พระพุทธ

รหสั วชิ า ส23112 รายงาน วิชา พระพทุ ธศาสนา เรอื่ ง ความไมป่ ระมาท จดั ทาโดย ด.ช.ชยั ชนะ ภนู่ คร เลขท่ี 5 ด.ช.พงศภคั สภุ าสรู ย์ เลขท่ี 13 ด.ญ.เบญญภา พลรตั น์ เลขที่29 นาเสนอ อาจารย์ ปรเมษฐ์ โรงเรยี นสาธิตมหาวทิ ยาลยั ราชภฎั เทพสตรสี าขาวดั พระพทุ ธบาทราชวรมหาวหิ าร

ก คำนำ รายงานเลม่ นีจ้ ดั ทาขนึ้ เพ่ือเป็นสว่ นหนึง่ ของวิชาพระพทุ ธศาสนา เพ่ือใหไ้ ดศ้ กึ ษาหาความรูใ้ นเร่อื ง “ความไมป่ ระมาท” และไดศ้ กึ ษาอยา่ งเขา้ ใจเพ่ือเป็นประโยชนก์ บั การเรียน ผจู้ ดั ทาหวงั วา่ รายงานเลม่ นี้ จะเป็นประโยชนก์ บั ผอู้ า่ น หรอื นกั เรยี นท่ีกาลงั ศกึ ษาหาขอ้ มลู เร่อื งนี้ อยู่ หากมีขอ้ แนะนาหรอื ขอ้ ผดิ พลาดระการใด ผจู้ ดั ทาขอนอ้ มรบั ไวแ้ ละขออภยั มา ณ ที่นีด้ ว้ ย

สำรบัญ ข คานา ก สารบญั ข อปฺปมตตฺ า น มียนฺติ. 1 อปฺปมาทรตา โหถ. 2 อปปฺ มาเทน สมปฺ าเทถ. 3 อปฺปมาท ปสสนฺติ. 3 อปปฺ มาเท ปโมทนฺติ. 4 ปมาเทน น สวเส. 4

1 หมวด ควำมไม่ประมำท 1.อปปฺ มตฺตา น มยี นฺต.ิ [คาอา่ น : อบั -ปะ-มดั -ตา, นะ, ม-ี ยนั -ติ] “ผไู้ มป่ ระมาทยอ่ มไมต่ าย” คาวา่ “ตาย” หมายถึง การไปสภู่ พภมู ิทงั้ ๓ คอื กามภพ รูปภพ และอรูปภพ ภพใดภพหนง่ึ น่นั กค็ อื การเวียนวา่ ยตายเกิดน่นั เองผทู้ ่ีจะไมต่ าย คือผทู้ ี่ปฏิบตั ิวปิ ัสสนากรรมฐาน ดาเนินตามทางอรยิ มรรคมีองค์ ๘ ประการ จนไดส้ าเรจ็ เป็นพระอรหนั ต์ สนิ้ กิเลสตณั หาอนั จะเป็นตวั พาใหไ้ ปเกิดในภพภมู ติ า่ ง ๆ และผทู้ ่ีปฏิบตั ิดงั กลา่ วขา้ งตน้ นน้ั เรยี กวา่ ผไู้ มป่ ระมาท คอื ไมม่ คี วามลมุ่ หลงมวั เมาในอารมณท์ ่ีนา่ หลงใหล ทง้ั หลาย มีลาภ ยศ สรรเสรญิ สขุ เป็นตน้ ดงั นนั้ สาธชุ นคนดที ง้ั หลาย พึงบาเพญ็ ความไมป่ ระมาทนีใ้ หม้ าก ๆ ฝึกตนใหเ้ ป็นคนไมป่ ระมาท เรง่ สรา้ งคณุ วามความดใี หม้ าก ๆ ในขณะท่ียงั สามารถทาได้ อยา่ ปลอ่ ยใหเ้ วลาลว่ งเลยไป จนถึงเวลาท่ีไม่ สามารถทาส่ิงใดไดแ้ ลว้ จงึ มานกึ อยากจะสรา้ งคณุ งามความดที ีหลงั เมอื่ ถึงเวลานนั้ มนั จะสายเกินไป

2 2.อปปฺ มาทรตา โหถ. [คาอา่ น : อบั -ปะ-มา-ทะ-ระ-ตา, โห-ถะ] “ท่านทงั้ หลาย จงเป็นผยู้ ินดใี นความไมป่ ระมาท” ความไมป่ ระมาท เป็นหวั ใจสาคญั อย่างหนงึ่ ในคาสอนทางพระพทุ ธศาสนา เพราะ ความไม่ ประมาท หมายถึง ความไมห่ ลงมวั เมาในส่งิ ท่ีนา่ ปรารถนานา่ ใครน่ า่ พอใจ ไมเ่ มาในวยั ในชีวติ ในทรพั ยส์ นิ ความไมป่ ระมาทชว่ ยใหเ้ รามองเหน็ สรรพส่ิงตามความเป็นจรงิ อยา่ งท่ีมนั เป็น ไมห่ ลง ไมม่ วั เมา ทา ใหเ้ รามองเหน็ ทกุ ขเ์ หน็ โทษของการเกิดแลว้ ตายบ่อย ๆดงั นน้ั องคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ จึงสอนให้ พวกเราเหลา่ สาวก เป็นผยู้ ินดีในความไมป่ ระมาท คอื ไมว่ า่ จะทาอะไรกแ็ ลว้ แต่ ใหค้ งความไมป่ ระมาทไว้ ใช้ ชีวิตก็ไมป่ ระมาท ทาการงานก็ไมป่ ระมาท ที่สาคญั คือ ไมป่ ระมาทในกิเลสตณั หา เมอ่ื เราทาไดด้ งั นี้ เราจะเขา้ ใกลห้ นทางแหง่ ความดบั ทกุ ขเ์ ขา้ ไปทกุ ขณะ และสามารถนาตนใหพ้ น้ จากกองทกุ ข์ ถึงสขุ อนั ไพบลู ยไ์ ดใ้ นที่สดุ .

3 3.อปฺปมาเทน สมปฺ าเทถ. [คาอา่ น : อบั -ปะ-มา-เท-นะ, สมั -ปา-เท-ถะ] “ทา่ นทง้ั หลาย จงยงั ความไมป่ ระมาทใหถ้ งึ พรอ้ ม” ความไมป่ ระมาท เป็นสง่ิ ที่องคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ทรงใหค้ วามสาคญั เหนือส่งิ อืน่ ใด และ ทรงตรสั ใหเ้ หลา่ สาวกทง้ั หลายทากจิ ทง้ั ปวงดว้ ยความไมป่ ระมาท และใชช้ ีวติ ดว้ ยความไมป่ ระมาท เพราะความประมาทนนั้ เป็นสาเหตสุ าคญั ของการเวยี นวา่ ยตายเกิดในหว้ งมหรรณพภพสงสาร การที่พวกเรายงั ตอ้ งตายตอ้ งเกิด ตอ้ งทนทกุ ขอ์ ยทู่ กุ วนั นกี้ เ็ พราะความประมาทน่นั เอง 4.อปฺปมาท ปสสนฺต.ิ [คาอา่ น : อบั -ปะ-มา-ทงั , ปะ-สงั -สนั -ต]ิ “บณั ฑิตย่อมสรรเสรญิ ความไมป่ ระมาท” คาวา่ “ประมาท” คอื ความหลงมวั เมาในลาภ ยศ สรรเสรญิ สขุ ทรพั ยส์ มบตั ิ ชีวิต หรือมวั เมาอยใู่ น อารมณท์ ่ีน่าปรารถนานา่ ใครท่ ง้ั หลายทง้ั ปวงความประมาทนี่แหละสว่ นความไมป่ ระมาทนน้ั ย่อมมีผล ตรงกนั ขา้ ม คือทาใหส้ รรพสตั วเ์ ขา้ ใจสจั ธรรมของชีวิต ไมล่ มุ่ หลงมวั เมา พยายามหาทางหลดุ พน้ จากหว้ ง มหรรณพภพสงสาร บณั ฑิตทง้ั หลายมพี ระพทุ ธเจา้ เป็นตน้ จึงสรรเสรญิ วา่ ความไมป่ ระมาทน่ีแหละคือทรพั ยอ์ นั ประเสรฐิ ท่ีสดุ เพราะวา่ ความไมป่ ระมาท ทาใหบ้ คุ คลไมพ่ ลาดโอกาสดี ๆ หลาย ๆ อยา่ ง ทาใหส้ ามารถควา้ เอาประโยชนข์ องชีวิตไดห้ ลาย ๆ ดา้ น ดงั นน้ั พึงเจรญิ ความไมป่ ระมาทใหม้ าก ๆ เถิดที่เป็นตวั ชกั นาใหส้ รรพ สตั วต์ อ้ งพบกบั ความหายนะท่ียิ่งใหญ่ ตอ้ งเวยี นวา่ ยตายเกิดอยใู่ นมหรรณพภพสงสารอยไู่ มร่ ูจ้ กั จบสนิ้ เสยี ที

4 5.อปฺปมาเท ปโมทนฺต.ิ [คาอา่ น : อบั -ปะ-มา-เท, ปะ-โม-ทนั -ติ] “บณั ฑิตยอ่ มบนั เทิงในความไมป่ ระมาท” คาวา่ “บณั ฑิต” คอื ผมู้ ีปัญญา มีความเฉลยี วฉลาด รูป้ ระโยชนแ์ ละมใิ ช่ประโยชน์ รูผ้ ิดชอบช่วั ดี มองเหน็ ความไมม่ ีสาระแกน่ สารของชีวิต ดงั นนั้ บณั ฑิต จงึ มกั จะใชช้ ีวิตดว้ ยความไมป่ ระมาท คือไมล่ มุ่ หลงมวั เมาในชีวิต ในวยั ในลาภ ใน ยศ ในคาสรรเสรญิ ในความสขุ เพราะมองเหน็ แลว้ วา่ ส่ิงเหลา่ นีเ้ ป็นของไมจ่ ีรงั ย่งั ยืน มไี ดก้ เ็ สอื่ มไดเ้ ช่นกนั 6.ปมาเทน น สวเส. [คาอา่ น : ปะ-มา-เท-นะ, นะ, สงั -วะ-เส] “ไมค่ วรสมคบดว้ ยความประมาท” ความประมาท คอื ความเลนิ เลอ่ ลมุ่ หลงมวั เมา ตกอย่ภู ายใตอ้ านาจของกเิ ลส เป็นเหตใุ หข้ าดสติ ขาดความดาริพิจารณา ขาดปัญญาในการดาเนินชีวิต เมื่อความประมาทเกิดขนึ้ กบั บคุ คลใดแลว้ ปัญญา ของเขาจะมดื บอด สติของเขาจะเลอื นหาย ทาใหท้ าการงานใด ๆ ขาดความรอบคอบ เกิดความผิดพลาดได้ ง่าย อกี ทงั้ ทาใหเ้ ขาหา่ งจากความเจรญิ เดนิ มงุ่ หนา้ สคู่ วามฉิบหาย เหมือนคนตายท่ีไมส่ ามารถสรา้ ง ประโยชนห์ รือคณุ งามความดใี ด ๆ ไดอ้ ีกแลว้ ยอ่ มพลาดจากประโยชนท์ ง้ั หลาย ทง้ั ประโยชนท์ ่ีพึงเกิดแก่ตน ทงั้ ประโยชนท์ ่ีพงึ สามารถสรา้ งใหแ้ ก่ผอู้ ่นื ได้ ทงั้ ประโยชนใ์ นโลกนี้ ทงั้ ประโยชนใ์ นโลกหนา้ และโดยเฉพาะ อยา่ งยิ่ง เขาย่อมเสื่อมจากประโยชนอ์ ย่างยิ่งคอื พระนิพพาน