ใบเนื้อหาหน่วยที่EB1.1

วชิ า : งานวดั ละเอยี ดช่างยนต์ รหัสวชิ า 20101-2009

1หน่วยที่ ความรู้พืน้ ฐานเกย่ี วกบั งานวดั ละเอยี ดช่างยนต์ วตั ถุประสงคก์ ารเรียนรู้ 1. บอกความหมายของเครื่องมอื วดั ละเอยี ดได้ 2. บอกประเภทเคร่ืองมอื วดั ละเอียดในงานช่างยนตไ์ ด้ 3. บอกหลกั การใชเ้ คร่ืองมือวดั ละเอียดในงานช่างยนตไ์ ด้ 4. บอกขอ้ ปฏิบตั เิ กี่ยวกบั การใชเ้ คร่ืองมือวดั ละเอียดในงานช่างยนตไ์ ด้ 5. อธิบายระบบหน่วยของการวดั ได้ 6. บอกคา่ ความคลาดเคลอื่ นทเ่ี กิดจากการวดั ได้ 7. บอกวธิ ีการบารุงรกั ษาเคร่ืองมือวดั ละเอียดในงานช่างยนตไ์ ด้

ใบเนื้อหา วชิ า : งานวดั ละเอยี ดช่างยนต์ รหสั วิชา 2101-2106 หนา้ 2 หน่วยท่ี 1 เร่ือง : ความรู้พ้ืนฐานเก่ียวกบั งานวดั ละเอียดช่างยนต์ หน่วยท่ี 1 ความรู้พ้ืนฐานเกย่ี วกับงานวดั ละเอยี ดช่างยนต์ ในปัจจุบันเครื่องมือวดั ละเอียด ไดถ้ ูกนามาใช้เพื่อตรวจสอบและควบคุมขนาดของชิ้นงานให้ไดต้ าม มาตรฐานตามท่กี าหนด โดยเฉพาะภาคงานอตุ สาหกรรมการผลติ ช้ินส่วนเคร่ืองจกั รหรือผลิตภณั ฑต์ ่าง ๆ ส่วนงานทางดา้ นเครื่องยนต์ เครื่องมือวดั ละเอียดถือว่ามีความสาคญั เป็ นอย่างย่ิงที่จะถูกนามาใช้เพ่ือ ตรวจสอบการสึกหรอของช้ินส่วนต่างๆ เพ่ือนาค่าท่ีไดม้ าตรวจสอบและนามาเปรียบเทียบกบั ค่ามาตรฐาน ตามใบงานหรือคู่มือซ่อม ดงั น้ันผูใ้ ช้ตอ้ งศึกษาวิธีการใชง้ านและวิธีการบารุงรักษาอย่างถูกวิธีเพื่อให้เกิด ความถูกตอ้ งและปลอดภยั ในการใชง้ าน ตลอดจนเพ่ือยืดอายกุ ารใชง้ านของเครื่องมือวดั ละเอยี ด 1.1 ความหมายของเครื่องมือวัดละเอยี ด เครื่องมือวดั ละเอยี ด หมายถึงเครื่องมอื วดั ชนิดต่าง ๆ ท่ใี ชส้ าหรบั ตรวจวดั ชิ้นงานในลกั ษณะต่าง ๆ เช่น การวดั ความลึก การวดั ความยาว การวดั ความโตท้งั ขนาดภายนอกและภายใน การวดั ความคดงอและการวดั ระยะห่างของช่องว่าง เป็ นต้น ซ่ึงการวดั เปรียบเสมือนบันไดข้ันแรกที่จะนาไปสู่การควบคุมและการ ปรบั ปรุงคณุ ภาพ เพราะการควบคุมและการปรบั ปรุงคณุ ภาพ จะตอ้ งอาศยั ขอ้ มูลเพ่ือใชใ้ นการวิเคราะหแ์ ละ หาสาเหตุในการแก้ปัญหา เพื่อช่วยในการตัดสินใจไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งเหมาะสม โดยการตดั สินใจน้ันจะตอ้ ง อาศยั ขอ้ มูลทเี่ ทีย่ งตรงและแม่นยา ซ่ึงข้ึนอยกู่ บั เคร่ืองมอื วดั วิธีการวดั และผูป้ ฏิบตั กิ ารวดั 1.2 ประเภทเครื่องมือวดั ละเอยี ด เครื่องมือวดั ละเอยี ดท่ใี ชง้ านทางดา้ นอุตสาหกรรมสามารถจาแนกได้ 2 ประเภท คอื 1.2.1 เคร่ืองมอื วดั ละเอียดแบบไมม่ ีขีดมาตรา คือเครื่องมือวดั ละเอียดที่วดั ขนาดทางออ้ มกล่าวคือเม่ือ นาเครื่องมือไปวดั ช้ินงานจะไม่สามารถอ่านค่าที่ไดจ้ ากการวดั ไดท้ นั ที ซ่ึงจะตอ้ งนามาถา่ ยทอดขนาดโดย เครื่องมือวดั ละเอียดแบบมีขีดมาตราอีกคร้ัง ก็จะทาให้ค่าที่ไดจ้ ากการวดั มีความคลาดเคลื่อนสูงยกตวั อย่าง เช่น ฟิ ลเลอร์เกจ เกจบลอ็ ค เกจวดั ระยะพติ ชส์ กรู ปลก๊ั เกจและเกจยืดหด เป็นตน้ รูปที่ 1.1 แสดงเคร่ืองมือวดั ละเอยี ดแบบไมม่ ีขีดมาตรา ที่มา : วีระยทุ ธ วพิ ฒั ครุฑ,2559

ใบเนือ้ หา วิชา : งานวดั ละเอยี ดช่างยนต์ รหัสวชิ า 2101-2106 หนา้ 3 หน่วยที่ 1 เร่ือง : ความรู้พ้นื ฐานเก่ียวกบั งานวดั ละเอียดช่างยนต์ 1.2.2 เครื่องมือวดั แบบมีขีดมาตรา คือเคร่ืองมือวดั ที่มีขีดมาตราติดอยูท่ ี่เครื่องมือวดั สามารถอ่านค่า จากการวดั ไดโ้ ดยตรง องค์ประกอบของการวดั สมบูรณ์จึงทาให้ค่าที่ไดจ้ ากการวดั มีความคลาดเคล่ือนนอ้ ย กว่าเคร่ืองมือวดั แบบไม่มีขีดมาตราโดยแบ่งออกได้ 2 ชนิดคือ เคร่ืองมือวดั แบบมีขีดมาตราคงท่ีซ่ึงจะเป็น เครื่องมือวดั ที่ส่วนมาก จะนาไปวดั ขนาดชิ้นงานท่ีไม่ตอ้ งการความละเอียดและเท่ียงตรงสูง เช่น สายวดั บรรทดั เหล็ก ตลบั เมตรและสายวดั มว้ น ส่วนอีกชนิดหน่ึงคือเคร่ืองมือวดั ละเอียดมีขีดมาตราแบบเลื่อนได้ เครื่องวดั แบบน้ีนิยมนามาใชง้ านกนั มาก เน่ืองจากสามารถนาไปวดั ชิ้นงานไดโ้ ดยตรง มีค่าการวดั ละเอียด และเที่ยงตรงสูงมาก ตัวอย่างเครื่องมือวดั ประเภทน้ี ได้แก่ เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ ไมโครมิเตอร์วดั นอก นาฬกิ าวดั เกจวดั กระบอกสูบและประแจวดั แรงบิด เป็นตน้ รูปที่ 1.2 แสดงเครื่องมือวดั แบบมีขดี มาตรา ที่มา : วีระยทุ ธ วิพฒั ครุฑ,2559

ใบเนือ้ หา วชิ า : งานวดั ละเอยี ดช่างยนต์ รหสั วิชา 2101-2106 หนา้ 4 หน่วยท่ี 1 เรื่อง : ความรู้พ้นื ฐานเก่ียวกบั งานวดั ละเอยี ดช่างยนต์ 1.3 หลกั การใช้เครื่องมือวดั ละเอยี ดในงานช่างยนต์ เครื่องมือวดั ละเอียดท่ีจะนามาวดั ขนาดของชิ้นส่วนในงานช่างยนต์ ก็เพื่อตรวจสอบขนาดและนาค่าท่ี วดั ไดไ้ ปเปรียบเทียบกบั ค่ามาตรฐานในใบงานหรือคู่มือซ่อม ดงั น้ันเพื่อให้ไดค้ ่าการวดั ที่ถูกตอ้ งในการวดั จะตอ้ งมีหลกั การใชเ้ คร่ืองมอื วดั ดงั น้ี 1.3.1 ทาความสะอาดเครื่องมือวดั ละเอียดและช้ินส่วนท่ีตอ้ งการวดั ให้สิ่งสกปรกที่ติดอยบู่ นช้ินส่วน ของเครื่องมือวดั ไม่มีส่ิงสกปรก เพราะถา้ มีอาจทาให้ค่าที่วดั ไดเ้ กิดการคลาดเคล่ือนได้ ดงั น้ันควรทาความ สะอาดช้ินส่วนกอ่ นการตรวจวดั รูปที่ 1.3 แสดงการทาความสะอาดเคร่ืองมือวดั และชิ้นงานกอ่ นการใชว้ ดั ทม่ี า : วรี ะยทุ ธ วิพฒั ครุฑ,2559 1.3.2 เลือกใชเ้ ครื่องมือวดั ให้ถูกตอ้ งและเหมาะสมกบั ลกั ษณะของงาน เช่น การใช้เกจวดั กระบอกสูบ ตรวจวดั เส้นผา่ นศนู ยก์ ลางกระบอกสูบ เป็นตน้ รูปท่ี 1.4 แสดงการเลือกใช้เคร่ืองมือวดั ให้ถูกตอ้ งและเหมาะสมกบั ลกั ษณะของงาน ทีม่ า : วรี ะยทุ ธ วิพฒั ครุฑ,2559

ใบเนื้อหา วิชา : งานวดั ละเอียดช่างยนต์ รหสั วิชา 2101-2106 หนา้ 5 หน่วยท่ี 1 เรื่อง : ความรู้พ้นื ฐานเก่ียวกบั งานวดั ละเอยี ดช่างยนต์ 1.3.3 ตรวจสอบค่าความเที่ยงตรงของเครื่องมือวดั ถา้ ไม่ถูกตอ้ งให้ทาการปรับต้งั เช่น การปรับความ เท่ียงตรงของไมโครมิเตอร์วดั นอก กรณีที่ตาแหน่งศูนยข์ องปลอกเล่ือนไม่ตรงกบั เส้นอา้ งองิ ท่ีอยู่บนสเกล หลกั รูปท่ี 1.5 แสดงการตรวจสอบคา่ ความเทยี่ งตรงของเครื่องมือวดั ละเอยี ด ที่มา : วรี ะยทุ ธ วิพฒั ครุฑ,2559 1.3.4 ในการอ่านค่าท่ีไดจ้ ากการวดั เพ่ือที่ให้ไดค้ ่าท่ีอ่านไดม้ ีความคลาดเคล่ือนน้อยท่ีสุดควรอ่านให้ เครื่องมือวดั ต้งั ฉากกบั ระดบั สายตา รูปท่ี 1.6 แสดงการการอา่ นค่าท่ีไดจ้ ากการวดั ในระดบั ต้งั ฉากกบั ระดบั สายตา ที่มา : วีระยทุ ธ วิพฒั ครุฑ,2559

ใบเนื้อหา วชิ า : งานวดั ละเอยี ดช่างยนต์ รหสั วชิ า 2101-2106 หนา้ 6 หน่วยที่ 1 เรื่อง : ความรู้พ้ืนฐานเก่ียวกบั งานวดั ละเอียดช่างยนต์ 1.3.5 ทาความสะอาดเครื่องมือวดั หลงั จากการใช้งานและจดั เก็บในสถานที่เหมาะสม ถา้ จะจดั เก็บเป็น เวลานานๆ ควรทาน้ามนั เพ่ือป้องกนั การเกิดสนิม เช่น หลงั จากการใชง้ านฟิลเลอร์เกจจะตอ้ งทาความสะอาด ฟิลเลอร์เกจทุกแผ่นและชโลมน้ามนั แลว้ เก็บแผ่นฟิลเลอร์เกจโดยเล่อื นเขา้ ไปเก็บในดา้ มจบั ใหเ้ รียบร้อยเพื่อ ป้องกนั การเกิดสนิม รูปท่ี 1.7 แสดงการทาความสะอาดเคร่ืองมอื วดั หลงั การใชง้ านเสร็จ ที่มา : วีระยทุ ธ วพิ ฒั ครุฑ,2559 1.4 ข้อปฏบิ ตั เิ กยี่ วกับการใช้เครื่องมือวดั ละเอยี ดในงานช่างยนต์ เครื่องมอื วดั ละเอียดทผี่ ลติ ข้ึนมาน้นั เพื่อจะใชง้ านเฉพาะทางจึงจาเป็นตอ้ งมีความละเอียดสูง ดงั น้นั จึงมี ความสาคญั อย่างยิง่ ท่ีผใู้ ช้ตอ้ งศกึ ษาขอ้ ปฏบิ ตั เิ บ้ืองตน้ เก่ียวกบั การใชเ้ ครื่องมือวดั เสียก่อนเพ่ือจะให้สามารถ ใชเ้ คร่ืองมือไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งและปลอดภยั โดยมีขอ้ ปฏิบตั ิดงั น้ี 1.4.1 ศึกษาวธิ ีใชแ้ ละหนา้ ที่ของเคร่ืองมอื วดั ละเอียดแต่ละชนิดใหถ้ ูกตอ้ ง 1.4.2 เลอื กใชเ้ ครื่องมอื วดั ละเอยี ดใหเ้ หมาะสมกบั ลกั ษณะงาน โดยการเลือกใชเ้ คร่ืองมือวดั จะข้ึนอยกู่ บั วตั ถปุ ระสงคข์ องการใชง้ าน วธิ ีการใชแ้ ละหน่วยการวดั 1.4.3 ชิ้นงานทที่ าการตรวจวดั จะตอ้ งปราศจากคราบไขมนั และส่ิงสกปรก 1.4.4 ชิ้นงานทม่ี คี วามเป็นสนามแมเ่ หล็กควรลา้ งสนามแม่เหลก็ ออกกอ่ น 1.4.5 ห้ามใชเ้ ครื่องมือวดั ละเอียดวดั ช้ินงานท่ีมีอุณหภูมิสูง เพราะอุณหภูมิสูงจากชิ้นงานอาจจะทาให้ ค่าที่ไดจ้ ากการวดั คลาดเคลอื่ นและเคร่ืองมือวดั เกิดความชารุดเสียหายได้ 1.4.6 ห้ามนาเคร่ืองมอื วดั ละเอียด วดั ช้ินงานท่กี าลงั เคลอื่ นที่ 1.4.7 ควรทาการตรวจสอบความเท่ียงตรงของเคร่ืองมอื วดั อยเู่ ป็นประจา 1.4.8 เม่ือไม่ไดใ้ ช้เครื่องมือวดั ละเอียดแลว้ จะต้องจดั เก็บในท่ีเหมาะสมและเป็ นระเบียบเรียบร้อย โดยจะตอ้ งเกบ็ แยกจากเคร่ืองมอื ชนิดอืน่ 1.4.9 ในขณะใชง้ านควรวางเคร่ืองมือบนผา้ ท่สี ะอาดหรือวสั ดุทอ่ี อ่ นนุ่ม 1.4.10 เมือ่ เคร่ืองมอื เกิดการชารุดเสียหายให้ซ่อมแซมทนั ทีเพื่ออยใู่ นสภาพทีพ่ ร้อมใชง้ านอยเู่ สมอ

ใบเนือ้ หา วชิ า : งานวดั ละเอียดช่างยนต์ รหสั วิชา 2101-2106 หนา้ 7 หน่วยท่ี 1 เรื่อง : ความรู้พ้นื ฐานเก่ียวกบั งานวดั ละเอยี ดช่างยนต์ 1.5 ระบบหน่วยวดั ระบบหน่วยวดั มาตรฐานระหว่างสากลน้ันมีอยู่ 2 ระบบ คือระบบเมตริกและระบบองั กฤษแต่หน่วยวดั ท้งั สองเป็นหน่วยที่ไม่สะดวกในการใชง้ าน ดงั น้ันในปี ค.ศ. 1960 ประเทศท่ีพฒั นาทางดา้ นอตุ สาหกรรมจึง ไดร้ ่วมมือพฒั นาหน่วยวดั ข้ึนโดยเรียกชื่อวา่ หน่วย เอสไอ ( International System of Units) หรือหน่วยยอ่ ว่า SI Unit ในส่วนของงานวดั ละเอียดส่วนใหญ่จะเก่ียวกบั ระบบหน่วยวดั ความยาว ซ่ึงหน่วยวดั ความยาวใน ระบบต่างๆ มีดงั น้ี 1.5.1 หน่วยวดั ระบบองั กฤษ จะใช้หน่วยวดั ความยาวเปรียบเทียบกบั หน่วยต่าง ๆ ดงั น้ี 12 นิ้ว = 1 ฟตุ 3 ฟุต = 1 หลา 220 หลา = 1 เฟอร์ลอง 5 หลา = 1 โปล 40 โปล = 1 เฟอร์ลอง 1,760 หลา = 1 ไมล์ 5,280 ฟุต = 1 ไมล์ 8 เฟอร์ลอง = 1 ไมล์ 5 หลา = 1 ลกี (league) 1.5.2 หน่วยวดั ระบบเมตริกจะใชห้ น่วยวดั ความยาวเปรียบเทยี บหน่วยตา่ งๆ ดงั น้ี 10 มลิ ลเิ มตร = 1 เซนตเิ มตร 10 เซนตเิ มตร = 1 เดซิเมตร 10 เดซิเมตร = 1 เมตร 10 เมตร = 1 เดคาเมตร 10 เดคาเมตร = 1 เฮกโตเมตร 100 เฮกโตเมตร = 1 เมตร 1,000 เมตร = 1 กิโลเมตร 1.5.3 หน่วยวดั ระบบเอสไอ เป็นหน่วยวดั มาตรฐานสากลท่ีนิยมใช้กนั ทว่ั โลก โดยไดร้ ับการยอมรับ จากหน่วยงานระดบั นานาชาติ ระบบของหน่วยวดั แบบเอสไอ ประกอบดว้ ยหน่วยพ้ืนฐาน 7 หน่วย แสดง ไวด้ งั ตารางที่ 1.1 ในกรณีที่จานวนของตวั เลขที่มีปริมาณมากหรือนอ้ ยเกินกว่าปกติ ยงั สามารถเปล่ยี นแปลง หน่วยให้เพิ่มหรือลดตามคา่ ดชั นีของสิบท่ีใช้กบั หน่วยพ้ืนฐานและเขียนเป็ นตวั ยอ่ ได้ โดยจะใชค้ าอปุ สรรค หรือคานาหนา้ เชื่อมเขา้ กบั หน่วย SI เพือ่ เป็นตวั คูณสาหรบั เปลีย่ นขนาด

ใบเนือ้ หา วชิ า : งานวดั ละเอยี ดช่างยนต์ รหสั วชิ า 2101-2106 หนา้ 8 หน่วยที่ 1 เรื่อง : ความรู้พ้นื ฐานเก่ียวกบั งานวดั ละเอียดช่างยนต์ ตารางที่ 1.1 แสดงหน่วยพ้ืนฐานของหน่วยวดั ระบบเอสไอ มติ ิ ช่ือหน่วยวัด สัญลกั ษณ์ m ความยาว เมตร (metre) kg s มวล กิโลกรมั (kilogram) A K เวลา วนิ าที (second) Mol cd กระแสไฟฟ้า แอมแปร์ (ampere) อุณหภมู ิ เควิน (Kelvin) จานวนสาร โมล (Mole) ความเข้มข้นของการส่องสว่าง แคนดลา่ (Candla) ตารางที่ 1.2 แสดงอปุ สรรคหน่วยวดั ระบบเอสไอ ตวั คูณ คาอปุ สรรค สัญลกั ษณ์ ตวั คณู คาอุปสรรค สัญลกั ษณ์ 1018 Exa (เอซา) E 10-1 Deci (เดซิ) d 1015 Peta (เพตา) P 10-2 Centi (เซนติ) c 1012 Tere (เทอรา) T 10-3 Milli (มิลล)ิ m 109 Giga (จิกะ) G 10-6 Micro (ไมโคร) µ 106 Mega (เมกะ) M 10-9 Nano (นาโน) n 103 Kilo (กิโล) k 10-12 Pico (พโิ ก) p 102 Hecto (เฮคโต) h 10-15 Femto (เฟมโต) f 101 Deca (เดกะ) da 10-18 Atto (เอทโต) a 1.5.4 พ้ืนฐานในการแปลงหน่วย ซ่ึงในการปฏิบัติงานบางคร้ังมีความจาเป็ นตอ้ งแปลงหน่วยให้มี ความเหมาะสม เช่น การเปล่ียนแปลงจากหน่วยใหญ่เป็นหน่วยเลก็ การเปล่ียนหน่วยจากระบบหน่ึงไปเป็ น ระบบอกี ระบบหน่ึง ซ่ึงเป็นท่ยี อมรบั กนั ในปัจจบุ นั จะทาไดโ้ ดยใชค้ ่าเปลี่ยนหน่วย เช่น 1 กิโลเมตร (km) = 1,000 เมตร( m ) 1 เซนติเมตร(cm) = 10 มิลลิเมตร( mm ) 1 มลิ ลเิ มตร( mm ) = 1/25.4 นิ้ว หรือ 0.03937 25. 4 มิลลิเมตร( mm ) = 1/25.4 นิ้ว หรือ 0.03937 1 เมตร( m ) = 39.37 นิ้ว

ใบเนื้อหา วชิ า : งานวดั ละเอยี ดช่างยนต์ รหัสวิชา 2101-2106 หนา้ 9 หน่วยท่ี 1 เร่ือง : ความรู้พ้นื ฐานเก่ียวกบั งานวดั ละเอียดช่างยนต์ ตารางท่ี 1.3 แสดงตารางเปรียบเทียบหน่วยความยาว ซม. นิว้ ฟตุ หลา เมตร วา กิโลเมตร ไมล์ 1 0.3937 0.03281 0.01094 0.01 0.05 0.00001 0.000006214 2.53997 1 0.08333 0.02777 0.0254 0.0127 0.00002 0.0000158 30.497 12 1 0.33333 0.3047 0.1524 0.0003 0.00019 91.432 36 3 1 0.91432 0.457 0.00091 0.00056 100 39.372 3.28083 1.09361 1 0.5 0.001 0.00621 200 78.74 6.56166 2.188 2 1 0.02 0.00124 502.93 198 16.5 5.5 5.0292 2.5142 0.00503 0.00313 2011.7 792 66 22 20.1168 4 0.02011 0.0125 100000 39370 3280.83 1093.7 1000 5000 1 0.62137 160953 63360 5280 1760 1609.53 8046.34 1.60953 1 1.6 ค่าความคลาดเคล่ือนท่เี กดิ จากการวัด การวดั ขนาดของชิ้นงานจะไดค้ ่าการวดั ท่ถี กู ตอ้ งหรือไมถ่ กู ตอ้ ง จะข้นึ อยกู่ บั องคป์ ระกอบท้งั 4 อยา่ งคือ ตวั ผูว้ ดั เคร่ืองมือวดั ช้ินงานและสภาวะแวดลอ้ ม คา่ ความคลาดเคลือ่ นน้ีอาจจะเกิดจากองคป์ ระกอบอยา่ งใด อยา่ งหน่ึงก็ได้ ดงั ตอ่ ไปน้ี 1.6.1 ความคลาดเคลื่อนจากผูว้ ดั ส่วนใหญ่แลว้ จะเกิดจากผูว้ ดั ขาดความชานาญในการใชเ้ คร่ืองมือวดั การอ่านค่าสเกลผิด การปรับเคร่ืองมือไม่สัมผสั กบั ช้ินงานหรือวางแนวการวดั ไม่ถูกตอ้ ง ส่ิงต่างๆ ดงั กล่าว ลว้ นเป็นผลมาจากผูว้ ดั ท้งั สิ้น 1.6.2 ความคลาดเคล่ือนจากเครื่องมือวดั โดยปกติแลว้ เคร่ืองมือวดั ท่ผี ลติ มาจากโรงงานจะไดม้ าตรฐาน แต่เมือ่ ผใู้ ชน้ าไปใชง้ านผิดวิธี ขาดการบารุงรักษาและการจดั เกบ็ ทด่ี ี ก็จะส่งผลให้เกิดค่าความคลาดเคลอ่ื น 1.6.3 ความคลาดเคลอ่ื นจากชิ้นงาน ส่วนมากมกั เกิดจากช้ินงานที่สกปรก ผิวช้ินงานไมเ่ รียบหรือชิ้นงาน เสียรูปทรงเป็ นตน้ 1.6.4 ความผิดพลาดเน่ืองจากสภาวะแวดลอ้ ม เช่น ความช้ืนสัมพทั ธ์ อุณหภูมิ ความกดดันบรรยากาศ โดยเฉพาะอย่างย่ิงอุณหภูมิจะส่งผลต่อความคลาดเคลื่อนของขนาดช้ินงานเป็นอย่างมาก ดงั น้ันในการวดั เพื่อให้ค่าการวดั ท่ีถูกตอ้ ง จะตอ้ งทาการวดั ในสภาวะท่ีกาหนดอุณหภูมิ โดยชิ้นงานและเครื่องมือวดั ตอ้ งมี อณุ หภูมิเดียวกนั

ใบเนื้อหา วิชา : งานวดั ละเอียดช่างยนต์ รหัสวิชา 2101-2106 หนา้ 10 หน่วยที่ 1 เรื่อง : ความรู้พ้นื ฐานเก่ียวกบั งานวดั ละเอยี ดช่างยนต์ 1.7 วธิ ีการบารุงรักษาเคร่ืองมือวัดละเอยี ดในงานช่างยนต์ 1.7.1 ไม่วางเครื่องมอื วดั ละเอียดรวมกบั เครื่องมอื หรืออปุ กรณอ์ ่ืน ๆ 1.7.2 ทาความสะอาดเคร่ืองมอื วดั ละเอียดทุกคร้ังก่อนและหลงั การใชง้ าน 1.7.3 ควรวางเครื่องมือวดั ละเอียดบนทนี่ ุ่ม ๆ เช่น ฟองน้า ผา้ ยาง ไม้ เป็นตน้ 1.7.4 ควรทาการหล่อล่ืนและชโลมสารกนั สนิมก่อนเก็บเคร่ืองมอื วดั ละเอยี ดเขา้ กล่อง 1.7.5 อยา่ ให้เคร่ืองมอื วดั ละเอียดตกลงกระแทกพ้นื เพราะจะทาใหก้ ลไกภายในเสียหายได้ 1.7.6 อยา่ ให้เคร่ืองมือวดั ละเอยี ดวดั ขนาดของชิ้นงานท่รี ้อนจดั หรือเยน็ จดั 1.7.7 เพ่ือป้องกนั สิ่งสกปรกและความช้ืนหลงั จากการใชเ้ คร่ืองมือวดั เสร็จแลว้ ควรเก็บใส่กล่องให้ เรียบร้อยเพื่อป้องกนั การเสียหายได้ สรุป เครื่องมอื วดั ละเอยี ดหมายถงึ เคร่ืองมือชนิดตา่ งๆ ที่จะใช้สาหรบั ตรวจวดั ช้ินงานในลกั ษณะตา่ ง ๆ เช่น การวดั ความลึก การวดั ความยาว การวดั ความโตของขนาดภายนอกและภายใน การวดั ความคดงอและ การวดั ระยะห่างของช่องว่างเป็นตน้ ในส่วนงานทางดา้ นเคร่ืองยนตเ์ ครื่องมือวดั ละเอยี ดถือว่ามีความสาคญั เป็นอย่างย่ิงท่ีจะถูกนามาใช้เพ่ือตรวจสอบการสึกหรอของช้ินส่วนต่าง ๆ ซ่ึงจะนาค่าที่วดั ไดม้ าตรวจสอบ และนามาเปรียบเทียบกบั ค่ามาตรฐานตามใบงานหรือคู่มือซ่อม ดงั น้นั ผูใ้ ชจ้ ะตอ้ งศึกษาวิธีการใช้งานและ วธิ ีการบารุงรักษาอยา่ งถูกวิธี เพ่อื ให้เกิดความถูกตอ้ งและปลอดภยั ในการใชง้ าน ตลอดจนเพื่อท่ีจะยืดอายุ การใชง้ านของเครื่องมอื วดั ละเอยี ดตา่ งๆ ใหม้ ีการใชง้ านไดน้ านข้นึ