1004045_example

หนงั สอื เรยี น รายวชิ าพืน้ ฐาน ป. 5เทคโนโลยีสารสนเทศ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 5 กลมุ สาระการเรยี นรกู ารงานอาชพี และเทคโนโลยี ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน พทุ ธศักราช 2551 ผŒเู รยี บเรยี ง ณฐั กานต ภาคพรต ศษ.บ. (เกียรตินิยม), ศษ.ม. ผูŒตรวจ รศ. ดร.อำนวย เดชชัยศรี กศ.บ., ศษ.ม., กศ.ด. ดร.พรรณี เกษกมล กศ.บ. (เกียรตินิยม), กศ.ม., กศ.ด. สชุ นิ เนียมเผือก ค.บ. บรรณาธกิ าร สรุ ะ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม. อรุณี ลิมศิริ กศ.บ., กศ.ม. ผลติ และจดั จำหนายโดย บรษิ ัท สำนักพมิ พวัฒนาพานิช จำกัด วฒนาพานิช สำราญราษฎร 216–220 ถนนบำรุงเมือง แขวงสำราญราษฎร เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 โทร. 02 222 9394 • 02 222 5371–2 FAX 02 225 6556 • 02 225 6557 email: [email protected]

หนังสอื เรียน รายวิชาพื้นฐาน 5เทคโนโลยสี ารสนเทศ ป. ช้นั ประถมศึกษาปท ี่ 5 กลุ‹มสาระการเรียนรูกŒ ารงานอาชีพและเทคโนโลยี ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขน้ั พืน้ ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 B สงวนลิขสทิ ธิ์ตามกฎหมาย หามละเมิด ทำซ้ำ ดัดแปลง เผยแพร สว นหน่งึ สวนใด เวน แตจ ะไดร บั อนุญาต ผเูŒ รียบเรยี ง ณัฐกานต ภาคพรต ผูตŒ รวจ รศ. ดร.อำนวย เดชชยั ศรี ดร.พรรณี เกษกมล สชุ ิน เนียมเผือก บรรณาธกิ าร สรุ ะ ดามาพงษ อรณุ ี ลิมศิริ ISBN 978-974-18-6220-7 Microsoft windows XP และ Microsoft word เปน เคร่อื งหมายการคาของบรษิ ัท Microsoft Corporation และเคร่ืองหมายการคา อนื่ ๆ ที่อา งถงึ เปน ของ บริษัทน้ัน ๆ พิมพท ี่ บรษิ ัท โรงพมิ พวฒั นาพานชิ จำกดั นายเริงชยั จงพิพฒั นสุข กรรมการผูจัดการ ส่ือการเรยี นรŒู ป. 1–ป. 6 กลุ‹มสาระการเรยี นรกูŒ ารงานอาชพี และเทคโนโลยี ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาข้นั พื้นฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 • หนงั สอื เรยี น (ศธ. อนญุ าต) • แบบฝƒกทักษะ • ฉบับสมบูรณแบบ • แผนฯ (CD) • หนังสือเรยี น • แบบฝก ทกั ษะ • ฉบับสมบูรณแ บบ • แผนฯ (CD) การงานอาชพี และเทคโนโลยี ป. 1 ..........อรุณี ลมิ ศิริ และคณะ • หนงั สือเรียน • แบบฝก ทกั ษะ • ฉบบั สมบรู ณแ บบ • แผนฯ (CD) การงานอาชพี และเทคโนโลยี ป. 2 ..........อรุณี ลมิ ศริ ิ และคณะ • หนงั สอื เรียน • แบบฝก ทกั ษะ • ฉบับสมบรู ณแบบ • แผนฯ (CD) การงานอาชพี และเทคโนโลยี ป. 3 ..........อรุณี ลมิ ศิริ และคณะ • หนงั สือเรียน • แบบฝก ทกั ษะ • ฉบบั สมบรู ณแบบ • แผนฯ (CD) การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป. 4 ..........อรณุ ี ลมิ ศริ ิ และคณะ • หนงั สือเรียน • แบบฝกทักษะ • ฉบบั สมบูรณแ บบ • แผนฯ (CD) การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป. 5 ..........อรุณี ลิมศริ ิ และคณะ • หนงั สอื เรียน • แบบฝก ทกั ษะ • ฉบับสมบรู ณแ บบ • แผนฯ (CD) การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป. 6 ..........อรุณี ลมิ ศิริ และคณะ • หนังสอื เรยี น • แบบฝก ทักษะ • ฉบับสมบรู ณแบบ • แผนฯ (CD) เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 1......................... ณัฐกานต ภาคพรต • หนงั สอื เรยี น • แบบฝกทกั ษะ • ฉบบั สมบูรณแ บบ • แผนฯ (CD) เทคโนโลยสี ารสนเทศ ป. 2......................... ณฐั กานต ภาคพรต • หนังสือเรียน • แบบฝกทักษะ • ฉบบั สมบรู ณแบบ • แผนฯ (CD) เทคโนโลยสี ารสนเทศ ป. 3......................... ณฐั กานต ภาคพรต • หนงั สอื เรยี น • แบบฝก ทักษะ • ฉบับสมบูรณแ บบ • แผนฯ (CD) เทคโนโลยสี ารสนเทศ ป. 4......................... ณฐั กานต ภาคพรต • หนงั สือเรยี น • แบบฝก ทักษะ • ฉบบั สมบูรณแ บบ • แผนฯ (CD) เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5......................... ณัฐกานต ภาคพรต • หนงั สอื เรยี น • แบบฝกทกั ษะ • ฉบับสมบูรณแบบ • แผนฯ (CD) เทคโนโลยสี ารสนเทศ ป. 6......................... ณัฐกานต ภาคพรต

3 คํานาํ หนงั สือเรียน รายวชิ าพื้นฐาน เทคโนโลยสี ารสนเทศ ป. 5 เลม น้จี ัดทำข้นึ ตามหลักสตู ร แกนกลางการศึกษาขั้นพนื้ ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 สำหรบั นักเรียนชนั้ ประถมศึกษาปท่ี 5 โดยมี เปาหมายใหนักเรียนและครูใชเปนสื่อในการจัดการเรียนรู เพ่ือพัฒนานักเรียนใหมีคุณภาพ ตามมาตรฐานการเรยี นรู ตวั ชว้ี ดั ชน้ั ป และสาระการเรยี นรแู กนกลางทหี่ ลกั สตู รกำหนด มงุ ใหน กั เรยี น มคี วามรอู นั เปน สากล เกดิ สมรรถนะสำคญั ไดแ ก ความสามารถในการสอ่ื สาร การคดิ การแกป ญ หา การใชทกั ษะชีวิต และการใชเทคโนโลยี รวมทงั้ เสริมสรางนกั เรียนใหมคี ุณลักษณะอนั พึงประสงค เพือ่ ใหสามารถอยูรว มกับผอู ่ืนในสังคมไทยและสังคมโลกไดอ ยา งมคี วามสุข การจัดทำหนังสอื เรียน รายวชิ าพืน้ ฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ เลม น้ี คณะผจู ัดทำซ่ึงเปน ผูเช่ียวชาญเฉพาะสาขาวิชาและการพัฒนาส่ือการเรียนรู กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและ เทคโนโลยี ไดศึกษาเอกสารหลักสูตรอยางละเอียดถ่ีถวนทั้งดานวิสัยทัศน หลักการ จุดหมาย สมรรถนะสำคัญของนักเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค มาตรฐานการเรียนรู ตัวช้ีวัดช้ันป สาระการเรียนรูแ กนกลาง แนวทางการจดั การเรียนรู การวัดและประเมินผลการเรียนรู แลวจึงนำ องคความรูท่ีไดมาออกแบบหนวยการเรียนรู โดยมุงพัฒนานักเรียนแบบองครวมบนพื้นฐานของ การบรู ณาการความคดิ รวบยอดทเี่ นน ใหน กั เรยี นเรยี นรดู ว ยกระบวนการทางเทคโนโลยสี ารสนเทศ (Process of Information Technology) การเรยี นรูโดยการปฏบิ ตั ิ (Active Learning) และ การเรยี นรโู ดยใชส มองเปน ฐาน (Brain-Based Learning) เพอื่ ใหน กั เรยี นสามารถเลอื กใชเ ทคโนโลยี สารสนเทศในการสืบคนขอมูล ติดตอส่ือสาร แกปญหา หรือสรางงานไดอยางสรางสรรค มปี ระสิทธภิ าพ ประสทิ ธิผล และมีคณุ ธรรม สำนักพิมพวัฒนาพานิช ขอขอบคุณบริษัทท่ีใหความอนุเคราะหภาพประกอบภายในเลม และหวงั เปน อยา งยิ่งวา หนังสือเรียน รายวชิ าพ้นื ฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 เลม น้ีจะชวย สงเสริมใหนักเรียนสามารถพัฒนาตนเองและสังคมไดเต็มตามศักยภาพ และชวยสนับสนุนให การจดั การเรยี นการสอนของสถานศกึ ษาบรรลเุ ปาหมาย คณะผจูŒ ดั ทำ

4 คําแนะนาํ การใชหนังสือ หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 เลมนี้ไดออกแบบเปนหนวย การเรยี นรู ในแตล ะหนว ยการเรียนรปู ระกอบดวย 1. ตัวชี้วัดชั้นป เปน เปา หมายในการพัฒนานกั เรียนแตละช้ันป ซ่ึงสอดคลอ งกบั มาตรฐาน การเรยี นรู มรี หสั กำกบั มาตรฐานการเรยี นรแู ละตวั ชว้ี ดั เชน ง 3.1 ป. 5/1 (รหสั แตล ะตวั มคี วามหมาย ดังนี้ ง คือ กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี 3.1 คือ สาระที่ 3 เทคโนโลยี สารสนเทศและการส่ือสาร มาตรฐานการเรยี นรูขอ 1 ป. 5/1 คอื ตัวช้วี ดั ชัน้ ประถมศึกษาปท ่ี 5 ขอท่ี 1) 2. ผงั มโนทศั นส าระการเรยี นรŒู เปน ผงั ทแ่ี สดงขอบขา ยเนอ้ื หาสาระในแตล ะหนว ยการเรยี นรู โดยมชี อ่ื หนวยการเรียนรู หัวขอ หลัก และหวั ขอรองของเน้อื หาในหนวยการเรยี นรนู ัน้ ๆ 3. ประโยชนจากการเรียน คือ ประโยชนท่ีนักเรียนจะไดรับหลังจากเรียนจบแตละหนวย การเรียนรู ซึ่งเขียนไวเปนประเด็นเพื่อกระตุนใหนักเรียนนำความรูและทักษะจากการเรียนไปใช ในชีวิตประจำวัน 4. ลองคิด ลองตอบ เปนคำถามหรือสถานการณท ่ีเก่ยี วขอ งกับเทคโนโลยสี ารสนเทศ เพื่อ กระตุน ใหนักเรียนเกิดความสงสยั และสนใจทีจ่ ะคน หาคำตอบ 5. เน้อื หา เปน รายละเอยี ดความรูทตี่ รงตามสาระ มาตรฐานการเรยี นรู ตวั ชี้วดั ช้นั ป และ สาระการเรยี นรแู กนกลาง โดยแบง เนอ้ื หาเปน ชว ง ๆ แลว แทรกกจิ กรรมพฒั นาการเรยี นรทู เ่ี หมาะสม กับระดับช้ันของนักเรียน รวมทั้งมีการนำเสนอดวยภาพ ตาราง แผนภูมิ และแผนที่ความคิด เพอ่ื เปน ส่อื ใหนักเรียนสามารถสรา งความคดิ รวบยอดและเกดิ ความเขาใจท่ีคงทน 6. สาระนา‹ รŒู เปน ความรเู สรมิ หรอื เกรด็ ความรเู พอื่ เพม่ิ พนู ใหน กั เรยี นมคี วามรกู วา งขวางขน้ึ โดยคดั สรรเฉพาะเรือ่ งทนี่ กั เรียนควรรู 7. แหลง‹ คนŒ ขŒอมลู เปน แหลง การเรียนรตู า ง ๆ เชน เว็บไซต หนังสอื ส่ืออิเลก็ ทรอนกิ ส สถานที่ บคุ คล เปน ตน เพ่ือใหน ักเรียนศึกษาความรูทส่ี อดคลอ งกบั เรอื่ งทเี่ รียนเพิม่ เตมิ

5 8. กิจกรรมพัฒนาการเรียนรูŒ เปนกิจกรรมท่ีกำหนดไวเมื่อจบเนื้อหาแตละหัวขอ แตละ ตอน เพ่ือใหนักเรียนปฏิบัติใหเกิดการเรียนรูท่ีกวางขวางข้ึน โดยลักษณะกิจกรรมท่ีหลากหลาย กระตุน ใหน ักเรียนคดิ วิเคราะห สงเสริมการแสวงหาความรูเพ่มิ เตมิ และสะดวกตอการปฏิบัติ 9. ผังมโนทัศนสรุปเน้ือหา เปนการสรุปเน้ือหาทุกเร่ืองของแตละหนวยการเรียนรู โดย นำเสนอเปนผังมโนทัศน (Concept Map) เพื่อใหน กั เรยี นไดทบทวนความรู 10. กิจกรรมเสนอแนะ เปนกิจกรรมบูรณาการทักษะที่รวมหลักการและความคิดรวบยอด ในเรื่องตา ง ๆ ท่ีนกั เรียนไดเรยี นรไู ปแลวมาประยุกตใชใ นการปฏิบัติกิจกรรม 11. โครงงาน เปนการเสนอแนะหัวขอโครงงานและแนวทางปฏิบัติโครงงานท่ีสอดคลองกับ มาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดช้ันปของหนวยการเรียนรูนั้น เพื่อพัฒนาทักษะ กระบวนการคิด การวางแผน และการแกปญ หาของนักเรยี น 12. การประยกุ ตใ ชใŒ นชวี ติ ประจำวนั เปน กจิ กรรมทเ่ี สนอแนะใหน กั เรยี นไดน ำความรู ทกั ษะ ในการประยกุ ตความรูในหนว ยการเรยี นรูน น้ั ไปใชใ นชีวิตประจำวัน 13. คำถามทบทวน เปน คำถามเพ่อื ทบทวนความรูและความเขาใจในเนือ้ หาของนกั เรยี น 14. บรรณานุกรม เปนรายชื่อหนังสือ เอกสาร และเว็บไซตท่ีใชคนควาอางอิงประกอบ การเขยี น 15. อภธิ านศพั ท เปน การนำคำสำคญั ทแี่ ทรกอยใู นเนอื้ หามาอธบิ ายความหมาย โดยจดั เรยี ง ไวต ามลำดับตวั อักษร เพ่ือความสะดวกในการคน ควา ในการเรยี นการสอนกลมุ สาระการเรียนรกู ารงานอาชีพและเทคโนโลยี ครแู ละนักเรยี นตอ ง คำนึงอยูเสมอวา กลุมสาระการเรียนรูนี้มุงเนนใหนักเรียนเกิดการเรียนรูจากการปฏิบัติ มีทักษะ กระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ และสามารถนำไปใชใ นชวี ติ ประจำวนั ได เนอื้ หาความรทู กี่ ำหนด ไวในหนังสือเรียนเปนเพียงสวนหนึ่งท่ีจะตองเรียนรูเปนพ้ืนฐาน นักเรียนจะตองฝกปฏิบัติจาก กิจกรรมพัฒนาการเรียนรู กิจกรรมเสนอแนะ ตลอดจนกจิ กรรมทคี่ รแู ละนักเรยี นชว ยกนั คดิ ข้นึ จึงจะเกดิ การเรียนรูตามจุดหมายของหลักสตู ร

6 ตวั ชี้วดั และสาระการเรียนรแู กนกลาง กลมุ‹ สาระการเรียนรกูŒ ารงานอาชพี และเทคโนโลยี ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาข้นั พืน้ ฐาน พุทธศกั ราช 2551 ตัวชว้ี ัด สาระการเรยี นรูแŒ กนกลาง 1. คŒนหา รวบรวม • การดำเนนิ การเพ่ือใหไ ดขอ มลู ตามวัตถปุ ระสงค มีขัน้ ตอนดังน้ี ขŒอมลู ที่สนใจและ – กําหนดวัตถุประสงคและความตองการของสิ่งที่สนใจเพ่ือ เปน ประโยชนจาก กำหนดขอ มูลท่ีตอ งการคน หา แหล‹งขŒอมูลตา‹ ง ๆ – วางแผนและพิจารณาเลือกแหลง ขอ มลู ท่มี คี วามนาเชือ่ ถอื ทเ่ี ชอ่ื ถอื ไดตŒ รงตาม – กำหนดหัวขอของขอมูลท่ีตองการคนหา เตรียมอุปกรณที่ วตั ถุประสงค ตอ งใชใ นการคน หา บันทกึ และเก็บขอมูล – คนหาและรวบรวมขอมูล – พจิ ารณา เปรียบเทียบ ตดั สินใจ – สรุปผลและจดั ทำรายงานโดยมกี ารอา งอิงแหลง ขอ มลู – เก็บรกั ษาขอมลู ใหพรอมใชงานตอ ไป 2. สรŒางงานเอกสาร • การใชซ อฟตแ วรป ระมวลผลคำขน้ั พน้ื ฐาน เชน การสรา งเอกสารใหม เพือ่ ใชŒประโยชน การตกแตง เอกสาร การบนั ทึกงานเอกสาร ในชีวิตประจำวัน • การสรางงานเอกสาร เชน บัตรอวยพร ใบประกาศ รายงาน โดย ดŒวยความรับผดิ ชอบ มีการอางอิงแหลงขอมูล ใชคำสุภาพ และไมกอใหเกิดความ เสยี หายตอ ผูอน่ื

7 สารบญั คำนำ.............................................................................................................๓ คำแนะนำการใชหŒ นงั สือ .....................................................................................๔ ตัวชีว้ ดั และสาระการเรยี นรูแŒ กนกลาง ..................................................................... ๖ หนว‹ ยการเรียนรทูŒ ี่ 1 ขŒอมูลและแหลง‹ ขŒอมูล............................................................. 1 ตัวชว้ี ัดช้ันป ............................................................................................ 1 ผงั มโนทศั นส าระการเรียนรŒู......................................................................... 1 ประโยชนจากการเรยี น .............................................................................. 1 ลองคดิ ลองตอบ ...................................................................................... 1 ความรเู บ้ืองตน เกี่ยวกบั ขอมูลและแหลงขอมูล.......................................................2 ขอมูล ..........................................................................................................2 แหลงขอมลู ..................................................................................................5 การคนหาขอมูล .................................................................................................7 ขั้นตอนในการคน หาขอมูล .............................................................................8 ตวั อยา งการคน หาขอ มลู จากอินเทอรเน็ต........................................................12 ผังมโนทศั นส รปุ เน้ือหา ............................................................................ 19 กิจกรรมเสนอแนะ .................................................................................. 20 โครงงาน.............................................................................................. 20 การประยกุ ตใชŒในชวี ิตประจำวนั ................................................................. 21 คำถามทบทวน....................................................................................... 21 หน‹วยการเรียนรูทŒ ่ี 2 โปรแกรมประมวลผลคำ ........................................................ 22 ตัวชว้ี ัดชัน้ ป .......................................................................................... 22 ผังมโนทศั นสาระการเรียนรŒู....................................................................... 22 ประโยชนจ ากการเรียน ............................................................................ 22 ลองคิด ลองตอบ .................................................................................... 22

8 ลกั ษณะของโปรแกรมประมวลผลคำ..................................................................23 ตวั อยา งโปรแกรมประมวลผลคำ........................................................................25 ผงั มโนทศั นสรปุ เนื้อหา ............................................................................ 29 กจิ กรรมเสนอแนะ .................................................................................. 30 โครงงาน.............................................................................................. 30 การประยุกตใ ชใŒ นชีวติ ประจำวนั ................................................................. 31 คำถามทบทวน....................................................................................... 31 หนว‹ ยการเรยี นรทŒู ่ี 3 ไมโครซอฟตเ วิรด................................................................ 32 ตวั ชวี้ ดั ชน้ั ป .......................................................................................... 32 ผงั มโนทัศนสาระการเรียนรูŒ....................................................................... 32 ประโยชนจ ากการเรียน ............................................................................ 32 ลองคิด ลองตอบ .................................................................................... 32 รจู กั ไมโครซอฟตเ วิรด ......................................................................................33 การเรียกใชไมโครซอฟตเวิรด .......................................................................33 สวนประกอบของหนา ตางโปรแกรม...............................................................35 การใชง านไมโครซอฟตเวริ ด ..............................................................................37 คำสงั่ พน้ื ฐาน ..............................................................................................37 การพมิ พขอความ........................................................................................41 รปู ภาพ ......................................................................................................44 กลอ งขอ ความ ............................................................................................48 ตาราง ........................................................................................................51 ผงั มโนทศั นส รุปเน้อื หา ............................................................................ 55 กจิ กรรมเสนอแนะ .................................................................................. 56 โครงงาน.............................................................................................. 56 การประยุกตใ ชŒในชวี ติ ประจำวัน ................................................................. 57 คำถามทบทวน....................................................................................... 57 หน‹วยการเรียนรทŒู ่ี 4 สราŒ งสรรคผ ลงานดŒวยไมโครซอฟตเ วิรด.................................... 58 ตัวชว้ี ัดชนั้ ป .......................................................................................... 58 ผงั มโนทศั นส าระการเรียนรŒู....................................................................... 58 ประโยชนจากการเรียน ............................................................................ 58 ลองคิด ลองตอบ .................................................................................... 58

9 สรา งจิตสำนึกกอ นสรา งผลงาน ..........................................................................59 ตวั อยางการสรางผลงานดว ยไมโครซอฟตเวริ ด ....................................................60 นามบตั ร ....................................................................................................61 บัตรอวยพร................................................................................................67 ใบประกาศ .................................................................................................80 รายงาน......................................................................................................86 ผังมโนทัศนสรปุ เน้ือหา ............................................................................ 92 กจิ กรรมเสนอแนะ .................................................................................. 93 โครงงาน.............................................................................................. 93 การประยกุ ตใ ชใŒ นชวี ติ ประจำวนั ................................................................. 94 คำถามทบทวน....................................................................................... 94 บรรณานุกรม ........................................................................................ 95 หนงั สือและเอกสาร ..........................................................................................95 เว็บไซต ..........................................................................................................96 อภธิ านศพั ท.......................................................................................... 97

10 ผังมโนทัศน ความรูเบือ้ งตน เกยี่ วกับขอ มลู ลกั ษณะของโปรแกรม และแหลง ขอ มูล ประมวลผลคำ การคน หาขอมูล ตัวอยา งโปรแกรมประมวลผลคำ ขŒอมูลและแหล‹งขอŒ มูล โปรแกรมประมวลผลคำ เทคโนโลยสี ารสนเทศ ป. 5 สราŒ งสรรคผลงาน ไมโครซอฟตเ วิรด ดŒวยไมโครซอฟตเ วิรด สรางจติ สำนกึ กอ นสรา งผลงาน รจู ักไมโครซอฟตเวริ ด ตวั อยางการสรางผลงาน การใชง านไมโครซอฟตเวริ ด ดว ยไมโครซอฟตเ วิรด

ห นวยการเรียนรทู ่ี 1 ขอมลู และแหลง ขอมูล ตวั ชวี้ ัดชั้นป คนหา รวบรวมขอมูลที่สนใจและเปนประโยชนจากแหลงขอมูลตาง ๆ ท่ีเช่ือถือไดตรงตาม วตั ถปุ ระสงค (ง 3.1 ป. 5/1) ผงั มโนทัศนสาระการเรียนรู ความรูเบ้อื งตนเกี่ยวกบั ขอมลู ขอมูลและแหลงขอมลู แหลงขอมูล ขอมูล และแหลง ขอ มลู ขน้ั ตอนในการคน หาขอมลู การคน หาขอมลู ตัวอยางการคน หาขอมูลจากอินเทอรเน็ต ประโยชนจ ากการเรียน ลองคดิ ลองตอบ 1. อธิบายลกั ษณะของขอมลู และแหลง- 1. ขอ มลู และแหลงขอ มูลคอื อะไร ขอ มูลได 2. นกั เรยี นมีวธิ กี ารคนหาขอ มลู อยางไร 3. เทคโนโลยีอะไรท่ีสงเสรมิ การคน หา 2. บอกขั้นตอนในการคน หาขอ มูลได 3. คน หาขอมูลจากอนิ เทอรเน็ตได ขอ มลู

2 หนังสอื เรียน รายวชิ าพื้นฐาน เทคโนโลยสี ารสนเทศ ป. 5 ขอมูลและแหลงขอมูลเปนพ้ืนฐานสำคัญของเทคโนโลยีสารสนเทศ เนื่องจาก เทคโนโลยีสารสนเทศ คือ การนำเทคโนโลยหี รอื ความรูตา ง ๆ มาจดั การกับขอมูล เพอ่ื ใหเ กิดประโยชนแกผใู ชง าน ความรูเ บ้ืองตน เก่ยี วกับขอมูลและแหลงขอมลู ขอมูลเปนส่ิงสำคัญในชีวิตประจำวัน ขอมูลท่ีดีจะทำใหเกิดประโยชนมากมาย โดยขอมลู ทดี่ ีจะตอ งมาจากแหลงขอมูลที่ดี ขอมูล ขอ มูล (Data) คอื สงิ่ ตา ง ๆ ทอี่ ยรู อบ ๆ ตัวเรา มนุษยไดร บั ขอ มูลจากประสาท- สมั ผสั ผา นอวยั วะตา ง ๆ เชน การมองเหน็ ภาพถา ยดว ยดวงตา การไดย นิ เสยี งเพลงดว ยหู การไดก ลน่ิ นำ้ หอมดว ยจมกู การไดร สชาตอิ าหารดว ยลน้ิ และการรสู กึ เยน็ ดว ยผวิ หนงั ตารางแสดงตวั อยา‹ งขอŒ มลู การมองเห็น การไดŒยิน การไดŒกลิ่น การไดŒรสชาติ การรŒสู กึ ดŒวยดวงตา ดวŒ ยหู ดวŒ ยจมกู ดŒวยลน้ิ ดวŒ ยผิวหนงั

หนังสอื เรยี น รายวิชาพ้นื ฐาน เทคโนโลยสี ารสนเทศ ป. 5 3 มนษุ ยจ ะรบั ขอ มลู แบบอตั โนมตั แิ ละสามารถรบั ขอ มลู พรอ ม ๆ กนั ไดห ลายขอ มลู เชน เมื่อตืน่ นอนตอนเชาเรามองเหน็ สง่ิ ตา ง ๆ พรอ มกับไดกลน่ิ อาหารและไดย นิ เสียง คุณแมทำอาหารในหองครัว เรามองเห็นและไดยินเสียงอุบัติเหตุทางรถยนต เรารูสึก หนาวเมือ่ เดนิ ตากฝนพรอ มกบั ไดย ินเสียงฟา รอ ง รูสึกหนาว ไดย นิ เสียงฟา รอ ง การรบั รขู อ มูลของมนุษย จากการรับขอมูลแบบอัตโนมัติ ทำใหในแตละวันเราจะไดรับขอมูลจำนวนมาก ท้ังท่ีตองการและไมตองการ ขอมูลดังกลาวมีท้ังขอมูลที่ดีและท่ีไมดี การนำขอมูลท่ีดี มาใชจ ะทำใหเกิดประโยชนใ นการสอ่ื สาร ทำใหรับรูเร่อื งราวตา ง ๆ สงเสรมิ การเรียนรู ชว ยใหเ กิดความระมดั ระวงั หรือทำใหรูวามีอนั ตราย ซง่ึ ขอ มูลท่ีดคี วรมีลกั ษณะดงั นี้ 1. มคี วามถกู ตอŒ งและเชอ่ื ถอื ไดŒ (Accuracy) ขอ มลู ทด่ี จี ะตอ งมาจากแหลง ขอ มลู ท่ีดี สามารถตรวจสอบแหลงที่มาได มีความถูกตองทั้งหมด ไมใชขอมูลบางสวนถูก แตขอมูลบางสวนผิด ตัวอยางขอมลู ทไ่ี มดี เชน

4 หนงั สือเรยี น รายวิชาพนื้ ฐาน เทคโนโลยสี ารสนเทศ ป. 5 นทไี ดŒรบั ขอŒ มลู วา‹ ดนยั ขบั รถยนตทับฝรัง่ ตาย ขอŒ มูลทน่ี ทีไดŒรับ  ดนยั ขับรถยนตทับฝร่ังตาย ขŒอมูลท่ีถกู ตŒอง  ดนัยขับรถยนตทับฝรง่ั ท่ีเปนผลไม ขอŒ มูลส‹วนท่ีผิด  คำวา “ตาย” เนอื่ งจากจะตอ งใชก บั คนจงึ ทำใหเ กดิ ความ เขาใจผิด ดงั น้นั ขอมูลท่ีนทีไดรับจัดเปนขอมูลที่ไมดี เพราะเปนขอมูลที่บางสวนถูก แตขอมูลบางสวนผดิ 2. ตรงต‹อความตŒองการของผูŒใชŒ (Relevancy) โดยผูใชจะตองรูวาตนเอง ตองการขอมลู อะไร และเปนขอมูลท่มี ลี กั ษณะอยา งไร ตัวอยางขอมลู ทไ่ี มดี เชน สุภาตŒองการทราบว‹าที่บŒานของดวงดาวเล้ียงสัตวชนิดใดบŒาง และแต‹ละชนิด มจี ำนวนเทา‹ ใด ขŒอมูลท่สี ุภาไดŒรบั  ดวงดาวเล้ยี งสัตวไวท ัง้ หมด 71 ตวั ขŒอมูลท่สี ุภาตŒองการ  ทบี่ า นของดวงดาวเลยี้ งสตั วไ ว 3 ชนดิ ไดแ ก ไกจ ำนวน 25 ตัว เปด จำนวน 9 ตวั และหา นจำนวน 37 ตัว ดังน้ัน ขอมูลท่ีสุภาไดรับจัดเปนขอมูลที่ไมดี เพราะเปนขอมูลที่ไมตรงกับ ความตองการของสุภา 3. มคี วามทันสมัย (Timeliness) ขอมูลทด่ี ีจะตอ งมีความทนั สมยั เนือ่ งจาก ขอมูลที่ใชไดในเวลาหนึ่งอาจจะไมสามารถใชไดในอีกเวลาหนึ่ง ขอมูลที่ตองการความ ทันสมยั มาก ไดแ ก ขาวประจำวันหรอื ขอมลู ประจำวัน ตัวอยางขอมลู ท่ไี มดี เชน วชิ ยั ตอŒ งการทราบราคาโทรศพั ทม อื ถอื รน‹ุ 4S ในวนั ที่ 15 สงิ หาคม พ.ศ. 2557 ขŒอมูลทว่ี ชิ ัยไดŒรบั (ขอ มลู ท่ีไมทันสมัย)  โทรศัพทม อื ถอื รนุ 4S ในวนั ที่ 11 มกราคม พ.ศ. 2557 มรี าคาจำหนา ย 5,000 บาท ขŒอมูลทท่ี นั สมยั  โทรศพั ทม อื ถอื รนุ 4S ในวนั ที่ 15 สงิ หาคม พ.ศ. 2557 มรี าคาจำหนาย 3,900 บาท ดังนนั้ ขอ มูลทวี่ ชิ ยั ไดร บั จัดเปนขอ มลู ทไี่ มด ี เพราะเปนขอ มูลทีไ่ มท ันสมัย

หนังสือเรยี น รายวชิ าพน้ื ฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 5 แหลงขอมูล แหลงขอมูลหรือแหลงคนขอมูล คือ ส่ิงตาง ๆ ที่ใหขอมูลแกเราหรือทำใหเรา ไดรับขอ มูล แหลง ขอมูลแบงเปน 4 ประเภท ดงั นี้ 1. บคุ คล เปนผเู ชี่ยวชาญทางดา นขอ มลู นั้น ๆ หรือผทู ่ีมปี ระสบการณเกย่ี วกบั ขอมูลน้ัน เชน โปรแกรมเมอรสามารถใหขอมูลดานซอฟตแวรคอมพิวเตอรแกเรา พนกั งานจำหนา ยสนิ คา สามารถใหข อ มลู เกี่ยวกับสินคาท่ีจำหนายได พนักงาน สาระนา� รู ทำความสะอาดสามารถใหข อ มลู เกย่ี วกบั วธิ กี ารทำความสะอาดได การคน หาขอ มลู ตัวเราก็เปนแหลงขอมูลประเภทหนึ่ง จากแหลงขอมูลประเภทนี้จะตองอาศัย ซงึ่ หากมปี ระสบการณห รอื พบเหตกุ ารณน นั้ การสมั ภาษณแ ละการสงั เกตบคุ คลนน้ั ๆ ดวยตนเอง ก็สามารถใหขอมูลแกตนเอง หรืออาจใหบุคคลนั้นทําแบบสอบถาม หรอื ผอู นื่ ได กไ็ ด แพทยเ ปน แหลง ขอ มลู ดา นสขุ ภาพและการรกั ษาโรค 2. สัตวและสิ่งของ หมายถึง สัตว และส่ิงของที่มีสวนเก่ียวของกับขอมูลนั้น ๆ การคนหาขอมูลจากแหลงขอมูลประเภทน้ี จะตอ งใชก ารสงั เกตและการทดลอง เชน การ สังเกตขอมูลเก่ียวกับการกินอาหารของวัว การทดลองทางเคมีกับกอนหินเพ่ือใหรูอายุ ของกอนหนิ นนั้ ตวั อยา งแหลง ขอ มลู ดา นการกนิ อาหารของววั

6 หนงั สือเรียน รายวชิ าพืน้ ฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 3. สถานที่ เปน แหลง ขอ มลู ทรี่ วบรวมขอ มลู ตา ง ๆ ไวใ นทเี่ ดยี วกนั เชน หอ งสมดุ พพิ ธิ ภณั ฑ ศนู ยก ารเรยี นรู และสถานทท่ี เี่ กย่ี วขอ งโดยตรงกบั ขอ มลู นนั้ ๆ เชน ธนาคาร หางสรรพสนิ คา ตลาด การคนหาขอ มูลจากแหลง ขอ มลู ประเภทน้ผี ูค น หาจะตอ งมเี วลา คอ นขางมาก เน่ืองจากแหลงขอมลู ประเภทนม้ี ีขอ มลู จำนวนมากและไมเฉพาะเจาะจง ตวั อยางแหลง ขอ มลู ประเภทหองสมดุ 4. สื่ออเิ ลก็ ทรอนิกส เปนแหลงขอ มลู ทเี่ กดิ ข้ึนจากความกา วหนา ทางเทคโนโลยี ชว ยใหส ามารถคน หาขอ มลู ไดส ะดวกและรวดเรว็ ยงิ่ ขนึ้ มที ง้ั สอ่ื อเิ ลก็ ทรอนกิ สท รี่ วบรวม ขอมูลในลักษณะของเครือขาย คือ สามารถเชื่อมตอไปยังสื่ออิเล็กทรอนิกสอื่น ๆ ทำใหผูใชไดรับขอมูลอยางไมสิ้นสุด เชน การเช่ือมตอคอมพิวเตอรแบบอินทราเน็ต (Intranet) สือ่ อิเล็กทรอนิกสท ร่ี วบรวมขอมลู ไวใ นสอื่ บันทึกขอ มลู เชน การดความจำ (Memory Card) แผน ซดี ี (CD) แผน ดวี ีดี (DVD) ตวั อยา งแหลง ขอมลู ทีเ่ ปนส่อื อเิ ล็กทรอนิกส

หนังสอื เรยี น รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 7 แหลงคน ขอ มูล สาระนา� รู • E-learning เชน http://www. ขอมูลที่ใชในคอมพิวเตอรจะอยูใน ketkwanchai.info/ebook2/f6.htm รปู แบบของขอ มลู ดจิ ทิ ลั (Digital Data) มีรูปแบบเปน สัญลกั ษณ 0 และ 1 แทน การปดและเปดกระแสไฟฟา ซึ่งเปน พนื้ ฐานของภาษาคอมพวิ เตอร กจิ กรรมพัฒนาการเรียนรู 1. สรปุ ลกั ษณะของขอ มูลทดี่ ีและรวมกันอภปิ รายวิธีการตรวจสอบขอมลู 2. ยกตวั อยา งแหลง ขอ มูลท่ีดีมาอยา งนอย 3 แหลงขอ มูล 3. โตว าทใี นญัตติ “แหลง ขอมลู ทีเ่ ปน สื่ออิเลก็ ทรอนกิ สม ีประโยชน กวา แหลง ขอมลู ประเภทอื่น” การคน หาขอมูล การคนหาขอมูล คือ การคนหาความรูหรือเนื้อหาที่ตองการตามวัตถุประสงค ท่ตี ้ังไว สามารถทำไดห ลายวิธี เชน การคน หาจากหนังสอื ในหอ งสมดุ การสอบถามหรอื สัมภาษณผ ูร ู การสง แบบสอบถามทางไปรษณีย ตัวอยา งการคน หาขอมลู

8 หนงั สือเรียน รายวิชาพืน้ ฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 ข้ันตอนในการคน หาขอ มูล การคนหาขอมูลทุกวิธีมีหลักการในการคนหาขอมูลคลายคลึงกัน โดยแบงเปน 7 ข้นั ตอน ดังนี้ ขน้ั ตอนท่ี 1 การกำหนดวัตถุประสงค เปนการตัง้ เปาหมายในการคนหาขอมลู โดยผคู นหาขอ มลู จะตอ งรวู า ตอ งการคน หาขอมลู เรื่องอะไร เพื่อนำไปใชป ระโยชนอะไร การกำหนดวตั ถปุ ระสงคในการคน หาขอมูล ผูคน หาขอ มลู จะตองกำหนดวัตถุประสงค ใหชดั เจน ซ่ึงจะตอ งมีเพียง 1 หวั ขอ เทาน้ัน ตัวอยา งการกำหนดวัตถุประสงค เชน คน หาขอ มูลเพือ่ ทำรายงานเร่อื งคอมพิวเตอร ข้ันตอนที่ 2 การกำหนดหวั ขŒอของขอŒ มูล เปนการวเิ คราะหและกำหนดขอบเขต ของการคนหา ผูคนหาขอมูลจะตองกำหนดหัวขอที่เกี่ยวของกับขอมูลท่ีตองการคนหา ตลอดจนรูปแบบของขอมูลที่ตองการ เชน ตองการขอมูลท่ีเปนขอความ บทความ พรอ มภาพประกอบ โดยอาจจัดทำเปนแผนผงั หวั ขอของขอ มลู ดงั ตวั อยา งตอไปนี้ ประวัตแิ ละพัฒนาการของคอมพิวเตอร คอมพิวเตอร ความหมายและบทบาทของคอมพิวเตอร สว นประกอบของคอมพิวเตอร แผนผงั หวั ขอของขอมูล คอมพิวเตอร: ตองการขอมูลท่ีเปนขอความที่มีภาพ แผนผัง และแผนภูมิประกอบ การบรรยาย

หนังสอื เรียน รายวิชาพ้ืนฐาน เทคโนโลยสี ารสนเทศ ป. 5 9 ขน้ั ตอนที่ 3 การวางแผนและเลอื กแหลง‹ ขอŒ มลู เมอ่ื ผคู น หาขอ มลู รวู ตั ถปุ ระสงค และหวั ขอ ของขอ มลู ทตี่ อ งการคน หาแลว ผคู น หาขอ มลู จะตอ งวางแผนการปฏบิ ตั ดิ ว ยการ กำหนดระยะเวลา เลือกแหลงขอ มลู และอุปกรณท ่ใี ชในการคน หา หากมีผูค นหาขอมูล มากกวา 1 คน ก็จะตอ งกำหนดผูร ับผดิ ชอบในขั้นตอนนี้ 1. ระยะเวลาในการคนŒ หาขอŒ มลู เปน สง่ิ สำคญั ในการคน หาขอ มลู เนอ่ื งจากหาก มีเวลาในการคนหานานก็สามารถใชว ธิ กี ารคนหาไดห ลายรปู แบบรวมเขา ดว ยกนั แตถ า มีเวลานอยก็ตองเลอื กวิธกี ารท่ีใชเ วลาในการคนหาขอ มลู ที่รวดเร็วมากทสี่ ุด เวลา 35 30 25 สมั ภาษณ 20 15 หนังสอื 10 คอมพวิ เตอร 5 0 แหลงขอ มูล แผนภมู ิเปรียบเทียบระยะเวลาในการคนหาขอมลู 2. ความนา‹ เชอ่ื ถอื ของแหลง‹ ขอŒ มลู ขอ มลู ทด่ี จี ะตอ งมาจากแหลง ขอ มลู ทเี่ ชอ่ื ถอื ได ความนาเชอ่ื ถอื ของแหลง ขอมูลแตละประเภทจะมคี วามแตกตางกนั เชน  การคนหาขอมูลจากหนังสือในหองสมุด จะมีความนาเชื่อถือมากกวา การคน หาจากอนิ เทอรเนต็ ทีไ่ มม ีแหลงท่ีมาของขอ มูล  ขอมูลที่มีลักษณะเปนตัวหนังสือ ขอความ และรูปภาพจะมีความ นาเชอ่ื ถือมากกวา คำพดู การบอกเลา หรอื การสมั ภาษณท่ีไมมกี ารบนั ทกึ ไวใ นส่อื บนั ทกึ ขอ มูล  การคนหาขอมูลดวยการสัมภาษณหรือการสอบถามจากครูนาเช่ือถือ มากกวา การสัมภาษณหรือการสอบถามจากเพอ่ื น

10 หนังสอื เรยี น รายวชิ าพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 3. อุปกรณท่ีใชŒในการคŒนหาขŒอมูล วิธีการคนหาขอมูลแตละวิธีจะใชอุปกรณ ในการคนหาแตกตางกัน ผูคนหาขอมูลควรเลือกใชอุปกรณคนหาขอมูลที่ถูกตองและ เหมาะสมกบั วธิ กี ารคน หาขอ มลู นน้ั นอกจากนยี้ งั ควรเลอื กใชอ ปุ กรณท ม่ี อี ยแู ลว ตวั อยา ง อุปกรณที่ใชในการคน หาขอ มลู เชน  การสมั ภาษณ เคร่อื งมอื สำหรบั บันทกึ เสียง กระดาษ และปากกา สำหรับจดบันทกึ การสัมภาษณ  การคน หาจากหนงั สือ หนังสือ หวั ขอที่ตอ งการคนหา กระดาษ และปากกาสำหรับจดบันทกึ การคน หา  การคน หาจากอนิ เทอรเ นต็ คอมพวิ เตอรท เี่ ชอื่ มตอ กบั อนิ เทอรเ นต็ และเครือ่ งพมิ พ เมอ่ื ผคู น หาขอ มลู วางแผนการคน หาและเลอื กแหลง ขอ มลู แลว ผคู น หาขอ มลู ควรสรุปขอมูลเหลานั้นในรูปแบบของตารางการวางแผนและเลือกแหลงขอมูล เพื่อ ใหส ามารถปฏิบตั ิตามไดสะดวกย่ิงขึน้ ตารางแสดงการวางแผนและเลือกแหลง‹ ขอŒ มลู ลำดบั ที่ แหล‹งขŒอมลู เวลา อปุ กรณ ผŒูรบั ผิดชอบ 1 หนังสือ 7 วนั กระดาษและปากกา ด.ญ.ตง้ั ใจ จงทำ 2 แผนซีดี 1 วัน คอมพิวเตอร แผนซีดี ด.ช.ขยันยิง่ และเคร่ืองพิมพ การงาน 3 อินเทอรเนต็ 1 วัน คอมพวิ เตอรท เ่ี ชือ่ มตอ ด.ญ.กรณุ า กับอินเทอรเนต็ แสงทอง และเคร่ืองพิมพ 4 เจา หนา ทีป่ ฏิบตั กิ าร 1 วนั เครื่องบนั ทกึ เสียง ด.ญ.สวยใส คอมพวิ เตอร กระดาษ และปากกา ใจงาม 5 ผใู ชงาน 30 วนั แบบสอบถาม ด.ญ.รุง ทพิ ย คอมพวิ เตอรท่วั ไป ฟา ใส

หนงั สือเรยี น รายวชิ าพื้นฐาน เทคโนโลยสี ารสนเทศ ป. 5 11 ข้นั ตอนท่ี 4 การคนŒ หาและรวบรวมขŒอมลู เปนการปฏิบัตหิ รอื ดำเนนิ การตามท่ี ไดวางแผนและเลือกแหลงขอมูลไว หากพบปญหาในขณะคนหาและรวบรวมขอมูล ผูคนหาขอมูลควรบันทึกปญหาไว เพ่ือนำไปเปนแนวทางการแกปญหาในอนาคต การ คน หาและรวบรวมขอ มูลสามารถทำไดห ลายวธิ ดี ังตอไปนี้ 1. การสังเกต เปนการคน หาและรวบรวมขอมลู ที่ทำไดงา ยท่ีสดุ สามารถทำได ดวยตนเอง โดยการดขู อมูลตาง ๆ ท่สี นใจและจดบนั ทึกขอมูลนั้น 2. การสำรวจ เปน การคน หาและรวบรวมขอ มลู โดยอาศยั ความรว มมอื จากผอู น่ื โดยผสู ำรวจขอมลู จะตอ งซกั ถามขอมลู จากบคุ คลนน้ั ๆ เชน การสนทนา การสมั ภาษณ การสง จดหมาย การสง แบบสอบถาม ขอ มลู ทไ่ี ดจ ากการสำรวจควรมกี ารบนั ทกึ ในรปู แบบ ของส่อื ท่จี ับตองได เนื่องจากขอ มูลทไี่ ดจากการสนทนาและการสมั ภาษณจ ะไมสามารถ นำมาอา งอิงได หากไมไ ดบ นั ทึกไวใ นส่ือบันทึกขอ มูล 3. การคนŒ ควาŒ เปน วธิ กี ารคน หาและรวบรวมขอ มลู ทต่ี อ งใชเ วลานานทสี่ ดุ แตจ ะ ไดร ับขอมูลทหี่ ลากหลายมากทสี่ ดุ โดยสามารถคนควาขอมูลไดจ ากแหลง ขอมลู ตา ง ๆ เชน หนงั สือในหองสมดุ คอมพิวเตอร แผนซีดี ขน้ั ตอนท่ี 5 การพจิ ารณา เปรยี บเทยี บ และตดั สินใจ เปนขั้นตอนการนำขอมูล ทไ่ี ดจ ากการคน หามาวเิ คราะห เปรยี บเทยี บ และตดั สนิ ใจวา ขอ มลู ใดเปน ขอ มลู ทต่ี อ งการ โดยยึดวัตถปุ ระสงคของการคน หาขอ มูลเปน หลกั ข้นั ตอนที่ 6 การสรปุ ผลและจัดทำรายงาน เมือ่ ไดข อมูลที่ผานการวิเคราะหและ เปรียบเทียบแลวในข้ันตอนท่ี 5 ผูคนหาขอมูลจะตองศึกษาขอมูลน้ันอยางละเอียด เพอ่ื สรปุ ขอ มลู นน้ั ๆ แลว จดั ทำรายงานในรปู แบบทต่ี อ งการ โดยในขน้ั ตอนนผ้ี คู น หาขอ มลู จะตองดำเนนิ การทำรายงานตามหัวขอ ที่ไดก ำหนดไวในขนั้ ตอนที่ 2 ขั้นตอนท่ี 7 การเก็บรักษาขŒอมูล ผูคนหาขอมูลควรเก็บรักษารายงานและ ขอมูลดิบที่ไดจากการคนหา โดยอาจจดั เกบ็ เอกสารส่ิงพมิ พไ วใ นแฟมขอ มลู หรือจัดทำ เปนเอกสารอเิ ลก็ ทรอนกิ สแ ลว บนั ทึกไวในสอื่ บันทึกขอ มูล

12 หนังสือเรยี น รายวชิ าพนื้ ฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 ขอมูล ขอมลู ขอมูล ตวั อยางส่ือสำหรับเก็บรักษาขอมูล ตัวอยา งการคนหาขอมลู จากอนิ เทอรเนต็ การคนหาขอมูลจากอินเทอรเน็ตเปนวิธีการคนหาขอมูลที่สะดวกและรวดเร็ว มากทส่ี ดุ โดยหลงั จากทผี่ คู น หาขอ มลู กำหนดหวั ขอ ในการคน หาขอ มลู แลว ผคู น หาขอ มลู สามารถใชห วั ขอ นน้ั คน หาโดยใชเ วบ็ เบราวเ ซอรห รอื เซริ ช เอนจน้ิ ไดท นั ที โดยใชเ ครอ่ื งมอื คอื คอมพิวเตอรท เี่ ชอื่ มตอ กบั อินเทอรเ น็ต เครือ่ งพิมพ และสือ่ บนั ทกึ ขอ มลู การคน หา ขอมูลจากอินเทอรเน็ตผูคนหาขอมูลควรมีความรูเก่ียวกับเว็บเบราวเซอร เซิรชเอนจ้ิน และขัน้ ตอนการคน หาขอ มูล ดงั น้ี  เว็บเบราวเซอร (Web Browser) คือ โปรแกรมที่ใชสำหรับเชื่อมตอ คอมพิวเตอรของผูใชกับอินเทอรเน็ต โดยจะแสดงผลในรูปแบบของโฮมเพจ เว็บเพจ และเว็บไซตที่มีการเช่ือมโยงกันอยางไมมีท่ีสิ้นสุด ปจจุบันมีผูพัฒนาเว็บเบราวเซอร หลายโปรแกรม ซ่ึงในหนวยการเรียนรูนี้จะยกตัวอยางอินเทอรเน็ต เอ็กซพลอเรอร (Internet Explorer) หรือท่นี ยิ มเรยี กสั้น ๆ วา ไออี (IE) เปนเวบ็ เบราวเ ซอรท ่ีติดตั้ง มาพรอ มกบั โปรแกรมระบบปฏบิ ตั ิการของบรษิ ัทไมโครซอฟท โดยมีวิธีการเรยี กใชงาน และสว นประกอบของหนา ตางโปรแกรมดังนี้ 1. วธิ กี ารเรยี กใชงŒ าน ผคู น หาขอ มลู สามารถเรยี กใชง านอนิ เทอรเ นต็ เอก็ ซพ ลอ- เรอรไดดวยการดับเบิลคลิกที่ไอคอนของโปรแกรม หรือคลิกเลือกช่ือของโปรแกรม ท่สี ตารตเมนู จะปรากฏหนา ตา งโปรแกรมอนิ เทอรเนต็ เอก็ ซพ ลอเรอร

หนังสือเรียน รายวิชาพ้นื ฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 13 ดบั เบิลคลิก เลือกคลิกทอ่ี นิ เทอรเ น็ต เอ็กซพลอเรอร การเรียกใชอ นิ เทอรเน็ต เอก็ ซพ ลอเรอร 2. ส‹วนประกอบของหนŒาต‹างโปรแกรม หนา ตา งโปรแกรมอินเทอรเ น็ต เอก็ ซ- พลอเรอรม สี ว นประกอบคลา ยกบั หนา ตา งโปรแกรมอนื่ ๆ ของบรษิ ทั ไมโครซอฟท แตม ี แถบเมนูและพ้นื ท่ใี ชงานแตกตางไปเพอ่ื สง เสริมการใชงานดงั นี้ แถบเมนู พืน้ ท่ใี ชง าน สวนประกอบของหนา ตางโปรแกรมอนิ เทอรเ น็ต เอก็ ซพ ลอเรอร ทมี่ าของภาพ: Microsoft product screen shot(s) reprinted with permission from Microsoft Corporation

14 หนังสอื เรยี น รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยสี ารสนเทศ ป. 5 2.1 แถบเมนู แบงเปน 3 สว น ดงั นี้ สวนท่ี 1 แสดงรายละเอยี ดการต้ังคาอนิ เทอรเน็ต เอ็กซพ ลอเรอร เชน การบันทึก การเปดหนา ตางโปรแกรมทีบ่ นั ทกึ ไว การตั้งคาขนาดตวั อกั ษร โดยสว นทาย ของแถบเมนใู นสว นนจ้ี ะมสี ญั ลกั ษณแ สดงการทำงานของโปรแกรม ซง่ึ หากสญั ลกั ษณน น้ั มกี ารเคลื่อนไหว แสดงวาโปรแกรมกำลังปฏบิ ัติงานตามคำสัง่ นัน้ ๆ แถบเมนูสวนที่ 1 สว นท่ี 2 แสดงเมนทู ม่ี ลี กั ษณะเปน ปมุ ทส่ี ง เสรมิ การทำงานของอนิ เทอรเ นต็ เอ็กซพ ลอเรอร เชน ปมุ ถอยกลบั ไปหนา ตางกอ นหนา ทแ่ี สดง ปุมเดนิ หนาไปยงั หนาตา ง ที่แสดงกอนใชปมุ ถอยกลับไป ปุมหยุดการทำงานในขณะน้ัน แถบเมนูสวนท่ี 2 สว นท่ี 3 แสดงขอ มลู ทอ่ี ยหู รอื แอดเดรส (Address) ของเวบ็ ไซต เรยี กวา แอดเดรสบาร (Address Bar) ประกอบไปดวยสว นประกอบทีส่ ำคญั 2 สวน คือ แถบ ทอี่ ยขู องเวบ็ ไซตแ ละปมุ โก (Go) เมอ่ื ผใู ชต อ งการใหพ น้ื ทใ่ี ชง านเปลย่ี นไปยงั เวบ็ ไซตใ ด กใ็ หพ มิ พท อ่ี ยขู องเวบ็ ไซตน น้ั ทแ่ี ถบทอ่ี ยขู องเวบ็ ไซต แลว จงึ คลกิ ทป่ี มุ โกหรอื กดเอนเทอร ทแี่ ปน พมิ พ แถบเมนสู ว นท่ี 3 ทม่ี าของภาพ: Microsoft product screen shot(s) reprinted with permission from Microsoft Corporation http://www.google.com

หนังสือเรียน รายวชิ าพนื้ ฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 15 2.2 พ้นื ท่ใี ชงาน มีลักษณะเปนเว็บเพจท่อี ินเทอรเน็ต เอ็กซพลอเรอรเช่อื ม ตอ ซึ่งจะแสดงขอ มลู ทง้ั ในรปู แบบตวั อักษร ขอ ความ ภาพน่งิ ภาพเคลื่อนไหว และจุด เชื่อมโยง พน้ื ท่ใี ชงาน  เซิรชเอนจ้ิน (Search Engine) คือ ระบบคนหาขอมูลในอินเทอรเน็ต ปจจุบันมีผูใหบริการคนหาขอมูลในอินเทอรเน็ตโดยเฉพาะ เรียกวา เซิรชเอนจ้ินไซต (Search Engine Site) เซิรชเอนจิ้นมีหลายประเภท โดยประเภทที่ไดรับความนิยม มากท่ีสดุ ไดแ ก การคน หาขอมูลจากคำสำคญั (Keyword Index or Free text Search Engines) เนื่องจากสามารถคน หาขอมูลไดรวดเร็ว แสดงฐานขอมูลไดเ ปน จำนวนมาก แตไมมีความละเอียดมากนัก คุณภาพของขอมูลท่ีไดจะข้ึนอยูกับการกำหนดคำสำคัญ ในการคนหาของผูใชเ ปน สำคญั การใชงานเซิรช เอนจิน้ ประเภทน้สี ามารถทำไดด ว ยการ พิมพคำสำคัญที่ตองการลงในชองคนหา แลวคลิกที่ปุมคนหาหรือกดท่ีแปนเอนเทอร จากนนั้ เซริ ช เอนจน้ิ กจ็ ะแสดงรายละเอยี ดของเวบ็ ไซตทีม่ ีคำสำคญั ข้ึนมา  ขั้นตอนการคŒนหาขŒอมลู การคน หาขอมูลจากอนิ เทอรเ นต็ ผคู นหาจะตอง ตรวจสอบคอมพิวเตอรใหพรอมใชงาน และอาศัยความรูเกี่ยวกับเว็บเบราวเซอรและ เซริ ช เอนจน้ิ ในหนว ยการเรยี นรนู จี้ ะยกตวั อยา งการคน หาขอ มลู ดว ยการใชอ นิ เทอรเ นต็ เอ็กซพลอเรอร โดยคนหาผานเว็บไซตท่ีใหบริการคนหาขอมูล “กูเกิล” ซึ่งมีข้ันตอน การคน หาขอมูลดังน้ี ทม่ี าของภาพ: Microsoft product screen shot(s) reprinted with permission from Microsoft Corporation http://www.google.com

16 หนงั สือเรยี น รายวชิ าพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 1. เรียกใชอินเทอรเนต็ เอ็กซพลอเรอร 2. ปรากฏหนา ตางโปรแกรมอินเทอรเนต็ เอก็ ซพลอเรอร 3. คลิกทแี่ อดเดรสบาร 1 ครง้ั ปรากฏแถบสคี ลุมขอมูลเดมิ 4. พมิ พที่อยูเว็บไซตข องกเู กลิ http://www.google.com 5. คลิกปมุ โกหรือกดเอนเทอรท ่แี ปนพิมพ 6. พ้นื ที่ใชงานของอินเทอรเนต็ เอ็กซพ ลอเรอรปรากฏเวบ็ ไซตก ูเกลิ การเรียกใชเ วบ็ ไซตก เู กลิ ทม่ี าของภาพ: Microsoft product screen shot(s) reprinted with permission from Microsoft Corporation http://www.google.com

หนังสือเรียน รายวชิ าพ้ืนฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 17 7. คลิกประเภทของขอมูลท่ตี อ งการคนหา 7.1 เวบ็ คือ การคน หาในเว็บไซตทน่ี ำเสนอขอ มลู เก่ียวกับคำสำคญั 7.2 รปู ภาพ คอื การคน หารูปภาพที่เกี่ยวกับคำสำคัญ 7.3 กลุมขาว คือ การคนหาขอมลู ขาวท่ีเกยี่ วกบั คำสำคญั 7.4 สารบบเวบ็ คอื การคนหาขอมลู จากหมวดหมทู เี่ กย่ี วกบั คำสำคญั ในท่ีน้ีจะยกตัวอยางการคนหาขอมูลประเภทเว็บไซต โดยใหผูคนหาขอมูล คลิกท่เี ว็บ ประเภทของขอ มูลทีต่ อ งการคน หา 8. พมิ พห ัวขอ หรือคำสำคญั ทตี่ อ งการคน หาท่ชี องสำหรบั พิมพค ำสำคัญ 9. คลกิ ท่ีคนหาโดย Google หรอื กดเอนเทอรทแ่ี ปน พมิ พ 10. ปรากฏหนาตางแสดงผลการคนหาซึ่งแสดงท่ีอยูของเว็บไซตท่ีนำเสนอขอมูล เก่ยี วกบั คำสำคญั ทีต่ องการคน หาและขอมูลเบ้อื งตน ทนี่ ำเสนอในเวบ็ ไซตน นั้ คอมพิวเตอร การพมิ พค ำสำคญั และการคน หาเวบ็ ไซตด ว ยกูเกิล ทม่ี าของภาพ: Microsoft product screen shot(s) reprinted with permission from Microsoft Corporation http://www.google.com

18 หนงั สอื เรยี น รายวิชาพ้นื ฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 11. คลิกเว็บไซตทต่ี อ งการ 12. พ้ืนท่ีใชงานของอินเทอรเน็ต เอ็กซพลอเรอรจะเปลี่ยนไปแสดงขอมูลของ เวบ็ ไซตท ี่นำเสนอขอ มูลที่ตองการคน หา การเปด เวบ็ ไซตท ่ีตองการ แหลงคนขอมูล สาระน�ารู E-learning เชน http://www.thai ท่ีอยูหรือแอดเดรสของเว็บไซต goodview.com/library/teachershow/ แบง เปน 4 สว น ไดแก ช่อื ของเวบ็ ไซต nakhonsithamrat/nittaya_c/meaow2/ ชอ่ื ของผใู หบ รกิ ารเครอื ขา ย ประเภทของ page04_2.htm เวบ็ ไซต และประเทศทใ่ี หบ รกิ ารเวบ็ ไซต กจิ กรรมพฒั นาการเรียนรู 1. แบงกลมุ กบั เพือ่ น 3–4 คน ชว ยกันคนหาขอ มลู ตามหลกั การคนหาขอ มูล 2. คน หาขอ มลู จากอนิ เทอรเนต็ ในหัวขอท่ีกำหนดไวในขอ 1 จากนนั้ นำขอมูล ทไ่ี ดม าจัดทำรายงานแลวแลกเปลย่ี นกันศึกษากบั เพ่อื น ทม่ี าของภาพ: Microsoft product screen shot(s) reprinted with permission from Microsoft Corporation http://www.google.com

หนังสือเรียน รายวชิ าพน้ื ฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 19 ผงั มโนทัศนสรุปเนือ้ หา ขอมูล และแหลงขอ มลู ความรูเบ้อื งตนเก่ียวกับ ขอ มลู คอื สง่ิ ตาง ๆ ท่อี ยูรอบตัวเรา เราสามารถรบั ขอ มลู ขอ มลู และแหลงขอ มลู ไดจากประสาทสัมผสั ผานทางอวยั วะตา ง ๆ ของรา งกาย โดย ขอมูลท่ีดีจะตองมีความถูกตองและเช่ือถือได ตรงตอความ การคนหาขอมูล ตอ งการของผูใ ช และมีความทนั สมยั แหลงขอ มลู คอื สิ่งตาง ๆ ทใี่ หข อมลู แกเราหรือทำใหเรา ไดร ับขอมลู แบงเปน 4 ประเภท คือ บคุ คล สตั วและส่งิ ของ สถานที่ และสอ่ื อเิ ล็กทรอนกิ ส แหลง ขอ มลู ทดี่ จี ะตองนา เชอื่ ถอื และสามารถตรวจสอบขอ มูลได การคนหาขอมูลสามารถทําไดหลายวิธีโดยใชหลักการ คน หาขอ มลู 7 ขน้ั ตอน คอื การกำหนดวตั ถปุ ระสงค การกำหนด หัวขอของขอมูล การวางแผนและเลือกแหลงขอ มลู การคนหา และรวบรวมขอมูล การพิจารณา เปรียบเทียบ และตัดสินใจ การสรุปผลและจดั ทำรายงาน และการเก็บรกั ษาขอ มลู โดยใน หนวยการเรียนรูนี้ยกตัวอยางการคนหาขอมูลจากอินเทอรเน็ต เนอื่ งจากมคี วามสะดวก รวดเรว็ และคน หาขอ มลู ไดจ ำนวนมาก โดยใชค อมพวิ เตอรท เ่ี ชอื่ มตอ อนิ เทอรเ นต็ เวบ็ เบราวเ ซอร และ เซริ ชเอนจน้ิ ในการคน หา

20 หนงั สือเรยี น รายวชิ าพน้ื ฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 กิจกรรมเสนอแนะ 1. คนหารายชอ่ื เวบ็ ไซตทใ่ี หบริการคน หาขอ มลู ทางอินเทอรเ น็ต 2. คน หาเทคนิคการใชก ูเกลิ ในการคน หาขอมลู ทางอนิ เทอรเนต็ 3. ผลัดกนั เลาประสบการณใ นการคน หาขอมลู จากแหลงขอมลู ตาง ๆ 4. รวบรวมช่ือแหลงขอมูลท่ีดี พรอมระบุเหตุผลที่คิดวาแหลงขอมูลนั้นเปน แหลงขอ มูลท่ีดี 5. รว มกนั อภปิ รายสาเหตสุ ำคญั ทท่ี ำใหก ารคน หาขอ มลู ไมต รงตามวตั ถปุ ระสงค ทตี่ งั้ ไว พรอ มเสนอแนะแนวทางการแกไ ขปญหา โครงงาน นักเรียนเลือกทำโครงงานจากหัวขอท่ีกำหนดใหเพียง 1 โครงงาน หรืออาจทำ โครงงานอื่นตามความสนใจ โดยเลือกเร่ืองท่ีเก่ียวของกับเนื้อหาที่เรียน แลววางแผน การทำโครงงานนำเสนอคร/ู อาจารยท ป่ี รกึ ษา เพอ่ื พจิ ารณาอนมุ ตั กิ อ นลงมอื ทำ (ซง่ึ อยา งนอ ย ควรมหี วั ขอ ชอ่ื โครงงาน วตั ถปุ ระสงคข องโครงงาน วธิ ดี ำเนนิ การ และแผนปฏบิ ตั งิ าน) หวั ขŒอโครงงาน 1. ความสำคัญของการคน หาขอ มลู 2. เทคโนโลยที ่สี ง เสรมิ การคนหาขอ มลู 3. ตัวอยา งการคน หาขอ มูลทีส่ นใจตามขนั้ ตอนในการคน หาขอมูล หมายเหตุ โครงงานทเี่ ลอื กตามความสนใจ ควรไดร บั คำแนะนำและความเหน็ ชอบ จากครู/อาจารยที่ปรึกษากอนดำเนินการและประเมินผลโดยครู/อาจารย/ผูปกครอง/ กลมุ เพอื่ นในดา นกระบวนการทำงาน รวมทงั้ นกั เรยี นควรมกี ารแลกเปลย่ี นความคดิ เหน็ และสรปุ ผลกอ นพิจารณาเก็บรวมไวใ นแฟม สะสมผลงาน

หนงั สอื เรยี น รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 21 การประยกุ ตใชในชีวิตประจําวัน 1. ใชเ ซริ ช เอนจิน้ ชวยคนหาขอ มูลทตี่ นเองสนใจจากอนิ เทอรเนต็ 2. คนหาขอมูลเพ่ือจัดทำรายงานประกอบการเรียนของตนเอง โดยปฏิบัติตาม ขนั้ ตอนในการคนหาขอมูล คําถามทบทวน 1. เซริ ชเอนจนิ้ ไซตค อื อะไร 2. ขอ มูลท่ีดคี วรมลี กั ษณะอยางไร 3. อนิ เทอรเ นต็ เอก็ ซพ ลอเรอรทำหนา ทอี่ ะไร 4. แหลง ขอมูลมคี วามสำคญั กับขอ มูลอยา งไร 5. เวบ็ เบราวเซอรชว ยในการคนหาขอมลู อยางไร 6. การคนหาขอมูลจากอนิ เทอรเ น็ตมขี อเสยี อยางไร 7. เหตุใดจงึ ตอ งเก็บรักษาขอมลู ไวภายหลงั การคน หาขอมลู 8. อปุ กรณท่ใี ชใ นการคนหาขอ มูลดว ยอนิ เทอรเน็ตมอี ะไรบาง 9. ยกตวั อยางแหลงขอมลู ท่นี กั เรียนคดิ วาเปน แหลง ขอมูลทีด่ ี 10. ตารางการวางแผนและเลอื กแหลงขอมูลมีประโยชนอ ยา งไร 11. พ้นื ที่ใชงานของอินเทอรเนต็ เอก็ ซพลอเรอรมลี กั ษณะอยา งไร 12. เวลาในการคนหาขอ มูลมีความสำคญั ตอ การคน หาขอ มลู อยา งไร 13. แหลง ขอมลู ประเภทใดท่ีตองใชวธิ ีการสัมภาษณเ พอ่ื คน หาขอ มลู 14. แถบเมนขู องอินเทอรเ นต็ เอ็กซพลอเรอรแ บงเปน ก่สี ว น อะไรบา ง 15. นกั เรียนคดิ วา การคน หาขอมลู ดว ยวิธใี ดทำไดง ายทีส่ ุด เพราะเหตุใด

ห นวยการเรียนรทู ่ี 2 โปรแกรมประมวลผลคํา ตวั ชว้ี ัดชั้นป สรา งงานเอกสารเพอื่ ใชประโยชนในชีวติ ประจำวนั ดวยความรบั ผดิ ชอบ (ง 3.1 ป. 5/2) ผงั มโนทศั นส าระการเรยี นรู ลกั ษณะของโปรแกรม ประมวลผลคำ โปรแกรม ประมวลผลคาํ ตวั อยา งโปรแกรม ประมวลผลคำ ประโยชนจ ากการเรยี น ลองคิด ลองตอบ 1. อธบิ ายลกั ษณะของโปรแกรมประมวล- นักเรียนเคยใชโปรแกรมสำหรับพิมพ ผลคำได เอกสารดว ยคอมพวิ เตอรห รอื ไม โปรแกรม นนั้ ชื่ออะไร 2. ยกตวั อยา งโปรแกรมประมวลผลคำ ได