ตารางธาตุ

ระบุหมูแ่ ละคาบของธาตุ และระบวุ า่ ธาตเุ ปน็ โลหะ อโลหะ กึ่งโลหะ กลุ่มธาตเุ รพรเี ซนเตทฟี หรอื กล่มุ ธาตแุ ทรนซิชนั จากตารางธาตุ 1. อธบิ ายการจัดธาตุในตารางธาตไุ ด้ 2. จัดธาตุตามหมู่และคาบ จากเลขอะตอมได้ 3. ระบกุ ล่มุ ธาตุเรพรเี ซนเตทฟี หรือกลมุ่ ธาตแุ ทรนซิชัน จากเลขอะตอมได้ 4. เขียนความสัมพันธ์ระหว่างเลขอะตอมกับตารางธาตไุ ด้ ตารางธาตุไมย่ ากอยา่ งท่คี ดิ นะคะ

ทาไม! ไม่ยากคะ่ ... ธาตเุ ต็มไปหมด ไม่จาทั้งหมดค่ะ... อย่างน.้ี .. มาเรียนรดู้ ว้ ยกันนะคะ... ใชแ่ ล้ว...พวกเรา จะจาไดห้ มด เลยเหรอ...

นกั วิทยาศาสตร์ นักวิทยาศาสตรไ์ ดจ้ ดั หมวดหมู่ เขานาธาตมุ าเรียง ของธาตใุ นรปู แบบของตาราง ในตารางได้ยงั ไงนะ... เรียกว่า ตารางธาตุ(periodic table of element) โดยจดั เรียง ธาตตุ ามเลขอะตอม โดยใหธ้ าตุ ที่มีสมบตั ิคลา้ ยกันอยใู่ น หมู่เดยี วกัน น่นั สิ! เก่งมากๆเลย...

การระบหุ มใู่ นตารางธาตทุ ี่นิยมใชม้ ี 2 ระบบ ระบบที่ 1 คอื ระบบ International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) ซ่ึงแบง่ ธาตุเป็น 18 หมู่ โดยใช้สัญลกั ษณ์ เลขอารบิก 1-18 แทนหมธู่ าตนุ ะคะ... เอะ๊ ! 1-18 ทอี่ ย่ดู า้ นบนของตารางธาตุ คืออะไร? ใชๆ่ ๆ คอื อะไรนะ...

สว่ นระบบที่ 2 คอื อะไร? ใช่เราก็อยากรู้

ธาตกุ ลมุ่ A (เรพรีเซนเตทฟี ) หรือธาตหุ มู่หลกั มี 8 หมู่ โดยใช้สัญลกั ษณเ์ ปน็ เลขโรมนั IA-VIIIA ธาตุกลุ่ม B (แทรนซชิ ัน) มี 8 หมอู่ ยตู่ รงกลาง ของตารางธาตุ โดยใช้สญั ลักษณ์เป็นเลขโรมัน IB-VIIIB ธาตกุ ล่มุ A คืออะไรคะ แล้วธาตกุ ลุ่ม B ล่ะคะ คอื อะไร

แถวตามแนวนอนของตารางธาตุ(ซ้ายไปขวา) เรียกว่า คาบ(period)พจิ ารณาจากระดับพลงั งาน แถวตามแนวตง้ั ของตารางธาตุ(บนลงล่าง) เรียกวา่ หมู่(group)พจิ ารณาจาก เวเลนซ์อิเลก็ ตรอน(อเิ ล็กตรอนวงนอกสุด) ตารางธาตมุ ีทัง้ แนวนอน ตามมาดูเลยคะ่ ... และแนวตัง้ เลยนะ... แล้วเราจะดูแนวนอนหรอื แนวตั้งกอ่ นดีละ่

ตารางธาตมุ ที ้ังทเ่ี ป็นโลหะ อโลหะและก่ึงโลหะ ธาตุกลุ่ม A จะมที ้งั โลหะ อโลหะและกง่ึ โลหะ สว่ น ธาตุกลมุ่ B จะมแี ต่โลหะเพียงอยา่ งเดยี วเท่านั้น (จงึ นยิ มเรยี กธาตุกลุ่ม B อกี ช่ือหน่งึ วา่ โลหะแทรนซิชัน) ตารางธาตมุ สี แี ตกตา่ ง กนั หลายสเี ลยนะคะ ทัง้ ทเ่ี หมือนกันและ แตกต่างกันคะ่

แสดงวา่ ...ตารางธาตทุ ใ่ี ช้ในปจั จุบนั เรยี กว่า เก่ง ตารางพีรอิ อดกิ มีการจดั เรยี งตามเลขอะตอม มากๆๆ และระบหุ มู่ในตารางธาตตุ ามระบบ CAS สู้ๆๆคะ่ โดยแบ่งธาตเุ ป็น 2 กลุม่ คอื กลุ่ม A เรยี กวา่ เรพรเี ซนเตทีฟ กลมุ่ B เรียกวา่ แทรนซชิ นั ธาตุที่อยใู่ นแถวตั้งเดยี วกนั เรยี กว่า ธาตอุ ยใู่ นหมูเ่ ดียวกัน ธาตทุ ่ีอยใู่ นแถวนอนเดียวกันเรียกวา่ ธาตุอยใู่ นคาบเดยี วกัน ธาตุกลุ่ม A มที ง้ั โลหะ อโลหะและ กงึ่ โลหะ ธาตุกลุ่ม B มีโลหะเพยี งอยา่ งเดยี ว

จดั ไปคะ่ ... ตวั อยา่ งท่ี 1 ธาตุ X มเี ลขอะตอมเท่ากับ 17 อยหู่ มู่ใด คาบใดเป็นธาตุกลุ่ม A หรือ B เปน็ โลหะ อโลหะหรอื กึ่งโลหะ แนวคดิ 1.จดั เรียงอเิ ลก็ ตรอนของธาตุ X ไดด้ ังน้ี 2 8 7 (มี 3 ระดับพลงั งานและเวเลนซ์อิเล็กตรอน = 7) คาตอบ ธาตุ X อยูห่ มู่ 7A คาบ 3 เป็นธาตุ กลุ่ม A อยใู่ นกล่มุ อโลหะ ขอตวั อยา่ งอธบิ ายประกอบหน่อยค่ะ 1 หรือ 2 ตัวอย่างกไ็ ด้ค่ะ

อกี ตวั อยา่ งค่ะ... ตวั อยา่ งท่ี 2 ธาตุ Y มีเลขอะตอมเท่ากับ 22 อย่หู มู่ใด คาบใดเป็นธาตกุ ล่มุ A หรอื B เปน็ โลหะ อโลหะหรอื กง่ึ โลหะ แนวคิด 1.จดั เรยี งอเิ ล็กตรอนของธาตุ Y ได้ดังน้ี 2 8 10 2 (มี 4 ระดบั พลงั งานและเวเลนซ์อิเลก็ ตรอน = 2) คาตอบ ธาตุ Y อยูห่ มู่ IVB คาบ 4 เป็นธาตุ กลมุ่ B อยใู่ นกล่มุ โลหะ ขอตวั อยา่ งเพม่ิ หนอ่ ยคะ่

อีกตวั อยา่ งคะ่ ... ตวั อยา่ งที่ 3 ธาตุ Z มเี ลขอะตอมเทา่ กบั 20 อยู่หมใู่ ด คาบใดเปน็ ธาตกุ ลมุ่ A หรอื B เป็นโลหะ อโลหะหรอื กงึ่ โลหะ แนวคิด 1.จัดเรียงอเิ ลก็ ตรอนของธาตุ Z ได้ดังนี้ 2 8 8 2 (มี 4 ระดับพลงั งานและเวเลนซ์อิเลก็ ตรอน = 2) คาตอบ ธาตุ Z อยหู่ มู่ IIA คาบ 4 เปน็ ธาตุ กลุม่ A อย่ใู นกลมุ่ โลหะ มาลองทาดูนะคะ พอจะเข้าใจแล้วคะ่

ใหน้ ักเรยี นเตมิ ชอ่ งว่างให้สมบรู ณ์ ธาตุ เลขอะตอม หมู่ คาบ กลุ่ม(A B) โลหะ อโลหะ A 13 B 18 C 28 D 35 E 38 F 47 G 51 เขียนคาตอบ สง่ ทางไลนไ์ ด้ เลยนะคะ

บรรณานกุ รม กระทรวงศกึ ษาธกิ าร สถาบนั ส่งเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี. (2562). หนังสอื เรยี น รายวชิ าพนื้ ฐานวิทยาศาสตร์ วิทยาศาสตร์กายภาพเล่ม 1 (พิมพ์ครง้ั ท่ี 2). กรงุ เทพฯ: สานักพมิ พ์ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย.