การปฏิบัติดนตรีสากล

๕หน่วยการเรยี นรู้ที่ การปฏิบัติดนตรสี ากล จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ๑. อา่ น เขียนโนต้ ดนตรไี ทยและสากลในอตั ราจังหวะตา่ งๆ ได้ ๒. ร้องเพลง หรือเลน่ ดนตรีเดยี่ วและรวมวง โดยเน้นเทคนิคการแสดงออกและคณุ ภาพของการแสดงได้

เครื่องหมายและสัญลักษณ์ทางดนตรีสากล ตวั โนต้ สัญลกั ษณท์ ่ใี ชบ้ นั ทึกแทนหนว่ ยเสียงและจังหวะของดนตรี มีชือ่ เรยี กและ ค่าเฉพาะ แตกตา่ งกันไปตามรปู ร่างลกั ษณะ ตวั หยุด สัญลักษณท์ ี่ใชบ้ นั ทึกแทนความเงียบ มชี ่ือเรียกและค่าเฉพาะเชน่ เดยี วกับตวั โนต้

วิธเี พมิ่ คา่ ตวั โน้ต ทาได้ ๒ วิธี คือ และตัวหยุด • ใชเ้ สน้ โยง โดยการใช้เสน้ โยงตัวโน้ต หรือตวั หยุดตัง้ แต่ ๒ ตัวเข้าดว้ ยกนั ตวั โน้ต หรอื ตวั หยดุ จะมจี งั หวะเพ่ิมขน้ึ เท่ากบั จังหวะของตัวโนต้ หรอื ตัวหยุดเหลา่ นัน้ รวมกัน • ประจุด โดยการเติมจดุ เข้าข้างหลังตัว โนต้ หรอื ตวั หยุด จะทาใหต้ ัวโน้ต หรือ ตัวหยุดนน้ั มคี า่ เพม่ิ ขน้ึ อกี ครึง่ หนงึ่ ของตวั หน้า

บรรทัด ๕ เสน้ เป็นหลักบอกตาแหน่งระดบั เสียง เป็นเส้นตรงแนวนอนขนานกัน แต่ละเส้นมรี ะยะห่าง เทา่ ๆ กนั กญุ แจประจาหลัก เป็นเครอ่ื งหมายกาหนดให้ตัวโนต้ ท่ีบนั ทึกบนบรรทัด ๕ เสน้ มรี ะดับเสียงตามหลกั เกณฑ์ ของกญุ แจประจาหลักชนิดนั้น กุญแจประจาหลักทผี่ ู้เรยี นควรทราบ คอื กญุ แจประจาหลักซอล หรอื จี (G Clef) กญุ แจประจาหลักฟา หรอื เอฟ

เคร่อื งหมายแปลงเสียง • เคร่อื งหมายชารป์ บังคับให้โนต้ ตัวทีม่ ีเครื่องหมายนีก้ ากบั ให้มีระดับเสียงสูงกวา่ ธรรมชาติอกี ครึ่งเสียง • เครือ่ งหมายแฟลต บงั คับให้โนต้ ตวั ทีม่ ีเครอ่ื งหมายน้ีกากับใหม้ ีระดบั เสียงต่ากว่า ธรรมชาติครึ่งเสยี ง • เคร่อื งหมายเนเจอรลั บังคบั ใหโ้ นต้ ตวั ท่มี ีเครื่องหมายนีก้ ากับให้มรี ะดับเสยี งตาม ธรรมชาตเิ สยี งคืนสูป่ กติ ใช้ในกรณที ่ตี วั โนต้ ถูกบังคบั ด้วยเครอ่ื งหมายชาร์ป หรือ เครือ่ งหมายแฟลต มาก่อน แล้วต้องการแปลงกลบั เปน็ เสียงตามธรรมชาตดิ งั เดิม

หลักปฏบิ ัติเครื่องดนตรีสากล วธิ ปี ฏิบัตเิ ครื่องดนตรีประเภทคีย์บอร์ด เครือ่ งดนตรีประเภทคยี บ์ อร์ดมคี วามสาคัญมาก โดยเฉพาะออรแ์ กน (Argan) และเปียโน (Piano) เพราะในวงดนตรีเกือบทกุ ประเภทจะตอ้ งมเี ครอ่ื งดนตรีดังกลา่ วนีป้ ระสมวงอยู่ การเล่นเครือ่ งดนตรี ประเภทคียบ์ อรด์ นนั้ โดยทว่ั ไปจะเนน้ การเล่นในแนวดาเนนิ คอร์ด เปน็ หลัก

เปยี โน ลักษณะของเปียโน วิธีปฏบิ ัตเิ ปียโน เปน็ เครอ่ื งดนตรที ม่ี ีชว่ งเสียงกว้าง • น่ังตวั ตรงในท่าสบาย สามารถควบคมุ ระดับเสยี ง • ยื่นขอ้ มอื เหยียดตรง ชว่ งแขนจาก ของเครอ่ื งดนตรี ในวงออรเ์ คสตรา ได้ทงั้ หมด ไหล่ถงึ ศอกทามมุ ให้เคลือ่ นไหวได้ สะดวก น้ิวงองุ้มลง ใชป้ ลายน้วิ เคาะลงลิ่มน้วิ เปียโน การดูแลรักษาเครือ่ งดนตรี ประเภทคยี ์บอรด์ • ใช้ผ้าสะอาดทแ่ี ห้งเชด็ ท่ตี ัวเครอื่ ง หรือบรเิ วณทเี่ ป็นลิม่ น้วิ ให้สะอาด • ปิดฝาครอบแลว้ ใช้ผ้าคลุมให้ เรยี บร้อย • ตรวจสอบเรือ่ งความชื้น ฝุน่ ละออง และน้า การวางนิ้วในเบอื้ งต้นให้ปฏิบัติ ดงั น้ี

การบรรเลงรวมวง ลักษณะของโนต้ เพลง สาหรบั การบรรเลงรวมวง คณุ สมบัตขิ องนกั ดนตรี หรอื นักร้องที่จะบรรเลงรวมวงไดด้ ี • โน้ตเพลงตอ้ งบนั ทกึ แบบแยกแผน่ สาหรับนัก ดนตรี หรอื นกั ร้องแต่ละคน ซ่งึ ต้องบรรเลง • สามารถอ่านตัวโนต้ แบบ “Sight Reading” หรอื ขบั ร้องตามโน้ตเพลงของตน แตอ่ ย่ใู น ได้ จงั หวะควบคุมอย่างเดยี วกัน ทงั้ การกระสวน จงั หวะ เคาะจังหวะ และอัตราช้า-เร็ว • ผ่านการฝกึ ฝน เลน่ เคร่อื งดนตรหี รือฝกึ ขับ ของจังหวะ ร้องเพลงตามตวั โน้ตมาจนชานาญ • การบรรเลงรวมวงสามารถปฏิบตั ิได้ ๔ วิธี คอื • มีสมาธแิ นว่ แน่ สามารถควบคมุ ตนเองให้ ปฏบิ ตั ิตามตัวโน้ตและคาสั่งของโนต้ เพลง ตลอดจนบทเพลงได้ • มรี ะเบียบวนิ ยั ปฏิบัตติ ามสญั ญาของวาทยกร หรอื ครูอยา่ งเคร่งครดั

การบรรเลงรวมวง ๑. การใช้เคร่ืองดนตรที ี่ตนถนัดเลน่ ทานองหรอื ขับรอ้ งไปตามโนต้ เพลงโดยใชเ้ บส กลองดาเนินจังหวะ และกตี ารด์ าเนนิ คอรด์ ประสานเสียงกับทานอกหลกั ๒. การใช้เคร่อื งดนตรีที่ตนถนัด เล่นทานองหรือขบั ร้องประสานเสยี งแบบ ๒ แนว หรือ ๓ แนว อยา่ งงา่ ยไปตามโนต้ เพลง ใช้ เบส กลอง และกีตาร์ดาเนินคอรด์ ประกอบจังหวะ ๓. การใชเ้ ครอื่ งดนตรที ี่ตนถนดั เล่นทานองหรือขบั รอ้ งแบบวนไปตามโนต้ ใชเ้ บส กลอง และกตี าร์ ดาเนินจงั หวะและคอร์ด ตามลาดบั ๔. การเลน่ ดนตรีหรอื ขับรอ้ งตามโน้ตเพลงซ่ึงผูป้ ระพนั ธเ์ พลงไดแ้ ยกโนต้ เพลงไวเ้ ป็นกลางๆ สาหรบั เคร่ืองดนตรีหลกั ของวง คอื เคร่อื ง C,Bb,Ebสว่ น เครอื่ งประกอบจังหวะ ไดแ้ ก่ เบส กลอง และกีตารด์ าเนนิ คอร์ด ให้แตล่ ะวงสร้างกระบวนจังหวะข้นึ เอง