สำนวนไทย สุภาษิต และคำพังเพย หมวด ข

เรื่องน่ารู้ สานวน สุภาษิต คาพังเพย ท่ีมใี ช้กนั มาอยา่ งยาวนาน ซ่งึ สานวนไทย สภุ าษติ ไทยและคาพงั เพยนัน้ เกิดจากพฤตกิ รรมการใชช้ วี ิตประจาวนั ของผคู้ นท่ที าใหเ้ กิดเหตกุ ารณต์ า่ งๆ ข้ึน ทั้งทางดแี ละทางรา้ ย จนมีการนาสิง่ ทเี่ กิดขึ้นมาเรยี บเรยี งถอ้ ยคาใหม่ในเชงิ สง่ั สอนหรือเปรียบเทยี บ นับเปน็ อีกหนึง่ ในวัฒนธรรมที่น่าภาคภมู ิใจของไทย ความหมายของสุภาษิตไทย สุภาษิต หมายถึง คาพูดที่พูดออกมา ไม่ว่าจะเป็นทานอง สานวนโวหาร ท่ีมีความหมายที่ดี ส่วนใหญ่คนไทยเราจะหยิบยกคาสุภาษิตมาเป็นตัวอย่างใน การอบรมส่ังสอนลูกหลาน หรือบางครั้งใช้แสดงเปรียบเทียบประกอบการ สนทนา

ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง สา น ว น สานวน หมายถึง โวหาร ทานองพูด ถ้อยคาที่เรียบเรียง เป็นลักษณะ ความหมายเชิงอุปมาเปรียบเทียบ ไม่แปลความหมายตามตัวอักษร จึงฟังแล้ว มักจะไม่ได้ความหมายของตัวมันเอง ต้องนาไปประกอบกับเรื่อง หรือเหตุการณ์ จงึ จะได้ความหมายเป็นคติเตือนใจ เชน่ เดียวกบั คาทีเ่ ป็นสภุ าษิต ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง คา พั ง เ พ ย คาพังเพย หมายถึง ถ้อยคาท่ีเรียบเรียงขึ้นมาเป็นความหมายกลาง ๆ คือ ไม่เน้นการส่ังสอน แต่ก็แฝงคติเตือนใจหรือ ข้อคิดสะกิดใจให้นาไปปฏิบัติได้ และเนื้อหาของใจความน้ันก็ไม่จาเป็นว่าจะต้องเป็นความดี หรือ ความจริงแท้ แน่นอน เพ่ือให้ตีความเข้ากับเร่ือง มีความหมายลึกซ้ึงกว่าสานวน มีลักษณะ ติชมหรือแสดงความเห็นในตัว แต่ยังไม่ได้วางหลักความจริงอันเที่ยงแท้ และ ยังไม่เป็นคาสอน เช่น กระต่ายตื่นตูม ทานาบนหลังคน ถี่ลอดตาช้าง ห่างลอดตาเล็น เสียน้อยเสียยากเสียมากเสยี งา่ ย นา้ ถึงไหนปลาถงึ นนั้ เปน็ ตน้

เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม หมายถึง ประพฤติตนให้เหมาะสมกับ กาลเทศะ เข้ากันเป็นป่ีเป็นขลุ่ย หมายถึง ถูกคอกนั , เขา้ กนั ไดด้ ี เข้าด้ายเข้าเข็ม หมายถงึ คับขัน, สาคญั เข้าตาจน หมายถงึ หมดทางไป หมดทางท่ีจะแกไ้ ข หมดหนทางหากนิ . เข้าตามตรอก ออกทางประตู หมายถงึ การทาตามธรรมเนยี มประเพณี เขีย นเสือให้วัวกลัว หมายถึง ทาอย่างใดอย่างหน่ึงเพื่อให้อีกฝ่ายหนึ่งเสีย ขวัญหรือเกรงขาม เข้ียวลากดิน หมายถงึ มคี วามสามารถสูง จดั เจน เล่ห์เหลย่ี มแพรวพราว ไข่ในหิน หมายถงึ ของที่ตอ้ งระมดั ระวงั ทะนถุ นอมอยา่ งย่งิ ขม้ินกับปูน หมายถงึ ชอบวิวาทกันอย่เู สมอเมอื่ อย่ใู กลก้ นั , ไมถ่ ูกกนั ขว้างงูไม่พ้นคอ หมายถงึ ทาอะไรแลว้ ผลร้ายกลบั มาสตู่ วั เอง ขวานผ่าซาก หมายถงึ โผงผางไมเ่ กรงใจใคร

ข อ ง ห า ย ต ะ พ า ย บ า ป หมายถึง ของหายหรือเข้าใจว่าหายแล้วเที่ยวโทษ ผู้อืน่ ข้างนอกสุกใส ข้างในเป็นโพรง หมายถึง ของที่ดูภายนอกแล้วสวยงาม ดแี ตแ่ ท้จริงแลว้ ภายในไมด่ ีเลย ขายผ้าเอาหน้ารอด หมายถึง ทาให้สาเร็จลุล่วงไป เพ่ือรักษาชื่อเสียงของ ตนไว้ ข้าวแดงแกงร้อน หมายถึง บุญคุณ ข้าวใหม่ปลามัน หมายถงึ อะไรท่เี ปน็ ของใหม่ก็ถอื วา่ ดี ขิงก็ราข่าก็แรง หมายถึง ตา่ งไม่ยอมลดละกัน ขี่ช้างจับตั๊กแตน หมายถึง ลงทุนมากแตไ่ ดผ้ ลน้อย ขี้หมูรา ขี้หมาแหง้ หมายถึง เร่ืองเลก็ ๆนอ้ ยๆ

บ ร ร ณ า นุ ก ร ม Yuwadee. (2562). สานวน สุภาษิต คาพงั เพย พรอ้ มความหมาย. สบื คน้ 22 มกราคม 2564, จากhttps://teen.mthai.com/education/176913. html