32_การสืบสวนสอบสวน

๑๙๔ ในตําแหนงทูตานุทูตหรือสถานทูตและใหนําเรื่องซึ่งอยูในประเภทเชนน้ีทุกๆ เรื่องใหกระทรวง การตางประเทศทราบโดยพลัน ในการที่จะตองเจรจากับสถานทูตหรือบุคคลในตําแหนงทูตานุทูต ยอ มเปน ธรุ ะของกระทรวงการตา งประเทศทง้ั สน้ิ วธิ ดี าํ เนนิ การดงั กลา วขา งตน นี้ มขี อ ยกเวน อยขู อ เดยี ว คือ ถาตํารวจไดพบเห็นบุคคลผูใดซึ่งรับความคุมกันจากอํานาจตํารวจโดยอัธยาศัยไมตรีทางทูต เชนกลาวมานั้น ในขณะที่กระทําความผิดทางอาญาอยางรายแรงอันอาจเปนเหตุใหเกิดอันตราย แกชีวิต หรือทรัพยภายนอกบริเวณของสถานทูตแลว ใหตํารวจจับกุมและกักตัวบุคคลผูน้ันได แตใน กรณเี ชน นต้ี าํ รวจตอ งรบี บอกกลา วใหส ถานทตู ทเี่ กยี่ วขอ งและกระทรวงการตา งประเทศทราบเหตทุ นั ที และถา ทตู หรอื สถานทตู ทเ่ี กย่ี วขอ งขอใหส ง ตวั บคุ คลผนู น้ั ตาํ รวจกต็ อ งปฏบิ ตั ติ ามคาํ ขอนดี้ ว ยนอกจาก ขอยกเวนที่วาน้ีแลว การท้ังปวงท่ีเกี่ยวกับการจับกุมหรือการพิจารณาบุคคลผูมีสิทธิรับความคุมกัน ทางทูตนัน้ ตองจัดการกับทางกระทรวงการตางประเทศท้งั สนิ้ ขอ ๕๑ กระทรวงมหาดไทยกับกระทรวงการตางประเทศไดทําความตกลงกัน ใหสํานักงานตํารวจแหงชาติออกบัตรประจําตัวใหแกบุคคลในคณะทูตซ่ึงประจําอยูในราชอาณาจักรไทย คนละ ๑ ฉบับ เพ่ือแสดงแกเจาพนักงานในขณะมีกรณีเกี่ยวของเกิดขึ้น จักไดปฏิบัติการใหเปนไป โดยสมควรแกอัธยาศัยไมตรี บัตรนี้มีลักษณะเปนเลมสมุดปกแข็งพับสองมีตราครุฑและอักษรไทย ทหี่ นา ปกวา บัตรประจําตวั บคุ คลในคณะทูต ฯลฯ กระทรวงมหาดไทย ภายในเลม ดา นในของหนา ปก มีท่ีปดรูปของผูถือบัตร คือ ผูถือบัตรจะตองปดรูปถายและลงลายมือช่ือของตนกํากับไวดวย และมกี ระดาษเปน แบบพมิ พ ๑ แผน บอกนามและตาํ แหนง แหง ทอี่ ยขู องผถู อื บตั รกบั แจง วธิ ปี ฏบิ ตั ขิ อง เจาหนาท่ีปรากฏอยูดานหน่ึงเปนภาษาไทย อีกดานหน่ึงเปนภาษาอังกฤษและมีลายมือชื่อของ ผูบญั ชาการตาํ รวจแหงชาตลิ งนามกํากบั บตั รน้ีมขี นาดกวา ง ๘.๕ เซนตเิ มตร ยาว ๑๑.๘ เซนตเิ มตร เมื่อเจาพนักงานตํารวจและอําเภอท่ีเกี่ยวของไดพบเห็นบุคคลท่ีมีบัตรประจําตัวแสดงวาเปนบุคคลใน คณะทูตน้ีแลวใหใชมรรยาทอันสุภาพและผอนผันหรือยกเวนใชอํานาจซึ่งจะตองกระทําอันเก่ียวดวย เอกสิทธิ์ และความคุมครองของคณะทูตใหการเปนไปในทางสมควรแกอัธยาศัยไมตรีและกฎหมาย ระหวางประเทศทุกประการ ¡ÒèѺ¡ØÁºØ¤¤Åã¹Í§¤¡ÒÃÊË»ÃЪҪÒμÔ (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡ÒÃตําÃǨà¡èÕÂǡѺ¤´Õ ÅÑ¡É³Ð ó º··Õè ù) ขอ ๕๒ กระทรวงการตา งประเทศแจง วา สมชั ชาใหญแ หง สหประชาชาตไิ ดม มี ตริ บั รอง อนุสัญญาทั่วไปวาดวยเอกสิทธ์ิและความคุมกันแหงสหประชาชาติ และใหเชิญประเทศสมาชิกแหง องคการสหประชาชาติเขาเปนภาคี อนุสัญญานี้เปนผลสืบเนื่องมาจากความจําเปนท่ีจะใหงานของ องคก ารสหประชาชาตบิ รรลผุ ลสาํ เรจ็ สมความมงุ หมายเปน การสมควรทอ่ี งคก ารสหประชาชาตติ ลอดจน บรรดาพนักงานเจาหนาที่ขององคการจะไดรับฐานะและผลปฏิบัติเปนพิเศษบางประการจากประเทศ ทเ่ี ปน สมาชิก ซง่ึ ในสาระสาํ คญั ไดแ ก

๑๙๕ (๑) การกําหนดใหสหประชาชาตมิ สี ภาพเปนนิตบิ คุ คล (๒) การละเมิดมไิ ดแ หง สหประชาชาติ (๓) สทิ ธิในการใชรหสั ทําการสือ่ ขาวสารโดยผสู อ่ื สารเฉพาะ (๔) การใชหนังสือเดินทางของสหประชาชาติซึ่งยังผลใหผูถือไดรับความสะดวกในการ เดินทางเปนพเิ ศษ (๕) ความคุมกนั จากการดําเนนิ ตามกระบวนกฎหมายตอ การกระทาํ ใด ๆ ในหนา ท่ี (๖) ความยกเวน จากกฎหมายทีเ่ กยี่ วดวยการเงนิ การภาษี การเขาเมือง การทะเบยี น คนตางดา ว และการรบั ใชช าติ (๗) ความสะดวกอนื่ ๆ บรรดาทอ่ี าํ นวยแกบ คุ คลในคณะทตู เทยี บตามตาํ แหนง กระทรวง การตางประเทศไดแจงดวยวาประเทศไทยในฐานะท่ีเปนสมาชิกแหงองคการสหประชาชาติมีความ ผูกพันตามกฎบัตรสหประชาชาติในอันที่จะตองใหเอกสิทธ์ิและความคุมกันแกสหประชาชาติ ผูแทน ประเทศสมาชิก ตลอดจนพนักงานเจาหนาที่ขององคการดวย จึงไดเสนอใหคณะรัฐมนตรีพิจารณา ซ่ึงคณะรัฐมนตรีเห็นชอบและใหดําเนินการตามขอเสนอของกระทรวงการตางประเทศไดแลว ฉะน้ัน ระหวางเวลาท่ีองคการตาง ๆ ของสหประชาชาติ หรือสาขาขององคการเหลานี้มาต้ังทําการอยูใน ประเทศไทย บรรดาสถานท่ีและบริเวณซึ่งเปนสํานักงานหรือสํานักสาขาขององคการสหประชาชาติ จงึ ถอื เสมอื นเปน สถานทตู และคณะเจา หนา ทท่ี เี่ กยี่ วขอ งกบั องคก ารสหประชาชาตทิ กุ คนมฐี านะเสมอื น เปนคณะทูตานุทูต ตํารวจจึงตองปฏิบัติการอยางเดียวกับสถานทูตและคณะทูตานุทูตดังกลาวแลว ในบทกอ น แตเ อกสิทธิ์ทีใ่ หแ กบคุ คลในองคก ารสหประชาชาติน้ี ใหเ ฉพาะในเวลาปฏิบัติหนา ท่เี ทานั้น เม่ือผูน้ันพนจากหนาท่ีที่เก่ียวกับองคการสหประชาชาติแลว ก็ยอมทําการจับกุมและตรวจคน ไดอ ยา งเดยี วกบั บคุ คลสามญั อนื่ ๆ ¡ÒèѺ¡ØÁ¼ÙŒ¡ÃÐทํา¼Ô´ã¹àÃ×Íμ‹Ò§»ÃÐà·È (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡ÒÃตําÃǨà¡ÕèÂǡѺ¤´Õ ÅÑ¡É³Ð ó º··Õè ñð) ขอ ๕๓ การจบั กมุ ผกู ระทาํ ความผดิ ในเรอื คา ขายตา งประเทศ ทมี่ สี นธสิ ญั ญาทางไมตรี กับประเทศไทยและเขามาในนานน้าํ ไทย ใหป ฏบิ ัตดิ ังตอไปนี้ (๑) ถา เกดิ การกระทาํ ผดิ ขนึ้ ในเรอื คา ขายตา งประเทศทม่ี สี ญั ญาทางพระราชไมตรี และ เปนความผิดเล็กนอยผูกระทําผิดเปนเจาพนักงานเรือลําน้ันเองหรือมิใชก็ตาม ควรจะหามปราม ใหงดเวนการกระทําหรือวากลาวระงับเสีย ถายังขัดขืนจงทําการจับกุม แตกอนจะจับกุมควรแจงให นายเรือทราบกอน เวนแตกรณีที่ไมอาจแจงกอนได แตในกรณีท่ีนายเรือขอรองใหจับก็ใหจับไดทันที โดยไมตองวากลา วหามปรามการทจี่ ะถือวา อยางไรเปนเร่ืองเล็กนอย ใหพ งึ ถอื ปฏบิ ัติเปนคตนิ ยิ มของ ประเทศของเจาของทาตางๆ เชน เร่ืองลักเลนการพนันที่ไมสําคัญ หรือพนักงานเรือดวยกันกอการวิวาท ทํารายกันเองบาดเจ็บเล็กนอย หรือทําผิดตอกันเองเปนเรื่องเล็กนอยภายในวงการบังคับบัญชาของ นายเรอื ทจ่ี ะวา กลา วกนั ได หรอื ความผดิ เลก็ นอ ยอนื่ ใดอนั บคุ คลภายนอกมไิ ดเ กย่ี วขอ งดว ย หรอื บคุ คล ภายนอกเกี่ยวของแตมิไดขอใหดําเนินการฟองรองจะไกลเกลี่ยใหระงับกันเสียไดโดยอาศัยคตินิยม ระหวางประเทศ

๑๙๖ (๒) ถาความผิดที่เกิดข้ึนเปนเรื่องสําคัญจะเปนความผิดท่ีเกิดข้ึนระหวางคนเรือกับคน ภายนอกหรอื ไมก็ตาม ใหจบั กมุ ไดต ามระเบียบ (๓) ถาจะตองจับกุมในความผิดเล็กนอย ใหเจาพนักงานตํารวจชั้นสัญญาบัตรหรือ เทยี บเทา ชน้ั สญั ญาบตั รเปน ผจู บั กมุ ถา เปน คดสี าํ คญั หรอื รา ยแรงและจะตอ งทาํ การจบั กมุ โดยรบี ดว น หรือเปนกรณที ่ีนายเรอื ขอรองใหจับจงึ ใหตาํ รวจทวั่ ไปทาํ การจบั กมุ ได (๔) การจับกุมพยายามอยาใหเปนไปในทางท่ีจะนํามาซึ่งความเส่ือมเสียตออัธยาศัย ไมตรีอันดีตอประเทศเจา ของเรือ ใหก ระทําโดยสุภาพ เมอื่ จับกมุ แลวก็ใหแ จงใหนายเรอื ทราบและรีบ แจง ใหก งสลุ ของประเทศเจาของเรือทราบโดยเรว็ ทีส่ ุดที่จะทาํ ได (๕) การแจงตอนายเรือ ใหต ํารวจผจู ับเปนผูแจง สวนการแจงตอกงสลุ ใหสารวัตรหรอื ผูแทนของสถานตี ํารวจท่เี ปนเจาของทอ งถิ่นแจง และใหรีบรายงานตามลาํ ดับจนถงึ ผูบญั ชาการตาํ รวจ แหงชาติทราบโดยเร็วดวย ขอ ๔๕ เมอื่ มพี นกั งานเรอื หรอื ลกู เรอื หรอื บคุ คลใดๆ อนั อยใู นฐานะเปน คนประจาํ เรอื ตา งประเทศทมี่ ีสัญญาทางไมตรีกบั ประเทศไทย หลบหนีไปจากเรือ ณ เมืองทา ใดๆ ของประเทศไทย หากเจา พนกั งานกงสลุ แหง รฐั เจา ของเรอื นนั้ ไดท าํ คาํ ขอรอ งเปน ลายลกั ษณอ กั ษร แสดงหลกั ฐานขอให ชว ยเหลอื จบั กมุ คนประจาํ เรอื ทห่ี ลบหนี หรอื ขอใหค วบคมุ ตวั ไวเ มอื่ จบั ไดแ ลว โดยออกเงนิ คา ใชจ า ยให จนกวาเจาหนาท่ีกงสุลจะไดมีโอกาสสงตัวคนท่ีหลบหนีกลับไปยังบานเมืองของเขาก็ดี ใหเจาหนาที่ ตํารวจจับกุมสง ใหแ ละปฏิบัติตามคาํ ขอรอ งของเจา พนกั งานกงสุล แตถาผูท่ีหลบหนีนนั้ ไดก ระทําความผิด อาญาอยางใดในประเทศไทยดวย ใหจับกุมตัวมาดําเนินคดีและปฏิบัติตามคําพิพากษาจนเสร็จสิ้น คดเี สียกอนแลว จึงสง ตวั ผนู ัน้ ใหก งสลุ จัดการตอ ไป ¡ÒèѺ¡ØÁ¾¹Ñ¡§Ò¹Ã¶ä¿ (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡ÒÃตําÃǨà¡èÕÂǡѺ¤´Õ ÅÑ¡É³Ð ó º··èÕ ññ) ขอ ๕๕ พนักงานรถไฟนั้น บางจําพวกมีหนาที่ตองปฏิบัติเกี่ยวกับการเดินรถโดยตรง บางจําพวกมีหนาท่ีปองกันภยันตรายในเวลาที่รถไฟแลนผานซึ่งตองประจําทําหนาท่ีตลอดเวลา ถา ตาํ รวจทาํ การจบั กมุ และควบคมุ ตวั พนกั งานรถไฟทตี่ อ งหาคดอี าญา โดยยงั มทิ นั ไดจ ดั ใหผ ใู ดปฏบิ ตั ิ หนาที่แทนผูที่ถูกจับกุมแลว อาจเกิดภยันตรายแกประชาชนหรือเกิดอุบัติเหตุขบวนรถไฟชนบุคคล หรือยานพาหนะไดจึงวางระเบียบเก่ียวกับการจับและกักตัวพนักงานรถไฟผูตองหาวากระทําความผิด ในคดีอาญาไววา การจับและการกักตัวพนักงานรถไฟน้ันตํารวจผูจับจะตองแจงแกผูบังคับบัญชาของ ผูตองหาทราบเพ่ือจัดคนอื่นทําหนาท่ีแทนตามเง่ือนไขในหัวขอสําคัญดังตอไปน้ี พนักงานรถไฟ ซึ่งตองหาวากระทําความผิดอาญา ซ่ึงจะถูกจับและจะตองแจงแกผูบังคับบัญชาเพื่อใหจัดหาผูอื่น ทาํ หนาที่แทนนน้ั แบงออกเปน ๒ ประเภท คือ (๑) ประเภทอยกู บั ท่ี ไดแ ก พนกั งานผมู หี นา ทปี่ ระจาํ การอยตู ามสถานรี ถไฟ คอื สารวตั ร เดนิ รถ สารวตั รรถจกั ร นายสถานี พนกั งานโทรเลข พนกั งานหอกญุ แจ พนกั งานกลบั กญุ แจ (พนกั งาน หอกญุ แจ กบั พนกั งานกลบั กญุ แจ ๒ ตาํ แหนง นี้ ไมห มายความถงึ คนกลบั กญุ แจตามสถานรี ถไฟยอ ยๆ) พนักงานตรวจรถ พนักงานสูบน้ํา นายตรวจเอก นายตรวจทาง พนักงานเปดปดประตูก้ันถนนผาน ทางรถไฟ ทั้งชนิดทใ่ี ชเคร่อื งกลไกและชนดิ ทีเ่ ปน แผงไสเล่ือน

๑๙๗ (๒) ประเภทประจาํ รถ ไดแ ก พนกั งานผมู หี นา ทปี่ ระจาํ อยบู นขบวนรถไฟ คอื พนกั งาน ขับรถ ชา งเครือ่ ง ชา งไฟ พนกั งานรักษารถ พนกั งานหา มลอ เมื่อพนักงานรถไฟ ๒ ประเภทดังกลาว ขางตนตองหาคดีอาญา ในการจบั กมุ ใหเจาหนา ทป่ี ฏบิ ตั ิดงั น้ี (ก) ใหแจงแกผูบังคับบัญชาของผูตองหาทราบวา ผูตองหาน้ันถูกจับในคดีเรื่องอะไร จะขอรบั ตวั ไปจดั การเมือ่ ใด เพื่อเขาจะไดจ ัดหาคนแทนกนั เมอ่ื ไดร บั อนญุ าตแลว จึงนําตัวผูตองหาไป จัดการตามหนาที่ การขออนุญาตในขอน้ี การรถไฟแหงประเทศไทยรับรองจะจัดการใหโดยเร็วที่สุด เทา ทจี่ ะกระทําได (ข) เมื่อสอบสวนแลวถามีความจําเปนจะตองกกั ตัวผูตองหาไวตอไปดวยความจําเปน ประการใดใหแ จงแกผูบงั คับบญั ชาของผตู องหาน้นั ใหทราบอกี คร้ังหน่งึ (ค) การแจง ตาม (ก) และ (ข) แกผ บู งั คบั บญั ชาของพนกั งานของทงั้ ๒ ประเภท ดงั กลา ว มาแลว นน้ั ใหแ จงตามตาํ แหนงท่ีระบุไวในบญั ชีซึง่ แนบอยทู า ยขอ ความในบทน้ี (ฆ) หนาท่ีการแจง ถาแจงในขณะจับกุมตาม (ก) เมื่อผูบังคับบัญชาของผูตองหานั้น อยใู กล เชน พนกั งานโทรเลขทอ่ี ยรู ว มกบั นายสถานใี หผ จู บั เปน ผแู จง และแจง ดว ยวาจา ถา ผบู งั คบั บญั ชา อยูหางไกลใหแจงทางโทรเลขโดยใหผูถูกจับน้ันเองติดตอกับนายสถานีรถไฟใชโทรเลขของการรถไฟแจงไป แตถานายสถานีถูกจับเอง ผูชวยนายสถานีอยูก็ใหผูชวยนายสถานีเปนผูโทรเลข ถาไมมีผูชวย นายสถานีก็ใหนายสถานีผูที่จะตองถูกจับเปนผูโทรเลขเอง และใหถือเอาโทรเลขท่ีผูบังคับบัญชาของ ผูตองหาตอบมาน้ันเปนหลักฐาน สวนการแจงตาม (ข) เม่ือสอบแลวใหผูสอบสวนเปนผูแจง และแจงทางหนงั สอื (ง) ถาพนักงานทําการตามหนาที่บนขบวนรถตําแหนงใด ตามท่ีระบุไวในประเภท ๑ ซงึ่ ไปกบั ขบวนรถจะตอ งถกู จบั กมุ ในระหวา งทางทไี่ ปถงึ ยงั ไมถ งึ สถานที พ่ี กั หากไมม เี จา หนา ทอี่ น่ื ทาํ การ แทนได ก็ใหคุมตัวผูกระทําผิดนั้นไวใหทําการตามหนาท่ีตลอดไปจนถึงสถานีรถไฟแหงใดแหงหนึ่ง ซึ่งมีผูจะทําการแทนไดเสียกอนจึงคอยนําตัวผูตองหาไปแจงขอรับตัวจากผูบังคับบัญชาของผูตองหา เม่ือไดรับอนุญาตแลว จึงใหนําตัวไปจัดการ เวนแตพนักงานรถไฟน้ันไดแสดงใหเห็นเดนชัดวาจะหลบหนี และไดล ะทิ้งหนา ที่ทต่ี นประจําแลว จงึ ใหจ บั กุมไดโดยไมตองรอใหถึงสถานหี รือมีคนแทน (จ) เมอ่ื มกี ารจบั กมุ พนกั งานรถไฟดงั กลา วแลว ขา งตน ใหแ จง เหตผุ ลตลอดจนการทไ่ี ด จบั ไปแลว ใหกระทรวงมหาดไทยไดทราบดว ย ขอ ๕๖ การจบั กมุ พนกั งานรถไฟดงั กลา วแลว ถา เปน คดไี มส าํ คญั รา ยแรงหากเจา หนา ท่ี ผูทําการจับกุมหรือผูอํานวยคดีเห็นวาไมจําเปนตองทําการจับกุมในทันทีจะแจงใหผูบังคับบัญชาของ ผูตองหาทราบเสียกอน แลวจึงทําการจับกุม หรือนําตัวมาจัดการสอบสวนในภายหลังก็ทําได ใหพ จิ ารณาตามเหตกุ ารณเ ปน เรอื่ ง ๆ ไป และใหพ งึ เขา ใจวา การจบั กมุ พนกั งานรถไฟทต่ี อ งปฏบิ ตั ติ าม ระเบียบดังกลาวแลวน้ี หมายความเฉพาะพนักงานเหลานั้นท่ีจะตองถูกจับในขณะกําลังกระทําการ ตามหนาที่อันเก่ียวกับการเดินรถไฟโดยตรงซึ่งถาจับไปไมมีผูทําการแทนจะเปนเหตุใหเกิดภยันตราย

๑๙๘ แกป ระชาชนน้นั และมิไดห มายความถึงพนกั งานท่ีมีไวสํารอง หรือท่ีประจาํ ตามโรงงานของการรถไฟ ทวั่ ไป ซง่ึ ในขณะนน้ั มิไดท ําการแทนในตาํ แหนงอนั เกีย่ วดวยการเดนิ รถโดยตรง โดยพนักงานเหลา น้นั เม่ือถูกจบั ไปแมไ มม ีคนแทน ก็ไมท าํ ใหเกิดภยนั ตรายแกประชาชนอยางใด ¡ÒèѺ¡ØÁä»ÃɳՏºØÃØÉáÅФ¹¢ÑºÃ¶ºÒ§»ÃÐàÀ· (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡ÒÃตําÃǨ à¡ÂèÕ Ç¡Ñº¤´Õ ÅÑ¡É³Ð ó º··Õè ñò) ขอ ๕๗ ไปรษณียบุรุษ คนขับรถรับสงไปรษณียภัณฑ คนขับรถราง คนขับรถของ การไฟฟากรุงเทพฯ และคนขับรถของกองไฟฟานครหลวงสามเสนมีความจําเปนท่ีจะตองปฏิบัติงาน ในหนาทเ่ี พอ่ื รบั ใชประชาชนโดยรีบดว นอยูเสมอ หากบคุ คลเหลาน้ถี ูกจบั กุมตวั ไปดาํ เนนิ คดโี ดยทนั ที ในเหตุเล็กนอยในขณะปฏิบัติหนาท่ีแลว อาจเกิดความเสียหายแกหนาท่ีการงานท่ีผูนั้นปฏิบัติอยูได จงึ ใหการปฏบิ ัตใิ นการจับกมุ บุคคลดังกลา วไวแ ลวเปนพเิ ศษ ดังตอ ไปน้ี (๑) ถาเปนคดีลหุโทษหรือเทียบเทาลหุโทษ เชน ผิดพระราชบัญญัติจราจรทางบก เปน ตน ใหจ ดชอื่ นามสกลุ และภมู ลิ าํ เนาทอี่ ยอู าศยั หรอื สถานทที่ าํ การงานของผนู นั้ ไว เพอ่ื ใหส ามารถ ตามตัวไดสะดวกเม่ือตองการตัว แลวใหผอนผันปลอยตัวผูตองหาน้ันไป เพื่อใหปฏิบัติหนาที่ ใหเสร็จสิน้ กอน แลว จงึ ใหมาแกค ดี (๒) ถา เปน คดนี อกจากทกี่ ลา วมาแลว ใน (๑) และพนกั งานสอบสวนมคี วามจาํ เปน ทจี่ ะ ตอ งกกั ตวั ผตู อ งหาไว เพอ่ื ดาํ เนนิ คดตี อ ไป ใหพ นกั งานสอบสวนรบี แจง ไปยงั ผบู งั คบั บญั ชาทผ่ี ตู อ งหานน้ั อยใู นสงั กัดทราบโดยเรว็ ทส่ี ดุ เพ่ือใหจัดคนอื่นทาํ หนา ท่ีแทนผทู ี่ถูกจับ (๓) ขอ ผอ นผนั ดงั กลา วมาแลว ใหใ ชเ ฉพาะแกผ ตู อ งหาซงึ่ กระทาํ ความผดิ อาญาในขณะ ปฏิบัติหนาท่เี ทา น้นั อนง่ึ คนขบั รถนาํ ผูบาดเจ็บหรอื ปวยเจ็บสง สถานพยาบาลโดยรบี ดวนก็ใหอนโุ ลม ผอ นผันการจับกมุ ตามความในขอนด้ี ว ย ¡ÒèºÑ ¡ÁØ ¤¹¢Í·Ò¹ ¤¹à»¹š âäàÃÍ×é ¹áÅФ¹·¾Ø ¾ÅÀÒ¾ (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÂÕ º¡ÒÃตาํ ÃǨ à¡ÕÂè ǡѺ¤´Õ ÅÑ¡É³Ð ó º··èÕ ñó) ขอ ๕๘ เนื่องจากทางราชการตองการควบคุมคนขอทาน และคนเปนโรคเร้ือน มิให เทย่ี วเรร อ น และทาํ การขอทานอนั เปน การกอ ความเดอื ดรอ นและเปน ทน่ี า รงั เกยี จแกส าธารณชน จงึ ได ประกาศใชพ ระราชบญั ญตั คิ วบคมุ การขอทาน พ.ศ.๒๔๘๔ และพระราชบญั ญตั โิ รคตดิ ตอ พ.ศ.๒๕๒๓ ทง้ั กระทรวงมหาดไทย กไ็ ดก าํ หนดใหม สี ถานสงเคราะหเ พอื่ ทาํ หนา ทสี่ งเคราะหค นขอทานและคนเปน โรคเร้อื นขึน้ ไวด ว ยคือ (๑) ใหก รมประชาสงเคราะหม หี นา ทค่ี วบคมุ ดาํ เนนิ การปฏบิ ตั เิ กยี่ วกบั สถานสงเคราะห สําหรบั คนชราภาพ (๒) ใหก ระทรวงสาธารณสขุ มหี นา ทคี่ วบคมุ ดาํ เนนิ การปฏบิ ตั เิ กย่ี วกบั สถานสงเคราะห สําหรับคนวิกลจรติ คนพกิ าร และคนมีโรค (๓) ใหสถานอาชีพสงเคราะห อําเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี ในความควบคุมของ กรมประชาสงเคราะหเปนสถานสงเคราะหส าํ หรบั คนชราภาพ

๑๙๙ (๔) ใหบรรดาโรงพยาบาลโรคจิตในความควบคุมของกระทรวงสาธารณสุขเปนสถาน สงเคราะหส าํ หรบั คนวิกลจริต (๕) ใหส ถานสงเคราะหท พุ พลภาพ อาํ เภอพระประแดง จงั หวดั สมทุ รปราการ ในความ ควบคุมของกรมประชาสงเคราะห เปนสถานสงเคราะหสําหรับคนพิการ และคนมีโรคอื่นนอกจาก โรคเรอื้ น (๖) ใหโ รงพยาบาลโรคเรอื้ น อาํ เภอพระประแดง จงั หวดั สมทุ รปราการ ในความควบคมุ ของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสขุ เปน สถานสงเคราะหส ําหรับคนมีโรคเรือ้ น ขอ ๕๙ การควบคุมคนขอทาน คนเปนโรคเร้ือนและคนทุพพลภาพนี้เปนหนาท่ีของ กรมประชาสงเคราะหและสํานักงานตํารวจแหงชาติปฏิบัติรวมกันโดยสํานักงานตํารวจแหงชาติเปน ผูดําเนินการจับกุม และกรมประชาสงเคราะหเปนผูควบคุมอบรมและดําเนินการอื่นๆ ท้ังนี้ตาม พระราชกฤษฎกี าใหใชพระราชบัญญัตคิ วบคุมการขอทาน พ.ศ.๒๔๘๔ กําหนดใหใชเฉพาะภายในเขต กรุงเทพมหานครเทานน้ั ตอ มาเม่อื ๑๐ พฤศจกิ ายน ๒๔๙๖ นี้ ไดมีพระราชกฤษฎกี าใหใ ชพ ระราช บัญญตั คิ วบคุมการขอทาน พ.ศ.๒๔๘๔ ท่วั ราชอาณาจกั รแลว ขอ ๖๐ อาศัยอํานาจตามความในพระราชบัญญัติควบคุมการขอทานและพระราช บัญญัติโรคติดตอ ตํารวจจึงมีอํานาจทําการจับกุมคนขอทานและคนเปนโรคเร้ือนได แตเม่ือทําการ จับกุมขอทาน คนเปนโรคเร้ือนและคนทุพพลภาพไดแลว ตองจัดสงตัวไปยังสถานสงเคราะหตางๆ ของกรมประชาสงเคราะห และกรมอนามัย ตามท่ีไดท าํ ความตกลงไวแลว ดงั ตอไปนี้ คือ (๑) คนขอทานที่มีรางกายแข็งแรงสามารถประกอบการงานได ไมเจ็บปวยและไม ทุพพลภาพ ใหนาํ สง ยังสถานสงเคราะหคนชรา อาํ เภอปากเกรด็ จงั หวัดนนทบุรี (๒) คนขอทานท่ีปวยเจ็บดวยโรคอ่ืนๆ นอกจากโรคเร้ือนและคนทุพพลภาพใหนําสง สถานสงเคราะหคนทุพพลภาพ อาํ เภอพระประแดง จงั หวดั สมุทรปราการ (๓) คนขอทานท่ีเปนโรคเรื้อน ใหนําสงยังโรงพยาบาลโรคเรื้อน อําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ สวนเด็กอนาถาซึ่งเปนคนขอทานใหปฏิบัติตามระเบียบท่ีวาดวยการปฏิบัติ เกี่ยวกบั เด็กนักเรยี นและเด็กอนาถาโดยเฉพาะเพ่อื ความสะดวกในการจัดสง ใหด าํ เนินการดงั ตอไปน้ี ก. ใหสถานีตํารวจนครบาลตางๆ ที่จับกุมคนขอทานไดนําตัวบุคคลเหลาน้ัน สง ยงั สถานตี าํ รวจนครบาลพลบั พลาไชยเฉพาะในกรณที ผ่ี ถู กู จบั อยใู นเกณฑท จี่ ะตอ งสง ตวั ไปยงั โรงเรยี น ประชาสงเคราะห และสถานสงเคราะหคนชรา อาํ เภอปากเกรด็ จงั หวดั นนทบรุ ี แตถา ผถู กู จบั กุมอยู ในเกณฑท่ีจะตองถูกสงตัวไปยังสถานสงเคราะห คนทุพพลภาพหรือโรงพยาบาลโรคเรื้อน อําเภอ พระประแดง จังหวดั สมทุ รปราการ ใหน ําตวั สงยังสถานตี ํารวจนครบาลปากคลองสาน ข. เมอื่ สถานตี าํ รวจนครบาลพลบั พลาไชยหรอื ปากคลองสานแลว แตก รณรี วบรวม ตวั บุคคลทจี่ ะนาํ สง สถานสงเคราะหด ังกลา วแลว ไดจ ํานวนพอสมควร เชน ประมาณ ๑๐-๒๐ คน แลว ใหติดตอขอยานพาหนะรับสงจากกรมประชาสงเคราะหควรติดตอไปในวันและเวลาทําการของทาง ราชการ แตทั้งน้ใี หร ะมัดระวงั ในเรือ่ งอาํ นาจการควบคมุ ตวั บคุ คลท่ถี กู จับกุมดวย

๒๐๐ ค. หากสถานีตํารวจใดมียานพาหนะพอท่ีจะนําตัวบุคคลเหลานี้ สงยังสถาน สงเคราะหตางๆ ไดเองโดยไมตองติดตอขอยานพาหนะจากกรมประชาสงเคราะหก็ใหจัดการนําสง ไปยงั สถานสงเคราะหนั้นๆ ไดโ ดยตรง ง. ในจงั หวัดอ่นื นอกจากกรงุ เทพมหานคร ใหส ถานีตาํ รวจที่จับกุมคนขอทานได สง สถานสงเคราะห หรอื โรงพยาบาลทที่ างราชการตง้ั ขน้ึ เพอ่ื สงเคราะหบ คุ คลเหลา น้ี ซงึ่ ตงั้ อยใู กลเ คยี ง ตามทท่ี างราชการกําหนด ขอ ๖๑ บุคคลท่ีมีสภาพเปนคนจรจัดและไรอาชีพ ซ่ึงมีนิสัยอันธพาลมิใชคนขอทาน โดยแทจ รงิ ไมอ ยใู นความหมายของคนขอทานทจี่ กั ตอ งสง ไปยงั สถานสงเคราะห อนงึ่ ผทู าํ การขอทาน ทีจ่ ะสงไปยังสถานสงเคราะหแ ละโรงเรียนประชาสงเคราะหน น้ั ใหสอบสวนใหไ ดความแนชัดเสยี กอ น วาเปนผูทําการขอทานตามความหมายแหงพระราชบัญญัติควบคุมการขอทาน และพระราชบัญญัติ โรคตดิ ตอ มฉิ ะนนั้ กไ็ มอ ยใู นความตอ งการของทางราชการ ทจ่ี ะใหจ บั กมุ มาใหค วามสงเคราะหด งั กลา ว ขา งตน ขอ ๖๒ การนาํ ตวั คนขอทาน คนเปน โรคเรอื้ น และคนทพุ พลภาพสง ยงั สถานสงเคราะห ตามความในขอ กอ นนนั้ ใหแ ยกประเภทสง ใหเ ปน การถกู ตอ ง มฉิ ะนน้ั ยอ มจะเปน เหตกุ อ ความลาํ บาก แกสถานสงเคราะหท่ีรับตัวบุคคลเหลาน้ันไวในอันที่จะตองดําเนินการจัดสงไปยังสถานสงเคราะห ที่ถกู ตอ งอีกช้ันหนึ่ง ขอ ๖๓ สถานสงเคราะหตางๆ ของกรมประชาสงเคราะห อาจมีเปล่ียนแปลงและ เพ่มิ เติมมากขึ้นอีกในโอกาสตอ ไป การจับกุมบุคคลประเภทตา งๆ ซงึ่ อยูใ นขา ยทที่ างราชการตอ งการ สงเคราะหจึงตอ งปฏิบตั ติ ามความเหมาะสมของทอ งถ่นิ และกาลสมัยดวย ¡ÒèѺ¡ØÁºØ¤¤Å·Õè໚¹ÂÒÁཇҷÃѾËÃ×Íʶҹ·èÕ (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡ÒÃตําÃǨ à¡ÕèÂÇ¡ºÑ ¤´Õ ÅÑ¡É³Ð ó º··èÕ ñõ) ขอ ๖๖ เมอื่ มผี กู ลา วหาบคุ คลทเ่ี ปน ยามเฝา ทรพั ย หรอื สถานทก่ี ระทาํ ความผดิ อาญา ซงึ่ จําเปน ตองทําการจบั กมุ ใหปฏิบัติในการจบั กมุ ดงั ตอไปน้ี (๑) ถา คนยามทก่ี าํ ลงั เฝารักษาทรัพยห รือสถานที่ ตองหาวา กระทําความผิด ทางอาญา เจาพนักงานจําเปนตองจับตัวไปดําเนินคดีทันทีแลว เม่ือจะจับกุมตัวคนยามน้ันไป ใหบอกกลาวตอเจาของทรัพยหรือเจาของสถานที่ใหเขามีเวลาจัดการในเรื่องการเฝารักษาทรัพย หรอื สถานทเี่ สยี กอน (๒) ถา ผเู ปน เจา ของทรพั ยห รอื สถานทยี่ งั จดั หาคนเฝา แทนตวั คนยามผจู ะถกู จบั กมุ นน้ั ยังไมท ันทว งที ใหจดั ตาํ รวจเฝาทรัพยห รือสถานท่นี น้ั แทนใหเ ปนการช่วั คราวและบอกกลา ว ใหผูเปนเจาของทรัพยหรือเจาของสถานท่ีรับจัดการรักษาโดยเร็ว อยาจับเอาตัวคนยามไปโดยมิไดมี ผูใดเฝารักษาทรัพยหรือสถานท่ีแทนเปนอันขาด การรักษาทรัพยหรือสถานท่ีของตํารวจแทนบุคคล ผูเปนยามดังกลาวน้ีใหจัดการใหเจาของทรัพยหรือสถานที่ใสกุญแจอาคาร หรือสถานท่ีเก็บทรัพยน้ัน เสียใหเรียบรอยกอน แลวใหจัดการประทับตราประจําคร้ังหรือส่ิงอื่นใดไวเพ่ือปองกันการเปดหรือ ทําลายเขาไปยังสถานที่หรือทรัพยนั้น ใหตํารวจมีหนาที่เพียงรักษากุญแจและดวงตราหรือสิ่งอ่ืนใด ดังกลา วน้มี ิใหถูกทาํ ลายเทา นัน้

๒๐๑ ¡ÒÃμÃǨ¨Ñº¼ÙŒ¡ÃÐทํา¼Ô´¡®ËÁÒ«Öè§ÍÂÙ‹ã¹Ë¹ŒÒ·èբͧ¡ÃÁÊÃþÊÒÁÔμ (»ÃÐÁÇÅ ÃÐàºÕº¡ÒÃตําÃǨà¡ÕÂè ǡѺ¤´Õ ÅÑ¡É³Ð ó º··Õè ñö) ขอ ๖๗ การตรวจจับผูกระทําผิดกฎหมายเกี่ยวกับยาเสพติดใหโทษฝน กัญชา พืชกระทอ ม และการตรวจจับผูกระทาํ ผดิ กฎหมายซึ่งอยูในหนา ทข่ี องกรมสรรพสามติ เชน สุรา ยาสูบ ยานตั ถุ ไพ ภาษไี มข ดี ไฟ ภาษเี ครอื่ งขดี ไฟ ภาษเี ครอื่ งดม่ื และภาษซี เี มนต เฉพาะในเขตกรงุ เทพมหานคร ไมว าคดีน้ันจะมีขอหาอน่ื ใดปะปนอยหู รือไมกต็ าม ใหเจาพนกั งานตํารวจผูจับปฏิบัติดังตอไปนี้ (๑) ถาผจู ับไมใชเ จา หนา ทีต่ ํารวจนครบาลทอ งที่ที่เกดิ เหตุ ใหนาํ ตัวผตู องหา และของกลางไปแจง ลงรายงานประจาํ วนั ทสี่ ถานตี าํ รวจนครบาลทอ งทท่ี เ่ี กดิ เหตกุ อ น เวน แต ตาํ รวจนา้ํ ตาํ รวจรถไฟเฉพาะหนว ยทมี่ เี ขตอาํ นาจการรบั ผดิ ชอบในการสอบสวน ใหแ จง ใหส ถานตี าํ รวจนครบาล ทองที่ทราบ สําหรับของกลางถามีจํานวนมากหรือเปนของใหญโตไมสะดวกในการนําไปยังสถานี ตํารวจนครบาลทองทที่ ่ีเกิดเหตุ จะนาํ แตบัญชีไปแสดงกไ็ ดถา (ก) ในกรณีตรวจจับผูกระทําผิดกฎหมายเก่ียวกับยาเสพติดใหโทษฝน กญั ชา พชื กระทอ ม ใหต าํ รวจผจู บั นาํ สง ยงั แผนก ๒ กองกาํ กบั การ ๗ กองปราบปราม จดั การสอบสวน ดําเนินคดี (ข) ในกรณีตรวจจับผูกระทําผิดกฎหมายซ่ึงอยูในหนาที่ของกรม สรรพสามติ เชน สรุ า ยาสบู ยานตั ถุ ไพ ภาษไี มข ดี ไฟ ภาษเี ครอื่ งขดี ไฟ ภาษเี ครอ่ื งดม่ื และภาษซี เี มนต ใหตาํ รวจผูจับนําสง ยงั แผนก ๕ กองกํากบั การ ๑ กองปราบปราม จดั การสอบสวนดาํ เนนิ คดี (๒) ในกรณที เี่ จา พนกั งานตาํ รวจประจาํ สถานตี าํ รวจนครบาลทอ งทท่ี เ่ี กดิ เหตุ เปนผูจับกุมเอง หรือมีเจาหนาที่หนวยอ่ืนรวมกันจับกุมดวยและจะมีตัวผูตองหาหรือไมก็ตาม เม่ือไดจัดการลงประจําวันแลว ใหรีบนําผูตองหาและของกลางสงใหแผนก ๒ กองกํากับการ ๗ กองปราบปราม หรือแผนก ๕ กองกํากับการ ๑ กองปราบปราม ตามท่ีกลาวไวใน (๑) (ก.) (ข.) แลวแตกรณีโดยไมชักชา แลวใหพนักงานสอบสวนกองปราบปรามจัดการสอบสวนดําเนินคดีทันที เพราะกองปราบปรามเปนผูรับผิดชอบในเรื่องน้ี เฉพาะของกลางถามีเปนจํานวนมากหรือเปน ของใหญโ ต ไมส ามารถนําสงไดทนั ภายในกาํ หนดดังกลา วขา งตน หรอื เปนของทอ่ี ยใู นสภาพท่ไี มอาจ นําเคลื่อนที่ไปไดงาย จะเก็บรักษาไวยังสถานีตํารวจนครบาลทองที่หรืออายัดไวตามควรแกกรณี โดยนาํ สง แตบัญชไี ปกอ นก็ได (๓) เมื่อแผนก ๒ กองกํากับการ ๗ กองปราบปราม หรือแผนก ๕ กองกํากับการ ๑ กองปราบปราม ไดรับตัวผูตองหาและของไวตามความในขอหาน้ีแลวใหพิจารณา จัดใหพนักงานสอบสวนจัดการสอบสวนดําเนินคดีไปตามระเบียบ เมื่อคดีถึงที่สุดแลวใหแจงผลคดีให สถานีตํารวจเจาของทอ งท่ที ีเ่ กดิ เหตทุ ราบดว ยโดยเร็ว (๔) การตรวจจับผูกระทําผิดกฎหมายดังกลาวในบทนี้ในจังหวัดอ่ืนนอกจาก กรงุ เทพมหานคร ใหดาํ เนนิ การอยา งเดียวกบั การตรวจจับผูกระทาํ ผิดทางอาญาอ่ืน

๒๐๒ ¡ÒÃμÃǨ¤Œ¹Ã¶ä¿ (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡ÒÃตาํ ÃǨà¡ÕÂè ǡѺ¤´Õ Å¡Ñ É³Ð ô º··èÕ õ) ขอ ๘๗ การตรวจคน รถไฟ ใหปฏิบัติดงั น้ี (๑) ตามปกตติ องแจง ใหนายสถานี พนกั งานรักษารถ หรือเจา พนกั งานประจํา ขบวนรถไฟทราบกอน แตถาขบวนรถนั้นมีเจาหนาท่ีตํารวจหรือเจาพนักงานของกระทรวง ทบวง กรมในรัฐบาลควบคุมมาท้ังขบวนหรือเฉพาะหลังโดยเฉพาะเปนพิเศษ ซึ่งจะตรวจคนแลวแจงให เจา พนกั งานผคู วบคมุ รถคนั นน้ั ทราบ แทนการแจง เจา พนกั งานรถไฟดงั กลา วแลว เวน แตเ มอื่ มเี หตกุ ารณ อันควรเช่ือไดวาเจาพนักงานรถไฟ หรือเจาพนักงานของกระทรวง ทบวง กรมในรัฐบาลที่ควบคุม รถมาน้ัน จะมีสวนเกี่ยวของกับการกระทําผิดอยูดวยจะทําการตรวจคนทันทีโดยไมตองแจงกอนก็ได แตเ ม่ือทําการตรวจคนแลวตองรบี แจงใหทราบโดยเรว็ (๒) ตาํ รวจทจ่ี ะทาํ การตรวจคน ตอ งแตง เครอื่ งแบบใหเ รยี บรอ ยเวน แตใ นกรณี จําเปนจึงไมตองแตง แตตองแสดงถึงความเปนเจาพนักงานตํารวจ และอํานาจในการตรวจคน ใหผเู กี่ยวขอ งทราบในโอกาสแรกทส่ี ามารถจะแสดงได เชน แสดงบตั รประจําตวั เปนตน ขอ ๘๘ การตรวจคน รถบนรถจา ยเงนิ เดอื นของการรถไฟแหง ประเทศไทย ควรจะกระทาํ ตอเม่อื ไมมที างอ่ืนทจี่ ะกระทําไดดีกวาเทานนั้ ไมค วรกระทําใหเ ปนการพรา่ํ เพรอ่ื ขอ ๘๙ การตรวจคนรถตูองคการรับสงสินคาและพัสดุภัณฑท่ีบรรจุใบยาของ โรงงานยาสบู กรมสรรพสามติ ชนดิ มปี ระกนั พเิ ศษ ซง่ึ มวี ธิ กี ารบรรทกุ เปน พเิ ศษเพอื่ กนั นา้ํ มใิ หร ว่ั เขา ไป ทําใหใบยาเปยก เสียหายไดน้ันใหพนักงานฝายปกครอง หรือตํารวจอายัดและควบคุมรถบรรทุก ใบยานนั้ ไปทาํ การตรวจคน ณ สถานีรถไฟกรุงเทพฯ ขอ ๙๐ พนักงานสรรพสามิตมีอํานาจที่จะทําการตรวจคนของตองหามตามพระราช บญั ญตั ติ างๆ ที่เปนอาํ นาจและหนา ท่ขี องกรมสรรพสามิต เชน สุรา ยาสบู และยาฝน เปนตนไดไ มวา ผูที่จะถูกคนจะเปนราษฎรสามัญทหาร หรือตํารวจก็ตามและถาเจาพนักงานสรรพสามิตตองการ ความชว ยเหลอื จากทหาร หรอื ตาํ รวจใหช ว ยปฏบิ ตั กิ ารตามอาํ นาจและหนา ทแ่ี ลว กใ็ หร ว มมอื ชว ยเหลอื โดยเตม็ กาํ ลงั ¡Ò䌹¢Í§¼Ô´¡®ËÁÒÂã¹àÃ×ͤŒÒ¢ÒÂμ‹Ò§»ÃÐà·ÈáÅÐàÃ×ͤŒÒ¢ÒªÒ½˜›§ (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÂÕ º¡ÒÃตําÃǨà¡ÕÂè Ç¡ºÑ ¤´Õ Å¡Ñ É³Ð ô º··Õè ÷) ขอ ๙๒ การตรวจคนของตองหามในเรือคาขายตางประเทศ และเรือคาขายชายฝง ซ่ึงเก่ียวกับหนาที่ของกรมศุลกากรน้ันตามปกติเปนหนาที่ของเจาหนาที่กรมศุลกากรดําเนินการ โดยเฉพาะเวน แตจ ะไดม กี ารกระทาํ ผดิ กฎหมายอาญาเกดิ ขนึ้ เฉพาะหนา หรอื มผี รู อ งขอความชว ยเหลอื จึงใหเจาหนาที่ตํารวจข้ึนไปดําเนินการจับกุมหรือระงับเหตุรายบนเรือได เจาหนาที่ตํารวจอาจทําการ ตรวจคนเรอื ตางประเทศเพื่อจับของหนภี าษศี ลุ กากร หรือของตองหา ม ตองจํากดั โดยทาํ การรวมกับ เจาหนาที่ศุลกากร ฉะนั้นกอนลงเรือตางประเทศเพ่ือตรวจคนใหเจาหนาที่ตํารวจติดตอแจงเหตุ เจา หนา ท่ีศลุ กากรกอนดังน้ี

๒๐๓ ก. ทา กรงุ เทพฯ ใหแ จง แกส ารวตั รเวรทกี่ รมศลุ กากร แตใ นกรณที จี่ าํ เปน จะตอ งปฏบิ ตั ิ โดยดว น จะรอแจง ตอ สารวตั รเวรไมท นั ก็ใหแจงตอ เจาหนา ท่ศี ลุ กากรประจําเรอื ทจ่ี ะตรวจคน แลว ให รวมกันทําการตรวจคนไดแตในเชาวันรุงข้ึนเจาหนาที่ตํารวจผูเปนหัวหนาทําการตรวจคนน้ันจะตอง แจงเหตุที่ทาํ การตรวจคน ใหก รมศุลกากรไดทราบ ข. ทา ภมู ภิ าค ใหแ จง แกน ายดา นหรอื ผรู กั ษาการแทน แตใ นกรณที จ่ี าํ เปน จาํ ตอ งปฏบิ ตั ิ โดยดว น จะรอแจง แกน ายดา นหรอื ผรู กั ษาการแทนไมท นั กใ็ หแ จง ตอ เจา หนา ทศี่ ลุ กากรประจาํ เรอื ทจี่ ะ ตรวจคน แลวใหรวมกันทําการตรวจคนได แตในเชาวันรุงข้ึนเจาหนาที่ตํารวจผูเปนหัวหนาทําการ ตรวจคนจะตองแจงเหตุผลที่ทําการตรวจคนใหนายดาน หรือผูรักษาการแทนทราบ อยางไรก็ดี ขณะเม่ือเรืออยูนอกเขตทาศุลกากร หรือกําลังเดินทางอยูในทะเล เจาหนาที่ตํารวจยอมทําการตรวจ คนไดตามปกติ ทัง้ น้ีไมเปน การตัดอํานาจของตาํ รวจนํา้ ซงึ่ ไดกาํ หนดอํานาจและหนา ท่ีไวเ ปน พเิ ศษ ¡ÒÃμÃǨ¤Œ¹¢Í§ตําÃǨ˹‹ÇÂÍè×¹·ÕèäÁ‹ãª‹ตําÃǨ਌Ңͧ·ŒÍ§·èÕ (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡Òà ตําÃǨà¡ÂèÕ Ç¡ºÑ ¤´Õ ÅѡɳРô º··Õè ø) ขอ ๙๓ ถาตํารวจหนวยอื่นนอกจากตํารวจเจาของทองที่ หรือตํารวจซึ่งปฏิบัติหนาที่ โดยเฉพาะจะทําการตรวจคนบุคคลหรือสถานที่ในทองท่ีของสถานีตํารวจใดหรือในเขตอํานาจของ ตํารวจซ่งึ ปฏบิ ัติหนาท่ีเฉพาะกิจการอันใดอันหนง่ึ เชน ตาํ รวจรถไฟ และตํารวจน้ํา เปน ตน ตอ งแจง ใหตํารวจเจาของทองที่ที่จะทําการตรวจคนหรือตํารวจซึ่งมีเขตอํานาจและเขตพื้นที่น้ันทราบลวงหนากอน ถาไมสามารถจะแจงใหทราบลวงหนาได ก็ใหรีบแจงในขณะเขาทําการตรวจคน ถาไมสามารถแจง ในขณะทําการตรวจคนไดก็ใหรีบแจงโดยเร็วท่ีสุดภายหลังที่ไดทําการตรวจคนแลว ท้ังนี้ เพ่ือปองกัน มใิ หเ กดิ ความเขา ใจผดิ อนั อาจเกดิ ผลรา ยขนึ้ ได แตก ารตรวจคน จบั กมุ ผกู ระทาํ ผดิ ซง่ึ หนา นน้ั ใหต าํ รวจ ทุกหนวยที่ประสบเหตุเขาทําการตรวจคนจับกุมไดทันที โดยไมตองแจงใหตํารวจทองที่หรือตํารวจ ท่ีมีเขตอาํ นาจและเขตพน้ื ทีน่ น้ั ทราบกอ น เม่ือตรวจคน และจับกุมผูกระทาํ ความผดิ ไดแลวใหร ีบนาํ ตวั พรอมดวยพยานหลักฐานสงสถานีตํารวจเจาของทองที่ หรือพนักงานสอบสวนที่มีอํานาจและหนาที่ ดาํ เนนิ คดตี อ ไป ขอ ๙๓/๑ การปฏิบัติการตรวจคนของเจาหนาที่ตํารวจในการปราบปรามผูหลีกเล่ียง ภาษอี ากร ฝายศุลกากรในเคหสถานหรอื สถานการคาในกรุงเทพมหานคร ๑. ทุกคร้ังที่เจาหนาท่ีตํารวจจะทําการคนเคหสถาน บริษัท หางรานหรือ สถานการคาใดๆ เพื่อใหไดมาซึ่งสินคาท่ีหลบหนีภาษีฝายศุลกากรและบัญชี หรือเอกสารอันอาจใช เปนหลักฐานอางอิงการกระทําผิดเกี่ยวกับสินคาหนีภาษี หรือเกี่ยวกับการสําแดงเท็จหลีกเลี่ยงภาษี อากร ฝายศุลกากรจะตองเสนอหลักฐานท่ีสืบสวนพรอมดวยเหตุผลในการตรวจคนใหผูบังคับการ หรือผรู ักษาการแทนพิจารณาส่ังการ เม่ือไดรบั อนมุ ัติแลว จึงจะทาํ การตรวจคนได ๒. การสืบสวนสอบสวนและการตรวจคนตามขอ ๑. นั้น ใหกองทะเบียน คนตางดาวและภาษีอากรมีอํานาจหนาท่ีโดยเฉพาะ แตถาเจาหนาท่ีตํารวจในหนวยอื่นสืบสวนได ขอเท็จจริงมาก็ใหมีอํานาจหนาท่ีตรวจคนได ในการนี้อาจขอใหเจาหนาที่กองทะเบียนคนตางดาว

๒๐๔ และภาษอี ากรไปรว มปฏบิ ตั ดิ ว ยกไ็ ด และภายหลงั ไดต รวจคน ยดึ ของกลางหรอื อายดั ของไวแ ลว ใหม อบ ของกลางพรอ มทงั้ บนั ทกึ การตรวจคน และบนั ทกึ การอายดั สง มอบใหก บั พนกั งานสอบสวนกองทะเบยี น คนตา งดา วและภาษอี ากรสอบสวนดาํ เนนิ การตอ ไปสาํ หรบั ของกลางทยี่ ดึ ไดใ หก องทะเบยี นคนตา งดา ว และภาษอี ากรนาํ สง ไปเกบ็ รกั ษาไว ณ กรมศลุ กากร แตถ า เปน กรณมี ตี วั ผตู อ งหา ใหน าํ ของกลางพรอ ม ผูตองหาและบันทึกการตรวจคนจับกุมใหพนักงานสอบสวนกองทะเบียนคนตางดาวและภาษีอากร ภายใน ๒๔ ชั่วโมง ๓. ในการตรวจคน ตามขอ ๑. ไมว า การตรวจคนนั้นจะมีหมายหรอื ไมก ็ตาม จกั ตอ งมเี จา หนา ทต่ี าํ รวจทอ งทตี่ าํ แหนง สารวตั รหรอื ผรู กั ษาการแทนหรอื เจา หนา ทตี่ าํ รวจชนั้ สญั ญาบตั ร ที่มียศตั้งแตชั้นรอยตํารวจตรีขึ้นไปที่ไดรับมอบหมายจากสารวัตรหรือผูรักษาการแทนซึ่งสถานท่ี ถูกตรวจคนน้ันต้ังอยูไปรวมทําการตรวจคนดวยทุกคร้ัง และจะตองบันทึกผลการจับกุมตรวจคนไวใน สมุดเบด็ เสรจ็ ประจาํ วนั เปน หลักฐานทัง้ ไปและกลับ ๔. เมื่อไดดําเนินการตรวจคนไดผลหรือไมประการใดตองรีบรายงานให ผบู งั คบั บญั ชาตามลาํ ดบั ชน้ั จนถงึ ผบู ญั ชาการตาํ รวจแหง ชาตหิ รอื ผรู กั ษาการแทนทราบ ในรายงานนนั้ ใหบ รรยายโดยยอ ถงึ พฤตกิ ารณต า งๆ ในการไปดาํ เนนิ การตรวจคน ตลอดจนของกลาง เชน สมดุ บญั ชี เอกสารและหลักฐานอ่ืนใด หรือสินคาตางๆ ที่เจาหนาที่ตํารวจไดอายัดหรือยึดไว ท้ังน้ี ใหรายงาน โดยดว น (คําสง่ั ตร. ท่ี ๗๑๐/๒๕๒๓ ลงวนั ท่ี ๒๖ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๒๓) ขอ ๙๓/๒ การตรวจคน ในสถานท่ีราชการ รฐั สภา ไมว าจะมหี มายคนหรอื ไมกต็ าม กอนทําการตรวจคนเจาหนาที่ตํารวจจะตองดําเนินการสืบสวนรวบรวมพยานหลักฐานตามประมวล กฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญาใหไ ดค วามแนชัด โดยอาศัยเหตุแหงการทจี่ ะตรวจคน ไดต าม ป.ว.ิ อ. เมอ่ื จะเขา ทาํ การตรวจคน ใหส ารวตั รหรอื ผรู กั ษาการในตาํ แหนง หรอื ผรู กั ษาราชการแทน หรอื ผปู ฏบิ ตั ิ ราชการแทน แจงใหเลขาธิการรัฐสภาโดยทางวาจาหรือลายลักษณอักษรทราบกอน จึงจะเขาทําการ ตรวจคนได สวนหัวหนาในการตรวจคนจะตองมีนายตํารวจช้ันสัญญาบัตรที่มียศต้ังแตนายรอยตํารวจตรี ขนึ้ ไปเปน ผคู วบคมุ ทาํ การตรวจคน และจะตอ งบนั ทกึ ผลการตรวจคน จบั กมุ ไวใ นสมดุ เบด็ เสรจ็ ประจาํ วนั เปนหลักฐานท้ังกอนและภายหลังการตรวจคนเม่ือตรวจคน และจับกุมผูกระทําผิดไดแลวใหรีบนําตัว พรอมดวยพยานหลักฐานสงพนักงานสอบสวนที่มีอํานาจและหนาที่ดําเนินการตอไป การตรวจคน ในสถานทรี่ าชการอ่นื ๆ ไมว า จะมหี มายคน หรือไมกต็ ามกอ นทําการตรวจคนเจา หนา ทตี่ าํ รวจจะตอ ง ดําเนินการสืบสวนรวบรวมพยานหลักฐานตาม ป.วิ.อ.ใหไดความแนชัด โดยอาศัยเหตุแหงการที่จะ ตรวจคนไดตาม ป.วิ.อ.ดังกลาว เม่ือสืบสวนไดความอยางไรใหสารวัตรหรือผูรักษาการในตําแหนง หรือผูรักษาราชการแทน หรือผูปฏิบัติราชการแทนแจงขอความรวมมือไปยังหัวหนาสวนราชการน้ัน เพ่ือขอเขาทาํ การตรวจคน นอกจากกรณีที่มคี วามจาํ เปน ไมสามารถแจง กอนทาํ การตรวจคน ได กใ็ หรีบแจง โดยเรว็ ท่สี ุดภายหลังท่ีไดท ําการตรวจคนแลว ทั้งน้ี เพอื่ ปอ งกนั มิใหเกดิ ความเขา ใจผิด อนั อาจเกดิ ผล เสียหายขึ้นได สวนหัวหนาในการตรวจคนนั้นจะตองมีนายตํารวจชั้นสัญญาบัตรที่มียศตั้งแต

๒๐๕ นายรอยตํารวจตรีข้ึนไปเปนผูควบคุมทําการตรวจคนและจะตองบันทึกผลการตรวจคนจับกุม ไวในสมุดเบ็ดเสร็จประจําวันเปนหลักฐานทั้งกอนและภายหลังการตรวจคน เมื่อตรวจคน และจบั กมุ ผกู ระทาํ ผดิ ไดแ ลว ใหร บี นาํ ตวั พรอ มดว ยพยานหลกั ฐานสง พนกั งานสอบสวนผมู อี าํ นาจและ หนา ที่ดาํ เนนิ การตอ ไป ¡ÒÃ㪌à¤Ãè×ͧ¾Ñ¹¸¹Ò¡Òà (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡ÒÃตําÃǨà¡ÕèÂǡѺ¤´Õ ÅѡɳРö º··Õè ô) ขอ ๑๔๖ การจะใชเครื่องพันธนาการ คือ กุญแจมือกับโซรอยในการควบคุมผูตองหานั้น เจาพนักงานตํารวจหาจําเปนตองใชพร่ําเพรื่อทุกกรณีไมเพราะเครื่องพันธนาการใชสําหรับปองกัน แกผ ูที่อาจจะหลบหนที ค่ี วบคุมเปน สวนใหญ กอ นท่จี ะใชเครื่องพนั ธนาการ จงึ ควรพเิ คราะหต ามหลกั ดังตอไปนี้ (๑) การกระทําผิด จะตองพิเคราะหวาการกระทําผิดของผูน้ันตองเปน อกุ ฉกรรจม หนั ตโทษหรอื วา มคี วามผดิ เพยี งเลก็ นอ ย ถา ความผดิ นนั้ เปน ความผดิ ทจี่ ะตอ งมโี ทษจาํ คกุ มกี าํ หนดนานปแ ลว การทจี่ ะพยายามหลบหนกี ม็ มี ากกวา เหตเุ ลก็ ๆ นอ ยๆ ถา ไมใ ชบ คุ คลทม่ี หี ลกั ฐาน อันสมควรหรือไมแนใจวา จะไมห ลบหนแี ลว กค็ วรใชกญุ แจมือได (๒) บุคคล มบี ุคคลบางจาํ พวกทีค่ วรจะใหเกียรติ เชน ก. ขาราชการท่รี บั ราชการมหี ลกั ฐานมนั่ คง ข. พระภกิ ษสุ ามเณร นักพรตตา ง ๆ ค. ทหารสวมเคร่อื งแบบ ฆ. ชาวตา งประเทศชน้ั ผดู ี ง. หญิง คนชรา เด็ก คนพกิ าร และคนปว ยเจบ็ ซึ่งไมส ามารถจะหลบหนี ไดด วยกําลังตนเอง จ. พอคาคฤหบดี ซ่ึงมีชื่อเสียงและมีหลักฐานการทํามาหากินโดยสุจริต บุคคลดังกลาวแลวนี้ ถาไมไดกระทําความผิดเปนอุกฉกรรจมหันตโทษหรือไมไดแสดงกิริยาจะขัดขืน หรือหลบหนีอยางไรแลว ไมค วรใชก ญุ แจมอื โดยเฉพาะเด็กอายุตํ่ากวา ๑๔ ป ถา ไมไดก ระทาํ ความผดิ ทม่ี อี ตั ราโทษจาํ คกุ เกนิ กวา ๑๐ ป และเฉพาะหญงิ คนชรา เดก็ คนพกิ าร และคนปว ยเจบ็ ซงึ่ ไมส ามารถ จะหลบหนีไดดวยกาํ ลังตนเอง หา มใชเ ครื่องพันธนาการเปน อนั ขาด (๓) สถานที่ ใหพิเคราะหถึงสถานท่ีที่จะควบคุมไป หากเปนทางเปล่ียวไมมี ละแวกบานผูคนหรือมีบางก็เล็กนอย เชน ทางในปา ในทุง เปนตน มีโอกาสท่ีผูตองหาจะหลบหนี หรือทําอันตรายแกผูควบคุมไดง า ย เชนน้ีแมจะใสก ญุ แจมอื ก็ควร (๔) เวลา หากเปนเวลาคํ่าคืนหรือจําเปนตองพักคางคืน ณ ที่ใดที่หน่ึง ในระหวา งทางซงึ่ ไมม ที คี่ วบคมุ เพอื่ ปอ งกนั การหลบหนแี ละการตอ สู เจา พนกั งานจะใชก ญุ แจมอื กค็ วร

๒๐๖ (๕) กิริยาความประพฤติเจาพนักงานจะตองสังเกตดูวาความประพฤติ เปนอยางไร บุคคลที่เปนพาลมาแตเดิมก็ดี เคยตองอาญาในการทุจริตมาแลวก็ดี หรือเคยหลบหนี การควบคุมของเจาพนักงานก็ดี มีอาการกิริยาแสดงออกทําใหสงสัยวาจะมีหรือจะคิดกระทํารายตอ เจาพนกั งานผูควบคมุ กด็ ี เจาพนักงานจะใสกุญแจมือบคุ คลเหลานกี้ ค็ วร ขอ ๑๔๗ การใสกุญแจมือผูตองหานั้น ผูใสจะตองตรวจดูใหกุญแจมือพอดีกับขอมือ ผูตองหา คือ ตองไมใหหลวมหรือคับเกินไป เพราะถาหลวมมากก็จะหลุดจากขอมือไดงาย ถาคับมากไป กจ็ ะเปน การทรมานผตู อ งหา เมอ่ื ใสก ญุ แจมอื แลว ในกรณที ม่ี คี วามจาํ เปน จะมโี ซร อ ยสาํ หรบั ถอื ควบคมุ ไปกไ็ ด ใหผ ตู อ งหาเดินหนา ผูค วบคุมถือชายโซเดินตามหลงั หรือเดนิ ไปขา งๆ ¡ÒùíÒ¼ÙŒ¶Ù¡¤Çº¤ØÁà´Ô¹·Ò§ (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡ÒÃตําÃǨà¡èÕÂǡѺ¤´Õ ÅѡɳРö º··èÕ õ) ขอ ๑๔๘ วิธกี ารควบคุมระหวา งเดินทาง ใหป ฏบิ ัติดังนี้ (๑) ในกรุงเทพมหานคร หรือในจังหวัดอ่ืนในตําบลท่ีมีประชาชน อยหู นาแนน โดยปกติจะพาผูตอ งหา จาํ เลย หรือผูต องขัง ซง่ึ ตอ งจองจาํ ดวยเคร่อื งพันธนาการเดินไปตาม ถนนหนทาง หรือโดยสารยานพาหนะสาธารณะที่มีผูโดยสารอ่ืนปะปนอยูดวยนั้นไมควรกระทํา เพราะเปนการประจานและนาอับอายแกผูถูกควบคุมจะควบคุมเดินทางก็ใหหายานพาหนะเฉพาะ ซึง่ ไมเ กย่ี วแกป ระชาชนท่จี ะรวมไปดวยได เวน แตบางกรณที ่ไี มมีทางหลีกเลยี่ งตามเหตผุ ลทีก่ ลาวนี้ได แตก็ตองเปนหนาท่ีของผูท่ีจัดใหควบคุมไปบันทึกเหตุผลแหงความจําเปนท่ีไมมีทางหลีกเล่ียง เชน ทางที่จะไปน้ันคบั แคบจาํ ตองพาเดินไป เปน ตน (๒) ถาจะควบคุมพาผูตองหาหรือผูตองขังไปยังสถานท่ีหนึ่งที่ใดใหใช ยานพาหนะตามแตก รณดี งั ตอ ไปนี้ ก. ในกรุงเทพมหานคร การควบคุมพาผตู องหาก็ดี หรอื จําเลยหรอื ผตู องขงั ก็ดีใหไปมาในหนาที่ท่ีกิจราชการของตํารวจโดยตรง ใหใชยานพาหนะของตํารวจแตละหนวยท่ีเปน ผูควบคมุ ข. ถาการควบคุมผูตองขังหรือจําเลยน้ัน เปนหนาท่ีของกรมราชทัณฑ หรือกรมประชาสงเคราะห ทางการตํารวจเปนแตมีหนาท่ีดําเนินการควบคุม ใหใชยานพาหนะของ กรมราชทัณฑห รอื กรมประชาสงเคราะหตามควรแกก รณี ค. ถา ตาํ รวจภธู รควบคมุ ผตู อ งหาหรอื จาํ เลยหรอื ผตู อ งขงั จากตา งจงั หวดั สงยังตํารวจนครบาลหรือตํารวจสอบสวนกลาง ใหเปนหนาที่ของผูบัญชาการตํารวจนครบาล หรอื ผบู ญั ชาการตํารวจสอบสวนกลางแลว แตกรณีเปน ผูจดั รถรบั และสง ฆ. ถา ตาํ รวจภธู รควบคมุ ผตู อ งหา หรอื จาํ เลย หรอื ผตู อ งขงั เพยี งแตผ า น ทองท่ขี องตาํ รวจนครบาล ใหผูบ ญั ชาการตาํ รวจนครบาลจดั รถรบั สง ตามท่ผี ูควบคมุ รองขอตกลง (๓) การขอยานพาหนะในการควบคุมนใ้ี ห ก. บอกกลาวขอทําความตกลงกันลวงหนาโดยกําหนดวันเวลา ตําบล สถานที่ท่ีจะใหจดั รถไปรับตรงไปยังทีผ่ มู หี นาทจี่ ดั รถรบั สง

๒๐๗ ข. ถา เกดิ การจาํ เปน ทไ่ี มม โี อกาสบอกตกลง ใหไ ปรบั ไดล ว งหนา ใหห วั หนา ผูค วบคุมหาทางติดตอเมือ่ ถึงปลายทาง ค. ถา ไมส ามารถจะตดิ ตอ ขอรถดงั กลา วใน ก. และ ข. ใหห วั หนา ผคู วบคมุ นาํ ตวั ผูถ ูกควบคมุ ฝากยังสถานตี าํ รวจทใ่ี กลทส่ี ุดแลว จดั การตดิ ตอกันไป ฆ. ถาหากวันเวลาคลาดเคล่ือน ซึ่งอาจจะเกิดขึ้นในระหวางเดินทาง เปน หนา ทข่ี องผูจดั รถรบั สงตดิ ตามวันกําหนดระยะเวลาไปแลว คอยรับสง ตอไป ง. การติดตอขอยานพาหนะเพื่อรับผูถูกควบคุมน้ีถาไดพยายามดําเนินการ ทุกทางแลวแตไมสําเร็จก็ใหหาเชารถโดยเฉพาะเทาท่ีจําเปนได เวนแตการควบคุมผูวิกลจริตนั้น จาํ เปน ตองหายานพาหนะเปน พิเศษทกุ คราวไป ขอ ๑๔๙ การจดั กาํ ลงั ตาํ รวจและอาวธุ ทจ่ี ะใชใ นการควบคมุ ผตู อ งหา หรอื จาํ เลย หรอื ผูตองขัง (๑) ใหเ ปน หนา ทข่ี องผจู ดั พจิ ารณาพเิ คราะหจ ดั การควบคมุ อยา ใหห ลบหนี ไดเทานั้น อยาใชตํารวจฟุมเฟอยจนเกินกวาความจําเปน แตอยางไรก็ดี หลักการพิจารณาใหอาศัย แนวทางดังตอ ไปนปี้ ระกอบดวย คือ ก. ขอหาหรอื โทษของผูจะถกู ควบคุมหนกั เบาประการใด ข. ลกั ษณะความประพฤติของผถู ูกควบคมุ ค. กาลเวลาและระยะทางท่ีจะควบคุม ฆ. สถานท่ที ่ีจะควบคุมผานไป ง. ยานพาหนะทีใ่ ชโ ดยสารในการควบคุม จ. จาํ นวนตาํ รวจทจี่ ะจดั นนั้ พอทจี่ ะผลดั เปลยี่ นระมดั ระวงั ตามสมควร หรือไม (๒) อาวธุ ปน ทจ่ี า ยแกผ คู วบคมุ ใหจ า ยพอเหมาะแกเ หตกุ ารณแ ละโดยปกติ ไมค วรจา ยกระสนุ เกนิ กวา ปน กระบอกละ ๑๐ นดั ถา ถงึ ตอ งใชป น กลจงึ จา ยตามอตั ราของปน กล ๑ ตบั เวนแตการควบคุมนี้ผิดปกติธรรมดา จึงตองใชอาวุธและกระสุนเปนพิเศษกวาที่กําหนดนี้ก็ตองไดรับ อนญุ าตจากผบู ังคับบัญชาสงู สุด ณ ที่นน้ั กอน (๓) หามมิใหผูมีหนาที่ควบคุมพาผูถูกควบคุมแวะเวียนไปในท่ีใดๆ สวน ผูตองขังหรือจําเลยคนใดถึงกับจะตองใชตรวนหรือไมน้ัน ใหเปนหนาที่ของผูบัญชาการหรือพัศดี เรอื นจาํ กบั นายตาํ รวจชนั้ หวั หนา สถานหี รอื ผรู กั ษาการแทนในตาํ แหนง นนั้ ๆ รว มกนั พจิ ารณาเปน รายๆ วา รายใดสมควรใชตรวนจองจําไดก ใ็ หใช ขอ ๑๕๐ การควบคุมผตู องขัง จําเลย หรอื ผตู องหาทใ่ี ชเ คร่อื งพันธนาการ เดนิ ทางกด็ ี หรือถูกควบคุมอยูในสถานท่ีก็ดี เปนหนาที่ของเจาพนักงานผูรับผิดชอบจะตองระมัดระวังใหความ ปลอดภัยแกผูถูกคุกคามโดยเต็มความสามารถ เชน ผูถูกควบคุมถูกใสกุญแจมือจะพาขามนํ้า

๒๐๘ โดยเรือควรจะใสกุญแจมือขางเดียวรอยโซถือปลายโซไว หรือเกิดอัคคีภัยใกลสถานที่ควบคุม จนมองเห็นไดวาไมปลอดภัยแกผูถูกควบคุม ใหรีบหาทางแยกยายผูถูกควบคุมใหพนเขตอันตราย เปนตน ¤ Ç Ò Á ÃÑ º ¼Ô ´ ª Í º ã ¹ ¡ Ò Ã ¤ Ç º ¤Ø Á à ‹ Ç Á ¡Ñ ¹ Ã Ð Ë Ç ‹ Ò § ½ † Ò Â » ¡ ¤ Ã Í § á Å Ð ตํ า Ã Ç ¨ (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÂÕ º¡ÒÃตาํ ÃǨà¡ÂèÕ Ç¡ºÑ ¤´Õ Å¡Ñ É³Ð ö º··èÕ ö) ขอ ๑๕๑ การควบคมุ ผตู อ งขงั หรอื จาํ เลยหรอื ผตู อ งหา ในกรณที พี่ นกั งานฝา ยปกครอง และตาํ รวจไดจ บั กมุ หรือควบคุมรว มกนั นนั้ ใหเจาพนักงานท้ัง ๒ ฝา ยรับผดิ ชอบในการควบคมุ รว มกนั นอกจากจะมขี อเทจ็ จรงิ หรือมเี หตผุ ลพิสจู นไดว า ผูใ ดไมต อ งรบั ผดิ (๑) เมอ่ื ไดค วบคมุ มาถงึ สถานทท่ี าํ การแลว ถา ไดม อบหมายใหเ จา พนกั งาน ตาํ รวจเปนผูควบคุมโดยมีหลกั ฐานตอกันไวแลว ใหค วามรบั ผิดชอบตกอยูแกตํารวจฝายเดยี ว (๒) การหลบหนีของผูตองคุมขัง เกิดจากความบกพรองของผูควบคุม โดยปลอยปละละเลยในการควบคุม ใหสอบสวนพิจารณาโทษทางวินัย ถาเปนการเสียหายรายแรง ใหสง ตัวไปดําเนนิ คดีตามกฎหมาย ¡ÒèѺ¡ØÁ·ËÒà (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡ÒÃตําÃǨà¡èÕÂǡѺ¤´Õ ÅѡɳРòð º··èÕ ñ ËÁÇ´ ó ¡ÒèºÑ ¡ØÁ ¡ÒäǺ¤ØÁáÅСÒÃÃºÑ μÇÑ ·ËÒÃ令Ǻ¤ØÁ ¢ÍŒ ñó) ในกรณที มี่ คี าํ สงั่ หรอื หมายของศาลใหจ บั ทหารผใู ด ใหพ นกั งานฝา ยปกครองหรอื ตาํ รวจ แจง ใหผ บู งั คบั บญั ชาของทหารผนู น้ั ทราบในโอกาสแรกเวน แตเ ปน การกระทาํ ความผดิ ซง่ึ หนา หรอื มเี หตุ จําเปนอยางอ่ืนที่กฎหายใหจับไดโดยไมตองมีหมาย หรือมีเหตุอันควรเช่ือวาทหารผูน้ันจะหลบหนี การจับกุมตามหมายในการจับกุมทหารผูใด ใหพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจแจงใหทหารผูน้ันไปยัง ท่ีทําการของพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจ หากไมยอมไปขัดขวาง หรือมีเหตุอันควรเช่ือวาจะหลบหนี ใหจับกุมไดตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา และตามรัฐธรรมนูญมาตรา ๒๓๗ โดยอาจรองขอใหสารวัตรทหารชวยควบคุมตัวผูนั้นไปสงพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจก็ได หากทหารมีจํานวนมากใหพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจรีบแจงใหฝายทหารทราบโดยเร็ว เพอ่ื มาชว ยระงบั เหตแุ ละรว มมอื ในการจบั กมุ ทหารผกู ระทาํ ผดิ ไปดาํ เนนิ คดใี นการจบั กมุ ตามวรรคหนงึ่ หากทหารผูน้ันสวมเครื่องแบบอยูใหปฏิบัติตามขอ ๑๔ โดยอนุโลม และหลีกเลี่ยง การใชเ ครอื่ งพนั ธนาการ เวน แตม คี วามจาํ เปน อยา งยง่ิ และมใิ หใ ชอ าวธุ ระหวา งการจบั กมุ โดยไมจ าํ เปน ถาเปนกรณีทหารและตํารวจหรือพนักงานฝายปกครองกําลังกอการวิวาทกันใหรีบรายงาน ผูบังคับบัญชาของแตละฝายทราบทันที และใหผูบังคับบัญชาท่ีเกี่ยวของรีบออกไประงับเหตุโดยเร็ว สวนการดําเนนิ การขน้ั ตอไปใหปฏิบัตติ ามความในวรรคกอน ขอ ๑๔ การควบคมุ ตวั ทหาร การควบคุมตัวทหารท่ีถูกหาวากระทําความผิดอาญาและถูกจับกุมตัวไปยัง ทท่ี าํ การของพนกั งานฝา ยปกครองหรอื ตาํ รวจ ใหเ ปน ไปตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา ถาทหารทถ่ี ูกจับกมุ และควบคุมตวั สวมเครื่องแบบใหพ นักงานฝายปกครองหรอื ตํารวจดําเนินการดงั นี้

๒๐๙ (๑) แนะนําใหทหารผูน้ันทราบถึงเกียรติของเครื่องแบบทหารและขอให พิจารณาวาจะถอดเคร่ืองแบบหรอื ไม (๒) ถาทหารไมยอมถอดเคร่ืองแบบ ใหแจงฝายทหารทราบเพ่ือจัดสง เจาหนาที่ฝายทหารมาแนะนําใหทหารถอดเคร่ืองแบบแลวดําเนินการตามวรรคแรก หากฝายทหาร ไมมาภายในระยะเวลาอันสมควรหรือระยะเวลาท่ีกําหนดหรือดําเนินการใดๆ แลวไมเปนผล ใหพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจปฏิบัติตามวรรคแรกได และบันทึกเหตุผลไว แลวแจงเหตุนั้น ใหฝ ายทหารทราบ ¡ÒÃμÃǨ¤¹Œ ·ËÒà (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡ÒÃตําÃǨà¡ÕèÂÇ¡ºÑ ¤´Õ Å¡Ñ É³Ð òð º··Õè ñ ËÁÇ´ ô) ขอ ๑๗ การตรวจคน ตวั บคุ คล การตรวจคนตัวทหารใหผูมีอํานาจหนาที่ปฏิบัติตามประมวลกฎหมายวิธี พิจารณาความอาญาขอ ๑๘ การตรวจคนสถานท่ีและที่รโหฐานการตรวจคนสถานท่ีและท่ีรโหฐาน ของทหารที่ไมเก่ียวกับราชการทหารใหเปนไปตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา และ รฐั ธรรมนญู มาตรา ๒๓๘ การตรวจคน สถานทแ่ี ละทร่ี โหฐานอนั เปน เขตทต่ี งั้ ทหารหรอื ของทางราชการ ทหาร นอกจากจะตอ งปฏบิ ตั ติ ามวรรคกอ นแลว ใหผ มู อี าํ นาจหนา ทใี่ นการตรวจคน แจง ใหผ บู งั คบั บญั ชา หรือผรู ับผดิ ชอบเขตท่ตี ั้งทหารนน้ั สงผแู ทนไปอยใู นการตรวจคน ดว ย ขอ ๑๙ การตรวจคนยานพาหนะ การตรวจคนยานพาหนะของทหารไมวาจะเปนของสวนตัวหรือทางราชการ ทหารหรือการคนตัวทหารท่ีอยูในยานพาหนะนั้นไมวาจะสวมเครื่องแบบหรือไมก็ตาม ใหผูมีอํานาจ หนา ที่ปฏบิ ตั ิตาม ป.วิ.อ. และรฐั ธรรมนญู และใหท หารผคู รอบครองหรอื ควบคมุ ยานพาหนะใหค วาม รว มมอื และความสะดวกจนกวา การตรวจคนจะเสรจ็ สิ้นการตรวจคน ยานพาหนะของทางราชการ เชน รถสงคราม เครอ่ื งบิน เรือซึง่ ชักธงราชนาวี ขณะปฏิบตั ิหนาท่ีราชการ และมีนายทหารช้ันสัญญาบัตร ควบคมุ ยานพาหนะนนั้ มา ผมู อี าํ นาจหนา ทต่ี รวจคน จะตรวจคน ไดต อ เมอ่ื มหี นงั สอื อนมุ ตั จิ ากผบู งั คบั บญั ชา ยานพาหนะนั้นๆ ตั้งแตผูบัญชาการกองพลหรือเทียบเทาข้ึนไป การตรวจคนยานพาหนะของ ทางราชการทหารอนั ผบู งั คบั บญั ชาฝา ยทหารผเู ปน หวั หนา ของหนว ยนน้ั มหี นงั สอื รบั รองวา จะเปน เหตุ ใหก ารปฏิบัตกิ ารยุทธพงึ เสยี เปรียบ ใหงดการตรวจคน ขอ ๒๐ การตรวจคน สง่ิ ของราชการลับ ในการตรวจคนถาไดรับแจงจากฝายทหารวาส่ิงของใดเปนราชการลับทางทหาร ใหด ําเนนิ การดังน้ี (๑) เม่ือนายทหารช้ันสัญญาบัตรที่เจาหนาท่ีเก่ียวของทําหนังสือรับรอง กาํ กบั สง่ิ ของนนั้ และแจง ใหพ นกั งานฝา ยปกครองหรอื ตาํ รวจทราบ ใหผ มู อี าํ นาจหนา ทตี่ รวจคน งดเวน การตรวจเฉพาะสง่ิ ของดงั กลา ว แลว ทาํ บนั ทกึ เหตงุ ดเวน การตรวจคน พรอ มทงั้ ลงชอ่ื รบั รองทกุ ฝา ยแลว รบี รายงานผบู ังคับบัญชาทราบ

๒๑๐ (๒) ถาผูมีอํานาจหนาที่ตรวจคนซ่ึงมีตําแหนงต้ังแตชั้นปลัดอําเภอหรือ หวั หนา สถานตี าํ รวจขนึ้ ไปยงั ตดิ ใจสงสยั ทจ่ี ะตรวจคน ใหท าํ เครอ่ื งหมายลงชอื่ ทกุ ฝา ยปด ผนกึ หรอื กาํ กบั ไวท่ีหีบหอหรือภาชนะบรรจุส่ิงของนั้นแลวจัดสงสิ่งของนั้นไปยังสถานท่ีปลายทางตามท่ีตกลงกัน เพอ่ื รว มกนั แตง ตงั้ คณะกรรมการเปด ตรวจสง่ิ ของนน้ั ตอ ไปสง่ิ ของใดอาจกอ ใหอ นั ตรายแกผ ตู รวจคน หรอื กอ ใหเ กดิ ความเสยี หายอนั จะทาํ ใหท างราชการไดร บั ความเสยี หาย ไมว า จะเปน สง่ิ ของราชการลบั หรอื ไมก ต็ าม ใหดําเนินการตามวรรคกอนโดยอนุโลมการตรวจคนสิ่งของใดอันผูบังคับบัญชาฝายทหารผูเปน หัวหนาของหนวยน้ันมีหนังสือรับรองวาจะเปนเหตุใหการปฏิบัติการยุทธวิธีพึงเสียเปรียบใหงด การตรวจคน ขอ ๒๑ การประสานการตรวจคน ในการตรวจคน ตวั บุคคล สถานท่ี และทร่ี โหฐาน ยานพาหนะหรอื สง่ิ ของตามหมวดน้ี ใหกระทาํ ในเวลาและสถานทอี่ นั สมควร โดยใชค วามสุภาพนมุ นวล ตามควรแกกรณี ถา มสี ารวตั รทหารอยู ณ สถานที่หรือบรเิ วณทีจ่ ะตรวจคนใหผมู ีอาํ นาจหนาทตี่ รวจคน ประสาน โดยขอสารวัตรทหารมารว ม เปน พยานในการตรวจคน ดว ย แตถ า ไมม หี รอื มแี ตส ารวตั รทหารไมย นิ ยอมรว มเปน พยานกใ็ หบ นั ทกึ ไว และเมื่อผูมีอํานาจหนาที่ตรวจคนดําเนินการเสร็จแลวใหทําบันทึกพรอมกับใหทุกฝายลงช่ือรับรอง และตางยึดถือไวฝ ายละหน่งึ ฉบบั

๒๑๑ àÍ¡ÊÒÃสาํ ËÃѺÈÖ¡ÉÒ¤Œ¹¤ÇÒŒ à¾ÁèÔ àμÔÁ กระทรวงยตุ ธิ รรม. (๒๕๖๐). ดาวนโ หลดแบบฟอรม , เขา ถงึ ไดจ าก : http://www.moj.go.th/news/๕- page๘๗.html (วันทค่ี นขอมลู : ๑ กนั ยายน ๒๕๖๐ ) กองคดอี าญา สาํ นกั งานตาํ รวจแหง ชาต.ิ หนงั สอื กองคด(ี สาํ นกั งานตาํ รวจแหง ชาต)ิ ท่ี ๐๐๐๐๔.๖/๑๓๗๘ ลงวันที่ ๙ มีนาคม ๒๕๔๘ เร่ือง á¹Ç·Ò§»¯ÔºÑμÔμÒÁ¾ÃÐÃÒªºÑÞÞÑμÔá¡Œä¢à¾èÔÁàμÔÁ ».ÇÔÍÒÞÒ (©ººÑ ·èÕ òò) ¾.È.òõô÷ กองบัญชาการศึกษา สํานักงานตํารวจแหงชาติ คูมือตํารวจ หลักสูตรนักเรียนนายสิบตํารวจ วิชาการสืบสวนสอบสวน พ.ศ.๒๕๖๐ ฝา ยวิชาการสตู รไพศาล. (๒๕๕๗). »ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡ÒÃตําÃǨà¡ÕèÂÇ¡ºÑ ¤´Õ, สํานกั พิมพสูตรไพศาล สิทธิศกั ด์ิ รนื่ สาํ ราญ.,พ.ต.ท. (๒๕๕๗). àÍ¡ÊÒÃตาํ ÃÒÇªÔ Ò¡ÒÃÊº× Êǹ ËÅÑ¡Êμ٠ù¡Ñ àÃÕ¹¹ÒÂÊÔºตําÃǨ สาํ นกั งานตาํ รวจแหง ชาต.ิ คาํ สงั่ สาํ นกั งานตาํ รวจแหง ชาติ ที่ ๕๓๗/๒๕๕๕ ลงวนั ที่ ๒๗ กนั ยายน ๒๕๕๕ เร่ือง ¡ÒÃกาํ ˹´อํา¹Ò¨Ë¹ŒÒ·¢Õè ͧตาํ ÃǨã¹Ê¶Ò¹ÕตําÃǨ อดุลย แสงสงิ แกว., พล.ต.อ. (๒๕๕๗). ¤Á‹Ù Í× ¡Òý¡ƒ ͺÃÁ¢ÒŒ ÃÒª¡ÒÃตาํ ÃǨ·è»Õ ¯ºÔ ÑμÔ˹Ҍ ·§èÕ Ò¹Êº× Êǹ ã¹Ê¶Ò¹ตÕ าํ ÃǨ, âç¾ÁÔ ¾ต าํ ÃǨ อุเทน นยุ พนิ .,พ.ต.อ. (๒๕๕๘). ËÅÑ¡¡®ËÁÒÂสําËÃºÑ ¡ÒÃÊº× Êǹ¤´ÕÍÒÞÒ, โรงพิมพม ิลเลีย่ นแนร.

๒๑๒ จัดพมิ พโ ดย โรงพิมพตํารวจ ถ.เศรษฐศิริ ดุสติ กรงุ เทพฯ ๑๐๓๐๐ โทรศัพท ๐-๒๖๖๘-๒๘๑๑-๓ โทรสาร ๐-๒๒๔๑-๔๖๕๘

“เปนหลักประกันความยุติธรรมและความปลอดภัยในชีวิต และทรัพยสินของประชาชนที่มีมาตรฐานสากล” พลตํารวจเอก จักรทิพย ชัยจินดา ผูบัญชาการตํารวจแหงชาติ