35 สมพร

นายพทิ กั ษศ์ ิลป์ ศลี พรหม หวั หนา้ กลุม่ งานสนบั สนนุ ทรัพยากรก้ภู ยั และนายจรญู วทิ ยา วริ ยิ ะปยิ ะ หวั หน้ากลมุ่ งานปูองกันและปฏบิ ตั ิการ นายเกรยี งไกร จิตธรรม หวั หน้ากลมุ่ งานยุทธศาสตรแ์ ละ การจดั การ ใหข้ อ้ มูลท่คี ล้ายกันวา่ การดาเนนิ การฝึกซ้อมแผนฯ ในภาพรวมการฝกึ ซอ้ มแผนในครง้ั น้ี ถอื ว่า มีความสมบูรณ์ ประสบความสาเร็จ อยู่ในระดบั ทนี่ ่าพอใจ หน่วยงานตา่ งๆทั้งภาครัฐ และภาคเอกชนให้ ความรว่ มมอื ในการฝกึ ซอ้ มแผนเปน็ อย่างดี มีการเตรียมความพรอ้ มกอ่ นทาการฝกึ ซ้อมแผนครบทกุ -33- กระบวนการ เช่น มกี ารประชมุ และกาหนดเจา้ หนา้ ทีข่ องหน่วยงานทเ่ี กยี่ วข้อง มกี ารฝกึ ซ้อมแผนในท่ี บังคบั การ (CPX) ก่อนฝึกซ้อมจริงในพน้ื ท่ี ทาให้เจ้าหน้าท่มี คี วามเข้าใจตรงกนั ในการปฏบิ ัติหนา้ ทีม่ ี ความ เข้าใจระบบของ ผู้รว่ มฝึกซอ้ มแผนฯ ตง้ั แต่การวางแผน การอานวยการ การควบคมุ การส่งั การการ ประสานงาน และประสทิ ธภิ าพของระบบตดิ ตอ่ สื่อสาร และเม่ือมีการฝึกซ้อมในพน้ื ท่ีจรงิ การเขา้ ปฏบิ ัติงานของเจ้าหน้าที่ กเ็ ปน็ ไปด้วยความรวดเร็วและเป็นไปตามขัน้ ตอนการปฏบิ ัติ มีการรายงานตัว ของเจา้ หนา้ ทที่ ่เี ข้ามาปฏบิ ัติงานมีการรายงานตัวและแจ้งรายละเอยี ดวสั ดุ อปุ กรณ์ และบคุ ลากรใน ทีมงานทง้ั กอ่ นเขา้ ปฏิบตั ิงานและหลังปฏบิ ตั งิ าน ซ่ึงเป็นส่ิงท่ดี ีมาก การฝกึ ซ้อมมีความเสมอื นจรงิ มาก เปน็ ไปตามแผนการปฏิบตั ิ แสดงให้เหน็ ถึงความเข้าใจ เข้าใจ เมือ่ เกิดเหตกุ ารณ์สามารถดาเนนิ การได้ ตามแผนทีว่ างไว้ นายโอภาส บุญเตมิ นิตกิ ลุ เจา้ หนา้ ท่ีวเิ คราะหน์ โยบายและแผนชานาญการ ในฐานะ เจ้าหนา้ ที่โครงการฝึกฯ ไดใ้ หค้ วามเหน็ ว่า ในการฝึกซ้อมครง้ั น้ีเปน็ การฝกึ ซอ้ มฯ ภยั จากการกระทาของ มนุษย์ คอื การเกิดอุบตั เิ หตุบนท้องถนน แต่มีความรุนแรงเกิดเป็นสาธารณภยั เนอ่ื งจากเปน็ รถบรรทกุ สารเคมรี า้ ยแรงจงึ ต้องมกี ารยกระดับความรนุ แรงของภัยขน้ึ เปน็ ระดบั สาม ตอ้ งอาศยั ความร่วมมือรว่ มใจ ในการวางแผน ขั้นตอนให้รัดกมุ ระหว่างหน่วยงานต่างๆที่เขา้ ร่วมฝึกซอ้ มแผน ปูองกันการเกดิ ความ สบั สนในการดาเนนิ การ ซ่งึ ไดร้ ับความร่วมมอื อย่างดจี ากหนว่ ยงานทีเ่ กี่ยวข้อง ทาให้ผลการฝกึ ซ้อม เป็นไปด้วยดีตามท่ไี ด้วางแผนรว่ มกันไว้ 4. ทา่ นคดิ ว่าอะไรคอื ปจั จยั ที่มีผลต่อความสาเร็จในการฝกึ ซอ้ มแผนป้องกนั และบรรเทา สาธารณภัย กรณีศกึ ษา : การฝึกซอ้ มแผนภัยคมนาคมและการขนส่ง อาเภอเมอื ง จงั หวดั หนองคาย นายสนอง คาชมภู หัวหนา้ กล่มุ งานฝึกอบรม ใหข้ อ้ มูลวา่ ปจั จยั ท่ีมผี ลตอ่ การฝึกซ้อม แผนภยั คมนาคมและการขนสง่ อาเภอเมือง จงั หวัดหนองคาย คอื ความร่วมมือของหน่วยงานทกุ ระดบั ทุกหน่วยงานให้ความรว่ มมอื และรว่ มปฏบิ ัติการฝกึ ซอ้ มแผนฯ ในทุกข้ันตอน นายพทิ ักษ์ศิลป์ ศลี พรหม หัวหน้ากลุ่มงานสนับสนุนทรัพยากรกภู้ ัย ใหข้ ้อมูลว่า ตน ได้รับหน้าทใี่ ห้นาเครอ่ื งจกั รกลหนักและอุปกรณก์ ารกภู้ ยั ตา่ งๆ รวมถงึ นาเจ้าหน้าทช่ี ุดเผชญิ เหตุ สถานการณ์ฉุกเฉินเข้าร่วมการฝึก ซง่ึ เครอ่ื งมือเครอ่ื งจกั รสามารถใช้งานได้ดีเน่อื งจากมีการซอ่ มบารุงเป็น ประจาทุกปี โดยกรมปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัยจดั สรรงบประมาณให้ สว่ นเจา้ หน้าทฯ่ี สามารถ ทางานร่วมกบั เครือข่ายได้ดี และเขา้ ใจกระบวนการและสถานการณส์ มมติ

นายเกรยี งไกร จิตธรรม หัวหนา้ กล่มุ งานยทุ ธศาสตรแ์ ละการจดั การ นายจรญู วทิ ยา วริ ยิ ะปยิ ะ หัวหนา้ กลุ่มงานปูองกนั และปฏบิ ัติการ นายโอภาส บุญเติมนิติกลุ เจา้ หน้าทว่ี เิ คราะห์ นโยบายและแผนชานาญการ และ นายปณั ณวัชญ์ ทองธริ าข พนกั งานราชการ นายพิสิทธ์ิ พรหมคา ซาว ลูกจา้ งประจา นายโกวทิ ย์ โสภา นายโกศล โสภา นางนิตยา พันธุร ะ เจ้าหนา้ ท่ีชดุ เผชญิ เหตุ สถานการณฉ์ กุ เฉิน ใหข้ อ้ มลู ท่ีตรงกันวา่ ปัจจัยทีม่ ผี ลต่อการฝกึ ซอ้ มแผน ภัยคมนาคมและการขนสง่ อาเภอเมือง จังหวัดหนองคาย คือ 1. ผบู้ ังคบั บญั ชา และเจ้าหน้าท่ี ในหนว่ ยงานท่เี กยี่ วข้อง ใหค้ วามสาคญั และเห็น ประโยชน์ของฝกึ ซ้อมแผนปอู งกันและบรรเทาสาธารณภัยระดบั อาเภอ ทกุ ขนั้ ตอน 2. มกี ารใช้แผนภยั คมนาคมและการขนสง่ อาเภอเมือง จังหวัดหนองคาย ทีม่ ีอยมู่ าเปน็ กรอบแนวทางในการปฏิบตั ิ มีความสมั พันธแ์ ละสอดคลอ้ งกับแผนปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัย ระดบั กลุม่ จงั หวดั ของศูนย์ปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัย เขต 14 อดุ รธานี -34- 3. ความร่วมมอื ของหนว่ ยงานทกุ ระดบั ซ่งึ ทกุ หน่วยงานใหค้ วามรว่ มมอื ทุกขัน้ ตอน และ ร่วมปฏิบตั กิ ารฝกึ ซอ้ มแผนฯตามรูปแบบทวี่ างไว้เป็นอยา่ งดี 4. มีกระบวนการในการดาเนนิ การอย่างเป็นระบบ โดยมีการจดั ทาคาสั่ง คณะกรรมการ/คณะทางาน มกี ารประชมุ เตรยี มการก่อนการฝกึ ซ้อมแผนฯ รว่ มกนั กาหนดสถานการณ์ จาลองหรอื สถานการณ์สมมตุ ิ แจ้งกาหนดการฝึกซ้อมฯ ให้ผู้เขา้ ร่วมการฝึกซ้อมทราบ ทา ใหเ้ จา้ หน้าที่ ทุกฝุายทเี่ กยี่ วข้องได้มคี วามรู้ความเข้าใจ ตรงกันกบั สถานการณ์ และหนา้ ทีร่ ับผดิ ชอบในการปฏบิ ตั งิ าน ทาใหเ้ กิดความพร้อม สามารถปฏิบัตกิ ารฝกึ ซ้อมแผนฯ ไดอ้ ย่างมีประสิทธภิ าพ 5. บคุ ลากรทเ่ี ขา้ ร่วมการฝึกซ้อมแผนฯ มีประสิทธิภาพ ในการปฏบิ ัตงิ านตามภารกิจท่ี รบั ผดิ ชอบ มคี วามชานาญในการปฏบิ ตั ิการและการติดต่อประสานงานและการสัง่ การ 5. ทา่ นคิดวา่ มีปัญหาอปุ สรรค อะไรบ้าง ในการดาเนินการฝึกซ้อมแผน ป้องกันและ บรรเทาสาธารณภัยในแตล่ ะคร้งั และทา่ นมีข้อเสนอแนะอยา่ งไร จากการสัมภาษณ์ ผ้จู ัดการ ฝกึ ซอ้ มแผนปูองกันและบรรเทาสาธารณภยั ทงั้ 10 คน ให้ขอ้ มลู ทต่ี รงกนั ว่า ปญั หาอปุ สรรค ในการดาเนินการฝกึ ซ้อมแผนปูองกันและบรรเทาสาธารณภัยในแต่ ละครัง้ คือ ข้อจากัดของงบประมาณ เนอื่ งจากงบประมาณที่หน่วยปฏิบตั ใิ นพืน้ ท่ี ได้รับจดั สรรสาหรบั ใช้ในการฝึกซ้อมแผนฯ ค่อนขา้ งน้อย ทาใหร้ ูปแบบการฝกึ ซ้อมแผนฯ สามารถดาเนินการได้เพียงเท่าท่ี งบประมาณมี ซงึ่ บางครั้งตอ้ งการทกี่ าหนดสถานการณ์การฝกึ ซ้อมให้มีความซบั ซอ้ น เพื่อประเมนิ บทบาท และความรับผิดชอบของเจา้ หนา้ ที่ ตลอดจนการฝกึ ฝนความชานาญในการปฏิบตั งิ านฉกุ เฉนิ ท้ังการ อพยพและชว่ ยเหลือผ้ปู ระสบภยั ทุกๆดา้ น ทดสอบการบูรณาการความร่วมมอื ระหว่างเครอื ข่ายเจ้าหน้าท่ี ในการปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัย เพ่อื ได้ทราบถึงจุดออ่ น จดุ แข็งของแผนและความสามารถของ เจ้าหนา้ ท่ี เช่น รถบรรทกุ กับรถแกส๊ เกดิ การระเบิดเกดิ เพลิงไหม้ ประชาชนได้รับบาดเจ็บเป็นจานวนมาก

บางรายถกู อัดอย่ตู อ้ งใช้เคร่ืองตดั ถ่างในการช่วยเหลอื ผปู้ ระสบภัย เป็นต้น ซงึ่ สถานการณ์ดงั กลา่ ว ต้องใช้ เครือ่ งมอื อปุ กรณ์ เคร่ืองมอื เปน็ จานวนมาก ซ่ึงมคี ่า ใช้จา่ ยสงู โดยเฉพาะชุดปูองกนั สารเคมีมรี าคาสูง ศูนย์ปูองกนั และบรรเทาสาธารณภยั เขต 14 อุดรธานี ไม่มชี ดุ ดังกลา่ ว มีเพยี งเทศบาล เดียวที่มชี ดุ ปูองกันสารเคมี ในระดบั A ทาให้รับทราบว่าหากเกิดเหตุการณ์ตามท่ีสถานการณส์ มมตกิ าหนดขึน้ จะต้องประสานงานไปทเ่ี ทศบาลใด ผลการวิเคราะห์ขอ้ มูลจากการใชแ้ บบสมั ภาษณ์ กลมุ่ ผ้เู ข้าร่วมการฝึกซ้อมแผนปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภัย ระดบั กลมุ่ จงั หวดั กรณศี กึ ษา : การฝึกซอ้ มแผนภยั คมนาคมและการขนสง่ อาเภอเมือง จงั หวดั หนองคาย 1. ท่านมีสว่ นร่วมอยา่ งไรใน การฝกึ ซอ้ มแผน ภยั คมนาคมและการขนสง่ อาเภอเมอื ง จังหวดั หนองคาย จากการสัมภาษณ์ นายธรนิศ เทพแพงตา หวั หน้าฝุายปอู งกันและปฏิบตั ิการ นายปรชี ารัตน์ แจง้ อักษร หวั หนา้ กลุ่มงานยทุ ธศาสตรแ์ ละการจดั การ นายภานพุ ันธ์ ธนาฤกษม์ งคล หวั หน้าฝุายเสคงราะห์ ผ้ปู ระสบภยั นางสาวอรพณิ หาญคา นักวเิ คราะห์นโยบายและแผนชานาญการ นายปฏิวตั ิ เยย่ี มเวหา นกั วิเคราะหน์ โยบายและแผนชานาญการ นายกติ ติ ยมจินดา นายช่างโยธาชานาญงาน นายวฒุ ิศกั ด์ิ ธรรมดี นายชา่ งโยธาชานาญงาน นายสรุ พล มั่งคง่ั เจ้าพนักงานธุรการชานาญงาน นายปรีชา โพธิเสน พนกั งานขบั เคร่ืองจักรกลขนาดหนัก นายสเุ ทพ ฉายจติ ต์ พนกั งานขับเครื่องจักรกลขนาดหนกั สังกัด -35- สานกั งานปอู งกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวดั หนองคาย ใหข้ ้อมลู ทคี่ ล้ายกนั วา่ ไดเ้ ขา้ ไปมสี ่วนร่วม ในการฝึกซ้อมแผน ภยั คมนาคมและการขนส่ง ณ.จุดตัดทางรถไฟสะพานมติ รภาพ ไทย-ลาว แหง่ ที่ 1 ตาบลหนอง กอมเกาะ อาเภอเมืองหนองคาย จังหวัดหนองคาย ในทกุ ขั้นตอน โดยการเข้ารว่ มประชมุ คณะกรรมการการฝึกซ้อมแผนปอู งกันและบรรเทาสาธารณภยั ระดับกลมุ่ จงั หวัด ประจาปี 2556 ประชุม เตรยี มการก่อนการฝกึ ซ้อม เพือ่ วางแผนการดาเนนิ งานประสานการปฏิบัติและสนบั สนนุ บุคลากร และ เครื่องมอื อปุ กรณ์สาหรับการฝึกซ้อมแผนฯ รว่ มรับฟังกาหนดการสถานการณ์จาลองหรอื สถานการณ์ สมมตุ ิ ร่วมการฝึกซ้อมแผนในทบี่ ังคับการ CPX กอ่ นฝกึ ซอ้ มจริงในพื้นท่ี และร่วมฝึกซอ้ มในพ้ืนทจ่ี รงิ 2. ทา่ นคิดวา่ การคดั เลือกภยั ในการฝกึ ซ้อมแผนป้องกันและบรรเทาสาธารณภยั มีความ เหมาะสมหรือไมอ่ ย่างไร และรปู แบบที่ใช้ในการฝกึ ซอ้ มแผนมีความเหมาะสมหรือไม่อยา่ งไร จากการสมั ภาษณ์ นายธรนิศ เทพแพงตา หัวหน้าฝาุ ยปูองกนั และปฏบิ ัติการ นายปรชี ารัตน์ แจ้งอักษร หัวหน้ากลุ่มงานยุทธศาสตรแ์ ละการจดั การ นายภานุพันธ์ ธนาฤกษม์ งคล หัวหนา้ ฝุายเสคงราะห์ ผปู้ ระสบภยั นางสาวอรพณิ หาญคา นักวเิ คราะห์นโยบายและแผนชานาญการ นายปฏวิ ตั ิ เยยี่ มเวหา นกั วิเคราะหน์ โยบายและแผนชานาญการ นายกิตติ ยมจินดา นายชา่ งโยธาชานาญงาน นายวฒุ ศิ กั ดิ์ ธรรมดี นายช่างโยธาชานาญงาน นายสรุ พล ม่ังค่งั เจ้าพนกั งานธรุ การชานาญงาน นายปรีชา โพธิเสน พนกั งานขับเครอ่ื งจกั รกลขนาดหนกั นายสุเทพ ฉายจติ ต์ พนักงานขับเคร่ืองจกั รกลขนาดหนกั สงั กัด

สานกั งานปอู งกันและบรรเทาสาธารณภยั จงั หวดั หนองคาย ใหข้ ้อมูลท่ีคลา้ ยกันว่า ภยั จากการคมนาคม และการขนส่งเปน็ ภยั ทีเ่ กิดขน้ึ บ่อยครั้งในอาเภอเมอื งหนองคาย เน่อื งจาก อาเภอเมืองหนองคาย มเี ส้นทาง การเดนิ ทางไปสู่ประเทศลาว โดยมีสะพานมติ รภาพไทย -ลาว และมโี ลจสิ ตกิ สส์ ง่ สนิ คา้ ไปยงั ประเทศลาว ทาใหร้ ถยนต์รถบรรทกุ จากประเทศเพื่อนบา้ นเขา้ ยังประเทศไทยโดยเขา้ ผา่ นมายังอาเภอเมืองหนองคาย เป็นผลให้มกี ารจราจรหนาแนน่ และเกดิ อุบตั เิ หตุ บ่อยขน้ึ และภยั จากอุบตั ิเหตุสิ่งแรกทตี่ อ้ งคานงึ ถงึ การ ช่วยชีวติ ผปู้ ระสบภยั ถ้าเจา้ หนา้ ท่กี ชู้ พี ได้มีการฝกึ ซ้อมฯ การปฏิบตั ิงานบ่อยคร้ัง ก็จะทาใหเ้ จา้ หนา้ ทมี่ ี ความชานาญการในการตดั สนิ การใช้เครื่องมอื อุปกรณต์ า่ งๆ ได้อยา่ งมีประสิทธิภาพ รวดเร็ว และทส่ี าคัญ สามารถช่วยเหลอื ผปู้ ระสบภยั ใหร้ อดปลอดภัยได้ และถ้าใหด้ คี วรมกี ารสร้างสถานการณ์ทมี่ ีความซับซอ้ น ให้มากกว่านีเ้ พอื่ เป็นการประเมินเจา้ หนา้ ทผ่ี ้ปู ฏบิ ัตงิ านวา่ มคี วามรู้ ความสามารถในการการประสานงาน การตดิ ต่อส่ือสาร การบญั ชาการเหตุการณ์ และเทคนคิ ในการกู้ชีพผปู้ ระสบภยั ใหร้ อดพน้ จากการเสียชีวติ หรือพกิ ารได้ 3. จากการฝึกซ้อมแผนภัยคมนาคมและการขนสง่ อาเภอเมือง จังหวัดหนองคาย ในปี 2555 ทา่ นคดิ ว่าประสบความสาเรจ็ หรือไม่ เพราะอะไร จากการสมั ภาษณ์ นายธรนศิ เทพแพงตา หวั หนา้ ฝุายปอู งกนั และปฏิบัตกิ าร นายปรชี ารตั น์ แจง้ อักษร หัวหนา้ กลุ่มงานยุทธศาสตร์และการจดั การ นายภานุพันธ์ ธนาฤกษ์มงคล หวั หน้าฝุายสงเคราะห์ ผูป้ ระสบภัย นางสาวอรพณิ หาญคา นกั วเิ คราะห์นโยบายและแผนชานาญการ นายปฏวิ ตั ิ เยยี่ มเวหา นักวิเคราะห์นโยบายและแผนชานาญการ นายกติ ติ ยมจินดา นายชา่ งโยธาชานาญงาน นายวุฒิศักดิ์ ธรรมดี นายชา่ งโยธาชานาญงาน นายสรุ พล มัง่ คง่ั เจา้ พนักงานธรุ การชานาญงาน นายปรชี า โพธเิ สน พนกั งานขบั เครอื่ งจักรกลขนาดหนัก นายสุเทพ ฉายจติ ต์ พนักงานขบั เครื่องจกั รกลขนาดหนกั สงั กัด สานักงานปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัยจังหวดั หนองคาย ใหข้ อ้ มลู ที่คล้ายกนั ว่า การฝึกซ้อมแผน ภยั คมนาคมและการขนสง่ อาเภอเมือง จงั หวดั หนองคาย ในปี 2556 ถือวา่ ประสบความสาเร็จในระดบั หนงึ่ -36- ในการฝึกซ้อมแผนใช้เวลาในการเข้าถึงพน้ื ท่ีเกิดเหตุ การก้ชู ีพและลาเลยี งผบู้ าดเจบ็ ในการสง่ โรงพยาบาล ทาได้ในเวลาอนั รวดเรว็ ถือว่าประสบความสาเรจ็ ในการทดสอบการปฏบิ ตั ิงานของเจ้าหน้าท่ีใน ความสามารถในการตอบโต้เหตฉุ ุกเฉนิ ได้ อยา่ งรวดเร็ว รวมถงึ มีการประชุมการประเมนิ ผลการฝกึ ซ้อม แผนฯ หลงั จากการฝึกซอ้ มแผนปอู งกันและบรรเทาสาธารณภยั ระดบั กลมุ่ จังหวัด ศนู ยป์ ูองกนั และ บรรเทาสาธารณภัยเขต 14 อดุ รธานี ประจาปี พ.ศ. 2556 ประเภทการฝกึ ซอ้ มเต็มรูปแบบ ( Full-scale Exercise :FSX) เสรจ็ สิน้ ตัวแทนจากหนว่ ยงานเครอื ข่ายทีไ่ ด้รับการแตง่ ต้ังให้เปน็ คณะกรรมการ ประเมนิ ผลการฝกึ ซ้อมแผนไดร้ ่วมกันประเมินผลการฝึกซ้อมแผนทนั ทีหลงั จากเสร็จสน้ิ การฝึก ( Hot Watch) ซ่ึงในทป่ี ระชมุ ได้มกี ารวพิ ากษผ์ ลการดาเนินการฝึกซอ้ มแผนฯ ครัง้ น้ี อยา่ งกว้างขวางและเข้มข้น ทุกมิตทิ ไี่ ดก้ าหนดไวใ้ นขอ้ กาหนดของการประเมนิ เพอื่ นาสิง่ ทไี่ ด้จากการฝึกซ้อมครัง้ นไี้ ปปรับปรงุ /ทบทวน

แผนปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัยระดับกลมุ่ จังหวดั ศนู ย์ปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั เขต 14 อุดรธานี ใหม้ คี วามสมบรู ณถ์ กู ต้องตามสภาพพื้นที่ และบรบิ ทของแต่ละพนื้ ที่ ต่อไป 4. ท่านคิดว่าอะไรคอื ปัจจยั ทม่ี ผี ลต่อการฝกึ ซอ้ มแผนปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภยั กรณศี ึกษา : การฝึกซ้อมแผนภัยคมนาคมและการขนสง่ อาเภอเมือง จงั หวัดหนองคาย จากการสัมภาษณ์ นายธรนิศ เทพแพงตา หวั หน้าฝุายปูองกันและปฏบิ ตั ิการ นายปรีชารตั น์ แจง้ อักษร หวั หน้ากลุม่ งานยทุ ธศาสตร์และการจดั การ นายภานุพนั ธ์ ธนาฤกษ์มงคล หวั หนา้ ฝุายเสคงราะห์ ผ้ปู ระสบภัย นางสาวอรพณิ หาญคา นักวเิ คราะห์นโยบายและแผนชานาญการ นายปฏิวัติ เย่ยี มเวหา นักวเิ คราะห์นโยบายและแผนชานาญการ นายกิตติ ยมจินดา นายชา่ งโยธาชานาญงาน นายวุฒิศักด์ิ ธรรมดี นายชา่ งโยธาชานาญงาน นายสุรพล ม่ังค่งั เจา้ พนักงานธุรการชานาญงาน นายปรชี า โพธิเสน พนักงานขบั เครื่องจักรกลขนาดหนัก นายสเุ ทพ ฉายจิตต์ พนกั งานขับเคร่ืองจกั รกลขนาดหนกั สงั กดั สานักงานปูองกนั และบรรเทาสาธารณภยั จังหวัดหนองคาย ให้ขอ้ มลู ทคี่ ล้ายกนั วา่ ปัจจยั ที่มผี ลต่อการ ฝึกซ้อมแผนภยั คมนาคมและการขนส่ง อาเภอเมอื ง จังหวดั หนองคาย คือ ผบู้ ังคบั บัญชาและเจ้าหน้าท่ีใน หนว่ ยงานทีเ่ ก่ียวข้องให้ความสาคัญ และเหน็ ประโยชน์ของฝกึ ซอ้ มแผนปอู งกันและบรรเทาสาธารณภัย ระดับกลุ่มจังหวัด ทุกขนั้ ตอน มีแผนภยั คมนาคมและการขนส่ง เพ่ือใช้เป็นกรอบแนวทางในการปฏิบตั ิ และหน่วยงานทกุ ระดับมกี ารบูรณาการกันเป็นอย่างดใี หค้ วามรว่ มมือ และรว่ มปฏิบตั กิ ารฝกึ ซ้อมแผนฯในทุก ขั้นตอน ผ้เู ข้าร่วมการฝกึ ซ้อมฯ ให้ความรว่ มมอื และให้ความสนใจในการฝกึ ซอ้ มแผนฯ อย่างแขง็ ขนั จรงิ จงั และเป็นไปตามลาดบั ข้นั ตอน และส่ิงสาคญั อีกประการ คือ มีการส่อื สาร สรา้ งความเขา้ ใจตรงกนั ของผ้จู ัดการฝกึ ซ้อมแผนกับผ้เู ขร้ ่วมปฏบิ ัตโิ ดยใช้เวทกี ารประชุมรว่ มกนั ในทุกกระบวนการ ทา ให้ เจ้าหนา้ ท่ที กุ ฝุายทเ่ี กีย่ วขอ้ งไดม้ คี วามรคู้ วามเขา้ ใจเกยี่ วกับสถานการณ์และหน้าท่ีรับผดิ ชอบในการ ปฏิบตั งิ าน ทตี่ รงกัน ทา ใหเ้ กดิ ความพร้อมสามารถปฏบิ ตั ิการให้ความชว่ ยเหลือประชาชนไดอ้ ยา่ งมี ประสทิ ธิภาพเมอ่ื เกิดเหตกุ ารณ์ ตามสถานการณท์ ่กี าหนด และปัจจัยท่ีมีความสาคญั อกี ประการหนงึ่ ทีจ่ ะ ทาใหก้ ารฝกึ ซ้อมแผน ฯ ครัง้ น้ปี ระสบความสาเร็จ คอื บุคลากรท่ีเข้าร่วมการฝึกซ้อมแผนฯ ของแตล่ ะ หน่วยงานมคี วามรู้ มคี วามรับผิดชอบ มีความชานาญในการปฏบิ ัติ หนา้ ที่และการติดตอ่ ประสานงานและ การสง่ั การอยา่ งมืออาชพี 5. ท่านคิดวา่ มีปญั หาอุปสรรค อะไรบ้าง ในการดาเนนิ การฝึกซ้อมแผน ปอ้ งกันและ บรรเทาสาธารณภัยในแต่ละครัง้ และท่านมขี อ้ เสนอแนะอยา่ งไร -37- จากการสมั ภาษณ์ นายธรนศิ เทพแพงตา หัวหนา้ ฝาุ ยปอู งกันและปฏบิ ตั ิการ นายปรชี ารตั น์ แจ้งอกั ษร หวั หน้ากลมุ่ งานยุทธศาสตรแ์ ละการจดั การ นายภานุพันธ์ ธนาฤกษม์ งคล หัวหนา้ ฝุายเสคงราะห์ ผู้ประสบภัย นางสาวอรพณิ หาญคา นักวเิ คราะหน์ โยบายและแผนชานาญการ นายปฏวิ ัติ เยีย่ มเวหา นกั วิเคราะหน์ โยบายและแผนชานาญการ นายกติ ติ ยมจินดา นายชา่ งโยธาชานาญงาน นายวฒุ ิศกั ดิ์

ธรรมดี นายช่างโยธาชานาญงาน นายสรุ พล มง่ั คงั่ เจา้ พนกั งานธรุ การชานาญงาน นายปรชี า โพธเิ สน พนกั งานขบั เครอื่ งจักรกลขนาดหนัก นายสเุ ทพ ฉายจติ ต์ พนักงานขับเคร่ืองจกั รกลขนาดหนัก สงั กดั สานักงานปูองกันและบรรเทาสาธารณภยั จังหวดั หนองคาย ให้ขอ้ มูลทค่ี ล้ายกนั ว่า ในการดาเนินการ ฝกึ ซ้อมแผนปอู งกันและบรรเทาสาธารณภัยในแตล่ ะคร้งั คือ งบประมาณในการดาเนนิ การไมเ่ พียงพอ และเนื่องจากในบางหนว่ ยงานในระดบั พืน้ มจี านวนบุคลลากรน้อย ไมส่ ามารถรองรับภยั ขนาดใหญ่ ต้อง ไดร้ บั ความรว่ มมอื จากเครอื ข่ายท่เี ก่ียวขอ้ งทง้ั ในจงั หวัดและจังหวัดขา้ งเคยี งเขา้ รว่ ม ทาใหบ้ างครั้งไม่ สามารถเขา้ รว่ มการฝึกซ้อมแผนฯ ระดบั กลุ่มจงั หวดั ได้ ไดเ้ นอ่ื งจากขาดงบประมาณ เช่น บางแห่ง ต้องการไดร้ บั งบประมาณสนับสนนุ คา่ น้ามันเชื้อเพลงิ ในการฝึกซ้อมแผน เป็นตน้ จากการสมั ภาษณ์บคุ คลทงั้ 2 กลมุ่ แลว้ ผทู้ าวิจยั มีความคดิ เห็นวา่ ในกล่มุ ของผู้ จดั การ ฝกึ ซ้อมแผนฯ มีความเข้าใจในบทบาทหน้าทขี่ องตนเองดี แมใ้ นเชงิ นโยบายในระดับผ้ปู ฏบิ ัติอาจจะยังไม่ เขา้ ถงึ เชิงลึกของนโยบาย แตไ่ ม่เป็นอปุ สรรคในการฝกึ ซอ้ มแผนฯ และยงั เลง็ เหน็ ความสาคญั ในดา้ นการ บรู ณาการร่วมกนั ระหวา่ งหนว่ ยงานต่างๆ ทง้ั ภาครฐั และองคป์ กครองสว่ นทอ้ งถนิ่ ส่วนปัญหาเรอ่ื ง งบประมาณที่ยังไมเ่ พยี งพอน้ัน เป็นปจั จัยภายนอกทไ่ี มส่ ามารถควบคุมได้ จงึ ควรมุ่งความสาคญั ไปท่ี ข้ันตอน กระบวนการฝกึ ซอ้ มแผนฯ หรอื การซอ้ มแผนบนโต๊ะ ซ่ึงใชง้ บประมาณนอ้ ย ในสว่ นของ ผูเ้ ข้ารว่ มฝึกซ้อมแผนฯซ่งึ ผทู้ าวจิ ัยมุง่ ไปที่เจา้ หนา้ ท่ีสานกั งานปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัยจังหวดั หนองคายซง่ึ เป็นเจ้าของพน้ื ที่เกิดเหตุ สรุปได้ว่า มคี วามสาเรจ็ ในการฝึกซ้อมแผนฯ ในดา้ นทมี งานการกู้ ชีพ การเผชิญเหตขุ องเจา้ หนา้ ที่ก้ภู ยั ในพ้ืนทจี่ งั หวัดหนองคายและศนู ย์ ปภ.เขตฯ เนื่องจากสามารถทาได้ รวดเรว็ และพึงพอใจในกระบวนการประเมินผล ร่วมกัน

บทที่ 5 สรปุ ผลการศึกษา อภปิ รายผลการศกึ ษา และข้อเสนอแนะ สรุปผลการศกึ ษา จากการศกึ ษาเร่อื งปัจจัยทม่ี ีผลตอ่ ความสาเร็จในการฝึกซอ้ มแผนปอู งกนั และบรรเทา สาธารณภยั กรณศี ึกษา : การฝึกซอ้ มแผนภยั คมนาคมและการขนสง่ อาเภอเมือง จังหวดั หนองคาย สามารถสรปุ ไดว้ ่า ปจั จยั ท่มี ีผลตอ่ ความสาเร็จในการฝกึ ซ้อมแผนปูองกันและบรรเทาสาธารณภัยการ ฝกึ ซอ้ มแผนภยั คมนาคมและการขนส่ง อาเภอเมอื ง จงั หวดั หนองคาย คอื ผูบ้ งั คบั บัญชาและเจา้ หนา้ ที่ใน หนว่ ยงานที่เกี่ยวขอ้ ง รวมถงึ เครอื ขา่ ย ท้ังองคก์ รปกครองสว่ นท้องถ่ิน เอกชน มลู นิธิ ใหค้ วามสาคญั และ เห็นประโยชนข์ องฝึกซ้อมแผนปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัยระดับ กลุม่ จังหวัด และรว่ มมีบทบาทใน ทุก ขั้นตอนต้งั แตก่ ารเตรียมการก่อนการฝึกซอ้ มแผนฯ การประชุมเตรยี มการและมอบหมายหนา้ ท่ี จนถงึ การดาเนนิ การฝึกซอ้ มแผนฯ เปน็ ตน้ ซึ่งถือว่าเป็นสิ่งทส่ี าคญั ที่สดุ ในการการขับเคลอ่ื นให้การฝึกซอ้ มแผน ประสบความสาเรจ็ มีการใชแ้ ผนภยั คมนาคมและการขนส่ง อาเภอเมือง จงั หวัดหนองคาย และแผน ปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัย ระดบั กลุ่มจงั หวดั ของศูนย์ปูองกันและบรรเทาสาธารณภยั เขต 14 อุดรธานี ทมี่ อี ยมู่ าเปน็ กรอบแนวทางในการปฏิบัติ ความร่วมมอื ของหนว่ ยงานทุกระดับซ่ึงทุกหนว่ ยงานให้ ความรว่ มมอื ทุกขน้ั ตอน และรว่ มปฏบิ ัตกิ ารฝกึ ซ้อมแผนฯ ตามรูปแบบท่ีวางไว้เป็นอย่างดี มกี ระบวนการ ในการดาเนินการอยา่ งเปน็ ระบบ โดยมีการจดั ทาคาสั่งคณะกรรมการ /คณะทางาน มีการประชมุ เตรยี มการกอ่ นการฝึกซอ้ มแผนฯ รว่ มกนั กาหนดสถานการณจ์ าลองหรอื สถานการณส์ มมตุ ิ แจ้งกาหนดการฝึกซอ้ มฯ ให้ผ้เู ข้าร่วมการฝกึ ซ้อมทราบ ทา ให้เจา้ หน้าที่ทุกฝุายที่เกย่ี วข้องได้มคี วามรู้ ความเข้าใจ ตรงกนั ในการดาเนนิ การฝึกซ้อมแผนฯ สามารถปฏิบตั ิการ ฝกึ ซ้อมแผนฯ ได้อยา่ งมี ประสิทธภิ าพ ทุกหนว่ ยงานมกี ารบูรณาการร่วมกนั เป็นอย่างดี ให้ความร่วมมือ และร่วมปฏบิ ัตกิ ารฝึกซอ้ ม แผนฯ ในทกุ ขน้ั ตอ น ผูเ้ ขา้ ร่วมการฝกึ ซ้อมฯ ก็ใหค้ วามรว่ มมือและใหค้ วามสนใจในการฝึกซ้อมแผนฯ อย่างแขง็ ขัน จริงจงั และเป็นไปตามลาดบั ขน้ั ตอน และสง่ิ สาคัญอกี ประการ คอื มีการส่ือสาร สรา้ งความ เขา้ ใจตรงกันของผู้จดั การฝกึ ซอ้ มแผนกบั ผูเ้ ข้รว่ มปฏิบตั โิ ดยใชเ้ วทีการประชุมร่วมกนั ในทกุ กระบวนการ ทาให้เจา้ หนา้ ทท่ี ุกฝุายทีเ่ กีย่ วข้องได้มีความรคู้ วามเข้าใจเกีย่ วกับสถานการณแ์ ละหนา้ ทีร่ บั ผิดชอบในการ ปฏิบัตงิ าน ที่ตรงกนั ทา ใหเ้ กิดความพร้อมสามารถปฏบิ ัติการใหค้ วามชว่ ยเหลอื ประชาชนไดอ้ ยา่ งมี ประสิทธิภาพเม่ือเกดิ เหตกุ ารณ์ตามสถานการณท์ ีก่ าหนด และปจั จยั ทม่ี ีความสาคญั อีกประการหนึ่ง ทีจ่ ะ ทาให้การฝกึ ซอ้ มแผน ฯ ครัง้ นี้ประสบความสาเรจ็ คือ บคุ ลากรที่เข้ารว่ มการฝึกซ้อมแผนฯ ของแต่ละ หน่วยงานมคี วามรู้ มคี วามรับผิดชอบ มีความชานาญในการปฏิบตั ิ หนา้ ที่และการตดิ ตอ่ ประสานงานและ การส่ังการอยา่ งมอื อาชพี และงบประมาณเปน็ ปัจจยั ทีส่ าคัญอยา่ งยง่ิ ในการดาเนนิ การฝึกซอ้ มแผนฯ ให้ ประสบความสาเรจ็ ได้อยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ อภิปรายผลการศกึ ษา

จากการศึกษา เรื่องปัจจยั ที่มผี ลตอ่ ความสาเรจ็ ในการฝกึ ซ้อมแผนปูองกนั และบรรเทา สาธารณภัย กรณศี ึกษา : การฝึกซ้อมแผนภัยคมนาคมและการขนส่ง อาเภอเมือง จงั หวัดหนองคาย พบว่า ศูนยป์ ูองกนั และบรรเทาสาธารณภัย เขต 14 อุดรธานี มีศักยภาพในการดาเนนิ การฝึกซอ้ มแผน เพราะการมีการบรู ณาการที่เข้มแขง็ ของหนว่ ยงานต่างท่เี ก่ยี วขอ้ งในพ้นื ท่ี มีผ้นู าที่ให้ความสาคัญกับการ ฝกึ ซอ้ มแผนฯ ในขับเคลื่อนใหเ้ กิดการฝึกซอ้ มแผนฯ มีทรัพยากรในการปูองกันและบรรเทาสาธารณภัย ที่มี ประสทิ ธิภาพ -39- ทั้งทรัพยากรบคุ คลและเคร่ืองมอื อุปกรณ์ ทาใหก้ ารฝกึ ซอ้ มแผน ภยั คมนาคมและการขนสง่ อาเภอเมอื ง จังหวดั หนองคาย ประจาปงี บประมาณ 2556 ประสบความสาเรจ็ ดว้ ยดี คอื ผูเ้ ขา้ รว่ มการฝกึ ซ้อมฯ ให้ ความร่วมมือและให้ความสนใจในการฝกึ ซอ้ มแผนฯ อยา่ งแขง็ ขนั จรงิ จังและเปน็ ไปตามลาดับขั้นตอน และส่งิ สาคญั อกี ประการ คือ มีการสอ่ื สาร สร้างความเข้าใจตรงกนั ของผจู้ ัดการฝกึ ซ้อมแผนกบั ผ้เู ข้ารว่ ม ปฏิบตั ิโดยใชเ้ วทีการประชุมรว่ มกันในทกุ กระบวนการ ทาให้เจา้ หนา้ ทท่ี กุ ฝาุ ยทเ่ี กยี่ วข้องไดม้ คี วามรู้ความ เขา้ ใจเกยี่ วกบั สถานการณ์ ทจ่ี าลองข้ึน และรู้หน้าทร่ี ับผดิ ชอบในการปฏบิ ตั งิ าน ที่ตรงกนั ทา ใหเ้ กดิ ความ พรอ้ มสามารถปฏบิ ัตกิ ารให้ความช่วยเหลือประชาชน ตามสถานการณ์จาลอง ได้อย่าง รวดเรว็ และ มี ประสทิ ธิภาพ แต่ขอ้ มูลจากการสมั ภาษณ์กลุม่ เจ้าหนา้ ทผี่ ูจ้ ัดการฝึกซ้อมแผนฯและผูเ้ ข้ารว่ มการฝึกซ้อม แผนฯ พบว่า ยังขาดกระบวนการในการ วเิ คราะห์ประเมนิ ผลการฝกึ ซอ้ มแผนฯ ซ่งึ เป็นขน้ั ตอนท่ีสาคัญ สามารถวเิ คราะหป์ ระเมินจุดแขง็ จดุ ออ่ น และปัญหาอปุ สรรคของกระบวนการฝกึ ซ้อมแผนฯของหนว่ ย ปฏบิ ัตกิ ารในพ้นื ที่ ซ่งึ หากพบวา่ ยงั มจี ดุ อ่อน จาเปน็ ตอ้ งค้นหาวา่ ปัญหาอยทู่ ี่ใด และรว่ มกนั หา แนวทางใน การแก้ไขปญั หา เพือ่ เป็นการสนับสนุนใหห้ น่วยปฏบิ ตั กิ ารในพื้นที่ได้มกี ารปรบั ปรงุ และพัฒนาศกั ยภาพการ ฝกึ ซอ้ มแผนฯในทุกระดบั ให้มีความสมบูรณ์ยิ่งขน้ึ นาไปส่กู ารปฏิบัตทิ มี่ ีประสิทธิภาพประสิทธผิ ลตอ่ ไป ขอ้ เสนอแนะในเชิงนโยบายระดับกรม กรมควรมีการสนับสนุนงบประมาณ หรือมขี ้อกาหนดให้องค์กรปกครองส่วนทอ้ งถน่ิ จดั สรร งบประมาณไว้สาหรบั การฝกึ ซอ้ มแผนทั้งในระดับอาเภอ จังหวดั และระดับกลมุ่ จังหวดั เพม่ิ มากข้ึน เน่ืองจาก ในการดาเนนิ การฝึกซ้อมแผนปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัยระดับกลุ่มจังหวัด องค์กรปกครองส่วนทอ้ งถิ่น ถอื เปน็ องคก์ รหน่งึ ท่อี ยใู่ นระดับพ้ืนท่ี ใกลช้ ิดกับหน่วยงานต่างๆ ท่ีมีภารกิจในการปูองกนั และบรรเทาสาธารณภยั และประชาชน ดังนนั้ หากมีการพฒั นาบุคคลากร ของหนว่ ยงานทั้งภาครัฐ ได้มพี ัฒนาทกั ษะ ความรู้จากการ ฝกึ ซ้อมแผนปูองกันและบรรเทาสาธารณภัยในระดบั กลุ่มจงั หวดั อยเู่ ปน็ ประจา โดยไมต่ ดิ ขดั เรือ่ งงบประมาณ จะส่งผลให้การปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัยในระดับกลุ่มจงั หวดั มคี วามเข้มแข็ง และสามารถดูแลประชาชนใน พ้ืนท่ใี หร้ อดปลอดภัยจากภัยพิบัตไิ ด้ และสามารถยกระดบั งานปอู งกันและบรรเทาสาธารณภยั ของกรมใหม้ ี ประสทิ ธภิ าพมากขึน้ ขอ้ เสนอแนะเพือ่ การวิจยั คร้ังตอ่ ไป

1. สาหรบั ผศู้ ึกษาในครงั้ ตอ่ ไป น่าจะทาการขยาย กลมุ่ เปาู หมายใหค้ รอบคลมุ มากกว่านี้ เพ่ือก่อให้เกิดการเปรียบเทียบ ขอ้ ดี ข้อจากัด ปัญหาอปุ สรรค และแนวทางการดาเนนิ การในเร่ืองการปูองกันและ บรรเทาสาธารณภยั ทม่ี ีประสิทธภิ าพของขอ้ มลู และ มปี ระโยชน์ ในการดาเนินการปอู งกันและบรรเทา สาธารณภยั ซึ่งสามารถนามาประยกุ ตใ์ ชใ้ นพืน้ ทอี่ ื่นๆ ได้ตอ่ ไปในอนาคต 2. ผลของการวจิ ัยคร้งั นี้อาจมคี วามสมบูรณไ์มเ่ พียงพอ เป็นเพยี งตวั อยา่ งหน่ึงในพ้นื ทีอ่ นั จากัด เท่านัน้ ฉะนน้ั เพือ่ ให้เกิดความสมบรู ณ์ควรจะศึกษาในเร่ืองเดยี วกนั กบั พน้ื ท่อี ืน่ ๆ ตอ่ ไป …………………………………………………… แบบสัมภาษณ์ ประกอบการศกึ ษาวิจยั เรือ่ ง ปัจจยั ท่มี ีผลตอ่ ความสาเรจ็ ในการฝกึ ซ้อมแผนปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั ระดบั กลุ่มจงั หวดั กรณศี กึ ษา : การฝกึ ซ้อมแผนภัยคมนาคมและการขนส่ง อาเภอเมอื ง จังหวัดหนองคาย (สาหรบั กลุ่มผ้รู ่วมการฝกึ ซ้อมแผนป้องกันและบรรเทาสาธารณภยั ) ส่วนที่ 1 รายละเอียดผู้ให้สมั ภาษณ์ (ขอ้ มลู ทัว่ ไป) 1. เพศ  หญงิ  ชาย 2. อายุ  > 21 ปี  21-30 ปี  31-40 ปี  41-50 ปี  มากกว่า 50 ปี 3. ระดับการศกึ ษา  ประถมศกึ ษา- มัธยมศึกษาปที ี่ 3  มัธยมศกึ ษาปีที่ 6  อนปุ รญิ ญา  ปรญิ ญาตรี  สูงกว่าปริญญาตรี  อน่ื ๆ……………………………

สว่ นที่ 2 ปจั จัยท่ีมีผลต่อความสาเรจ็ ในการฝกึ ซ้อมแผนปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัย ระดับกลุ่มจังหวดั กรณีศกึ ษา : การฝึกซอ้ มแผนภัยคมนาคมและการขนสง่ อาเภอเมอื ง จงั หวัดหนองคาย 1. ทา่ นมคี วามคิดเห็นอยา่ งไรในการฝกึ ซอ้ มแผนปูองกันและบรรเทาสาธารณภยั ระดบั กล่มุ จงั หวดั กรณีศกึ ษา : การฝึกซ้อมแผนภยั คมนาคมและการขนส่ง อาเภอเมอื ง จงั หวดั หนองคาย 2. ทา่ นมบี ทบาทและหนา้ ทอ่ี ย่างไรในการฝึกซ้อมแผนปูองกันและบรรเทาสาธารณภยั ระดับ กลมุ่ จงั หวดั กรณศี กึ ษา : การฝึกซ้อมแผนภัยคมนาคมและการขนสง่ อาเภอเมอื ง จังหวัด หนองคาย -2- 3. ท่านมีสว่ นร่วมอย่างไรในการออกแบบการฝึกซ้อมแผนปอู งกันและบรรเทาสาธารณภยั ระดบั กลุม่ จังหวดั กรณีศกึ ษา : การฝกึ ซอ้ มแผนภยั คมนาคมและการขนส่ง อาเภอเมอื ง จังหวัดหนองคาย ในแตล่ ะครง้ั 4. ทา่ นคิดว่าการคดั เลอื กภัยในการฝกึ ซ้อมแผนปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั มีความ เหมาะสมหรอื ไม่อยา่ งไร และรปู แบบทใ่ี ช้ในการฝกึ ซอ้ มแผนมีความเหมาะสมหรือไม่ อยา่ งไร

5. จากการฝกึ ซอ้ มแผนภยั คมนาคมและการขนสง่ อาเภอเมอื ง จงั หวดั หนองคาย ในปี 2555 ท่านคดิ วา่ ประสบความสาเรจ็ หรือไม่ เพราะอะไร 6. ทา่ นคดิ วา่ อะไรคือปจั จยั ทม่ี ผี ลต่อการฝกึ ซอ้ มแผนปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัยระดบั กล่มุ จังหวัด กรณศี กึ ษา : การฝกึ ซอ้ มแผนภยั คมนาคมและการขนส่ง อาเภอเมือง จังหวัด หนองคาย 7. ทา่ นคดิ วา่ มปี ญั หาอุปสรรคอะไรบ้าง ในการดาเนนิ การฝึกซ้อมแผนปอู งกนั และบรรเทา สาธารณภัยในแตล่ ะคร้ัง และทา่ นมขี อ้ เสนอแนะอยา่ งไร ………………………………………………………………………………. แบบสัมภาษณ์ ประกอบการศึกษาวจิ ัยเรื่อง ปัจจยั ท่ีมผี ลตอ่ ความสาเร็จในการฝึกซ้อมแผนปอู งกันและบรรเทาสาธารณภยั กรณศี กึ ษา : การฝึกซ้อมแผนภัยคมนาคมและการขนส่ง อาเภอเมอื ง จงั หวัดหนองคาย (สาหรับกล่มุ ผูจ้ ดั การฝกึ ซ้อมแผนปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภัย)

ส่วนที่ 1 รายละเอยี ดผ้ใู ห้สัมภาษณ์ (ข้อมูลทั่วไป) 1. เพศ  หญงิ  ชาย 2. อายุ  > 21 ปี  21-30 ปี  31-40 ปี  41-50 ปี  มากกว่า 50 ปี 3. ระดับการศึกษา  ประถมศกึ ษา- มัธยมศึกษาปีท่ี 3  มธั ยมศึกษาปที ี่ 6  อนปุ ริญญา  ปรญิ ญาตรี  สูงกวา่ ปรญิ ญาตรี  อน่ื ๆ…………………………… ส่วนท่ี 2 ปัจจยั ท่ีมีผลตอ่ ความสาเร็จในการฝึกซอ้ มแผนปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัย กรณีศกึ ษา : การฝกึ ซ้อมแผนภยั คมนาคมและการขนส่ง อาเภอเมือง จังหวดั หนองคาย 1. ทา่ นมนี โยบายในการจัดการฝกึ ซอ้ มแผนปูองกนั และบรรเทาสาธารณภยั อย่างไร 2. ทา่ นมีบทบาทและกระบวนการจัดการฝึกซ้อมแผนปอู งกันและบรรเทาสาธารณภยั อยา่ งไร -2-

3. ท่านมกี ารออกแบบการฝึกซ้อมแผนปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัยแต่ละครง้ั อย่างไรและมี จุดประสงคเ์ พื่ออะไร 4. ทา่ นมักจะเลอื กภยั อะไรในการฝกึ ซอ้ มแผนปอู งกันและบรรเทาสาธารณภยั และใชก้ าร ฝึกซ้อมในรปู แบบใด เพราะอะไร 5. จากการฝึกซ้อมแผนภยั คมนาคมและการขนสง่ อาเภอเมือง จังหวัดหนองคาย ในปี 2555 ทา่ นคดิ วา่ ประสบความสาเร็จหรือไม่ เพราะอะไร 6. ท่านคดิ วา่ อะไรคือปจั จยั ที่มีผลต่อการฝกึ ซอ้ มแผนปูองกันและบรรเทาสาธารณภัย กรณศี ึกษา : การฝกึ ซอ้ มแผนภยั คมนาคมและการขนส่ง อาเภอเมือง จังหวัดหนองคาย 7. ทา่ นคิดวา่ มปี ัญหาอปุ สรรคอะไรบ้าง ในการดาเนินการฝึกซ้อมแผนปูองกนั และบรรเทา สาธารณภัยในแต่ละครง้ั และทา่ นมขี ้อเสนอแนะอย่างไร

บรรณานกุ รม กระทรวงมหาดไทย , กรมปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัย . (2549). คู่มอื แนวทางปฏบิ ตั ิงานด้านการ ปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภัย . กรุงเทพมหานคร : สหมติ รพริ้นตง้ิ แอนด์พับลสิ ซ่งิ กระทรวงมหาดไทย , กรมปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั .(2550). คมู่ ือประชาชนในการจดั การภยั พบิ ัติ โดยอาศัยชมุ ชนเปน็ ฐาน . กรุงเทพมหานคร : สหมิตรพรน้ิ ต้ิงแอนด์พับลสิ ซ่ิง. กลุ่มงานกฎหมาย, สานักมาตรการปูองกนั สาธารณภยั , กรมปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั . พระราชบัญญตั ิป้องกันภยั ฝา่ ยพลเรือนกระทรวงมหาดไทย 2550. กรงุ เทพฯ : สานกั พิมพ์ คณะรฐั มนตรแี ละราชกจิ จานุเบกษา. ทศพล กฤตยพิสิฐ . (2549). การพฒั นาศกั ยภาพประชาชน. คณะสงั คมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ศรีนคริน ทรวิโรฒ . ธงชัย สนั ตวิ งษ์. (2543) การบริหารงานบคุ คล. กรงุ เทพฯ :ไทยวฒั นาพาณิช,2535. พัชรี สโิ รรส. (2550) . เทคนคิ การมีส่วนรว่ มของประชาชน คณะรฐั ศาสตร์มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสต.ร์ สมคดิ บางโม. (2546). การจดั การองค์การองค์การ.กรงุ เทพฯ : วิทยพฒั น์ สายทิพย์ สุคตพิ นั ธ์ , (2546). รายงานผลการวจิ ัยเรือ่ ง การมีส่วนรว่ มของชุมชนในการพฒั นา ประชาธิปไตย ศกึ ษาเฉพาะกรณอี งค์การบริหารสว่ นตาบล , มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสต.ร์ โสภารตั น์ จารุสมบัติ. (2553). ศักยภาพองค์กรปกครองส่วนท้องถนิ่ ในการจดั การสงิ่ แวดลอ้ ม : ศึกษา เฉพาะกรณเี ขตควบคมุ มลพิษในเขตปรมิ ณฑล . กรงุ เทพฯ สานักงานคณะกรรมการวิจยั แห่งชาติ Cohen, J.M. and Uphoff, N.T.1981.Rural Development Participation : Concept and Measures for Project Design Implementation and Evaluation. Rural Development Committee Center for International StudiesCornell University.

ประวตั ผิ ูศ้ กึ ษาวิจัย ชือ่ – นามสกุล นางสาวธิดา แกว้ จันทึก วัน เดอื น ปี เกดิ 26 กมุ ภาพนั ธ์ 2521 สถานทเี่ กดิ จังหวดั อุดรธานี วุฒิการศกึ ษา -ปริญญาตรี นิติศาสตรบ์ ัณฑติ มหาวิทยาลัยรามคาแหง -ปรญิ ญาโท รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต (รป.ม.) สาขารฐั ศาสตร์มหาบณั ฑิต มหาวิทยาลัยอีสาน ประสบการณ์รบั ราชการ ปี 2548 รับราชการ ในตาแหน่ง เจ้าหน้าที่วเิ คราะห์นโยบายและแผน สานักงานป้องกัน และบรรเทาสาธารณภัยจงั หวดั อดุ รธานี ปจั จุบนั ดารงตาแหนง่ นกั วิเคราะห์นโยบายและแผนชานาญการ สังกดั สานักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจงั หวดั สระบรุ ี ปฏบิ ตั ริ าชการ ศูนยป์ อ้ งกันและบรรเทาสาธารณภัยเขต 14 อุดรธานี กรมป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั กระทรวงมหาดไทย

รายงานการศึกษา เรือ่ ง ความสาเรจ็ ในการบริหารจดั การการใหค้ วามชว่ ยเหลอื ผูป้ ระสบอุทกภัย กรณีศกึ ษา : หมู่ 1 บ้านวงั เลา ตาบลโนนทอง อาเภอนายูง จังหวดั อดุ รธานี จดั ทาโดย สมพร สดี า รหัสประจาตวั นักศึกษา 35 เอกสารฉบบั นเ้ี ป็นส่วนหนึ่งในการศึกษาอบรม

หลกั สูตร นกั บริหารงานปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภัย (นบ.ปภ.) รุ่นท่ี 10 ระหว่างวนั ที่ 7 มกราคม – 10 เมษายน 255 7 วิทยาลัยปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภัย กรมปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภยั

-ข- กติ ติกรรมประกาศ รายงานการศึกษาวจิ ยั เร่อื ง ความสาเร็จในการ บริหารจดั การการ ให้ความชว่ ยเหลือผู้ ประสบอุทกภยั กรณศี กึ ษา : หมู่ 1 บา้ นวังเลา ตาบลโนนทอง อาเภอนายูง จังหวัดอุดรธานี น้ี สาเร็จ ได้ดว้ ยดี เนอ่ื งจาก ผ้ศู ึกษาวิจยั ไดร้ บั ความอนุเคราะห์ จาก ดร.ปยิ วตั ร์ ขนษิ ฐาบุตร อาจารยว์ รชพร เพชรสุวรรณ และคณะกรรมการทป่ี รกึ ษา คณะผบู้ ริหารและ ผู้อานวยการโครงการวทิ ยาลยั ป้องกันและ บรรเทาสาธารณภัย ซึง่ ไดก้ รุณาตรวจสอบ แนะนา และใหแ้ นวทางอันถกู ตอ้ ง จนทาใหผ้ ้ศู ึกษาประสบ ความสาเร็จในการศกึ ษา คน้ คว้า และทาใหร้ ายงานการศกึ ษาวิจัยฉบบั นีส้ าเร็จไดอ้ ย่างสมบูรณ์ ผู้ศึกษาวจิ ยั ขอขอบพระคณุ ดร.ปยิ วตั ร์ ขนิษฐาบตุ ร อาจารย์วรชพร เพชรสวุ รรณ และคณะกรรมการท่ีปรึกษา คณะผบู้ รหิ าร และ ผอู้ านวยการโครงการวทิ ยาลัยปอ้ งกันและบรรเทา สาธารณภัย ตลอดจนเจา้ หน้าทขี่ ององคก์ ารตา่ งๆ ที่เก่ียวขอ้ ง เชน่ ห้องสมุดกรมป้องกนั และบรรเทา สาธารณภยั ท่ีกรุณา เออื้ เฟ้อื ขอ้ มูล และผ้ทู ต่ี อบแบบสอบถามทกุ ท่าน ตลอดจนนักวชิ าการทกุ ทา่ นท่ผี ู้ ศกึ ษาไดน้ าผลงานอา้ งองิ ประกอบการศกึ ษาในคร้ังน้ี ผ้ศู กึ ษาใคร่ขอบพระคุณไว้ ณ ที่น้ดี ว้ ย ผศู้ ึกษาหวังเปน็ อยา่ งยิ่งวา่ รายงานการศกึ ษาวจิ ัยฉบบั น้ี จะเป็นประโยชนต์ ่อผ้ทู ส่ี นใจ เก่ยี วกบั ปัจจยั ท่มี ผี ลตอ่ ความสาเร็จในการ บรหิ ารจดั การการ ใหค้ วามชว่ ยเหลอื ผู้ประสบ อทุ กภัย กรณีศกึ ษา : หมู่ 1 บ้านวงั เลา ตาบลโนนทอง อาเภอนายูง จังหวัดอดุ รธานหี รอื อาจใชเ้ ปน็ แนวทางใน การศึกษาคน้ ควา้ ต่อไปได้อย่างดี คุณความดีอันใดท่เี กดิ จากการศึกษาครัง้ นี้ ผู้ศกึ ษาของมอบแด่ บดิ า มารดา สามคี ณาจารย์ และผ้ทู เ่ี กี่ยวข้อง สนบั สนุนผ้ศู กึ ษาด้วยดี ตลอดมา สมพร สีดา มีนาคม 255 7

-ก- คานา เอกสารการศึกษานี้ จัดทาขน้ึ เพอื่ วเิ คราะห์หาความสาเรจ็ ในการ บรหิ ารจัดการการ ให้ ความชว่ ยเหลือผู้ประสบ อุทกภยั กรณีศึกษา : หมู่ 1 บ้านวงั เลา ตาบลโนนทอง อาเภอนายูง จงั หวัด อุดรธานี เพอื่ นาข้อเทจ็ จริงพร้อมทัง้ ปญั หาและอปุ สรรคในการปฏบิ ัตงิ านไปใช้เปน็ แนวทาง การทบทวน ปรับปรุงแผนการเตรยี มความพรอ้ มในการใหค้ วามชว่ ยเหลอื ผ้ปู ระสบภยั อุทกภยั ในพ้นื ที่ ให้มีประสิทธภิ าพ ยิ่งขน้ึ ประยกุ ต์ใชใ้ นการพัฒนาวิธีการปฏิบตั งิ านใหม้ ีประสทิ ธภิ าพมากยิง่ ขน้ึ ซงึ่ อาจเป็นบทเรยี นทีม่ ี ประโยชนอ์ ยา่ งยงิ่ ในการช้ีนาและระบวุ ธิ ีการดาเนนิ งาน และเพ่อื ให้บรรลุเป้าหมายอย่างแท้จรงิ ต่อไป ผู้ศกึ ษาวิจยั ขอขอบพระคุ ณ คณะกรรมการท่ปี รึกษา ตลอดจนคณะผบู้ รหิ ารวิทยาลัย ป้องกนั และบรรเทาสาธารณภัย ผอู้ านวยการและคณะเจ้าหนา้ ทโี่ ครงการนกั บรหิ ารงานปอ้ งกนั และ บรรเทาสาธารณภัย รนุ่ ที่ 10 ทีใ่ ห้ความรู้ คาแนะนา และขอขอบพระคุณเจ้าหน้าท่ี ทีเ่ ก่ียวข้องท้งั สานกั งานป้องกันและบรรเทาสาธารณภยั จังหวดั อุดรธานี ศูนยป์ อ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภยั เขต 1 4 อดุ รธานี เจ้าหน้าที่ทีท่ าการอาเภอนายงู และองคก์ ารบริหารสว่ นตาบลโนนทอง ทใี่ หก้ ารสนับสนุนและ ใหค้ วามรว่ มมือในการให้ข้อมูล และช่วยเหลอื จนสาเรจ็ ลุล่วงไปด้วยดี หากมขี อ้ บกพรอ่ งประการใด ปรากฏในรายงานฉบับนผ้ี ศู้ ึกษายนิ ดนี ้อมรบั นาไปปรบั ปรงุ แกไ้ ข ต่อไป ด้วยความเคารพ มีนาคม 255 สมพร สีดา 7

-ค- บทสรุปผ้บู รหิ าร การศกึ ษาวจิ ัย เรอ่ื ง “ ความสาเร็จในการ บรหิ ารจัดการการ ให้ความชว่ ยเหลือผู้ประสบ อทุ กภยั กรณศี ึกษา : หมู่ 1 บา้ นวงั เลา ตาบลโนนทอง อาเภอนายงู จังหวดั อุดรธานี” ในครงั้ นี้ เพ่อื วเิ คราะห์ความสาเร็จในการบรหิ ารจัดการการใหค้ วามช่วยเหลือผปู้ ระสบอทุ กภัย ในด้านบคุ ลากร ด้าน งบประมาณ และ ด้านการอพยพผปู้ ระสบภัย ซ่ึงตามแผนปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภัยจังหวดั อดุ รธานี พ.ศ.2553-2557 ได้บรู ณาการสรรพกาลงั ต่างๆ มกี ารแบง่ มอบหน้าทีก่ ารปฎิบัติงานอย่างชัดเจน ตง้ั แตก่ ่อนเกิดภัย ขณะเกดิ ภยั และหลังภัยส้ินสุดลง ผลการศึกษา ความสาเรจ็ ในการบรหิ ารจัดการการให้ความชว่ ยเหลอื ผูป้ ระสบอทุ กภัย กรณศี ึกษา : หมู่ 1 บ้านวงั เลา ตาบลโนนทอง อาเภอนายงู จงั หวัดอดุ รธานี ใน 3 ดา้ น คอื ดา้ น งบประมาณ ด้านบุคลากร และดา้ นการอพยพผู้ประสบภัย พบวา่ ด้านการอพยพผูป้ ระสบภยั มีค่าเฉล่ยี สงู สดุ เน่อื งจากผ้บู รหิ ารใหค้ วามสาคัญในการชว่ ยเหลอื ผปู้ ระสบอุทกภัย จึงสง่ เสรมิ ให้มคี วามพรอ้ มด้าน การอพยพผู้ประสบภยั ตลอดจนการสง่ เสรมิ ใหม้ กี ารฝกึ ซอ้ มแผนป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยระดบั จงั หวัดและระดับอาเภออยา่ งตอ่ เนื่องเปน็ ประจาทุกปี รองลงมาคอื ด้านบคุ ลากร ซง่ึ การพัฒนาบุคลากร ของกรมปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภยั มีการดาเนินการอยตู่ ลอดเวลาท้งั บุคลากรภายใต้กรมหรือ บคุ ลากรเครือข่ายโดยเฉพาะองค์กรปกครองส่วนทอ้ งถน่ิ มีการจัดหลกั สูตรตา่ งๆ ทงั้ ในระดับผปู้ ฏบิ ตั ิการ ฉุกเฉินหรอื ระดบั ผ้บู รหิ าร เปน็ ต้น และด้านงบประมาณ มคี า่ เฉลี่ยต่าสดุ ในการจัดสรรงบประมาณ เก่ยี วกับการชว่ ยเหลอื ผปู้ ระสบภัยนั้นมีจานวนมาก และมกี ารจากดั วงเงินตามระดบั ความรนุ แรงของภยั โดยเฉพาะเงนิ ทดรองราชการภายใต้การดาเนินการของ คณะกรรมการ กชภจ. ซึง่ มผี ูว้ ่าราชการจังหวดั เปน็ ประธาน วงเงิน 20 ล้านบาท แต่ยงั คงขอ้ ตดิ ขัดในเรอื่ งของการใช้ระเบียบการเบกิ จ่ายเงิน (เงินทด รองราชการ)อยบู่ า้ ง ซึ่งก่อใหเ้ กิดความลา่ ชา้ ในการชว่ ยเหลอื ในการน้ี ผวู้ จิ ยั หวังผลที่ไดร้ ับจากการศึกษาในครงั้ นวี้ ่า จะเปน็ ประโยชน์ต่อหนว่ ยงาน ด้านการสนับสนุนจงั หวัดในการให้ความช่วยเหลอื ผู้ประสบภัยตา่ งๆ และผบู้ ริหารของหน่วยงาน เพือ่ ใช้ ประกอบการพิจารณาวางแนวทางในการเตรียมความพร้อมปอ้ งกันและใหค้ วามชว่ ยเหลือผปู้ ระสบภยั ให้ เกิดความรวดเรว็ และมีประสทิ ธภิ าพยงิ่ ข้นึ ตอ่ ไป

-ง- สารบญั หนา้ คานา ก กติ ติกรรมประกาศ ข บทสรุปผู้บรหิ าร ค สารบญั ง บทที่ 1 บทนา 1.1 ความเป็นมาของเรื่องและสถานการณ์ปัจจุบนั 1 1.2 เหตุผลและความจาเปน็ ในการศึกษา 2 1.3 วัตถปุ ระสงค์ของการศกึ ษา 3 1.4 ขอบเขตของการศกึ ษา 3 1.5 นิยามศพั ท์ 4 1.6 กรอบแนวคดิ ในการศกึ ษา 4 1.7 ประโยชน์ทคี่ าดว่าจะไดร้ ับ 4 บทที่ 2 แนวคิด ทฤษฎี ระเบียบกฎหมาย และงานวจิ ัยทเี่ ก่ียวข้อง 2.1 แนวความคดิ และหลักการเกีย่ วกับการปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภัย 5 2.2 แนวคิดเก่ยี วกับความรูเ้ ร่ืองการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั 5 2.3 แนวคดิ เก่ยี วกับแผนปฎบิ ตั กิ ารฉุกเฉินป้องกันและแกไ้ ขปญั หาจากอุทกภัยฯ 2556 8 2.4 ทฤษฎที ี่เก่ยี วข้องและสนบั สนนุ 29 2.5 กฎหมายท่เี กี่ยวข้อง 39 2.6 ผลงานวิจัยทเี่ กย่ี วข้อง 41 บทท่ี 3 วธิ ีดาเนนิ การวจิ ัย 3.1 ประชากรและกลุ่มตัวอยา่ ง 47 3.2 ขอบเขตและพน้ื ท่ีการศึกษา 47 3.3 วธิ ีการศึกษา 47 3.4 การเก็บรวบรวมขอ้ มูล 49 3.5 การวเิ คราะหข์ อ้ มลู 49 บทท่ี 4 ผลของการศกึ ษาวิเคราะห์ สว่ นท่ี 1 ขอ้ มูลทัว่ ไปปัจจัยส่วนบุคคลของผู้ตอบแบบสอบถาม 51 ส่วนที่ 2 ข้อมูลเก่ยี วกบั ความคดิ เห็นความสาเรจ็ ในการให้ความชว่ ยเหลอื ฯ 53

บทที่ 5 บทสรปุ ผลการศกึ ษาวิจัยและข้อเสนอแนะ 57 58 5.1 สรุปผลการศึกษา 5.2 ข้อเสนอแนะ บรรณานุกรม ภาคผนวก สารบัญแผนภูมิ หน้า แผนภูมทิ ่ี 1 แสดงโครงสร้างศูนยอ์ านวยการเฉพะกิจ ระดับจังหวดั 12 แผนภูมิที่ 2 แสดงกระบวนการแจ้งเตอื นภยั 15 แผนภูมทิ ่ี 3 แสดงกระบวนการพฒั นากลไกการเตอื นภัยไปสชู่ ุมชน 16 20 แผนภูมิท่ี 4 แสดงการเผชิญเหตุและบัญชาการเหตกุ ารณ์ฯ กรณอี ทุ กภยั ความรนุ แรงระดับ 2 21 แผนภูมิที่ 5 แสดงการเผชิญเหตุและบญั ชาการเหตกุ ารณฯ์ กรณอี ุทกภยั ความรนุ แรงระดบั 3 22 แผนภมู ทิ ่ี 6 แสดงการเผชิญเหตุและบญั ชาการเหตกุ ารณฯ์ กรณีอทุ กภยั ความรนุ แรงระดับ 4

สารบัญตาราง หน้า ตารางที่ 1 แสดงจานวนของผ้ตู อบแบบสอบถาม จาแนกตามเพศ 51 ตารางที่ 2 แสดงจานวนของผตู้ อบแบบสอบถาม จาแนกตามอายุ 52 ตารางที่ 3 แสดงจานวนของผู้ตอบแบบสอบถาม จาแนกตามระดบั การศึกษา 52 ตารางท่ี 4 แสดงจานวนของผู้ตอบแบบสอบถาม จาแนกตามตาแหน่ง 52 ตารางที่ 5 แสดงจานวนของผู้ตอบแบบสอบถาม จาแนกตามระยะเวลาที่ทางาน 53 ตารางที่ 6 แสดงจานวนของผ้ตู อบแบบสอบถาม จาแนกตามประสบการณ์การทางาน 53 ตารางที่ 7 แสดงคา่ เฉลีย่ ( ) และส่วนเบ่ยี งเบนมาตรฐาน (S.D.) ความสาเร็จในการ 53 ให้ความช่วยเหลอื ทุกดา้ น ตารางท่ี 8 แสดงคา่ เฉลี่ย ( ) และสว่ นเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความสาเร็จในการ 54 ให้ความช่วยเหลอื ดา้ นงบประมาณ ตารางท่ี 9 แสดงคา่ เฉลีย่ ( ) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความสาเรจ็ ในการ 55 ให้ความช่วยเหลอื ดา้ นบคุ ลากร ตารางท่ี 10 แสดงค่าเฉล่ีย ( ) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ความสาเร็จในการ 56 ให้ความช่วยเหลอื ดา้ นเครอื่ งมือ เครอื่ งจักรกล ยานพาหนะ

บทนา บทที่ 1 ความสาเรจ็ ในการบรหิ ารจัดการการให้ความชว่ ยเหลอื ผปู้ ระสบอทุ กภยั กรณีศกึ ษา : หมู่ 1 บา้ นวังเลา ตาบลโนนทอง อาเภอนายูง จงั หวัดอดุ รธานี 1. ความเปน็ มาของเรือ่ งและสถานการณป์ ัจจบุ ัน สืบเน่ืองจากสภาพแวดลอ้ มของโลกมกี ารเปลี่ยนแปลง ทาใหเ้ กิดปรากฏการณท์ างธรรมชาติ ต่าง ๆ ข้นึ อาทิ สภาวะเรือนกระจก ( Green House Effect) เป็นสาเหตใุ ห้อณุ หภมู ขิ องโลกสูงขึ้นดว้ ยการเกดิ ปรากฏการณ์ El Nino ซึ่งส่งผลใหส้ ภาพอากาศมีการแปรปรวน กอ่ ให้เกิดภยั พบิ ตั ิจากธรรมชาติ ต่าง ๆ มีความรนุ แรงขึ้นตามลาดับ หรอื การก่อสร้างโรงงานอตุ สาหกรรม เพื่อเรง่ ผลผลิตทางภาคอตุ สาหกรรม สนองตอบความต้องการทางกายภาพในการอานวยความสะดวกใหก้ ับมวลมนุษย์ มีการใชท้ รัพยากรธรรมชาติ อยา่ งแพรห่ ลาย ประกอบกับผบู้ รหิ ารภาครฐั ของไทยทกุ ชดุ มีนโยบายในการเพิม่ การเจรญิ เตบิ โตทาง เศรษฐกิจโดยการส่งเสรมิ ภาคการผลิตทางอตุ สาหกรรมเปน็ หลัก ในขณะเดยี วกันก็ไมไ่ ด้มกี ารจัดการภาวะทาง ธรรมชาติให้เกิดการสมดุลไปในขณะเดยี วกันดว้ ย การเปล่ยี นแปลงในวฒั นธรรมแหง่ การดารงชวี ิตดังกล่าว สง่ ผลกระทบต่อดลุ ยภาพของส่ิงแวดล้อม ทาใหส้ มดลุ ของธรรมชาติเปลีย่ นแปลงไป เช่น ฤดกู าลเปลี่ยน ฝนตก ไม่ถกู ต้องตามฤดกู าล เป็นต้นเหตุของสถานการณ์อทุ กภัยคร้งั ใหญ่ ๆ หลายต่อหลายครั้ง ซ่งึ การเกดิ อุทกภยั แต่ละคร้ังไดท้ าลายพ้ืนท่เี กษตรกรรม เรือกสวน ไร่ นา บ้านเรอื น ทรัพยส์ ินของประชาชน และของทาง ราชการส่งิ สาธารณประโยชน์ หรอื แมก้ ระทง่ั ชีวิตมนุษย์ไปเป็นจานวนมาก เนอื่ งจากชมุ ชนเป็นด่านแรกท่ี จะต้องเผชิญกบั ผลกระทบจากภัยพบิ ัติ เปน็ ทท่ี ราบและเขา้ ใจถงึ ความจาเป็นรวมท้งั ความต้องการทีแ่ ทจ้ ริงของ ตนในการรบั มอื กับภยั พิบัติ ในปัจจุบนั สาธารณภัยหรอื ภัยพบิ ตั ิ เป็นสภาวการณ์หนึ่งท่กี ่อให้เกิดปัญหากับประเทศไทยมาเปน็ เวลา ชา้ นาน และยง่ิ ทวคี วามรุนแรงขึ้นมากเป็นลาดับ ในยคุ ปจั จบุ ันมีความเจรญิ ทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สงั คม อุตสาหกรรมเพ่ิมมากข้ึน แตค่ วามสานกึ ในการรับผดิ ชอบโดยตรงต่อสิ่งแวดล้อมหรอื สภาพนิเวศน์ของ ประชากรกลับไมไ่ ดม้ กี ารพฒั นาตามไปกับความเจรญิ ในดา้ นต่างๆ ประกอบกบั ภัยพิบตั ิที่เกิดข้นึ ใน ยคุ นม้ี ี ความหลากหลายซบั ซอ้ นยงิ่ ขน้ึ ไม่ว่าจะเปน็ ภัยทเี่ กดิ จากธรรมชาติ ( Natural Disaster) เช่น วาตภยั อุทกภยั และดิน/โคลนถล่ม ไฟปาุ แผ่นดินไหว คล่นื สึนามิ และภยั ทีเ่ กดิ จากการกระทาของมนษุ ย์ (Human Disaster) เชน่ อคั คีภัย สารเคมีและวตั ถุอนั ตราย อาคารถล่ม ซงึ่ ภยั พบิ ตั ิ ได้สร้างความสญู เสยี ใหแ้ ก่ประชาชนในพ้นื ท่ี ทัง้ ชีวิตและทรพั ย์สนิ แล้วยงั ส่งผลกระทบตอ่ เศรษฐกจิ ของประเทศด้วย (สานกั ส่งเสรมิ การปูองกนั สาธารณภยั . 2550 : คานา) ซงึ่ ขอ้ มูลจากแผนปูองกันภยั ฝุาย พลเรอื นแห่งชาติ พ.ศ.

2548 ประเภทภยั พบิ ัตทิ ีม่ รี ะดับความเสยี่ งภัยมากท่ีสดุ ในประเทศไทย ไดแ้ ก่ อุทกภัย ซึ่งมีระดบั ความ เสี่ยงสงู โดยมตี ัวเลขนา้ หนกั อยทู่ ี่ 2.39 รองลงมาคืออบุ ัตเิ หตุ วตั ถุระเบดิ พายไุ ตฝ้ นุ ภยั แลง้ อคั คภี ยั และโคลนถล่มตามลาดบั (สานกั งานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ. 2552 : บทนา) ในการบริหารจดั การภัยพบิ ตั ิ โดยทวั่ ไปจะแบ่งตามวฎั จกั รการบริหารจัดการภัยพิบตั ิ 4 ขน้ั ตอน ดงั น้ี 1) การปูองกนั และลดผลกระทบ 2) การเตรยี มพร้อมรับภยั 3) การจดั การในภาวะฉุกเฉิน และ 4) 2 การจัดการหลงั การเกดิ ภัย (สานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ. 2552 : บทนา) ซ่ึงสามารถแยก ออกมาใหเ้ ข้าใจไดโ้ ดยงา่ ย จานวน 3 ขน้ั ตอน ไดแ้ ก่ 1) กอ่ นเกิดภยั 2) ขณะเกิดภัย และ 3) หลงั เกดิ ภัย โดยในขั้นตอนแรกจะเปน็ ข้นั ตอนของการปอู งกนั ภยั พิบัติหรือสาธารณภัย ไมว่ า่ จะเป็นการใหค้ วามรู้ การประเมนิ ศกั ยภาพในการรบั มือ การฝกึ อบรม การมีส่วนรว่ มของประชาชนในพนื้ ท่เี ส่ยี งในการเกดิ ภัยพิบัติ เปน็ ตน้ สว่ นขัน้ ตอนท่ี 2 เป็นข้นั ตอนการบริหารจดั การพน้ื ที่ในภาวะวกิ ฤตหิ รือในชว่ งท่กี าลงั เกิดสาธารณภัย ขนึ้ โดยเน้นการดาเนนิ งานในลักษณะบูรณาการ การประสานงานระหวา่ งหนว่ ยงานหลายหน่วยงาน ทงั้ น้ี อยภู่ ายใตแ้ นวทางและแผนงานจากแผนหรือโครงการที่กาหนดข้ันตอนการดาเนินงาน หนว่ ยงานทรี่ บั ผดิ ชอบ ในแตล่ ะภารกิจ ตลอดจนข้อมูลพน้ื ฐานของพื้นท่ีที่ดาเนินงาน เชน่ แผนปูองกันและบรรเทาสาธารณภยั ในระดับประเทศ จงั หวดั และพื้นที่ หรอื แผนเฉพาะกิจในการจัดการภัยพิบตั หิ รอื สาธารณภัยในแตล่ ะ ประเภท เชน่ อคั คภี ยั วาตภยั อทุ กภัยและดนิ โคลนถล่ม เปน็ ต้ น ส่วนขัน้ ตอนสุดทา้ ยได้แก่ ขนั้ ตอน ภายหลงั จากเกดิ ภยั พบิ ัตแิ ลว้ จะเป็นส่วนท่ีเนน้ ในเรื่องของการบรรเทาผลกระทบท่ีเกิดขึ้นจากภัยพบิ ัติ การเยียวยาผู้ได้รบั ผลกระทบ การสงเคราะห์และฟ้ืนฟผู ปู้ ระสบภัย ซึ่งเป็นขั้นตอนท่เี ตม็ ไปดว้ ยความยงุ่ ยาก และลาบากในการปฏบิ ตั งิ าน เนือ่ งจากจะตอ้ งบริหารจดั การในขณะที่ภยั พบิ ตั ิไดผ้ า่ นพน้ ไปแลว้ เจ้าหน้าท่ี ผ้ปู ฏิบัติงานจะตอ้ งมีความสามารถในการรับมอื กบั ความเดอื ดรอ้ นของผปู้ ระสบภัย ซึ่งหากมจี านวนมากกจ็ ะ ยิง่ เพม่ิ ความลาบากในการทางานมากยง่ิ ข้ึน โดยเราจะตอ้ งไมล่ ืมวา่ ในขณะนัน้ สภาพของผู้ประสบภยั ท้ังดา้ น ร่างกายและจิตใจไมอ่ ยใู่ นสภาวะปกติ เพราะได้รบั ผลกระทบและความเดือดรอ้ นจากภยั พิบัตใิ นรปู แบบต่างๆ กันไม่มากก็น้อย อกี ทง้ั ยังมหี นว่ ยงานมากมายหลายหน่วยงานในการเข้าไปบรรเทาและให้ความชว่ ยเหลอื ผู้ประสบภัยทาใหอ้ าจเกิดความสับสนวุ่นวายได้ ดงั นั้น ในการบริหารจดั การภัยพบิ ตั ใิ นขั้นตอนน้ีจะตอ้ งอาศยั เครือ่ งมอื ในการปฏบิ ตั ิงานเพือ่ ความแนช่ ดั ในข้ันตอนการปฏิบัติงาน เชน่ ระเบียบ กฎหมาย หลักเกณฑ์ ตา่ งๆ รวมทงั้ ความรูค้ วามสามารถของเจ้าหน้าทีใ่ นทกุ ระดับท่ีมีหน้าที่ดาเนินงานในช่วงดงั กล่าว จากสถานการณ์ดังกล่าว สานักงานปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัยจังหวดั อุดรธานี มีบทบาทสาคัญ ในการช่วยเหลือ การปฏิบัตงิ านในพืน้ ท่ีจงั หวัดอุดรธานีซ่งึ ในชว่ งวิกฤต ทรพั ยากรทุกอย่างมีจากดั ประกอบกบั พน้ื ทป่ี ระสบภยั อยใู่ นพนื้ ทีห่ ่างไกล สภาพภมู ิประเทศโดยรอบเป็นภเู ขา ร่องเขา ประกอบกบั เครือ่ งจกั ร อปุ กรณ์ในการชว่ ยเหลอื ในพ้ืนที่ไมเ่ พียงพอ และอาจล่าชา้ เมอ่ื ขอสนับสนนุ จากหน่วยงานที่เกี่ยวขอ้ ง ถงึ แม้ว่า

จะบรู ณาการความรว่ มมอื ของทุกภาคส่วนแล้วกย็ ังไม่สามารถสนองความต้องการให้แกพ่ ี่นอ้ งผู้ประสบภัยได้ อยา่ งทันทว่ งที ดงั นน้ั จงึ มคี วามจาเปน็ ท่ีจะต้องทาการศึกษาคน้ คว้าว่า มีแนวทางการบริหารจดั การดา้ นใดบา้ งทีจ่ ะ นาไปสคู่ วามสาเรจ็ ในการชว่ ยเหลือผปู้ ระสบอุทกภยั ของ สานักงานปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัยจังหวดั อดุ รธานี เพ่อื นาข้อมลู ท่ีได้มาปรับปรุงการปฏบิ ตั ิงานให้เกิดผลสาเร็จตามเปาู หมายตอ่ ไปในอนาคต 2. เหตผุ ลและความจาเปน็ ในการศกึ ษาและคาถามในการวจิ ัย 2.1 เพ่อื นาขอ้ เทจ็ จริงพรอ้ มทง้ั ปัญหาและอุปสรรคในการปฏิบัตงิ านไปใชเ้ ปน็ แนวทาง การทบทวน ปรับปรุงแผนการเตรียมความพรอ้ มในการใหค้ วามช่วยเหลือผปู้ ระสบภยั อทุ กภยั ในพน้ื ที่ ให้มีประสิทธภิ าพ ย่งิ ข้นึ 3 2.2 คาถามวิจัย 1) สานกั งานปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัยจงั หวดั อุดรธานี มบี ทบาทตอ่ การชว่ ยเหลือ ผูป้ ระสบอุทกภยั ในพ้ืนท่ีจงั หวดั ท่รี บั ผิดชอบ ด้านใดบา้ ง 2) การบรหิ ารจดั การทเี่ป็นปัญหาและอปุ สรรคในการชว่ ยเหลอื ผ้ปู ระสบอทุ กภัยปี 2554ของสานักงาน ปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั จังหวดั อุดรธานี มอี ะไรบ้าง อย่างไร 3. วตั ถปุ ระสงค์ของการศกึ ษา 3.1 ผูว้ จิ ยั จะนาผลการศกึ ษานาเสนอต่อผูบ้ รหิ ารเพือ่ นามาเปน็ ข้อมูล ในการพฒั นาบคุ ลากร 3.2 เพ่อื ศึกษาถงึ แนวทางการบรหิ ารจดั การ การช่วยเหลือผปู้ ระสบอทุ กภยั ของ สานักงานปูองกนั และ บรรเทาสาธารณภยั จังหวดั อดุ รธานี 4. ขอบเขตการศึกษา การศกึ ษาครั้งนี้ ผศู้ ึกษาได้กาหนดขอบเขตของการศกึ ษาดังน้ี 1.ขอบเขตด้านเน้อื หา ศกึ ษาถงึ ความสาเรจ็ ในการบริหารจัดการการใหค้ วามชว่ ยเหลือผู้ประสบ อทุ กภยั ดา้ นปจั จัยสว่ นบคุ คล ปจั จยั ดา้ นการบริหารงบประมาณ ด้านบคุ ลากร ดา้ นเครอื่ งมอื เครื่องจักรกล ยานพาหนะ ซง่ึ เป็น ข้าราชการและเจา้ หน้าทขี่ อง สานกั งานปูองกันและบรรเทาสาธารณภยั จังหวดั อุดรธานี ศนู ยป์ ูองกันและบรรเทาสาธารณภัยเขต 14 อุดรธานี และเจ้าหน้าทอ่ี าเภอ /ท้องถิ่น ทีป่ ฏิบตั งิ านดา้ นการ ช่วยเหลือผปู้ ระสบอุทกภยั ตลอดจนเพ่อื ศึกษาปัญหา อปุ สรรค และแนวทางการปฏิบัติงานดังกล่าว ใหม้ ี ประสิทธิภาพยงิ่ ขึ้น 2.ขอบเขตด้านประชากรและพื้นทศ่ี กึ ษา

ประชากรทใี่ ช้ในการศึกษา ไดแ้ ก่ หัวหนา้ กลมุ่ งาน/หวั หน้าฝาุ ย ขา้ ราชการและเจา้ หน้าทีข่ องสานกั งานปูองกัน และบรรเทาสาธารณภัยจงั หวดั อุดรธานี ศนู ย์ปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัยเขต 14 อุดรธานี และ เจ้าหนา้ ทอ่ี าเภอ /ท้องถิ่น โดยทาการคดั เลอื กขา้ ราชการและเจ้าหนา้ ทีท่ ัง้ หมดของสานกั งานปอู งกนั และ บรรเทาสาธารณภยั จังหวัดอุดรธานี ศูนย์ปูองกนั และบรรเทาสาธารณภยั เขต 14 อุดรธานี และเจ้าหน้าที่ อาเภอ /ท้องถิน่ ท้งั หมดจานวน 60 คน เป็นกลุ่มตวั อยา่ ง ดังน้ี 2.1) เปน็ ขา้ ราชการทีป่ ฏิบัตงิ านในศูนย์ปอู งกันและบรรเทาสาธารณภัย เขต 1 4 อดุ รธานี จานวน 10 คน และเจา้ หนา้ ทีท่ ่ีเกี่ยวข้อง จานวน 20 คน 2.2) เป็นขา้ ราชการทป่ี ฏบิ ัตงิ านในสานักปูองกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวดั อุดรธานี จานวน 10 คน และเจา้ หน้าทที่ ี่เกี่ยวขอ้ ง จานวน 20 คน 2.3) เป็นขา้ ราชการที่ปฏิบัติงานในที่ทาการอาเภอนายงู จงั หวัดอดุ รธานี จานวน 3 คน และ เจ้าหน้าทท่ี เ่ี กยี่ วข้อง จานวน 7 คน 2.4) เป็นข้าราชการท่ีปฏิบัตงิ านในที่องคก์ ารบริหารส่วนตาบลโนนทอง อาเภอนายูง จังหวัด อดุ รธานี จานวน 3 คน และเจ้าหนา้ ทท่ี ี่เกีย่ วขอ้ ง จานวน 7 คน 4 3.ขอบเขตด้านระยะเวลา ระยะเวลาในการศึกษา 3 เดือน ตัง้ แตเ่ ดอื นมกราคม – มนี าคม 2557 4.ขอบเขตด้านตวั แปร 4.1) ตวั แปรตน้ ไดแ้ ก่ เพศ อายุ ตาแหน่ง ประสบการณ์ปฏิบตั งิ าน ระดบั การศกึ ษา และปัจจัย จากการได้รบั การสนบั สนุนดา้ นต่าง ๆ เชน่ ด้านงบประมาณ บุคลากร อปุ กรณ์ เคร่อื งมือเครื่องจักรกล ยานพาหนะ 4.2) ตัวแปรตาม ได้แก่ ความสาเรจ็ ในการบรหิ ารจัดการการให้ความชว่ ยเหลือผูป้ ระสบอุทกภยั ของสานักงานปูองกันและบรรเทาสาธารณภยั จังหวัดอดุ รธานี นยิ ามศพั ท์ 1. จุดแข็ง หมายถงึ ความสามารถและสถานการณ์ภายในท่เี ปน็ บวก และใช้ประโยชน์จากจดุ แข็งของ การดาเนนิ งานเหลา่ นอี้ ย่เู สมอ เพอื่ ดาเนนิ งานให้บรรลวุ ัตถุประสงค์ 2. จุดออ่ น หมายถงึ ความสามารถและสถานการณ์ภายในทเี่ ปน็ ลบและด้อยความสามารถ ซึ่งไม่ สามารถนามาใชเ้ ปน็ ประโยชนใ์ นการทางาน และเป็นอุปสรรคตอ่ ความสาเรจ็ ของงาน

3. อปุ สรรค หมายถงึ ปจั จยั และสภาพแวดลอ้ มภายนอก หรอื ปจั จัยจากสถานการณ์ภายนอก ทไ่ี ม่เอือ้ อานวย หรอื เป็นภยั คกุ คามต่อการทางาน 4. โอกาส หมายถงึ ปจั จยั และสภาพแวดล้อมภายนอกทเ่ี ปน็ ประโยชนต์ อ่ การดาเนนิ งาน ซงึ่ ต้อง คาดคะเนการเปลย่ี นแปลงเหล่านอ้ี าจจะทาใหค้ วามต้องการของประชาชนเปล่ยี นแปลงไป 5. ดา้ นระเบียบกฎหมาย หมายถึง กฎหมาย ระเบยี บ ขอ้ บังคบั ท่เี กีย่ วขอ้ งกบั การบริหารจัดการ สาธารณภัย เชน่ พระราชบัญญัตปิ ูองกนั และบรรเทาสาธารณภยั พ.ศ. 2550 ฯลฯ 6. การจดั โครงสรา้ งและองคก์ ร หมายถงึ การจัดต้งั องค์กรและการบรหิ ารจัดการทรัพยากรเพ่อื รบั ผิดชอบในการจดั การสถานการณฉ์ ุกเฉินทุกรปู แบบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเตรียมความพรอ้ มรับมอื และ การฟนื้ ฟูบูรณะ 7. การบริการจดั การในภาวะวกิ ฤต หมายถึง การบรหิ ารจัดการเพ่ือคลคี่ ลายสถานการณ์วกิ ฤตให้เข้า สภู่ าวะปกติโดยเรว็ ที่สดุ มคี วามหมายรวมถงึ การปฏบิ ัติการบรรเทาภัย การชว่ ยเหลอื การอพยพผูป้ ระสบ อทุ กภยั 5. ประโยชนท์ ่คี าดวา่ จะไดร้ ับ 6.1 รบั ทราบแนวทางในการปฏบิ ตั งิ านการช่วยเหลอื ผูป้ ระสบอุทกภยั อยา่ งเป็นรูปธรรมดา้ นการ ช่วยเหลือผปู้ ระสบอุทกภยั ด้านงบประมาณ ด้านบคุ ลากร ดา้ นการอพยพผู้ประสบภัย 6.2 รบั ทราบปัญหาอุปสรรคในการปฏบิ ัตงิ านการชว่ ยเหลือ ผู้ประสบอทุ กภัย อย่างเป็นรปู ธรรมด้านการ ชว่ ยเหลอื ผ้ปู ระสบอทุ กภยั ดา้ นงบประมาณ ด้านบุคลากร ด้านการอพยพผปู้ ระสบภยั 6.3 เพ่ือใช้เปน็ แนวทางการปฏิบัติงาน และพัฒนาการช่วยเหลอื ผ้ปู ระสบอุทกภยั ในพ้ืนที่รับผดิ ชอบให้มี ประสิทธิภาพย่งิ ขน้ึ บทที่ 2 แนวคดิ ทฤษฎี ระเบียบกฎหมาย และงานวจิ ยั ทีเ่ กี่ยวขอ้ ง การศึกษาเรือ่ ง “ความสาเร็จในการบริหารจัดการการใหค้ วามชว่ ยเหลอื ผปู้ ระสบ อทุ กภัย กรณีศกึ ษา : หมู่ 1 บ้านวงั เลา ตาบลโนนทอง อาเภอนายงู จงั หวดั อดุ รธานี” มีแนวคิดทฤษฎีระเบยี บกฎหมายทใ่ี ชใ้ นการศึกษา และงานวิจัยทเ่ี กี่ยวขอ้ งดังนี้ 1. แนวความคดิ และหลักการเกยี่ วกับการปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภยั วัฎจกั รการปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัย ประกอบด้วยการปูองกนั และลดผลกระทบ การเตรยี ม ความพร้อม การบรหิ ารจัดการในภาวะฉุกเฉิน และการจดั การหลังเกิดภัย ภยั พิบตั จิ ากธรรมชาติและภัยจาก การกระทาของมนษุ ย์ ได้สร้างความสูญเสียให้แกช่ ีวิตและทรัพยส์ ินของประชาชนและของรัฐเปน็ อยา่ งมาก

ดังนั้น จึงควรเตรียมพร้อมปอู งกันภยั พิบัติ ท้งั ในเร่ืองคนและเคร่อื งมอื ไวใ้ ห้พรอ้ มสาหรับการเผชิญเหตุสาธารณ ภยั รวมทง้ั จดั ระบบการบริหารจดั การในสถานการณ์ฉกุ เฉิน การบริหารงานในภาวะวิกฤต หมายถึง ภาวะที่มกี รณีหรือเหตกุ ารณเ์ กิดข้ึนทาให้เกดิ ความเสยี หาย แก่ชีวติ และทรพั ยส์ ินของประชาชน หรือของรัฐอย่างกวา้ งขวางรนุ แรง หรอื ทาใหเ้ กดิ ความเสียหายต่อ ภาพลักษณ์และชอื่ เสียงของประเทศชาติ รัฐบาลในภาพรวม หรือบุคคลในรัฐบาล รวมถงึ เหตุการณ์ที่ส่งผลเสยี ต่อเสถียรภาพทางการเมอื ง สังคม เศรษฐกจิ อย่างรนุ แรงด้วย ซ่งึ ลักษณะของภาวะวิกฤต มีสาเหตจุ ากทง้ั ธรรมชาติ และการกระทาของกลมุ่ คน โดยเฉพาะอุทกภัย ภัยสารเคมแี ละวตั ถุอันตราย ปจั จัยทีส่ าคัญที่สง่ ผลสาเร็จในการบริหารจัดการ ได้แก่ - การจัดองคก์ รรับผดิ ชอบในทกุ ระดับ - การคน้ หาและช่วยเหลอื ผปู้ ระสบภยั - การรักษาความสงบเรยี บรอ้ ยในพื้นที่ - การตอบสนองความจาเปน็ พ้นื ฐานดา้ นปัจจยั สี่ (แหล่งทม่ี า : แผนการปอู งกันและบรรเทาสาธารณภยั แห่งชาติ พ.ศ. 2553 – 2557) 2. แนวคิดเกี่ยวกับความรู้เรอื่ งการปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภัย ประเภทของสาธารณภัย สาธารณภัย หมายถงึ “อัคคภี ัย วาตภยั อทุ กภัย ตลอดจนภยั อ่ืนๆ อันมมี าเปน็ สาธารณะ ไมว่ ่าเกดิ จากธรรมชาติ หรือมผี ู้กระทาให้เกิดขน้ึ ซง่ึ ก่อให้เกิดอันตรายตอ่ ชวี ิตรา่ งกายของประชาชน หรือความเสยี หาย แกท่ รพั ยส์ นิ ของประชาชนหรอื รัฐ” สาธารณภยั มี 2 ประเภท 1. ภยั ธรรมชาติ หมายถงึ ภัยอนั ตรายตา่ งๆ ท่เี กิดขน้ึ ตามธรรมชาตไิ ม่วา่ จะเปน็ แผ่นดนิ ไหว ภัยแล้ง ภัยหนาว และ อ่ืนๆ ซ่งึ การเกิดแตล่ ะครัง้ นามาซง่ึ ความสญู เสยี ทัง้ ชวี ติ และทรพั ย์สนิ ของมนุษย์ เปน็ อยา่ งมาก มนุษยไ์ ด้ พยายามท่จี ะเรียนรแู้ ละศกึ ษาถงึ ปรากฏการณ์ธรรมชาติและคน้ พบวา่ ภัยธรรมชาตินนั้ มคี วามยงิ่ ใหญส่ ุดที่ 6 มนษุ ยจ์ ะสามารถควบคมุ ได้ หนทางเดียวท่ีดีทีส่ ดุ ที่พึงกระทาตอนน้ี คือ พยายามเรยี นรู้ธรรมชาติต่าง ๆ แล้ว หาทางปูองกัน และลดความเสียหายทีจ่ ะเกิดจากภัยธรรมชาติเหลา่ นนั้ ใหม้ ากที่สุด ภัยธรรมชาตติ า่ งๆ แลว้ หาทางปูองกัน และลดความเสียหายท่ีจะเกดิ จาก ภยั ธรรมชาตเิ หล่านัน้ ใหม้ ากท่ีสุด ภัยธรรมชาติสามารถ แบง่ เป็น 9 ประเภทใหญๆ่ ดังนี้

1. 1) วาตภยั หมายถึง ภัยธรรมชาติซ่ึงเกดิ จาก พายุลมแรง แบ่งได้ 2 ชนดิ คอื ก. วาตภยั จากพายุฤดู ร้อน จะเกดิ ในชว่ งฤดูรอ้ น (มีนาคม-พฤษภาคม) บางคร้งั จะเกิดพายุฝนฟูาคะนองและอาจมีลูกเหบ็ ทาความ เสยี หายได้ในบริเวณเล็กๆ ช่วงเวลาส้นั ๆ ข. วาตภยั จากพายุหมนุ เขตร้อน จะเกดิ ขึ้นในช่วง ฤดูฝน เมอ่ื พายุ หมนุ เขตรอ้ นเคลอ่ื นตัวขึ้นจะทาความเสยี หายใหบ้ รเิ วณทเี่ คลือ่ นผา่ นเปน็ อย่างมาก ความรุนแรงของพายุหมนุ เขตรอ้ นแบ่งตามความเรว็ ลมสูงสดุ ใกลจ้ ดุ ศนู ย์กลางได้ ดงั น้ี พายุดเี ปรสชั่น มกี าลงั อ่อน ความเรว็ ใกล้ ศูนย์กลางไม่เกิน 63 กม./ชม. พายโุ ซนรอ้ นมีกาลงั ปานกลาง ความเรว็ ลมใกลศ้ นู ยก์ ลาง 63-117 กม./ชม. พายไุ ตฝ้ นุ มกี าลังแรง ความเรว็ ลมใกลศ้ ูนย์กลางตงั้ แต่ 118 กม./ชม. ข้ึนไป 1.2) อุทกภัย หมายถงึ ภัยและอนั ตรายทเี่ กดิ จากสภาวะน้าทว่ มขังหรือน้าท่วมเฉียบพลนั มสี าเหตมุ า จากการเกดิ ฝนตกหนักหรอื ฝนตกต่อเนอื่ งเปน็ เวลานาน ภยั จากนา้ ท่วมหรอื อุทกภัย สามารถแบง่ ออกได้ คือ อทุ กภัยจากน้าปุาไหลหลาก และนา้ ทว่ มฉับพลนั เกิดข้นึ เม่อื มีฝนตกหนกั เหนอื ภูเขาต่อเนอ่ื งเปน็ เวลานาน จะ ทาใหจ้ านวนนา้ สะสมมปี รมิ าณมาก จนพนื้ ดนิ และต้นไม้ดดู ซบั ไม่ไหวเกดิ การไหลบ่าลงสู่ที่ราบตา่ เบือ้ งล่าง อย่างรวดเร็ว ความแรงของนา้ สามารถทาใหบ้ า้ นเรือน อาคาร ถนน สะพานพังทลายเสยี หาย และอาจทาให้ เกิดอันตรายถงึ ชีวติ ได้ และอุทกภัยจากน้าทว่ มขังและนา้ เอ่อระนาบ จากท่ีสงู ไปยงั ท่ีตา่ เข้าท่วมอาคาร บา้ นเรือน สวนไร่นา ได้รับความเสียหายหรอื เปน็ สภาพนา้ ทว่ มขังในเขตเมอื งใหญท่ เ่ี กิดจากฝนตกหนกั ต่อเนอ่ื ง เปน็ เวลานาน และมรี ะบบการระบายนา้ ไมด่ ีพอมสี ่ิงก่อสร้างกีดขวางทางระบายนา้ หรอื เกดิ นา้ ทะเลหนนุ สงู 1.3) ความแห้งแลง้ หรอื ภยั แลง้ คือ ภยั ทเ่ี กดิ จากการขาดแคลนน้าในพ้นื ท่ใี ดพ้ืนทห่ี นงึ่ เปน็ เวลานาน ฝนแล้งไมต่ กตอ้ งตามฤดูกาลจนก่อใหเ้ กดิ ความแห้งแลง้ และสง่ ผลกระทบตอ่ ชมุ ชน สาหรบั ภยั แลง้ ในประเทศ ไทย ส่วนใหญ่เกิดจากฝนแล้งและทิง้ ช่วง ซ่ึงฝนแล้งเป็นภาวะปรมิ าณฝนตกน้อยกว่าปกตหิ รอื ฝนไม่ตกต้องตาม ฤดูกาลกับการเคลอื่ นผ่านของพายุหมนุ เขตร้อนทนี่ ้อยกว่าปกติ 1.4) พายุฝนฟูาคะนอง เปน็ ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติท่เี กดิ ขึ้นเป็นประจา อาจเกิดน้าปาุ ไหลหลาก นา้ ท่วมฉบั พลนั และอาจเกิดพายลุ มหมุนหรอื พายวุ งชา้ งซึ่งมลี มแรงมากและทาความเสียหายบรเิ วณที่เคลอื่ น ผ่านโดยเฉพาะในเดอื นมีนาคมถงึ เดอื นพฤษภาคม พายฝุ นฟาู คะนองทเ่ี กิดข้ึนจะมคี วามรุนแรงกว่าปกตจิ นเกดิ เป็นลักษณะท่เี รยี กว่า “พายฤุ ดรู อ้ น” สว่ นบริเวณข้ัวโลกเหนือและขว้ั โลกใต้ท่ีอยูใ่ นละติจดู ทีส่ งู ขน้ึ ไปมกั จะ เกิดขึ้นในฤดรู ้อน 1.5) คลน่ื พายซุ ัดฝ่งั คอื คลื่นซดั ชายฝ่งั ขนาดใหญ่อนั เนอื่ งมาจากความแรงของลมทีเ่ กิดข้นึ จากพายุ หมุนเขตร้อนท่เี คลอื่ นตวั เข้าหาฝ่งั โดยปกติ มีความรนุ แรงมากในรัศมปี ระมาณ 100 กโิ ลเมตร แตบ่ างคร้ังอาจ เกิดได้เม่อื ศูนยก์ ลางพายุอยหู่ ่างมากกว่า 100 กโิ ลเมตร ขนึ้ อยกู่ ับความรุนแรงของพายแุ ละสภาพภูมิศาสตร์ของ พ้ืนท่ชี ายฝ่ังทะเล หรอื ไดร้ ับอิทธิพลเสรมิ ความรนุ แรงจากลมมรสุมตะวันออกเฉยี งเหนอื ซงึ่ จะทาให้เกดิ อนั ตรายมากย่ิงขึน้ บรเิ วณที่มคี วามเส่ยี งและมโี อกาสเกดิ คลนื่ พายุซดั ฝ่ังได้มาก ไดแ้ ก่ บรเิ วณ 7

ชายฝัง่ ภาคใตฝ้ งั่ ตะวนั ออก ตง้ั แตจ่ ังหวัดเพชรบุรีจนถึงจงั หวัดสงขลา รวมท้ังภาคตะวันออกต้ังแต่จังหวดั ชลบุรี จนถงึ จังหวัดตราด 1.6) แผน่ ดินไหว หมายถงึ ภยั ธรรมชาตซิ ึง่ เกิดจากการปลดปลอ่ ยพลงั งานใต้พิภพทาให้แผน่ ดนิ เกิด การสนั่ สะเทือน อาจทาให้เกดิ ภูเขาไฟระเบิด แผ่นดินเลือ่ นและถล่ม แผ่นดินไหว หรือการส่ันสะเทือนของ พืน้ ดนิ เกิดขนึ้ ได้ทง้ั จากการกระทาของธรรมชาติและมนุษย์ ส่วนทเี่ กิดจากธรรมชาติ ไดแ้ ก่ การเคลอ่ื นตวั ของ เปลอื กโลกโดยฉับพลนั ตามแนวขอบของแผ่นเปลือกโลกหรอื ตามแนวรอยเล่ือน การระเบดิ ของภูเขาไฟ การ ยุบตวั ของโพรงใต้ดนิ แผ่นดินถล่ม อกุ กาบาตขนาดใหญ่ตก เป็นต้น และสว่ นทเ่ี กิดจากการกระทาของมนษุ ย์ ทัง้ ทางตรงและทางออ้ ม เชน่ การระเบิดต่างๆ การทาเหมอื งสรา้ งอ่างเกบ็ นา้ ใกลร้ อยเลือ่ น การทางานของ เครื่องจกั รกล การจราจร เป็นตน้ 1.7) แผ่นดินถล่ม เป็นปรากฏการณธ์ รรมชาตขิ องการสึกกร่อนชนดิ หนงึ่ ที่ก่อใหเ้ กิดความเสยี หายตอ่ บริเวณพนื้ ทที่ ีเ่ ป็นเนนิ สูงหรอื ภูเขาทีม่ คี วามลาดชันมาก เนอื่ งจากขาดความสมดลุ ในการทรงตัวบริเวณดงั กลา่ ว แผ่นดนิ ถล่มมักเกิดกรณีท่ีมฝี นตกหนักมากบริเวณภูเขา และภูเขานั้นอมุ้ นา้ ไวจ้ นเกิดการอม่ิ ตวั โดยเฉพาะภเู ขา หนิ แกรนติ ซงึ่ มีพันธุ์ไม้ปกคลุมนอ้ ยและตน้ นา้ ลาธารถูกทาลาย มักจะเกดิ เมอ่ื มฝี นตกหนักหลายชั่วโมง แผน่ ดินถล่มในประเทศไทยสว่ นใหญม่ กั เกิดภายหลงั ฝนตกหนักมากบริเวณภเู ขาซ่ีงเปน็ ต้นนา้ ลาธารบริเวณ ตอนบนของประเทศไทย โดยเฉพาะในภาคเหนอื และภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื มโี อกาสเกดิ แผน่ ดินถล่ม เนอื่ งจากพายุหมุนเขตร้อนเคล่ือนผ่านในระหวา่ งเดือนพฤศจิกายนถงึ ธันวาคม 1.8) ไฟปาุ เปน็ ภัยธรรมชาติ ซึ่งเกดิ จากมนษุ ย์เปน็ สว่ นใหญ่ เชน่ การเผาหาของปาุ เผาทาไร่เล่ือน ลอย เผากาจดั วชั พืช มเี พียงสว่ นนอ้ ยทเี่ กดิ จากการเสยี ดสขี องตน้ ไม้แหง้ ไฟปุา ทาใหเ้ กิดมลพิษในอากาศมาก ข้ึน ผงฝุนควันไฟจะกระจายในอากาศทวั่ ไป ไมส่ ามารถลอยข้ึนเบ้อื งบนได้ ทาใหม้ องเหน็ ไมช่ ัดเจน สขุ ภาพ เส่ือม พชื ผลทางการเกษตรด้อยคณุ ภาพ แหลง่ ทรัพยากรลดลง 1.9) คล่นื ยักษ์ (สนึ าม)ิ แปลวา่ คล่ืนทพ่ี ดั เขา้ มาส่ทู ่าเรือเปน็ คล่นื ทกี่ อ่ ตัวจากการเกดิ แผ่นดนิ ไหวใต้ มหาสมุทร หรือการระเบดิ ของภูเขาไฟใต้มหาสมุทร การเกดิ แผน่ ดินถลม่ หรืออุกกาบาตตกลงในมหาสมทุ ร การเกิดแผน่ ดินไหว ภเู ขาไฟระเบดิ ใตม้ หาสมทุ รแตล่ ะคร้ังไมจ่ าเปน็ ตอ้ งเกิดสึนามิเสมอไป ในกรณกี ารเคลอ่ื นที่ ของเปลอื กโลกในแนวระดับจะมีผลตอ่ การเกดิ สนิ ามินอ้ ย แตก่ ารเคลื่อนท่ีที่มีลกั ษณะการยกตัวขึ้นหรือทรดุ ตวั โดยฉับพลนั จะก่อให้เกิดการขยับตัวของมวลน้าโดยรอบ มกี ารกระเพ่ือมคล้ายเป็นคลืน่ อนั ทรงพลังแผก่ ระจาย ออกไปอยา่ งรวดเรว็ การเคลือ่ นท่ใี นลักษณะน้ีจงึ มีผลต่อการเกิดสึนามิ 2. ภยั จากการกระทาของมนุษย์ หมายถึง ภยั ทมี่ นษุ ย์กระทาขนึ้ ก่อให้เกิดความเสียหายตอ่ ร่างกาย ชีวติ และทรพั ย์สนิ ภยั ทมี่ นุษย์ กระทาข้ึน ไดแ้ ก่

2.1) สารเคมี ภัยจากสารเคมีเป็นภัยทเ่ี กดิ จากการกระทาของมนุษย์ เช่น สารเคมี เกิดการรั่วไหล เกิดเพลงิ ไหมห้ รือการระเบดิ ของสารเคมี ในระหวา่ งการขนสง่ เปน็ ตน้ 2.2) อคั คีภยั นบั เปน็ ภัยพบิ ตั ทิ ี่เกดิ ขึน้ จากการกระทาของมนุษย์ ซ่งึ ก่อให้เกดิ ความเสียหาย ทง้ั ตอ่ รา่ งกาย ชีวิต และทรัพย์สินของประชาชนอยา่ งมาก โดยเฉพาะอย่างย่งิ หากเกิดข้นึ ในอาคารขนาดใหญ่ อาคาร สูง โรงงานอุตสาหกรรม เขตชุมชนหนาแน่น และยา่ นการคา้ ตา่ งๆ จะกอ่ ใหเ้ กดิ ความเสียหายเป็นจานวนมหาศาล 8 2. 3) อุบตั เิ หตุการจราจรทางถนน ปัญหาอุบตั ิเหตุทางถนน ถอื เป็นปญั หาสาคัญท่ีกอ่ ใหเ้ กิดความ เสยี หายตอ่ ชวี ติ และทรัพย์สินของประชาชนในแตล่ ะปี คิดเปน็ มูลคา่ มหาศาล รัฐบาลได้ตระหนกั ถงึ ความสาคญั ของปัญหาดังกล่าว จึงไดจ้ ดั ตง้ั ศูนย์อานวยการความปลอดภัยทางถนน ไดก้ าหนดยทุ ธศาสตร์ และ มาตรการ ท่สี าคัญเรง่ ดว่ น เพ่ือลดความสญู เสยี จากการบาดเจบ็ การเสียชวี ติ และทรัพย์สิน จากการจราจรดงั นี้ ยทุ ธศาสตร์การบังคบั ใชก้ ฎหมายมาตรการบังคับใชก้ ฎหมาย ยุทธศาสตร์ดา้ นวศิ วกรรมจราจร มที ้งั มาตรการ ดา้ นคน มาตรการด้านรถและมาตรการด้านถนน ยทุ ธศาสตรด์ า้ นระบบการแพทยฉ์ ุกเฉิน ยุทธศาสตร์ดา้ นการ ประชาสัมพนั ธ์ ใหค้ วามรู้ และการมีสว่ นรว่ มและยุทธศาสตร์ดา้ นการประเมนิ ผลและพัฒนาระบบขอ้ มูลการ ตดิ ตามประเมินผล การจดั การสาธารณภัย ในแตล่ ะภัยทเ่ี กดิ ข้ึนจะใช้หลักปฏิบตั ิในการปอู งกัน บรรเทา และฟน้ื ฟูสาธารณภัย ที่อาจจะเกดิ ข้ึน แบ่งเป็น 3 ระยะ คือ ก่อนเกิดภยั จะต้องมรี ะบบการเตรียมการปอู งกนั ลว่ งหน้า เพอ่ื ไมใ่ หส้ าธารณภัยเกิดขึ้น พรอ้ มระบหุ น่วยงานท่เี กีย่ วข้องในการปฏิบตั งิ านเม่ือเกดิ ภัย ขณะเกดิ ภัย เปน็ ขัน้ ตอนและวิธกี ารปฏบิ ัติเมอื่ เกดิ สาธารณภัยขึน้ โดยจะต้องระดมทรัพย์กาลังจากทุกภาคสว่ น เพื่อระงับภัยและลดผลกระทบตอ่ ชีวติ และทรพั ย์สินของประชาชนใหเ้ กดิ ความเสียหายนอ้ ยท่ีสุด พร้อมกาหนดผู้บัญชาการเหตกุ ารณ์หนว่ ยงานที่ ตอ้ งรับผดิ ชอบอย่างชัดเจนและหลงั เกดิ ภยั เมือ่ สาธารณภยั ผ่านพ้นไปแลว้ จะต้องเรง่ ฟน้ื ฟบู รู ณะความ เสยี หายให้เข้าสูภ่ าวะปกติโดยเรว็ ที่สดุ พรอ้ มระบหุ นว่ ยงาน ทเ่ี กี่ยวขอ้ งในการดาเนินการใหช้ ดั เจน (ทม่ี า : ค่มู อื วทิ ยากรโครงการหน่งึ ตาบลหน่งึ ทมี กู้ภัย กรมปอู งกันและบรรเทาสาธารณภัย หนา้ 10-18) จากแนวคดิ เกย่ี วกับการปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัย สรุปไดว้ ่า การปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั หมายถึง การเตรยี มความพรอ้ มในการบริหารจัดการสาธารณภยั ซ่งึ แบง่ เปน็ 3 ขัน้ ตอน คือ 1) กอ่ นเกดิ ภยั 2) ขณะเกดิ ภัย 3) ภัยสิ้นสดุ เปน็ การบูรณะฟืน้ ฟูให้กลบั ส่สู ภาพเดิม (แหลง่ ที่มา : แผนการปูองกันและ บรรเทาสาธารณภัยแหง่ ชาติ พ.ศ. 2553 – 2557) 3.แนวคดิ แผนปฏิบตั กิ ารฉกุ เฉินปอ้ งกันและแก้ไขปญั หาภัยจากอุทกภัย ระดบั จังหวดั ประจาปี พ.ศ.2556

1. สถานการณท์ ว่ั ไป อทุ กภยั เป็นปัญหาดา้ นสาธารณภัยท่ีสาคญั ของจังหวัด อดุ รธานี ซง่ึ เป็นเขตพืน้ ท่ีรบั ผิดชอบของศนู ย์ ปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัย เขต 1 4 อุดรธานี เสมอมา โดยท่ัวไปฤดฝู นในประเทศไทยจะอยใู่ นชว่ งเดือน พฤษภาคมถึงกันยายนของทกุ ปี ในช่วงนี้หลายพนื้ ท่ีจะมีฝนตกชกุ และ ตกตดิ ตอ่ กันเปน็ เวลานาน จนเกิดนา้ ปริมาณมากทีไ่ หลบา่ เข้าท่วมในพน้ื ท่ตี า่ งๆ หรือชุมชนที่ไม่มรี ะบบระบายน้าทสี่ มบรู ณ์ และทาความเสยี หายแก่ พน้ื ท่ที าการเกษตรและทรัพยส์ นิ ของประชาชน เป็นบรเิ วณกวา้ งตอ่ เนอ่ื งกันหลายอาเภอหรอื หลายจังหวัด ดังนัน้ เมื่อเกิดฝนตกหนกั เป็นเวลานานๆ ในแต่ละครัง้ มักเปน็ ปญั หาทาใหเ้ กิด น้าทว่ ม นา้ ปุาไหลบ่า น้าล้น ตลง่ิ ตามมา และมีนา้ ท่วมขงั ทาความเสียหายแกพ่ ื้นท่เี พาะปลกู และทรัพยส์ ินตา่ งๆ ของประชาชนในพ้ืนที่ เส่ียงภัยเสมอ นับวันสถานการณ์ภัยจากอุทกภยั มีความถีแ่ ละมคี วามรนุ แรงมากขึน้ ดังน้นั เพ่ือให้เกิดความ เสยี หายจากอทุ กภยั ให้นอ้ ยทส่ี ดุ และเพอื่ ให้สามารถสนับสนนุ การปฏบิ ตั กิ ารของอาเภอเปน็ ไปอยา่ งมีระบบ 9 รวดเร็ว สานกั งานปูองกันและบรรเทาสาธารณภัยจงั หวัดอดุ รธานี จงึ จัดทาแผนปฏบิ ตั ิการ ปอู งกันและแกไ้ ข ปญั หาอทุ กภยั และดินโคลนถลม่ ระดับ จังหวัด ปี 2556 และแผนปูองกนั และบรรเทาสาธารณภยั พ.ศ. 2553- 2557 “บทวา่ ด้วยการบริหารจดั การนา้ และอุทกภัย” ขน้ึ ตาม พระราชบัญญัตปิ อู งกนั และบรรเทา สาธารณภัย พ.ศ. 2550 มาตรา 17 ได้กาหนดให้แผนการปอู งกันและบรรเทาสาธารณภัยจงั หวัดต้อง สอดคล้องกับแผนการปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัยแหง่ ชาติ เพอ่ื เป็นกรอบการปฏิบัตงิ านรว่ มกนั ระหวา่ ง กรมปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั ศนู ยป์ อู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั เขต จงั หวดั และ หนว่ ยงานที่ เก่ียวขอ้ งใหม้ ีประสิทธภิ าพในกรณี ซึ่งคณะกรรมการปูองกันและบรรเทาสาธารณภัยแห่งชาติ (กปภ.ช.) จงึ ใช้ อานาจตามมาตรา 7 และ มาตรา 44 แหง่ พระราชบัญญตั ิปูองกันและบรรเทาสาธารณภัย พ.ศ. 2550 กาหนด นโยบายในการบรหิ ารจดั การนา้ และอุทกภัยใหส้ อดคลอ้ งกบั ขอ้ เท็จจรงิ ปจั จบุ ันและนโยบายของรฐั บาล พร้อม ท้งั เห็นชอบให้มี บทว่าดว้ ย “การบริหารจัดการนา้ และอุทกภัย ”เป็นบทเพมิ่ เตมิ ในแผนการปอู งกนั และ บรรเทา สาธารณภัยแหง่ ชาติ พ.ศ. 2553-2557เพื่อให้หนว่ ยงานทีเ่ กย่ี วขอ้ งแต่ละหนว่ ยมีการทางานร่วมกนั ใน เชงิ บรู ณาการและมศี ูนยก์ ลางบัญชาการและประสานงานที่ชดั เจน โดยคณะรัฐมนตรีได้อนมุ ตั ิ เม่ือวนั ที่ 19 มนี าคม 2556 2. วตั ถุประสงค์ 2.1 เพือ่ สามารถปฏิบัตงิ านด้านการปูองกนั และบรรเทาสาธารณภยั ของจังหวัดอุดรธานี ไดอ้ ย่างมี ประสิทธิภาพตลอดจนสามารถ ให้การชว่ ยเหลือผ้ปู ระสบภัยเปน็ ไปอยา่ งรวดเร็วและทนั ต่อสถานการณ์ภยั ถกู ตอ้ งตามระเบียบ กฎหมายกาหนดและให้อานาจไว้ 2.2 เพอ่ื ดาเนินการระงับภยั ทีเ่ กดิ ขึ้นใหย้ ุตลิ งโดยเรว็ หรอื ลดความรุนแรงของภัย โดยการประสาน ความร่วมมือจากทกุ ภาคสว่ น

2.3 เพ่อื รักษาชวี ติ ทรพั ย์สินของประชาชนและสภาวะแวดล้อมท่ไี ดร้ บั ผลกระทบจากการเกิดภยั พบิ ตั ใิ ห้ สญู เสียน้อยทส่ี ดุ 3. องคก์ รปฏบิ ตั ิ กองอานวยการป้องกันและบรรเทาสาธารณภยั เขตพื้นท่ี 3.1 กองอานวยการปูองกันและบรรเทาสาธารณภัยอาเภอ มีนายอาเภอ เปน็ ผู้อานวยการอาเภอ รบั ผิดชอบและปฏิบัติหนา้ ที่ในการปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั ในเขตอาเภอของตนและมหี นา้ ที่เผชิญ เหตุ ภยั สาธารณภยั ที่เกิดข้นึ ในพืน้ ท่ี 3.2 กองอานวยการปูองกันและบรรเทาสาธารณภยั เทศบาล มนี ายกเทศมนตรีเปน็ ผู้อานวยการ ทอ้ งถ่ิน มีหนา้ ทปี่ อู งกันและบรรเทาสาธารณภัยในเขตเทศบาลของตน และมีหนา้ ท่ีสนบั สนนุ ผอู้ านวยการ อาเภอตามท่ีได้รับมอบหมาย 3.3 กองอานวยการปูองกันและบรรเทาสาธารณภยั องคก์ ารบริหารส่วนตาบล มีนายกองคก์ ารบริหาร สว่ นตาบลเปน็ ผู้อานวยการทอ้ งถ่นิ มีหน้าท่ปี อู งกนั และบรรเทาสาธารณภัยในเขตองคก์ ารบริหารส่วนตาบล ของตน และมีหน้าที่สนบั สนุนผ้อู านวยการอาเภอตามทไ่ี ด้รับมอบหมาย 10 3.4 กองอานวยการปอู งกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวดั อดุ รธานี เปน็ องคก์ รปฏิบตั หิ ลกั ที่ รับผิดชอบการปูองกันและบรรเทาสาธารณภัยในเขตพื้นท่จี ังหวดั รบั ผดิ ชอบการอานวยการ ควบคมุ กากบั ดูแล สง่ั การ และดาเนนิ การต่างๆ ในการปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั ทุกข้นั ตอน (ตามโครงสร้างที่กาหนด ไว้ในบทที่ 5 ของแผนการปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั จังหวัดอุดรธานี พ.ศ. 2553-2557) กรณีเม่ือเกิดหรอื คาดวา่ จะเกิดสาธารณภยั จากน้าและอทุ กภยั ขึ้น ใหก้ องอานวยการปอู งกันและ บรรเทา สาธารณภัยจงั หวัดอดุ รธานีจัดต้งั ศูนยอ์ านวยการเฉพาะกิจป้องกนั และแก้ไขปญั หาอุทกภัยจังหวดั อดุ รธานี ขนึ้ เพ่ือทาหนา้ ทร่ี บั ผดิ ชอบในการบริหารจดั การภยั จากนา้ และอุทกภัยที่เกดิ ขึ้นจนกวา่ สถานการณ์ จะกลับเข้าสู่ภาวะปกติ รวมท้งั เปน็ ศนู ย์กลางในการระดมสรรพกาลงั และทรพั ยากรในการบรหิ ารจัดการ สาธารณภัยที่เกดิ ขึ้น อานวยการประสานการปฏิบตั ริ ะหวา่ งหนว่ ยงานตา่ ง ๆ ทัง้ ฝุายพลเรอื นและฝุายทหาร ตลอดจนองคก์ รปกครองสว่ นท้องถน่ิ และองคก์ รสาธารณกศุ ลในการควบคุมสถานการณ์ในพน้ื ทีเ่ กิดเหตุได้ อย่างมีเอกภาพ รวดเร็ว และท่วั ถงึ กลา่ วคือสานักงานปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัยจงั หวัด รับผดิ ชอบใน ภาพรวมของจงั หวัด โดยการบรหิ ารจัดการเกยี่ วกบั การปฏิบัติภารกิจการปอู งกันและบรรเทาสาธารณภยั และ จดั ทาประกาศภยั พบิ ัตกิ รณีฉกุ เฉิน ทาหนา้ ท่เี ลขานุการคณะกรรมการช่วยเหลือผปู้ ระสบภยั พิบตั ริ ะดับจงั หวงั (ก.ช.ภ.จ.) และติดตามประเมนิ ผลการดาเนินงานของคณะกรรมการช่วยเหลอื ผปู้ ระสบภยั พิบัตริ ะดบั อาเภอ (ก.ช.ภ.อ.) ตลอดจนจัดตั้งและอานวยการบริหารจัดการศูนย์อานวยการเฉพาะกิจสาธารณภยั ในระดบั จังหวดั

และ ศนู ย์รับบรจิ าคเงินและส่งิ ของช่วยเหลือผู้ประสบภัย สนบั สนนุ ใหค้ วามช่วยเหลือแกผ่ ปู้ ระสบภัยและ ฟน้ื ฟูสภาพพน้ื ท่ีจงั หวดั ทไ่ี ดร้ บั ผลกระทบจากภยั พบิ ตั ใิ นเขตความรับผดิ ชอบของสานกั งานปูองกันและบรรเทา สาธารณภยั จังหวัด โดยการบูรณาการการทางานรว่ มกับทุกภาคส่วนในระดับพื้นทีจ่ ังหวดั ซึง่ ได้แก่ ภาคราชการ ภาคเอกชน ภาคประชาชนองค์กรปกครองสว่ นท้องถ่นิ อาสาสมคั ร และภาคีเครือขา่ ยทเี่ ก่ียวข้อง 4. นยิ ามศพั ท์ 4.1 การบรหิ ารจดั การนา้ และอทุ กภัย หมายความว่า การกาหนดแผนหรอื การดาเนนิ การบริหาร จดั การนา้ อยา่ งเปน็ ระบบเพอ่ื กาหนดมาตรการการใช้ประโยชน์ การบารุงรักษา การพฒั นา การปอู งกนั ภัย พบิ ตั ิ การแกไ้ ขปัญหาภัยพบิ ัติ การฟนื้ ฟแู ละการดาเนินการอ่ืนทเ่ี ก่ียวขอ้ งกับแหลง่ น้า หรอื ลุ่มน้า ส่งิ ทใ่ี ชใ้ น การ กักเกบ็ นา้ ระบายนา้ หรอื กัน้ น้าและการจัดการพืน้ ที่รองรับน้า (แหลง่ ทมี่ า : ระเบียบสานกั นายกรัฐมนตรี วา่ ด้วยการบรหิ ารจัดการนา้ และอทุ กภยั แห่งชาติ พ.ศ. 2555) 4.2 อุทกภัย หมายความวา่ เหตุการณ์ท่มี นี า้ ทว่ มพ้ืนดินสงู กวา่ ระดบั ปกติ ซึ่งมสี าเหตุจากมปี รมิ าณ น้าฝนมากจนทาใหม้ ีปรมิ าณน้าส่วนเกนิ มาเตมิ ปริมาณน้าผิวดนิ ท่ีมอี ย่ตู ามสภาพปกติ จนเกินขีดความสามารถ การระบายน้าตามธรรมชาติ ท้ังเจตนาและไมเ่ จตนา จนเปน็ อันตรายต่อชีวิต ทรพั ย์สินของประชาชน และ ส่ิงแวดลอ้ ม (แหลง่ ท่มี า : แผนการปอู งกันและบรรเทาสาธารณภัยแหง่ ชาติ พ.ศ. 2553 – 2557) 4.3 ภยั จากดินถลม่ หรอื โคลนถลม่ หมายความว่า ปรากฏการณ์ที่มวลดนิ หรือหินไถลเลอื่ นลงจากที่สูง สู่พน้ื ที่ตา่ ภายใตอ้ ิทธพิ ลแรงโน้มถ่วงของโลก และการมีนา้ เปน็ ตัวกลางทาให้มวลวัสดเุ กดิ ความไม่มเี สถียรภาพ อัตราการไถลเล่ือนดังกลา่ วขา้ งตน้ อาจช้าหรือเรว็ ขึน้ กับประเภทของวสั ดุ ความลาดชัน สภาพสง่ิ แวดลอ้ ม และ ปรมิ าณนา้ ฝนในบางกรณแี ผน่ ดินถล่มอาจเกิดจากแผน่ ดินไหวหรอื ภเู ขาไฟระเบดิ การเคลือ่ นตัวของวสั ดุ ดังกล่าวอาจพัดพาต้นไม้ บ้านเรือน รถยนต์ ส่งิ ปลูกสรา้ งอนื่ ๆใหช้ ารุดหรือพังทลาย และยังอาจทาใหช้ อ่ งเปิด 11 ของสะพานและแม่น้าลาคลองอดุ ตนั จนเป็นสาเหตุทาใหเ้ กดิ อทุ กภัยขึน้ ได้ ในเสน้ ทางการเคล่อื นตวั ปรากฏการณด์ ังกล่าวเปน็ อันตรายต่อชวี ติ ทรัพยส์ นิ ของประชาชนและสง่ิ แวดลอ้ ม (แหล่งทม่ี า : แผนการ ปูองกันและบรรเทาสาธารณภัยแห่งชาติ พ.ศ. 2553 – 2557) 4.4 ภยั แล้ง หมายความว่า ความแห้งแลง้ ของลมฟูาอากาศ อันเกดิ จากการทมี่ ีปรมิ าณฝนนอ้ ยหรอื ฝนไม่ตกเปน็ ระยะเวลานานและครอบคลุมพื้นทเี่ ปน็ บรเิ วณกว้าง ทาให้เกิดการขาดแคลนน้าดม่ื น้าใช้ พืชพนั ธุ์ ไมต้ ่าง ๆ ขาดนา้ ไม่สามารถเจรญิ เติบโตได้ตามปกติ เกดิ ความเสียหายและสง่ ผลกระทบ อย่างกว้างขวาง รุนแรงต่อประชาชน (แหลง่ ทมี่ า : แผนการปอู งกันและบรรเทาสาธารณภัยแหง่ ชาติ พ.ศ. 2553 – 2557) 4.5 หนว่ ยงานของรัฐ หมายความว่า ส่วนราชการ รัฐวสิ าหกจิ ราชการสว่ นท้องถนิ่ และหน่วยงานอ่ืน ของรัฐ (แหล่งทมี่ า : ระเบียบสานกั นายกรัฐมนตรวี ่าด้วยการบริหารจัดการน้าและอุทกภัยแห่งชาติ พ.ศ. 2555)

5. ขน้ั ตอนการปฏบิ ัติ สานักงานปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั จงั หวดั อุดรธานี เขา้ บริหารจัดการโดยการปฏบิ ตั ภิ ารกิจการ ปูองกนั และบรรเทาสาธารณภยั โดยมผี ูว้ า่ ราชการเป็นผูอ้ านวยการจงั หวดั และจัดทาประกาศภยั พิบกตั ริณฉี ุกเฉิน รับสถานการณอ์ ทุ กภัยของจังหวดั ที่เกดิ ภยั ซ่งึ มรี ายละเอียด ดังน้ี 5.1 ขนั้ เตรยี มพร้อมรับสถานการณ์ 5.1.1 การจัดตง้ั ศูนย์อานวยการเฉพาะกิจ ระดับจงั หวัด 1) จดั ต้งั ศูนย์อานวยการเฉพาะกจิ ปอู งกนั และแก้ไขปญั หาภัยจากอุทกภัย ระดับ จงั หวดั ของสานกั งานปอู งกันและบรรเทาสาธารณภยั จงั หวัดอุดรธานี ขึ้น โดยมผี ้วู ่าราชการเปน็ ผู้อานวยการ จงั หวดั ท่ีรบั ผดิ ชอบเป็นผ้อู านวยการศนู ยอ์ านวยการเฉพาะกิจฯ เช่น ณ ศูนย์ปอู งกันและบรรเทาสาธารณภยั เขต 1 ปทุมธานี 2) มอบหมายผู้รบั ผิดชอบในฝาุ ยตา่ งๆ ของศูนยอ์ านวยการเฉพาะกจิ ฯ ภายใต้ กรอบอานาจหนา้ ท่ี 3 ) ระดมสรรพกาลัง เจา้ หน้าท่ี เจา้ พนกั งาน และอาสาสมัคร และทรัพยากรจาก หนว่ ยงานตา่ งๆ เพ่อื เตรยี มพร้อมสนบั สนนุ การปฏบิ ตั ิการรบั สถานการณอ์ ทุ กขภอยั งจงั หวดั รายละเอยี ดตามแผนภูมทิ ี่ 1 12 ศูนยอ์ านวยการเฉพาะกิจ ระดบั จังหวดั สว่ นสนับสนนุ ผอู้ านวยการศูนย์อานวยการเฉพาะกิจ - จว.ใกลเ้ คียง - มลู นิธิและองค์กร เอกชน - ศนู ย์ ปภ.เขตขา้ งเคยี ง - หน่วยงานอื่น

คณะทีป่ รกึ ษา ศูนย์ปฏบิ ัติการส่วนหน้า ผู้เช่ียวชาญ ผู้ทรงคุณวฒุ ิ ผ้แู ทนสถาบนั การศึกษาในพืน้ ที่ ฯลฯ ฝา่ ยอานวยการ ฝ่ายเฝ้าระวังและ ฝ่ายปอ้ งกันและ ฝา่ ยประชาสมั พันธ์ ฝ่ายฟ้ืนฟูบูรณะ ปฏบิ ตั ิการ - งานประชาสัมพันธ์ -งานประเมินความเสียหาย - งานธรุ การ ติดตามสถานการณ์ - งานตอบโต้การขา่ ว และความตอ้ งการ - งานปฏิบตั กิ ารค้นหา -งานสงเคราะหผ์ ปู้ ระสบภัย - งานขา่ วกรอง วิเคราะห์ - งานติดตามและ และกู้ภยั ฯลฯ -งานจดั หาปจั จยั สท่ี ่ีจาเป็น - งานอพยพผู้ประสบภัย -งานซอ่ มแซมระบบ ขอ้ มลู สารสนเทศและรายงาน ประเมิน - งานรกั ษาพยาบาลและ สาธารณูปโภค และเสน้ ทางคมนาคม - งานจัดกาลังสนับสนุน สถานการณ์ การแพทย์ฉกุ เฉิน -งานรอื้ ถอนซากปรกั หกั พัง - งานบรหิ ารจดั การ ทาความสะอาด - งานศูนย์ส่งั การ - งานเฝาู ระวงั และ ผู้เสยี ชีวิต -งานฟื้นฟูบรู ณะพน้ื ที่ - งานสง่ กาลงั บารุง ประสบภัย - งานประสานการตรวจเยย่ี ม แจง้ เตือนภยั ฯลฯ ฯลฯ - งานรับเรอ่ื งราวร้องทุกข์ - งานประสานการ - งานประสานการชว่ ยเหลือ พยากรณ์ - งานการเงนิ และบญั ชี อากาศและอุทกศาสตร์ ฯลฯ - งานระบบการส่อื สาร ฯลฯ แผนภมู ทิ ่ี 1 : โครงสร้างศูนย์อานวยการเฉพาะกจิ ระดับจังหวัด กรณีเกิดภัยพบิ ัตจิ ากอุทกภัย สานกั งาน ปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัย จังหวดั อุดรธานี จะจัดใหม้ ีศูนย์ ปฏิบัตกิ ารส่วนหนา้ พร้อมท้งั ระดมสรรพกาลังและทรัพยากรทม่ี ีอยู่สนบั สนุนการปฏิบตั งิ านรว่ มกับศนู ย์ อานวยการเฉพาะกิจฯ ระดับจงั หวดั ตามความเหมาะสมกับสถานการณ์ เพ่อื แกไ้ ขสถานการณ์ภยั พิบัตใิ นพน้ื ที่ จงั หวัดใหก้ ลับสูภ่ าวะปกตโิ ดยเรว็ โดยมีผู้อานวยการศูนย์ปฏบิ ตั ิการส่วนหน้า รับผิดชอบในการประสานการ ปฏิบัตริ ะหวา่ งผอู้ านวยการกลางกับผอู้ านวยการจังหวัด ควบคุมการปฏิบัติงานของเจ้าหนา้ ท่ี เจา้ พนกั งาน อาสาสมคั ร ในความรับผดิ ชอบทัง้ หมดโดยมโี ครงสร้างและภารกจิ แบง่ เปน็ 4 ฝาุ ย ดังน้ี 13 (1) ฝาุ ยอานวยการ ประกอบด้วย ชดุ ประสานงาน ชดุ ขอ้ มูลและรายงานผล ชุดประชาสัมพนั ธ์ ชุดสอ่ื สารและโทรคมนาคม ชดุ การเงนิ และบัญชี

(2) ฝุายปฏบิ ตั ิการฉุกเฉนิ ประกอบด้วย ชดุ คน้ หาและก้ภู ยั ชดุ อพยพผปู้ ระสบภัย ชดุ รกั ษาพยาบาล ชดุ รกั ษาความสงบเรียบร้อย ชดุ จดั การผู้เสยี ชีวิต (3) ฝุายสงเคราะห์ผู้ประสบภยั ประกอบดว้ ย ชุดจัดหาที่อยอู่ าศัย ชุดรับ-แจกจ่าย สงิ่ ของบรจิ าค ชดุ จดั หาอาหารและน้าด่ืม ชุดสารวจความเสยี หายและความต้องการ (4) ฝุายประสานการช่วยเหลอื ประกอบด้วย ชุดซอ่ มแซมเส้นทางคมนาคม ชุดรื้อ ถอนซากปรักหักพงั ชุดซ่อมแซมระบบสาธารณปู โภค ชุดขนส่ง 5.1.3 การเฝ้าระวงั และตดิ ตามสถานการณ์ กรณเี ม่ือเกดิ หรอื คาดว่าจะเกดิ สาธารณภยั จากนา้ และอทุ กภัยข้นึ ใหก้ องอานวยการปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั จงั หวดั อุดรธานจี ดั ตัง้ ศูนยอ์ านวยการเฉพาะกิจป้องกันและแก้ไขปัญหาอุทกภัย จังหวดั อุดรธานี ข้นึ เพอ่ื ทาหนา้ ท่รี บั ผิดชอบในการบรหิ ารจดั การภัยจากน้าและอทุ กภัยท่ีเกิดขน้ึ จนกวา่ สถานการณ์ จะกลบั เขา้ สู่ภาวะปกติ รวมทัง้ เป็นศนู ย์กลางในการระดมสรรพกาลงั และทรพั ยากรในการ บรหิ ารจดั การสาธารณภัยท่เี กดิ ขน้ึ อานวยการประสานการปฏิบัตริ ะหว่างหน่วยงานต่าง ๆ ทง้ั ฝุายพลเรอื น และฝุายทหาร ตลอดจนองค์กรปกครองส่วนทอ้ งถ่นิ และองค์กรสาธารณกุศลในการควบคุมสถานการณใ์ น พนื้ ท่เี กดิ เหตุได้อย่างมเี อกภาพ รวดเร็ว และท่ัวถึง ศูนย์บัญชาการเหตุการณส์ ว่ นหน้า ใหศ้ ูนยอ์ านวยการเฉพาะกิจจังหวัดอดุ รธานี ปรับ โครงสร้างเปน็ ศูนยบ์ ัญชาการเหตุการณส์ ว่ นหนา้ จังหวดั อุดรธานี ทนั ทีเม่ือมีการยกระดบั ความรุนแรงของภยั เป็น ระดบั 3 - 4 (โครงสรา้ งตามทก่ี ระทรวงมหาดไทยกาหนด ) เพือ่ เปน็ ส่วนหน้าระดับจงั หวดั ทีม่ หี น้าที่ ปฏบิ ตั งิ านตามการบญั ชาการเหตกุ ารณจ์ ากกองบญั ชาการปูองกันและบรรเทาสาธารณภยั แห่งชาติ (บก.ปภ.ช.) โดยมีหน้าทร่ี ับผดิ ชอบอานวยการ ควบคมุ ปฏบิ ัติงาน และประสานการปฏิบตั เิ กีย่ วกบั การ ดาเนินการปูองกันและบรรเทาสาธารณภัย ในเขตพื้นทีจ่ ังหวัด พร้อมทัง้ เป็นศนู ย์กลางในการระดมสรรพ กาลงั และทรพั ยากรเพือ่ บรหิ ารจดั การ สาธารณภัยจากน้าและอทุ กภยั อานวยการประสานการปฏิบตั ิระหว่าง หนว่ ยงานตา่ ง ๆ ท้ังฝุายพลเรือนและฝุายทหาร ตลอดจนองคก์ รปกครองส่วนท้องถนิ่ และองคก์ รสาธารณกศุ ล หนว่ ยงานหลกั ได้แก่ สานักงานปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัยจังหวดั อาเภอและองค์กร ปกครองส่วนท้องถ่นิ หนว่ ยงานสนบั สนนุ ศูนยป์ อู งกันและบรรเทาสาธารณภัย เขต 14 อุดรธานี 6.2 ข้นั ปฏิบัตกิ ารในภาวะฉกุ เฉนิ ใหป้ ฏบิ ตั ิ ดงั น้ี 6.2.1 ให้ กองอานวยการปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดอดุ รธานี /อาเภอ / เทศบาล/องคก์ ารบรหิ ารส่วนตาบล (กอ.ปภ.จว./ กอ.ปภ.อ./ กอ.ปภ.เทศบาล/ กอ.ปภ.อบต.) เปน็ องค์กร

ปฏบิ ัติในการเช่อื มโยงกับองค์การบริหารจัดการน้าและอุทกภัยแหง่ ชาติ (ตามมตคิ ณะรฐั มนตรีเมอ่ื วนั ท่ี 19 มนี าคม 2556) อกี ภารกิจหนึง่ ตัง้ แต่กอ่ นเกิดภยั ขณะเกดิ ภัย และหลงั เกิดภยั เพือ่ ใหม้ กี ารปฏิบตั ิงานแบบ 14 บูรณาการ รายละเอยี ดความเชอื่ มโยงเปน็ ไป ตามแผนภูมิการจัดองค์กรในการบริหารจดั การน้าและอทุ กภยั ใน พนื้ ท่ี จังหวดั อุดรธานี 6.2.2 กระบวนการแจ้งเตอื นภัย ให้สานกั งานปูองกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดอดุ รธานี มหี นา้ ที่ในการแจ้งเตอื นภยั โดยแจง้ เตือนไป หน่วยงานท่เี กยี่ วขอ้ ง และหรอื กองอานวยการปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัยจงั หวัดอดุ รธานี /อาเภอ / เทศบาล/องค์การบรหิ ารส่วนตาบลในเขตพนื้ ท่ีทค่ี าดวา่ จะเกดิ ภัย เพือ่ แจง้ เตือนภัยลว่ งหน้าแก่ผทู้ ่ีคาดวา่ จะ ได้รบั ผลกระทบในพน้ื ทีเ่ ส่ยี งภัยใหเ้ ฝูาระวังและเตรยี มพร้อมรบั สถานการณ์จนถงึ อพยพประชาชนไปส่ทู ่ี ปลอดภยั ได้ โดยให้กองอานวยการปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภยั จังหวัดอุดรธานี /อาเภอ/เทศบาล/องค์การ บริหารสว่ นตาบล มกี ระบวนการแจ้งเตือนภยั ดงั นี้ (ตามแผนภูมทิ ่ี 2 และ 3)

การตดิ ตาม แผนภมู ทิ ี่ ๒ กระบ สถานการณ์ การแจง้ เตือนภยั ลว่ งหน้า  เฝ้าระวังการเปล่ยี นแปลง  หน่วยงานเฝ้าระวงั ค ของสภาพอากาศ วิเคราะห์ขอ้ มูล c แ  เฝา้ ระวังสถานการณฝ์ น  สง่ ผลการวเิ คราะห์เข้า สภาพพืน้ ดนิ พน้ื ที่เสี่ยงภยั คลงั ขอ้ มลู แ นา้ ป่า ดนิ โคลนถลม่ แ  คาดวา่ มผี ลกระทบใหข้ ้อมลู  เฝ้าระวังระดบั น้าในเขือ่ น แกป่ ระชาชนและหนว่ ย แ การระบายนา้ ปฏิบตั ิ ห  เฝ้าระวังระดบั นา้ ในแมน่ า้  หนว่ ยปฏิบัตแิ จง้ เตือนภัย ค ล่วงหน้าคู่ขนาน  ตดิ ตามระดับนา้ ในคลอง ป  ใหก้ องอานวยการปอ้ งกัน เ  สง่ ขอ้ มลู เขา้ คลงั ข้อมูลและ และบรรเทา แลกเปลยี่ นขอ้ มูล สาธารณภัยจัดตง้ั ศูนย์ ต อานวยการเฉพาะกิจ  หน่วยปฏิบัติ ก เ  เตรียมความพรอ้ ม  เตรียมประชาชน

บวนการแจง้ เตอื นภัย การแจ้งเตือน การอพยพและ ชวี ติ และ ปฏบิ ตั กิ าร ทรัพยส์ ินของ คาดว่าผลกระทบรนุ แรง ประชาชน command center สัง่ ให้ แจ้งเตอื นภัย  อพยพ แจง้ เตอื นประชาชนผ่านส่อื และเครอื่ งมือต่างๆ  จัดการศูนยพ์ ักพิง แจ้งเตอื นหนว่ ยปฏบิ ตั ิ  การรายงานสถานการณ์ หนว่ ยปฏบิ ตั แิ จ้งเตือน คขู่ นาน  การจัดการในภาวะฉกุ เฉิน ประสานภาคีเครอื ข่าย ตามแผนเผชิญเหตุ เตรยี มทรพั ยากร ตัง้ ศูนย์พักพิง  การสง่ ผอู้ พยพกลับ การแจง้ ยกเลิกการแจง้ เตือนภัย ขอ้ มลู /ความตอ้ งการ

แผนภูมทิ ่ี ๓ กระบวนการพัฒ การประเมนิ ปญั หา พัฒนากลไกวธิ ี และอุปสรรค ปฏิบตั แิ ละ เครอื ขา่ ยเตือน ภยั  จดั ประชุมสมั มนาการเตือน  จดั ทากลไก วิธปี ฏบิ ัติที่  เพม่ิ ภยั เพอ่ื คน้ หาปัญหาและ สอดคลอ้ งต้องกันของ จาน อุปสรรค ทงั้ มติ ิดา้ น หนว่ ยเฝาู ระวัง เตอื นภยั ของ ความรวดเรว็ ความทั่วถึง หน่วยวเิ คราะห์ และ ความชดั เจนเข้าใจง่าย มติ ิ หน่วยเตือนภัย  เพิม่ ด้านความรว่ มมือของ ของ ประชาชนรวมถึงโอกาสใน  จดั ต้งั /พัฒนาเครือขา่ ย ตดิ ต การพฒั นาระบบแจ้งเตือน ชุมชนทอ้ งถ่นิ และ เคร่อื ภัย เสริมสร้างศักยภาพผู้นา วทิ ย ชมุ ชน อปพร.  ประเมินศักยภาพระบบ  พฒั เตือนภัยที่มอี ยแู่ ละแนว  พฒั นากลไกการเตอื น ชมุ แ ทางการพัฒนา เพีย ภัยคูข่ นานของหนว่ ย ปฏบิ ตั ิ  การ สมัค ประ

ฒนากลไกการเตือนภัยไปสู่ชมุ ชน พฒั นาช่อง สรา้ งความรคู้ วาม ประชาชน ทางการส่ือสาร เข้าใจรว่ มกนั และ อพยพ ทนั เวลา มประสิทธภิ าพ เตรยี มพรอ้ ม รักษาชวี ติ / นวนและเสถยี รภาพ ทรพั ย์สนิ / งอปุ กรณ์เตือนภยั  work shop ร่วมกัน ส่วนราชการ มชอ่ งทางการส่ือสาร ภายในหนว่ ยงานใน งหนว่ ยปฏิบัติ เชน่ จงั หวดั และหน่วยงานท่ี ต้ังศนู ย์วทิ ยุ หรอื เก่ียวข้อง องทวนสัญญาณ ยขุ า่ ยความถกี่ ลาง  จดั ทา/ทบทวนแผนเผชิญ ฒนาเครือ่ งเตอื นภยั เหตเุ ฉพาะพน้ื ที่ และมจี านวน ยงพอ  ฝกึ ซ้อมแผนท่เี ผชิญเหตุ รบูรณาการข่ายวิทยุ เฉพาะพื้นทจ่ี ังหวัด กลมุ่ จงั หวัด ฝึกซ้อมร่วมทหาร ครเล่นและวทิ ยุ พลเรือน ะชาชน  การอบรมทาความเข้าใจ กับชุมชนให้พรอ้ มรับภัย  การจัดการในภาวะ ขอ้ มฉลกุู เฉ/นิ ความตอ้ งการ

17 1) การติดตามสถานการณ์ 1.1) เฝาู ระวงั การเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ สถานการณฝ์ น สภาพพืน้ ดิน พ้นื ท่ี เสีย่ งภัย ระดบั นา้ ในเขอื่ น การระบายน้า และระดับน้าในแม่น้า 1.2) ตดิ ตามระดับน้าในคลอง และระดับนา้ ทะเล 1.3) หน่วยปฏิบัตเิ ตรียมความพรอ้ ม เตรยี มประชาชน 2) การแจง้ เตอื นภัยล่วงหน้า 2.1) การแจ้งหน่วยงานเฝาู ระวังวิเคราะหข์ ้อมูล 2.2) ส่งผลการวเิ คราะหเ์ ขา้ คลงั ข้อมลู 2.3) ใหข้ อ้ มูลแกป่ ระชาชนและหนว่ ยปฏบิ ตั เิ มอ่ื คาดวา่ จะมีผลกระทบ 2.4) ใหห้ น่วยปฏบิ ัตแิ จ้งเตอื นภัยลว่ งหนา้ คู่ขนาน 2.5) ให้กองอานวยการปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดอดุ รธานจี ัดต้ังศนู ย์อานวยการ เฉพาะกจิ แจง้ เตอื นภัยระดับจังหวดั 3) การแจ้งเตอื น 3.1) แจ้งเตอื นหนว่ ยปฏิบตั ิและประชาชนผ่านส่อื และเครือ่ งมือ อุปกรณ์ส่ือสารต่างๆ 3.2) หนว่ ยปฏบิ ัตแิ จ้งเตือนคขู่ นาน 3.3) ประสานภาคีเครือขา่ ยเตรียมทรัพยากร 3.4) จดั ตง้ั ศนู ยพ์ กั พิงชัว่ คราว 3.5) การแจ้งยกเลิกการแจ้งเตือนภยั 4) การอพยพและการปฏบิ ัตกิ าร 4.1) ดาเนนิ การอพยพ และบรหิ ารจัดการศูนย์พกั พงิ ช่ัวคราว 4.2) การรายงานสถานการณ์ 4.3) การจดั การในภาวะฉุกเฉินตามแผนเผชิญเหตุ 6.2.3 การควบคมุ สถานการณ์ ในภาวะฉกุ เฉิน การเผชิญเหตแุ ละบัญชาการเหตุการณ์ (Single Command) ภายใตพ้ ระราชบัญญัติ ปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภัย พ.ศ. 2550 ในพืน้ ที่จงั หวดั อุดรธานี กรณีการเกิดสาธารณภยั จากนา้ และอทุ กภัยความรนุ แรงระดับ 1 (สาธารณภัยขนาดเลก็ ) : อาเภอ (ผูอ้ านวยการอาเภอ /นายอาเภอ) องค์กรปกครองสว่ นท้องถ่ิน ไดแ้ ก่ อบต./เทศบาล (ผู้อานวยการทอ้ งถิ่น

ได้แก่ นายก อบต./นายกเทศมนตรี) ในพนื้ ทีจ่ ังหวดั อุดรธานี สามารถควบคุมสถานการณ์ ระงับภัยไดโ้ ดย ลาพงั ตามขดี ความสามารถไมต่ ้องการกาลังสนับสนนุ จากภายนอก 1) ใหก้ องอานวยการปอู งกนั และบรรเทาสาธารณภัยอาเภอ หรอื กองอานวยการปอู งกันและ บรรเทาสาธารณภัยเทศบาล หรอื กองอานวยการปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัยองค์การบริหารส่วนตาบล จัดต้งั ศูนยอ์ านวยการเฉพาะกิจขึ้นในเขตพืน้ ท่ีเพอ่ื ทาหน้าท่รี บั ผิดชอบในการบริหารจดั การสาธารภณยั 18 ทีเ่ กิดข้ึนจนกว่าสถานการณจ์ ะกลับเข้าสู่ภาวะปกติ รวมทัง้ เปน็ ศูนยก์ ลางในการระดมสรรพกาลงั และ ทรพั ยากรในการบริหารจัดการสาธารณภัยทเี่ กิดขน้ึ อานวยการประสานการปฏิบตั ิระหวา่ งหน่วยงานต่าง ๆ ทง้ั ฝาุ ยพลเรือนและฝุายทหาร ตลอดจนองค์กรปกครองส่วนทอ้ งถิ่นและองค์กรสาธารณกุศลในการควบคมุ สถานการณใ์ นพน้ื ที่เกดิ เหตุ 2) จัดระบบการแจง้ เตือน การรายงานขอ้ มูลขา่ วพยากรณ์อากาศโดยการจดั เวรยามในการ ตดิ ตามสถานการณ์ทั้งการพยากรณ์อากาศและการพยากรณร์ ะดับน้า และการจดั ข่ายการสื่อสารเชื่อมโยง อาเภอ องคก์ ารปกครองสว่ นทอ้ งถิ่น หมู่บ้าน หรอื ชุมชนที่อาจจะเกิดภัย เพือ่ ให้การรับสง่ ขอ้ มลู ข่าวสาร เกีย่ วกับสถานการณ์ใหเ้ ปน็ ไปอยา่ งถูกต้องและรวดเรว็ 3) ให้ทุกหน่วยงานในศนู ย์อานวยการเฉพาะกจิ ในเขตพื้นท่ี เตรียมพร้อมและกาชับให้ เจา้ หนา้ ท่ที ไี่ ด้รบั แต่งตงั้ ให้อย่เู วรยามปฏบิ ตั หิ นา้ ทีโ่ ดยเคร่งครัด และจัดเจา้ หนา้ ทเี่ ฝูาระวงั ติดตามสถานการณ์ ข้อมูลการพยากรณอ์ ากาศจากหน่วยงานตา่ งๆ และมกี ารประชุมทุกวนั โดยนาข้อมูลนา้ มาวิเคราะห์ เพ่อื เป็น การแจ้งเตอื นใหป้ ระชาชนรบั ทราบสถานการณท์ ่ีถูกตอ้ ง และใหร้ ะมดั ระวังอนั ตราย รวมถงึ การเตรยี มพนื้ ท่ี เสน้ ทางอพยพ วางแผนเตรียมการในการวางแผนปูองกนั และแก้ไขปญั หาสาธารณภยั เชน่ แผนและขั้นตอน ในการจดั หาวัสดุ อปุ กรณ์ เครอ่ื งมอื เคร่ืองใช้ ยานพาหนะ เครอ่ื งหมายสัญญาณ หรือสง่ิ อน่ื ใดในการแจง้ เตอื น รวมถึงแผนการประสานงานกบั องค์การสาธารณกุศล 4) เม่ือเกิดเหตกุ ารณส์ าธารณภัยขึน้ ให้ศนู ย์อานวยการเฉพาะกจิ ในเขตพื้นที่ บูรณาการ รว่ มกับหนว่ ยงานต่างๆ ปฏบิ ตั ิการตามแผนเผชิญเหตุและแผนปฏบิ ตั ิการปอู งกันและบรรเทาสาธารณภยั ใน การปูองกัน แก้ไข และช่วยเหลือผูป้ ระสบภยั ในพ้ืนท่ีรวมกบั พ้นื ท่ขี า้ งเคียง เมอ่ื ไดร้ ับการร้องขอ หรอื พ้ืนท่ี สนบั สนนุ การปฏบิ ตั ิซ่งึ กันและกัน โดยให้มกี ารประชมุ ทุกวนั เพอ่ื นาขอ้ มูลน้ามาวิเคราะห์ในการปูองกันและ แจ้งเตือนประชาชน เพอ่ื ลดความสูญเสียทง้ั ชีวติ และทรัพยส์ ินท้ังของประชาชนและของรัฐให้นอ้ ยทสี่ ุด และให้ เปน็ ไปอย่างในทิศทางเดยี วกนั อย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ 5) รายงานผลการดาเนนิ การใหจ้ ังหวัดอุดรธานีทราบอยา่ งตอ่ เนอื่ ง เพอ่ื รายงานกรมปอู งกัน และบรรเทาสาธารณภัยจนกวา่ สถานการณจ์ ะสนิ้ สดุ

6) หากเกนิ ขดี ความสามารถ ให้ร้องขอความช่วยเหลอื จากผู้อานวยการจงั หวัด เพอ่ื เขา้ ควบคมุ สถานการณ์ กรณีการเกิดสาธารณภัยจากน้าและอุทกภัยความรุนแรงระดบั 2 (สาธารณภัยขนาดกลาง) : เกนิ ขีด ความสามารถของอาเภอ (ผ้อู านวยการอาเภอ/นายอาเภอ) องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถ่ิน ได้แก่ อบต./เทศบาล (ผู้อานวยการทอ้ งถนิ่ ไดแ้ ก่ นายก อบต./นายกเทศมนตรี ) ในพนื้ ทจ่ี ังหวดั อุดรธานี ไม่สามารถควบคุม สถานการณ์และบริหารจัดการระงับภยั ได้โดยลาพงั ตามแผนภูมทิ ี่ 4 1) ใหก้ องอานวยการปอู งกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวดั อุดรธานจี ัดต้ังศูนย์อานวยการ เฉพาะกิจจงั หวัด (Emergency Operation Center: EOC) เพือ่ ทาหน้าทร่ี ับผดิ ชอบในการบรหิ ารจดั การ สาธารณภัย ทเ่ี กิดขึ้นจนกว่าสถานการณจ์ ะกลบั เขา้ ส่ภู าวะปกติ รวมทง้ั เปน็ ศนู ย์กลางในการระดมสรรพกาลงั และทรัพยากรในการบริหารจัดการสาธารณภยั ทเี่ กิดขน้ึ อานวยการประสานการปฏิบัตริ ะหว่าง 19 หนว่ ยงานตา่ ง ๆ ท้งั ฝุายพลเรือนและฝุายทหาร ตลอดจนองคก์ รปกครองส่วนท้องถิน่ และองค์กรสาธารณกศุ ล โดยมผี ้อู านวยการจังหวัด (ผวู้ า่ ราชการจงั หวัดอุดรธานี) เข้าควบคุมสถานการณ์ 2) จดั ระบบการแจง้ เตือน การรายงานขอ้ มูลขา่ วพยากรณ์อากาศ โดยการจดั เวรยามในการ ติดตามสถานการณท์ ั้งการพยากรณ์อากาศและการพยากรณร์ ะดบั นา้ และการจดั ข่ายการสือ่ สารจากอาเภอ องคก์ ารปกครองส่วนทอ้ งถน่ิ หมูบ่ ้าน หรือชุมชนท่ีอาจจะเกิดอุทกภัย เพือ่ ให้การรบั ส่งข้อมลู ข่าวสาร เกย่ี วกบั สถานการณอ์ ทุ กภยั ให้เป็นไปอย่างถูกตอ้ งและรวดเร็ว 3) ให้จังหวดั อดุ รธานีเตรียมพรอ้ มและกาชบั ให้เจ้าหนา้ ทท่ี ไ่ี ดร้ บั แตง่ ตง้ั ใหอ้ ยู่เวรยามปฏบิ ัติ หนา้ ที่ โดยเคร่งครดั และจัดเจ้าหนา้ ท่ีเฝูาระวังตดิ ตามสถานการณ์ข้อมลู การพยากรณ์อากาศจากหน่วยงาน ต่างๆ ในพืน้ ที่ เพื่อเปน็ การเตือนใหป้ ระชาชนรับทราบสถานการณ์ท่ีถกู ต้อง และใหร้ ะมดั ระวงั อนั ตราย รวมถึง การเตรยี มพน้ื ท่ี เสน้ ทางอพยพ วางแผนเตรยี มการในการวางแผนปูองกนั และแก้ไขปัญหาอุทกภยั เชน่ แผน และขั้นตอนในการจัดหาวัสดุ อปุ กรณ์ เคร่อื งมอื เครื่องใช้ ยานพาหนะ เคร่อื งหมายสญั ญาณ หรอื สิ่งอ่นื ใดใน การแจง้ เตอื น รวมถงึ แผนการประสานงาน กบั องคก์ ารสาธารณกศุ ล 4) เมือ่ เกิดเหตกุ ารณ์สาธารณภยั ขนึ้ ใหศ้ ูนยอ์ านวยการเฉพาะกจิ จังหวดั อดุ รธานี บรู ณาการ รว่ มกับหน่วยงานตา่ งๆ ปฏิบตั ิการตามแผนเผชญิ เหตุอทุ กภัยอุดรธานี หรอื แผนปฏิบัติการฉุกเฉนิ แก้ไขปญั หา ภยั แล้งจงั หวัดอุดรธานี โดยใชแ้ ผนฯ ใหเ้ หมาะสมกับประเภทของสาธารณภยั ทเี่ กดิ ขน้ึ ในการปอู งกนั แกไ้ ข และช่วยเหลอื ผูป้ ระสบภยั ในพื้นท่ีร่วมกบั พื้นทีข่ ้างเคยี ง เมอ่ื ได้รบั การรอ้ งขอ หรอื พ้ืนที่สนบั สนนุ การปฏิบตั ิ ซึง่ กันและกนั โดยใหม้ กี ารประชมุ ทกุ วนั เพ่อื นาขอ้ มูลน้ามาวเิ คราะหใ์ นการปอู งกนั และแจ้งเตือนประชาชน

เพือ่ ลดความสญู เสยี ทั้งชวี ติ และทรพั ย์สนิ ทงั้ ของประชาชนและของรัฐใหน้ ้อยทสี่ ุด และให้เป็นไปอยา่ งใน ทิศทางเดียวกนั อยา่ งมีประสทิ ธิภาพ 5) ให้รายงานสถานการณแ์ ละผลการดาเนนิ การให้ผูบ้ ญั ชาการปูองกนั และบรรเทาสาธารณ ภัยแหง่ ชาติ (รัฐมนตรวี ่าการกระทรวงมหาดไทย ) และนายกรัฐมนตรี ตามแบบรายงานเหตุดว่ นสาธารณภัย ของ กรมปูองกนั และบรรเทาสาธารณภัย และรายงานผ่านระบบโปรแกรมของสานกั งานนโยบายและบริหาร จัดการน้าและอุทกภยั แห่งชาติ (Single command Center: สบอช.) ทราบจนกวา่ สถานการณจ์ ะสิ้นสดุ

การเผชิญเหตุและบญั ชาการเหตุการณ์ (Single Command) กรณเี กดิ อทุ กภยั ความรุนแรง ระดับ นา้ และอุทกภยั ขนาดกลาง : เกนิ ขีดความสามารถขององคก์ รปกค สถานการณ์และบริหารจดั การระงับภยั ไดโ้ ดยลาพัง ผูอ้ านวยการจงั หวดั (ผ้วู า่ ราชการจงั ห กองอานวยการปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภ ผู้อานวยการจงั หวัดอดุ รธานี) กองอานวยการปอ้ งกันและบรรเทาสาธาร ผอู้ านวยการอาเภอ (นายอาเภอ กองอานวยการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยเทศบาล สนับสนนุ การปฏบิ ตั ิ อธบิ ดกี รมป้องกนั และบรรเทาสาธารณภัยผู้อานวยการทอ้ งถนิ่ ซ่ึงกันและกัน :7j’dyo (นายกเทศมนตรี) แผนภมู ทิ ่ี 4 การเผชญิ เหตุและบญั ชาการเหตกุ ารณ์ (Single Command) ในพ้นื

ภายใต้ พ.ร.บ.ป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั พ.ศ.2550 บ 2 (สาธารณภัยขนาดกลาง) ครองส่วนทอ้ งถน่ิ (เทศบาล/อบต.) อาเภอ (นายอาเภอ) ไมส่ ามารถควบคมุ หวดั ) เข้าควบคุมสถานการณ์/บัญชาการเหตกุ ารณ์ ผู้อานวยการกลาง อธิบดีกรมปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภยั ภัยจังหวัดอุดรธานี ควบคมุ /กากับ ส่ังการ รอ้ งขอ รายงาน สนับสนุน ศนู ย์ ปภ.เขต ๑๔ อดุ รธานี รณภยั อาเภอ ศนู ย์ ปภ.เขต ๑๔ อดุ รธานี อ) กองอานวยการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภัย อบต. ผอู้ านวยการท้องถนิ่ (นายก อบต.) นที่จงั หวัดอุดรธานี กรณีเกดิ อุทกภัยความรุนแรงระดับ 2