สื่อการสอนวิชาสังคมศึกษา

รายวิชา สังคมศึกษา วฒั นธรรมไทย รหัสวชิ า ส22101 ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี 2 ผสู้ อน ครสู รายธุ ธานา

วฒั นธรรมไทย

จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. วเิ คราะห์ปจั จัยท่ีก่อใหเ้ กดิ การสร้างสรรคท์ างวฒั นธรรมในภมู ภิ าค ต่าง ๆ ของประเทศไทยได้อยา่ งมีเหตุผล 2. เปรยี บเทียบความแตกต่างของวฒั นธรรมไทย ในแตล่ ะภมู ภิ าค ไดอ้ ยา่ งถกู ต้อง 3. นาเสนอกลยทุ ธ์ในการอนุรักษว์ ฒั นธรรมไทยไดอ้ ยา่ งสรา้ งสรรค์

วีดทิ ัศน์ เรอ่ื ง ประเพณสี งกรานต์ กบั วัฒนธรรมทีผ่ ิดเพยี้ น



ขอบคณุ ท่มี า ขอบคุณ VDO จาก thaich2 ตอน ประเพณสี งกรานต์กบั พฤตกิ รรมผิดเพ้ียน https://www.youtube.com/watch?v=xCjn2KJURE0 ใชส้ าหรบั สือ่ การเรยี นการสอน วิชาสังคมศกึ ษา ม.2

อภิปรายในประเดน็ 1. การเตน้ โชว์ การแตง่ กายไม่เหมาะสม สาดน้าอยา่ ง รุนแรง ถอื เป็นพฤตกิ รรมทถี่ ูกต้องเหมาะสมหรอื ไม่ ไม่ เพราะเปน็ การขัดต่อธรรมเนียมประเพณีไทย และถอื เปน็ การทาลายประเพณที ่ดี งี าม

อภปิ รายในประเดน็ 2. ประเพณีสงกรานตท์ ี่ดงี ามควรเปน็ อยา่ งไร เปน็ วนั ครอบครัว สมาชิกทกุ คนจะไดก้ ลบั มาเจอกนั และ รว่ มกันรดนา้ ดาหัวผู้ใหญ่ รับพร และทากิจกรรมต่าง ๆ รว่ มกัน

ความสาคัญของรากฐานทางวัฒนธรรมทส่ี ะท้อนผ่านภมู ิปญั ญา และถา่ ยทอดกันมาเป็นระยะนานทาใหป้ ระเทศไทยทมี่ คี วามเป็น เอกลกั ษณ์ ทห่ี ลากหลายตามสภาพทางภูมิศาสตร์แตกตา่ งกัน ซงึ่ ประเทศไทย มีวัฒนธรรมทหี่ ลากหลายถึง 4 ภมู ภิ าค ดงั น้นั ในวนั นีเ้ ราจะเรียน วัฒนธรรม 4 ภาค

ปจั จยั ที่ทาใหเ้ กดิ วฒั นธรรมไทย ประกอบไปด้วย อะไรบ้าง

แผนภาพเรื่องท่มี าของวัฒนธรรมไทย สภาพแวดลอ้ มทางภมู ศิ าสตร์ การผสมผสาน เอกลกั ษณ์ทาง อิทธพิ ลจากพระพุทธศาสนา ให้เหมาะสม วัฒนธรรมไทย อทิ ธพิ ลจากศาสนาพราหมณ์-ฮินดู กบั สภาพสังคม ภูมิหลงั ทางประวตั ิศาสตร์ การรบั เอาวัฒนธรรมอ่ืนมาใช้

กิจกรรมในหอ้ งเรยี น ☺ ครูแบ่งนกั เรียนออกเป็น 4 กลุ่มๆ คละความสามารถดังตอ่ ไปนี้ - กลุ่มท่ี 1 เป็นตัวแทนของภาคเหนอื - กลุ่มที่ 2 เปน็ ตวั แทนของภาคกลาง - กลุม่ ท่ี 3 เปน็ ตัวแทนของภาคอสี าน - กลมุ่ ท่ี 4 เป็นตัวแทนของภาคใต้

กจิ กรรมในหอ้ งเรียน ☺ ครแู จกใบความรเู้ รอื่ งวัฒนธรรม 4 ภาค และ ใบกิจกรรม เรอ่ื งวฒั นธรรม 4 ภาค ให้นักเรียนในแตล่ ะกลุ่ม รว่ มกนั วิเคราะห์วัฒนธรรมแต่ละภมู ิภาค ในประเด็นดังตอ่ ไปนี้ คือ การแตง่ กาย ภาษา อาหาร และประเพณี

กิจกรรมในหอ้ งเรียน ☺ กจิ กรรม “มหกรรมเอกลกั ษณไ์ ทย หวั ใจสี่ภาค” โดยจาลองสถานการณ์ กาหนดให้หอ้ งเรียนอยู่ภายใตเ้ ง่ือนไขดงั น้ี 1. ครูจาลองสถานการณ์จรงิ ห้องเรยี นเป็นเวทกี ารประชมุ ระดบั ชาติ โดย หัวข้อในการจดั ประชมุ คอื เรื่องการอนรุ ักษ์วฒั นธรรมของประเทศไทย โดย จะมปี ราชญท์ ้องถ่นิ ไทย 4 ภาค มานาเสนอวฒั นธรรมท้องถนิ่ ของตน ใน ด้านต่าง ๆ คือ ดา้ นภาษา ด้านอาหาร ด้านประเพณี และดา้ นการแตง่ กาย

กิจกรรมในหอ้ งเรียน 2. นักเรยี นแต่ละกลุม่ จะต้องนาเสนอกลยทุ ธใ์ นการอนุรักษว์ ฒั นธรรมไทย 3. ครแู จกกระดาษบรฟู เพือ่ เขยี นผังงาน ภายในกลุ่มโดยใหเ้ วลา 5 นาที 4. ครจู บั สลากเพือ่ สุ่มนักเรียนออกมานาเสนอผลงาน จนครบทงั้ 4 ภาค ใหเ้ วลากลมุ่ ละ 3 นาที

กจิ กรรมในหอ้ งเรยี น ผลการจดั งาน “มหกรรมเอกลักษณไ์ ทย หัวใจสี่ภาค” ถงึ แนวทางสาคัญท่จี ะทาให้ วัฒนธรรมไทย สามารถธารงอย่ไู ด้ คอื การพฒั นาอย่างสรา้ งสรรค์ และรว่ มกนั สืบสานประเพณดี ัง้ เดิมไม่ให้สญู หายไป

รายวิชา สงั คมศึกษา วฒั นธรรมเอเชียตะวันออกเฉยี งใต้ และวฒั นธรรมไทยกับวัฒนธรรมเอเชียตะวนั ออก รหัสวิชา ส22101 ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2 ผู้สอน ครสู รายธุ ธานา

วัฒนธรรมเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต้ และวฒั นธรรมไทยกบั วัฒนธรรมเอเชียตะวนั ออก

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 1. อธิบายลกั ษณะสำคัญของวัฒนธรรมในภมู ภิ ำคเอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต้ และวัฒนธรรมในภมู ภิ ำคเอเชยี ตะวันออกไดอ้ ย่ำงถูกตอ้ ง 2. วเิ คราะหป์ ัจจัยทีส่ ง่ ผลใหเ้ กดิ วฒั นธรรมในภูมิภำคเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต้ และวัฒนธรรมในภมู ภิ ำคเอเชียตะวันออกไดอ้ ย่ำงถกู ต้อง 3. เห็นคุณค่าของกำรอย่รู ่วมกนั บนควำมหลำกหลำยทำงวัฒนธรรม ในทวปี เอเชีย

เพลงอาเซยี นรว่ มใจ ASEAN - เพลงดังกล่าว กลา่ วถึงภูมภิ าคใด - มีประเทศใดบา้ ง ทป่ี รากฏในเนอ้ื เพลงข้างต้น

ขอบคุณท่มี า ขอบคุณคลปิ เสียงจาก Sam HRQ ตอน เพลงอาเซียนร่วมใจ ASEAN - SOSAY https://www.youtube.com/watch?v=Ril1HpbgO20 ใชส้ าหรับสื่อการเรียนการสอน วชิ าสังคมศึกษา ม.2

เพลงอาเซยี นร่วมใจ เปน็ สญั ลักษณท์ ี่แสดงถงึ ความร่วมมือรว่ มใจในการรวมตัวกนั ของ 10 ประเทศ ซงึ่ ในเอเชียตะวันออกเฉยี งใต้ถอื เปน็ ภูมภิ าคทีห่ ลากหลายทางวฒั นธรรม จึงจาเป็น อย่างยิ่งทเ่ี ราต้องเรยี นรูส้ งั คมและวัฒนธรรม เพื่อให้สามารถอย่รู ่วมกันบนความแตกต่างได้ อย่างมีความสขุ

แผนทภี่ ูมิประเทศเอเชียตะวันออก ลักษณะภมู ปิ ระเทศของภูมิภาคเอเชีย ตะวันออกทาใหเ้ กดิ การตั้งถิน่ ฐานและ สรา้ งอารยธรรมทีส่ าคัญคือ อารยธรรม จนี ขึน้ มา

กจิ กรรม “ทวีปเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต้ และทวีปเอเชยี ตะวนั ออก ที่ฉันรจู้ กั ” 1. นกั เรียนแบ่งกลุ่ม 2 กลุม่ ใหญ่ ทากจิ กรรม โดยมีขอ้ ช้แี จงดังนี้ กลมุ่ ท่ี 1 1.1 ให้นักเรียนแต่ละคนเขยี นบรรยำยทวปี เอเชียตะวนั ออกเฉียงใต้ ทีน่ กั เรยี นรจู้ ักเปน็ อยำ่ งไร 1.2 เมอื่ นึกถึงทวีปเอเชียตะวนั ออกเฉยี งใต้ แลว้ นึกถงึ สงิ่ ใด 1.3. วฒั นธรรมเอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใต้ ที่นกั เรียนรู้จกั มสี ิ่งใดบำ้ ง 1.4 วัฒนธรรมเอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใต้ มคี วำมคลำ้ ยคลงึ กบั วฒั นธรรมไทยอย่ำงไร เขยี นลงในกระดาษ A4 ออกแบบเป็นแผนผังควำมคิด เรอ่ื งวัฒนธรรมในภมู ภิ ำคเอเชีย ตะวนั ออกเฉียงใต้ แล้วนำเสนอหนำ้ ชัน้ เรยี น

กิจกรรม “ทวปี เอเชียตะวันออกเฉยี งใต้ และทวปี เอเชยี ตะวันออก ที่ฉนั ร้จู กั ” 1. นักเรียนแบง่ กลมุ่ 2 กลมุ่ ใหญ่ ทากิจกรรม โดยมีข้อชแ้ี จงดังน้ี กลุ่มที่ 2 2.1 ให้นกั เรียนแตล่ ะคนเขยี นบรรยำยทวีปเอเชยี ตะวันออกทน่ี กั เรยี นรู้จักเป็นอยำ่ งไร 2.2 เมือ่ นึกถึงทวีปเอเชยี ตะวันออกแลว้ นกึ ถึงสิง่ ใด 2.3. วัฒนธรรมเอเชยี ตะวนั ออกทน่ี ักเรยี นร้จู ักมสี ง่ิ ใดบำ้ ง 2.4 วัฒนธรรมเอเชียตะวนั ออกมีควำมคล้ำยคลึงกับวฒั นธรรมไทยอย่ำงไร เขียนลงในกระดาษ A4 ออกแบบเปน็ แผนผังควำมคิด เรอื่ งวฒั นธรรมในภมู ภิ ำคเอเชยี ตะวันออก แล้วนำเสนอหน้ำชน้ั เรียน

สรปุ บทเรยี นรว่ มกนั - นกั เรยี นคดิ วา่ ความหลากหลายทางวัฒนธรรมก่อใหเ้ กิด ผลดีและผลเสยี อย่างไร - นักเรียนสามารถปรับตัวในการอยรู่ ว่ มกันในสงั คมหรอื วฒั นธรรมทแ่ี ตกต่างกนั ไดอ้ ยา่ งไร

รายวิชา สังคมศึกษา วฒั นธรรมเอเชียใต้ รหัสวิชา ส22101 ชนั้ มัธยมศึกษาปที ี่ 2 ผสู้ อน ครูสรายุธ ธานา

วฒั นธรรมเอเชยี ใต้

จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธบิ ายลักษณะสำคัญของวฒั นธรรมในภูมภิ ำคเอเชียใต้ไดอ้ ย่ำงถูกตอ้ ง 2. วเิ คราะหป์ ัจจยั ทีส่ ่งผลให้เกดิ วฒั นธรรมในภมู ภิ ำคเอเชยี ใตไ้ ดอ้ ย่ำง ถูกต้อง 3. เหน็ คุณค่าของกำรอย่รู ่วมกันบนควำมหลำกหลำยทำงวฒั นธรรม ในทวีปเอเชยี

?ชุดประจาชาติ อินเดีย

?ชุดประจาชาติ ภฏู าน ภำพ ชดุ ภฏู ำน โดย bhutancenter จำกhttps://www.bhutancenter.com/shirts-bhutan/ สบื ค้นเมื่อ 29/08/62

?ชดุ ประจาชาติ ศรลี ังกา ภำพ ชุดศรลี งั กำ โดย wegointerจำกเวบ็ https://www.wegointer.com/2019/06/16-bridal-looks- from-around-the-world/ สืบค้นเมื่อ 29/08/62

?ชดุ ประจาชาติ บังกลาเทศ ภำพ ชุดบังกลำเทศ โดย pxhere จำกเว็บ https://pxhere.com/th/photo/1230490สบื ค้นเมื่อ 29/08/62

จากรูปภาพท่ีกำหนดให้แสดงถงึ เอกลกั ษณ์ ดำ้ นกำรแตง่ กำยของแตล่ ะประเทศในภูมภิ ำคเอเชยี ใต้ เอกลกั ษณน์ ี้เรียกอกี อยำ่ งวำ่ วฒั นธรรมนั้นเอง”

วฒั นธรรมสาคัญของเอเชียใต้มอี ะไรบ้าง  การเคารพบรรพบรุ ุษ  ประกอบอาชีพเกษตรกรรมเปน็ ส่วนใหญ่

ประเทศทม่ี ีเอกลกั ษณ์ทางวฒั นธรรมท่เี ดน่ ที่สดุ ในเอเชียใต้ คอื  ประเทศอนิ เดยี

วฒั นธรรมของประเทศไทยดา้ นใดที่มี ความเหมือนกันในเอเชยี ใต้  ดา้ นอาหาร นยิ มรับประทานอาหารที่ปรงุ ดว้ ย เคร่อื งเทศโดยเฉพาะผงกะหรี่

ประชากรในเอเชยี ใต้ส่วนใหญน่ บั ถือศาสนาใด  ศาสนาพทุ ธ ศาสนาอิสลามและศาสนาฮนิ ดู

วฒั นธรรมใดทมี่ ีความแตกต่างและหลากหลายมาก ในเอเชียใต้  ภาษาทีใ่ ช้พดู มีความแตกต่างกันมากกวา่ 800 ภาษา

กิจกรรมในห้องเรยี น นกั เรยี นทำกิจกรรม “วัฒนธรรมเอเชยี ใต”้ โดยครมู ีรปู ภำพใหน้ กั เรยี นจำนวน 5 รูป เช่น ภำพเทศกำลแห่งสีสนั (������������������������ ������������������������������������������������) ภำพกำรแต่งกำยของชำวอนิ เดีย ภำพเครอื่ งเทศ ภำพเทพธดิ ำกุมำรี เมืองปำทำน ประเทศเนปำล ภำพกำรกรำบแบบ “อษั ฎำงคประดษิ ฐ”์ เปน็ ตน้ และใหน้ กั เรยี นชว่ ยกนั บอกวำ่ เป็นวฒั นธรรมของประเทศใดในทวปี เอเชยี ใต้ พรอ้ มทง้ั บอกเหตุผลและวเิ ครำะหป์ ัจจยั ท่ีสง่ ผลใหเ้ กิดวฒั นธรรมดังกลำ่ ว

ภำพเทศกำลแห่งสสี นั กจิ กรรมในห้องเรยี น ������������������������ ������������������������������������������������ ภำพ เทศกำรโฮลี โดย https://sites.google.com เทศกาลโฮลี เปน็ เทศกำลของชำวฮินดซู งึ่ จัดเป็นประจำทกุ ปี ปีละสองวันในชว่ งเดอื น มนี ำคม เทศกำลน้เี รยี กอีกอยำ่ งวำ่ “เทศกำลแหง่ สีสัน” โดยทุกคนจะสำดผงสี ใส่กันอยำ่ งสนกุ สนำน หรอื อำจจะสำดนำ้ ใส่ กัน คลำ้ ย ๆ สงกรำนต์บำ้ นเรำเลยทีเดียว

กจิ กรรมในหอ้ งเรยี น ภำพกำรแตง่ กำยของชำว อนิ เดีย ชาวอินเดียนิยมชดุ แต่งงำนสีแดงหรอื สชี มพู ซง่ึ ตดั กบั สที องอรำ่ มตำดหู รหู รำ ภำพ ชดุ แตง่ งำน https://women.mthai.com/wedding/wedding-dress/265276.html

กจิ กรรมในห้องเรยี น ภำพเคร่อื งเทศของชำว อินเดยี เครื่องเทศเป็นเมลด็ แหง้ เช่น ผลไม้, ราก ใชส้ าหรบั ปรงุ รส แต่งสี หรือเป็นสารกนั บูด ที่ฆา่ แบคทเี รยี ทีเ่ ปน็ อันตราย ภาพ เครื่องเทศ โดย https://thai.alibaba.com/product-detail/spices-exporters-from-india- 50012566513.html

ภาพเทพธิดากมุ ารี กจิ กรรมในห้องเรียน เมืองปำทำน ประเทศเนปำล “กุมารี” เทพเจ้ำในร่ำงของเดก็ หญิงก่อนมีระดู เทพเจำ้ ของชำวเนปำลซงึ่ ได้รบั กำรนับถือ จำกทั้งชำวฮนิ ดแู ละชำวพทุ ธ ขณะเดยี วกัน เด็กสำวผ้เู ป็นกุมำรกี เ็ ปน็ ผูน้ บั ถอื ศำสนำพุทธ เดก็ สำวทไ่ี ดร้ ับกำรเลอื กมีอำยุน้อยตั้งแต่ 2-3 ขวบ ต้องมีลกั ษณะครบ 32 ประกำรของ พระโพธิสัตว์ https://www.silpa-mag.com/news/article_11829

กจิ กรรมในหอ้ งเรยี น ต้องตรวจร่ำงกำยว่ำไม่มีตำหนิ รอยแผลใด ๆ และถกู ตรวจสอบ ดวงชะตำ จะถูกกกั ตวั อย่ใู นวหิ ำร จนกวำ่ จะถึงวยั มีระดู กำรเดินทำง จะตอ้ งถูกแบกหำมตลอดเวลำ เน่ืองจำกหำ้ มนำเท้ำสัมผสั กบั พื้น ภาพ เทพธิดากมุ ารี โดย https://www.thaifly.com/index.php?route=news/news&news_id=1057

ภาพการกราบแบบ กิจกรรมในหอ้ งเรียน “อษั ฎำงคประดิษฐ์” https://www.winnews.tv/news/7951 กราบอษั ฎางคประดษิ ฐ์ หรอื กำรกรำบ 8 จดุ (คอื นอนกรำบให้ส่วนของร่ำงกำย 8 จุดสัมผสั กบั พืน้ ) พระลามะชาวทเิ บต ในเมืองถงเหริน ชว่ งปีแรกทำ่ นกรำบ 2000 - 3000 คร้งั ต่อวนั เมอ่ื อำยมุ ำกขึ้นร่ำงกำยชรำลงก็ กรำบแค่วันละ 1000 ครั้งต่อวนั

วัฒนธรรม เปน็ แบบแผนในกำรดำเนนิ ชวี ิตและมีเอกลกั ษณ์เฉพำะซงึ่ มคี วำมคลำ้ ยคลงึ และแตกตำ่ งในแตล่ ะภูมภิ ำค แตล่ ะประเทศ ตำมสภำพภูมศิ ำสตร์และ เผ่ำพันธ์ทุ ีอ่ ำศยั อยูร่ วมกนั กำรเรยี นรู้และมคี วำมเข้ำใจที่ถกู ตอ้ งเกีย่ วกบั ควำมคล้ำยคลงึ และควำมแตกต่ำงของวัฒนธรรมจะชว่ ยทำให้เกิด กำรยอมรับเกีย่ วกับวัฒนธรรมของกันและกนั เปน็ ปจั จยั ในกำรสรำ้ งควำม เขำ้ ใจอันดรี ะหวำ่ งกัน

ปัจจัยใดที่ทาใหแ้ ต่ละประเทศในภูมภิ าคเอเชียใต้มคี วามคล้ายคลงึ หรือแตกต่างกนั ทางดา้ นวัฒนธรรม สภาพภมู ิศาสตร์ ความเชอ่ื และศาสนา เปน็ ปจั จยั สำคัญที่ ทำให้ประเทศตำ่ ง ๆ ในภมู ภิ ำคเอเชียใต้ มปี ระเพณแี ละ วฒั นธรรมตำ่ ง ๆ ทค่ี ลำ้ ยคลึงกนั และแตกตำ่ งกนั ออกไป

รายวิชา สงั คมศกึ ษา วัฒนธรรมเอเชียตะวนั ตกเฉียงใต้ รหสั วิชา ส22101 ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี 2 ผ้สู อน ครูสรายุธ ธานา

วฒั นธรรมเอเชยี ตะวนั ตกเฉยี งใต้