คำแนะนำ เรื่อง อาการปวดสะบ้าเข่า (Anterior knee pain syndrome)

คาํ แนะนาํ อาการปวดสะบา เขา (Anterior knee pain syndrome) 1) ขอมูลเบื้องตน อาการปวดเขาดา นหนา หรอื อาการปวดสะบา เขา มกั จะเปน ปญหาท่พี บบอ ยในกลมุ ผปู ว ยวัยทํางานท่มี กี จิ วัตรประจาํ วนั มากๆ บางครั้งอาจทาํ ใหผูปวยกงั วลวา อายุตวั เองยังไมมากทําไมขอเขาถงึ เส่อื มเรว็ ซึง่ โดยท่จี ริงแลว ลักษณะอาการจะแตกตา ง จากอาการขอ เขา เสื่อมในผูปว ยสูงอายุ คอื • อาการปวดเขา จะปวดทางดานหนา รอบๆ สะบา เขา • อาการปวดเปนมากข้ึนเวลาขึน้ ลงบันได หรือหลงั จากนงั่ นานๆ • ไมม อี าการบวมหรืออาการผดิ รูปของขอ เขา • ระยะแรกมักจะปวดเขา ขางเดยี ว ตอมาอาจปวดสองขางสลับกนั สาเหตขุ องอาการปวด ในปจจบุ ันยังไมเปน ท่ีสรุปแนช ัด แตพบวา เกิดอาการอักเสบออนตวั ลงของกระดูกในผิวขอของ กระดกู สะบา อาจมีสาเหตุมาจากความผิดปกติของโครงสรา ง (โดยกําเนิด) หรอื จากการใชงานผิดทา ทาํ ใหมีแรงมากระทําตอ ผวิ ขอ มากกวาปกติ เชน การขน้ึ ลงบนั ได ไตเ ขา การงอเขา คกุ เขา ขดั สมาธิ พับเพยี บเปนเวลานาน ๆ 2) ทางเลอื กอ่ืน - ไมมี 3) ความเส่ียงและผลขา งเคยี งของการตรวจรกั ษา ความเส่ียงทัว่ ไป - ไมม ี ความเสี่ยงเฉพาะ - ไมมี 4) การปฏิบตั ิตน จะทําอยางไรเมื่อมีอาการ ประการแรก หยดุ หรือหลกี เลีย่ ง กิจกรรมทที่ ําใหม ีแรงมากระทาํ ตอ ผิวขอกระดูกสะบา ดงั กลา วขา งตน หากผปู ว ยเปน นัก กีฬา ควรหลีกเล่ียงการกระโดด เชน การว่ิง วอลเลย บ อล หรอื บาสเก็ตบอล ควรออกกาํ ลงั กายโดย การวา ยนํา หรอื ออกกําลงั กาย นยิ มท่ีมีผดู แู ล (Nonimpact elliptical) ซึ่งเปนการออกกาํ ลงั กายที มีแรงกระทําตอผิวขอนอ ย ออกกําลังกายตามตัวอยา งใน คําแนะนาํ ผปู ว ยฉบับน้ีโดยเฉพาะ 2 ทาแรก โดยเริม่ ตนทําวนั ละ 2 ครั้ง ในผูป วยท่ีมฝี า เทา แบน (Flat feet) การเปลยี่ นรองเทา เพ่ือ เสริมอุงเทา จะสามารถลดอาการปวดได การประคบนาํ แขง็ 10-2 0 นาทหี ลังออกกําลังกาย หรอื ใชขอเขา มากๆ จะชว ยบรรเทา อาการปวดและทําใหก ารหายจากอาการไดเร็วข้นึ นอกจากแพทยจะสง่ั ยาลดอาการปวดและอาการอกั เสบรวมทัง้ ยาเสรมิ กระดูก ออน ใหตามเหน็ สมควร PI-BPK9-OPD ORTHO-001 REV.0 : 27/03/58 หนา 1 / 2 Bangpakok 9 International Hospital 362 Rama 2 Road, Bangmod, Jomthong, Bangkok, 10150, Thailand Tel. 66 (0)2877-1111 Contact Center Tel. 1745 www.bangpakokhospital.com

ขอสาํ คัญทสี่ ุด ตอ งพยายามออกกาํ ลงั ใหสม่ําเสมอ ถึงแมอาการจะดขี นึ้ ก็ตอ งกระทําอยางตอ เน่อื ง เพราะอาการปวดเขา ทางดา นหนา มี โอกาสทจ่ี ะกลับมาปวดใหม การรักษาตองใชเ วลานาน ผูป วยตอ งมีความอดทน อาการปวดไมสามารถจะหายไดภ ายในชัว่ โมง ระยะเวลาขามคนื ผูป วยบางรายโชคดอี าการปวดหายไดร วดเร็ว บางรายอาจจะนานถงึ 6 สปั ดาห หรอื นานกวานน้ั ตัวอยางขางลาง เปน การออกกาํ ลงั ทผ่ี ูปว ยควรกระทาํ อยา งสม่าํ เสมอ ทา ที 1 กระทาํ การเกรง็ กลามเนื้อตน ขา กดพับเขาลงกับเตียง ใหขอเขา เหยยี ดตรงเกรง็ กลา มเน้อื คางไว 10-2 0 วินาที แลวผอน กระทําซํา้ 5-10 รอบ ทาที 2 กระทาํ การเกรง็ กลามเน้อื ตนขา ใหข อ เขา เหยียดตรง เกร็งกลามเนื้อยกขาลอยขา ง 5-10 วินาที แลวผอน กระทาํ ซาํ้ 5-10รอบ ทาที 3 การยดื กลามเนื้อตะโพก และตน ขาน่งั ไขวหางชันเขาขวาขึน้ กระทาํ การปด ลําตวั มาทางดานขวา ในขณะเดยี วกันใชต นแขน ดานซายดนั ตน ขาขวา พยายามปดลําตวั พรอ มกบั กดขาขวา จนรูสกึ การดึงตวั ของกลา มเนอ้ื ตงั้ แตส ะโพกลงไปถึงตนขา เกรง็ กลา มเน้อื คา งไว 10-20 วนิ าที แลว ผอนกระทําซํ้า 5-10 รอบ ทา ที 4 การยดื กลามเนอ้ื ตนขา ในภาพแสดงการบริหารขา งซา ยจดั ทา ดังรูป ใหเ ทา ขวาอยูหนา เทาซาย กระทําการบดิ ลาํ ตวั มา ทางดานขวา ในขณะเดียวกัน ประกบหลังมือทง้ั สองเขา ดวยกนั กมตวั ลงพยายามแตะพนื้ พยายามยืดลาํ ตัวดานซายจนรสู ึกการดึง ตวั เองของกลามเนอื้ ตง้ั แตสะโพกลงไปถึงตน ขาเกรง็ กลา มเนอื้ คา งไว 10-20 วินาที แลวผอ น กระทําซา้ํ 5-10 รอบ ทา ที 5 การยืดกลา มเนอื้ ตน ขาดา นลา ง ในภาพแสดงการบริหารขา งซายดวยทาดงั รปู ยืนดวยขาขวา งอสะโพก ยกขาซา ยขึน้ ใชมือ ท้งั สองขางประคองขาขางซา ย ทําการเหยียดขาซายออกใหตรงจนรสู กึ ดึงในบริเวณทองขา ดึงกลา มเนอื้ คา งไว 5-10 วนิ าที แลวผอน กระทําซํ้า 5-10 รอบ ทาที 6 การบริหารกลา มเน้อื สะโพก นง่ั หอ ยขาขา งเตยี ง ใชล กู บอลยางหนบี ไวระหวางเขา ทงั้ สองขาง ในกรณีที ไมมลี ูกบอล ใชมอื ทงั้ สองขางดันแทน ทาํ การเกรง็ กลา มเน้อื เพื่อบบี ลกู บอล หรอื ฝามือของกลา มเนอ้ื ตงั้ แตสะโพกลงไปถงึ ตน ขา เกรง็ กลามเนอ้ื คางไว 5-10 วนิ าที แลวผอนกระทําซํา้ 5-10 รอบ ทา ที 7 การยดื กลามเน้อื นอง ยนื หันหนาเขา หากาํ แพง ในภาพแสดงการบริหารดานซาย พยายามยนื ใหสน เทา ดานซายสัมผัสพืน้ ตลอดเวลา โนมตวั ไปขางหนาจนรสู ึกวาเน้อื นองตึงขา งไว 10-20 วินาที แลวผอ น กระทาํ ซํา้ 5-10 รอบ หากทา นมีขอ สงสัยโปรดตดิ ตอ แผนก หองตรวจโรคศลั ยกรรมกระดกู ที่หมายเลข 02-877-1111 ตอ 10121 ในเวลา 08.00 – 20.00 น. หรอื Call Center หมายเลข 1745 ตลอด 24 ช่ัวโมง PI-BPK9-OPD ORTHO-001 REV.0 : 27/03/58 หนา 2 / 2 Bangpakok 9 International Hospital 362 Rama 2 Road, Bangmod, Jomthong, Bangkok, 10150, Thailand Tel. 66 (0)2877-1111 Contact Center Tel. 1745 www.bangpakokhospital.com