข่่าวนั้้�นเป็็นมุุกตลกหรืือไม่่ บางครั้้�งเราก็็แยกข่่าวปลอมออกจากมุุกตลกหรืือข่่าวเสีียดสีีได้้ยาก ตรวจสอบดููว่่าเรื่ �องนั้้�นมาจากแหล่่งที่�่มาที่่�ขึ้ �นชื่ �อเรื่ �องล้้อเลีียนและเสีียดสีีข่่าวหรืือไม่่ และพิิจารณา ว่่ารายละเอีียด ตลอดจนน้ำ��ำ เสีียงในการเล่่าเรื่อ� งฟัังดููเป็็นไปเพื่่อ� ความสนุุกสนานหรืือไม่่ 10. บางเรื่่�องก็็จงใจสร้้างขึ้้�นให้้เป็็นข่่าวปลอม ใช้้วิิจารณญาณในการอ่่าน และแชร์์เฉพาะข่่าว ที่ค�่ ุุณแน่่ใจว่่าเชื่�อถืือได้้เท่่านั้้�น โดย.. นายกุุลางกููร พััฒนเมธาด อ้้างอิิงจาก https://stri.cmu.ac.th/tip_detail.php?id=56 72 รู้้ค� ิดิ รู้ท�้ ััน ป้้องกันั ยาเสพติิด

ใบความรู้้�ที่่� 1 การตรวจสอบข้้อมูลู ข่่าวสาร 10 วิธิ ีตี รวจสอบข่า่ วปลอม 1) ตรวจสอบชื่อ� เว็บ็ ไซต์์ (โดเมน) 2) ตรวจสอบความน่่าเชื่�อถืือของผู้เ� ขีียน 3) ตรวจสอบวััน เวลา ที่ข่� ้้อมููล ถููกเผยแพร่่/ตีีพิิมพ์์ 4) ระวัังบทความที่ย่� ั่ �วยุุ 5) หาข้้อมููลเปรีียบเทีียบกับั เว็็บไซต์อ์ื่�น 6) ควรอ่่านเนื้้�อหาต่่อจากพาดหััวข่่าว 7) อย่่าเชื่�อข้้อมููลที่�ไ่ ม่่มีีที่ม่� าชัดั เจนและน่่าเชื่อ� ถือื 8) ตรวจสอบรููปภาพบางภาพอาจเป็น็ ภาพปลอม 9) ตรวจสอบว่่าเป็น็ เรื่�องล้้อเล่่นหรือื ไม่่ 10) หากมีีคำ�ำ ถามหรืือข้้อสงสัยั ควรปรึกึ ษาผู้�เชี่ย่� วชาญด้้านสุุขภาพ ที่ม�่ า : กรมอนามัยั Be Smart Say No To Drugs 73

ตัวั อย่่างข่่าวจริงิ บนสื่�อ่ โซเชียี ลมีีเดีีย (เนื้้�อหาและแหล่่งที่่ม� า) ที่ม�่ า https://www.bbc.com/thai/thailand-56289278 ที่่�มา https://www.khaosod.co.th/crime/ news_6253720 ที่�่มา https://www.khaosod.co.th/aroundthailand/ ที่ม�่ า https://www.thairath.co.th/news/local/ news_4890651 central/1810301 74 รู้�้คิดิ รู้�ท้ ััน ป้อ้ งกันั ยาเสพติิด

ตััวอย่า่ งข่่าวปลอม ที่่�มาตััวอย่่างข่่าวปลอม https://www.antifakenewscenter.com/ Be Smart Say No To Drugs 75

ใบกิิจกรรม “เช็ค็ ก่่อนเชื่่อ� ” คำ�ำ ชี้้�แจง ให้้นักั เรีียนแต่่ละกลุ่ม�่ วิเิ คราะห์แ์ ละตรวจสอบข้้อมููลข่่าวสารที่น�่ ักั เรีียน ได้้รัับว่่าเป็น็ ข่่าวจริิงหรืือข่่าวปลอม ชื่อ่� กลุ่�ม 1. ชื่่�อ – สกุุล เลขที่ ่� ป. 2. ชื่่�อ – สกุุล เลขที่ ่� ป. 3. ชื่่�อ – สกุุล เลขที่ �่ ป. 4. ชื่่�อ – สกุุล เลขที่ �่ ป. 5. ชื่่อ� – สกุุล เลขที่ �่ ป. 6. ชื่่�อ – สกุุล เลขที่ ่� ป. ภาพข่า่ ว 1. ชื่่�อข่่าว 2. แหล่่งที่่�มา 3. เนื้้อ� หาข่า่ วโดยย่อ่ 4. ข่า่ วที่่น� ัักเรียี นได้้รับั เป็็นข่่าวจริงิ หรืือไม่่อย่า่ งไร พร้้อมบอกวิธิ ีีตรวจสอบข้้อมููลข่า่ วสาร 76 รู้ค�้ ิดิ รู้�้ทััน ป้อ้ งกันั ยาเสพติดิ

ตารางวิเิ คราะห์ค์ วามสัมั พันั ธ์์ ระหว่า่ งตัวั ชี้้�วััดกลุ่่ม� สาระการเรีียนรู้้�สุุขศึกึ ษาและพลศึึกษา พฤติิกรรมทักั ษะชีีวิติ และสมรรถนะด้้านยาเสพติิด ชั้้น� ประถมศึกึ ษาปีที ี่่� 6 สาระที่�่ ตััวชี้้ว� ััด พฤติกิ รรมทัักษะชีีวิิต สมรรถนะด้้านยาเสพติิด สาระที่่� 1 พ 1.1 ป.6/2 องค์ป์ ระกอบที่่� 2 บููรณาการเนื้้�อหายาเสพติิด การเจริญิ เติิบโต อธิบิ ายวิธิ ีีการดููแลรัักษา การวิิเคราะห์ ์ ตััดสิินใจ ได้้ตามความเหมาะสม และพัฒั นาการ ระบบสืบื พัันธุ์� และแก้้ปััญหาอย่่าง บููรณาการเนื้้อ� หายาเสพติดิ ของมนุุษย์์ ระบบไหลเวีียนโลหิติ สร้้างสรรค์์ ได้้ตามความเหมาะสม สาระที่่� 2 และระบบหายใจให้้ทำำ�งาน ข้้อ 4 มีีความสามารถในการ ชีีวิติ และ ตามปกติิ คิดิ เชื่�อมโยง บููรณาการเนื้้�อหายาเสพติดิ ครอบครััว พ 2.1 ป.6/2 องค์ป์ ระกอบที่่� 2 ได้้ตามความเหมาะสม วิิเคราะห์์พฤติิกรรมเสี่่ย� ง การคิดิ วิเิ คราะห์ ์ ตัดั สินิ ใจ บููรณาการเนื้้อ� หายาเสพติิด สาระที่่� 3 ที่่อ� าจนำ�ำ ไปสู่่�การมีี และแก้้ปััญหาอย่่าง ได้้ตามความเหมาะสม การเคลื่่�อนไหว เพศสัมั พัันธ์ุ� สร้้างสรรค์์ การออกกำ�ำ ลัังกาย การติิดเชื้ �อเอดส์์ ข้้อ 6 รู้จ�้ ัักวิธิ ีีการและ การเล่น่ เกม กีีฬา และการตั้้�งครรภ์์ ขั้น� ตอนการตัดั สินิ ใจและ ไทยและกีีฬาสากล ก่่อนวััยอัันควร แก้้ไขปัญั หาที่�่ถููกต้้อง สาระที่่� 4 องค์ป์ ระกอบที่่� 4 การสร้้างเสริมิ พ 3.1 ป.6/5 การสร้้างสัมั พันั ธภาพที่ด่� ีีกัับ สุขุ ภาพ ร่่วมกิิจกรรมนัันทนาการ ผู้ �อื่ น� สมรรถภาพ และ อย่่างน้้อย 1 กิิจกรรม ข้้อ 5 รู้จ�้ ัักปฏิเิ สธ ต่่อรอง การป้อ้ งกัันโรค แล้้วนำำ�ความรู้้�และหลักั การ และร้้องขอความช่่วยเหลืือ ที่�ไ่ ด้้ไปใช้้เป็น็ ฐานการศึึกษา ในสถานการณ์์เสี่ย�่ ง หาความรู้้�เรื่อ� งอื่น� ๆ องค์ป์ ระกอบที่่� 3 พ 4.1 ป.6/3 การจััดการกัับอารมณ์์ แสดงพฤติกิ รรม และความเครีียด ที่บ�่ ่่งบอกถึึงความรับั ผิิดชอบ ข้้อ 7 รู้จ้� ักั สร้้างความสุุขให้้ ต่่อสุุขภาพของส่่วนรวม กัับตนเอง องค์ป์ ระกอบที่่� 1 การตระหนักั รู้�แ้ ละเห็็น คุุณค่่าในตนเองและผู้ �อื่ น� ข้้อ 9 มีีความรับั ผิดิ ชอบ ต่่อสังั คม Be Smart Say No To Drugs 77

สาระที่่� 5 พ 5.1 ป.6/3 องค์ป์ ระกอบที่่� 2 1. แยกแยะประเภทของ ความปลอดภัยั วิิเคราะห์ส์ าเหตุุของ การคิิด วิเิ คราะห์ ์ ตััดสินิ ใจ ยาเสพติดิ /ยาที่ใ่� ช้้ในทางที่ผ�่ ิดิ ในชีีวิิต การติิดสารเสพติดิ และ และแก้้ปััญหาอย่่าง และอันั ตรายจากการใช้้ ซักั ชวนให้้ผู้้อ�ื่�นหลีีกเลี่�่ยง สร้้างสรรค์์ ยาเสพติดิ ในทางที่ผ่� ิดิ สารเสพติดิ ข้้อ 6 รู้จ�้ ัักวิธิ ีีการ 2. สามารถให้้เหตุุผล และขั้น� ตอนการตััดสิินใจ การปฏิเิ สธ การยับั ยั้ง� ชั่่ง� ใจ และแก้้ไขปัญั หาที่่�ถููกต้้อง และโน้้มน้้าวใจเพื่่อ� นไม่่ให้้ ใช้้ยาเสพติดิ แนวทางการจััดการเรีียนรู้้�ยาเสพติดิ ระดัับชั้้�นประถมศึึกษาปีีที่�่ 6 ลำ�ำ ดัับที่่� ชื่่อ� กิจิ กรรม เวลาที่ใ�่ ช้จ้ ััดกิจิ กรรม (นาทีี) 1 (เกี่่�ยว) กับั DRUGS 60 2 My choice 60 78 รู้ค้� ิดิ รู้�ท้ ััน ป้อ้ งกันั ยาเสพติิด

แนวทางการจััดการเรีียนรู้้�ยาเสพติิดระดับั ชั้้น� ประถมศึึกษาปีีที่�่ 6 เรื่อ�่ ง (เกี่ย� ว) กับั DRUGS (เวลา 60 นาทีี) มาตรฐานการเรีียนรู้้�และตัวั ชี้้ว� ัดั พ 5.1 ป.6/3 วิิเคราะห์์สาเหตุุของการติิดสารเสพติดิ และชักั ชวนให้้ผู้้�อื่น� หลีีกเลี่�่ยงสารเสพติดิ สาระสำำ�คััญ ในปััจจุุบัันสารเสพติิดแพร่่ระบาดอย่่างกว้้างขวาง ส่่งผลต่่อเด็็กและเยาวชน ที่�่ต้้องเผชิิญกัับสิ่�งยั่�วยุุ ตััวแบบที่่�ไม่่เหมาะสม อัันตรายต่่างๆ ที่่�เกิิดขึ้น� จึงึ สมควรที่�่เด็ก็ เยาวชน หรืือนัักเรีียนต้้องทราบประเภทของ สารเสพติดิ สาเหตุุของการติิดและวิธิ ีีการหลีีกเลี่่ย� งสารเสพติิด จุุดประสงค์์การเรีียนรู้้� พฤติกิ รรมทัักษะชีวี ิิต สาระการเรีียนรู้้� 1. นัักเรีียนสามารถแยกแยะ องค์์ประกอบที่่� 2 1. รู้จ�้ ักั ประเภทของยาเสพติดิ ประเภทของยาเสพติดิ ได้้ การคิิดวิิเคราะห์ ์ ตัดั สิินใจ 2. การใช้้ยาในการที่ผ�่ ิดิ 2. นักั เรีียนสามารถบอกวิิธีีที่จ่� ะ และแก้้ปััญหาอย่่างสร้้างสรรค์์ 3. ยาเสพติดิ ที่แ�่ พร่่ระบาด ไม่่เข้้าไปยุ่่�งเกี่ย่� วกัับยาเสพติิดได้้ ข้้อ 6 รู้�จ้ ักั วิธิ ีีการและขั้�นตอน ในปัจั จุุบันั การตัดั สิินใจและแก้้ไขปัญั หา ที่ถ�่ ููกต้้อง กิจิ กรรมการเรีียนรู้้� ขั้้น� นำำ� (10 นาทีี) นักั เรีียนชมคลิปิ วีีดิโิ อ/เนื้้อ� ข่่าว เรื่อ� ง “พ่่อคลั่่ง� ยา จับั ลููกแฝดฟาดพื้้น� ตายสยอง” และร่่วมกันั สนทนา ถึึงประเภทการออกฤทธิ์์�ของยาเสพติิดที่ใ่� ช้้เสพในข่่าว ขั้้น� กิิจกรรม (40 นาที)ี 1. นัักเรีียนฟัังครููให้้ความรู้เ�้ รื่�องประเภทการออกฤทธิ์์ข� องยาเสพติดิ 2. นัักเรีียนแบ่่งกลุ่่�ม กลุ่�่มละเท่่าๆ กััน จำ�ำ นวน 5 กลุ่�่ม หรืือตามความเหมาะสม สุ่�่มประเภท การออกฤทธิ์์ข� องยาเสพติดิ กลุ่ม่� ละ 1 ประเภท เพื่่�อจััดทำำ�โปสเตอร์์ตามประเภทการออกฤทธิ์์�ที่�ส่ ุ่ม่� ได้้ 3. นัักเรีียนร่่วมกัันจััดทำ�ำ โปสเตอร์์ที่�่แสดงถึึงยาเสพติิดที่�่แบ่่งตามการออกฤทธิ์์�ต่่อระบบประสาท ส่่วนกลาง ประกอบไปด้้วย ประเภทการออกฤทธิ์์/� อาการ และยกตัวั อย่่างยาเสพติดิ ลงในกระดาษ 100 ปอนด์์ หรืือตามความเหมาะสม 4. นัักเรีียนแต่่ละกลุ่่ม� ออกมานำำ�เสนอหน้้าชั้�นเรีียน Be Smart Say No To Drugs 79

กิิจกรรมการเรีียนรู้้� ขั้้�นสรุปุ (10 นาที)ี 1. นักั เรีียนและครููร่่วมกัันสรุุปความรู้ท�้ ี่ไ่� ด้้จากกิิจกรรมกลุ่ม่� 2. นักั เรีียนฟังั ครููให้้ความรู้เ�้ รื่อ� งการใช้้ยาในทางที่ผ�่ ิดิ และยาเสพติดิ ที่แ�่ พร่่ระบาดในปัจั จุุบันั เพิ่่ม� เติมิ 3. นักั เรีียนตอบคำ�ำ ถามครููโดยใช้้คำ�ำ ถาม R - C - A เพื่่�อนำำ�ไปสู่ก�่ ารพัฒั นาทักั ษะชีีวิติ R : นัักเรีียนรู้้ส� ึกึ อย่่างไรกับั คลิปิ วิิดีีโอ/เนื้้�อข่่าว C : ในชีีวิิตประจำ�ำ วัันของนัักเรีียน เคยพบเห็็นเหตุุการณ์์ที่�่ใกล้้เคีียงกัับในคลิิปวิิดีีโอหรืือไม่่ นักั เรีียนทำ�ำ อย่่างไร A : ถ้้าในอนาคต นักั เรีียนพบเห็น็ เหตุุการณ์ห์ รือื ข่่าวไม่่ว่่าจะผ่่านทางช่่องทางใดก็ต็ าม นักั เรีียน สามารถแยกประเภทของการออกฤทธิ์์ข� องยาเสพติดิ ได้้หรือื ไม่่ และนักั เรีียนจะไม่่เข้้าไปยุ่ง�่ เกี่ย่� วกับั ยาเสพติดิ ได้้อย่่างไร ภาระ/ชิ้้�นงาน สื่�อการนำ�ำ เสนอ เช่่น โปสเตอร์์ / การเขีียนเค้้าโครงเรื่�องราวหนัังสั้�น (Story Board) / หนัังสืือพิิมพ์์ / แผ่่นพัับ / แต่่งเพลง สื่อ�่ /แหล่่งเรีียนรู้้� 1. คลิปิ วิิดีีโอ/เนื้้�อข่่าว 2. กระดาษ 100 ปอนด์์ หรือื ตามความเหมาะสม 3. ดิินสอสีี/ปากกาสีีเมจิิก 4. ตัวั อย่่างโปสเตอร์์/ใบความรู้�้ การวััดผลและประเมิินผล 1. ประเมินิ ความรู้้ค� วามเข้้าใจของนักั เรีียนจากการนำ�ำ เสนอกิิจกรรมกลุ่ม่� 2. สังั เกตพฤติกิ รรมการมีีส่่วนร่่วมในกิิจกรรมกลุ่่ม� คลิิปวิิดีีโอ เรื่อ่� ง “พ่่อคลั่่ง� ยา จัับลููกแฝดฟาดพื้้�นตายสยอง” เนื้้�อข่า่ ว เรื่�่อง “พ่่อคลั่่ง� ยา จัับลูกู แฝดฟาดพื้้น� ตายสยอง” 80 รู้�้คิิด รู้�้ทันั ป้อ้ งกันั ยาเสพติิด

ใบความรู้้�ที่่� 1 Be Smart Say No To Drugs 81

ใบความรู้้�ที่่� 2 82 รู้้�คิิด รู้้�ทันั ป้อ้ งกันั ยาเสพติดิ

ใบความรู้้�ที่่� 3 Be Smart Say No To Drugs 83

ใบความรู้้�ที่่� 4 84 รู้้�คิิด รู้้�ทันั ป้อ้ งกันั ยาเสพติดิ

ใบความรู้้�ที่่� 5 การใช้้ยาเสพติดิ แบบผสมผสาน เคนมผง พบว่่า มีีการนำ�ำ ยาเสพติดิ หลายชนิดิ มาผสมกันั มีีชื่่อ� เรีียกแตกต่่างกันั เช่่นเคนมผงเคทะเลทราย ในต่่างประเทศเรีียกว่่า ค็็อกเทล เป็็นต้้น ซึ่่ง� ส่่วนผสมหลัักจะประกอบไปด้้วย 1) เมทแอมเฟตามีีน (Methamphetamine) 2) เคตามีีน (Ketamine) 3) เฮโรอีีน (Heroin) 4) ฟลููไนตราซีีแปม (Flunitrazepam) Be Smart Say No To Drugs 85

ใบความรู้้�ที่่� 6 การนำ�ำ ยารัักษาโรคมาใช้้ในทางที่่ผ� ิิด ยานอนหลับั ยากล่่อมประสาท - ไดอาซีีแพม ยาแก้้ไอ - เดกซ์์โทรเมเทอร์แ์ ฟน (Dextromethorphan) อาการไอ ดื่�่มน้ำ�ำ�อุ่�่นมากๆ พัักผ่่อนให้้เพีียงพอ ทำ�ำ ให้้อาการไอลดลง และหายไอ ที่่ม� า : https://yaandyou.net/content-view.php?conid=158 86 รู้ค�้ ิิด รู้ท้� ันั ป้้องกันั ยาเสพติิด

ใบความรู้้�ที่่� 6 ยาแก้้ปวด - ทรามาดอล (Tramadol) Be Smart Say No To Drugs 87

ใบความรู้้�ที่่� 6 ยาแก้้แพ้้ / ยาแก้้หวัดั - โปรโคดิลิ (Procodyl) 88 รู้้ค� ิดิ รู้ท�้ ันั ป้อ้ งกัันยาเสพติิด

ใบความรู้้�ที่่� 6 กลุ่่�มยาโอปิอิ อยด์์ - มอร์์ฟีนี (Morphine) Be Smart Say No To Drugs 89

แนวทางการจััดการเรีียนรู้้�ยาเสพติดิ ระดัับชั้้น� ประถมศึึกษาปีีที่�่ 6 เรื่อ่� ง My Choice (เวลา 60 นาทีี) มาตรฐานการเรีียนรู้้�และตััวชี้้�วัดั พ 5.1 ป.6/3 วิเิ คราะห์์สาเหตุุของการติิดสารเสพติิดและชักั ชวนให้้ผู้้อ�ื่�นหลีีกเลี่�ย่ งสารเสพติิด สาระสำ�ำ คััญ ปัจั จุุบันั ปัญั หายาเสพติดิ มีีผลกระทบและเป็น็ ภัยั ต่่อประเทศ เด็ก็ และเยาวชนเป็น็ กลุ่ม�่ ที่ม่� ีีโอกาสเข้้าไป ใช้้ยาเสพติิดได้้ง่่ายเนื่่�องจากเป็็นวััยที่�่อยากรู้�้อยากเห็็นและอยากลอง ต้้องการสร้้างการยอมรัับ จึึงจำำ�เป็็นต้้อง ให้้เด็็ก เยาวชนเรีียนรู้้ว� ิิธีีป้อ้ งกัันยาเสพติิด วิธิ ีีการปฎิิเสธไม่่เข้้าไปยุ่�ง่ เกี่่ย� วกับั สิ่�งมอมเมาต่่างๆ จุุดประสงค์์การเรีียนรู้้� พฤติิกรรมทัักษะชีวี ิติ สาระการเรีียนรู้้� 1. นัักเรีียนสามารถบอก องค์ป์ ระกอบที่่� 2 1. ทักั ษะการปฏิเิ สธ ความสำ�ำ คัญั ของการป้อ้ งกันั ตนเอง การคิดิ วิิเคราะห์ต์ ัดั สินิ ใจ การยับั ยั้ง� ชั่ง� ใจ จากยาเสพติดิ ได้้ และแก้้ปััญหาอย่่างสร้้างสรรค์์ 2. การปฏิบิ ัตั ิติ นเมื่อ� อยู่�่ 2. นักั เรีียนสามารถอธิบิ ายวิธิ ีีการ ข้้อ 6 รู้จ้� ัักวิิธีีการและขั้น� ตอน ในสถานการณ์เ์ สี่ย่� ง ปฏิิเสธเพื่่อ� ป้อ้ งกันั ตนเองจาก การตัดั สิินใจและแก้้ไขปัญั หา ยาเสพติิดได้้ ที่ถ�่ ููกต้้อง 3. นัักเรีียนสามารถบอกวิิธีีการ ปฏิเิ สธเมื่�ออยู่ใ่� นสถานการณ์์จริงิ ได้้อย่่างถููกต้้อง กิิจกรรมการเรีียนรู้้� ขั้้น� นำำ� (10 นาทีี) 1. นักั เรีียนและครููร่่วมกันั ทบทวนเนื้้อ� หาและกิจิ กรรมเกี่ย�่ วกับั ประเภทการออกฤทธิ์์ข� องยาเสพติดิ และการใช้้ยารักั ษาโรคในทางที่ผ�่ ิิด 2. นัักเรีียนชมคลิิปวีีดิิโอเรื่�อง “การบำำ�บััดฟื้้�นฟููผู้้�ใช้้ยาเสพติิดโดยชุุมชนเป็็นฐาน” และร่่วมกััน อภิิปรายถึงึ ตััวละครแต่่ละตัวั พอสัังเขป ขั้้น� กิิจกรรม (40 นาทีี) ใช้้ใบงาน 1. นักั เรีียนแบ่่งเป็น็ 4 กลุ่ม่� กลุ่ม�่ ละเท่่าๆ กันั หรือื ตามความเหมาะสม สุ่ม่� ตัวั ละคร My Choice ในคลิิปวีีดีีโอ (ถ้้ามีีมากกว่่า 4 กลุ่�่ม สามารถใช้้ตััวละครซ้ำำ�� กัันได้้) ครููแจกใบงาน “My Choice” ของตััวละครตามที่่�แต่่ละกลุ่ม่� สุ่ม่� ได้้ 90 รู้ค้� ิิด รู้�้ทััน ป้้องกันั ยาเสพติิด

กิิจกรรมการเรีียนรู้้� 2. ให้้แต่่ละกลุ่ม่� ร่่วมกัันระดมสมองแต่่งเรื่�องราวต่่อจากใบงาน “My Choice” ที่ค่� รููแจกให้้ โดยให้้ ออกแบบทางเลือื กใหม่่ โดยที่ต�่ ัวั ละครไม่่เลือื กใช้้ยาเสพติดิ และให้้แทรกเนื้้อ� หาการตัดั สินิ ใจ การแก้้ปัญั หา การรู้จ�้ ัักหลีีกเลี่่ย� งปฏิิเสธ และการต่่อรอง เข้้าไปด้้วย 3. ให้้ทุุกกลุ่ม่� นำ�ำ เสนอเรื่อ� งราวที่่แ� ต่่งขึ้น� เพื่่อ� แลกเปลี่่ย� นเรีียนรู้�ห้ น้้าชั้น� เรีียน ขั้้�นสรุุป (10 นาทีี) 1. นัักเรีียนและคุุณครููร่่วมกัันสรุุปเนื้้�อหาและกิิจกรรมในชั่�วโมงเรีียนเกี่่�ยวกัับทัักษะการปฏิิเสธ และการหลีีกเลี่�่ยงยาเสพติดิ 2. ใช้้คำ�ำ ถาม R – C – A เพื่่อ� นำ�ำ ไปสู่่�การพัฒั นาทักั ษะชีีวิิต R : นัักเรีียนรู้้�สึกึ อย่่างไรกับั พฤติิกรรมตัวั ละครในหนัังสั้น� C : ในอดีีตที่่�ผ่่านมานัักเรีียนเคยพบเจอเหตุุการณ์์ที่�่ตรงกัับในหนัังสั้�นบ้้างหรืือไม่่ มีีวิิธีีการ ปฏิบิ ััติติ นอย่่างไร A : หากในอนาคต มีีคนชวนให้้นัักเรีียนใช้้ยาเสพติิด นักั เรีียนจะปฏิิบััติอิ ย่่างไร ภาระ/ชิ้้น� งาน เรื่อ� งราวที่น่� ักั เรีียนแต่่งขึ้น� สื่�อ่ /แหล่ง่ เรีียนรู้้� 1. หนังั สั้น� / เนื้้อ� เรื่�องของตััวละคร 2. ใบงาน การวััดผลและประเมิินผล 1. ใบงาน 2. ทัักษะการมีีส่่วนร่่วมในกิิจกรรมกลุ่ม่� 3. สัังเกตแนวคิดิ ของนักั เรีียนในการเลืือกทางเลืือกใหม่่ของตัวั ละคร คลิปิ วีีดิโิ อ “การบำ�ำ บัดั ฟื้�้นฟูผู ู้ใ�้ ช้ย้ าเพสติิดโดยชุุมชนเป็็นฐาน” Be Smart Say No To Drugs 91

เนื้้อ� เรื่่อ� งตััวละครตามวีดี ิิโอเรื่่อ� ง “การบำำ�บััดฟื้�้นฟููผู้ใ้� ช้้ยาเสพติดิ โดยชุุมชนเป็็นฐาน” แบงค์์ (ไม่่ชอบเรีียนหนัังสืือ) แบงค์์ เป็็นเด็็กที่�่เรีียนหนัังสืือไม่่เก่่ง แต่่เก่่งในด้้านกีีฬา ไม่่ว่่าจะเป็็นฟุุตบอล ปิิงปอง ตะกร้้อ เขาแข่่ง ไม่่เคยแพ้้เลย ปััจจุุบัันเขาอาศััยอยู่่�กัับแม่่ในแหล่่งชุุมชนที่่�เต็็มไปด้้วยยาเสพติิดหลากหลายรููปแบบ พ่่อของเขา ได้้เสีียชีีวิิตลงเมื่�อเขายัังเด็็ก แม่่ของแบงค์์คาดหวัังในตััวของเขามากและมัักจะพููดเสมอว่่า “ตั้�งใจเรีียนนะลููก เรีียนหนัังสืือให้้เก่่งๆ จบมาจะได้้เป็็นเจ้้าคนนายคน” แบงค์์มัักจะไปปรัับทุุกข์์กัับกลุ่�่มเพื่่�อนเป็็นประจำ�ำ เรื่�องที่�่แม่่คาดหวัังในตััวของเขามากเกิินไป และ ไม่่ยอมเข้้าใจในความชอบของแบงค์เ์ ลย ซึ่่�งสุุดท้้ายก็ล็ งเอยด้้วยการโดดเรีียน อยู่ม�่ าวันั หนึ่่ง� ขณะที่แ่� บงค์แ์ ละกลุ่ม่� เพื่่อ� นโดดเรีียนอยู่น่�ั้้น� ก็ไ็ ด้้พบกันั รุ่น่� พี่ค�่ นหนึ่่ง� รุ่น�่ พี่ค่� นนั้้น� ได้้ชักั ชวนให้้ ลองเสพยาเสพติดิ ดููเพื่่�อคลายเครีียด….. แตน (เด็็กมีีปััญหา) ครอบครัวั ของแตนประกอบไปด้้วย พ่่อ แม่่ และต่่อ พี่ส�่ าวของแตน พี่ต่� ่่อเป็น็ คนที่ข�่ ยันั เรีียนเป็น็ อย่่างมาก สอบได้้เกรด 4 ตลอด และประสบความสำำ�เร็จ็ ในชีีวิติ ซึ่่�งผิดิ กับั ตัวั แตนเอง แตนเป็็นคนที่่�ชอบร้้องเพลง เต้้นรำ�ำ เล่่นละคร ความฝัันของเธอคืืออยากจะเป็็นศิิลปิิน เธอมัักจะน้้อยเนื้้�อต่ำ��ำ ใจ และโทษตััวเองอยู่�่เสมอว่่าพ่่อแม่่ ไม่่สนใจเพราะตนไม่่เก่่งเท่่าพี่�ต่ ่่อ แตนมีีนิิสััยที่อ�่ ยากรู้้�อยากลอง ชอบเสี่�ย่ ง และมัักจะแอบหนีีเที่ย่� วเป็็นประจำ�ำ เพราะการที่่�เธอได้้อยู่ก่� ัับ เพื่่�อนๆ ได้้ลองทำำ�อะไรแปลกๆ ใหม่่ๆ ด้้วยกััน จนไม่่สนว่่าสิ่�งนั้้�นจะผิิดกฎหมายหรืือไม่่ เธอคิิดเพีียงว่่าสิ่�งที่่� เธอทำำ�นั้้�น มันั จะทำำ�ให้้เธอได้้เป็็นที่�ย่ อมรับั ในกลุ่ม่� เพื่่�อน และได้้รัับความสนใจจากคนรอบข้้างบ้้าง จนคืืนหนึ่่�ง มีีกลุ่�่มรุ่่�นพี่่�ที่�่เธอรู้�้จััก ได้้ท้้าให้้เธอได้้ลองยาเสพติิดชนิิดหนึ่่�ง เพื่่�อที่�่กลุ่่�มรุ่่�นพี่่�จะได้้รัับเธอ เข้้ากลุ่ม่� ใหญ่่….. โก๋๋ (ชอบสร้้างความเดืือดร้้อน) โก๋๋เป็็นเด็็กกำำ�พร้้า ไม่่มีีพ่่อแม่่ เขาอาศััยอยู่่�ยายแค่่ 2 คน ยายของโก๋๋มัักจะใช้้เวลาทั้้�งวัันหมดไปกัับ การเล่่นไพ่่ เล่่นการพนััน ไม่่ค่่อยสนใจใส่่ใจโก๋๋เท่่าที่ค�่ วร ในทุุกๆ วััน โก๋๋ชอบไปรวมกลุ่�่มกัับแก๊๊งมอเตอร์์ไซค์์ซิ่�งแถวบ้้าน เพราะเขาชื่�นชอบมอเตอร์์ไซค์์ และความเร็ว็ เป็น็ ชีีวิติ จิติ ใจ โก๋๋คิิดว่่าการที่�่ซิ่ง� มอเตอร์ไ์ ซค์์ดัังๆ มันั ทำำ�ให้้เขาดููเท่่ และเป็น็ ที่�ส่ นใจของคนรอบข้้าง เขาไม่่รู้�้เลยว่่า สิ่่ง� ที่่�เขาทำ�ำ นั้้�น มัันเป็็นการสร้้างความรำ�ำ คาญ สร้้างความเดืือดร้้อนให้้กัับคนในชุุมชนมากแค่่ไหน และแล้้วเขาจึงึ ตัดั สินิ ใจออกจากโรงเรีียนกลางคันั ทำำ�ให้้เขาเรีียนไม่่จบชั้น� ม.1 แล้้วหันั มาซิ่ง� มอเตอร์ไ์ ซค์์ แทน หลัังจากนั้้�นไม่่นาน ครููประจำำ�ชั้้�นมาหาโก๋๋ที่�่บ้้าน เพื่่�อโน้้มน้้าวให้้โก๋๋กลัับไปเรีียนให้้จบ โก๋๋รู้้�สึึกไม่่พอใจ จึึงรีีบหนีีออกจากบ้้านทันั ทีี….. มาวินิ (ติดิ ยา) มาวิิน เคยติิดคุุกข้้อหาเสพสารเสพติิด แต่่เขาได้้รัับการช่่วยเหลืือจากเจ้้าหน้้าที่่� ป.ป.ส. พาเขาเข้้ารัับ การบำำ�บััด จนกระทั่่�งหายดีี และได้้ออกจากโรงพยาบาลกลัับมาใช้้ชีีวิติ ตามปกติทิ ี่บ�่ ้้าน มาวิินหวัังว่่า เมื่�อกลัับมาแล้้ว เพื่่�อนบ้้านและคนในชุุมชนจะเข้้าใจและยอมรัับในตััวเขาใหม่่ แต่่สิ่่�งที่่� เขาหวัังก็็ไม่่เป็็นดั่ �งหวััง คนในชุุมชนต่่างพากัันซุุบซิิบนิินทา บ้้างก็็ตราหน้้าว่่าเขาเป็็นคนติิดยา บ้้างก็็บอกว่่า เขาไม่่มีีทางเลิกิ ได้้หรอก เดี๋ย� วก็ก็ ลัับไปใช้้มันั อีีก แม้้เขาพยายามจะทำ�ำ ตัวั ใหม่่ให้้ดีีขึ้้น� มากแค่่ไหน หรือื พยายาม หางานทำ�ำ เพื่่�อเลี้�ยงชีีพ ก็ไ็ ม่่มีีใครให้้โอกาสเขาเลย มาวิินเริ่�มรู้ส�้ ึึกท้้อแท้้และสิ้�นหวังั จนกระทั่่ง� วันั หนึ่่�ง มีีชายคนหนึ่่�งได้้มาเสนอขายยาเสพติิดให้้มาวินิ อีีกครั้้�ง.... 92 รู้ค�้ ิิด รู้ท้� ััน ป้้องกันั ยาเสพติดิ