1 คําชแ้ี จง จงเขียนเคร่ืองหมาย หนาขอท่ีเปนสมการเชิงเสนตัวแปรเดียว และเครื่องหมาย หนาขอที่ ไมเ ปนสมการเชิงเสนตวั แปรเดยี ว 1. 2x - 5 = 10 2. 4y - 9 = 2(y + 4) 3. 3(m + 1) =6 4. 5x - 2 = x(2x - 1) x =2 5. 5 + 3 =4 6. x + y 5 7. x =3 =6 8. n(n + 1) 9. (5x + 10)(x - 2) = 2(x + 6) 10. x + 2 = 3xy คาํ ชแ้ี จง จงแกส มการตอไปน้ี และเติมคําตอบในชองวาง ทกี่ าํ หนดให 1. 3x + 20 = 5 วิธที าํ 3x + 20 = 5 ตรวจสอบคําตอบ แทนคา x = - 5 ในสมการ นาํ 20 ลบท้ังสองขางของสมการ จะได 3x + 20 - 20 = 5 - 20 จะได (3)(- 5) + 20 =5 -15 + 20 =5 3x = - 15 =5 5 - 20 นาํ 3 หาร ทั้งสองขางของสมการ - 20 3x -15 - 20 จะได 3 = 3 -5 x= ดงั น้ัน คําตอบของสมการ คือ - 5 2. 4(x - 3) = - 20 วิธีทาํ 4(x - 3) = - 20 ตรวจสอบคาํ ตอบ แทนคา x = - 2 ในสมการ ใชสมบัตกิ ารแจกแจง จะได 4(- 2 - 3) = จะได 4x - 12 = - 20 นาํ 12 บวกท้งั สองขางของสมการ 4 (- 5) = - 20 =
2 จะได 4x - 12 + 12 = - 20 + 12 4x = - 8 นาํ 4 หาร ท้ังสองขางของสมการ 4x -8 4 = 4 x = -2 ดังนน้ั คําตอบของสมการ คอื - 2 3. 7x - 3 = 4x + 21 วธิ ที าํ 7x - 3 = 4x + 21 ตรวจสอบคําตอบ นาํ 4x ลบ ท้ังสองขา งของสมการ แทนคา x = 8 ในสมการ จะได 7x - 3 - 4x = 4x + 21 - 4x จะได 7 (8) - 3 = 4(8) + 21 3x - 3 = 21 นํา 3 บวก ทัง้ สองขางของสมการ 56 - 3 = 32 + 21 53 = 53 จะได 3x - 3 + 3 = 21 + 3 3x = 24 นํา 3 หารท้งั สองขา งของสมการ 3x 24 3 = 3 x =8 ดงั นนั้ คําตอบของสมการ คอื 8 4. 4(2x - 1) = 2(x + 1) วธิ ที ํา 4(2x - 1) = 2(x + 1) ตรวจสอบคําตอบ ใชส มบตั ิการแจกแจง แทนคา x = 1 ในสมการ จะได 8x - 4 = 2x + 2 2 (1 + 1) นํา 2x ลบท้ังสองขา งของสมการ 4 [2(1) -1] = 2 (2) 8x - 4 - 2x = 2x + 2 - 2x 4 (1) = 4 4= 6x - 4 = 2 นาํ 4 บวกทั้งสองขางของสมการ 6x - 4 + 4 = 2 + 4 6x = 6 นาํ 6 หารทง้ั สองขา งของสมการ 6x 6 6 = 6 x =1 ดังนัน้ คําตอบของสมการ คือ 1
3 5. 3x - x =6 ตรวจสอบคาํ ตอบ 4 12 แทนคา x = 9 ในสมการ 3x x วธิ ที ํา 4 - 12 =6 -= 6 นาํ 12 ซึ่งเปน ค.ร.น. ของ 4 และ 12 คูณสมการ -= 6 3x x 6= 6 12 4 - 12 12 = 12 (6) 9x - x = 72 8x = 72 นาํ 8 หารทง้ั สองขา งของสมการ 8x 72 8 = 8 x =9 ดังน้นั คําตอบของสมการ คือ 9 1. จงแกส มการตอไปนแี้ ละตรวจสอบคําตอบ ตรวจสอบคาํ ตอบ 1.1) 3(x + 1) = - 12 3(- 5 + 1) = - 12 วิธีทาํ 3(- 4) = - 12 3(x + 1) = - 12 - 12 = - 12 3x + 3 = - 12 3x = - 12 - 3 ตรวจสอบคาํ ตอบ 3x = - 15 5(4 - 2) = 2(4 + 1) x = -5 5(2) = 2(5) 10 = 10 1.2) 5(x - 2) = 2(x + 1) = 2x + 2 วธิ ีทาํ = 2 + 10 5x - 10 5x - 2x = 12 3x x =4
4 1.3) 2(x - 3) + 3(x - 4) = 7x - 10 ตรวจสอบคาํ ตอบ วธิ ที ํา 2(- 4 - 3) + 3(- 4 - 4) = 7(- 4) - 10 2x - 6 + 3x - 12 = 7x - 10 2(- 7) + 3(- 8) = - 28 - 10 2x + 3x - 7x = -10 + 6 + 12 - 14 - 24 = - 38 - 2x = - 38 = - 38 x= 8 -4 1.4) x+3 = 2x -1 ตรวจสอบคาํ ตอบ 3 7 = วิธีทํา 21(x +3) 21(2x -1) = 3 = 7 -7 = -7 7(x + 3) 7x + 21 = 3(2x - 1) = 6x - 3 x = - 24 1.5) x+2 - x = 5 ตรวจสอบคาํ ตอบ 2 6 - =5 วิธีทาํ (x 6x 6 + 2) - 6 = (6)(5) 2 3(x + 2) - x = 30 -2 =5 3x + 6 - x = 30 7-2 =5 2x = 24 5 =5 = 12 x 1.6) x -1 + x-2 = 4-x ตรวจสอบคําตอบ 2 3 4 += วิธีทาํ (x -1) (x - 2) (4 - x) +0 = 12 2 + 12 3 = 12 4 = 6(x - 1) + 4(x - 2) = 3(4 - x) 6x - 6 + 4x - 8 = 12 - 3x 13x = 26 x =2
5 1.7) 3x -1 = x -1 + 7x - 4 ตรวจสอบคาํ ตอบ 5 3 15 =+ วิธีทาํ 15(3x -1) 15(x -1) 15(7x - 4) =+ 5 = 3 + 15 1= + 3(3x - 1) = 5(x - 1) + (7x - 4) 9x - 3 = 5 x - 5 + 7x - 4 1 =1 9x - 3 = 12x - 9 - 3x = - 6 x =2 2. จงหาคา ตวั แปรในรปู ของตวั แปรทีเ่ หลอื จากสมการที่กําหนด 2.1) จงหาคา x จากสมการ y = mx + c วิธีทาํ y = mx + c y - c = mx y-c x = m 2.2) จงหาคา E จากสมการ I = nE nE = R + nr วิธีทาํ I R + nr I(R + nr) = nE IR + Inr = nE IR + Inr E = I(Rn+ nr) E = n 2.3) จงหาคา w จากสมการ P = 2w + 2L วิธีทาํ P = 2w + 2L P - 2L = 2w P - 2L w = 2
6 1. ส่ีเหลี่ยมผืนผารูปหนึ่งมีดานยาว ยาวกวาดานกวาง 4 น้ิว ถาเสนรอบรูปของรูปสี่เหลี่ยมผืนผารูปนี้ยาว 28 นิ้ว จงหาความยาวของดานกวา ง และดา นยาวของรปู สเี่ หล่ียมผนื ผานี้ = x น้วิ วิธีทาํ ใหรปู สเี่ หลีย่ มผืนผา ดานยาว ดา นยาวยาวกวา ดานกวา ง 4 นวิ้ = x - 4 นว้ิ ดา นกวาง เสนรอบรปู ของรูปส่ีเหลี่ยมผืนผา 28 นวิ้ เขยี นสมการ ดงั นี้ x + x + (x - 4) + (x - 4) = 28 4x - 8 = 28 4x = 28 + 8 4x = 36 x =9 ดงั นั้น รูปส่ีเหลยี่ มผนื ผา ดา นยาว 9 นิ้ว ดานกวาง 9 - 4 = 5 นิ้ว 2. นภาซอ้ื หนุ ของบริษทั แหงหนึ่ง 100 หุน โดยเสยี คา นายหนา 0.5% ของยอดซ้ือ ถานภาชําระเงินในการซ้ือ หนุ เปน เงินท้ังสน้ิ 20,100 บาท อยากทราบวา ซ้อื หุนมลู คา หุน ละเทาใด x บาท วิธีทาํ ใหม ลู คา หุนละ 100x บาท นภาซ้อื 100 หนุ เปนเงิน เสียคานายหนา 0.5% ของยอดซือ้ (0.5) 100 = (100x) เขยี นสมการดงั น้ี = 0.5x 100x + 0.5x = 20,100 100.5x = 20,100 20,100 x = 100.5 x = 200 ดงั นนั้ นภาซ้ือหุนมลู คาหุน ละ 200 บาท
7 3. เลขจาํ นวนเต็ม สามจาํ นวนเรียงกนั มีผลรวมมากกวา สองเทา ของจาํ นวนทีน่ อยท่ีสดุ อยู 13 จงหาเลขจํานวน เต็มทงั้ สามจาํ นวนนนั้ =x วิธีทาํ ใหเลขจํานวนเตม็ ทีน่ อยทส่ี ุด เลขจาํ นวนเตม็ อกี สองจาํ นวนทอี่ ยตู ิดกนั = x + 1 และ x + 2 = x + (x + 1) + (x + 2) ผลรวมของเลขจํานวนเตม็ ทัง้ สาม สองเทา ของจํานวนที่นอยทสี่ ดุ = 2x จากโจทยเขยี นสมการได ดงั นี้ [x + (x + 1) + (x + 2)] - 2x = 13 3x+3-2x = 13 x = 13 - 3 x = 10 ดงั นั้น เลขจํานวนเตม็ ทงั้ สามจาํ นวนไดแ ก 10, 11 และ 12 4. ตุมมีอายุมากกวาตอย 10 ป และแตนมีอายุเปนสองเทาของตอย ถาท้ังสามคนมีอายุรวมกัน 58 ป จงหา อายขุ องคนทง้ั สาม x ป วิธีทาํ ให ตุมอายุ ตุมมีอายุมากกวา ตอ ย 10 ป x - 10 ป ดงั น้นั ตอย อายุ แตน มอี ายเุ ปนสองเทาของตอ ย 2(x - 10) ป ดงั น้นั แตน อายุ เนอ่ื งจากอายขุ องคนทัง้ สามรวมกนั เปน 58 ป เขยี นสมการไดดงั นี้ x + (x - 10) + 2(x -10) = 58 x + x - 10 + 2x - 20 = 58 4x = 88 x = 22 ดงั นัน้ ตุมอายุ 22 ป ตอยอายุ 22 - 10 = 12 ป แตนอายุ 2(12) = 24 ป
8 5. ถงั นาํ้ ใบหนึ่งมีทอน้าํ ไหลเขา สองทอ ถา เปดทอแรกนาํ้ จะเตม็ ถังภายใน 2 ชั่วโมง ถาเปดทง้ั สองทอพรอมกัน นํ้าจะเต็มถงั ภายใน 1 ชัว่ โมง 12 นาที อยากทราบวาถา เปด ทอ ทส่ี องเพียงทอ เดยี วน้าํ จะเต็มถงั ภายในเวลา เทา ใด วิธีทาํ สมมุติถา เปด ทอท่สี องเพียงทอ เดยี วน้ําจะเตม็ ถงั ภายใน x ชว่ั โมง 1 น่นั คอื ในเวลา 1 ช่วั โมง เปด ทอ ที่สองเพยี งทอเดียวจะไดน ้ํา x ถัง จากโจทยถ าเปดทอแรก เพยี งทอ เดียวนา้ํ จะเตม็ ถงั ภายใน 2 ชว่ั โมง 1 น่ันคอื ในเวลา 1 ชั่วโมง เปด ทอ แรกเพียงตอ เดยี วจะไดนํา้ 2 ถัง ถาเปด ท้งั สองทอพรอ มกันน้าํ จะเต็มถงั ภายใน 1 ชว่ั โมง 12 นาที 12 60 = 1+ ช่วั โมง = = 1 + 1 ชั่วโมง น่ันคอื ในเวลา 1 ชวั่ โมง เปดท้ังสองทอ พรอมกนั จะไดน า้ํ 5 6 5 ชว่ั โมง 1 ถัง 6 5 5 = 6 ถัง เขียนสมการไดดงั น้ี 1 1 5 x 2 6 + = 2+x = 5 2x 6 6(2 + x) = 10x 12 + 6x = 10x 4x = 12 x =3 ดงั นั้น ถาเปด ทอท่ีสองเพียงทอเดยี ว นํา้ จะเต็มถงั ภายใน 3 ชว่ั โมง
9 ตอนท่ี 1 คาํ ช้ีแจง : เลอื กคําตอบที่ถูกตอ งทีส่ ุดเพียงขอเดียว 1. ขอ ใดเปนสมการเชิงเสน ตัวแปรเดยี ว ง. x = x - 3 2 2. ขอใดเปนคา a จากสมการ 9a + 20 = 35 + 4a ข. 3 3. ถา 4(x - 2) = 3x - 10 แลว x มีคาตรงกับขอใด ค. - 2 4. จากสมการ 3x + 2 = x + 6 คา ของ x + 1 ตรงกับขอ ใด ก. 3 5. ถา 3(7 - x) + 5 (x - 4) = 9 แลว x มีคาตรงกบั ขอ ใด ข. 4 7x - 2 5 6. จากสมการ =x + 2 คาของ x ตรงกับขอใด ก. 6 x-4 8 - 2x 7. ถา 2 = 3 แลว x มคี า ตรงกบั ขอ ใด ง. 4 8. คาของ x ขอ ใดสอดคลอ งกับสมการ 2(x -1) = 16 ง. 4x + 1 = 37 x -1 x-3 9. ถา 4 = 5 แลว x มคี าตรงกับขอ ใด ก. - 7 x (x + 2) 2 6 10. จากสมการ + = 5 คา ของ x ตรงกับขอใด ง. 7
10 ตอนท่ี 2 คาํ ชแี้ จง : จงเตมิ คาํ ตอบใหส มบรู ณ 1. จากสมการ 12(x - 4) = 10(x - 3) คาของ 2x เทาใด ตอบ 18 2. กาํ หนดสมการ v = 4 π r2h จงหาคา h ในรูปของ v, r และ π 3 3v ตอบ h = 4πr 2 3. ถา 5 เทาของจํานวนๆ หนึ่งบวกกบั 10 มคี าเทา กับ 40 แลว จาํ นวนนั้นมีคา เทาใด 6 ตอบ 36 4. รัชนีสะสมเงินในกระปุกออมสินเปนเหรียญบาท เหรียญหาบาทและเหรียญสิบบาท เม่ือรัชนีนําเงินใน กระปกุ ออมสนิ มานบั ปรากฏวา มเี งินอยู 480 บาท ซ่ึงเหรียญแตละชนิดมีจํานวนเทากัน อยากทราบวาใน กระปุกออมสนิ มีเหรยี ญจาํ นวนกี่อนั ตอบ 30 อนั 5. ABC เปนรูปสามเหล่ียมซึ่งขนาดของมุม A เปน 3 เทาของมุม B ขนาดของมุม C เปน 1 เทาของมุม B 2 อยากทราบวา มุม B มีขนาดเทาใด ตอบ 40 องศา 1. จงหาคาของ 3x + 4y และพจิ ารณาคําตอบของสมการ 3x + 4y = 12 จากคา x และ y ทก่ี ําหนดให (x, y) คา ของ 3x + 4y คูอันดบั เปนคาํ ตอบของสมการ 3x + 4y = 12 (เปน /ไมเปน) ตวั อยา ง (5, 1) 3(5) + 4(1) = 19 ไมเ ปน (0, 3) 3(0) + 4(3) = 12 เปน (1, 2) 3(1) + 4(2) = 11 ไมเปน (2, 1.5) 3(2) + 4(1.5) =12 เปน (-1, 4) 3(- 1) + 4(4) = 13 ไมเ ปน (4, 0) 3(4) + 4(0) = 12 เปน 2. จงหาคา y ในตารางตอ ไปน้ี ที่สอดคลอ งกับสมการ 2x + y = 6 2 x -1 0 1 2 y864
เขียนกราฟไดด ังนี้ 11 2x+y=6 คาํ ชี้แจง : จงเขยี นกราฟ และหาคําตอบของระบบสมการตอ ไปนจ้ี ากกราฟ 1. 2x - y = 1 … x+y = 5 … วิธที ํา 2x - y = 1 x+y = 5 x123 x123 y135 y432 2x-y=1 x+y=5 คาํ ตอบของระบบสมการ คอื (2, 3)
12 2. x + y = 0 … 2x + y = 2 1 2 2x + y = 2 … 0 -2 วธิ ที ํา x + y = 0 x -1 x -1 12 y4 y1 -1 -2 2x+y=2 x+y=0 3. 2x - y = 0 … คําตอบของระบบสมการ คือ (2, - 2) x - 2y = 6 … x - 2y = 6 x -2 0 1 วิธที าํ 2x - y = 0 y -4 -3 -2.5 x -2 0 1 y -4 0 2 2x-y=0 x-2y=6 คาํ ตอบของระบบสมการ คือ (- 2, - 4)
13 4. 3x - y = 3 … x … 2 +y = 4 วิธที าํ 3x - y = 3 x +y =4 2 x012 x0 1 2 y -3 0 3 3 y 4 3.5 คาํ ตอบของระบบสมการ คือ (2, 3) คาํ ชแ้ี จง : จงแสดงวธิ ีทํา 1. จงหาคา x และ y จากระบบสมการตอไปนี้ โดยวิธีการแทนคา 1.1) 2x + 3y = 3 … x + 5y = - 9 … วิธีทาํ จากสมการ เขียน x ในรูปของ y จะได x = - 9 - 5y … แทนคา x ในสมการ 2(- 9 - 5y) + 3y =3 -18 - 10y + 3y =3 - 7y = 21 y = -3
14 แทนคา y = - 3 ในสมการ x = - 9 - 5(- 3) x =6 ดังนน้ั คําตอบของระบบสมการ คอื x = 6 และ y = - 3 หรือ (6, - 3) 1.2) 7x - 2y = 4 … 2x + y = 9 … วิธีทาํ จากสมการ เขยี น y ในรูปของ x จะได y = 9 - 2x … แทนคา y ในสมการ 7x - 2(9 - 2x) 7x - 18 + 4x =4 =4 11x = 4 + 18 11x = 22 x =2 แทนคา x = 2 ในสมการ y = 9 - 2(2) y =5 ดงั นัน้ คําตอบของระบบสมการ คอื x = 2 และ y = 5 หรือ (2, 5) 1.3) x - 2y = 8 … 2x + y = 6 … วิธีทาํ จากสมการ เขยี น x ในรปู ของ y จะได x = 8 + 2y … แทนคา x ในสมการ 2(8 + 2y) + y 16 + 4y + y =6 =6 5y = 6 - 16 5y = - 10 y = -2 แทนคา y = -2 ในสมการ x = 8 + 2(- 2) x =4 ดังนัน้ คาํ ตอบของระบบสมการ คือ x = 4 และ y = - 2 หรอื (4, - 2)
15 1.4) 2x + 5y + 9 = 0 … 3x = 4y - 2 … วิธีทาํ จากสมการ เขียน x ในรูปของ y 4y −2 จะได x = 3 … แทนคา x ในสมการ 4y − 2 3 2 + 5y + 9 =0 8y − 4 + 5y +9 = 0 3 8y - 4 + 15y + 27 = 0 23y = - 23 y = -1 แทนคา y = - 1 ในสมการ 4(−1) − 2 x = 3 x = -2 ดังนน้ั คาํ ตอบของระบบสมการ คอื x = - 2 และ y = - 1 หรอื (- 2, - 1) 2. จงหาคา x และ y จากระบบสมการตอไปนี้ โดยวิธขี จดั ตวั แปร 2.1) 4x + y = 17 … 2x + y = 11 … วิธีทาํ สมการ - สมการ (4x + y) - (2x + y) = 17 - 11 2x = 6 x=3 แทน x = 3 ในสมการ 2(3) + y = 11 6 + y = 11 y = 11 - 6 y =5 ดังนัน้ คาํ ตอบของระบบสมการ คือ x = 3 และ y = 5 หรือ (3, 5)
16 2.2) 5x + y = 9 … x - 2y วิธีทาํ = 4 … สมการ คูณ 2 10x + 2y = 18 … สมการ + สมการ (x - 2y) + (10x + 2y) = 4 + 18 11x = 22 x =2 แทนคา x = 2 ในสมการ 5(2) + y = 9 10 + y = 9 y = -1 ดังนน้ั คาํ ตอบของระบบสมการ คอื x = 2 และ y = - 1 หรือ (2, - 1) 2.3) 2x + 7y - 3 = 0 5x + 4y + 6 = 0 วิธีทาํ จากโจทย จดั รูปสมการใหม ดงั น้ี 2x + 7y = 3 … 5x + 4y = -6 … นาํ 5 คูณสมการ 10x + 35y = 15 … นํา 2 คณู สมการ 10x + 8y = - 12 … สมการ - สมการ (10x + 35y) - (10x + 8y) = 15 - (- 12) 27y = 27 y =1 แทนคา y = 1 ใน สมการ 2x + 7(1) =3 2x = 3 - 7 2x = - 4 x = -2 ดงั นน้ั คาํ ตอบของระบบสมการ คือ x = - 2 และ y = 1 หรือ (- 2, 1)
17 2.4) x + y =4 … 6 3 x 2y 12 + 3 =4 … วิธีทาํ จากโจทย จัดรปู สมการได ดงั น้ี x + 2y = 24 … x + 8y = 48 … สมการ - สมการ (x + 8y) - (x + 2y) = 48 - 24 6y = 24 y =4 แทนคา y = 4 ใน สมการ x + 2(4) = 24 x + 8 = 24 x = 16 ดงั นัน้ คาํ ตอบของระบบสมการ คอื x = 16 และ y = 4 หรอื (16, 4) 1. ธนิตาและสุพรรณีมีเงินรวมกัน 1,560 บาท สองเทาของเงินธนิตามากกวาเงินของสุพรรณีอยู 570 บาท จงหาวาท้ังสองคนมีเงนิ คนละเทาใด วธิ ีทํา ให ธนติ า มเี งนิ x บาท สพุ รรณี มีเงนิ y บาท ทง้ั สองคน มีเงนิ รวมกัน 1,560 บาท เขียนสมการดงั น้ี x + y = 1,560 … สองเทา ของเงินธนติ า มากกวา เงินของสุพรรณี 570 บาท เขยี นสมการดงั นี้ 2x - y = 570 … สมการ + สมการ 3x = 2,130 x = 710 แทนคา x = 710 ใน สมการ 710 + y = 1,560 y = 850 ดังน้นั ธนติ า มเี งนิ 710 บาท สพุ รรณี มเี งนิ 850 บาท
18 2. บัตรเขา ชมพพิ ิธภณั ฑแหงหน่ึง ราคาบัตรสําหรับผูใหญ 3 คน และเด็ก 2 คน เปนเงิน 618 บาท และราคา บตั รสาํ หรบั ผใู หญ 2 คน เดก็ 1 คน เปน เงนิ 384 บาท จงหาราคาบตั รเขาชมพิพิธภณั ฑน ้ี วิธีทาํ ใหราคาบตั รเขา ชมพิพิธภณั ฑ สําหรับผูใหญ คนละ x บาท ราคาบตั รเขาชมพพิ ิธภัณฑ สาํ หรบั เด็ก คนละ y บาท 3x + 2y = 618 … 2x + y = 384 … นาํ 2 คูณสมการ 4x + 2y = 768 … สมการ - สมการ x = 150 แทนคา x = 150 ในสมการ 2(150) + y = 384 300 + y = 384 y = 84 ดังนัน้ ราคาบตั รเขา ชมพพิ ธิ ภัณฑ สําหรับผใู หญ ราคา 150 บาท สาํ หรับเด็ก ราคา 84 บาท 3. รปู สเี่ หลี่ยมผืนผา ABCD ดาน AB ยาว 3x + 11 เซนตเิ มตร ดาน BC ยาว 2x - 1 เซนติเมตร ดาน CD ยาว 4y + 8 เซนตเิ มตร ดาน DA ยาว x + y เซนตเิ มตร จงหาคา ของ x และ y วิธีทาํ จากรปู ส่ีเหล่ียมผนื ผา A B C D AB = DC น้ันคือ 3x + 11 = 4y + 8 3x - 4y = - 3 … และ A D = BC นัน้ คอื x + y = 2x - 1 - x + y = -1 … นาํ 3 คณู สมการ - 3x + 3y = - 3 … สมการ + สมการ -y = -6 y =6
19 แทนคา y = 6 ในสมการ -x+6 = -1 -x = -7 x=7 ดังนนั้ จากรปู x = 7, และ y = 6 4. ชิ้นงานรูปส่ีเหลี่ยมคางหมู ดังรูป มีพื้นที่ 600 ตารางเซนติเมตร อัตราสวนของ x : y เทากับ 1 : 3 จงหา ความยาวเสนรอบรูปของช้ินงาน วิธีทาํ จากโจทย พ้ืนทีร่ ปู สเี่ หลยี่ มคางหมู = 1 (x + y)(20) 2 1 600 = 2 (x + y)(20) x + y = 60 … และ x : y = 1:3 x y = 1 3 3x = y 3x - y = 0 … สมการ + สมการ 4x = 60 x = 15 แทน x = 15 ในสมการ 15 + y = 60 y = 45 ดังนั้น เสน รอบรปู ของรูปสี่เหลยี่ มคางหมเู ทา กบั 15 + 20 + 45 + 25 = 105 เซนตเิ มตร 5. ตัวตานทานสองตัว (R1 และ R2) ตอกันแบบอนุกรมในวงจรไฟฟาวงจรหน่ึง ซึ่งมีความตานทานรวม (Rt) เปน 1,500 โอหม ถาความตานทานตัวแรก R1 เพ่ิมขึ้นอีก 5% และความตานทานตัวที่สอง R2 เพ่ิมข้ึนอีก 10% ทําใหความตานทานรวมเปน 1,610 โอหม จงหาความตานทานเดิมของตัวตานทานแตละตัว เมื่อ Rt = R1 + R2
20 วิธีทาํ R1 + R2 = 1,500 … ถา R1 เพมิ่ 5% และ R2 เพม่ิ 10% 1.05 R1 + 1.10 R2 = 1,610 … นํา 1.10 คูณสมการ 1.10 R1 + 1.10 R2 = 1,650 … สมการ - สมการ 0.05 R1 = 40 R1 = 800 แทนคา R1 = 800 ในสมการ 800 + R2 = 1,500 R2 = 700 ดังนนั้ R1 = 800 โอหม และ R2 = 700 โอหม ตอนที่ 1 คาํ ช้ีแจง : เลอื กคาํ ตอบทถ่ี กู ตองท่ีสดุ เพยี งขอเดยี ว 1. ขอ ใดเปนสมการเชิงเสนสองตวั แปร x y ง. 2 + 4 = 1 2. คูอนั ดบั (1, 4) สอดคลองกับสมการในขอใด ค. y = 4x 3. กราฟของ x - 2y = 6 ตัดบนแกน y ทจี่ ุดใด ข. (0, - 3) 4. กราฟของ 2x + 3y = 9 ตัดบนแกน x ที่จุดใด ง. (4.5, 0) 5. จากระบบสมการ x - 3y = -3 ........... 2x + 3y = 12 ........... คาของ x ตรงกับขอใด ข. 3 6. จากขอ 5 คาของ y + 2 ตรงกับขอใด ก. 4 7. จากระบบสมการ 5x + y = 4 ........... x = 2y + 3 ...........
21 คา ของ y ตรงกับขอใด ข. - 1 8. คอู ันดับในขอใด เปนคําตอบของระบบสมการ 3x + 2y = 7 และ 9x - 4y = 1 ข. (1, 2) 9. จงเขยี นกราฟของสมการ 2x - 3y = 6 ข. 10. จากระบบสมการ 3x + 2y = 9 4x - 3y = -5 คาของ x - y ตรงกับขอ ใด ค. - 2 ตอนท่ี 2 คําชีแ้ จง : จงเตมิ คาํ ตอบใหสมบูรณ 1. จงหาคําตอบของสมการ 2x + 3y = 12 และ x - y = 1 ตอบ x = 3, y = 2 3 2. จากสมการ y = - 2 x + 1 แสดงคา ของตวั แปรในตารางขา งลางนี้ a + b มคี าเทา ใด x -2 0 2 b y 4 1 a -5 ตอบ 2 3. อายุของบิดาและบุตรรวมกันเปน 46 ป สามเทาของอายุบิดาจะมากกวาอายุของบุตรอยู 94 ป อยากทราบวา บดิ าอายเุ ทา ใด ตอบ 35 ป 4. นาฬิกา 2 เรือน กับปากกา 10 ดาม ราคารวมกัน 1,800 บาท แตถานาฬิกา 5 เรือน รวมกับปากกา 20 ดาม จะมรี าคา 4,350 บาท อยากทราบวา นาฬิกา 1 เรอื น กบั ปากกา 1 ดาม ราคารวมกันเทาใด ตอบ 780 บาท 5. ABC เปนรูปสามเหล่ียมรูปหน่ึง มุม A มีขนาด 42 องศา มุม B จะมีขนาดใหญกวา 2 เทาของมุม C อยู 30 องศา จงหาขนาดของมุม C ตอบ 36 องศา
22 1. จงพจิ ารณาขอ ความตอ ไปนีโ้ ดยทาํ เคร่ืองหมาย หนาขอทีถ่ ูกและ หนา ขอทผี่ ิด 1.1) หมายเลขบัตรประชาชนเปนขอ มลู เชิงคณุ ภาพ 1.2) การเกบ็ รวบรวมขอมลู จากการทดลองเปนขอ มลู ทุติยภูมิ 1.3) การรับจํานวนนักเรียนที่มาสมัครเขาศึกษาตอระดับ ปวช. เปนการเก็บรวบรวมขอมูลโดยใช วธิ กี ารสาํ รวจ 1.4) จากการสํารวจนักเรียนชัน้ ป.1 - ม.3 ของไทยพบวามี ระดบั I.Q. เฉลย่ี เทากบั 98 เปน ขอ มูลสถิติ 1.5) ระเบยี บวิธกี ารทางสถติ ิ คอื การเก็บรวบรวม การนําเสนอ การวิเคราะห และการตีความหมาย ของขอ มูล แผนภมู แิ ทง แสดงความนิยมในการออกกําลังกาย ของนักเรยี นกลมุ หนงึ่ 1. นกั เรียนกลมุ นี้ มีก่ีคน 200 คน 2. นกั เรยี นนิยมวง่ิ หรอื จอ กกงิ้ คิดเปนรอยละเทา ใด รอ้ ยละ20 แผนภูมกิ งแสดงอาชีพของผปู กครองนักเรียนของโรงเรียนแหง หนงึ่ จาํ นวน 800 คน 1. ผปู กครองนักเรียนประกอบอาชพี ธรุ กจิ สวนตวั ก่ีคน 128 คน 2. ผปู กครองนักเรียนประกอบอาชพี เกษตรกรก่คี น 416 คน 3. สว นทแี่ สดงรบั ราชการทํามมุ กีอ่ งศา 25.2 องศา 4. สว นทแ่ี สดงพนักงานลูกจา งทํามมุ ก่อี งศา 90 องศา 1. ขอ มูลตอ ไปนเ้ี ปน จํานวนนกั เรียนของวทิ ยาลยั แหง หนึ่ง เปนดังน้ี ปี การศึกษา ปวส. ปริญญาตรี 2558 685 1,723 2559 525 1,902 2560 488 2,090 2561 465 2,141 1.1) จากขอ มูลท่กี ําหนดใหเปนการนาํ เสนอขอมูลในรปู แบบใด การนาํ เสนอขอ มูลในรปู ตาราง 1.2) จงนาํ เสนอขอมลู ในรปู แผนภมู แิ ทง 1.3) จงนาํ เสนอขอมลู ในรูปกราฟเสน
23 จาํ นวนนักเรียน 2,100 1,800 ปวส. ปรญิ ญาตรี 2558 2559 2560 2561 2. จากการสํารวจผูส ําเร็จการศกึ ษาที่ประสงคทาํ งานในปการศกึ ษา 2561 จาํ แนกตามภาคดงั น้ี ภาค จาํ นวนคน รอ้ ยละ ภาคกลาง 13,635 32.19 ภาคเหนือ 6,119 14.44 ภาคตะวันออก 2,243 5.29 ภาคตะวันตก 4,380 10.34 ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื 11,601 27.39 ภาคใต 4,384 10.35 รวม 42,362 100 จงนําเสนอขอมลู ในรปู แผนภมู ิกง
24 ตอนที่ 1 คําชแ้ี จง : เลือกคําตอบทีถ่ ูกตองทสี่ ดุ เพียงขอ เดยี ว 1. ขอความตอไปนข้ี อใดถกู ต้อง ค. จากการสาํ รวจนักเรยี นไทยพบวา่ มี ระดบั I.Q. เฉล่ียเท่ากบั 98 เป็นขอ้ มูลสถิติ 2. ขอใดตอไปนก้ี ลา วไมถ่ กู ต้อง ค. ขอมูลรายไดของประชากรในชุมชนจากที่เขตจัดเปนขอ มูลทุติยภมู ิ 3. ขอใดตอ ไปน้ีไมถ กู ตอง ข. ขอ มูลที่ไดจากการสังเกตจัดเปนขอ มลู แหลง ทุติยภมู ิ 4. ระเบยี บวธิ ที างสถติ ติ รงกับขอใด ง. การเกบ็ รวบรวม การนําเสนอ การวิเคราะห์ และการแปลความหมายขอ้ มลู 5. ปา ยแสดงรายการและราคาของอาหารตามรานอาหารทวั่ ไปเปนเรอื่ งทางสถติ ใิ ด ค. การนาํ เสนอขอมูล 6. ขอใดไมใ ชว ิธกี ารเก็บรวบรวมขอ มลู ง. การสาธิต 7. ขอใดตอ ไปน้กี ลา วไมถ ูกตอ ง ข. บัณฑิตหญงิ 180 คน บัณฑติ ชาย 120 คน ท่ีจบการศึกษาแลวมงี านทาํ ภายใน 3 เดอื น ควร นําเสนอขอ มลู ดว ยแผนภมู วิ งกลม ขอมลู ตอไปน้ใี ชตอบคําถามขอ 8-9 แผนภมู แิ สดงการสํารวจคนท่ีทํางานในกรงุ เทพฯวา มีบานเกิดอยใู นภาคใดจาํ นวน 800 คน 8. จากการนําเสนอขา งตนเปน แผนภูมิรปู แบบใด ก. แผนภูมิกง 9. คนที่ทาํ งานในกรุงเทพฯ มีบานเกิดอยใู นภาคกลางมจี ํานวนก่ีคน ข. 280 คน 10. การนาํ เสนอขอ มลู มวี ัตถุประสงคส าํ คัญตรงกับขอ ใด ข. เผยแพรใ่ ห้ผสู้ นใจทราบ ได้อย่างสะดวกและชดั เจนขนึ้
25 ตอนที่ 2 คาํ ชแี้ จง : จงเติมคาํ ตอบใหส มบรู ณ 1. เดอื นไหนที่พนักงานขายท้ังสองคนมยี อดจําหนายเครื่องคอมพวิ เตอรเทากัน มีนาคม 2. ต้งั แตเดอื นมกราคม – เมษายน พิริยะมยี อดจาํ หนายเครือ่ งคอมพวิ เตอรเทา ใด 117 เครอ่ื ง 3. ต้ังแตเดือนมกราคม – เมษายน ใครมยี อดจําหนา ยเครื่องคอมพวิ เตอรไ ดมากกวากนั เทา ไร พิริยะมากกวา่ อมราจาํ นวน 3 เครอ่ื ง 4. เดอื นพฤษภาคมมยี อดจําหนา ยรถจักรยานยนตส งู กวา เดือนเมษายนรอ ยละเทาไร รอ้ ยละ 6 5. เดอื นมิถนุ ายนมยี อดจําหนา ยรถจักรยานยนตคดิ เปนรอ ยละเทาไร ของยอดจาํ หนา ยทง้ั หมด รอ้ ยละ 10 ใหน กั เรยี นหาคา ขอบเขตชัน้ จดุ กึ่งกลางชน้ั และความกวา งชั้น ของชว งคะแนนตอ ไปนี้ คะแนน ขอบเขตชั้น จุดกึ่งกลางชัน้ ความกวา งชัน้ 4.5 - 12.4 4.45 - 12.45 8.45 8 1.1) 20 - 28 19.5 - 28.5 24 9 1.2) 500 - 999 499.5 - 999.5 749.5 500 1.3) 3.30 - 3.51 3.295 -3.515 3.405 0.22 จากตารางแสดงรายไดเสริมตอ เดอื นของแมบ าน จาํ นวน 75 คน รายไดเ สรมิ ตอเดือน (บาท) จํานวนคน ต่าํ กวา 1,000 3 1,000 – 1,999 8 2,000 – 2,999 15 3,000 – 3,999 19 4,000 – 4,999 20 5,000 – 5,999 10 1. ใหนักเรยี นเตมิ คาํ ตอบใหสมบูรณ 1.1) ขอบเขตชัน้ ของอนั ตรภาคช้ันท่ี 3 มีคา เทา ไร ตอบ 1,999.5 - 2,999.5 1.2) รายไดเสรมิ ตอเดือนของแมบ านสว นใหญไ ดรับเทาไร ตอบ 4,000 - 4,999 บาท 1.3) แมบานท่มี รี ายไดเสรมิ ตอ เดือนตํ่ากวา 3,000 บาท มกี คี่ น ตอบ 26 คน 1.4) แมบานท่มี ีรายไดเสริมตอ เดอื นสงู กวา 3,999 บาท คิดเปน รอ ยละเทาไร 30 75 x 100 % = 40% นนั่ คือ รอ ยละ 40
26 1. ขอมูลตอไปน้เี ปนคะแนนสอบวชิ าภาษาองั กฤษ ของนกั เรียนจํานวน 40 คน เปนดังนี้ 39 53 67 41 72 69 57 45 78 61 74 93 64 49 92 78 87 65 91 95 68 73 47 88 56 71 64 55 48 59 52 81 85 66 65 51 49 43 58 76 จงสรา งตารางแจกแจงความถโี่ ดยกาํ หนดใหมจี ํานวน 5 อันตรภาคชั้น 95 −39 I = 5 = 11.2 ≈ 12 คะแนนสอบ รอย ความถ่ี ขอบเขต จดุ ความถ่ี รอ้ ยละความถ่ี คะแนน ชนั้ ก่ึงกลางชนั้ สมั พทั ธ์ สมั พทั ธ์ 20 39 - 50 IIII III 8 38.5-50.5 44.5 0.2 22.5 0.225 30 51 - 62 IIII IIII 9 50.5-62.5 56.5 0.3 12.5 63 - 74 IIII IIII II 12 62.5-74.5 68.5 0.125 15 75 - 86 IIII 5 74.5-86.5 80.5 0.15 100 87 - 98 IIII I 6 86.5-98.5 92.5 1 รวม 40 2. จงสรางตารางตอไปนใี้ หสมบูรณ คะแนน ขอบเขตชนั้ จดุ กึ่งกลางชนั้ ความถี่ ความถีส่ ะสม 21 8 8 17 - 25 16.5 - 25.5 30 7 15 39 12 27 26 - 34 25.5 - 34.5 48 9 36 57 4 40 35 - 43 34.5 - 43.5 44 - 52 43.5 - 52.5 53 - 61 52.5 - 61.5 3. จากผลคะแนนสอบวชิ าสถติ ขิ องนักเรียนจาํ นวน 30 คน 49 68 76 51 68 77 54 69 79 56 70 79 59 72 80 83 73 63 65 85 74 65 74 86 74 86 67 62 73 80 3.1) จงสรางตารางแจกแจงความถี่สะสม โดยใหอันตรภาคช้ันแรกและอันตรภาคชั้นสุดทายเปนอันตรภาค ชั้นเปด คือ ตํ่ากวา 55 และต้ังแต 85 ขึ้นไป ตามลําดับ และความกวางของอันตรภาคชั้นอ่ืนๆ เทากบั 6
27 คะแนน รอยขีด ความถี่ ความถีส่ ะสม ต่ํากวา 55 III 3 3 55 - 60 II 2 5 61 - 66 IIII 4 9 67 - 72 IIII I 6 15 73 - 78 IIII II 7 22 79 - 84 IIII 5 27 ต้งั แต 85 ข้นึ ไป III 3 30 3.2) จงหาจาํ นวนนักเรียนทีม่ ีคะแนนระหวา ง 67 -72 เทากับ 6 คน 3.3) จงหาจาํ นวนนักเรียนทม่ี ีคะแนนตํา่ กวา 79 คะแนนเทา กบั 22 คน 4. จากตารางแจกแจงความถ่ี แสดงน้ําหนกั ของนักเรยี นกลุมหนงึ่ จงเตมิ ตารางใหสมบูรณ นา้ํ หนัก ความถี่ ความถสี่ ะสม รอ ยละความถี่ รอยละความถี่ (กโิ ลกรัม) สมั พทั ธ สะสมสมั พทั ธ 41 - 50 3 3 10 10 51 - 60 6 9 20 30 61 - 70 15 24 50 80 71 - 80 3 27 10 90 81 - 90 3 30 10 100 4.1) นักเรียนกลุมนม้ี จี ํานวน 30 คน 4.2) นักเรียนที่มีนา้ํ หนกั นอ ยกวา 71 กโิ ลกรัม มจี ํานวน 24 คน คดิ เปนรอยละ 50 ของนกั เรยี นท้ังหมด 4.3) นักเรียนท่มี นี ้ําหนกั มากกวา 70 กโิ ลกรมั มจี าํ นวน 6 คน คิดเปน รอยละ 20 ของนกั เรยี นทั้งหมด จากแผนภาพตน -ใบของขอ มูลนักเรียนหอ งหนึ่งท่ีแสดงคะแนนสอบวชิ าสถิติ คะแนนเตม็ 100 คะแนน ตอไปนี้ ตน ใบ 38 4 5 6778 6 0 1 3 3559 7 0 2 3 6778 8 3599 9 0 0 1 5668
28 จงหา 1. จํานวนนกั เรยี นทเ่ี ขา สอบทัง้ หมด 30 คน 2. คะแนนสูงสดุ และตํา่ สุดของนกั เรียนกลุมน้ี 98 คะแนน และ 38 คะแนน ตามลาํ ดบั 3. จํานวนนักเรียนทมี่ ีคะแนนสอบต้ังแต 60 ถงึ 89 คะแนน 18 คน 12 4. จาํ นวนนกั เรียนทมี่ คี ะแนนสอบนอยกวา 70 คะแนนมกี ่ีเปอรเ ซน็ ต 30 x 100% = 40% 1. จากตารางแจงความถ่ีตอ ไปน้แี สดงคะแนนสอบของนกั เรียนหองหน่งึ วิธีทาํ คะแนน ความถ่ี ขอบเขตชั้น จุดกงึ่ กลางช้นั 40 - 49 4 39.5 - 49.5 44.5 50 - 59 12 49.5 - 59.5 54.5 60 - 69 14 59.5 - 69.5 64.5 70 - 79 10 69.5 - 79.5 74.5 80 - 89 8 79.5 - 89.5 84.5 90 - 99 2 89.5 - 99.5 94.5 1.1) ฮสิ โทแกรม 1.2) รปู หลายเหลีย่ มของความถ่ี
29 1.3) เสน โคงของความถ่ี 2. จากขอมูลทีส่ อบถามนกั เรียนจํานวน 20 คน พบวา นกั เรยี นกลุมน้ีเสียคาใชจายในการเดินทางมาวิทยาลัย ในแตล ะวันดังนี้ คา ใชจ ายแตละวนั (หนว ยเปน บาท) 2.1) จงสรา งแผนภาพตน - ใบ วิธีทาํ ตน ใบ 19 2 3444 3 156789 4 2344678 5 25 2.2) จงหาคาใชจายตํ่าสดุ และสูงสดุ ของนกั เรยี น 19 บาท และ 55 บาท 2.3) จงหาวานกั เรียนกลมุ นสี้ ว นใหญม คี าใชจายอยใู นชว งใด 40 - 49 บาท 2 2.4) จงหาวา มนี กั เรยี นกีเ่ ปอรเ ซ็นตมากกวา 50 บาท 20 x 100% = 10% 3. ขอมลู ตอไปน้ี เปนรายไดเ สรมิ ของแมบ านในแตละเดือน 3.1) จงสรางเสน โคงความถ่ีสะสม ความถี่สะสม 70 60 50 40 30 20 10 รายได 499.5 599.5 699.5 799.5 899.5 999.5 1099.5 1199.5
30 3.2) จงหาชวงรายไดเ สรมิ ทีแ่ มบา นสวนใหญไ ดรบั คือ 700 - 799 บาท 3.3) จากเสนโคงความถี่สะสมจงประมาณวามีแมบานที่มีรายไดเสริมตํ่ากวา 850 บาทตอเดือนอยู ประมาณ กี่คน 41 คน ตอนที่ 1 คาํ ช้ีแจง : เลือกคาํ ตอบทีถ่ กู ตอ งท่สี ุดเพียงขอเดียว 1. ขอ ใดตอ ไปน้ีไมถูกตอ ง ง. อนั ตรภาคชนั้ แรก หรอื อนั ตรภาคชั้นสุดทา ยตองไมเ ปน อนั ตรภาคชน้ั เปด 2. ขอมูลชดุ หนง่ึ มีดังนี้ 9, 12, 7, 5, 13, 24, 10, 12, 18, 16, 14, 20, 8, 7 ถาตองการสรา งตารางแจกแจง ความถที่ ีม่ ีความกวา งเทา กนั ทกุ อนั ตรภาคช้นั จํานวน 5 ชัน้ ความกวางแตละช้นั ตรงกับขอ ใด ข. 4 3. จากตารางอายุการใชง านของหลอดไฟทสี่ ุมมาทดสอบเปนดังน้ี อายุการใชง าน (เดือน) จาํ นวนหลอดไฟ 1-3 5 4-6 6 7-9 4 10 - 12 5 จากขอมูลขา งตน ขอ ใดตอ ไปนี้กลาวไมถ ูกตอ ง ค. ขอบเขตของอนั ตรภาคชน้ั 4 - 6 คอื 4.5 - 6.5 4. จากตารางแจกแจงความถแี่ สดงเวลาท่ใี ชอ านหนังสือเรยี นของนกั ศึกษา เวลา (นาที) / วัน จาํ นวนนกั ศกึ ษา 10 – 19 3 20 - 29 8 30 – 39 10 40 – 49 15 50 – 59 4 จงพจิ ารณาขอ ความตอ ไปนขี้ อใดไมถ ูกตอ ง ข. ความถส่ี ะสมสมั พทั ธของช้นั ที่ 4 คอื 0.36
31 จากตารางแจกแจงความถตี่ อ ไปน้ี ตอบคําถามขอ 5-6 ความถ่ี 2 อนั ตรภาคชนั้ 6 11-15 8 16-20 4 21-25 26-30 5. จุดกึง่ กลางของชั้นท่ี 2 ตรงกบั ขอ ใด ข. 18 6. อันตรภาคชนั้ ของช้นั ที่ 3 มีความถ่ีสมั พทั ธต รงกับขอ ใด ข. 0.40 7. ตารางการแจกแจงความถขี่ องคะแนนสอบวิชาคณติ ศาสตรของนักศกึ ษาจํานวน 50 คน ไดดังน้ี คะแนน ความถส่ี ะสม 30 - 39 5 40 - 49 13 50 - 59 23 60 - 69 41 70 - 79 47 80 - 89 ขอใดตอ ไปนี้ไมถ ูกตอ ง ข. นักเรียนที่ไดคะแนนนอ ยกวา 50 คะแนน คดิ เปนรอยละ 36 ตารางแจกแจงความถต่ี อไปนี้ ตอบคําถามขอ 8-9 อนั ตรภาคชนั้ ความถ่ี 1.4 - 1.9 8 2.0 - 2.5 22 2.6 - 3.1 20 3.2 - 3.7 7 3.8 - 4.3 3 8. ขอบเขตชน้ั ของอันตรภาคชัน้ 2.6 - 3.1 ตรงกับขอ ใด ค. 2.55 - 3.15
32 9. จุดกงึ่ กลางของอันตรภาคชนั้ ท่ีมคี วามถีส่ ะสมเทากับ 50 ตรงกับขอ ใด ง. 2.85 10. จากตารางคะแนนสอบวชิ าคณติ ศาสตร เร่อื ง การแจกแจงความถี่ ของนกั เรียนชนั้ ปวช. คะแนน ความถี่ 1-5 2 6 - 10 11 - 15 6 16 - 20 8 4 ขอใดถกู ตอง ง. ความถสี่ ะสมของอนั ตรภาคชนั้ ที่ 3 คือ 16 11. จากตารางแจกแจงความถข่ี องนาํ้ หนักของพนกั งานบริษทั แหง หนงึ่ จํานวน 50 คน ไดด งั นี้ นาํ้ หนกั (กก.) จาํ นวนพนกั งาน 45.7 – 50.1 5 50.2 – 54.6 9 54.7 – 59.1 10 59.2 – 63.6 18 63.7 – 68.1 8 ขอ ใดไมถ่ กู ต้อง ค. ขอบเขตของชนั้ ท่ี 5 คือ 63.75 - 68.15 12. ขอ ใดตอ ไปน้ีไมถ ูกตอง ข. การสรา้ งรปู หลายเหล่ียมของความถจ่ี าํ เป็นต้องสรา้ งฮิสโทแกรมก่อน 13. คอู นั ดบั ในขอใดใชเ ขียนกราฟเสน โคงความถส่ี ะสม ค. (ขอบบน, ความถี่สะสม) ตอบคําถามขอ 14-15 จากแผนภาพตน-ใบ ของขอมลู ทแี่ สดงอายขุ องผเู ขาชมงานนิทรรศการแหงหนึง่ ในชว งเวลา 10.00-11.00 น. เปน ดังนี้ ตน ใบ 0 95 1 284 2 3 0889724 4 32661 5 297
33 14. จงหาผลตางของอายุสงู สุดและตาํ่ สดุ ของผเู ขาชมงาน ข. 54 ปี 15. จงหาวา มกี ี่เปอรเซ็นตข องผชู มงานที่มีอายตุ ง้ั แต 30 ปข ึ้นไป ของผูเ ขา ชมงานทงั้ หมดในชวงเวลาดงั กลา ว ง. 75% ตอนที่ 2 คําชี้แจง : จงเตมิ คําตอบใหส มบูรณ ใชต อบคําถาม ขอ 1 - 3 ตารางแจกแจงความถ่ขี องคะแนนสอบของนักเรยี น 50 คน ไดดังนี้ คะแนน จํานวน 30 - 39 5 40 - 49 8 50 - 59 10 60 - 69 18 70 - 79 6 80 - 89 3 1. จงหาขีดจาํ กัดช้ันลา งจรงิ หรือขอบลาง และจดุ กึง่ กลางของชัน้ ท่ี 2 เทากับ 39.5 และ 44.5 ตามลําดบั 2. ความถีส่ มั พทั ธข องชนั้ ที่ 4 มคี าเทา ใด 0.36 3. ความถี่สะสมสมั พทั ธข องชั้นท่ี 3 มคี าเทาใด 0.46 ขอมูลตอไปน้ี ใชต อบคาํ ถามขอ 4-5 จากเสนโคง ความถ่ีสะสมแสดงนา้ํ หนักของนกั เรยี นกลมุ หนึง่ (หนว ยเปน กโิ ลกรัม) จํานวน (คน) 4. นกั เรยี นทีม่ ีนํา้ หนกั มากกวา 20.5 กโิ ลกรมั มีกคี่ น 30 5. จาํ นวนนกั เรียนทม่ี ีน้ําหนักอยรู ะหวาง 23.5 - 26.5 กโิ ลกรมั มอี ยกู ค่ี น 15
34 1. จงเขยี นผลบวกของเทอมตอไปน้อี ยใู นรูปสัญลักษณแสดงผลบวก 1.1) x2 + x3 + … + x15 = 15 x i ∑ i=2 i∑1=01fi x i 1.2) f1x1 + f2x2 + … + f10x10 = ( ) )k ∑ i=1 1.3) (x1 - y1) + (x2 - y2)+ … +(xk - yk) = xii -−yiy i 1.4) 5x4 + 5x5 + … + 5x10 = 10 5x i ∑ i=4 ( )9 1.5) (3y1+ 5) + (3y2+ 5) + … + (3y9+ 5) = (3 y i ++55 ) ∑ i=1 จงแสดงวิธีทาํ 1. กําหนดให x1 = -2, x2 = 4, x3 = 5, x4 = -3, x5 = 0 y1 = 2, y2 = -4, y3 = 5, y4 = -1, y5 = 2 f1 = 10, f2 = 5, f3 = 2, f4 = 4 และ c = 5 จงหาคาของ 1.1) i∑=41fi i∑=41fi = f1 + f2 + f3 + f4 วิธีทาํ = 10 + 5+ 2 + 4 5 = 21 1.2) ∑ cx i i=1 5 5 วิธีทาํ cx i = c x i ∑ ∑ i=1 i=1 ( )= 5 x1 + x2 + ... + x5 = 5[(-2) + 4 + 5 + (-3) + 0] = 5 x 4 = 20
35 1.3) 5 x i y i ∑ i=1 5 วิธีทาํ x i y i = (x1y1 + x2y2 + x3y3+ x4y4 + x5y5) ∑ = [((-2) x 2) + (4 x (-4)) + (5 x 5) + ((-3) x (-1)) + (0 x 2)] i=1 ( )5 = [(-4) + (-16) + 25 + 3+0] = 8 1.4) ∑ yi −4 2 i=2 ( )5 วิธีทาํ ∑ yi −4 2 = (y2 - 4)2 + (y3 - 4)2 +(y4 - 4)2 +(y5 - 4)2 = (-4 -4)2 + (5 - 4)2 +(-1 - 4)2 +(2 - 4)2 i=2 ( )4 = 64 + 1 + 25 + 4 = 94 1.5) ∑ fi x i +3 i=1 4 (i∑f=411xf1i 4 ( )วิธีทาํ ∑ fi x i +3 = xi + ∑ 3 = + f2x2i=+1 f3x3 i=1 + f4x4) + (3 x 4) = [(10 x (-2)) + (5 x 4) + (2 x 5) + (4 x (-3))] + 12 = [(-20) + 20 + 10 + (-12)] + 12 = 10 1. คาใชจายตอวันของนักเรียน 5 คน เปนดังนี้ 200 240 260 230 250 บาท จงหาคาใชจายเฉลี่ยตอวัน ของนกั เรียนกลมุ น้ี 5 x i ∑ x = i=1 วิธที าํ N = 200 + 240 + 260 + 230 + 250 = 5 x 1,180 = 236 5 ดงั นัน้ คา ใชจ า ยเฉล่ยี ตอ วนั ของนกั เรียนกลุม นเี้ ทา กับ 236 บาท
36 1. นักเรียน 8 คน มีน้ําหนัก (หนวยเปนกิโลกรัม) ดงั นี้ 45, 39, 40, 42, 43, 47, 37 และ 41 ตามลําดบั จงหาคา เฉลย่ี ของเลขคณติ นา้ํ หนกั นกั เรียนกลมุ นี้ 45+ 39+ 40+ 42+ 43+ 47+ 37+ 41 334 x = 8 = 8 x = 41.75 ดังนัน้ คาเฉลี่ยเลขคณติ น้ําหนักนกั เรยี นกลมุ นีเ้ ทากับ 41.75 กิโลกรมั 2. ไขไกขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเล็ก ราคาฟองละ 3.20 บาท 2.80 บาท และ 2.50 บาท ตามลําดับ ถาแมคาคนหน่ึงซื้อไขไกขนาดใหญ 50 ฟอง ขนาดกลาง 30 ฟอง และขนาดเล็ก 20 ฟอง โดยเฉล่ียแลว แมค าคนน้ีซ้ือไขไกมาฟองละก่ีบาท (50×3.20) +(30×2.80) +(20×2.50) x = 50 + 30 + 20 = 294 100 = 2.94 ดงั น้ัน โดยเฉล่ยี แลว แมคา คนนซ้ี ื้อไขไ กมาฟองละ 2.94 บาท 3. จากตารางแจกแจงความถี่ จงคํานวณหาคาเฉลี่ยเลขคณิตของเวลาที่ใชในการเปดบัญชีเงินฝากของลูกคา ธนาคารแหงหน่งึ เวลาท่ีใช้ (นาที) จาํ นวนลกู คา้ (fi) xi fixi 10 - 19 3 14.5 43.5 20 - 29 5 24.5 122.5 30 - 39 10 34.5 345 40 - 49 12 44.5 534 50 - 59 20 54.5 1,090 N = 50 i∑=51fix i = 2,135 วธิ ที าํ x = i∑=k1fix i N 2,135 x= 50 = 42.70 นาที ดังนัน้ คา เฉลีย่ เลขคณติ ของเวลาที่ใชในการเปดบัญชีเงินฝากของลูกคา เทากับ 42.70 นาที
37 จากตารางแจกแจงความถี่ตอ ไปน้ี จงหาฐานนยิ มความสงู ของพนักงาน 60 คนของบรษิ ทั แหง หน่งึ ส่วนสงู (ซม.) จาํ นวน (คน) 140 - 144 6 145 - 149 10 150 - 154 16* ฐานนยิ ม 155 - 159 14 160 - 164 8 165 - 169 4 170 - 174 2 วิธีทาํ 1. ชัน้ ฐานนยิ ม คอื อันตรภาคชนั้ ทม่ี ีความถี่สูงสุด คือ 150 - 154 2. ถา L0 = 149.5 I = 154.5 - 149.5 = 5 d1 = 16 -10 = 6 d1 = 16 -14 = 2 แทนคา ในสตู รจะได ฐานนยิ ม = Lo + I d1 d1 d 2 + = 149.5 + 5 6 6 2 = 149.5 + 3.75 + = 153.25 ดังนัน้ ฐานนิยมความสูงของพนกั งานกลุมนี้ คอื 153.25 เซนติเมตร จากขอมูลในตารางตอไปน้ี จงหามัธยฐานของอายุพนกั งานในบรษิ ัทแหง หนึ่ง วิธีทาํ 1) หาความถส่ี ะสม อายุ (ปี ) จาํ นวนพนักงาน ความถ่สี ะสม 20-24 3 3 25-29 4 7 30-34 6 13 35-39 10 23* ชน้ั มธั ยฐาน 40-44 9 32 45-49 4 36 50-54 3 39 55-59 1 40
38 2) หา N = 40 = 20 มัธยฐานจะตกอยใู นตาํ แหนง ท่ี 20 2 2 จากความถสี่ ะสม ชั้นมธั ยฐานอยชู ้ันท่ี 4 ความถส่ี ะสมของชั้นนี้ คือ 23 3) หาคา L0 = 34.5, I = 39.5 - 34.5 = 5 fm = 10 และ ∑ fL = 13 N2 4) จากสูตร มธั ยฐาน = L o + I −∑ fL fm 420 −13 = 34.5 + 5 10 = 34.5 + 3.5 = 38 ดงั นัน้ มธั ยฐานของอายุพนกั งานในบรษิ ทั แหง น้ี คือ 38 ปี 1. จงหาฐานนยิ ม และมัธยฐาน ของขอมลู ชุดตา งๆ ตอไปน้ี 1.1) 4 5 5 7 9 7 6 ฐานนิ ยม มธั ยฐาน 1.2) 12 6 2 4 10 8 1.3) 7 7 7 7 7 5,7 6 ไม่มี 7 7 7 2. คุณพอมีนํ้าหนัก 87 กิโลกรัม คุณแมและลูกคนโตมีนํ้าหนักเทากันคือ 60 กิโลกรัม ลูกคนกลางมีนํ้าหนัก 59 กิโลกรัม และลูกคนเล็กมีน้าํ หนกั 65 กโิ ลกรมั จงหา คามัธยฐานของน้ําหนักของครอบครวั น้ี เทา กบั 60 คา ฐานนยิ มของนํา้ หนกั ของครอบครัวน้ี เทา กับ 60 3. คะแนนสอบของนกั เรยี น 15 คน เปนดังนี้ 20, 23, 25, 25, 25, 35, 40, 50, 50, 25, 35, 45, 27, 30 และ 40 จงหาฐานนิยมและมธั ยฐานของขอมลู ชุดนี้ วิธีทํา เรียงขอมลู ไดด งั น้ี 20, 23, 25, 25, 25, 25, 27, 30, 35, 35, 40, 40, 45, 50, 50 บาท 15 +1 ตําแหนง มธั ยฐาน คือ 2 = 8 มธั ยฐานของขอ มลู ชุดน้ี คือ 30 คะแนน ฐานนยิ มของขอ มลู ชดุ น้ี คือ 25 คะแนน
39 4. จากตารางแจกแจงความถข่ี องคะแนนสอบเปน ดังนี้ จงหาฐานนยิ มและมัธยฐาน คะแนนสอบ จาํ นวน ความถสี่ ะสม 59 - 64 4 4 1 5 65 - 70 8 13 71 - 76 2 15 77 - 82 5 20 83 - 88 รวม 20 วิธีทาํ 1) ฐานนยิ ม = Lo + I d1 d1 d2 + = 70.5 + 6 7 7 6 + = 70.5 + 3.23 = 73.73 ฐานนิยมเทา กบั 73.73 คะแนน N2 2) มธั ยฐาน = L o + I −∑ fL fm 220 − 8 = 70.5 + 6 5 = 70.5 + 3.75 = 74.25 มธั ยฐานเทา กบั 74.25 คะแนน 5. จากตารางแจกแจงความถี่ แสดงผูท่ีไดร ับเลือกตั้งสมาชิกสภาผแู ทนราษฎร จาํ แนกตามอายุ อายุ (ปี ) ความถ่สี ะสม (คน) ความถ่ี (คน) 18 - 29 5 5 30 - 39 95 90 40 - 49 225* 130* 50 - 59 345 120 60 - 69 385 40 70 ปข น้ึ ไป 400 15 จงหาฐานนิยมและมัธยฐาน
40 1) ฐานนยิ ม = Lo + I d1 d1 d + 2 = 39.5 + 10 40 40 + 10 = 39.5 + 8 = 47.5 ฐานนิยมเทากบั 47.5 ป N2 2) มัธยฐาน = Lo + I −∑ fL fm 4200 − = 39.5 + 10 130 95 = 39.5 + 8.08 = 47.58 มธั ยฐานเทากบั 47.58 ป 6. ขอมูลในตารางตอไปน้ี ควรเลือกใชก ารวัดแนวโนม เขาสูสวนกลางวธิ ใี ดเหมาะสมทีส่ ุดและมีคาเทาใด อายุ (ปี ) จาํ นวน ความถี่สะสม นอยกวา 20 8 8 20 - 29 13 21 30 - 49 10 31 50 - 59 10 41 ตั้งแต 60 ข้ึนไป 9 50 รวม 50 N2 มัธยฐาน = Lo + I −∑ fL fm 520 − = 29.5 + 20 10 21 = 29.5 + 8 = 37.5 มธั ยฐานเทากบั 37.5 ป
41 7. จากตารางแจกแจกความถี่คา ใชจ ายของนกั เรยี นจาํ นวน 75 คน ดงั ตอ ไปน้ี ควรเลอื กใชก ารวัดแนวโนมเขาสูสวนกลางวิธีใดท่เี หมาะสมกับขอมูลชุดน้ี และมคี า เทากบั เทาใด วิธีทาํ คา ใชจ าย (บาท) จํานวน (คน) ความถสี่ ะสม 600 - 999 12 12 1,000 - 1,499 12 24 1,500 - 1,999 6 30 2,000 - 2,499 25 55* ต้งั แต 2,500 บาทข้ึนไป 20 75 N มัธยฐาน = Lo + I 2 −∑ fL fm 75 = 1,999.5 + 500 2 − 30 25 500×7.5 = 1,999.5 + 500 25 = 1,999.5 + 150 = 2,149.5 ดังนัน้ มัธยฐานของคาใชจ าย คอื 2,149.5 บาท ตอนที่ 1 คาํ ช้ีแจง : เลอื กคําตอบที่ถูกตองทีส่ ุดเพยี งขอ เดยี ว 1. กําหนดให 10, 25, 14, 15, 21, 26, 26 จงหาฐานนยิ ม ตรงกับขอ ใด ง. 26 2. จงหาคะแนนความพงึ พอใจโดยเฉลย่ี ในการใหบ ริการของรา น ค. 4 3. คาฐานนิยมตรงกบั ขอ ใด ก. 7.5 4. กาํ หนดให 10, 25, 14, 15, 21, 26, 26 จงหามธั ยฐาน ตรงกับขอ ใด ง. 21 5. ขอใดตอ ไปน้ีไมถ กู ตอง ง. คาฐานนยิ มเทากนั 62.5
42 6. ขอมูลชุดหนึง่ ประกอบดว ย 11, 8, 12, 7, 16, 5, 10, 12, 14, 20 คาเฉลี่ยเลขคณติ ตรงกบั ขอใด ค. 11.5 7. อันตรภาคช้ันทมี่ ีคา มธั ยฐาน ตรงกับขอใด ข. 10 - 19 8. คาเฉลย่ี เลขคณติ ของขอ มลู ชดุ นต้ี รงกับขอใด ค. 21 คะแนน 9. ขอใดกลาวไมถ ูกตอ ง ค. คามธั ยฐานเทา กับ 4.5 10. สวนใหญนักเรียนมีคา ใชจ ายตอวันเทากับขอ ใด ข. 101.75 บาท 11. ตําแหนง ฐานนยิ มอยใู นชว งนํา้ หนกั ใด ง. 69 - 71 12. จากขอ มลู มธั ยฐานตรงกับขอ ใด ค. 67.38 (4 13. กําหนดให x1 = - 2, x2 = 4, x3 = 5, x4 = - 3 จงหาคาของ 5xi − 10 ) ∑ ง. - 20 i=1 14. คาใชจ ายตอ วนั ของนักเรียนกลุมหน่ึงเปนดังน้ี 305 32 30 28 42 45 35 40 45 100 จากขอมูลชุดนี้ คา กลางทเี่ หมาะสมคอื วธิ ใี ดและมคี า เทา ใด ก. มัธยฐาน, 41 15. คา กลางทเี่ หมาะสมท่สี ดุ คอื วธิ ีใดและมีคาเทาใด ข. มธั ยฐาน, 55.5 ปี ตอนที่ 2 คําช้แี จง : จงเตมิ คาํ ตอบใหส มบรู ณ 1. จากขอมลู คา เฉลยี่ เลขคณิตมคี า เทา กับ 62.45 คะแนน 2. ขอมูลชุดหนึ่งมี 5 จํานวน หายไป 1 จาํ นวน คงเหลอื 4 จํานวนคือ 25, 31, 42 และ 30 ถา คา เฉล่ียเลขคณิตของขอมูลชุดน้เี ปน 36 จํานวนที่หายไปมีคา เทากับ 52 3. ในการทดสอบความรูเกี่ยวกับประชาคมอาเซียนของนักเรียนกลุมหนึ่งจากคะแนนเต็ม 50 คะแนน พบวา นักเรียนชาย 40 คน ไดคะแนนเฉลี่ย 30 คะแนน และนักเรียนหญิง 60 คน ไดคะแนนเฉล่ีย 40 คะแนน อยากทราบวา นักเรยี นกลุม น้ีไดค ะแนนเฉลีย่ เทากับ 36 4. ฐานนิยมและคา เฉลย่ี เลขคณติ 5. 5.1 คามธั ยฐานทค่ี ํานวณไดจ ะอยใู นชว ง 4 - 6 เลม 5.2 คา ฐานนยิ ม เทากบั 5.5 5.3 คาเฉล่ยี เลขคณติ เทา กับ 6.95
43 จงแสดงวิธีทาํ 1. จากขอ มูลตอไปนเ้ี ปนคะแนนสอบวิชาภาษาไทย ของนักเรียน 32 คน ไดค ะแนนดังน้ี 30 34 39 40 47 49 50 50 51 52 52 53 54 54 54 54 55 56 57 58 58 59 60 61 63 64 64 69 69 69 70 71 จงหา 1.1) เปอรเ ซน็ ไทลท ่ี 40 40(32 + 1) หา P40 หาตําแหนงทข่ี อง P40 = 100 = 13.2 ดงั นั้น P40 เทากับ 54 คะแนน 1.2) คะแนนที่แสดงวา มีนกั เรยี น 50% ของนกั เรียนทงั้ หมดทีไ่ ดค ะแนนตํา่ กวาคะแนนนน้ั 50(32 + 1) หา P50 หาตาํ แหนงทข่ี อง P50 = 100 = 16.5 ตําแหนง ทตี่ างกัน 17 - 16 = 1 คะแนนตางกนั 55 - 54 = 1 คะแนน 1×0.5 ตาํ แหนง ทีต่ างกัน 16.5 - 16 = 0.5 คะแนนตางกัน 1 = 0.5 คะแนน ดังนนั้ P50 = 54 + 0.5 = 54.5 คะแนน ดังนน้ั มีนักเรยี น 50% ของนกั เรยี นทัง้ หมดทไ่ี ดคะแนนตา่ํ กวา 54.5 1.3) คะแนนสอบ 61 คะแนนตรงกบั เปอรเ ซ็นไทลท ่เี ทาใด คะแนน 61 อยใู นตําแหนง ท่ี 24 x(N +1) ตําแหนง ท่ขี อง Px = x(31200+1) = 24 24 = 100 24×100 = x 33 = x 72.73 ดงั นน้ั คะแนนสอบ 61 คะแนน ตรงกบั เปอรเ ซน็ ไทลท ี่ 72.73
44 2. จากตารางแจกแจงความถต่ี อไปนี้ ความถี่ ความถสี่ ะสม สว นสูง (ซม.) 3 3 118 - 126 8 5 17 127 - 135 29 9 34 136 - 144 12 38 145 - 153 40 5 154 - 162 4 163 - 171 2 172 - 180 2.1) สวนสูง 146.75 เซนตเิ มตร ตรงกบั เปอรเ ซ็นไทลทเี่ ทา ไร Nx − ∑ fL 100 จาก Px = L + I fPX 146.75 = 144.5 + 9 40x −17 100 12 12 4x (146.75 - 144.5) x 9 = 140x - 17 3 + 17 = 10 20×10 = x 4 x= 50 ดังนน้ั สวนสูง 146.75 เซนตเิ มตร ตรงกับเปอรเ ซน็ ไทลท ่ี 50 2.2) เปอรเซ็นไทลท ี่ 99 มคี า เทาไร Nx 40(99) หาตําแหนง ของ P99 = 100 = 100 = 39.6 จาก Px = L + I Nx − ∑ fL 100 fPX 40(99) P99 = 171.5 + 9 100 − 38 2
45 = 171.5 + 9 39.6 −38 2 Px = 171.5 + 7.2 = 178.7 ดงั นน้ั เปอรเซ็นไทลท ่ี 99 มีคา เปน 178.7 เซนตเิ มตร 2.3) ถา สภุ าภรณอยใู นวิทยาลัยแหงนี้ มีสว นสูงเปน อันดบั 5 จากสว นสูงสูงสดุ จงหาสว นสูงของ สุภาภรณ สวนสงู เปน อันดบั 5 จากสว นสูงสูงสดุ นนั่ คอื ตําแหนง ที่ 36 Nx จาก Px = L + I 100 −∑ fL fPX 36−34 = 162.5 + 9 4 = 162.5 + 9 × 2 = 162.5 + 4.5 4 Px = 167 ดังนน้ั สว นสงู ของสภุ าภรณเ ปน 167 เซนตเิ มตร ตอนท่ี 1 คาํ ชแี้ จง : เลือกคําตอบที่ถูกตองทส่ี ดุ เพียงขอเดยี ว 1. จากผลการสอบของนักเรียนหองหน่งึ 50 คน ปรากฏวา “วัชรธรสอบไดเ ปน เปอรเซน็ ไทลที่ 90” ขอความใดมีความหมายตรงกบั ขอ ความดังกลา วมากทสี่ ดุ ง. จาํ นวนนักเรียนท่ีสอบได้คะแนนตาํ่ กว่าวชั รธรมี 45 คน 2. คะแนน P80 คือขอ ใด ง. 80 3. ผลบวกของคะแนน ณ P80 กบั P75 คอื ขอ ใด ก. 158 4. ผูท ่ีทําได 70 คะแนนจะอยูใ นเปอรเ ซ็นไทลใ ด ค. 60 5. จงหาเปอรเ ซ็นไทลท ่ี 75 ของขอ มลู 11, 5, 8, 4, 16, 9, 19 และ 6 ง. 14.75 6. จากตารางอายุ (ป) ของคนกลมุ หน่งึ อายุ (ปี ) 20 25 27 33 41 44 จาํ นวน (คน) 3 5 2 6 1 3 จงหา P45 ก. 27.0
46 7. ในการช่ังนํ้าหนักของสินคาเปนดังน้ี 160, 110, 116, 155, 145, 180, 113 และ 120 กิโลกรัม อยากทราบ ค. P50 วา น้าํ หนักสินคา 132.50 กโิ ลกรัมตรงกับเปอรเซน็ ไทลท เี่ ทาใด จากขอมลู ตอไปน้ใี ชต อบคาํ ถามขอ 8-10 คะแนน 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 รวม 74 30 ความถ่ี 3 6 10 8. คะแนน ณ P60 คอื ขอใด ค. 24 9. คะแนน ณ P30 คอื ขอใด ง. 19.5 10. คะแนน 27 ตรงกบั เปอรเซ็นไทลใด ค. P75 ตอนที่ 2 คําชี้แจง : จงเติมคําตอบใหสมบรู ณ 1. นกั เรยี น 8 คนมีสวนสูงดงั น้ี 156, 169, 152, 150, 157, 151, 149 และ 154 เซนตเิ มตร จงหาสวนสงู ทีแ่ สดง วา มีนักเรยี นจํานวน 35% ของนักเรยี นทัง้ หมดมีสวนสูงต่ํากวาสว นสูงนน้ั ตอบ 151.15 เซนติเมตร 2. คนทม่ี ีสว นสงู 154 เซนตเิ มตร ตรงกับเปอรเ ซน็ ไทลท เ่ี ทา ใด ตอบ 56 3. ขอมูล 6, 15, 4, 20, 45, 32, 50, 60, 19, 42, 21 และ 55 จงหา P55 ตอบ 33.50 4. ตารางอายุการใชง านของหลอดไฟทส่ี ุม มาทดสอบจาํ นวน 20 หลอด อายุการใชงาน (เดอื น) จาํ นวนหลอดไฟ 1-3 5 4-6 6 7-9 4 10 - 12 5 เปอรเซ็นไทลท่ี 50 มีคา เทาใด ตอบ 6 5. ตารางแสดงผลการสอบวชิ าสถิติประจําภาคปลายปก ารศึกษา 2555 คะแนน จาํ นวนนักศึกษา ต่าํ กวา 30 5 30-49 25 50-69 40 70-89 20 ตัง้ แต 90 ขึน้ ไป 10 บอยสอบได 68.5 คะแนน อยากทราบวา อยตู รงกบั เปอรเ ซน็ ไทลท เ่ี ทาใด ตอบ 68
47 1. จงหาพิสัยคะแนนสอบของนกั เรยี นกลุมหนงึ่ มขี อ มูลดังนี้ (หนวยเปน คะแนน) 13 17 20 16 17 20 18 23 19 พสิ ยั = คาสูงสุด - คาตํ่าสดุ = 23 - 13 = 10 2. จากตารางคะแนนสอบวชิ าสถติ ขิ องนกั เรยี น 30 คน จงหาพิสยั คะแนนสอบ 21 - 25 26 - 30 31 - 35 36 - 40 41 - 45 จํานวนคน 4 6 10 6 4 พสิ ยั = ขอบบนของอนั ตรภาคช้ันทม่ี ขี อ มลู มีคาสูงสุด - ขอบลางของอนั ตรภาคชั้นทม่ี ขี อมูลมคี า ตํ่าสดุ = 45.5 - 20.5 = 25 3. ขอมูลกลุมหนึ่งมี 50 จํานวน มีคามากท่ีสุด เปน 8.34 และพิสัย 0.46 จงหาวาขอมูลกลุมน้ี มีคานอยท่ีสุด เทา กบั 7.88 1. จงหาสว นเบ่ียงเบนมาตรฐานของขอ มูลตอ ไปนี้ 10 6 8 2 4 n x 2 −(x)2 i ∑ i=1 สว นเบ่ยี งเบนมาตรฐาน ; S= N 5 คาเฉลยี่ , X i 10 + 6 +8 + 2 + 4 = 30 =6 ∑ 5 5 i=1 x = N = 5 x 2 = 102 + 62 + 82 + 22 + 42 = 220 i ∑ i=1 220 S = 5 − 62 = 44 − 36 S = 8 = 2.83 สว นเบีย่ งเบนมาตรฐาน คอื 8 = 2.83
48 1. จงคาํ นวณคา การวัดการกระจายของขอ มลู ตอไปน้ี 9 10 6 5 7 8 4 1.1) พสิ ยั R = คา สงู สุด - คา ตา่ํ สดุ = 10 - 4 = 6 1.2) ความแปรปรวนและสวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน n x 2 ∑ i ความแปรปรวน, S2 = i=1N −(x)2 คาเฉล่ยี x = ∑Xi = 9 +10 + 6 + 5 + 7 + 8 + 4 = 49 = 7 N 7 7 และ x = 7, N = 7 i∑=71X12 S2 = 92 + 102 + 62 + 52 + 72 + 82 + 42 = 371 S2 = 371 - (7)2 = 7 53 - 49 = 4 S =2 ดงั นนั้ ความแปรปรวน คอื 4 และสว นเบี่ยงเบนมาตรฐาน คอื 2 2. จงคํานวณคา การวดั การกระจายของขอ มลู ตอไปนี้ 5 12 6 8 3 15 10 13 2.1) พิสยั ; R = คา สงู สดุ - คา ต่ําสดุ = 15 - 3 = 12 2.2) ความแปรปรวนและสว นเบ่ียงเบนมาตรฐาน n x 2 −(x)2 ∑ i ความแปรปรวน, S2 = i=1N คา เฉล่ยี ; x = ∑Xi = 12 + 6 + 8 + 3 + ... + 5 = 72 = 9 N 8 8 8 x 2 = 122 + 62 + 82 + ... + 52 ∑ i i=1 = 144 + 36 + 64 + 9 + 225 + 100 + 169 + 25 = 772
49 S2 = 772 - (9)2 8 S2 = 96.5 - 81 = 15.5 S = 15.5 = 3.94 ดงั นั้น ความแปรปรวน คือ 15.5 และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน คอื 3.94 3. จากตารางแจกแจงความถขี่ องคะแนนสอบวัดความรูพ้ืนฐานกอนเรยี นวชิ าคณิตศาสตรพ น้ื ฐานอาชพี จงคาํ นวณคา การวัดการกระจายดงั นี้ คะแนน ความถ่ี (fi) จุดก่ึงกลางชนั้ (xi) fixi X2i fix2i 1-3 2 2 4 48 4-6 4 5 20 25 100 7-9 3 8 24 64 192 10 - 12 2 11 22 121 242 13 - 15 1 14 14 196 196 5 5 รวม N = 12 fixi = 80 fix2i = 738 ∑i=1 ∑i=1 3.1) พิสัย พสิ ยั (R) = ขอบบนของอนั ตรภาคช้ันทม่ี ีขอมลู มีคา สูงสดุ - ขอบลางของอันตรภาคชั้นที่มีขอมูล มีคาตํ่าสดุ = 15.5 - 0.5 = 15 3.2) ความแปรปรวน i∑=N1Nfix i จาก x = = 84 =7 12 S2 = i∑=N1fNix2i - ( x )2 = 738 - (7)2 12 = 61.5 - 49 = 12.5 ดงั นั้น ความแปรปรวน คือ 12.5 (คะแนน)2
50 4. นักเรียนกลุมหน่ึงจํานวน 12 คน มีเงินคารถโดยสารประจําทางรวมกันเทากับ 120 บาท และผลรวมของ กําลังสองของเงินคารถโดยสารประจําทางของแตละคนมีคาเทากับ 2,172 บาท จงหาสวนเบ่ียงเบน มาตรฐานของเงินคารถโดยสารประจําทางของนกั เรยี นกลุม น้ี วิธที าํ N = 12, 12 x i = 120, 12 x i2 = 2,172 ∑ ∑ i=1 i =1 2 S= ∑ x i − (x)2 N 12 x= xi 120 ∑ 12 i=1 = 12 = 10 S= 2,172 − (10)2 = 181− 100 12 S = 81 = 9 สว นเบ่ยี งเบนมาตรฐาน คือ 9 บาท 5. คะแนนชุดหนงึ่ มีคา ความแปรปรวน 16 คะแนน ถา เพ่ิมคะแนนใหทุกคนคนละ 5 คะแนน อยากทราบวาคา สวนเบ่ียงเบนมาตรฐานของคะแนนชุดใหมจะเทากับ 4 เนื่องจากสมบัติของสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานท่ี กลาววา “การนําคาคงที่ไปบวกหรือลบกับทุกๆ คาของขอมูลแลวสวนเบ่ียงเบนมาตรฐานของ ขอ มลู ชดุ ใหมจะมคี าเทาเดิม” 6. คา สวนเบีย่ งเบนมาตรฐานของขอมูลชดุ หนึง่ เปน 15 คะแนน ถา คะแนนชุดนีล้ ดลง 3 เทา ของคะแนนชดุ เดมิ 15 ทุกตัว อยากทราบวาคะแนนชุดใหมจะมีคาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเทากับ 3 =5 เน่ืองจากสมบัติของ สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานท่ีกลาววา “การนําคาคงท่ีไปคูณหรือหารกับทุกๆ คาของขอมูลแลว สว นเบีย่ งเบนมาตรฐานใหมจะมีคาเทากับสว นเบีย่ งเบนมาตรฐานเดิมคณู หรือหารดว ยคาสัมบูรณ ของคา คงท่ี” 1. จงคาํ นวณคาการวดั การกระจายของขอมลู ตอ ไปนี้ 9 10 6 5 7 8 4 1.1) สมั ประสิทธข์ิ องพิสัย X max − X min = X max + X min = 10 − 4 10 + 4 = 6 = 0.4286 = 42.86% 14
Search