1. Konu Anlatımlı 2. Kazanımlı 3. Nitelikli BOYUT Sorularla BOYUT Sorularla BOYUT Sorularla Tam Öğrenme Konu Pekiştirme Konu Tekrarı SOÜRÇU BBAONYKAUSITLU 3. SINIF TÜRKÇE YENİ Müfredata Tam Uyumlu
www.zekakupuyayinlari.com.tr Copyright © Batuksan Eğitim ve Yayıncılık Hizmetleri A.Ş. Bu kitabın her hakkı saklıdır (Noter huzurunda ve patent merkezinde). Hangi amaçla olursa olsun, kitabın tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayınlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve kitabın hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır. Grafik & Tasarım Zeka Küpü Grafik Tasarım Servisi ISBN: 978-605-7534-12-5 Baskı - Cilt () İrtibat Adresi Batuksan Eğitim ve Yayıncılık Hizmetleri A.Ş. Sinanpaşa Mah. Ortabahçe Cad. No: 5 Beşiktaş / İstanbul Telefon: (0 212) 227 00 91 - (0 212) 227 89 00 Bu kitaptaki soruların herhangi bir şekilde fotokopi ile veya diğer kayıt cihazlarıyla çoğaltılmasına, başka bir kaynakta kullanılmasına ve depolanmasına rastladığınızda bu durumu bize bildirirseniz millî gelirin kaybolmasını engellemiş olursunuz. İrtibat telefonu: (0 212) 227 89 00
İSTİKLÂL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Bastığın yerleri \"toprak!\" diyerek geçme, tanı: Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; Sen şehid oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki fedâ? Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan, şühedâ! Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl... Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda, Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklâl! Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüdâ. Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Ruhumun senden, İlâhi, şudur ancak emeli: Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Değmesin mabedimin göğsüne nâ-mahrem eli. Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Bu ezanlar -ki şehadetleri dînin temeli- Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli. Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan, İlâhi, boşanıp kanlı yaşım, Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir îmânı boğar, Fışkırır ruh-ı mücerred gibi yerden na'şım; \"Medeniyet!\" dediğin tek dişi kalmış canavar? O zaman yükselerek arşa değer belki başım. Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma, sakın. Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Doğacaktır sana va'dettiği günler Hakk'ın... Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl: Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın. Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet; Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklâl! Mehmet Âkif Ersoy
ÖN SÖZ Değerli Öğretmenlerimiz, Sevgili Öğrenciler; Bir öğrencinin başarılı olmasını sağlayan temel etkenlerin başında konuyu tam öğrenmesi; doğru kaynaktan, doğru zamanda, doğru yöntemle pekiştirmesi ve tekrar etmesi gelir. “Neden?” başarılı olamadıklarını değil, “Nasıl?” başarılı ola- caklarını düşünenler başarıya ulaşanlardır. Zeka Küpü Yayınları olarak öğrencinin ihtiyaç duyduğu en doğru kaynağı en doğ- ru zamanda hazırlamak amacıyla Türkiye'de ilk olan bir yolculuğa çıktık. Her za- man daha iyisini sunmaya çalıştığımız bu yolculuğun bir ürünü olan Üç Boyutlu Soru Bankası, yalnızca öğretmenlerin rahatlıkla kullanabilecekleri bir yardımcı kaynak değil, aynı zamanda öğrencileri başarı yolculuğunda bir adım öne ta- şıyacak bir başucu kitabıdır. MEB müfredatı dikkate alınarak kazanım kazanım hazırlanan Üç Boyutlu Soru Bankası tüm öğrencilerin eğlenerek öğrenmelerini sağlayacak bir kaynaktır. Üç Boyutlu Soru Bankası'nı farklı kılan özellikler nelerdir? Öğrencinin kazanımları ana hatlarıyla hatırlamasını sağlayan, öğretici ipuçları içeren birinci boyutta, kazanım sırasına uygun olarak hazırlanan sorularla konu- nun tam anlamıyla öğrenilmesi hedeflendi. İkinci boyutta, hazırlanan özgün ve kazanım içerikli sorularla konu pekiştirmesi sağlandı. Üçüncü boyutta ise öğ- rencinin evde çözebileceği ve konuyu tekrar edebileceği nitelikte sorular yer aldı. Üç Boyutlu Soru Bankası'nın bir diğer özelliği ise öğrencilerin yaş ve gelişim dü- zeylerine uygun olarak hazırlanmış görseller içermesidir. Böylece her öğrencinin eğlenerek öğrenmesi ve sıkılmadan ders çalışması amaçlandı. 1. Konu Anlatımlı 2. 3.Kazanımlı Nitelikli Sorularla Sorularla Sorularla BOYUT Tam Öğrenme BOYUT Konu Pekiştirme BOYUT Konu Tekrarı
İÇİNDEKİLER TEMA - 1 BİREY VE TOPLUM Test - 5: Sebep - Sonuç Cümleleri.........................17 Test - 6: 5N1K ...............................................................19 Test - 1: Eş Anlamlı (Anlamdaş) Sözcükler.......... 9 Test - 7: Sözcük Türetme..........................................21 Test - 2: Zıt (Karşıt) Anlamlı Sözcükler ................ 11 Test - 3: Sesteş (Eş Sesli) Sözcükler ...................13 Test - 4: Anahtar Kelimeler.......................................15 TEMA - 2 MİLLÎ MÜCADELE VE ATATÜRK Test - 1 Yazım Kuralları Test - 4: Anlamlı ve Kurallı Cümle .........................31 (Büyük Harflerin Kullanımı).........................25 Test - 5: Şiirde Konu - Ana Duygu - Başlık.........33 Test - 6: Dinleme ve Konuşma Kuralları..............35 Test - 2: Noktalama İşaretleri - Nokta (.) .............27 Test - 7: Noktalama İşaretleri - Ünlem (!) ............37 Test - 3: Noktalama İşaretleri - Virgül (,)..............29 TEMA - 3 ERDEMLER Test - 4: Harf - Hece Bilgisi.......................................47 Test - 5: Sözlük Kullanımı .........................................49 Test - 1: Görsel Okuma..............................................41 Test - 6: Karşılaştırma Cümleleri............................51 Test - 2: Olumlu Olumsuz Cümle ...........................43 Test - 7: Cümle Oluşturma........................................53 Test - 3: Noktalama işaretleri - Soru İşareti (?) .............................................45 TEMA - 4 MİLLÎ KÜLTÜRÜMÜZ Test - 5: Kesme İşareti (') - Eğik Çizgi (/) - İki Nokta (:)....................................................65 Test - 1: Gerçek ve Hayal Ürünü İfadeler............57 Test - 2: Hikâye Unsurları .........................................59 Test - 6: Davetiye - Mektup - Tebrik Yazma........67 Test - 3: İsimler (Özel İsim, Cins İsim) .................61 Test - 4: Eklerin Yazımı (-De, -Ki, -Mi)..................63
İÇİNDEKİLER TEMA - 5 İLETİŞİM Test - 4: Varlıkları Niteleme - Belirtme..................77 Test - 5: Betimleme .....................................................79 Test - 1: Konu - Başlık - Ana Fikir ..........................71 Test - 6: Metnin Bölümleri .........................................81 Test - 2: Destekleyici ve Açıklayıcı İfadeler........73 Test - 3: Çoğul Eki (-ler / -lar)......................................75 TEMA - 6 BİLİM VE TEKNOLOJİ Test - 4: Çağrıştıran Kelimeler ...................................91 Test - 5: Kelimede Anlam..........................................93 Test - 1: Hikâye Tamamlama ...................................85 Test - 2: Hâl Ekleri (Durum Ekleri)........................... 87 Test - 3: Başlık İçerik İlişkisi .....................................89 TEMA - 7 ÇOCUK DÜNYASI Test - 4: Olayların Oluş Sırası .............................. 103 Test - 5: Duygusal ve Abartılı İfadeler ............... 105 Test - 1: Konu - Başlık - Ana Fikir ..........................97 Test - 6: Görsel Okuma........................................... 107 Test - 2: Eş Sesli, Zıt ve Eş Anlamlı Kelimeler .....99 Test - 3: Satır Sonuna Sığmayan Kelimeler, Tırnak İşareti, Konuşma Çizgisi ......... 101 TEMA - 8 SAĞLIK VE SPOR Test - 5: İsmin Yerini Tutan Sözcükler (Zamir)119 Test - 6: Grafik, Tablo ve Görsel Okuma .......... 121 Test - 1: Özetleyen ve Sonuç Bildiren İfadeler 111 Test - 7: Yapılan İşi Bulma (Eylem) .................... 123 Test - 2: Şiirde Konu, Ana Duygu, Başlık..........113 Test - 3: Atasözleri .....................................................115 Test - 4: Deyimler .......................................................117 Cevap Anahtarı ........................................................................................................................................................................125
1. TEMA BİREY VE TOPLUM
Test - 1 Zeka Küpü Yayınları EŞ ANLAMLI (ANLAMDAŞ) KELİMELER 1. Yazılışları ve okunuşları farklı fakat 3. “Evin temizlik işlerini ablam ile bölüş- anlamları aynı olan sözcüklere eş anlamlı sözcükler denir. tük.” cümlesindeki altı çizili sözcü- → Barış - Sulh ğün eş anlamlısı, seçeneklerin han- → Halk - Ahali gisinde kullanılmıştır? → Görev - Vazife Verilen bilgiye göre hangi seçenek- A) Başkalarına yardım etmek beni teki kelimeler eş anlamlı değildir? mutlu eder. A) sınav - soru B) yüzyıl - asır B) Öğretmen bizi iki gruba ayırdı. C) mektep - okul C) Simitimi arkadaşımla paylaştım. 2. Cümlede herhangi bir sözcüğün ye- 4. nehir tutsak emir anı netice rine başka bir sözcük kullanılabili- Kutulardaki sözcüklerin eş anlam- yorsa bu iki sözcük eş anlamlıdır. lılarından en az üç tanesinin bir ara- → \"Benim adım Ömer\" yerine \"Be- da kullanıldığı cümle hangi seçe- nim ismim Ömer\" yazabiliriz. nekte verilmiştir? A) Irmak kenarında esir düşen asker, kurtulduktan sonra hatıralarını an- lattı. B) Kralın buyruklarını dinleyen insan- lar, yaşadıkları olumsuzluğu iyi so- nuçlandırdılar. C) Hatıralarında bu dereden bahse- den yazar, suda esir düşen balık- ları kurtarmış. “Dün akşam konuklarımız vardı.” 5. • Okulumuzun yönetim katı, en üst Verilen bilgiye göre altı çizili söz- kattır. cük yerine aşağıdakilerden hangi- si getirilebilir? • Kumbarada biriktirdiğim para epey A) talebe B) misafir C) akraba çoğaldı. • Şirketimizin yöneticisi görevinden istifa etti. Seçeneklerdeki sözcüklerden han- gisinin eş anlamlısı yukarıdaki cüm- lelerde verilmemiştir? A) idare B) idareli C) idareci 9 Tema - 1
EŞ ANLAMLI (ANLAMDAŞ) Test - 1 KELİMELER 6. yıl cevap sağlık 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde Seçeneklerde yer alan cümlelerin eş anlamlı sözcükler bir arada kul- hangisinde, kutucuklarda yazılı lanılmıştır? olan sözcüklerden herhangi biri- nin eş anlamlısı kullanılmamıştır? A) Ak saçlı �ht�yar ceb�nden beyaz b�r mend�l çıkardı. A) Annesi yarın ameliyat olacakmış. B) Annes� Mustafa’yı mahalle mek- B) Sorulara verdiğin yanıtlar doğru teb�ne göndermek �sted�. değildi. C) Kurtuluş Savaşı’na genç yaşlı tüm C) Gelecek sene burdan taşınacağız. halk katılmıştı. 10. Öğretmen: Proje konularınızı seçti- niz mi? Bakın tüm konu- ları tahtaya yazdım. 7. Ders sırasında öğrendikleri bir bil- Ali : Öğretmenim, aile bireyle- rimizden projemize katkı giyi farklı sözcüklerle yeniden ta- sağlamalarını isteyerek nımlamaları istenen öğrenciler aşa- yapabilir miyiz? ğıdakilerden hangisini yapmalıdır? Zeka Küpü Yayınları Ayşe : Ben en zor konuyu seçi- A) Yeni bir tanım yapmadan bilgiye Ali yorum. örnek vermek. : Neden en zor konuyu se- B) Çok uzun cümleler kurmak. çiyorsun? Bunu isteyerek mi yapıyorsun? C) Tanımdaki sözcüklerin eş anlamlı- larını kullanarak ifadeyi yeniden Ayşe : Evet, zoru başarmayı se- yazmak. verim. Öğretmenim, bu- gün Bahar okula gelme- di. Onun proje konusu ne olacak? 8. Anlamını bilmediğimiz kelimeleri hikâ- Öğretmen: Bahar bugün beni arayıp konuları isteyerek birini yelerin içinden bulabiliriz. seçecek. Yukarıdaki cümlede bulunan eş an- Yukarıdaki diyaloğa göre seçenek- lamlı sözcüklerin anlamdaşları ile ye- lerde verilenlerden hangisi doğru- ni bir cümle kurulacaktır. dur? Bu cümle hangi seçenektedir? A) Ali, proje çalışmasında aile birey- lerinden yardım alınabileceğini bi- A) Anlamlı sözlerle dolu b�r öykü lerek konusunu seçmiştir. yazmış. B) Ayşe, konusunun zor olduğunu bi- B) Yazdığın öyküde manasını b�lme- le bile seçim yapmıştır. d�ğ�m çok sözcük var. C) Bahar, proje konularını bilmeden C) Manalı sözlerinle bana söz oyunları bir seçim yapacaktır. mı yapıyorsun? Tema - 1 10
Test - 2 ZIT (KARŞIT) ANLAMLI SÖZCÜKLER 1. Anlam bakımından birbirinin tama- 3. (1) İstanbul’da doğan şair, Anadolu’nun men tersi durumları, özellikleri, ey- lemleri ifade eden sözcüklere \"zıt birçok ilini gezmiş. (2) Gezdiği yerlerde (karşıt) anlamlı\" sözcükler denir. gördüğü acı tatlı yaşanmış tüm olayları → yeni - eski kaleme almış. (3) Bu çalışmalar sonu- cunda bu kitap ortaya çıkmış. Yukarıda verilen bilgiye göre, seçe- Bu metinde numaralandırılmış cüm- neklerden hangisi zıt anlamlı değil- lelerin hangisinde zıt anlamlı söz- dir? cükler bir arada kullanılmıştır? A) dost - düşman A) 1 B) çürük - kirli B) 2 C) korkak - cesur C) 3 2. Zıt kavramla- Zeka Küpü Yayınları 4. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden rın dikkat çe- hangisi birbirinin zıddı değildir? şküenceenğiHniaSsdaİüPYn-AASHT-ABNSEEİPYYSAAASİHZT-ABNEEYSAİ Z Bey, yandaki A) Cepheden bir iyi bir kötü haberim tabelayı yap- var anne. tırmıştır. B) Gazi, sabah akşam vakit bulduk- Buna göre, açılacak yeni bir mağa- ça kitap okurdu. za için aşağAıd) aki tabelalardan han- gisi uygun bir sSeAçKÇiUmASFAoÖKluRArL? C) Ağır aksak adımlarla ilerlemeye ça- lışıyordu. A) SAÇ SB)AKKAIRLMIZI SİYAH KUAFÖR MATBAA 5. Kahraman askerimiz gece gündüz de- B) KIRMMAIZTCIB) SAİ+–AYAAARHKTÜI LEEKRSİİ + meden savaştı. – Verilen cümlede altı çizili sözcük- lerdeki anlam ilişkisi aşağıdakile- C) + ARTI EKSİ + rin hangisinde vardır? – AKÜLERİ – A) boş - az B) kalabalık - tenha C) pahalı - kaliteli 11 Tema - 1
ZIT (KARŞIT) ANLAMLI Test - 2 SÖZCÜKLER 8. 6. 1. Aldığım kazak büyük geldi. Verilen görsellerin birbirlerinden 2. Annem büyük konuşma, dedi. farkını belirtmek için seçeneklerde- ki kelime çiftlerinden hangisi kulla- 3. Büyüklere karşı saygılı olmalıyız. nılamaz? A) az - çok Numaralandırılmış cümlelerin han- B) eski - yeni gisinde altı çizili sözcük “Ayakkabı C) büyük - küçük biraz küçük galiba.” cümlesindeki altı çizili sözcüğün zıt anlamlısı olarak kullanılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 7. Biz Zıddız Zeka Küpü Yayınları 9. 1. mağaza: Sadece yaşlı kıyafetleri- Sen bana naz edersin, ben niyaz nin şişirilmiş fiyatlarla sa- Hava sana yaz, bana ise ayaz tıldığı, şehrin uzağında Sen uslu bense haylaz yer alan, geniş vitrinli ma- Akıl sende çok, bende az ğaza. Karagöz'ün şiiri ile ilgili aşağıda ve- 2. mağaza: Her bedende kıyafetin rilen ifadelerden hangisi yanlıştır? yüksek fiyatlarla satıldı- A) Şiirin 1. mısrasında zıt anlamlı ke- ğı, şehirden ırak bir yer- de bulunan, geniş ve lüks lime çifti yoktur. vitrinli mağaza. B) 3. ve 4. mısralarda zıt anlamlı söz- 3. mağaza: Şehre yakın bir yerde bu- cükler bir arada kullanılmıştır. lunan, dar vitrinli bu ma- C) 2. mısradaki yaz ve ayaz sözcükle- ğazada sadece genç in- sanlara yönelik kıyafetler ri zıt anlamlıdır. indirimli fiyatlarla satılı- yor. 4. mağaza: Şehre yakın bir yerde bu- lunan, dar ve gösterişsiz vitrinli, sadece 38 beden kıyafetlerin ucuz fiyatlar- la satıldığı mağaza. İfade edilen mağazalardan birbiri- nin tamamen zıddı olanlar hangi se- çenekte doğru gruplandırılmıştır? A) 1 - 2 ve 3 - 4 B) 1 - 4 ve 2 - 3 C) 1 - 3 ve 2 - 4 Tema - 1 12
Test - 3 SESTEŞ (EŞ SESLİ) SÖZCÜKLER 1. Okunuşları ve yazılışları aynı; ancak 3. Bir yağış İçi boş olmayan anlamları farklı olan sözcüklere ses- türü teş (eş sesli) sözcükler denir. ? BOT Boş vakti Yukarıda verilen bilgiye göre \"Si- olmayan nem'in anlattığı fıkraya çok güldük.\" cümlesinde altı çizili sözcüğün ses- Şemada verilen tanımlara göre”?” teşi hangi seçenekte kullanılmış- ile gösterilen yere hangi eş sesli tır? sözcük yazılabilir? A) Kardeşim gülünce çok şirin olu- A) Ekmek B) Dolu C) Ocak yor. B) Ablam yedi gülden oluşan bir bu- Zeka Küpü Yayınları 4. Yarışmayı hangi sınıf kazandı? Ninem kazandaki suyu kaynattı. ket aldı. Çukuru kazan adamı görmedim. C) Kuzenim aynı amcam gibi gülüyor. Soruyu bilince tiyatro biletini ben ka- zandım. “Kazan” sözcüğü verilen cümleler- de kaç farklı anlamda kullanılmış- tır? A) 1 B) 2 C) 3 5. satır üç halı 2. Eş sesli sözcüklerin içerdiği anlam, soğuk bağ dil cümlenin tamamı okunduğunda an- yol kalem uçak laşılıp diğer anlamlarından ayırt edi- lebilir. Verilen tabloda eş sesli sözcükleri boyarsak seçeneklerdeki görseller- Verilen bilgiye göre “Sınava yüz öğ- den hangisi meydana gelir? renci katılmış.” cümlesindeki altı çi- zili sözcüğün anlamı hangi seçe- A) B) nekteki görselle doğru ifade edilmiştir? C) A) B) C) 99 + 1 13 Tema - 1
SESTEŞ (EŞ SESLİ) SÖZCÜKLER Test - 3 6. 9. 1. kap 4. kış 7. yaş Geldi yine yaz 2. silgi 5. çay 8. masa Bahçede çalınır saz 3. ton 6. pas 9. uzak Gölde yüzer kaz Etrafına eder naz Ayşe’nin tahtaya yazdığı kaç numa- Yukarıdaki şiirde geçen sesteş ke- ralı sözcüklerin eş seslisi vardır? limeler hangi seçenekte doğru ve- rilmiştir? A) 1 , 2 , 5 , 6 , 8 B) 2 , 4 , 5 , 6 , 7 A) yaz, kaz, saz, naz C) 1 , 3 , 5 , 6 , 7 B) yaz, çal, yüz, kaz, naz C) yaz, çal, saz, yüz, kaz 7. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden Zeka Küpü Yayınları 10. Öğretmen, öğrencilerinden olabildiğin- hangisinin eş seslisi yoktur? ce fazla anlamda kullanılabilen sesteş A) Şimdi herkes defterlerini açsın. sözcükler bulmalarını istemiştir. B) Yeni kitaplarını kutuya koydu. C) Kardeşim elini kapıya sıkıştırdı. Ali : Öğretmenim, bulduğum ses- teş sözcük üç farklı anlamda 8. At hızlı ve atik bir hamleyle çitlerden kullanılabiliyor. Sözcüğüm “diz”. atladı. Orhan: Öğretmenim, ben de üç fark- Ocak ayında ay net görülmedi. lı anlamda kullanılabilen bir sesteş sözcük buldum. Söz- ✿ Kara gözlü adamın saçları azal- cüğüm “ekmek”. mış. Sarp : Öğretmenim, benim buldu- Verilen cümlelerin hangisinde bir- ğum sözcük iki farklı anlam- birinin sesteşi olan sözcükler bir da kullanılabiliyor. Sözcüğüm arada kullanılmamıştır? “kıta”. A) B) C) ✿ Öğrencilerin ifadelerine göre öğret- men hangi cevabı vermelidir? A) Maalesef üçünüzün de bulduğu sözcükler sesteş değil. B) Üçünüz de sesteş sözcük bulmuş- sunuz; ancak Ali ve Orhan’ın ses- teşleri iki, Sarp’ın sesteşi üç farklı anlamda kullanılabiliyor. C) Üçünüzün de sözcükleri sesteş; Ali ve Sarp doğru söylüyor. Ancak Or- han’ın sesteşi dört farklı anlamda kullanılabiliyor. Tema - 1 14
Test - 4 ANAHTAR KELİMELER 1. Anahtar kelimeler, yazının konusu- 3. Anahtar kelime, bir metinde nu açık bir şekilde belli eden veya en çok tekrarlanan kelimedir. konu hakkında ipucu veren söz ya da söz gruplarıdır. Güneşin alası çok, Her evin çilesi çok. Mutlu yaşamın birinci şartı bence sağ- Analar çeker yükü, lıklı yaşamda gizlidir. “Her işin başı Kimsenin bilesi yok. sağlık.” diyen atalarımız son derece Gelin çiçek derelim. haklıdır. Yaşamımızdan zevk alma- Yollarına serelim mız, gülümseyebilmemiz ve neşeli an- Sevgi dolu türkülerle lar yaşayabilmemiz sağlıklı olmamız- Annemize verelim. la doğrudan ilişkilidir. Verilen şiirde en çok tekrarlanan kav- Verilen bilgilere göre, yukarıdaki ram aşağıdakilerden hangisidir? paragrafın konusunu açıkça belli A) B) C) eden anahtar kelime hangisidir? A) Sağlık B) Gülümsemek C) Yaşam 2. Anahtar kelimeler parçanın içeriğini Zeka Küpü Yayınları en kısa şekilde verdiği için konuyu 4. Uzun selvi ağaçlarının olduğu bir or- bulmamıza yardımcı olur. Mesela sevgi, şefkat, fedakârlık gibi anah- manda pek çok hayvan yaşamaktay- tar kelimeler “anne” konulu bir yazı- mış. Günlerden bir gün beyaz kanat- ya ait olabilir. lı, güzel gözlü bir kuş gagasında zeytin dalı ile gelmiş. Hayvanlar etra- Uykudan önce dinlediğimiz, büyü- fında toplanmış, merakla kuşa bak- dükçe okumaya başladığımız, ba- mışlar. Kuşa gagasındakinin ne oldu- zen kitabın içine girip devlerle mü- ğunu sorduklarında, “Bu, barışı sim- cadele ettiğimiz, cücelerle oyunlar geler; hepimiz mutluluk, kardeşlik için- oynadığımız farklı bir dünyadır ma- de yaşayalım istiyorum.” demiş. sal. Bizi bu dünyanın ötesinde bir hayal alemi içine götüren masallar, Yukarıdaki metnin anahtar kelime- bizi biz yapan en güzel tanışmaları- lerini içeren cümle hangisidir? mızdan biridir. A) Hayvanlar etrafında toplanmış me- Verilen metnin konusuna ulaşma- rakla kuşa bakmışlar. mızı sağlayan anahtar kelime aşa- ğıdakilerden hangisidir? B) Beyaz kanatlı, güzel gözlü bir kuş zeytin dalıyla gelmiş. A) Kitap B) Hayal C) Masal C) Uzun selvi ağaçlarının olduğu bir or- man varmış. 15 Tema - 1
ANAHTAR KELİMELER Test - 4 5. Zeka Küpü Yayınları 7. Oyun oynarken uygulanan bazı kural- Gönlündeki umut lar vardır. Bu kurallar oyunu zevke, kapıları kapandıysa derin bir dostluğa dönüştürmemizi Geğöenrl,üdnodğeakni ugmünuet şe sağlar. Bunun için oyunu kurallarına kabpaıklavrıekhaapyaantdaıkyasraşı göre oynamalıyız. eğer,odlaonğasnavgaüşnıneışe Bazı parçalarda birden fazla anahtar bak vkeahzanyıantcaakyaarşı kelime bulunabilir. Verilen bilgiye göre, yukarıdaki par- okaladnarsadveavşaımnı et. çanın anahtar kelimeleri seçenek- kazGaünnınacyadyına, lerin hangisinde verilmiştir? kadaernddeveağmerlei t. arGkaüdnaaşyıdmınu, mut! A) Zevk - Dostluk B) Oyun - Zevk C) Oyun - Kural en değerli arkadaşım umut! 8. Yukarıdaki kapıyı açacak olan anah- Büyük işleri başaran insanlar, cesur tar kelime seçeneklerin hangisinde ve kendine inanan insanlardır. Cesa- veAr)ilmiştir? umut ret bir ağacın derinliklerindeki kökleri gibidir, bilgi ve tecrübeliyseniz cesur A) umut olunuz. İşte o zaman hiçbir rüzgâr si- zi yıkamaz, dallarınız gökyüzüne ula- B) hayat şır. Yukarıdaki paragrafın konusu ve B) hayat anahtar sözcükleriyle ilgili olarak C) savaş verilenlerden hangisi doğrudur? C) savaş A) Metnin konusu cesaret, anahtar kelimeleri kendine inanmak, bilgi 6. Hoca bir gece soğuk ve karanlık ha- ve tecrübedir. vada sırtında yorganla bir kavgayı ayır- B) Metnin konusu bilgi, anahtar keli- maya çalışırken adamın biri Hoca'nın meleri tecrübe ve cesarettir. sırtından yorganı aldığı gibi ortadan kaybolmuş. Kavga da bitmiş, herkes C) Metnin konusu tecrübe, anahtar dağılmaya başlamış. Karısı ne oldu- kelimeleri bilgi ve cesarettir. ğunu sorunca Hoca: “Ne olacak, yor- gan gitti kavga bitti!” demiş. Verilen metnin anahtar kelimesini ifade eden görsel aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) Tema - 1 16
Test - 5 SEBEP-SONUÇ CÜMLELERİ 1. 1 sözünde durmadığı için 3. 1 Yarışmayı a ilk defa 2 arkadaşı ona küstü kazandığım için gideceğiz. Yukarıdaki örnekte, 2. cümledeki du- b çok rumun gerçekleşmesinin nedeni 1. 2 cümlede belirtilmiştir. Dolayısıyla 1. Kardeşime mutluyum. cümle sebep, 2. cümle sonuç bildirir. her zaman “Derslerine düzenli çalıştığı için” ifa- desinin sonuç bölümü aşağıdaki- 3 c lerden hangisi olabilir? Yalova’daki yardım halamlara ederim. A) herkesi seviyor. B) başarılı oluyor. Numaralandırılmış panolar aşağı- C) kimseyle konuşmuyor. daki gibi eşleştirildiğinde hangisin- de bir sebep-sonuç anlamı ortaya çıkar? A) 1 - b B) 2 - c C) 3 - a 2. Zeka Küpü Yayınları için bu yüzden olduğu için 4. \"Okul takımı iyi oynadığı için ma- çünkü dolayısıyla bu nedenle çı kazandık.\" Sonuç Cümlesi Sebep Cümlesi okula Çok hastayım. gidemedim Yukarıdaki şemada sebep ve sonuç Verilen cümlenin sonuç kısmı se- bildiren ifadeler gösterilmiştir. çeneklerin hangisinde verilmiş- tir? Seçeneklerden hangisi bu örneğe benzer bir cümle olamaz? A) okul takımı B) iyi oynadığı için A) Seni çok özlediğim için görmeye C) maçı kazandık geldim. Tema - 1 B) Yarın sınavım var o yüzden erken yattım. C) Her sabah mutlaka süt içeriz. 17
SEBEP-SONUÇ CÜMLELERİ Test - 5 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ne- 8. Şirket yöneticisi: Reklam sloganları- den” sorusunun cevabı yoktur? mız hazır mı arka- A) Beş kişilik grubumuzla resim yap- daşlar? maya başladık. B) Atalarımızın ne yaptığını merak et- Reklamcı Ali : Bizim sloganımız hazır efendim. Biz tiğimiz için Çanakkale’ye gittik. sloganımızda şirke- C) İneceği durağa yaklaşması üzerine tinizin köklü ve gü- venilir olduğunu ayağa kalktı. vurgulamaya çalış- tık. “ASIRLIK TAT, 6. SEN DE TAT.” .......................................... Reklamcı Ayşe : Biz de hazırız efen- hafta sonu sürekli ders çalıştı. dim. Bizim sloganı- mızda şirketinizin Yukarıdaki boşluğa seçeneklerden süt ürünlerinin ne hangisi getirilirse bir işin yapılma kadar sağlıklı ve do- sebebi en uygun biçimde belirtil- ğal olduğu vurgulan- miş olur? dı. “SAĞLIĞIN İÇİN A) Sınavları yeni bittiği için DOĞAL SÜT İÇ.” B) Tatilin yaklaşması dolayısıyla C) Ailesine söz verdiği için Zeka Küpü Yayınları Reklamcı Can : Bizim sloganımız si- zin şirketin sütünün 7. “için” sözcüğü aşağıdaki cümleler- değil, genel olarak sütün önemini vur- den hangisine neden anlamı kat- guluyor. “SAĞLIKLI mıştır? BÜYÜMEK İÇİN, A) Bebek uyandığı için annesi ninni SÜT İÇİN.” söyledi. Şirket yöneticisi: Sloganlarınızın tü- B) Senin için çok dürüst diyorlar. münü beğendim. C) Benim için yeni bir elbise bakalım. Biz yüzyıllık bir süt şirketiyiz ve bizi tüm halkımız tanıyıp se- viyor. Bu nedenle şirket reklamından çok, sütün insan sağlığındaki rolünü ifade eden sloganı tercih edeceğiz. Yukarıdaki konuşmaya göre şirket yöneticisi hangi reklamcının sloga- nını tercih edecektir? A) Ayşe B) Can C) Ali Tema - 1 18
Test - 6 5N1K 1. İncelediğimiz olaylarda 5N1K soru- 3. Uzak ülkelerin larıyla “Ne, nerede, ne zaman, nasıl, birinde yaşayan niçin ve kim?” sorularının cevaplarını çocuklar güne- buluruz. şe “Sen gitme, gece olmasın.” Yarın akşam diye seslenmişler. konferans salonunda, tiyatro gösterisi Parça aşağıdaki cümlelerin hangi- olacak. siyle devam ettirilirse “Niçin?” soru- sunun cevabı ortaya çıkar? Öğrencinin verdiği bilgiye göre aşa- ğıda verilen tabloda hangi sorunun A) Her zaman aydınlık olsa güneş hiç cevabına ulaşılamaz? batmasa nasıl olurmuş acaba? A) Kim Bir işi yapan kişiyi B) Merak ettikleri başka bir şey de, di- verir. ğer çocuklar da aynı korkuyu his- sediyor muymuş? B) Nerede Bir işin yerini bildirir. C) Bunu duyduğu için gece, çok üzül- müş ve Kaf Dağı’nın ardındaki ka- C) Ne zaman Bir işin yapıldığı Zeka Küpü Yayınları ranlıklar ülkesine gitmiş. zamanı verir. 4. 2. 23 4 Ders: Türkçe 1 Kim Kaç Hangi *Askerlik mesleğini çok seven Ne Mustafa subay olmak istiyordu. 56 7 8 kim ne Nerede Nasıl Niçin Ne * Selanik’te askeri okul sınavını zaman nerede Yukarıdaki balonlardan 5N1K olanlar kazandı. uçurulacaktır. * Ali, saçları çok uzadığı için 1. 2. Buna göre, kaç numaralı balonlar sabah berberde tıraş oldu. uçurulmalıdır? 3. 4. A) 1 - 2 - 5 - 6 - 7 - 8 B) 1 - 2 - 3 - 6 - 7 - 8 Öğrencilerine 5N1K konusu hakkında C) 1 - 3 - 5 - 6 - 7 - 8 örnek veren öğretmen, 3. cümlede nu- maralandırılmış yerlere sorulacak so- ruları öğrencilerin bulmasını istiyor. Buna göre, hangi seçenekte soru- lar doğru sıralanmıştır? A) 1. Kim - 2. Neden - 3. Nasıl - 4. Nerede B) 1. Kim - 2. Niçin - 3. Ne zaman - 4. Nerede C) 1. Nerede - 2. Niçin - 3. Ne - 4. Kim 19 Tema - 1
5N1K Test - 6 5. Sevdiğimiz, saygı duyduğumuz 7. Aşağıdak� cümlelerden hang�s�n- ................. de “k�m, ne zaman, nerede, ne” so- rularının tamamının cevapları var- Verilen cümlede boş bırakılan yere dır? aşağıdaki ifadelerden hangisi geti- rilirse 5N 1K’nin farklı bir sorusu A) Dün eve geç kaldığım için annem cevaplanır? sinirlendi. A) insanlara karşı dürüst olmalıyız. B) Öğretmen yarın okulda veli toplan- B) insanlara karşı vefalı olmalıyız. tısı olduğunu söyledi. C) insanların her zaman yanında olma- C) Elimizdeki kaynakları her zaman lıyız. bilinçli kullanmalıyız. 6. Dede : Ne olmuş, ne olmuş? Zeka Küpü Yayınları 8. Gazete muhabirliğinin temel Torun: Dedeciğim, yine işitme ciha- ilkesi, haber metninin 5N1K zını takmamışsın. Yeni bir fab- ögelerinin tamamını içeriyor rika açılmış. olmasıdır. Bir haber metnin- de bu ögelerin tamamı yer Dede : Fabrika mı? Ne fabrikası? almazsa o haber eksik sa- yılar. Diğer ilke ise haberin Torun: Dokuma fabrikası dede. ilginç ve eşine az rastlanır olmasıdır. Dede : Nerede açılmış bu fabrika? Yukarıda verilen habercilik ilkeleri- Torun: Dur dede dinliyorum ben de... nin tamamına sahip olan haber han- Onu henüz söylemedi. gi seçenekte verilmiştir? Dede : Bugün mü açılmış. A) Kış mevsiminin başlangıcında İs- tanbul yolları yine hafif hasarlı ka- Torun: Evet dede. Aydın’da açılmış. zalara sahne oldu. Buzlu yolların azizliğine uğrayan bazı araçlar hız- Dede : Koskoca fabrika... Böyle bir lıca birbirlerine çarparak kazaya fabrikayı açmak oldukça zor sebep oldular. olmalı. B) Kastamonu’da meydana gelen Torun: Dedeciğim, sorularına cevap olayda komşusunun tavuğu bah- vermekten haberin tamamını çesine giren kişi, evinin etrafına üç dinleyemedim. metrelik duvar ördü. Verilen konuşmaya göre, torunun C) Dün İzmir’in çeşitli yerlerindeki mo- haberde kaçırdığı sorular hangi se- bese kameraları, ilginç kaza gö- çenekte verilmiştir? rüntüleri kaydetti. Elindeki cep te- lefonuna bakarak yürüyen Ali ve A) Kim - Nasıl - Niçin Osman isimli kişiler çarpışarak ya- B) Nasıl - Niçin - Ne zaman ralandılar. Hastaneye kaldırılan va- C) Kim - Ne - Niçin tandaşların durumları iyi. Tema - 1 20
Test - 7 SÖZCÜK TÜRETME 1. Bir sözcüğe \"-lık, -lı, -cı, -sız\" gibi ek- 3. Aşağıdaki cümlelerin ler getirerek yeni bir sözcük türete- hangisinde renk bildiren biliriz. bir sözcük ek alarak bir hastalık ismi lık Kitaplık oluşturmuştur? çı Kitapçı A) Yeni doğan kardeşim sarılık oldu. B) Gökteki kızıllık görülmeye değer- Seçeneklerdeki görsellerden han- gisi verilen örnekteki gibi ek alarak di. türemiş yeni bir sözcük değildir? C) Yeşilliklerin içinden marulu alıp yı- A) B) kadı. C) Zeka Küpü Yayınları 4. • Ali’nin kitaplığındaki 10 kitabın sa- 2. Sözcüklere getirdiğimiz \"-lı, -li, -ci, dece 3’ünün adında ek alarak tü- retilmiş kelimeler vardır. -cu, -cü, -lık, lik\" gibi ekler kelimenin anlamını da değiştirir. • Sarp’ın kitaplığındaki 9 kitabın ta- mamı Ali’de de vardır. Bu kitaplık- + CI taki kitapların sadece 2’sinin adın- da ek alarak türetilmiş kelimeler BOYA + CI BOYACI vardır. Bu açıklamaya göre aşağıdaki • Ayşe’nin kitaplığındaki 8 kitabın ta- meslek isimlerinden hangisi, ek mamı Sarp’ta da vardır. Bu kitap- alarak oluşmuş bir meslek ismi de- lıktaki kitapların sadece 1’inin adın- ğildir? da ek alarak türetilmiş kelimeler vardır. A) Saatçi B) Sütçü C) Berber Yukarıda verilenlere göre, seçenek- lerde söylenenlerden hangisinin doğruluğu diğerlerine göre daha kesindir? A) Ali’de olup Sarp’ta olmayan kita- bın adı “Pişmanlık”tır. B) Sarp’ta olup Ayşe’de olmayan ki- tabın adı “Doğrular ve Yanlışlar”- dır. C) Ali’de olup Ayşe’de olmayan kitapla- rın adı “Hayaller” ve “Dostlarım”dır. 21 Tema - 1
SÖZCÜK TÜRETME Test - 7 5. • Dostluk başka, alışveriş başka. 8. Yağmur geçti kar geçti • Dostlar, alışverişte görsün. Soğuk rüzgârlar geçti. • Kusursuz dost arayan dostsuz kalır. Güneşli bahçelerden • Sırrını söyleme dostuna. Güzel çocuklar geçti. Verilen cümlelerde altı çizili sözcük- Halit Fahri Ozansoy lerden kaç tanesi ek alarak türemiş yeni bir sözcüktür? Yukarıdaki şiirde altı çizili kelime- lerden hangisi yapım eki almıştır? A) 3 B) 2 C) 1 A) Rüzgârlar B) Güneşli C) Güzel 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde Zeka Küpü Yayınları 9. söz ev göz birden çok ek alarak oluşan yeni bir Ali : Şimdi bu kelimelere ekler geti- sözcük vardır? rerek yepyeni kelimeler türete- ceğiz öyle mi? A) Amcam, ayakkabıcılık yapıyor. B) Saati, tamir için saatçiye ver. Berk : Evet Ali, ben bir tane türettim C) Bu kalemlikler çok güzel. bile. Anlamı gözlük satan veya tamir eden kişi. 7. Yediğim en lezzetli yemeklerin hep- Ayşe: Ben de türettim. Anlamı sade- si çocukluk anılarımda saklı. Dede- ce çalgı sesi olan, içinde insan min bahçeli evinde kurulan kalabalık sesi bulunmayan müzik türü. sofralarda... Yaz günlerinde patates, patlıcan, kabaktan yapılan kızartma- Ali : Ben de buldum. Anlamı iki kişi- ların tadı halen damağımda. Hele kı- nin resmi nikâhla bir araya ge- zarmış biberin o kokusu yok mu? Bir lip aile kurması. de yetmezmiş gibi üzerine dökülen domatesli sos ve sarımsaklı yoğurt. Yukarıda verilenlere göre, seçenek- lerde söylenenlerden hangisi yan- Yukarıdaki metinde geçen \"-lık, -cı, -lı, lıştır? -sız\" eklerini alarak türeyen sözcük- lerin tamamı hangi seçenektedir? A) Berk, “göz” sözcüğünün sonuna en az bir tane ek koymuştur. A) lezzetli, çocukluk, kalabalık, sarım- saklı B) Ayşe, “söz” kelimesine en az bir tane ek koymuştur. B) lezzetli, çocukluk, bahçeli, doma- tesli, sarımsaklı C) Ali, “ev” sözcüğüne önce -li, son- ra -lik ekini ekleyerek yeni kelime C) lezzetli, anılar, kalabalık, domatesli türetmiştir. Tema - 1 22
2. TEMA MİLLÎ MÜCADELE VE ATATÜRK
Test - 1 GÖRSEL OKUMA 3. Kuzucuklar meledi 1. Yazdığımız şiir, hikaye ve masalla- Minik taylar kişnedi ra konu ile ilgili görseller ekleyebili- Cümbüş koptu sanırım riz. Örneğin Çanakkale Savaşı için Çiftlik birden şenlendi. Şehitler Abidesi uygun bir seçim ola- bilir. M. Ayhan Günaydın Bugün yarıya indi bayraklar, Havada bir kuş bile uçmuyor. Seçeneklerdeki görsellerden han- Sessiz sakin yurdumuz, gisi verilen şiire uygun değildir? Herkes onu arıyor. A) B) Yukarıdaki şiire uygun görsel aşa- ğıdakilerden hangisi olabilir? C) A) B) C) Zeka Küpü Yayınları 2. 4. Verilen görsele göre aşağıdakiler- Aşağıdaki atasözlerinden hangisi den hangisi söylenemez? verilen görselle ilişkilidir? A) Acelemiz varsa karşıdan karşıya A) Dost kara günde belli olur. hemen geçmeliyiz. B) Bir elin nesi var iki elin sesi var. C) Damlaya damlaya göl olur. B) Karşıdan karşıya geçerken çok dik- katli olmalıyız. Tema - 3 C) Trafik kurallarına uymalıyız, yoksa kazalar meydana gelebilir. 41
GÖRSEL OKUMA Test - 1 5. 7. Verilen görsellerle ilgili şiir yazıl- Zeka Küpü Yayınları Yukarıdaki görselde hangi eser ve mak istenirse başlıklar aşağıdaki- yapılar verilmiştir? lerden hangileri olabilir?Siirt Van A) Çanakkale Anıtı - Atatürk’ün oku- A) • Canım ÖğretmenimMuş duğu okul - Anıtkabir • Bahar Geldi Ordu • Çanakkale B) Atatürk’ün doğduğu ev - Çanakka- le Anıtı - Anıtkabir B) • Okul • Anne C) Anıtkabir - Çanakkale Anıtı - Ata- • Atatürk türk’ün öldüğü yer C) • Canım Öğretmenim 8. Aşağıdaki üç çocuk, bir kart çekip kart- • Okul Zamanı • Atam ta yazılı olan değerleri hiç karıştırma- dan resimlendirerek ifade etme oyu- 6. nu oynamaktadır. 3000 Orhan : Ağır bir yükü taşıyan üç in- 2500 san resmi çizmiştir. 2000 1500 Selim : Sabah, öğle, akşam saatle- 1000 rini gösteren üç saat ve her 500 saatin altına toprağı çapala- yan aynı adamın resmini çiz- Verilen grafikte illerin Çanakkale Sa- miştir. vaşı’na katılan asker sayıları belirtil- miştir. Ayşe : Güneş resminin altına kedi- Grafiğe göre aşağıdakilerden han- lere su veren adam resmi gisi doğru değildir? çizmiştir. A) En fazla asker Muş’tan katılmıştır. Bahar : Yaşlı bir insanı yolun karşı- B) Siirt’ten 3000’den fazla asker katıl- sına geçiren bir çocuk resmi çizmiştir. mıştır. C) Van ve Ordu’dan katılım sayısı eşit Yukarıda verilenlere göre, hangi iki çocuk aynı değeri ifade eden kartı değildir. seçmiştir? A) Orhan - Ayşe B) Selim - Bahar C) Ayşe - Bahar Tema - 3 42
Test - 2 OLUMLU OLUMSUZ CÜMLE 1. Bir işin yapıldığını ya da yapılacağı- 3. Bir işin, olayın yapılmadığını, ger- nı belirten cümleler olumlu cümle- çekleşmediğini belirten cümleler lerdir. olumsuz cümlelerdir. Mustafa ilk önce dişlerini Niçin yüzün gülmüyor fırçaladı. büyükanne? Daha sonra Kollarım çok ağrıyor biraz kitap Murat’ım. okuyup uyudu. Verilen bilgiye göre aşağıdaki cüm- Zeka Küpü Yayınları Yukarıdaki ifadelere göre, cümle- lelerden hangisi olumlu bir cümle lerle ilgili hangisi söylenemez? değildir? A) Murat, olumsuz bir cümle kurmuş- A) Ahmet, okul için yeni kalemler al- tur. mış. B) Büyükannenin cümlesi olumludur. B) Ömer dün akşam eve gelmedi. C) İkisi de olumsuz cümle kullanmış- C) 23 Nisan günü meclis açılıyor. tır. 2. “-ma / me, -maz / -mez” ekleri cümle- 4. I. Bir kartalla bir tilki, uzun zamandır ye olumsuzluk anlamı katabilir. komşuluk ediyordu. II. Kartal yüksek bir ağacın tepesin- • Selim ekmek almamış. de, tilki ise ağacın dibinde yaşı- Verilen örnek dikkate alındığında yordu. hangi seçenekte olumsuz anlam katan bir ek kullanılmıştır? III. Her gün kavga eden kartalla tilki hiç geçinemiyordu. A) Asma bahçelerine kadar yürüye- rek geldiler. Numaralandırılmış cümlelerin han- gisinde bir işin yapılmadığı belirtil- B) Ateşle oyun oynama. miştir? C) Üzümleri toplama işini bugün bitir- A) I B) II C) III dik. 43 Tema - 3
OLUMLU OLUMSUZ CÜMLE Test - 2 5. Düşmanı vatandan 7. Aşağıdaki trafik levhalarından han- kovduk. gisi olumsuz bir anlam ifade eder? Atatürk, barışa önem A) B) C) verirdi. 8. Sarp : Öğretmenim, benim anla- Öğretmen bugün madığım bir konu var. Si- gelmedi. ze sorabilir miyim? Ben bunu hep karıştırıyorum. Bayrağa basılmasına izin vermedi. Tabloda verilen cümlelerden olum- Öğretmen: Sorabilirsin Sarp. lu olanları “ ✔ ” ile olumsuz olanla- rı “ ✘ ” ile işaretlendiğinde ortaya çı- kan şekil aşağıdakilerden hangisi olur? A) ✔ B) ✔ C) ✔ Sarp : Öğretmenim, mesela üzül- ✘ ✔ ✘ mek, ağlamak bana göre ✔ ✘ ✘ olumsuz sözcükler. Ama ✘ ✘ ✔ siz “üzüldü” dersek olum- lu, “üzülmedi” dersek Zeka Küpü Yayınları olumsuz olur diyorsunuz. 6. Öğretmen: Evet Sarp, haklısın öyle söylüyorum. Çünkü bir cümlenin olumlu ya da olumsuz oluşu işin yapı- lıp yapılmadığı ile ilgili bir durumdur. Üzülme işi ya- pıldıysa olumlu, yapılma- dıysa olumsuz olur. Bir aslan miyav dedi Sarp öğretmeniyle konuştuktan Minik fare kükredi sonra hangi seçenekteki örnekleri Fareden korktu kedi vererek konuyu anladığını göster- Kedi pırr uçuverdi miştir? Yukarıda verilen dörtlükle ilgili han- A) Annesi oğluna kızdı. (Olumsuz) gisi söylenemez? Köpeği görünce çok korktu. (Olum- A) Şiirin dört mısrası da olumlu cüm- suz) ledir. B) Annesi bu olaya çok üzülmedi. B) Şiirde olumsuz cümle kullanılma- (Olumsuz) mıştır. Bu sonuçlar onu ağlattı. (Olumsuz) C) Üçüncü mısra olumsuz cümledir. C) Bu sözler beni çok utandırdı. (Olumlu) Onun başarısını kıskanıyorum. (Olumlu) Tema - 3 44
Test - 3 NOKTALAMA İŞARETLERİ - SORU İŞARETİ (?) 1. Soru bildiren söz veya cümlelerin 4. Çocuklar okuduğumuz şiirde sonunda soru işareti (?) kullanılır. → Baban işe gitti mi? 12 → Tatil ne zaman başlıyor? güneş nelere benzetilmiştir Verilen tanıma göre, aşağıdaki cüm- 3 lelerden hangisinin sonuna soru işareti gelir? Lütfen listeleyiniz A) Kurtuluş Savaşı'nı nasıl kazandık ( ) 45 B) Taha, dayısının çiftliğine taşındı ( ) C) Mehmet matematik dersini çok se- Verilen cümlede soru işareti hangi sözcükler arasına getirilmelidir? viyordu ( ) A) 1 - 2 B) 3 - 4 C) 4 - 5 2. İçinde soru kelimeleri ya da soru eki Zeka Küpü Yayınları 5. Ve çocuk gittikten sonra bulunduran ancak anlamca soru Böyle kalır mıydı ağaç cümlesi olmayan cümlelerde soru Ne olurdu onun da işareti kullanılmaz. Bacakları olaydı Gelir mi gelmez mi bilmiyorum. Ayakları olaydı Kaç kişi gelmişti hatırlamıyorum. Yukarıda verilen şiirde kaçıncı di- Buna göre, hangi seçenekte benzer zede soru işareti kullanılmalıdır? bir örnek verilmiştir? A) 2. B) 3. C) 5. A) Kim çalıyor kapıyı bu saatte acaba B) Kaç yumurta alacaktık unutuverdim C) Yağmur mu yağıyor dışarıda 3. Cümleye soru anlamı katan bazı ke- 6. Okuduğu kitaptaki limeler vardır. Bunlar: Ne, nerede, cümlelerde soru nasıl, niçin, ne zaman, kim, kaç gibi anlamı taşıyan ke- kelimelerdir. limelerin altını çi- zen Emre, hangi Buna göre, hangi seçenekte cümle- kelimeleri belirlemiştir? ye soru anlamı katan bir kelime var- dır? A) Kadar - Göre - Gibi A) Yemeğe kaç kişi gelecek B) Çünkü - O halde - Madem B) Ne haldeyim bir bilseniz C) Baksana ne sevimli bir kedi C) Kim - Niçin - Nerede 45 Tema - 3
NOKTALAMA İŞARETLERİ - Test - 3 SORU İŞARETİ (?) 7. Hangi cümlede soru işareti doğru 10. kullanılmıştır? Anne : Bu vazoyu kimin kırdığını A) Bugün resim dersi olduğu söylen- öğrenmek istiyorum medi ki? Nurten : Bana bakma anne Ben mi B) Sen, bizimle gelecek misin? kırdım sence C) Arılar hiç durmadan çalışır? Ayten : Anne benim kırdığımı mı 8. Aşağıdaki tümcelerin hangisinin imâ ediyorsun sonunda soru işareti kullanılmaz? Anne : Birşey imâ etmiyorum Va- A) Babam eve akşam geç geldi ( ) zoyu hanginizin kırdığını B) Dedemler ne zaman geliyor ( ) bilmek istiyorum C) Telefon numaranız nedir ( ) Nurten : Vazo kırılmış işte Kimin 9. Soru eki olmasına rağ- kırdığını öğrenip ne yapa- Zeka Küpü Yayınları caksın anne men soru anlamı bildir- meyen ya da cevap ve- Ayten : Evet anne Kim kırdıysa rilmesi beklenmeyen kırmış işte cümlelerin sonuna soru işareti konmaz. Anne : Bu vazo anneannenizden Semra Öğretmen’in yazdığı bilgi- yadigâr Hanginiz kırdıysa ye aşağıdakilerden hangisi örnek tamir ücretini harçlığından gösterilebilir? karşılayacak A) Kardeşim uyudu mu B) Kiraz lezzetli mi lezzetliydi Yukarıdaki konuşmayla ilgili olarak C) Dedeni ziyaret ettin mi seçeneklerde verilenlerden hangi- si yanlıştır? A) Anne hiç soru cümlesi kullanma- mıştır. B) Nurten’le Ayten, annelerine ikişer soru sormuştur. C) Ayten, annesinden bir fazla soru sormuştur. Tema - 3 46
Test - 4 HARF - HECE BİLGİSİ 1. Alfabemizde 29 harf vardır. Harfler 4. Alfabedeki 17. harf ile 24. harf ve bir araya gelerek heceleri, heceler iki sesli harf kullanılarak hangi ke- bir araya gelerek sözcükleri oluştu- lime oluşturulamaz? rur. A) inat B) anıt C) ten B harf BA hece BABA sözcük Aşağıdakilerden hangisi üç hece- 5. Sözcük Ünlü Heceler nin birleşmesiyle oluşmuş bir söz- harfler cüktür? A) sevgi B) vatan merhamet eae mer ha met C) arkadaş arkadaşlık aaı ark a daş lık yardımlaşma aıaa yar dım laş ma 2. Her hecede mutlaka sesli bir harf ol- Zeka Küpü Yayınları Yukarıdaki çizelgede hangi sözcü- ğün hecelere ayrılmasında yanlış- malıdır ve sesli harfler tek başına he- lık yapılmıştır? ce olabilir. A) merhamet → al, kas, yel, o B) arkadaşlık C) yardımlaşma Buna göre, aşağıdaki kelimelerden hangisinin hece sayısı diğerlerin- den farklıdır? A) milli B) merhamet C) aile 3. Türkçede bir hece en az bir, en faz- 6. Seçeneklerin hangisinde tüm söz- la 4 harften oluşur. cükler altı harf ve iki heceden mey- → o (bir harf) dana gelmiştir? → kurt (dört harf) A) gündüz - kanepe - bakıcı Aşağıdakilerden hangisi verilen açık- B) koltuk - alfabe - hikâye lamaya uygun bir örnek değildir? C) defter - sağlık - birlik A) Dost B) Kale C) Dört 47 Tema - 3
HARF - HECE BİLGİSİ Test - 4 7. Hecelerin özellikleriyle ilgili verilen 9. bilgilerden hangisi yanlıştır? Umutlar can bulacak Hayaller kanat takacak A) Heceler anlamsız olabilir. Olmazlar bir bir olacak B) Bir hece en az iki harften oluşur. Dünyayı sevgi kurtaracak C) Bir hecede en fazla dört harf bulu- Yukarıdaki şiirin sesli harf ve hece nur. sayısı hangi seçenekte doğru veril- miştir? A) Harf: 47 Hece: 32 B) Harf: 32 Hece: 32 C) Harf: 47 Hece: 33 8. luk yol lık Zeka Küpü Yayınları 10. KELİME OLUŞTURMA G Ç A N U Joker T cu fark rı sa lı dost Oyunun Kuralı: Verilen harfleri ve jo- ker olarak istenilen bir Yukarıda verilen heceleri kullanarak; harfi kullanarak keli- me oluşturulacaktır. Faruk : Üç heceli bir kelime Puanlama : Oluşturulan kelimede; Ayşe : İki heceli, dört harfli bir keli- me • Her harf 1 puan Erdem: Dört harfli hecesi olan bir ke- • Her hece 10 puan lime yazmıştır. • 4 harfli hece Buna göre, öğrencilerin yazdığı ke- fazladan 100 puan limeler aşağıdakilerden hangisi ola- maz? Yukarıda kuralları anlatılan oyunda yarışmacılardan biri 125 puan alarak Faruk Ayşe Erdem 1. olmuştur. A) yolculuk sarı dostluk Buna göre, bu yarışmacının oluş- B) farklılık salı farklılık turduğu kelime hangi seçenekte ve- rilmiştir? C) dostluk farklı yolculuk A) UTANÇ B) UTANGAÇ C) UTANMA Tema - 3 48
Test - 5 SÖZLÜK KULLANIMI 1. Sözlükte kelimeler, alfabe sırasına 3. Kelimelerin ilk harfleri aynı ise 2. göre dizilir. Bu sıralamaya alfabetik harflerine, 2. harfleri aynı ise 3. harf- sıralama veya sözlük sırası denir. lerine bakılarak sıralama yapılır. Buna göre, aşağıda verilen ifade- kutu kuru lerden hangisi yanlıştır? t harfi alfabede, r harfinden sonra geldiği için sözlükte kutu, kuru ke- A) Alfabetik sıralamayı biliyorsak söz- limesinden sonra gelir. lükteki kelimeleri rahatça bulabili- riz. Buna göre, “kule” kelimesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? B) Alfabede “a” harfi önce geldiği için sözlükte “a” harfi ile başlayan ke- A) Sözlükte kutudan önce, kurudan limeler en önde yer alır. sonra gelir. C) Sözlükte “g” harfi ile başlayan ke- B) Kuru ve kutu kelimelerinden son- limelerden sonra “ğ” harfi ile baş- ra gelir. layan kelimeler yer alır. C) Her iki kelimeden önce gelir. Zeka Küpü Yayınları 2. Sözcükleri alfabetik sıraya dizerken 4. 6 10 EMRE ilk harflerine bakarız. 3 CİHAN 1. akıl 2. bilek 3. canlı Yukarıdaki bir futbol takımına ait İlk harfi alfabede önce gelen kelime formalarda oyuncuların isimleri ile sözlükte önde yer alır. forma numaraları arasında bir bağ olduğuna göre 10 numaralı oyun- Buna göre, aşağıdaki kelimelerden cunun adı aşağıdakilerden hangisi hangisi sözlükte “erdem” kelimesin- olabilir? den sonra gelir? A) AHMET A) başarı B) fakülte B) BERKANT C) aydın C) HASAN 49 Tema - 3
SÖZLÜK KULLANIMI Test - 5 5. Ders araç gereçleri alfabetik sıraya 8. Üç arkadaş 150 sayfalık bir sözlükten göre toplanırsa, aşağıdaki görsel- farklı kelimeler seçerek şu bilgileri ve- lerden hangisi çantaya en son ko- riyor: nulmalıdır? A) B) Defne : Benim seçtiğim kelime sözlük- te 33. sayfada yer alıyor. C) Barış : Seçtiğim kelime 6 harfli ve al- fabenin son harfi ile başlıyor. Elçin : Benim kelimem, Barış’ın keli- mesine daha yakın sayfada yer alıyor. Yukarıda verilen bilgilere göre, üç arkadaşın seçtiği kelimeler hangi- si olamaz? Defne Barış Elçin A) defne zeplin vadi 6. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi Zeka Küpü Yayınları B) ekin zahmet yokuş C) emek zeytin çetin sözlükte “kasa” sözcüğü ile “kese” sözcüğü arasında yer alır? A) kör B) kaşık C) keser 9. • Emre, her harfe 5 sayfa ayırarak 7. 140 sayfalık bir eşya sözlüğü ha- zırlıyor. Can Cemil Cem Cengiz Cihan • Ahmet, her harfe 1 sayfa ayırarak Öğretmen yapacağı bir etkinlik için öğ- 28 sayfalık bir eşya sözlüğü hazır- rencilerin alfabetik sıraya göre arka lıyor. arkaya sıralanmalarını istiyor. Yukarıda verilenlere göre, seçenek- Öğrenciler sıralandığında Cem ve lerde söylenenlerden hangisi yan- Cengiz’in arasında hangi öğrenci lıştır? yer alır? A) “aba” sözcüğü her iki sözlüğün 1. A) Cemil B) Cihan C) Can sayfasındadır. B) “dolap” sözcüğü Ahmet’in sözlü- ğünde 5. sayfada, Emre’nin sözlü- ğünde 50 ile 55. sayfa arasında- dır. C) “zar” sözcüğü Ahmet’in sözlüğünde 28. sayfada, Emre’nin sözlüğünde 135. sayfadadır. Tema - 3 50
Test - 6 KARŞILAŞTIRMA CÜMLELERİ 1. Varlıkların ortak ve farklı yönlerinin 4. A B belirtilmesi karşılaştırmadır. Hız: 260 km Hız: 220 km Bisiklet ve motosikletin ortak özelliği Motor: 1800 Motor: 1600 iki tekerlekli olması, farklı özelliği bi- Vites: 6 Vites: 6 sikletin insan gücü ile çalışmasıdır. Verilen bilgiye göre aşağıdaki cüm- Zeka Küpü Yayınları Yukarıda verilen iki araçla ilgili ya- lelerin hangisinde karşılaştırma ya- pılan karşılaştırmalardan hangisi pılmıştır? yanlıştır? A) Kemal, tarih ve bilim kitapları okur. A) A aracı, B aracından daha güçlü- B) Limonata, ayran gibi soğuk içilir. dür. C) Sena, bütün gün odasında ders B) B aracı, A aracına göre daha az çalıştı. hız yapabilmektedir. 2. Karşılaştırma yapmak için \"gibi, ka- C) A aracı, B aracına göre daha pa- halıdır. dar, aynısı, daha, göre\" ifadeleri kul- lanılır. 5. Afrika Menekşesi → Onur, Efe gibi düzenli ders çalışır. Anavatanı Tanzan- “Sana, abin ...............” cümlesi aşa- ya’dır. Mor, pembe, ma- ğıdakilerden hangisi ile tamamla- vi her tonda çiçekleri bu- nırsa karşılaştırma anlamı ortaya lunmaktadır. çıkar? Doğrudan güneş almamalıdır. Nemli A) kadar harçlık veremem. toprağı sever. B) haber vermedi mi? C) ve ablan bakacak. Amber Çiçeği 3. Aşağıdaki öğrencilerden hangisi Ebegümecigillerdendir. Yazları sıcak iklimlerde Türkçe ve matematik dersleri ara- yetişmektedir. Nemli sında karşılaştırma yapmıştır? topraklarda yetişirler. To- humu C vitamini içermek- A) Türkçe dersi salı, matematik dersi tedir. cuma günü olacak. Yukarıda özellikleri verilen çiçek- lerin ortak yönleri aşağıdakiler- B) Matematik ve Türkçe derslerini çok den hangisidir? severim. A) Barındırdığı vitamin C) Türkçe dersi gibi matematik de B) Yetiştirildiği toprak zevkli geçiyor. C) Anavatanı 51 Tema - 3
KARŞILAŞTIRMA CÜMLELERİ Test - 6 6. Bu akşam amcamlar bize misafirliğe 8. gelecek. Annem hazırlıklara sabah- Gazeteci : Vedat Bey, röportajımızı tan başladı bile. Bir lokantanın yaptı- kabul ettiğiniz için teşek- ğı kadar yemek pişirdi diyebilirim. kür ederim. Sizce Türk ye- meklerinin dünya mutfa- Verilen metnin kaçıncı cümlesinde ğındaki yeri nedir? karşılaştırma yapılmıştır? Vedat Bey: Asıl ben size teşekkür ede- A) 1 B) 2 C) 3 rim. Türk yemeklerini çok lezzetli buluyorum, biraz 7. 1 tepsi baklava Malzemeler1 tepsi börek da kalorili. Malzemeler Yufka Yufka Gazeteci : Yemeklerimizde baharat Ceviz Zeka Küpü YayınlarıPeynir kullanımı sizce nasıl? Yağ Yağ Şeker Tuz Vedat Bey: Baharatları tanımadığımı- Su Yoğurt zı düşünüyorum. Mesela Uzak Doğu yemeklerinde Kg Fiyatı: Kg Fiyatı: kullanılan baharatlar bizim 75₺ 15₺ yemeklerimize göre daha çeşitli. Yukarıda verilenlere göre baklava ve börek karşılaştırması yapılırken Gazeteci : Peki pişirme yöntemleri- hangi seçenekte yanlışlık yapılmış- mizi nasıl buluyorsunuz? tır? Vedat Bey: Çok pişiriyoruz. Pişirme A) Türk mutfağında bulunan bu iki yöntemlerimiz doğu mut- üründe tüm malzemeler aynı olma- fağı ile aynı, Batı mutfağı- sına rağmen biri diğerine göre da- na göre daha az çeşitli. ha pahalıdır. Röportaja göre Vedat Bey, kaçıncı B) Bu iki ürünün bazı malzemeleri ay- sorulara verdiği cevaplarda karşı- nı, bazı malzemeleri farklıdır. Bak- laştırma yapmıştır? lavadaki ceviz ve şeker pahalı mal- zemeler olduğu için börek daha A) 1. ve 2. ucuzdur. B) 2. ve 3. C) 1, 2 ve 3. C) Bu iki ürünün yapımında kullanı- lan iki malzeme aynı, diğerleri fark- lı olduğu için fiyatları birbirinden farklıdır. Tema - 3 52
Test - 7 CÜMLE OLUŞTURMA 1. Kurallı bir cümle oluşturmak için ke- ●3. ▲ : ötüyor : kuşlar : cıvıl cıvıl limeleri anlamlı şekilde sıralar, cüm- Sembollendirilmiş sözcüklerle an- le sonuna eylem bildiren kelimeyi lamlı ve kurallı bir cümle oluşturul- koyarız. mak istendiğinde ilk sözcük aşağı- → Terzi kendi söküğünü dikemez. dakilerden hangisi olur? bıraktı kutuyu elindeki Arda A) ▲ B) ● C) Yukarıda verilen kelimeler, hangi se- 4. neden T anlamıyorum P çenekte kurallı olarak sıralanmıştır? bu K parayı İ harcadığını A A) Arda, elindeki kutuyu bıraktı. B) Arda kutuyu bıraktı elindeki. Harflerle belirtilen sözcükler kural- C) Bıraktı elindeki kutuyu Arda. lı bir cümle oluşturacak şekilde sı- ralandığında hangi kelime oluşur? Zeka Küpü Yayınları A) TAKİP B) PATİK C) KİTAP 2. • sever • çocuklar • top • oynamayı Yukarıdaki sözcükler tek başına 5. Dedeleri torunlarına hatıralarını anlat- cümle oluşturamazlar. Sözcükler uygun bir şekilde sıraya konulur- mayı çok seviyordu ........... 1 ........... sa \"Çocuklar top oynamayı sever.\" yanına geldiği zaman, hemen bir gibi anlamlı ve kurallı bir cümle ........... 2 ........... anlatmaya başlı- oluşur. yordu. dişlere gıdalar verir şekerli zarar Verilen metinde numaralandırılmış 1 234 5 yerlere aşağıdakilerden hangileri ya- zılırsa cümlenin anlamı bozulmaz? Yukarıdaki numaralandırılmış söz- cükler hangi sıraya göre dizilirse an- 12 lamlı ve kurallı bir cümle oluşur? A) Çocuklar olay A) 1 - 5 - 3 - 4 - 2 B) Torunlar derdini B) 4 - 2 - 1 - 5 - 3 C) Torunları anısını C) 4 - 5 - 3 - 1 - 2 53 Tema - 3
CÜMLE OLUŞTURMA Test - 7 6. külüne - komşunun - 8. muhtaçtır - komşu 1 komşu - komşunun külüne - muhtaçtır vermez - son - fayda Sare : Bu ayakkabıyı markanıza pişmanlık güvenerek almıştım; ........... .............................................. 2 son - pişmanlık - fayda vermez Derya : Markasına bakarak satın al- dığım bu ayakkabıyı ........... yakar - düştüğü - ateş .............................................. yeri Zeka Küpü Yayınları Mehmet : Bu ayakkabıyı diğer ayak- 3 ateş - yakar - düştüğü kabılardan ayıran özelliği yeri markasıydı; .......................... .............................................. Yavuz, ev ödevi için atasözlerini an- lamlı ve kurallı olacak şekilde sırala- Yukarıdaki cümleler Sare pişman, yacaktır. Derya mutlu, Mehmet öfkeli olacak Yavuz kaç numaralı atasözünde şekilde tamamlanırsa doğru ta- yanlışlık yapmıştır? mamlama hangi seçenekteki gibi olur? A) 1 B) 2 C) 3 7. • annem • hazırlık yapıyor A) Sare : üstelik uygun fiyat öde- • misafirler için miştim. • sabahtan beri Derya : yıllar boyu kullanacağım. Yukarıdaki sözcüklerle oluşturula- Mehmet: markanız beni haklı çı- cak kuralsız cümle hangisidir? kardı. A) Sabahtan beri annem ha- zırlık yapıyor misafirler için. B) Sare : keşke başka bir marka seçseydim. B) Annem, sabahtan beri misa- firler için hazırlık yapıyor. Derya : iyi ki almışım. Mehmet: ancak ayakkabı hiç um- C) Annem, misafirler için sabah- tan beri hazırlık yapıyor. madığım şekilde yırtıldı. C) Sare : keşke bir numara küçük alsaydım. Derya : yarın bayramda giyece- ğim. Mehmet: üstelik fiyatı da uygundu. Tema - 3 54
4. TEMA MİLLÎ KÜLTÜRÜMÜZ
Test - 1 KONU - BAŞLIK - ANA FİKİR 1. Yazılan bir metinde üzerinde duru- Zeka Küpü Yayınları 3. Yazılan bir metinde ne anlatılmak is- lan düşünceye konu denir. tendiğine dikkat ederek, metnin ana Babasından kalan mirası har vurup fikrini bulabiliriz. Ana fikir tam bir harman savuran birisi, elinde avucun- cümle olmalıdır. da hiçbir şey kalmayınca Nasrettin Ho- ca'ya dert yanmış: ... Nasrettin Hoca evinin çatısında biri- – Halim çok kötü. Neredeyse dilene- ken karları temizlerken dengesini kay- ceğim, derdime bir çare bul hocam, bedip çatıdan düşüp bayılmış. Komşu- demiş. Hoca da: ları koşuşmuşlar. Birisi doktor çağıralım, – Bol bol yiyen, bel bel bakar, demiş. diğeri hemen su içirelim, demiş. Kar- Buna göre, yukarıdaki diyalog han- gaşada ayılan Hoca, acıyan belini tu- gi konuyu vurgulamak için yazılmış- tarak: tır? – Bırakın tartışmayı, çabuk bana da- A) Sağlığın kıymetini bilme ha evvel çatıdan düşmüş birini bulun B) Parayı idareli kullanma getirin, demiş. C) Çok çalışma Buna göre, verilen metnin ana fik- 2. Bir metnin başlığı, konuyu kısa ve rini aşağıdakilerden hangisi ifade eder? etkili bir biçimde veren ifadelerdir. A) Yardımlaşmak insanların arasın- daki bağları kuvvetlendirir. B) Düşenin elinden tutmak büyüklük- tür. C) Aynı sorunu yaşayan insanlar bir- birini daha iyi anlar. Bazı besinlerin alınmaması veya ek- 4. Mehmet Bey, çocuklarının istedikleri sik alınması, vücutta çeşitli hastalık- ların meydana gelmesine neden olur. şeyleri hemen almaz, aradan biraz za- Karbonhidrat ve yağlar eksik alınırsa man geçmesini istermiş. Bu davranışı- gelişme durur. Et, süt, yumurta gibi nın sebebini soran akrabalarına: “Ala- besinler az alınırsa kas erimesi vb. cağım şeyin kıymetini bilsinler diye hastalıklar meydana gelir. böyle yapıyorum.” dermiş. Verilen açıklamaya uygun olabile- Mehmet Bey’in bu davranışında ve- cek başlık hangi afiştedir? rilmek istenen ana fikir nedir? A) YETERSİZ B) ZARARLI A) Cimri insanlar eşyalarını vermek GIDALAR istemez. BESLENME B) Aileler her zaman birbirinin ihti- C) BESİN yacını karşılar. MADDELERİ C) İnsanlar bazen çabuk elde ettikleri şeyin kıymetini bilmez. 71 Tema - 5
KONU - BAŞLIK - ANA FİKİR Test - 1 5. Yavuz Sultan Selim, savaş için hazır- 7. lık yaptırıyor ancak hangi ülke ile sa- • paylaşmak vaşacağını kimseye söylemiyordu. • bütçe Vezirlerden birisi ısrar- • pişmanlık la savaş yapılacak • sorun çözme ülkeyi sordu. Bü- yük sultan: “Sen Yukarıdaki konulardan birini seçen öğ- sır saklamasını rencilerin ifadeleri şu şekildedir: bilir misin?” diye sordu. “Evet hün- Mehmet: Koskoca bir ders kitabı kar- karım.” dedi vezir. şınızda duruyor olabilir. Bu- Yavuz’un cevabı nu hap gibi bütün hâlde yut- “Ben de bilirim.” oldu. mak imkânsızdır. Sayfa Yavuz Sultan Selim ve veziri ara- sayfa bitirmek daha kolay- sında geçen konuşmanın ana fikri dır. nedir? Serap : Boyunuzdan büyük bir so- A) Sır saklamanın önemi runla karşılaşırsanız sakın B) Vezirlerin meraklı oluşu Zeka Küpü Yayınları yılmayın. Önce plan yapın, C) Savaş taktikleri sonra sorunu zamanla, ya- vaş yavaş çözün. 6. Hayatı boyunca onlarca kitap yazmış Sevgi : Geri dönmek istediğiniz yer bir bilim insanına sormuşlar: “Sahip eviniz, arkadaşınız veya olduğunuz bilginin çok azına sahip dostunuz olabilir. O hâlde olmalarına rağmen sizden daha çok yanlarından sessizce ve ka- tanınan insanlar var. Sizce bunun se- pıyı çarpmadan ayrılmış ol- bebi nedir?” manız gerekir. Bilim insanı cevap vermiş: “Ben bil- mek için öğrendim, onlar ise bilinmek Mutlu : Çekinmeden harcanan ku- için.” ruşlar, aslında dev bir dağın Verilen metinde vurgulanan ana fi- çakıl taşlarıdır. kir aşağıdakilerden hangisidir? Yukarıda verilenlere göre, hangi ko- A) Bilim insanın değeri nuda yazı yazılmamıştır? B) Bilmenin değeri C) Kitap yazmanın önemi A) paylaşmak B) bütçe C) sorun çözme Tema - 5 72
Test - 2 DESTEKLEYİCİ VE AÇIKLAYICI İFADELER 1. Özellikle, örneğin, açıkçası, hatta, gi- 3. Dünya üzerinde cep telefonu kullanı- bi ve örnek olarak ifadeleri konuşur- ken ve yazarken açıklamak, destek- mı hızla arttı. Telefonla beraber inter- lemek amacıyla kullanılırlar. net kullanımı da hızla artıyor ............. \"Küçükken doktor olmayı özellikle internet kullanımı, telefona bağlı ola- göz doktoru olmayı istiyordum.\" rak artıyor. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde Yukarıdaki boşluğa aşağıdakiler- devamında açıklayıcı ve destekle- den hangisi getirilebilir? yici ifadelerden biri yoktur? A) örnek olarak A) Tutumlu olmalıyız, mesela harçlık- B) yani larımızı biriktirmeliyiz. C) gibi B) Ülkemizde birçok tarım ürünü üre- tilir, örneğin buğday ve arpa. C) Her zaman derslerimize düzenli çalışmalıyız. Zeka Küpü Yayınları 4. Meyve üretimi hatta elma özellikle üretimi çok arttı. 2. Ders: Hayat Bilgisi Kayra gibi Mustafa da iyi bir Paylaşmak güzel bir açıkçası davranıştır. Örneğin; simidimizi, boya kalemi- öğretmendir. mizi paylaşabiliriz. örnek olarak Öğretmen, paylaşmak konusuna si- En sevdiğim oyunlara mit ve kalem örneklerini vererek cüm- için lesini desteklemiş ve açıklamıştır. futbolu verebilirim. Aşağıdaki durumların hangisinde Yukarıdaki kutucuklardan hangile- açıklama veya destekleme ifadesi- rinin cümlelere yerleştirilmesi da- ne gerek yoktur? ha uygundur? A) Adımız sorulduğunda cevap verir- A) • özellikle B) • özellikle ken • gibi • gibi • için • örnek olarak B) Sevdiğimiz yemekleri anlatırken C) İsraf etmemek konusuna örnek ve- C) • hatta • gibi rirken • için 73 Tema - 5
DESTEKLEYİCİ VE Test - 2 AÇIKLAYICI İFADELER 5. Ülkemize her yıl dünyanın dört bir yanın- 7. Özdeyiş: Bir düşünceyi kısa ve özlü 1 biçimde ifade eden cümlelerdir. dan hatta Uganda'dan bile turist gelir. Buna göre, aşağıdaki özdeyişler- 2 den hangisi açıklayıcı ifade içerir? Gelen turistler istedikleri yeri özgürce A) Aşılmasına �mkan olmayan h�çb�r 3 duvar yoktur. dolaşırlar. Özellikle güney bölgelerimiz B) En ver�ml� yağmur alın ter�d�r. 4 C) S�zden her şey� almak �ç�n günde daha çok turist çeker. 24 saat çalışan b�r�s� varmış g�b� 5 çalışın. Yukarıdaki açıklamayı desteklemek 8. Ali : Öğretmen ödevlerimi zama- için verilen sözcükler kaç numara nında yapmadığımı sınıfta ile gösterilmiştir? açıkça söyledi. A) 1, 3 ve 4 B) 2, 3 ve 5 C) 2 ve 4 Yusuf : Benim de ödevlerime karşı sadık davranmam gerekti- Zeka Küpü Yayınları ğini vurguladı. Ayşe : Öğretmen Ali örneğini gös- tererek ödevlerim konusun- da beni uyardı. 6. Yemek çok güzel olmuş elleri- Sarp : Bana da ödevler konusun- da uyarıda bulundu; özellik- me sağlık! le Ali ve Ayşe'yi örnek gös- terdi. Baba Deniz : Bana bir şey demedi; hatta Ceren bana bakmadı bile. Anne Yukarıdaki konuşmalara göre, öğ- rencilerin düşüncelerini söylerken Baba yemekler Köfte de harika destekleyici ve açıklayıcı ifade kul- çok güzel olmuş, baharat lanmaları ile ilgili söylenenlerden hangisi doğrudur? özellikle köfte- olarak ne ye bayıldım. kattın? A) Öğrencilerin tamamı destekleyici ve açıklayıcı ifadeler kullanmıştır. Yemek hakkındaki düşüncelerini ifade eden bireylerden hangisi, B) Sadece Ayşe, Yusuf ve Sarp des- cümlesinde destekleyici bir ifade tekleyici ve açıklayıcı ifade kullan- kullanmıştır? mıştır. A) Ceren B) Baba C) Anne C) Sarp ve Deniz dışında hiçbir öğ- renci destekleyici ve açıklayıcı ifa- de kullanmamıştır. Tema - 5 74
Test - 3 ÇOĞUL EKİ (-LER / -LAR) 1. 3. Aynı türden varlıkla- kuzu kuzular sürü rın bir tanesini belir- ten adlar tekil adlar- Yukarıdaki görseller arasında veri- dır. len anlam ilişkisi hangi seçenekte doğru örneklendirilmiştir? Aynı türden varlıkların bir- A) oyuncu - oyuncular - takım den fazlasını B) yıldız - küme - takım belirten adlar C) sınıf - sınıflar - ordu çoğul adlardır. Buna göre, aşağıdaki cümlelerin Zeka Küpü Yayınları 4. \"Öğretmenler, yeni nesil sizlerin hangisinde çoğul ad kullanımında yanlışlık yapılmıştır? 12 A) Çantamı açınca kalemlerimi bula- eseri olacaktır.\" madım. 3 B) Dersten sonra oyuncaklarımla oy- Mustafa Kemal Atatürk narız. Verilen cümlede numaralandırılmış C) Soğuk su içince boğazlarım yandı. sözcüklerden hangisi topluluk ifa- de eder? 2. A) 1 B) 2 C) 3 Ağaç, tekil bir ad 5. Hangi cümlede çoğul anlam katan Ağaçlar, çoğul ad Ağaçlardan meydan gelen orman “-ler / -lar” eki özel bir isme getiril- topluluk adıdır. memiştir? Topluluk adları, çoğul eki almayan A) Samsunlular bayrama akın etti. ancak birden fazla varlığı belirten B) Keremler ile dün akşam maç yap- kelimelerdir. tık. Buna göre, aşağıdaki kelimelerden C) Üretilen arabalar hemen satıldı. hangisi topluluk adıdır? A) yapraklar B) ordu C) kiler 75 Tema - 5
ÇOĞUL EKİ (-LER / -LAR) Test - 3 6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde 8. Öğretmen : Her grup tüm adların tekil olduğu bir cüm- tekil, çoğul ve topluluk adı bir ara- le yazsın. Doğru ce- da kullanılmıştır? vap 10 puan. A) Teyzem�n fuları ona çok yakışmış. B) Anneler Günü’nde anneme b�r Atılgan Grup : Atın yularını çektim. buket ç�çek aldım. Çalışkan Grup : Çalar saatimizi bir C) Ordu'dan halamlar fındık get�rd�. saat ileri aldım. 7. Minik kuzu, büyüdüğünde geniş bir Atak Grup : Onlar bahçeye çıktı. sürüye katılarak hiç gitmediği ot- Öğretmen : Her grup tüm adların lakları görmek istiyordu. çoğul olduğu bir Ünlü futbolcu, yeni takımıyla ilk ant- cümle yazsın. Doğru renmanına çıktı. cevap 10 puan. Ali, dershanedeki sınıfından ayrı- larak çalışmalarına bireysel devam Atılgan Grup : Kışlık polar almalıyız. etti. Doktor Elif, yeni bir ilâç üzerinde Çalışkan Grup : Birileri kalemlerimi al- çalışan ekibe dahil oldu. mış. Yukarıda verilenlerle ilgili olarak se- çeneklerde söylenenlerden hangi- Zeka Küpü Yayınları Atak Grup : Bu çocuk bu topa at- si doğrudur? lar. A) Al� çoğul adla �fade ed�leb�lecek Öğretmen : Şimdi her grup için- b�r adın �ç�nden çıkıp y�ne çoğul de topluluk adı olan b�r adın �ç�ne g�rm�şt�r. bir cümle yazsın. Doğru cevap 20 pu- B) Kuzu, futbolcu ve El�f, tek�l b�r an. adın �ç�ndeyken topluluk b�r adla �fade ed�leb�lecek gruplara dah�l Atılgan Grup : Ahırdaki koyunlardan oldular. ses geliyor. C) Tek�l ad olan futbolcu, çalışmala- Çalışkan Grup : Alandaki tüm uçaklar rını tek�l b�r adla �fade ed�len gru- bekletiliyor. bun �ç�nde devam ett�rd�. Atak Grup : İyi bir ekip iş başına getirildi. Yukarıda verilenlere göre aynı pu- anı alan gruplar hangi seçenekte verilmiştir? A) Atılgan - Çalışkan B) Atılgan - Atak C) Çalışkan - Atak Tema - 5 76
Test - 4 VARLIKLARI NİTELEME - BELİRTME 1. \"Yuvarlak masa\" dediğimizde masa- 3. kutu nın biçimini, \"sekiz kitap\" dediğimiz- de ise kitabın sayısını belirtiriz. İsim- sayısı rkeuntgui biçimi lerin sayısını, rengini, durumunu ve biçimini belirten bazı sözcükler var- “lsAeKa)ruydıtsueı”ilöksnözacdülaBğrr)üeynnaegbzibeılşeırlsiratilaCeşn)baiöğçizkiımdeinaliclkiiki-- dır. Bu sözcüklere ön ad ya da var- lerdeunzuhnangisi olsuaşruı r? karton lığın özelliğini bildiren sözcükler de- A) sıiclkak B) bbüeyüşk C) iukzinucni nir. uzun sarı karton Yukarıdaki açıklamada bahsedilen sözcüklere örnek olabilecek cüm- sıcak büyük uzun le hangisidir? A) Ben öğretmenimi çok seviyorum. B) Adamın üzerinde yeni bir kazak var. C) Kızımız hastanede çalışıyor. Zeka Küpü Yayınları 2. biçimi uzun araba 4. 1 rengi sarı araba 2 sayısı bir araba 3 durumu yeni araba 4 Yukarıdaki tabloda bazı ön adlara ya- 1. Bayat ekmek yemeyiz. ni varlığın özelliğini belirten sözcükle- re örnekler verilmiştir. 2. Siyah ceket alalım. Buna göre, aşağıdakilerden hangi- 3. Yaş tahtaya basmayın. si ön ad olamaz? 4. Kısa pantolon giymiş. A) Plastik çekiç B) Benim kalemim Numaralandırılmış cümlelerde özel- C) Altın bilezik lik belirten sözcükler bulmacaya yerleştirildiğinde taralı alanda olu- şan sözcük hangisi olur? A) AYAK B) KAYA C) KISA 77 Tema - 5
VARLIKLARI NİTELEME - Test - 4 BELİRTME 5. İhtiyar adam ara sıra başını pencere- 8. Benim tonton dedem bu den uzattığında küçük çocuk nazikçe sene yetmiş yaşında. selam verirmiş ona. Birbirleriyle hiç Yumuşacık kalbi, tatlı konuşmadıkları halde güzel bir arka- dili, sevimli şakalarıyla daşlık doğmuş aralarında. hayatıma renk katar. Ne zaman beni üzgün gör- Yukarıdaki parçada geçen ön ad bil- se koşar sarılır bana. Ah diren ifadeler aşağıdakilerden han- benim şefkatli dedem. gisidir? Yukarıda verilen metne göre, dede- A) adam, başını, nazikçe, güzel yi niteleyen özelliklerin tümü han- gi seçenekte verilmiştir? B) ara sıra, pencere, küçük, arkadaş- lık A) tonton - yaşlı B) sevimli - tatlı C) ihtiyar, küçük, güzel, bir C) tonton - şefkatli 6. Yukarıdaki ihti- yeşil fasulye Zeka Küpü Yayınları 9. Kara bulutlar dolaşırken yurdumda, kırmızı biber yaç listesinde ve- dondurma Kır atlar özgür değildi dağlarda rilen yiyecekler- bir karpuz Al bayrağım hüzünlü bir çocuk gibi, den hangisinin mor lahana Ak alınlar döküldü hürriyet yoluna. farklı bir özelliği belirtilmiştir? Önce kalın zincirler kırıldı. Millet topyekün cepheye aktı. A) B) Alındı bağımsızlık göğüslerde imanla Haksız akınların gündüzleri karardı. C) Yukarıdaki şiirle ilgili olarak seçe- 7. Aslı’nın sınıf kitaplığından aldığı kita- neklerde verilenlerden hangisi doğ- rudur? bın adında ön ad bulunuyor. A) \"al, kara, ak, kır\" sesteş sözcükler, Ahmet’in aldığı kitabın adında kahra- şiirin ilk kıtasında varlıkları nitele- manı niteleyen bir kelime bulunuyor. me görevinde; ikinci kıtada ise iş, hareket, oluş bildirme görevinde Buna göre, Aslı ve Ahmet hangi ki- kullanılmıştır. tapları almış olabilir? B) Şiirin ilk kıtasında bulunan sesteş A) Aslı → Büyük Hayaller sözcükler, varlıkların sayısını ve Ahmet → Pinokyo rengini belirtmiştir. B) Aslı → Parlak Yıldızlar C) Şiirin ikinci kıtasında bulunan ses- Ahmet → Küçük Prens teş sözcükler, varlıkların rengini ve biçimini belirtmiştir. C) Aslı → Son Pişmanlık Ahmet → Külkedisi Tema - 5 78
Test - 5 Zeka Küpü Yayınları BETİMLEME 3. Yaz tatilinde köyümüze giderken mo- 1. Varlıkları gözümüzün önünde can- la verdiğimiz bir yerde iki tane at, dört landıracak biçimde en belirgin özel- tane koyun ve iki çiftçi görmüştük. Çift- likleriyle tanıtmak betimlemedir. çilerin mavi pantalonu, kırmızı gömle- Baston elinde ği vardı. Şapkası üstünde Metinde anlatılan betimleme aşağı- Sakal var yüzünde daki hangi görselde gösterilmiştir? Tatlı tatlı güler herkese A) Verilen şiirde \"Dedenin\" betimleme- B) si yapılmıştır. C) Verilen bilgi göz önünde tutuldu- ğunda seçeneklerdeki bilmecelerin hangisinde betimleme yapılmıştır? A) Bağlarım yürür. Çözerim durur. B) Bir tabağa koyarım. Dilim dilim soyarım. C) Sarıdır rengim. Ampüle benzerim. 2. Bir varlığı betimlerken ön adlardan 4. Uzun kulaklarını son bir kez salla yani varlığı niteleyen kelimelerden Tüm eski dostlarımdan bir haber yolla faydalanılır. Ayrılık geldi başa katlanmak gerek Seni çok özledim arkadaşım eşek Buna göre, aşağıdaki betimleme- Verilen şarkı sözünün kaçıncı dize- lerden hangisinde kullanılan ön ad sinde betimleme yapılmıştır? sayısı daha fazladır? A) 1 B) 2 C) 3 A) Yağmurlu bir günde rengarenk şemsiyesini açarak etrafına ışık saçtı. B) Kırmızı yapraklı, narin gövdeli bir çiçektir gelincik. C) Eski, yıpranmış ve sararmış bir ka- ğıda yazılmıştı güzel mektubu. 79 Tema - 5
BETİMLEME Test - 5 5. Seçeneklerdeki öğrencilerden han- 7. gisi bir yerin betimlemesini yapmış- tır? A) Meydan durağından in, Selda karşına beyaz boyalı, büyük camlı, ahşap bir bina çıkacak. Binanın yanında bahçeli, demir kapılı, 2 katlı, ahşap, mavi boyalı ev göreceksin. O bizim evimiz. B) Bize gelirken meydandan Ali : Daracık sokakta sağlı sollu Cem sola dön, karşına büyük geleneksel el sanatı ürünleri- bir hastane çıkacak. Evi- nin yapılıp satıldığı dükkanlar miz hastahanenin yanında. vardı. Her dükkanın önünde ürünler sergilendiği için sokak C) Duraktan inince üst geçitten Zeka Küpü Yayınları daha da daralmıştı. Gidenler Gizem karşıya geç, yüz elli metre ve gelenler tek sıra halinde kadar yürürsen okulu sokakta ilerliyordu. görürsün. Aslı : Bana göre tarihi bir sokaktı. 6. Kimi siyah tenli, Bir tarafta çiniciler, bakırcılar, bıçakçılar... Diğer tarafta ha- Kiminin sarıdır rengi. lıcılar, yorgancılar. Her biri el emeği ürününü göstermek is- Kiminin sarı saç rengi, tercesine işyerinin önüne ser- gi stantları kurmuştu. Önü- Kiminin çekiktir gözü. müzdeki insanı takip ederek sokağın her iki tarafını da in- Toplandı Ankara’da dünyanın rengi celedim. Yukarıdaki şiirde hangi bayramın Burak: Oldukça dar ve modern bir so- betimlemesi yapılmıştır? kaktı. Bir tarafta kitapçılar, ka- rikatüristler... Diğer tarafta çe- A) 19 Mayıs rezciler, aktarlar, ressamlar. B) 23 Nisan Tam bir modern sanat sokağı. C) 30 Ağustos Müşterilerin durup her dükka- nı incelemesi yüzünden sokak epey daralmış, yürümeyi im- kansız hale getirmişti. Yukarıda bulundukları yeri betim- leyen çocuklardan hangi ikisinin aynı yerde olduğu söylenebilir? A) Ali - Aslı B) Aslı - Burak C) Ali - Burak Tema - 5 80
Search
