บทที่3 การบัญชีสำหรับวัตถุดิบ

หน่วยท่ี 3 การบญั ชีสําหรับวตั ถุดบิ เน้ือหา การจดั หาวตั ถุดิบ การเกบ็ รักษาและการเบิกวตั ถุดิบ การบนั ทึกวตั ถุดิบและการคาํ นวณตน้ ทุนที่ใชใ้ นการผลิต การตีราคาและการตรวจนบั วตั ถดุ ิบคงเหลือวนั สิ้นงวด

สมรรถนะประจําหน่วย บนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั วตั ถุดิบ สมรรถนะการเรียนรู้ 1. แสดงความรู้เก่ียวกบั ขนั ้ ตอนในการจดั หาวตั ถดุ ิบ 2. แสดงความรู้เกี่ยวกบั วิธีการเก็บรักษาและการเบกิ จา่ ยวตั ถดุ ิบได้ 3. บนั ทกึ รายการเก่ียวกบั วตั ถดุ ิบได้ 4. คาํ นวณต้นทนุ วตั ถดุ ิบท่ีใช้ในการผลิต และวตั ถดุ ิบคงเหลอื โดยวิธีตา่ งๆ ได้ 5. ตรี าคาวตั ถดุ ิบคงเหลอื ในวนั สนิ ้ งวดได้ 6. ปรับปรุงวตั ถดุ ิบภายหลงั การตรวจนบั วตั ถดุ บิ ได้

การจดั หาวตั ถุดิบ การจดั ซ้ือ ใบขอซ้ือ ใบสง่ั ซ้ือ (Purchase Requisition) (Purchase Order) การตรวจรับวตั ถดุ ิบ ใบตรวจรับของ (Receiving Report)

การเกบ็ รักษาและการเบิกวตั ถุดิบ การเกบ็ รักษา บตั รวตั ถดุ ิบ (Material Card) การเบิกวตั ถุดิบ ใบเบิกวตั ถดุ ิบ รายงานการคืนวตั ถดุ ิบ (Materials Requisition )

การบนั ทึกบญั ชีวตั ถุดิบ รายการ Periodic Perpetual ซือ้ วตั ถดุ บิ ซือ้ วตั ถดุ ิบ คมุ ยอดวตั ถดุ บิ ภาษีซือ้ ภาษีซอื ้ สง่ คืนวตั ถดุ บิ เงินสด/เจ้าหนี ้ เงินสด/เจ้าหนี ้ จา่ ยคา่ ขนสง่ เข้า เงินสด/เจ้าหนี ้ เงินสด/เจ้าหนี ้ สง่ คนื คมุ ยอดวตั ถดุ ิบ ภาษีซอื ้ ภาษีซอื ้ คา่ ขนสง่ เข้า คมุ ยอดวตั ถดุ ิบ เงินสด เงินสด

การบนั ทึกบญั ชีวตั ถุดิบ รายการ Periodic Perpetual จา่ ยชําระหนีไ้ ด้สว่ นลด เจ้าหนี ้ เจ้าหนี ้ เงินสด เงินสด สว่ นลดรับ คมุ ยอดวตั ถดุ บิ เบกิ วตั ถดุ ิบไปใช้ในการผลติ ไม่บนั ทกึ บญั ชี งานระหวา่ งทาํ คมุ ยอดคา่ ใช้จา่ ยการผลิต สง่ วตั ถดุ บิ ทเ่ี บกิ เกินคืนคลงั ไมบ่ นั ทกึ บญั ชี คมุ ยอดวตั ถดุ บิ คมุ ยอดวตั ถดุ ิบ งานระหว่างทาํ คมุ ยอดคา่ ใช้จา่ ยฯ

การคาํ นวณต้นทุนวตั ถุดิบ ราคาทนุ •วิธีราคาเจาะจง (Specific Identification Method) •วิธีซ้ือก่อนใชก้ ่อน (First – In , First – Out Method) •วธิ ีถวั เฉล่ียถว่ งน้าํ หนกั (Weighted Average Method) •วิธีถวั เฉลี่ยเคลื่อนท่ี (Moving Average Method)

การตรี าคาวัตถุดบิ ในวันสิน้ งวด การตีราคาหรือมลู ค่าสุทธิท่ีจะไดร้ ับแลว้ แต่ราคาใดจะตํ่ากว่าแตล่ ะรายการ (Lower of Cost or Market by item) การตีราคาทุนหรือมูลค่าสุทธิที่จะไดร้ ับที่ต่าํ กวา่ ของยอดรวมแต่ละประเภท (Lower of Total Cost or Total Market by Group)

บริษัทชยั พิชติ จํากดั มีนโยบายในการตรี าคาวตั ถดุ ิบคงเหลือโดยใช้ ราคาทนุ หรือมลู คา่ สทุ ธิทจี่ ะได้รับแล้วแตร่ าคาใดจะตา่ํ กวา่ ข้อมลู เกี่ยวกบั จาํ นวนและราคาของวตั ถดุ บิ ในวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2556 มีดงั นี ้ ประเภทท่ี 1 วตั ถดุ ิบ ก จาํ นวนหน่วย ราคาทนุ มลู คา่ สทุ ธิทจ่ี ะ วตั ถดุ ิบ ข 500 ตอ่ หนว่ ย ได้รับตอ่ หนว่ ย 300 ประเภทท่ี 2 วตั ถดุ บิ ค 20 21 วตั ถดุ ิบ ง 1,000 40 38 600 8 8.5 11 10.5

วตั ถุดบิ ราคาทนุ มูลค่าสุทธิท่ี ราคาทนุ หรือมูลค่าสุทธิ ราคาทุนหรือมลู ค่าสุทธิ จะได้รับ ท่จี ะได้รับท่ตี ่าํ กว่า ท่จี ะได้รับท่ตี ่าํ กว่า ก 10,000 แต่ละรายการ แต่ละประเภท 10,500 10,000 ข 12,000 11,400 11,400 21,900 ค 8,000 8,500 8,000 ง 6,600 6,300 6,300 14,600 36,600 35,700 36,500

การบนั ทกึ รายการปรับปรุง เดบติ ผลขาดทนุ จากการตีราคาวตั ถดุ บิ ลดลง หรือ คมุ ยอดคา่ ใช้จ่ายการผลติ เครดิต คา่ เผ่ือการปรับมลู คา่ วตั ถดุ บิ ลดลง

วตั ถดุ ิบคงเหลือวนั ที่ 31 ธนั วาคม 25X8 ของบริษัท อนิ ทรีย์ จํากดั มีดงั นี ้ วตั ถดุ บิ ราคาทนุ 80,000 บาท วตั ถดุ ิบมลู คา่ สทุ ธิที่จะได้รับ 76,000 บาท การปรับปรุงวตั ถดุ ิบในวนั สิ้นงวด เดบติ ผลขาดทนุ จากการตรี าคาวตั ถดุ บิ /คมุ ยอดคา่ ใช้จ่ายการผลิต 4,000 เครดิต คา่ เผ่ือการปรับมลู คา่ วตั ถดุ ิบลดลง 4,000 ปรับปรุงราคาวตั ถดุ บิ ให้เทา่ กบั มลู คา่ สทุ ธิที่จะได้รับ

การแสดงวตั ถุดิบคงเหลือวนั สิ้นงวดในงบแสดงฐานะการเงิน บริษทั อินทรีย์ จาํ กดั งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25X8 สินทรัพย์ สินทรัพย์หมุนเวยี น เงินสด 66,400 ลกู หนี ้ 38,500 สนิ ค้า 125,000 วตั ถดุ ิบ (ราคาทนุ ) 80,000 หกั คา่ เผื่อการปรับมลู คา่ วตั ถดุ บิ ลดลง 4,000 76,000

กรณีจํานวนวตั ถดุ ิบทต่ี รวจ กรณีจาํ นวนวตั ถดุ บิ ที่ตรวจ นบั ได้มีจํานวนมากกวา่ นบั ได้มีจาํ นวนน้อยกวา่ การปรับปรุง วตั ถดุ ิบคงเหลอื วตั ถดุ ิบคงเหลอื ในบตั รวตั ถดุ บิ ในบตั รวตั ถดุ ิบ 1. แกไ้ ขบตั รวตั ถุดิบ บนั ทึกจาํ นวนที่เกินในช่อง บนั ทึกจาํ นวนท่ีขาดหรือสูญหาย “รับ” และคาํ นวณตน้ ทุน ในช่อง “จ่าย” และคาํ นวณ วตั ถุดิบโดยใชร้ าคาที่เบิกใชใ้ น ตน้ ทุนวตั ถดุ ิบโดยใชร้ าคาที่เบิก การผลิตคร้ังสุดทา้ ยตามวธิ ีที่ใช้ ใชใ้ นการผลิตคร้ังสุดทา้ ยตามวธิ ี ท่ีใช้ 2. บนั ทึกรายการ คุมยอดวตั ถดุ ิบ คุมยอดคคุม่ายใชอจด้ ่าวยตั กถาดุ ริบผลิต ปรับปรุง คุมยอดคา่ ใชจ้ ่ายการผลิต ในสมุดรายวนั ทว่ั ไป