ทักษะการขยายอาชีพ อช31002

144เอกสารหมายเลข 25 : ใบความรู เรือ่ ง เหตุผลของการทาํ โครงการขยายอาชพี ในการเรยี นรทู ี่ผานมาเปน เรือ่ งของการทาํ แผนธุรกจิ ตามปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ใหความสําคัญกับการใชเหตุผล การกําหนดทิศทางธุรกิจใหมีความพอดีและมีภูมิคุมกัน การกําหนดแผนปฏบิ ตั กิ ารสรา งความรอบรแู ละขบั เคล่ือนแผนสูความสําเรจ็ อยา งมคี ณุ ธรรม ซ่ึงเปนเร่ืองภายในของผูประกอบการขยายอาชพี เทา น้ัน แตการทําธุรกิจท่ีจะตองขยายตัวออกไปจําเปนตองใชทุนเพ่ิมเติมหรือตองไดรับความชวยเหลือจากภาครัฐหรือเอกชน การใหความชวยเหลือดังกลาวผูใหตองการทราบรายละเอียดการดาํ เนนิ งาน มีผลลพั ธเ ปนอยา งไร มผี ลที่เกดิ อะไรบาง และกระทบตอสังคมชุมชนอยางไรคุม คาทจี่ ะใหก ารสนบั สนุนหรอื ไม หรือมีโอกาสที่จะสรางกําไร นํารายไดมาคืนสถาบันทางการเงินไดหรอื ไม ดังน้ัน จึงมีความจาํ เปน ทีจ่ ะตองมีความรู ความเขาใจในการเขียนโครงการขยายอาชีพเพื่อนําเสนอขอรบั ความชว ยเหลอื หรือสรางความเชอื่ มนั่ ใหกับแหลงทนุ

145เอกสารหมายเลข 26 : ใบความรู เรื่อง การเขยี นโครงการขยายอาชีพ โครงการเปนเอกสารภาพรวมของแผนธุรกิจ เพื่อใชนําเสนอตอสังคมในการเผยแพรความคิด หรือใชนาํ เสนอเพื่อขอความชวยเหลือ สนับสนุนเงินทุน ซึ่งประกอบดวยสาระท่ีแสดงใหเห็นความสาํ คัญและคุณคาของการดาํ เนนิ งาน ซ่งึ ประกอบดวย 1. ชื่อโครงการ 2. เหตุผล หลกั การ 3. เปาประสงค 4. วตั ถุประสงค 5. ผลไดข องโครงการ 6. วธิ ีดําเนนิ งาน 7. งบประมาณดาํ เนนิ การ 8. ผลดําเนนิ โครงการการเขียนโครงการ 1. การเขียนชื่อโครงการ โดยท่ัวไป มี 3 องคป ระกอบ คือ (1) ขอความบงบอกวาทําอะไร (2) ขอความวาเปนของใครและ(3) นาํ เสนอใคร“โครงการขยายอาชพี เกษตรอนิ ทรีย ชมุ ชนบานคลองหาด นาํ เสนอขอการสนับสนนุ จากทางอาํ เภอคลองหาด” 2. การเขียน ความสาํ คัญและหลักการ เปน สาระสวนทีบ่ อกความสาํ คญั ของการจดั ทําโครงการและหลกั การดาํ เนินการ ซ่ึงมีโครงสรา งการเขยี น ดังนี้ 2.1 โครงสรา งการเขียนความสําคญั การเขยี นความสาํ คญั ในการขยายอาชพี ควรจะ เปน สาระสําคญั ในธุรกจิ ซึ่งประกอบดว ย 2.1.1 เขยี นบง บอกสภาวะแวดลอมอาชพี ไดแ ก (1) สภาพที่ดิน ส่งิ แวดลอ มที่สง เสริมการดาํ เนินโครงการ (2) ผลิตผลอะไรท่ีเหมาะสมในการผลติ (3) ลักษณะคุณภาพผลผลิตท่ีลกู คาตอ งการ (4) ลูกคาเปนใคร อยา งไร (5) ขายใหก บั ใคร สว นแบงทางการตลาดเปน อยา งไร (6) จะสามารถเขาไปยึดตลาดสว นแบง ตลาดไดรอยละเทา ไร

146 2.1.2 เขยี นสรุปใหเหน็ ความสําคัญทเ่ี กีย่ วขอ งกับ (1) การสรา งงาน สรางรายไดใหกับชุมชน (2) การมสี วนรว มสรา งความพอเพียงดานตา ง ๆ ใหกับชมุ ชน 2.2 การเขียนหลักการ เปน ขอความตาง ๆ เพอ่ื บงบอกวา โครงการจะทาํ อะไร ใหใ คร ทาํ แคไ หน และทาํ อยางไร ดังน้ี 2.2.1 จะทาํ อะไร ใหใคร ดังตัวอยาง (1) มุงเนนผลิตผักผลไมระบบเกษตรอินทรีย ขายใหกับกลุมผูรักษา สุขภาพ 2.2.2 ทําอยางไรดงั ตัวอยา ง (1) ใหความสําคัญกับการประยุกตระบบนิเวศธรรมชาติเขาสูระบบ การเกษตร 2.2.3 ทาํ ทไ่ี หน ดงั ตัวอยาง (1) การดาํ เนินงาน จะเริม่ ตน ทีแ่ ปลงเกษตรของผูทาํ แลว สง เสริมการเรียนรู ขยายเครือขา ยการปลกู ผกั อินทรยี ออกไป 2.3 ตวั อยา งการเขยี นเหตผุ ลและหลักการเหตผุ ลและหลกั การ การตดั สินใจดําเนินการจดั ทาํ เกษตรอินทรีย มีเหตุผลมาจาก 1. สภาพที่ดินของหมบู า นคลองหาด เปนท่ีดินเปดปาใหม เพ่ือทําพืชไรมาเพียง 5 ป เกษตรกรไมรจู กั และไมเคยใชสารพิษฆา แมลงและปราบวัชพชื เขา มาใชเปนพนื้ ท่ีสะอาดปราศจากสารพษิ 2. ถา หากดําเนนิ การผลติ พชื ผัก ผลไมใ นระบบเกษตรอินทรีย จะทําใหผลิตผลท่ีไดมา สะอาดไมมีสารพษิ ตกคา ง 3. ผักผลไมที่ตลาดตอ งการ จะเปน ผลผลิตท่ไี รสารพิษ มีการเจริญเติบโตไปตามธรรมชาติ และรสชาตเิ ปนไปตามสายพันธุ 4. ขณะนี้กลมุ ผรู ักสุขภาพมีจํานวนมากข้นึ เน่ืองมาจากการประชาสัมพันธความปลอดภัยของอาหาร ทาํ ใหก ลมุ คนกลมุ น้ีสนใจซ้อื อาหารไรส ารพิษบริโภคมากขนึ้ โดยลําดับ 5. มีผคู า อาหารสขุ ภาพเขามารับซ้อื ถึงไรน า จํานวนไมจ าํ กดั เพ่ือกระจายสินคาเขาสูรานคาอาหารสขุ ภาพ 6. ผลการศึกษาติดตามสวนแบงของตลาด อาหารสุขภาพพบวา ขณะน้ีมีผักผลไมเขาสูตลาดเพียงรอยละ 0.25 ของพชื ผักผลไมท่ปี ลูกในระบบเคมี เทา น้ัน จึงอาจสรุปไดวา สวนแบงของตลาดยังสูงมาก สามารถทําแลวขายได จะเปนโอกาสในการสรา งงาน สรา งรายไดใหกบั คนในชมุ ชนบานคลองหาดไดพัฒนาเศรษฐกิจเขาสูความพอเพียงตามอัตภาพของแตละครอบครัวทีเ่ ขา รวมโครงการได

147 จากเหตผุ ลดังกลาว จึงอาจสรุปหลกั การดําเนินงานไดด ังน้ี 1. เปนการดําเนนิ งานท่มี ุงเนนการผลติ ผกั ผลไมในระบบอนิ ทรียข ายใหกับกลุม ผรู กั ษาสุขภาพ 2. การดําเนนิ งานใหความสําคัญกับการประยุกตร ะบบนเิ วศธรรมชาตเิ ขาสูระบบการเกษตร 3. การดําเนินงานจะเริ่มตนที่แปลงเกษตรของผูนําแลวสงเสริมการเรียนรูขยายเครือขายการปลูกผักอนิ ทรียออกไป3. การเขยี นเปา หมายโครงการ 3.1 โครงสรางการเขียนเปาหมายโครงการ ประกอบดวยขอ ความบง ชว้ี า + ปริมาณงาน + บอกระยะเวลาทําอะไร สําเรจ็ 3.2 การเขียนขอความเปาหมายโครงการ ควรพจิ ารณาสิ่งตอ ไป (1) ขอ ความบง ชวี้ าทาํ อะไร ตองเปน เร่ืองสาํ คญั เปน หัวเรอ่ื งหลักของโครงการ (2) ปริมาณงานทร่ี ะบตุ อ งมขี อ ความสามารถทาํ ไดจริง (3) ระยะเวลาสําเรจ็ ตองเหมาะสมกบั ปริมาณงานและมคี วามเปน ไปไดจริงที่จะทําสําเรจ็ 3.3 ตัวอยา งขอ ความเปาหมายโครงการจดั ตัง้ ครัวเรือนบานคลองหาดใหทําเกษตรอินทรียครอบครัวละ 2 ไร จํานวน 200 ครอบครัวใหแ ลว เสรจ็ ในเดือนพฤษภาคม 2552 4. การเขยี นวตั ถุประสงคโครงการ เปน ขอ ความทข่ี ยายภาพของเปาหมายโครงการใหมองเห็นภาระงานที่จะตองทําใหสาํ เรจ็ โดยมรี ายละเอยี ดการคิด การเขียน ดังนี้ 4.1 วิเคราะหเปาหมาย กําหนดภาระงานท่ีควรทําแลวทําใหเกิดความสําเร็จตามเปาหมายโครงการได เชนวิเคราะหเ ปา หมาย กําหนดภาระงานทค่ี วรทาํจัดตงั้ ครัวเรอื น 1. ฝกอบรมศกึ ษาดูงานเกษตรอนิ ทรีย 2. จัดการสนับสนุนการจัดตั้ง200 ครอบครัว ระบบเกษตรอินทรีย 3. ตดิ ตามควบคุมการ ดําเนนิ งาน

148 4.2 วเิ คราะหภ าระงาน กาํ หนดลกั ษณะบงชคี้ วามสําเรจ็ ดงั ตัวอยา งน้ีภาระงานทจ่ี ะทาํ ลักษณะบงช้ีความสําเร็จ1. จดั ฝกอบรม - สามารถเขา ใจเห็นความสาํ คัญอาชีพเกษตรอนิ ทรีย2. จัดสนบั สนุน - สามารถดําเนินอาชพี เกษตรอนิ ทรยี ได3. ติดตามและพฒั นา - อาชีพมคี วามเขมแข็ง 4.3 เขยี นวัตถปุ ระสงคโครงการตามโครงสรางน้ี   เปนอยา งไรทําอะไร ใหใ ครเพ่ือฝกอบรม เกษตรบา นคลองหาด สามารถเขา ใจเหน็ ความสําคญั อาชีพ เกษตรอินทรียตวั อยางวตั ถุประสงคโ ครงการ1. เพ่ือฝก อบรมเกษตรกรบา นคลองหาดใหส ามารถเขาใจเหน็ ความสําคญั อาชีพเกษตรอนิ ทรยี ได2. เพ่ือสนบั สนุนเกษตรบา นคลองหาดใหส ามารถดาํ เนินการประกอบอาชีพเกษตรอนิ ทรยี ไ ด3. เพือ่ ตดิ ตามพัฒนาใหเ กษตรผูประกอบอาชีพเกษตรอนิ ทรยี  มีความเขมแข็งในอาชีพได 5. การเขียนผลไดของโครงการ การเขียนผลไดของโครงการเปนการเขียนสิ่งท่ีจะเกิดข้ึนอันเนื่องมาจากโครงการอยางมีเหตุมีผล ดวยการนําวัตถุประสงคโครงการมาวิเคราะหกําหนดผลไดที่ควรจะเกิดตามตัวอยางวตั ถุประสงคท ่ี 1 ขอความในวตั ถุประสงค ผลไดท ีค่ วรจะเกิด1. ฝก อบรมเกษตร 1. มีผูผา นการฝกอบรม 60 คน2. เขาใจและเห็นความสาํ คัญของเกษตรอนิ ทรยี  2.1 บอกวธิ กี ารพฒั นาคุณภาพดนิ ได 2.2 บอกวิธกี ารเพาะปลกู พืชในระบบ เกษตรอนิ ทรยี ไ ด 2.3 บอกวิธีการอารักขาพืชในระบบ เกษตรอนิ ทรียไ ด

149 6. การเขยี นวิธีดาํ เนินงาน เปน การเขียนเรยี งลาํ ดับในแตละจดุ ประสงค โดยมขี น้ั ตอนการเขียนดังนี้ 6.1 ยกขอความ วตั ถปุ ระสงคและผลไดโครงการมาเปนตวั ตงั้ 6.2 ดําเนนิ การวเิ คราะหผลไดแ ตล ะตัวเพือ่ กําหนด กิจกรรม/ข้ันตอนวธิ กี ารดาํ เนินงานท่ีเกดิ ผลได 6.3 ระบเุ กณฑช ว้ี ดั ความสาํ เร็จของงาน 6.4 กาํ หนดระยะเวลาดาํ เนนิ งานที่เปนจรงิตวั อยางการเขยี นวธิ ีดาํ เนนิ งาน6. วิธดี าํ เนินงาน6.1 วธิ ดี ําเนินงานตามจุดประสงคที่ 1 : เพ่อื ฝก อบรมเกษตรบา นคลองหาดใหสามารถเขาใจเห็น ความสําคญั อาชีพเกษตรอนิ ทรยี ผลได กจิ กรรม/ข้ันตอนวธิ ดี ําเนนิ งาน เกณฑช ว้ี ัดความสาํ เร็จ ระยะเวลา ของงาน (KPI)1. มีผูผา นการอบรม 1. ประชาคมหมบู านชีแ้ จงรับสมคั ร 100% ประชาคม 2 ครงั้60 คน ผูสนใจเขารว มโครงการ2. ผูเขา อบรมมี 1. จดั สมั มนาใหมองเห็นภาพรวมของ 80% ของผูเ ขารบั การ 2 วันความรู ความ เกษตรอนิ ทรยี  อบรมบอกวิธีการเขาใจ 2. ศกึ ษาดงู านที่ไรท นเหน่อื ย พฒั นาดินได2.1 การพฒั นาดิน 2.1 ศึกษา สงั เกตคณุ ภาพดนิ 80% ของผูเขารบั การ2.2 การเพาะปลูก 2.2 ศึกษา สงั เกตวธิ ีการเพาะปลกู อบรม บอกวิธกี าร2.3 การอารักขา 2.3 ศึกษา สงั เกตวธิ ีการอารกั ขาพชื เพาะปลูกเกษตรพชื 3. เปดเวทสี มั มนาแลกเปล่ียนเรยี นรกู ับ อินทรยี ได บคุ ลากรของไรทนเหนื่อย 80% ของผเู ขา รวม 4. สรปุ ผลการศกึ ษาสงั เกตและการ อบรม บอกวิธีการ สัมมนา อารกั ขาพืชได3. เห็นความสาํ คญั 3. ทบทวนสภาพเปน จริงของตนเองกบั 80% ของผูเ ขา รับการ 2 วันอาชีพเกษตร ประสบการณท ไ่ี ดร บั มา แลวรว มกนั อบรมเหน็ ความสาํ คญัอินทรีย หาแนวทางของตนเอง ของอาชีพเกษตร อนิ ทรีย

1507. การเขียนงบประมาณดาํ เนนิ การ เปน การนํากจิ กรรม/ขน้ั ตอนดาํ เนนิ การมาวิเคราะหรายละเอียดของรายจาย แลว บรรจใุ นโครงการ ดงั ตวั อยางตวั อยางการเขียนรายละเอียดงบประมาณ7. งบประมาณดําเนินการรวมงบประมาณดําเนนิ การทงั้ สนิ้ 108,000 บาทมีรายละเอยี ดการจา ย ดังน้ีรายการจาย รายละเอยี ดการจา ย งบประมาณ** การพฒั นาดิน คา จางไถบุกเบกิ 120 ไร × 500 บาท 60,000 บาท คา จางไถแปร 120 ไร × 300 บาท 36,000 บาท คา เมลด็ พนั ธุป ุย พชื สด 120 ไร × 5 กก.× 20 บาท 12,000 บาท8. การเขยี นผลดาํ เนนิ โครงการ เปนการนําผลไดม า คิดวิเคราะหว า ถาการดําเนินงานเกิดผลไดตามที่กําหนด จะมีผลท่ีเกดิ อะไรบา ง และมผี ลกระทบอยา งไรทีท่ าํ ใหม องเห็นคุณคา ของโครงการ ดังตัวอยางตอไปนี้8. ผลดําเนินโครงการหากการดาํ เนนิ การเกิดผลไดด งั ท่ีกําหนดไว จะมผี ลทเี่ กิดตามมาและผลกระทบ ดงั น้ีผลได Output ผลทเี่ กดิ Effect ผลกระทบ Impact1. มผี ผู า นการอบรม 60 คน 1. โครงสรางความรเู กษตรเปลยี่ น 1. เกิดชมุ ชนแหง การเรยี นรูเกษตร อินทรยี 2. ผูอบรมมีความรคู วาม 2. ความคดิ ของเกษตรกรเห็น 2. การลดรายจา ยของชมุ ชนเขา ใจเกษตรอนิ ทรยี  ความสําคญั กบั การประยกุ ตใ ช ปจ จัยภายในใหมีคณุ คา สูงขน้ึ3. ผูเขาอบรมเหน็ 3. มกี ารประกอบการอาชีพเกษตร 3. ระบบเศรษฐกจิ ยกระดับเขาสคู วามความสําคญั อินทรียข ึ้นในชมุ ชนบา นคลอง อยดู มี สี ขุอาชีพเกษตรอินทรยี  หาดแบบขนานใหญ

151กจิ กรรมที่ 19 1. ใหผูเรยี นเขียนโครงการขยายอาชพี โดยอาจเปนอาชีพของตนเองทปี่ ระกอบการอยู หรอื อาชพีท่ีมคี วามสนใจ โดยโครงการมสี ว นประกอบ (1) ชื่อโครงการ (2) เหตผุ ล หลักการ (3) เปาประสงค (4) วัตถุประสงค (5) ผลไดข องโครงการ (6) วิธีดาํ เนินงาน (7) งบประมาณดําเนินงาน (8) ผลดําเนินโครงการ 2. ใหผูเรียนนําเอกสารโครงการขยายอาชีพของตนเองไปนําเสนอผูรู ผูเช่ียวชาญ ในทองถิ่นแลกเปล่ียนเรียนรหู าขอบกพรอง จดุ แข็งตา ง ๆ แลว ปฏบิ ัติการพฒั นาเอกสารของตนเอง

152 คณะผจู ดั ทําท่ีปรกึ ษา บญุ เรือง เลขาธิการ กศน. อม่ิ สวุ รรณ รองเลขาธิการ กศน.1. นายประเสริฐ จาํ ป รองเลขาธิการ กศน.2. ดร.ชัยยศ แกว ไทรฮะ ทป่ี รึกษาดานการพัฒนาหลกั สตู ร กศน.3. นายวัชรินทร ตัณฑวฑุ โฒ ผูอํานวยการกลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น4. ดร.ทองอยู5. นางรักขณา หนแู ดง ขาราชการบาํ นาญผเู ขยี นและเรียบเรยี ง1. นายอทุ ยัผบู รรณาธิการ และพัฒนาปรบั ปรุง1. นายพิชติ แสงลอย ผอู ํานวยการ กศน. อาํ เภอนครชัยศรี จงั หวัดนครปฐม2. นางดุษฎี ศรวี ัฒนาโรทัย กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน3. นางพรทิพย เข็มทอง กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น4. นางสาวเยาวรัตน คําตรง กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี นคณะทํางาน1. นายสุรพงษ ม่นั มะโน กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น2. นายศภุ โชค ศรรี ตั นศลิ ป กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น3. นางสาววรรณพร ปทมานนท กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น4. นางสาวศริญญา กลุ ประดษิ ฐ5. นางสาวเพชรนิ ทร เหลอื งจิตวฒั นาผ้พู ฒั นาและปรบั ปรุงครังที (วนั ที - พฤศจกิ ายน )1. นางอญั ชลี ธรรมวิธีกุล2. นางดุษฎี ศรีวัฒนาโรทยั3. นายสธุ ี วรประดษิ ฐ4. นางสาวกฤษณา โสภี5. นายสภุ าพ เมอื งนอ ย6. นางสาวทพิ วรรณ วงคเ รอื น

153ผพู ิมพตนฉบบั1. นางสาวปย วดี คะเนสม กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น2. นางสาวชาลนิ ี ธรรมธษิ า กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน3. นางสาวเพชรินทร เหลืองจิตวฒั นา กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี นผูอ อกแบบปกนายศภุ โชค ศรีรัตนศลิ ป

154 คณะผปู รบั ปรุงขอ มูลเกยี่ วกบั สถาบนั พระมหากษตั ริย ป พ.ศ. 2560ท่ีปรกึ ษา จาํ จด เลขาธิการ กศน. หอมดี ผตู รวจราชการกระทรวงศึกษาธกิ าร1. นายสรุ พงษ ปฏิบตั ิหนาทรี่ องเลขาธิการ กศน.2. นายประเสรฐิ สขุ สเุ ดช ผอู าํ นวยการกลุมพัฒนาการศกึ ษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอธั ยาศยั3. นางตรีนชุ กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยผปู รบั ปรุงขอมลูนางเยาวรตั น ปน มณีวงศคณะทาํ งาน1. นายสุรพงษ มน่ั มะโน กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย2. นายศุภโชค ศรรี ัตนศิลป กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั3. นางสาวเบ็ญจวรรณ อําไพศรี กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั4. นางเยาวรัตน ปน มณวี งศ กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย5. นางสาวสุลาง เพ็ชรสวา ง กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั6. นางสาวทิพวรรณ วงคเรอื น7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวัฒน8. นางสาวชมพนู ท สังขพ ิชยั