ทบทวนความรู้ก่อนเรียน เมอ่ื นกั เรยี นมปี ัญหาหรอื คาถาม นกั เรยี นมวี ธิ กี ารอธบิ ายใหผ้ อู้ น่ื เขา้ ใจได้ อยา่ งไร
กิจกรรม แนวคิดเชิงนำมธรรม ชวนคิด ➢ ให้ผเู้ รียนแต่ละกล่มุ แล้วให้ผเู้ รียนแต่ละกล่มุ เขียนคำวำ่ hello เป็น ภำษำองั กฤษลงในกระดำษ ตำมจินตนำกำร ➢ ให้นักเรียนแต่ละกลมุ่ ชกู ระดำษท่ีเขียนเสรจ็ แลว้ ให้เพื่อนในห้องดู
คาต่อไปนีค้ ือคาว่า hello หรือไม่
ให้นักเรียนพจิ ารณาคาว่า hello ทีม่ ีรายละเอยี ดดงั นี้ • ข้อมูลประกอบด้วยอกั ขระใดบ้าง แต่ละอกั ขระเป็ นอกั ษร ตวั พมิ พ์เลก็ หรือตวั พมิ พ์ใหญ่ และมสี ีอะไร • ข้อมูลประกอบด้วยอกั ขระใดบ้าง แต่ละอกั ขระประกอบด้วยสี อะไร • ข้อมูลประกอบด้วยอกั ขระใดบ้าง • ข้อมูลประกอบด้วยอกั ขระกต่ี วั • ข้อมูลประกอบด้วยคากค่ี า
ลกั ษณะของคำว่ำ HELLO ตำมรำยละเอียดที่ต้องกำร ตวั อย่ำง hello
แนวคดิ เชิงนามธรรม แนวคิดเชิงนามธรรม (abstract thinking หรือ abstraction) เป็ น องค์ประกอบหน่ึงของแนวคิดเชิงคานวณ (computational thinking) ซ่ึง ใช้กระบวนการคดั แยกคุณลกั ษณะทส่ี าคัญออกจากรายละเอยี ดปลกี ย่อยใน ปัญหาหรืองานทก่ี าลงั พจิ ารณา เพื่อให้ได้ข้อมูลที่จาเป็ นและเพยี งพอในการ แก้ปัญหา
พจิ ารณาลกั ษณะต่อไปนีว้ ่าคืออะไร เปลือกมหี นาม ผลมกี ลน่ิ แรง ผลมเี นื้อและเมด็ ผลกนิ ได้ ท้งั นีป้ ระสบการณ์มผี ลกบั คาตอบด้วย
พจิ ารณารูปต่อไปนีว้ ่าคืออะไร
ทาไมถงึ มองว่าเป็ นปากกา ด้ำมจบั แขง็ มไี ส้หมกึ มีด้ำมจบั ไส้สีน้ำเงิน ด้ำมจบั สีฟ้ำ มที ี่กดปำกกำ ไส้สีแดง ปลอกห้มุ สีแดง มปี ลอกห้มุ ที่ปลำยด้ำม มที ่ีหนีบที่ด้ำม ไส้สีเขียว
ทาไมถงึ มองว่าเป็ นปากกา ลกั ษณะทวั่ ไป ลกั ษณะเฉพำะ มดี ้ำมจบั ปลอกห้มุ สีแดง ด้ำมจบั แขง็ มที ่ีกดปำกกำ ไส้สีแดง มีไส้หมกึ มีปลอกห้มุ ท่ีปลำยด้ำม ด้ำมจบั สีฟ้ำ มที ่ีหนีบท่ีด้ำม ไส้สีเขียว ไส้สีน้ำเงิน
ทาไมถึงมองว่าเป็ นปากกา ลกั ษณะทั่วไป ลกั ษณะเฉพาะ ด้ำมจบั แขง็ มดี ้ำมจบั ด้ำมจบั สีฟ้ำ มไี ส้หมกึ ไส้สีแดง ไส้สีเขียว ไส้สีน้ำเงิน
หากต้องการทาขนมเค้ก สิ่งทค่ี วรรู้คือ? • ส่วนประกอบและสัดส่วน – แป้งสาลี … ถ้วย – ไข่ไก่ … ฟอง – นา้ ตาลไอซ่ิง … ช้อนโต๊ะ – เกลือ … ช้อนชา • วิธีทา 1. … 2. … https://openclipart.org/detail/279099/choclate-cake
ใบกจิ กรรมที่ 1.1 ➢ให้ผ้เู รียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนเลือกรูปหน้าห้อง ➢ให้แต่ละกลุ่มเลือกรูปทเี่ หลือ ทีค่ ดิ ว่าควรจะจดั อยู่ในกล่มุ เดยี วกบั รูปท่ี เลือกไว้คร้ังแรก ➢ หลงั จากที่ผ้เู รียนเลือกรูปเสร็จแล้ว ผู้สอนถามผู้เรียนต่อว่าทาไมถงึ คดิ ว่ารูปทแี่ ต่ละกลุ่มเลือกน้ัน จัดอย่ใู นกลุ่มเดียวกนั แล้วให้ผ้เู รียน ตอบคาถามลงในใบกจิ กรรมที่ 2.1 หลงั จากน้ันผ้สู อนสุ่มผ้เู รียนแต่ละ กลุ่มเฉลยคาตอบและสรุปสิ่งทไ่ี ด้
กิจกรรมที่ 1.1 • ให้นักเรียนวำดรปู บำ้ นในจินตนำกำรของตนเอง • จบั ค่แู ล้วผลดั กนั อธิบำยรำยละเอียดบำ้ นของตนเองให้เพ่ือนวำด ตำม โดยไม่ให้เพ่ือนเหน็ รปู บำ้ นต้นฉบบั • ให้เปรียบเทียบรปู บำ้ นของตนเองกบั รปู บำ้ นท่ีเพื่อนวำดว่ำมีสิ่ง ใดบำ้ งที่เหมือนและแตกต่ำงกนั • จดั กล่มุ รปู บำ้ นของนักเรียนทงั้ ห้อง นักเรียนจะใช้เกณฑอ์ ะไรในกำร จดั กล่มุ และจดั ได้กี่กล่มุ
ตวั อย่ำง แชรก์ บั ฉัน หอ้ งเรยี นหอ้ งหน่งึ ในโรงเรยี นมธั ยมแหง่ หน่งึ มนี กั เรยี นอยทู่ งั้ หมด 20 คน เพอ่ื เป็นการตอ้ นรบั การเปิดเทอมก๊วนเพอ่ื นรกั ซง่ึ ประกอบไปดว้ ยหนูนิก หนูแนน และหนูหน่อยไดน้ ดั กนั ไปรบั ประทานอาหารทร่ี า้ นป้าแป๋ ว ใกลโ้ รงเรยี น และตกลงกนั วา่ ไมว่ า่ ใครจะสงั่ อะไรกจ็ ะจา่ ยคา่ อาหารคนละเทา่ ๆ กนั โดยมรี ายการอาหารดงั น้ี ตวั อยำ่ ง แชรก์ บั ฉนั
ต้องกำรทรำบว่ำแต่ละคนต้องแชรค์ ่ำอำหำรคนละเท่ำใด ขอ้ มลู ที่จำเป็นกบั กำรแก้ปัญหำ คือ ? ✓ ✓ ตวั อย่ำง แชรก์ บั ฉนั
ต้องจ่ำยค่ำอำหำรคนละเท่ำไหร่? o หนูนกิ สั่งสลัดผักกับน้ำมะนำวป่นั (20+25=45) o หนูแนนสั่งข้ำวผัดกับชำเยน็ (30+15=45) o หนหู นอ่ ยส่ังก๋วยเต๋ยี วกับทบั ทมิ กรอบ (34+20=54) รวมค่ำอำหำรทงั้ สิ้น 45+45+54 =144 บำท จำ่ ยค่ำอำหำรคนละ 144/3 = 48 บำท ตวั อย่ำง แชรก์ บั ฉนั
กิจกรรม ลองวิเครำะห์สถำนกำรณต์ ่อไปนี แล้วบอกว่ำข้อมลู ใดจ้ำเปน็ ในกำร ทำ้ งำนหรอื แกป้ ัญหำ พรอ้ มอธบิ ำยเหตุผลประกอบ • กำรเดินทำงจำกบ้ำนไปโรงเรียน • กำรเลอื กซือสินคำ้ • กำรเลอื กรบั ประทำนอำหำร • กำรท้ำไข่เจยี ว • กำรวำดรปู ต้นไม้ หรือดอกไม้
ให้นักเรียนศึกษำตวั อย่ำงที่ 1.4 – 1.6 หมำยเหตุ เนื่องจำกตวั อยำ่ งโจทย์ 1.5 ไม่ได้กำหนด รำคำกระเบอื้ งไว้ ให้คำนวณจำนวนกระเบอื้ งที่ใช้ อย่ำงเดียว
กำรถำ่ ยทอดรำยละเอียดของปัญหำและกำรแก้ปัญหำ การถา่ ยทอดรายละเอยี ดน้ีไปสผู่ ทู้ จ่ี ะวเิ คราะหแ์ ละแกป้ ัญหา ซง่ึ เป็นไปไดห้ ลายรปู แบบ หากผแู้ กป้ ัญหาคอื บคุ คลอ่นื การถ่ายทอดปัญหา สามารถทาไดโ้ ดยการอธบิ ายเป็นขอ้ ความและอาจใชแ้ ผนภาพประกอบ หากผแู้ กป้ ัญหาคอื คอมพวิ เตอร์ การถ่ายทอดวธิ กี ารแกป้ ัญหากจ็ ะอยใู่ น รปู ของภาษาโปรแกรม
ตวั อย่ำง ด่ำนผำ่ นทำง ลงุ สมบตั ติ อ้ งการหารายไดเ้ สรมิ โดยการตดั ถนนสว่ นบคุ คล ทอ่ี นุญาตใหผ้ ขู้ บั ขย่ี านพาหนะผา่ นไปมาได้ แตต่ อ้ งจา่ ยคา่ ผา่ นทาง โดยเรม่ิ ตน้ ทค่ี นั ละ 10 บาท บวกดว้ ยคา่ ธรรมเนยี มทค่ี ดิ ตามจานวนลอ้ ของยานพาหนะ ลอ้ ละ 5 บาท สว่ นคนเดนิ เทา้ สามารถสญั จรผา่ นไปมาไดโ้ ดยไมต่ อ้ งเสยี คา่ ผา่ นทาง ข้อมูลใดจำเป็ น หรอื ไมจ่ ำเป็ น
ข้อมลู ทจ่ี ำเป็ น ขอ้ มูลทไ่ี ม่จำเป็ น จำนวนยำนพำหนะ ส่วนรำยละเอียดอื่น ๆ และจำนวนล้อของ เช่น สี ขนำด รปู ทรง ยำนพำหนะ จำนวนคนเดินผำ่ นด่ำน ตวั อย่ำง ด่านผา่ นทาง
กำรถ่ำยทอดขอ้ มูลทจ่ี ำเป็ น 2 22 43 4 11 4 ตวั อยำ่ ง ดา่ นผ่านทาง
วิธีในกำรหำคำตอบ 11 222 3 444 คา่ ผา่ นทางทงั้ หมด = (จานวนยานพาหนะทงั้ หมด x 10) + (จานวนลอ้ ทงั้ หมด x 5) = (2+3+1+3)x10 + [(1x2)+(2x3)+(3x1)+(4x3)]x5 = 205 บาท ตวั อย่ำง ดา่ นผ่านทาง
ตวั อยำ่ ง บอ่ เลี้ยงปลำและพนื้ ที่ปลกู หญ้ำ คุณนายสมศรีตอ้ งการสร้างบ่อเล้ียงปลาลงบนพ้ืนท่ีวา่ งรูปสี่เหลี่ยมพน้ื ผา้ ดา้ นหลงั บา้ น พ้ืนท่ีดงั กล่าวมีขนาด 15 x 8 ตารางเมตร ปัจจุบนั มีหญา้ คาข้ึนรกสูงประมาณ 100 เซนติเมตร จึง จาเป็นตอ้ งจา้ งคนงานมาตดั หญา้ ใหเ้ รียบร้อยซ่ึงคิดค่าแรงตามพ้ืนท่ีตารางเมตรละ 10 บาท บ่อน้าท่ี ตอ้ งการสร้างเป็นรูปวงกลมขนาดเส้นผา่ นศูนยก์ ลาง 5 เมตร มีความลึก 1 เมตร ปูดว้ ยกระเบ้ืองลาย หินอ่อนท้งั พ้ืนสระและผนงั บ่อดา้ นในของสระ กระเบ้ืองที่นามาปูมีขนาดแผน่ ละ 3 x 3 เซนติเมตร เมื่อสร้างบ่อเสร็จแลว้ จะเติมน้าจนเตม็ และซ้ือลูกปลาสีเหลือง สีแดง และสีเขียว มาเล้ียงเอาไวอ้ ยา่ ง ละ 5 ตวั ซ่ึงที่ตลาดนดั มีขายตวั ละ 40 บาท
จะต้องจำ่ ยค่ำแรงใหช้ ่ำงตัดหญ้ำเตม็ พนื้ ทท่ี งั้ สนิ้ กบ่ี ำท ? ข้อมลู ท่ีจำเป็น คือ • ค่ำแรงต่อหน่วยพืน้ ที่ • ขนำดของพนื้ ท่ี ตวั อยำ่ ง บอ่ เลย้ี งปลาและพน้ื ทต่ี ดั หญ้า
จะต้องจำ่ ยค่ำแรงใหช้ ่ำงตัดหญ้ำเตม็ พนื้ ทท่ี งั้ สนิ้ กบ่ี ำท ? คำนวณค่ำแรงทงั้ หมดจำก พนื้ ท่ีทงั้ หมด x ค่ำแรงต่อ 1 ตำรำงหน่วย พนื้ ท่ีทงั้ หมด = 15x8 15 8 = 120 ตร.ม. ค่ำแรงตดั หญ้ำ = 120x10 บำท = 1,200 บำท ตวั อยำ่ ง บ่อเลย้ี งปลาและพน้ื ทต่ี ดั หญา้
ตอ้ งซ้ือกระเบ้ืองปูพ้ืนและ ผนงั บ่อเล้ียงปลาท้งั สิ้นก่ีแผน่ ? ข้อมูลทีจ่ าเป็ น คือ วิธีในการหาคาตอบ คือ เส้นผ่านศูนย์กลางของบ่อ ความลกึ พิจารณาพ้นื ท่ีผนงั บ่อ เนื่องจากบ่อเป็น ของบ่อ พืน้ ที่กระเบื้องหนึ่งแผ่น ทรงกระบอก และรูปคลี่ของผวิ ขา้ ง ของทรงกระบอกเป็ นรู ปสี่เหลี่ยมผืนผา้ และพิจารณาพ้นื ที่กน้ บ่อในรูปวงกลม คานวณพ้ืนท่ีที่ตอ้ งปูกระเบ้ืองไดจ้ าก ผลรวมของพ้นื ท่ีผนงั บ่อและพ้ืนท่ีกน้ บ่อ หารดว้ ย พ้ืนที่กระเบ้ือง 1 แผน่ ตวั อยำ่ ง บ่อเลย้ี งปลาและพน้ื ทต่ี ดั หญ้า
ต้องซื้อกระเบอื้ งปพู ืน้ และผนังบอ่ เลี้ยงปลำทงั้ สิ้นกี่แผน่
ต้องซื้อกระเบอื้ งปพู นื้ และผนังบอ่ เลี้ยงปลำทงั้ สิ้นก่ีแผน่ ������������������ เมตร 1 เมตร
ต้องซื้อกระเบอื้ งปพู ืน้ และผนังบอ่ เลี้ยงปลำทงั้ สิ้นก่ีแผน่ ������������������ เมตร ผนังบอ่ 1 เมตร ก้นบอ่
ต้องซื้อกระเบอื้ งปพู นื้ และผนังบอ่ เลีย้ งปลำทงั้ สิ้นกี่แผน่ ������������������ เมตร ผนังบอ่ 1 เมตร พื้นที่ผนังบอ่ (สี่เหลี่ยมผนื ผำ้ ) = ������������������ × ������ r ก้นบอ่ พื้นท่ีก้นบอ่ (วงกลม) = ������������������
ต้องซื้อกระเบอื้ งปพู ืน้ และผนังบอ่ เลีย้ งปลำทงั้ สิ้นก่ีแผน่ พืน้ ท่ีบอ่ ทงั้ หมด = พท.พนื้ ก้นบอ่ + พท.ผนังบอ่ = ������ ������������ + (������������������ ∗ ������) = 19.64 + 15.71 = 35.35 ตร.ม. เปล่ียนหน่วย ตร.ม. ให้เป็น ตร.ซม. โดยนำพืน้ ที่บอ่ ทงั้ หมด x100 x100 จะได้ 35.35* 100*100 =353,500 ตร.ซม. จำนวนกระเบอื้ ง = 353,500 / (3*3) = 39,278 แผ่น ตวั อยำ่ ง บอ่ เลย้ี งปลาและพน้ื ทต่ี ดั หญา้
ตวั อย่ำง เดินทางกลบั บา้ นหลงั เลิกเรยี น • เส้นทำงเดินจำกโรงเรียนกลบั บำ้ นท่ีใช้ระยะทำงสนั้ ท่ีสดุ • เส้นทำงเดินจำกโรงเรียนกลบั บำ้ นท่ีสนั้ ที่สดุ โดยแวะร้ำนขำยขนม • เส้นทำงเดินจำกโรงเรียนกลบั บำ้ นที่สนั้ ท่ีสดุ โดยแวะร้ำนขำยขนม และ เลอื กเดินเฉพำะถนนที่มีร่มเงำเท่ำนัน้ ตวั อยำ่ ง เดนิ ทางกลบั บา้ น
แผนภำพเชิงนำมธรรมของตวั อย่ำงเดนิ ทำงกลับบำ้ น • ตวั เลขแสดงระยะทาง • เสน้ สเี ขยี วแสดงเสน้ ทางทม่ี รี ม่ เงา
เส้นทำงเดนิ จำกโรงเรียนกลับบำ้ นทใ่ี ช้ระยะทำงสัน้ ทสี่ ุด ตวั อย่ำง เดนิ ทางกลบั บา้ น
เส้นทำงเดนิ จำกโรงเรียนกลับบำ้ นทส่ี ัน้ ทส่ี ุดโดยแวะร้ำนขำยขนม ตวั อยำ่ ง เดนิ ทางกลบั บา้ น
เส้นทำงเดินจำกโรงเรียนกลบั บำ้ นท่ีสนั้ ที่สดุ โดยแวะร้ำนขำยขนม และเลือกเดินเฉพำะถนนท่ีมีร่มเงำเท่ำนัน้ ตวั อย่ำง เดนิ ทางกลบั บา้ น
1500 ตวั อย่ำง เดนิ ทางกลบั บา้ น
ให้นักเรียนทำกิจกรรมท่ี 1.3
ลำกเส้นตรงผ่ำนจดุ ทกุ จดุ โดยใช้จำนวนเส้นที่ลำกน้อยท่ีสดุ ขอ้ มลู ใดจาเป็น และไมจ่ าเป็นตอ่ การแกป้ ัญหา ขอ้ มลู ที่จำเป็น คือ จดุ และ ตำแหน่งท่ีวำงจดุ ขอ้ มลู ที่ไมจ่ ำเป็น คือ เส้น ตำรำง
แนวคาตอบ
มสี ม้ 5 กโิ ลกรมั มอี งนุ่ 7 กโิ ลกรมั น้ามนั งา 2 กโิ ลกรมั ชมพู่ 4 กโิ ลกรมั รวมมผี ลไมท้ งั้ หมดกก่ี โิ ลกรมั ขอ้ มลู ทจ่ี าเป็น คอื จานวนผลไมแ้ ตล่ ะชนิด ขอ้ มลู ทไ่ี มจ่ าเป็น คอื น้ามนั งา
มีลกู โป่ ง 78 ใบ แตกไป 6 ใบ ขำยไปได้ 50 ใบ รำคำใบละ 5 บำท ได้เงินทงั้ หมดเท่ำใด ขอ้ มลู ที่จำเป็น คือ จำนวนที่ขำยได้ และรำคำลกู โป่ ง ข้อมลู ท่ีไมจ่ ำเป็น คือ จำนวนลกู โป่ งทงั้ หมด และรำคำลกู โป่ ง
ตวั อย่ำง สะพานเจด็ แหง่ ของโคนกิ สเบริ ก์ เดนิ ขา้ มสะพานใหค้ รบทงั้ หมดโดยจะไม่ขา้ ม สะพานใด ๆ ซ้าเป็นครงั้ ทส่ี อง นกั เรยี นลองพยายามหาเสน้ ทางการขา้ ม สะพานดว้ ยตนเองวา่ ทาไดห้ รอื ไม่ ที่มำของภำพ : http://en.wikipedia.org/wiki/Seven_Bridges_of_K%C3%B6nigsberg
ตวั อย่ำง ลากเสน้ โดยไมย่ กปากกาไดห้ รอื ไม่
ตวั อย่ำง สะพานเจ็ดแหง่ ของโคนิกสเบิรก์
ตวั อย่ำง สะพานเจ็ดแหง่ ของโคนิกสเบิรก์
ให้นักเรียนทาใบกจิ กรรมที่ 2.2 สาย 1 ราคาตลอดสาย 9 บาท วงิ่ ผ่านสถานี กาบแก้ว สวนเบญ อโศก ประตูชัย ห้า งอเดล เพลนิ จิต ศาลาไทย ห้างสุขสม อารีย์ สาย 2 ราคาตลอดสาย 12 บาท วงิ่ ผ่านสถานี สนามเป้า อารีย์ สะพานควาย จตุจกั ร ลาดพร้าว รัชโยธิน เกษตร หลกั สี่ สะพานใหม่ สาย 3 ราคาตลอดสาย 15 บาท วง่ิ ผ่านสถานี ช่องนนทรี สุรศักด์ิ ศาลาไทย สะพานตากสิน วงเวยี นใหญ่ บางหว้า จอแดน
Search