วาทการ

หลกั การและแนวคดิ เกยี่ วกบั วาทการสาหรับครู

คาประพนั ธ์ที่สอดคล้องกบั การพูด ถึงบางพดู พดู ดีเป็นศรีศกั ด์ิ มีคนรักรสถอ้ ยอร่อยจิต แมน้ พดู ชว่ั ตวั ตายทาลายมิตร จะชอบผดิ ในมนุษยเ์ พราะพดู จา ปากเป็นเอกเลขเป็นโทโบราณวา่ หนงั สือเป็นตรีมีปัญญาไม่เสียหลาย ถึงรู้มากไม่มีปากลาบากกาย มีอุบายพดู ไม่เป็นเห็นป่ วยการ

ความหมายของ “ การพดู ” การพดู หมายถึง การถ่ายทอดความรู้ ความคิด อารมณ์ ทศั นคติ ประสบการณ์จากผพู้ ดู โดยใช้ วจั นภาษาและอวจั นภาษาไปยงั ผฟู้ ัง เพอ่ื ใหผ้ ฟู้ ังรับรู้ และเกิดการตอบสนองไดต้ รงตามจุดประสงคข์ องผพู้ ดู การพดู ดี หมายถึง การใชถ้ อ้ ยคาน้าเสียงรวมท้งั กิริยาอาการอยา่ งมีประสิทธิภาพ และถูกตอ้ งตาม จรรยามารยาทและประเพณีนิยมของสงั คม เพ่ือถ่ายทอดความคิดความรู้ ความรู้สึกและความตอ้ งการที่เป็น ประโยชน์ ให้ ผฟู้ ังไดร้ ับรู้และเกิดการตอบสนอง สมั ฤทธ์ิผลตามจุดมุ่งหมายของผพู้ ดู รวมท้งั ผพู้ ดู ควรมี ความจริงใจและมีความรับผดิ ชอบต่อการพดู ของตน

ความสาคญั ของการพูด การพดู มีความสาคญั ในชีวติ ประจาวนั มากในอดีตการส่ือสารใช้ วิธีการพดู โดยบอกเล่าต่อ ๆ กนั มาปัจจุบนั น้ีแมก้ ารส่ือสารทางดา้ นการอ่าน การเขียนเจริญข้ึน แต่การพดู ยงั คงมีความสาคญั อยา่ งยง่ิ อยเู่ พราะการพดู เป็น ส่ิงที่ทาใหก้ ารติดต่อส่ือสารเขา้ ใจกนั ไดส้ ะดวกรวดเร็วและเป็นส่ือเร้าอารมณ์ โนม้ นา้ วจิตใจไดด้ ีกวา่ ส่ืออื่น ๆ

1. การพดู ทาใหเ้ กิดความเขา้ ใจไดง้ ่ายและรวดเร็วเพราะผฟู้ ังนอกจากจะไดย้ นิ เสียงอนั เป็นส่ือทาให้ เกิดความเขา้ ใจไดง้ ่ายและมีอารมณ์คลอ้ ยตามไดด้ ีแลว้ ผฟู้ ังยงั ไดเ้ ห็นหนา้ ตาท่าทางประกอบและ วธิ ีการพดู ของผพู้ ดู ซ่ึงจะทาใหผ้ ฟู้ ังเขา้ ใจดียงิ่ ข้ึนตวั อยา่ งเช่นนกั ศึกษาท่ีมีคาบรรยายจากผอู้ ่ืนไปอ่าน จะเขา้ ใจไม่ดีเท่ากบั ไปฟังดว้ ยตนเอง 2. การพดู ช่วยใหเ้ กิดการสมาคมหรือการผกู มิตรซ่ึงจะตอ้ งอาศยั ศิลปะการพดู หรือพดู เป็นการ พดู เป็นส่ิงที่แสดงใหเ้ ห็นถึงความฉลาดความสามารถอุปนิสยั ใจคอตลอดจนความมีไมตรีจิตต่อ กนั อนั จะเป็นทางนาไปสู่ความสาเร็จอื่น ๆ

3. การพดู ช่วยทาใหก้ ิจการต่าง ๆ กา้ วหนา้ สาเร็จบรรลุตามเป้าหมายมีอาชีพอยู่ ครูอาจารยใ์ ชก้ ารพดู ถ่ายทอดความรู้ใหแ้ ก่ศิษยโ์ ดยการบรรยายอธิบายอภิปรายซกั ถามปัญหาสาธิตตลอดจนการ แนะนาซ่ึงตอ้ งอาศยั ความสามารถในการพดู จึงจะทาใหเ้ กิดประสิทธิภาพในการเรียนการสอนได้ นกั บริหารใชก้ ารพดู ในการสงั่ การจะตอ้ งมีศิลปะในการพดู ทาใหผ้ ใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชาเกิดความเล่ือมใสศรัทธาให้ ความร่วมมือในการปฏิบตั ิงานเป็นอยา่ งดีเพอ่ื จะไดบ้ รรลุผลตามจุดประสงค์ นกั การเมืองใชก้ ารพดู ในการแถลงนโยบายอภิปรายในรัฐสภาเจรจาขอ้ ตกลงต่าง ๆ ใหส้ มั ภาษณ์ต่อส่ือมวลชนเป็น ตน้ จะตอ้ งใชศ้ ิลปะในการพดู แสดงความคิดเห็นอยา่ งมีเหตุผลโดยใชถ้ อ้ ยคาท่ีสุภาพ แต่หนกั แน่นและจะตอ้ งมีวฒุ ิ ภาวะทางอารมณ์ท่ีดีในขณะที่พดู จึงจะทาใหป้ ระสบความสาเร็จได้

ความมุ่งหมายของการพูด 1. เพอ่ื ข่าวสารความรู้เป็นการพดู เสนอขอ้ เทจ็ จริงเพอื่ ใหผ้ ฟู้ ังไดร้ ับความรู้ความเขา้ ใจในเรื่องท่ีพดู เช่นการสอน การอธิบายการสาธิตการบรรยายการแถลงการณ์การกล่าวรายงานการประชุมการแสดงปาฐกถาการอภิปราย 2. เพอื่ ความบนั เทิงเป็นการพดู ท่ีไม่มีพธิ ีรีตองมากนกั เพ่อื ใหผ้ ฟู้ ังเกิดความสนุกสนานรื่นเริงบนั เทิงใจเช่น การ เล่านิทานการเล่าเรื่องขาขนั การเล่าประสบการณ์การพดู ในงานร่ืนเริงงานเล้ียงงานพบปะสงั สรรค์ 3. เพอื่ ชกั จูงใจเป็นการพดู เพ่อื เชิญเห็นดว้ ยแลว้ คลอ้ ยตามทางดา้ นความคิดความเช่ือความรู้สึกเป็นการ โนม้ นา้ วจิตใจของผฟู้ ังเพื่อใหป้ ฏิบตั ิตามอยา่ งใดอยา่ งหน่ึงเช่นการพดู โฆษณาสินคา้ โฆษณา CONCEPT

1. ผพู้ ดู หรือผสู้ ่งสาร 2. ผฟู้ ังหรือผรู้ ับสาร องค์ประกอบของการพดู 3. เน้ือหาสาระหรือเรื่องที่จะพดู 4. เครื่องสื่อสารหรือคาพดู

ลกั ษณะของผู้พูดทดี่ ี 1. พดู ไดต้ รงตามจุดประสงคท์ ่ีตอ้ งการ 4. รู้จกั สร้างบรรยากาศในการพูด 7. มีบุคลิกภาพดี 2. มีความรู้ในเรื่องที่พดู 5. ผพู้ ดู ตอ้ งมีความจริงใจ 8. รู้จกั ใชก้ ริยาท่าทาง 3. วเิ คราะห์ผฟู้ ัง 6. มีวาทศิลป์ ในการพูด 9. มีไหวพริบในการตอบคาถามและรักษา เวลาในการพดู

การพดู ที่ไม่ประสบความสาเร็จ 1. คุยฟ้งุ 2. มุ่งธุรกิจ 3. ผดิ เวลา 4. ไม่รอบคอบ 5. ตอบไม่ตรง 6. หลงตวั เอง

ประเภทของการพดู 1 2 จาแนกตามรูปแบบการพดู จาแนกตามโอกาศ 3 4. จาแนกตามวตั ถุประสงค์ จาแนกตามลกั ษณะการพดู

การพดู ให้สัมฤทธ์ิผล พูดให้ผลสัมฤทธ์ิ หมายถึง พดู ใหส้ าเร็จผลตามจุดมุ่งหมายที่ต้งั ไว้ ในการพดู กม็ ีลกั ษณะเช่นเดียวกบั การฟัง คือมีไดห้ ลายระดบั ข้นั ไม่วา่ จะพดู ดว้ ยจุดมุ่งหมายใด หากสามารถทาใหผ้ ฟู้ ัง ต้งั ใจฟังไดก้ ส็ มั ฤทธ์ิผล ระดบั ข้นั หน่ึงและถา้ ทาใหผ้ ฟู้ ังทราบโดยแจ่มแจง้ กท็ าใหส้ าเร็จมากข้ึน

ข้อควรระลกึ และควรปฏิบตั ใิ นการพดู ให้สัมฤทธ์ิผล 1. ผฟู้ ังท่ีอยใู่ นวยั ต่างกนั มีพ้ืนความรู้และประสบการณ์ต่างกนั ยอ่ มมีความสนใจและพร้อมท่ีจะฟังเรื่องราวต่างกนั 2. ผฟู้ ังมกั พอใจและพร้อมที่จะฟังผพู้ ดู ที่ใหเ้ กียรติตน ใหค้ วามสาคญั แก่ตนและใหค้ วามเป็นกนั เอง 3. ผฟู้ ังจะรับรู้ความหมายไดส้ มบูรณ์กต็ ่อเมื่อผพู้ ดู ใชภ้ าษาที่แจ่มแจง้ ชดั เจนและลาดบั ความใหเ้ ขา้ ใจง่าย 4. ผฟู้ ังจะใหค้ วามเชื่อถือและศรัทธาผพู้ ดู เม่ือเห็นวา่ ผพู้ ดู เป็นผรู้ ู้จริง ไวใ้ จไดแ้ ละมีเจตนาดี

การปรับปรุงตวั ผู้พูด 1. การใชภ้ าษา 2. น้าเสียง 3. การใชส้ ายตา 4. การเดิน 5. การยนื และการทรงตวั 8. การแต่งกาย 9. การใชไ้ มโครโฟน 6. การแสดงออกทางใบหนา้ 7. การแสดงท่าทาง 10. การสร้างความมน่ั ใจในตวั เอง

หัวใจนักพดู 1. เตรียมตวั ใหพ้ ร้อม 7. เรื่องราวใหก้ ระชบั 9. ตาจบั ที่ผฟู้ ัง 2. ซกั ซอ้ มใหด้ ี 9. เสียงดงั ใหพ้ อดี 3. ท่าทีสง่า 10. อยา่ ใหม้ ีเออ้ อา้ 11. ดูเวลาใหพ้ อครบ 4. หนา้ ตาใหส้ ุขมุ 12. สรุปจบใหป้ ระทบั ใจ 5. ทกั ท่ีประชุมไม่วกวน 13. ยมิ้ แยม้ แจ่มใสตลอดเวลาท่ีพดู 6. เร่ิมตน้ ใหโ้ นม้ นา้ ว