ความหลากหลายของชีวิต

4. พจิ ารณาจากการมรี ะบบเลือด (Circulatory system) 4.1 สตั วท์ ี่ยงั ไม่มีระบบเลือด เช่น ฟองน้า,ซีเลนเทอเรต, หนอนตวั แบน และ หนอนตวั กลม 4.2 สตั วท์ ่ีมีระบบเลือดแบบวงจรเปิ ด(Opened system) ซ่ึงเลือดจะเปิ ด สู่ช่องวา่ งในร่างกาย เช่น อาร์โทรพอด, มอลลสั ก์ เป็นตน้ 4.3 สตั วท์ ่ีมีระบบเลือดแบบวงจรปิ ด(Closed system) ในสตั วพ์ วกน้ี เลือดจะอยใู่ นหลอดเลือดฝอยตลอดเวลา เช่น สตั วช์ ้นั สูง

5. พจิ ารณาจากลกั ษณะทางเดนิ อาหาร(Digestive tract) 5.1 ทางเดินอาหารแบบไม่สมบูรณ์ (incomplete digestive tract) เป็นทางเดินอาหารของสตั วท์ ่ีมีปากแต่ไม่มีทวารหนกั หรืออาจจะเรียก จาง่ายๆวา่ กินทางใดกข็ บั ถ่ายออกทางน้นั สตั วท์ ี่พดู ถึงไดแ้ ก่พวกไฮดรา แมงกะพรุน หนอนตวั แบน 5.2 ทางเดินอาหารแบบสมบูรณ์ (complete digestive tract) เป็นทางเดินอาหารของสตั วท์ ี่มีท้งั ปากและทวารหนกั หรือมีช่อง ทางเขา้ ออกของอาหารคนละทางกนั ไดแ้ ก่ พวกหนอนตวั กลม จนถึงสตั วม์ ี กระดูกสนั หลงั

6. พจิ ารณาจากการเกดิ ช่องปาก โดยพิจารณาในระยะ Gastrulation ซ่ึงเป็นระยะที่เร่ิมมีทางเดินอาหาร เกิดข้ึน ซ่ึงสามารถแบ่งสตั วต์ ามการเกิดช่องปากได้ 2 กลุ่ม 6.1 โปรโตสโตเมีย (Protostomes) เป็นสตั วพ์ วกที่ช่องปากเกิดก่อนช่องทวารหนกั ในขณะท่ีเป็นตวั อ่อน ไดแ้ ก่ พวกหนอนตวั แบน หนอนตวั กลม หนอนมีปลอ้ ง หอย สตั วข์ าปลอ้ ง เป็นตน้ 6.2 ดิวเทอโรสโตเมีย (Deuterostomes) เป็นสตั วพ์ วกที่ช่องปากเกิดภายหลงั ช่องทวารหนกั ไดแ้ ก่ พวกดาวทะเล และ สตั วม์ ีกระดูกสนั หลงั



อาณาจกั รมอเนอรา (Kingdom Monera) ลกั ษณะสำคัญของส่งิ มีชวี ติ ในอำณำจักรมอเนอรำ - เป็นส่ิงมชี ีวิตเซลล์เดียวที่มีโครงสร้างเซลล์แบบโพรคาริโอต (prokaryotic cell) ในขณะ ท่ีส่ิงมชี ีวิตอืน่ ๆทกุ อาณาจกั รมโี ครงสร้างเซลล์แบบยคู ารีโอต (eukaryotic cell) - ไมม่ ีออร์แกเนลล์ชนิดมีเยื่อห้มุ เช่น ร่างแหเอนโดพลาสซมึ กอลจิคอมเพลกซ์ ไลโซโซม คลอ โรพลาสต์ มีเฉพาะออร์แกเนลล์ท่ีไมม่ ีเยื่อห้มุ คือไรโบโซม ส่งิ มีชีวติ ในอำณำจกั รนีแ้ บ่งเป็ น 2 ไฟลัม คือ

1.ไฟลมั ชิโซไฟตา (Phylum Schizophyta) ส่ิงมีชีวิตท่ีจดั อยใู่ นไฟลมั นี ้ ได้แก่ แบคทีเรีย ลกั ษณะของสิ่งมีชีวิตในไฟลมั ซิโซไฟดำ คือ 1. มเี ซลล์ขนาดเลก็ 2. ลกั ษณะรูปร่าง มี 3 ลกั ษณะคือ 2.1 รูปร่างกลม เรียกวา่ coccus (coccus = เอกพจน์ cocci = พหพู จน์) 2.2 รูปร่างแบบแท่งยาว เรียกวา่ bacillus (bacillus = เอกพจน์ bacilli = พหพู จน์) 2.3 รูปร่าง เกลยี ว เรียกวา่ spirillum (spirillum = เอกพจน์ spirillum = พหพู จน์)

3. เซลล์รูปร่างตา่ ง ๆ มีการเรียงตวั ทาให้เกิดลกั ษณะเฉพาะ เช่น แบคทเี รียทม่ี ีรูปร่างทรงกลม มีการเรียงตวั หลายแบบ - เซลล์ทรงกลม 2 เซลล์เรียงตอ่ กนั เรียก diplococci - เซลล์หลายเซลล์เรียงตอ่ กนั เป็นลกู โซเ่ รียก streptococci - เซลล์หลายเซลล์เรียงกนั เป็นกลมุ่ ก้อนคล้ายพวงองนุ่ เรียก staphylococci - เซลล์ 8 เซลล์ เรียงเป็นลกู บาศก์เรียก sarcina

แบคทีเรียท่ีมรี ูปร่างทรงกระบอก ไมค่ อ่ ยมีแบบแผนการเรียงตวั ที่เดน่ ชดั เทา่ ทรงกลม แตอ่ าจมีการเรียงตวั ของเซลล์เน่ืองมาจาก ระยะการเจริญเตบิ โตหรือขนึ ้ กบั สภาพของการเพาะเลีย้ งในอาหาร แบคทีเรียท่ีมรี ูปร่างแบบเกลียว มกั อย่เู ป็นเซลล์เดีย่ ว ๆ แตล่ ะชนิดมคี วามแตกตา่ งกนั ทงั้ ทางด้านความยาว จานวนเกลียว ความโค้ง ประโยชน์ของแบคทเี รีย 1. ด้านอตุ สาหกรรม เชน่ การผลิตอาหารหมกั ใช้ฟอกหนงั 2. ด้านการเกษตร เชน่ ใช้เป็นป๋ ยุ 3. การทดสอบคณุ ภาพนา้ 4. ทางด้านการแพทย์ เชน่ การผลิตยาปฏิชีวนะ 5. ใช้ในเทคโนโลยชี วี ภาพ โดยใช้เทคนิคทางพนั ธวุ ิศวกรรมสร้างแบคทีเรียท่ีมีลกั ษณะตา่ ง ๆ 6. ชว่ ยยอ่ ยสลายซากสง่ิ มีชีวิตให้เป็นอาหารของพืช โทษของแบคทเี รีย 1. ผลติ สารพิษที่เป็นอนั ตราย 2. ทาให้เกิดโรคตา่ งๆ ใน คน เชน่ ไทฟอยด์ อหิวาตกโรค ปอดบวม วณั โรค คอตบี สตั ว์ เชน่ แอนแทรกซ์ บาดทะยกั และพืช เชน่ โรครากเน่า โรคใบไม้ของสาล่ี

2.ไฟลมั ไซยาโนไฟตา (Phylum Cyanophyta) ได้แก่ สาหร่ายสีเขยี วแกมนา้ เงิน (Blue-green algae) ปัจจบุ นั เรียกชื่อใหม่วา่ Cyanobacteria ลกั ษณะของส่ิงมีชีวิตในไฟลมั ไซยำโนไฟตำ คือ 1. ไมม่ เี ย่ือห้มุ นิวเคลียส เป็นเซลล์พวกโปรคารีโอต ไมม่ ี flagella 2. มี chlorophyll phycocyanin phycorythin กระจายในเซลล์ แตไ่ มไ่ ด้ รวมเป็น chloroplast 3. ผนงั เซลล์เป็น cellulose และ pectin 4. มขี นาดเลก็ อาจอยใู่ นลกั ษณะ

4.1 เซลลเ์ ด่ียว หรือเซลลก์ ลุ่ม เช่น Gloeocapsa , Chroococcus และ Eucapsis

4.2 เซลลท์ ี่จดั เรียงเป็นสาย เช่น Anabaena , Oscillatoria และ Spirulina

การสืบพันธ์ุของ Cyanocacteria 1. การแบง่ ตวั Binary fission. 2. การหกั เป็นทอ่ น (fragmentation) พบในพวกทเี่ ป็นสาย 3. สร้างสปอร์หรือสร้างเซลล์พิเศษ เช่น akinete ประโยชน์ - เป็นผ้ผู ลติ อาหาร และ O 2 - Spirulina หรือเกลยี วทอง มี protein สงู ใช้ทาอาหารเสริมคนและสตั ว์ - Nostoc Anabaena Oscillatori สามารถเพม่ิ ความตรึง N ทาเป็นป๋ ยุ ใน ดิน เช่น แหนแดง (Azolla) ซงึ่ Anabaena อย่ชู อ่ งวา่ งกลางใบ







อาณาจักรโปรตสิ ตา (Kingdom Protista) ลักษณะสำคัญของส่งิ มีชีวิตในอำณำจักรโปรตสิ ตำ 1. ร่างกายประกอบด้วยโครงสร้างง่าย ๆ ไมซ่ บั ซ้อน ส่วนมากประกอบด้วยเซลล์เดียว (unicellular) บางชนิดมีหลายเซลล์รวมกนั เป็นกล่มุ เรียกวา่ โคโลนี (colony) หรือเป็นสายยาว (filament) แตย่ งั ไม่ทาหน้าท่ี ร่วมกนั เป็นเนือ้ เยื่อ (tissue)หรืออวยั วะ (organ) แต่ละเซลล์สามารถทาหน้าท่ีของความเป็น สง่ิ มีชีวิตได้ครบถ้วนอย่าง อสิ ระ 2. ไม่มีระยะตวั ออ่ น (Embryo) ซงึ่ ต่างจากพืชและสตั ว์ท่ีมีระยะตวั ออ่ นกอ่ นท่ีจะเจริญเตบิ โตเป็นตวั เต็มวยั 3. การดารงชีพ มีทงั้ ชนิดที่เป็นผ้ผู ลติ (Autotroph) เพราะมีคลอโรฟิลล์ เป็นผ้บู ริโภค (Consumer) และเป็นผ้ยู ่อยสลายอนิ ทรียสาร (Decomposer) 4. โครงสร้างของเซลล์เป็นแบบยคู าริโอติก (Eucaryotic) ซงึ่ มีเยื่อห้มุ นวิ เคลียส ได้แก่ โพรโทซวั เหด็ รา ยีสต์ ราเมือก สาหร่ายตา่ ง ๆ 5. การเคลื่อนท่ี บางชนิดเคล่ือนท่ีได้โดยใช้ ซเี ลีย (cilia) แฟลกเจลลมั (flagellum) หรือซโู ดโปเดียม (Pseudopodium) บางชนิดเคลื่อนท่ี ไม่ได้ 6. การสืบพนั ธ์ุ ทงั้ แบบไมอ่ าศยั เพศ (Asexual reproduction) และแบบอาศยั เพศ (Sexual reproduction) แบบอาศยั เพศมีทงั้ ชนิด คอนจเู กชนั (Conjugation) ซงึ่ เกดิ จากเซลล์สืบพนั ธ์ทุ ่ีมีรูปร่างและขนาดเหมือนกนั มารวมกนั ดงั เช่นท่ีพบในพารามีเซียม ราดา เป็นต้น และชนดิ ปฏสิ นธิ (fertilization) ซงึ่ เกดิ จากเซลล์สืบพนั ธ์ุ ที่มีรูปร่างและขนาดตา่ งกนั มารวมกนั ดงั เชน่ ท่ีพบในสาหร่ายเป็นส่วนใหญ่ เป็นต้น ส่ิงมีชีวติ ในอำณำจักรนีแ้ บ่งเป็ น

1. Division Diplomonadida ดิโพลโมนาดิดา เป็นกลมุ่ ของโพรทิสต์ทีเ่ ป็นเซลล์ยคู ารีโอตที่ยงั ไมม่ ี organelle คอื ไมม่ ี mitochondria , endoplasmic reticulum , golgi complex และ centriole เป็นต้น มกั อย่ใู นสภาวะทไ่ี มม่ ีออกซิเจน (Anaerobic environment) ลกั ษณะ - มีนิวเคลียส 2 อนั ขนาดเทา่ กนั - มี Flagella หลายเส้น ตวั อย่างเชน่ Giardia intestinalis : เป็นปรสิตในลาไส้เลก็ ของคน

2. Division Parabasala พาราบาซาลา เป็นกลมุ่ ของโพรทิสต์ท่ีเป็นเซลล์ยคู ารีโอตที่ยงั ไมม่ ี organelle คือ ไมม่ ี mitochondria , endoplasmic reticulum , golgi complex และ centriole เป็นต้น มกั อยู่ ในสภาวะท่ีไมม่ อี อกซิเจน (Anaerobic environment) ลกั ษณะ - มี Flagella หลายเส้น - มีเยือ้ ห้มุ ลกั ษณะเป็นรอยหยกั คล้ายคลื่น ตวั อย่างเช่น Trichomonas vaginalis : เป็นปรสิตในช่องคลอด Trichonympha : อาศยั อย่ใู นลาไส้ปลวกดารงชีพแบบภาวะพงึ่ พากนั

3. Division Kinetoplastida คิเนโทพลาสติดา เป็นโพรทิสต์กล่มุ ท่ีเคลื่อนที่โดยใช้ Flagella ซงึ่ ประกอบด้วย Microtubule เรียงกนั แบบ 9+2 มี ทงั้ ท่ีเป็นผ้ผู ลิตผ้บู ริโภคและปรสติ ลกั ษณะ - มี Mirochondria อนั เดียวขนาดใหญ่ ภายในมี DNA เรียกว่า Kinetoplast - มีทงั้ พวกท่ีดารงชีวติ อิสระ และเป็นปรสติ . ตวั อยา่ งเช่น Trypanosoma sp. - เกิดโรคเหงาหลบั (sleeping sickness) ในแอฟริกามี African tsetse fly เป็นพาหะ - โรค Chagas's disease ในอเมริกาใต้ มี Kissing bug เป็นพาหะ

4. Division Euglenophyta ยกู ลีโนไฟตา ลกั ษณะ - มี Chlorplast สามารถสงั เคราะห์ด้วยแสงได้ จงึ ดารงชีพเป็นผ้ผู ลติ เมื่อมแี สง - เกบ็ อาหารที่สร้างได้ใน Paramylon granules - เมื่อไมม่ ีแสงกด็ ารงชีพเป็นผ้บู ริโภค - มีอายสปอต (eye spot) ในการตอยสนองตอ่ แสง

5. Division Dinoflagellata ไดโนแฟลกเจลลา ลกั ษณะ - เป็น Phytoplakton ทงั้ ในนา้ จืดและนา้ ทะเล - สว่ นใหญ่อย่เู ป็นเซลล์เดียว มบี ้างที่อาศยั อยรู่ วมกนั เป็น colony - ลกั ษณะสาคญั คอื มแี ผน่ Cellulose อย่ภู ายใน ประกอบกนั คล้ายเกราะ มีลวดลาย สวยงามและมี Flagellum 2 เส้น - บางชนิดมกี ารสะสมสารพิษ ทาให้ทะเลมสี ีแดง เกิดปรากฏการณ์ขปี ้ ลาวาฬ (red tide) ซง่ึ เป็นอนั ตรายตอ่ สตั ว์นา้ เป็นจานวนมาก - บางชนิดอาศยั ร่วมกบั ปะการัง โดยนา CO2 จากปะการังมาสงั เคราะห์ด้วยแสง

6. Division Apicomplexa เอพิคอมเพลก็ ซา ลกั ษณะ - กล่มุ นีท้ กุ ชนดิ เป็นปรสติ ในสตั ว์ มีโครงสร้างสาหรับแทงผ่ายเซลล์โฮสต์ - ไมม่ ีโครงสร้างในการเคลื่อนท่ี ยกเว้นในเซลล์สืบพนั ธ์เุ พศผู้ - ตวั อยา่ งในกล่มุ นี ้ได้แก่ พลาสโมเดียม (Plasmodium) ทาให้เกิดโรคมาลาเรียในคนและสตั ว์อ่ืน - malaria เป็นโรคเขตร้อน มียงุ ก้นปล้องเป็นพาหะ เชือ้ Plasmodium ท่ีก่อโรคในคนมี 4 ชนดิ ได้แก่ - Plasmodium falciparum - Plasmodium vivax - Plasmodium malariae - Plasmodium ovale ในประเทศไทยเชือ้ ท่ีพบส่วนใหญ่เป็นชนดิ P.falciparum และ P.vivax



7. Division Ciliophora ซิลิโอฟลอรา ลกั ษณะ - มขี นาดใหญ่ เคลื่อนท่ีโดยใช้ Cilia - อาศยั อย่ใู นสภาพแวดล้อมท่มี ีนา้ หรือความชืน้ สงู - ตวั อยา่ งเชน่ Stentor , Paramecium , Vorticella - มกี ารสบื พนั ธ์แุ บบอาศยั เพศเรียกวา่ Conjugation

8.Division Oomycota โอโอไมโคตา ลกั ษณะ - เรียกว่า Egg fungus : water mold, white rust, downy mildews - แตกตา่ งจาก Stramenopila กลมุ่ อ่นื ๆ ตรงที่ไมม่ ีรงควตั ถทุ ่ีใช้ในกระบวนการ สงั เคราะห์ด้วยแสง - มีลกั ษณะเป็นเส้นยาวๆ ท่ีประกอบด้วยหลายนิวเคลียส - ไมไ่ ด้จดั เป็นรา - สว่ นใหญ่ดารงชีวิตเป็นผ้ยู ่อยสลายในนา้ - มบี ้างที่เป็นปรสติ ในพืช เชน่ white rust (ราขาวในมนั ฝรั่ง)

9.Division Bacillariophyta บาซิลลาร์โอไฟตา ลกั ษณะ - เป็นสาหร่ายทีม่ สี ารสีชนิดเดียวกบั ท่พี บในสาหร่ายสนี า้ ตาล - เป็นสงิ่ มชี ีวิตเซลล์เดยี ว มีผนงั เซลล์ประกอบด้วย Silica - สว่ นมากมกั สืบพนั ธ์ุแบบไมอ่ าศยั เพศ - พบมากในแหลง่ นา้ จืดและนา้ เคม็ เป็นแหลง่ อาหารท่ีสาคญั ของสิ่งมีชีวิตในระบบ นิเวศ - ซากไดอะตอมทตี่ ายทบั ถมกนั นาน ๆ เป็น diatomaceous earth เป็น แหลง่ รวมของแร่ธาตแุ ละนา้ มนั ซงึ่ นามาใช้ประโยชน์ในการทา ไส้กรองและยาขดั ตา่ ง ๆ



10. Division Phaeophyta เฟโอไฟตา ลกั ษณะ - เป็นสาหร่ายท่ีมีขนาดใหญ่ และมีโครงสร้างซบั ซ้อน - สาหร่ายสีนา้ ตาล เรียกว่า Seaweed - เกือบทงั้ หมดอาศยั อยใู่ นทะเล มกั อยใู่ นกระแสนา้ เยน็ - มีความสาคญั ตอ่ สงิ่ มีชีวิตทอ่ี าศยั ในนา้ โดยเป็นแหลง่ อาหาร ที่อาศยั และใช้ในการหลบภยั - มีสารสนี า้ ตาลเรียกว่า ฟิวโคแซนทนิ - เรียกโครงสร้างรวม ๆ ของสาหร่ายชนิดนีว้ ่า Thallus - มีโครงสร้างคล้ายราก เรียกวา่ Holdfast - โครงสร้างคล้ายลาต้น เรียกว่า Stipe - โครงสร้างคล้ายใบ เรียกว่า Blade หรือ Lamina ตวั อยา่ งเชน่ สาหร่ายเคลป์ ( Kelp) ซง่ึ อาจมีความยาวถงึ 60 เมตร สาหร่ายทนุ่ ( sagassum sp.) ลามินาเรีย ( Laminaria sp.) พาไดนา ( Padina sp.) ฟิวกสั ( Fucus sp. )

11. Division Rhodophyta โรโดไฟตา สาหร่ายสแี ดง (red algae) มสี ารสไี ฟโคอีรีทิน (phycoerythrin) แคโรทีนและ คลอโรฟิลล์ ตา่ งจากสาหร่ายกลมุ่ อ่นื บางชนิดไมม่ ีสารสี เป็นปรสิตกบั สาหร่ายสแี ดงชนิดอ่นื ๆ สามารถดดู กลืนแสงสีนา้ เงินและเขียวในการสงั เคราะห์ด้วยแสงได้ดี สว่ นใหญ่จะมีหลายเซลล์ สามารถมขี นาดใหญ่เรียกวา่ Seaweed ได้ในลกั ษณะเดียวกนั กบั สาหร่ายสีนา้ ตาล และที่ สาคญั คอื ไมม่ รี ะยะที่มีแฟลกเจลลา ตวั อยา่ งเช่น จีฉ่าย หรือ พอร์ไฟรา (Porphyra sp.) นามาทาเป็นอาหาร สาหร่ายผมนางหรือ กราซลิ าเรีย (Gracilaria sp.) ใช้ผลิตว้นุ

12. Division Chlorophyta คลอโรไฟตา สาหร่ายสีเขียว (green algae) มีลกั ษณะคล้ายพืชทงั้ ในแง่โครงสร้าง ผนงั เซลล์และสว่ นประกอบของ สารสี คือ คลอโรฟิลล์ เอ บีและแคโรทีน สว่ นใหญ่พบในแหลง่ นา้ จืด บางชนิดอย่รู ่วมกบั ราเป็น lichens เกือบทกุ ชนิดมีระยะอาศยั เพศ โดยเซลล์สืบพนั ธ์ใุ ช้ Flagella 2 เส้นในการเคลื่อนท่ี สามารถปรับตวั ในท่ีไม่ เหมาะสมได้ เช่น หมิ ะ (watermelon snow) และเช่ือว่าพืชมีวิวฒั นาการมาจากสาหร่ายสีเขียว ลกั ษณะ - เซลล์เดียว Chlamydomonas Chlorella (เป็นสาหร่ายสีเขียวเซลล์เดียวที่มีโปรตีนสงู นยิ มผลติ เป็นอาหารเสริม) - อยรู่ วมกนั หลายเซลล์เป็น Colony Volvox - เซลล์รวมกนั มีขนาดใหญ่ (Supercell) Caulerpa - โครงสร้างเป็น Cell weed Ulva - ไม่มี Flagellum ในการเคล่ือนท่ี Spirogyra หรือ เทานา้ ( ใช้ Ameboid gamete)



13. Division Gymnamoeba จิมนามบี า ลกั ษณะ - เป็นกลมุ่ ทมี่ คี วามหลากหลายมาก เช่น Amoeba - สว่ นมากเป็นผ้บู ริโภค - บางชนิดเป็นผ้ยู อ่ ยสลาย (Detritus)

14. Division Entamoeba เอนตามีบา ลกั ษณะ - Entamoeba histolytica เป็นปรสติ กอ่ ให้เกิดโรคบิดมีตวั ผลแทรกซ้อน กอ่ ให้เกิดฝีในตบั - Entamoeba gingivalis อาศยั แบบพงึ่ พากบั คนในช่องปาก เก็บเศษอาหาร ตา่ งๆ เป็นเหตใุ ห้มีกลน่ิ ปาก

15. Division Myxogastrida มิกโซแกสตริดา มี 2 ระยะ คือ - ระยะ Plasmodium หากินโดยใช้ Pseudopodium ซงึ่ มีขนาด ใหญ่ได้มากเป็นเซนตเิ มตร เป็นหลายๆเซลล์รวมกนั เป็นเซลล์ขนาดใหญ่มากมหี ลาย นิวเคลยี ส กินอาหารโดยใช้กระบวนการ Phagocytosisมกั มสี ารสซี ง่ึ มกั เป็นสสี ้ม หรือสีเหลือง - ระยะ Fruiting body ระยะทม่ี ีการสืบพนั ธ์โุ ดยการแบง่ ไมโอซสิ เพื่อ สร้างสปอร์ และมกี ารสร้างเซลล์สืบพนั ธ์ุ

16. Division Dictyostelida ดิคไทออสเทลลิดา - ลกั ษณะแตกต่างจาก plasmodial slime molds คือ ระยะ จะเป็น เซลลเ์ ดียวไม่ไดร้ วมกนั เป็นเซลลข์ นาดใหญ่ - ในวงชีพมีความแตกต่างกนั

เช่น Dictyostelium discoideum

อำณำจกั รฟังไจ (Kingdom Fungi) ส่งิ มีชีวติ ท่อี ยู่ในอำณำจักรฟังไจ ประกอบด้วย รำ เหด็ และยีสต์ ลักษณะของส่งิ มีชีวติ ในอำณำจกั รฟังไจ 1. เซลล์เป็นแบบ Eucaryotic cell มเี ย่ือห้มุ นิวเคลยี ส 2. ไมม่ คี ลอโรฟิลล์ ดารงชีวิตเป็นผ้ยู ่อยสลายสารอินทรีย์ที่เน่าเป่ือย 3. ผนงั เซลล์เป็นสารไคตนิ กบั เซลลโู ลส 4. มีทงั้ เซลล์เดยี วและเป็นเส้นใยเลก็ เรียกวา่ ไฮฟา (Hypha) รวมกลมุ่ เรียกว่าขย้มุ รา (mycelium) ลกั ษณะของเส้นใยแบง่ ออกเป็น 2 ชนิด 4.1 เส้นใยมีผนงั กนั้ (Septate hypha) 4.2 เส้นใยท่ีไมม่ ผี นงั กนั้ (Nonseptate hypha or coencytic hypha)

• ส่ิงมชี ีวติ ในอาณาจกั รนีแ้ บ่งเป็ น 4 ไฟลมั คือ

1. ไฟลมั ไซโกไมโคตา (Phylum Zygomycota) ราท่ีมีวิวฒั นาการต่าสดุ ลักษณะ 1. เซลล์เดยี่ วเจริญอย่ใู นนา้ บนบก และซากพืชซากสตั ว์ 2. เส้นใยชนิดไมม่ ผี นงั กนั้ 3. ต้องการความชืน้ 4. ดารงชีวิตแบบปรสิต(Parasite) และผ้ยู อ่ ยสลาย (saprophyte) 5. การสืบพนั ธ์ุ - แบบไมอ่ าศยั เพศ สร้างสปอร์ เรียกว่า sporangiospore - แบบอาศยั เพศ สร้างสปอร์ เรียกว่า zygospore ประโยชน์ 1. Rhizopus oryzae ผลติ แอลกอฮอล์ 2. R. nigricans ผลิตกรดฟตู ริก โทษ ทาให้เกิดโรคในพืชและสตั ว์

ภาพแสดงวงชวี ิตของ Zygomycetes , Rhizopus

2. ไฟลมั แอสโคไมโคตา (Phylum Ascomycota) ลักษณะ 1. เซลล์เดียว ได้แก่ ยีสต์ นอกนนั้ เป็นพวกมีเส้นใยมผี นงั กนั้ และเป็นราคล้ายถ้วย (cup fungi) 2. ดารงชีวติ บนบก 3. การสืบพนั ธ์ุ - แบบไมอ่ าศยั เพศ สร้างสปอร์เรียกว่า conidia ที่ปลายไฮฟา ส่วนยีสตจ์ ะแตกหนอ่ - แบบอาศยั เพศ สร้างสปอร์ ที่มีชื่อว่า ascospore อยใู่ นถงุ เรียกว่า ascus ประโยชน์ 1. Saccharomyces cerevisiae ใช้ผลติ แอลกอฮอล์ และมีโปรตีนสงู 2. Monascus sp. ใช้ผลติ ข้าวแดงและเต้าห้ยู ี ้ โทษ เกิดโรคกบั คนและสตั ว์

ภาพแสดงวงชวี ิตของ Ascomycetes

3. ไฟลมั เบสิดโิ อไมโคตา (Phylum Basidiomycota) ลักษณะ 1. เส้นใยมีผนงั กนั้ และรวมตวั อดั แนน่ เป็นแท่งคล้ายลาต้น เชน่ ดอกเหด็ 2. การสืบพนั ธ์ุ - แบบไมอ่ าศยั เพศ สร้างสปอร์เรียกวา่ codiospore ใน conidia - แบบอาศยั เพศ สร้างสปอร์ที่สร้างโดยอาศยั เพศสร้างบนอวยั วะคล้ายกระบองหรือเบสเิ ดยี ม (basidium) เรียกวา่ แบสิดโิ อสปอร์ (basidiospore) ประโยชน์ ใช้เป็นแหลง่ อาหาร โทษ 1. ทาให้เกิดโรคในพืช เชน่ ราสนิม ราเขมา่ 2. เหด็ รา มีสารพษิ เข้าทาลายระบบประสาท ทางเดนิ อาหาร ตบั หวั ใจ

ภาพแสดงวงชวี ิตของ Basidiomycetes

4. ไฟลมั ดวิ เทดโรไมโคตา (Phylum Deuteromycota) ลักษณะ 1. เส้นใยมีผนงั กนั้ 2. สืบพนั ธ์ไุ มแ่ บบอาศยั เพศเท่านนั้ โดยสร้างสปอร์ท่ีเรียกว่า โคนิเดีย (conidia) จงึ เรียกราในกลมุ่ นีว้ ่า Fungi Imperfecti 3. แตห่ ากเมอ่ื ใดมกี ารสืบพนั ธ์แุ บบอาศยั เพศจะไปอย่ใู น Ascomycetes และ Basidiomycetes ประโยชน์ 1. Penicillium chrysogernum ใช้ผลติ ยาปฏชิ ีวนะเพนิซิลลนิ 2. Aspergillus wendtii ใช้ผลติ เต้าเจีย้ ว 3. A. oryzae ใช้ผลติ เหล้าสาเก โทษ 1. ทาให้เกิดโรคในพืช 2. สร้างสารพษิ ทาให้เกิดโรค 3. ทาให้เกิดโรคในคน เชน่ กลาก เกลือ้ น โรคเท้าเป่ือยหรือฮอ่ งกงฟตุ

ภาพแสดงวงชวี ิตของ Deuteromycota

แหล่งทมี่ า ชีสการเรียนการสอนวิชา ecology โดย ผศ.ดร.ปกขวญั หตุ างกรู และ รศ.ไพรินทร์ กปิลานนท์ http://www.chaiwbi.com/2553student/m5/d5102/wbi/535111/index_pre.htmlhttp://www.vcharkar n.com/exam/set/479 http://203.114.120.251/phayalae14/paiboon/testpaiboon/2.html http://www.thaigoodview.com/node/46207 http://www.multisrn.com/moodle/iframe/new/Templates/p21.htm http://www.thaigoodview.com/node/49836 http://www.thaigoodview.com/node/45228 http://www.trueplookpanya.com/true/knowledge_detail.php?mul_content_id=572 http://www.sahavicha.com/?name=test&file=readtest&id=907 http://www.thaigoodview.com/library/contest2553/type2/science04/13/page/test.html http://www.dek-d.com/board/view.php?id=1419010 http://www.trueplookpanya.com/true/knowledge_detail.php?mul_content_id=568 http://www.trueplookpanya.com/true/knowledge_detail.php?mul_content_id=569 http://www.trueplookpanya.com/true/knowledge_detail.php?mul_content_id=571 http://www.trueplookpanya.com/true/knowledge_detail.php?mul_content_id=570

แบบฝึกหดั ทา้ ยบท 6 ขอ้ 5 คะแนน เพยี ว ๆ • 1. นกั เรียนคิดวา่ ทาไมต้องศกึ ษาเร่ืองความหลากหลายทางชีวภาพ (0.5 คะแนน) • 2. จงเรียงลาดบั การจาแนกส่ิงมีชวี ิต ตงั้ แตใ่ หญ่ไปหาเลก็ (1.5 คะแนน) • 3. ใครเป็นผ้ทู ่ีตงั้ ระบบการตงั้ ชื่อทางวิทยาศาสตร์ หรือระบบทวินามขนึ ้ มา (0.5 คะแนน) • 4. ภาษาท่ใี ช้ในระบบการตงั้ ชอ่ื สว่ นใหญ่เป็นภาษาใด (0.5 คะแนน) • 5. จงเขียนอาณาจกั รตา่ ง ๆ เป็นภาษาองั กฤษ (0.5) • 6. หากนกั เรียนชื่นชอบในอาณาจกั รใด จงเขียนไฟลมั ของอาณาจกั รนนั้ พร้อมยกตวั อยา่ งส่งิ มีชีวิต (1.5 คะแนน)