เลม่ ๑๒๙ ตอนพิเศษ ๑๐๕ ง หนา้ ๖ ๔ กรกฎาคม ๒๕๕๕ ราชกิจจานเุ บกษา ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม ฉบบั ที่ ๔๔๐๙ (พ.ศ. ๒๕๕๕) ออกตามความในพระราชบญั ญตั ิมาตรฐานผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรม พ.ศ. ๒๕๑๑ เรอื่ ง กําหนดมาตรฐานผลิตภัณฑ์อตุ สาหกรรมแนวปฏิบัตกิ ารตรวจสุขภาพตามปจั จยั เส่ยี งดา้ นเคมแี ละกายภาพจากการประกอบอาชีพ ในสถานประกอบกิจการ อาศัยอํานาจตามความในมาตรา ๑๕ แห่งพระราชบัญญัติมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมพ.ศ. ๒๕๑๑ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรมออกประกาศกําหนดมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมแนวปฏิบตั ิการตรวจสุขภาพตามปัจจยั เส่ียงดา้ นเคมแี ละกายภาพจากการประกอบอาชีพในสถานประกอบกิจการมาตรฐานเลขที่ มอก. 2547 - 2555 ไว้ ดงั มรี ายละเอยี ดตอ่ ทา้ ยประกาศนี้ ทงั้ น้ี ให้มผี ลต้งั แต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเปน็ ตน้ ไป ประกาศ ณ วนั ท่ี ๓ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๕ หมอ่ มราชวงศ์ พงษ์สวัสดิ์ สวสั ดวิ ัตน์ รัฐมนตรวี า่ การกระทรวงอุตสาหกรรม
มอก. 2547-2555 มาตรฐานผลิตภัณฑอ ุตสาหกรรม แนวปฏิบัตกิ ารตรวจสุขภาพตามปจ จยั เส่ยี ง ดา นเคมีและกายภาพจากการประกอบอาชีพ ในสถานประกอบกิจการ 1. ขอบขายมาตรฐานผลิตภัณฑอ ตุ สาหกรรมน้ีครอบคลุมเฉพาะการตรวจสุขภาพตามปจจัยเสย่ี งทางดา นกายภาพ (ยกเวน เรื่องรังส)ี และปจจยั เสีย่ งทางดา นเคมี โดยมีรายชื่อสารเคมตี ามประกาศกระทรวงแรงงาน เรอื่ ง กําหนดสารเคมีอันตรายท่ีใหน ายจา งจดั ใหม กี ารตรวจสุขภาพของลูกจาง พ.ศ.2552 มาตรฐานนี้ไมครอบคลุมการตรวจสุขภาพตามปจจัยเสย่ี งทางดา นชีวภาพ (เช้ือโรคตาง ๆ ที่อาจทําใหเจ็บปวยหรือเปนโรคได เชน ไวรัส แบคทีเรีย รา ยีสต) และการตรวจสุขภาพตามปจ จยั เส่ียงทางดา นการทาํ งานใหไดประสทิ ธิภาพสงู สุด (โรคระบบการเคลื่อนไหวและกลามเนื้อท่ีเกดิ จากการทาํ งาน) 2. บทนยิ าม ความหมายของคําท่ใี ชใ นมาตรฐานผลติ ภณั ฑอ ุตสาหกรรมนี้ มีดังตอไปนี้2.1 เวลาการเก็บตวั อยา ง (sampling time) หมายถึง กําหนดเวลาที่เหมาะสมในการเก็บตัวอยางทางชีวภาพของ ลกู จา ง เชน เลอื ด ปสสาวะ สารคัดหลง่ั ตา ง ๆ 2.1.1 เวลาใดกไ็ ด (discretionary) หมายถึง กําหนดเวลาในการเก็บตัวอยางสารเคมีในรางกายจะเก็บเวลาใด กไ็ ดเน่ืองจากสารเคมนี ั้นสะสมอยใู นรา งกายไดน าน 2.1.2 กอนเขา กะ (prior to shift) หมายถึง กําหนดเวลาในการเก็บตัวอยางสารเคมีในรางกายกอนทํางานกะ โดยหา งจากการสมั ผัสคร้ังสุดทายเปนเวลาไมนอยกวา 16 h (ช่ัวโมง) เชน ใหเก็บตัวอยางสารเคมีวันท่ี กลับเขาทาํ งานหลงั วนั หยดุ ประจําสปั ดาหข องลกู จา ง ยกตัวอยา งลูกจา งทํางานวันจนั ทรถ งึ วันศุกร เวลา 8.00 น. ถึง 17.00 น. โดยวันเสารและอาทิตยเปนวันหยุดประจําสัปดาห ใหเก็บตัวอยางสารเคมีกอน เร่ิมงาน 8.00 น. ในวันจันทร หรือเก็บตัวอยางสารเคมีกอนเร่ิมงานวันใดก็ไดกรณีลูกจางปฏิบัติงาน ไมเ กิน 8 h/d (ช่วั โมงตอ วนั ) -1-
มอก. 2547-2555 2.1.3 กอนเขากะสดุ ทา ยของสัปดาหการทํางาน (prior to last shift of workweek) หมายถงึ กาํ หนดเวลาในการ เกบ็ ตวั อยางสารเคมีในรางกายกอนเขากะสุดทายของสัปดาห ตัวอยางเชนเดียวกับขอ 2.1.1 กรณีน้ีให เกบ็ ตวั อยา งสารเคมกี อนเริม่ งาน 8.00 น. ของวันศกุ ร 2.1.4 ขณะท่เี ขากะ (during shift) หมายถึง กาํ หนดเวลาในการเกบ็ ตัวอยางสารเคมีในรางกายในขณะที่เขากะ โดยตอ งทาํ งานสมั ผัสสารเคมีนั้นแลวอยางนอย 2 h ตัวอยางเชนเดียวกับขอ 2.1.1 กรณีน้ีสามารถเก็บ ตวั อยา งสารเคมไี ดต ั้งแตเวลา 10.00 น. ถึง 17.00 น. ของวนั ทํางานใดก็ได 2.1.5 วันสุดทายของสปั ดาหก ารทาํ งาน (end of workweek) หมายถึง กาํ หนดเวลาในการเก็บตัวอยางสารเคมี ในเวลาใดกไ็ ดห ลังจากสมั ผัสสารเคมีนั้นมาแลว อยางนอ ย 4 d (วัน) ถึง 5 d ติดกัน 2.1.6 หลังเลกิ กะ (end of shift) หมายถึง กาํ หนดเวลาในการเก็บตัวอยา งสารเคมีในรางกายเร็วท่ีสุดหลังหยุด สัมผสั (โดยท่วั ไปไมเ กิน 30 min (นาที) ภายหลังเลิกกะ) ตัวอยางเชนเดียวกับขอ 2.1.1 กรณีนี้ใหเก็บ ตัวอยา งสารเคมีในชวง 17.00 น. ถึง 17.30 น. ของวันทํางานใดกไ็ ด2.2 แอลคาไลนฟ อสฟาเทส (alkaline phosphatase, ALP) ซงึ่ ตอไปน้ีในมาตรฐานนจ้ี ะเรยี กวา เอแอลพี หมายถึง กลุมของเอนไซมท่ีพบไดใ นกระแสเลอื ด ซ่ึงมาจากเนื้อเย่ือหลายชนิด กระดูก ตับ ไต ลําไส มาม รก และ จากเซลลบุทอทางเดินนํ้าดี เอแอลพี มีบทบาทเก่ียวของกับการขนสงสารตาง ๆ ผานผนังเซลล เชน กระบวนการขนสง นาํ้ ตาลและฟอสเฟต กระบวนการขนสงไขมนั การสรา งกระดูก ระดับ เอแอลพี ท่ีสูงข้ึน มักสมั พันธก ับอาการตัวเหลือง ตาเหลอื ง คาปกตอิ ยูใ นชว ง 30 หนวยตอ ลิตร ถึง 110 หนวยตอ ลิตร2.3 โครเมียม (chromium) หมายถึง โลหะสีขาวเงิน มีความมันวาว และแข็งมาก ตานทานการผุ กรอน และ คงความเปนมันเงาไดนานในอากาศ ในมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรมน้ีหมายถึง โครเมียม 6+ (Hexavalent chromium) เทา นัน้ เน่ืองจากเปนสารกอ มะเรง็2.4 การคัดกรอง (screening) หมายถึง กระบวนการในการคนหาโรคหรือความผิดปกติท่ีเกิดขึ้นโดยวิธีการ ทดสอบ การตรวจสขุ ภาพ หรอื กระบวนการอน่ื ๆ ในการคนหา2.5 การตรวจเพื่อเฝาระวังการสัมผัส (health exposure monitoring หรือ biological exposure monitoring) หมายถงึ การตรวจเพื่อประเมินการสมั ผสั สารเคมีอันตรายของลกู จางจากสภาพแวดลอมในการทํางาน โดย ใชสิง่ สง ตรวจทางชวี ภาพของลูกจาง เชน เลือด ปสสาวะ สารคัดหล่ังตาง ๆ มาวิเคราะหหาปริมาณสารเคมี น้ัน ๆ ในรางกายในรูปของสารเคมีนั้นหรอื สารแปรรูปของสารเคมนี ้นั เชน การตรวจหาสารไดคลอโรมีเทน ในปสสาวะของกลุมลกู จางที่ทาํ งานกบั สารไดคลอโรมีเทน เพื่อท่ีจะประเมินการสัมผัสสาร อยางไรก็ตาม การตรวจพบสารในสงิ่ สงตรวจไมไดบง ช้ถี ึงการเปนโรคหรอื เปน พิษจากการปฏิบัติงานท้งั หมด เพราะอาจมี ปจ จัยรบกวนจากสาเหตุอ่นื ๆ เชน การสูบบุหรี่ทําใหพบสารไทโออีเทอร (thioether) ในปสสาวะได หรือ การรบั ประทานอาหารทะเลอาจทาํ ใหป ริมาณสารหนใู นรา งกายสงู ขน้ึ ได -2-
มอก. 2547-25552.6 การตรวจการทํางานของตบั หมายถึง การตรวจการทํางานทส่ี ามารถบอกถึงความผดิ ปกติของตบั ต้ังแตระยะ เร่มิ ตนกอนท่ตี ับถกู ทําลาย (liver damage) โดยรายการตรวจการทํางานของตับที่นิยมแนะนําใหตรวจ คือ เอสจโี อที (SGOT) เอสจพี ีที (SGPT) และเอแอลพี (ALP)2.7 การตรวจผลกระทบตอสุขภาพ (health effect monitoring) หมายถึง การตรวจอาการที่แสดงผลตออวัยวะ เปาหมาย (end organ effect) ต้ังแตการเปลี่ยนแปลงท่ีวัดไดทางชีวเคมี สรีรวิทยา พฤติกรรม หรือการ เปล่ียนแปลงอน่ื ๆ ซึง่ การเปล่ียนแปลงน้ีเปน เครื่องหมายบอกวาเริ่มมหี รอื มีการเปลี่ยนแปลงไปในทางท่ีจะ เปนโรคนน้ั แลว2.8 การตรวจสุขภาพ (physical examination) หมายถึง การตรวจรางกายตามวิธีทางการแพทย เพื่อใหทราบถึง ความเหมาะสมและผลกระทบตอสขุ ภาพของลูกจา งอันอาจเกิดจากการทํางาน2.9 การตรวจสุขภาพเพื่อประเมินสภาวะสุขภาพหลังการประสบอันตรายหรือเจ็บปวย (post–injured or post– illness physical examination) หมายถึง การตรวจสุขภาพเพื่อประเมินสมรรถภาพโดยรวมของลูกจางกอน ที่จะจดั หางานทีเ่ หมาะสมใหทํา ซงึ่ จะชว ยใหไดขอมลู พ้นื ฐานทางสุขภาพใหมและยังเปนประโยชนในการ พิจารณาเพ่ือพื้นฟูสมรรถภาพลูกจางอีกดวย นอกจากน้ีกฎหมายระบุวากรณีท่ีลูกจางหยุดงานเกิน 3 วัน ทํางานตดิ ตอ กนั เนื่องจากการประสบอันตรายหรือเจ็บปวยไมวากรณีใด ๆ สถานประกอบกิจการอาจให แพทยผูทําการรกั ษาหรอื แพทยประจาํ สถานประกอบกจิ การตรวจสุขภาพของลกู จา งกอ นใหก ลับเขาทํางาน ก็ได การตรวจสขุ ภาพกรณนี ้ตี ามกฎหมายกลาวถึงแตไ มไ ดบ ังคับ2.10 การตรวจสุขภาพกอนบรรจุเขาตําแหนงงานหรือกอนการเปล่ียนงานของลูกจาง (pre–placement physical examination) หมายถงึ การตรวจสขุ ภาพที่มีวตั ถปุ ระสงคเพ่อื ประเมนิ วาลูกจา งมีสุขภาพเหมาะสมกับงานที่ จะทําหรอื ไม ขอมูลผลการตรวจสขุ ภาพท่ีไดน้ีใชสําหรับเปนขอมูลพ้ืนฐาน (baseline) ในการเปรียบเทียบ สภาวะสุขภาพของลูกจางเพื่อเฝาระวังโรคจากการทํางาน การตรวจนี้เปนการตรวจเพ่ือบรรจุลูกจางให เหมาะสมกบั งาน ไมใ ชการตรวจเพื่อกดี กนั ไมใ หคนไดทํางาน (discrimination)2.11 การตรวจสุขภาพกอนบรรจุเปนพนักงาน (pre–employment physical examination) หมายถึง การตรวจ สขุ ภาพทมี่ วี ตั ถปุ ระสงคเ พ่อื ประเมินสภาวะสุขภาพท่วั ไปท่ีไมไดพิจารณาความเส่ียงเก่ียวกับงาน ภายหลัง การตรวจแพทยม กั ออกใบรบั รองแพทยใ หเพ่ือใชป ระโยชนตาง ๆ เชน ประกอบการสมัครงาน ทําใบขับขี่ ยานพาหนะ การตรวจสุขภาพในกรณีน้ีกฎหมายไมไ ดบ งั คับ2.12 การตรวจสุขภาพกอนออกจากงาน (pre–retirement physical examination) หมายถึง การตรวจสุขภาพเพ่ือ ทราบสภาวะสุขภาพลูกจางท่ีกําลังจะออกจากงาน ขอมูลการตรวจสุขภาพท่ีไดจะเปนประโยชนสําหรับ สถานประกอบกิจการในการใชป ระกอบหลกั ฐาน เพื่อพจิ ารณาตน เหตทุ ่ที าํ ใหลกู จา งเกดิ โรคจากการทาํ งาน ในภายหลงั การตรวจสขุ ภาพในกรณีนี้ตามกฎหมายกลาวถงึ แตไมไ ดบ งั คับ -3-
มอก. 2547-25552.13 การตรวจสุขภาพตามปจ จยั เสย่ี งจากการประกอบอาชีพ (physical examination for occupational health risk factors) หมายถึง การตรวจสุขภาพตามลักษณะอันตรายที่ลูกจางไดรับหรือเก่ียวของขณะปฏิบัติงานใน สถานประกอบกิจการ2.14 การตรวจสุขภาพระหวางงานเปนระยะ (periodic physical examination) หมายถึง การตรวจติดตามหรือ เฝา ระวังปญ หาสุขภาพลูกจาง ซึ่งอาจมีแนวโนมทรุดโทรมลงหลังจากไดรับปจจัยเสี่ยงตาง ๆ จึงเปนการ คน หาวาสุขภาพของลูกจางไดรับผลกระทบจากการทํางานหรือไม นอกจากนี้ยังชวยในการคนหาโรคใน ระยะเรมิ่ ตน ได ซง่ึ จะชวยใหม กี ารดําเนินมาตรการคุมครองสุขภาพของลูกจางกอนท่ีโรคจะลุกลามตอไป นอกจากน้ีผลการตรวจสุขภาพของลูกจางน้ียังใชประเมินมาตรการปองกันโรคท่ีดําเนินการอยู รวมท้ัง มาตรการรกั ษาพยาบาลท่ีสถานประกอบกิจการใชอยูวามปี ระสิทธภิ าพดีหรือไม2.15 การถา ยภาพรงั สที รวงอกจากดานหลังไปดานหนา (posteroanterior chest x-ray) หมายถึง การถายภาพรังสี ทรวงอกท่ใี ชฟลม ขนาด 36 cm (เซนติเมตร) × 43 cm (14 น้วิ × 17 น้วิ ) หรอื ขนาด 43 cm × 43 cm (17 น้ิว × 17 นวิ้ ) โดยถา ยจากดานหลงั ของรา งกาย ซ่งึ การใชฟล มขนาดใหญจะทําใหแพทยสามารถวิเคราะหโรคใน ระยะแรกไดชัดเจนแมนยํา2.16 การทดสอบสมรรถภาพการไดยิน (audiometry) หมายถงึ การทดสอบการเปลีย่ นแปลงสรรี ะการทํางานของ ระบบการไดยิน2.17 การทดสอบสมรรถภาพการมองเห็น (vision test) หมายถงึ การทดสอบการเปลยี่ นแปลงสรีระการมองเหน็2.18 การวดั ปริมาตรอากาศหายใจ (spirometry) หมายถงึ การตรวจสมรรถภาพปอดดว ยเครือ่ งวัดปริมาตรอากาศ (spirometer) การเปลีย่ นแปลงสรรี ะการทาํ งานของปอด2.19 ซีรั่มกลูตามิกไพรูวิกทรานสอะมิเนส (Serum Glutamic Pyruvic Transaminase, SGPT) ซึ่งตอไปน้ีใน มาตรฐานนจ้ี ะเรยี กวา เอสจพี ีที หรืออะลานีนอะมิโนทรานสเฟอเรส (Alanine aminotransferase) หมายถึง เอนไซมที่พบมากในตับ ไต กลามเนื้อ และหัวใจ แตพบในตับมากท่ีสุด เอสจีพีทีน้ีจะเปนตัวบงชี้ในการ ตรวจหาตับอักเสบและยาบางตัวที่มีพิษตอตับ รวมทั้งโรคดีซาน คาปกติอยูในชวง 5 หนวยตอลิตร ถึง 35 หนว ยตอลิตร2.20 ซีร่ัมกลูตามิกออกซาโลอะซิติกทรานสอะมิเนส (Serum Glutamic Oxaloacetic Transaminase, SGOT) ซึ่งตอไปน้ีในมาตรฐานนี้จะเรียกวา เอสจีโอที หรือแอสพาเตตอะมิโนทรานสเฟอเรส (aspartate aminotransferase) หมายถึง เอนไซมซงึ่ อยใู นเน้ือเย่อื ของหัวใจ ตับ กลามเนื้อ ไต สมอง ตับออน มาม และ ปอด เอนไซมน ้ีถกู ขบั ถายเขา สูระบบการหมุนเวียนภายในรางกาย ซึ่งเอสจีโอทีมีคาเพิ่มข้ึนทันทีที่เน้ือเยื่อ สวนนไี้ ดรับอันตรายภายใน 12 h และจะอยูประมาณ 5 d จงึ คอ ย ๆ ต่าํ ลงเนื่องจากถูกเผาผลาญไปซึ่งมักจะ พบในคนที่เปนโรคเก่ียวกับตับ เชน ตับแข็ง ตับออนอักเสบ ตับอักเสบเฉียบพลัน ซึ่งคาปกติอยูในชวง 8 หนว ยตอ ลติ ร ถงึ 40 หนว ยตอ ลติ ร -4-
มอก. 2547-25552.21 ปจจัยเส่ียง (risk factor) หมายถึง สาเหตุท่ีลูกจางสัมผัสแลวอาจทําใหเกิดอาการเจ็บปวยหรือเปนโรคได เชน สารเคมกี ดั กรอ น กมั มันตภาพรังสี ฝุน เสยี งดัง ความรอน ไวรัส แบคทเี รยี2.22 ปจ จัยเส่ียงทางดานเคมี (chemical risk factor) หมายถึง สารเคมีท่ีอาจทําใหลูกจางเกิดอาการเจ็บปวยหรือ เปนโรคได เชน เบนซีน ตะก่ัว แอมโมเนีย สารหนู ตามมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรมน้ียึดรายช่ือ สารเคมตี ามประกาศกระทรวงแรงงานเรื่องกําหนดสารเคมีอันตรายท่ีใหนายจางจัดใหมีการตรวจสุขภาพ ของลกู จาง2.23 ปจจยั เสี่ยงทางดานกายภาพ (physical risk factor) หมายถึง สาเหตุทางดานกายภาพท่ีอาจทําใหลูกจางเกิด อาการเจ็บปว ยหรือเปนโรคได ไดแ ก แสงจา เสียงดัง ฝุน ความรอนจัด ความเย็นจัด รังสีชนิดตาง ๆ ความ สนั่ สะเทือน ความกดดนั ของบรรยากาศท่เี กดิ ข้ึนขณะทํางาน2.24 ลูกจาง (employee) หมายถึง ผูซ่ึงทํางานใหแกนายจางโดยรับคาจางไมวาจะเปนผูรับคาจางดวยตนเอง หรือไมก็ตาม และหมายความรวมถึงลูกจา งประจาํ และลกู จา งชวั่ คราว แตไมร วมถึงลูกจา งซง่ึ ทํางานเกย่ี วกับ งานบา น2.25 สถานประกอบกิจการ (workplace) หมายถึง หนวยงานแตละแหงของนายจางที่ดําเนินการตามลําพังเปน หนว ย ๆ และมีลกู จา งทํางานอยู2.26 สารแปรรูปหรือเมทาโบไลต (metabolite) หมายถึง สารเคมที ี่เปนผลผลิตจากปฏิกริ ยิ าชวี เคมีของรางกาย2.27 สารกําจัดแมลงกลุมคารบาเมต (carbamate) หมายถึง สารกําจัดแมลงท่ีมีไนโตรเจนและซัลเฟอรเปน องคประกอบ ทําหนาท่ียับยั้งเอนไซมคลอรีนเอสเทอเรสและกระตุนใหระบบประสาททํางานมากเกินไป เชน โพรพอกเซอร (propoxur) พบในสเปรยกําจัดยุง แมลงสาบ ปลวก มด มอด และเบนดิโอคารบ (bendiocarb) พบในผงกาํ จดั แมลงสาบ2.28 สารกําจัดแมลงกลุมออรกาโนฟอสเฟต (organophosphates) หมายถึง สารกําจัดแมลงที่มีฟอสฟอรัสเปน องคประกอบ ทําหนาที่ยับยั้งเอนไซมคลอรีนเอสเทอเรส (cholinesterase) ซึ่งสงผลตอระบบประสาท แต สารประเภทนีไ้ มถ ูกสะสมในไขมนั และจะสลายตวั ไดในสภาพทีเ่ ปนดา ง ทําใหไ มสะสมในเน้ือเย่ือของคน สารกาํ จัดแมลงในกลุมนี้ เชน คลอไพริฟอส (chlopyrifos) ไดคลอวอส (dichlovos) หรือดีดีวีพี (DDVP) ซึ่ง พบในสเปรยกําจดั ยงุ แมลงสาบ ปลวก มด มอด2.29 อุณหภูมิและความดันของรางกายซึ่งอิ่มตัวดวยไอนํ้า (body temperature pressure saturated with water vapor, BTPS) หมายถึง อณุ หภูมิรา งกาย 37 °c (องศาเซลเซียส) หรือ 310 K (เคลวิน) ที่ความดันบรรยากาศ หรือความดันหองและอ่ิมตัวดวยแรงดันไอ (saturated) 47 mmHg (มิลลิเมตรปรอท) หรือ 6.2 kPa (กิโล ปาสคาล) -5-
มอก. 2547-2555 3. การตรวจสขุ ภาพตามปจจัยเสย่ี ง3.1 หลักการทัว่ ไป การกาํ หนดรายการตรวจสขุ ภาพตามปจจยั เสยี่ งทจี่ ําเปน สาํ หรบั สถานประกอบกิจการแตละแหงจําเปนตอง ทราบปจจัยเสี่ยงท่ีลูกจางแตละคนสัมผัส แลวจึงนํามากําหนดแผนการตรวจสุขภาพที่เหมาะสม สําหรับ ปจจัยเสี่ยงในสถานประกอบกิจการทีร่ ะบุในมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรมน้ีแบงออกเปน 2 แหลง คือ ปจจยั เสีย่ งทางดานเคมแี ละกายภาพ ขอ มลู การตรวจสุขภาพตามปจจยั เส่ียงในสถานประกอบกิจการท่ีได เปนเพียงขอมูลเบื้องตนสําหรับใชใน การคัดกรองปญ หาสุขภาพของลกู จา งทีป่ ฏบิ ตั งิ านกับปจจยั เสย่ี งเทานัน้ โดยมวี ตั ถุประสงคเพ่ือคนหาปจจัย เส่ียงของการเกิดโรค วางแผนการปอ งกนั หรอื กําจดั ปจจยั เส่ยี งนัน้ กอ นเกิดโรคหรอื เกิดโรครุนแรงข้ึน ซึ่งมี เปาหมายสุดทายคือ ใหลูกจางมีสุขภาพและชีวิตความเปนอยูท่ีดีเปนสําคัญ ดังน้ัน มาตรฐานผลิตภัณฑ อตุ สาหกรรมน้ีจึงกําหนดแนวทางสําคัญของการตรวจสุขภาพตามปจจัยเสี่ยงของลูกจางออกเปน 5 สวน ไดแก 3.1.1 การตรวจสุขภาพกอนบรรจุเปน พนักงาน 3.1.2 การตรวจสขุ ภาพกอนบรรจุเขาตําแหนง งานหรือกอนการเปลยี่ นงานของลกู จา ง 3.1.3 การตรวจสขุ ภาพระหวางงานเปน ระยะ 3.1.4 การตรวจสุขภาพเพอื่ ประเมนิ สภาวะสขุ ภาพหลังการประสบอันตรายหรอื เจบ็ ปวย 3.1.5 การตรวจสขุ ภาพกอนออกจากงาน3.2 การตรวจสขุ ภาพกอ นบรรจุเปน พนักงาน สถานประกอบกิจการควรพิจารณาความพรอมดานสุขภาพเบ้ืองตนของผูสมัครงาน เก่ียวกับโรคติดตอ อนั ตรายตามที่กฎหมายกําหนด 5 โรค คือ อหิวาตกโรค (cholera) กาฬโรค (plague) ไขทรพิษ (smallpox หรือ variola) ไขเหลือง (yellow fever) และโรคทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรง (หรือโรคซารส–Severe Acute Respiratory Syndrome) รวมถึงโรคติดตออ่ืน ๆ ไดแก คอตีบ (diphtheria) ไอกรน (pertussis) โรคบาดทะยัก (tetanus) ไขสุกใส (chickenpox หรือ varicella) เพื่อเปนการคัดกรองและปองกันการเกิด โรคระบาดภายในสถานประกอบกิจการ3.3 การตรวจสุขภาพกอ นบรรจเุ ขา ตําแหนงงานหรือกอนการเปล่ยี นงานของลกู จา ง เมื่อมีลูกจางใหมเขาปฏิบัติงาน สถานประกอบกิจการตองจัดใหมีการตรวจสุขภาพคร้ังแรกใหแลวเสร็จ ภายใน 30 d นบั แตวันทร่ี ับลกู จา งเขา ทาํ งาน หรือกรณีท่ีมกี ารเปลีย่ นงานของลกู จา งโดยที่งานใหมมอี นั ตราย แตกตา งไปจากเดิม สถานประกอบกจิ การตองจดั ใหมีการตรวจสุขภาพของลูกจางใหเสร็จสิ้นภายใน 30 d -6-
มอก. 2547-2555 นบั แตวันทเี่ ปลี่ยนงาน เพือ่ ประเมินวาลกู จางมีสุขภาพเหมาะสมทสี่ าํ หรับทาํ งานในตําแหนงที่บรรจุหรือไม และเพ่ือนาํ ไปเปนขอ มูลสขุ ภาพพืน้ ฐานของลูกจาง เพื่อเฝา ระวังโรคจากการทาํ งานหลงั จากที่ลูกจางทํางาน นั้นแลว สําหรบั รายการตรวจสุขภาพครัง้ แรกอยา งนอ ยควรมีองคป ระกอบของการตรวจสขุ ภาพ ดงั ตอไปนี้3.3.1 การรวบรวมประวตั ิเก่ยี วกบั เรอื่ งดงั ตอ ไปนี้ 3.3.1.1 ประวัติสวนตัว (1) ชอื่ -นามสกลุ (2) วัน เดอื น ป เกิด (3) เพศ (4) เลขท่ีบตั รประจําตัวประชาชน (5) ที่อยู (5.1) ทอ่ี ยตู ามบตั รประจาํ ตวั ประชาชน (5.2) ที่อยทู ีส่ ามารถติดตอ ได (5.3) ทอ่ี ยูญาตหิ รือบคุ คลใกลชิดกรณฉี ุกเฉิน (6) โภชนาการ (7) การออกกาํ ลงั กาย (8) น้าํ หนกั และสวนสงู (9) การสบู บุหรี่ (10) การดืม่ สรุ า เบียร หรอื เครื่องดม่ื ทีม่ แี อลกอฮอล (11) ประวตั ิการเสพยาเสพตดิ หรอื สารเสพติด (12) งานอดเิ รก 3.3.1.2 ประวตั ิการเจ็บปวย (1) โรคตาง ๆ ท่เี คยเจบ็ ปวย (ระบปุ พ ทุ ธศกั ราช) (2) อาการบาดเจ็บตาง ๆ ทเี่ คยไดรับ (ระบุปพ ุทธศกั ราช) (3) โรคประจาํ ตวั หรอื โรคเร้ือรงั ตาง ๆ (ระบชุ อื่ โรค) (4) ประวัติโรคผวิ หนงั (5) ประวัตโิ รคทางเดินหายใจ -7-
มอก. 2547-2555 (6) ประวัติการผาตดั (ระบสุ าเหตขุ องการผา ตดั ) (7) ประวตั ิการแพยา (8) ยาประจาํ ตวั (ระบชุ ่ือยา) (9) ภูมิคุมกนั โรคระบาดหรือเพอ่ื ปอ งกันโรคติดตอทเี่ คยไดรบั (ระบุช่อื ภูมคิ มุ กัน) (10) ขอ มลู ทางสขุ ภาพอื่น ๆ 3.3.1.3 ประวตั ิครอบครัว ประวัติการเจ็บปวยของสมาชิกในครอบครัว (เชน มะเร็ง โลหิตจาง วัณโรค เบาหวาน หอบหืด ภูมแิ พ) 3.3.1.4 ประวตั กิ ารทํางาน ประวตั กิ ารทาํ งานต้ังแตอดีตถึงปจ จุบัน (1) ชื่อสถานประกอบกจิ การและท่ีอยู (2) ประเภทกิจการ (3) วนั ทีเ่ ขา ทาํ งาน (4) ชอื่ แผนก (5) ตําแหนงงาน (6) ลักษณะงานท่ที าํ (7) ระยะเวลาทท่ี าํ (วนั /เดอื น/ป ถึง วนั /เดอื น/ป) (8) ปจจัยที่เสี่ยงตอสุขภาพที่มีในงาน เชน ปจจัยเส่ียงทางดานเคมี ปจจัยเสี่ยงทางดานกายภาพ หรอื ปจ จยั เสย่ี งทางดานชวี ภาพ (9) อปุ กรณป อ งกนั อันตรายสวนบุคคลที่ใช (ถา มี ระบชุ นิด) (10) ประวัติการเกิดอุบตั ิภัยสารเคมีในสถานประกอบกจิ การ 3.3.2 การตรวจสขุ ภาพทว่ั ไปโดยแพทย ใหสถานประกอบกิจการจัดใหมีการตรวจสุขภาพท่ัวไปโดยแพทย เพ่อื ทราบความสมบรู ณห รอื ความผดิ ปกติของรางกายข้ันตนของลูกจางที่หนวยงานเขารับทํางานใหม อยา งนอ ยดังรายการตอไปนี้ 3.3.2.1 น้าํ หนักและสวนสูง 3.3.2.2 ความดันโลหิต -8-
มอก. 2547-2555 3.3.2.3 ชีพจร 3.3.2.4 การตรวจสุขภาพท่ัวไป หมายเหตุ 1. สาํ หรบั การตรวจสุขภาพท่วั ไปรายการอื่น ๆ เชน การตรวจโคเลสเทอรอล การตรวจ ไตรกลเี ซอรไ รด การตรวจคลืน่ ไฟฟา หัวใจ สถานประกอบกจิ การอาจพิจารณาจดั ให มีการตรวจเพ่มิ เพื่อเปนสวสั ดกิ ารแกล กู จางได 2. กรณีเปน การเปลีย่ นงานของลูกจา ง สามารถใชขอ มลู ผลการตรวจสุขภาพเดิมได 3.3.3 การตรวจสุขภาพตามปจจัยเส่ียง ใหสถานประกอบกิจการจัดใหมีการตรวจสุขภาพตามปจจัยเส่ียง ทางดานเคมีและกายภาพเพื่อดูความพรอ มและความเหมาะสมตอ สขุ ภาพของลูกจา งทร่ี ับเขา ทาํ งานใหม หรือลูกจางมีการเปลี่ยนงานโดยที่งานใหมน้ันมีอันตรายแตกตางไปจากเดิม ใหแลวเสร็จภายใน 30 d นับแตว นั ทรี่ บั ลูกจางเขา ทํางาน หรือนับแตว นั ที่เปลย่ี นงาน โดยพิจารณารายการตรวจสขุ ภาพตาม ปจจยั เส่ียงในขอ 4. และขอ 5. หมายเหตุ หัวขอการตรวจสุขภาพ ควรสอดคลองกับผลการประเมินการสัมผัสสารอันตรายใน สงิ่ แวดลอมการทํางาน และระดับความเสี่ยงตอสุขภาพของลูกจางแตละบุคคลหรือแตละ อาชีพ และลักษณะการเกดิ โรค3.4 การตรวจสขุ ภาพระหวางงานเปนระยะ สถานประกอบกิจการตองจัดใหมีการตรวจสุขภาพตามปจจัยเสี่ยงทางดานเคมีและกายภาพใหกับลูกจาง อยา งนอยปล ะ 1 ครั้ง (หรอื ตามปจจยั เส่ียง) หรอื กรณพี บวาผลการตรวจสุขภาพลูกจางมีสารเคมีในรางกาย สูงเกินกวาระดับปกติ อาจมีการตรวจมากกวาหนึ่งคร้ัง ทั้งนี้ เปนการตรวจเพื่อเฝาระวังการสัมผัสหรือ ปญหาสุขภาพของลูกจางหรือคนหาโรคในระยะเริ่มตนและใชเปนขอมูลในการประเมินมาตรการทางดาน อาชีวอนามัยหรือสุขศาสตรอุตสาหกรรมที่สถานประกอบกิจการดําเนินการอยู รวมท้ังประเมิน ประสิทธิภาพการรักษาพยาบาลทีใ่ ช โดยพิจารณารายการตรวจสุขภาพตามปจ จยั เส่ียงในขอ 4. และขอ 5. หมายเหตุ หัวขอการตรวจสุขภาพท่ีดี ควรสอดคลองกับผลการประเมินการสัมผัสสารอันตรายใน สง่ิ แวดลอมการทาํ งาน และระดับความเสยี่ งตอสขุ ภาพของลกู จางแตละบุคคลหรือแตละอาชีพ และลกั ษณะการเกดิ โรค3.5 การตรวจสุขภาพเพือ่ ประเมินสภาวะสขุ ภาพหลงั การประสบอนั ตรายหรอื เจบ็ ปวย เปน การตรวจเพ่อื ประเมินความแข็งแรงของรางกายและความสามารถในการกลับเขาทํางานของลูกจางที่ ประสบอันตรายหรอื เจ็บปวยและหยดุ งานต้งั แต 3 d ขึ้นไป โดยแพทยจะพิจารณาขอมูลความเส่ียงของงาน ความพรอ มดานรางกายของลกู จาง และอาจสังเกตสภาพการปฏิบัติงานรวมกัน เพื่อสรุปวาลูกจางสามารถ ปฏิบตั ิงานเดิมไดห รอื ควรปรับเปลี่ยนงาน หากปฏิบัติงานเดิมไดควรตองมีการปรับเปล่ียนสภาพแวดลอม -9-
มอก. 2547-2555 ในการทาํ งานหรือไม อยา งไร หรอื ควรมีการปรับความเคยชินของลูกจางตอสภาพแวดลอมในการทํางาน แบบคอ ยเปนคอ ยไปหรือไม อยา งไร3.6 การตรวจสุขภาพกอนออกจากงาน โดยปกติสถานประกอบกิจการควรจดั ใหม ีการตรวจสุขภาพกอ นออกจากงาน เพอ่ื ทราบสภาวะสุขภาพของ ลูกจางท่ีกําลงั จะออกจากงาน เพ่ือเก็บเปนหลักฐานทางดานสุขภาพจากการสัมผัสปจจัยเส่ียงทางดานเคมี และกายภาพของลูกจา ง และยงั เปนประโยชนในการใชประกอบหลักฐานการพิจารณาสาเหตุการเกิดโรค จากการทาํ งานของลกู จางในภายหลงั โดยพิจารณารายการตรวจสุขภาพตามปจ จยั เสีย่ งในขอ 4. และขอ 5. หมายเหตุ หัวขอการตรวจสุขภาพที่ดี ควรสอดคลองกับผลการประเมินการสัมผัสสารอันตรายใน ส่งิ แวดลอมการทาํ งาน และระดับความเส่ียงตอสุขภาพของลูกจา งแตล ะบุคคลหรือแตละอาชีพ และลักษณะการเกิดโรค และสามารถใชขอมูลผลการตรวจสุขภาพเดิมได ถาผลการตรวจ ครง้ั ลา สุดไมเ กิน 6 เดือน 4. การตรวจสุขภาพตามปจจัยเสีย่ งทางดานเคมีสถานประกอบกิจการตองจัดใหมีการตรวจสุขภาพตามปจจัยเส่ียงทางดานเคมีใหแกลูกจางท่ีมีความเส่ียงในการทาํ งานกับสารเคมีอนั ตรายเพอ่ื ใหท ราบสภาวะความเปล่ียนแปลงของรางกาย มาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรมนี้จาํ แนกแนวทางการตรวจออกเปน 3 ลกั ษณะ คือ- การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ เปนการตรวจสอบสถานะสุขภาพของลูกจาง เพื่อดูอาการแสดงเร่ิมแรกของ ความผิดปกตขิ องสขุ ภาพของลูกจาง- การตรวจเพอื่ เฝาระวังการสัมผัส เปนการตรวจปริมาณสารเคมีที่รางกายไดรับพิจารณาใชสําหรับสารเคมีท่ี สามารถซึมผานผวิ หนังได และการเก็บตวั อยางอากาศเพ่ือประเมนิ การสัมผัสไมพอเพียงที่จะประเมินปริมาณ สารทร่ี างกายไดร บั จากการทาํ งาน ซึง่ ทาํ ไดโ ดยการเก็บสารคัดหลงั่ หรอื เน้อื เย่ือจากรางกายของลูกจางตามเวลา การเก็บตวั อยางทีก่ าํ หนด- การตรวจผลกระทบทางรา งกายอนื่ ๆ เปนการตรวจสถานะสุขภาพอื่น ๆ เพื่อใชประกอบในการวินิจฉัยการ กอโรคโดยแพทยอาชีวเวชศาสตร4.1 สารเคมอี ันตรายในกลมุ สารทาํ ละลายอนิ ทรยี ไดแก 4.1.1 กลยั คอล (glycol) 4.1.1.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) การระคายเคอื งทางเดนิ หายใจสว นบน (upper respiratory tract irritation) -10-
มอก. 2547-2555 (2) การระคายเคอื งตา (eye irritation) (3) พยาธิสภาพจากการดูดซมึ สารเคมผี า นทางผิวหนงั (skin notation) (4) ปวดศรี ษะ (headache) 4.1.1.2 การตรวจเพ่ือเฝาระวงั การสัมผสั (ปจจบุ ันยังไมมีมาตรฐานการตรวจ) 4.1.1.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอ่ืน ๆ (1) ผลกระทบเฉยี บพลัน (acute effects) (1.1) ชา (anesthesia) (มักไมคอยเกดิ ข้ึนเน่ืองจากสารมีแรงดันไอต่ํา) เวียนศีรษะ (dizziness) ปวดศีรษะ คลื่นเหียน (nausea) อาเจียน (vomiting) งวงนอน (sleepiness) ออนเพลีย (fatigue) มึนเมา (drunkenness) พูดติดอาง (slurred speech) เสียการทรงตัว (disequilibrium) รูสึกสับสน (disorientation) ภาวะซึมเศรา (depression) และหมดสติ (loss of conscious) (2) ผลกระทบเรื้อรัง (chronic effects) (2.1) ผิวหนังอกั เสบ (dermatitis) เชน ผวิ หนังมลี กั ษณะแหง (dry) แตก (cracked) และรอ นแดง (erythematous)4.1.2 กลตู ารัลดไี ฮด (glutaraldehyde) 4.1.2.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การระคายเคอื งทางเดินหายใจสวนบน (2) การระคายเคืองผิวหนงั (skin irritation) (3) การระคายเคืองตา (4) ระบบประสาทสว นกลางเสื่อมสมรรถภาพ (central nervous system impairment) (5) อาการแพตา ง ๆ (sensitization) 4.1.2.2 การตรวจเพื่อเฝา ระวงั การสมั ผสั (ปจจุบนั ยงั ไมมีมาตรฐานการตรวจ) 4.1.2.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอืน่ ๆ (ปจ จุบันไมมขี อ มลู เพม่ิ เตมิ )4.1.3 คลอโรฟอรม (chloroform) -11-
มอก. 2547-2555 4.1.3.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การเสอื่ มสมรรถภาพของตับ (2) ระบบประสาทสว นกลางเสือ่ มสมรรถภาพ หมายเหตุ 1. หามหญิงมีครรภทํางานกับสารนี้ เนื่องจากสารมีผลตอความสมบูรณของ ตัวออน/ ทารกในครรภ (embryo/fetal damage) 2. กรณกี ารเส่อื มสมรรถภาพของตบั ใหส ถานประกอบกจิ การจดั ใหม กี ารตรวจการ ทํางานของตบั 4.1.3.2 การตรวจเพ่ือเฝา ระวังการสมั ผัส (ปจ จุบันยงั ไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.1.3.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอ่นื ๆ (1) การตรวจที่จําเปน (essentials of diagnosis) (1.1) ชา เวียนศีรษะ ปวดศีรษะ คลื่นไส อาเจียน งวงนอน ออนเพลีย มึนงง พูดติดอาง เสียการทรงตัว รูสกึ สับสน ภาวะซมึ เศรา และหมดสติ (1.2) สารพิษทข่ี บั ออกมาจากตบั (liver toxin) 4.1.4 คีโตนและเมทลิ เอททลิ คโี ตน (ketone and methyl ethyl ketone) 4.1.4.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) การระคายเคอื งทางเดนิ หายใจสว นบน (2) ระบบประสาทสว นกลางเส่ือมสมรรถภาพ (3) ระบบประสาทสวนปลายเสอ่ื มสมรรถภาพ (peripheral nervous system impairment) (4) พยาธสิ ภาพจากการดดู ซึมสารเคมีผานทางผิวหนงั 4.1.4.2 การตรวจประเมินการสมั ผสั เมทิล เอททิล คีโตน วิเคราะหเมทิล เอททิล คีโตนในปสสาวะหลังเลิกกะ (คามาตรฐานไมเกิน 2 mg/l (มลิ ลิกรัมตอลิตร)) 4.1.4.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอน่ื ๆ (1) ผลกระทบเฉียบพลัน (1.1) การระคายเคืองทางเดินหายใจ (respiratory tract irritation) เชน ไอ จมูก และ คอหอยแดง (sore nose and throat) -12-
มอก. 2547-2555 (1.2) ชา เวียนศีรษะ ปวดศีรษะ คลื่นไส อาเจียน งวงนอน ออนเพลีย มึนงง พูดติดอาง เสยี การทรงตัว รสู กึ สบั สน ภาวะซึมเศรา และหมดสติ (2) ผลกระทบเรือ้ รัง (2.1) ผิวหนงั อักเสบ เชน ผวิ หนงั มีลกั ษณะแหง แตก และรอ นแดง4.1.5 แนพธา (naphtha) 4.1.5.1 การตรวจผลกระทบตอสุขภาพ (1) การระคายเคืองทางเดินหายใจสว นบน (2) การระคายเคืองตา (3) ระบบประสาทสวนกลางเส่ือมสมรรถภาพ (เก่ียวกบั อาการชกั ) 4.1.5.2 การตรวจเพ่ือเฝา ระวงั การสมั ผสั (ปจจุบันยงั ไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.1.5.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอื่น ๆ (ปจ จบุ นั ไมมขี อ มูลเพิ่มเติม)4.1.6 เบนซดิ ีนและเกลอื เบนซิดีน (benzidine and benzidine salt) 4.1.6.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) มะเรง็ กระเพาะปส สาวะ (bladder cancer) (2) พยาธิสภาพจากการดูดซึมสารเคมีผา นทางผวิ หนัง 4.1.6.2 การตรวจเพอ่ื เฝา ระวงั การสัมผสั (ปจจุบันยงั ไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.1.6.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอนื่ ๆ (ปจ จบุ ันไมมขี อ มลู เพ่มิ เตมิ )4.1.7 เบนซีนและอนพุ ันธเ บนซนี (benzene and benzene derivatives) 4.1.7.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) มะเรง็ เม็ดเลอื ดขาว (leukemia) (2) พยาธิสภาพจากการดดู ซึมสารเคมีผา นทางผิวหนัง 4.1.7.2 การตรวจเพ่ือเฝา ระวังการสมั ผัส -13-
มอก. 2547-2555 (1) เบนซีน (1.1) วิเคราะหสารแปรรูปกรดเอส-เฟนิลเมอแคปทูริค (s-phenylmercapturic acid) ใน ปสสาวะหลังเลิกกะ (คามาตรฐานไมเกิน 25 g/g creatinine (ไมโครกรัมตอกรัม ครทิ นิ ิน)) หรอื (1.2) วิเคราะหสารแปรรูปกรดที, ที-มิวโคนิค (t, t-muconic acid) ในปสสาวะหลังเลิกกะ (คา มาตรฐานไมเ กิน 500 g/g creatinine) (2) ไซลนี (xylene) วิเคราะหสารแปรรปู กรดเมทิลฮิปปูริค (methylhippuric acid) ในปสสาวะหลัง เลิกกะ (คามาตรฐานไมเ กนิ 1.5 g/g creatinine (กรมั ตอกรัมคริทนิ นิ )) (3) โทลูอนี (toluene) (3.1) วเิ คราะหส ารแปรรูปโอ-ครีซอล (o-cresol)* ในปสสาวะหลังเลิกกะ (คามาตรฐานไม เกนิ 0.3 mg/g creatinine (มิลลกิ รัมตอกรมั คริทินิน)) หรอื (3.2) วิเคราะหโทลูอนี ในปสสาวะหลังเลิกกะ (คามาตรฐานไมเกิน 0.03 mg/l (มิลลิกรัมตอ ลติ ร)) หรือ (3.3) วิเคราะหโทลูอีนในเลือด (blood) กอนเขากะสุดทายของสัปดาหการทํางาน (คามาตรฐานไมเกนิ 0.02 mg/l) หมายเหตุ * หมายถงึ วเิ คราะหดวยวิธกี ารทําใหส ลายตัวโดยใชน ํา้ (with hydrolysis) (4) สไตรีน (styrene) (4.1) วิเคราะหสารแปรรูปกรดแมนเดลิค (mandelic acid) รวมกับกรดเฟนิลไกลออกซีลิก (phenylglyoxylic acid) ในปสสาวะหลังเลิกกะ (คามาตรฐานไมเกิน 400 mg/g creatinine) หรือ (4.2) วิเคราะหสไตรีนในเลือดท่ีมาจากเสนเลือดดํา (venous blood) หลังเลิกกะ (คา มาตรฐานไมเ กนิ 0.2 mg/l) 4.1.7.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอื่น ๆ (ปจ จบุ ันไมม ีขอ มลู เพ่มิ เตมิ ) 4.1.8 เบนโซควนิ โนน (benzoquinone) 4.1.8.1 การตรวจผลกระทบตอสุขภาพ (1) การระคายเคืองตา -14-
มอก. 2547-2555 (2) พยาธสิ ภาพจากการดดู ซมึ สารเคมีผา นทางผวิ หนัง สีผมเปล่ยี น 4.1.8.2 การตรวจเพอ่ื เฝาระวังการสัมผัส (ปจ จุบันยงั ไมมมี าตรฐานการตรวจ) 4.1.8.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอน่ื ๆ (ปจ จบุ นั ไมมีขอ มลู เพิม่ เตมิ )4.1.9 บสี (คลอโรเมทลิ ) อเี ทอร (bis (chloromethyl) Ether) 4.1.9.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) มะเร็งปอด (lung cancer) 4.1.9.2 การตรวจเพอ่ื เฝา ระวงั การสมั ผสั (ปจ จบุ ันยงั ไมมีมาตรฐานการตรวจ) 4.1.9.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอื่น ๆ (ปจจุบนั ไมมขี อมูลเพิม่ เตมิ )4.1.10 บีตา – เนพทิลามีน (beta - naphthylamine) 4.1.10.1 การตรวจผลกระทบตอสุขภาพ (1) มะเรง็ กระเพาะปส สาวะ 4.1.10.2 การตรวจเพ่อื เฝา ระวังการสัมผัส (ปจจุบนั ยังไมม มี าตรฐานการตรวจ) 4.1.10.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอ่นื ๆ (ปจ จุบันไมม ีขอมูลเพิ่มเติม)4.1.11 โพรเพน (propane) 4.1.11.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) การทาํ งานของหัวใจ (cardiac sensitization) (2) ระบบประสาทสวนกลางเสอื่ มสมรรถภาพ 4.1.11.2 การตรวจเพื่อเฝา ระวงั การสมั ผสั (ปจจุบันยงั ไมมมี าตรฐานการตรวจ) 4.1.11.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอน่ื ๆ (ปจ จุบันไมมีขอมลู เพ่ิมเติม) -15-
มอก. 2547-2555 4.1.12 ฟอรม าลดไี ฮด (formaldehyde) 4.1.12.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) การระคายเคืองทางเดนิ หายใจสว นบน (2) การระคายเคืองตา (3) ความไวตอ อาการแพตาง ๆ 4.1.12.2 การตรวจเพือ่ เฝา ระวงั การสัมผัส (ปจจบุ ันยังไมม มี าตรฐานการตรวจ) 4.1.12.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอื่น ๆ (1) ผลกระทบเฉียบพลนั (1.1) ไอ แนนหนา อก (chest tightness) หายใจไมสะดวก (shortness of breath) (1.2) การระคายเคืองตา ซึ่งเปนสาเหตุใหนํ้าตาไหล (lacrimation) ตาแดง (redness) และ ปวดตา (pain) (1.3) การระคายเคอื งผิวหนัง ผ่ืนแพสัมผสั (contact dermatitis) (2) ผลกระทบเร้ือรงั (2.1) โรคหลอดลมอักเสบ (bronchitis) โรคหอบหดื (exacerbation of asthma) 4.1.13 ฟนอล (phenol) 4.1.13.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การระคายเคืองทางเดนิ หายใจสว นบน (2) ปอดถกู ทาํ ลาย (lung damage) (3) ระบบประสาทสว นกลางเสื่อมสมรรถภาพ (4) พยาธิสภาพจากการดูดซึมสารเคมผี า นทางผิวหนงั 4.1.13.2 การตรวจเพอ่ื เฝาระวงั การสัมผสั (1) วเิ คราะหฟนอลในปสสาวะหลังเลิกกะ (คา มาตรฐานไมเ กนิ 250 mg/g creatinine) 4.1.13.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอ่นื ๆ (1) ผลกระทบเฉียบพลัน -16-
มอก. 2547-2555 (1.1) การระคายเคืองทางเดินหายใจ เชน ไอ จมกู และคอหอยแดง (1.2) การทําลายเน้อื เยอ่ื (tissue destruction) เชน อาการตายของเซลลต ับรวมกับอาการปวด ในชองทอง (hepatic necrosis with abdominal pain) โรคดีซาน (jaundice) ผลการ ตรวจการทํางานของตับไมปกติ (abnormal liver function tests) อาการตายของ เซลลตับรวมกับอาการไตวายเฉียบพลัน (kidney necrosis with acute renal failure) ผิวหนงั ตายรว มกับแผลพพุ องและไหม (skin necrosis with blisters and burns) (1.3) ชา เวียนศีรษะ ปวดศีรษะ คล่ืนไส อาเจียน งวงนอน ออนเพลีย มึนงง พูดติดอาง เสียการทรงตัว รสู กึ สับสน ภาวะซึมเศรา และหมดสติ (2) ผลกระทบเรอ้ื รงั (2.1) ผิวหนังอักเสบ เชน ผวิ หนงั มลี กั ษณะแหง แตก และรอ นแดง4.1.14 เมทานอล (methanol) 4.1.14.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) ปวดศีรษะ (2) ดวงตาถูกทําลาย (eye damage) (3) พยาธสิ ภาพจากการดูดซมึ สารเคมีผานทางผิวหนัง 4.1.14.2 การตรวจเพือ่ เฝา ระวงั การสมั ผัส (1) วเิ คราะหเ มทานอลในปสสาวะหลังเลกิ กะ (คามาตรฐานไมเกิน 15 mg/l) 4.1.14.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอน่ื ๆ (ปจจบุ นั ไมมีขอมูลเพ่มิ เติม)4.1.15 เมทิลนี คลอไรด (methylene chloride) 4.1.15.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) การตีบตัวของหลอดเลือด (carboxyhemoglobinemia) (2) ระบบประสาทสวนกลางเส่ือมสมรรถภาพ 4.1.15.2 การตรวจเพือ่ เฝา ระวังการสมั ผสั (1) สําหรับเมทิลีนคลอไรด (methylene chloride) ใหวิเคราะหเมทิลีนคลอไรดในปสสาวะ หลังเลกิ กะ (คามาตรฐานไมเ กนิ 0.3 mg/l) -17-
มอก. 2547-2555 4.1.15.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอนื่ ๆ (1) การตรวจทจี่ ําเปน (1.1) อาการชาและตับเปน พิษ 4.1.16 เมทิลไอโซไซยาเนท (methyl isocyanate) 4.1.16.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การระคายเคอื งทางเดนิ หายใจสวนบน (2) พยาธิสภาพจากการดูดซึมสารเคมผี า นทางผวิ หนงั 4.1.16.2 การตรวจเพือ่ เฝา ระวังการสมั ผสั (ปจ จุบันยงั ไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.1.16.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอนื่ ๆ (ปจ จบุ ันไมม ีขอ มูลเพม่ิ เตมิ ) 4.1.17 ไตรคลอโรเอทลิ นี (trichloroethylene) 4.1.17.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) ระบบประสาทสว นกลางเสอ่ื มสมรรถภาพ (2) การเส่ือมถอยของกระบวนการการรับรู (cognitive decrements) (3) ความเปน พิษของไต (renal toxicity) 4.1.17.2 การตรวจเพือ่ เฝาระวังการสมั ผัส (ปจจุบันยังไมม มี าตรฐานการตรวจ) 4.1.17.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอน่ื ๆ (ปจจบุ นั ไมมีขอมลู เพิ่มเตมิ ) 4.1.18 อะครัยโลไนไตรล (acrylonitrile) 4.1.18.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) ระบบประสาทสว นกลางเสอื่ มสมรรถภาพ (2) การระคายเคอื งทางเดนิ หายใจสวนลาง (lower respiratory tract irritation) (3) พยาธิสภาพจากการดูดซึมสารเคมีผา นทางผวิ หนงั -18-
มอก. 2547-2555 4.1.18.2 การตรวจเพื่อเฝา ระวงั การสัมผัส (ปจ จบุ ันยงั ไมมีมาตรฐานการตรวจ) 4.1.18.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอ่ืน ๆ (1) ผลกระทบเฉียบพลัน (1.1) การระคายเคอื งทางเดินหายใจและตามดวยอาการคล่นื ไส เวยี นศรี ษะ และฉุนเฉียวงาย (irritability) (1.2) การชกั (convulsions) หมดสตยิ าวนาน (coma) และเสยี ชีวิต (2) ผลกระทบเรื้อรัง (2.1) คลื่นไส เวียนศรี ษะ หวาดกลวั (apprehension) ออนเพลีย4.1.19 อะซโี ตน (acetone) 4.1.19.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) การระคายเคืองทางเดินหายใจสว นบน (2) การระคายเคอื งตา (3) ระบบประสาทสว นกลางเส่ือมสมรรถภาพ (4) ผลกระทบตอความสมบูรณของเมด็ เลือด (hematologic effects) เชน เมด็ เลือดขาวต่ํา เกลด็ เลอื ดตา่ํ 4.1.19.2 การตรวจเพอื่ เฝา ระวงั การสมั ผสั (1) วิเคราะหอ ะซีโตนในปส สาวะหลังเลิกกะ (คา มาตรฐานไมเกนิ 50 mg/l) 4.1.19.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอ่ืน ๆ (ปจจบุ ันไมมีขอ มลู เพ่มิ เตมิ )4.1.20 อะซโี ตไนไตรล (acetonitrile) 4.1.20.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) การระคายเคอื งทางเดินหายใจสว นลา ง (2) พยาธสิ ภาพจากการดูดซมึ สารเคมีผา นทางผิวหนงั 4.1.20.2 การตรวจเพื่อเฝา ระวังการสัมผัส (ปจ จุบนั ยงั ไมมีมาตรฐานการตรวจ) -19-
มอก. 2547-2555 4.1.20.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอ่ืน ๆ (ปจจุบันไมมขี อ มูลเพ่ิมเตมิ ) 4.1.21 อเี ทอร (ether) 4.1.21.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) การระคายเคืองตา (2) การระคายเคืองผิวหนงั (3) การระคายเคืองทางเดินหายใจสวนบน (4) สมรรถภาพปอด (pulmonary function) (5) พยาธิสภาพจากการดูดซมึ สารเคมีผานทางผวิ หนัง 4.1.21.2 การตรวจเพือ่ เฝาระวังการสัมผัส (ปจ จุบันยงั ไมมีมาตรฐานการตรวจ) 4.1.21.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอน่ื ๆ (1) ผลกระทบเฉียบพลัน (1.1) ชา เวียนศีรษะ ปวดศีรษะ คลื่นไส อาเจียน งวงนอน ออนเพลีย มึนงง พูดติดอาง เสยี การทรงตัว รสู กึ สบั สน ภาวะซึมเศรา และหมดสติ (1.2) การระคายเคืองทางเดนิ หายใจ เชน ไอ จมูกและคอหอยแดง (2) ผลกระทบเรื้อรัง (2.1) ผวิ หนังอกั เสบ เชน ผิวหนงั มีลกั ษณะแหง แตก และรอ นแดง 4.1.22 เอทลิ อะซเิ ตท (ethyl acetate) 4.1.22.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) การระคายเคอื งทางเดินหายใจสว นบน (2) การระคายเคืองตา 4.1.22.2 การตรวจเพ่อื เฝา ระวังการสมั ผัส (ปจจุบันยังไมมีมาตรฐานการตรวจ) 4.1.22.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอืน่ ๆ (ปจจบุ ันไมม ีขอ มลู เพม่ิ เตมิ ) -20-
มอก. 2547-25554.1.23 เอทิลนี ไดคลอไรด (ethylene dichloride) 4.1.23.1 การตรวจผลกระทบตอสุขภาพ (1) การเสื่อมสมรรถภาพของตับ (2) คลืน่ ไส 4.1.23.2 การตรวจเพ่ือเฝา ระวังการสมั ผัส (ปจ จบุ ันยังไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.1.23.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอืน่ ๆ (ปจจบุ ันไมม ีขอ มลู เพม่ิ เตมิ )4.1.24 ไอโซโพรพลิ แอลกอฮอล (isopropyl alcohol) หรือ 2-โพรพานอล (2-propanol) 4.1.24.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) การระคายเคืองตา (2) การระคายเคืองผวิ หนงั (3) การระคายเคืองทางเดนิ หายใจสว นลาง (4) สมรรถภาพปอด (5) ระบบประสาทสว นกลางเส่อื มสมรรถภาพ (6) การเส่อื มสมรรถภาพการทํางานของไต (kidney damage) 4.1.24.2 การตรวจเพ่ือเฝา ระวังการสัมผสั (1) วิเคราะหอ ะซโี ตนในปส สาวะหลงั เลกิ กะของวันสุดทายของสปั ดาหการทํางาน (คามาตรฐาน ไมเกนิ 40 mg/l) 4.1.24.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอ่นื ๆ (ปจจุบนั ไมม ขี อมูลเพ่ิมเติม)4.1.25 เฮกเซนและอนุพันธของเฮกเซน (hexane and hexane derivatives) เชน ไซโคลเฮกซาโนน (cyclohexanone) 4.1.25.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) ระบบประสาทสวนกลางเสอ่ื มสมรรถภาพ (2) การระคายเคืองทางเดนิ หายใจสวนบน -21-
มอก. 2547-2555 (3) การระคายเคืองตา (4) พยาธสิ ภาพจากการดูดซมึ สารเคมีผานทางผิวหนัง 4.1.25.2 การตรวจเพื่อเฝา ระวังการสัมผัส (1) เฮกเซน (n-hexane) วิเคราะหสารแปรรูป 2,5-เฮกซานีไดออล* (2,5-hexanedion) ในปสสาวะ หลงั เลกิ กะของวนั สดุ ทา ยของสัปดาหการทํางาน (คา มาตรฐานไมเกิน 0.4 mg/l) หมายเหตุ * หมายถึง วเิ คราะหดวยวิธีการทาํ ใหสลายตัวโดยไมใชนํา้ (without hydrolysis) 4.1.25.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอืน่ ๆ (ปจจบุ นั ไมมขี อ มูลเพ่มิ เติม) 4.1.26 ไฮโดรควินโนน (hydroquinone) 4.1.26.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) การระคายเคืองตา (2) ดวงตาถูกทําลาย (3) ความไวตอ อาการแพต า ง ๆ 4.1.26.2 การตรวจเพื่อเฝาระวังการสัมผัส (ปจ จบุ นั ยงั ไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.1.26.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอื่น ๆ (ปจ จุบันไมม ีขอ มูลเพิ่มเตมิ )4.2 สารเคมีอนั ตรายในกลุม กาซ ไดแก 4.2.1 คลอรนี หรือสารประกอบคลอรีน (chlorine or chlorine compound) 4.2.1.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การระคายเคืองทางเดนิ หายใจสวนบน (2) การระคายเคอื งตา 4.2.1.2 การตรวจเพื่อเฝา ระวังการสัมผสั (ปจจบุ ันยงั ไมม มี าตรฐานการตรวจ) 4.2.1.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอ่นื ๆ (ปจจบุ นั ไมม ขี อ มูลเพิ่มเติม) -22-
มอก. 2547-25554.2.2 คารบ อนมอนอกไซด (carbon monoxide) 4.2.2.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) การตบี ตัวของหลอดเลอื ด 4.2.2.2 การตรวจเพือ่ เฝาระวงั การสัมผสั (1) วเิ คราะหคารบอกซีฮโี มโกลบนิ (carboxyhemoglobin) ในเลอื ดหลังเลิกกะ (ในคนทไ่ี มส บู บุหร่ี คามาตรฐานไมเกนิ 3.5 % ของฮีโมโกลบนิ ) (2) วเิ คราะหคารบอนมอนอกไซดในสวนปลายของลมหายใจออก (end-exhaled air) หลังเลิกกะ (คา มาตรฐานไมเ กิน 22.91 mg/m3 (มิลลิกรมั ตอ ลกู บาศกเ มตร) หรอื (20 สว นในลานสว น)) 4.2.2.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอน่ื ๆ (1) ผลกระทบเฉียบพลัน (1.1) ปวดศีรษะ (1.2) คลนื่ ไส (1.3) สับสน (confusion) (1.4) ภาวะหวั ใจขาดเลอื ด (cardiac ischemia) (1.5) หมดสติยาวนาน (1.6) เซลลส มองขาดออกซเิ จน (anoxic brain injury) (2) ผลกระทบเรือ้ รัง (2.1) การบาดเจบ็ อ่ืนท่ีเกดิ จากการขาดออกซิเจน (residual anoxic injury)4.2.3 ซลั เฟอรไดออกไซด (sulfur dioxide) 4.2.3.1 การตรวจผลกระทบตอสุขภาพ (1) สมรรถภาพปอด (2) การระคายเคอื งทางเดนิ หายใจสว นลาง 4.2.3.2 การตรวจเพอื่ เฝาระวังการสมั ผัส (ปจ จุบนั ยังไมมีมาตรฐานการตรวจ) 4.2.3.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอื่น ๆ (ปจ จุบนั ไมม ขี อ มลู เพ่มิ เติม) -23-
มอก. 2547-2555 4.2.4 ฟอสยนี (phosgene) 4.2.4.1 การตรวจผลกระทบตอสุขภาพ (1) การระคายเคอื งทางเดินหายใจสวนบน (2) ภาวะปอดบวมน้าํ (pulmonary edema) (3) ภาวะถุงลมโปงพอง (pulmonary emphysema) 4.2.4.2 การตรวจเพ่ือเฝา ระวงั การสมั ผสั (1) การถายภาพรังสที รวงอก 4.2.4.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอ่ืน ๆ (ปจจุบนั ไมม ขี อมลู เพิ่มเตมิ ) 4.2.5 ฟลูออรนี หรอื สารประกอบฟลอู อรนี (fluorine or fluorine compounds) 4.2.5.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) การระคายเคืองทางเดินหายใจสวนบน (2) การระคายเคอื งตา (3) การระคายเคืองผวิ หนงั 4.2.5.2 การตรวจเพือ่ เฝาระวงั การสมั ผสั (1) วิเคราะหฟ ลอู อไรด (fluoride) ในปส สาวะกอนเขา กะ (คามาตรฐานไมเ กิน 3 mg/g creatinine) (2) วเิ คราะหฟ ลอู อไรดใ นปส สาวะหลังเลิกกะ (คา มาตรฐานไมเ กิน 10 mg/g creatinine) 4.2.5.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอ่นื ๆ (ปจ จบุ นั ไมม ีขอมลู เพิ่มเตมิ ) 4.2.6 ไวนิลคอลไรด (vinyl chloride) 4.2.6.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) มะเร็งปอด (2) การเสื่อมสมรรถภาพของตับ (3) การถายภาพรงั สีทรวงอก -24-
มอก. 2547-2555 4.2.6.2 การตรวจเพอ่ื เฝา ระวงั การสัมผสั (ปจ จบุ นั ยังไมมมี าตรฐานการตรวจ) 4.2.6.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอื่น ๆ (ปจ จุบันไมม ีขอมูลเพิม่ เติม)4.2.7 ออกไซดของไนโตรเจน (oxides of nitrogen) 4.2.7.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การระคายเคืองทางเดินหายใจสวนบน (2) การระคายเคอื งทางเดนิ หายใจสวนลา ง 4.2.7.2 การตรวจเพอ่ื เฝาระวังการสมั ผัส (ปจ จบุ นั ยังไมมีมาตรฐานการตรวจ) 4.2.7.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอืน่ ๆ (1) ผลกระทบเฉียบพลัน (1.1) ปวดศีรษะ (1.2) คลืน่ ไส (1.3) หมดสติยาวนาน (1.4) เซลลส มองขาดออกซิเจน (1.5) ภาวะหวั ใจหยดุ เตน (cardiac arrest) (2) ผลกระทบเร้ือรงั (2.1) การบาดเจ็บอน่ื ที่เกิดจากการขาดออกซเิ จน4.2.8 เอทลิ ีนออกไซด (ethylene oxide) 4.2.8.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) การเกดิ มะเรง็ ตา ง ๆ (cancer) (2) ระบบประสาทสว นกลางเสือ่ มสมรรถภาพ 4.2.8.2 การตรวจเพื่อเฝา ระวงั การสัมผัส (ปจ จุบันยังไมม ีมาตรฐานการตรวจ) -25-
มอก. 2547-2555 4.2.8.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอ่นื ๆ (ปจจบุ นั ไมม ขี อมลู เพ่มิ เติม) 4.2.9 แอมโมเนีย (ammonia) 4.2.9.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) ดวงตาถูกทําลาย (2) การระคายเคอื งทางเดนิ หายใจสว นบน 4.2.9.2 การตรวจเพอื่ เฝาระวังการสัมผัส (ปจจุบนั ยังไมมมี าตรฐานการตรวจ) 4.2.9.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอ่นื ๆ (ปจ จบุ ันไมมขี อ มลู เพ่มิ เตมิ ) 4.2.10 ไฮโดรเจนซัลไฟด (hydrogen sulfide) 4.2.10.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) การระคายเคืองตา (2) การระคายเคืองทางเดนิ หายใจสวนบน (3) ระบบประสาทสว นกลางเสอ่ื มสมรรถภาพ (4) การทาํ งานของหัวใจ (5) พยาธสิ ภาพจากการดูดซมึ สารเคมผี านทางผิวหนงั 4.2.10.2 การตรวจเพอื่ เฝา ระวังการสัมผัส (ปจ จุบนั ยังไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.2.10.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอ่นื ๆ (1) ผลกระทบเฉียบพลัน (1.1) การระคายเคืองเยื่อบุผิวและทางเดินหายใจ (mucous membrane and respiratory irritation) (1.2) หมดสติ (1.3) เซลลส มองขาดออกซเิ จน (2) ผลกระทบเรือ้ รัง -26-
มอก. 2547-2555 (2.1) การบาดเจ็บอนื่ ท่ีเกิดจากการขาดออกซิเจน 4.2.11 ไฮโดรเจนไซยาไนดหรือสารประกอบไฮโดรเจนไซยาไนด (hydrogen cyanide or hydrogen cyanide compound) 4.2.11.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การระคายเคืองทางเดินหายใจสว นบน (2) อาการเวยี นศรี ษะ (3) อาการคลืน่ เหยี น (nausea) (4) ผลกระทบตอตอมธยั รอยด (thyroid effect) (5) พยาธิสภาพจากการดูดซึมสารเคมีผานทางผิวหนงั 4.2.11.2 การตรวจเพ่อื เฝา ระวงั การสมั ผสั (ปจจุบันยงั ไมมมี าตรฐานการตรวจ) 4.2.11.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอนื่ ๆ (ปจจุบนั ไมม ีขอมลู เพ่มิ เติม)4.3 สารเคมีอันตรายในกลมุ ฝุน ฟูม หรือผงโลหะ ไดแก 4.3.1 แคดเมยี มหรอื สารประกอบแคดเมียม (cadmium or cadmium compound) 4.3.1.1 การตรวจผลกระทบตอสุขภาพ (1) การเสอื่ มสมรรถภาพการทาํ งานของไต (kidney damage) 4.3.1.2 การตรวจเพ่อื เฝา ระวังการสมั ผสั (1) วเิ คราะหแ คดเมยี มในปสสาวะเวลาใดกไ็ ด (คามาตรฐานไมเกนิ 5 g/g creatinine) (2) วิเคราะหแคดเมยี มในเลือดเวลาใดกไ็ ด (คามาตรฐานไมเ กิน 5 g/l (ไมโครกรมั ตอลิตร)) 4.3.1.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอนื่ ๆ (1) ผลกระทบเฉยี บพลนั (1.1) ไตวาย (renal failure) (1.2) ปอดอักเสบเนือ่ งจากสารเคมี (chemical pneumonitis) (2) ผลกระทบเรือ้ รงั -27-
มอก. 2547-2555 (2.1) ภาวะปส สาวะมโี ปรตนี (proteinuria) (2.2) โรคกระดูกนวม (osteomalacia) (2.3) โรคถุงลมปอดโปงพอง (emphysema) (2.4) โลหติ จางหรอื เลือดนอ ย (anemia) (2.5) ประสาทสัมผัสรับกลิ่นเสีย (anosmia) (2.6) มะเรง็ ปอด 4.3.2 โคบอลตห รือสารประกอบโคบอลต (cobalt or cobalt compounds) 4.3.2.1 การตรวจผลกระทบตอสุขภาพ (1) โรคหอบหดื (2) สมรรถภาพปอด (3) ผลกระทบตอ กลา มเนื้อหวั ใจ (myocardial effects) 4.3.2.2 การตรวจเพ่อื เฝาระวงั การสมั ผสั (1) วิเคราะหโคบอลตใ นปส สาวะหลังเลิกกะของวันสุดทายของสัปดาหการทํางาน (คามาตรฐาน ไมเกนิ 15 g/l) (2) วิเคราะหโคบอลตในเลือดหลังเลิกกะของวันสุดทายของสัปดาหการทํางาน (คามาตรฐาน ไมเ กิน 1 g/l) 4.3.2.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอน่ื ๆ (ปจ จุบนั ไมม ขี อ มูลเพ่ิมเติม) 4.3.3 โครเมยี มหรือสารประกอบโครเมียม (chromium or chromium compound) 4.3.3.1 การตรวจผลกระทบตอสุขภาพ (1) การระคายเคอื งทางเดนิ หายใจสวนบน (2) มะเร็งปอด (3) การเกิดมะเร็งตาง ๆ 4.3.3.2 การตรวจเพื่อเฝาระวงั การสมั ผัส (1) วเิ คราะหโครเมียมทั้งหมด (total chromium) ในปส สาวะหลังเลกิ กะของวนั สุดทา ยของสัปดาห การทาํ งาน (คามาตรฐานไมเกิน 25 g/l) -28-
มอก. 2547-2555 (2) วเิ คราะหโ ครเมยี มท้ังหมดในปส สาวะขณะทเี่ ขากะ (คามาตรฐานไมเ กิน 10 g/l) 4.3.3.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอนื่ ๆ (1) ผลกระทบเฉยี บพลนั (1.1) โรคโพรงอากาศอักเสบ (sinusitis หรอื nasal septum perforation) (1.2) ผิวหนังอักเสบจากการแพและการระคายเคือง (allergic and irritant dermatitis) แผลเปอ ยทีผ่ ิวหนงั (skin ulcers) (1.3) การระคายเคอื งทางเดินหายใจ (respiratory irritation) โรคหลอดลมอักเสบ โรคหอบหดื (2) ผลกระทบเรือ้ รัง (2.1) มะเร็งปอด4.3.4 เงิน (silver) 4.3.4.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) การเกดิ โรคอารไ จเรยี 4.3.4.2 การตรวจเพือ่ เฝาระวังการสัมผสั (ปจจบุ ันยังไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.3.4.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอนื่ ๆ (ปจจบุ ันไมม ขี อมลู เพิม่ เตมิ )4.3.5 ซลี เี นียมหรือสารประกอบซีลเี นียม (selenium or selenium compound) 4.3.5.1 การตรวจผลกระทบตอสุขภาพ (1) การระคายเคืองทางเดินหายใจสวนบน (2) การระคายเคืองตา 4.3.5.2 การตรวจเพือ่ เฝาระวงั การสัมผสั (ปจจบุ ันยงั ไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.3.5.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอื่น ๆ (1) ผลกระทบเฉียบพลนั (1.1) การระคายเคืองทางเดินหายใจ เยื่อบุผิว และผิวหนัง (respiratory, mucous membrane, and skin irritation) -29-
มอก. 2547-2555 (1.2) ผวิ หนงั ไหม (skin burns) (2) ผลกระทบเรอื้ รงั (2.1) ออ นเพลีย ความเหนื่อยออ น (asstitude) (2.2) ความผดิ ปกติของระบบยอ ยอาหาร (gastrointestinal complaints) (2.3) ลมหายใจมีกลนิ่ กระเทียมและรสหวาน (garlic odor of breath and sweat) (2.4) ผิวหนงั อกั เสบ เล็บเปนหนองหรือเล็บขบ (paronychia) ผมรว ง (alopecia) 4.3.6 ดีบกุ หรอื สารประกอบดบี ุก (tin or tin compound) 4.3.6.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) การระคายเคอื งทางเดนิ หายใจสว นบน (2) โรคฝนุ จับปอด (pneumoconiosis) (3) อาการเวยี นศรี ษะ (4) อาการคล่ืนเหียน (5) การระคายเคอื งตา (6) พยาธิสภาพจากการดูดซมึ สารเคมีผานทางผิวหนัง 4.3.6.2 การตรวจเพื่อเฝา ระวังการสมั ผสั (ปจ จุบนั ยังไมมมี าตรฐานการตรวจ) 4.3.6.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอื่น ๆ (1) ดบี กุ อนินทรีย (inorganic tin) (1.1) การระคายเคอื งทางเดนิ หายใจและเยอ่ื บุผวิ (respiratory and mucous membrane irritation) (1.2) เนื้องอกโรคฝุนจับปอด (ปอดแข็งจากผลแรด บี ุก) (benign pneumoconiosis หรือ stannosis) (2) ดบี กุ อนิ ทรยี (organic tin) (2.1) การระคายเคอื งผิวหนงั ปานกลางถึงรุนแรง (mild to severe skin irritation) (2.2) ปวดศรี ษะ การมองเห็นไมชดั เจน (visual disturbances) -30-
มอก. 2547-2555 (2.3) การชกั (seizures) หมดสตยิ าวนาน4.3.7 ตะกว่ั หรอื สารประกอบตะก่ัว (lead or lead compounds) 4.3.7.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) ระบบประสาทสวนกลางเส่ือมสมรรถภาพ (2) ระบบประสาทสว นปลายเสอ่ื มสมรรถภาพ (3) ผลกระทบตอความสมบรู ณของเมด็ เลือด 4.3.7.2 การตรวจเพอื่ เฝา ระวงั การสมั ผัส (1) วเิ คราะหต ะกัว่ ในเลือดเวลาใดก็ได (คามาตรฐานไมเ กนิ 0.3 g/ml) หมายเหตุ สตรีมีครรภ ควรควบคุมไมใหตะก่ัวในเลือด (มีคาเกิน 0.1g/ml) เน่ืองจากจะมี ผลกระทบตอ เดก็ ในครรภ 4.3.7.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอืน่ ๆ (1) ตะก่ัวอนนิ ทรีย (1.1) ผลกระทบเฉียบพลนั (1.1.1) ปวดทอ ง (โคลิค) (abdominal pain (colic)) (1.1.2) โรคทที่ าํ ใหเนือ้ สมองเสื่อม (encephalopathy) (1.1.3) เซลลเ มด็ เลือดแดงแตก (hemolysis) (1.1.4) ไตวายเฉยี บพลัน (acute renal failure) (2) ตะกวั่ อนิ ทรีย (2.1) ผลกระทบเรือ้ รงั (2.1.1) ออ นเพลยี และออ นเปลยี้ (asthenia) (2.1.2) ปวดขอ และปวดกลา มเน้อื (arthralgias and myalgias) (2.1.3) ความดนั โลหติ สงู (hypertension) (2.1.4) โลหิตจาง (2.1.5) โรคปลายประสาทอกั เสบ (กระแสประสาทสง่ั การ) (peripheral neuropathy (motor)) -31-
มอก. 2547-2555 (2.1.6) การรบกวนประสาทพฤตกิ รรมและโรคทที่ าํ ใหสมองเส่อื มเร้ือรงั (neurobehavioral disturbances and chronic encephalopathy) (2.1.7) ความผดิ ปกติของภาวะเจรญิ พนั ธุ (impaired fertility) (2.1.8) โรคขอ ตออักเสบและโรคไตที่เกิดจากเกา ต (gout and gouty nephropathy) (2.1.9) ไตวายเรอ้ื รงั (chronic renal failure) (3) สารประกอบอัลคลิ เลด (alkyl lead compound) (3.1) ออนเพลยี และความเหนื่อยออน (3.2) ปวดศรี ษะ (3.3) คลนื่ ไสและอาเจียน (3.4) ความผิดปกติของระบบทางจิตและประสาท (neuropsychiatric complaints) เชน สูญเสียความทรงจาํ (memory loss) ไมมีสมาธิ (difficulty in concentrating) (3.5) คล่ัง (delirium) การชัก หมดสติยาวนาน 4.3.8 ทองแดงหรอื สารประกอบทองแดง (copper or copper compound) 4.3.8.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การระคายเคืองตาง ๆ (irritation) (2) กระเพาะอาหารและลาํ ไส (gastrointestinal) (3) โรคไขจากฟูมโลหะ (metal fume fever) 4.3.8.2 การตรวจเพ่อื เฝา ระวังการสมั ผัส (ปจจุบนั ยังไมมีมาตรฐานการตรวจ) 4.3.8.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอน่ื ๆ (ปจจบุ ันไมม ีขอมูลเพม่ิ เตมิ ) 4.3.9 ทัลเลยี มหรอื สารประกอบทัลเลียม (thallium or thallium compound) 4.3.9.1 การตรวจผลกระทบตอสุขภาพ (1) ผมรว ง (2) พยาธิสภาพจากการดดู ซมึ สารเคมผี านทางผวิ หนงั -32-
มอก. 2547-2555 4.3.9.2 การตรวจเพ่อื เฝาระวงั การสัมผัส (ปจจุบนั ยังไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.3.9.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอน่ื ๆ (1) ผลกระทบเฉยี บพลนั (1.1) ผมรว ง (1.2) การปวดในระบบทางเดินอาหาร (gastrointestinal distress) (1.3) อาการออนแรงและชาที่เร่ิมจากสวนปลายสูสวนตนแขนตนขาและการหายใจ (ascending paralysis) หมดสตยิ าวนาน (2) ผลกระทบเรื้อรัง (2.1) ผมรวง (2.2) ออ นแรง (weakness) และออนเพลีย (2.3) โรคปลายประสาทอักเสบ4.3.10 นิกเกิลหรือสารประกอบนกิ เกิล (nickel or nickel compound) 4.3.10.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) ผิวหนังอักเสบ (2) การเกดิ โรคฝุนจบั ปอด (3) มะเร็งปอด (4) ปอดถูกทําลาย (5) มะเร็งจมกู (nasal cancer) 4.3.10.2 การตรวจเพอื่ เฝาระวังการสัมผัส (ปจ จุบันยังไมม มี าตรฐานการตรวจ) 4.3.10.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอน่ื ๆ (1) สารประกอบนกิ เกิล (nickel compound (except nickel carbonyl)) (1.1) ผ่นื แพส ัมผสั (allergic contact dermatitis หรอื eczema) (1.2) โรคโพรงอากาศอกั เสบ (sinusitis) -33-
มอก. 2547-2555 (1.3) โรคหอบหืด (1.4) มะเร็งจมูกและมะเร็งปอด (2) นิกเกิลคารบอนิล (nickel carbonyl) (2.1) ปวดศรี ษะ ออนเพลยี มอี าการเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร (gastrointestinal symptoms) (2.2) หายใจลาํ บาก (dyspnea) (2.3) ปอดอกั เสบ (interstitial pneumonitis) (2.4) เพอคลั่ง (delirium) และหมดสติยาวนาน 4.3.11 เบรลิ เลียมหรือสารประกอบเบริลเลียม (beryllium or beryllium compound) 4.3.11.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) การแพต อ สารเบริลเลียม (beryllium sensitization) (2) การเกิดโรคเบริลโี อซสี (3) พยาธิสภาพจากการดูดซมึ สารเคมีผานทางผิวหนัง (4) อาการแพต าง ๆ 4.3.11.2 การตรวจเพอ่ื เฝาระวังการสมั ผัส (ปจ จบุ นั ยงั ไมม มี าตรฐานการตรวจ) 4.3.11.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอ่นื ๆ (1) สารประกอบเบริลเลยี ม (1.1) โรคหลอดลมอักเสบ (tracheobronchitis) ปอดอกั เสบ (1.2) โรคปอดอกั เสบเรื้อรงั แบบทีเ่ กิดเปนกอ นเนอื้ (granulomatous pulmonary disease) (1.3) ผิวหนงั อับเสบ (แผลเปอ ยและเปน กอนเนอ้ื ) (dermatitis (ulceration and granulomas)) (1.4) มะเรง็ ปอด (1.5) การระคายเคอื งตา จมูก และคอ 4.3.12 ปรอทหรอื สารประกอบปรอท (mercury or mercury compound) 4.3.12.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ -34-
มอก. 2547-2555 (1) ระบบประสาทสว นกลางเสอ่ื มสมรรถภาพ (2) ระบบประสาทสวนปลายเสอ่ื มสมรรถภาพ (3) พยาธสิ ภาพจากการดดู ซึมสารเคมผี านทางผวิ หนงั 4.3.12.2 การตรวจเพื่อเฝา ระวังการสมั ผัส (1) วิเคราะหปรอทอนินทรียทั้งหมด (total inorganic mercury) ในปสสาวะกอนเขากะ (คา มาตรฐานไมเ กิน 35 g/g creatinine) (2) วิเคราะหป รอทอนินทรียท ้ังหมดในเลือดหลงั เลกิ กะของวนั สุดทายของสัปดาหการทํางาน (คา มาตรฐานไมเ กิน 15 g/l) 4.3.12.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอืน่ ๆ (1) ปรอทอนินทรยี (inorganic mercury) : (1.1) ระบบหายใจลมเหลว (acute respiratory distress) (1.2) การสนั่ กระตกุ (tremor) (1.3) เหงือกอักเสบ สน่ั และอารมณไมสมดุล (ขีอ้ าย (shyness) อารมณแ ปรปรวน (emotional lability) (1.4) การพบโปรตนี ในปสสาวะ ไตวาย (renal failure) (2) ปรอทอินทรีย (organic mercury) : (2.1) ความผิดปกตดิ า นจิตใจ (mental disturbances) (2.2) ภาวะที่ไมสามารถควบคุมการเคลื่อนไหวไดปกติ (ataxia) ภาวะกลามเนื้อหดเกร็ง (spasticity) (2.3) ความรสู ึกฟนเฝอ (paresthesia) (2.4) การมองเห็นและการไดย ินไมช ดั เจน (visual and auditory disturbances)4.3.13 พลวงหรือสารประกอบพลวง (antimony or antimony compound) 4.3.13.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) การระคายเคอื งผวิ หนงั (2) การระคายเคืองทางเดินหายใจสว นบน -35-
มอก. 2547-2555 4.3.13.2 การตรวจเพ่ือเฝาระวังการสัมผัส (ปจจุบนั ยงั ไมมมี าตรฐานการตรวจ) 4.3.13.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอน่ื ๆ (ปจจบุ นั ไมมีขอ มูลเพิ่มเตมิ ) 4.3.14 แมงกานีสหรือสารประกอบแมงกานสี (manganese or manganese compound) 4.3.14.1 การตรวจผลกระทบตอสุขภาพ (1) ระบบประสาทสว นกลางเส่อื มสมรรถภาพ 4.3.14.2 การตรวจเพอ่ื เฝาระวังการสมั ผสั (ปจจบุ ันยงั ไมม มี าตรฐานการตรวจ) 4.3.14.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอ่นื ๆ (1) การตรวจทจ่ี ําเปน (1.1) โรคอัมพาตชนิดส่ัน (parkinsonism) (1.2) การเปลี่ยนแปลงพฤตกิ รรม (behavioral changes) โรคจิต (psychosis) (1.3) กลุมอาการและโรคเก่ยี วกับทางเดินหายใจ (respiratory symptoms and disease) 4.3.15 วาเนเดียมหรือสารประกอบวาเนเดยี ม (vanadium or vanadium compound) 4.3.15.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การระคายเคอื งทางเดินหายใจสวนบน (2) การระคายเคืองทางเดนิ หายใจสว นลา ง 4.3.15.2 การตรวจเพือ่ เฝาระวังการสมั ผัส (ปจจุบันยงั ไมมมี าตรฐานการตรวจ) 4.3.15.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอ่ืน ๆ (1) การตรวจที่จําเปน (1.1) การระคายเคอื งทางเดินหายใจ (1.2) โรคหอบหืด (1.3) ล้นิ เปลีย่ นเปน สเี ขียว (green discoloration of the tongue) 4.3.16 สงั กะสีหรือสารประกอบสังกะสี (zinc or zinc compound) -36-
มอก. 2547-2555 4.3.16.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การระคายเคอื งทางเดินหายใจสว นลาง (2) การระคายเคืองทางเดินหายใจสว นบน (3) มะเร็งจมูก (4) โรคไขจากฟูมโลหะ 4.3.16.2 การตรวจเพ่อื เฝา ระวงั การสมั ผัส (ปจ จบุ ันยงั ไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.3.16.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอื่น ๆ (1) สงั กะสอี อกไซด (1.1) ปวดศรี ษะ รสู กึ รับรสโลหะในปาก (metallic taste) (1.2) มไี ข (fever) หนาวสั่น (chills) ปวดกลา มเน้อื (myalgia) (1.3) ไอ เจ็บหนา อก (chest pain) (2) สังกะสีคลอไรด (2.1) แผลไหมท ผี่ ิวหนงั และตาอยางรนุ แรง (severe skin and eye burns) (2.2) การระคายเคอื งทางเดินหายใจ (2.3) ปอดบวม4.3.17 สารหนูหรอื สารประกอบสารหนู (arsenic or arsenic compound) 4.3.17.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) มะเรง็ ปอด 4.3.17.2 การตรวจเพือ่ เฝา ระวงั การสมั ผัส (1) วิเคราะหสารหนูอนินทรีย (inorganic arsenic) รวมกับเมทิลเลตเมทาโบไลต (methylated metabolites) ในปสสาวะวนั สดุ ทา ยของสัปดาห (คา มาตรฐานไมเ กนิ 35 g As/l) 4.3.17.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอ่นื ๆ (1) ผลกระทบเฉยี บพลนั (1.1) คลน่ื ไส อาเจียน และอจุ จาระรวง (diarrhea) -37-
มอก. 2547-2555 (1.2) ภาวะเม็ดเลือดแดงแตกอยางมากในหลอดเลือด (intravascular hemolysis) โรคดีซาน และปสสาวะออกนอ ย (1.3) ระบบหวั ใจและไหลเวียนเลอื ดลมเหลว (cardiovascular collapse) (1.4) โรคปลายประสาทอกั เสบ (จากสวนปลายสสู วนตน) (delay, ascending peripheral neuropathy) (2) ผลกระทบเร้อื รัง (2.1) ตาปลา (hyperkeratosis) และสผี วิ เขมขนึ้ (hyperpigmentation หรือ melanosis) (2.2) โรคปลายประสาทอกั เสบ (2.3) โลหติ จางหรอื เลือดจาง (2.4) โรคของหลอดเลือดหัวใจและหลอดเลือดสว นปลาย (cardiac and peripheral vascular disease) (2.5) มะเรง็ ผวิ หนงั และปอด (skin and lung cancer) และมะเรง็ ของหลอดเลอื ดในตบั (hepatic angiosarcoma) 4.3.18 เหล็ก (iron) 4.3.18.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การระคายเคืองทางเดนิ หายใจสว นบน (2) การระคายเคืองผวิ หนงั 4.3.18.2 การตรวจเพอื่ เฝา ระวังการสัมผัส (ปจจุบนั ยงั ไมมมี าตรฐานการตรวจ) 4.3.18.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอ่นื ๆ (ปจจบุ ันไมมีขอมลู เพมิ่ เติม) 4.3.19 อะลมู เิ นียมหรือสารประกอบอะลูมเิ นยี ม (aluminium or aluminium compound) 4.3.19.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การเกิดโรคฝนุ จับปอด (2) การระคายเคืองทางเดนิ หายใจสว นลา ง (3) การเกิดพษิ ทีร่ ะบบประสาท (neurotoxicity) -38-
มอก. 2547-2555 4.3.19.2 การตรวจเพื่อเฝาระวงั การสมั ผสั (ปจ จุบนั ยังไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.3.19.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอ่นื ๆ (1) การตรวจท่ีจาํ เปน (1.1) การระคายเคอื งทางเดินหายใจ (1.2) โรคหลอดลมอักเสบเร้ือรัง (chronic bronchitis) และโรคพังผืดเกาะในปอด (pulmonary fibrosis) (1.3) ผิวหนงั อับเสบ (1.4) ความบกพรอ งเกย่ี วกับระบบประสาท (neurologic dysfunction) 4.3.20 ออสเมยี มหรอื สารประกอบออสเมียม (osmium or osmium compound) 4.3.20.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) การระคายเคืองตา (2) การระคายเคอื งทางเดินหายใจสวนบน (3) การระคายผวิ หนัง 4.3.20.2 การตรวจเพื่อเฝาระวังการสัมผสั (ปจจบุ นั ยังไมม มี าตรฐานการตรวจ) 4.3.20.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอน่ื ๆ (ปจจุบนั ไมม ขี อ มลู เพ่มิ เติม)4.4 สารเคมีอันตรายในกลุมกรด ไดแ ก 4.4.1 กรดซัลฟวริก (sulfuric acid) 4.4.1.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) สมรรถภาพปอด 4.4.1.2 การตรวจเพ่ือเฝาระวังการสมั ผัส (1) สมรรถภาพปอด 4.4.1.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอื่น ๆ (ปจจบุ นั ไมมขี อ มลู เพิม่ เตมิ ) -39-
มอก. 2547-2555 4.4.2 กรดแร (mineral acid) 4.4.2.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) การระคายเคอื งทางเดินหายใจสว นบน (2) การระคายเคืองตา (3) การระคายเคอื งผิวหนงั (4) สมรรถภาพปอด 4.4.2.2 การตรวจเพื่อเฝาระวงั การสมั ผสั (1) สมรรถภาพปอด 4.4.2.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอน่ื ๆ (ปจจุบันไมม ขี อมลู เพิม่ เตมิ ) 4.4.3 กรดไนตรคิ (nitric acid) 4.4.3.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การระคายเคืองทางเดนิ หายใจสว นบน (2) การระคายเคืองตา (3) โรคฟนกรอ น (dental erosion) 4.4.3.2 การตรวจเพือ่ เฝา ระวังการสมั ผัส (ปจ จบุ ันยงั ไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.4.3.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอนื่ ๆ (ปจจบุ นั ไมม ขี อ มลู เพิ่มเตมิ )4.5 สารเคมีอันตรายในกลุม สารกําจดั ศตั รูพชื ไดแ ก 4.5.1 สารกําจดั แมลงกลมุ ออรกาโนฟอสเฟต 4.5.1.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) อาการคล่นื เหยี น (2) อาการเวียนศรี ษะ (3) การระคายเคืองตา -40-
มอก. 2547-2555 (4) การระคายเคอื งผวิ หนงั (5) การเกิดมะเรง็ ตา ง ๆ (6) การทํางานของหวั ใจ (7) ระบบประสาทสวนกลางเสือ่ มสมรรถภาพ (8) การเส่ือมสมรรถภาพของตบั (9) การเสือ่ มสมรรถภาพการทํางานของไต 4.5.1.2 การตรวจเพอื่ เฝา ระวังการสัมผัส (1) วิเคราะหไนโทรฟนอลท้ังหมด (total p-nitrophenol) ในปสสาวะหลังเลิกกะ (คามาตรฐาน ไมเกิน 0.5 mg/g creatinine) (2) วิเคราะหระดับสารพิษตกคาง (cholinesterase activity) ในเม็ดเลือดแดง (red blood cell) โดย ใหผูตรวจกาํ หนดชวงเวลาการเกบ็ ตวั อยางทีเ่ หมาะสม (คามาตรฐานไมเกิน 70% ของพื้นฐาน บคุ คล (individual baseline)) 4.5.1.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอื่น ๆ (ปจ จบุ ันไมมขี อ มลู เพิ่มเติม) 4.5.2 สารกําจดั แมลงกลุมคารบ าเมท 4.5.2.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) การระคายเคืองตา (2) อาการเวยี นศีรษะ (3) พยาธิสภาพจากการดูดซมึ สารเคมผี า นทางผวิ หนัง 4.5.2.2 การตรวจเพ่ือเฝาระวังการสัมผัส (ปจจุบนั ยังไมม มี าตรฐานการตรวจ) 4.5.2.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอน่ื ๆ (ปจ จุบนั ไมมีขอ มลู เพมิ่ เตมิ )4.6 สารเคมีอนั ตรายในกลมุ อืน่ ๆ ไดแ ก 4.6.1 คารบอนไดซัลไฟด (carbon disulfide) 4.6.1.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ -41-
มอก. 2547-2555 (1) ระบบประสาทสว นปลายเสอ่ื มสมรรถภาพ (2) พยาธสิ ภาพจากการดูดซึมสารเคมีผา นทางผวิ หนงั 4.6.1.2 การตรวจเพอื่ เฝาระวงั การสัมผสั (1) วเิ คราะหสารแปรรูปกรด 2-กรดไธออกโซไธโซลดิ ีน-4-คารบ อกซลี คิ ; ทีทีซเี อ (2-thioxothiazolidine-4-Carboxylic acid; TTCA) ในปส สาวะหลังเลิกกะ (คามาตรฐานไมเ กิน 0.5 mg/g creatinine) 4.6.1.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอื่น ๆ (ปจจบุ นั ไมมขี อมลู เพิ่มเตมิ ) 4.6.2 ซิลกิ า (silica) 4.6.2.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) การเกิดโรคพังผดื ในปอด (2) มะเรง็ ปอด 4.6.2.2 การตรวจเพื่อเฝา ระวังการสมั ผสั (1) สมรรถภาพปอด (2) การถายภาพรังสที รวงอก 4.6.2.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอน่ื ๆ (ปจจุบันไมม ขี อมลู เพมิ่ เติม) 4.6.3 ถา นหิน (coal) และไอควันถา นหนิ 4.6.3.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) การเกดิ โรคพงั ผดื ในปอด (2) ปอดถกู ทําลาย 4.6.3.2 การตรวจเพื่อเฝาระวังการสัมผสั (1) สมรรถภาพปอด (2) การถา ยภาพรงั สีทรวงอก 4.6.3.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอื่น ๆ (ปจจบุ ันไมมขี อมลู เพ่มิ เตมิ ) -42-
มอก. 2547-25554.6.4 นํ้ามนั แร (mineral oil) 4.6.4.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) สมรรถภาพปอด 4.6.4.2 การตรวจเพื่อเฝาระวังการสมั ผสั (1) สมรรถภาพปอด 4.6.4.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอน่ื ๆ (ปจ จุบนั ไมมขี อมลู เพมิ่ เติม)4.6.5 นํ้ามนั ดนิ (coal-tar pitch) 4.6.5.1 การตรวจผลกระทบตอ สุขภาพ (1) การเกดิ มะเรง็ ตา ง ๆ 4.6.5.2 การตรวจเพอ่ื เฝา ระวงั การสัมผสั (ปจ จบุ ันยงั ไมม มี าตรฐานการตรวจ) 4.6.5.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอน่ื ๆ (ปจ จุบนั ไมมีขอมูลเพิ่มเติม)4.6.6 นํ้ามันถา นหนิ (shale oil) 4.6.6.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การเกิดมะเร็งตาง ๆ 4.6.6.2 การตรวจเพอ่ื เฝา ระวงั การสัมผัส (ปจ จุบนั ยังไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.6.6.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอ่ืน ๆ (ปจ จบุ ันไมมขี อ มลู เพ่มิ เตมิ )4.6.7 ฝุนฝา ย (cotton dust) ปาน (flaz dust) และปอ (hemp dust) 4.6.7.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) อาการหอบหดื 4.6.7.2 การตรวจเพือ่ เฝา ระวงั การสมั ผสั (1) สมรรถภาพปอด -43-
มอก. 2547-2555 (2) การถา ยภาพรงั สีทรวงอก 4.6.7.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอ่นื ๆ (ปจจุบันไมมีขอมูลเพ่ิมเติม) 4.6.8 ฝนุ ไมและไอควนั เผาไม (wood dust) 4.6.8.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) อาการหอบหดื (2) สมรรถภาพปอด (3) ความไวตอ อาการแพตาง ๆ 4.6.8.2 การตรวจเพอ่ื เฝาระวงั การสมั ผัส (ปจจุบันยังไมม ีมาตรฐานการตรวจ) 4.6.8.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอ่ืน ๆ (ปจ จุบนั ไมม ีขอมลู เพม่ิ เติม) 4.6.9 ฟอสฟอรสั หรือสารประกอบฟอสฟอรัส (phosphorus or phosphorus compound) 4.6.9.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การระคายเคอื งทางเดินหายใจสว นลาง (2) การระคายเคอื งทางเดินหายใจสวนบน (3) การระคายเคอื งของกระเพาะอาหารและลาํ ไส (gastrointestinal irritation) (4) การระคายเคอื งตา (5) การระคายเคืองผิวหนงั (6) การเส่อื มสมรรถภาพของตับ 4.6.9.2 การตรวจเพอ่ื เฝาระวงั การสัมผสั (ปจจบุ นั ยงั ไมมมี าตรฐานการตรวจ) 4.6.9.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอนื่ ๆ (ปจจบุ ันไมม ขี อ มลู เพ่มิ เตมิ ) 4.6.10 ใยแกว (glass fiber) 4.6.10.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ -44-
มอก. 2547-2555 (1) การระคายเคอื งทางเดินหายใจสว นบน 4.6.10.2 การตรวจเพอ่ื เฝา ระวังการสมั ผสั (1) สมรรถภาพปอด (2) การถายภาพรังสีทรวงอก 4.6.10.3 การตรวจผลกระทบทางรางกายอืน่ ๆ (ปจ จบุ ันไมม ขี อมูลเพม่ิ เติม)4.6.11 สารกลุมไดออกซิน (dioxin) 4.6.11.1 การตรวจผลกระทบตอสขุ ภาพ (1) การระคายเคืองตา (2) การระคายเคอื งผวิ หนงั (3) การเกดิ มะเรง็ ตาง ๆ 4.6.11.2 การตรวจเพอ่ื เฝาระวงั การสัมผสั ปจจบุ นั ยงั ไมม มี าตรฐานการตรวจ) 4.6.11.3 การตรวจผลกระทบทางรา งกายอื่น ๆ (ปจจุบันไมม ขี อมูลเพม่ิ เตมิ )4.6.12 ใยหนิ (asbestos) 4.6.12.1 การตรวจผลกระทบตอ สขุ ภาพ (1) การเกดิ โรคฝนุ จับปอด (2) มะเรง็ ปอด (3) การเกดิ โรคมะเรง็ เยอื่ หุมปอด 4.6.12.2 การตรวจเพื่อเฝา ระวงั การสมั ผัส (1) สมรรถภาพปอด (2) การถายภาพรงั สีทรวงอก4.6.13 ฝุน อืน่ ๆ กรณีลูกจางปฏิบัติงานเก่ียวของกับฝุนอื่นๆ ที่มีผลตอระบบทางเดินหายใจ ใหสถานประกอบกิจการ จัดใหมกี ารวดั ปริมาตรอากาศหายใจใหกับลูกจา ง ดูภาคผนวก ก. -45-
มอก. 2547-2555 5. การตรวจสขุ ภาพตามปจจยั เส่ียงทางดานกายภาพ5.1 การทดสอบสมรรถภาพการไดย นิ กรณีที่สภาวะการทํางานในสถานประกอบกิจการมีระดับเสียงท่ีลูกจางไดรับเฉลี่ยตลอดระยะเวลาการ ทาํ งาน 8 h ตั้งแต 85 dB(A) (เดซิเบล (เอ)) ขนึ้ ไป ใหสถานประกอบกิจการจัดใหมีการทดสอบสมรรถภาพ การไดย ินใหก บั ลกู จาง ดูภาคผนวก ข.5.2 การทดสอบสมรรถภาพการมองเหน็ กรณลี ูกจางปฏิบตั ิงานทเี่ กี่ยวขอ งกับแสงจา หรืองานทใ่ี ชสายตามากกวา ปกติ ใหส ถานประกอบกจิ การจัดให มกี ารทดสอบสมรรถภาพการมองเหน็ ใหก ับลกู จาง ดภู าคผนวก ค. -46-
มอก. 2547-2555 ภาคผนวก ก. การวัดปริมาตรอากาศหายใจ (ขอ 4.6.13 )ก.1 การวดั ปริมาตรอากาศหายใจ (spirometry) เปน การวัดปริมาตรอากาศท่ีหายใจเขาและออกจากปอด การวัด ปริมาตรอากาศหายใจน้ีสามารถบงถึงการเสื่อมของการทํางานของปอดกอนที่อาการแสดงทางคลินิก (clinical symptom) จะเริม่ ปรากฏ เนอื่ งจากปอดเปน อวัยวะทม่ี ีความสามารถสํารองสูง (functional reserved) อาการเหนอ่ื ยจงึ มักปรากฏหลังจากพยาธิสภาพ (pathology) ในปอดเกิดขนึ้ มากแลวก.2 วัตถุประสงคของการวัดปริมาตรอากาศหายใจ เพื่อวินิจฉัย ประเมิน และติดตามผลการรักษาโรคระบบ ทางเดินหายใจ เชน โรคหืด โรคปอดอุดกนั้ เรือ้ รัง โรคปอดจากการทํางานก.3 องคป ระกอบสาํ คญั ของการจดั การวัดปริมาตรอากาศหายใจ ก.3.1 เคร่ืองวดั มาตรอากาศหายใจ (spirometer) ก.3.1.1 สมบัตขิ องเครื่องวัดมาตรอากาศหายใจ (1) ควรเปน ไปตามมาตรฐานของสถาบันหรอื องคกรซ่ึงเปน ที่ยอมรบั เชน American Thoracic Tociety (ATS) (ดูตารางที่ ก.1) หรือ European Tespiratory Society (ERS) (2) สามารถใชคาคาดคะเนความจุปอด (predicted normal values) ท่ีตองการได โดยเฉพาะ คาคาดคะเนทไ่ี ดจากการสํารวจในคนไทย -47-
มอก. 2547-2555 ตารางที่ ก.1 เกณฑม าตรฐานของเครื่องวดั มาตรอากาศหายใจ (ขอ ก.3.1.1 (1)) การทดสอบ ชว ง/ความแมนยาํ (ท่ี BTPS) ชว งอัตรา เวลา (s) ความตานทานและ สัญลักษณก าร การไหล (l/s) 30 แรงดนั กลับ(resistance ทดสอบ (test signal)ความจปุ อดปกติ 0.5 ลติ ร ถงึ 8 ลติ ร +3% ของคา ที่อา นได และ back pressure)(vital capacity, VC) หรอื 0.5 ลิตร ถึง 8 ลติ ร +0.05 ลติ ร 0 ถงึ 14 ข้ึนอยูกบั จํานวนใดสงู กวา - กระบอกฉีดยา 0 ถงึ 14 ปรมิ าตร 3 ลติ ร 0 ถึง 14 - เพ่อื สอบเทียบ 0 ถงึ 14 (3-L Cal syringe)ความจปุ อดสงู สุด (forced 0.5 ลิตร ถงึ 8 ลิตร +3% ของคา ทีอ่ านได +14 15 นอ ยกวา 1.5 ซม.น้ํา/ 24 รปู คล่ืนมาตรฐานvital capacity, FVC) หรือ 0.5 ลิตร ถงึ 8 ลติ ร +0.05 ลติ ร 0 ถงึ 14 ลติ ร/วินาที ของปรมิ าตร-เวลา ขึน้ อยกู บั จํานวนใดสงู กวา +14 +3% (24 volume-time standard waveforms) กระบอกฉีดยา ปรมิ าตร 3 ลติ ร เพ่ือสอบเทยี บปรมิ าตรอากาศสงู สดุ 0.5 ลิตร ถึง 8 ลติ ร +3% ของคา ท่อี านได 1 นอยกวา 1.5 ซม.น้ํา/ 24 รูปคล่นื มาตรฐานณ เวลาใด ๆ (forced หรือ 0.5 ลิตร ถึง 8 ลติ ร +0.05 ลติ รexpiratory volume, FEVt) ขน้ึ อยูกับจาํ นวนใดสูงกวา ลติ ร/วนิ าที ของปริมาตร-เวลาเวลาเร่ิมตน (Time zero) เวลาจากจดุ ทเี่ รม่ิ วดั FEVt - แบคเอ็กซทราโพเลช่ัน - (back extrapolation)อตั ราไหลของอากาศสงู สุด ความแมน ยํา +10% ของคา ทอ่ี านไดห รือ - เหมอื น FEV1 26 รปู คลนื่ มาตรฐานจากการหายใจออก (peak +0.4 l/s ขน้ึ อยกู บั จาํ นวนใดสูงกวา ของอตั ราไหล-เวลาexpiratory flow, PEF) ความเที่ยงตรง +5% ของคา ที่อานไดห รือ (26 flow-time standard waveforms) +0.2 l/s ข้นึ อยกู ับจํานวนใดสงู กวาคาเฉลี่ยของอัตราการเปา 7. l/s +5% ของคา ทอี่ า นได หรอื 15 เหมอื น FEV1 24 รปู คล่นื มาตรฐานในชว งความจุรอยละ 7. l/s +0.2 l/s ขน้ึ อยูก ับจํานวนใดสูงกวา ของปรมิ าตร-เวลา25 – 75 ของความจปุ อดสงู สุด (FEF25-75%)ปรมิ าตร (volume, V) +14. l/s +5% ของคา ท่ีอานได หรอื 15 เหมือน FEV1 การยืนยันจาก +14. l/s + 0.2 l/s ข้ึนอยูก ับจํานวนใด บรษิ ทั ผูผลิต สูงกวาปริมาตรอากาศสูงสดุ ที่ 250 l/min ทปี่ รมิ าตรหายใจปกติ (Tidal 12 ถึง 15 ความดนั นอ ยกวา +10 ปม ทม่ี รี ปู คลน่ื ไซนหายใจภายในเวลา 1 นาที Volume : TV) 2 l ภายใน +10% ของคา ซม.น้ําที่ปริมาตรหายใจ (sine wave pump)(maximum voluntary ที่อา นได หรอื 250 l/min +15% l/min ปกติ 2 l ท่ี 2 Hzventilation (MVV) ขึน้ อยกู ับจํานวนใดสงู กวา -48-
มอก. 2547-2555ก.3.1.2 หลักการการสอบเทียบเครอ่ื งวัดมาตรอากาศหายใจ มีดงั นี้ (1) สอบเทยี บเคร่ืองกอนการใชงานทุกวนั อยางนอ ยวันละ 1 ครั้ง (2) หากมีการใชง านตดิ ตอ กนั เปนเวลานาน ตอ งสอบเทียบเครอ่ื งทกุ 4 h (3) ถามีการเปล่ยี นแปลงของอณุ หภูมิ ความกดอากาศ และความชืน้ สมั พัทธข องอากาศ ตอ งคอย เปลี่ยนคาตาง ๆ เหลานี้ในเคร่ืองดวย ซ่ึงหลังจากการเปลี่ยนคาแลวจะตองทําการสอบเทียบ เครอื่ งใหมท กุ คร้งั (4) ควรมกี ารตรวจสอบเคร่ืองดวยการวดั คาตาง ๆ ของเครอื่ งจากคนปกติท่ีทราบคา ตา ง ๆ อยูแลว เปรียบเทียบกับเครื่องวัดมาตรอากาศหายใจอื่น ๆ ภายในหองปฏิบัติการเดียวกัน อยางนอย สปั ดาหละ 1 ครงั้ เพอ่ื เปนการตรวจสอบความแมน ยาํก.3.1.3 การทดสอบทีไ่ ดจากการการวัดปรมิ าตรอากาศหายใจอยางนอ ยตอ งประกอบดว ย 5 คา ดงั นี้ (1) ความจุปอดสูงสุด (forced vital capacity, FVC) เปนปริมาตรสูงสุดของอากาศที่หายใจออก อยา งเรว็ และแรงเต็มที่จนสุด จากตําแหนงท่ีหายใจเขา เตม็ ท่ี มีหนว ยเปน ลิตรที่ BTPS (2) ปริมาตรอากาศสูงสุดในวินาทีแรก (forced expiratory volume in one second, FEV1) เปน ปรมิ าตรของอากาศท่ีถูกขับออกในวินาทีแรกของการหายใจออกอยางเร็วและแรงเต็มที่ จาก ตาํ แหนงหายใจเขา เต็มท่ี FEV1 นมี้ ีหนว ยเปน ลติ รท่ี BTPS นอกจากน้ี พบวา FEV1 เปนขอมูลท่ี ใชบ อยทส่ี ุดในการวดั ปรมิ าตรอากาศหายใจ (3) ปริมาตรอากาศในวนิ าทแี รกตอ ความจุปอดสูงสุด (FEV1/FVC) คํานวณไดจากการนําคา FEV1 หารดว ยคา FVC และคณู ดว ย 100 มีหนว ยเปน % หรือเรียกวา % ปรมิ าตรอากาศสูงสุดในวินาที แรก (percent FEV1, %FEV1) ใชเ ปน ขอ มลู ท่ดี ีท่ีสุดเพอ่ื แสดงถึงการอดุ ก้ันของหลอดลม (4) คาเฉล่ียของอตั ราการเปา ในชว งความจุ 25% ถึง 75% ของความจุปอดสูงสุด (forced expiratory flow at 25% – 75% of FVC, FEF25 – 75 %) เปนคาเฉลี่ยของอัตราการไหลของอากาศในชวง กลางของ FVC มีหนวยเปน l/min ท่ี BTPS การทดสอบนี้มีความไวตอการเปล่ียนแปลงใน หลอดลมขนาดเล็กท่ีมีเสนผานศูนยกลางต่ํากวา 2 mm ขอเสีย คือ ทําซ้ํา (reproduce) เหมือน FEV1 ไมไ ด มคี วามจาํ เพาะตาํ่ และยากตอการแปลผลกรณีที่มกี ารลดลงของ FEV1หรอื FVC (5) อตั ราไหลของอากาศสงู สดุ จากการหายใจออก (peak expiratory flow, PEF) เปน อัตราการไหล ของอากาศหายใจออกท่ีสงู ที่สุด จะเกดิ ข้ึนในชวงตนของการหายใจออกอยา งเรว็ และแรงเต็มท่ี จากตําแหนงหายใจเขาเตม็ ท่ี มหี นวยเปน l/min หรือ l/s ที่ BTPS อยางไรก็ตาม คา PEF น้ีอาจ วัดไดดวยเคร่ืองมือที่เรียกวา เครื่องวัดอัตราการไหลสูงสุดของลมหายใจออก (Wright peak flow meter) หรอื peak flow meter เชน มินิไรท (mini – Wright) -49-
Search
