4. Sınıf Üç Boyutlu Türkçe Soru Bankası

1. Konu Anlatımlı 2. Kazanımlı 3. Nitelikli BOYUT Sorularla BOYUT Sorularla BOYUT Sorularla Tam Öğrenme Konu Pekiştirme Konu Tekrarı TUAAYHKUTIMLALLYIUA 4. zekakupudijital.com SOÜRÇU BBAONYKAUSITLU SINIF TÜRKÇE YENİ Müfredata Tam Uyumlu

www.zekakupuyayinlari.com.tr Copyright © Batuksan Eğitim ve Yayıncılık Hizmetleri A.Ş. Bu kitabın her hakkı saklıdır (Noter huzurunda ve patent merkezinde). Hangi amaçla olursa olsun, kitabın tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayınlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve kitabın hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır. Grafik & Tasarım Zeka Küpü Grafik Tasarım Servisi ISBN: 978-605-7534-13-2 Baskı - Cilt WPC Matbaacılık San. Tic. A.Ş. Osmangazi Mah. Mehmet Deniz Kopuz Cad. No: 17 Esenyurt / İSTANBUL Telefon: (0 212) 886 83 30 Sertifika No: 35428 İrtibat Adresi Batuksan Eğitim ve Yayıncılık Hizmetleri A.Ş. Sinanpaşa Mah. Ortabahçe Cad. No: 5 Beşiktaş / İstanbul Telefon: (0 212) 227 00 91 - (0 212) 227 89 00 Bu kitaptaki soruların herhangi bir şekilde fotokopi ile veya diğer kayıt cihazlarıyla çoğaltılmasına, başka bir kaynakta kullanılmasına ve depolanmasına rastladığınızda bu durumu bize bildirirseniz millî gelirin kaybolmasını engellemiş olursunuz. İrtibat telefonu: (0 212) 227 89 00

İSTİKLÂL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Bastığın yerleri \"toprak!\" diyerek geçme, tanı: Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; Sen şehid oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki fedâ? Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan, şühedâ! Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl... Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda, Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklâl! Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüdâ. Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Ruhumun senden, İlâhi, şudur ancak emeli: Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Değmesin mabedimin göğsüne nâ-mahrem eli. Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Bu ezanlar -ki şehadetleri dînin temeli- Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli. Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan, İlâhi, boşanıp kanlı yaşım, Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir îmânı boğar, Fışkırır ruh-ı mücerred gibi yerden na'şım; \"Medeniyet!\" dediğin tek dişi kalmış canavar? O zaman yükselerek arşa değer belki başım. Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma, sakın. Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Doğacaktır sana va'dettiği günler Hakk'ın... Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl: Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın. Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet; Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklâl! Mehmet Âkif Ersoy

ÖN SÖZ Değerli Öğretmenlerimiz, Sevgili Öğrenciler; Bir öğrencinin başarılı olmasını sağlayan temel etkenlerin başında konuyu tam öğrenmesi; doğru kaynaktan, doğru zamanda, doğru yöntemle pekiştirmesi ve tekrar etmesi gelir. “Neden?” başarılı olamadıklarını değil, “Nasıl?” başarılı ola- caklarını düşünenler başarıya ulaşanlardır. Zeka Küpü Yayınları olarak öğrencinin ihtiyaç duyduğu en doğru kaynağı en doğ- ru zamanda hazırlamak amacıyla Türkiye'de ilk olan bir yolculuğa çıktık. Her za- man daha iyisini sunmaya çalıştığımız bu yolculuğun bir ürünü olan Üç Boyutlu Soru Bankası, yalnızca öğretmenlerin rahatlıkla kullanabilecekleri bir yardımcı kaynak değil, aynı zamanda öğrencileri başarı yolculuğunda bir adım öne ta- şıyacak bir başucu kitabıdır. MEB müfredatı dikkate alınarak kazanım kazanım hazırlanan Üç Boyutlu Soru Bankası tüm öğrencilerin eğlenerek öğrenmelerini sağlayacak bir kaynaktır. Üç Boyutlu Soru Bankası'nı farklı kılan özellikler nelerdir? Öğrencinin kazanımları ana hatlarıyla hatırlamasını sağlayan, öğretici ipuçları içeren birinci boyutta, kazanım sırasına uygun olarak hazırlanan sorularla konu- nun tam anlamıyla öğrenilmesi hedeflendi. İkinci boyutta, hazırlanan özgün ve kazanım içerikli sorularla konu pekiştirmesi sağlandı. Üçüncü boyutta ise öğ- rencinin evde çözebileceği ve konuyu tekrar edebileceği nitelikte sorular yer aldı. Üç Boyutlu Soru Bankası'nın bir diğer özelliği ise öğrencilerin yaş ve gelişim dü- zeylerine uygun olarak hazırlanmış görseller içermesidir. Böylece her öğrencinin eğlenerek öğrenmesi ve sıkılmadan ders çalışması amaçlandı. 1. Konu Anlatımlı 2. 3.Kazanımlı Nitelikli Sorularla Sorularla Sorularla BOYUT Tam Öğrenme BOYUT Konu Pekiştirme BOYUT Konu Tekrarı

İÇİNDEKİLER TEMA 1 OKUMA KÜLTÜRÜ Test - 5: Eşsesli (Sesteş) Kelimeler ......................17 Test - 6: Metnin Bölümleri .........................................19 Test - 1: Harf, Hece, Sözlük Sırası .......................... 9 Test - 7: Gerçek / Hayal Ürünü İfadeler ...............21 Test - 2: Şiir .................................................................... 11 Test - 3: Nokta - Virgül................................................13 Test - 4: Eş Anlamlı (Anlamdaş) Kelimeler.........15 TEMA 2 MİLLÎ MÜCADELE VE ATATÜRK Test - 1: Metnin Konusu.............................................25 Test - 4: Şiirde Ana Duygu........................................31 Test - 2: Soru İşareti - Ünlem...................................27 Test - 5: Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler........33 Test - 3: Zıt (Karşıt) Anlamlı Sözcükler ................29 Test - 6: Deyimler .........................................................35 TEMA 3 ERDEMLER Test - 5: Sebep - Sonuç Cümleleri.........................47 Test - 6: Atasözleri .......................................................49 Test - 1: Gerçek Anlam ..............................................39 Test - 7: Başlık - İçerik................................................51 Test - 2: Mecaz Anlam ...............................................41 Test - 3: Üç Nokta ........................................................43 Test - 4: Karşılaştırma Cümleleri............................45 TEMA 4 BİLİM VE TEKNOLOJİ Test - 5: -mi Ekinin Yazımı ........................................63 Test - 6: Kesme İşareti ...............................................65 Test - 1: Kısa Çizgi / Eğik Çizgi...............................55 Test - 7: Benzetme / Örneklendirme .....................67 Test - 2: Terim Anlamı ................................................57 Test - 3: -ki Ekinin Yazımı..........................................59 Test - 4: -de Ekinin Yazımı........................................61

İÇİNDEKİLER TEMA 5 DOĞA VE EVREN Test - 4: Anahtar Kelimeler.......................................77 Test - 5: Ad (İsim).........................................................79 Test - 1: İki Nokta / Konuşma Çizgisi....................71 Test - 6: Kurallı / Devrik Cümle ...............................81 Test - 2: Görsel Okuma / Medya İşaretleri..........73 Test - 3: Tarihlerin ve Sayıların Yazımı.................75 TEMA 6 MİLLÎ KÜLTÜRÜMÜZ Test - 4: Ana Fikir (Ana Düşünce)..........................91 Test - 5: Bilgilendirici Metin.......................................93 Test - 1: Tırnak İşareti ................................................85 Test - 6: 5N1K ...............................................................95 Test - 2: Öyküleyici Metin..........................................87 Test - 3: Hikâye Unsurları .........................................89 TEMA 7 SAĞLIK VE SPOR Test - 4: Birleşik Kelimelerin Yazımı................... 105 Test - 1: Kısaltmaların Yazımı..................................99 Test - 5: Masal, Fabl ................................................ 107 Test - 2: Anlatım Bozuklukları............................... 101 Test - 3: Yazımı Karıştırılan Sözcükler .............. 103 Test - 6: Dilimize Henüz Yerleşmemiş Yabancı Kelimeler.................................... 109 TEMA 8 SANAT Test - 4: Mektup ..........................................................119 Test - 5: Davetiye - Tebrik Kartı ........................... 121 Test - 1: Yay Ayraç.....................................................113 Test - 6: Grafik - Tablo - Kroki............................... 123 Test - 2: Olayların Oluş Sırası ...............................115 Test - 3: Anı - İmza ....................................................117 Cevap Anahtarı ........................................................................................................................................................................125

1. TEMA OKUMA KÜLTÜRÜ



Test - 1 HARF, HECE, SÖZLÜK SIRASI 1. Alfabemizde 29 harf vardır. 3. Sözlük, yazım kılavuzu, telefon A BCÇDE FGĞH rehberi gibi kaynaklar alfabetik sı- ralamaya göre hazırlanır. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Alfabede ilk harfi önce gelen keli- me sözlükte önce yer alır. I İ J K LMNOÖP Eğer ilk harfler aynıysa sırasıyla diğer harflere bakılarak sıralama yapılır. 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Zeka Küpü RS Ş T UÜV Y Z 29. Harf 14. Harf 21 22 23 24 25 26 27 28 29 Küp sözcüğü, sözlükte Zeka sözcü- ğünden önce gelir. Alfabemizdeki 6, 14 ve 20. harfler- den oluşan kelime aşağıdakilerden Buna göre, görselleri verilen keli- hangisidir? melerden hangisi sözlükte diğerle- rinden sonra gelir? A) kek B) kol C) kep D) jet A) B) Zeka Küpü Yayınları C) D) 2. Alfabemizdeki sekiz sesli (a, e, ı, i, 4. Çocuklar! Sözlük sıra- o, ö, u, ü) harfin kelime içerisinde- sında ilk iki veya daha ki sayısı “hece sayısı”nı verir. fazla harfi aynı olan ke- a → 1 hece, Atatürk → 3 hece limeler arasında en az harfe sahip olan kelime Birleşik sözcüklerde sessiz harf- daha önce gelir. ten sonra gelen sesli harfle bir- likte hecelerine ayrılır. baş-öğ-ret-men → yanlış ba-şöğ-ret-men → doğru Aşağıdaki kelimelerden hangisi he- Öğretmenin belirtmiş olduğu kura- celerine doğru ayrılmıştır? la göre, aşağıdaki kelimelerden hangisi sözlük sırasında baştan A) De-niz-a-na-sı ikincidir? B) Tel-e-viz-yon C) Ha-nı-me-li A) kural B) kura D) Çan-ak-ka-le C) kurallı D) kur 9 Tema - 1

HARF, HECE, SÖZLÜK SIRASI Test - 1 5. Yeşil - Yiğit - .............. - Yumurta 8. Balkonumuzdan selam verip Ay dedeyle sohbet edeyim Boş bırakılan yere aşağıdaki keli- Daha önemlisi var bunlardan melerden hangisi yazılırsa sözlük Sevdiklerimle olayım her zaman sırasına göre doğru sıralanmış Verilen şiirin kaçıncı dizesini oluş- olur? turan sözcükler, sözlük sırasına gö- re sıralanmıştır? A) Yunus B) Yoğurt C) Yüzük D) Yılan A) 1. B) 2. C) 3. D) 4. 6. Aşağıdaki görsellerden hangisinin Zeka Küpü Yayınları 9. İlkokul sözcüğü için seçeneklerin han- hece sayısı diğerlerinden farklıdır? gisinde yanlış bir bilgi verilmiştir? A) B) A) Üç heceli bir sözcüktür. C) D) B) Yedi harften oluşmuştur. C) İlk - o - kul şeklinde hecelerine ay- rılır. D) Dört tane sessiz harf vardır. 7. ceviz - elma - ............ - pırasa 10. Sarp : Sözlüğümün 36. sayfasında- ki son sözcük “küre”. dilek - huzur - kural - ............ Deniz : Sözlüğümün 51. sayfasında- meyve - ............ - şeker - terlik ki ilk sözcük “olta” Yukarıda verilen sözcükler sözlük sı- Ayşe : Sözlüğümün 12. sayfasında- rasına göre yan yana dizilmiştir. ki son sözcük “duman”. Buna göre, seçeneklerdeki sözcük- Yukarıdaki üç öğrenci aynı sözlü- lerden hangisi boş bırakılan kısım- ğü kullandığına göre, seçenekler- lardan herhangi birine getirilemez? de verilenlerden hangisi yanlıştır? A) marul B) deniz A) “kürek” sözcüğü sözlüğün 37. say- C) otobüs D) leylek fasındadır. B) “olmak” sözcüğü sözlüğün 51. say- fasından sonra yer alır. C) “dut” sözcüğü sözlüğün 12. sayfa- sından sonra yer alır. D) “kürk” sözcüğü sözlüğün 36. say- fasından sonra yer alır. Tema - 1 10

Test - 2 Zeka Küpü Yayınları ŞİİR Duygu, düşünce ve hayallerin, et- 3. Şiirde birbirinden farklı dört dize- kileyici ve coşkulu anlatılması için den oluşan kümeye dörtlük (kıta) uyumlu dizelerle yazılması şiirin en denir. önemli özelliğidir. Yurdumun uçsuz bucaksız Emektir, iştir doğa; Gökte yıldız kadar köylerimiz var. Doğa, süttür ekmektir. Ama uzak ama harap ama garipsi Doğadan kopuk hayat Alın benim gönlümden de o kadar. Her gün acı çekmektir. Uçsuz bucaksız köylerimizde kuşlar gibi Her sabah çocuklar size uçar. Orhan Seyfi Şirin Ama küçük, ama büyüyen, ama güleç Alın benim gönlümden de o kadar. 1 ve 2. soruyu ş re göre cevaplayınız. Cahit Külebi Buna göre yukarıdaki şiir kaç dört- 1. Yukarıdaki şiirde anlatılmak istenen lüktür? nedir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 A) Doğal kaynaklar 4. Kafdağı'nda doğan güzel, Sensin masalların kızı, B) Hayallerimiz Yerde iyilik perisi, Gökte iyilik yıldızı. C) Doğa sevgisi Mustafa Ruhi Şirin D) Okuma sevinci Bu dörtlükte aşağıdaki görseller- den hangisi anlatılmıştır? A) B) 2. Şiirde her satır, dize veya mısra C) D) olarak adlandırılır. Tema - 1 Buna göre yukarıdaki şiir kaç dize- den oluşmuştur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 11

ŞİİR Test - 2 Kocaman kürek olsa, 7. Yoksul bir çocuk görsem Bir de bitmeyen boyam. Yağmur altında üşüyen Çölleşen dünyamızı, Köprü olmak geçer Yeşil renge boyasam. Hiç değilse İçimden Kocaman kürek olsa, Bir de çalı süpürgem, Sunay Akın Baştan başa dünyayı, Bir güzel süpürsem. Bu bahar havası, bu bahçe; Havuzda su şırıl şırıldır. M. Ökkeş Evren Uçurtmam bulutlardan yüce, Zıpzıplarım pırıl pırıldır. 5 ve 6. soruyu ş re göre Ne güzel dönüyor çemberim; cevaplayınız. Hiç bitmese horoz şekerim! 5. “Her şiirin bir başlığı vardır.” Cahit Sıtkı Tarancı Buna göre yukarıdaki şiire en uy- Zeka Küpü Yayınları Şunu demek istiyorum! gun başlık aşağıdakilerden hangi- İki iş tuttum ömür boyu köklü. sidir? Çocukları okutmaktı ilk işim, A) Çölleşen Dünyamız İkincisi; B) Boyama Yazdığımı çocuklara okutmak. C) Ağaçlar D) Çöller Rıfat Ilgaz 6. Şiire göre şair neyi yeşil renge bo- Seçeneklerde verilen kavram ve yamak istemektedir? duygulardan hangisi yukarıdaki şi- A) B) irlerin herhangi biriyle ilişkilendiri- lemez? C) D) A) Merhamet B) Utanç C) Yaşama sevinci D) Öğretmenlik 8. Bugün en mutlu günüm Okuluma kavuştum Ayrılık bitti, gitti Sıralara karıştım Bu şiiri okuyan çocuğun hangi duy- gusunun sona erdiği söylenebilir? A) Sevgi B) Özlem C) Ayrılık D) Kötülük Tema - 1 12

Test - 3 NOKTA - VİRGÜL 1. Nokta (.); 2. (I) Sevgili Günlük, 07.01.2022 tari- • Bazı kısaltmalardan sonra kulla- hinde ilimize kar yağdı. (II) Kartopu nılır. oynamak için 13.15’te arkadaşla- → Dr. Ahmet Bey ameliyata girdi. • Sıra bildiren sayılardan sonra rımla bahçede toplandık. (III) Dışarı kullanılır. çıkarken yanıma almam gerekenler: → Beşiktaş ligi 1. sırada bitirdi. • Tamamlanmış cümlelerden sonra 1. Şapka 2. Eldiven 3. Atkı (IV) Ar- kullanılır. dından annem 15.00’te evde olmam → Ağaç yaşken eğilir. • Saat ve dakikaları ayırmak için gerektiğini hatırlattı. kullanılır. → Ders 7.30’da başlıyor. Metindeki cümlelerden hangi ikisin- • Gün, ay ve yıl bildiren sayıların de nokta (.) aynı görevlerde kullanıl- arasına konur. mıştır? → 07.02.2012’de doğdum. • Maddeleri gösteren rakam ve A) I - III B) I - IV harflerde kullanılır. C) II - III D) II - IV → Alışveriş listesi: 1. ekmek 2. peynir Zeka Küpü Yayınları 3. Arka arkaya sıralandıkları için vir- • Matematikte çarpma işareti yeri- gülle veya çizgiyle ayrılan rakam- ne, dört veya dörtten çok rakamlı lardan yalnızca sonuncu rakamdan sayıları bölüklerine ayırmada kulla- sonra nokta konur. nılır. → Soruyu doğru yanıtlayan 1, 2 ve → 145.24 = 3.480 3. öğrencilere sürprizimiz var. 1. Oyun bittikten sonra Verilen cümlelerin hangisinde nok- eve gittik. ta (.) yukarıdaki açıklamaya uygun bir görevde kullanılmıştır? 2. Ast. Kubilay Mene- men’de şehit oldu. A) Öğretmenin tahtaya yazmış oldu- ğu 9 ∙ 8 = ? işleminin sonucunu 3. Sınıfta dördüncü. sırada otu- herkes bildi. ruyorum. B) Yarışmada atletler tam 1.500 met- 4. Yemeği yedikten sonra ellerimizi re koştular. yıkarız. C) Grubunda 4, 5 ve 6. olan takımlar Kaç numaralı cümlede noktanın kul- elenecekler. lanımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır? D) Satrançta berabere kalınca 5. tu- A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 ru oynamaya karar verdiler. 13 Tema - 1

NOKTA - VİRGÜL Test - 3 4. • Konuşma çizgisinden önce ve bir- 6. biri ardınca sıralanan eş görevli ke- Canım Halacığım lime, kelime gruplarının arasına Mektubunu aldığım için çok virgül (,) konur. mutluyum Mektubun yanında gönderdiğin fotoğraf kartpos- → Eve gelirken manavdan elma, muz, Zeka Küpü Yayınları tal günlük defteri ve kolye için nar ve portakal al. teşekkür ederim Bugün okula gitmiştim gider • Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak gitmez geri döndüm Evet tah- için virgül kullanılır. min ettiğin gibi hastalandım Düzenlenen sınavda 1 oldu- → Oyuncaklarıyla oynamış, oyuncak- ğum için alacağım ödülü ka- larını her tarafa dağıtmıştı. çırdım .............. • Hitap cümlelerinden sonra virgül kullanılır. Yukarıdaki mektubu yazan çocu- ğun unuttuğu nokta ve virgüllerle → Canım Arkadaşım, ilgili seçeneklerde söylenenlerden hangisi doğrudur? • Ret, kabul ve teşvik bildiren keli- melerden sonra virgül kullanılır. A) 11, 12, 22 ve 27. kelimelerden sonra virgül; 7, 19, 26, 34 ve 37. → Evet, ben de annemle alışverişe kelimelerden sonra nokta koyul- gideceğim. malıdır. ! UNUTMAYIN, ikilemelerin arasına B) 2, 11, 12, 22 ve 27. kelimelerden virgül konmaz. sonra virgül; 7, 19, 26, 31, 34 ve 39. kelimelerden sonra nokta ko- Buna göre aşağıdaki cümlelerin yulmalıdır. hangisinde virgül (,) yanlış kullanıl- mıştır? C) 12, 23 ve 27. kelimelerden sonra virgül; sadece cümle sonlarına A) Bugün Can, Asude ve Buket oku- nokta koyulmalıdır. la gelmedi. D) 2, 11 ve 12. kelimlerden sonra vir- B) Bebek odada mışıl, mışıl uyuyordu. gül; 7, 26, 34 ve 39. kelimelerin so- nuna nokta koyulmalıdır. C) Hayır, bu filmi izlemek istemiyorum. D) Annem erkenden kalktı, kahvaltı- yı hazırladı. 5. 29.02 () 2012 tarihinde evin 3 () çocuğu dünyaya gelmişti () Çocuk siyah saçlı () yeşil gözlü ve çok sevimliydi. Verilen metinde hangi şeklin oldu- ğu yere farklı bir noktalama işareti konmalıdır? A)  B)  C)  D)  Tema - 1 14

Test - 4 EŞ ANLAMLI (ANLAMDAŞ) KELİMELER 1. Yazılışları ve okunuşları farklı, an- lamları aynı olan ve birbirinin yerine 3. Bazı kelimeler eş anlamlı görünme- kullanılabilen kelimeler eş anlamlı lerine rağmen birbirilerinin yerine (anlamdaş) kelimelerdir. kullanılamazlar. Bu kelimelerin eş anlamlı olup olmadıklarını cümle → Onun şiirlerinde vatan sevgisi içindeki kullanımından anlarız. bambaşka anlatılır. Onun şiirlerinde yurt sevgisi → “Alnının akıyla bu işin içinden bambaşka anlatılır. çıktı” yerine “Alnının beyazıyla bu işin içinden çıktı” diyemeyiz. Verilen cümlelerde altı çizili sözcük- ler eş anlamlıdır.  Size çarşıdan kara üzüm aldım. “İtina ile araba temizlenir.” diyen bi-  Kara bahtım, kör talihim. risi altı çizili sözcüğün yerine aşağıdaki kelimelerden hangisini  Kara gözlü kuzum benim! getirirse cümlenin anlamı bozul- maz?  Gömleğinde kara bir leke var. Hangi sembolle belirtilen cümlede “kara” kelimesinin yerine “siyah” ke- limesi kullanılamaz? Zeka Küpü Yayınları A)  B)  C)  D)  A) Güzel B) Özel C) Özen D) Parlak 2. Aşağıdaki sözcüklerden hangileri 4. anlam ilişkisi bakımından diğerle- rinden farklıdır? EŞ ANLAMLISI A) cümle → tümce OLAN MESLEK B) kıymet → değer ADLARI Bu panoya aşağıdaki görsellerden hangisi asılamaz? A) B) C) göndermek → yollamak C) D) D) savaş → barış 15 Tema - 1

EŞ ANLAMLI (ANLAMDAŞ) Test - 4 KELİMELER 5. Zeka Küpü Yayınları 7. Her vakit düşünürüm bu güzellikleri Sabah kalkınca önce Doğanın içinde yaşayan türleri elimi, yüzümü yıkarım. Bir arada hepimiz inanın çok mutluyuz Hangi seçenekte verilen sözcükle- Yukarıdaki cümlede altı çizili keli- rin tamamının eş anlamlısı yukarı- menin yerine seçeneklerdeki cüm- daki şiirde kullanılmıştır? lelerde altı çizili sözcüklerden han- gisi getirilirse anlamda değişiklik A) saat - hayat - farklı olur? B) zaman - tabiat - çeşit C) hafta - çirkin - dış A) Çocuğun çehresine bakınca abla- D) dakika - orman - cins sını hatırlıyordu. 8. Muhabir: Zorlu maçın ardından galip B) Onun siması bana bir yerden tanı- takımın üç yabancı futbolcusu şu an dık geliyor. yanımızda. Maç hakkında neler söy- leyeceksiniz? C) Suratındaki boya izleri bir türlü çık- Mariano: Bizim takım oynadı yürekli. madı. Var takımımızda yetenekli oyuncular. Mağlubiyet almadan şampiyon olmak D) Dünden beri stresten annemin istiyor biz. Takım iyi, vaziyet iyi. başı ağrıyordu. Muslera: Takımda var kabiliyetli fut- bolcular. Biz istiyor yenilgi olmadan 6. Öğrencilerim vatan şampiyonluk. Durumumuz iyi, takımı- ve millet sevgisi ile ilgili mız iyi. Bu maçta da oynadık cesur. 8 mısralık Nagatomo: Rakip takım iyi oynadı, ce- bir şiir yazdılar. sur oynadı. Var bizim takımda acemi oyuncular. Yenilmeden şampiyon im- Öğretmenin kurduğu cümlede al- kansız. Puanımız iyi, ekibimiz iyi. tı çizili kelimelerin anlamdaşlarını Yukarıda verilenlere göre, hangi aşağıdaki öğrencilerden hangisi oyuncuların maçla ilgili görüşleri doğru sıralamıştır? tamamen aynıdır? A) A) Mariano - Muslera talebe - yurt - ulus - şiir B) Muslera - Nagatomo C) Mariano - Nagatomo B) D) Mariano - Muslera - Nagatomo talebe - yurt - bayrak - dize C) talebe - ülke - ulus - öykü D) talebe - yurt - ulus - dize Tema - 1 16

Test - 5 EŞSESLİ (SESTEŞ) KELİMELER 1. 3. Bazı sözcükler sesteş gibi görün- Yazılışları aynı anlamları farklı olan düğü halde, düzeltme işareti (^) ’nin sözcükler eş sesli (sesteş) sözcük- varlığı sebebiyle sesteş olarak ka- ler diye adlandırılır. bul edilmemektedir. at Örneğin “kar” ve “kâr” kelimeleri- nin harfleri aynı olsa da okunuşları farklıdır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eş sesli kelimeler bir arada kulla- nılmıştır? Buna göre, aşağıdaki cümlelerin A) Halamın ellerindeki yaralar hangisinde eş sesli (sesteş) kelime hâlâ geçmedi. kullanılmıştır? B) Annem, babamın aldığı gülleri A) Her zaman kalbim- görünce sessizce güldü. desin. Zeka Küpü Yayınları C) Kardan dolayı alışveriş yapıl- B) Üç saat okulda seni mayınca, iş yerinin kârı azaldı. bekledim. D) Sizin oralarda kaç adet C) Bugün hava çok bu- düğün âdeti var. lutlu. D) Ben ocak ayında doğ- muşum. 2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde eş 4. sesli sözcük yanlış belirtilmiştir? Asma: Bir tür üzüm veren bitki. A) Yağız atlar kişnedi, meşin kırbaç Aşağıdaki cümlelerin hangisinde şakladı. yukarıda anlamı verilen kelime fark- Bir dakika araba yerinde durakladı. lı bir anlamda kullanılmıştır? B) Gurbet elde bir hâl geldi başıma. A) Asmadaki üzümler olgunlaşmıştı. Ağlama gözlerim Mevla kerimdir. B) Annem yıkanan çamaşırları ipe as- C) Uzun ince bir yoldayım mayı unuttu. Gidiyorum gündüz gece. C) Evin önündeki asma çatıya kadar D) Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın uzamıştı. Bu toprak bir devrin battığı yerdir. D) Asmadan kopardığı üzümleri misa- firlere ikram etti. 17 Tema - 1

EŞSESLİ (SESTEŞ) KELİMELER Test - 5 5. Sözcük Eş Seslisi Zıt Anlamlısı 8. • Dik yokuşun kenarlarına ............. kara var beyaz • Üzüm bağında gezerken ............. • Açık sarı elbisesiyle ............. aç var tok • Bu yaşta ............. iç var dış Seçeneklerde verilen söz grupla- rından hangisi yukarıdaki cümleler- ? var ? den uygun olanını tamamladığında eş sesli kelime farklı anlamda kul- Verilen tabloda kelimeler arasında bir lanılmamış olur? anlam ilişkisi vardır. A) ağaç dikmişler. Buna göre soru işareti (?) ile gös- B) ayakkabımın bağı açıldı. terilen kutucuklara sırasıyla hangi C) açık kapıdan içeri girdi. kelimeler getirilebilir? D) yaş günü mü kutlanır? A) dolu - boş B) doğu - kuzey C) kırmızı - al D) öğrenci - talebe 6.  Bu sabah fırından eve taze ekmek Zeka Küpü Yayınları 9. Selim: gönderdi. 1. Soğanın yüzeyi ince bir zarla kap-  Elinde bu kitaplardan bin adet kal- lıydı. mış. 2. Topu atınca oyuna başladık.  İki haftadır evlerinde badana yapı- 3. Sağımda Ayşe oturuyor. lıyor. 4. Gömleklerden soluk renkli olanını  Bu yorgunluğun üstüne demli bir seçtim. çay iyi giderdi. Fatma: Verilen cümlelerin kaçında sesteş 1. Kasap etin üzerindeki zarı sıyırdı. sözcüklere örnek vardır? 2. Dedem atlara tımar yapıyordu. 3. Evimiz caminin sağında yer alıyor. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 4. Dik yokuşu bir solukta çıktım. 7. Selim ve Fatma, eş sesli bazı kelime- • Türkçe yazılısından yüz aldım. leri cümle içinde kullanmışlardır. • Neden hiç yüzün gülmüyor? • Yazları denizde yüzerim. Selim ve Fatma'nın numaralandırıl- • Dedem bahçede kurbanın mış ifadelerinden hangilerinde bir- birinin sesteşi olan sözcükler kul- derisini yüzüyor. lanılmıştır? “Yüz” sözcüğü yukarıdaki cümlelerde A) 1 - 3 B) 1 - 4 kaç değişik anlamda kullanılmıştır? B) 2 - 3 D) 2 - 4 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 Tema - 1 18

Test - 6 METNİN BÖLÜMLERİ 1. Öyküleyici ve bilgilendirici metinler 2. GELİŞME BÖLÜMÜ üç bölümden oluşur: Giriş, Öyküleyici Bilgilendirici Gelişme, Sonuç Olay genişletilir Anlatılan konu GİRİŞ BÖLÜMÜ ve olayın nasıl ve yazarın bu sonuçlanacağı konudaki dü- Öyküleyici Bilgilendirici hakkında ipuç- şünceleri ayrın- Metinlerde Metinlerde ları verilerek tılı olarak verilir. okuyucuda me- Metnin Anlatılacak rak uyandırılır. kahramanlarının, konunun genel olayların geçtiği Bir gün bir adam elma ağacını kes- yerin ve bazen de özelliklerinin mek için elinde bir baltayla çıka olayın kısaca ta- verildiği gelmiş. Bunu duyan köylüler hemen nıtıldığı bölümdür. bölümdür. adamın yanına gelmişler. → Örnek: Zeka Küpü Yayınları – Ne yapıyorsun burada yabancı? Sularının şırıltısı her yerden du- diye adama sormuşlar. yulan bir derenin kenarında kü- çük bir elma ağacı varmış. Bu – “Duydum ki elma ağacının mey- elma ağacının yıllarca meyvesi- veleri hem çok oluyormuş hem nin tadına bakmayan kalmamış. de çok tatlı. Onu kesip bahçeme dikeceğim.” demiş. Düzenlenen bir yarışmada doğru gi- riş cümlesi yazan yarışmacılar tiyat- Aşağıda verilen kitaplarda metnin bir roya ücretsiz gideceklerdir. cümlesi yazılıdır. Aşağıdaki yarışmacılardan hangisi Hangi kitapta bir metnin gelişme ücretsiz bilet hakkı kazanamamıştır? bölümünde yer alabilecek cümle vardır? A) Bir varmış bir yokmuş. Evvel zaman içinde, A) B) kalbur saman içinde bir dev varmış. O günden Küçük bir sonra bir köyde annesi B) 20. yüzyılın başlarında daha hiç ve kızı birlikte birçok kişi bu yüzyılı “Sinema Çağı” olarak kavga yaşarmış. nitelendiriyordu. etmediler. C) C) D) Ve insanların yaşam Canan üzüm Örneğin, amacı da budur: Mutlu- gözlü, esmer bitkiler kendi luğun peşinden gitmek. tenli şirin bir besinlerini kızdı. kendileri yaparlar. D) Öğretmen elinde kitapla- rıyla içeri girerek dersine başladı. 19 Tema - 1

METNİN BÖLÜMLERİ Test - 6 3. 4. SONUÇ BÖLÜMÜ Öyküleyici Bilgilendirici Merak ettikleri- Verilen düşün- mizin cevabını celer bir sonu- alırız ve olayın nasıl sonuçlan- ca bağlanır. dığını öğreniriz. 4 - A sınıfında yapılan sessiz okuma → Köylülerin bu yoğun çabası kar- çalışmasında öğrencilerden bazıları şu bölümleri okumaktadırlar: şısında yaptığı hatanın farkına Cem : Hapşırık Ali, bu sorununa ça- varan yabancı, ağacı kesmekten re bulmaya karar verip bir kli- vazgeçmiş. Bundan sonra bir niğin yolunu tutmuş. Bu klinik daha böyle bir hataya düşme- alerji hastalıklarıyla ilgilenen yip bencillik yapmamaya karar bir sağlık kurumuymuş. vermiş. Sinan : Kullandığı ilaçlar sayesinde Zeka Küpü Yayınları artık ilkbaharı ve yazı sevme- ye başlayan Ali, kendisine ta- kılan “Hapşırık” isminden de kurtulmuş. Bölümleri seçeneklerde karışık ola- Semra : Yapılan tahliller sonucunda rak verilen metnin sonuç kısmı aşa- Ali’nin vücudunda bir mineral ğıdakilerden hangisidir? eksikliği belirlenmiş. Doktor- lar ilaç tedavisiyle Ali’yi iyileş- A) Çağırmış onları, demiş ki: “Evlat- tirmeye karar vermişler. larım, ben artık bu dünyadan gidi- yorum; bağın bir yerine bir şey Gül : Ali adında bir çocuğun güne- gömdüm, arayın, bulursunuz. şe karşı alerjisi varmış. Ne zaman güneşe çıksa hiç bit- B) Çiftçinin biri öleceğini anlamış. meyen hapşırık krizine tutu- Kendinden sonra oğullarının da lurmuş. toprağı ekmelerini, çalışmalarını istemiş. Yukarıda verilenlerle ilgili olarak se- çeneklerde söylenenlerden hangi- C) Bağdan altın çıkmamış ama top- si doğrudur? rak çok güzel kazıldığı için o yıl bağ, her yıl verdiğinden daha faz- A) Cem ve Gül, metnin gelişme bölü- la ürün vermiş. Çocuklar babaları- münü okumaktadırlar. nın amacını anlamışlar. B) Semra'nın okuduğu bölüm Sinan'ın D) Adamcağız ölmüş; oğulları gömü- okuduğu bölümden sonra gelir. lü bir kap altın var sanarak bağı baştan sona kazmışlar. C) Metnin giriş bölümünü Semra oku- maktadır. D) Sinan, metnin sonuç bölümünü okumaktadır. Tema - 1 20

Test - 7 GERÇEK / HAYAL ÜRÜNÜ İFADELER 1. Zihinde tasarlanan, canlandırılan; gerçekleşmesi istenen şeyler ha- 3. Kırmızı Başlıklı yaldir. Kız’ın yaşamış olduğu olaylar- Dile benden dan hangisi ha- ne dilersen kalem! yal unsurudur? Şey, A) Annemin yapmış olduğu kurabiye- ben insan olmak leri sepete koydum. istiyorum. B) Annem, büyükanneme giderken tehlikeli yolları kullanmamamı söy- Aşağıdaki görsellerden hangisi ha- ledi. yal kahramanı değildir? C) Kurdu karşımda görünce çok kork- A) B) tum. D) Kurt bana, “Seni daha iyi görebil- mek için gözlerim büyük.” dedi. C) D) Zeka Küpü Yayınları 2. Kimsenin varlığını inkâr edemediği 4. ( ) Ormanlar kralı aslan bir gün doğru olan şeyler gerçektir. ormanda avlanmaktan gelmiş, yat- mış uyuyormuş. ( ) Minik bir → İnsanların konuşması. fare aslanın üzerinde dolaşmaya başlamış. ( ) Aslan uyanıp fa- Aşağıdakilerden hangisi gerçek un- reyi yakalamış. ( )Ne olur beni sur içeren bir cümledir? bırak! Gün gelir benim de sana bir iyiliğim dokunur, diye yalvarmış A) Uçan halısına binen Ali, gökyüzün- fare. de özgürce dolaştı. Verilen metnin hangi bölümünde B) Sabaha kadar yıldızlarla sohbet yer alan cümlede hayali unsurlara ettim. yer verilmiştir? C) Cebinden çıkardığı madeni para- A) B) C) D) ları bakkala uzattı. D) Güneş, çocukları gülümseyerek selamladı. 21 Tema - 1

GERÇEK / HAYAL ÜRÜNÜ Test - 7 İFADELER 5. Aşağıdaki şarkı sözlerinin hangisin- 7. “Yiğit, kütüphanede .......................’nın de hayali unsurlara yer verilmiştir? yaşam öyküsünü araştırıyordu.” A) Kaç yıl oldu saymadım Verilen cümlede hayali unsura yer Köyden göçeli. verilmek istenmiyorsa seçenekler- Mevsimler geldi geçti den hangisi boş bırakılan yere ge- Görüşmeyeli. tirilmelidir? B) Ali Baba’nın bir çiftliği var. A) Peter Pan Çiftliğinde koyunları var. B) Nasreddin Hoca Mee mee diye bağırır, C) Şirin Baba Çiftliğinde Ali Baba’nın. D) Batman C) Bir aslan miyav dedi, Zeka Küpü Yayınları 8. Nasrettin Hoca, şakacı ve hazırcevap Minik fare kükredi. bir halk kahramanıdır. Fareden korktu kedi, Kedi pırr diye uçuverdi. Doğuran Kazan, Parayı Veren Düdü- ğü Çalar, Yorgan Gitti Kavga Bitti ad- D) Bana bir masal anlat baba lı fıkralar bilinen en ünlü fıkralardır. İçinde denizle balıklar Yağmurla kar olsun Anadolu halkı, Nasrettin Hoca’yı öyle Güneşle ay. çok sevmiştir ki onun ünü günümüze kadar ulaşmıştır. 800 yıl sonra bile 6. Kimi kimsesi olmayan Cengiz dede, sanki hâlâ yaşıyormuş gibi başından emekli bir terzi ustasıymış. Emeklilik hiç geçmemiş olaylar fıkralaştırılıp an- günlerinde köyünde huzurla yaşamak latılmıştır. istediği için büyükşehirden kaçıp bura- lara gelmiş. Tüm gününü yetiştirdiği Yukarıdaki metne göre, seçenekler- hayvanlarla ilgilenip onlarla oynayarak de verilenlerden hangisi Nasrettin geçiriyormuş. Köpeğiyle ilgilenirken kö- Hoca ile ilgili hayal ürünü ifadedir? peği, ondan daha çok ilgi istediğini söy- lemiş. A) Ağaca çıkan Nasrettin Hoca’nın bindiği dalı kesip yere düşmesi. Seçeneklerin hangisi yukarıdaki masalda geçen hayal ürünü ifade- B) Nasrettin Hoca’nın sadece para lerden biridir? veren çocuğa düdük getirip diğer- lerine “Parayı veren düdüğü çalar.” A) Cengiz Bey’in emekli olması demesi. B) Büyükşehirden kaçıp köye yerleş- C) Nasrettin Hoca’nın ölen eşeğinin mesi yerine otomobil alıp Sivrihisar’dan C) Tüm hayvanlarla ilgilenip oynaması Akşehir’e yol alması. D) Köpeğin daha çok ilgi istemesi D) Nasrettin Hoca’nın kurnaz komşu- suna “Komşum, senin kazan öldü.” demesi. Tema - 1 22



3. TEMA ERDEMLER



Test - 1 GERÇEK ANLAM 1. Bir sözcüğün sözlüğe bakıldığında 3. Gerçek anlamın diğer adı karşımıza çıkan ilk ve asıl anlamı “temel anlam”dır. gerçek anlamdır. Kelimenin akla gelen ilk anlamıdır. 1 Burnundaki yaranın nasıl olduğu- → İstemeden arkadaşımın kalemini nu söylemedi. kırdım. 2 Tatlı sözlerle beni bu işe ikna ede- gerçek anlam mez. Aşağıdaki öğrencilerden hangisi 3 Bu saatten sonra başa gelen çe- “ince” kelimesini gerçek anlamıyla kilir. kullanmıştır? A) İnce düşünceli 4 Okuldan eve gelince iştahla ye- meğini yedi. insanları takdir ediyorum. Numaralandırılmış cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangileri temel B) Bugün bana ince anlamda kullanılmıştır? ince göndermelerde bulundu. A) 1 ve 3 B) 1 ve 4 C) 2 ve 3 D) 3 ve 4 C) Babam ince bir tahta Zeka Küpü Yayınları 4. • sert • acı bulmamı istedi. • tavır • yanık D) Kilim dokumak ince bir iştir. Öğretmen: Çocuklar yukarıda verdi- ğim sözcükleri gerçek anlamına uy- 2. gun şekilde cümle içerisinde kullanan benden tam puan alacaktır. Tavandaki ışık kitap okuyabilmem için Bensu: Söz dinlemediğimiz için bize yeterli değildi. sert bir bakış attı. Ali “ışık” sözcüğünü hangi anlam- Çiğdem: Yemek fazla acı olunca mi- da kullanmıştır? desi rahatsızlanıyordu. A) Mutluluktan kaynaklanan pırıltı Emir: Bu konuyla ilgili keskin tavrını B) Cisimleri görmeyi sağlayan fiziksel gösterdi. enerji Kaan: Adamın yanık sesi dinleyicileri C) Yol gösteren kişi mest etti. D) Eser Buna göre, hangi öğrenciler öğret- menden tam puan almıştır? A) Bensu - Çiğdem B) Bensu - Kaan C) Çiğdem - Emir D) Emir - Kaan 39 Tema - 3

GERÇEK ANLAM Test - 1 5. “Atmak” sözcüğü seçeneklerin han- Zeka Küpü Yayınları 8. Alex: İngiltere’de doğdum. Okumak için gisinde gerçek anlamıyla kullanıl- Türkiye’de yaşıyorum. Müzik dinleme- mamıştır? yi seviyorum. Belimden rahatsız oldu- ğum için öne eğilemiyorum. Bu yüzden A) Elindeki kalemi arkadaşına hızlıca yemek yiyemiyorum ve zayıflıyorum. attı. Andree: Ülkenizi görmek için Fran- B) Son saniyede topu potaya attı. sa’dan geldim. Özellikle güneşin doğu- C) Çantasını koltuğun üstüne atıp he- şunu seyretmek istiyorum. İyi ki arka- daşlarımın sözünü dinleyip Türkiye’ye men mutfağa koştu. gelmişim. Tanıtım broşürlerinizi okuma- D) İstediklerinin yapılmadığını görün- yı ve okuduğum konuların üzerine eğil- meyi seviyorum. ce kafası attı. Judie: İspanya’da doğup Almaya’da bü- 6. “Dokunduğu sobanın yanmadığını far- yüdüm. Eğilmiş söğüt ağaçlarının oldu- ketti.” cümlesindeki “dokunmak” söz- ğu bahçeli bir ev kiraladım. İstanbul’da cüğünün taşıdığı anlam hangi se- dinlemek zorunda olduğum ve rahatsız çenekte verilmiştir? edici tek ses taşıt kornalarının sesi. A) Bu köyde çok güzel kilimler do- Sözcükleri gerçek anlamı dışında kunur. da kullanabilen yabancı uyruklu ki- şilerin çok iyi Türkçe konuştuğu dü- B) Nemli havalar dedeme dokunu- şünülürse, yukarıdakilerden hangi- yormuş. leri çok iyi Türkçe konuşmaktadır? C) Annem kardeşimi uyandırmak için A) Alex ona hafifçe dokundu. B) Andree D) Filmdeki çocuğun durumu bana çok dokundu. C) Alex ve Judie 7. “Yol” sözcüğünü “yürüme- D) Andree ve Judie ye uygun yer” anlamında cümlede kullanır mısınız? 9. “Bu kadar renkli ve eğlenceli bir ya- şamı olduğunu bilmiyordum.” cüm- Öğretmenin sorduğu soruya hangi lesinde gerçek anlamının dışında öğrenci doğru cevap vermiştir? kullanılan sözcük seçeneklerin hangisinde gerçek anlama gelecek A) Selma : Ünlü olma yolunda çok şekilde kullanılmıştır? emek harcadı. A) Elinde üç kilo kadar süt vardı. B) Çiğdem: Annem bahçedeki otları yol dedi. B) Tüm renkli balonları çocuklara da- ğıttı. C) Gönül : Onunla barışmak için her yolu denedim. C) Dün akşam hepimiz için çok eğ- lenceli geçti. D) Pınar : Kasabanın taşlı yolların- da yürüyorum. D) Yaşamı boyunca hedeflediği her şeye ulaştı. Tema - 3 40

Test - 2 MECAZ ANLAM 1. Bir sözcüğün gerçek anlamından 3. Konsere gidemeyince biletlerimiz yandı. tamamen uzaklaşarak farklı bir an- lamda kullanılmasına mecaz anlam Öğretmen: Çocuklar yukarıdaki cüm- denir. lede mecaz anlamıyla kul- → İstemeden arkadaşımın kalbini lanılan sözcüğü bulun. kırdım. Bulduktan sonra onu me- caz anlamının dışında bir mecaz anlam anlamda cümle içerisinde kullanın. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “dönmek” kelimesi mecaz anlamda Sevil : Size verilen hakkı kullan- kullanılmıştır? madığınız için hakkınız yandı. A) Niçin dönüp bana baktın? Nermin : Eyvah, yandık! Anneme Ayhan nasıl bunu anlatacağız. B) Öğretmenim dersi anlatırken : Odunlar ateşin içerisinde birden bana döndü. cayır cayır yandı. Sanki bu odada bir şeyler Kemal : Sıranız geçtiği için numara- dönüyor. nız yandı, tekrar sıra alın. C) Buna göre, hangi öğrenci öğretme- nin istediği örneği verebilmiştir? Zeka Küpü Yayınları D) Geldiğimiz yoldan eve geri A) Sevil B) Nermin döndük. C) Ayhan D) Kemal 2. 4. Her işime burnunu sokma! Bu işte onun parmağı Cümlede verilen “burun” kelime- olduğunu düşünüyorum. sinin mecaz anlamda kullanıldı- ğını anlamanın yolu, sözcüğün Nil yeni kazandığı anlamının ger- çekte mümkün olup olmadığına Attığı top evin camını bakmaktır. kırdı. I. Kış boyunca ağır bir grip geçirdi. Başak II. Ona çok ağır sözler söyledim. Uzun süredir sulanmayan çiçekler solmuştu. III. Ağır ağır eve doğru yürüyordu. Yunus IV. Bu çanta çok ağır, taşıyamıyo- rum. Yaşanan olaylara karşı kör ve sağır olmamalısın. Verilen bilgiye göre numaralanmış cümlelerde altı çizili sözcüklerden Ceren hangisi mecaz anlamda kullanılma- mıştır? Hangi çocukların kurduğu cümle- lerde altı çizili kelimeler mecaz an- A) I B) II C) III D) IV lamlıdır? A) Nil - Başak B) Yunus - Ceren C) Nil - Ceren D) Yunus - Başak 41 Tema - 3

MECAZ ANLAM Test - 2 5. 7. Her zaman kitap oku Bu bölgenin keskin soğuklarına Dar ufkunu genişlet dayanmak çok zordur. Dinle anne babanı Tüm güzellikleri seyret “Keskin” kelimesi aşağıdaki cümle- lerin hangisinde yukarıdaki anla- Verilen dörtlüğün kaçıncı dizesin- mıyla kullanılmamıştır? de mecaz anlamlı bir sözcük kulla- nılmıştır? A) Dışarıdan ince, keskin bir ses geldi. B) Bıçağın keskin tarafına elini sürme. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 C) Esen keskin rüzgardan korunmak Zeka Küpü Yayınları 8. 1. Çocuk Şair için paltoma iyice sarıldım. D) Keskin zekası sayesinde olayları Beni üşüten havalar, Hayvanları da üşütür mü? hemen çözdü. Susayan hayvanları, Yağmur suyu doyurur mu? 6. Esma Öğretmen, öğrencilerinden için- de mecaz anlamlı kelime bulunan 2. Çocuk Şair cümleler yazmalarını istemiştir. Susamış sevgiye sokak hayvanları, Buna göre aşağıdaki öğrencilerden Ezilir içim görünce onları. hangisinin kurduğu cümle, Esma Kurumasın duygular, sevin onları, Öğretmen’in isteğine uygun değil- Limanınıza sığınsın, sokak hayvanları. dir? 3. Çocuk Şair A) Annem dünyanın en yumuşak kalpli Sevgi ekin sokaklara, ekmek atın insanıdır. Susamış bedenlerine su verin Üşümüşlerini sahiplenin B) Dedemi dinlerken Yaşasın sizinle sokak hayvanları birden geçmişe daldım. Mecaz anlamlı kelimeleri doğru ve çok sayıda kullanan şairin usta, di- C) ğerlerinin acemi sayılacağı bir şiir Yeni okuluma kısa yarışmasında, katılımcıların usta ve sürede ısındım. acemi şair olarak doğru gruplandır- ması hangi seçenekte verilmiştir? D) Ablam üzerine ince bir hırka almış. Usta Şair Acemi Şair A) 3 1-2 B) 1 2-3 C) 1 - 2 3 D) 2 1-3 Tema - 3 42

Test - 3 ÜÇ NOKTA 1. • Tamamlanmamış cümlelerin so- Zeka Küpü Yayınları 2. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili üç nunda kullanılır. noktalardan hangisi yanlış kullanıl- mıştır? → Hava o kadar kararmıştı ki... A) Uçaktan inince kendine geldi... • Verilen örneklerin devamı olduğu- B) Bize F... geldi. nu belirtmek için kullanılır. C) Aklımda öyle bir şey var ki... D) Babaannem B... şehrinden bize → Çiftçi tarladaki ürünlerini hasat et- mişti: buğday, arpa... geldi. • Cümlede açıklanmak istenmeyen 3. “... Mahallemizin en neşeli insanıydı ya da kaba olduğu için yazılama- Hasan amca. Sabah erkenden bak- yan sözcüklerin yerine kullanılır. kalını açar, müşterilerini güler yüzle karşılar, sevgiyle uğurlardı. Bir zaman → Toplantıda ... Bey de vardı. sonra hepimizin sevdiği o bakkal dük- kanı artık açılmaz oldu...” • Ünlemlerden ve seslenmelerden sonra anlamı pekiştirmek için kul- Verilen metinde kullanılan üç nok- lanılır. tanın görevi hangi seçenekte doğ- ru verilmiştir? → – Koca Ali... Koca Ali be!.. A) Sözün kalan kısmını okuyucunun • Karşılıklı konuşmalarda cevap ve- hayal dünyasına bırakmak rilmeyen bölümlerde kullanılır. B) Söylenmek istenmeyen kısımların → – Adın ne? olduğunu belirtmek – ... – Adın ne diye sordum. C) Cümlenin tamamlanmadığını gös- termek Aşağıdaki cümlelerin hangisinde üç nokta yanlış kullanılmıştır? D) Metnin, başının ve sonunun oldu- ğunu belirtmek A) O kadar çok seviyordum ki onu... B) Keşke şu tatil bir an önce geçse 4. 1. Masada neler yoktu ki; porta- kal suyu, sarma, kurabiyeler... de... C) Doktor, hastasına... 2. Ülkemizde yetişen ürünler şun- lardır: Buğday, çay, pamuk... – Hastalığınız büyük oranda geç- miş. 3. Benim üç kardeşim vardır: Nil- gün, Bahadır, Hatice... D) Annem pazardan çeşitli meyveler almış: elma, armut, muz... 4. Yarışmayı kazanana hediyeler yağdı: bilgisayar, defter, kalem... Numaralandırılmış cümlelerin han- gisinde üç noktanın kullanımı yan- lıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 43 Tema - 3

ÜÇ NOKTA Test - 3 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde 7. Öğretmen öğrenciye adını, geldiği üç nokta yanlış kullanılmıştır? şehri, babasının mesleğini ve eski okulunun adını sormuş; öğrenci ise A) – Kimsin? bu soruların birine cevap verip – ... diğerlerinde sessiz kalmıştır. – Sana soruyorum? Buna göre, öğretmen ile öğrencinin B) Söylemek istediğim o kadar çok konuşması diyalog şeklinde kâğıda şey var ki... yazıldığında kaç defa üç nokta kul- lanılır? C) Köye D... Amca geldi. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 D) Yemekten sonra ancak kendine gelebildi... 6. • Bahar, tamamlanmamış cümlele- Zeka Küpü Yayınları 8. Anne : Arkadaşına a.... dediğin için rin bulunduğu bir şiir yazacaktır. ondan hemen özür dilemeli- sin. Bir daha da böyle kelime- • Gül, ülkemizde yetiştirilen bazı ler kullanıp arkadaşlarının meyveleri sıralayarak bir cümle kalbini kırmamalısın. yazacaktır. Çocuk : Ama anne... • Nursel, bazı kaba sözlerin bulun- duğu bir tiyatro oyunu yazacaktır. Anne ile kızın konuşmasında kulla- nılan üç noktaların görevleri; • Tekin, bazı soruların sessizlikle karşılandığı bir karşılıklı konuşma I. Cümlenin anlamca tamamlanma- yazacaktır. dığını göstermek Yukarıda verilenlerle ilgili olarak II. Okuyanın hayal gücünü kullana- söylenenlerden hangisi yanlıştır? rak doğru kelimeyi bulmasını sağ- lamak A) Bahar, şiirinde her dizenin sonuna nokta koymalıdır. III. Sözcüğün anlamını pekiştirmek B) Gül cümlesini hem virgül hem de IV. Söylenmeyecek argo bir sözcük üç nokta kullanarak yazabilir. olduğunu belirtmek C) Nursel, yazmak istemediği kaba söz- kaç numaralı cümlelerde belirtil- lerin yerine üç nokta kullanmalıdır. miştir? D) Tekin, yazdığı konuşmada sorular- A) I - II B) I - IV dan sonra üç nokta kullanmalıdır. C) II - III D) III - IV Tema - 3 44

Test - 4 KARŞILAŞTIRMA CÜMLELERİ 1. Birden fazla varlık, kavram ya da 3. • Yaz aylarında Akdeniz Ege’den da- durumun benzerlik, farklılık ve üs- ha çok turist akınına uğrar daha tünlük gibi değişik durumlarla karşı- kalabalık olur. laştırılmasıdır. – Çanakkale Savaşı, diğerlerinden • Tiyatro oyunlarının sinemaya gö- daha çetin geçmiştir. re sanatsal değeri daha yüksektir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde • Müzik kursuna gitmek isteyen Ela “karşılaştırma” yapılmamıştır? dans kursuna gitmek istememek- tedir. A) Boyum geçen seneye göre biraz daha uzamış. • Ali’nin gözleri Merve’nin gözlerin- den daha koyuymuş. B) Bana göre hava hoş, istediğinizi yapın. Yukarıdaki cümlelerle ilgili verilen bilgilerin hangisi yanlıştır? C) Ben de en az senin kadar akıllıyım. D) Sen diğerlerine kıyasla daha us- A) Akdeniz ve Ege bölgesi karşılaştı- rılmıştır. lusun. B) Tiyatro ve sinema karşılaştırılmıştır. Zeka Küpü Yayınları C) Müzik kursu ve dans kursu karşı- laştırılmıştır. D) Ali’nin gözleri ve Merve’nin gözle- ri karşılaştırılmıştır. 2. Karşılaştırma cümlelerinde kıyas, 4. Zeki, Yusuf’tan daha “daha, gibi, kadar, en çok, göre, faz- hızlı koşuyor. la” gibi eklerle sağlanır. İrem • Ailesi sınav sırasında çocukların- Elifnaz’ın ayakkabısı çok dan daha heyecanlı görünüyordu. güzel. “Matematik yazılısı da diğerleri gibi Zuhal kolay geçti.” cümlesindeki anlam özelliği seçeneklerin hangisinde Bahçedeki işlerin hepsini vardır? bitirdim. A) Taktığı çantanın rengi pembemsi Serkan gibiydi. Sporcunun bu yarışma- Feray B) Her şeyi gözleriyle görmüş gibi an- daki derecesi öncekin- latıyordu. den daha iyi geldi. C) Zil çaldığı gibi servise doğru ko- şuştular. Yukarıdaki çocuklardan hangileri karşılaştırma bildiren ifadeler kul- D) Sen de Murat gibi bu aralar çok za- lanmıştır? yıflamışsın. A) Zuhal - Serkan B) İrem - Feray C) Zuhal - Feray D) İrem - Serkan 45 Tema - 3

KARŞILAŞTIRMA CÜMLELERİ Test - 4 5. 7. 1 Eve geldiği gibi odasına  Birinde potaya basket atılırken çekildi. diğerinde kaleye gol atılır. Te- rim olarak da farklı terimleri var- 2 Artık bu kadarı da fazla  dır. Örneğin birinde asist, turni- diye söyleniyordu.  ke varken diğerinde penaltı,  ofsayt gibi terimler kullanılır. Bi- 3 En başarılı olduğu ders- ri genellikle çim sahada, diğeri ten sınava gireceklermiş. salonda oynanır. 4 Annem bir kilo kadar Yukarıdaki parçada aşağıdakiler- elma almamı istedi. den hangileri arasında karşılaştır- ma yapılmıştır? Verilen cümlelerde karşılaştırma an- lamı bulunuyorsa “” bulunmuyorsa A) pota - kale “” konulacaktır. B) turnike - korner C) cam saha - salon saha Buna göre, kaç numaralı cümlede D) futbol - basketbol yanlışlık yapılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 6. Sayfa sayısı Zeka Küpü Yayınları 8. Ali : Bu otomobil diğeri gibi beyaz olmasına rağmen güneş ışı- 100 ğında biri diğerine göre daha 75 koyu duruyor. 50 Fatma : İkisi de 2016 model olan oto- 25 mobillerden biri ötekine göre hor kullanıldığı için daha es- ki duruyor. Elif Öğrenciler Ayşe : Birinin sahibi diğerine göre Ali daha titiz olduğu için araba- Zeynep lar arasında ciddi bir görün- Mehmet tü farkı var. Yukarıdaki grafiğe göre, aşağıdaki Eray : Sağdaki diğerine göre kırk karşılaştırmalardan hangisi yapıla- bin kilometre fazla yol gitmiş maz? olduğu için daha eski görü- nüyor. A) En çok sayfayı Ali okumuştur. Yukarıdaki kişilerden hangisinin ifa- B) Elif de Zeynep kadar sayfa oku- desinde birden fazla varlık karşılaş- muştur. tırılmıştır? C) Erkeklerin okuduğu sayfa sayısı A) Ali B) Fatma kızlarinkinden fazladır. C) Ayşe D) Eray D) Elif, Mehmet’ten daha çok sayfa okumuştur. Tema - 3 46

Test - 5 SEBEP - SONUÇ CÜMLELERİ 1. Sebep-Sonuç cümleleri, anlatılan Zeka Küpü Yayınları 3. Sebep-sonuç cümlelerinde ikinci olayın gerçekleşme ya da gerçek- bölüme (sonuç) “neden?” sorusu so- leşmeme nedeninin belirtildiği cüm- rulduğunda cevap alınabilir ancak lelerdir. “hangi amaçla?” sorusunun ceva- Maça çok az kaldı. bı alınamaz. “Hangi amaçla” soru- Kalecimiz nerede? sunun cevabı alınabiliyorsa cümle amaç sonuç cümlesidir. Şimdi aradı. Hastalandığı için maça Okula gitmek için montunu giydi? gelemeyecekmiş. Hangi amaçla? Neden sonuç cümlelerinde “bu ne- Amaç-Sonuç cümlesi denle, için, çünkü, bu yüzden” gibi ifadeler kullanılır. Aşağıdaki cümlelerin hangisi ne- den-sonuç ifadesi içerir? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir olayın gerçekleşmesi bir sebe- A) Öğretmen geldiği için ayağa kalktık. be bağlanmıştır? B) Para kazanmak için çok çalışıyor. C) Sporcuları görmek için maça gittik. A) Onun için her şeyi yaparım. D) Sessiz, sakin geçen bir gündü. B) O günden bu yana onu göremedim. C) Top patladığı için oyun yarıda kaldı. D) Sınava gerçekten çok iyi hazırlan- dım. 4. Gön: Mert Gön: Beren 2. Sebep-Sonuç cümlelerinde iki Kalemin ucu kı- Elektrikler kesil- bölüm vardır. rıldığından yazı diği için ödevini yazamadı. yapamadı. Oyuna daldığı için eve geç kaldı. Gön: Emir Gön: Sude Sebep Sonuç Fırtına yüzünden Kilo vermek için deniz seferleri diyet yaptı. yapılamadı. “............ bu yüzden montumu giy- Üzerinde neden-sonuç cümlesi yaz- dim.” cümlesinde boş bırakılan ye- mayan mektup sahibine iade edile- re aşağıdakilerden hangisi geti- cektir. rilmelidir? Buna göre, hangi kişinin mektubu A) Hava soğuktu iade edilir? B) Bayram gelmişti C) Harika bir gündü A) Mert B) Beren D) Güneş yakıyordu C) Emir D) Sude 47 Tema - 3

SEBEP - SONUÇ CÜMLELERİ Test - 5 5. 7 Kardeşim kitabımı yırttığından dün 7. (1) O gün her zamankinden farklı hu- akşam kitap okuyamadım. zursuz uyandı. (2) Neden bu kadar kö- tü hissettiğini bilmiyordu. (3) Bu duru- 5 Finale kalabilmek için bu turu geç- mu biriyle paylaşmak istedi. (4) ............ meliyim. Verilen metnin son cümlesi seçe- 3 Arkadaşını mutlu etmek için hedi- neklerden hangisi olursa metin, se- ye aldı. bep-sonuç cümlesi örneğini içeri- sinde barındırır? 1 Bir haftadır sulanmadığı için çiçek solmuştu. A) En iyisi annesinin yanına gitmekti. B) Kimsenin keyfini kaçırmak isteme- 68 Yunus şifreyi unut- tuğundan bilgisaya- diğinden vazgeçti. rını açamamaktadır. C) İlk gelen otobüse yetişebilmek için Yukarıda sebep-sonuç ifadeleri içeren Zeka Küpü Yayınları evden çıktı. cümlelerin önündeki rakamlar şifrenin D) Bu sorunu yalnızca kendisinin hal- eksik kısmını tamamlayacaktır. ledebileceğini düşündü. Buna göre bilgisayarın şifresi aşa- ğıdakilerden hangisidir? 8. Baykuş : Ormanımızı korumak için burada kalmalıyız. Bizim or- A) 6 3 8 1 B) 6 3 8 5 manımız diğer ormanlara C) 6 1 8 5 D) 6 7 8 1 göre hem daha geniş hem daha yeşil. 6. Hacivat 1 : Nereden gelip, nereye gi- diyorsun bakalım? Zürafa : Bu çevrede hava iyice kir- lendi diye göç etmek istiyo- Karagöz 1 : Bir yere gittiğim yok da ruz. Bu göç bildiğiniz diğer oğlumla kaç saattir oku- göçler gibi çok uzaklara de- ma yazma çalıştık biraz ğil, komşu ormanlara olacak. gezeyim dedim. Karınca: Bizler sizlere göre çok kü- Hacivat 2 : Tabii iyi yaptın efendim. çük olduğumuz için sizin gi- Kafan balon olmuştur. bi göç edemeyiz. Toprak al- tında pek çok yiyeceğimiz Karagöz 2 : Hay hay, kafam balon ol- olduğu için de göç etmeye- duğundan uçmasın diye ceğiz. boynuma yapıştırdım. Yukarıdaki konuşmalara göre, hangi Yukarıdaki ifadelerden hangisi ne- hayvanların cümlelerinde sebep-so- den-sonuç cümlesidir? nuç örneği bulunur? A) Hacivat 1 B) Karagöz 1 A) Baykuş - Zürafa C) Hacivat 2 D) Karagöz 2 B) Zürafa - Karınca C) Baykuş - Karınca D) Baykuş - Zürafa - Karınca Tema - 3 48

Test - 6 ATASÖZLERİ 1. Atalarımızın uzun gözlem ve dene- 3. Atasözleri kalıplaşmış sözlerdir. Bu yimleri sonucunda ortaya çıkmış, yüzden sözcüklerin yeri değiştirile- söyleyeni belirsiz, genellikle ders mez; sözcüğün yerine eş anlamlısı veren cümle biçimindeki özlü sözle- getirilemez. re atasözü denir. Atasözü bir mille- tin kültürel özelliklerini yansıtır. → Mum dibine ışık vermez. (Doğru) Rüzgâr eken fırtına biçer. → Atasözü → Mum ışık vermez dibine. (Yanlış) Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu kurala uygun değildir? Dost acı söyler. A) B) Nergis Çocuktan al haberi. Aşağıdakilerden hangisi Nergis’in Vakit nakittir. söylediği atasözünün açıklaması- dır? C) D) A) Kötü günlerde de dostlarımızın ya- Göl damlaya Su akar, nında olmalıyız. damlaya olur. yolunu bulur. B) Dost olan kimse dostundan gerçe- ği saklamaz. Zeka Küpü Yayınları C) Yediğimiz acı yiyeceklere dikkat et- meliyiz. D) Dostlar acılarımızı her zaman pay- laşır. 4. 2. İnsanın kendi aklını her konuda Kübra, yukarıdaki görseli konu alan yeterli görmesi yanlıştır. Bizim dü- bir kompozisyon yazacaktır. şünemediğimizi başkası, onun da düşünemediğini bir başkası düşü- Kübra’nın kompozisyonunda aşa- nebilir. Bu yüzden önemli durum- ğıdaki atasözlerinden hangisini kul- larda aklına güvendiğimiz kişilerin lanması uygun olmaz? de düşüncelerini almalıyız. A) Yalnız taş duvar olmaz. Açıklaması verilen atasözümüz aşa- B) Birlikten kuvvet doğar. ğıdakilerden hangisidir? C) Bir elin nesi var, iki elin sesi var. D) Taşıma su ile değirmen dönmez. A) Ağaç yaşken eğilir. B) Akıl yaşta değil baştadır. Tema - 3 C) Gülme komşuna gelir başına. D) Akıl akıldan üstündür. 49

ATASÖZLERİ Test - 6 5. • İnsanı hem olumlu hem olumsuz yön- 7. “Komşular, kızım bana güzel bir sürpriz de etkileyen tek şey sözdür. Acı ve yaptı. Ben yokken bütün evi toplamış, kırıcı olan sözler kalp incitir; gönül alıcı, hoşa giden, etkileyici sözler ise temizlemiş. Düzenli olmayı pek sever insanın hoşuna gider. Bu güzel söz- ler düşmanın bile inadını kırar, onu benim kızım.” ifadesinin birer atasö- yumuşatır ve yola getirir. züyle yorumlayan komşulardan han- gisi doğru atasözünü kullanmıştır? • İnsanın yaşının ilerlemesi aklının da ilerlediği anlamına gelmez. İnsanlar A) Fatma Hanım: Aslan yattığı yer- büyüyebilir fakat akıl olarak geride den belli olur, aferin. kalmış olabilir. Yani bir kişinin yaşı- nın büyük olması onun akıllı oldu- B) Aysel Hanım: Aç aman bilmez, ço- ğunu göstermez. Aklın ölçütü yaş cuk zaman bilmez. değil düşüncedir. C) Huriye Hanım: Çok koşan çabuk • İnsanın eğitimi ancak küçük yaşlarda yorulur. mümkündür. Çocuklar küçük yaşlar- da kolayca eğitilirler, çünkü çocukla- D) Ayşe Hanım: Gülme komşuna gelir rın hafızaları ve kavrama yetenekleri başına. henüz yıpranmamıştır. Büyüyen, dün- ya sorunlarıyla belleği yıpranan, dik- 8. Banu : Arkadaşının en sevdiği ka- kati dağılan insanların kolay kolay eği- lemi saklayarak onu kor- tilemeyeceği unutulmamalıdır. Zeka Küpü Yayınları kutmaya çalışan Metin’e, bir hafta sonra arkadaşları Aşağıdaki atasözlerinden hangisi da aynı şakayı yaparak yukarıda verilen durumlardan her- karşılık verdi. hangi birini karşılamaz? Nihal : Arkadaşım hiç ders çalış- A) Hazıra dağlar dayanmaz. madığı için sınavdan kötü B) Ağaç yaşken eğilir. not alacağını zaten hepi- C) Akıl yaşta değil baştadır. miz biliyorduk. D) Tatlı söz yılanı deliğinden çıkarır. Mehmet : Köyümüzde bütün tarla iş- 6. Seçeneklerde verilen olaylardan han- leri imece usulüyle yapılır. gisi “Akan su yosun tutmaz.” atasözü- Böylece kimse işçi parası nün kullanılabileceği bir olaydır? vermez. Bu sayede köyü- müzün refah seviyesi ol- A) Fırtınadan dolayı geminin batması dukça yüksektir. B) Çalışkan insanların daha dinç ol- Ali : Arkadaşım öyle sinirlendi ması ki yerdeki taşa tekme atıp C) Yağmurun bardaktan boşanırcası- ayak parmaklarını kırdı. na yağması Seçeneklerde verilen hangi atasö- D) Akan suyun temiz olması zü yukarıdaki olaylardan herhangi biriyle ilgisizdir? A) Nerede birlik, orada dirlik. B) Keskin sirke küpüne zarar. C) Çalma elin kapısını, çalarlar kapını. D) Kaza geliyorum demez. Tema - 3 50

Test - 7 BAŞLIK - İÇERİK 1. Başlık ana fikirle doğrudan ilgilidir. 3. Başlığa bakınca metin, metne ba- Başlık genellikle bir veya iki keli- kınca başlık akla gelir. İki kavram meden oluşur. Bazen daha uzun birbiriyle ilişkilidir. da olabilir. TabHiilaaeyt at – Örneğin; başlığı “Balonlar” olan bir metnin içeriği balonlarla ilgili olmalıdır. Bir bilge, bir göletin başında otur- Yukarıda başlığı verilen metin aşa- maktadır. Susuzluktan kırılan bir ğıdakilerden hangisi olabilir? köpeğin devamlı olarak gölete kadar gelip, tam su içecekken A) İnsanların çoğu kaybetmekten kaçması dikkatini çeker. Dikkatle korktuğu için sevmekten korku- izler olayı. yor. Düşünmekten korkuyor so- rumluluk getireceği için. Konuş- Yukarıdaki metnin başlığı aşağıda- maktan korkuyor, eleştirilmekten kilerden hangisi olabilir? korktuğu için. A) Göl ve B) Bilge ile Zeka Küpü Yayınları B) Köpek Köpek Gerçekten millet olmak için en başta arzu edilen husus, toplu- B) Göldeki D) Hayvan mun fertleri arasında sevgi ve Sır Sevgisi saygı hislerini canlı tutan en ge- rekli anlarda karşılık beklemek- 2. Evimiz dört odalıdır sizin dayanışmayı sağlayan duy- Hadi gezelim Tuncay gu ortaklığının mevcudiyeti ol- Yavaş yavaş hepsini malıdır. Konuk odası süslü C) Duvarlarda bezeklere baktıkça İlk kez 19. yüzyıl sonlarında Ja- Giderim uzaklara ben ponya’dan getirilen tohumlarla Bursa’da başlayan çay tarımı ba- Yatak odası hep uyur şarısız olmuş. Ancak 1918’de Ba- Akça perdeleri inik tum’da yapılan çalışmalarda ise Tembel demez ona kimse ilk başarılı sonuç elde edilmiş. Fazıl Hüsnü Dağlarca D) Resim mi yapmak istiyorsunuz? Verilen şiirin başlığı aşağıdakiler- Dünyada renkten ve boyadan çok den hangisi olabilir? ne var? Hakiki bir ressam konu bakımından da bir sıkıntı çekmez. A) Annem B) Güzel Okulum Bütün tabiat ve hayat işlenecek C) Can Dostum D) Evimiz konu ile doludur. 51 Tema - 3

BAŞLIK - İÇERİK Test - 7 4. 6. 1. metin Geyiğin biri ormanda geziniyor- Ana karakter : Ozan muş. Çok susamış, derenin başı- na gitmiş. Suya başını daldırınca Olay : Babasının yapmak iste- bir de ne görsün? Boynuzları çok yip de yapamadıkları- gösterişli, bacakları ise incecik bir nın peşinden koşması geyikmiş. Koca koca boynuzları hoşuna gitmiş ama bacakla- Yer : İzmir rını hiç mi hiç beğenmemiş. Zaman : 1980 yılı Yukarıdaki gibi başlayan metnin 2. metin başlığı aşağıdakilerden hangisi ola- bilir? Ana karakter : Uçurtma Zogi A) Suda B) Olay : Hırslı uçurtma Zogi’nin en yüksekte uçma he- Aksini Zavallı vesi Gören Geyik Yer : Piknik alanı Geyik C) Geyik D) Zaman : İlkbahar ile Orman Zeka Küpü Yayınları 3. metin Fare Hayatı Ana karakter : Ali Olay : Yıllardır boş kalan ar- sa üzerine tiyatro sah- 5. Başlığı “Aile Sevgisi” olan şiir aşa- nesi kurulması için tüm ğıdakilerden hangisi olabilir? mahallelinin dilekçe vermesi A) Bir başkasın sen Kırmızı beyaz renginle Yer : Ankara Sana kimse benzemez O güzel denginle Zaman : Yaz tatili B) Sevgi ailenin çimentosudur Yukarıda hikâye unsurları verilen İnsana armağan aile sevgisi metinlerin başlıklarıyla ilgili olarak İnsanlığın tatlı bir tutkusudur söylenenlerden hangisi doğrudur? Yüreklere yağan aile sevgisi A) 1. metnin başlığı “Babamın Yarım C) Gelin çocuklar gelin Kalan Hayalleri” olabilir. Bayramımız var bugün 23 Nisan için B) 2. metnin başlığı “Başarılı Uçurt- Kuralım şenlik düğün ma” olabilir. D) Sonbaharda şemsiyeni C) 3. metnin başlığı “Sinema Sevgi- Botlarını giymeyi unutma si” olabilir. İlkbahara dikkat et Yanıltabilir havasıyla D) Üç metnin de başlıkları en fazla iki- şer kelime olmalıdır. Tema - 3 52



5. TEMA DOĞA VE EVREN



Test - 1 İKİ NOKTA / KONUŞMA ÇİZGİSİ 1. İki Nokta (:) 3. Konuşma metinlerinde konuşmala- • Konuşmalarda konuşma çizgisin- rın başında konuşma çizgisi (uzun den önce kullanılır. çizgi) kullanılır. → Babam: – Haydi sofrayı kurun. → ─ Yeni evinizi sevdin mi? • Örnek verilecek cümlelerden son- → ─ Evet, çok sevdim. ra kullanılır. → Varlıklar ikiye ayrılır: Canlı ve can- Dilara 1 sız varlıklar. • Genel ağ adreslerinde kullanılır. 2 Merhaba Buket 3 → http://www.meb.gov.tr • Açıklamalardan önce kullanılır. Buket: → Aile: Toplumun en küçük yapı taşı- na verilen addır. 4 Merhaba, nasılsın 5 iyi misin 6 • Matematikte bölme işareti yerine kullanılır. Yukarıda verilen metinde kaç nu- → 36 : 4 = 9 mara ile belirtilen yerlere uzun çiz- gi getirilmelidir? Aşağıdaki cümlelerin hangisinin sonuna iki nokta konulmalıdır? A) B) 1 24 24 A) Bu soruyu nasıl çözdün B) Eyvah, sütü ocakta unuttum Zeka Küpü Yayınları C) D) C) Arkadaşına bakan Sevgi 2 25 D) Okula zamanında gitti 51 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde 4. Nasreddin Hoca eşekten düşmüş(I) iki nokta yanlış kullanılmıştır? Çocuklar(II) (III) Hoca eşekten düştü, demişler. A) Soruları http://www.zekakupu.com Bunun üzerine Hoca: adresinde de bulabilirsin. (IV) Ben zaten inecektim, demiş. B) 10 : 2 = ? çarpma işleminin sonu- cunu bulunuz. Yukarıdaki metinde numaralandırıl- mış boşluklardan hangilerine konuş- C) Zamir: Varlıkların yerini tutan keli- ma çizgisi (—) getirilmelidir? melerdir. A) I - II B) I - III D) Tatilde şu derslere çalıştım: Mate- C) III - IV D) II - IV matik, Türkçe. 71 Tema - 5

İKİ NOKTA / KONUŞMA ÇİZGİSİ Test - 1 5. Karagöz ( ) 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde – Hacivatım, bu ne hal böyle ( ) iki noktanın kullanılış amacı diğer- Hacivat ( ) lerinden farklıdır? – Halim harap Karagözüm ( ) Elimdeki parayı üç ayrı işe ya- A) Kardeşim iki farklı boyadan da al- tırdım ( ) Kuyumculuk, peynirci- mıştı: pastel ve kuru. lik ve odunculuk. Tüm servetimi kaybettim. Ne yapacağım bilmi- B) Annem: “Ben gelene kadar evi da- yorum. Bana ancak sen yardım ğıtmayın!” edebilirsin. C) Akşam yemeği için şunları hazır- Yukarıdaki diyalogda yay ayraçla lamış: fasulye, pilav, çorba, tatlı. ( ) belirtilen yerlere sırasıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir? D) Sınavda birinci olmasını üç şeye borçlu: azim, istikrar, düzen. A) (:) - (,) - (.) - (:) - (:) 8. Konuşma çizgisi aynı B) (:) - (:) - (,) - (?) - (.) anda aynı anda Nokta C) (:) - (?) - (:) - (.) - (:) İki nokta D) (:) - (,) - (?) - (.) - (:) Zeka Küpü Yayınları Eve döndüğünde babam 6. Ali → soru cümlesi Anahtarı kaybettim, dedi Ayşe → cevap cümlesi Annem sakince Ali → soru cümlesi Bendeki yedek anahtarı alabilirsin de- Ayşe → sessizlik yince babam Ali → hitap cümlesi Bak şimdi rahatladım, dedi Ayşe → sessizlik Bir bilgisayar klavyesinde konuşma Yukarıda Ali ve Ayşe’nin karşılıklı ko- çizgisi, nokta ve iki noktanın nasıl ya- nuşmalarında geçen cümlelerin konu- zılabileceği gösterilmiştir. ları verilmiştir. Buna göre, yukarıdaki metin yazı- Buna göre, kullanılması gereken lırken belirtilen tuşlara kaçar kez noktalama işaretleri hangi seçenek- basılacağı hangi seçenekte doğru te doğru sıra ile verilmiştir? verilmiştir? A) (–) (?) (–) (.) (–) (?) (–) (...) (–) (!) A) 3 6 3 (–) (...) B) 6 5 3 C) 6 5 5 B) (?) (.) (?) (...) (!) (...) D) 6 6 3 C) (–) (–) (–) (–) (–) (–) D) (–) (?) (–) (.) (–) (?) (–) (.) (–) (.) (–) (.) Tema - 5 72

Test - 2 GÖRSEL OKUMA / MEDYA İŞARETLERİ 1. Yazılı metin dışındaki harita, fotoğ- raf, afiş, sembol, işaret vb. ögeleri 3. Akıllı işaretler, televizyon yayınla- anlamlandırma ve yorumlama işi, rının içeriğiyle ilgili bilgilendirici bir görsel okumadır. sistemdir. GÜZEL ÜLKEMİZ Şiddet, 7 yaş ve Konulu Fotoğraf Sergisi Korku üzeri İlkokul dördüncü sınıfa giden bir çocuğun hangi işaretli programı iz- lemesi uygundur? A) B) 10 Ocak 2018 Zeka Küpü Yayınları C) D) Sakıp Sabancı Müzesi 4. Aşağıdakilerden hangisi farklı bir Yukarıdaki afişten yararlanarak aşa- alanla ilgilidir? ğıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) B) C) D) A) Etkinlik tarihi B) Etkinlik yeri C) Etkinlik saati D) Etkinlik konusu 2. Aşağıdaki levhalardan hangisi, şe- 5. İlkokul birinci sınıfa giden Ayşe- hir içinde karşımıza çıkabilecekler- nur’un kendisinden iki yaş küçük den biri değildir? kardeşinin aşağıdaki programlar- dan hangisini izlemesi uygun olur? A) B) C) D) 73 Tema - 5

GÖRSEL OKUMA / Test - 2 MEDYA İŞARETLERİ 6. 8. Aşağıdaki karikatürlerden hangisi- nin konusu “Doğal Çevre” ile ilgili- dir? A) Yukarıdaki harita ülkemizde yetiştiri- B) len tarım ürünlerinin bölgelere göre dağılımını göstermektedir. Zeka Küpü Yayınları Haritaya göre aşağıdakilerden han- gisi yanlıştır? A) İncir en çok ülkemizin batısında yetişir. B) Çay, sadece Karadeniz Bölgesi’n- de yetişir. C) Karpuz, sadece Akdeniz Bölgesi’n- de yetişir. D) Buğday, İç Anadolu ve Doğu Ana- dolu bölgelerinde yetişir. C) 7. + Aşağıdaki seçeneklerin hangisin- D) de yukarıdaki görseli ifade eden de- yim doğru verilmiştir? A) Tava getirmek B) Çanak çömlek patlamak C) Saçı taramak D) Tası tarağı toplamak Tema - 5 74

Test - 3 TARİHLERİN VE SAYILARIN YAZIMI 1. Belli bir gün bildiren tarihlerin ya- zımı aşağıdaki evin katlarındaki 3. Sayılar hem rakamla hem de yazıy- gibidir. la yazılabilir. 4 23 Nisan 1920 Edebi yazılarda sayılar yazıyla ve 3 23.4.1920 her sözcüğü ayrı yazılır. 2 23 / 4 / 1920 1 23.IV.1920 → Okulların açılmasına on beş gün kaldı. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tarihlerin yazımı ile ilgili bir yanlış- Sayıların yazımı aşağıdaki tabloda lık yapılmıştır? verilmiştir. A) Kardeşim 5 Nisan 2018’de doğdu. B) Tatile 16.08.2020’de gideceğiz. Doğru Yanlış C) Ablam 1-Temmuz-2019 tarihinde 10.15’te On on beş te mezun oldu. 18 gram onsekiz gram D) Okullar 20/01/2019’da kapandı. 6. 6.’ıncı Yedişer 7’şer Zeka Küpü Yayınları 2019 yılında Beden eğitimi birinci sınıfa dersinde 5’er başlayacağım. 5’er sıra ile koş- tuk. 4’üncü sınıftan Yazılıda yirmi sonra bu şehir- beş tane soru den taşınacağız. vardı. 2. Cümle içinde geçen gün ve ay isimle- Yukarıdaki tabloda yazımı yanlış ri küçük harfle başlar. olan kısım ya da kısımlar çıkarıldı- → Okullar eylülde açılacak. ğında tablonun son hali aşağıdaki- Gün ve ay isimlerinin yanında bir lerden hangisi gibi olur? sayı varsa büyük harfle yazılır. Ge- A) B) len ekler kesme işareti ile ayrılır. → Okullar 17 Eylül’de açılacak. C) D) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde Tema - 5 yazım yanlışı yapılmıştır? A) Dayımlar 16 Kasım’da gelecekler. B) Tören 21 Şubat’ta yapılacak. C) Atatürk Mayıs ayında Samsun’a geçti. D) 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi. 75

TARİHLERİN VE Test - 3 SAYILARIN YAZIMI 4. Bizim mahallede perşem- 6. 6 nisanda 21’nci yaş günümü kutladım. be günleri pazar kurulur. 12 Koray Ben 21.09.2009 tarihinde Kutlamadan sonra saat 22:00’de gelen Şirin doğdum. 3 Çiğdem Türkçe sınavı 14 Nisan’da davetliler birer birer evlerine gittiler. yapılacak. 4 Bu yıl Temmuz ve Ağustos Verilen cümlelerde numaralandırıl- ayları çok sıcak geçecekmiş. mış ifadelerden hangisinin yazımı doğrudur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 Doğan 7. Tarih Yukarıdaki öğrencilerden hangisi Olay Yer tarihlerin yazımı ile ilgili bir yanlış- 19 Mayıs Atatürk’ün Samsun lık yapmıştır? 1919 Samsun’a çıkması A) Koray B) Şirin 23 Nisan TBMM’nin Ankara C) Çiğdem D) Doğan 1920 açılması Zeka Küpü Yayınları 29 Ekim Cumhuriyetin Ankara 1923 ilan edilmesi 9 Eylül İzmir’in İzmir 1922 kurtuluşu 5.  Bu yaz babaannemlerde on iki Yukarıdaki tabloda verilen bilgilerle gün kalacağız. ilgili öğrenciler şu yorumları yapmış- lardır:  Bakkaldan 250 gram çekirdek aldık. Sarp : Atatürk Milli Mücadeleyi baş- latmak için 19.Mayıs.1919’da  Elbise dikmek için 15 metre ku- Samsun’a çıktı. maş aldık. Deniz: 1920 yılının nisan ayında An-  Takvim yaprakları 24.Ekim.2010’u kara’da TBMM açıldı. gösterdiğinde beni burada gö- remeyeceksiniz. Efe : Atatürk cumhuriyeti 29.10.1923’te ilan etti. Tabloda farklı sembollerle belirtilen cümlelerin hangisinde yazım yanlı- Yağız : Güzel İzmir 09/09/1922 tari- şı yapılmıştır? hinde kurtarıldı. A)  B)  C)  D)  Buna göre, öğrencilerden hangile- ri tarihlerin yazımında yanlışlık yap- mıştır? A) Sarp - Deniz B) Sarp - Yağız C) Efe - Yağız D) Deniz - Efe Tema - 5 76

Test - 4 ANAHTAR KELİMELER 1. Anahtar kelimeler hikâye, masal, 3. Anahtar kelimeleri metinden çıkar- şiir vb. metinlerin konusu ile ilgili dığımızda metnin anlamında bozul- okuyucuya ipucu ve fikir veren söz- ma olur. Genelde metin bu sözcük- cüklerdir. lerin etrafında şekillenmektedir. Zamanın birinde görmüş geçirmiş Bir metnin anahtar kelimeleri birden birisi dolaşırken sürülerinden ayrıl- fazla olabilir. mış iki kuş görür. Biri leylek, öbürü ise kargadır. Bu iki kuş kendi cinsin- Simge: Talat: den kuşlar ile uçmayı reddetmiş ve birbiriyle dolaşmaya başlamıştır. İki • traktör • kumaş farklı türün birbirini sevmesine ihti- • hasat • dikiş makinesi mal vermediğinden durumu garip- • tarla • makas ser. Kuşlara yaklaşır, inceler. Me- • sebze • mezura ğerse kuşların her ikisi de topaldır. O zaman anlar ki bu kuşları sahip Mine: Yağız: oldukları değil, sahip olmadıkları şeyler birleştirmiştir. • yemek • hukuk • tencere • mahkeme Aşağıdaki anahtar kelimelerden • baharat • cübbe hangisi bu paragrafla ilgili değildir? • lezzet • savunma A) Sevgi Zeka Küpü Yayınları Çocukların söylediği kelimelerin B) Leylek ve Karga çağrıştırdığı meslekler seçenekle- C) Çalışkanlık rin hangisinde doğru verilmiştir? D) Farklılıklar Simge Talat Mine Yağız A) Aşçı Terzi Manav Hakim B) Bahçıvan Terzi Garson Avukat C) Çiftçi Terzi Avukat D) Terzi Çiftçi Aşçı Savcı Doktor 2. Aşağıda verilen sözcüklerin çağrış- 4. Bir Bilmecem Var tırdığı ifadelerden hangisi yanlış- tır? • Uzunu var, kısası var. • Olay yeri var, kahramanı var. A) Empati - anlayış • Eş anlamlısı, yazarı var. B) Gurbet - özlem • Ana fikri, konusu var. C) Medeniyet - geri kalmışlık D) Misafirperverlik - sıcakkanlılık Yukarıda ipuçları verilen kelime aşağıdakilerden hangisidir? A) Şiir B) Hikaye C) Masal D) Fıkra 77 Tema - 5

ANAHTAR KELİMELER Test - 4 5. • Tema • Mısra • Dörtlük 7. Anahtar kelimeleri “hedef - çalışma - başarı” olan metin seçeneklerin Yukarıda verilen kelimeler hangi hangisinde verilmiştir? metin türünü çağrıştırmaktadır? A) Sınava hazırlanan Melek istediği A) Öykü B) Fıkra okula gidebilmek için elinden ge- C) Masal D) Şiir leni yapıyordu. Tüm boş vakitleri- ni değerlendiriyor, yoğun bir koş- 6. turmanın içinde gidip geliyordu. Ailesi de ona her konuda destek Dört öğrenci öğretmenin görsellerde Zeka Küpü Yayınları ve yardımcı oluyordu. verdiği kelimeleri anahtar sözcük ola- rak kullanıp metin oluşturmuştur. B) Düzensiz çalışmanın onu başarıya götürmeyeceğini çok iyi biliyordu. Buna göre, öğrencilerden hangisi- Plansız yaptığı her şey de muhakkak nin metninde anahtar sözcük hata- sorun yaşıyordu. Çok kez bu konu- lı kullanılmıştır? da büyüklerinden uyarı aldı. Sonun- da onların haklı olduğunu kabul etti. A) Yaz güneşi çocuğun başına geç- mişti. Gün boyu güneş altında ge- C) Hem kendisi hem ailesi için hedefle- zinen çocuğu akşam mide bulan- diği o okulu kazanmak istiyordu. Ken- tısı ve ateş şikayetiyle ailesi dok- disine yıl boyunca hedefler koydu. Bu tora götürmüştü. hedeflere ulaşmak için adım adım ça- lıştı. Düzenli ve hedef koyarak çalış- B) Uzun bir yolculuğa çıkan Deniz ye- manın onu başarıya taşıdığını gördü. şilin binbir tonuna hayran kalmış- tı. Dağların arasına kurulmuş bu D) Ders çalışmaya başlamadan önce şirin köye ulaşmak Deniz için hiç motive olmak birinci şarttır. İnsan kolay olmamıştı. neye niçin çalıştığını bilmeli ona göre elinden geleni yapmalıdır. C) Ekmek fırınından koşarak çıktı. Al- Plansız başlanılan çalışma kişiyi dığı taze ekmekleri sofraya yetiş- başarıya götürmez. Kişiyi amaç- tirdi. Ailece ne zamandır kahvaltı sızca oradan oraya savurur. yapamıyorlardı. 8. İnsanın en ilginç özelliklerinden biri D) Yere düşen misketlerini toplarken merak duygusudur. Merak, soru sor- yüzünden düşen bin parçaydı. Ar- mayı, araştırma yapmayı sağlar. Bir kadaşlarına çok kızmıştı. Kendin- şeyi merak ettikten sonra, çoğunluk- ce haklıydı da. la gözlem yapmaya başlarız. Aşağıdaki anahtar kelime grupla- rından hangisi bu parça ile ilgilidir? A) birikim - güven - araştırma B) merak - araştırma - gözlem C) soru - çocuk - bilim D) özellik - duygu - insan Tema - 5 78