รายงานประจำปี 2553 สถาบันวิทยาศาสตร์ทางทะเล

รายงานประจำป 2553 ความหลากหลายทางชนดิ ของ สถาบนั วท� ยาศาสตรทางทะเล มหาวท� ยาลยั บรู พา โคพีพอดและไมซดิ บรเิ วณหาดนางรอง บทคัดย่อ เกาะจระเข้ และกลมุ่ เกาะจวง ท�ำการส�ำรวจฟองน้�ำทะเล เพ่ือศึกษาความ อำ� เภอสตั หีบ จงั หวดั ชลบรุ ี หลากหลายทางชนิดและการแพร่กระจายในระบบ ขวัญเรือน ศรีนุ้ย นเิ วศชายฝง่ั ทะเล บรเิ วณหาดนางรอง เกาะจระเข้ และ สถาบนั วทิ ยาศาสตร์ทางทะเล มหาวทิ ยาลัยบูรพา กล่มุ เกาะจวง อำ� เภอสัตหบี จงั หวัดชลบรุ ี รวมทง้ั หมด บทคัดยอ่ 6 ครง้ั ตง้ั แตเ่ ดอื นพฤศจกิ ายน 2550 ถงึ เดอื นกนั ยายน 2551 รวมทง้ั สิ้น 23 สถานีส�ำรวจ โดยการด�ำน�้ำแบบ ศึกษาความหลากหลายทางชนิดของโคพี เครอ่ื งชว่ ยหายใจใต้น้ำ� (SCUBA diving) ในเวลากลาง พอดและไมซิด บริเวณหาดนางรอง เกาะจระเข้ และ วัน สุ่มตลอดพื้นที่ส�ำรวจ พบฟองน�้ำทั้งส้ิน 67 ชนิด กลุ่มเกาะจวง อ�ำเภอสัตหีบ จังหวัดชลบุรี ตัวอย่างท่ี จาก 40 สกลุ 32 วงศ์ 11 อนั ดบั ในจ�ำนวนนพี้ บฟองนำ�้ รวบรวมไดท้ ำ� การจำ� แนกในระดบั ชนดิ พบโคพพี อดทง้ั ที่ยังไม่มีรายงานในน่านนำ้� ไทยจ�ำนวน 4 ชนิด ได้แก่ ส้ิน 4 อันดบั ย่อย ประกอบดว้ ย 14 ครอบครัว 20 สกลุ Cliona utriculara Calcinai, Bareestrello & Cer- 35 ชนดิ พบชนิดทร่ี ายงานเป็นครัง้ แรกในอา่ วไทย คอื rano 2005, Timea aurantiaca (Bergguist, 1968), Pseudocyclops ensiger Ohtsuka, Fosshagen & Diplastrella sp., และ Clathria (Thalysias) tin- Putchakarn, 1999 สว่ นไมซดิ พบจำ� นวน 2 ครอบครวั gens (Hooper, 1996) และฟองน�้ำท่ียังไม่มีรายงาน ย่อย 7 สกลุ 10 ชนดิ พบชนิดทรี่ ายงานเป็นครงั้ แรกใน ว่าพบในพ้ืนท่ีแสมสารจ�ำนวน 11 ชนิด ฟองน�้ำที่พบ ประเทศไทย คือ Anisomysis sp. แพร่กระจายอยู่ทั่วไปตลอดพื้นท่ี ได้แก่ Xestospon- gia testudinaria, Iotrochota baculifera รองลง ความหลากหลายของแพลงกต์ อนสัตวท์ ะเล มาคือ Monanchora unguiculata, Oceanapia บรเิ วณเกาะตะรุเตา จงั หวดั สตลู sagittaria และ, Neopetrosia sp. ซ่ึงฟองน้�ำเหล่า จติ รา ตีระเมธ1ี และ ณฏั ฐวดี ภคู ำ� 2 นี้เป็นฟองน�้ำท่ีพบได้ทั่วไปในบริเวณอ่าวไทยฝั่งตะวัน ออกและเขตอินโดแปซิฟิค กลุ่มของฟองน้�ำที่พบมาก 1สถาบนั วทิ ยาศาสตรท์ างทะเล มหาวทิ ยาลยั บรู พา ท่ีสดุ คือ อนั ดับ Poecilosclerida พบ 21 ชนดิ รอง ตำ� บลแสนสขุ อำ� เภอเมอื ง จงั หวดั ชลบรุ ี 20131, ลงมาคอื อนั ดบั Haplosclerida 17 ชนดิ บรเิ วณที่ 2ภาควชิ าวทิ ยาศาสตรท์ างทะเล คณะประมง พบฟองนำ�้ มากทสี่ ดุ คอื บรเิ วณเกาะจระเข้ พบ 33 ชนดิ รองลงมาคือ หาดนางรอง 27 ชนิด เกาะจาน 25 ชนดิ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ เกาะจวง 23 ชนดิ สรปุ ขณะนพี้ บฟองน้�ำในเขตหมเู่ กาะ เขตจตจุ กั ร กรงุ เทพฯ 10900 แสมสารและพนื้ ทใ่ี กลเ้ คยี ง 75 ชนิด บทคดั ย่อ ศึกษาความหลากหลายและความหนาแน่น ของแพลงก์ตอนสัตวท์ ะเลบรเิ วณเกาะตะรเุ ตา จังหวัด สตูล ในเดอื นเมษายนและตุลาคม 2551 จำ� นวนทง้ั สนิ้ 8 สถานี เกบ็ ตวั อยา่ งดว้ ยถงุ ลากแพลงกต์ อนขนาดชอ่ ง ตา 70 และ 330 ไมโครเมตร พบแพลงกต์ อนสตั วท์ งั้ สนิ้

ไมน่ อ้ ยกวา่ 51 ชนดิ จาก 36 สกุล และระยะตวั อ่อนข Annual Report 2010 องแพลงกต์ อนสตั ว์ 23 กลมุ่ โคพพี อดมจี ำ� นวนชนดิ มาก Institute of Marine Science, Burapha University ทสี่ ดุ โดยพบมากกวา่ 25 ชนดิ จาก 15 สกลุ แพลงก์ ตอนสัตว์ทพ่ี บไดใ้ นทกุ สถานที เี่ กบ็ ตวั อยา่ ง และตลอด บทคัดย่อ ระยะเวลาในการศกึ ษาครง้ั น้ี ไดแ้ ก่ โคพพี อดกลมุ่ คาลา จากการศึกษาความหลากหลายของชนิดของ นอยดใ์ นระยะโคพโี พดดิ ตวั ออ่ นของดาวเปราะ (ophio- pluteus larva) และสกลุ Oikopleura สำ� หรบั การศกึ ษา หอยทะเล บริเวณหาดนางรอง เกาะจระเข้ และกลุ่ม ความหนาแนน่ ของแพลงกต์ อน ในการสำ� รวจครงั้ ที่ 1 พบ เกาะจวง จังหวัดชลบรุ ี พบหอยทะเลท้งั ส้นิ 200 ชนิด ความหนาแน่นรวมของแพลงก์ตอนสัตว์ทง้ั หมดในทกุ จัดเป็นหอยทะเลฝาคุ่ (Class Bivalvia) 30 วงศ์ 65 สถานมี คี า่ อยใู่ นชว่ ง 23,638-470,012 ตัวต่อลกู บาศก์ สกลุ 105 ชนดิ และหอยทะเลฝาเดยี ว 39 วงศ์ 53 สกลุ เมตร โดยพบความหนาแน่นรวมสูงสุดในสถานีที่ 7 95 ชนดิ เมอ่ื ทำ� การเปรยี บเทยี บชนดิ หอยทะเลทพ่ี บใน บริเวณทิศตะวันออกของเกาะตะรุเตา และต่�ำสุดใน แต่ละพืน้ ท่ี พบวา่ บรเิ วณทม่ี ีความหลากหลายสงู สุด สถานีที่ 5 บริเวณทิศใต้ของเกาะตะรุเตา ส่วนในการ คือ เกาะจาน มีจ�ำนวน 113 ชนิด รองลงมา คือเกาะ สำ� รวจครง้ั ท่ี 2 พบความหนาแนน่ รวมของแพลงกต์ อน จระเข้ และเกาะจวง มจี �ำนวน 106 และ 93 ชนดิ ตาม สตั วท์ งั้ หมดอยใู่ นชว่ ง 93-11,642 ตวั ตอ่ ลกู บาศกเ์ มตร ลำ� ดบั บรเิ วณที่มีชนิดหอยทะเลน้อย คือเกาะโรงโขน- โดยพบความหนาแน่นรวมสงู สดุ ในสถานที ี่ 2 บริเวณ โรงหนัง พบเพียง 38 ชนิด นอกจากนีย้ งั พบหอยทะเล ทิศตะวันตกเฉียงเหนือของเกาะตะรุเตา และต�่ำสุดใน ทยี่ งั ไมม่ รี ายงานในประเทศไทย 7 ชนดิ โดยเปน็ หอยฝา สถานที ี่ 4 บรเิ วณทศิ ตะวนั ตกเฉียงใตข้ องเกาะตะรเุ ตา ค่ไู ด้แก่ Caecella sp., Tellina carnicolor Hanley, นอกจากนปี้ จั จยั ทางกายภาพและเคมบี างประการของ 1844, Antigona persimilis (Iredale, 1930), Rudi- แหล่งน�้ำบริเวณเกาะตะรุเตาจัดอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน tapes philippinarum (A.Adams & Reeve, 1850) คุณภาพน�้ำทะเลของประเทศไทยซ่ึงเหมาะสมต่อการ หอยฝาเดย่ี วไดแ้ ก่ Vanikoro plicata (Recluz, 1844) ด�ำรงชีวิตของทรัพยากรธรรมชาติ และการประมง และทากทะเล ไดแ้ ก่ Discodoris boholiensis Bergh, 1877, Gymnodoris rubropapulosa (Bergh, 1905) ทงั้ นต้ี วั อยา่ งทง้ั หมดไดถ้ กู จดั เกบ็ ไวใ้ นระบบพพิ ธิ ภณั ฑ์ อา้ งองิ ของสถาบนั วทิ ยาศาสตรท์ างทะเล มหาวทิ ยาลยั บรู พา และคณะประมง มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ ความหลากหลายของชนดิ ของสตั ว์กลุม่ หอย ความหลากชนิดของสตั วก์ ลุ่มหอยทะเล บริเวณหาดนางรอง เกาะจระเข้ ในแนวปะการงั และพนื้ ท่ีใกล้เคียง และกลุ่มเกาะจวง จังหวัดชลบุรี *กิตธิ ร สรรพานชิ 1 และ ธีระพงศ์ ดว้ งดี 2 อุทยานแห่งชาตติ ะรเุ ตา จงั หวัดสตลู ธีระพงศ์ ดว้ งดี 1, กติ ิธร สรรพานชิ 2, 1สถาบันวทิ ยาศาสตรท์ างทะเล มหาวทิ ยาลยั บรู พา ศรณั ย์พร ทองภญิ โญชยั 1 ต�ำบลแสนสขุ อำ� เภอเมอื งชลบรุ ี จังหวดั ชลบุรี 1 ภาควชิ าวทิ ยาศาสตร์ทางทะเล คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 20131 , ลาดยาว จตจุ ักร กทม. 10900 2ภาควิชาวทิ ยาศาสตรท์ างทะเล คณะประมง มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ เขตบางเขน กทม. 10900 2 สถาบันวทิ ยาศาสตรท์ างทะเล มหาวทิ ยาลยั บรู พา แสนสุข อ.เมือง ชลบุรี 20131

รายงานประจำป 2553 การศึกษาเม่ือเปรียบเทียบกับค่ามาตรฐานคุณภาพนำ้� สถาบันว�ทยาศาสตรทางทะเล มหาว�ทยาลยั บูรพา ทะเล พบว่า นำ้� ทะเลสว่ นใหญ่มคี ณุ ภาพดอี ยู่ในเกณฑ์ ตามมาตรฐานคุณภาพน้�ำทะเลเพ่ือการอุตสาหกรรม บทคัดย่อ และทา่ เรือ การศึกษาความหลากชนิดของสัตว์กลุ่มหอย การประเมินความเสี่ยงของสารอาหารในน�้ำ ทะเลในแนวปะการังและพื้นที่ใกล้เคียง หมู่เกาะตะ ทะเล ประเมินจากค่าความเสี่ยง (Risk quotient; รุเตาและหมู่เกาะอาดัง-ราวี อุทยานแห่งชาติตะรุเตา RQ) โดย RQ ค�ำนวณจากสัดส่วนความเข้มข้นที่วัด จงั หวดั สตลู พบหอยทะเลรวม 237 ชนดิ เปน็ หอยแปด ได้และค่ามาตรฐานของสารอาหารชนิดน้ันๆ ถ้า RQ เกล็ดในชัน้ Poly placophora 2 ชนดิ หอยสองฝาใน < 1 แสดงว่ามคี วามเสย่ี งตำ่� และ RQ ≥ 1 แสดงวา่ มี ชั้น Bivalvia 100 ชนดิ หอยฝาเดียวชั้น Gastropoda ความเส่ียงสูง ซึ่งพบวา่ RQ มคี า่ < 1 โดยบริเวณนิคม 133 ชนดิ (เปน็ ทากทะเลในชนั้ ยอ่ ย Opisthobranchia อุตสาหกรรมแหลมฉบังมีค่าอยู่ระหว่าง 0.07 – 0.72 23 ชนิด) และหมึกทะเลชั้น Cephalopoda 2 ชนิด และบริเวณนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด อยู่ระหว่าง แนวปะการงั บรเิ วณทพี่ บความหลากชนดิ ของสตั วก์ ลมุ่ 0.03 – 0.80 แสดงให้เห็นว่าสารอาหารมีความเส่ียง หอยมากทส่ี ดุ ไดแ้ ก่ แนวปะการงั อา่ วตะโละโตะ๊ โปะ๊ 96 อยู่ในระดับค่อนข้างต่�ำที่จะก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่ง ชนดิ รองลงมาไดแ้ ก่ เกาะกะต้า 87 ชนดิ ส�ำหรับแนว แวดล้อมหรือระบบนิเวศชายฝั่งทะเลบริเวณดังกล่าว หญ้าทะเลบริเวณอ่าวตะโล๊ะวาวพบสัตว์กลุ่มหอย 17 แตอ่ ยา่ งไรกต็ ามในบางสถานกี ม็ คี วามเสย่ี งสงู ทจ่ี ะไดร้ บั ชนดิ สว่ นปา่ ชายเลนบรเิ วณอา่ วพนั เตมาละกาพบ 39 ผลกระทบจากสารอาหาร โดยเฉพาะ ฟอสเฟต และไน ชนิด เตรท เมื่อจัดล�ำดับความเสี่ยงของสารอาหารรวมท้ัง ปัจจัยส่ิงแวดล้อมอื่น พบว่า ทั้งสองบริเวณมีลักษณะ การประเมินความเสี่ยงของสารอาหาร เหมอื นกนั คอื pH > DO >PO4-P >NO3-N > NH3-N ในน�ำ้ ทะเล บริเวณนิคมอุตสาหกรรม ชายฝ่ังทะเลภาคตะวันออก อาวธุ หมัน่ หาผล ฉลวย มสุ ิกะ แววตา ทองระอา การเปรียบเทยี บอตั ราการน�ำเข้าระหว่าง และวนั ชัย วงสดุ าวรรณ แอมโมเนีย-ไนโตรเจนและไนเตรต-ไนโตรเจน ของสาหรา่ ยทะเล 2 ชนิดและอตั ราสว่ นของ สถาบนั วทิ ยาศาสตรท์ างทะเล มหาวทิ ยาลัยบรู พา ต.แสนสุข อ.เมืองชลบรุ ี จ.ชลบุรี 20131 ไนโตรเจนตอ่ ฟอสฟอรสั ทีแ่ ตกตา่ งกนั บทคัดยอ่ การศึกษาคร้งั นี้ไดท้ ำ� การเก็บตัวอย่างน�้ำทะเล ปรารถนา เขม็ ทอง วรเทพ มธุ ุวรรณ ในฤดูแล้ง (มีนาคม) และฤดูฝน (กันยายน) บริเวณ พิทยารตั น์ สุขสเุ ดช ดวงทพิ ย์ อยู่สบาย ชายฝง่ั ทะเลนคิ มอตุ สาหกรรมแหลมฉบงั จงั หวดั ชลบรุ ี สถาบันวทิ ยาศาสตร์ทางทะเล มหาวทิ ยาลยั บูรพา และนคิ มอตุ สาหกรรมมาบตาพดุ จงั หวดั ระยอง จำ� นวน 23 สถานี ระหวา่ งปี พ.ศ. 2550 – 2551 รวม 4 ครงั้ เพอื่ ต.แสนสุข อ.เมอื งชลบรุ ี จ.ชลบุรี ตรวจวัดปรมิ าณสารอาหาร (NH3-N, NO2-N, NO3-N, บทคดั ย่อ อPOอก4-ซPิเจแนลละะSลiOาย2-Sคi)วราวมมเปท็งน้ั ปกจั รจดยั -ดส่าง่ิ แงวอดุณลอ้หมภอูมนื่ ิ ไดแ้ ก่ ทำ� การทดลองเปรยี บเทยี บหาอตั ราการน�ำเขา้ ความ (uptake) ระหว่างแอมโมเนีย- ไขนอโงตสราเจหนร่าย(N2H3ช–นNิด) เคม็ ความลกึ ความโปรง่ แสง และตะกอนแขวนลอย ผล และไนเตรท-ไนโตเจน (NO3–N)

Annual Report 2010 Institute of Marine Science, Burapha University คือ Caulerpa serrulata และ Chaetomorpha แหง้ /วนั และ Chaetomorpha sp. มอี ตั ราการนำ� เขา้ sp. และอัตราส่วนของไนโตรเจนต่อฟอสฟอรัส (N:P) NO3–N เทา่ กบั 2.90±0.10 11.34±0.45 15.49±3.05 ทแ่ี ตกต่างกัน 3 ระดบั คอื 5:1 10:1 และ 15:1 โดยใช้ 26.24±1.34และ 28.80±0.90 มก./ก.นน.แห้ง/วัน ท่ี สาหร่ายจ�ำนวน 10 กรัมน้�ำหนักสดต่อตู้ทดลอง หรือ ความเข้มข้น 0.5 2.5 5.0 7.5 และ 10.0 มก./ล. ตาม เท่ากับ 250 กรัมต่อตารางเมตร (น�้ำหนักแห้งของ ล�ำดับ (P<0.05) และอัตราการนำ� เข้าไนโตรเจนท้ัง 2 สาหร่าย C. serrulata และ Chaetomorpha sp. รปู ของสาหรา่ ยชนิด Chaetomorpha sp. จะมคี า่ สูง เท่ากับ12.1±0.4% และ6.8±0.4%) ตู้ทดลองใส่น้�ำ กวา่ สาหรา่ ยชนดิ C. serrulata ทท่ี กุ ระดบั ความเขม้ ขน้ ทะเลจ�ำนวน 5 ลิตร ใช้แสงสว่างจากหลอดฟลูออเรส ผลการทดลองอัตราการน�ำเข้าของ NH3– เซนซ์ ความเขม้ แสง 2500 ลกั ซ์ ตลอด 24 ชวั่ โมง ในการ N ท่ีอัตราส่วนของ N:P แตกต่างกัน 3 ระดับ พบว่า ทละดลสาอยบแกอามรนโมำ� เเขนา้ียNมคHล3–อNไรแดล์แะลNะใOช3้ส–าNรทละำ� กลาารยเโตปมิ แสตาสร จากอัตราส่วนของ N:P ที่เพ่ิมข้ึนจาก 5:1 เป็น 10:1 ชแลนะดิ 1C5:.1seทrำ�ruใหlaอ้ tัตaรามกีคาา่ รสนูง�ำขเึ้นข้าตาNมHอ3ัต–รNาสข่วอนงทสี่เาพหม่ิ รขา่ นึ้ย เซียมไนเตรต ลงในต้ทู ดลองเดียวกนั ให้มีความเข้มขน้ โดยมีอัตราการน�ำเข้าเท่ากับ 3.41±0.25 4.02±0.27 เทา่ กบั 0 0.5 2.5 5.0 7.5 และ 10.0 มลิ ลกิ รมั ต่อลิตร ตามลำ� ดบั หลงั จากเตมิ สารละลาย เกบ็ ตวั อยา่ งนำ�้ ท่ี 0 และ 4.42±0.14 มก./ก.นน.แห้ง/วัน เช่นเดียวกับ 1 2 4 6 8 16 24 และ 48 ช่วั โมง เพือ่ ท�ำการวิเคราะห์ อัตราส่วนของ N:P ที่เพิ่มขึ้น ท�ำให้อัตราการน�ำเข้า ขทคอวำ� ากงมไานรเขโทตม้ ดรขสเน้จอขนบอแองลตั ะNรฟาHกอ3า–สรNฟนอแำ� รเลขสั ะา้ แขNตอOกงต3N–า่ HNงก3ท–นั Nเี่ ห3ทลรอี่อืะตัอดรยบั าู่ แสโดวล่ นยะ เNพHิ่ม3ข–ึ้นN ของสาหร่ายชนิด Chaetomorpha sp. โดยมีอัตราการน�ำเข้าเท่ากับ 7.35±0.39 9.14±0.13 และ 9.51±0.07 มก./ก.นน.แหง้ /วัน ตาม มีความเขผ้มลขก้นาขรอทงดNลHอ3ง–พNบเวท่าา่ กสบั าห2รม่ากย./ทลั้ง.สองชนิด ล�ำดับ (P<0.05) มีความสามารถในการน�ำเข้าไนโตรเจนเฉลี่ยของทุก ผลของความเขม้ ขน้ ของฮอร์โมน รNะดทับั้งนคว้ีอาัตมรเาขกม้ าขร้นน�ำใเนขร้าปูจขะอสงูงขNึ้นHต3า–มNควไาดมด้ เกี ขว้ม่าข้นNขOอ3–ง โกนาโดโทรปิน รีลีสซิ่งฮอร์โมน อนาลอกซ์ ไนโตรเจนทส่ี งู ขนึ้ โดย C. serrulata มอี ตั ราการนำ� เขา้ (Gonadotropin Releasing Hormone Ana- 1N7H.33–7N±เ1ท.3า่ ก0บัc 1.96±0.01 3.85±0.21 10.34±2.66 และ24.55±10.31 มิลลิกรัมต่อกรัม logues) ชนดิ ออกฤทธิ์นานในรปู แบบ น�้ำหนักแห้งสาหร่ายต่อวันและ Chaetomorpha ไมโครสเฟียร์ ตอ่ การวางไขข่ องปลาการ์ตนู sp. 2ม8ีอ±ัต0ร.า5ก9าร2น4�ำเ.ข0้า5±N1H.33–8N เท่ากับ 2.82±0.24 11. 37.76±1.86 และ อานมา้ Amphiprion polymnus 45.63±1.73 มก./ก.นน.แห้ง/วัน ท่ีความเข้มข้น 0.5 (Linnaeus 1758) 2.5 5.0 7.5 และ 10.0 มก./ล. ตามล�ำดับ(P<0.05) ส�ำหรับอัตราการน�ำเข้า NO3–N ของสาหร่ายทั้ง 2 เสาวภา สวัสด์ิพีระ ณัฐวุฒิ เหลอื งออ่ น ชนิด อัตราการน�ำเข้าจะสูงข้ึนตามความเข้มข้นของ และ วรเทพ มุธุวรรณ ไนโตรเจนที่สูงข้ึนเช่นเดียวกัน โดย C. serrulata มี สถาบนั วิทยาศาสตร์ทางทะเล มหาวทิ ยาลัยบรู พา ต.แสนสุข อ. เมือง จ. ชลบุรี 7อ.ตั 1ร5า±ก0า.ร6น0ำ� 1เข2า้ .1N3O±31–.3N7เทแา่ลกะบั 119..8497±±03..2657 6.37±0.13 มก./ก.นน.

รายงานประจำป 2553 สถาบันวทิ ยาศาสตร์ทางทะเล มหาวิทยาลยั บรู พา สถาบันว�ทยาศาสตรท างทะเล มหาวท� ยาลยั บูรพา อ.เมือง จ.ชลบุรี 20130 บทคัดย่อ บทคัดย่อ การทดสอบระดบั ความเขม้ ขน้ ของฮอรโ์ มน โก ท�ำการทดลองการเสริมคุณค่าทางอาหารโดย นาโดโทรปิน รีลีสซิ่งฮอร์โมน อนาลอกซ์ (Gonado- ใช้วิตามินซีชนิด L-Ascorbic Acid ให้กับโรติเฟอร์ tropin Releasing Hormone Analogues) ชนิดออก ท่ีระดับความเข้มข้น 0, 150, 300, 450 และ 600 ฤทธน์ิ านในรปู แบบไมโครสเฟยี ร์ ตอ่ การวางไขข่ องปลา มิลลิกรมั ตอ่ ลิตร ตามล�ำดับ ท�ำการทดลอง 3 ซำ้� โดย การต์ นู อานม้า Amphiprion polymnus ในตกู้ ระจก แตล่ ะซำ้� ใชล้ กู ปลาการต์ นู สม้ ขาววยั แรกฟกั เลย้ี งอนบุ าล ขนาด 15 นว้ิ x 24 นวิ้ x 15 นิ้ว ท่ีมรี ะบบกรองน�้ำ ที่ความหนาแน่น 3 ตัวต่อลิตร ท�ำการทดลองเล้ียงท่ี รวม โดยใช้ระดับความหนาแน่น 1 คู่ / ตู้ ด้วยความ ความจุน�้ำ 10 ลิตรต่อตู้ เป็นระยะเวลา 3 สัปดาห์ เข้มขน้ ของฮอร์โมน 4 ระดับ คอื 0, 25, 75 และ150 ความหนาแน่นของโรติเฟอร์ที่ใช้เลี้ยงอนุบาลลูกปลา ไมโครกรมั ต่อน�ำ้ หนกั ปลา 1 กโิ ลกรัม โดยมรี ะยะเวลา การ์ตูนส้มขาวแรกฟัก 20 ตัวต่อมิลลิลิตร ให้อาหาร ในการฉีดซ้ำ� ทุก 2 เดือน เปน็ ระยะเวลาทั้งสิ้น 6 เดือน วันละ 3 คร้ัง เวลา 09.00, 12.00 และ 15.00 น. เพื่อตรวจสอบการผสมพันธ์ุวางไข่ของปลาการต์ ูนอาน ทุกวัน จากการทดลองพบว่าที่ระดับความเข้มข้นของ ม้า วิตามินซีท่ีแตกต่างกันมีผลต่อการเกิดแถบแถบที่สอง และแถบทสี่ ามของลกู ปลาการต์ นู สม้ ขาว การเกดิ แถบ ผลจากการทดลองพบว่า ปลามีการผสมพันธุ์ สแี ถบทสี่ องมคี า่ เทา่ กบั 38.69±10.76 , 49.25±4.49, วางไข่หลังจากฉีดฮอร์โมน 5-74 วัน จำ� นวน 0, 2, 3 51.63±13.16, 52.10±10.89 และ 79.92±3.10 และ1 คู่ตามล�ำดับ จ�ำนวนครั้งทว่ี างไขท่ ง้ั หมด คอื 0, เปอร์เซ็นต์ตามล�ำดับ และการเกิดแถบสีแถบที่สาม 6, 19 และ6 คร้ังตามล�ำดับ จ�ำนวนไข่ท่ีวางมีค่าอยู่ เท่ากับ 21.31±1.00 , 22.68±1.00, 23.04±1.52, ระหว่าง 57-2,692 ฟองต่อครั้ง อัตราการฟักเป็นตัว 42.19±1.00 และ 74.74±7.57 เปอร์เซ็นต์ตาม มคี า่ อยู่ระหว่างรอ้ ยละ 56.6-100 และอัตรารอดตาย ล�ำดับ พบว่าที่ระดับความเข้มข้นของวิตามินซี 600 ของลูกปลาจนถึงระยะ Metamorphosisมีค่าอยู่ระห มิลลิกรัมต่อลิตร ส่งผลให้มีการเกิดแถบสีแถบที่สอง วา่ งรอ้ ยละ 3.2-15.2 ต่อครงั้ และแถบทสี่ ามครบทกุ ตวั และเกดิ แถบสเี รว็ กวา่ ชดุ การ ทดลองอื่น เม่ือน�ำค่าท่ีได้มาวิคราะห์ทางสถิติ พบว่า ผลของการทดลองแสดงใหเ้ หน็ วา่ ระดบั ความ มีความแตกแตกต่างกันอย่างยิ่งทางสถิติกับชุดการทด เขม้ ขน้ ของฮอรโ์ มน ในการฉดี ซ�้ำ ทกุ 2 เดอื น ไมม่ ผี ลตอ่ ลองอื่นๆ (p<0.01) ส่วนอัตราการรอดตายมีแนวโน้ม การผสมพนั ธว์ุ างไข,่ จำ� นวนครงั้ ทว่ี างไขข่ องปลาการต์ นู ว่าท่ีระดับความเข้มข้นของวิตามินซี 600 มิลลิกรัม อานมา้ , จำ� นวนไขท่ ว่ี าง, อตั ราการฟกั เปน็ ตวั และอตั รา ต่อลิตร มีอัตราการรอดตายสูงกว่าชุดทดลองอื่นๆ การรอดตายของลกู ปลาการต์ นู อานม้า ดังนี้ 65.55±10.71, 54.44±5.09, 62.22±18.36, 74.44±16.78 และ 77.78±3.85 เปอรเ์ ซน็ ต์ ตามลำ� ดบั การเสริมวติ ามนิ ซชี นิด L-Ascorbic Acid เม่ือนำ� ค่าทไ่ี ดม้ าวเิ คราะห์คา่ ทางสถิติ พบวา่ ไมม่ ีความ ในระดบั ความเข้มขน้ ต่าง ๆ ท่มี ีผลต่ออัตรา แตกต่างกนั ทางสถติ ิ (p>0.05) แต่จากการทดลองพบ การเจริญเตบิ โตและอตั ราการรอดตายของ ว่าที่ระดับความเข้มข้นของวิตามินซีท่ีเพ่ิมข้ึนไม่มีผล ลกู ปลาการ์ตูนสม้ ขาว (Amphiprion ocel- ต่ออัตราการเจริญเติบโต ทั้งด้านน�้ำหนัก ความยาว laris Cuvier, 1830) วิไลวรรณ พวงสนั เทียะ, วรเทพ มธุ วุ รรณ, เสาวภา สวสั ดพ์ิ รี ะ, ณัฐวุฒิ เหลืองออ่ น, วริ ชา เจริญดี, และ ธรรมศกั ดิ์ ถาพรพันธุ์

มาตรฐาน และความยาวทง้ั หมด ดงั นี้ ดา้ นนำ้� หนกั มคี า่ Annual Report 2010 เทา่ กับ 0.0322±0.00, 0.0327±0.00, 0.0332±0.00, Institute of Marine Science, Burapha University 0.0303±0.00 และ 0.0308±0.00 กรมั ตามล�ำดบั ดา้ น ความยาวมาตรฐานมคี า่ เทา่ กบั 0.91±0.03, 0.84±0.03, 0.111 – 0.166 ไมโครกรมั ต่อกรมั (น�้ำหนกั แห้ง) ใน 0.85±0.04, 0.82±0.03 และ 0.84±0.00 เซนตเิ มตร ฤดูแล้งและฤดูฝนตามล�ำดับ โดยไม่มีความแตกต่าง ตามล�ำดับ และด้านความยาวทั้งหมดเท่ากับ ทางสถิติ ในหอยแมลงภู่ สารพีเอเฮช ท่ีพบอยู่ในช่วง 1.18±0.02, 1.12±0.04, 1.12±0.05, 1.08±0.04 2.795 - 3.016 และ 2.783 - 3.089 ไมโครกรัมต่อ และ 1.12±0.00 เซนตเิ มตร ตามล�ำดับ และเมอ่ื นำ� คา่ กรมั (นำ�้ หนกั แหง้ ) ในฤดฝู นและฤดแู ลง้ ตามลำ� ดบั โดย เฉลย่ี ทไี่ ดท้ ง้ั นำ�้ หนกั ความยาวมาตรฐานและความยาว คา่ สูงสุดพบในสถานเี กาะลอยศรรี าชา และแหลมทา้ ว ทั้งหมดมาวิเคราะห์ความแตกต่างกันทางสถิติ พบว่า เทวา แตไ่ ม่มีความแตกต่างทางสถิติ ทัง้ ระหวา่ งสถานี ไมม่ ีความแตกต่างกันทางสถิติ (p>0.05) และฤดกู าล สำ� หรบั สารพเี อเฮช ในดนิ ตะกอนพบอยใู่ น ชว่ ง 0.101 - 0.217 และ 0.039 - 0.127 ไมโครกรมั การสะสมสารโพลีไซคลิ อะโรมาตกิ ต่อกรัม (นำ้� หนักแห้ง) ในฤดูแล้งและฤดูฝนตามลำ� ดับ ไฮโดรคาร์บอน (พเี อเฮช) ในสตั ว์นำ้� เศรษฐกจิ โดยค่าสูงสุดพบท้ังสองฤดูท่ีสถานีแหลมท้าวเทวา และดนิ ตะกอนบริเวณชายฝัง่ ทะเลตะวนั ออก และไม่มีความแตกต่างทางสถิติท้ังระหว่างสถานี และ ฤดูกาล การศึกษาครั้งน้ีพบว่ามีปริมาณของสาร พีเอ ของประเทศไทย เฮช ปนเปื้อนและสะสมอยู่ในส่ิงแวดล้อมทางทะเลทั้ง ไพฑูรย์ มกกงไผa่ ปยิ ะวรรณ ศรีวลิ าศa สองฤดูกาลมีปริมาณน้อย จะส่งผลต่อความเส่ียงของ พิชาญ สวา่ งวงศ์bc กานต์พิชชา ใจดdี มนุษย์ จากการปนเปอื้ นของสารในระดับน้อยๆ นัน้ ได้ a สถาบันวิทยาศาสตรท์ างทะเล มหาวิทยาลยั บูรพา เหมอื นกนั อ.เมือง จ.ชลบรุ ี 20131 ความหลากหลายทางพนั ธกุ รรมของปะการงั b ศูนย์ความเปน็ เลศิ ดา้ นอนามยั สิ่งแวดลอ้ ม อ่อนในวงศ์ Alcyoniidae ท่ีพบบริเวณหาด พษิ วิทยา และการบรหิ ารจดั การสารเคมี คณะวทิ ยาศาสตร์ มหาวิทยาลยั มหดิ ล กรุงเทพฯ นางรอง เกาะจระเข้ และกลุ่มเกาะจวง c วทิ ยาศาสตรส์ ิ่งแวดล้อม คณะวทิ ยาศาสตร์ อ�ำเภอสตั หีบ จังหวดั ชลบุรี มหาวทิ ยาลยั บรู พา อ.เมือง จ.ชลบรุ ี 20131 d สำ� นกั งานสงิ่ แวดลอ้ มภาคที่ 10 อ.เมือง จ.ขอนแกน่ ทรรศิน ปณิธานะรกั ษ1์ , สราวธุ ศริ วิ งศ2์ , สเุ มตต์ ปุจฉาการ1 และสหรัฐ ธรี ะคมั พร2 40000 บทคดั ย่อ 1Institute of Marine Science, Burapha University, Saensook, Muang, การสะสมสารโพลีไซคลิก อะโรมาติก ไฮโดรคาร์บอน (พีเอเอช) ในปลาทะเล, หอยแมลงภู่ Chonburi 20131, Thailand และดินตะกอน บริเวณชายฝั่งทะเลของจังหวัดชลบุรี 2Faculty of Marine Technology, Burapha ระหวา่ งเดอื นมีนาคม ถึงเดอื นกันยายน 2550 พบสาร University Chanthaburi IT Campus, Khamong, พเี อเฮชในปลาทะเล อยใู่ นช่วง 0.071 – 0.198 และ Tamai, Chanthaburi 22170, Thailand e-mail: [email protected]

รายงานประจำป 2553 บทคดั ยอ่ สถาบนั ว�ทยาศาสตรท างทะเล มหาวท� ยาลัยบูรพา การศึกษาน้ีมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการ บทคัดย่อ ปนเปื้อนของโลหะหนัก 5 ชนิด ได้แก่ ปรอท ตะกั่ว ปะการงั ออ่ นในวงศ์ Alcyoniidae เปน็ ปะการงั แคดเมยี ม สงั กะสี และ ทองแดง ในสตั วท์ ะเลชนดิ ตา่ งๆ ทไี่ ดจ้ ากพนื้ ทชี่ ายฝง่ั ทะเลภาคตะวนั ออกในจงั หวดั ชลบรุ ี ออ่ นทพ่ี บมากทส่ี ดุ ในทะเลเขตนำ�้ ตนื้ และมคี วามสำ� คญั ระยอง จนั ทบรุ ี และตราด โดยเกบ็ ตวั อยา่ ง ปลา ปู กงุ้ ต่อระบบนิเวศในแนวปะการังเป็นอย่างมาก แต่การ กงั้ และหอย ในชว่ งระหวา่ งปี 2550-2552 ได้ตวั อย่าง ศึกษาวิจัยพื้นฐานยังมีอยู่น้อยมาก การศึกษาความ รวมทง้ั สน้ิ 798 ตวั อยา่ ง ผลการศกึ ษา พบวา่ โลหะหนกั หลากหลายทางพันธุกรรมนอกจากจะช่วยในการจัด ในสตั วท์ ะเลสว่ นใหญอ่ ยใู่ นระดบั ทปี่ ลอดภยั สำ� หรบั การ จ�ำแนกชนิดแล้ว ยังน�ำไปสู่การอนุรักษ์เพื่อการใช้ บรโิ ภค พบโลหะหนกั สงู เกนิ คา่ มาตรฐานคดิ เปน็ รอ้ ยละ ประโยชน์อย่างย่งั ยืนต่อไป จากการศึกษาเบ้ืองตน้ โดย 21.2 ของตวั อยา่ งทง้ั หมด โดยโลหะหนกั ทตี่ รวจพบสงู การตรวจสอบความผันแปรของล�ำดับทางพันธุกรรม เกนิ คา่ มาตรฐานเรยี งตามลำ� ดบั ไดแ้ ก่ สงั กะสี ทองแดง บริเวณ MSH1 ในไมโตคอนเดรีย ขนาด 727 คู่เบส และแคดเมียม ซึ่งส่วนใหญ่พบใน หอย ปู และหมึก ของปะการังอ่อน 45 ตัวอย่าง เป็นสกุล Cladiella บางชนิด สำ� หรบั สารตะกวั่ พบสงู เกนิ มาตรฐานเพยี ง 1 32 ตัวอย่าง, Sinularia 7 ตัวอย่าง, Lobophytum ตวั อยา่ งเท่านั้น ในบรรดาโลหะหนักท้ัง 5 ชนิด มีเพียง 3 ตัวอย่าง, Klyxum 2 ตัวอย่าง และ Sarcophy- ปรอทที่พบความสัมพันธ์ทางบวกอย่างมีนัยส�ำคัญ ton 1 ตวั อยา่ ง ซึง่ พบบรเิ วณหาดนางรอง เกาะจระเข้ ทางสถิติกับความยาวและน�้ำหนักของปลาทะเลบาง และกลุ่มเกาะจวง อ. สัตหีบ จ. ชลบุรี โดย Cladi- ชนิด ella เป็นปะการังอ่อนที่พบมากท่ีสุด แต่มีค่าความ ผันแปรทางพันธุกรรมต�่ำมาก [จ�ำนวน haplotype การประเมินความเส่ียงต่อสุขภาพจากการ (H) = 2, polymorphic sites (S) = 1, haplotype บรโิ ภคอาหารทะเลในพน้ื ทช่ี ายฝง่ั ทะเลภาคตะวนั ออก diversity (h) = 0.226±0.088, nucleotide diver- โดยคำ� นวณหาคา่ ความเสย่ี ง (risk quotient; RQ) จาก sity (π) = 0.00031±0.00012] Lobophytum ทุก คา่ ความเขม้ ขน้ ของโลหะหนกั ทพี่ บในสตั วท์ ะเลและคา่ ตัวอย่างมลี ำ� ดับทางพนั ธุกรรมเหมือนกัน เช่นเดียวกับ ความปลอดภยั ของโลหะหนกั ตอ่ สขุ ภาพอนามยั ของคน ท่ีพบใน Klyxum ส่วน Sinularia พบความผันแปร พบวา่ การปนเปอ้ื นโลหะหนกั ในอาหารทะเลบรเิ วณดงั ทางพนั ธุกรรมสงู มาก โดยมีค่า H = 6, S = 68, h = กล่าวยังไม่มีความเส่ียงต่อสุขภาพของผู้บริโภคมากนัก 0.952±0.096 และ π = 0.0411±0.00778 ยกเว้นกลมุ่ เดก็ ทบี่ ริโภคอาหารทะเลจ�ำพวกหอย ปู กงุ้ และหมึกบางชนดิ มากเกนิ ไปอาจมีภาวะความเส่ยี งตอ่ การประเมินความเสยี่ งตอ่ สุขภาพของคนไทย การได้รับโลหะทองแดงและสังกะสีจนเกินค่าความ จากการได้รบั โลหะหนักในอาหารทะเลบริเวณ ปลอดภัยท่ีก�ำหนดได้ นอกจากน้ียังพบว่าการบริโภค อาหารทะเลจากจงั หวดั ระยองมแี นวโนม้ ทจ่ี ะกอ่ ใหเ้ กดิ พ้ืนทชี่ ายฝง่ั ทะเลภาคตะวันออก ความเส่ียงต่อสุขภาพมากกว่าอาหารทะเลจากจังหวัด แววตา ทองระอา วนั ชัย วงสุดาวรรณ อน่ื โดยเฉพาะอาหารทะเลทเ่ี ปน็ พวกทม่ี เี ปลอื กแขง็ หมุ้ อาวธุ หมัน่ หาผล และฉลวย มสุ กิ ะ ลำ� ตวั เชน่ หอย ปู กงุ้ หมกึ เปน็ ตน้ มแี นวโนม้ ของความ สถาบันวิทยาศาสตรท์ างทะเล มหาวทิ ยาลัยบรู พา เสย่ี งต่อสุขภาพมากกว่าปลา จงั หวดั ชลบุรี 20131

การประเมนิ ความเสยี่ งของโลหะหนัก Annual Report 2010 บางชนิด บรเิ วณชายฝั่งทะเลนิคม Institute of Marine Science, Burapha University อตุ สาหกรรมมาบตาพุด จงั หวัดระยอง ฉลวย มุสิกะ อาวธุ หม่นั หาผล วันชัย วงสุดาวรรณ การประเมนิ ความเสยี่ งของโลหะหนกั ประเมนิ จากค่าความเสี่ยง (Risk quotient; RQ) โดยค่า RQ และแววตา ทองระอา คำ� นวณจากสดั สว่ นความเขม้ ขน้ ของโลหะหนกั ทไ่ี ดจ้ าก สถาบันวิทยาศาสตร์ทางทะเล มหาวทิ ยาลัยบรู พา การวิเคราะห์และค่ามาตรฐานของโลหะหนักชนิดน้ัน ถา้ RQ < 1 แสดงวา่ มคี วามเสย่ี งตำ่� และ RQ ≥ 1 แสดง ต.แสนสขุ อ.เมือง จ.ชลบรุ ี 20131 ว่ามีความเสี่ยงสูง ผลการคำ� นวณพบ RQ มีค่าตำ่� คือ บทคดั ยอ่ อยรู่ ะหว่าง 0.003-0.08 ในน�ำ้ ทะเล และ 0.06-0.38 ในดนิ ตะกอน ซงึ่ แสดงใหเ้ หน็ วา่ โลหะหนกั แตล่ ะชนดิ มี การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินหา ความเสี่ยงหรือโอกาสน้อยที่จะส่งผลกระทบหรือสร้าง ค่าความเสี่ยงของโลหะหนักบางชนิดต่อสิ่งแวดล้อม ความเสียหายต่อระบบนิเวศหรือสิ่งแวดล้อมทางทะเล หรือระบบนิเวศทางทะเลบริเวณชายฝั่งในเขตพ้ืนท่ี บริเวณชายฝั่งนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด แต่ในบาง นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด จังหวัดระยอง โดยเก็บ ช่วงเวลาก็พบว่าโลหะหนักบางชนิดมีความเสี่ยงสูงใน ตัวอย่างน้�ำทะเลและดินตะกอน จ�ำนวน 10 สถานี บางสถานี โดยเฉพาะสถานที ่มี กี ารปล่อยน้�ำท้ิงจากบน บรเิ วณชายฝง่ั ทะเลในพนื้ ทนี่ คิ มอตุ สาหกรรมมาบตาพดุ บกสู่ทะเล เมื่อจัดเรียงล�ำดบั ความเสี่ยงของโลหะหนกั จงั หวดั ระยอง ปลี ะ 2 ครง้ั คอื ในฤดแู ลง้ (มนี าคม) และ จากค่า RQ ในน�้ำทะเล พบว่า Fe > Cu > Hg > Mn ฤดูฝน (กันยายน) ระหว่างปี พ.ศ. 2550-2551 รวม = Pb > Zn > Cd และในดินตะกอนพบ Pb > Zn > ทัง้ สิ้น 4 ครัง้ น�ำมาวิเคราะหป์ ริมาณการปนเปื้อนของ Cu = Hg > Ni > Fe > Mn > Cd โลหะหนัก 8 ชนิด ไดแ้ ก่ ปรอท (Hg) แคดเมียม (Cd) ตะกว่ั (Pb) ทองแดง (Cu) สังกะสี (Zn) นิกเกิล (Ni) ปรมิ าณสารอาหารในดินตะกอนบริเวณปาก เหล็ก (Fe) และแมงกานีส (Mn) ท้งั นีไ้ ด้นำ� ขอ้ มลู ของ แม่น้ำ� บางปะกง ถงึ เกาะสชี ัง จังหวดั ชลบรุ ี โลหะหนักดังกล่าวท่ีท�ำการศึกษาในระหว่างปี พ.ศ. 2546-2549 มาใช้ในการประเมินค่าความเส่ียงของ วันชัย วงสุดาวรรณ แววตา ทองระอา โลหะหนักครั้งน้ีด้วย โดยการปนเปื้อนของโลหะหนัก ฉลวย มสุ กิ ะ และ อาวธุ หม่ันหาผล ในน้ำ� ทะเลระหวา่ งปี พ.ศ. 2546-2551 มคี า่ อยใู่ นชว่ ง สถาบนั วิทยาศาสตรท์ างทะเล มหาวิทยาลัยบรู พา ดงั น้ี Hg 0.001-0.023 µg L-1, Cd 0.004-0.050 µg L-1, 169 ถ.ลงหาดบางแสน ต.แสนสุข Pb 0.028-3.23 µg L-1, Cu 0.224-36.15 µg L-1, Ni <0.035-14.16 µg L-1, Zn <0.100-54.00 µg L-1, Fe อ.เมอื ง จ.ชลบุรี 20131 1.70-2550 µg L-1 และ Mn 0.177-122.4 µg L-1 สว่ น บทคัดยอ่ ในดนิ ตะกอน มคี า่ ดงั น้ี Hg <0.003-0.341 µg g-1dry wt., Cd <0.02-10.10 µg g-1dry wt, Pb 0.61-119.3 ปริมาณสารอาหารในดินตะกอนท�ำการศึกษา µg g-1dry wt, Cu <0.65-655.7 µg g-1dry wt, Ni ในบริเวณปากแม่น้�ำบางปะกง ถึง เกาะสีชัง จังหวัด <2.67-57.48 µg g-1dry wt, Zn <1.31-3078.6 µg ชลบรุ โี ดยเกบ็ ตวั อยา่ ง 4 ครงั้ ในเดอื นมกราคม เมษายน g-1dry wt, Fe 801-54578 µg g-1dry wt, และ Mn กรกฎาคม และตุลาคม ปี 2549 รวม 13 สถานี สาร 6.58-652 µg g-1dry wt อาหารที่ท�ำการศึกษา ได้แก่ แอมโมเนีย ไนไตรท์ ไน เตรท และฟอสเฟต รวมทง้ั ศกึ ษาคณุ ภาพทางกายภาพ และเคมขี องดนิ ตะกอนบางประการประกอบดว้ ย ไดแ้ ก่

รายงานประจำป 2553 ฟลิ ม์ ชีวภาพของ DNB 20 บนทอ่ นไม้ไผ่ เปลอื กหุ้มลกู สถาบันว�ทยาศาสตรทางทะเล มหาวท� ยาลยั บูรพา มะพรา้ วสบั เปน็ ก้อน และพลาสตกิ ไบโอบอล เปน็ เวลา 192 ชวั่ โมง พบจ�ำนวนของแบคทเี รยี ทมี่ คี วามสามารถ ความเป็นกรด-ด่าง สารอินทรีย์ แคลเซียมคาร์บอเนต ในการรดี วิ ซไ์ นเตรทในฟลิ ม์ ชวี ภาพเทา่ กบั 4.58 x 109, ขนาดอนุภาคดินตะกอน และลักษณะของเนื้อดิน 5.87 x 109 และ 1.89 x 107 MPN/ลกู บาศกเ์ ซนตเิ มตร ตะกอน ตามล�ำดับ เมื่อศึกษาประสิทธิภาพของฟิล์มชีวภาพ บนตัวกลางเปลือกหุ้มลูกมะพร้าวสับเป็นก้อนในการ ผลการศึกษาพบว่าสารอาหารในดินตะกอนมี ก�ำจัดไนเตรทในน้�ำเสียสังเคราะห์ท่ีมีปริมาณไนเตรท- คา่ อยูใ่ นชว่ งดังน้ี แอมโมเนยี 1.81 - 111.1 มก/กก ไน ไนโตรเจน เรมิ่ ตน้ เทา่ กบั 100 มลิ ลกิ รมั /ลติ ร พบวา่ หลงั ไตรท์ <0.001 – 0.056 มก/กก ไนเตรท 0.005 – 1.09 จาก 168 ชวั่ โมง ประสทิ ธภิ าพการกำ� จดั ไนเตรทคดิ เปน็ มก/กก และฟอสเฟต 0.214 - 36.9 มก/กก ส่วนใหญ่ 77.41 เปอร์เซ็นต์ ประสิทธิภาพของฟิล์มชีวภาพบน บริเวณที่พบสารอาหารในดินตะกอนสูง คืออ่าวชลบุรี ตวั กลางเปลอื กหมุ้ ลกู มะพรา้ วสบั เปน็ กอ้ นในการกำ� จดั ดนิ ตะกอนในบรเิ วณทท่ี ำ� การศกึ ษามสี ภาพเปน็ กรดเลก็ ไนเตรทจากการเลี้ยงกุ้งกุลาด�ำวัยอ่อน พบการสะสม น้อย จนถงึ ดา่ งสูง โดยมีคา่ ความเปน็ กรด-ดา่ งระหวา่ ง ของไนเตรท ไนไตรท์ และแอมโมเนีย เท่ากับ 0.07 6.5-8.6 ปริมาณสารอินทรีย์ในดินตะกอนมีค่าตั้งแต่ mgNO3-N/L, 0.04 mgNO2-N/L และ 0.19 mgNH3- 0.5-6.1 % ดนิ ตะกอนทีม่ สี ารอนิ ทรยี ์สูง (>4%) สว่ น N/L ตามล�ำดับ ในช่วง 14 วันของการเล้ียง ผลการ ใหญ่อยู่ในบริเวณปากแม่น้�ำบางปะกง ถึง อ่าวชลบุรี ทดลองแสดงให้เห็นว่าวัสดุธรรมชาติท่ีมีราคาถูก เช่น ส่วนแคลเซียมคาร์บอเนตพบสูงในบริเวณต้ังแต่ อ่าง เปลอื กหมุ้ ลกู มะพรา้ วมปี ระสทิ ธภิ าพดเี ทยี บเทา่ กบั วสั ดุ ศลิ า จนถงึ เกาะสชี งั สำ� หรบั ลกั ษณะของเนอื้ ดนิ ตะกอน ตัวกลางพลาสติกที่มีราคาแพง นับเป็นข้อได้เปรียบใน พบว่า บริเวณปากแม่น้�ำบางปะกง ถึงอ่าวชลบุรีเป็น การนำ� มาใช้ส�ำหรับบอ่ เลยี้ งสัตวน์ ้ำ� ขนาดใหญ่ ดินร่วน และดินร่วนปนทรายแป้ง โดยมีสัดส่วนของ อนุภาคทรายแป้งสูงสุด ส่วนบริเวณต้ังแต่อ่างศิลา ถึง เกาะสีชัง เป็นดินทราย และดินทรายปนดินร่วน ซ่ึงมี อนุภาคทรายสูงสุด ตวั กรองชีวภาพจากเปลือกหมุ้ ลูกมะพร้าว ความหลากหลายของแอคติโนมัยซีทในตะกอน สำ� หรบั เลยี้ งกุ้งกุลาด�ำ (Penaeus monodon) ดินปา่ ชายเลน : แหล่งของโพรไบโอติกที่ สำ� คัญของการเพาะเลี้ยงสตั วน์ ำ้� พัฒนา ภลู เปี่ยม รัตนาภรณ์ ศรวี ิบูลยa์ , ธติ นิ าถ ศริ ิมาb สถาบันวทิ ยาศาสตรท์ างทะเล มหาวิทยาลัยบูรพา aสถาบนั วทิ ยาศาสตร์ทางทะเล มหาวทิ ยาลัยบูรพา บางแสน จังหวัดชลบุรี 20131 อ.เมอื ง จ.ชลบรุ ี 20131 บทคัดย่อ bคณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ มหาวทิ ยาลัยนเรศวร แบคทเี รยี ดไี นตรไิ ฟองิ จ�ำนวน 24 ไอโซเลต คดั อ. เมอื ง จ.พษิ ณุโลก 65000 แยกได้จากตัวอย่างดิน 14 ตัวอย่าง ก�ำหนดรหัสเป็น DNB 1 - 24 เมื่อทดสอบความสามารถในการรีดิวซ์ บทคัดยอ่ ไนเตรทของแบคทีเรียในอาหารเหลวไนเตรท ปรากฏ แอคติโนมัยซีทเป็นแบคทีเรียแกรมบวกท่ีพบ ว่าไอโซเลต DNB 20 มีประสิทธิภาพสูงสุดและไม่พบ การเจริญบนอาหาร TCBS agar เมื่อทดลองเลี้ยง ไดท้ วั่ ไปในดนิ น้�ำ ตะกอนทะเลชายฝง่ั เปน็ แบคทเี รยี ที่มีความหลากหลายของลักษณะรูปร่าง พันธุกรรม

สามารถสร้างสารไบโอแอคทีฟเมตาโบไลท์ได้เป็น Annual Report 2010 จ�ำนวนมาก ซ่งึ นอกจากจะสามารถสรา้ งสารแอนติไบ Institute of Marine Science, Burapha University โอตกิ ไดเ้ ปน็ จำ� นวนมากแลว้ ยงั สามารถสรา้ งเอน็ ไซมไ์ ด้ หลายชนิด รวมทง้ั สารไซเดอรโ์ รฟอร์ แบคเทอรโิ อซิน แอกกลูตนิ นิ และฤทธย์ิ ับยัง้ แบคทีเรยี ของสิ่ง ซงึ่ เปน็ ประโยชนอ์ ยา่ งมากตอ่ การเกษตร และการเพาะ สกัดโปรตีนจากหอยเสยี บ (Donax faba) เลย้ี งสตั วน์ �้ำ การวจิ ยั นไ้ี ดเ้ กบ็ ตวั อยา่ งดนิ ตะกอน และ จนั ทร์จรัส วัฒนะโชตaิ และยวุ รรณา สะสิงหb์ ดนิ ในปา่ ชายเลนในอ�ำเภอขลงุ ของจงั หวดั จนั ทบรุ ี รวม ทงั้ หมด 10 ตวั อยา่ ง มาแยกเชอื้ แอคตโิ นมยั ซที บนอา aสถาบนั วทิ ยาศาสตรท์ างทะเล หาร Starch Casein Agar และ Humic Acid Vitamin มหาวิทยาลัยบรู พา อ.เมือง จ.ชลบรุ ี 20131 Agar แยกแอคตโิ นมยั ซที ได้ทัง้ หมดรวม 85 ไอโซเลต โดยพบว่า 61 ไอโซเลต สามารถสร้างสารแอนติไบโอ bภาควิชาชวี วิทยา คณะวิทยาศาสตร์ ติกสามารถยับยั้งแบคทีเรียได้ทั้งชนิดแกรมบวกและ มหาวิทยาลัยบูรพา อ. เมอื ง จ.ชลบรุ ี 20131 แกรมลบรวมท้ังเชื้อแคนดิดา จากการศึกษาลักษณะ บทคดั ยอ่ ทางสณั ฐานวทิ ยารวมทง้ั การวเิ คราะหท์ างเคมขี องผนงั เซลล์ และชนดิ ของนำ้� ตาลใน whole-cell hydroly- สตั วท์ ะเลไมม่ กี ระดกู สนั หลงั มรี ะบบภมู คิ มุ้ กนั sate แอคติโนมัยซีทจีนัสที่พบมากท้ังในดินตะกอน แบบไม่จ�ำเพาะเจาะจงในการตอบสนองต่อส่ิงแปลก บริเวณที่มีน้�ำท่วมถึง และบริเวณท่ีน้�ำท่วมไม่ถึงได้แก่ ปลอม ซ่ึงประกอบไปด้วยกลไกของภูมิคุ้มกันท่ี Streptomyces ส่วนจีนัสอื่นๆ ท่ีพบได้แก่ Actino- เกี่ยวข้องกับเซลล์และน้�ำเลือด โดยในน�้ำเลือดมีสาร madura, Micromonospora, Streptoalloteichus, แอกกลูตินิน (agglutinin) ที่สามารถท�ำให้เซลล์เกิด ]=Rhodococcus, Nocardia, Micropolyspora, Ki- การเกาะกลุ่มได้ หรือโปรตีนท่ีมีความสามารถในการ tasatosporia และ unidentified genera อน่ื ๆ จาก ยับยั้งหรือท�ำลายสิ่งแปลกปลอมไม่ให้ท�ำอันตรายต่อ การศึกษาน้ีพบว่าแม้การแยกเชื้อจะใช้วิธีการส�ำหรับ ระบบตา่ งๆ ในรา่ งกายได้ จากการสกดั โปรตนี จากหอย แอคติโนมัยซีทท่ีหายาก แต่ก็ยังพบ Streptomyces เสียบ (Donax faba) โดยใช้ 0.05 โมลาร์ ทริส-กรดไฮ ซึ่งเป็นชนิดที่พบบ่อย เป็นจ�ำนวนมาก ซ่ึงเป็นจีนัสที่ โดรคลอรกิ ที่มี 0.15 โมลาร์ โซเดยี มคลอไรด์ พีเอช สามารถสร้างสารแอนติไบโอติกและสารเมตาโบไลท์ 7.4 โดยใชน้ �้ำหนักเนือ้ หอยตอ่ บฟั เฟอร์ในอตั ราสว่ น 1: ท่ีส�ำคัญอื่น ๆ ได้มากกว่าจีนัสต่าง ๆของแบคทีเรียใน 5 กรัม/มิลลิลิตร พบว่าส่ิงสกัดมีปริมาณโปรตีน 0.07 กลมุ่ แอคตโิ นมยั ซที ทเ่ี หลอื ทงั้ หมดรวมกนั นอกจากนยี้ งั มิลลิกรัม/มิลลิลิตร เม่ือทดสอบความสามารถในการ มีรายงานการวิจยั ถึงการนำ� เอา Streptomyces มาท ท�ำให้เซลล์เม็ดเลือดแดงคนหมู่เอในสภาพปกติ และ ดลองเปน็ โพรไบโอตกิ ในการเลยี้ งกงุ้ กลุ าดำ� (Penaeus เมด็ เลอื ดแดงทป่ี รบั ปรงุ ดว้ ยเอนไซมป์ าเปนและทรปิ ซนิ monodon) ในห้องปฏิบัติการพบว่าสามารถช่วยให้ แล้วเกาะกลุ่ม ได้ตรวจพบความสามารถของสิ่งสกัดที่ คุณภาพน้�ำดีข้ึน และช่วยลดปริมาณแบคทีเรียอื่น ๆ ทำ� ใหเ้ มด็ เลอื ดแดงดงั กลา่ วเกาะกลมุ่ ได้ 8, 16 และ 16 รวมทั้งชนิดที่ก่อโรค เช่น Vibrio อีกท้ังยังมีผลทำ� ให้ ไตเตอร์ตามล�ำดับ ไม่ต้องการไดวาเลนต์แคตไอออน การเจรญิ เตบิ โตของกงุ้ กลุ าด�ำดขี น้ึ (Das, et al, 2006) เพื่อช่วยในการเกาะกลุ่ม และความสามารถในการ จึงนับว่าแอคติโนมัยซีทจากป่าชายเลนน้ีมีความหลาก ทำ� ใหเ้ ซลลเ์ มด็ เลอื ดแดงเกาะกลมุ่ นถ้ี กู ยบั ยงั้ ไดด้ ว้ ยไกล หลายและเปน็ แหลง่ ทส่ี ำ� คญั ของแบคทเี รยี ทเ่ี ปน็ โพรไบ โคโปรตนี มวิ ซนิ (mucin type II from porcine stom- โอตกิ ส�ำหรบั การเพาะเล้ยี งสัตว์น�้ำในอนาคต ach) และเฟตอู ิน (fetuin from fetal calf serum) จากการศึกษาพบว่าสารแอกกลูตินิน มีเสถียรภาพท่ี ชว่ งพเี อชประมาณ 7-7.4 ทอี่ ณุ หภมู มิ ากกวา่ 25 องศา เซลเซยี ส ความสามารถในการทำ� ใหเ้ มด็ เลอื ดแดงเกาะ กลมุ่ ลดลงรอ้ ยละ 50 และเสียสภาพการท�ำงานอยา่ ง สมบรู ณท์ อ่ี ณุ หภมู ิ 90 องศาเซลเซยี ส นอกจากนย้ี งั พบ

รายงานประจำป 2553 ธรี อนตจ์ �ำนวน 70,000 ตวั ตอ่ ปลาหนง่ึ ตวั (น�้ำหนกั 60 สถาบันวท� ยาศาสตรทางทะเล มหาว�ทยาลัยบูรพา กรมั ) เป็นเวลา 7 วัน พบวา่ อัตรารอดของปลาขา้ วเม่า น�ำ้ ลึกท่ไี ด้รบั วคั ซีนและกลุ่มควบคุมอยู่ทร่ี ้อยละ 100 ว่าโปรตีนในส่ิงสกัดจากหอยเสียบสามารถยับย้ังการ เจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียกลุ่มวิบริโอที่ท�ำให้เกิด ความผนั แปรทางพนั ธุกรรมของปะการงั โรคในสัตวน์ ้�ำได้ โดยยบั ย้งั Vibrio alginolyticus, V. อ่อน Sinularia May, 1898 (Octocorallia: parahaemolyticus, V. cholerae, V. mimicus, V. Alcyonacea) ท่ีพบบริเวณเกาะจระเข้และ harveyi ไดร้ อ้ ยละ 47, 35, 36, 29 และ 26 ตามลำ� ดบั กลุ่มเกาะจวง อ�ำเภอสัตหีบ จงั หวัดชลบุรี การกระต้นุ ภมู ิค้มุ กนั ปลาขา้ วเม่านำ้� ลกึ ทรรศิน ปณิธานะรกั ษ์a, สราวธุ ศริ ิวงศb์ , (Sargocentron rubrum) สุเมตต์ ปุจฉาการa และสหรัฐ ธีระคัมพรb aสถาบันวทิ ยาศาสตร์ทางทะเล มหาวทิ ยาลัยบูรพา ในการปอ้ งกนั การตดิ เชอ้ื ปรสิตจุดขาวน�ำ้ เคม็ Cryptocaryon irritans ต.แสนสขุ อ.เมอื ง จ.ชลบรุ ี bคณะเทคโนโลยที างทะเล มหาวิทยาลยั บูรพา สพุ รรณี ลโี ทชวลิตa จันทรจ์ รสั วฒั นะโชตaิ วิทยาเขตสารสนเทศจันทบรุ ี ต.โขมง อ.ท่าใหม่ วีลยา แก่นจนั ทรa์ และอญั ชลี ปอ้ งเมอื งb จ.จันทบุรี aสถาบันวทิ ยาศาสตรท์ างทะเล บทคดั ย่อ มหาวทิ ยาลัยบูรพา อ.เมือง จ.ชลบุรี 20131 bคณะเทคโนโลยกี ารประมงและทรพั ยากรทางน�้ำ การศึกษาหาความผันแปรทางพันธุกรรมของ มหาวิทยาลัยแมโ่ จ้ อ. สันทราย จ.เชยี งใหม่ 50290 ปะการังอ่อนในสกุล Sinularia มีวัตถุประสงค์เพื่อ บทคัดย่อ ศึกษาหาความผันแปรของลำ� ดับทางพันธุกรรมบริเวณ ยีน msh1 ในไมโตคอนเดรียของปะการังอ่อน Sinu- การศึกษาการกระตุ้นภูมิคุ้มกันของปลา laria ทพ่ี บในบรเิ วณแนวปะการงั ทแ่ี ตกตา่ งกนั บรเิ วณ ขา้ วเมา่ นำ�้ ลกึ (Sargocentron rubrum) ในการปอ้ งกนั เกาะจระเข้และกลุ่มเกาะจวง อ�ำเภอสัตหีบ จังหวัด การตดิ เช้อื ปรสิต Cryptocaryon irritans โดยการฉดี ชลบุรี และเพ่ือตรวจสอบความหลากหลายของชนิด ปรสิตระยะธีรอนต์เชื้อตายท่ีถูกฆ่าด้วยฟอร์มาลีนเข้า ของปะการังอ่อนในสกุลน้ีท่ีพบในพ้ืนท่ีศึกษาโดยใช้ บรเิ วณชอ่ งท้องของปลาทีเ่ วลา 0, 2, 4 และ 6 สปั ดาห์ ขอ้ มลู ทางพนั ธกุ รรม จากการสำ� รวจเบอื้ งตน้ ในระหวา่ ง แล้วดดู เลือดปลาท่เี วลา 1, 3, 5 และ 7 สปั ดาห์ จาก เดือนตุลาคม 2551 - กันยายน 2552 พบตัวอย่าง การตรวจสอบระดบั แอนตบิ อดโี ดยเทคนคิ ELISA และ ปะการงั ออ่ นที่คาดว่าจะอย่ใู นสกลุ Sinularia จ�ำนวน เคลือบเพลทดว้ ยแอนตเิ จนเชือ้ ตายธีรอนต์ 200 ตัวต่อ 13 ตัวอย่าง จากเกาะจระเข้ เกาะจวงและเกาะจาน หลมุ เปรยี บเทยี บกบั การเคลอื บเพลทดว้ ยแอนตเิ จนที่ การตรวจสอบความผันแปรของล�ำดับทางพันธุกรรม เป็นเมมเบรนโปรตีน 20 ไมโครกรัมต่อหลุม พบว่าให้ บริเวณยีน msh1 ในไมโตคอนเดรีย ขนาด 710 คู่ ผลการทดสอบคลา้ ยกนั เมอื่ เปรยี บเทยี บอตั ราสว่ นชดุ เบส พบความผันแปรทางพันธุกรรมมีค่าสูง (poly- ตัวอย่างต่อชุดควบคุม (ฉีดปลาด้วยฟอสเฟตบัฟเฟอร์ morphic site = 73, haplotype = 10, haplotype เซไลน์, PBS) พบว่าระดับแอนติบอดีจากปลาข้าวเม่า diversity = 0.962±0.041, nucleotide diversity น้�ำลึกท่ีถูกกระตุ้นภูมิคุ้มกันสูงกว่ากลุ่มควบคุมต้ังแต่ สัปดาห์ที่ 1 และสูงสุดในสัปดาห์ที่ 7 ปลาข้าวเม่านำ�้ ลกึ ทฉี่ ดี กระตนุ้ ภมู คิ มุ้ กนั และน�ำมาเผชญิ ตอ่ ปรสติ ระยะ

= 0.03568±0.00461) อาจจะจ�ำแนกได้เปน็ สองกลุ่ม Annual Report 2010 ใหญ่ตามความสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการ ซ่ึงประกอบไป Institute of Marine Science, Burapha University ดว้ ย Sinularia อยา่ งนอ้ ย 5 กลมุ่ ยอ่ ยทม่ี คี วามสมั พนั ธ์ ใกล้ชิดกันทางพันธุกรรม อย่างไรก็ตาม ยังต้องมีการ แพลงก์ตอนสัตวท์ ่ีปนมากบั น�้ำอบั เฉา ศกึ ษาตวั อยา่ งปะการงั ออ่ นในสกลุ นเ้ี พม่ิ เตมิ เพอื่ ยนื ยนั รวมทรพั ย์ คะเนะดะa จิตรา ตรี ะเมธbี ผลการศึกษาเบื้องต้นท่ีได้ และจ�ำเป็นท่ีจะต้องอาศัย อรอนงค์ บัณฑิตa ข้อมูลจากการศึกษาความผันแปรของลักษณะทาง aกรมทรพั ยากรทางทะเลและชายฝัง่ สณั ฐานวิทยาควบคไู่ ปด้วย ศูนยร์ าชการเฉลมิ พระเกยี รติฯ (อาคารบ)ี ความหนาแนน่ ของแพลงกต์ อนพืชบรเิ วณ ถนนแจ้งวัฒนะ เขตหลกั ส่ี กรงุ เทพฯ 10210 ชายฝ่งั จังหวดั ชลบรุ ี ปี 2552 bสถาบนั วทิ ยาศาสตร์ทางทะเล มหาวิทยาลยั บูรพา สุพัตรา ตะเหลบ ต.แสนสุข อ.เมือง ชลบุรี 20131 สถาบันวทิ ยาศาสตรท์ างทะเล มหาวทิ ยาลัยบูรพา บทคดั ยอ่ ต.แสนสขุ อ.เมืองชลบุรี จ.ชลบรุ ี 20131 การศึกษาแพลงก์ตอนสัตว์ที่ปนมากับน�้ำ บทคดั ย่อ อับเฉาจากเรือขนส่งสินค้าท่ีเดินทางมาจากประเทศ ความหนาแน่นของแพลงก์ตอนพืชบริเวณ สิงคโปร์และญี่ปุ่น จ�ำนวน 10 ล�ำ เข้ามาจอดเทียบที่ ทา่ เรอื แหลมฉบงั จงั หวดั ชลบรุ ี โดยดำ� เนนิ การระหวา่ ง ชายฝั่งทะเลจังหวัดชลบุรี ได้ท�ำการศึกษาจ�ำนวน 7 เดือนมกราคมถึงเดือนกรกฎาคม 2552 และได้ทำ� การ สถานีตั้งแต่เดือนมกราคม 2552 ถึงเดือนธันวาคม เก็บตัวอย่างที่บริเวณท่าเรือแหลมฉบังเพื่อการเปรียบ 2552 โดยทำ� การเกบ็ ตวั อยา่ งเดอื นละครง้ั รวม 12 ครงั้ เทียบ จากผลการศึกษา เรือขนส่งสินค้าที่เดินทางมา พบแพลงก์ตอนพิชท้ังสิ้น 87 สกุล ประกอบด้วย แพ จากประเทศสิงคโปร์ พบแพลงก์ตอนสัตว์ 5 ไฟล่ัม ลงกต์ อนพืชสเี ขียวแกมน้�ำเงนิ 7 สกลุ แพลงกต์ อนพชื ประกอบด้วยไฟล่ัม Arthropoda Protozoa Mol- สีเขียว 7 สกุล ยูกลีนอยด์ 2 สกุล ไดอะตอม 58 สกลุ lusca Chaetognatha และ Annelida แพลงก์ตอน แพลงก์ตอนพืชซิลิโคแฟลกเจลเลต 1 สกุล และไดโน สตั วท์ พ่ี บในไฟลมั่ Arthropoda มจี �ำนวนชนดิ มากกวา่ แฟลกเจลเลต 12 สกลุ สกลุ ทม่ี คี วามหนาแนน่ สงู ไดแ้ ก่ ไฟลม่ั อน่ื ๆ กลมุ่ ทพ่ี บเปน็ กลมุ่ เดน่ ในไฟลม่ั นไ้ี ดแ้ ก่ กลมุ่ Chaetoceros Thalassiosira Skeletonema Bac- Copepoda จำ� นวน 15 ชนดิ และพบตัวอ่อนของโคพี teriastrum Pseudo-nitzschia และ Thalassione- พอดกลุ่มคาลานอยด์ (Calanoid copepod) ที่เป็น ma โดยมคี า่ ความหนาแนน่ เฉลี่ยเทา่ กับ 1,704,117, ระยะนอเพลยี ส (nauplii stage) และระยะโคพโี พดิด 428,859, 184,913 , 100,391, 62,301 และ (copepodid stage) รวมทง้ั ตวั ออ่ นของโคพพี อดกลมุ่ 55,954 เซลล์ตอ่ ลิตร ตามลำ� ดับ ไซโคลพอยด์ (Cyclopoid copepod) ระยะโคพโี พดิ ด ส�ำหรับกล่มุ Malacostraca พบ Amphipods และ ตัวออ่ นปรู ะยะซเู อยี (zoea stage) และระยะเมกะโล ปา (megalopa stage) รวมทงั้ ยงั พบตวั ออ่ นเพรยี งหนิ (Cirripede nauplius) ไฟล่มั ทพี่ บจ�ำนวนชนิดของแพ ลงกต์ อนสตั วม์ ากเปน็ อนั ดบั สองไดแ้ ก่ ไฟลมั่ Protozoa โดยพบทง้ั หมด 10 ชนดิ ประกอบดว้ ยกลมุ่ Tintinnida 8 ชนดิ และ Foraminiferida 2 ชนดิ นอกจากนี้ยัง พบแพลงกต์ อนสัตว์ในไฟล่ัม Mollusca ไดแ้ ก่ ตัวออ่ น

รายงานประจำป 2553 Molecular Characterization of สถาบนั วท� ยาศาสตรท างทะเล มหาวท� ยาลัยบูรพา Cytochrome P450 1A (CYP1A) in Asian หอยฝาเดียว (Gastropod larvae) และตวั อ่อนหอย Sea bass (Lates calcalifer Bloch) สองฝา (Bivalve larvae) ส่วนไฟล่มั Chaetognatha and Its Application as a Biomarker พบเพียงสกุลเดยี ว คือ หนอนธนู Sagitta spp. และ ไฟล่ัม Annelida พบเฉพาะตัวอ่อนของไส้เดือนทะเล in the Gulf of Thailand (Polychaete larvae) ส�ำหรบั ความหนาแนน่ ของแพ Praparsiri Kachanopas-Barnette1, ลงกต์ อนสตั ว์ พบโคพพี อดระยะนอเพลยี สเปน็ กลมุ่ เดน่ Phaithoon Mokkongpai2, Britt Wassmur3, มีความหนาแน่นของประชากรสูงสดุ โดยพบความหนา Malin C. Celander3 and Pichan Sawangwong1 แน่นมากกว่า 50,000 ตวั ตอ่ ลูกบาศก์เมตร รองลงมา 1Department of Aquatic Science, เปน็ กลมุ่ Protorhabdonella simplex (Cleve) Tin- Faculty of Science, Burapha University, tinnopsis gracilis Kofoid and Campbell Micro- setella norvegica (Boeck) โคพพี อดกลมุ่ คาลานอยด์ Chonburi 20131, Thailand และโคพีพอดกลุ่มไซโคลพอยด์ระยะโคพีโพดิดและตัว 2Institute of Marine Science, ออ่ นหอยสองฝา พบความหนาแนน่ ของประชากรอยใู่ น Burapha University, Chonburi 20131, Thailand ชว่ ง 5,000-10,000 ตอ่ ลกู บาศกเ์ มตร ส�ำหรบั เรอื ขนสง่ 3University of Gothenburg, สินค้าที่เดินทางมาจากประเทศญ่ีปุ่น พบแพลงก์ตอน Department of Zoology, P.O. Box 463, สตั ว์ 4 ไฟลม่ั ประกอบดว้ ยไฟลม่ั Arthropoda Proto- SE 405 30, Göteborg, Sweden zoa Mollusca และ Annelida แพลงกต์ อนสตั วท์ พ่ี บ Abstract ในไฟลม่ั Arthropoda ประกอบดว้ ยกลมุ่ Copepoda This study focusses on aquatic pollu- จ�ำนวน 4 ชนดิ และโคพีพอดกล่มุ คาลานอยด์ระยะนอ tion in Thailand, using induction of hepatic cy- เพลียสและระยะโคพีโพดิด และโคพีพอดกลุ่มไซโคล tochrome P450 1A (CYP1A) in Asian sea bass as พอยด์ระยะโคพีโพดิด ส�ำหรับกลุ่ม Malacostraca a biomarker to assess exposure to polyaromat- พบเฉพาะตัวอ่อนเพรียงหิน (Cirripede nauplius) ic hydrocarbons (PAHs). Polyclonal antibodies ไฟลั่ม Protozoa พบทั้งหมด 8 ชนิด ประกอบด้วย (PAb) were raised against Asian sea bass CYP1A กลมุ่ Tintinnida 5 ชนดิ และ Foraminiferida 2 ชนดิ in mice. Western blot analyses revealed that ไฟลั่ม Mollusca พบเฉพาะตัวอ่อนหอยสองฝา และ these antibodies recognized a CYP1A protein ไฟล่ัม Annelida พบเฉพาะตัวอ่อนของไส้เดือนทะเล in Asian sea bass treated with benzo[a]pyrene (Polychaete larvae) ส�ำหรับความหนาแน่นของ (BaP). The presence of a CYP1A orthologue in แพลงก์ตอนสัตว์ พบโคพีพอดระยะนอเพลียสมีความ Asian sea bass liver was confirmed by isolat- หนาแนน่ ของประชากรสงู สุดเชน่ กัน แต่พบความหนา ing a partial cDNA, using a reverse transcrip- แน่นน้อยกว่าโดยอยู่ในช่วง 10,000-50,000 ตัวต่อ tase polymerase chain reaction (RT-PCR) ap- ลกู บาศกเ์ มตร นอกจากนย้ี งั พบวา่ แพลงกต์ อนสตั ว์ Tin- proach. Quantitative RT-PCR analysis revealed tinnopsis radix (Imhof) และ Euterpina acutifrons that CYP1A mRNA was 2.5-fold higher in fish (Dana) ท่ีพบในน้ำ� อบั เฉาจากเรือขนสง่ สินค้าเป็นชนดิ injected with BaP. The PAb were next applied เดียวกับท่ีพบในบริเวณท่าเรอื แหลมฉบงั จากขอ้ มูลดัง on 15 different tropical fish species, caught off กลา่ วแสดงใหเ้ หน็ วา่ นำ้� อบั เฉาอาจเปน็ สาเหตหุ นงึ่ ทน่ี ำ� the Chonburi from three different stations: (1) แพลงกต์ อนสตั ว์เขา้ มาในประเทศ Koh Loi, Si Racha, (2) Ao Udom and (3) Laem

chabang. Although, species variation in CYP1A Annual Report 2010 protein levels was observed, the data suggest Institute of Marine Science, Burapha University that Si Racha and Ao Udom were more con- taminated with PAH-type contaminants com- timicrobial activity against Gram-positive, Gram pared with Laem chabang. This study confirm negative bacteria and fungi. In addition, this studies in temperate waters that CYP1A could strain also showed strong activity against breast be used as early indicators of PAH-type expo- cancer cells with an IC50 value of 2.91 µg/ml sure in Thailand, and that PAb against Asian 1. Phylogenetic analysis of a 16S rRNA gene sea bass is suitable for analyses of CYP1A in sequence showed that strain CH54-4 forms different tropical fish species. a distinct clade within the Streptomyces 16S rRNA gene tree and closely related to Strep- Taxonomic characterization of tomyces thermocarboxydus. Streptomyces strain CH54-4 isolated Population Genetics of the Spotted Sea- from mangrove sediment horse (Hippocampus kuda) in Thai Wa- Rattanaporn Srivibool1, Kanpicha Jaidee1, Morakot Sukchotiratana2, Shinji Tokuyama3 ters: Implications for Conservation Thadsin Panithanarak1,, and Wasu Pathom-aree2 Ratima Karuwancharoen1, Institute of Marine Science, Uthairat Na-Nakorn2, Burapha University, Chonburi 20131, Thailand 2Department of Biology, Faculty of Science, and Thuy Thi Thu Nguyen3 Chiang Mai University, Chiang Mai 50200, 1Institute of Marine Science, Burapha University, Chonburi 20131, Thailand Thailand 2Department of Aquaculture, 3Department of Applied Biological Chemistry, Faculty of Fisheries, Kasetsart University, Faculty of Agriculture, Shizuoka University, Bangkok 10900, Thailand 3Network of Aquaculture Centers Shizuoka, Japan in Asia-Pacific, Kasetsart University, Abstract Bangkok 10900, Thailand Abstract An actinobacterium, designated as A population genetics approach was strain CH54-4, was isolated from mangrove used to investigate the genetic diversity of sediment on the east coast of the Gulf of the spotted seahorse (Hippocampus kuda) in Thailand using starch casein agar. This isolate Thai waters; specifically, the degree of genetic was found to contain chemical markers typi- differentiation and species evolution was in- cal of members of the genus Streptomyces: ferred from sequence analysis of 353 bp of This strain possessed a broad spectrum of an- the mitochondrial (mt) DNA control region. The data were then used to identify discrete

รายงานประจำป 2553 สถาบนั วท� ยาศาสตรท างทะเล มหาวท� ยาลยั บรู พา populations in Thai waters for effective conser- Cytotoxic Activities of Crude Extract vation and management. Spotted seahorses from Seaweeds along the Gulf of Thai- were collected from 4 regions on the east and west coasts of the Gulf of Thailand and a geo- land on Cancer Cells graphically separated region in the Andaman Chantarawan Saengkhae1, Sea. Of the 101 mtDNA sequences analyzed, Jongkolnee Jongaramruong2 7 haplotypes were identified, five of which and Thidarat Noiraksar3 were shared among individuals from the east 1Department of Medical Science, and west coasts of the Gulf of Thailand. The Faculty of Science, Burapha University remaining haplotypes were restricted to indi- 2Department of Chemistry, viduals from the Andaman Sea. Nucleotide Faculty of Science, Burapha University and haplotype diversities were similar within 3Institute of Marine Science, the Gulf of Thailand samples, whereas diversity was lower in the Andaman Sea sample. Ge- Burapha University netic differentiation appeared between pairs of Abstract samples from the Gulf of Thailand and Anda- man Saepape(FaSrTe, dp < 0.0001). A large genetic vari- The marine natural products are the ance among the 2 population groups source of structurally unique and are helpful (94.46%, Ø CiTn=di0c.a9t4e4d6t4h,apt < 0.01). A Neighbor- for the discovery of bioactive compounds for joining tree individuals from the deadly diseases like cancer. The specimens Gulf of Thailand and Andaman Sea formed 2 of 19 seaweed species (15 brown, 2 red and phylogenetically distinct groups, which were 2 green seaweeds) were collected from Chon segregated into different population-based Buri and Rayong Provinces along the east coast clades. While results reported here indicate of the Gulf of Thailand by SCUBA diving. The that populations from the Gulf of Thailand and fresh samples were extracted with ethyl ac- Andaman Sea should be treated as separate etate. The cytotoxic activities of the crude ex- conservation units, a larger sample size from tract were determined by the MTT test against the Andaman Sea is required to confirm this four cancer cell lines such as human cervical genetic partitioning and low level of diversity carcinoma (HeLa), human oropharyngeal car- observed in the present study. cinoma (KB), human breast adenocarcinoma (MCF-7) and rat glioma cancer (ASK). The crude extract of 4 among 15 brown seaweeds (Sargassum oligocystum, Sargassum swartzii, Sargassum binderi and Turbinaria co- noides) showed dose-dependent cytotoxic ac- tivity (IC50< 50 μg/ml). Turbinaria conoides was the most toxicity on cervical, oropharyngeal, breast and glioma cancer cell lines with an IC50 of 19, 18, 22 and 25 μg/ml respectively.

Annual Report 2010 Institute of Marine Science, Burapha University For the total crude extract of 2 red seaweeds, Abstract there are 1 species (Chondrophycus carti- Brown seaweeds contain a wide variety laginous) exhibited cytotoxic activity against of compounds that inhibit cell proliferation cervical and breast cancer ccreuldl elineexstr(aICc5t0=of322 stimulate apoptosis. In this study, we examined and 34 μg /ml). The total the antiproliferative and apoptotic properties green seaweeds showed dose-dependent cy- of Sargassum binderi Sonder (SBS) from the totoxic activity. Halimeda macroloba showed east coast of the Gulf of Thailand using human the toxicity on cervical, oropharyngeal, breast cervical cancer cell line (HeLa) as a model and glioma cancer cell lines with an IC50 of 30, system. 32, 28 and 41 μg /ml respectively. Caulerpa The fresh samples were extracted and racemosa showed the toxicity on cervical and treated with HeLa cells. The cell proliferation oropharyngeal cancer cell lines with cayntoICt5o0xoicf is based on metabolic reduction of soluble 18 and 36 μg/ml respectively. The tetrazolium salt (MTT) by mitochondrial dehy- activities of these crude extracts were associ- drogenase of viable cells to formazan dye. The ated with round cells, lost of cell-to-cell con- quantitation of apoptotic nuclear morphology tact and fewer adherent cells when compared was counted using fluorescenc double stain- with cuboid and polygonal in normal shape. ing: DAPI and Propidium iodide (PI). Qualitative In addition, it should be further investigated analysis of DNA fragmentation by agarose gel for other active compounds against several electrophoresis was observed. cancer cell lines. The SBS extractions inhibited the pro- liferation of HeLa cells in a dose-dependent mphaonlnoegircwalitahlteanratICio5n0 of 90 ± 6.35 µg/ml. Mor- Antiproliferative activities and apopto- in SBS-treated HeLa cells sis of extracts from Sargassum binderi detached from the surface and rounded with Sonder on human cervical cancer cells apoptotic body when compared with cuboid and polygonal in control cells. Nuclear mor- (HeLa) phology stained with DAPI and PI exhibited Chantarawan Saengkhae1, Jongkolnee Jonga- chromatin condensation and nuclear fragmen- tation as compared to control with rounded ramruong2 and Thidarat Noiraksar3 nuclei. Quantitative estimation was 36.66 ± 1Department of Medical Science, 3.2% (apoptotic nuclei), 17.01± 1.82% (late Faculty of Science, Burapha University apoptotic nuclei), and 46.33± 4.27% (normal nuclei). Qualitative DNA fragmentation by aga- 2Department of Chemistry, rose gel electrophoresis showed undefined Faculty of Science, Burapha University outline due to DNA diffusing into agarose. 3Institute of Marine Science, Burapha University

รายงานประจำป 2553 Gastropods from Chang and Kood สถาบันว�ทยาศาสตรท างทะเล มหาวท� ยาลัยบูรพา Islands, Trat Province, Thailand Kitithorn Sanpanich1 and These results indicated that SBS-in- Teerapong Duangdee2 duced cell death via morphological changes 1Institute of Marine Science, typical of apoptosis including membrane bleb- bing, chromatin condensation, nuclear and Burapha University, Chonburi 20131 Thailand DNA fragmentation. Because apoptosis may 2Department of Marine Science, have a major impact on the therapy of cancer, further investigation is needed to confirm and Faculty of Fisheries, Kasetsart University, characterize the apoptotic pathway. Bangkok, 10900 Thailand. Species diversity of marine sponges Abstract along Chantha Buri and Trat provinces, Trat is the most eastern province of the the eastern coast of the Gulf of Thailand Gulf of Thailand, connected to Cambodia. The Sumaitt Putchakarn study on the marine gastropod diversity had Institute of Marine Science, Burapha Univer- been carried out in December, 2006, February sity, Bangsaen, Chon Buri 20131, Thailand and March, 2007 at 18 sites of Chang and Kood Abstract Islands. Specimens were collected randomly by using SCUBA diving along the coral reefs Species diversity of marine sponges around the islands. 182 species are recorded was investigated from various habitats along and have been classified in 43 families 73 gen- the coast and islands of Chanthaburi and Trad era. The most wide spread species was Polin- province, during February to May 2006. Collec- ices mammilla (Naticidae) which found in 15 tions for this purpose were conducted from sites then Planaxis sulcatus (Planaxidae) found 18 collection sites. Most of the collections in 14 sites and Atys cylindrica (Haminoeidae) were carried out by hand wading and SCUBA found in 12 sites respectively. The highest di- diving during daytime and the observations versity was 63 species at Koh Mark then 54 spe- were randomly collected throughout all col- cies at Koh Wai and 49 species at Koh Maisee lection sites. The results show 72 species from and Hinkong Bay, Koh Kood respectively. Sites 11 orders, 37 families and 52 genera. Out of with both the largest and smallest recorded these, three species were the new records in mollusk diversity varied geographically. Most of Thai Waters, namely Placospongia melobesioi- the sites with high diversity were in the Kood des, Eurypon sp. “black” and Rhabdermia sp. Islands (site 15-18), whereas sites with low di- “brown”. Most species were found in the Gulf versity were concentrated in the Mark Islands of Thailand and the South China Sea. However, (site 12-14). The most abundance is in Family the species distribution from various habitats Conidae and Cypraeidae. This study provides was noted. a data base which shows species lists and dis-

tribution of marine gastropods from this part Annual Report 2010 of the country. Institute of Marine Science, Burapha University Actinomycetes from coastal marine sedi- serially diluted with natural seawater from ments: A potential source for antimicro- 0 dilution to 10-1 and 10-2 before inoculation on various kinds of selective isolation media bial/ anticancer antibiotics such as Oat Meal Agar Mineral Agar Guase 1, 1Rattanaporn Srivibool, 2Thitinat Sirima, Starch Casein Agar and Humic Acid Vitamin Agar. All isolation media were added with 3Chantarawan Saengkhae 50% of natural seawater. To prevent growth 1 Institute of Marine Science, of other Gram-negative bacteria and fungi, all Burapha University, Chonburi. 20131. isolation media were supplemented with 25 µg/ml of novobiocin and 50 µg/ml of nystatin. Thailand The Isolation plates were incubated at 30o C 2 Faculty of Medical Science, and were observed up to 4 weeks. Out of 166 Naresuan University, Phitsanulok, 65000. isolates, 85 from the mangrove areas and 81 from the coastal sediments; 92 isolates were Thailand antibiotic producing strains, 61 from the man- 3 Faculty of Allied Health Sciences, grove and 31 from the coastal sediments. Ethyl Burapha University, Chonburi. 20131. acetate crude extract of four promising active strains isolated from the mangrove sediments, Thailand FK 1-7, FK1-12, FK2-6, FK2-7 were chosen to in- Abstract vestigate for apoptosis of HeLa cells and found that FK 2-6 crude extract gave the best result Actinomycetes have a great potential of 28.28 μg IC50 comparing to the others. The for producing a wide range of biologically ac- active strains were identified into genera by tive compounds, especially antibiotics for clini- chemical analysis of diaminopimelic acid and cal use and therapeutic agents: antibacterial, sugar patterns in cell wall and whole- cell hy- antifungal, anticancer, immunomodulating, drolysates, and some were confirmed by 16S cholesterol-lowering drugs etc. The purpose RNA gene sequencing analysis. of the research was to search for actinomycete antimicrobial/anticancer producing strains from Actinomycetes from the mangrove sedi- marine sediments. Sediment sampling sites ments were rather diverse in which Streptomy- were in the mangrove, Chantaburi, and shal- ces, Actinomadura, Saccharomonospora, No- low coastal areas in Chonburi, Thailand. Ten cardia, Streptoalloteichus, Kibdelosporangium, samples from the mangrove sediments and the Micromonospora including some unidentified other 10 from shallow coastal areas of various genera were found, while those from coastal depth were collected and taken to the labo- sediments were less diverse in which Micro- ratory for isolation. All the sediments were monospora were dominant and Streptomyces griseus, Salinispora and Rhodococcus were mi-

รายงานประจำป 2553 servation for sustainable use. This study was สถาบันว�ทยาศาสตรทางทะเล มหาวท� ยาลัยบรู พา aimed to investigate genetic variation of soft corals of the family Alcyoniidae along Nang- nor groups. From many reports, members of rong Beach, Jorake Island and Juang Islands, both Micromonospora and Salinispora from Amphur Sattahip, Chonburi Province, derived marine have proven to be a rich source of from the analysis of MSH1 in mitochondria. new chemical structures of antibiotics. Anti- Preliminary analysis found 83 samples of soft microbial antibiotic/or anticancer producing corals of the family Alcyoniidae, which were strains recovered from our research reveal that expected to be Cladiella (55 samples), Sinular- actinomycetes from coastal marine sediments ia (13 samples), Lobophytum (8 samples), Klyx- are clearly a potential source for novel antimi- um (3 samples) and Sarcophyton (4 samples). crobial/ anticancer agents. The rest of active Soft corals of the genus Cladiella were the strains are to be studied further. most abundant although they had extremely low genetic variation [number of haplotypes Genetic diversity of soft corals of the (H) = 2, polymorphic sites (S) = 1, haplotype family Alcyoniidae along Nang-rong diversity (h) = 0.168±0.064, nucleotide di- Beach, Jorake Island and Juang Islands, versity (π) = 0.00028±0.00010]. In contrast, Amphur Sattahip, Chonburi Province 13 samples of Sinularia showed high genetic T. Panithanarak, 1, S. Siriwong2, S. Putchakarn1 variation with H=10, S=73, h=0.962±0.041 and π=0.03568±0.00461. and S. Dheerakamporn2 1Institute of Marine Science, Burapha University, Saensook, Muang, Chonburi 20131, Thailand 2Faculty of Marine Technology, Burapha University Chanthaburi IT Campus, Khamong, Tamai, Chanthaburi 22170, Thailand Abstract Soft corals of the family Alcyoniidae are the most abundant and ecologically im- portant members of coral reef communities in the Indo-West Pacific. However, fundamental knowledge of these animals is still lacking. The study of genetic diversity will be basically im- portant in the taxonomic study of soft corals and it would also be useful in marine con-

Annual Report 2010 Institute of Marine Science, Burapha University คณะผู้จดั ทำ� รายงานประจำ� ปี 2553 สถาบนั วิทยาศาสตร์ทางทะเล คณะผู้จัดท�ำ มธุ ุวรรณ ประธานคณะท�ำงาน นายวรเทพ ธนาพงศส์ มนกึ คณะทำ� งาน นายภัทรพงศ ์ สวัสดิพ์ รี ะ คณะท�ำงาน นางสาวเสาวภา ทองระอา คณะท�ำงาน นางสาวแววตา กำ� บุญเลิศ คณะท�ำงาน นางเอ้ืองนภา ลโี ทชวลติ คณะท�ำงาน นางสาวสพุ รรณี มนตว์ เิ ศษ คณะท�ำงาน นายอดสิ รณ์ ทับพร คณะทำ� งานและเลขานุการ นางสาวเบญจวรรณ

www.BIMS.buu.ac.th