ชาดกศิษย์-อาจารย์ หน้าเดี่ยว

150 ศิษยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

ที่เป็นกาลกิณีนั้น โดยแบ่งกันออกเป็นสองกลุ่ม กลุ่มละ ๕๐๐ คน กลุ่มครอบครัวที่หญิงมีครรภ์ผู้น้ีไปอยู่ท�ำมา หากนิ ไมข่ นึ้ สว่ นกลมุ่ หนงึ่ ทแี่ ยกออกไปกลบั เจรญิ ขน้ึ พวกทแ่ี ยล่ งกแ็ บง่ กนั ออกเปน็ ๒ กลมุ่ อกี ครงั้ แยกกนั โดยทำ� นองนไี้ ปเรอื่ ยๆ จนกระทง่ั เหลอื ครอบครวั ของหญงิ มคี รรภเ์ พียงครอบครวั เดียว ชาวบ้านทั้งหลายจึงพากันขับไล่ครอบครัวของนาง ออกจากหมู่บ้านไป เพราะถือว่าเป็นกาลกิณี ครอบครัว ของนางจงึ มคี วามเปน็ อยู่ยากแคน้ แสนสาหสั ขน้ึ ไปอกี หญิงนั้นเมื่อคลอดบุตรแล้ว ก็พยายามอดทน เลย้ี งลกู จนเติบโตวิ่งเล่นได้ แตค่ รอบครวั ของนางตอ้ งอยู่ อยา่ งอดอยากยากแคน้ ยง่ิ นกั ในทสี่ ดุ วนั หนง่ึ นางจงึ พดู กบั ลกู ชายวา่ “ลูกเอ้ย...เจ้าจงไปหากินเอาเองเถอะนะ พ่อกับแม่ เลี้ยงเจ้าต่อไปไมไ่ หวแลว้ ” พรอ้ มกนั นน้ั กเ็ อาชามดนิ เผาใบหนงึ่ ยดั ใสม่ อื ลกู แลว้ หนไี ปอย่เู สยี ทีอ่ น่ื ตง้ั แตน่ น้ั มา เดก็ คนนกี้ ต็ อ้ งรอ่ นเรไ่ ปเรอ่ื ยๆ มคี วาม อดอยากหิวโหยตลอดเวลา ไม่เคยได้กินอาหารเป็นมื้อ สกั ครั้ง ได้แต่เกบ็ เศษอาหารท่ีเขาทำ� ตกหลน่ หรือสาดท้งิ ๑๙. โลสก 151 www.kalyanamitra.org

มากิน ตกค่�ำก็อาศัยนอนตามศาลาวัดบ้าง ชายคาบ้าน หรือตามใต้สะพานบ้าง น้�ำท่าไม่เคยได้อาบ ร่างกาย ซบู ผอม สกปรก มสี ภาพเหมอื นปศิ าจคลกุ ฝนุ่ เปน็ เชน่ นน้ั จนอายุประมาณได้ ๗ ขวบ วันหน่ึงขณะที่พระสารีบุตรก�ำลังบิณฑบาตอยู่ ในนครสาวัตถี ได้เห็นเด็กน้ันก�ำลังเก็บเมล็ดข้าว ที่เขา สาดทิ้งจากการลา้ งหม้อ ลา้ งชาม มากินทีละเม็ด ท่านรู้สึกสงสารยิ่งนัก จึงเข้าไปสอบถาม แล้วพา มายังเชตวันมหาวิหาร ให้บรรพชาเป็นสามเณร ท�ำให้ เด็กนั้นมีชีวิตความเป็นอยู่ดีข้ึน คร้ันอายุ ๒๐ ปีบริบูรณ์ กอ็ ปุ สมบทเปน็ พระภิกษุได้รยั ฉายาวา่ ‘โลสกตสิ สะ’ ถึงแม้ว่าจะบวชเป็นพระภิกษุแล้วก็ตาม แต่ท่าน โลสกติสสะไมเ่ คยได้ฉันอิม่ เลย ได้ฉันเพยี งแคพ่ อประทัง ชีวิตไปวันหนึ่งๆ เท่าน้ัน เพราะเม่ือใครใส่บาตรให้ท่าน ทัพพีเดียว คนอื่นๆ ที่จะใส่ให้อีก ก็จะเห็นเสมือนว่า ‘บาตรนั้นมีอาหารเต็มจนล้นขอบบาตรแล้ว’ จึงใส่ให้ องค์อ่ืนแทน แม้กระนั้นก็ตาม ท่านก็มีความเพียรในการ ปฏิบตั ธิ รรมเปน็ เลศิ ในท่ีสุด ก็บรรลุพระอรหันต์ได้หมดกิเลสได้ แต่อย่างไรก็ตามท่านก็ยังคงมีลาภน้อย ไม่ได้ฉันอิ่ม 152 ศษิ ยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

อยู่ตามเคย ร่างกายจึงทรุดโทรมตลอดมา จนกระท่ัง ใกลว้ ันเข้านพิ พาน วันหน่ึงพระสารีบุตรพระเถระทราบว่า ‘ใกล้เวลาที่ พระโลสกติสสะเถระจะเขา้ นพิ พานแล้ว’ จึงคิดอนุเคราะห์ให้ท่านได้ฉันอาหารเต็มอิ่มสักมื้อ หน่ึง จึงพาท่านไปบิณฑบาตด้วย แต่ปรากฏว่าเมื่อท่าน ไปด้วย พระสารีบุตรกลับไม่ได้อะไรเลย แม้เพียงการ ยกมอื ไหวจ้ ากชาวบา้ น ท่านเหน็ เชน่ นั้น จึงให้พระโลสก- ตสิ สะเถระกลับไปรอทีห่ อฉนั กอ่ น แล้วท่านกย็ อ้ นกลับไป บณิ ฑบาตใหม่ คราวนชี้ าวบา้ นทง้ั หลายตา่ งพากนั นมิ นตท์ า่ นใหน้ ง่ั ในที่อันควรแล้วถวายภัตตาหารมากมาย พระสารีบุตรจึงให้คนน�ำอาหารไปถวายพระโลสก- ตสิ สะ แตค่ นนำ� อาหารไปนน้ั กลบั ลมื ไปวา่ จะนำ� ไปใหใ้ คร จงึ กนิ เสยี เอง เม่ือพระสารีบุตรกลับมาถึงวัด ทราบว่า ‘ท่านยัง ไม่ได้ฉันจึงสลดใจยิ่งนัก’ แต่เห็นว่ายังพอมีเวลาเหลืออยู่ จงึ เข้าไปในพระราชวงั พระเจ้าปเสนทิโกศลจงึ รับสัง่ ใหน้ �ำบาตรมา แตท่ รง เห็นว่าไม่ใช่เวลาถวายของคาว จึงถวายของหวานให้ ๔ อย่าง คือเนยใส เนยข้น น้�ำผง้ึ และอ้อย ๑๙. โลสก 153 www.kalyanamitra.org

พระสารบี ตุ รนำ� ของหวานทไ่ี ดก้ ลบั ไปหอฉนั จงึ เรยี ก พระโลสกติสสะให้มาฉัน แต่พระโลสกติสสะรู้สึกเกรงใจ จะไม่ฉนั พระสารบี ุตรจึงคะยนั้ คะยอใหม้ าฉัน แล้วยืนถือ บาตรไว้ เพราะเกรงวา่ หากปลอ่ ยบาตรออกจากมอื เมอ่ื ไหร่ อาหารในบาตรกจ็ ะหายไปหมด มอื้ นน้ั พระโลสกตสิ สะจึงนัง่ ฉนั ของหวานนัน้ จนอ่ิม เปน็ ครงั้ แรกในชวี ติ หลงั จากนนั้ ทา่ นกน็ พิ พานในวนั นน้ั เอง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงส่ังให้ปลงสรีระของท่าน แลว้ เก็บพระธาตุไวใ้ นเจดยี ์ ต่อมาพระภิกษุท้ังหลายสนทนากันในธรรมสภา ถงึ พระโลสกตสิ สะเถระวา่ “ทา่ นเปน็ ผูม้ ีลาภน้อย มีความเปน็ อยูอ่ ดๆ อยากๆ อย่างน้ัน แต่ก็ยังบรรลุพระอริยธรรมได้ช่างน่าอัศจรรย์ ย่ิงนัก” พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ เสดจ็ ไปยงั ธรรมสภา ทรงทราบ ข้อสนทนานั้น แล้วจึงทรงระลึกชาติด้วยบุพเพนิวาสา- นสุ ติญาณ แล้วตรัสว่า “ดูก่อนภิกษุท้ังหลาย พระโลสกติสสะเถระผู้นี้ มีลาภนอ้ ย เพราะเคยประกอบกรรมทำ� ลายลาภของผอู้ น่ื 154 ศิษย์อาจารย์ www.kalyanamitra.org

และการได้อภิญญาก็ด้วยผลบุญท่ีบ�ำเพ็ญเพียรมาดีแล้ว ในอดีตชาติน่นั เอง.” จากนั้นพระพุทธองค์ทรงน�ำโลสกชาดกมาตรัสเล่า ดงั นี้ เนอ้ื หาชาดก ในอดีตกาลนานมา ในสมัยพระกัสสปพุทธเจ้า กฎุ มุ พเี ศรษฐผี ใู้ จบญุ ทา่ นหนง่ึ ไดน้ ำ� พระอรหนั ตท์ ผ่ี า่ นทาง มาพกั ยงั วดั ทต่ี นเปน็ ผอู้ ปุ ฏั ฐากอยู่ ซง่ึ พระภกิ ษเุ จา้ อาวาส กต็ อ้ นรบั เปน็ อนั ดี เศรษฐไี ดก้ ราบพระอรหนั ตอ์ าคนั ตกุ ะแลว้ ก็นั่งฟงั ธรรมจากท่านจนมืดค�่ำ เม่ือจะกลับก็ได้อาราธนา ทั้งพระภิกษุเจ้าอาวาสและพระอาคันตุกะให้ไปรับบิณฑ- บาตรในวันรุ่งขึ้น พระภิกษุเจ้าอาวาสเห็นกุฎุมพีเอาใจพระเถระ อาคนั ตุกะมาก จึงบงั เกิดความริษยา ‘เน่ีย...ถ้าเรานิมนต์พระรูปนี้ไปพร้อมกัน กุฎุมพี เศรษฐีกจ็ ะไม่สนใจเรา ไมไ่ ดก้ ารแล้ว อย่างน้ีต้องหาทาง กีดกนั ’ ดังนั้นในตอนเช้าแทนท่ีจะตีระฆังเป็นสัญญาณ เจ้าอาวาสก็ใช้หลงั เลบ็ เคาะเอาพอเป็นพิธี ๑๙. โลสก 155 www.kalyanamitra.org

“อ้า...กระผมเรยี กแลว้ นะ...ท่านนะไม่ได้ยินเอง” เมื่อได้เวลาก็น�ำพระในวัด ไปบ้านเศรษฐีตามที่รับ นมิ นต์ โดยไมร่ วู้ า่ พระอาคนั ตกุ ะไดอ้ อกบณิ ฑบาตแยกไป อีกทางอยา่ งสงบก่อนแล้ว พอไดเ้ วลาฉนั อาหาร มโี อกาสกร็ บี ใหร้ า้ ยพระอาคนั - ตุกะตามที่จิตคิดริษยา “อาตมาตีระฆังก็แล้ว เคาะประตูก็แล้ว ก็ยังไมเ่ ห็น ท่านตน่ื เลย เม่ือวานนะ คงจะฉันอาหารเสยี จนอ่มิ เกินไป วนั นเี้ ลยเอาแตน่ อนลกุ ไมข่ นึ้ พระขเ้ี กยี จเชน่ นี้ โยมเคารพ นับถืออย่ไู ด้อย่างไรเน่ีย...” เม่ือถวายพรลา เศรษฐีผู้ใจบุญจึงน�ำบาตรมารม ด้วยของหอมแล้วบรรจุข้าวปายาสลงไป ฝากไปถวาย พระอาคันตกุ ะ แต่พระภกิ ษุเจ้าอาวาสกลับน�ำมาเททง้ิ “อะ่ ...กองไฟ คงมใี ครสมุ ทงิ้ ไวเ้ ปน็ แน่ เนยี่ ขา้ วปายาส ท่ีเศรษฐีให้มา เททง้ิ ซะเลย แลว้ ก็กลบดว้ ยเถา้ ถา่ น เทา่ น้ี ก็ไม่มใี ครรู้ใครเหน็ แล้ว...กลบั วัดดีกวา่ ” ต่อมาพระภิกษุก็ได้ส�ำนึกผิดบังเกิดความเสียใจ อยา่ งใหญห่ ลวง ในบาปกรรมทปี่ ดิ บงั ทำ� ลายลาภของผอู้ นื่ ท�ำให้ร่างกายรับอาหารใดๆ ไม่ได้ จนถึงแก่มรณภาพ 156 ศิษย์อาจารย์ www.kalyanamitra.org

ในท่ีสุด และตกนรกหมกไหม้นับแสนปี เม่ือพ้นจากนรก เศษกรรมไดน้ �ำไปเกิดเป็นยักษ์ แล้วมาเกิดเป็นสุนัขอีกราว ๕๐๐ ชาติ แต่ละชาติ กต็ อ้ งหิวโซ อดอยากจนตายไม่เคยได้กนิ อ่ิม ชาติสุดทา้ ย ของการเปน็ สนุ ขั จงึ ไดโ้ อกาสกนิ อมิ่ เปน็ ครง้ั แรกกอ่ นตาย โดยได้กินอาเจียนของมนุษย์เท่าน้ัน พ้นเวรจากภพชาติ สุนัขจึงได้เกิดมาเป็นมนุษย์ เป็นบุตรคนยากจนในแคว้น กาสี มชี ื่อว่า ‘มิตตพนิ ทกุ ะ’ ซึ่งท�ำให้พ่อแม่ยากจนซ้�ำลงไปอีกมาก เกิดมา มิตตพินทุกะ ก็ไม่เคยได้กินอ่ิมแม้แต่ม้ือเดียวเช่นเดิม ซำ้� ร้ายยังถกู ขบั ไลไ่ สสง่ ออกจากบา้ น “ไปขอเคา้ กินเถอะลกู พอ่ นะเลย้ี งเจา้ ไม่ไหวแล้ว” “แมไ่ มม่ ีเรีย่ วแรงทจ่ี ะเลย้ี งเจ้าได้อีกแล้ว...ลกู เอ๊ย” เดก็ ผเู้ กดิ มาใชก้ รรมเรร่ อ่ นเขา้ ไปในพาราณสี ครง้ั นนั้ ผใู้ จบญุ ไดจ้ ดั ทนุ การศกึ ษาใหเ้ ดก็ ยากจนไดม้ โี อกาสศกึ ษา เลา่ เรยี น มติ ตพนิ ทกุ ะจงึ ไดร้ บั อปุ การะใหเ้ รยี นศลิ ปะศาสตร์ ในสำ� นกั ของอาจารยท์ ศิ าปาโมกข์ ดว้ ยความมนี สิ ยั แกะกะ เกเร หยาบคาย ดอ้ื รน้ั ไมฟ่ งั ใคร จงึ มเี รอ่ื งทะเลาะววิ าทกบั ศิษย์อนื่ ๆ เป็นประจำ� ๑๙. โลสก 157 www.kalyanamitra.org

วันหนึ่งมติ ตพินทกุ ะ กม็ ีเรื่องทะเลาะวิวาทกบั ศษิ ย์ อ่นื ๆ อีก จึงถกู อาจารย์ว่ากล่าวอย่างรนุ แรง เขาไม่พอใจ มาก จงึ หนอี อกจากสำ� นกั เทีย่ วระเหเร่ร่อนไป “ฮึ...ขา้ ไมผ่ ิดสักหนอ่ ย ทำ� ไมอาจารยต์ ้องลงโทษขา้ ดว้ ย ขา้ ไม่อยกู่ ับอาจารย์แล้ว ไปตายเอาดาบหนา้ ดกี ว่า” เม่ือมิตตพินทุกะหนีออกจากส�ำนักทิศาปาโมกข์ ไปแลว้ ชวี ติ ของเขา กต็ กระกำ� ลำ� บากระเหเรร่ อ่ นไปจนถงึ หมูบ่ า้ นชายแดนแหง่ หน่ึง ตอ่ มากไ็ ดห้ ญิงยากจนหมู่บ้านนน้ั เปน็ ภรรยา “เรว็ ๆ เข้า เจ้ารีบไปทำ� งานไดแ้ ล้ว สว่ นขา้ จะไปขอ ขา้ วชาวบ้านกนิ โอย๊ ...หิว หวิ หิว จนไส้จะกว่ิ อยู่แล้วน”่ี “พ.่ี ..ขอมาเผอ่ื ขา้ ดว้ ยนะ ขา้ กห็ วิ เหมอื นกนั ตง้ั แตเ่ ชา้ ขา้ ยงั ไมไ่ ดก้ นิ อะไรเลย” แต่แล้วอยู่มาวันหนึ่ง ขณะท่ีอาจารย์ทิศาปาโมกข์ จะลงไปยังแม่น้�ำ ก็เห็นคนเลี้ยงแพะ ก�ำลังท�ำร้ายและ ฉุดลากศิษย์ของทา่ นอยู่ “น่แี น่ะ..” “โอ๊ยๆ...อย่าท�ำอะไรข้าเลย” “นี่แน่ะ...” “โอ๊ย...” 158 ศษิ ย์อาจารย์ www.kalyanamitra.org

“โอ.้ ..ท่านท้ังหลายหยุดกอ่ น ชายคนนเ้ี ป็นศษิ ยเ์ รา มอบให้เราไปอบรมสง่ั สอนเถิด” คนเลี้ยงแพะเคารพอาจารย์ทิศาปาโมกข์ จึงยอม มอบมติ ตพนิ ทกุ ะให้ “ศิษย์ท่านนะ ขโมยแพะของพวกเรา บัดนี้ควรแก่ โทษแลว้ ขา้ จะยอมมอบใหท้ า่ นกไ็ ด้ แตข่ ออกี สกั ทเี หอะ... นแี่ น่ะ” “โอ๊ย ไม่ได้ยินที่อาจารย์ข้าขอหรือไง ปล่อยข้าไป ไดแ้ ล้ว” “ขา้ ลงโทษจนหนำ� ใจแลว้ ทา่ นอาจารยโ์ ปรดนำ� กลบั ไปอบรมตามใจท่านเถดิ พวกเราขอลาก่อน” “โอย๊ ...โดนตซี ะน่วมเลยเรา” “เฮอ้ ...เวรกรรมจริงๆ มติ ตพนิ ทุกะเอย๊ ” มิตตพินทุกะถูกน�ำกลับมายังส�ำนักที่เคยให้วิชา ความรู้ และเขากไ็ ดเ้ ลา่ เรอื่ งราวหลงั จากนไ้ี ปใหอ้ าจารยฟ์ งั “เม่ือศิษย์จากไปก็เร่ร่อนรับจ้างเขาไปท่ัว จนมี ภรรยาคนหน่ึงและได้อาศัยบ้านเธอกินอยู่ แต่ก็เกิด เหตุร้ายไฟไหม้บ้านถึง ๗ คร้ัง ศิษย์กับภรรยาต้อง ถูกขับไล่ไปหาที่อยู่ใหม่ แต่ไม่ว่าศิษย์จะอยู่ที่ไหน ก็มีเร่ืองร้ายเกิดขึ้นท่ีน้ัน ในที่สุดก็พรากจากภรรยา ๑๙. โลสก 159 www.kalyanamitra.org

160 ศิษยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

ตอ้ งหนเี อาตวั รอดไปตามลำ� พงั ศษิ ยห์ นมี าถงึ เมอื งคมั ภลี ะ ก็ได้สมคั รเป็นกรรมกรบนเรือเดนิ ทะเลลำ� หน่ึง เรือกถ็ กู พายุบา้ ง หยุดแลน่ โดยหาสาเหตุไม่ไดบ้ า้ ง ทุกคนบนเรือก็หาว่า ‘ศิษย์เป็นตัวกาลกิณี’ ถูกเขาขับไล่ ลงโทษเอาลอยแพ เรอื ก็แล่นต่อไปได้. ด้วยผลท่ีได้รักษาศีลไว้ในศาสนาของพระกัสสปะ สมั มาสมั พทุ ธเจา้ จงึ ไดพ้ บเทพธดิ า ๔ นาง อนั อยใู่ นวมิ าน แก้วผลึก หลังหน่ึงในทะเล เสวยสุขส�ำราญอยู่ในส�ำนัก เทพธดิ าเหล่าน้นั ตลอด ๗ วัน. กน็ างเหลา่ นนั้ เปน็ เปรตมวี มิ านอยู่ เสวยสขุ ได้ ๗ วนั เสวยทกุ ข์ ๗ วันหมนุ เวียนไป. เมอื่ นางจะไปเสวยทุกข์ ๗ วัน กส็ ัง่ เขาไวว้ ่า “อยา่ ไปไหน จนกวา่ พวกฉันจะมา.” คร้ันนางพากันไปแล้ว มิตตพินทุกะก็ลงนอนในแพ ไมไ้ ผ่ ลอยต่อไปขา้ งหน้า ไดเ้ ทพธดิ า ๘ นางในวิมานเงิน เทพธดิ าเหล่านน้ั ก็เป็นเปรต มวี ิมานเช่นเดยี วกนั . เขาลอยตอ่ ไปไดเ้ ทพธดิ า ๑๖ นางในวิมานแก้วมณี แล้วก็ลอยต่อไป ได้เทพธิดา ๓๒ นางในวิมานทอง เขามิได้ฟังค�ำของเทพธิดาเช่นเดียวกัน. จึงลอยต่อไป ข้างหน้า ก็ไดพ้ บเมืองยกั ษเ์ มอื งหนึง่ อยใู่ นระหวา่ งเกาะ ๑๙. โลสก 161 www.kalyanamitra.org

ในเมืองน้ัน มียักษินีตนหน่ึงแปลงกายเป็นแม่แพะ เที่ยวอยู่. มิตตพินทุกะไม่ทราบว่า ‘แม่แพะเป็นยักษินี’ คดิ แตว่ า่ ‘เราจกั กนิ เนอ้ื แพะ’ โดดจับมนั ทเ่ี ทา้ . นางยกั ษก์ ย็ กมติ ตพนิ ทกุ ะขน้ึ สลดั ไป ดว้ ยอานภุ าพ ของยักษ์. มิตตพินทุกะถูกนางยักษ์สลัดข้ามทะเลไป ตกที่พุ่มไม้หนามพมุ่ หน่ึง ข้างคเู มอื งพาราณสี แล้วก็กลง้ิ ตกลงไปที่แผ่นดิน. ก็ในคร้ังน้ัน แม่แพะของพระราชาหลายตัว เที่ยว หากนิ อยเู่ หนือคันคนู ัน้ ถกู พวกโจรลกั ไป พวกคนเลี้ยงคิดกันว่า ‘พวกเราต้องจับโจรให้ได้’ พากนั ซมุ่ อยู่ ณ ทแ่ี หง่ หน่ึง. มิตตพินทุกะกลิ้งตกลงมา ยืนอยู่ท่ีพื้นดินได้แล้ว เหน็ แมแ่ พะเหลา่ นนั้ กค็ ดิ วา่ ‘เราจบั แมแ่ พะตวั หนง่ึ ในเกาะ แห่งหนึ่งกลางทะเล ถูกมันดีดกระเด็นมาตกที่น่ี คราวน้ี ถ้าเราจับแม่แพะตัวหนึ่งที่เท้า มันคงดีดเรากระเด็นกลับ ไปถึงส�ำนกั เทพธิดาผู้มีวิมานอยใู่ นทะเล ดังกอ่ น’ เขาเขา้ ใจเอาเองอยา่ งน้ี โดยไมไ่ ตรต่ รองใหแ้ ยบคาย ดังน้ี แล้วก็โดดจับแม่แพะตัวหน่ึงที่เท้า พอมันถูกเขา จับเท้าเทา่ นน้ั ก็รอ้ งเอด็ อึง พวกคนเลย้ี งแพะกพ็ ากนั กรเู ขา้ มาโดยรอบ ตา่ งรอ้ งวา่ 162 ศิษย์อาจารย์ www.kalyanamitra.org

“คอยมานานแล้ว ไอ้ขโมยกินแม่แพะในราชสกุลน้ี ไอ้นี่เอง” ดงั นีแ้ ลว้ รมุ ซ้อม แลว้ จบั มดั พาไปสู่พระราชวัง. ในขณะนั้น พระโพธิสัตว์แวดล้อมไปด้วยมาณพ ๕๐๐ ออกจากเมืองไปอาบน�้ำ เห็นมิตตพินทุกะก็จ�ำได้ จึงพูดกะคนเหลา่ นั้นวา่ “พอ่ คณุ ทง้ั หลาย คนผนู้ เี้ ปน็ ลกู ศษิ ยข์ องเรา พวกทา่ น จบั เขา เพราะเหตไุ ร ?” คนเหลา่ น้ันตอบว่า “พระคุณท่านขอรับ เขาเป็นคนร้ายขโมยแม่แพะ ของหลวง จับแมแ่ พะตวั หนึง่ ที่เทา้ เหตนุ ้นั พวกผมจงึ จบั เขา.” พระโพธสิ ตั วข์ อรอ้ งว่า “ถ้าเช่นนั้น จงให้เขาเป็นทาสของพวกเราเถิด เขา จักได้อาศยั พวกเราเลย้ี งชีวติ ไป.” คนเหล่านั้นรบั ค�ำวา่ “ดีแล้วขอรบั พระคุณท่าน” พลางปล่อยเขา แลว้ กพ็ ากันไป. ล�ำดบั นน้ั พระโพธสิ ตั วจ์ ึงไต่ถามมิตตพนิ ทกุ ะวา่ “ตลอดเวลาทห่ี ายหนา้ ไปนน้ั เจา้ ไปอยทู่ ไ่ี หนเลา่ ?” มติ ตพนิ ทกุ ะก็เล่าเร่อื งที่ตนกระทำ� ทั้งหมดให้ฟัง. ๑๙. โลสก 163 www.kalyanamitra.org

พระโพธสิ ตั วจ์ งึ กลา่ ววา่ “คนทไี่ มก่ ระทำ� ตามถอ้ ยคำ� ของผูท้ หี่ วงั ดี ยอ่ มได้ทกุ ข์อย่างน.ี้ ” แล้วกล่าวคาถานี้ ความว่า มติ ตพินทุกะเอย๋ บุคคลใดเมื่อท่านหวังดี เอน็ ดู เก้อื กลู ส่งั สอน ก็มิไดก้ ระทำ� ตามท่ีท่านสอน บุคคลน้นั ก็ย่อมเศร้าโศกอยู่เป็นนิจ เหมือนมติ ตพินทกุ ะ จบั ขาแพะแล้ว โศกเศร้าล�ำบากอยู่ฉะนน้ั แล ก็พระโพธิสัตว์ผู้เป็นอาจารย์ และมิตตพินทุกะ ในครั้งนัน้ ก็ไปตามกรรม. พระบรมศาสดาตรัสวา่ “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พระโลสกติสสเถระนั้น ได้กระท�ำความเป็นคนมีลาภน้อย และความเป็นผู้ได้ อริยธรรมให้แก่ตนดว้ ยตนเอง อยา่ งน้แี ล.” คร้ันทรงน�ำพระธรรมเทศนานี้มาแล้ว จึงทรงสืบ อนสุ นธิ ประชมุ ชาดก มติ ตพินทุกะ ได้มาเปน็ พระโลสกติสสะ ในกาลนี้ อาจารย์ทศิ าปาโมกข ์ คอื เราตถาคต 164 ศษิ ยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

ลูกศิษย์ดือ้ ไม่เช่อื ค�ำเตือน ๑ ๒๐) เวฬุกชาดก๔๐ ว่าดว้ ย คนทีน่ อนตาย สถานทตี่ รัส พระเชตวนั มหาวหิ าร ทรงปรารภ ภิกษผุ ู้ว่ายากรปู หน่งึ สาเหตทุ ่ีตรัส มเี รอื่ งยอ่ ๆ วา่ พระผมู้ พี ระภาคเจา้ ตรสั ถามภกิ ษนุ นั้ วา่ “ดกู ่อนภิกษุ จริงหรือ ? ทีว่ ่าเธอเป็นผู้ว่ายาก.” เม่ือภกิ ษุนั้นกราบทลู ว่า “จริง พระเจ้าขา้ .” ก็ตรสั ว่า “ดูก่อนภิกษุ มิใช่แต่ในบัดนี้เท่าน้ันท่ีเธอเป็นคน ว่ายาก แม้ในกาลก่อน เธอก็เป็นคนว่ายากเหมือนกัน เพราะความท่ีเป็นคนว่ายากน่ันแหละ จึงไม่กระท�ำตาม ถอ้ ยค�ำของบัณฑิตท้งั หลาย แล้วถูกงูกดั ตาย” ดงั นี้. แล้วทรงน�ำเอาเรอ่ื งในอดตี มาสาธก ดงั ตอ่ ไปนี้ :- ๔๐ ชาตกฏั ฐกถา อรรถกถาชาดก เอกนบิ าตชาดก, ล.๕๖, น.๒๒, มมร. ๒๐. เวฬุก 165 www.kalyanamitra.org

166 ศิษยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

เนอิ้ หาชาดก ในอดีตกาล คร้ังพระเจ้าพรหมทัตเสวยราชสมบัติ ณ กรงุ พาราณส.ี พระโพธสิ ตั วเ์ กดิ ในตระกลู ทมี่ สี มบตั มิ าก ในแคว้นกาสี ครั้นถึงความเป็นผู้รู้เดียงสาแล้ว ก็เล็งเห็น โทษ ในกามคุณ และอานิสงส์ในการออกบวช จงึ ละกาม ท้ังหลาย แล้วเข้าป่าหิมพานต์ บวชเป็นฤๅษี บ�ำเพ็ญ กสณิ บรกิ รรม ท�ำอภิญญา ๕ และสมาบัติ ๘ ให้เกดิ แลว้ ยบั ย้งั อยู่ด้วยความสุขอนั เกิดแต่ฌาน. ในกาลต่อมา มบี ริวารมาก มีดาบส ๕๐๐ แวดล้อม เปน็ ศาสดาของหมอู่ ยแู่ ลว้ . คร้ังน้ัน มีลูกอสรพิษตัวหน่ึง เที่ยวเล้ือยไปตาม ธรรมดาของตน จนถงึ อาศรมบทของดาบสรปู หน่ึง. ดาบสเหน็ แลว้ เกดิ ความรกั มนั เหมอื นบตุ ร จงึ จบั มนั เลย้ี งไว้ ให้นอนในกระบอกไม้ไผ่ปลอ้ งหนึ่ง. เพราะเหตุที่ มันนอนในกระบอกไม้ไผ่ ดาบสท้ังหลายจึงให้ชื่อมันว่า “เวฬุกะ”. และเพราะเหตุที่ดาบสนั้น เล้ียงดูมันด้วย ความรัก เหมือนมันเป็นบุตร ดาบสทั้งหลายจึงให้ชื่อว่า “เวฬุกบดิ า”. คร้ังนั้น พระโพธิสัตว์ได้ยินข่าวว่า ‘ดาบสคนหน่ึง เล้ยี งอสรพิษ’ จงึ เรียกมาถามวา่ ๒๐. เวฬุก 167 www.kalyanamitra.org

“ข่าววา่ คุณเลีย้ งอสรพษิ จริงหรอื ?” เมอ่ื ดาบสนน้ั ตอบว่า “จริง”. กก็ ล่าวเตอื นว่า “ข้ึนชื่อว่าอสรพิษ วางใจไม่ได้เลย คุณอย่าเล้ียง มนั นะ.” ดาบสตอบว่า “ข้าแต่อาจารย์ มันเหมือนลูกของผม ผมไม่อาจ พรากมันได้.” พระโพธสิ ตั ว์เตอื นซ้�ำวา่ “ถ้าเช่นนั้น ท่านจักต้องถึงตาย เพราะใกล้ชิดมัน แน่นอน.” ดาบสนั้นไม่เช่ือถือถ้อยค�ำของพระโพธิสัตว์ และ ไมอ่ าจปล่อยอสรพษิ . ต่อจากนั้น ล่วงมา ๒-๓ วันเท่านั้น ดาบสท้ังหมด พากันไปหาผลาผล คร้ันถึงที่แล้วก็เห็นว่า ‘ผลาผลหา ไดง้ า่ ย’ เลยพกั อยู่ในทนี่ น้ั เอง ๒-๓ วัน. แม้ดาบสเวฬุกบิดา เมื่อไปกับหมู่ดาบสน้ัน ก็ให้ อสรพิษนอนในปล้องไม้ ปิดไว้แลว้ จึงไป ล่วงไป ๒-๓ วนั จึงกลับมาพร้อมกับหมู่ดาบส คิดว่า ‘เราจะให้อาหารแก่ เวฬกุ ะ เปดิ กระบอกไมไ้ ผ่’ แล้วพดู ว่า 168 ศษิ ยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

“มาเถดิ ลกู เจา้ หวิ ละซี.” พลางสอดมือเข้าไป. อสรพิษโกรธ เพราะอดอาหาร มาต้ัง ๒-๓ วัน จึงฉกมือท่ีสอดเข้าไป ท�ำให้ดาบส ถงึ ส้นิ ชวี ิต อยู่ตรงน้นั เอง แลว้ ก็เล้ือยเขา้ ปา่ ไป. ดาบสท้ังหลายเหน็ ดังนน้ั กบ็ อกแก่พระโพธสิ ัตว.์ พระโพธิสัตว์สั่งให้ท�ำสรีรกิจของดาบสผู้เสียชีวิต แล้วนั่งท่ามกลางหมู่ฤๅษี กล่าวคาถานี้ สอนหมู่ฤๅษี ความวา่ :- บคุ คลใด เมอ่ื ท่านผ้หู วังดี มีความเอน็ ดู จะเกอื้ กูลกลา่ วสอนอยู่ มิไดก้ ระทำ� ตามทสี่ งั่ สอน บคุ คลผนู้ น้ั ยอ่ มถูกพิบัติกำ� จัดเสยี นอนอยู่ เหมอื นบิดาของงูเวฬกุ ะ นอนตายอยู่ ฉะนน้ั ดงั น.้ี พระโพธิสัตว์กล่าวสอนหมู่ฤๅษีอย่างน้ีแล้ว อบรม พรหมวิหาร ๔ ให้เจริญแล้ว เม่ือส้ินอายุ ก็ไปอุบัติใน พรหมโลก. แมพ้ ระบรมศาสดาก็ตรสั วา่ “ดูก่อนภิกษุ มิใช่แต่ในบัดนี้เท่านั้น ที่เธอเป็น ผู้ว่ายาก แม้ในกาลก่อน เธอก็เป็นผู้ว่ายากเหมือนกัน ๒๐. เวฬุก 169 www.kalyanamitra.org

และเพราะความเป็นผู้ว่ายาก จึงต้องถึงความเน่าเปื่อย เพราะปากอสรพษิ เป็นเหตุ.” ครนั้ ทรงนำ� พระธรรมเทศนานม้ี าแลว้ ทรงสบื อนสุ นธิ ประชมุ ชาดก ดาบสเวฬกุ บดิ าในกาลนน้ั เปน็ ภกิ ษวุ า่ ยาก ในบดั น้ี บรษิ ัทท่ีเหลือ คอื พุทธบรษิ ัท ศาสดาของคณะฤๅษ ี คอื เราตถาคต ฉะนแี้ ล. 170 ศิษยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

ลกู ศษิ ย์ดอื้ ไมเ่ ชือ่ คำ� เตือน ๒ ๒๑) อินทสมานโคตตชาดก๔๑ วา่ ดว้ ย การสมาคมกบั สตั บรุ ุษ สถานที่ตรัส พระเชตวันมหาวิหาร ทรงปรารภ ภกิ ษผุ วู้ า่ ยากรูปหนึ่ง สาเหตุท่ตี รัส พระศาสดาตรสั กะภิกษุน้ันว่า “ดูก่อนภิกษุ แม้เม่ือก่อนเธอก็ไม่เช่ือฟังค�ำของ บัณฑิตทั้งหลาย เพราะเธอเป็นผู้ว่ายาก จึงเหลวแหลก เพราะเท้าช้างตกมัน” แลว้ ทรงน�ำเร่อื งในอดีตมาตรสั เลา่ เนอ้ื หาชาดก ในอดตี กาลครงั้ เมอื่ พระเจา้ พรหมทตั เสวยราชสมบตั ิ อยู่ในกรุงพาราณสี พระโพธิสตั วเ์ กดิ ในตระกูลพราหมณ์ ๔๑ ชาตกัฏฐกถา อรรถกถาชาดก ทกุ นบิ าตชาดก, ล.๕๗, น.๗๖, มมร. ๒๑. อนิ ทสมานโคตต 171 www.kalyanamitra.org

172 ศิษยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

คร้นั เจรญิ วัยละฆราวาส ออกบวชเป็นฤๅษี เปน็ ครู ของเหลา่ ฤๅษี ๕๐๐ อาศัยอยใู่ นหมิ วนั ตประเทศ. ในครั้งนั้น บรรดาดาบสเหล่านั้น ได้มีดาบสช่ือ ‘อินทสมานโคตร’ เป็นผู้ว่ายากไม่เช่ือฟัง ดาบสน้ัน เลี้ยงลูกชา้ งไว้เชือกหน่ึง. พระโพธสิ ตั วไ์ ดท้ ราบขา่ ว จงึ เรยี กดาบสนน้ั มาถามวา่ “เขาวา่ เธอเลย้ี งลกู ชา้ งไวจ้ ริงหรอื ?” ดาบสตอบว่า “จรงิ ขอรบั อาจารย์ ขา้ พเจา้ เลยี้ งลกู ชา้ งไวเ้ ชอื กหนง่ึ แม่มนั ตาย.” พระโพธิสตั ว์พูดเตอื นว่า “ขน้ึ ชอื่ ว่า ‘ชา้ ง’ เมอ่ื เตบิ โตมกั ฆา่ คนเล้ยี ง เธออยา่ เลย้ี งลูกชา้ งนัน้ เลย.” ดาบสกลา่ ววา่ “ทา่ นอาจารยข์ ้าพเจา้ ไม่อาจทง้ิ มนั ได.้ ” พระโพธิสัตวก์ ลา่ วว่า “ถา้ เช่นนัน้ เธอจกั ไดร้ ้เู อง.” ดาบสเล้ยี งดชู ้างนน้ั ต่อมามนั มรี า่ งกายใหญโ่ ต. คราวหนึ่ง พวกฤๅษีพากันไปในที่ไกล เพื่อหา รากไม้และผลาผลในปา่ แล้วพักอยู่ ณ ท่ีน้นั ๒-๓ วนั . ๒๑. อินทสมานโคตต 173 www.kalyanamitra.org

ชา้ งกต็ กมนั รอ้ื บรรณศาลาเสยี กระจยุ กระจาย ทำ� ลาย หม้อน�้ำดื่ม โยนแผ่นหินทิ้ง ถอนแผ่นกระดานแขวนท้ิง แล้วเข้าไปยังที่ซ่อนแห่งหนึ่ง ยืนคอยมองดูทางมาของ ดาบส ด้วยหวังวา่ ‘จักฆา่ ดาบสนน้ั แลว้ ไป’. ดาบสอินทสมานโคตรหาอาหารไว้ให้ช้าง เดินมา ก่อนดาบสทั้งหมด ครั้นเห็นช้างนั้น จึงเข้าไปหามันตาม ความรู้สกึ ทีเ่ ป็นปกติ. ครั้นแล้วช้างน้ันออกจากท่ีซ่อน เอางวงจับฟาดลง กับพื้น เอาเทา้ เหยยี บศีรษะขยใ้ี ห้ถงึ ความตาย แลว้ แผด เสียงดังเขา้ ป่าไป. พวกดาบสที่เหลือจึงแจ้งข่าวน้ันให้พระโพธิสัตว์ ทราบ. พระโพธิสตั วก์ ล่าวว่า “ไม่ควรท�ำความคลกุ คลกี ับคนช่ัว” แล้วกลา่ วคาถานีว้ ่า:- บุคคลไม่พึงท�ำความสนิทสนมกบั คนชั่ว ทา่ นผ้เู ปน็ อริยะ รูป้ ระโยชนอ์ ยู่ ไม่พงึ ท�ำความสนิทสนมกับอนารยชน เพราะอนารยชนนน้ั แม้อยรู่ ว่ มกนั เป็นเวลานาน กย็ อ่ มท�ำความช่วั ดจุ ช้างผทู้ ำ� ลาย 174 ศษิ ยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

ดาบสอนิ ทสมานโคตร ฉะนน้ั บุคคลพงึ รู้บุคคลใดวา่ ผูน้ เ้ี ชน่ เดยี วกับเรา ดว้ ยศีล ดว้ ยปัญญา และแมด้ ้วยสุตะ พึงท�ำไมตรีกบั บคุ คลผนู้ ั้นนน่ั แหละ เพราะการสมาคมกบั สตั บรุ ษุ นำ� มาซง่ึ ความสขุ แท.้ พระโพธสิ ัตวส์ อนหมู่ฤๅษวี ่า “ธรรมดาคนเราไม่ควรเป็นผู้สอนยาก ควรศึกษา ใหด้ ี” แล้วให้จัดการเผาศพอินทสมานโคตรดาบส เจริญ พรหมวิหาร ไดเ้ ขา้ ถงึ พรหมโลก. พระศาสดาทรงน�ำพระธรรมเทศนานี้มาแล้ว ประชมุ ชาดก. อนิ ทสมานโคตรในคร้งั นน้ั ไดเ้ ป็นภกิ ษสุ อนยากนีใ้ นคร้งั น้ี. สว่ นครูประจ�ำคณะได้เปน็ เราตถาคต นี้แล. ๒๑. อนิ ทสมานโคตต 175 www.kalyanamitra.org

176 ศิษยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

ลกู ศิษย์หาอุบายเตือนอาจารย์ ๒๒) การนั ทิยชาดก๔๒ วา่ ด้วย การทำ� ที่เหลือวสิ ัย สถานที่ตรัส พระวิหารเชตวนั ทรงปรารภ พระธรรมเสนาบดี สาเหตุทีต่ รัส ได้ยินมาว่า พระเถระให้ศีล แก่คนทุศีลท้ังหลาย มีพรานเน้ือและคนจับปลาเป็นต้น ที่ผ่านๆ มา ซ่ึงท่าน ได้พบไดเ้ ห็นเท่านัน้ ว่า “ทา่ นทั้งหลายจงถือศลี ท่านท้งั หลายจงถือศีล.” ชนเหลา่ นน้ั มคี วามเคารพในพระเถระ ไมอ่ าจขดั ขนื ถอ้ ยคำ� ของพระเถระนน้ั จงึ พากนั รบั ศลี กแ็ หละครนั้ รบั แลว้ ก็ไมร่ กั ษา คงกระท�ำการงานของตนๆ อยู่อยา่ งเดมิ พระเถระเรียกสัทธิวิหาริกทั้งหลายของตนมาแล้ว กลา่ ววา่ ๔๒ ตน้ ฉบบั ชาตกฏั ฐกถา อรรถกถาชาดก จตกุ กนบิ าตชาดก, ล.๕๘, น.๗๕๑, มมร. ๒๒. การนั ทิย 177 www.kalyanamitra.org

“อาวุโสท้ังหลาย คนเหล่านี้รับศีลในส�ำนักของเรา ก็แหละครน้ั รบั แล้ว กไ็ ม่รกั ษา.” สทั ธิวิหาริกทงั้ หลายกล่าววา่ “ท่านขอรับ ท่านให้ศีลโดยความไม่พอใจของชน เหลา่ นั้น พวกเขาไม่อาจขัดขนื ถ้อยคำ� ของทา่ น จงึ รับเอา ตงั้ แตน่ ไ้ี ป ขอทา่ นอยา่ ไดใ้ หศ้ ลี แกช่ นทงั้ หลายเหน็ ปานน.้ี ” พระเถระไมพ่ อใจตอ่ ถอ้ ยคำ� ของสทั ธิวิหาริก. ภิกษุท้ังหลายได้สดับเรื่องราวนั้นแล้วก็สนทนากัน ขึ้นในโรงธรรมสภาวา่ “อาวุโสท้งั หลาย ไดย้ นิ วา่ พระสารีบุตรให้ศีลแกค่ น ที่ทา่ นได้ประสบพบเห็นเท่านั้น.” พระศาสดาเสดจ็ มาแล้วตรัสถามว่า “ดูก่อนภิกษุท้ังหลาย บัดนี้ พวกเธอน่ังสนทนากัน เรือ่ งอะไรหนอ ?” เมอื่ ภกิ ษทุ ง้ั หลายกราบทลู ใหท้ รงทราบวา่ เรอื่ งชอื่ น้ี พระเจา้ ขา้ จึงตรัสว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย มิใช่ในบัดน้ีเท่านั้น แม้ใน กาลก่อน พระสารีบุตรนี้ก็ให้ศีลแก่คนที่ตนได้ประสบ พบเหน็ ซง่ึ ไมข่ อศลี เลย” แล้วทรงน�ำเอาเรือ่ งในอดีตมาสาธก ดังตอ่ ไปนี้. 178 ศิษย์อาจารย์ www.kalyanamitra.org

เนอื้ หาชาดก กาลครง้ั หนงึ่ นานมาแลว้ พระโพธสิ ตั วเ์ กดิ ในตระกลู พราหมณเ์ มอื งพาราณสี มีช่อื ว่า ‘การันทยิ ะ’ เมื่อเติบโตเป็นหนุ่มแล้ว ได้ไปศึกษาศิลปวิทยาที่ เมอื งตกั กศลิ า ไดเ้ ป็นหัวหน้า คณะศิษย์อาจารย์ของเขาได้ให้ศีลแก่คนพบเห็น ทุกคนไมว่ า่ จะเป็นชาวประมงชาวนาผไู้ ม่ขอศีลเลยวา่ “ท่านท้ังหลายจงรับศลี รกั ษาศลี นะ” ปรากฏว่าคนเหล่าน้นั รบั ศลี เมอื่ อาจารยท์ ราบเรอื่ งแลว้ กม็ กั บน่ ใหล้ กู ศษิ ยฟ์ งั อยู่ เป็นประจ�ำว่า “อา้ ยพวกน้ี ไมร่ ้จู กั ทำ� คณุ งามความดี รบั ศีลไปแล้ว กไ็ ม่รจู้ กั รกั ษา” อยู่มาวันหน่ึง มชี าวบา้ นแห่งหนง่ึ มาเชญิ ให้ไปสวด พธิ พี ราหมณ์ อาจารยจ์ งึ เรยี กการนั ทยิ ะมาพบ แลว้ มอบให้ เปน็ หวั หน้าคณะไปแทนตน และกลา่ วกำ� ชบั ว่า “การันทิยะ ฉันจะไม่ไปนะ มอบให้เธอเป็นหัวหน้า พากันไป แตอ่ ยา่ ลมื นำ� ส่วนของฉนั มาด้วยละ” เมื่อการันทิยะพาคณะไปแล้ว ขากลับมาได้พากัน นง่ั พกั ผอ่ นอยขู่ า้ งเขาลกู หนงึ่ ใกลส้ ำ� นกั เรยี น เขาคดิ หาวธิ ี ๒๒. การนั ทิย 179 www.kalyanamitra.org

ที่จะเตือนสติอาจารย์ให้เลิกให้ศีลคนท่ัวไป ให้รู้จักให้ศีล แก่ผู้ที่ขอเท่าน้ัน เดินไปเห็นซอกเขา ฉุกคิดขึ้นมาได้ จงึ จับก้อนหินโยนลงไปทซ่ี อกเขานั้น พวกศิษย์คนอนื่ ๆ ถามวา่ “ทำ� อะไร ?” กไ็ มย่ อมบอก พวกลกู ศษิ ยจ์ งึ พากนั กลบั สำ� นกั เรยี น ไปบอกอาจารย์ อาจารยพ์ อมาถึงกถ็ ามขน้ึ ว่า “การันทิยะ จะมีประโยชน์อะไรกับการท้ิงก้อนหิน ลงไปในซอกเขาน้ี เจา้ ท�ำไปทำ� ไม ?” การนั ทิยะตอบว่า “ผมจักท�ำแผ่นดินให้เรียบเสมอกัน ดังฝ่ามือครับ อาจารย”์ “ท่านคนเดียวย่อมไม่สามารถถมหุบเหว ให้เต็ม ทำ� แผ่นดนิ ให้ราบเรยี บไดห้ รอก เกรงว่าทา่ นตายไป ก็ยัง ทำ� ไม่ได้” “ถ้าผมคนเดียวไม่สามารถท�ำแผ่นดินให้ราบเรียบ เสมอกันได้ อาจารย์ก็ไม่สามารถท�ำมนุษย์ผู้มีทิฏฐิต่างๆ กันให้มีศีลธรรมเสมอกันไดเ้ ช่นกันนะ ขอรบั ” อาจารยไ์ ดฟ้ งั แลว้ กลบั ไดส้ ตริ วู้ า่ ตนผดิ แลว้ จงึ กลา่ ว เป็นคาถาว่า 180 ศิษยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

การันทิยะ เจ้าได้บอกความจริงแก่เรา ข้อนี้ เป็นอย่างนั้นจริงๆ แผ่นดินนี้มนุษย์ไม่สามารถจะท�ำให้ ราบเรียบได้ ฉันใด เราก็ไม่อาจท�ำมนุษย์ท้ังหลายให้มา อยใู่ นอ�ำนาจของเราไดฉ้ ันนน้ั นับต้ังแต่วันนั้น อาจารย์ก็เลิกให้ศีลแก่ผู้ไม่ขอศีล ใหเ้ ฉพาะผู้ท่ขี อเทา่ นน้ั ประชมุ ชาดก พราหมณ์ในคร้งั น้นั ไดเ้ ปน็ พระสารบี ตุ ร ส่วนการันทยิ บณั ฑติ ในครั้งนนั้ ได้เปน็ เราตถาคต. ๒๒. การนั ทยิ 181 www.kalyanamitra.org

182 ศิษยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

ลูกศษิ ย์เตือนอาจารย์แล้ว ๑ ๒๓) เวทัพพชาดก๔๓ ว่าด้วย ผปู้ รารถนาประโยชน์ โดยไม่แยบคายย่อมเดอื ดรอ้ น สถานท่ีตรสั พระเชตวนั มหาวหิ าร ทรงปรารภ ภกิ ษผุ ูว้ ่ายาก สาเหตทุ ตี่ รัส ความพสิ ดารว่า พระศาสดาตรัสกะภกิ ษุน้นั วา่ “ดูก่อนภิกษุ มิใช่แต่ในบัดน้ีเท่าน้ัน ที่เธอเป็นคน ว่ายาก แม้ในกาลก่อน ก็เป็นผู้ว่ายากเหมือนกัน เพราะ เหตนุ นั้ แล จงึ ไมท่ �ำตามค�ำของท่านผเู้ ปน็ บัณฑิต ถูกฟัน ด้วยดาบขาดสองท่อน ล้มนอนอยู่ที่หนทาง และเพราะ อาศยั เธอคนเดยี วแทๆ้ คนอกี พันคนตอ้ งสิน้ ชีวิตไปด้วย” ดงั น้ี. แลว้ ทรงน�ำเอาเรอื่ งในอดีตมาสาธก ดงั ต่อไปนี้ :- ๔๓ ตล.น้ ๕ฉ๖บ,บัน.ช๔า๑ต,กมฏั มฐรก.ถา อรรถกถาชาดก เอกนบิ าตชาดก, ๒๓. เวทพั พ 183 www.kalyanamitra.org

เนอ้ื หาชาดก กาลครง้ั หนง่ึ นานมาแลว้ ในเมอื งพาราณสมี พี ราหมณ์ ผู้รู้มนต์คนหน่ึงชื่อ ‘เวทัพพะ’ สามารถร่ายมนต์เรียก ฝนเงินฝนทองให้ตกลงมาได้ พราหมณ์มีลูกศิษย์อยู่ คนหน่งึ วันหนึ่งอาจารย์และลูกศิษย์ได้เดินทางไปท�ำธุระ ทแี่ ควน้ เจตี พอไปถงึ ปา่ ในระหวา่ งทางถกู โจรจบั เรยี กคา่ ไถ่ ธรรมเนยี มของโจรพวกนคี้ อื เมอื่ จบั ผคู้ นไดแ้ ลว้ ถา้ เปน็ แม่ กับลูกสาวจะปล่อยแม่ไป ถ้าเป็นพ่ีกับน้องจะปล่อยพี่ไป ถา้ เป็นอาจารยก์ ับลูกศษิ ย์ จะปลอ่ ยลกู ศิษย์ไป แตก่ อ่ นทล่ี กู ศษิ ยจ์ ะออกเดนิ ทางไป ไดก้ ระซบิ เตอื น อาจารยว์ ่า “ท่านอาจารย์ครับ ผมจะไปสักสองสามวันเท่าน้ัน อาจารย์อย่าได้หวั่นไปเลย และวันน้ีจะมีฤกษ์ดี ท่าน อย่าไดไ้ รค้ วามอดทน รา่ ยมนต์ใหฝ้ นเงนิ ฝนทองตกลงมา เป็นอันขาด เพราะพวกโจรจักฆ่าทา่ นเสยี ” ฝ่ายพวกโจร พออาทิตย์ตกดินก็จับมัดพราหมณ์ ให้นอนอยู่ ขณะนน้ั พระจนั ทรเ์ ตม็ ดวงกโ็ ผลข่ นึ้ พราหมณ์ เหน็ เช่นน้ัน ก็คิดได้ว่า ‘ฤกษ์ท่ีจะท�ำให้ฝนเงินฝนทอง 184 ศษิ ย์อาจารย์ www.kalyanamitra.org

ตกลงมา มีแล้ว เราจะมานอนทนทุกข์ทรมานอยู่อย่างน้ี ทำ� ไม ? รา่ ยมนต์เรยี กฝนเงนิ ฝนทองตกลงมามอบทรัพย์ ให้โจรแล้ว ให้พวกมนั ปลอ่ ยเราไปจะดีกว่า’ จงึ เรียกโจรมาบอกใหป้ ล่อยตนแลว้ นัง่ ประกอบพธิ ี รา่ ยมนต์แหงนดูดาวเรยี กฝนเงินฝนทองให้ตกลงมา พวกโจรพากนั เกบ็ รวบรวมทรพั ยใ์ สห่ อ่ ผา้ แบกหนไี ป ฝ่ายพราหมณก์ เ็ ดินตามไปข้างหลัง ขณะนน้ั ไดม้ โี จรอกี กลมุ่ หนงึ่ พากนั จบั โจรกลมุ่ ทห่ี นงึ่ ไว้ โจรกลมุ่ ทห่ี นงึ่ จงึ บอกใหจ้ บั พราหมณท์ เี่ ดนิ ตามหลงั มา เพราะทรพั ยน์ พี้ ราหมณเ์ ปน็ ผเู้ รยี กมาให้ จะเอามากเทา่ ใด กไ็ ด้ พวกโจรกลุ่มน้ัน จึงปล่อยโจรกลุ่มที่หน่ึงไป จับ พราหมณ์แล้วบังคับให้เรียกฝนเงินฝนทองตกลงมาให้ พอไดย้ ินพราหมณต์ อบว่า “ไมส่ ามารถเรยี กฝนเงนิ ฝนทองไดอ้ กี ปหี นง่ึ สามารถ เรียกไดค้ ร้ังเดียวเทา่ น้นั ต้องรอจนถึงปหี นา้ .” ดว้ ยความโกรธหวั หนา้ โจรจงึ ฟนั พราหมณต์ ายคาที่ แล้วรีบติดตามโจรกลุ่มที่หนึ่งไป ท�ำการชิงทรัพย์และ ฆ่าโจรกลุ่มที่หนึ่งตายหมดส้ิน ในระหว่างท่ีเก็บรวบรวม ทรัพย์อยู่น้ัน พวกโจรเกิดแตกคอกันเรื่องการแบ่งทรัพย์ ๒๓. เวทพั พ 185 www.kalyanamitra.org

จึงเกิดการต่อสู้กันเอง จนในท่ีสุดเหลือโจรเพียง ๒ คน เทา่ น้ัน โจรท้ัง ๒ คน ได้น�ำเอาทรัพย์ไปซ่อนไว้ในป่าใกล้ หมู่บ้านแห่งหน่ึง ด้วยความหิวจึงให้โจรคนหนึ่งนั่งเฝ้า ทรพั ย์ไว้ อีกคนเข้าไปหาอาหารในหมบู่ า้ น โจรทีน่ ั่งเฝา้ ทรัพยก์ ็คิดดว้ ยความโลภว่า ‘ถ้ามมี ัน กต็ อ้ งแบง่ ทรพั ยเ์ ปน็ สองสว่ น พอมนั มาถึง เราจะฆา่ มันดว้ ยการฟันครงั้ เดยี ว’ ฝ่ายโจรอีกคนก็คิดเช่นเดียวกัน พอได้อาหารแล้ว ก็รีบกินเสียก่อน ส่วนท่ีเหลือก็ใส่ยาพิษไว้ ถือเดินไปหา โจรท่เี ฝ้าทรัพย์ พอกม้ ลงวางอาหารเทา่ น้นั กถ็ ูกฟันตาย คาท่ี โจรน้ันได้น�ำศพเพ่ือนไปทิ้งแล้วกลับมากินอาหาร ตนเองก็เสียชีวิตในที่น้ันนั่นเอง คนท้ังหมดได้ถึงความ พนิ าศเพราะอาศัยทรัพยน์ ้นั ด้วยประการฉะนี้ สองสามวันต่อมา ลูกศิษย์ได้ถือเอาทรัพย์กลับมา แล้วไม่พบอาจารย์ในที่น้ัน เห็นแต่ทรัพย์กระจัดกระจาย อยู่ จึงทราบเหตุการณ์ เดินผ่านไปเห็นอาจารย์นอน ตายอยู่ และซากศพโจรอีกจ�ำนวนหนึ่ง จึงกล่าวเป็น คาถาว่า 186 ศิษยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

ผู้ใด ปรารถนาประโยชน์ โดยอบุ ายอันไมแ่ ยบยล ผ้นู ัน้ ย่อมเดือดรอ้ น เหมือนโจรชาวแควน้ เจตะ ฆา่ พราหมณเ์ วทัพพะเสียแลว้ กพ็ ลอยถึงความพินาศทงั้ หมด แม้พระบรมศาสดาก็ตรสั ว่า “ดูก่อนภิกษุ มิใช่แต่ในบัดนี้เท่านั้น ท่ีเธอเป็นคน ว่ายาก แม้ในกาลก่อน ก็เป็นคนว่ายากเหมือนกัน ก็เพราะความเป็นคนว่ายาก จึงถึงความพินาศอย่าง ใหญห่ ลวง.” ดงั น้ี. ประชมุ ชาดก เวทัพพะพราหมณใ์ นคร้ังนัน้ ได้มาเปน็ ภิกษุวา่ ยากในบดั น้ี ส่วนลูกศษิ ย์ ได้แก่ เราตถาคต ฉะน้แี ล ๒๓. เวทพั พ 187 www.kalyanamitra.org

188 ศิษยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

ลกู ศษิ ยเ์ ตอื นอาจารยแ์ ลว้ ๒ ๒๔) ทพุ พจชาดก๔๔ ว่าด้วย ว่าดว้ ย ได้รบั โทษเพราะทำ� เกินเหตุ สถานท่ตี รัส พระเชตวันมหาวิหาร ทรงปรารภ ภกิ ษุผู้ว่ายากรูปหน่ึง สาเหตุท่ีตรัส ในชาดกน้ี พระศาสดาตรัสเรียกภกิ ษุนั้นมาตรสั วา่ “ดูก่อนภิกษุ มิใช่แต่ในบัดน้ีเท่านั้น ที่เธอเป็น ผู้วา่ ยาก แม้ในกาลกอ่ นกเ็ ปน็ ผวู้ ่ายาก เพราะความทีเ่ ป็น ผวู้ า่ ยาก ไมก่ ระทำ� ตามโอวาทแหง่ บณั ฑติ จงึ ถกู หอกแทง ถึงส้นิ ชีวติ ” ดังนี้ แล้วทรงน�ำเอาเรอ่ื งในอดตี มาสาธก ดงั ต่อไปน้ี :- เนือ้ หาชาดก ในอดีตกาล คร้ังพระเจ้าพรหมทัตเสวยราชสมบัติ อยใู่ นพระนครพาราณสี พระโพธสิ ตั วถ์ อื ปฏสิ นธใิ นกำ� เนดิ ๔๔ ตน้ ฉบบั ชาตกฏั ฐกถา อรรถกถาชาดก เอกนบิ าตชาดก, ล.๕๖, น.๔๓๙, มมร. ๒๔. ทพุ พจ 189 www.kalyanamitra.org

นักฟ้อนทางกระโดด เจริญวัยแล้ว ได้เป็นผู้มีปัญญา ฉลาดในอุบาย ท่านศึกษาศิลปะในทางกระโดดข้ามหอก ในสำ� นกั แหง่ นกั โดดผหู้ นงึ่ เทย่ี วแสดงศลิ ปะไปกบั อาจารย์ แต่อาจารย์ของท่านรู้ศิลปะในการโดดข้ามหอก ๔ เล่ม เทา่ น้นั ไมไ่ ดถ้ งึ ๕ เล่ม วันหนึ่ง อาจารย์แสดงศิลปะในหมู่บ้านต�ำบลหน่ึง เมาเหล้าแล้วพูดว่า “เราจักโดดข้ามหอก ๕ เลม่ ปกั หอกเรยี งรายไว้.” ครง้ั นัน้ พระโพธิสัตวจ์ งึ กลา่ วกะอาจารยว์ ่า “ท่านอาจารย์ครับ ท่านไม่ทราบศิลปะการโดดข้าม หอก ๕ เล่ม เอาหอกออกเสียเล่มหนึ่งเถิดครับ ถ้าท่าน ขน้ึ โดด จักถูกหอกเล่มที่ ๕ แทงตายแนน่ อน.” แตเ่ พราะเมาสรุ า อาจารย์จึงกลา่ วว่า “ถงึ ตวั เจ้าก็หาร้ขู ีดความสามารถของเราไม่” มิได้ยึดถือถ้อยค�ำของพระโพธิสัตว์ โดยข้ามไปได้ ๔ เล่ม ถูกเล่มที่ ๕ เสียบ เหมือนคนเสียบดอกมะทราง ในไม้กลดั ฉะนน้ั นอนครำ่� ครวญอย่.ู ครั้งน้ัน พระโพธิสัตว์กล่าวกะท่านอาจารย์ว่า ทา่ นไมเ่ ชอื่ ค�ำของบณั ฑิต จงึ ถึงความฉบิ หายน้ี ดังนแ้ี ล้ว กลา่ วคาถาน้ี ความวา่ :- 190 ศษิ ยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

ทา่ นอาจารย์ ท่านกระท�ำการเกนิ กว่าทีท่ ำ� ได้ เรอ่ื งนไี้ มถ่ กู ใจกระผมเลย ทา่ นโดดพน้ หอกเลม่ ที่ ๔ ถูกหอกเลม่ ท่ี ๕ เสยี บเขา้ แลว้ ดังน.้ี พระโพธิสัตว์ คร้ันกล่าวค�ำน้ีแล้ว ก็น�ำอาจารย์ ออกจากหอก กระทำ� กจิ ที่ควรทำ� ใหแ้ ล้ว. พระศาสดาทรงน�ำอดีตนิทานนมี้ าแล้ว ประชุมชาดก อาจารยใ์ นครัง้ นั้น ไดม้ าเป็น ภิกษผุ ูว้ ่ายาก ๒๔. ทพุ พจ 191 www.kalyanamitra.org

บทสรปุ ชาดก ๒๔ เรอื่ ง l ทรงปรารภภกิ ษุ ๑๒ เรอ่ื ง ภกิ ษุบรรลธุ รรม ๓ เร่ือง, ๒ เรอื่ งภิกษบุ รรลโุ สดาบนั คือ ๑๔) อุมมาทันตีชาดก ว่าด้วย เสนาบดีถวาย นางอุมมาทนั ตแี ด่พระราชา ๑๕) อสาตมนั ตชาดก ว่าดว้ ย หญิงเลวทราม อีกเร่ืองภิกษุบรรลุอนาคามี ส่วนบุคคลอื่นได้บรรลุ โสดาบัน และสกทาคามี คอื ๑๗) ติลมุฏฐิชาดก ว่าด้วย การเฆี่ยนตีเป็นการ สัง่ สอน l ทรงปรารภพระเจ้าอชาตศัตรู ๓ เรอ่ื ง ๓) สัญชีวชาดก ว่าด้วย โทษท่ยี กยอ่ งอสตั บรุ ษุ ๔) ถุสชาดก วา่ ด้วย รูจ้ กั แกลบหรือข้าวสารในทมี่ ดื ๕) มสู กิ ชาดก ว่าด้วย ควรเรยี นทุกอย่างแตไ่ มค่ วร ใชท้ กุ อย่าง 192 ศษิ ยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

l ทรงปรารภพระเทวทัต ๒ เรือ่ ง ๗) อุปาหนชาดก ว่าด้วย อนารยชนย่อมใช้ศิลปะ ในทางผิด ๘) คุตตลิ ชาดก วา่ ด้วย ลกู ศิษยค์ ดิ ลา้ งครู l ทรงปรารภอบุ าสก ๒ เรื่อง ๑๒) อนภริ ตชิ าดก วา่ ด้วย เปรียบหญงิ เหมอื นของ ๕ อย่าง ๑๓) ทุราชานชาดก ว่าดว้ ยความรไู้ ดย้ ากของหญิง อบุ าสกไดบ้ รรลุโสดาบันท้งั ๒ เรื่อง l ทรงปรารภพราหมณ์ ๓ เรอ่ื ง ๑๐) สาธุศลี ชาดก วา่ ดว้ ย เลอื กเอาผู้มีศลี ๑๑) อนภริ ตชิ าดก ว่าดว้ ย จติ ขุน่ มัว-ไม่ขุน่ มวั พราหมณต์ ้งั อยใู่ นโสดาปัตติผล ท้งั ๒ เร่อื ง หนา้ ทีข่ องศิษย์และอาจารย์ทีพงึ มตี ่อกันมีกล่าวไว้ ในสงิ คาลกสตู ร เรือ่ ง สงิ คาลกคฤหบดบี ุตร - ว่าดว้ ยคหิ -ิ ปฏบิ ัติ กถาว่าด้วยทิศ ๖ ความตอนหน่ึงว่า ฯลฯ บทสรุป 193 www.kalyanamitra.org

ดกู รคฤหบดบี ตุ ร อาจารยผ์ เู้ ปน็ ทศิ เบอ้ื งขวา อนั ศษิ ย์ พึงบำ� รงุ ดว้ ยสถาน ๕ คอื ดว้ ยลกุ ขึ้นยืนรับ ๑ ดว้ ยเข้าไปยืนคอยรับใช้ ๑ ด้วยการเชื่อฟัง ๑ ดว้ ยการปรนนบิ ตั ิ ๑ ด้วยการเรียนศลิ ปวทิ ยาโดยเคารพ ๑ ฯ ดกู รคฤหบดบี ตุ ร อาจารยผ์ เู้ ปน็ ทศิ เบอื้ งขวา อนั ศษิ ย์ บ�ำรุงด้วยสถาน ๕ เหล่านี้แล้ว ย่อมอนุเคราะห์ศิษย์ ด้วยสถาน ๕ คอื แนะน�ำดี ๑ ใหเ้ รียนดี ๑ บอกศษิ ยด์ ว้ ยดใี นศลิ ปวิทยาทั้งหมด ๑ ยกย่องให้ปรากฏในเพื่อนฝูง ๑ ท�ำความปอ้ งกันในทศิ ทัง้ หลาย ๑ ฯ ดกู รคฤหบดบี ตุ ร อาจารยผ์ เู้ ปน็ ทศิ เบอ้ื งขวาอนั ศษิ ย์ บำ� รุงดว้ ยสถาน ๕ เหลา่ นแ้ี ลว้ ย่อมอนุเคราะห์ศิษยด์ ้วย สถาน ๕ เหลา่ น้ี ทศิ เบอื้ งขวานนั้ ชอื่ วา่ อนั ศษิ ยป์ กปดิ ใหเ้ กษมสำ� ราญ ใหไ้ ม่มภี ยั ดว้ ยประการฉะน้ี ฯ ความตอนหนงึ่ ใน มลิ นิ ทปญั หา นอกวรรค เมณฑก- ปญั หา ส่วนอาจารยก์ ค็ วรปฏบิ ตั ิชอบใหป้ ระกอบดว้ ยคณุ ของอาจารย์ ๒๕ ประการ 194 ศษิ ยอ์ าจารย์ www.kalyanamitra.org

คุณของอาจารย์ ๒๕ ประการ ๑. ดูแลศษิ ย์เนอื ง ๆ ๒. รจู้ กั คนท่คี วรคบและไม่ควรคบ ๓. รู้วา่ ศษิ ยป์ ระมาทหรือไมป่ ระมาท ๔. รู้เวลาท่ศี ษิ ยน์ อน ๕. รู้เวลาศษิ ย์เจ็บไข้ ๖. รูว้ ่าศิษย์ได้อาหารหรอื ยงั ไม่ได้ ๗. รูค้ ณุ วิเศษต่างๆ ๘. รู้จักแจกแบง่ อาหารให้ศษิ ย์ ๙. ร้จู ักปลอบศษิ ย์ไม่ใหก้ ลัว ๑๐. สอนให้ศษิ ย์ประพฤตติ ามเยีย่ งอยา่ งคนดี ๑ ๑. ต้องรู้จกั รอบๆ บา้ น ๑๒. ตอ้ งรูจ้ ักรอบๆ วิหาร ๑๓. ไมค่ วรเลน่ หวั ตลกคะนองกบั ศิษย์ ๑๔. ควรรจู้ กั อดโทษศิษย์ ๑๕. ควรตงั้ ใจท�ำดตี อ่ ศิษย์ ๑๖. ควรประพฤติให้เปน็ ระเบยี บต่อศิษย์ ๑๗. ไม่ควรปิดๆ บัง ๆ ศิษย์ ๑๘. สอนความรู้ใหศ้ ิษย์ส้ินเชิง ๑๙. ควรคิดอยากให้ศิษย์รูศ้ ิลปะ บทสรุป 195 www.kalyanamitra.org

๒๐. ควรคิดแตท่ างทีจ่ ะให้ศิษย์เจริญ ๒๑. ควรคิดอยากใหศ้ ิษยช์ อบเรยี น ๒๒. ควรมีจติ อนั เมตตาต่อศษิ ย์ ๒ ๓. ไม่ควรทิ้งศษิ ย์เวลามีอันตราย ๒ ๔. ไมค่ วรประมาทกริ ิยาต่อศิษย์ ๒ ๕. ควรประคองศษิ ย์ผู้พลั้งพลาด 196 ศิษย์อาจารย์ www.kalyanamitra.org

แนะน�ำหนงั สือธรรมะ ของสมาคมสมาธเิ พอ่ื การพฒั นาศลี ธรรมโลก ธรรมะคลายโศก (เฉพาะ e-book) ISBN : 978-616-8103-05-0 ผเู้ รียบเรยี ง : สิรปิ ุณฺโณ จำ� นวนหน้า : ๑๙๒ คำ� บรรยาย เรยี บเรยี งเนอื้ หาจาก ๒๒ พระสตู ร ที่เกี่ยวข้องกับ ความเจ็บป่วย ความทุกข์จาก การพลดั พราก จัดทำ� เปน็ ๒ ส่วน คอื ธรรมะ คลายโศกส�ำหรบั ฆราวาส และธรรมะคลายโศก สำ� หรับพระ ยูกิเอะจงั (เฉพาะ e-book) ISBN : 978-616-8103-03-6 ผูเ้ รยี บเรยี ง : สิรปิ ณุ ฺโณ จ�ำนวนหนา้ : ๑๐๔ ค�ำบรรยาย หนูน้อยลูกคร่ึงญ่ีปุ่น-ไทย อายุ ๓ ขวบเศษ, เธอเป็นเด็กช่างพูดช่างเจรจา เข้าใจและพูดภาษาไทยได้คล่องแคล่ว, เข้าวัด พร้อมม่าม้าตั้งแต่เยาว์วัย คุ้นเคยกับพระและ การทำ� บญุ ตง้ั แตเ่ ลก็ , หนงั สอื นจ้ี งึ เปน็ การบนั ทกึ เรอื่ งราวและพัฒนาการของเธอ 197 www.kalyanamitra.org

ธรรมะจาก Siripunno Fanpage สัจกิรยิ า, พลงั มวลชน (เฉพาะ e-book) ISBN : 978-616-91637-9-4 ผ้เู รยี บเรียง : สิรปิ ุณฺโณ จำ� นวนหนา้ : ๑๑๒ ค�ำบรรยาย เป็นการค้นคว้า และรวบรวมจาก ชาดก, คาถาธรรมบทและพระสูตรในเร่ือง สจั กิริยาและพลงั มวลชน ธรรมะจาก Siripunno Fanpage การจองเวร (เฉพาะ e-book) ISBN : 978-616-8103-04-3 ผู้เรียบเรียง : สริ ปิ ณุ โฺ ณ จ�ำนวนหน้า : ๑๖๘ คำ� บรรยาย เปน็ เรอ่ื งราวการผกู เวรกนั ขา้ มชาติ ทมี่ ปี รากฏอยใู่ นชาดก, คาถาธรรมบท ในตอนทา้ ย เปน็ เรอื่ งราวการจองเวรขา้ มชาตใิ นอดตี ระหวา่ ง พระเทวทตั กบั พระโพธสิ ตั ว์ ทมี่ ปี รากฏในชาดก โดยเฉพาะ จำ� นวน ๑๐ เรื่อง 198 www.kalyanamitra.org

e-book Free download ผลงานหนงั สือธรรมะ ของ สมาคมสมาธิเพอ่ื การพฒั นาศีลธรรมโลก ประเภท คาถาธรรมบท • อุบาสิกาฉบับราชนิกูล-พระเถร ี https://goo.gl/2xFWS1 • อุบาสกิ า ฉบบั สามญั ชน https://goo.gl/iwhkCA ประเภท ชาดก • ปัญญาบารมี หนทางการสร้างปัญญา http://goo.gl/LX9xYJ • ชาดกเร่อื งปญั ญา https://goo.gl/nktWh5 • ชาดกเรื่องโปรด https://goo.gl/gWZyTT ประเภท พระสูตร • ภพน้ภี พหนา้ ฉบับเตมิ เต็ม http://goo.gl/KQrxIt • ทานบารมี สตู รลดั แห่งความสุข http://goo.gl/TfPejV • ธรรมคลายโศก http://goo.gl/q4HCu9 ประเภท เรยี บเรียง • ธรรมะจาก Siripunno Fanp@ge https://goo.gl/b7kiCb ฉบบั สัจกิริยา-พลงั มวลชน/จองเวร https://goo.gl/LdgPfH 199 www.kalyanamitra.org