การถ่ายทอดองค์ความรู้สู่ภาคประชาชนและภาคอุตสาหกรรม (2560)

พมิ พ์ครง้ั ที่ 1 พ.ศ. 2560 จดั พมิ พ์โดย สถาบนั วจิ ัยและพฒั นา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลล้านนา 98 หมู่ 8 ตำ�บลป่าปอ้ ง อ�ำ เภอดอยสะเกด็ จังหวัดเชียงใหม่ โทรศพั ท์ 0-5326-6518 โทรสาร 0-5326-6522 ปกและรูปเล่ม นางสาวณชิ กมล โพธ์ิแกว้ ประสานงาน นายพิศาล หลา้ ใจ นางสวลี วลิ ะค�ำ

ก สารบญั การถ่ายทอดองค์ความรู้สภู่ าคอตุ สาหกรรม 1 1.1 การสรา้ งโปรแกรมจ�ำ ลองด้านวิศวกรรมดว้ ยฟังกช์ นั จียไู อของโปร 2 แกรมแมทแลบ 2 1.2 เทคนิคการตรวจสอบคณุ ภาพทางประสาทสัมผสั สู่ความเป็นมือ 3 อาชพี สำ�หรบั อตุ สาหกรรมกาแฟ 3 1.3 การถา่ ยทอดองค์ความรู้ดา้ นการเพ่ิมประสทิ ธิภาพการทำ�งานของ พนักงานสำ�หรับโรงงานขนมจีนดว้ ยหลกั การไคเซน็ เพื่อลดความสญู 4 เปล่าในกระบวนการทำ�งาน 1.4 การถ่ายทอดเทคโนโลยีเครือ่ งกล่ันนำ้�มนั หอมระเหยจากพืช 5 สมนุ ไพรพื้นบา้ นดว้ ยระบบคูลลิง่ คอนเดนเซอร์ 5 1.5 การถา่ ยทอดเทคโนโลยีงานวิจัยนวัตกรรมทางด้านวิศวกรรมเรื่อง 6 การเพ่ิมประสทิ ธิภาพกระบวนการฝานเปลือกมะพรา้ วนำ้�หอมดว้ ย 6 เครอื่ งฝานแบบกึง่ อตั โนมัติ การถ่ายทอดองคค์ วามรู้สู่วิสากจิ ชุมชน 2.1 การถ่ายทอดเทคโนโลยีและการสร้างตน้ แบบการขายสนิ คา้ ท้อง ถน่ิ ของศูนยเรียนรู้การใช้ประโยชนแ์ ละอนรุ กั ษ์ความหลากหลายทาง ชวี ภาพและภมู ปิ ัญญาทอ้ งถิ่น ต�ำ บลแม่ทา อำ�เภอแมอ่ อน จังหวัด เชียงใหม่ 2.2 กระบวนการผลติ กระดาษจากใบตะไครท้ ี่เหลือท้ิงจากการเกษตร สผู่ ลติ ภัณฑ์ท่เี ปน็ เอกลกั ษณ์ของชุมชน 2.3 การสง่ เสริมอาชีพชา่ งเช่อื มใหแ้ กช่ มุ ชน 2.4 การพัฒนาศกั ยภาพวสิ าหกิจชุมชนผ่านการใชเ้ ทคโนโลยี สารสนเทศทางการจดั การ : กรณี วิสาหกิจชมุ ชนกล่มุ แมบ่ ้าน เกษตรกรเจดยี แ์ มค่ รัว อ.สันทราย จ.เชียงใหม่ 2.5 การพัฒนากระบวนการหยอดส้มลม้ิ : กรณีศกึ ษากลุ่มเกษตรกร ทิพย์ศิลา อ.เมือง จังหวดั ตาก

ข สารบญั การถ่ายทอดองคค์ วามรสู้ ่วู สิ ากจิ ชุมชน 7 2.6 การถา่ ยทอดผลงานวิจัยการอนุบาลต้นกล้ากล้วยจากการเพาะ 7 เลีย้ งเนื้อเย่ือเพ่อื สร้างรายไดส้ ูช่ มุ ชน 2.7 การเพ่ิมผลผลิตและคณุ ภาพขา้ วโดยใชเ้ ชื้อราไตรโคเดอร์ 8 มาไวเรนส์ การถา่ ยทอดองคค์ วามรสู้ วู่ ิสากจิ ขนาดกลางและขนาดยอ่ ม 9 3.1 การพัฒนาและการผลิตเฟอรน์ ิเจอรก์ ลุ่มสหกรณ์เครือขา่ ยออม 10 ทรัพยค์ ลองน้ำ�ไหล จำ�กดั การถา่ ยทอดองคค์ วามรสู้ ่ภู าคประชาชน 10 4.1 การถ่ายทอดเทคโนโลยีการจดั การถุงพลาสติกและเทคนคิ การคัด 11 แยกประเภทถงุ พลาสตกิ ส่ชู ุมชน 11 4.2 การถ่ายทอดผลงานวจิ ัยการใช้กิจกรรมบทบาทสมมติในการ พัฒนาความสามารถดา้ นการพูดภาษาองั กฤษของหมอนวดแผน โบราณ 4.3 การออกแบบด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอรใ์ หแ้ กภ่ าคอตุ สาหกรรม วิสาหกจิ ชมุ ชน SMEs 4.4 การถา่ ยทอดผลงานวจิ ัยการติดตั้งและดูแลรักษามอเตอรปมั้ นำ�้ เซลลแ์ สงอาทติ ย์เพอื่ การเกษตร 4.5 องคค์ วามรูใ้ นการบริหารจดั การสถาบันการเงนิ ชุมชนสำ�หรับผ ู้ บริหาร

ค สารจากผู้อ�ำ นวยการ การวิจัยและพัฒนาด้านวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและนวัตกรรมมีความสำ�คัญอย่างย่ิงต่อการ พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศด้วยเป็นพ้ืนฐานสำ�คัญสำ�หรับที่จะช่วยเพ่ิมขีดความสามารถ ของผู้ประกอบการภาคอุตสาหกรรมให้มีความก้าวหน้าทัดเทียมนานาประเทศมหาวิทยาลัยเทคโนโลยี ราชมงคลล้านนาจึงได้ให้ความสำ�คัญต่อการสนับสนุนส่งเสริมงานวิจัยและพัฒนาด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมมาโดยตลอดจนมีผลงานวิจัยที่แล้วเสร็จจำ�นวนมากอย่างไรก็ตามผลงานวิจัย จำ�นวนมากมายในประเทศไทยมักขาดการเช่ือมโยงบูรณาการระหว่างผู้ผลิตผลงานวิจัยและผู้ประกอบ การภาคอุตสาหกรรมจึงทำ�ให้ผลงานวิจัยทั้งหลายไม่ได้ถูกนำ�ไปใช้เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน ระดับประเทศไดเ้ ท่าทค่ี วร ดังนั้นมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาจึงได้จัดทeโครงการ“การถ่ายทอดผล งานวิจัยด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาสู่ภาคประชาชนและอุตสาหกรรม”และ นำ�มาจัดทำ�เป็นหนังสือคู่มือ“องค์ความรู้สู่ภาคประชาชนและอุตสาหกรรม”ซึ่งนอกจากจะมี ข้อมูลกิจกรรมการถ่ายทอดองค์ความรู้และการบริการด้านวิชาการที่ต่างๆท่ีสถาบันวิจัยและ พัฒนาได้ดำ�เนินการร่วมกับคณาจารย์นักวิจัยของมหาวิทยาลัยแล้วยังได้รวบรวมองค์ความ รู้ทางด้านวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและนวัตกรรมที่สามารถนำ�ไปศึกษาและประยุกต์ใช้เพื่อ ยกระดับศักยภาพของผู้ประกอบการอีกทั้งยังเป็นแนวทางในการพัฒนาสินค้าและบริการ ให้ดียิ่งข้ึนต่อไปในอนาคตซึ่งหวังอย่างยิ่งว่าท่านผู้อ่านจะได้ใช้ประโยชน์จากหนังสือเล่มน้ี โอกาสนี้ขอขอบพระคุณคณาจารย์นักวิจัยพนักงานเจ้าหน้าที่และบุคลากรทุกท่านของ มหาวิทยาลัยท่ีได้เหน็ดเหนื่อยตรากตรำ�ร่วมกันมาโดยตลอดเพื่อผลิตผลงานวิจัยท่ีมีคุณภาพอันเป็น ประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศชาติขออาราธนาคุณพระศรีรัตนตรัยโปรดดลบันดาลให้ทุกท่านจง ประสบแต่ความสขุ ความเจรญิ ตลอดไป ดร.กัญญาณชั ศิริธญั ญา ผอู้ ำ�นวยการสถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลล้านนา

ง บทนำ� ภาคอุตสาหกรรมมีบทบาทสำ�คัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศไทยโดยสัดส่วน มูลค่าผลผลิตอุตสาหกรรมต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศรวมถึงมูลค่าการส่งออกสินค้า อุตสาหกรรมต่อมูลค่าการส่งออกรวมมีอัตราการขยายตัวเพ่ิมขึ้นอย่างรวดเร็วโดยเฉพาะกลุ่ม สินค้าอุตสาหกรรมท่ีต้องใช้เทคโนโลยีระดับกลางและสูงแต่กระน้ันยังต้องมีการพ่ึงพาการนำ� เข้าชิ้นส่วนองค์ประกอบทุนและเทคโนโลยีจากต่างประเทศในสัดส่วนท่ีสูงเช่นกันนอกจากนี้ยัง พบว่าประเทศไทยยังขาดการส่ังสมองค์ความรู้เพ่ือพัฒนาศักยภาพภายในให้สามารถต่อยอด องค์ความรู้ที่ได้มา(EndogenousEfforts)ขาดการยกระดับห่วงโซ่แห่งคุณค่า(ValueChain) รวมถึงขาดการประสานความร่วมมอื กนั (Synergy)ด้วยนวตั กรรมองค์ความรู้และเทคโนโลยี หนทางการพัฒนาอุตสาหกรรมของประเทศอย่างยั่งยืนในระยะยาวนั้นจำ�เป็นต้อง อาศัยการปฏิรูประบบการวิจัยรวมถึงส่งเสริมและสนับสนุนการวิจัยเพื่อสร้างคุณค่าด้วย นวัตกรรม องค์ความร้แู ละเทคโนโลยีตลอดจนเป็นการวิเคราะห์ข้อมูลในด้านตา่ งๆท้งั ศกั ยภาพ ของอุตสาหกรรมรวมท้ังแนวโน้มและกระแสการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นในอนาคตอันจัก เป็นพื้นฐานในการยกระดับศักยภาพของผู้ประกอบการให้ดียิ่งขึ้นและพร้อมต่อการแข่งขันใน อนาคต มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาในฐานะสถาบันอุดมศึกษาจึงต้องมีบทบาท สำ�คัญในการขับเคล่ือนประเทศไทยให้บรรลุเป้าหมายนี้ดังนโยบายข้อที่2ในแผนกลยุทธ์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา(พ.ศ.2557-2561)ซึ่งได้กำ�หนดให้มีการพัฒนาด้าน วิจัยและนวัตกรรมสร้างสรรค์(CreativityForInnovationSolution)กล่าวคือให้มุ่งเน้นการ พัฒนานักวิจัยที่มีความสามารถเพ่ือส่งเสริมสนับสนุนการสร้างงานวิจัยสิงประดิษฐ์นวัตกรรมที่ เป็นประโยชน์ตอ่ ชุมชน ผลิตผลงานวิจยั ทีม่ คี ุณภาพสูง เปน็ ทย่ี อมรับในระดับชาติและนานาชาติ และมีศักยภาพในการสร้างผลกระทบเชิงบวกต่อเศรษฐกิจสิ่งแวดล้อมชุมชนและวัฒนธรรม ตลอดจนนำ�ผลงานวิจัยไปยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในสังคมและนำ�ไปใช้ประโยชน์ในเชิง พาณิชยส์ ถานประกอบการรวมถึงภาคอุตสาหกรรม  

จ ท่ีผ่านมาสถาบันวิจัยและพัฒนามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาได้ทำ�หน้าท่ี ส่งเสริมและสนับสนุนให้บุคลากรของมหาวิทยาลัยทำ�วิจัยและพัฒนามาโดยตลอดทำ�ให้ มหาวิทยาลัยมีผลงานวิจัยในรูปแบบองค์ความรู้เทคโนโลยีนวัตกรรมและผลงานสร้างสรรค์ใน ด้านศาสตร์ต่างๆที่สามารถถ่ายทอดและขยายผลสู่ภาคประชาชนและภาคอุตสาหกรรมโดย กลุ่มคณาจารย์ผูว้ จิ ยั ที่มคี วามเช่ยี วชาญ สถาบันวิจัยและพัฒนาในฐานะหน่วยงานวิจัยจึงเห็นความสำ�คัญท่ีจะต้องเดินหน้า สร้างความต่อเน่ืองในการส่งเสริมสนับสนุนงานวิจัยถ่ายทอดขยายผลด้านวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีให้ถึงกลุ่มผู้ใช้ประโยชน์ท้ังภาคประชาชนภาคอุตสาหกรรมวิสาหกิจชุมชน วิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมฯลฯโดยการนำ�ผลงานวิจัยในรูปแบบองค์ความรู้เทคโนโลยี นวัตกรรมหรือสิ่งประดิษฐ์สร้างสรรค์ของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาด้าน วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีถ่ายทอดสู่ภาคประชาชนและภาคอุตสาหกรรมซึ่งไม่เพียงแต่ เป็นการสร้างเครือข่ายความร่วมมือบูรณาการการทำ�งานระหว่างมหาวิทยาลัยร่วมกับภาค ประชาชนและภาคอุตสาหกรรมเท่าน้ันแต่ยังเป็นการพัฒนาศักยภาพบุคลากรอาจารย์และ นักศึกษาในการเพ่ิมพูนประสบการณ์การถ่ายทอดผลงานวิจัยให้กับภาคประชาชนและภาค อุตสาหกรรมและจะยังผลให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีข้ึนสร้างความม่ันคงในการดำ�รงชีวิต ขจดั ความยากจนและพฒั นาเศรษฐกิจชุมชนอย่างยั่งยืนตอ่ ไปได้

11 1.1 การสรา้ งโปรแกรมจำ�ลองด้านวศิ วกรรม ดว้ ยฟังกช์ ันจียูไอของโปรแกรมแมทแลบ นายพนิ จิ เนื่องภิรมย์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลลา้ นนา ปัจจุบันโปรแกรมคอมพิวเตอร์ได้มีบทบาทต่อการพัฒนาทางด้าน วิศวกรรมเป็นอย่างสูงโดยเฉพาะในด้านของการออกแบบและจำ�ลองการ ทำ�งานท่ียังช่วยวิเคราะห์และจำ�ลองสถานการณ์ของผลลัพธ์ท่ีคาดว่าจะ เกิดขึ้นก่อนที่จะสร้างของจริงข้ึนมาซ่ึงช่วยประหยัดทรัพยากรลดการ ลองผิดลองถูกและเพิ่มประสิทธิภาพของการพัฒนาวงจรหนึ่งในน้ันคือ โปรแกรมMatlabซ่ึงมีฟังก์ชันย่อยที่เรียกว่าฟังก์ชันGUI(GraphicalUser Interface)เหมาะสำ�หรับการแสดงผลทางภาพที่ประสานงานกับผู้ใช้ได้ โดยตรงในลักษณะโปรแกรมจำ�ลองท่ีสามารถออกแบบคำ�นวณและ วิเคราะห์ผลตามหลักการทางทฤษฎีที่ขึ้นอยู่กับผู้ออกแบบและพัฒนา นับว่าเป็นอีกทางเลือกหนึ่งสำ�หรับนักพัฒนาโปรแกรมที่ต้องการสร้าง โปรแกรมใช้งานท่ีมีความสะดวกและส่ือสารกับผู้ใช้งานได้และยังสามารถ ดำ�เนินการตามลักษณะของการควบคุมในรูปแบบการเชื่อมต่อกับอุปกรณ์ ฮาร์ดแวร์ได้ซึ่งนับว่าเป็นทางเลือกและจุดเริ่มต้นในการพัฒนานวัตกรรม และงานวิจัยที่จะมีผลต่อการพัฒนาประเทศตามรูปแบบของการพัฒนาให้ อยู่ในยคุ ของประเทศไทย 4.0 อกี ด้วย อย่างไรก็ตามพบว่านักศึกษาในกลุ่มหลักสูตรอิเล็กทรอนิกส์คณะ วิศวกรรมศาสตร์มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาส่วนใหญ่นั้นยัง ไมร่ ู้จักโปรแกรมจ�ำ ลองที่พฒั นาขน้ึ ดว้ ยฟงั ก์ชนั GUIของโปรแกรมMATLAB อีกทั้งยังไม่รู้จักการประยุกต์ใช้งานโปรแกรมGUIผู้จัดทำ�โครงการตระหนัก ถึงการส่งเสริมและพัฒนาองค์ความรู้ใหม่แก่นักศึกษาและเยาวชนที่จะมี ผลต่อการพัฒนาประเทศชาติในอนาคตโครงการน้ีจึงเกิดขึ้นเพ่ือเป็นการ สนับสนุนองค์ความรู้ใหม่และส่งเสริมเป็นส่ือทางเลือกสำ�หรับการพัฒนา นวัตกรรมทางด้านวิศวกรรมไฟฟ้าวิศวกรรมคอมพิวเตอร์และวิศวกรรม อิเลก็ ทรอนกิ ส์ต่อไป

2 1.2 เทคนคิ การตรวจสอบคุณภาพ 1.3 การถ่ายทอดองค์ความร้ดู า้ นการเพม่ิ ทางประสาทสมั ผสั สู่ความเป็นมืออาชพี ประสิทธิภาพการทำ�งานของพนกั งานส�ำ หรบั สาหรบั อตุ สาหกรรมกาแฟ โรงงานขนมจนี ด้วยหลกั การไคเซ็นเพื่อลดความ สูญเปลา่ ในกระบวนการทำ�งาน รองศาสตราจารย์ ดร. วันเพญ็ จติ รเจริญ คณะวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยกี ารเกษตร นางสาวอมรรตั น์ ป่ินชัยมูล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลลา้ นนา ลำ�ปาง คณะวศิ วกรรมศาสตาร์ มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีล้านนา เชียงราย การทดสอบคุณภาพทางประสาทสัมผัสในอุตสาหกรรมอาหารนั้นเป็นการ ตรวจวัดโดยใช้มนุษย์ในการตรวจสอบคู่ขนานไปกับการตรวจสอบคุณภาพ ผู้ประกอบการให้ความสนใจและพัฒนากรรมวิธีการผลิตแป้งขนมจีนหมัก โดยใช้เครื่องมือสำ�หรับการทดสอบคุณภาพกาแฟตั้งแต่ต้นนำ้�จนถึงปลาย มากขึ้นส่งผลให้เกิดการแข่งขันทางตลาดสูงขึ้นตามไปด้วยสถานประกอบ นำ้�มีวิธีการทดสอบท่ีสำ�คัญและถูกนำ�มาใช้ในอุตสาหกรรมกาแฟทุกระดับ การจึงจำ�เป็นที่จะต้องหาแนวทางในการพัฒนากระบวนการผลิตเพื่อเพ่ิม อยา่ งกวา้ งขวางคอื การทดสอบชิมกาแฟ โอกาสทางการตลาดการออกแบบอุปกรณ์ท่ีสามารถทุ่นแรงในการทำ�งาน สาขาอุตสาหกรรมเกษตรคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการเกษตร เพื่อลดอาการเมื่อยล้าจากการทำ�งานในขั้นตอนการล้างข้าวและการบรรจุ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาลำ�ปางมีภาระหน้าที่ในการผลิต และช่ังนำ้�หนักโดยเคร่ืองมือท่ีใช้ในการทำ�งานจะช่วยให้พนักงานประหยัด กำ�ลังคนทางด้านอุตสาหกรรมเกษตรท้ังในระดับปริญญาตรีและต่ำ�กว่า แรงและเหมาะสมกับการทำ�งานมากขึ้นให้สามารถลดกิจกรรมในการ ปริญญาตรีจึงใคร่ขอเสนอโครงการถ่ายทอดเทคโนโลยีเร่ืองเทคนิคการ ทำ�งานท่ีไม่จำ�เป็นและทำ�ให้การทำ�งานง่ายขึ้นอันจักส่งผลให้ประสิทธิภาพ ตรวจสอบคุณภาพกาแฟโดยใช้CoffeeFlavorwheelเพ่ือให้ผู้รับการฝึกซึ่ง ของกระบวนการผลติ แป้งขนมจนี หมักมากขนึ้ เป็นผู้ประกอบการวิสาหกิจนักวิชาการและประชาชนท่ัวไปสามารถเรียน รู้เทคนิคเบื้องต้นในการทดสอบและมีทักษะการชิมกาแฟอย่างถูกต้อง สาขาวิศวกรรมอุตสาหการคณะวิศวกรรมศาสตร์จึงได้ส่งเสริมการบริการ จนสามารถพัฒนาเป็นมืออาชีพได้โดยมีคณาจารย์ของสาขาอุตสาหกรรม วิชาการจากผลงานวิจัยสู่การถ่ายทอดเทคโนโลยีและองค์ความรู้เหล่านี้ เกษตรและจากภาคประกอบการเป็นวิทยากรในการฝึกอบรมและ แก่ผู้ประกอบการที่มีความร่วมมือณโรงงานแป้งขนมจีนนวลจันทร์ตรา มีนักศึกษาจากสาขาอุตสาหกรรมเกษตรและสาขาพัฒนาผลิตภัณฑ์ เทวดาอำ�เภอพานจังหวัดเชียงรายซ่ึงเป็นผู้ผลิตและจำ�หน่ายแป้งขนมจีน อุตสาหกรรมอาหารเป็นผู้ช่วยวิทยากรเพ่ือเป็นการเตรียมความพร้อมนัก หมักโดยทำ�การผลิตในรูปแบบของอุตสาหกรรมครัวเรือนท่ีถ่ายทอดจาก ทดสอบชิมกาแฟท่ีมีความชำ�นาญสำ�หรับใช้ในการพัฒนาคุณภาพด้าน รุ่นสู่รุ่นนั้นมีกรรมวิธีการผลิตแบบด้ังเดิมให้ได้รับองค์ความรู้ในการจัดการ การแปรรูปกาแฟและสามารถนำ�เน้ือหารายวิชามาประยุกต์ในการบริการ ระบบโรงงานและการลดเวลาสูญเปล่าจากการท�ำ งานโดยจะสอดคล้องกับ วิชาการแก่สถานประกอบการและประชาชนท่ัวไปเป็นการสร้างเครือข่าย อุปกรณ์ทุ่นแรงที่ออกแบบตามหลักวิศวกรรมที่มีผลต่อลักษณะการทำ�งาน ในการทำ�งานร่วมกับภาคอุตสาหกรรมตลอดจนเป็นการเผยแพร่ช่ือเสียง ของพนักงานท่ีดียิ่งขึ้นกว่าเดิมเพื่อให้เพิ่มประสิทธิภาพในการทำ�งาน ใหแ้ ก่ทางมหาวิทยาลยั ฯ ต่อไป และเพ่ิมผลผลิตให้มีแนวโน้มที่สูงข้ึนตามแนวทางของผู้ประกอบการและ มหาวทิ ยาลยั ตอ่ ไป

33 1.4 การถ่ายทอดเทคโนโลยีเครอ่ื งกล่ันน�้ำ มนั 1.5 การถา่ ยทอดเทคโนโลยงี านวจิ ัยนวัตกรรม หอมระเหยจากพืชสมนุ ไพรพืน้ บ้าน ทางด้านวศิ วกรรมเรื่องการเพ่มิ ประสิทธิภาพ ดว้ ยระบบคลู ลิง่ คอนเดนเซอร์ กระบวนการฝานเปลือกมะพรา้ วน�้ำ หอมด้วย เครื่องฝานแบบก่งึ อตั โนมัติ นายจิรพฒั น์พงษ์ เสนาบตุ ร คณะวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีการเกษตร นายณฐั พล ศิริรักษ์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีล้านนา เชยี งราย คณะวศิ วกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลล้านนา เชียงราย การถ่ายทอดเทคโนโลยีเคร่ืองกลั่นน้ำ�มันหอมระเหยจากพืชสมุนไพรพื้น มะพร้าวนำ้�หอมเป็นพืชสำ�คัญที่มีอนาคตในด้านการส่งออกและแปรรูปใน บ้านด้วยระบบคูลล่ิงคอนเดนเซอร์มีวัตถุประสงค์เพ่ือถ่ายทอดองค์ความ อุตสาหกรรมเคร่ืองด่ืมมากยิ่งขึ้นจนทำ�ให้การเพาะปลูกมะพร้าวน้ำ�หอม รู้ท่ีได้จากงานวิจัยสู่ภาคอุตสาหกรรมและประชาชนโดยประกอบด้วย ของเกษตรกรมีความขยายตัวมากข้ึนโดยเฉพาะในเขตพ้ืนที่ภาคเหนือ อุปกรณ์ช่วยในการทำ�งานเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพสำ�หรับกระบวนการผลิต ท่ีกำ�ลังนิยมทำ�เป็นรายได้เสริมทดแทนการปลูกพืชเศรษฐกิจตัวอ่ืนผู้ น�้ำ มนั หอมระเหยจากพืชสมนุ ไพรใบทดสอบองค์ความร้แู ละส่ือน�ำ เสนอ ประกอบการมะพร้าวน�ำ้ หอมฝานต้องการคิดหาวิธีในการเพ่ิมกระบวนการ การเผยแพรอ่ งค์ความรใู้ นรูแบบการจดั อบรมจำ�นวน 2 วนั ได้แก่ วนั ผลิตมะพร้าวนำ้�หอมฝานสดด้วยการหาเครื่องจักรที่ช่วยทุ่นแรงงานคน ที่ 1-2 มิถุนายน 2560 ณ ศนู ย์โอทอปเชยี งของ จงั หวัดเชยี งราย มผี ู้เข้า และเพ่ิมประสิทธิภาพของกระบวนการการทำ�งานเพ่ือลดความสูญเสียที่ ร่วมอบรมจ�ำ นวนทง้ั ส้ิน 25 คนทีม่ าจากอำ�เภอเชียงของจังหวัดเชยี งราย เกดิ จากการทำ�งานแบบเดิม ผลของการดำ�เนินการพบว่าเครื่องกล่ันนำ้�มันหอมระเหยด้วยระบบคูลลิ่ง สาขาวิศวกรรมอุตสาหการคณะวิศวกรรมศาสตร์จึงได้สร้างเคร่ืองฝาน คอนเดนเซอร์จากพืชสมุนไพรพืชบ้านผู้เข้าร่วมอบรมได้รับองค์ความรู้ท่ี เปลือกมะพร้าวน้ำ�หอมขึ้นโดยใช้หลักการกลึงและยังได้ท�ำ การทดลองฝาน จะนำ�ไปประยุกต์ใช้กับการทำ�งานจริงได้โดยภาพรวมของการจัดอบรมใน เปลือกมะพร้าวน้ำ�หอมด้วยเครื่องที่สร้างขึ้นโดยในเร่ิมแรกได้นำ�เคร่ือง คร้ังนี้สำ�เร็จลุล่วงไปได้ด้วยดีท้ังในด้านวิชาการทักษะและเจตคติท่ีผู้เข้า ไปทดลองฝานเปลือกมะพร้าวณร้านใบหยกตลาดนำ�สวัสดิ์ซ่ึงเป็นร้านท่ี ร่วมอบรมได้รับจากโครงการนี้และสามารถประยุกต์องค์ความรู้ที่เกิดจาก ฝานเปลือกมะพร้าวเพื่อจำ�หน่ายผลการทดลองเป็นท่ีพึงพอใจทั้งผู้สร้าง โครงการสู้งานวิจัยนวตั กรรมและการศึกษาตอ่ ไป และร้านใบหยกประกอบกับทางสาขาวิชาวิศวกรรมอุตสาหการมีแนวคิด ส่งเสริมการบริการวิชาการจากผลงานวิจัยสู่การถ่ายทอดเทคโนโลยีแก่ผู้ ค้าปลีกมะพร้าวน้ำ�หอมรวมถึงประชาชนที่สนใจและสถานประกอบการ ร้านใบหยกมะพร้าวน้ำ�หอมณอ.เมืองจังหวัดเชียงรายซ่ึงเป็นผู้ผลิตและ จำ�หน่ายมะพร้าวนำ้�หอมผลสดแบบฝานเปลือกโดยเคร่ืองฝานเปลือก มะพร้าวน้ำ�หอมท่ีออกแบบน้ีได้เพิ่มประสิทธิภาพในการฝานเปลือก มะพร้าวให้มีความรวดเร็วมากย่ิงขึ้นเพื่อให้ผู้ประกอบการตอบสนองความ ต้องการของลกู ค้าและเพม่ิ ผลกำ�ไรได้ในเชิงพาณชิ ยต์ ่อไปในอนาคต

4 2.1 การถา่ ยทอดเทคโนโลยีและการสรา้ ง ตน้ แบบการขายสินค้าทอ้ งถ่ินของศูนย์เรยี นรู้ การใช้ประโยชนแ์ ละอนุรักษ์ความหลากหลาย ทางชีวภาพและภมู ปิ ัญญาท้องถน่ิ ตำ�บลแมท่ า อ�ำ เภอแม่ออน จังหวดั เชียงใหม่ ดร.ไพรพนั ธ์ ธนเลศิ โศภติ คณะบริหารธุรกิจและศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลล้านนา ศูนย์เรียนรู้การใช้ประโยชน์และอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพและ ภูมิปัญญาท้องถ่ินตำ�บลแม่ทาอำ�เภอแม่ออนจังหวัดเชียงใหม่เป็นหน่ึงใน ศูนย์เรียนรู้ท่ีมีความโดดเด่นด้านวัตถุดิบสมุนไพรมาตรฐานเกษตรอินทรี ยมีผลิตภัณฑ์ท่ีน่าสนใจได้แก่ผลิตภัณฑ์เครื่องด่ืมเพ่ือสุขภาพทั้งรูปแบบชา ตำ�รับและชาเด่ียวเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการใช้ประโยชน์และอนุรักษ์ความ หลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถ่ินแหล่งจัดแสดง/จำ�หน่าย ผลิตภัณฑ์แหล่งท่องเท่ียวแหล่งประสานความร่วมมือและถ่ายทอดองค์ ความรู้ให้กับเครือข่ายนักเรียนนักศึกษาประชาชนทั่วไปรวมทั้งเป็นศูนย์ เรียนรู้ขยายผลไปยังชุมชนอื่นๆกระนั้นเจ้าหน้าที่และสมาชิกของศูนย์ฯ พบว่ามีความต้องการองค์ความรู้และการจัดการสินค้าแบบออนไลน์เป็น อย่างมากเพื่อประโยชน์ให้แก่เกษตรกรสมาชิกของศูนย์ที่เข้าร่วมโครงการ เพ่อื ทจ่ี ะขายและประชาสมั พนั ธ์สนิ ค้าของศนู ย์ใหเ้ ป็นท่ีรูจ้ กั ให้แพรห่ ลาย คณาจารย์คณะบริหารธุรกิจและศิลปศาสตร์จึงได้จัดทำ�โครงการถ่ายทอด เทคโนโลยีและการสร้างต้นแบบการขายสินค้าท้องถ่ินของศูนย์เรียนรู้การ ใช้ประโยชน์และอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้อง ถ่ินเนื่องจากเทคโนโลยีเพื่อการจัดการธุรกิจและการสร้างการตลาดของผู้ ประกอบการการขายสินค้าออนไลน์ยังนับเป็นอีกหน่ึงทางเลือกที่จะช่วย ให้เข้าถึงลูกค้าเป้าหมายได้โดยง่ายอีกท้ังการขายสินค้าออนไลน์ได้เข้ามามี บทบาทอย่างมากเพราะเข้าถึงและสะดวกสบายมีตัวเลือกให้เปรียบเทียบ ที่มากมายหลากหลายและมีข้อมูลในการสืบค้นเพื่อนำ�มาใช้ประกอบการ ตัดสินใจได้ดีข้ึนจึงส่งผลให้ผู้บริโภคตัดสินใจซ้ือสินค้าและบริการผ่านช่อง ทางออนไลน์รวมท้ังการทำ�งานเพ่ือชุมชนส่งเสริมให้ชุมชนจำ�หน่ายสินค้า ของตนเองบนระบบออนไลน์เป็นส่วนหน่ึงของทุนทางปัญญาของท้องถ่ิน อยา่ งยง่ั ยืน

55 2.2 กระบวนการผลิตกระดาษจากใบตะไคร้ 2.3 การสง่ เสรมิ อาชพี ชา่ งเชื่อมใหแ้ ก่ชมุ ชน ทเี่ หลอื ทิง้ จากการเกษตรส่ผู ลิตภณั ฑ์ ท่ีเป็นเอกลักษณ์ของชุมชน นางนพรตั น์ เตชะพันธ์รัตนกลุ คณะวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีการเกษตร ผศ.ดร.ชินานาฏ วิทยาประภากร มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลลา้ นนา คณะวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีการเกษตร มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ปัจจุบันชาวบ้านในเขตเทศบาลตำ�บลแม่ป๋ังได้หันมานิยมปลูกตะไคร้เพื่อ งานเชื่อมเป็นอีกสายงานที่มุ่งเน้นในการลงมือปฏิบัติซึ่งก่อให้เกิดงาน ตัดหัวจำ�หน่ายอย่างแพร่หลายเพราะมีตลาดรับซื้อท้ังในเชียงใหม่ภาค มากมายโดยจะเห็นได้ว่าในปัจจุบันมุมมองของคนท่ีจะมาทำ�งานสาย เหนือและตลาดไทที่กรุงเทพฯซึ่งมีความต้องการหัวตะไคร้สูงมากได้ราคา งานเชื่อมจะมองเข้ามาโดยคิดว่าเป็นงานท่ีหนักงานท่ีเหนื่อยต้องอยู่กับ ดีและสร้างงานในหลายภาคส่วนท้ังเกษตรกรผู้ปลูกผู้รับจ้างตัดหัวตะไคร้ ความร้อนซ่ึงทำ�ให้ผู้คนไม่อยากมาเรียนหรือทำ�งานในทางด้านงานเชื่อม คนกลางจัดจำ�หน่ายแต่สิ่งหนึ่งที่ชุมชนเห็นว่าเป็นเศษขยะที่ไม่ได้ถูกนำ� หากผู้คนได้เข้ามารู้ในศาสตร์ของงานเชื่อมจะพบได้ว่ามีหลายแขนงงานที่ มาใช้ประโยชน์และมีอยู่เป็นปริมาณมากคือใบตะไคร้ส่วนก้านตะไคร้และ สามารถสร้างรายได้ท่ีดีและเกิดความม่ันคงในชีวิตเช่นงานเช่ือมเหล็กดัด สว่ นรากของตะไคร้ เมื่อทุกๆคนต้องการความปลอดภัยทั้งทางร่างกายชีวิตและทรัพย์สินจ่ึง คณะนักวิจัยจากคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเกษตรมหาวิทยาลัย เกิดแนวทางในการออกแบบป้องกันเพื่อให้เกิดความปลอดภัยงานเหล็ก เทคโนโลยีราชมงคลล้านนาลำ�ปางจึงได้คิดหาแนวทางในการกำ�จัดขยะ ดัดก็เป็นส่วนหน่ึงที่จะสร้างความเช่ือม่ันให้กับผู้คนเม่ือเข้าพักอาศัยในบ้าน วัสดุเหลือใช้เหล่าน้ีโดยการพัฒนาสร้างผลิตภัณฑ์เพ่ือเป็นการเพิ่มมูลค่าให้ เรือนหรือสถานที่ต่างๆเพื่อให้เกิดความปลอดภัยเกิดข้ึนท้ังน้ีเม่ือมองเร่ือง กับวัสดุเหลือใช้และพัฒนาสู่เชิงพาณิชย์ต่อไปตลอดจนเพื่อสร้างองค์ความ ความปลอดภัยแล้วนนั้นถ้าเราจะเพ่ิมมูลค่าในตัวของเหล็กดัดเราสามารถ รู้ในการจัดการผลิตภัณฑ์จากเศษวัสดุเหลือใช้ของต้นตะไคร้อย่างเป็น ออกแบบลวดลายให้ทันสมัยมีไอเดียในการสร้างสรรค์ให้งานเหล็กดัดออก ระบบและประสบความสำ�เร็จจากการพัฒนาโจทย์วิจัยของชุมชนเกี่ยวกับ มาดูทันสมยั และตอบโจทย์สำ�หรับผใู้ ชง้ าน การพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อเพ่ิมมูลค่าเศษเหลือท้ิงได้แก่การทำ�กระดาษจาก จากผลงานการวิจัย“การพัฒนาทักษะวิชาชีพด้านช่างเชื่อมโดยบูรณาการ ใบตะไครท้ เ่ี หลือจากการตัดหวั ตะไครโ้ ดยพบว่ากระดาษทที่ �ำ จากใบตะไคร้ การเรียนการสอนบริการวิชาการและการวิจัยกรณีศึกษา:โรงเรียนบ้านแม่ มีคุณภาพเทียบเคียงกับกระดาษสาที่มีในท้องตลาดและมีต้นทุนการผลิต ป๋ังตำ�บลแม่ปั๋งอำ�เภอพร้าวจังหวัดเชียงใหม่”คณะผู้วิจัยนำ�หลักสูตรฝึก ไม่สงู อบรมทักษะวิชาชีพด้านช่างเช่ือมที่ได้จัดทำ�ไว้มาพัฒนาเพื่อใช้ฝึกอบรมให้ แก่ผู้ท่ีสนใจด้านงานเช่ือมเพื่อเป็นการเพ่ิมพูนทักษะความรู้ความเชี่ยวชาญ ทางด้านการเช่ือมตลอดจนนำ�ทักษะการเชื่อมที่ได้รับไปเป็นพื้นฐานในการ ประกอบอาชีพโดยอาศัยการบูรณาการการเรียนการสอนสำ�หรับนักศึกษา คณะวิศวกรรมศาสตร์จากมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนารวมถึง การบริการวชิ าการสู่ชุมชน

6 2.4 การพฒั นาศกั ยภาพวสิ าหกจิ ชุมชน 2.5 การพัฒนากระบวนการหยอดสม้ ล้มิ : ผา่ นการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศทางการจัดการ : กรณศี ึกษากลุ่มเกษตรกรทพิ ยศ์ ลิ า กรณี วสิ าหกิจชมุ ชนกลุ่มแม่บา้ นเกษตรกร อ.เมอื ง จงั หวัดตาก เจดียแ์ มค่ รัว อ.สันทราย จ.เชยี งใหม่ นายชยันต์ คำ�บรรลือ นางเพราพิลาส ประสิทธ์ิบุรีรกั ษ์ คณะวศิ วกรรมศาสตร์ คณะบริหารธรุ กิจและศลิ ปศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลลา้ นนา ตาก มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลลา้ นนา แนวทางการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนถือเป็นแนวทางสำ�คัญหน่ึงในการยก ชุมชนบ้านวังหินหมู่5ตำ�บลวังหินอำ�เภอเมืองจังหวัดตากส่วนใหญ่ ระดับการพัฒนาประเทศแก้ไขปัญหาความเหล่ือมล้ำ�ทางด้านรายได้และ ประกอบอาชีพเกษตรกรรมเช่นการทำ�นาทำ�ไร่และทำ�สวนซึ่งผลผลิตท่ี ความยากจนในพ้ืนที่ตำ�บลแม่แฝกใหม่อำ�เภอสันทรายจังหวัดเชียงใหม่มี ได้จากการทำ�เกษตรมีจำ�นวนมากต่อมาเกษตรกรจึงได้มีแนวคิดที่จะนำ� การทำ�เกษตรเป็นส่วนใหญ่ซึ่งในปี2528พระบาทเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาล ผลผลิตท่ีเหลือจากความต้องการของตลาดมาแปรรูปเพื่อเป็นการถนอม ท่ี9ได้ทรงนำ�มันฝร่ังมาทดลองปลูกและทรงส่งเสริมให้พัฒนาเป็นพืช อาหารเช่นการดองการแช่อ่ิมการฉาบการกวนการอบซ่ึงการถนอมอาหาร เศรษฐกิจของเกษตรกรในพ้ืนที่กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านเจดีย์แม่ครัวก่อ โดยการแปรรูปต่างๆชุมชนบ้านวังหินจึงได้จัดตั้งกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร ตง้ั ขึน้ เม่อื ปพี .ศ.2540โดยการสนับสนนุ ของสำ�นักงานเกษตรอ�ำ เภอสนั ทรา ทิพย์ศิลาเพื่อผลิตมะม่วงกวนหรือเรียกอีกอย่างว่าส้มลิ้มขายเป็นรายได้ ยโดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือให้สมาชิกมีรายได้เสริมในครัวเรือนให้กับครอบครั เสริมให้กับชุมชน(รหัสOTOP653010056ระดับ4ดาว)และส่งจำ�หน่าย วโดยการนำ�ผลผลิตทางการเกษตรมาแปรรูปในฤดูกาลผลิตมันฝรั่งหรือมัน ภายในจังหวัดตากและตา่ งจงั หวดั อาลูประมาณเดือนมกราคมถึงเดือนเมษายนของทุกปีมักมีผลผลิตปริมาณ กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรทิพย์ศิลาใช้ระยะเวลาในกระบวนการหยอดส้มลิ้ม มากทำ�ให้มันฝร่ังสดล้นตลาดกลุ่มแม่บ้านได้นำ�มันฝรั่งมาแปรรูปเป็นมัน เป็นเวลาค่อนข้างนานโดยการใช้ช้อนตักเน้ือมะม่วงท่ีกวนหยอดลงบนแผ่น กัลยาคือ“มันฝรั่งตากแห้ง”และ“มันฝรั่งทอดกรอบ”จำ�หน่ายในหมู่บ้าน พลาสติกใสให้เป็นก้อนๆทำ�ให้ส้มลิ้มมีขนาดไม่เท่ากันและใช้เวลาในการ ต่อมาได้พัฒนาคุณภาพและขยายตลาดออกสู่ชุมชนอื่นซ่ึงมีการตอบรับท่ีดี ทำ�งานมากเกิดความเม่ือยล้าคณาจารย์มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล ในปัจจบุ ันแต่ชุมชนยังขาดการบรหิ ารจัดการทีด่ ี ล้านนาจึงได้มีแนวคิดในการถ่ายทอดเทคโนโลยีโดยประยุกต์กับหลักการ ดังน้ันเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทำ�งานของวิสาหกิจชุมชนดังกล่าวและ ไคเซนและหลักการ4M(ManMachineMaterialandMethod)เพื่อให้เกิด เพื่อสร้างองคค์ วามร้ใู ห้แก่ประชาชนในกลุ่มวิสาหกิจในชุมชนให้ได้มโี อกาส การระดมสมองพัฒนาและนำ�มาประยุกต์ใช้ในการจัดทำ�อุปกรณ์ช่วยใน ในการพัฒนาการบริหารจัดการโดยการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ กระบวนการหยอดส้มล้ิมทั้งเป็นเครื่องมือช่วยในการทำ�งานของผู้ที่ทำ�การ ในการบรหิ ารจัดการหน่วยงานมหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลล้านนาใน หยอดส้มลิ้มให้ทำ�งานได้ง่ายย่ิงข้ึนและลดเวลาในการผลิตส้มล้ิมและยัง ฐานะหน่วยงานภาครัฐท่ีจัดให้มีการเรียนการสอนการวิจัยบริการวิชาการ วิเคราะห์การลดเวลาในกระบวนการหยอดส้มล้ิมโดยวิธีด้ังเดิมเปรียบ แก่สังคมจึงได้จัดให้มีโครงการพัฒนาศักยภาพวิสาหกิจชุมชนผ่านการใช้ เทียบกับกระบวนการหยอดส้มลิ้มโดยใช้อุปกรณ์ช่วยในการหยอดและเห็น เทคโนโลยีสารสนเทศทางการจัดการเพื่อเป็นการสร้างองค์ความรู้ใหม่ให้ ควรให้นำ�องค์ความรู้ดังกล่าวไปเผยแพร่ต่อไปยังกลุ่มแม่บ้านเกษตรทิพย์ แกป่ ระชาชนในระดบั วิสาหกจิ ชุมชนต่อไป ศลิ าอ.เมอื งจ.ตาก

77 2.6 การถา่ ยทอดผลงานวจิ ยั การอนบุ าล 2.7 การเพ่ิมผลผลิตและคุณภาพขา้ ว ตน้ กล้ากลว้ ยจากการเพาะเล้ยี งเนอ้ื เย่อื โดยใชเ้ ช้อื ราไตรโคเดอรม์ าไวเรนส์ เพ่ือสรา้ งรายได้สชู่ มุ ชน รองศาสตราจารย์ ดร. จนิ ันทนา จอมดวง นายศักดิ์ดา สุขวฒั นา สถาบันวิจัยเทคโนโลยเี กษตร สถาบันวจิ ยั เทคโนโลยเี กษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลลา้ นนา มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลล้านนา กล้วยเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำ�คัญในปัจจุบันจุดเด่นของกล้วยคือเป็นพืชท่ี การนำ�จุลินทรีย์บางชนิดมาประยุกต์ใช้ในการส่งเสริมการเจริญของข้าว ตลาดรองรับค่อนข้างกว้างสามารถจำ�หน่ายได้ทั้งในและต่างประเทศไม่ว่า ให้เติบโตสมบูรณ์เต็มตามศักยภาพของพันธุกรรมท�ำ ให้ได้จำ�นวนรวงมาก จะเป็นกล้วยหอมกล้วยไข่กล้วยนำ้�ว้าซ่ึงมีตลาดรองรับและมีความต้องการ และได้เมล็ดคุณภาพดีนั้นเป็นแนวทางหนึ่งในการเพ่ิมปริมาณและคุณภาพ สูงทั้งตลาดในประเทศและต่างประเทศส่งผลทำ�ให้มีความต้องการหน่อ ของข้าวช่วยลดต้นทุนการผลิตได้ในประเดน็ ของการปอ้ งกันก�ำ จัดโรค พันธ์ุกล้วยสูงตามไปด้วยการขยายพันธุ์กล้วยโดยใช้หน่อธรรมชาติน้ันมี เกษตรกรต้องเรียนรู้วิธีการผลิตจุลินทรีย์ไว้ใช้เองและวิธีการใช้ที่ ขนาดและอายุแตกต่างกันเมื่อนำ�ไปปลูกจะได้ผลผลิตไม่สม่ำ�เสมอส่งผล ถูกต้องซ่ึงจะทำ�ให้ได้ผลดีเชื้อราไตรโคเดอร์มา(Trichoderma)เป็น ให้การจัดการผลผลิตไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควรการใช้ต้นพันธุ์จากวิธีการ จุลินทรีย์ชนิดหน่ึงท่ีมีประสิทธิภาพสูงซ่ึงท่ีมีการใช้อย่างกว้างขวาง เพาะเล้ียงเน้ือเย่ือสามารถแก้ไขปัญหาดังกล่าวได้รวมท้ังส่งผลให้อัตราการ ในหลายๆประเทศมีอยู่2ชนิด(species)คือไตรโคเดอร์มาฮาเซียนั เจรญิ เตบิ โตและผลผลิตสูงกว่าการปลูกดว้ ยหน่อพนั ธ์ชุ นดิ อน่ื ม(TrichodermaHarzianum)และไตรโคเดอร์มาไวเรนส์(Trichoderma ในปัจจุบันมีการเพาะเล้ียงเนื้อเยื่อเพ่ือขยายพันธ์ุต้นกล้ากล้วยปลอดโรค virens)เช้ือราไตรโคเดอร์มาไวเรนส(TrichodermaVirens)เป็นเช้ือราที่พบ แพร่หลายไปอย่างมากตามความต้องการขยายพ้ืนท่ีปลูกของเกษตรกร ได้ตามธรรมชาติในดินทั่วไปโดยเฉพาะดินที่มีอินทรีย์วัตถุสูงเชื้อราสาเหตุ แต่อย่างไรก็ตามปัญหาสำ�คัญประการหน่ึงท่ีพบมากคือต้นกล้ากล้วยที่ได้ โรคเหล่านี้อาศัยอยู่ในดินและเข้าทำ�ลายรากพืชทำ�ให้รากเสียหายและมี จากการเพาะเลี้ยงเน้ือเย่ือมีอัตราการรอดชีวิตหลังการย้ายต้นกล้าออก ปริมาณรากน้อยลงจึงท�ำ ให้ดูดน้ำ�และอาหารไปเล้ียงล�ำ ต้นได้น้อยลงพืชจึง ปลูกตำ่�ทำ�ให้เกิดการสูญเสียทางเศรษฐกิจเป็นจ�ำ นวนมากเนื่องจากสาเหตุ เจริญเติบโตไม่สมบูรณ์เต็มที่และอาจถึงข้ันแห้งเห่ียวจนยืนต้นตายไปการ หลักของการตายของต้นกล้ากล้วยคือการสูญเสียนำ้�ของต้นกล้วยจาก ใส่เช้ือราไตรโคเดอร์มาไวเรนส์ลงไปในดินจะช่วยปกป้องรากพืชลดการเกิด การคายน้ำ�ผ่านทางปากใบและผิวใบและข้อจำ�กัดในการดูดซับน้ำ�ของ โรคเหีย่ วทำ�ให้พชื เจริญเติบโตสมบรู ณแ์ ละใหผ้ ลผลิตสงู คณุ ภาพดี รากพืชเนื่องจากลักษณะทางกายภาพสะรีวิทยาและชีวเคมีของพืชจาก ทั้งน้ีสถาบันวิจัยเทคโนโลยีเกษตรดำ�เนินงานวิจัยเพื่อประยุกต์ใช้เชื้อราไตร การเพาะเลี้ยงเน้ือเยื่อแตกต่างจากพืชในสภาพธรรมชาติดังนั้นองค์ความ โคเดอร์มาไวเรนส์ต้ังแต่ปีพ.ศ.2538ต่อเนื่องถึงปัจจุบันสามารถคัดเลือกสา รู้และความเข้าใจนำ�มาประยุกต์ใช้ในการปรับสภาพต้นกล้ากล้วยในการ ยพันธุ์เช้ือราที่มีประสิทธิภาพสูงและปัจจุบันได้ถ่ายทอดวิธีการผลิตใช้เชื้อ ย้ายปลูกจึงมีบทบาทสำ�คัญในการเพิ่มอัตราการรอดตายสูงของต้นกล้า ราไตรโคเดอร์มาไวเรนส์แก่เกษตรกรเพ่ือใช้ในการดูแลป้องกันก�ำ จัดโรคท่ี กล้วยจากการเพาะเล้ียงเนื้อเย่ือทำ�ให้สามารถลดต้นทุนของการผลิตและ เกิดจากเช้ือราสาเหตุโรคที่อาศัยอยู่ในพ้ืนดินซึ่งเป็นปัญหาในพืชหลายชนิด สามารถผลิตพืชในระดับอุตสาหกรรม(Large-scaleProduction)ได้อย่าง รวมทงั้ ขา้ ว มีประสทิ ธภิ าพ

8 3.1 การพัฒนาและการผลติ เฟอร์นเิ จอร์ กลุ่มสหกรณ์เครือข่ายออมทรัพย์ คลองน�้ำ ไหล จำ�กดั นายสมชาย บญุ พทิ กั ษ์ คณะศิลปศาสตร์และสถาปตั ยกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ตาก ปัจจุบันประเทศไทยมีการส่งเสริมอุตสาหกรรมขนาดย่อมดังจะเห็นได้ จากกลุ่มผู้ผลิตสินค้าOTOPรวมท้ังสินค้าพ้ืนเมืองต่างๆเป็นการส่งเสริมให้ ประชาชนมีงานท�ำ และเป็นการกระจายรายได้สู่ชุมชนประกอบกับปัจจุบัน มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาเขตพื้นที่ตากมีนโยบายในการ ช่วยเหลือสนับสนุนส่งเสริมเทคโนโลยีและแก้ปัญหาให้แก่ชุมชนคณะผู้ ดำ�เนินงานจึงทำ�การลงพื้นท่ีสอบถามปัญหาต่างๆกับกลุ่มสหกรณ์เครือ ข่ายออมทรัพย์คลองนำ้�ไหลจำ�กัดจังหวัดกำ�แพงเพชรซึ่งเป็นกลุ่มผู้ผลิต สินค้าOTOPประเภทเฟอร์นิเจอร์ท่ีกำ�ลังประสบปัญหาในการพัฒนารูป แบบและกระบวนการผลิตเฟอร์นิเจอร์โดยรูปแบบที่กลุ่มทำ�การผลิตอยู่ใน ปัจจุบันค่อนข้างล้าสมัยประกอบกับในกระบวนการผลิตน้ันยังไม่เข้าใจใน การเข้าปากไม้และการเคลือบผิวเท่าท่ีควรจึงส่งผลทำ�ให้ชิ้นงานที่ออกมา ไม่สวยงามและสอดคลอ้ งตามความตอ้ งการของทอ้ งตลาด ด้วยเหตุดังกล่าวนี้คณะผู้ดำ�เนินโครงงานได้เห็นถึงความสำ�คัญของปัญหา ดังกล่าวจึงมีแนวคิดในการพัฒนารูปแบบและการผลิตเฟอร์นิเจอร์เพ่ือ ให้ชุมชนได้ผลิตสินค้าที่มีรูปแบบสวยงามดูน่าใช้สอยและตอบสนองตาม ความต้องการของตลาดเป็นการเพ่ิมมูลค่าของสินค้าให้มีประสิทธิภาพมาก ยงิ่ ขึน้

99 4.1 การถา่ ยทอดเทคโนโลยีการจดั การถงุ พลาสติกและเทคนิคการคัดแยกประเภทถงุ พลาสตกิ ส่ชู ุมชน ดร.มงคลกร ศรีวชิ ัย คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลลา้ นนา เชยี งราย จากปัญหาขยะมูลฝอยที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและต่อสุขภาพ อนามัยของประชาชนโดยตรงทำ�ให้ทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องมีความ ตระหนักในการบริหารจัดการขยะมูลฝอยคณะนักวิจัยจากคณะ วิศวกรรมศาสตร์มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาเชียงรายจึง คิดท่ีจะนำ�ถุงพลาสติกออกจากระบบโดยการคัดแยกและหาทางออก โดยการนำ�ไปใช้ประโยชน์ทำ�ให้เกิดประเด็นในการจัดโครงการถ่ายทอด เทคโนโลยีเครื่องอัดถุงพลาสติกและเทคนิคการคัดแยกประเภทถุง พลาสติกสู่ชุมชนโดยนำ�องค์ความรู้ด้านการจัดการขยะประเภทของถุง พลาสติกและองค์ความรู้ต่างๆในการจัดการถุงพลาสติกเพื่อให้สามารถ เพ่ิมรายได้ในการขายถุงพลาสติกและนำ�พลาสติกออกจากชุมชนอย่างเป็น รปู ธรรมและเปน็ การปลูกฝังจิตสำ�นึกใหก้ ับประชาชนในชุมชนเข้ามามีส่วน ร่วมในการบริหารจัดการขยะมูลฝอยโดยการคัดแยกขยะตามประเภทการ สง่ เสริมการรไี ซเคลิ การนำ�ขยะเปยี กมาทำ�ปุย๋ หมักชีวภาพ การบริหารจัดการขยะตั้งแต่ต้นทางถือเป็นวิธีที่สามารถลดปริมาณขยะได้ ดีอีกวิธีหนึ่งซ่ึงสอดคล้องกับการจัดโครงการอบรมถ่ายทอดเทคโนโลยีการ จัดการถุงพลาสติกและเทคนิคการคัดแยกประเภทถุงพลาสติกสู่ชุมชนท่ี เป็นการส่งเสริมปลูกฝังถึงการบริหารจัดการขยะตั้งแต่ต้นทางคือภายใน ครัวเรือนเพ่ือเป็นแนวทางหน่ึงในการจัดการขยะมูลฝอยที่จะแก้ไขสภาพ ปัญหาที่เกิดข้ึนโดยเป็นการมุ่งเน้นการมีส่วนร่วมกันภายในชุมชนท่ีโดย การนำ�ขยะมูลฝอยมากำ�จัดร่วมกันซ่ึงแนวทางน้ีจะช่วยแก้ไขปัญหาได้ ในระยะยาวและเพื่อเป็นการลดภาระของรัฐบาลด้านการลงทุนและการ บริหารจดั การ

10 4.2 การถา่ ยทอดผลงานวจิ ัยการใช้กิจกรรม 4.3 การออกแบบด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ บทบาทสมมติในการพัฒนาความสามารถ ให้แกภ่ าคอตุ สาหกรรม วสิ าหกจิ ชมุ ชน SMEs ด้านการพูดภาษาองั กฤษของหมอนวดแผนโบราณ นายไกรลาศ ดอนไชย นางสาวเกิดศิริ ชมภกู าวนิ คณะวิศวกรรมศาสตร์ คณะบริหารธุรกจิ และศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลล้านนา มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลลา้ นนา เชียงใหม่ การใช้กิจกรรมบทบาทสมมติในการพัฒนาความสามารถด้านการพูดภาษา รถม้าถือว่าเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดลำ�ปางซึ่งในการสร้างรถม้านั้นได้จัด อังกฤษของหมอนวดแผนโบราณผู้วิจัยได้จัดทำ�ข้ึนเพ่ือเป็นการนำ�ผลงาน สร้างข้ึนจากภูมิปัญญาของชาวบ้านคนรุ่นใหม่ในปัจจุบันเห็นความสำ�คัญ วิจัยเรื่องการใช้กิจกรรมบทบาทสมมติในการพัฒนาความสามารถด้าน ค่อนข้างน้อยประกอบกับผู้ท่ีมีความเช่ียวชาญในการจัดสร้างรถม้าใน การพดู ภาษาองั กฤษของผปู้ ระกอบการบา้ นถวาย อ�ำ เภอหางดงจงั หวดั จังหวัดลำ�ปางเร่ิมลดน้อยลงเรื่อยๆในการจัดสร้างรถม้าจำ�เป็นต้องทราบ เชียงใหม่มาถ่ายทอดให้กับกลุ่มผู้ประกอบอาชีพนวดแผนโบราณในเขต รูปแบบของรถม้าแบบต่างๆส่วนประกอบของรถม้าขั้นตอนการสร้างข้ัน อ�ำ เภอบ้านโฮง่ จังหวดั ล�ำ พูนและอ�ำ เภอจอมทอง จังหวดั เชยี งใหม่ ตอนการประกอบวิธีการสร้างชิ้นส่วนเทคนิคการสร้างและส่ิงสำ�คัญอย่าง การใช้กิจกรรมบทบาทสมมติมีข้อดีคือเป็นวิธีสอนท่ีช่วยให้ผู้เข้าอบรมมี มากคือแบบงานที่เป็นแบบงานมาตรฐานที่สามารถนำ�ไปจัดสร้างหรือ ความเข้าใจและช่วยให้การเรียนการสอนมีความใกล้เคียงกับสภาพความ ดัดแปลงเป็นรถม้ามาตรฐานได้จึงวิจัยการออกแบบรถม้าด้วยโปรแกรม เป็นจริงเปิดโอกาสให้ผู้เข้ารับการอบรมมีส่วนร่วมในการเรียนมากเกิด คอมพิวเตอร์ให้แก่อุตสาหกรรมวิสาหกิจชุมชนSMEsจนได้องค์ความรู้ การเรียนรู้อย่างสนุกสนานและการเรียนรู้มีความหมายสำ�หรับผู้เข้ารับ ในหลายๆด้านทั้งในเร่ืองการสร้างรถม้าจากภูมิปัญญาอีกทั้งชาวบ้านยัง การอบรมเพราะไดข้ อ้ มลู การแสดงมาจากผู้เข้ารบการอบรมโดยตรง แต่ สามารถจัดสร้างรถม้าได้อย่างประณีตสวยงามและเข้าใจการซ่อมบ�ำ รุงรถ อย่างไรก็ตามการใช้กิจกรรมบทบาทสมมติยังมีข้อจำ�กัดคือเป็นวิธีสอนท่ี ม้าที่สำ�คัญท่ีสุดคือเข้าใจการออกแบบและเขียนแบบรถม้าซ่ึงนำ�โปรแกรม ใช้เวลามากพอสมควรต้องอาศัยการเตรียมการและการจัดการอย่างรัดกุม คอมพิวเตอร์มาใช้ในการออกแบบและเขียนแบบจนได้มาตรฐานเพ่ือ และยังต้องอาศัยความสามารถของผู้สอนในการแก้ปัญหาในกรณีท่ีการ อนุรักษไ์ วใ้ หช้ นรุ่นหลงั ตอ่ ไป แสดงอาจไม่เป็นไปตามความคาดหมายของผูส้ อนผูส้ อนจะต้องสามารถแก้ ผู้เข้ารับการฝึกอบรมได้มีความเห็นว่าความรู้และทักษะท่ีได้รับสามารถนํา ปัญหาหรือปรับสถานการณ์และประเด็นให้ผู้เข้ารับการเกิดการเรียนรู้และ ไปใช้ในการทํางานได้เข้าใจในการนําโปรแกรมคอมพิวเตอร์มาใช้ในการ นำ�ไปเป็นแนวทางในการฝึกทักษะการใช้ภาษาอังกฤษเพ่ือการส่ือสารให้มี เขยี นแบบออกแบบและบรู ณาการองคค์ วามรทู้ ่ไี ดจ้ ากงานวจิ ัยสู่ชุมชน ให้ ประสทิ ธภิ าพมากยง่ิ ขึน้ ชมุ ชนได้รบั ประโยชน์จากงานวิจัยอยา่ งแท้จรงิ ผู้เข้ารับการอบรมได้ตอบแบบสอบถามก่อนและหลังการเข้ารับการอบรม ผลเปรียบเทียบจากแบบสอบถามพบว่าผู้เข้ารับการอบรมได้รับการพัฒนา ทักษะการพูดภาษาอังกฤษได้ตรงตามความต้องการมีความมั่นใจและ สามารถพูดสอื่ สารได้มากข้ึน

11 11 4.4 การถา่ ยทอดผลงานวจิ ัยการตดิ ต้งั และ 4.5 องคค์ วามรู้ในการบริหารจดั การ ดแู ลรักษามอเตอรป้มั น�ำ้ เซลล์แสงอาทติ ยเ์ พื่อ สถาบันการเงินชุมชนสำ�หรับผบู้ รหิ าร การเกษตร ผศ.เสรฐสดุ า ปรีชานนท์ นายบุญญฤทธ์ิ วังงอน คณะบรหิ ารธุรกิจและศลิ ปศาสตร์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลลา้ นนา มหาวิทยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลลา้ นนา พษิ ณโุ ลก การถ่ายทอดองค์ความรูจากงานวิจัยต่อยอดจากงานวิจัยให้กับเกษตรกร การจัดต้ังกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติซึ่งเป็นองค์การมหาชน ประชาชนและผู้ที่สนใจนําผลงานวิจัยไปใช้ประโยชนไดจริงบูรณาการงาน ตามพระราชกฤษฎีการจัดตั้งกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ วิจัยกับการบริการวิชาการและการเรียนการสอนให้คําปรึกษาการติดตั้ง พ.ศ.2544โดยมีนโยบายให้ทุกหมู่บ้านจัดต้ังกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมื และดูแลรักษาปั้มนำ้�เซลล์แสงอาทิตย์มาทดแทนไฟฟ้าและพลังงานเช้ือ องและได้รับการจัดสรรเงินกองทุนละ1,000,000บาทเพื่อเป็นกรอบและ เพลิงในการเกษตรติดตามผลการถ่ายทอดงานวิจัยหลังจากการอบรมผ่าน แนวทางส่งเสริมและพัฒนาองค์กรการเงินระดับฐานรากหวังสร้างความ ผู้นําชุมชนและผู้เขาอบรมท่ีนํางานวิจัยท่ีได้รับการถ่ายทอดไปใช้งานจริง เข้มแข็งให้กับเศรษฐกิจชุมชนผ่านการสร้างรายได้ในชุมชนการลดภาระ เพ่ือเกษตรกรประชาชนนักศึกษาและผู้ท่ีสนใจไดรับความรูจากการอบรม ทางการเงินและเปิดโอกาสให้ประชาชนรายได้น้อยต่างจังหวัดห่างไกล และถ่ายทอดเทคโนโลยีในการติดตั้งและดูแลรักษารักษามอเตอรปมน้ำ� สามารถเข้าถึงบริการทางการเงินได้อย่างท่ัวถึงและมีคุณภาพผ่านการต้ัง เซลล์แสงอาทิตย์เพ่ือการเกษตรและลดต้นทุนคาพลังงานไฟฟ้าและเชื้อ สถาบนั การเงนิ ชุมชน เพลิงในการเกษตรผลการดําเนินงานเกิดเครือข่ายความร่วมมือระหว่าง คณะผู้วิจัยได้มีประสบการณ์ในการทำ�วิจัยท่ีสถาบันการเงินชุมชน เกษตรกรประชาชนผูประกอบการและมหาวิทยาลัยฯทําให้มีการนําผล บ้านหลวงและได้เข้าร่วมประชุมกับธนาคารออมสินซ่ึงเป็นหน่วยงานท่ีได้ งานวิจยั ไปถ่ายทอดสชู ุมชน รับมอบหมายให้ดูแลสถาบันการเงินชุมชนส่วนใหญ่มาอย่างต่อเน่ืองทำ�ให้ จากการดําเนินโครงการได้รับการตอบสนองจากผู้เข้าร่วมอบรมฯให้มี ทราบว่าการบริหารจัดการของคณะกรรมการสถาบันการเงินยังมีจุดอ่อน หลักสูตรถ่ายทอดงานวิจัยทาด้านโซลลาเซลล์ทางด้านอ่ืนอาทิเช่นการออก ในด้านการบริหารการเงินและการจัดทำ�งบการเงินได้ที่เหมาะสมเน่ืองจาก โซลารูฟท็อปและกฎหมายสําหรับการติดตั้งโซลาเซลล์ร่วมกับการไฟฟ้า คณะกรรมการฯส่วนใหญ่เป็นผู้ที่ชุมชนมีความเชื่อถือและไว้วางใจแต่ยัง เปน็ ต้น ขาดความรู้ทางด้านนี้ดังน้ันถ้าคณะกรรมการของสถาบันการเงินได้รับ ความรู้ก็จะสามารถบริหารจัดการการเงินได้อย่างมีประสิทธิภาพส่งผล ให้กับสถาบันการเงินชุมชนมีความมั่นคงและสามารถให้บริการได้อย่าง ครอบคลุมในระดับชุมชนหรือขยายไปสู่ระดับตาํ บลได้ชุมชนจะสามารถนาํ เงินกําไรของสถาบันการเงินชุมชนไปสร้างระบบสวัสดิการและพัฒนา ชุมชนในด้านต่างๆได้สอดคล้องกับนโยบายของรัฐบาลท่ีต้องการจะให้ ประชาชนรายได้น้อยต่างจังหวัดห่างไกลสามารถเข้าถึงบริการทางการเงิน ได้อย่างทวั่ ถึงโดยผ่านการตง้ั สถาบนั การเงินชมุ ชน

โครงการถา่ ยทอดผลงานวิจยั ด้านวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีของมหาวทิ ยาลัย เทคโนโลยรี าชมงคลล้านนาสู่ภาคประชาชนและ อตุ สาหกรรม (Research for Transfer : R4T 2017) จัดท�ำ โดย สถาบันวิจยั และพัฒนา มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลลา้ นนา 98 หมู่ 8 ตำ�บลปา่ ปอ้ ง อำ�เภอดอยสะเกด็ จงั หวัดเชยี งใหม่ โทรศพั ท์ 0-5326-6518 โทรสาร 0-5326-6522 เวบ็ ไซต์ www.rdi.rmutl.ac.th