วิจัยการพัฒนาการใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กของเด็กปฐมวัย

วิจยั ในชั้นเรยี น การพัฒนาการใช2กล2ามเนื้อมดั เลก็ ของเดก็ ปฐมวยั ระดับช้นั อนุบาล 1/3 โรงเรียนสาธิตมหาวทิ ยาลยั ราชภัฏนครราชสีมา โดยใช2กจิ กรรมศลิ ปะสรา2 งสรรคM ผ2จู ดั ทำ นางสาวดวงกมล พลระวัง รายงานการวจิ ัยนเี้ ปQนสRวนหนึ่งของการพัฒนาการจัดการเรยี นการสอน โรงเรยี นสาธติ มหาวิทยาลยั ราชภัฏนครราชสีมา ภาคเรียนที่ 1 ปกU ารศึกษา 2565

วิจยั ในชั้นเรยี น การพัฒนาการใช2กล2ามเนื้อมดั เลก็ ของเดก็ ปฐมวยั ระดับช้นั อนุบาล 1/3 โรงเรียนสาธิตมหาวทิ ยาลยั ราชภัฏนครราชสีมา โดยใช2กจิ กรรมศลิ ปะสรา2 งสรรคM ผ2จู ดั ทำ นางสาวดวงกมล พลระวัง รายงานการวจิ ัยนเี้ ปQนสRวนหนึ่งของการพัฒนาการจัดการเรยี นการสอน โรงเรยี นสาธติ มหาวิทยาลยั ราชภัฏนครราชสีมา ภาคเรียนที่ 1 ปกU ารศึกษา 2565

ก บทคดั ย่อ หัวขอ& วิจัย การพฒั นาการใชก+ ล+ามเนอื้ มัดเล็กของเดก็ ปฐมวยั ระดับช้ันอนุบาล 1/3 โรงเรียน สาธติ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา โดยใชก+ จิ กรรมศลิ ปะสร+างสรรคM ผด&ู ำเนินการวจิ ัย นางสาวดวงกมล พลระวัง ทปี่ รกึ ษา นางศิริพร กำไรเงนิ หนว: ยงาน โรงเรยี นสาธติ มหาวทิ ยาลัยราชภัฏนครราชสีมา ป< พ.ศ. ปกP ารศึกษา 2565 การวิจัยคร้ังนมี้ วี ตั ถปุ ระสงคM ดงั น้ี 1. เพ่อื พัฒนากลา+ มเนื้อมือมดั เล็กของเดก็ ปฐมวยั โดยใชก+ ิจกรรม ศลิ ปะสรา+ งสรรคM 2. เพ่ือเปรยี บเทยี บการพฒั นากล+ามเน้อื มอื มัดเลก็ ของเด็กปฐมวัยโดยใชก+ จิ กรรมศิลปะ สร+างสรรคMกอY น หลงั การทำกจิ กรรม กลมุY เปาZ หมายคือนกั เรียนในระดับชัน้ อนุบาลปทP ่ี 1/3 ของโรงเรียนสาธิต มหาวิทยาลยั ราชภัฏนครราชสีมา จำนวน 5 คน เคร่อื งมอื ท่ีใชใ+ นการวิจัยครั้งน้ีประกอบดว+ ย แผนการจัด กิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคM จำนวน 10 แผน และแบบบนั ทึกคะแนนความสามารถในการใชก+ ล+ามเน้อื มดั เล็ก ของเดก็ ปฐมวยั เชิงปรมิ าณท่ีผู+วจิ ัยสรา+ งขนึ้ การวจิ ยั น้เี ก็บขอ+ มลู เชงิ ปริมาณโดยใชก+ ารวจิ ยั แบบกึ่งทดลองแบบ One-group pretest-posttest design ผลการวจิ ยั พบวYา หลงั การจดั กิจกรรมศลิ ปะสร+างสรรคM เปนm เวลา 5 สัปดาหM ความสามารถใน การใช+กล+ามเนอื้ มดั เลก็ โดยรวมของกลุYมเปาZ หมาย มีคะแนนเฉล่ยี หลงั การวิจัยสูงกวาY กYอนการวจิ ยั คิดเปmนร+อย ละ 60 โดยกYอนการทดลองมีคะแนนความสามารถในการใชก+ ล+ามเนอื้ มดั เล็กร+อยละ 28 และหลังการทดลอง จดั กิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคM เด็กปฐมวยั มคี ะแนนความสามารถในการใช+กล+ามเนอื้ มัดเล็กรอ+ ยละ 88 ซงึ่ จะ เห็นได+วYาสอดคลอ+ งกบั สมมติฐานเดก็ ปฐมวัยท่ีไดร+ บั การจัดการพัฒนากล+ามเนือ้ มือมัดเล็กของเดก็ ปฐมวยั โดยใช+ กิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคM พฒั นากลา+ มเนอื้ มดั เลก็ ของเด็กปฐมวัยให+มีความแขง็ แรง การจดั กจิ กรรมศลิ ปะ สร+างสรรคชM Yวยพฒั นากลา+ มเนือ้ มอื มดั เล็กของเดก็ ปฐมวัยใหม+ คี วามแขง็ แรงข้นึ อยYางชัดเจน

ข กิตติกรรมประกาศ รายงานการวิจยั ฉบับนส้ี ำเรจ็ ไดด+ +วยดีเพราะไดร+ บั ความกรณุ าในการให+คำแนะนำ และความ อนุเคราะหอM ยาY งยงิ่ จาก นางศริ ิพร กำไรเงิน ครปู ระจำชน้ั อนบุ าลปPท่ี 1/3 ทไ่ี ด+ใหค+ ำปรึกษา คำแนะนำและ เสนอแนะอยาY งดมี าโดยตลอด ขอขอบพระคณุ คณะผบู+ รหิ ารโรงเรียน ครปู ระจำช้ัน และนักเรยี นช้นั ระดบั ชั้นอนบุ าลปPที่ 1/3 โรงเรยี นสาธติ มหาวิทยาลยั ราชภัฏนครราชสมี าท่ใี หค+ วามรYวมมอื และอำนวยความสะดวกแกผY +วู ิจัยในการ ทดลอง รวมทั้งเกบ็ ขอ+ มูลจนสำเรจ็ ลลุ Yวงไปด+วยดี ขอขอบคณุ เพ่ือน ๆ สาขาวชิ าการศึกษาปฐมวัยชน้ั ปทP ่ี 4 ที่มสี YวนรYวมใหค+ วามชYวยเหลอื ในด+านขอ+ มูล รวมถึงในดา+ นการให+กำลังใจ และขอขอบคุณบุคคลทาY นอื่น ๆ ที่มไิ ด+กลาY วมาในข+างตน+ ในการรYวมมือทำใหร+ ายงานการวิจัยเลYมนี้ ประสบผลสำเรจ็ ดวงกมล พลระวัง ภาคเรยี นที่ 1 ปPการศกึ ษา 2565

สารบัญ เน้ือหา หนา) บทคัดยอ: ............................................................................................................................................................ก กติ ตกิ รรมประกาศ ............................................................................................................................................ข บทที่ 1...............................................................................................................................................................1 บทนำ ............................................................................................................................................................1 ความเปนG มาและความสำคญั ของปKญหา ................................................................................................1 วตั ถปุ ระสงคNการวจิ ยั ................................................................................................................................2 ความสำคญั ของการวิจัย..........................................................................................................................2 สมมติฐานการวิจยั ...................................................................................................................................2 ขอบเขตการวจิ ัย.......................................................................................................................................2 กรอบแนวคิดในการวิจัย ..........................................................................................................................3 ประโยชนทN ่คี าดว:าจะไดร& ับจากงานวิจัย..................................................................................................3 คำจำกดั ความท่ีใชใ& นการวจิ ัย/นยิ ามศัพทเN ฉพาะ ...................................................................................3 บทที่ 2...............................................................................................................................................................5 แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจยั ที่เกย่ี วข&อง......................................................................................................5 1. เอกสารทเี่ ก่ียวขอ& งกับการพัฒนาทกั ษะการใช&กล&ามเนอื้ มดั เล็กของเด็กปฐมวยั .......................................5 1.1 ความหมายของการพฒั นาทักษะการใชก& ลา& มเนื้อมัดเล็ก....................................................................5 1.2 ความสำคัญของทักษะการใชก& ล&ามเน้ือมดั เลก็ .....................................................................................6 1.3 ทฤษฎีทเ่ี กีย่ วขอ& งกบั ความสามารถในการใช&กลา& มเนื้อมดั เล็ก ............................................................7 1.4 ทักษะการใชก& ล&ามเน้ือมดั เล็ก ...............................................................................................................8 1.5 พฒั นาการความสามารถในการใช&กลา& มเนอื้ มัดเลก็ ............................................................................9 1.6 การจัดกจิ กรรมสง: เสริมความสามารถในการใชก& ลา& มเนือ้ มดั เลก็ ......................................................11 1.7 งานวิจยั ทเ่ี กยี่ วข&องกบั ความสามารถในการใชก& ล&ามเนอื้ มดั เล็ก.......................................................12 2. เอกสารทเี่ ก่ยี วข&องกับกจิ กรรมศลิ ปะสร&างสรรคN.......................................................................................14

2.1 ความหมายของศิลปะสรา& งสรรคN........................................................................................................14 2.2 ความสำคญั ของกิจกรรมศิลปะสร&างสรรคN .........................................................................................15 2.3 ทฤษฎเี กยี่ วกบั กจิ กรรมศิลปะสร&างสรรคN............................................................................................15 2.4 ประเภทของกจิ กรรมศลิ ปะสรา& งสรรคN................................................................................................19 2.5 หลกั การในการจัดกจิ กรรมศลิ ปะสรา& งสรรคN ......................................................................................22 2.6 งานวจิ ยั ที่เก่ยี วข&องกบั กจิ กรรมศิลปะสร&างสรรคN...............................................................................23 3. เอกสารทเ่ี ก่ยี วข&องกบั หลักสตู รการศกึ ษาของเด็กปฐมวยั ........................................................................24 3.1 หลักสูตรการศกึ ษาปฐมวยั พุทธศักราช 2560....................................................................................24 4. เอกสารที่เกี่ยวขอ& งกบั แนวคิดเชงิ ทฤษฎกี ับการพฒั นากลา& มเน้อื มอื มดั เล็ก ............................................28 4.1 แนวคดิ เชิงทฤษฎที ่เี กย่ี วขอ& ง ..............................................................................................................28 5. งานวจิ ัยท่เี กี่ยวข&อง....................................................................................................................................29 งานวิจัยตา: งประเทศ...................................................................................................................................29 งานวิจัยในประเทศ .....................................................................................................................................30 บทที่ 3.............................................................................................................................................................31 วิธดี ำเนนิ การวจิ ยั .......................................................................................................................................31 ประชากรและกล:มุ ตัวอยา: ง ....................................................................................................................31 เครื่องมอื ในการวจิ ัยและการตรวจสอบคุณภาพเคร่อื งมอื ....................................................................31 แบบแผนการวิจัย ...................................................................................................................................31 วิธีดำเนินการวจิ ัย...................................................................................................................................33 การวิเคราะหขN &อมลู และสถติ ิทใ่ี ช&ในการวเิ คราะหขN อ& มลู ........................................................................34 บทที่ 4.............................................................................................................................................................35 ผลการวิจยั ..................................................................................................................................................35 การนำเสนอผลการวเิ คราะหขN &อมูล........................................................................................................35 ผลการวเิ คราะหขN &อมลู ............................................................................................................................35 บทท่ี 5.............................................................................................................................................................38

สรุปผลการวจิ ยั อภปิ รายผล และข&อเสนอแนะ ........................................................................................38 วัตถปุ ระสงคNของการวจิ ยั .......................................................................................................................38 สมมตฐิ านการวิจยั .................................................................................................................................38 ขอบเขตการวิจัย.....................................................................................................................................38 เครื่องมือที่ใชใ& นการวิจัย ........................................................................................................................38 สรุปผลการวจิ ัย ......................................................................................................................................38 ข&อเสนอแนะในการนำผลการวจิ ยั ไปใช& ................................................................................................40 ข&อเสนอแนะในการทำวิจยั ครงั้ ต:อไป.....................................................................................................40 บรรณานกุ รม...................................................................................................................................................41 ภาคผนวก........................................................................................................................................................43 ภาคผนวก ก................................................................................................................................................44 คม:ู อื การใช&แบบบนั ทึกคะแนนความสามารถในการใชก& ลา& มเน้อื มดั เลก็ ของเด็กปฐมวยั ตารางบันทกึ คะแนนความสามารถในการใช&กล&ามเนื้อมัดเล็กของเดก็ ปฐมวยั .............................................................44 คมู: ือการใช&แบบบนั ทึกคะแนนความสามารถในการใช&กลา& มเนอ้ื มดั เลก็ ของเดก็ ปฐมวยั ....................45 แบบบันทึกคะแนนความสามารถในการใช&กลา& มเน้อื มัดเล็กของเด็กปฐมวยั ก:อนทดลอง...................46 แบบบันทกึ คะแนนความสามารถในการใช&กลา& มเน้อื มัดเล็กของเด็กปฐมวัยหลังทดลอง ...................47 ภาคผนวก ข ...............................................................................................................................................48 ค:ูมือการใช&แผนการจัดกจิ กรรมศิลปะสรา& งสรรคN......................................................................................48 และตัวอยา: งแผนการจัดกิจกรรมศิลปะสรา& งสรรคN....................................................................................48 ค:ูมอื การใช&แผนการจดั กิจกรรมศิลปะสร&างสรรคN..................................................................................49 แผนการจดั กิจกรรมศลิ ปะสร&างสรรคNเพอื่ พฒั นากล&ามเนื้อมดั เล็ก.......................................................51 ภาคผนวก ค ...............................................................................................................................................61 ภาพการจัดกจิ กรรมศิลปะสร&างสรรคN ........................................................................................................61 ประวตั ิผูว& จิ ยั ...................................................................................................................................................68

สารบัญตาราง หนา& ตารางท่ี 3.1 รปู แบบ One-group pretest-posttest design...........................................................................33 3.2 การจัดกจิ กรรมศิลปะสร+างสรรค.M ....................................................................................................34 4.1 ผลการจดั กิจกรรมศิลปะสร+างสรรคMกอY นและหลังท่ไี ด+รบั การจัดกิจกรรม........................................35 4.2 ผลการวิเคราะหคM ะแนนความสามารถในการใชก+ ลา+ มเนือ้ มดั เลก็ ของเด็กปฐมวยั ............................36 โดยการจดั กจิ กรรมศลิ ปะสร+างสรรคM แยกเปmนรายดา+ น ข-1 การจดั กจิ กรรมศิลปะสรา+ งสรรค.M ....................................................................................................50

สารบัญภาพ ภาพท่ี หนา& 1.1 กรอบแนวคดิ ในการวจิ ยั ...................................................................................................................3 4.1 แผนภูมิเปรยี บเทียบคะแนนการจดั กิจกรรม.....................................................................................37

1 บทท่ี 1 บทนำ ความเปGนมาและความสำคญั ของปKญหา การศกึ ษาในระดับปฐมวัยมีความสำคัญตอY การพัฒนามนุษยM ซึ่งเด็กคืออนาคตของชาตจิ งึ จำเปmนตอ+ ง ไดร+ บั การอบรมเล้ียงดูและสงY เสรมิ การเรยี นรทู+ ่ถี กู ตอ+ งเดก็ ชYวงอายุ 0 - 6 ปนP บั วาY เปmนชYวงวยั ทองของพฒั นาการ ดา+ นตYาง ๆ ของเด็กอัน ไดแ+ กY ดา+ นรYางกาย อารมณM สงั คม และสติปญv ญา เน่อื งจากสมองของเด็กนัน้ มกี าร เจรญิ เตบิ โตและพัฒนาอยYางรวดเร็วเด็กจำเปนm ต+องไดร+ บั การสงY เสรมิ ในการเรียนรู+ทกุ ดา+ นเพอ่ื พัฒนาศักยภาพ ของตนเองอยYางเต็มที่ ซ่ึงเดก็ ควรจะไดร+ ับการวางรากฐานให+เรยี นร+จู ากประสบการณMตรงโดยผYานประสาท สัมผสั ทั้ง 5 การใชก+ ล+ามเนื้อมดั เล็กของเดก็ ปฐมวยั กล+ามเนื้อมดั เล็กเปนm อวยั วะทีส่ ำคญั หน่งึ ในการประกอบ กิจวัตรประจำวันด+วยตนเองการใสถY อดกระดมุ หลดุ ชปิ การแปรงฟvน ผูกเชือกรองเท+า งานศลิ ปะรวมท้งั การ ขดี เขียนให+เดก็ ใช+กลา+ มเนือ้ เลก็ ได+คลYองแคลวY จะชวY ยสYงเสรมิ พัฒนาการดา+ นตYาง ๆ ด+านสติปญv ญาให+ดีขึน้ เพราะกลา+ มเนือ้ มดั เลก็ มสี Yวนทำใหเ+ ด็กไดใ+ ชม+ ือสำรวจ สังเกตจากการสมั ผสั จบั ต+องในทกุ ๆ กจิ กรรม ซงึ่ การใช+ มอื เพ่อื ท่จี ะจับของเลนY และเรยี นร+ูทักษะในการชวY ยเหลือตนเองเชYนการกนิ อาหารและแตYงตวั เปmนการฝกy ความ พรอ+ มดา+ นกลา+ มเน้ือมอื นิว้ มอื ให+แข็งแรงใช+ได+อยYางคลอY งแคลYวและการฝกy ความสัมพันธMระหวYางตากับมือจะ ชYวยใหเ+ ด็กออกกำลงั และพรอ+ มทจ่ี ะใช+ในการปฏิบตั ิกจิ กรรมตาY ง ๆ เด็กจะสามารถเขียนสิง่ ใดกต็ อY เม่ือมคี วาม สมารถในการใช+กล+ามเน้อื มือและสายตาประสานสัมพันธMกันไดด+ ี ซึง่ จะทำให+การควบคุมและการประสานงาน กนั ของกลา+ มเน้อื มดั เลก็ กับสายตามีความสัมพันธMกับพฒั นาการของการรับรูแ+ ละสติปvญญาของเด็กปฐมวยั ความสามารถในการ ใช+กล+ามเนอ้ื มดั เล็กไวค+ ือการพัฒนากลา+ มเนอ้ื นว้ิ มือให+แข็งแรงเด็กกพ็ ร+อมที่จะลากลีลา มือ ซง่ึ เปmนพื้นฐานการของการเขียน การสงY เสรมิ ความสามารถในการใชก+ ล+ามเน้อื เล็กของเด็กปฐมวัยสามารถทำไดห+ ลายวธิ ี เชนY กจิ กรรม การเคลือ่ นไหวและจังหวะ การเลYนตามมมุ กจิ กรรมเกมการศกึ ษา และกิจกรรมศิลปะสร+างสรรคM เชYน การวาด ภาพ ระบายสี การปvนz การฉีก ตดั ปะ การประดษิ ฐMเศษวสั ดุ การหาดนิ น้ำมนั หรอื แปZงโดวมM าปzvนเลYน จดั หา กระดาษ พกYู ัน สีเทียน สีไม+เพอื่ วาดภาพ ระบายสหี รอื อาจเปลีย่ นกจิ กรรมการวาดภาพในกระดาษมาเปนm การ ใชไ+ มว+ าดบนพืน้ ดิน พ้ืนทรายในสนามหนา+ บ+านกไ็ ดห+ รอื กจิ กรรมการร+อยดอกไม+ดว+ ยกา+ นมะพร+าวซ่ึงเดก็ ต+องมี สมาธนิ ิ้วมือต+องจับใหม+ น่ั ตอ+ งใชส+ ายตาในการเสยี บดอกไมห+ รอื การหาเครอ่ื งเลYน ประเภทเสยี บตอY เชนY พลาสติกสร+างสรรคชM วY ยพฒั นากล+ามเน้ือมือและสายตาได+เหมอื นกนั ลกั ษณะของ กจิ กรรมศิลปะสรา+ งสรรคM สำหรบั เด็กปฐมวยั นัน้ จะบูรณาการในชวY งของกิจกรรมสรา+ งสรรคMซึ่งเปนm กิจกรรมท่เี ปด{ โอกาสให+เด็กไดใ+ ช+ ประสาทสัมผัสในการรบั รแ+ู ละการเคล่อื นไหวรYางกายในการควบคมุ ลำตัว แขน นิ้วมือให+ประสานสมั พันธกM ันกับ การใชเ+ ครือ่ งมือตYาง ๆ เพื่อสร+างสรรคผM ลงานตามความตอ+ งการของตนเอง การจัดกิจกรรมการเรยี นการสอนสำหรบั เด็กปฐมวยั น้ัน เดก็ สวY นใหญYมปี vญหาดา+ นความสามารถใน การใชก+ ลา+ มเน้ือมัดเล็ก และเนือ่ งจากเดก็ ในระดับปฐมวัยยังไมมY ีความคลYองตวั ไมYมที กั ษะในการประสานการ

2 ใชม+ อื และสายตา กลา+ มเนื้อเลก็ ยังไมYแข็งแรง ไมสY ามารถใช+มือไดอ+ ยาY งคลอY งแคลวY ตลอดจนการใช+ความคดิ สรา+ งสรรคแM ละจินตนาการ อาจเปนm เพราะเดก็ ไมไY ดร+ บั การสงY เสรมิ การพฒั นากล+ามเนอ้ื มัดเล็กเทYาท่คี วร เน่ืองจากสภาพการอบรมเล้ยี งดูจากทางบา+ นทม่ี กั ไมYปลอY ยใหเ+ ดก็ ทำกิจกรรมตาY ง ๆ ด+วยตนเอง ซ่ึงทำใหม+ ี ผลเสยี ตอY พฒั นาการของเดก็ ในขณะเดียวกนั ผูป+ กครองมีคYานยิ มในการเรYงให+เด็กเขยี นหนังสอื ได+ โดยไมY คำนึงถงึ ความพรอ+ มของเด็ก และกระบวนการจดั กจิ กรรมของครูผส+ู อนในโรงเรียนยังขาดกิจกรรมทเี่ ปนm การ สงY เสรมิ พฒั นาการของเดก็ เฉพาะด+าน (สิริมา ภญิ โญอนนั ตพงษ.M 2557: 29) จากสภาพปญv หาดงั กลาY วข+างต+น เด็กจึงควรได+รับการดูแลเอาใจใสYจากครูผ+ูสอน ควรหาวธิ ีการทีจ่ ะชYวย แกป+ vญหา ผูว+ ิจัยจึงมีความสนใจทจี่ ะศึกษาการพัฒนากลา+ มเน้อื มัดเล็กของเดก็ ปฐมวยั โดยใชก+ จิ กรรมศลิ ปะ สรา+ งสรรคM จำนวน 8 กจิ กรรม ไดแ+ กY การระบายสี การกลงิ้ สี การโรยทราย การร+อยหลอด การขยำกระดาษ การฉีก ปะ ติด วสั ดุ การปนzv และการประดษิ ฐM ซ่ึงผ+ูวจิ ยั คาดหวงั วาY จะเปmนประโยชนMตอY การศกึ ษาในเร่ืองการ พัฒนาการทเี่ จริญงอกงามอยYางสมดลุ ในทุกดา+ น และใหก+ ารเรียนรูท+ สี่ มบูรณเM ต็มตามศกั ยภาพ และเปmน แนวทางในการจดั กจิ กรรมทเ่ี หมาะสมใหแ+ กYครแู ละผทู+ ่มี สี Yวนเกีย่ วข+องกับการจัดการศกึ ษาปฐมวัยนำกิจกรรม ไปจดั เพื่อพัฒนาความสามารถในการใชก+ ลา+ มเน้ือมดั เล็กในเวลาที่เหมาะสมและมีประสทิ ธิภาพตYอไป วตั ถปุ ระสงคกN ารวจิ ัย 1. เพ่อื พฒั นากล+ามเน้ือมอื มัดเล็กของเด็กปฐมวัยโดยใชก+ ิจกรรมศิลปะสรา+ งสรรคM 2. เพ่อื เปรียบเทยี บการพัฒนากลา+ มเนอื้ มือมัดเล็กของเด็กปฐมวยั โดยใช+กจิ กรรมศิลปะสรา+ งสรรคM กอY นและหลงั การวจิ ยั ความสำคัญของการวจิ ัย การวิจยั ครงั้ นที้ ำใหท+ ราบถงึ การพฒั นากลา+ มเนอ้ื มือมัดเล็กของเดก็ ปฐมวัยท่ไี ด+รับจากกจิ กรรมศลิ ปะ สร+างสรรคM เพอื่ เปนm แนวทางสำหรบั ครูผป+ู กครองและผูท+ ีเ่ กย่ี วข+องในการสYงเสริมและพฒั นากล+ามเนอ้ื มอื มัด เล็กรวมทั้งการจดั กิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคMใหเ+ หมาะสมยง่ิ ข้นึ สมมตฐิ านการวจิ ัย หลงั การจัดกิจกรรมศลิ ปะสรา+ สรรคเM ด็กปฐมวัยมีคะแนนความสามารถในการใชก+ ลา+ มเนอื้ มดั เลก็ สงู ขึ้น กวาY กอY นการวิจัย ขอบเขตการวิจัย ประชากร ประชากร นกั เรยี นชาย – หญิง อายุระหวาY ง 3 – 4 ปP กำลงั ศึกษาอยชYู ้นั อนุบาลปPท่ี 1/3 ปกP ารศึกษา 2565 ของโรงเรยี นสาธติ มหาวทิ ยาลัยราชภฏั นครราชสีมา จำนวน 34 คน กลYุมเปZาหมาย คือ นักเรยี นชาย –

3 หญงิ อายุระหวาY ง 3 – 4 ปP กำลังศกึ ษาอยชYู ัน้ อนุบาลปทP ่ี 1/3 ปกP ารศกึ ษา 2565 ของโรงเรยี นสาธติ มหาวิทยาลยั ราชภฏั นครราชสมี า จำนวน 5 คน โดยเลอื กแบบเจาะจง ตัวแปรท่ศี ึกษา ตวั แปรตน+ : กจิ กรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคM ตวั แปรตาม : การพฒั นากล+ามเนื้อมือมัดเล็กของเด็กปฐมวยั กรอบแนวคิดในการวิจัย การพฒั นากลา+ มเน้ือมือมัดเลก็ ของเดก็ ปฐมวยั กจิ กรรมศิลปะสรา& งสรรคN - ระบายสี - ปะ ตดิ ภาพพวงมาลัย - กลิ้งสีดว+ ยลูกแกว+ - โรยทราย - รอ+ ยหลอด - พิมพMภาพจากการขยำกระดาษ - ปนzv ดนิ น้ำมนั - ประดษิ ฐ์ผีเสอื / แสนสวย ภาพที่ 1.1 กรอบแนวคดิ การวิจยั ประโยชนNทีค่ าดว:าจะไดร& ับจากงานวจิ ัย 1. เด็กปฐมวัยทีไ่ ด+รับการจดั กิจกรรมศลิ ปะสร+างสรรคมM ีพฒั นาการกลา+ มเนอ้ื มดั เลก็ ดีขึ้น 2. ครแู ละบุคลากรไดร+ ับการพัฒนาความรู+ดา+ นการนำกจิ กรรมศิลปะสร+างสรรคMสงY เสรมิ การพัฒนาการ กลา+ มเนื้อมัดเลก็ ของเด็กปฐมวัย 3. นกั วิจยั ไดแ+ นวทางในการพฒั นากลา+ มเน้ือมัดเลก็ ของเด็กปฐมวยั โดยใช+กิจกรรมศลิ ปะสร+างสรรคM คำจำกดั ความท่ีใชใ& นการวจิ ยั /นยิ ามศัพทเN ฉพาะ 1. เด็กปฐมวยั หมายถงึ นกั เรียนชาย – หญงิ อายรุ ะหวาY ง 3 – 4 ปP กำลงั ศกึ ษาอยYชู ั้นอนบุ าลปทP ี่ 1/3 ปPการศกึ ษา 2565 ของโรงเรยี นสาธติ มหาวทิ ยาลัยราชภัฏนครราชสมี า จำนวน 34 คน กลมุY เปาZ หมาย คอื นักเรียนชาย – หญงิ อายุระหวYาง 3 – 4 ปP กำลงั ศึกษาอยYูช้ันอนุบาลปทP ี่ 1/3 ปPการศึกษา 2565 ของโรงเรียน สาธิตมหาวทิ ยาลัยราชภัฏนครราชสมี า จำนวน 5 คน โดยเลอื กแบบเจาะจง 2. การพฒั นากลา& มเนื้อมัดเล็ก หมายถึง ความสามารถในการบังคับใช+กลา+ มเนอ้ื มอื นวิ้ มอื และตา โดยแบYงออกเปนm 5 ด+าน คอื

4 2.1 ความคลYองแคลYว หมายถึง ความชำนาญในการใช+มือและนว้ิ มอื ในการปฏิบตั กิ ิจกรรม เชYน การหยิบ จับ ถือ เปนm ต+น 2.2 ความยืดหยYนุ หมายถึง ความสามารถในการเคลือ่ นไหวมอื และนิ้วมือได+เต็มขดี จำกัดของ การเคลื่อนไหวนั้น ๆ เชYน การกด การขยำ การบบี 2.3 ความสามารถในการควบคมุ หมายถงึ ความสามารถควบคมุ การใชม+ ือและนว้ิ มือได+ใน การปฏบิ ตั ิกิจกรรม 2.4 การประสานสมั พันธMกัน หมายถึง การใชน+ ว้ิ มือและมอื ท้ังสองขา+ งปฏิบตั กิ ิจกรรมรวมกัน ได+โดยการประสานสมั พนั ธMกนั กับตา 2.5 การรับร+ูโดยใช+การสัมผสั หมายถึง ความสามารถในการใช+มือและนว้ิ มือในการปฏิบัติ กจิ กรรมโดยการสัมผัสกบั วตั ถุ 3. กิจกรรมศิลปะสร&างสรรคN หมายถึง การดำเนนิ กจิ กรรมศิลปะสรา+ งสรรคMที่เป{ดโอกาสให+เด็กได+ แสดงออกทางความคิด จนิ ตนาการ ไดส+ ำรวจและจดั กระทำกับวตั ถุโดยตรง เพอื่ พฒั นากลา+ มเนื้อมัดเล็ก ฝกy ความสัมพนั ธรM ะหวาY งกล+ามเน้ือมอื น้ิวมอื แขน ไหลY ใหท+ ำงานประสานสันพันธกM บั สายตา และสYงเสริม ความคดิ สร+างสรรคM

5 บทที่ 2 แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจยั ทเ่ี กีย่ วข2อง ในการดำเนินงานวจิ ัยคร้ังนี้ ผ+ูวจิ ัยได+ศกึ ษาค+นควา+ ข+อมูลรายละเอยี ดจากเอกสาร และงานวิจยั ท่ี เกีย่ วขอ+ ง ดงั ตอY ไปนี้ 1. เอกสารทเ่ี ก่ียวข+องกบั การพฒั นาทกั ษะการใช+กลา+ มเนื้อมัดเลก็ ของเดก็ ปฐมวยั 1.1 ความหมายของการพฒั นาทักษะการใชก+ ลา+ มเนือ้ มัดเลก็ 1.2 ความสำคัญของทกั ษะการใชก+ ลา+ มเนื้อมัดเลก็ 1.3 ทฤษฎีท่เี กี่ยวข+องกับความสามารถในการใช+กลา+ มเนอ้ื มัดเล็ก 1.4 ทกั ษะการใช+กลา+ มเน้ือมัดเลก็ 1.5 พัฒนาการความสามารถในการใช+กล+ามเนอ้ื มัดเล็ก 1.6 การจัดกิจกรรมสYงเสรมิ ความสามารถในการใชก+ ลา+ มเน้ือมดั เลก็ 1.7 งานวจิ ัยทเี่ กยี่ วข+องกบั ความสามารถในการใชก+ ล+ามเนือ้ มัดเลก็ 2. เอกสารที่เกี่ยวขอ+ งกับกิจกรรมศิลปะสรา+ งสรรคM 2.1 ความหมายของศิลปะสร+างสรรคM 2.2 ความสำคัญของกิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคM 2.3 ทฤษฎเี กยี่ วกบั กิจกรรมศลิ ปะสร+างสรรคM 2.4 ประเภทของกิจกรรมศิลปะสรา+ งสรรคM 2.5 หลกั การในการจดั กจิ กรรมศิลปะสรา+ งสรรคM 2.6 งานวิจัยท่เี ก่ียวขอ+ งกับกิจกรรมศิลปะสรา+ งสรรคM 3. เอกสารทเ่ี กี่ยวข+องกับหลักสตู รการศึกษาของเด็กปฐมวัย 3.1 หลกั สูตรการศกึ ษาปฐมวัยพทุ ธศักราช 2560 4.เอกสารทเ่ี ก่ียวขอ+ งกับแนวคิดเชงิ ทฤษฎีกับการพัฒนากลา+ มเนอ้ื มอื มดั เล็ก 4.1 แนวคดิ เชงิ ทฤษฎที ่ีเกย่ี วขอ+ ง 5. งานวิจัยท่เี ก่ียวขอ+ ง 1. เอกสารท่เี กีย่ วขอ& งกบั การพัฒนาทกั ษะการใช&กลา& มเนอื้ มัดเลก็ ของเดก็ ปฐมวยั 1.1 ความหมายของการพัฒนาทกั ษะการใช&กล&ามเนื้อมดั เล็ก หมายถงึ ความสามารถในการบงั คับใช+กล+ามเน้อื มอื นิว้ มอื และประสานสมั พันธMระหวYางมอื กบั ตาใน การทำกจิ กรรมตYาง ๆ ได+อยYางคลอY งแคลวY มั่นคงมผี +ูให+ความหมายของความสามารถในการใชก+ ล+ามเนื้อมัดเลก็ ไวด+ ังนี้

6 พรรณีช.เจนจิต,(2558) กลาY ววาY ความสามารถในการบงั คับการเคลื่อนไหวของกล+ามเน้ือ แขน มอื และนว้ิ มือในการทำกิจกรรมตาY ง ๆ โดยสมั พันธกM ับการใช+สายตา (Foman and Fleet, 1908) เน+นวYาเปmน ความสามารถในการปรบั ตวั ที่เด็กมที ักษะการใชม+ ือในการปฏบิ ตั งิ านในชีวติ ประจำวันได+ เชนY การชYวยตัวเอง การแตงY ตวั การทำงานตYาง ๆ ตลอดจนการเลYน นภเนตร ธรรมบวร (2554:73) กลYาววาY ความสามารถในการใชก+ ลา+ มเน้ือมดั เล็กเปนm ความสมารถใน การบงั คับกลา+ มเนือ้ เล็กสYวนตYาง ๆ ใหท+ ำงานประสานกัน เชYน ตากบั มอื น้วิ มอื ไดแ+ กY การวาดภาพ การ ลากเส+น การตัดกระดาษ การร+อยลกู ปvด และการลากเส+นตามรอยปะ เปนm ตน+ ฟรอสMทและคศิ ชิงเจอรM (เยาวพา เดชะคปุ ต.M 2552; 87 อ+างองิ จาก Fros & Kissinger.1974) กลYาววYา ความสามารถในการใชก+ ล+ามเน้อื มัดเล็กเพอ่ื ทำกจิ กรรมตYาง ๆ ซึ่งความสมั พนั ธMระหวาY งกลา+ มเนอ้ื มือและตา เกยี่ วขอ+ งกับทักษะตาY ง ๆ ในการชYวยเหลอื ตนเอง เชYน การตดิ กระดมุ รบั ลกู บอลท่ีกระเดาะเพียงคร้ังเดียว อธษิ ฐาน พูลศลิ ปศä กั ดิ์กลุ (2556: 111) กลาY ววYา กลา+ มเนอื้ มดั เลก็ เปmนกลา+ มเนอื้ ที่ใชใ+ นการทำงาน ละเอยี ดทไ่ี มตY +องอาศัยการเคลือ่ นไหวของราY งกายสYวนใหญYเปmนการใชก+ ลา+ มเน้อื มดั เล็กทนี่ ิ้วมอื โดยต+องทำงาน สมั พันธMกบั สายตาดว+ ย กลุ ยา ตันตผิ ลาชวี ะ (2551: 101) กลYาววาY ความสามารถในการใช+กล+ามเนอ้ื มัดเล็ก หมายถงึ การ สรา+ งเสริม ความสามารถในการหยบิ จับ คัดเขยี น และทำกิจกรรมทต่ี +องใชก+ ล+ามเนื้อน้วิ มือ ฝาå มอื และข+อตYอ สรุปได+วYา ความสามารถในการใชก+ ล+ามเนอ้ื มอื มดั เลก็ หมายถึง ความสามารถในการบังคบั การ เคล่ือนไหว ของน้ิวมอื กล+ามเนื้อมือใหป+ ระสานสัมพันธกM ับสายตาและประสาทสัมผัสใหท+ างานประสานกนั อยาY ง เปmนอยYางดี ในการเคล่ือนไหวตาY ง ๆ เชYนการทากิจกรรมวาดภาพระบายสี ปvzนดินนำ้ มนั รอ+ ยลูกปvด ตอกเขม็ ตอY ไมบ+ ลอ็ ก การร+อยเชอื ก การตดิ กระดมุ เปmนตน+ และรวมถงึ การชYวยเหลือตนเองในการทำกจิ วัตปิ ระจำวนั ได+ อยYางคลอY งแคลวY 1.2 ความสำคญั ของทักษะการใช&กลา& มเน้ือมัดเล็ก กลา+ มเน้ือมดั เลก็ เปนm อวัยวะที่สำคญั หน่ึงในการประกอบกจิ วตั รประจาวนั ดว+ ยตนเองการใสถY อด กระดุม รดู ซปิ การแปรงฟvน ผกู เชอื กรองเทา+ งานศลิ ปะรวมทงั้ การขดี เขยี น เดก็ ใช+กล+ามเนอ้ื เลก็ ได+คลYองแคลYว จะชวY ยสงY เสรมิ พฒั นาการดา+ นตาY ง ๆ เส+นดา+ นสตปิ ญv ญาใหด+ ีข้ึนเพราะกล+ามเนือ้ มดั เล็กมสี วY นทำใหเ+ ด็กได+ใชม+ อื สำรวจสังเกตจากการสัมผสั จบั ต+องในทุก ๆ กิจกรรม (อธิษฐาน พูลศิลปä ศกั ด์กิ ลุ . 2556: 111) ซึง่ การใช+มือ เพ่อื ที่จะจับของเลYนและเรยี นรู+ทักษะในการชวY ยเหลือตนเอง เชนY การกนิ อาหารและแตYงตัว (สมศรี เมฆ ไพบูลยM วัฒนา.2551: 22; อา+ งอิงจาก อแวรเM นส.2003: 35) เปmนการฝyกความพรอ+ มด+านกลา+ มเน้ือมอื น้วิ มอื ให+ แข็งแรงใช+ไดอ+ ยYางคลYองแคลYว และการฝyกความสมั พนั ธรM ะหวYางตากบั มือจะชวY ยใหเ+ ดก็ ออกกำลังและพรอ+ มท่ี จะใชใ+ นการเขยี น (พูนสขุ บณุ ยM สวสั ดิ์.2554: 41) เด็กจะสามารถเขียนสิ่งใดกต็ Yอเมื่อมีความสมารถในการใช+ กล+ามเนอ้ื มอื และสายตาประสานสัมพันธMกนั ได+ดี (เยาวพา เดชะคุปต.M 2558:123) ซง่ึ จะทำใหก+ ารควบคุมและ การประสานงานกันของกล+ามเนื้อมดั เล็กกบั สายตามีความสัมพนั ธกM บั พฒั นาการของการรับรู+ และสตปิ vญญา ของเด็กปฐมวยั (กลุ ยา ตันตผิ ลาชวี ะ.2552:64)

7 พัฒนา ชัชพงศM (2551:122) กลYาวถึงความสามารถในการใช+กลา+ มเนอ้ื มัดเลก็ ไว+คือการพฒั นา กลา+ มเนอ้ื นิ้วมอื ใหแ+ ข็งแรงเด็กก็พร+อมทจี่ ะลากลีลามอื ซึ่งเปนm พื้นฐานการของการเขียน เกยี รติวรรณ อมาตยกลุ (2559:9) กลYาวถงึ ความสำคัญของความสามารถในการใชก+ ลา+ มเน้อื มัดเล็กไว+ ดังน้ี มือของคนเราคือฐานของสมองผู+ทไ่ี ดร+ ับการบริหารมือมาตัง้ แตYเด็ก ๆ จะเปmนผท+ู ม่ี สี มองดีมคี วามคิดฉบั ไว การฝกy ฝนความคลอY งแคลYววYองไวของการใช+กลา+ มเนอ้ื น้ิวมือมีความสมั พนั ธอM ยYางมากกบั ความคดิ อันฉบั ไวของ เดก็ ในทางตรงกนั ข+ามเดก็ ทไ่ี มYมีความสามารถเคลือ่ นไหวนิว้ มอื ได+คลอY งแคลYวมกั จะคิดอะไรชา+ ไปดว+ ย จรัล คาภารัตนM (2551:14) กลาY วถึง ความสำคัญของความสามารถในการใชก+ ลา+ มเนื้อมดั เล็กไว+ ดงั นค้ี ือ ในขณะทเ่ี ดก็ กำลงั ลากเสน+ ในลกั ษณะขดี เขี่ยไปมาของเดก็ ไดจ+ นิ ตนาการที่ไร+ขอบเขตและทำให+ กล+ามเนอ้ื ประสาทตามคี วามสมั พันธกM นั ชัยยงคM พรหมวงศM (2551:101-102) ไดก+ ลาY วถงึ ความสำคัญของความสามารถในการใช+กลา+ มเน้อื มดั เล็กไว+วYามไิ ด+หมายถึงเพียงการเขียนตวั อกั ษรตามความหมายของผ+ใู หญแY ตYการเขียนของเดก็ อนบุ าลเพียงการ ขีดเขยี นไปมาก็เปmนการเขยี นในข้ันเริ่มต+นแล+ว ซ่ึงประโยชนMของการเขยี นก็เพือ่ สอ่ื ความและแสดงออกถงึ ความ คดิ เห็นเปนm สื่อในการแสดงออกที่ตามองเห็นโดยต+องใชค+ วามสมั พนั ธรM ะหวYางตากับมอื ในการบังคับควบคมุ การ ทำงาน สรุปไดว+ Yา ความสามารถในการใช+กลา+ มเนอ้ื มัดเลก็ มีความสำคัญอยYางย่งิ ตYอเลก็ เปนm อยYางมากและเปmน อวัยวะทส่ี ำคญั ในการเคล่อื นไหวกลา+ มเน้อื มือ นวิ้ มือ และแขน ทำงานรYวมกนั กับกล+ามเนื้อตาให+ประสานงาน กนั อยาY งลงตัว และทำให+เดก็ สามารถทำกจิ วัตรประจำวันตYาง ๆ ได+อยาY งคลYองแคลYวการบรหิ ารกลา+ มเน้ือมอื กับตาบอY ย ๆ จะสYงผลใหเ+ กดิ การพัฒนาสมองทด่ี ีตามไปด+วยตลอดจนการขดี เขยี นของเดก็ 1.3 ทฤษฎที เ่ี กีย่ วข&องกบั ความสามารถในการใชก& ลา& มเนอ้ื มดั เล็ก Gesell (อา+ งถึงใน รวพิ ร ผาY ดYาน, 2557, น.19-20) กลYาวถึง ทฤษฎพี ัฒนาการของกเี ซล ซึ่งเปนm นักจิตวทิ ยาพัฒนาการวาY ความสามารถในการใช+กลา+ มเนอื้ มดั เล็กของเด็กสามารถแบYงออกเปนm ระยะและมี ขน้ั ตอนพฒั นาการกลา+ มเนอ้ื มัดเล็กนน้ั มคี วามสำคญั แกชY ีวิตเพราะเปนm รากฐาน ของบุคคลเม่อื เจริญเติบโตเปนm ผู+ใหญพY ฤตกิ รรมของบุคคลจะมีอิทธิพลมาจากสภาพความพร+อมทางราY งกาย ได+แกY กล+ามเนื้อ ตอY มกระดูก และประสาทตาY ง ๆ สิ่งแวดล+อมเปmนเพยี งสYวนประกอบของการเปล่ยี นแปลง โดยท่กี เี ซลไดแ+ บงY พัฒนาการของ เดก็ ออกเปmน 4 ด+าน ดังนี้ 1. พฤตกิ รรมดา+ นการเคลือ่ นไหว (Motor Behavior) เปmนความสามารถของราY งกายที่ครอบคลมุ ถึง การบังคบั อวยั วะตYาง ๆ ของรYางกายและความสมั พนั ธMทางด+านการเคลอื่ นไหวทั้งหมด 2. พฤตกิ รรมดา+ นการปรับตวั (Adaptive Behavior) เปนm ความสามารถในการประสานงานระหวYาง ระบบการเคลอื่ นไหวกับระบบความรูส+ ึก (Motor Sensory Coordination) เชYน ประสานงานระหวYางตากบั มอื (Eye-Hand Coordination) ซ่ึงดไู ดจ+ ากความสามารถในการใช+มือของเดก็ (Manipulation) เชนY ในการ ตอบสนองตYอส่งิ ทเี่ ปนm บาศกM การส่นั กระดิง่ การแกวYงกำไล ฯลฯ ฉะนัน้ พฤติกรรมดา+ นปรับตัวจงึ สัมพันธกM บั พฤตกิ รรมทางการเคลื่อนไหว

8 3. พฤติกรรมทางดา+ นภาษา (Language Behavior) ประกอบดว+ ยวิธสี อ่ื สารทุกชนิด เชYน ทาY ทางการ เคลอื่ นไหวทาY ทางกาย ความสามารถในการเปลงY เสียง 4. พฤติกรรมทางด+านนิสยั สYวนตัวและสังคม (Personal-Social Behavior) เปmนความสามารถในการ ปรบั ตวั ของเดก็ ระหวYางบคุ คลกบั กลุYมภายใต+แวดล+อม และสภาพความเปนm จริงนับเปนm การปรบั ตัวท่ตี อ+ งอาศัย ความเจรญิ ของสมอง และระบบการเคล่ือนไหวประกอบในสYวนท่เี ก่ยี วกบั ความสามารถในการใชก+ ลา+ มเนือ้ มดั เลก็ กีเซลพบวาY กYอนที่คนเราจะทำอะไรงาY ย ๆ เชYน หยบิ อาหารใสปY ากได+นน้ั มกี ารเรียนรู+หลายข้นั ขนั้ แรก ทารกใชม+ ือตะปบ ขั้นตYอมาจับของดว+ ยมอื 4 น้ิวตดิ กนั ฝาå มอื โดยเรม่ิ ใช+ฝåามอื ตอนใกล+ ๆ สนั มือ ตYอมาจะเล่อื น ไปใชใ+ จกลางมอื ครั้นแล+วใช+หวั แมมY อื คอY ย ๆ เลอื่ นมาจับ ขัน้ สุดท+าย คอื การหยิบของด+วยนิ้วหัวแมYมือกบั ปลายนวิ้ ยิง่ ไปกวYานน้ั กีเซลไดต+ ้งั ข+อสงั เกตวาY การควบคุมปฏิบัติการ แหYงกลา+ มเนอ้ื ของคนเรามีพฒั นาการเริม่ จากศรี ษะจรดเท+า เรียกวYา Cephalo–Caudal Sequence คือหนั ศีรษะได+กYอนชนั คอ แลว+ จงึ คว่ำ คืบ นงั่ คลาน ยืน เดนิ และวงิ่ ตามลำดบั สวY นพฒั นาการควบคมุ ปฏบิ ัติการกลา+ มเน้ือ เริ่มจากใกล+ลำตวั กอY น เรียกวาY Proximdistal Sequence ทีแ่ ขนขาของทารกยอY มบังคบั การเคลอ่ื นไหวแขนขาไดก+ Yอนมอื และเทา+ เดก็ ใช+แขน คลYองกYอนมือและใชม+ ือคลอY งกYอนน้ิวดงั นน้ั เดก็ เลก็ ๆ เมอื่ ต+องการจับอะไรกผ็ วาไปทงั้ ตวั ตอY มาจึงยน่ื ออกไป เฉพาะแขนแลว+ จงึ ใชม+ ือและน้ิวดังกลYาวถา+ จะให+เดก็ เล็ก ๆ เขยี นหนังสือมกั จะตวั โตเพราะกล+ามเนือ้ มือยังใชไ+ มY คลYอง ได+แตYวาด แขนไปกวา+ ง ๆ ตYอมาเม่ือการบงั คบั กล+ามเนอื้ บรรลุวฒุ ภิ าวะแลว+ จึงใหเ+ ขยี นตวั เลก็ ๆ ได+ เพราะสามารถบงั คบั กล+ามเน้ือมอื และน้วิ ได+ จากการศึกษาทฤษฎที ี่เกยี่ วกบั การพัฒนาทกั ษะการใชก+ ลา+ มเน้ือมดั เลก็ สรปุ ได+วYา เดก็ มีพฒั นาการ ของความสามารถในการใชก+ ล+ามเนอ้ื เลก็ เร่ิมจากการเคลือ่ นไหวอวัยวะในสYวนของกลา+ มเนอ้ื ใหญกY Yอนแล+วจงึ คYอย ๆ พัฒนาเปนm การใช+กล+ามเน้ือมดั เล็ก ซง่ึ จะเปนm ไปตามวุฒิภาวะและ การเรียนรขู+ องเดก็ การท่ีเดก็ จะรับรู+ ประสาทสมั ผัสของการทำงานประสานสมั พนั ธกM นั ได+อยาY งคลอY งแคลYวของกล+ามเน้ือเลก็ นัน้ จะอาศัยความรสู+ ึก และประสบการณขM องเด็ก ซ่ึงจะชYวยให+การควบคมุ กล+ามเนือ้ เลก็ เปmนไปอยYางมีประสิทธภิ าพ 1.4 ทักษะการใช&กลา& มเนอื้ มัดเล็ก ทกั ษะการใช+กลา+ มเน้อื มดั เล็ก เปmนการบริหารสYวนตาY ง ๆ ของรYางกายท่ีเล็กกวาY เชYน การจับคว+า สิง่ ของระหวYางน้วิ ชแี้ ละน้ิวโปงZ หรอื การกวาดนิ้วเทา+ บนผืนทราย การฝกy กล+ามเนือ้ มดั เล็กเหลYานี้ ไมYใชแY คYขยบั นว้ิ มอื หรือน้ิวเท+าเทYาน้นั ยงั รวมไปถงึ การใชร+ ิมฝPปากและลน้ิ ในการชมิ รส และ รบั รูล+ ักษณะรปู ทรงสิ่งของ ซ่งึ เรียกไดว+ าY เปนm การบรหิ ารกล+ามเนือ้ เล็กเชYนกนั โดยปกตแิ ล+วทักษะการเคลือ่ นไหวทง้ั สองชนดิ จะพัฒนาไป พร+อม ๆ กัน เพราะการเลนY ของเด็กสYวนใหญYจะใช+กล+ามเนือ้ ท้ังสองแบบทำงานรวY มกันนัน่ เอง ในเดก็ วยั แรก เกดิ สมองยงั ไมYเตบิ โตเพียงพอทีจ่ ะควบคมุ การเดนิ การเคล่ือนไหวตาY ง ๆ โดยพัฒนาการของราY งกายจะเรมิ่ จากหัวกอY นและไลลY งไปทต่ี ัว ซ่ึงเราจะเหน็ วาY เดก็ แรกเกิดนนั้ จะสามารถควบคุมปาก รมิ ฝปP าก หนา+ และล้ินได+ ดี ขณะท่สี Yวนอน่ื ๆ ของรYางกายจะถูกพฒั นาขึ้นตามหลัง เดก็ จะเรียนรกู+ ารตั้งคอกYอนท่จี ะตัง้ ไหลYและหลังให+ ตรง เดก็ จะสามารถควบคุมการเคล่อื นไหวของแขนกอY นควบคมุ การใช+มือและไลYไปถงึ การใชน+ ว้ิ หยิบจับสง่ิ ของ ซ่ึงรYางกายของคนเรา ชYวงวยั เดก็ จะพัฒนาทักษะกลา+ มเน้ือมัดใหญกY Yอนกลา+ มเนอื้ มดั เลก็ เสมอ ดงั นัน้ จะเห็นได+

9 วาY เด็กจะสามารถนำมอื มาประสานกันไดก+ Yอนทจี่ ะเรยี นร+กู ารสลบั ของเลนY ผาY นมอื จากซ+ายไปขวาหรือจากขวา ไปซ+าย ทกั ษะทงั้ สองชนดิ จะทำไดด+ ขี ้นึ เรื่อย ๆ ในวยั หัดเดิน และชำนาญข้ึนเม่ือราY งกายเติบโต 1.5 พฒั นาการความสามารถในการใชก& ลา& มเนอ้ื มัดเลก็ ดวงเดือน ศาสตรภัทร (2555:117-129) สรุปพัฒนาการดา+ นความสามารถในการใชก+ ล+ามเนือ้ มดั เลก็ ของเด็กวัยตาY ง ๆ จากของกเี ซลไว+ดงั นี้ อายุ 3 ขวบ 1. ตอY กอ+ นไมไ+ ด+สงู 9 กอ+ น 2. ตอY กอ+ นไม+เปmนรปู สะพานได+ 3. หยิบลูกกวาดใสขY วดได+ 10 เม็ด ในเวลา 30 วนิ าที 4. เขียนรูปวงกลมตามแบบได+ 5. เขยี นรูปกากบาทได+ 6. จดั รูปเหลยี่ มใสชY Yองไดถ+ กู ตามแบบ 7. กนิ อาหารไดเ+ องโดยไมหY กเลอะเทอะ 8. รนิ น้ำจากเหยือกได+ 9. ใสรY องเทา+ ไดเ+ อง 10. ใสYเสอ้ื ที่ไมYมกี ระดุมได+ อายุ 4 ขวบ 1. เลยี นแบบวางก+อนไมเ+ ปนm รปู ประตไู ด+ 2. วาดรูปคนมสี วY นสำคัญ 2 สYวน 3. วาดรปู กากบาท 4. พับกระดาษได+ 3 ทบ (ตามแบบ) 5. ล+างหนา+ ลา+ งมือ และแปรงฟvนได+เอง 6. ใสเY สือ้ ผา+ และถอดได+เองเฉพาะชั้นนอก อายุ 5 ขวบ 1. ตอY กอ+ นไมท+ ำขัน้ บันไดได+ 2 ขน้ั 2. วาดรปู สามเหล่ยี มเหมือนแบบ 3. แตงY ตวั และถอดเสื้อผ+าได+เอง โดยไมYตอ+ งชวY ยเหลอื อายุ 6 ขวบ 1. เลYนตอY กอ+ นไมท+ ำบันไดได3+ ขั้น 2. วาดรปู คนมสี Yวนคอ มอื และใสYเสอ้ื ผา+ 3. แตงY ตวั และผกู เชอื กรองเทา+ ได+ สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแหงY ชาติ (2554:38-40) กลาY วถึงความสามารถในการใช+ กลา+ มเนอ้ื มือมดั เล็กดังนี้

10 วัย 4-5 ป< 1. เสียบคลิปกระดาษลงบนกระดาษ 2. จบั ดินสอด+วยนว้ิ มือในทYาทางท่ถี ูกตอ+ ง 3. พบั กระดาษซ+อนกัน 3 ทบไดแ+ ละใช+น้วิ รรดตามรอยพบั 4. ประกอบภาพตดั ตYอ 6-10 ลงในกรอบ 5. มคี วามคลYองแคลวY ในการใชก+ รรไกรตดั กระดาษเปนm รูปส่เี หล่ยี มและสามเหล่ยี ม 6. ปนzv ดนิ นำ้ มันเปmนรปู ลYางหยาบ ๆ ที่ผ+อู น่ื อาจไมYเข+าใจความหมาย 7. เขียนรปู มีหัว มีตวั มสี วY นตYาง ๆ ของราY งกายที่สำคัญได+ 8. เขียนรูป สีเ่ หล่ียมหรือ สามเหล่ียมตามแบบได+ 9. สามารถเขยี นเสน+ ตามรอยปะ 10. วาดรูปบา+ นแบบงาY ย ๆ 11. ระบายสรี ูปทรงและแบบอิสระให+งYาย ท่มี ีขนาดใหญภY ายในขอบรูป 12. สามารถพับนิว้ มอื ของตนเองเอาขึ้นหรือหดลงทลี ะนว้ิ 13. สามารถกะขนาดรปู รYางของสงิ่ ของรวู+ Yาอะไรเล็กหรือใหญY วยั 5-6 ป< 1. สามารถรบั ลกู บอลที่โยนมาจากระยะไกล 1 เมตร 2. ใช+อปุ กรณMตYาง ๆ ประกอบกนั เลนY ดนิ นำ้ มนั เชYน ขวด 3. กรอกนำ้ -ทราย ลงในภาชนะและเทออกได+ 4. ไขและหมนุ ลกู บิดประตูดว+ ยกญุ แจ 5. เปด{ ป{ดเข็มกลดั ท่ีมีขนาดใหญY 6. ร+อยดา+ ยข้ึนลงผาY นรทู ีเ่ จาะกระดาษฝyกการเย็บ 7. ตอY แทงY ไมเ+ ปmนรปู ตYาง ๆ ได+ 8. ประกอบภาพตดั ตอY จำนวนไมYเกิน 12 ชน้ิ เข+าดว+ ยกนั (ไมYมกี รอบ) 9. ประกอบภาพตดั ตอY 16 - 20 ชน้ิ เข+าด+วยกันลงในกรอบ 10. ใชก+ รรไกรไดค+ ลอY ง ตัดกระดาษตามรอยเปนm ภาพตYาง ๆ ได+ 11. ปzนv ดนิ นำ้ มนั เปนm รปู สิง่ ของทม่ี ีรายละเอียด สื่อความหมายใหผ+ ู+อื่นได+เขา+ ใจ 12. เขียนรูปมหี วั มตี วั มีขาแขนและมือได+ 13. เขียนรูปสี่เหล่ียมตามคำสงั่ โดยไมมY เี เบบ 14. ลอกแบบตวั พยญั ชนะขนาดสูง 2-4 เซนตเิ มตร 15. เขยี นตวั พยัญชนะ ตามรอยปะได+ 16. เขยี นชื่อตวั เองได+ 17. ระบายสีภาพทมี่ ีความละเอยี ดเลก็ โดยอยูYในขอบเขต

11 สำนกั งานเลขาธกิ ารสภาการศกึ ษา (2552, น.24) กลาY วถึง พัฒนาการความสามารถในการใช+ กลา+ มเนื้อมัดเล็กดังนี้ อายุ 3 ป< 1. ใช+มือจบั ดนิ สอหรืออปุ กรณอM ื่นอยYางถกู วธิ ีในการขดี เขยี น 2. วาดวงกลมตามวธิ ีท่ีมผี ู+ทำใหด+ ู 3. วาดรปู วงกลมตามรูปตวั อยYาง 4. วาดรูปคนที่มสี YวนประกอบอยาY งนอ+ ยสามสYวน 5. จบั และใช+กรรไกรเล็กท่ีปลายมนตัดกระดาษได+ 6. ปกv หมุดในชYอง ขนาดหมดุ ใหญY 1 - 2 ได+ 7. ร+อยลูกปvดขนาดเลก็ ประมาณเส+นผYานศูนยMกลาง 1 ซม. สถาบันราชานกุ ูล กรมสขุ ภาพจิต กระทรวงสาธารณสขุ (2555, น.28) กลYาวถงึ พฒั นาการ ความสามารถในการใช+กล+ามเน้อื มดั เล็ก อายุ 2-3 ปP ดงั นี้ 1. ร+อยลูกปvดขนาดกลาง จำนวน 5 เม็ด - เสน+ ผYาศนู ยMกลาง ขนาด 2 เซนติเมตร - มรี ขู นาด 0.5 เซนติเมตร - เชอื กมปี ลายขา+ งหนง่ึ แข็ง เชนY เชอื กผกู รองเทา+ ปลายเชอื กอกี ข+างมีลกู ปvดผูกอยYู 1 เมด็ 2. ร+อยลูกปvดขนาดใหญY จำนวน 5 เมด็ - เสน+ ผYาศนู ยกM ลาง ขนาด 3 เซนติเมตร - มีรขู นาด 1 เซนตเิ มตร - เชือกมปี ลายขา+ งหนึ่งแข็ง ปลายเชือกอกี ขา+ งมีลกู ปดv ผูกอยูY 1 เมด็ พรอ+ มกลอY งพลาสตกิ จากการศกึ ษาพฒั นาการทกั ษะการใชก+ ลา+ มเนอ้ื มัดเล็ก สรปุ ไดว+ Yา พฒั นาการทกั ษะการใชก+ ลา+ มเน้อื มัดเล็กจะมีพฒั นาการเปนm ไปอยYางมขี น้ั ตอน เร่มิ จากการบังคบั กล+ามเนอ้ื ใหญใY หแ+ ข็งแรงกYอนแลว+ จงึ จะบงั คบั กลา+ มเนือ้ เล็กได+ อาจกลYาวไดว+ Yาเริ่มจากงาY ยไปหายาก ซ่งึ แตYละชวY งจะมีความแตกตYางกนั ไปตามวุฒภิ าวะ และ การได+รบั การสงY เสริมในการจดั กจิ กรรมตาY ง ๆ 1.6 การจัดกิจกรรมส:งเสริมความสามารถในการใชก& ล&ามเนื้อมดั เล็ก รุงY รวี กนกวิบูลยMศรี (2555, น.190) กลYาวถงึ การสYงเสรมิ ความสามารถในการใชก+ ล+ามเน้ือมดั เล็ก นอกจากกจิ กรรมการระบายสยี งั มีกจิ กรรมอีกหลายรปู แบบทีส่ ามารถพฒั นากล+ามเน้ือมอื และตา เชนY กจิ กรรมปvzน กิจกรรมการรอ+ ยลูกปดv ร+อยหลอดกาแฟ กจิ กรรมการเลนY เคร่อื งเลนY พลาสตกิ สรา+ งสรรคทM ตี่ อ+ งมี ไม+เสยี บตอY สYงเสรมิ การชวY ยเหลอื ตนเองเริ่มต้งั แตกY ารแตYงตวั ใชม+ ือจบั ช+อนส+อมกินอาหาร หรอื แม+แตกY าร ทำงานบา+ น เชYน การใช+ไมห+ นีบหนบี ผา+ ทตี่ าก การพับผา+ การกรอก น้ำใสขY วด การซกั ผ+า บิดผ+า การทำอาหาร เด็ดผกั หนั่ ผักดว+ ยมดี พลาสติก ปอกไขตY +ม หรือปvนz ขนมบัวลอย ฯลฯ เปmนต+น นลินี เชอ้ื วนชิ ชากร (2555, น.156) กลYาวถงึ วิธีการสร+างกล+ามเนื้อมือให+แขง็ แรงไว+ ดังน้ี

12 1. บริหารขอ+ มือ ขอ+ มอื กม็ สี วY นสำคัญในการมพี ัฒนาการกลา+ มเนอื้ มือทด่ี ีเชYนเดียวกนั โดยกิจกรรมที่ เด็ก ๆ จะต+องใช+ข+อมอื ทแ่ี ขง็ แรงคอื การเขยี น เด็กบางคนอาจจะเขยี นไมไY ด+ หรือเขียน บอY ย ๆ สYวนหนง่ึ มาจาก พัฒนาการกล+ามเนอ้ื มือที่ไมแY ข็งแรงต้งั แตYเล็ก ๆ จงึ ควรฝyกให+ใชข+ +อมือโดยการ วาดภาพบนกระดาษท่ตี ดิ อยYูท่ี ฝาผนงั บ+าน เพราะจะชวY ยข+อมอื ไดก+ ระดกขึ้น เปนm การฝyกขอ+ มอื ใหเ+ คล่ือนไหวมากขนึ้ กวYาการเขียนบนโตüะเพยี ง อยYางเดยี ว 2. ฝกy ใช+นิว้ ให+สนุก ควรหากจิ กรรมทล่ี กู ไดส+ นุกกับการขยับและเคลอื่ นไหวนว้ิ เชนY รอ+ งเพลงนวิ้ โปงZ อยูY ไหน หรอื ฝกy ให+ลกู ใชป+ ลายนิว้ โปงZ แตะกับปลายนิ้วช้ี กลาง นาง กอ+ ย ซงึ่ ในชYวงแรก ๆ ลูกจะทำได+ไมYคอY ยถนัด ก็อาจฝyกใหท+ ำไปพร+อม ๆ กบั การเปด{ เพลงใหเ+ ข+าจังหวะ การใช+นว้ิ ได+อยาY ง แขง็ แรง จะทำให+เดก็ ๆ สามารถ หยบิ จับส่งิ ของชน้ิ เล็ก ๆ ไดอ+ ยาY งมั่นคง และยังเปmนพื้นฐานของการจบั ดินสอเขียนเมอื่ เขา+ โรงเรียน 3. ฝกy ชYวยเหลอื ตัวเอง การฝกy ใหล+ กู ชวY ยเหลอื ตวั เองตามความสามารถที่เหมาะสมกบั วยั จะชวY ยใหล+ ูก ได+ฝกy ฝนพัฒนาการดา+ นตYาง ๆ ซึ่งเดก็ ในวัยน้ีพฒั นาการของกล+ามเน้อื มอื สYวนใหญทY ท่ี ำได+ คือ ถอดกางเกง ใสY เสือ้ ติดกระดุม เปด{ ฝาขวด เปด{ ประตู บดิ ล็อก ถอื ชอ+ นและสอ+ ม ถือแกว+ นำ้ เปmนต+น กฤษณา รกั นชุ (2560 : น.2-3) กลาY ววYา กล+ามเน้ือมอื จะมกี ารพฒั นาที่ดที ่ีสุดในชYวงอายุ 4 – 5 ปP การพัฒนากลา+ มเนื้อมอื ควรทำตYอเนือ่ งและสม่ำเสมอจงึ ควรจัดกจิ กรรม เชนY การลากเสน+ 12 การวาดภาพ การฉกี ตดั ปะกระดาษใหเ+ ปนm รูปตาY ง ๆ และการปvนz ซง่ึ ลว+ นเปmนการสYงเสรมิ ความสามารถของกลา+ มเน้อื มัด เลก็ ให+มปี ระสิทธิภาพมากยง่ิ ขึน้ จากการศึกษาการจัดกจิ กรรมสงY เสรมิ การพฒั นาทกั ษะการใชก+ ลา+ มเนื้อมดั เลก็ สรุปไดว+ าY การจัดกจิ กรรมสงY เสรมิ การพฒั นาทกั ษะการใช+กลา+ มเน้ือมดั เลก็ นน้ั ทำได+โดยใหเ+ ด็กฝกy ทกั ษะในการ ใช+มอื หยิบจบั สัมผสั กบั วัตถุ ส่ือ และอปุ กรณทM ห่ี ลากหลาย ตลอดจนการเคล่ือนไหวของมือให+ประสานสมั พนั ธM กนั โดยการสYงเสรมิ ใหฝ+ yกฝนทกั ษะในการทำกิจกรรมตYาง ๆ เชYน กจิ กรรมการปzนv แปงZ ตาY ง ๆ กจิ กรรมฉีก ปะ กระดาษ กิจกรรมการร+อยตYาง ๆ รวมท้ังกิจกรรมในชีวติ ประจำวัน 1.7 งานวิจยั ทีเ่ กยี่ วข&องกับความสามารถในการใช&กลา& มเนอื้ มดั เลก็ หทยั รัตนM สงสม.(2556: บทความ) ผลการใช+ชดุ การจดั กจิ กรรมสร+างสรรคเM พ่อื พฒั นา กลา+ มเนื้อมดั เล็กของเด็กปฐมวัยปทP ี่ 2 โรงเรียนเทศบาล ๕ (บา+ นตลาดเกYา) ผลการวจิ ัยพบวYา 1. ชดุ การจัดกิจกรรมสร+างสรรคMเพอ่ื พฒั นากล+ามเนื้อมัดเลก็ ของเด็กปฐมวัยปทP ี่ 2 โรงเรยี นเทศบาล ๕ (บ+านตลาดเกYา) เทศบาลนครยะลา อำเภอเมือง จงั หวัดยะลา ปPการศกึ ษา 2556 มีประสิทธภิ าพตามเกณฑMท่ี กำหนด 80/80 กลาY วคือ ชดุ การจดั กิจกรรมสร+างสรรคMเพ่ือพัฒนากลา+ มเน้ือมดั เลก็ มปี ระสิทธภิ าพ 91.53/93.71 2. เด็กทไ่ี ด+รับการจัดประสบการณโM ดยใช+ชุดการจดั กิจกรรมสร+างสรรคMเพื่อพฒั นากลา+ มเนือ้ มัดเลก็ มี การพัฒนากลา+ มเน้ือมัดเล็กแตกตYางจากอY นการจัดประสบการณโM ดยใชช+ ดุ การจดั กิจกรรมสรา+ งสรรคM เพ่อื พฒั นากล+ามเนือ้ มัดเล็กอยYางมนี ยั สำคญั ทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 เชลเด็น (อ+างถึงใน รวพิ ร ผาดYาน, 2557, น.21) ไดศ+ กึ ษาถึงความแมYนยำในการใช+กลา+ มเนือ้ มดั เล็ก และการสังเกตพฤติกรรมการทำงานระหวYางกล+ามเน้อื มัดเล็กของนกั เรียนที่เปนm อมั พาตไมสY ามารถเดินได+กับ เด็กปกตโิ ดยนกั เรียนทเ่ี ปmนอัมพาตไมสY ามารถเดนิ ได+ต+องประสบกบั ความยากลำบากมากกวาY นักเรียนทีม่ ี

13 รYางกายและสภาพแวดล+อมทางการศกึ ษาปกติ เชนY มีข+อจำกดั ด+านการเขยี นการทำกิจกรรมในห+องเรยี นทั้งน้ไี ด+ มีมาตรฐานในการทดสอบทักษะตYาง ๆ ดา+ นการใช+กล+ามเนือ้ มดั เล็กเพื่อหาระดบั มาตรฐานของสตปิ vญญาที่เด็ก ต+องเกดิ ทกั ษะในการเรียนรท+ู จี่ ำเปนm สำหรบั เด็กการวเิ คราะหผM ลด+านการทำงานของกลา+ มเนื้อมัดเล็กโดยทำการ วัดซำ้ หลาย ๆ คร้งั ผลปรากฏวYาการทำงานของกลา+ มเนอ้ื มัดเล็กและพฤตกิ รรมในการทำงานท้งั กลYุมทดลอง และกลYมุ ควบคมุ มคี วามแตกตYางกันอยYางมนี ยั ยะสำคญั ทางสถิติ ผกากานตM นอ+ ยเนียม. (2556, บทคัดยYอ) ได+ศึกษาผลความสามารถในการใชก+ ล+ามเนอ้ื มัดเล็กของเด็ก อายุ4-5 ปP กอY นและหลงั การจดั กจิ กรรมศิลปะสร+างสรรคMดว+ ยดินกลYุมตวั อยาY งทใี่ ช+ในการวิจัยคอื เดก็ ปฐมวยั ชาย - หญงิ อายรุ ะหวYาง 4-5 ปP ท่ีกำลังศึกษาอยูใY นช้ันอนบุ าลปPที่ 2 ภาคเรยี น ท่ี 1 ปPการศึกษา 2556 โรงเรยี นศรสี ำโรงวิทยา อำเภอศรีสำโรง จังหวัดสุโขทัย สงั กัดสำนักงานคณะกรรมการการศกึ ษาเอกชน จำนวน 15 คน ซึ่งได+มาโดยการสYมุ มา 1 หอ+ งเรยี น จาก 5 หอ+ งเรียน จากน้นั ผวู+ จิ ัยทำการทดสอบ ความสามารถในการใช+กล+ามเน้อื มัดเลก็ โดยใชแ+ บบทดสอบเชงิ ปฏบิ ตั ทิ ่ผี วู+ ิจัยสร+างขึ้น แลว+ เลอื กเด็กที่ได+ คะแนนต่ำ จำนวน 15 คน เพ่ือรับการจดั กิจกรรมศิลปะสร+างสรรคMด+วยดนิ ระยะเวลาในการทดลอง 8 สปั ดาหM สัปดาหMละ 3 วนั วนั ละ 40 นาที เครื่องมอื ท่ใี ช+ในการวิจัย คอื แผนการจัดกิจกรรมศลิ ปะสร+างสรรคMด+วยดนิ และแบบทดสอบวัดความสามารถในการใชก+ ลา+ มเนื้อมัดเลก็ ซึ่งแบบทดสอบมีคาY ดชั นคี วามสอดคลอ+ งระหวาY ง พฒั นาการกับจุดประสงคM (IOC) อยรYู ะหวYาง 0.67–1.00 และมคี าY ความเช่ือม่นั ทงั้ ฉบับเทYากบั .88 การวิจยั คร้งั นีใ้ ชแ+ ผนการวจิ ยั แบบ One–Group Pretest-Posttest Design และวิเคราะหขM อ+ มลู โดยใช+สถิติ t–test แบบ Dependent Sample ผลการวิจยั พบวYา ความสามารถในการใช+กล+ามเนื้อมดั เลก็ ของเดก็ อายุ 4-5 ปPหลังจาก ไดร+ ับการจดั กิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคMดว+ ยดินโดยภาพรวม (!=̅ 47.13) อยYูในระดับดี และเม่อื พิจารณารายดา+ นพบวYา ดา+ น ความคลอY งแคลวY ในการใชก+ ลา+ มเนือ้ มดั เล็ก (!=̅ 11.86) ดา+ นความยืดหยนุY ในการใช+กลา+ มเนอื้ มดั เลก็ (!=̅ 11.60) ดา+ นความสามารถในการควบคุมในการใช+กลา+ มเนื้อมัดเล็ก (!=̅ 12.07) และด+านการประสาน สมั พนั ธMระหวYางมอื กบั ตา (!=̅ 11.60) อยYูในระดับดี เมื่อเปรียบเทียบกับกYอนการจัดกจิ กรรมพบวYาทง้ั โดยรวม (t=41.83) และรายดา+ น (t=21.43, 24.39, 39.58 และ 19.09) สูงขึ้นอยYางมีนัยสำคัญทางสถติ ิที่ระดับ .01 สรุปวาY การจดั กิจกรรมศลิ ปะสร+างสรรคMด+วยดนิ สYงเสรมิ ให+เดก็ อายุ4-5 ปP มีความสามารถในการใชก+ ลา+ มเนือ้ มัด เลก็ สูงข้ึน จากการศกึ ษาเอกสารงานวิจยั ท่เี กี่ยวข+องกับการพัฒนาทักษะการใช+กลา+ มเนอื้ มดั เล็ก สรุปได+วาY การ พฒั นาทกั ษะการใช+กล+ามเนอื้ มัดเล็กของกล+ามเนอ้ื มอื นว้ิ มอื และการประสานสัมพนั ธMระหวYางมือกบั ตา เปนm พื้นฐานสำคญั ในชวี ติ ประจำวนั และการทำกจิ กรรมตาY ง ๆ ซ่ึงการเคลื่อนไหว สมั ผัส หยบิ จับส่งิ ตYาง ๆ ของเดก็ ยังไมพY ฒั นาเตม็ ที่ ต+องอาศยั การฝyกหัดและเตรียมความพรอ+ ม เชYน การจัดกิจกรรมศิลปะประเภทวาดภาพ ระบายสี การตดั ฉกี ปะ การขยำ การรอ+ ย การปนzv ลว+ นเปนm กิจกรรมท่สี งY เสรมิ ความสามารถในการใช+ กลา+ มเน้อื มดั เล็กให+มีประสิทธภิ าพย่งิ ขน้ึ เปนm การพฒั นากล+ามเน้อื นิ้วมอื ให+แขง็ แรงตลอดจนการพัฒนา

14 กล+ามเนอื้ มอื และตาใหป+ ระสานสมั พนั ธMกนั ได+ดจี นพรอ+ มทีจ่ ะลากลลี ามอื ซงึ่ เปmนพืน้ ฐานสำคญั สำหรับการเขียน ทจ่ี ะนำไปสูกY ารเขียนในระดับประถมตYอไป 2. เอกสารที่เกี่ยวข&องกับกิจกรรมศิลปะสรา& งสรรคN 2.1 ความหมายของศลิ ปะสร&างสรรคN ความหมายของศลิ ปะสรา& งสรรคN คมYู อื หลกั สูตรการศึกษาปฐมวยั พุทธศกั ราช 2546 (2546: 50) ให+ความหมายของกิจกรรมศลิ ปะ สร+างสรรคไM ว+วาY เปนm กจิ กรรมทช่ี Yวยพัฒนาเดก็ ใหแ+ สดงออกทางอารมณM ความรส+ู ึก ความคิดริเรม่ิ สร+างสรรคM และ จนิ ตนาการโดยใช+ศิลปะ เชYน การวาดภาพระบายสี การปzนv การฉกี ตดั ปะ การพิมพภM าพ การร+อย และ การ ประดิษฐM หรือวธิ กี ารอื่นทีเ่ ด็กไดค+ ิดสรา+ งสรรคแM ละเหมาะกับพัฒนาการ เชYน การเลYนพลาสตกิ สร+างสรรคM การสร+างรปู จากกระดานหมุด ฯลฯ เลิศ อานันทนะ (2555: 44) กลYาววYา ศิลปศึกษา หมายถึง การนำกจิ กรรมทางศลิ ปะมาประยุกตใM ชใ+ ห+ เกดิ ประโยชนทM างการศึกษา เพอื่ พัฒนาเดก็ ในด+านตYาง ๆ แตไY มYไดม+ ีจดุ หมายเพอ่ื เตรยี มตัวเดก็ ให+เติบโตขน้ึ เปนm ศลิ ปน{ หรือจิตรกรในอนาคตแตYประการใด วริณ ต้งั เจริญ (2555: 60) กลาY ววาY ศลิ ปะเด็ก คือ ศิลปะที่เดก็ แสดงออกตามสภาพความสนใจการ รบั ร+แู ละความพรอ+ มของเดก็ แตลY ะคนโดยทกี่ ารแสดงออกนัน้ จะแสดงออกดว+ ยวิธกี ารอยาY งใดอยาY งหน่งึ ผาY น วสั ดุทเ่ี หมาะสมและปรากฏเปนm ผลงานศิลปะที่รับร+ูไดด+ ว+ ยประสาทตา สานกั งานคณะกรรมการการประถมศึกษาแหงY ชาติ (2546ก: 13) ไดใ+ ห+ความหมายของกิจกรรมศิลปะ ไว+วาY กิจกรรมศิลปะ หมายถึง กจิ กรรมท่ีเกย่ี วข+องกบั งานศิลปศกึ ษาตาY ง ๆ ได+แกY การวาด การระบายสี การ ปvzน การพมิ พMภาพ การพับ การตดั ฉีก ปะ และประดษิ ฐเM ศษวัสดทุ ม่ี Yงุ พฒั นากระบวนการสรา+ งสรรคMการรบั รู+ เกยี่ วกบั ความงาม และสงY เสรมิ กระตุ+นใหเ+ ดก็ แตYละคนได+แสดงออกตามความร+สู กึ และความสามารถของตน กรมวิชาการ (2545: 2) ให+ความหมายของศิลปะไวว+ าY ลกั ษณะธรรมชาตขิ องศลิ ปะเปนm การเรยี นรู+ เทคนคิ วิธกี ารทางานตลอดจนการเป{ดโอกาสให+แสดงออกอยYางอสิ ระทำให+ผ+เู รยี นไดร+ บั การสงY เสริมสนบั สนนุ ให+ คดิ ริเร่ิมสรา+ งสรรคM ดัดแปลงจินตนาการ มีสนุ ทรยี ภาพ และเหน็ คณุ คYาของศลิ ปะวัฒนธรรมไทยและสากล สกนธM ภYูงาม (2545: 20) กลYาววYา ศลิ ปะคือสงิ่ ทสี่ อ่ื ความหมายชอบ ไมชY อบของผ+ูปฏิบัตกิ ารทาง ศลิ ปกรรมทแ่ี สดงออกดว+ ยความชำนาญทีส่ ะท+อนในรปู แบบของปฏกิ ิริยาการรบั รู+โดยผ+ูชม มานพ ถนอมศรี (2546: 14) กลาY ววาY ศลิ ปะเปนm ผลงานสร+างสรรคจM ากภูมิปvญญาของมนุษยMที่ ถYายทอดออกมาโดยผYานสื่อเทคนิควธิ กี ารตาY ง ๆ มหี ลากหลายรปู แบบ และผลงานท่ีจะไดร+ บั การยกยYองวYาเปmน ศิลปะนั้น ตอ+ งมคี ณุ คาY ตอY จติ ใจหรือกอY ให+เกดิ การสะเทือนอารมณM สรปุ ได+วาY กิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคM หมายถงึ กจิ กรรมท่ีเก่ยี วข+องกับงานศลิ ปะตYาง ๆ ทีเ่ ป{ดโอกาสให+ เด็กได+แสดงออกถึงความรู+สึกนึกคดิ และจนิ ตนาการโดยวิธกี ารตYาง ๆ อยาY งอสิ ระ

15 2.2 ความสำคญั ของกิจกรรมศิลปะสร&างสรรคN เลศิ อานนั ทนะ (2535: 44) กลYาววYา กิจกรรมศิลปะสร+างสรรคMมีบทบาทสำคญั ในการทำให+เด็กมี ความสุข จิตใจราY เริง เบิกบาน รูส+ ึกวาY ตนเองมคี าY ชีวติ มีความหมายกอY ให+เกดิ ความรักความภาคภมู ใิ จในตนเอง และผูอ+ น่ื มีจติ สานกึ ในคณุ คาY ความงามของศิลปะธรรมชาติ และสิ่งแวดล+อมนอกจากน้ยี งั ทำหน+าท่เี ปmน เครื่องมอื ในการส่ือความเข+าใจของเดก็ ทกุ คนสามารถแสดงออกทางศิลปะไดต+ ามระดับความสามารถของแตYละ คนเน่ืองจากธรรมชาติของกจิ กรรมศลิ ปะมีหลายรูปแบบตลอดจนสามารถเลือกระดับกิจกรรมต้งั แตYระดับงาY ย ไปจนถึงระดับยาก เพ่ือตอบสนองกับระดับความสามารถของเด็กทมี่ ีความแตกตYางกนั เปนm อยาY งดี นิตยา ประพฤตกิ ิจ (2546: 100) ไดก+ ลาY วถงึ ความสำคัญของกิจกรรมศิลปะสร+างสรรคไM ว+ ดังนี้ 1.เปmน การกระตนุ+ ให+เด็กรจู+ กั ชวY ยเหลือตวั เอง 2.ชYวยสงY เสรมิ ให+เดก็ รู+สึกซาบซึ้งในความงามท่ีอยรYู อบตัว 3.ชYวยในการ ระบายอารมณMของเด็ก 4.ชวY ยในการพัฒนากล+ามเนื้อ 5.ชYวยใหเ+ ด็กรจ+ู กั การสังเกตการสืบค+น เบญจา แสงมะลิ (2545: 262) กลYาววYา ศลิ ปะเปmนสือ่ การแสดงออกของเด็กในสง่ิ ท่ีเดก็ ทำ เห็น รส+ู กึ และคิด กจิ กรรมศลิ ปะใหโ+ อกาสเดก็ สำรวจทดลองแสดงความคิดความรู+สึกเกีย่ วกบั ตัวเด็กสง่ิ แวดล+อมรอบ ๆ ตวั ความสามารถในการจนิ ตนาการสังเกต และความรส+ู ึกทีด่ ีตYอตนเอง และผู+อื่นมีมากขึ้นเพราะขณะท่ีเดก็ ทำงานกับวัสดุตYาง ๆ เด็กมีความรับผิดชอบในการเลอื ก และการกำหนดรปู รYางใช+การตดั สนิ การควบคมุ ประสบการณM ทีเ่ ปนm ผลสำเร็จจะสร+างความเช่ือมั่นในตนเอง และรคู+ ณุ คYาของความเปmนมนษุ ยM สรปุ ได+วYา กิจกรรมศิลปะมีคYาตYอการพฒั นาเดก็ ทำใหเ+ ดก็ มีความสขุ จติ ใจราY เรงิ รู+สึกวาY ตนมีคาY มี ความหมาย เปนm ตวั กระตุน+ ให+เด็กรู+จักชวY ยเหลือตนเองกลา+ พดู กลา+ แสดงออก ฝกy การสงั เกตสำรวจสงิ่ ตาY ง ๆ รอบตวั และยังรจู+ ักผYอนคลายระบายความรส+ู กึ นึกคิด หรือความคับข+องใจของตนโดยผYานส่ือทางศิลปะออกมา ทั้งยงั เปนm เคร่อื งมือในการส่อื ความเข+าใจของเด็กรวมทัง้ สYงเสริมกระบวนการกลYุมและพัฒนาความคดิ สรา+ งสรรคM โดยเฉพาะกจิ กรรมศลิ ปะท่ีผ+ูเรียนไดม+ ีโอกาสสัมผัสกับวสั ดอุ ปุ กรณทM ่ีหลากหลายเด็ก ได+นบั จำนวน ได+รคู+ Yาจำนวนของส่อื วสั ดุ อปุ กรณM ผลงาน จำนวนสที ีใ่ ช+ทำกิจกรรมเปmนตวั กระต+นุ ให+เด็กเกิดความสนกุ สนาน มีความกระตอื รอื ร+นในการทำกจิ กรรมอีกดว+ ย 2.3 ทฤษฎีเก่ียวกับกจิ กรรมศลิ ปะสรา& งสรรคN โลเวนเฟลดM (Lowenfeld, 1954 อา+ งถงึ ใน พชั รี ผลโยธนิ และวรนาท รักสกลุ ไทย 2557: 16) ได+แบงY ลำดบั ขัน้ ของพฒั นาการทางศลิ ปะเดก็ พร+อมกบั กำหนดชYวงอายใุ นแตลY ะข้ันไว+ ดังน้ี 1. ข้นั การขีดเขี่ย (Scribbling Stage) พัฒนาการระยะนอ้ี ยYูในชYวงอายปุระมาณ 2-4 ปP โดยชYวงตน+ พฤติกรรมของเดก็ แสดงออกในลักษณะการขีดเขย่ี อยาY งเปะปะ ไมYสามารถ บังคบั ทิศทาง ได+ เมือ่ เดก็ สามารถ บงั คบั กลา+ มเนอื้ ใหญไY ดด+ ี ลักษณะเส+นจะยาวมากขน้ึ มีทศิ ทาง ใกลเ+ คียงกัน เสน+ ซ้ำ ๆ วน ๆ อาจดยู ุYง ๆ แตกY ็ มองเห็นไดว+ YาแตกตาY งจากชYวงตน+ เมอ่ื เดก็ ผYานข้นั ขดี เขยี่ ท่คี วบคมุ ไดเ+ ด็ก จะมีพฤตกิ รรมท่คี วบคูYกับการขีดเข่ยี คอื การเลYาเรอ่ื ง การพดูสง่ิ ทที่ ำ บางคร้งั ภาพท่ีเดก็ วาดดไู มYรเู+ รือ่ ง ไมสY ามารถเขา+ ใจได+ จะเขา+ ใจก็ตYอเมอ่ื ได+ฟงv จากการเลาY ของเด็ก ในชYวงนี้เดก็ จะมีจินตนาการสงู 2. ขนั้ กYอนสญั ลกั ษณM (Pre - Symbolic Stage) พัฒนาการระยะนอ้ี ยใูY นชวY งอายุ ประมาณ 4 – 7 ปP เปนm การพฒั นาตอY เนอื่ งจากขนั้ สดุ ทา+ ยของการขดี เขยี่ ท่ีเดก็ สามารถควบคมุ กล+ามเนอ้ื ไดด+ ีขึ้น เดก็ จะสามารถ

16 ขดี เขยี นเปmนรูปรYางตามความคดิ ของตน เชนY รปู วงกลมแสดงแทน ศรี ษะ ความสำเรจ็ ในขนั้ นีส้ ำคญั มาก เพราะ จะตอบสนองตอY ความเชอ่ื มนั่ ในตนเองของเด็ก 3. ขั้นสัญลักษณM (Symbolic Stage) พฒั นาการระยะน้อี ยูYในชYวงอายปุระมาณ 7-9 ปP ในขั้นนเ้ี ด็กจะ แสดงออกมาเปmนสญั ลกั ษณM ซงึ่ สัญลักษณเM หลYานัน้ แสดงให+เหน็ ถงึ ความคดิ รวบยอดของ คนและส่ิงแวดลอ+ ม ผลงานศิลปะของเด็กในขน้ั นจี้ ะแตกตYางกันในรายละเอียด แตYไมแY ตกตYางกนั ใน ชนิดของสญั ลักษณM 4. ขั้นเรม่ิ ต+นเหมือนจรงิ (Inceptive Realism Stage) พัฒนาการระยะนอ้ี ยใYู นชวY ง อายุ9 – 11 ปP การแสดงออกทางศิลปะในขนั้ นี้ เรมิ่ มีแนวโน+มท่ีจะไปสกูY ารมองเหน็ สภาพแวดล+อมที่ เปนm จริง และเปmน ธรรมชาตมิ ากขน้ึ เดก็ จะพยายามถYายทอดสงิ่ ตาY ง ๆ ตามที่ตาเหน็ ถYายทอดความสัมพันธMของสง่ิ ตาY ง ๆ ตาม การรับรู+ 5. ข้นั เหมือนจรงิ เชิงวเิ คราะหM (Analytical Realism Stage) พัฒนาการระยะนอ้ี ยYู ในชวY งอายุ ระหวาY ง 11-13 ปP การทำงานศลิ ปะในข้นั น้ีเรม่ิ พัฒนาสกูY ารเขียนแบบเหมอื นจรงิ มากขนึ้ การใชส+ ี รปู รYาง ชYองไฟ พื้นผิว จะพถิ ีพถิ ันมากขน้ึ จนเปmนขอ+ สังเกตในการเปล่ยี นแปลงจากขนั้ กอY นจน เหน็ ได+อยาY งชัดเจน เชนY มกี ารสร+างบรรยากาศมวั สลัว แจYมใส 6. ขน้ั เหมือนจริง (Realism Stage) พฒั นาการระยะน้ีอยูYในชYวงอายุ 13 - 15 ปP เด็กวัยนี้รจ+ู ักวจิ ารณM วิเคราะหMตัวเอง เดก็ สามารถดูงานศลิ ปะออก ดผู ลงานศลิ ปน{ ได+เขา+ ใจมากขนึ้ แสดงออกได+ดีถYายทอดได+ตาม ความต+องการ 7. ขน้ั ค+นพบตวั เอง (Recoverable Stage) พฒั นาการระยะนอี้ ยใูY นชYวงอายุ 15 ปP เปmนตน+ ไป ในข้นั นี้ เด็กได+รวบรวมเอาปญv หาอปุ สรรคและประสบการณMตาY ง ๆ ทพ่ี บในข้ันท่ีหกเปmน ฐานนำไปสกูY ารค+นพบตัวเอง เคลล็อก (Kellogg 1967, อ+างถงึ ใน Olive R. Francks. 1979: 15) ไดศ+ ึกษางานด+านการขดี การ เขียนของเด็ก และได+ให+ความคดิ เห็นวาY เด็กทั่วโลกมรี ะบบของกระบวนการในดา+ นการ พฒั นางานศลิ ปะเปmนข้ัน เปนm ตอนท่มี คี วามเหมือนกนั โดยมีวงจรของการพัฒนาจะเรมิ่ ตน+ จาก อายุ 3 ขวบหรืออายกุ Yอน 2 ขวบเลก็ นอ+ ย จนไปถึงอายุ 4-5 ขวบและได+จำแนกออกเปนm 4 ขั้นตอน 17 ทำใหเ+ ข+าใจถงึ ความสำคญั ของผลงานการขดี การ เขียน ทางดา+ นศิลปะท่ีมีตอY เตมิ การพฒั นาการในการ ใชช+ ีวิตของเด็กไว+ดงั นี้ ขน้ั ที่ 1 ข้นั การขีดเขยี่ (pracement stage) ซึ่งเปนm ของการทดลองใหเ+ ดก็ อายุ 2 - 3 ขวบ ไดม+ ีการขีด การเขียน ตามจินตนาการและตามธรรมชาติของเด็ก ซึ่งเด็กมกั ท่จี ะขีดเขี่ยเปmน เส+น ๆ ลักษณะตYาง ๆ เชนY เสน+ ตรง เส+นโค+ง เส+นซกิ แซก และวงกลม ฯลฯ ลงบนกระดาษพื้นผวิ ของ วัสดอุ ่ืน ๆ ตามอสิ ระ ขน้ั ท่ี 2 ข้ันเขียนเปmนรปู ราY งตาY ง ๆ (shape stage) ซึง่ การทดลองน้ไี ด+ทำการทดลองกบั เดก็ อายุ3 หรอื 4 ขวบ ซึ่งจะพบได+วYามีการขีด การเขียน ของเด็กที่มกี ารเริ่มเปmนรูปราY งขึน้ ข้ันที่ 3 ขน้ั รู+จักการออกแบบ (design stage) ซง่ึ ข้นั ตอนน้เี ด็กเร่มิ ทจี่ ะมีความสามารถท่ี มคี วาม หลากหลายรวมกันของการขีด การเขียน ท่ีเปmนรูปรYางทห่ี ลากหลายเขา+ ด+วยกนั และทำให+ เกดิ ขนึ้ เปนm รปู โครงสร+างหรือเค+าโครงได+

17 ขัน้ ท่ี 4 ขน้ั ของการวาดแสดงออกมาเปนm ภาพ (pictorial stage) อนั นี้เปmนลักษณะของ การขีด การ เขยี น ของเดก็ ทีม่ ีอายุ 4 หรอื 5 ขวบ ซงึ่ เร่ิมที่จะแยกแยะวัตถทุ ่ีมคี วามเหมอื นกันตาม มาตรฐานของผู+ใหญYได+ ดงั นั้นจะอธบิ ายได+วาY รายละเอียดในแตYละขนั้ ดังน้ี ขน้ั ขีดเข่ยี (pracement stage) เดก็ อายุ 2 ขวบ เร่ิมมีการขดี การเขยี น จากเสน+ ท่ไี มไY ด+ตั้งใจมากนกั หลงั จากน้นั เด็กจะมีการพัฒนา อยYางคอY ยเปmนคอY ยไปจนสามารถควบคมุ การขดี การเขยี น ตามจินตนาการและความ ตอ+ งการของตนเองมาก ขนึ้ จนกระท่ังมีความสามารถขีดเขียนรอY งรอยตาY ง ๆ ไดถ+ ึง 20 ชนดิ งานศิลปะในขน้ั น้ีมักอาจกระทำได+โดย วธิ ีการใหเ+ ด็กขดี เขียนลงบนกระดาษ ปzvนดินเหนียว ละเลงสีดว+ ย น้ิวมอื หรือใช+เคร่ืองมือที่ชYวยในการเขยี นลง บนวตั ถุอืน่ ๆ เชYน ใชด+ นิ สอ พYกู ัน สเี ทยี น หรอื แมแ+ ตY นว้ิ มอื สามารถขดี เขยี นลงบนกระดาษ ไม+ ทราย ผ+า ดิน เหนียวหรือวัตถอุ นื่ ๆ ท่พี อจะหาได+ จะทำให+ เหน็ พัฒนาการการแสดงปฏกิ ริ ิยาของเดก็ ซึง่ สามารถจะสงั เกต และวเิ คราะหMไดง+ Yาย เดก็ วัยเล็ก ๆ มักทจี่ ะสร+างสรรคผM ลงานดา+ นศิลปะท่ไี มสY ามารถเหน็ ได+หรอื จับต+องได+ ด+วยการวาดภาพ ในน้ำหรือวาดในอากาศ งานศิลปะเปmนส่ิงทมี่ ีความสำคัญมากตอY กระบวนการทาง ความคิดของเด็ก ซ่งึ มีความ ตอ+ งการความเขา+ ใจในวตั ถปุ ระสงคMและความหมายของงานศลิ ปäของเด็ก ซง่ึ จะเห็นไดอ+ ยูบY อY ย ๆ วYา เด็กทารก หรอื เดก็ ทีก่ ำลงั เดนิ เตาะแตะแกวงY ไมห+ รอื ดนิ สอไปมาในอากาศ ส่ิงทเี่ ดก็ กำลงั กระทำนีเ้ ปmนขัน้ ตอนแรกของการ ขดี เขีย่ เด็ก ๆ จะทำงานโดยไมYต+องมีใครมากระตุน+ ด+วยความพยายามท่จี ะทำความคดิ ของเขาออกมาเปmน รปู ราY งโดยผาY นงานศิลปä งานศลิ ปขä องเดก็ แตลY ะ คนมีความหมายสำหรับตวั เอง ถงึ แม+จะไมYไดร+ ับการยอมรับ จากผูใ+ หญกY ็ตาม เดก็ อายุเพียง 2 หรือ 3 ขวบบางคนก็จะมีความสามารถและมีแนวโนม+ จะเปmนนกั ศลิ ปะ เดก็ จะสมั ผัส และมีความสุขกบั กิจกรรมตYาง ๆ อยYางยง่ิ เดก็ จะมองเห็นส่ิงแวดลอ+ มรอบตวั เองเปนm ภาพ 18 ของงานศิลปะ แม+กระทัง่ รYางกายของตนเองเขายงั สามารถสรา+ งศิลปะไดท+ กุ สถานทเี่ มือ่ เขามีโอกาส ถ+าอยูYในเมืองกจ็ ะขีด ๆ เขยี นๆ ลงบนพืน้ คอนกรีต ผนังอาคาร เฟอรนM เิ จอรM หรือแม+แตบY นเสือ้ ผ+า ในวัยนี้ ความคิดของเด็ก ๆ จะเปนm ไป อยาY งอสิ ระและตอY เน่อื ง ซงึ่ เปmนวิถีทางทีเ่ ดก็ แสดงการเปนm ตัวเอง ออกมาตYอโลก เดก็ ๆ จะแสดงความร+ูสึกนกึ คดิ ทตี่ นเอง โลกของเขาน้ันมกั มีการขีด ๆ เขียน ๆ และเปmน พืน้ ฐานการ พัฒนาตนเองของเดก็ งานศิลปะของเด็กเปนm การแสดงความคดิ ความร+ูสกึ อันเปmน เอกลกั ษณMในแตYละขน้ั ตอน ของการพัฒนาของชวี ิต ในความหมายนคี้ ือ งานของศิลปäโดยการขดี ๆ เขยี น ๆ เปนm การแสดงออกของเดก็ แตY ละคนอนั เปmนเอกลักษณMของเขาเอง ผใ+ู หญคY วรจะมีความเปmนอิสระในการสงั เกต และให+ความเปmนธรรมแกYศลิ ปะประเภทขีด ๆ เขียน ๆ ของเดก็ จติ รกรและนักคน+ คว+าหลายทาY นได+คน+ พบวาY งานศลิ ปäของเดก็ น้นั มคี วามสวยงามมาก หรือจะกลYาวได+ วาY งานออกแบบในสมยั ปจv จุบนั ไดม+ าจากงานศิลปäขดี ๆ เขียน ๆ ของเดก็ ป{คาสโซ (Picasso อ+างถึงใน Kellogg และ odel 1967: 22) กลาY ววYา ผู+ใหญไY มYควรสอนเด็กในการวาดรปู แตYควรเรยี นจากเด็กและจติ รกร ทีท่ ำงาน Abstract Art หลายคนได+กลับไปศกึ ษาศลิ ปะของเด็ก ๆ เพ่อื งานศิลปขä องตนเอง

18 การศกึ ษาถึงรปู แบบตาY ง ๆ ของการวางตำแหนงY ของภาพของเดก็ ยกตวั อยาY งเชนY เดก็ อาจจะขีดเขียน ลงบนกระดาษดา+ นซา+ ย ดา+ นขวา หรือตรงกลางของกระดาษ เคลลอ็ ก (Kellogg, อา+ งถึงใน Olive R. Francks. 1979: 16) ได+จำแนกตำแหนงY ของการขดี ๆ เขยี น ๆ ของเดก็ ออกเปนm 17 ตำแหนงY และยังได+รบั การยืนยนั จากนักคน+ ควา+ อื่น ๆ วYาเด็กจะใช+รูปแบบของการวางตำแหนYงเหลYานี้ในการฝyกฝนในขั้นแรกในแตYละรูปแบบก็ จะพบในแตลY ะขน้ั ของการพฒั นาเด็ก เมื่อเดก็ พบวธิ กี ารขดี ๆ เขียน ๆ เดก็ กจ็ ะพฒั นาตำแหนงY ของภาพด+วย ซ่ึง ก็กลายเปmนสYวนหน่งึ ทสี่ ะสมอยใูY นตวั เดก็ ตลอดเวลาของการพัฒนาด+านศิลปะจนกระท่งั โตเปนm ผ+ใู หญY ขน้ั เขยี นเปGนรปู ร:าง (shape stage) หลังจากผาY นขั้นท่ี 1 ไปไมนY าน เด็กอายุ 3 หรือ 4 ขวบ เริม่ จะมกี ารขดี การเขียน ที่เปmนรปู รYางข้ึนมา และถ+าสงั เกตเด็กอยYางใกล+ชดิ จะพบวาY เด็กจะคอY ย ๆ เปล่ยี นแปลงจากการขีดเขียนไปมา เปนm เส+นไปเปนm แบบที่ เปนm รูปราY ง โดยขน้ั แรกเดก็ จะขดี ๆ เขยี น ๆ โดยผYานการลากเส+นไปมาหลาย ๆ ครัง้ ด+วยสีเทยี น ดินสอ หรอื พูYกนั รูปราY งของภาพมกั จะมคี วามหมายและคอY ย ๆ ชดั เจนข้ึน แตไY มYมีเส+นของความชดั เจน หลังจากนั้นเดก็ จะ คYอย ๆ คน+ พบรปู ราY งแบบตYาง ๆ ในขณะเดียวกนั เส+นที่แสดงออกมาของเดก็ ในขอบเขตของรปู ราY งก็ชดั เจนขน้ึ เดก็ จะวาดรปู รYางตาY ง ๆ ทีม่ ีความค+นุ เคยได+ เชYน วงกลม วงรี สเ่ี หลย่ี มจตั รุ สั สเ่ี หลยี่ มผนื ผ+า สามเหลี่ยม รปู กากบาท ฯลฯ รปู แตYละรูปจะเปmนการเรียนรูด+ +วยวิธีของตนเองหรือจากการฝyกฝน การขดี การเขียนตลอดเวลา ผใ+ู หญYไมคY วรท่ีจะสอนรปู ทรงหรอื ใหแ+ บบกบั เด็กแตคY วรปลYอยใหเ+ ดก็ ไดค+ +นพบเอง เพราะจะเปmนขั้นตอนของ การพัฒนาสYกู ารเปนm นกั ศิลปะ ขนั้ รูจ& ักออกแบบ (design stage) ในชYวงน้ีเดก็ มักจะเรม่ิ มกี ารนำรูปรYางตYาง ๆ มารวบรวมกนั ใหเ+ กิดเปนm โครงสร+างทค่ี ุน+ เคย เชนY การ นำเอากากบาทลงในส่ีเหล่ยี มผนื ผ+าหรือการนำเอาวงกลมเลก็ ใสใY นวงกลมใหญY เม่ือเดก็ นำเอารปู ราY งแบบตYาง ๆ มารวมกันเชนY น้กี ็จะแสดงได+วาY เดก็ เรมิ่ ท่ีจะเข+าสูYขน้ั ตอนท่เี รยี กวาY ขนั้ รู+จักออกแบบ เดก็ สามารถเรยี นร+วู Yา รปู รYางแบบตาY ง ๆ เหลYาน้นั จะสามารถขยับตำแหนงY ได+ เชนY วางตดิ กัน วางใกล+ ๆ กัน หรอื วางหYางกัน หรอื นำเอารปู ท่ี 2 หรอื 3 หรือมากกวาY นำมารวมกนั เข+าเปmนแบบ นอกจากน้ีเด็กสามารถรวบรวมวัตถรุ ปู ทรงแบบตYาง ๆ เขา+ ดว+ ยกนั มีความสามารถและรู+ วาY วตั ถุตาY ง ๆ ทีม่ ีสี รปู ราY ง น้ำหนกั คณุ ภาพ และมชี อ่ื เรียกการทีเ่ ดก็ เอากากบาทใสลY งไปใน สเ่ี หล่ียมผืนผ+าน้ัน หรือการเอา วงกลมเลก็ ใสลY งไปในวงกลมใหญนY ้นั เด็กกเ็ ร่มิ ที่จะได+เพิม่ ประสบการณM ทางดา+ นความคิดในการเหน็ และ แสดงออกถาY ยทอดออกมาเพมิ่ การมไี หวพริบมากข้ึน ขน้ั การวาดแสดงเปนG ภาพ (pictorial stage) ในข้ันนี้ เดก็ อายุ 4 ถึง 5 ขวบ มกั ท่จี ะเรม่ิ เขียนรปู แบบที่ให+มภี าพทม่ี คี วามชัดเจนพอทผ่ี ใู+ หญYจะรไู+ ด+ ในขน้ั นเ้ี ปmนการแสดงถึงความเปmนเดก็ ทโี่ ตขนึ้ และการมจี ินตนาการ เด็กจะสามารถรวบรวมขน้ั ตอนตาY ง ๆ ที่ ผาY นมาขา+ งตน+ ทงั้ หมดเขา+ ดว+ ยกันได+ดีขน้ึ เพือ่ มYุงนำไปสูYผลงานท่ีเปmนจรงิ และแสดงออกถึงพัฒนาการผลงาน ศิลปะด+วย ในขัน้ น้ี เด็กมักที่จะวาดภาพตามความคิดสร+างสรรคตM ามจนิ ตนาการ วาดภาพตามความตอ+ งการและ สิ่งท่เี ดก็ คิด ส่ิงทเ่ี ด็กเหน็ ทท่ี ำให+เกิดความพงึ พอใจและความสนุกสนานเพลดิ เพลินมากกวาY การที่ผ+ูใหญYกำหนด

19 ภาพให+ อยาY งไรกต็ ามตอ+ งมีการคำนงึ ถึงวYามงี านค+นควา+ มากมายเก่ียวกับงานการขดี การเขียน ของเด็ก แตYกจ็ ะ มสี งิ่ ทจี่ ะตอ+ งศึกษาอีกมากมาย โดยเฉพาะในรปู ของศลิ ปäและ ความคดิ ของเดก็ ๆ เดก็ ในขนั้ น้ชี ื่นชอบท่จี ะขีดๆ เขียน ๆ ภาพตามความคดิ ของเขา มากกวาY ทำตามสิง่ ทผี่ ใู+ หญYกำหนดให+ เพราะเดก็ ยงั ไมเY ขา+ ใจถึงขนั้ ของการ พัฒนางานศิลปะ และยังไมเY ขา+ ใจในสิง่ ที่ เปmนจรงิ อยYางทผี่ ใ+ู หญYมีความเข+าใจ เชนY การวาดรูปบ+าน เด็กอายุ 5 ขวบมักจะวาดเส+นคดเคย้ี วหรือเปmนวงเพ่มิ ลงไปรอบภาพอนั เปนm ภาพของสง่ิ แวดล+อม ซึ่งมีความหมายเกดิ ขึ้นใน ใจของเด็กเองมากกวYา ความเปmนจรงิ ถา+ ถามเด็กวาY วาดรูปอะไร เด็กกอ็ าจจะสน่ั ศรี ษะแล+วตอบวาY ไมทY ราบ โลกของเดก็ เต็มไปด+วยวตั ถทุ ่สี ามารถเปลีย่ นรูป และแบบได+ทุกขณะ การวาดภาพจรงิ เหมือนการปvนz รปู ตYาง ๆ ดว+ ย ดินเหนยี ว คYอย ๆ แตYงเติมไปเรอ่ื ย ๆ คYอย ๆ เปลยี่ นแปลงจนกวาY จะเปนm ไปในสิง่ ท่ีตอ+ งการใหเ+ ปmน งานเขียนรปู ของเด็ก ๆ เปmนการพฒั นาอยาY งตYอเน่อื งตามลำดบั ซ่ึงเกิดจากการฝกy ฝนการขีด ๆ เขยี นๆ หรอื การรYางรูปทรงอยYเู สมอ จนถึงจุดทีเ่ ดก็ สามารถประกอบส่งิ ตYาง ๆ เข+าด+วยกัน และการสร+างรปู รYางหรอื ภาพเขา+ ดว+ ยกนั เหมือนอยYางที่ผใู+ หญทY ำกนั เราเรยี กกิจกรรมการประกอบเขา+ ดว+ ยกันของสง่ิ เหลาY นวี้ าY ความสมั พนั ธMของภาพและเสน+ พน้ื ฐาน หรอื ความกลมกลืนระหวาY งรปู ราY งตYาง ๆ และสภาพแวดล+อมเหมือนกับ การรู+จักใชค+ ำท่ถี ูกตอ+ งเพือ่ อธบิ ายความหมายของเรื่องทีเ่ ขียน 2.4 ประเภทของกิจกรรมศลิ ปะสร&างสรรคN กจิ กรรมศิลปะสำหรับเดก็ ปฐมวยั มวี สั ดอุ ุปกรณใM นการทำกจิ กรรมหลากหลายชนิด ซึ่ง ถือวาY เปmน เครอื่ งมือท่ีชYวยให+เด็กไดฝ+ กy การนับจำนวนไดอ+ ยYางดี และมีผ+กู ลYาวถึงประเภทของกิจกรรมศลิ ปะไว+ตาY งกนั ดังน้ี สำนักงานคณะกรรมการการประถมศกึ ษาแหงY ชาติ (2554: 13 – 14) แบYงกิจกรรม ทางศลิ ปะสำหรับ เดก็ ปฐมวัยเปนm 7 ประเภท ดังนี้ 1. กจิ กรรมวาดภาพและระบายสี เปmนกิจกรรมการสรา+ งภาพ 2 มิตทิ ี่เด็กเขียนลงไปด+วยความร+สู กึ ของ ตนเองให+เปmนสัญลักษณลM วดลายตาY ง ๆ แทนการใชค+ ำพดู เชYน 1.1 การวาดภาพด+วยสีเทียนและสไี ม+ 1.2 การวาดภาพดว+ ยสีน้ำ เชนY พกูY นั ฟองน้ำ 2. กิจกรรมการเลYนกับสีนำ้ 2.1 การเปåาสี 2.2 การหยดสี 2.3 การเทสี 3. กิจกรรมการพมิ พMภาพ 3.1 การพมิ พMภาพด+วยสวY นตาY ง ๆ ของราY งกาย เชYน นิ้วมือ ฝาå มอื ฯลฯ 3.2 การพิมพMภาพจากวสั ดุธรรมชาติตาY ง ๆ เชนY พืช ผกั ผลไม+ฯลฯ 3.3 การพิมพMภาพจากวัสดุเหลอื ใช+ตYาง ๆ เชนY ฝาจกุ ขวด ลกู กุญแจ ฯลฯ 3.4 การพิมพMภาพด+วยการขยุม+ กระดาษ 3.5 การให+เดก็ ใช+กระดาษบางวางซอ+ นวสั ดทุ ่ีมีลายนนู แล+วใช+ดินสอสีถู จะได+ภาพเหมือนแบบ 4. การปzนv

20 4.1 คลึงให+เปmนเส+น ปvนz เปนm แผนY ปvzนเปmนกอ+ นกลมหรือส่เี หล่ยี ม 4.2 ปzvนตามเรอื่ งราวหรอื นทิ านทคี่ รูเลาY ตามจินตนาการ 4.3 ปvนz แปงZ ทำขนมงาY ย ๆ เชนY ขนมบัวลอย เปmนตน+ 4.4 ปzนv ตามใจชอบเปนm รปู คน สัตวM ส่งิ ของเคร่อื งใช+และอนื่ ๆ 5. การฉกี ตัด ปะ กระดาษ เปmนกิจกรรมทใ่ี ชก+ ระดาษตYาง ๆ มาฉกี ตดั และ นำมาติดบน กระดาษทำ ใหเ+ ปmนภาพกระดาษที่ใชไ+ มYควรแขง็ หรือเหนยี วเกนิ ไป เชนY กระดาษสีมนั กระดาษหนงั สอื พมิ พM กระดาษ วารสาร เปmนต+น การฉีก ตัด ปะกระดาษทำได+หลายวิธี ได+แกY 5.1 ฉกี กระดาษเปนm ชนิ้ ตดิ ซ+อนเรยี งกัน 5.2 ฉีกกระดาษเปmนชิ้นตดิ ลงบนภาพหรอื ขอบเขตทก่ี ำหนดให+ 5.3 ฉีกกระดาษลงบนรปู ทีต่ ัดไวใ+ หแ+ ลว+ ใหเ+ ดก็ ฉีกกระดาษสYวนเกนิ ออก 5.4 ฉกี กระดาษเปmนรูปทรงเรขาคณติ เชนY สามเหลย่ี ม สีเ่ หลย่ี ม วงกลม เปmนต+น 5.5 แบYงกระดาษท่ฉี ีกเปmนรปู เรขาคณิตตดิ ลงบนกระดาษอกี แผYนใหเ+ ปนm รูปตาY ง ๆ 5.6 ฉกี หรอื ตดั กระดาษอิสระเปmนรปู จนิ ตนาการ 6. งานพบั กระดาษ เปmนการประดษิ ฐMกระดาษให+มลี กั ษณะเปmนภาพ 3 มิติ เปนm กจิ กรรมทต่ี +องอาศัย การทำงานประสานสัมพนั ธMระหวาY งกลา+ มเนื้อตา มือ และนว้ิ มือพับกระดาษให+เปmนภาพตาม ขน้ั ตอน โดยครใู ช+ การอธบิ ายประกอบแผนภมู ลิ ำดบั ขั้นตอนการพบั ซ่ึงลำดับข้ันตอนนั้นไมYควรยากเกนิ ความสามารถของเด็ก 7. งานประดษิ ฐเM ศษวัสดุ เปmนการรวบรวมเศษวัสดุจากกระดาษ เชนY กลอY ง กระดาษชนิด ตาY ง ๆ เศษ กระดาษ กระดาษหอY ของขวญั แกนกระดาษชำระ ฯลฯ มาประดิษฐMเปmนสิง่ ตYาง ๆ ตามแบบอยYางหรอื ความคดิ อิสระ และใช+วัสดุอ่ืน ๆ ในการประกอบหรอื ตกแตงY เพ่มิ เตมิ เพ่อื ใหง+ าน สมบูรณขM น้ึ เชYน กาว กรรไกร เศษ ไหมพรม แทงY ไมไ+ อศกรีม หลอดกาแฟ รวมถึง งานกระดาษเส+นท่ใี ช+ กาวประกอบรปู รYางตาY ง ๆ อุไรวรรณ มาตมงุ คญุ (2554: 29) ไดแ+ บงY กจิ กรรมทางศลิ ปะสำหรับเด็กปฐมวยั เปนm 7 ประเภท ดังน้ี 1. กจิ กรรมวาดเสน+ และระบายสี 1.1 กิจกรรมวาดเส+นตามแบบมอื 1.2 การเขยี นภาพดว+ ยสีเทยี น 1.3 การเขียนภาพดว+ ยสีน้ำและสเี ทียน 1.4 การสร+างสรรคดM +วยสีตามแบบท่กี ำหนดให+ 1.5 เทคนคิ การขดสู เี ทียน 1.6 การพับสี 1.7 การเปåาสี 1.8 เทคนคิ สีซึม 2. กจิ กรรมศิลปะดว+ ยสธี รรมชาติ 2.1 การเขยี นภาพดว+ ยน้ิวมอื 2.2 การวาดเสน+ ดว+ ยกาวลาเทก็ ซM

21 2.3 การเขยี นภาพดว+ ยใบตำลงึ 2.4 การเขยี นภาพด+วยขมิ้น 2.5 การเขียนภาพด+วยดอกอญั ชัน 2.6 การเขยี นภาพดว+ ยปนู แดง ดนิ ลกู รงั 2.7 การเขียนภาพด+วยดนิ โคลน 2.8 การสร+างภาพด+วยดอกไม+ ใบหญ+า 2.9 การสร+างภาพด+วยนำ้ มะนาวหรือสารสม+ 2.9 การเขยี นภาพดว+ ยดYางทับทมิ 2.10 เทคนคิ การเขียนสีผสมทราย 3. กิจกรรมภาพพมิ พM 3.1 ภาพพิมพMจากวัสดุ 3.2 การพิมพภM าพดว+ ยเสน+ ด+าย 3.3 การพมิ พภM าพดว+ ยกระดาษขยุม+ 3.4 การพมิ พภM าพดว+ ยดินนำ้ มนั 3.5 การพิมพMภาพด+วยใบไม+ 3.6 การพมิ พภM าพดว+ ยมนั เทศและมะละกอ 3.7 การพมิ พMภาพด+วยกา+ นกลว+ ย 4. กจิ กรรมประตมิ ากรรม 4.1 การปzนv ดินเหนยี วหรือดนิ น้ำมนั 4.2 การปzvนก+อนแปZง 4.3 การปนzv กระดาษเป™´อยผสมแปZงเปยP ก 4.4 การปvนz หนา+ กาก 4.5 การปนvz กระดาษ (ขยำกระดาษ) 4.6 โมบาย 5. กิจกรรมกระดาษ 5.1 การขยำกระดาษ 5.2 การสรา+ งสรรคภM าพดว+ ยกระดาษทชิ ชู (หรอื เศษกระดาษยYน) 5.3 กจิ กรรมการฉีก ตดั ปะด+วยกระดาษ 5.4 กจิ กรรมสร+างภาพด+วยวธิ โี มเสก 5.5 การสรา+ งภาพดว+ ยกระดาษ (บิดกระดาษ) 5.6 ศิลปะดว+ ยกระดาษม+วน 5.7 หนา+ กากดว+ ยกระดาษ 5.8 การพบั กระดาษ

22 6. กิจกรรมประดิษฐMตกแตYง 6.1 กจิ กรรมประดษิ ฐตM กแตงY 6.2 กจิ กรรมการประดษิ ฐMตกแตYงภาพสตั วM (ในนำ้ ) 6.3 กิจกรรมประดิษฐตM กแตงY จากขวดพลาสติก 6.4 กจิ กรรมประดษิ ฐเM ครอ่ื งดนตรดี ว+ ยเศษวัสดุ 6.5 กิจกรรมการประดิษฐMเศษวสั ดุ 6.7 กิจกรรมตกแตYงลายบนภาชนะดนิ เผา 7. กิจกรรมการจัดนิทรรศการเด็ก 7.1 กจิ กรรมนิทรรศการทุกสปั ดาหM 7.2 กจิ กรรมนทิ รรศการวนั สำคัญ 7.3 กจิ กรรมนิทรรศการเสริมความร+ู จากท่ีกลYาวมาสรปุ ได+วYา การแบงY ประเภทกิจกรรมศิลปะสามารถแบYงเปmน 7 ประเภท ได+แกY กจิ กรรม วาดภาพและระบายสี กจิ กรรมการเลYนกับสนี ำ้ กจิ กรรมการพมิ พภM าพ กิจกรรมการปzนv กจิ กรรมการฉกี ตดั ปะกระดาษ กิจกรรมการพบั กระดาษ และกิจกรรมงาน ประดษิ ฐMเศษวัสดุ และ วัสดุอปุ กรณMทใ่ี ช+ในการทำ กิจกรรมทกุ กจิ กรรมทกี่ ลาY วมายังสามารถฝกy ทักษะการนบั จำนวนไดอ+ กี ดว+ ย 2.5 หลกั การในการจัดกจิ กรรมศิลปะสร&างสรรคN หลักการในการจัดกจิ กรรมศิลปะสร+างสรรคM ในการจัดประสบการณMศิลปะสร+างสรรคM ให+กับเดก็ ต+อง คำนงึ ถึงตวั เด็กเปmนสำคญั ด+วยเหตทุ เ่ี ด็กทกุ คนมีขดี ความสามารถในดา+ นศิลปะแตกตาY งกนั แตเY ดก็ แตลY ะคนก็ สามารถทีจ่ ะพัฒนาได+ภายในขอบเขตความสามารถของตน ศลิ ปะเปนm แนวทาง หนึ่งในการสงY เสริมการ แสดงออกของเดก็ เด็กจะหาโอกาสทจี่ ะแสดงออกด+วยการถาY ยทอดความรู+ ความรส+ู ึกและความเขา+ ใจ ซ่ึงสิง่ เหลYานถ้ี าY ยทอดมาจากประสบการณแM ละจนิ ตนาการของเดก็ แตYละคน เลิศ อานนัทนะ (2555: 45) กลาY ววาY การแสดงออกอยYางสร+างสรรคM เปนm วธิ ีจดั ประสบการณMศลิ ปะวิธี หนงึ่ ซึง่ มีคณุ คาY แกYเด็ก ดังน้ี 1. เป{ดโอกาสให+เด็กเลอื กแนวความคิด หรอื เนื้อเรื่องของตนเองในการแสดงออก 2. เปด{ โอกาสให+เด็กได+แสดงออกอยYางอสิ ระตามวธิ ีการของตน 3. ให+สทิ ธิในการสร+างงานดว+ ยตนเอง ปPเตอรMสนั (Peterson, 1958: 101 อา+ งถงึ ใน ธนวดีศุกระกาญจนM 2554: 26) กลาY ววYา เด็กทกุ คนมขี ีด ความสามารถของการสร+างสรรคMในด+านศิลปะแตกตYางกนั แตเY ด็กแตลY ะคนก็สามารถ 24 ปรับปรงุ และ พฒั นาขึ้นไดภ+ ายในขอบเขต และความสามารถของตนเชYนเดียวกัน นอกจากนีเ้ ด็กเล็ก ๆ มีการสรา+ งสรรคแM ละ ตอ+ งการแสดงออกทง้ั ทางด+านความคิดและความร+ูสึกตYาง ๆ ศิลปะเปนm แนวทางหน่ึงในการแสดงออกของเด็ก ซ่งึ เด็กต+องการโอกาสไดแ+ สดงออก ทงั้ ยังสามารถถาY ยทอดความรู+ ความร+สู ึก และความเขา+ ใจรวมทัง้ บุคลิกภาพ และความเปmนอสิ ระของเด็กออกมาได+ ส่ิงเหลYานถ้ี YายทอดมาจากประสบการณM และจินตนาการของเดก็ แตลY ะ คน

23 สดุ ารตั นM เพชรรจู ี (2555: 60) ไดเ+ สนอแนะแนวทางการจดั กิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคM สำหรับเด็ก ปฐมวัยไว+ ดงั น้ี 1. จดั กจิ กรรมทีส่ นกุ สนานและสอดแทรกความรูท+ างศลิ ปะบ+างเลก็ น+อย เชนY ระบายสดี +วยแปรงหรอื พูYกันขนาดใหญY การวาดภาพดว+ ยน้วิ มือและมือ เขยี นรปู ดว+ ยสีเทียน แทYงใหญY ๆ ปvนz ดนิ เหนียวหรือดนิ น้ำมัน (ให+เลนY กบั ดนิ ) ทำโครงสร+างตาY ง ๆ ดว+ ยกลอY งกระดาษ แทYงไม+ฉีกกระดาษ ปะติดเปmนภาพ พมิ พภM าพด+วยวัสดุ ตYาง ๆ เชYน ไม+จิ้มฟvน ไมข+ ีด แขนงไม+ เปนm ต+น 2. กระตน+ุ ให+แสดงออกโดยใช+เร่ืองราวจากประสบการณขM องเด็กเอง และมีตวั เองเขา+ ไปเก่ยี วขอ+ ง เสมอ เชYน ให+หัวขอ+ วYา ฉันกบั ครู ฉนั กับเพ่อื น ฉนั กับพYอแมY ฉันไปตลาด สัตวทM ีฉ่ ันชอบ บา+ นของฉัน เปนm ตน+ 3. ขณะท่ที ำงาน ควรเปด{ โอกาสให+เด็กไดเ+ คลือ่ นไหวไดเ+ ตม็ ท่ี เพราะเด็กวยั น้ไี มชY อบ น่ังโตüะทำงาน ชอบทำงานบนพืน้ หรอื ยนื ท่ีโตะü 4. ใหท+ ำงานเปmนกลYุมบา+ ง เพอื่ ฝyกให+มพี ฒั นาการทางสงั คม แตYครตู +องคอยชYวยเหลอื อยYางใกล+ชิด เพื่อให+ทำงานดว+ ยกันได+ 5. ตระหนักอยเูY สมอวาY ตอ+ งเป{ดโอกาสให+เดก็ แสดงออกมากทส่ี ดุ ผลงานจะเปmน เชYนไรไมสY ำคญั บางคร้งั รูปจะดูเหมือนกับมสี เี ละเทะ เสน+ ลายไมแY นYนอน น่ันคือสิง่ ท่ีเด็กภาคภมู ิใจ อยาY สอนวิธีการเขียนภาพเปนm ข้ันตอน หรือเขยี นใหด+ ูและให+เดก็ ทำตามหนา+ ทข่ี องครูคือผกู+ ระต+นุ ด+วย คำพดู แล+วให+เด็กทำเอง เพอ่ื เปmนการเสริมความคดิ สร+างสรรคM 2.6 งานวิจยั ท่เี ก่ียวขอ& งกบั กิจกรรมศิลปะสรา& งสรรคN รวพิ ร ผาดาY น.(2557: 56) ความสามารถในการใชก+ ลา+ มเน้อื มดั เลก็ ของเดก็ ปฐมวัยท่ไี ด+รบั การจดั กิจกรรมศิลปะสรา+ งสรรคกM ารฉีก ตดั ปะเศษวสั ดุ ผลการวจิ ยั พบวาY เด็กปฐมวยั ท่ีได+รับการจัดกิจกรรมศิลปะ สร+างสรรคกM ารฉีก ตดั ปะ เศษวัสดุ มีความสามารถในการใช+กลา+ มเนอื้ มดั เล็กหลังการทดลองอยใูY นระดับดี ซ่ึง สงู กวาY กYอนทดลองอยYางมนี ัยสำคญั ทางสถิตที่ระดับ .01 คำวัง สมสุวรรณ (2554: 74) ได+ศึกษาพฒั นาการดา+ นกลา+ มเนือ้ เล็กของเด็กปฐมวัยทไี่ ด+รับการจัด กิจกรรมการปzนv ดนิ ผลการศกึ ษาพบวาY เด็กปฐมวยั กYอนการจดั กจิ กรรมและหลงั การจดั กิจกรรมการปvzนดนิ ใน แตลY ะชYวงสปั ดาหMมพี ัฒนาการด+านกล+ามเน้ือเลก็ โดยเฉลย่ี รวมแตกตYางกนั อยYางมีนยั สำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดบั p และความแตกตาY งของคะแนนพฒั นาการด+านกลา+ มเนอ้ื เลก็ โดยเฉลยี่ รวมและแยกเปmนรายด+านกอY นการจดั กจิ กรรมและหลังการจัดกจิ กรรมในแตลY ะชวY งสปั ดาหแM ตกตYางกนั อยาY งมนี ยั สำคญั ทางสถิตทิ ี่ ระดบั p < .05 โดยเด็กปฐมวัยพฒั นาการดา+ นกลา+ มเน้ือเลก็ โดยเฉลย่ี รวมและแยกเปนm รายด+านหลงั การจัดกิจกรรมในแตลY ะ ชYวงสัปดาหสM ูงกวYากอY นการจัดกจิ กรรม ธนารัตนM เจอื จนั ทรM (2554: บทคดั ยอY ) ไดศ+ กึ ษาความสามารถดา+ นมติ สิ มั พันธMของเด็กปฐมวัยทีไ่ ดร+ ับ การจดั กจิ กรรมศิลปะสร+างสรรคMดว+ ยเส+นเชือก ผลการวิจัยพบวาY ความสามารถดา+ นมติ สิ มั พนั ธขM องเดก็ ปฐมวัย ภายหลังได+รบั การจัดกจิ กรรมศิลปะสร+างสรรคดM ว+ ยเส+นเชอื กในภาพรวมอยใูY นระดบั สูงอยYางมนี ยั สำคัญทาง สถิตทิ ่รี ะดับ .01

24 จากการศึกษาเอกสารและงานวจิ ยั ท่เี กยี่ วข+อง พบวาY กิจกรรมศลิ ปะสร+างสรรคMเปmนส่งิ ที่ เดก็ ปฐมวัย สามารถเรียนรูแ+ ละพัฒนาททักษะตาY ง ๆ ผาY นกิจกรรมศิลปะได+ดี เพราะกิจกรรมศลิ ปะเป{ด โอกาสใหเ+ ดก็ ได+ ถYายทอดความคดิ อยYางอิสระและนำมาสร+างเปนm ผลงาน นอกจากนี้ กิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคMยงั สงY เสรมิ ทักษะ และกระบวนการตYาง ๆ เชYนความสามารถในการแก+ปvญหา กระบวนการพฒั นาส่อื ความหมาย ทกั ษะ กระบวนการวิทยาศาสตรM พฤติกรรมทางสงั คม ทกั ษะทางภาษา ทกั ษะพ้ืนฐานทางคณติ ศาสตรขM องเดก็ ปฐมวัย ในดา+ นการนับ การเปรยี บเทียบ การจดั ลำดบั เปนm ตน+ ดังน้ันจึงควรเปด{ โอกาสให+เด็กแสดง ได+ลงมอื ปฏิบตั แิ ละ ค+นหาความรดู+ +วยตัวเอง ซง่ึ จะนำมาสกูY ารเรียนร+ูของเดก็ เอง 3. เอกสารทีเ่ กย่ี วข&องกบั หลักสตู รการศกึ ษาของเด็กปฐมวยั 3.1 หลักสูตรการศึกษาปฐมวยั พุทธศกั ราช 2560 1. ปรัชญาการศกึ ษาปฐมวัย การศกึ ษาปฐมวัยเปนm การพัฒนาเด็กตัง้ แตแY รกเกิดถึง 5 ปP บนพนื้ ฐานการอบรมเลยี้ งดแู ละการ สYงเสริมกระบวนการเรยี นรทู+ ่สี นองตอY ธรรมชาติ และพัฒนาการของเด็กแตลY ะคนตามศกั ยภาพภายใต+บริบท สังคม วฒั นธรรม ทเ่ี ด็กอาศัยอยYดู ว+ ยความรักความเอ้ืออาทรและความเขา+ ใจของทกุ คนเพื่อสร+างรากฐาน คุณภาพชีวิตให+เด็กพัฒนาไปสคYู วามเปนm มนษุ ยMทส่ี มบรู ณMเกดิ คุณคYาตอY ตนเองและสงั คม 2. หลักการ เด็กทุกคนมีสทิ ธิท่ีจะได+รบั การอบรมเล้ียงดูและสYงเสรมิ พฒั นาการตลอดจนการเรยี นรอ+ู ยาY งเหมาะสม ด+วยปฏิสัมพันธทM ีด่ รี ะหวาY งเดก็ กบั พอY แมเY ดก็ กบั ผเ+ู ล้ยี งดหู รอื บคุ ลากรทม่ี คี วามร+คู วามสามารถในการอบรมเลี้ยง ดแู ละใหก+ ารศกึ ษาเดก็ ปฐมวยั เพือ่ ใหเ+ ดก็ มโี อกาสพฒั นาตนเองตามลำดับขนั้ ของพัฒนาการทกุ ดา+ นอยYางสมดุล และเต็มตามศักยภาพ โดยกำหนดหลกั การ ดงั นี้ 1. สYงเสรมิ กระบวนการเรียนรแู+ ละได+พัฒนาการทคี่ รอบคลมุ เด็กปฐมวยั ทกุ ประเภท 2. ยดึ หลกั การอบรมเลย้ี งดแู ละให+การศึกษาทเ่ี น+นเด็กเปmนสำคญั โดยคำนึงถงึ ความแตกตYางระหวาY ง บุคคล และไดว+ ถิ ีชวี ิตของเดก็ ตามบริบทของชมุ ชน สงั คม และวัฒนธรรมไทย 3. พัฒนาเดก็ โดยมอี งคMรวมผาY นการเลYนและกจิ กรรมที่เหมาะสมกับวยั ของเดก็ ไดด+ ี 4. จดั ประสบการณกM ารเรียนร+ูใหส+ ามารถดำรงชีวติ ประจำวันได+อยYางมคี ุณภาพและมีความสขุ 5. ประสานความรYวมมือระหวYางครอบครัว ชมุ ชน และสถานศกึ ษาในการพฒั นาเดก็ 3.หลักสตู รการศึกษาปฐมวัยสำหรบั เด็กอายุ 3-5 ป< หลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั สำหรบั เดก็ อายุ 3-5 ปPเปmนการจดั การศึกษาในลักษณะของการอบรมเล้ยี งดู และใหก+ ารศกึ ษาเด็กจะไดร+ ับการพฒั นาท้งั ดา+ นรYางกาย อารมณM จติ ใจ สงั คม และสติปญv ญา ตามวัยและ ความสามารถของแตลY ะบุคคล

25 จุดหมาย หลักสูตรการศึกษาปฐมวยั สำหรับเดก็ อายุ 3-5 ปP มYงุ ใหเ+ ด็กมีพัฒนาการดา+ นรYางกายอารมณM จิตใจ สังคม และสตปิ vญญา ทีเ่ หมาะสมกับวยั ความสามารถและความแตกตYางระหวาY งบุคคลจึงกำหนดจุดหมายซ่งึ ถอื เปนm มาตรฐานคณุ ลกั ษณะท่พี งึ ประสงคM ดังน้ี 1. รYางกายเจริญเติบโตตามวัย และมีสุขนิสัยที่ดี 2. กลา+ มเนอื้ ใหญแY ละกล+ามเนื้อเล็กแข็งแรงใช+ได+อยYางคลอY งแคลYว 3. มสี ขุ ภาพจติ ดี และมีความสุข 4. มีคุณธรรม จรยิ ธรรม และมจี ิตใจท่ดี งี าม 5. ชืน่ ชมและแสดงออกทางศลิ ปะ ดนตรี การเคลือ่ นไหว และรกั การออกก าลงั กาย 6. ชYวยเหลือตนเองไดเ+ หมาะสมกบั วัย 7. รักธรรมชาติ สง่ิ แวดล+อม วัฒนธรรม และความเปmนไทย 8. อยูYรYวมกับผอ+ู นื่ ได+อยYางมีความสุขและปฏิบตั ติ นเปนm สมาชิกทด่ี ขี องสังคม 9. ใชภ+ าษาสอ่ื สารได+เหมาะสมกับวัย 10. มีความสามารถในการคิดและการแกป+ ญv หาไดเ+ หมาะสมกบั วยั 11. มีจนิ ตนาการและความคิดสร+างสรรคM 12. มเี จตคติท่ดี ีตอY การเรยี นรู+ และมีทักษะในการแสวงหาความร+ู คุณลักษณะตามวัย คุณลักษณะตามวัยเปmนความสามารถตามวยั หรอื พฒั นาการตามธรรมชาติเม่อื เดก็ มีอายถุ ึงวยั น้นั ๆ ผ+สู อนจำเปmนตอ+ งทำความเข+าใจคุณลกั ษณะตามวัยของเดก็ อายุ 3-5 ปP เพ่ือนำไปพิจารณาจัดประสบการณMให+ เด็กแตYละวัยได+อยาY งถกู ตอ+ งเหมาะสมขณะเดียวกันจะต+องสังเกตเด็กแตลY ะคนซงึ่ มคี วามแตกตาY งระหวาY งบุคคล เพ่ือนำขอ+ มลู ไปชYวยในการพฒั นาเดก็ ให+เต็มตามความสามารถ และศกั ยภาพพฒั นาการเด็กในแตYละชYวงอายุ อาจเร็วหรือช+ากวาY เกณฑMทีก่ ำหนดไว+ และการพฒั นาจะเปนm ไปอยาY งตอY เน่ือง ถ+าสงั เกตพบวYาเดก็ ไมYมี ความก+าวหนา+ อยาY งชดั เจนตอ+ งพาเดก็ ไปปรกึ ษาผู+เชี่ยวชาญหรือแพทยMเพ่อื ชวY ยเหลอื และแกไ+ ขไดท+ นั ทวY งที คุณลกั ษณะตามวัยทส่ี ำคัญของเดก็ อายุ 3- 5 ปP มีดังนี้ เดก็ อายุ 3ป< พฒั นาการดา& นรา: งกาย - กระโดดขนึ้ ลงอยูกY ับทีไ่ ด+ - รับลูกบอลดว+ ยมอื และลำตวั - เดนิ ขึ้นบนั ไดสลบั เทา+ ได+ – เขียนรปู วงกลมตามแบบได+ - ใช+กรรไกรมอื เดียวได+ พฒั นาการดา& นอารมณNและจติ ใจ - แสดงอารมณตM ามความร+สู กึ

26 - ชอบทีจ่ ะทำให+ผใ+ู หญYพอใจและได+คำชม - กลัวการพลดั พรากจากผเ+ู ลี้ยงดใู กลช+ ดิ น+อยลง พัฒนาการดา& นสังคม - รบั ประทานอาหารไดด+ ว+ ยตนเอง - ชอบเลนY แบบคYูขนาน (เลนY ของเลนY ชนดิ เดียวกันแตตY าY งคนตาY งเลนY ) - เลYนสมมตไิ ด+ - ร+ูจักรอคอย พัฒนาการดา& นสตปิ ญK ญา - สำรวจสง่ิ ตYาง ๆ ทเี่ หมอื นกนั และตาY งกันได+ - บอกชอื่ ของตนเองได+ - ขอความชYวยเหลอื เม่ือมปี vญหา - สนทนาโต+ตอบ/เลYาเรอื่ งด+วยประโยคสนั้ ๆ ได+ - สนใจนิทานและเรื่องราวตาY ง ๆ - รอ+ งเพลง ทYองคำกลอน คำคลอ+ งจองงYาย ๆ และแสดงทาY ทางเลยี นแบบได+ - รู+จักใชค+ ำถาม อะไร - สรา+ งผลงานตามความคิดของตนเองอยYางงาY ย ๆ - อยากรอู+ ยากเหน็ ทกุ อยYางรอบตัว เด็กอายุ 4 ป< พัฒนาการดา& นร:างกาย - กระโดดขาเดียวอยกYู ับทไี่ ด+ - รบั ลูกบอลได+ด+วยมอื ทง้ั สอง - เดินขน้ึ ลงบนั ไดสลับเทา+ ได+ - เขยี นรปู สเ่ี หล่ยี มตามแบบได+ - ตดั กระดาษเปmนเส+นตรงได+ - กระฉับกระเฉงไมชY อบอยูYเฉย พฒั นาการด&านอารมณแN ละจิตใจ - แสดงออกทางอารมณไM ด+เหมาะสมกบั บางสถานการณM - เรม่ิ รูจ+ ักช่นื ชมความสามารถ และผลงานของตนเองและผอ+ู ืน่ - ชอบท+าทายผใู+ หญY - ต+องการให+มีคนฟvง คนสนใจ พัฒนาการดา& นสังคม - แตงY ตวั ได+ด+วยตนเอง ไปห+องสว+ มได+เอง - เลนY รวY มกับคนอนื่ ได+

27 - รอคอยตามลำดบั กอY น-หลงั - เกบ็ ของเลนY เขา+ ทไี่ ด+ พฒั นาการดา& นสติปKญญา - จำแนกสง่ิ ตาY ง ๆ ดว+ ยประสาทสมั ผสั ทั้ง 5 ได+ - บอกช่ือและนามสกลุ ของตนเองได+ - พยายามแก+ปvญหาดว+ ยตนเองหลังจากได+รบั คำช้ีแนะ - สนทนาโต+ตอบ / เลYาเรอื่ งเปนm ประโยคอยYางตYอเนอ่ื ง - รจ+ู ักใช+คำถาม ทำไม เดก็ อายุ 5 ป< พัฒนาการด&านรา: งกาย - กระโดดขาเดียวไปขา+ งหน+าอยYางตYอเนอื่ งได+ - รบั ลกู บอลทีก่ ระดอนขนึ้ จากพน้ื ไดด+ +วยมือท้งั สอง - เดนิ ข้ึน ลงบนั ไดสลับเท+าได+อยาY งคลอY งแคลYว - ใช+กลา+ มเนื้อเลก็ ไดด+ ี เชนY ตดิ กระดมุ ผูกเชือกรองเท+า ฯลฯ - ยืดตวั คลYองแคลวY พัฒนาการดา& นอารมณNและจิตใจ - แสดงอารมณไM ด+สอดคลอ+ งกับสถานการณMอยYางเหมาะสม - ชน่ื ชมความสามารถและผลงานของตนเองและผูอ+ ื่น - ยึดตนเองเปmนศนู ยกM ลางนอ+ ยลง พฒั นาการดา& นสังคม - พบผใ+ู หญY รจ+ู ักไหว+ ทำความเคารพ - รจ+ู กั ขอบคุณ เมอื่ รับของจากผ+ใู หญY - รบั ผิดชอบงานท่ไี ดร+ บั มอบหมาย พัฒนาการด&านสตปิ ญK ญา - บอกความแตกตYางของกลิน่ สี เสยี ง รส รูปรYาง จำแนก จดั หมวดหมสYู ่ิงของได+ - บอกชอื่ นามสกลุ และอายุของตนเองได+ - พยายามหาวิธีแก+ปvญหาด+วยตนเอง - สร+างผลงานตามความคดิ ของตนเอง โดยมรี ายละเอยี ดเพิม่ ขนึ้ และแปลกใหมY - รู+จกั ใชค+ ำถาม ทำไม อยYางไร - นบั ปากเปลาY ไดถ+ ึง 20 ระยะเวลาเรยี นใช+เวลาในการจัดประสบการณใM หก+ ับเดก็ 1-3 ปPการศึกษาโดยประมาณท้งั นข้ี ้นึ อยูYกบั อายขุ องเด็กท่ีเร่ิมเข+าสถานศึกษาหรือสถานพฒั นาเดก็ ปฐมวัย

28 4. เอกสารทีเ่ ก่ียวข&องกบั แนวคิดเชิงทฤษฎกี ับการพัฒนากลา& มเนอื้ มอื มดั เล็ก 4.1 แนวคดิ เชงิ ทฤษฎีท่เี ก่ยี วข&อง ทฤษฎีจิตวเิ คราะหN ซิกมนั ดN ฟรอยดN ซกิ มันดM ฟรอยดM (Sigmund Freud. 1856-1939) ได+ให+ความสำคญั ของเดก็ วัย 5 ปแP รกของชวี ิต ซง่ึ เปนm วัยท่สี ำคญั ท่ีสดุ ของชวี ติ เขาเช่อื วYาวัยน้เี ปนm รากฐานของพัฒนาการด+านบุคลิกภาพและบคุ คลทมี่ ี ความสัมพนั ธM ใกลช+ ดิ เด็กทีส่ ุดคือแมYจะเปนm ผู+มอี ทิ ธิพลอยาY งสงู ตอY บุคลิกภาพและสุขภาพจติ ของเดก็ ฟรอยดไM ด+ พฒั นาทฤษฎีทีเ่ กีย่ วกับพัฒนาการของเด็กตั้งแตแY รกเกิดจนถึงวัยรุYน โดยใหช+ อื่ วาY ทฤษฎพี ฒั นาการทางเพศ (Psychosexual Development) ซง่ึ ทฤษฎีนี้เชอื่ วาY พัฒนาการทางบคุ ลิกภาพของเดก็ แตYละคนจะขึน้ อยูกY ับ การเปลยี่ นแปลงชวี ภาพของรYางกายโดยราY งกายจะเปลยี่ นแปลงบริเวณแหงY ความพงึ พอใจเปmนระยะ ๆ ในชYวง อายตุ Yาง ๆ กัน และถา+ บริเวณแหงY ความพงึ พอใจตYาง ๆ นไ้ี ด+รบั การตอบสนองเต็มท่เี ดก็ จะมีพัฒนาการทีด่ ีและ สมบูรณMแตY ในทางตรงกันข+ามถา+ ไมไY ด+รับการตอบสนองเต็มทก่ี จ็ ะทำใหเ+ กดิ การสะสมปvญหาและแสดงออกเม่อื เด็กโตขน้ึ ฟรอยดM ยังกลาY วถงึ โครงสร+างของบุคลิกภาพไว+ดว+ ยวาY บคุ ลิกภาพประกอบไปด+วยอิด (Id) อโี ก+ (Ego) และ ซปุ เปอรอM โี ก+ (Super Ego) ซึง่ การทางานของบุคลกิ ภาพอยภูY ายใตพ+ ลัง 3 ส่งิ น้ี อิด (Id) คือ บุคลิกภาพ สYวนทเี่ ปนm จิตไร+สานึก เปนm แรงผลักดันตามธรรมชาติท่สี ั่งให+มนษุ ยกM ระทาส่ิง ตาY ง ๆ เพื่อให+ไดต+ ามท่ตี นตอ+ งการ เปาZ หมาย Id คือ ความพงึ พอใจ (Pleasure Principle) อโี ก+ (Ego) คอื บุคลกิ ภาพสYวนท่ีมนุษยMพฒั นาขึน้ จากการได+มปี ฏสิ ัมพันธMกับโลกภายนอก เปmนสYวนที่ ควบคุมให+ มนษุ ยMปฏบิ ัติตนให+สอดคลอ+ งกบั ความเปmนจริงโดยใชห+ ลกั แหYงความจริง (Rrality Principle) ซปุ เปอรอM ีโก+ (Super Ego) คือ บุคลกิ ภาพทมี่ นุษยMพัฒนาขนึ้ จากคYานยิ มและมาตรฐานจรยิ ธรรมของ บดิ ามารดา เปmน สวY นทีค่ วบคมุ ให+มนุษยเM ลือกทาแตYสง่ิ ท่ีตนคดิ วYาดี (Ego Ideal) และหลกี เลยี่ งพฤติกรรมทข่ี ัด ตอY มาตรฐาน จรยิ ธรรมของตน (Conscience) บคุ คลท่มี บี ุคลกิ ภาพที่ดี คอื บุคคลอโี ก+ (Ego) สามารถปรับให+ เกดิ ความสมดลุ ระหวาY งแรงขบั ตามธรรมชาตขิ องอิด (Id) กับมาตรฐานจริยธรรมของซปุ เปอรMอโี ก+ (Super Ego) ทฤษฎพี ฒั นาการของกเี ซล ทฤษฎพี ัฒนาการของกเี ซล (คำวงั สมสวุ รรณ. 2551: 15: อ+างองิ จาก Gesell. 1940: 17) ซ่งึ เปนm นกั จิตวทิ ยาพัฒนาการไดก+ ลาY ววาY ความสามารถในการใช+กลา+ มเน้อื มดั เล็กของเดก็ สามารถแบงY ออกเปนm ระยะ และมีขั้นตอนพัฒนาการกลา+ มเนื้อมดั เลก็ น้ันมีความสำคัญแกYชวี ิตเพราะเปmนรากฐานของบคุ คลเม่ือเจรญิ เติบโต เปmนผใ+ู หญYพฤตกิ รรมของบุคคลจะมอี ิทธพิ ลมาจากสภาพความพร+อมทางราY งกาย ไดแ+ กY กลา+ มเนอ้ื ตYอมกระดูก และประสาทตาY ง ๆ ส่งิ แวดล+อมเปmนเพยี งสYวนประกอบของการเปลยี่ นแปลงโดยทีก่ ีเซลได+แบYงพฒั นาการของ เด็กออกเปนm 4 ด+านดังนี้ 1. พฤติกรรมดา+ นการเคลอื่ นไหว (Motor behavior) เปนm ความสามารถของรYางกายที่ครอบคลมุ อวัยวะ ตาY ง ๆ ของรYางกายและความสมั พันธMทางดา+ นการเคล่อื นไหวทงั้ หมด

29 2. พฤติกรรมดา+ นการปรับตวั (Adaptive behavior) เปนm ความสามารถในการระสานงานระหวYาง ระบบการเคลอื่ นไหวกับระบบความรส+ู ึก (Molor sensory Coordination) เชนY การระสานงานระหวYางตากับ มือ (Eye-Hand coordination) ซง่ึ ดไู ด+จากความสามารถในการใชม+ ือของเด็กเชYนในการตอบสนองตอY สง่ิ ที่ เปนm ลูกบาศกM การสน่ั กระดง่ิ การแกวYงกำไล ฯลฯ ฉะน้ันพฤติกรรมด+านการปรับตวั จงึ สมั พนั ธMกบั พฤตกิ รรม ทางการ เคล่อื นไหว 3. พฤตกิ รรมทางดา+ นภาษา (Language behavior) ประกอบดว+ ยวิธกี ารสอ่ื สารทกุ ชนิด เชนY การ แสดงออกทางหนา+ ตาทYาทางการเคลือ่ นไหวทYาทางของราY งกายความสามารถในการเปลงY เสียงและภาษาพูด การเข+าใจในการสือ่ สารกบั ผอ+ู ืน่ พฤติกรรมทางดา+ นนสิ ยั สYวนตวั และสงั คม (Personal-Social behavior) เปmน ความสามารถในการปรับตัวของเด็กระหวYางบุคคลและบคุ คลกับกลYมุ ภายใตภ+ าวะแวดลอ+ มและสภาพความเปนm จรงิ นับเปนm การปรบั ตัวที่ต+องอาศยั ความเจริญของสมองและระบบการเคล่อื นไหวประกอบในสYวนทเ่ี กีย่ วกบั ความสามารถในการใชก+ ลา+ มเนื้อมัดเลก็ กเี ซลพบวYากอY นทคี่ นเราจะทำอะไรงาY ยๆ เชYน หยบิ อาหารใสปY ากไดน+ ้ัน มีการเรียนร+ูหลายขน้ั ขน้ั แรกทารกใช+มือตะปบข้ันตอY มาจับของด+วยมอื 4. นิว้ ติดกันกับฝาå มอื โดยเริม่ ใช+ฝาå มอื ตอนใกล+ ๆ สันมอื ตอY มาจะเลื่อนไปใชใ+ จกลางมือแลว+ ใชห+ ัวแมYมอื คYอย ๆ เล่ือนมาจบั ขนั้ สุดท+ายคือการหยิบของดว+ ยนิว้ หวั แมมY ือกบั ปลายน้วิ ยิง่ ไปกวาY น้ันกเี ซลไดต+ งั้ ข+อสงั เกตวYา การควบคมุ ปฏบิ ตั ิการแหYงกลา+ มเนอื้ ของคนเรามีพัฒนาการเรม่ิ จากศรี ษะจรดเทา+ เรียกวYา Cephalo-Caudal Sequence คอื หนั ศรี ษะไดก+ Yอนชนั คอแลว+ จึงคว่ำคบื น่งั คลานยืนเดินและว่ิงตามลำดบั สYวนพฒั นาการการ ควบคุมปฏบิ ตั ิการกลา+ มเนอ้ื เร่มิ จากใกล+ลำตวั กอY นเรียกวาY Proximodisyal Sequence เชนY ทแี่ ขนขาทารก บงั คับการเคล่อื นไหวแกวYงแขนขาไดก+ Yอนมอื และเทา+ เด็กใชแ+ ขนคลYองกอY นมือและใช+มือคลYองกอY นนิว้ ดงั นน้ั เด็ก เลก็ ๆ เมือ่ ตอ+ งการจบั อะไรจะผวาไปทั้งตัวตอY มาจะยน่ื ออกไปเฉพาะแขนแล+วจึงใชม+ อื และน้วิ ดงั กลาY วถ+าจะให+ เดก็ เลก็ ๆ เขียนหนังสือมกั จะไดต+ วั โตเพราะกลา+ มเน้ือมือยังใช+คลYองได+ แตYวาดแขนไปกว+าง ๆ ตอY มาเมอื่ บังคับ กลา+ มเนอ้ื มือบรรลุวุฒิภาวะแลว+ จงึ สามารถเขยี นตัวเล็ก ๆ ไดเ+ พราะสามารถบังคับกลา+ มเน้ือมือและนิ้วได+ 5. งานวิจัยท่เี กย่ี วข&อง งานวิจัยต:างประเทศ แสตปปä (Stapp. 1964: 5258-A) ศึกษาความสมั พันธMระหวาY งความคิดสร+างสรรคแM ละสตปิ vญญาของ นักเรยี นที่เรยี นศลิ ปะและไมYเรียนศิลปะพบวYาความคดิ สรา+ งสรรคMและสตปิ vญญาไมYมคี วามสัมพนั ธกM นั แตY นกั เรยี นทเ่ี รียนศิลปะไดค+ ะแนนความคดิ สรา+ งสรรคMสงู กวาY พวกทไี่ มเY รียนศลิ ปะ ครอลลM (Kral. 1982: 1101-4) ไดศ+ กึ ษาเร่อื งการสงY เสรมิ ความคิดสร+างสรรคโM ดยใช+วชิ าศลิ ปะของครู ในโรงเรยี นครสิ ตMศาสนาในการจัดประสบการณภM าคปฏิบัติพบวYาครูสามารถชวY ยเด็กให+เกดิ ประสบการณMในการ เรียนรไู+ ดด+ ีขน้ึ โดยใช+สือ่ ทางศิลปะและความคดิ สรา+ งสรรคM เคลล่ี (พรพรรณร าไพรจุ ิพงศM. 2550: 39, อา+ งอิงจาก Kelley. 1986: 32-3) ศกึ ษาเปรยี บเทียบผล การฝกy ตามแบบแผนเสริมสรา+ งประสบการณทM างศิลปะเพื่อพัฒนาความคดิ สรา+ งสรรคMทางศลิ ปะเปmนเวลา 10

30 สัปดาหM ในชั้นประถมศกึ ษาปPที่ 1 ผลปรากฏวYาความคดิ รเิ ร่มิ สรา+ งสรรคขM องเด็กทเ่ี ขา+ รวY มตามแผนกับเดก็ ที่ ไมYไดเ+ ขา+ รวY ม ตามแผนแตกตYางกันอยาY งมีนยั สำคญั ทางสถิติ งานวจิ ยั ในประเทศ ผกาการตM นอ+ ยเนยี ม.(2556). ความสามารถในการใช+กล+ามเนอ้ื มัดเล็กของเดก็ อายุ 4-5 ปP ท่ี ได+รบั การจัดกิจกรรมศิลปะสร+างสรรคดM +วย ผลการวิจยั พบวYา ความสามารถในการใชก+ ล+ามเนอ้ื มัดเลก็ ของเด็กอายุ 4-5 ปP หลงั จากได+รบั การจดั กจิ กรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคดM ว+ ยดินโดยภาพรวม อยูYในระดบั ดี มี นัยสำคญั ทางสถิติท่ี ระดับ .01 สรุปวYาการจดั กิจกรรมศิลปะสร+างสรรคMด+วยดินสYงเสริม ให+เด็กอายุ 4-5 ปมP ีความสามารถในการใช+ กลา+ มเนือ้ มัดเล็กสูงขึน้ รวพิ ร ผาดาY น.(2557). ความสามรารถในการใชก+ ล+ามเน้อื มดั เล็กของเด็กปฐมวยั ทไี่ ดร+ บั การจัด กิจกรรมศลิ ปะสร+างสรรคMการฉกี ตัด ปะเศษวัสดุ ผลการวิจยั พบวาY เด็กปฐมวัยท่ไี ดร+ บั การจัดกิจกรรมศิลปะ สรา+ งสรรคM การฉีก ตัด ปะเศษวัสดุ มคี วามสามารถในการใช+กลา+ มเนอ้ื มดั เลก็ หลงั การทดลองอยใูY นระดบั ดี ซ่งึ สูงกวYากYอน ทดลองอยาY งมีนยั สำคัญทางสถติ ท่ีระดับ .01 นางหทัยรัตนM สงสม.(2556: บทความ) ผลการใช+ชดุ การจัดกจิ กรรมสรา+ งสรรคเM พ่อื พัฒนากล+ามเนือ้ มดั เล็กของเด็กปฐมวยั ปPที่ 2 โรงเรียนเทศบาล ๕ (บ+านตลาดเกาY ) ผลการวิจัยพบวYา 1. ชดุ การจดั กิจกรรมสร+างสรรคMเพ่ือพฒั นากล+ามเน้อื มัดเลก็ ของเด็กปฐมวยั ปทP ่ี 2 โรงเรยี นเทศบาล ๕ (บ+าน ตลาดเกYา) เทศบาลนครยะลา อำเภอเมอื ง จงั หวดั ยะลา ปกP ารศกึ ษา 2556 มปี ระสทิ ธิภาพตามเกณฑMท่ี กำหนด 80/80 กลาY วคือ ชดุ การจดั กจิ กรรมสร+างสรรคMเพอ่ื พฒั นากลา+ มเนอ้ื มัดเล็กมปี ระสทิ ธิภาพ 91.53/93.71 2. เด็กท่ไี ดร+ ับการจัดประสบการณโM ดยใชช+ ุดการจดั กจิ กรรมสรา+ งสรรคเM พ่อื พฒั นากล+ามเนื้อมดั เลก็ มี การพัฒนากล+ามเน้ือมัดเล็กแตกตาY งจากกอY นการจดั ประสบการณMโดยใชช+ ุดการจัดกจิ กรรมสร+างสรรคM เพื่อ พฒั นากล+ามเน้อื มัดเลก็ อยYางมีนัยสำคญั ทางสถิตทิ ี่ระดับ .05

31 บทที่ 3 วิธดี ำเนินการวจิ ยั ในการวิจัยครง้ั นผี้ ูว& ิจัยไดด& ำเนนิ การตามขน้ั ตอนดงั น้ี 1. ประชากรและกลมYุ ตัวอยYาง 2. เครื่องมือในการวิจัยและการตรวจสอบคุณภาพเครอื่ งมือ 3. แบบแผนการวจิ ัย 4. วิธดี ำเนินการวจิ ยั 5. การวิเคราะหขM +อมลู และสถติ ิที่ใชใ+ นการวเิ คราะหMขอ+ มูล ประชากรและกลมุ: ตวั อยา: ง 1. ประชากร ประชาการทใ่ี ชใ+ นการวจิ ยั ครง้ั นเี้ ปmนเด็กปฐมวยั ชาย-หญงิ อายุ 3-4 ปP ซ่งึ กำลังศึกษาอยYใู นชั้นอนุบาล ปทP ี่ 1 ภาคเรียนท่ี 1 ปกP ารศกึ ษา 2565 โรงเรยี นสาธติ มหาวทิ ยาลัยราชภัฏนครราชสีมา ตำบลในเมือง อำเภอ เมืองนครราชสีมา จังหวดั นครราชสีมา จำนวน 34 คน 2. กลุ:มตัวอยา: ง กลมุY ตวั อยYางท่ใี ชใ+ นการวจิ ยั ในครั้งน้ีเปmนเด็กปฐมวยั นักเรยี นชาย – หญงิ อายุระหวYาง 3 – 4 ปP กำลัง ศึกษาอยYชู นั้ อนบุ าลปPที่ 1/3 ภาคเรยี นที่ 1 ปกP ารศึกษา 2565 โรงเรียนสาธติ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา ตำบลในเมือง อำเภอเมืองนครราชสีมา จงั หวัดนครราชสมี า ซ่งึ ได+มาโดยการเลือกแบบเจาะจงจำนวน 5 คน เปนm กลมYุ ทดลอง เคร่ืองมือในการวจิ ยั และการตรวจสอบคณุ ภาพเครื่องมอื เครื่องมือในการวจิ ัย 1. แผนการจดั กิจกรรมศลิ ปะสร+างสรรคเM พอื่ พฒั นากลา+ มเน้อื มัดเล็กของเด็กปฐมวัย จำนวน 10 แผน 2. แบบบันทึกคะแนนความสามารถในการใช+กลา+ มเน้ือมัดเลก็ ของเดก็ ปฐมวยั แบบแผนการวิจยั 1. การสร&างแผนการจดั กิจกรรมศิลปะสรา& งสรรคเN พ่อื พัฒนากลา& มเน้ือมดั เล็กของเด็กปฐมวัย 1.1 ศกึ ษาข+อมลู และค+นคว+าเอกสาร ตำรา วารสาร และงานวจิ ัยตาY ง ๆ ทีเ่ กี่ยวขอ+ งกบั แผนการจัด กจิ กรรมศิลปะสรา+ งสรรคMเพอื่ พัฒนากล+ามเนอื้ มัดเล็กของเด็กปฐมวยั

32 1.2 ศกึ ษา วิเคราะหM และสังเคราะหแM ผนการจดั กจิ กรรมระดับช้ันอนุบาลปทP ่ี 1 รวมท้ังหลกั สตู ร และ คูYมอื หลกั สตู รการศึกษาปฐมวยั พุทธศักราช 2560 เพ่ือเปmนแนวทางการเขียนแผนการจดั กิจกรรมศิลปะ สรา+ งสรรคเM พอื่ พฒั นากลา+ มเนือ้ มดั เล็กของเด็กปฐมวัย 1.3 จดั ทำแผนการจดั กจิ กรรมศลิ ปะสร+างสรรคเM พ่อื พัฒนากล+ามเน้ือมดั เล็กของเด็กปฐมวัย จำนวน 10 แผน 1.4 นำแผนการจดั กจิ กรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคMเพ่ือพัฒนากล+ามเนอื้ มดั เลก็ ของเด็กปฐมวัยจำนวน 10 แผน ท่ีผวู+ ิจัยสรา+ งขน้ึ เสนอตอY ผเ+ู ช่ียวชาญ เพอ่ื ตรวจพจิ ารณาความเหมาะสมในประเดน็ ท่ีศึกษา 1.5 นำแผนการจัดกจิ กรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคเM พื่อพฒั นากลา+ มเนื้อมดั เลก็ ของเดก็ ปฐมวัย ที่ผ+เู ชยี่ วชาญ ตรวจพรอ+ มข+อเสนอแนะมาปรับปรุงแกไ+ ขใหเ+ หมาะสมยงิ่ ข้ึน 1.6 นำแผนการจดั กจิ กรรมศิลปะสร+างสรรคเM พื่อพัฒนากลา+ มเน้ือมดั เลก็ ของเดก็ ปฐมวยั ไปใช+ กบั กลุYมเปาZ หมายทีเ่ ปmน นักเรียนชาย – หญงิ อายุระหวาY ง 3 – 4 ปP กำลังศกึ ษาอยYชู ั้นอนบุ าลปทP ่ี 1/3 ปPการศึกษา 2565 ของโรงเรยี นสาธติ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั นครราชสีมา จำนวน 5 คน โดยเลือกแบบเจาะจง 2. การสรา& งแบบบนั ทกึ คะแนนความสามารถในการใชก& ล&ามเนื้อมัดเลก็ ของเด็กปฐมวัยมลี ำดบั ขัน้ ตอนดังนี้ 2.1 ศึกษาขอ+ มลู และค+นคว+าเอกสาร ตำรา วารสาร และงานวิจยั ตYาง ๆ ทเี่ ก่ยี วข+องกับ การสร+างแบบ บนั ทึกคะแนนความสามารถในการใช+กลา+ มเนื้อมดั เล็กของเด็กปฐมวัย 2.2 ผ+ูวิจยั ได+ศึกษาเอกสารและงานวิจัยทเี่ กยี่ วกบั การพฒั นากล+ามเนอ้ื มดั เล็กมาใชใ+ นงานวิจยั คณุ ภาพ และวิธีการใช+แบบบันทึกคะแนนความสามารถในการใช+กล+ามเนื้อมัดเลก็ ของเดก็ ปฐมวยั มาสร+างเปนm แบบ บันทกึ ความสามารถในการใชก+ ล+ามเนื้อมัดเลก็ ซ่งึ มที ั้งหมด 2 ชดุ ดงั นี้ 2.2.1 แบบบันทกึ คะแนนความสามารถในการใช+กลา+ มเน้อื มดั เลก็ ของเดก็ ปฐมวยั กอY นการ ทดลอง 2.2.2 แบบบนั ทึกคะแนนความสามารถในการใชก+ ลา+ มเนอ้ื มัดเล็กของเด็กปฐมวัย หลังการ ทดลอง แบบบนั ทึกคะแนนความสามารถในการใช+กล+ามเน้อื มดั เลก็ ของเด็กปฐมวัย เปmน แบบรายการ ที่มรี ะดบั การปฏบิ ตั ิ 3 ระดับ คอื ปฏบิ ัตไิ ด+ ปฏิบตั ิได+บ+าง และปฏบิ ตั ิไมไY ด+ โดยหากทำได+ ใหน+ ้ำหนัก คะแนนเทาY กบั 2 คะแนน หากทำได+บา+ งใหม+ ีนำ้ หนกั คะแนนเทYากับ 1 คะแนน หากทำไมYได+ นำ้ หนัก คะแนนเทYา 0 คะแนน โดยมกี ารประเมินเปนm 5 รายการ คอื ความคลอY งแคลวY ความยดื หยYนุ ความสามารถในการควบคมุ การประสานสมั พนั ธMระหวYางมือกบั ตา การรับร+ูโดยใชก+ ารสัมผัส 2.3 นำแบบบันทกึ คะแนนความสามารถในการใช+กล+ามเนอ้ื มดั เล็กของเด็กปฐมวยั หลังการ ทดลองทผี่ +วู จิ ยั สรา+ งขนึ้ เสนอตอY ผเู+ ชย่ี วชาญ เพื่อตรวจพจิ ารณาความเหมาะสมในประเดน็ ที่ศกึ ษา 2.4 นำแบบบันทึกคะแนนความสามารถในการใช+กล+ามเนอื้ มัดเล็กของเดก็ ปฐมวัยที่ ผูเ+ ช่ียวชาญตรวจพร+อมข+อเสนอแนะมาปรบั ปรงุ แกไ+ ขให+เหมาะสมยิ่งข้นึ นำแบบบันทึกคะแนนความสามารถในการใช+กล+ามเนอื้ มัดเล็กของเดก็ ปฐมวยั ไปใช+กับ กลมYุ เปZาหมาย ท่เี ปmน นักเรียนชาย – หญงิ อายรุ ะหวYาง 3 – 4 ปP กำลังศึกษาอยYชู ้นั อนบุ าลปPท่ี 1/3 ปกP ารศึกษา 2565 ของ โรงเรยี นสาธติ มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏนครราชสีมา จำนวน 5 คน โดยเลอื กแบบเจาะจง

33 การเก็บรวบรวมขอ& มลู ตารางท่ี 3.1 รูปแบบ One-group pretest-posttest design กลุม: Pretest Treatment Posttest ER #! X #\" ความหมายของสัญลักษณN ER แทน กลมุY เปาZ หมายในการทดลอง #! แทน การทดสอบกอY นการทดลอง (Pretest) โดยใช+แบบบนั ทึกคะแนนแบบทดสอบวดั ความสามารถในการใชก+ ล+ามเนื้อมดั เลก็ ของเดก็ ปฐมวัย X แทน การจัดกิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคM #\" แทน การทดสอบหลงั การทดลอง (Posttest) โดยใช+แบบบันทึกคะแนนวดั ความสามารถใน การใชก+ ลา+ มเน้อื มัดเลก็ ของเด็กปฐมวยั วิธีดำเนินการวิจยั 1. ผวู+ จิ ยั ทำการประเมินความสามารถการใชก+ ลา+ มเนือ้ มัดเลก็ จากการใช+แบบบนั ทึกคะแนนความสามารถใน การใช+กลา+ มเน้ือมดั เล็กของเด็กปฐมวัยเปนm คะแนนกYอนการทดลอง (Pretest) 2. ดำเนินการทดลองโดยใชก+ ิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคMท่ีผว+ู ิจยั จดั ทำขึ้น ดังน้ี ขัน้ ที่ 1 นำเขา+ สYูบทเรยี น สร+างบรรยากาศในชั้นเรียน ขนั้ ที่ 2 ขั้นสอน ผู+วจิ ัยสอนขั้นตอนใหน+ กั เรยี นดแู ละปฏิบัติตามขั้นตอน ข้นั ที่ 3 นักเรยี นฝyกปฏิบัตติ ามแผนการจัดกิจกรรม โดยมรี ะยะเวลาในการดำเนนิ การวิจัยทงั้ หมด 10 สปั ดาห/M สปั ดาหลM ะ 2 วัน คอื พธุ และศกุ รM วันละ 30 นาที ดังตารางที่ 3.2 3. เม่อื ดำเนนิ การทดลองครบท้ังหมดแล+ว นำแบบบันทึกคะแนนความสามารถในการใช+กล+ามเน้อื มัดเล็กของ เด็กปฐมวยั มาประเมนิ ความสามารถในการใช+กล+ามเนือ้ มดั เล็กของเด็กปฐมวัย (Posttest) 4. นำข+อมูลทไ่ี ด+จากการประเมินความสามารถในการใช+กล+ามเนือ้ มดั เล็กมาสรปุ วเิ คราะหM

ตารางที่ 3.2 การจัดกิจกรรมศิลปะสรา+ งสรรคM 34 สปั ดาหNท่ี หนว: ย วัน กจิ กรรม วนั ท่ี 1 อารมณM ความรสู+ กึ พุธ ระบายสี 3 สิงหาคม พ.ศ. 2565 5 สิงหาคม พ.ศ. 2565 2 ความตอ+ งการ ศุกรM กลิง้ สดี ว+ ยลูกแกว+ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2565 พธุ ปะ ติดภาพพวงมาลยั 12 สิงหาคม พ.ศ. 2565 วนั แมY ศุกรM ระบายสีการดM วันแมY 17 สิงหาคม พ.ศ. 2565 19 สิงหาคม พ.ศ. 2565 3 ครอบครวั ของเรา พุธ โรยทราย 24 สิงหาคม พ.ศ. 2565 ศกุ รM ปzvนดินน้ำมัน 26 สิงหาคม พ.ศ. 2565 4 วิทยาศาสตรนM าY ร+ู 31 สงิ หาคม พ.ศ. 2565 พธุ ระบายสีภาพสงิ่ มชี วี ิต 2 กันยายน พ.ศ. 2565 5 ผีเสอ้ื แสนสวย ศุกรM ร+อยหลอด พุธ พมิ พMภาพจากการขยำกระดาษ ศุกรM ประดิษฐผM ีเสอ้ื แสนสวย การวิเคราะหNขอ& มลู และสถิติทใ่ี ช&ในการวิเคราะหNข&อมูล ผ+วู จิ ัยนำขอ+ มูลทีไ่ ดจ+ ากการทดลองไปวิเคราะหดM +วยวิธที างสถิตดิ งั นี้ 1. สถติ ิทใ่ี ช+ในการวิเคราะหขM อ+ มูล วิเคราะหMผลการทดลอง โดยใชส+ ถิติเพ่อื หาคYาความถแ่ี ละร+อยละของความสามารถในการใชก+ ล+ามเนอื้ มัดเล็กของกลYมุ เปZาหมาย !×#$$ % สตู ร ร+อยละ (%) = เมอื่ กำหนด n แทน จำนวนข+อมูล ท่ตี อ+ งการนำมาหาคาY รอ+ ยละ N แทน จำนวนผ+ูเรียน สถิติพ้ืนฐาน ไดแ+ กY 1.1 จำนวนคYาร+อยละ (Percentage) จำนวนคYาร+อยละ (Percentage) คำนวณจากสตู ร (พวงรัตนM ทวีรตั นM, 2550, น.118) ดังนี้ & P = % × 100 เม่ือ P แทน ร+อยละ f แทน ความถ่ีทต่ี +องแปลงให+เปนm ร+อยละ N แทน จำนวนความถี่ทัง้ หมด

35 บทที่ 4 ผลการวจิ ยั ผลของการวจิ ัยเรอ่ื ง การพัฒนาการใชก+ ลา+ มเน้ือมัดเลก็ ของเดก็ ปฐมวยั ระดับชัน้ อนุบาล 1/3 โดยใช+ กจิ กรรมศิลปะสร+างสรรคM ผูว+ จิ ัยได+นำเสนอผลการวเิ คราะหขM +อมลู ดงั น้ี การนำเสนอผลการวเิ คราะหNข&อมูล ผลการวิเคราะหขM อ+ มูลผวู+ จิ ยั ได+นำเสนอเปmนลำดับ ดังน้ี 1. ความสามารถในการใช+กล+ามเน้ือมัดเล็กของเดก็ ปฐมวัยกYอนและหลังการจดั กจิ กรรมศิลปะ สร+างสรรคM 2. แผนภูมิแสดงการเปล่ยี นแปลงของความความสามารถในการใช+กลา+ มเน้ือมดั เลก็ ของเด็กปฐมวยั ท่ี ได+รับการจดั กิจกรรมศิลปะสร+างสรรคกM Yอนและหลงั ทดลอง ผลการวเิ คราะหขN &อมลู 1. ผลการวเิ คราะหขM อ+ มูลความสามารถในการใชก+ ล+ามเนอื้ มดั เลก็ ของเด็กปฐมวัยระหวาY งกอY น และ หลงั การจัดกจิ กรรมศิลปะสร+างสรรคM ตารางที่ 4.1 ผลการจัดกจิ กรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคกM Yอนและหลงั ท่ีไดร+ บั การจัดกิจกรรม ความสามารถในการใช&กล&ามเนื้อมดั เลก็ ก:อนทดลอง หลงั ทดลอง 1. ความคลอY งแคลวY 1 8 2. ความยดื หยนุY 3 9 3. ความสามารถในการควบคุม 2 8 4. การประสานสัมพันธรM ะหวาY งมอื กับตา 3 9 5. การรบั รู+โดยใชก+ ารสมั ผัส 5 10 รวม 14 44 ผลการวเิ คราะหMตามตารางที่ 4.1 พบวาY เด็กปฐมวัยระดับชน้ั อนบุ าลปPที่ 1 ท่ไี ด+รบั การจดั กจิ กรรม ศิลปะสร+างสรรคMมีคะแนน ความสามารถในการใช+กลา+ มเน้อื มัดเล็กหลังการทดลองสูงกวYากอY นการทดลอง โดย กอY นการทดลองมี คYาร+อยละของคะแนน เทYากับ 28 และหลงั การทดลองมคี Yารอ+ ยละของคะแนน เทาY กบั 88

36 ตารางที่ 4.2 ผลการวิเคราะหคM ะแนนความสามารถในการใชก+ ลา+ มเนื้อมดั เล็กของเดก็ ปฐมวัยโดยการจดั กจิ กรรมศลิ ปะสร+างสรรคM แยกเปนm รายดา+ น ความสามารถในการใชก& ลา& มเน้ือมัดเล็ก ก:อนทดลอง หลังทดลอง 1. ความคลอY งแคลวY Mean S.D. Mean S.D. 2. ความยืดหยนYุ 0.2 0.4 1.6 0.49 3. ความสามารถในการควบคมุ 0.6 0.49 1.8 0.4 4. การประสานสมั พนั ธรM ะหวาY งมือกับตา 5. การรับร+โู ดยใช+การสมั ผสั 0.4 0.49 1.6 0.49 0.6 0.49 1.8 0.4 รวม 1 0.00 2 0.00 2.8 1.87 8.8 1.78 จากตาราง 4.2 พบวYา คะแนนเฉล่ยี ความสามารถในการใช+กล+ามเนอื้ มัดเล็กทั้ง 5 ดา+ นของเดก็ อนบุ าลระดบั ชัน้ ปทP ี่ 1/3 ท่ไี ดร+ บั การจัดกจิ กรรมศิลปะสร+างสรรคMสูงกวYากYอนการจัดกิจกรรมอยาY งมนี ัยสำคญั ทางสถิตทิ ร่ี ะดับ .01 แยกรายด+าน ดังนี้ ดา+ นความคลYองแคลYวมคี ะแนนเฉลี่ยกอY นการวจิ ัยเทYากับ 0.2 หลังการวจิ ยั เทาY กบั 1.6 และ สYวน เบย่ี งเบนมาตรฐานกอY นการวิจัยเทYากบั 0.4 หลังการวจิ ยั เทYากับ 0.49 ด+านความยืดหยYนุ มีคะแนนเฉลยี่ กอY นการวิจัยเทYากับ 0.6 หลงั การวิจัยเทYากับ 1.8 และ สวY นเบ่ยี งเบน มาตรฐานกYอนการวจิ ยั เทาY กับ 0.49 หลงั การวจิ ัยเทYากับ 0.4 ด+านความสามารถในการควบคมุ มีคะแนนเฉลยี่ กYอนการวิจยั เทYากับ 0.4 หลงั การวจิ ยั เทYากับ 1.6 และ สวY นเบีย่ งเบนมาตรฐานกYอนการวจิ ัยเทาY กบั 0.49 หลังการวิจยั เทYากับ 0.49 ด+านการประสานสัมพนั ธMระหวาY งมอื กบั ตามีคะแนนเฉลย่ี กอY นการวจิ ยั เทาY กบั 0.6 หลังการ วจิ ัย เทYากบั 1.8 และสYวนเบ่ียงเบนมาตรฐานกอY นการวิจัยเทYากับ 0.49 หลังการวิจัยเทYากบั 0.4 ด+านการรบั ร+ูโดยใช+การสัมผสั มคี ะแนนเฉลีย่ กอY นการวจิ ัยเทาY กบั 1 หลังการวิจยั เทาY กับ 2 และสYวน เบี่ยงเบนมาตรฐานกอY นการวิจัยเทาY กบั 0.00 หลังการวิจัยเทาY กับ 0.00

37 ภาพท่ี 4.1 แผนภูมิเปรยี บเทยี บคะแนนการจัดกจิ กรรมศลิ ปะสร+างสรรคMกอY นและหลังทดลอง ภาพที่ 4.1 จากแผนภมู ิแสดงใหเ+ ห็นวYาคะแนนความสามารถในการใชก+ ลา+ มเนือ้ มดั เล็กของเด็กปฐมวยั กอY นและ หลังการจดั กจิ กรรมศิลปะสรา+ งสรรคM เมอ่ื นำมาเปรยี บเทยี บในแตลY ะดา+ นแล+ว คะแนนหลังการทดลองมีคาY สูงขน้ึ กวาY กYอนการทดลอง ดังน้ี ด+านที่ 1 ด+านความคลอY งแคลวY มีคะแนนเฉล่ียกอY นและหลงั การวจิ ยั เทาY กบั 0.2 และ 1.6 ดา+ นท่ี 2 ดา+ นความยืดหยุYนมีคะแนนเฉลย่ี กYอนและหลงั การวจิ ัยเทYากบั 0.6 และ 1.8 ด+านที่ 3 ด+านความสามารถในการควบคมุ มคี ะแนนเฉลี่ยกYอนและหลังการวจิ ยั เทาY กบั 0.4 และ 1.6 ด+านท่ี 4 ดา+ นการประสานสมั พันธMระหวYางมือกับตามคี ะแนนเฉลย่ี กอY นและหลังการวจิ ยั เทาY กบั 0.6 และ 1.8 ด+านท่ี 5 ด+านการรบั รูโ+ ดยใช+การสัมผัสมคี ะแนนเฉลีย่ กอY นและหลังการวจิ ยั เทาY กับ 1 และ 2 โดยใชส+ ญั ลักษณแM ทน ดงั นี้ แทน กYอนการทดลอง แทน หลังการทดลอง A1, A2 แทน ดา+ นความคลYองแคลวY B1, B2 แทน ดา+ นความยดื หยYุน C1, C2 แทน ดา+ นความสามารถในการควบคมุ D1, D2 แทน ด+านการประสานสัมพนั ธMระหวาY งมอื กบั ตา E1, E2 แทน ด+านการรบั รูโ+ ดยใชก+ ารสัมผัส

38 บทที่ 5 สรปุ ผลการวิจยั อภปิ รายผล และขอ2 เสนอแนะ การวจิ ัยครั้งนีเ้ ปนm การวิจัยเชิงทดลอง (Experimental Research) แบบ One-group pretest – posttest design เพอื่ ศึกษาการพัฒนาการใช+กลา+ มเน้ือมัดเลก็ ของเด็กปฐมวัยระดบั ชั้นอนบุ าล 1/3 โรงเรยี น สาธติ มหาวิทยาลัยราชภฏั นครราชสมี า ที่ไดร+ ับการจดั กจิ กรรมศิลปะสรา+ งสรรคM วตั ถุประสงคขN องการวิจัย 1. เพอ่ื พฒั นากล+ามเน้ือมือมดั เลก็ ของเดก็ ปฐมวยั โดยใชก+ ิจกรรมศลิ ปะสร+างสรรคM 2. เพื่อเปรยี บเทยี บการพฒั นากล+ามเนอ้ื มือมดั เล็กของเดก็ ปฐมวัยโดยใชก+ ิจกรรมศิลปะสรา+ งสรรคMกYอน หลังการทำกิจกรรม สมมติฐานการวิจยั หลงั การจดั กิจกรรมศิลปะสร+าสรรคเM ดก็ ปฐมวัยมีพัฒนาการดา+ นกล+ามเน้ือมดั เล็กสงู ขึ้นกวาY กอY นการ วจิ ยั ขอบเขตการวิจยั ประชากร/กลุ:มเปาหมาย ประชากร นักเรยี นชาย – หญิง อายุระหวาY ง 3 – 4 ปP กำลงั ศกึ ษาอยูYชนั้ อนุบาลปPท่ี 1/3 ปกP ารศกึ ษา 2563 ของโรงเรยี นสาธิตมหาวทิ ยาลยั ราชภัฏนครราชสมี า จำนวน 34 คน กลุYมเปาZ หมาย นกั เรยี นชาย – หญงิ อายุระหวYาง 3 – 4 ปP กำลังศึกษาอยYูชั้นอนุบาลปทP ่ี 1/3 ปP การศึกษา 2565 ของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลยั ราชภฏั นครราชสมี า จำนวน 5 คน โดยเลือกแบบเจาะจง เคร่อื งมอื ที่ใชใ& นการวิจยั 1. แผนการจดั กจิ กรรมศิลปะสร+างสรรคMเพือ่ พัฒนากลา+ มเนอ้ื มัดเล็กของเดก็ ปฐมวยั จำนวน 10 แผน 2. แบบบันทึกคะแนนความสามารถในการใช+กล+ามเนือ้ มดั เล็กของเด็กปฐมวยั สรปุ ผลการวิจยั จากการวิจัย สรุปไดด+ ังนี้ ตอนท่ี 1 การพัฒนาความสามารถในการใชก+ ลา+ มเนอื้ มัดเลก็ ของเดก็ ปฐมวยั โดยการจัดกิจกรรมศลิ ปะ สร+างสรรคM โดยรวมพบวYา กลYมุ เปZาหมายจำนวน 5 คน มคี ะแนนเฉล่ยี หลังการทดลองสงู กวาY กอY นการทดลอง

39 คิดเปmนรอ+ ยละ 60 โดยกอY นการทดลองมคี าY รอ+ ยละของคะแนน 28 และหลงั การทดลองมีคYาร+อยละของคะแนน 88 ตอนท่ี 2 การเปรียบเทยี บความสามารถทางด+านกล+ามเน้อื มดั เลก็ ของเด็กปฐมวยั โดยใช+กิจกรรมศลิ ปะ สรา+ งสรรคกM Yอนและหลังการทดลองรายด+าน กอY นและหลงั การทดลอง พบวาY ดา+ นความคลอY งแคลวY มคี ะแนน เฉล่ยี หลงั การวิจยั สูงกวYากอY นการวจิ ยั เทYากับ 1.4 คะแนนสูงเปนm อันดับ 1 ด+านความยืดหยุYน ดา+ น ความสามารถในการควบคุม และดา+ นการประสานสมั พนั ธรM ะหวYางมอื กับตา มคี ะแนนเฉล่ียหลงั การวิจยั สูงกวาY กอY นการวิจัยเทาY กันคอื เทาY กบั 1.2 คะแนนสงู เปนm อันดับ 2 และด+านการรับร+ูโดยใชก+ ารสมั ผัส มีคะแนนเฉลย่ี หลังการวจิ ัยสูงกวYากอY นการวิจัย เทYากับ 1.00 คะแนนสูงเปmนอันดับ 3 ซ่งึ มีคะแนนน+อยท่สี ดุ ตามลำดับ อภิปรายผล การวิจยั ครัง้ น้ี มีจุดมงYุ หมายเพอ่ื พัฒนาความสามารถในการใช+กล+ามเนอ้ื มัดเล็กของเด็กปฐมวยั ท่ีไดร+ ับ การจัดกิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคM ผลการวจิ ยั พบวาY ความสามารถในการใช+กลา+ มเนื้อมัดเล็กของเด็กปฐมวยั ที่ ได+รบั การจดั กิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคMหลงั การทดลองเพ่มิ ข้ึน คิดเปนm รอ+ ยละ 60 ซงึ่ สอดคล+องกบั สมมตฐิ าน ทีต่ ง้ั ไว+แสดงให+เหน็ วาY การจดั กจิ กรรมศลิ ปะสร+างสรรคM กอY ใหเ+ กดิ ผลในการพัฒนาความสามารถในการใช+ กลา+ มเน้ือมัดเล็กของเด็กปฐมวัย ซึง่ สอดคลอ+ งกบั ผกากานตM นอ+ มเนยี ม (2556) กลYาววาY ความสามารถในการ ใชก+ ล+ามเน้อื มดั เลก็ มีความสำคญั อยYางย่งิ ตอY เดก็ กลYาวคอื กลา+ มเนื้อมดั เล็กเปmนอวยั วะทสี่ ำคัญ การเคลอ่ื นไหว กล+ามเนอื้ ตา มอื นิว้ มอื และแขนทีส่ ัมพันธMกันชYวยในการพฒั นาการของการรบั รู+และสติปญv ญาทวี่ Yองไว และ สามารถทำกจิ กรรมประจำวนั ไดค+ ลYองแคลวY ตลอดจนพ้ืนฐานความสามารถในการเขยี นของเดก็ ตYอไป และ อธิษฐาน พลู ศิลปศä ักดิก์ ลุ (2556) กลYาววาY กลา+ มเน้อื มัดเล็กเปmนอวยั วะทสี่ ำคัญหน่ึงในการประกอบกจิ วัตร ประจำวนั ด+วยตนเอง เชนY การติดกระดุม การรูดซปิ แปรงฟนv ผกู เชือกรองเท+า งานศิลปะ รวมทงั้ การขดี เขียน ถา+ เด็กใชก+ ลา+ มเนือ้ เลก็ ไดอ+ ยาY งคลYองแคลYว จะชวY ยสงY เสริมพฒั นาการดา+ นตาY ง ๆ เชนY ด+านสติปvญญาให+ดีข้ึน เพราะกล+ามเนอ้ื มัดเลก็ มสี วY นทำใหเ+ ด็กได+ใชม+ อื สำรวจ สังเกต จากการสัมผสั จับตอ+ งในทุก ๆ กจิ กรรม การพัฒนาความสามารถในการใช+กล+ามเน้ือมดั เล็กของเดก็ ปฐมวัย หลงั การจดั กิจกรรมศลิ ปะ สรา+ งสรรคM พบวYา ด+านความคลYองแคลYว มีคะแนนเฉล่ียหลังการวจิ ัยสงู กวYากYอนการวิจัย เทาY กบั 1.4 คะแนน สูงเปนm อันดับ 1 ดา+ นความยืดหยนุY ด+านความสามารถในการควบคุม และด+านการประสานสมั พันธMระหวาY งมือ กับตามคี ะแนนเฉลีย่ หลงั การวจิ ัยสงู กวาY กYอนการวจิ ัยเทาY กนั คอื เทYากับ 1.2 คะแนนสูงเปmนอนั ดับ 2 และด+าน การรบั รโ+ู ดยใชก+ ารสมั ผัส มีคะแนนเฉลยี่ หลังการวจิ ัยสงู กวYากYอนการวจิ ยั เทYากบั 1.00 คะแนนสูงเปนm อันดบั 3 ซึ่งมีคะแนนนอ+ ยทสี่ ดุ ตามลำดับ ทง้ั นี้ เนือ่ งจากกจิ กรรมศิลปะสร+างสรรคM เปmนกิจกรรมที่เหมาะสมกับความ สนใจของเดก็ ชวY ยใหเ+ ด็กมคี วามสขุ สนุกสนาน และเพลิดเพลนิ ไปกับการลงมือปฏิบัติจริง อกี ท้ังยังเปนm การฝyก กลา+ มเนือ้ มัดเล็กได+ดียงิ่ ข้นึ ซงึ่ การจดั กจิ กรรมศิลปะสรา+ งสรรคM มีความสอดคลอ+ งกบั พฒั นาการและธรรมชาติ ของเด็กปฐมวัย เด็กได+สมั ผัส ส่ือวัสดุ การประสานสมั พันธรM ะหวYางมือกับตาใหม+ ีความสัมพันธกM นั จนเกดิ ความ คลอY งแคลYวของกล+ามเนอ้ื มอื ทงั้ สองข+างมากข้ึน เกดิ ความภาคภมู ใิ จในตนเอง และสามารถปฏิบตั กิ จิ วัตร ประจำวันได+ดว+ ยตนเอง

40 ข&อเสนอแนะในการนำผลการวจิ ยั ไปใช& 1. การกำหนดให+มกี ิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคทM ม่ี ผี ลตYอการพัฒนาความสามารถในการใชก+ ลา+ มเนอ้ื มดั เล็กของเด็กปฐมวัย ควรใหม+ กี ารทำซ้ำบอY ย ๆ อยYางตอY เนือ่ ง เพ่อื ใหเ+ ดก็ ไดฝ+ กy การใชก+ ลา+ มเน้อื มัดเลก็ ใหม+ ากข้นึ จะทำใหเ+ หน็ ผลชัดเจนวาY เด็กมคี วามสามารถในการใช+กลา+ มเน้ือมดั เลก็ ท่ีดีมากขึ้น 2. การจัดกิจกรรมศิลปะสรา+ งสรรคM ครคู วรมีการจดั เตรยี มสอื่ และอุปกรณใM หม+ คี วามหลากหลายและ เพียงพอตอY จำนวนนกั เรียน 3. ผลการวจิ ยั ทไี่ ดร+ บั สามารถนำมาเปนm แนวทางในการพัฒนาหลกั สตู รสถานศึกษาของโรงเรยี น นำ ผลการวิจัยมาปรบั ปรงุ การสอนของโรงเรียนใหม+ กี ารจดั การเรยี นรู+ทด่ี ยี ง่ิ ขึน้ ข&อเสนอแนะในการทำวจิ ยั คร้ังตอ: ไป 1. ควรมีการศึกษาผลของการจัดกิจกรรมศิลปะสรา+ งสรรคMสำหรับเดก็ ปฐมวยั ที่มีผลตอY พัฒนาการใน ด+านอน่ื ๆ เชYน พัฒนาการด+านสังคม พฒั นาการดา+ นการคิดแกป+ ญv หา พัฒนาการทางภาษา ฯลฯ 2. ในการพัฒนาความสามารถในการใชก+ ล+ามเนื้อมัดเล็กของเดก็ ปฐมวยั ควรใชก+ จิ กรรมอนื่ ท่ี นอกเหนอื จากกิจกรมศลิ ปะสร+างสรรคM เชนY การทำกจิ กรรมพลศกึ ษา โยน - รบั ลูกบอล การทำกิจกรรมเสรี ด+านการคีบ ดา+ นการตกั ฯลฯ

41 บรรณานุกรม กระทรวงศกึ ษาธิการ. (2560). คูYมอื หลกั สตู รการศึกษาปฐมวยั พทุ ธศกั ราช 2560. กรงุ เทพฯ : โรงพิมพคM ุรสุ ภาลาดพร+าว. กฤษณา รักนุช. (2560). การพฒั นาชดุ กจิ กรรมสร+างสรรคMตามแนวคิดของ Gesell เพอื่ พัฒนา ความสามารถในการใช+กล+ามเนื้อมัดเล็กของนักเรยี นระดับปฐมวยั . วทิ ยานพิ นธM สาขาวชิ า หลกั สูตรและการสอน.คณะครศุ าสตรM มหาวทิ ยาลัยธรุ กจิ บัณฑติ ย.M กุลยา ตนั ตผิ ลาชวี ะ. (2551). การจดั กจิ กรรมการเรียนรสู+ ำหรบั เด็กปฐมวัย. กรุงเทพมหานคร: เบรน-เบส. เกียรตวิ รรณ อมาตยกุล. (2559). เรยี นๆ เลนY ๆ อนุบาลอมาตยกุล. กรุงเทพฯ คำวัง สมสุวรรณ. (2551). การสYงเสรมิ พัฒนาการทางดา+ นกลา+ มเน้ือเลก็ ของเดก็ ปฐมวยั โดยการจดั กจิ กรรมการปvนz ดิน. ปรญิ ญานพิ นธM กศ.ม. (การศกึ ษาปฐมวัย). กรงุ เทพมหานคร บณั ฑิต วิทยาลยั มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ ฉวีวรรณ จันทรMอYอน. (2562). คมYู อื การสอนกจิ กรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคสM ำหรบั เดก็ ปฐมวยั ระดับอายุ4-5ป.P โรงเรียนอนุบาลราชภฏั กำแพงแสน. มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏกำแพงแสน ชัยนงศM พรหมวงศM. (2551). ประมวลสาระชุดวชิ าการพัฒนาหลกั สตู รและส่ือการเรียนการสอน. พิมพMคร้งั ท9่ี : 2. กรงุ เทพฯ : มหาวทิ ยาลยั สุโขทยั ธรรมาธิราช ดวงเดือน ศาสตรภทั ร.(2555). การเปรยี บเทยี บทฤษฎีพัฒนาการเด็ก. พิมพMครงั ที 3. กรุงเทพฯ : มหาวทิ ยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. นลนิ ี เชื้อวนชิ ชากร. (2555, เมษายน). Small hand Bigskill. นิตยสารรกั ลูก. 30(351): 156 – 159 ประนัดดา รัตนไตรมาส. (2557). ผลของการจัดกิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคMแบบตอY เตมิ ทีม่ ตี Yอการพฒั นาการ ด+านการเขียนของเด็กปฐมวยั . สาขาวชิ าการศกึ ษาปฐมวัย มหาวิทยาลัยศรีนครนิ ทรวิโรฒ. ปริษา บญุ มาศ. (2551). ทักษะการคิดเชิงเหตผุ ลของเดก็ ปฐมวัยท่ีไดร+ บั การจัดกิจกรรมศิลปะ สรา+ งสรรคเM น+นการผสมสี. ปรญิ ญานิพนธM กศ.ม. (การศกึ ษาปฐมวยั ). กรงุ เทพฯ: บณั ฑิตวิทยาลยั . มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครินทรวโิ รฒ. ถYายเอกสาร. ผกากานตM นอ+ ยเนียม. (2556). ความสามารถในการใช+กลา+ มเน้ือมัดเล็กของเดก็ อายุ 4 – 5 ปP ท่ไี ดร+ บั การจัดกิจกรรมศลิ ปะสรา+ งสรรคดM +วยดิน. (วทิ ยานพิ นธMปรญิ ญามหาบัณฑิต, มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครนิ ทรวิโรฒ). พรเพ็ญ บวั ทอง. (2555). ผลของการจดั กจิ กรรมศิลปะสร+างสรรคดM +วยวัสดธุ รรมชาตทิ อ+ งถ่ินท่มี ตี อY พฤติกรรมทางสงั คมของเดก็ ปฐมวยั . ปรญิ ญานิพนธกM ารศึกษามหาบัณฑิต (การศึกษา ปฐมวยั ). ภาควิชาหลักสตู รและการสอน คณะศึกษาศาสตรM มหาวิทยาลัยศรนี ครินทรวิโรฒ พัชรี ผลโยธนิ และ วรนาท รกั สกุลไทย. (2557). มิติใหมใY นการสYงเสริมภาษาและการรู+หนงั สือของ เด็กปฐมวัย. (เอกสารประกอบการอบรมเชิงปฏบิ ตั ิการ โรงเรยี นเกษมพิทยา) ม.ป.ท. (อดั สำเนา)