สื่อการเรียนการสอนรายวิชาเครื่องรับวิทยุ

1. การสะทอ้ นกลับ ( Reflection ) เกดิ จากคลนื่ เคลอ่ื นทไี่ ปกระทบส่ิงกีดขวาง แล้วเปล่ยี นทิศทาง กลับสูต่ วั กลางเดมิ

2. การหักเห (Refraction) ◆ เกดิ จากคล่นื เคลอ่ื นทีผ่ า่ นตัวกลางท่ตี ่างกนั แล้วทาให้อัตราเร็ว เปล่ยี นไป

3. การเล้ียวเบน (Diffraction ) ◆ เกดิ จากคลืน่ เคลอ่ื นทีไ่ ปพบสิ่งกดี ขวาง ทาใหค้ ล่ืนสว่ นหนึ่งออ้ ม บรเิ วณของสิง่ กีดขวางแผ่ไปทางด้านหลงั ของสิง่ กีดขวางน้นั

4. การแทรกสอดของคลืน่ ( Interference ) ◆ เกดิ จากคลื่นสองขบวนทเ่ี หมอื นกนั ทกุ ประการเคลอ่ื นทม่ี าพบกนั แล้วเกดิ การซอ้ นทบั กัน ถา้ เปน็ คล่ืนแสงจะเห็นแถบมืดและแถบสวา่ งสลบั กัน สว่ นคล่นื เสียงจะได้ยินเสยี งดังเสยี งคอ่ ยสลบั กัน

การพัฒนาเทคโนโลยีดา้ นส่อื การประชาสัมพนั ธใ์ นอนาคต ◆เมื่อกรมประชาสมั พันธ์เปลยี่ นเปน็ \"สานักงาน คณะกรรมการประชาสมั พันธ์แห่งชาต\"ิ ซ่ึงกจ็ ะเริ่ม ยุคใหมข่ องการพฒั นาเทคโนโลยสี ื่อการ ประชาสมั พนั ธ์ ในระบบ Digital ซึ่งอุปกรณ์ส่อื การ ประชาสมั พนั ธ์จะตอ้ งมกี ารเปลีย่ นแปลงอปุ กรณ์ ใหม่ ๆ ทดแทน คือ

วิทยุกระจายเสยี งระบบ Digital ◆ - Digital Audio Broadcasting (DAB) แทนการส่ง วทิ ยุกระจายเสียงระบบ FM ◆ - Digital Radio Mondiale (DRM) แทนการส่ง วทิ ยกุ ระจายเสยี งระบบ AM * วทิ ยผุ า่ นดาวเทยี ม * วิทยกุ ระจายเสียงและวิทยโุ ทรทศั น์บนอนิ เทอร์เนต็

Digital Audio Broadcasting (DAB) ◆ การส่งวิทยุกระจายเสยี งระบบ Digital จะมผี ลทาให้คณุ ภาพเสยี งชัดเจน ข้นึ สญั ญาณรบกวนไมม่ ี และกาลงั สง่ ของเครื่องส่งวิทยุกระจายเสียง กาลงั สง่ ต่ากว่าการส่งระบบ FM เดิม 3 เท่า เมอื่ ใหบ้ ริการวทิ ยกุ ระจายเสยี งในเขต บรกิ ารท่ีเทา่ กนั สว่ นประสิทธิภาพอ่ืน ๆ ที่ดีขน้ึ กวา่ เดิม คอื การรับสัญญาณ แบบเคล่อื นท่ี เชน่ วทิ ยุติดรถยนต์ แม้จะเคลอ่ื นทเี่ รว็ มาก สญั ญาณจะไม่ ขาดหายมีความชดั เจนตลอดเวลา และยงั สามารถสง่ ขอ้ ความให้เครอ่ื งรับ วิทยุหรือขอ้ มูลอ่นื ๆ ฝากสง่ รวมกนั มาได้ด้วย (Text,Data) และในการสง่ วิทยุเครือข่ายสามารถใชค้ วามถเ่ี ดียวกนั ทัว่ ประเทศตามสถานตี ่าง ๆ โดยไม่ มกี ารรบกวน ก็จะได้ประโยชน์อยา่ งมากสาหรับสถานีวิทยกุ ระจายเสยี งใน อนาคตของสถานีวทิ ยุกระจายเสียงแหง่ ประเทศไทย ทจ่ี ะทาหนา้ ทใี่ น ลกั ษณะสถานีวิทยุกระจายเสยี งภาครัฐ บรกิ าร สาธารณะ (Public Radio) ตามพระราชบัญญตั อิ งค์การจัดสรรคล่นื ความถี่ และกิจการวิทยกุ ระจายเสียง วิทยุโทรทัศน์ และกจิ การ โทรคมนาคม พ.ศ.2543

Digital Radio Mondiale (DRM) การสง่ วทิ ยกุ ระจายเสียงระบบ DRM เป็นระบบที่ ออกแบบมาทดแทนระบบการสง่ วทิ ยุกระจายเสยี ง ระบบ AM เดิมเปล่ยี นอุปกรณบ์ างส่วนของเครอ่ื งส่ง วิทยุกระจายเสียงระบบ AM กส็ ามารถเปล่ียนเครอื่ งสง่ วิทยุให้ทางานในระบบ Digital ได้ ซงึ่ ในเรอ่ื งคุณภาพ เสียงและความสามารถพิเศษก็จะมลี ักษณะ เหมือน DAB แตก่ จ็ ะมคี ณุ ลกั ษณะพิเศษจากการใช้คลื่น ความถี่ต่า ยา่ น MW (Medium Wave)

Digital Radio Mondiale (DRM) หรอื SW (Short Wave) เกิดคล่นื ดนิ และคลน่ื ฟ้า ซึง่ สะท้อนคลน่ื วิทยทุ าให้มเี ขตบรกิ ารเพ่มิ ขน้ึ อย่างมากมายใน ช่วงเวลากลางคนื ระบบ DRM จงึ เหมาะกบั การประชาสมั พนั ธ์ ระดบั ประเทศและการกระจายเสียงบรกิ ารประเทศเพอ่ื น บา้ น สถานีวิทยกุ ระจายเสียงแห่งประเทศไทยจาเปน็ ตอ้ ง ปรบั ปรงุ เครือ่ งส่งวิทยุกระจายเสยี งระบบ AM รนุ่ ใหม่ท่ีจดั ซ้ือ เรว็ ๆ นี้ ใหเ้ ป็นระบบ DRM ส่วนเคร่อื งสง่ วทิ ยกุ ระจายเสยี ง ระบบ AM รุน่ เก่ากจ็ ะตอ้ งจัดซอื้ เปลย่ี นทดแทน

Direct Broadcasting Satellite (DBS) ◆ การส่งวิทยกุ ระจายเสยี งและวทิ ยุโทรทัศน์โดยส่งผา่ นระบบดาวเทยี มไปยงั เครอื่ งรบั วิทยหุ รอื โทรทัศน์โดยตรง ปจั จุบันเรมิ่ มีใช้งานในประเทศ ยุโรป อเมรกิ า และประเทศญ่ปี ุ่น ประเทศไทยกม็ สี ถานโี ทรทัศน์ UBC ส่ง รายการวทิ ยแุ ละโทรทศั นใ์ นอนาคตสถานีวิทยุโทรทัศน์แห่งประเทศไทยและ สถานีวิทยกุ ระจายเสียงแหง่ ประเทศไทยจะตอ้ งมีการพฒั นาส่งรายการวทิ ยุ โทรทศั นห์ รอื วทิ ยกุ ระจายเสยี งผา่ นระบบดาวเทยี มบริการประชาชน สาหรับเครือ่ งรบั วิทยกุ ระจายเสยี งผ่านระบบดาวเทยี มจะมลี กั ษณะคลา้ ยวิทยุ กระเป๋าหิ้วทัว่ ไปแตม่ สี ายอากาศ เปน็ จานรบั สญั ญาณดาวเทยี มขนาดเล็กติดอยู่ กับตัวเครื่อง สว่ นระบบการรบั สัญญาณวทิ ยุโทรทศั นผ์ า่ นดาวเทยี มต้องใชจ้ าก สายอากาศขนาด 45 เซนตเิ มตร ตดิ ตั้งนอกตัวอาคารบา้ นพกั

วทิ ยกุ ระจายเสยี งและวิทยุโทรทศั น์บนอินเทอร์เน็ต ◆ปจั จุบนั สถานวี ิทยุกระจายเสียงหลายสถานีมกี ารส่งกระจาย เสยี งและมกี ารสง่ รายการโทรทัศน์ ผ่าน Website Internet แต่การรบั สัญญาณ วิทยุกระจายเสียงและวิทยโุ ทรทศั นท์ บ่ี รกิ ารทางอินเทอร์เน็ต สาหรับผูร้ บั บรกิ ารทีจ่ ะตอ้ งตดิ ตง้ั บรกิ ารอนิ เทอร์เน็ตความเรว็ สูงใชง้ าน ซงึ่ ในปจั จุบันยงั ต้องเสยี คา่ ใช้จ่ายสาหรบั การ ดาเนนิ การเปน็ เงินจานวนมาก แตต่ อ่ ไปในอนาคตเทคโนโลยี ทันสมยั ข้ึนค่าใช้จ่ายก็จะลดลงทาให้การรบั ฟงั วิทยุกระจายเสยี งและวิทยุโทรทศั นผ์ า่ นระบบดาวเทียมมี ความสะดวกขึ้นและคา่ ใช้จา่ ยกถ็ ูกลง

วทิ ยุกระจายเสยี งและวิทยุโทรทศั นบ์ นอินเทอร์เนต็ ◆ คณุ ภาพของเสยี งและความชัดเจนของภาพโทรทศั น์กจ็ ะดีขึ้นใน อนาคตระบบสารสนเทศการประชาสมั พนั ธ์ในอนาคตจะเป็นระบบ แหลง่ ขอ้ มูลขนาดใหมข่ องสานักงานคณะกรรมการการ ประชาสมั พันธ์แหง่ ชาติ หน่วยงานด้านข่าวสาร ดา้ น วทิ ยกุ ระจายเสยี ง ดา้ นวิทยโุ ทรทศั น์ ดา้ นวิชาการ ประชาสัมพนั ธ์ ด้านส่อื สารมวลชน และด้านเทคโนโลยกี ารสง่ วิทยุกระจายเสยี ง/วทิ ยโุ ทรทัศน์ รวมทั้งดา้ นกฎหมายเกย่ี วกบั งาน ประชาสมั พันธ์ ซึ่งจะใหบ้ ริการเพอ่ื สาธารณะ (Public Service) จะเป็นฐานขอ้ มลู สาคญั ของ ประเทศชาติตอ่ ไป

สรปุ ◆ การสง่ วทิ ยกุ ระจายเสยี งแหง่ ประเทศไทยในอนาคตกจ็ ะมคี ุณภาพเสยี ง ดี ชัดเจน ทุกสถานดี ีกว่าการสง่ วทิ ยุกระจายเสียง ระบบ AM/FM แบบเดมิ ปัญหาการรบกวนจากสถานีวทิ ยุอื่น ๆ หรอื สถานี วิทยุชมุ ชน ตอ่ ไปเม่ือใชร้ ะบบการส่งวทิ ยกุ ระจายเสยี งระบบ Digital ปญั หา การรบกวนก็จะหมดไป คอมพวิ เตอร์กจ็ ะมสี ว่ นรว่ มในการทางานด้าน วิทยุกระจายเสียงเพม่ิ มากข้ึนในการควบคุมระบบเครอ่ื งส่งวทิ ยแุ ละการผลติ รายการวิทยุกระจายเสยี งระบบ Digital ห้องส่งวิทยุกระจายเสยี งตา่ ง ๆ กจ็ ะ เปล่ยี นอปุ กรณ์ใชง้ านมกี ารนาระบบคอมพิวเตอรม์ าช่วยงานมาก ขน้ึ เจา้ หน้าท่ที ่ปี ฏบิ ัติงานก็จะมีความสะดวกในการทางาน สามารถทางาน ได้ดว้ ยความรวดเรว็ เพราะมกี ารนาเทคโนโลยคี อมพวิ เตอร์มาใชง้ านดา้ น การกระจายเสียงทสี่ มบรู ณ์ 100%

ตน้ กาเนดิ เสยี ง Amp

เคร่ืองรับ L ผ้ฟู ัง เคร่ืองรับ R

เคร่อื งสง่ L กาเนิดเสยี ง เคร่อื งส่ง R

เคร่ืองสง่ วงจรมลั ตเิ พล็กซ์ กาเนิดเสยี ง ภาครบั FM. ภาคดโี ค้ดเดอร์ ภาคขยาย แยกสญั ญาณ ภาคขยาย L+R

เครือ่ งรบั L ผ้ฟู ัง เครอื่ งรับ R