8. SINIF HERYERDE FEN BİLİMLERİ

4. I. II. III. Yün kumaşa sürtülmüş plastik kalem İpek kumaşa sürtülmüş cam çubuk Yün kumaşa sürtülmüş balon ike ku- ile nötr kâğıt parçaları ile nötr kâğıt parçaları ru temiz saç telleri Yukarıda verilen durumlardan hangilerinde cisimler arası çekim kuvveti gerçekleşir? A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III 5. Negatif yüklü K küresi, L küresine dokundurulup ayrılıyor. K Dokunduruluyor. L Nötr −− −− −− Yalıtkan ayak Yalıtkan ayak C) II ve III Buna göre, I. K ve L kürelerinin yük fazlalığı son durumda aynı olur. II. K küresinden L küresine elektron geçişi olur. III. Cisimlerin her ikisi de son durumda aynı cins yükle yüklenmiş olur. ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) I ve II B) I ve III D) I, II ve III 6. Yalıtkan iplerle tavana asılmış negatif (-) yüklü A cismi ve nötr B cismi birbirine dokundurulup bırakılıyor. − A − −− B − − N −− N AB Dokunduruluyor. Buna göre cisimlerin ayrıldıktan sonraki durumları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Her ikisi de nötr duruma geçer. B) Cisimler tekrar birbirine yaklaştırılırsa itme kuvveti uygularlar. C) Cisimler tekrar birbirine yaklaştırılırsa çekme kuvveti uygularlar. D) Her ikisi de pozitif (+) yük ile yüklenir. 8. Sınıf FÖY - 45

7. Aşağıda verilen P ve R nötr cisimleri şekildeki gibi birbiriyle birleştirilmiştir. Bu cisimlerin solundan (+) yüklü bir küre yaklaştırı- lıp uzaklaştırılmadan P cismi, R cisminden ayrılıyor. +++ P R +++ P R + + Buna göre en son durumda küre, P ve R cisimlerinin yükleri nasıl olur? Küre P cismi R cismi A) + − − B) − + − C) − − + D) + − + 8. Cisimlerin yüklü olup olmadığını, yüklü ise hangi cins yükle yüklü olduğunu anlamamızı sağlayan alete \"elektroskop\" denir. Aşağıda bir elektroskop ve kısımları gösterilmiştir. İletken topuz: Cismi yaklaştırdığımız kısımdır. Yalıtkan tıpa: Elektroskobun iç kısmının, dışarısı ile temasını keser. İletken gövde: Topuz ile yapraklar arasında elektrik yüklerinin iletimini sağlar. İletken yapraklar: Cisimlerin yüklü olup olmadığını, yüklü ise cinsini belirlemede kullanılır. Cam fanus: Elektroskobun iç kısmını hava akımından izole eder. Yalıtkan ayak Buna göre elektroskop ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez? A) Cisimlerin yüklü olup olmadığına ait bilgi verir. B) Cisimlerin yük işaretlerini tespit etmede kullanılır. C) Cisimlerin yüklerini değiştirebilmek için fayda sağlar. D) Cisimlerin yük miktarını belirlemeye yarar. 9. Ahmet, fen bilimleri dersi proje ödevi olarak yandaki elektroskop modelini tasarla- Metal bilye mıştır. Pipet Buna göre Ahmet'in hazırladığı model ile ilgili aşağıdaki yorumlardan hangi- Plastik kapak si yapılabilir? Cam kavanoz A) Elektroskop modelini doğru tasarlamıştır. Alüminyum folyo B) Modelde, plastik kapak yerine metal kavanoz kapağı kullanmalıydı. C) Modelde, pipet yerine metal bir tel kullanmalıydı. 8. Sınıf D) Modelde, alüminyum folyo yerine yaprak mıknatıs kullanmalıydı. FÖY - 45

10. Aşağıdaki şemada yer alan ifadeler değerlendirilerek bir çıkışa ulaşılacaktır. Pozitif (+) yüklü bir cisim topraklandığında, cisimden toprağa (-) yük geçişi olur. Doğru Yanlış Topraklama işlemi yapılan yüklü bir cisim, işlem sonunda Yüksek binalı yapıların çatısına paratoner takılması, top- nötr duruma geçer. raklama amacı ile yapılır. Doğru Yanlış Doğru Yanlış 3. çıkış 4. çıkış 1. çıkış 2. çıkış C) 3. çıkış D) 4. çıkış Buna göre ifadeleri doğru değerlendiren biri hangi çıkışa ulaşır? A) 1. çıkış B) 2. çıkış 11. \"Nötr bir cisim, topraklama ile elektrik yüklü hâle getirilebilir.\" ifadesini savunan bir kişi aşağıdaki düzeneği oluşturmuştur. +– +– + Elektronların + – +– + + + – + Yüklü cisim +– Yüklü cisim + – hareketi – + Yalıtkan – ayak 2. basamak 3. basamak 4. basamak 1. basamak Yüklü cisim Küre ile toprak arasında Yüklü cisim uzaklaştırılmadan küreye yaklaştırılır. iletken telle bağlantı sağlanır. toprak bağlantısı kesilir ve küre (+) yük ile yüklenmiş olur. Bu kişinin oluşturduğu topraklama düzeneği ile ilgili, I. 2. basamakta etki ile elektriklenme gerçekleşmektedir. II. 3. basamakta küreden toprağa (-) yük geçişi olmuştur. III. 4. basamakta yüklü cisim ve kürenin elektrik yükleri aynı olur. ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III 12. \"Pozitif yüklü bir cisim topraklandığında, topraktan cisme negatif (-) yük geçişi olur ve cisim nötr hâle getirilir.\" diyen kişinin bu ifadesini desteklemek için aşağıdaki görsellerden hangisini göstermesi doğru olur? (Küre ayakları yalıtkan, toprağa bağ- lı tel iletkendir.) A) + – + B) – + – – + –+ +– + – –+ – + +– + + – C) –+ – +–– +– D) – + –– –+ +–+ +– –– ++ – – 8. Sınıf FÖY - 45

46. föy • Elektrik enerjisinin ısı, ışık ve hareket enerjisine dönüştüğü uygulamalara örnekler verir. • Elektrik enerjisinin ısı, ışık veya hareket enerjisine dönüşümü te- mel alan bir model tasarlar. 3116 1. Günlük hayatta kulandığımız elektrik; ısı, ışık ve hareket enerjisine dönüştürülebilir. Elektrik enerjisi, iletken tel kullanılarak elektrik akımına gösterilen direnç ile ısı enerjisine dönüşür. Direncin büyüklüğünün çok fazla olduğu durumlarda da ısı enerjisinin yanı sıra ışık enerjisi de meydana gelir. Elektrik motorları ise elektrik enerjisini, ha- reket enerjisine dönüştürür. Aşağıda günlük hayatta kullandığımız bazı araç gereçler verilmiştir. 12 345 Mikser Fırın Saç Kurutma Makinesi Ütü Ampul 6 7 8 9 Elektrik Süpürgesi Vantilatör Su Isıtıcı Çamaşır Makinesi D) l, ll, lll ve lV Buna göre numaralı araç gereçler ile ilgili; l. 1, 3, 6, 7 ve 9 elektrik enerjisini hareket enerjisine dönüştürür. ll. 2, 3, 4, 5 ve 8 elektrik enerjisini ısı enerjisine dönüştürür. lll. 5, elektrik enerjisini hem ısı hem de ışık enerjisine dönüştürür. lV. 3, elektrik enerjisini hem hareket hem de ısı enerjisine dönüştürür. ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV 2. Eczane Robot Sistemi Derince’de bir eczanede kullanılan robot sistemi ile ilaçlar robota tanıtılıyor ve raflardaki yerlerine kutu boyutlarına göre dizilmesi sağlanıyor. İnsan hatasının olmadığı bu uygulamada ilaçların son kullanım tarihi geçmiş ise robot ilacı kabul et- miyor. Zamandan tasarruf sağlayan bu sistem, Türkiye’de şimdilik sadece 10 eczanede kullanılıyor. Yukarıda verilen sistemde hangi enerji dönüşümü temel alınmıştır? A) Elektrik enerjisinin ısı enerjisine dönüşümü B) Elektrik enerjisinin hareket enerjisine dönüşümü C) Elektrik enerjisinin ses enerjisine dönüşümü D) Elektrik enerjisinin kimyasal enerjiye dönüşümü FÖY - 46 8. Sınıf

3. Aşağıdaki araç gereçlerden hangisi elektrik enerjisini diğerlerinden farklı bir enerjiye dönüştürmek amacıyla üretil- miştir? A) B) C) D) Vantilatör Televizyon Elektrik Süpürgesi Çamaşır Makinesi 4. İletken bir telden elektrik akımının geçmesi ile ısı enerjisi açığa çıkar. Bu akıma gösterilen direnç fazla olursa tel akkor hâle ge- lerek ışık verir. Aşağıdaki aletlerden hangisi bu açıklamaya uygun bir örnektir? A) B) C) D) Ütü Buzdolabı Ampul Su Isıtıcısı 5. “Enerjiler, birbirine dönüşebilir özelliktedir.” diyen bir bilim insanı ifadesini desteklemek için; l. ll. lll. Pil Pervanenin rüzgâr ile hareketi sonu- Su Direnç Prize takılan ütünün tabanının bir sü- cu lambanın yanması sağlanıyor. tel re sonra ısınması sağlanıyor. Pilin sağladığı enerji, iletken tel üze- rinde hareket ederek dirençli tele ula- şıp suyun ısınmasını sağlıyor. örneklerinden hangilerini gösterebilir? A) Yalnız l B) l ve ll C) ll ve lll D) l, ll ve lll FÖY - 46 8. Sınıf

6. Fen bilimleri dersinde elektrik enerjisinin dönüşümü ile ilgili bazı öğrencilerin yorumları aşağıda verilmiştir. Çamaşır makinesi ve bulaşık makinesinde elektrik motoru kullanılmaktadır. Ömer Elektrik enerjisinin hareket enerjisine dönüşeceği gibi, hareket enerjisi de elektrik enerjisine dönüşebilir. Aslı Bir iletken tel üzerinden geçen akıma karşı gösterilen direnç sonucu ısı ve ışık enerjisi açığa çıkar. Murat Buna göre hangi öğrencinin yorumları doğrudur? A) Yalnız Murat B) Ömer ve Aslı C) Ömer ve Murat D) Ömer, Aslı ve Murat 7. I. Elektrikli battaniye II. Tost makinesi III. Şofben IV. Ütü D) I, II, III ve IV Yukarıda verilen elektrikli aletlerin hangilerinde elektrik enerjisi ısı enerjisine dönüşür? A) I ve IV B) I, II ve III C) II, III ve IV 8. Daldırmalı su ısıtıcısı olarak bilinen metal çubuk, prize ta- 9. Elektrik ampullerinde yüksek sıcaklığa dayanıklı olan ve kılıp su dolu kabın içine bırakılır ve suyun sıcaklığının art- direnci büyük tungstenden yapılan direnç telleri kullanılır. masını sağlar. Koruyucu cam Zeka Küpü Yayınları Flaman Destek teli Verilen örnekte, Duya bağlanan kısım l. Elektrik enerjisi ısı enerjisine dönüşmüştür. ll. Metal çubuktan geçen akıma karşı direnç oluşmuştur. Yukarıda verilen ampul görseli ile ilgili hangi seçenek- teki yorum yapılamaz? lll. Elektrik motorundan faydanılmıştır. A) Tungsten teline flaman adı verilir. ifadelerinden hangileri söylenebilir? B) Flaman koparsa ampul ışık vermez. C) Flaman akıma karşı çok az direnç gösterir. A) l ve ll B) l ve lIl C) ll ve lll D) l, ll ve lll D) Akkor hâle geçen flaman ışık oluşturur. FÖY - 46 8. Sınıf

10. Bir iletken üzerinde belli miktardan daha fazla elektrik akımı geçtiğinde devre, aşırı ısınmadan dolayı zarar görebilir. Bu duru- mun önüne geçmek için elektrik devrelerine “sigorta” adı verilen araçlar takılır. Sigortalar fazla akım ile karşılaşınca akımı ke- serek güvenliği sağlar. Üç tip sigorta vardır; eriyen telli, manyetik ve metal çiftli sigortalar. Hepsinin çalışma esası aynıdır. Aşağıda bazı elektrikli aletlerin çalışması için gereken akım değerleri verilmiştir. 13 Amper 11 Amper 2 Amper 5 Amper Televizyon Buzdolabı Radyo Su Isıtıcısı Bir elektrikli aletin çalışacağı akım değerinden çok düşük ya da çok yüksek sigorta takmak uygun değildir. Buna göre verilen elektrikli araçların fazla akımdan korunması için kullanılması uygun olan sigortalar hangi seçenek- te verilmiştir? Televizyon Buzdolabı Radyo Su Isıtıcısı A) 13 Amper 11 Amper 2 Amper 5 Amper B) 12 Amper 8 Amper 5 Amper 1 Amper C) 14 Amper 12 Amper 3 Amper 6 Amper D) 11 Amper 13 Amper 1 Amper 7 Amper 11. l. Birden fazla elektrikli aletin çoklu priz kullanılarak aynı anda çalıştırılması evde sigortanın atmasına neden olabilir. ll. Sigorta, oluşan yüksek akımın devreden geçmesini sağlar. lll. Elektrik sigortası çıkması muhtemel yangınları engelleyebilir. Verilen ifadelerden hangileri doğrudur? A) Yalnız l B) l ve lIl C) ll ve lll D) l, ll ve lll 12. Bir elektrik teknisyeni kuracağı elektrikli aletin değerine uygun bir sigorta seçmek istiyor. 7A L 0,5 A M 11 A K N 15 A Çamaşır makinesi 14 Amper ile çalıştığına göre teknisyenin seçmesi uygun olan sigorta hangisidir? A) K B) L C) M D) N FÖY - 46 8. Sınıf

47. föy • Güç santrallerinde elektrik enerjisinin nasıl üretildiğini açık- lar. • Güç santrallerinin avantaj ve dezavantajları konusunda fikirler üretir. 3117 1. Elektrik enerjisini elde etmek için kullanılan santrallere \"güç santralleri\" denir. Güç santralleri; hidroelektrik, jeotermal, termik, rüzgâr ve nükleer santrallerdir. Elektrik enerjisi üretiminde yenilebilir ve yenilenemez enerji kaynakları kullanılmaktadır. Termik ve nükleer santrallerde yenilenemez; hidroelektrik, jeotermal ve rüzgâr santrallerinde yenilebilir enerji kaynaklarından faydala- nılır. Güç santrallerinde farklı yollar ile hareket enerjisini, elektrik enerjisine çeviren jeneratörler kullanılır. Verilen parça ile ilgili aşağıdaki sorular sorulmuştur. 1 Kaç çeşit güç santrali vardır? 2 Güç santrallerindeki enerji dönüşümü nedir? 3 Güç santrallerinde aynı kaynaklar mı kullanılır? 4 Güç santrallerinde hangi enerji türü elde edilir? Buna göre soruların hangilerinin cevabı parçadan bulunabilir? A) 1 ve 2 B) 2 ve 4 C) 1, 2 ve 4 D) 1, 2, 3 ve 4 2. Elektrik enerjisi hareket, ısı ve ışık enerjisine dönüşebildiği gibi farklı enerji türleri de elektrik enerjisine dönüşebilir. Bu enerji dönüşümleri güç santralleri ile sağlanmaktadır. Buna göre aşağıda verilen güç santralleri ve enerji dönüşümleri bilgilerinden hangisinde hata yapılmıştır? A) Suyun potansiyel enerjisi kine- B) Pervaneler sayesinde oluşan Hidroelektrik tik enerjiye dönüştürülür. Rüzgâr hareket enerjisi, elektrik enerji- Santrali Santrali sine dönüşür. C) Petrol, kömür ve doğal gaz ya- D) Yeraltından çıkan sıcak suyun Nükleer Enerji kıtlarının yanması ile ısı enerji- Jeotermal Enerji buharının türbinleri hareket ettir- Santrali sinden elektrik enerjisi üretilir. Santrali mesi ile elektrik enerjisi üretilir. 3. Aşağıdaki güç santrallerinin hangisinde elektrik enerjisi üretimi yenilenemez kaynaklar ile sağlanır? A) Jeotermal B) Nükleer C) Hidroelektrik D) Rüzgâr FÖY - 47 8. Sınıf

4. Aşağıda güç santrallerinin çalışma özelliklerine ait bilgiler verilmiştir.Hidroelektrik Santral Akarsular, barajlarda biriktirilir. Bu durgun su, potansiyel enerjiye sahiptir. İhtiyaç hâlinde suyun yük- sekten aşağı akıtılmasıyla kinetik enerji türbinleri döndürür ve jeneratörün çalışmasını sağlar. Bu türTermik elektrik santrallerine \"hidroelektrik santrali\" denir.Santral Kömür, petrol gibi yakıtların kullanımı ile açığa çıkan ısı enerjisi sayesinde ısıtılan suyun, buhar ba-GÜÇ SANTRALLERİRüzgâr sıncından yararlanıp türbinler döndürülür ve elektrik enerjisi üretilir. Bu tür santrallere \"termik sant-Santrali ral\" denir. Rüzgâr gücünün fazla olduğu yerlerde kurulmuş olan türbinlerin pervanelerinin döndürülmesi ile elekt- rik enerjisi üreten santrallere \"rüzgâr santralleri\" denir. Jeotermal Yer kabuğunun derinliklerinden çıkan suyun buhar basıncı ile türbinleri döndürmesi sayesinde elekt- Santral rik enerjisi üreten santrallere \"jeotermal santral\" denir. Nükleer Uranyum gibi radyoaktif elementlerin atom çekirdeğinin parçalanması sonucu oluşan enerji ile su ka- Santral zanlardaki suyun ısınması ve yüksek sıcaklıkta buhar elde edilmesi sayesinde, bu buhar basıncının türbinleri döndürerek elektrik enerjisi üreten santrallere \"nükleer santral\" denir. Buna göre açıklamaları verilen tüm güç santralleri ile ilgili, I. Hareket enerjisi, elektrik enerjisine dönüştürülmektedir. II. Fosil yakıtlardan faydalanılır. III. Suyun buhar basıncı kullanılır. ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız l B) l ve llI C) ll ve lll D) l, ll ve lll 5. Yüksek miktarda elektrik enerjisi üretiminin yanı sıra daha az karbondioksit salınımı yapan nükleer santrallerde elekt- rik enerjisinin üretim kaynağı nedir? A) Yeraltı suyu B) Rüzgâr C) Radyoaktif madde D) Akarsu 6. Fen bilimleri dersinde güç santralleri konusunu işleyen Metin Öğretmen'in, sınıfta öğrencilerine söylediği ifade aşağıda verilmiştir. Termik santrallerde su yüksek sıcaklıkta ısıtılarak buhar gücü oluşturulur. Fakat .......................... sant- rallerde buna gerek yoktur. Çünkü sıcak su, yeraltında magmanın etkisi ile elde edilir. Buna göre Metin Öğretmen'in ifadesinde boş bırakılan yere yazılacak santral hangi seçenekte verilmiştir? A) Rüzgâr B) Jeotermal C) Nükleer D) Hidroelektrik 8. Sınıf FÖY - 47

7. Elektrik enerjisi üretimi için akan yer üstü su kaynaklarının üzerine beton ile setler yapılır. Baraj duvarları önünde biriken su, potansiyel enerjiye sahiptir. Bu enerji ki- netik enerjiye dönüştürülür ve türbinlerin hareketini sağlayarak elektrik enerjisi üre- tilir. Açıklaması ve görseli verilen güç santrali hangisidir? A) Nükleer B) Jeotermal C) Hidroelektrik D) Termik 8. Aşağıda bazı güç santrallerinin çalışma prensibi verilmiştir. Petrol, kömür, doğal gaz gibi fosil yakıtların yanması ile enerji üretimi sağlanır. Direkle yerden yüksek bir yere sabitlenen pervaneler, rüzgârın etkisi ile hareket ederek enerji üretimini sağlar. Magmanın etkisiyle ısınan yeraltı sularının etkisiyle enerji üretimi sağlanır. Buna göre hangi güç santralinin çalışma prensibi verilmemiştir? A) Nükleer B) Termik C) Rüzgâr D) Jeotermal 9. Aşağıdaki şemada verilen ifadeler doğru değerlendirilerek bir çıkışa ulaşılacaktır. Radyoaktif elementlerin çekirdeğinin parçalanması ile açığa çıkan enerji kullanılır. Nükleer Termik Yer kabuğunun derinliklerinden çıkan çok sıcak yüksek- Akarsu gibi yer üstü suları üzerine yapılan barajlar ile likteki suyun buhar basıncından faydalanılır. enerji üretimi yapılmaya çalışılır. Termik Jeotermal Hidroelektrik Rüzgâr 1. çıkış 2. çıkış 3. çıkış 4. çıkış Buna göre değerlendirme sonunda aşağıdaki çıkışlardan hangisine ulaşılmış olur? D) 4. çıkış 8. Sınıf A) 1. çıkış B) 2. çıkış C) 3. çıkış FÖY - 47

10. Güç santrallerinin avantaj ve dezavantajlarına ait aşağıdaki tablo verilmiştir. Güç Santralleri Avantaj Dezavantaj Termik Santral Hava kirliliğine neden olabilir. Nükleer Santral Kaliteli olmayan fosil yakıt kullanıldığı için Jeotermal Santral maliyeti düşüktür. Enerji üretimi de kolaydır. Atıkların depolanması risklidir. Hidroelektrik Santral Kullanılan sıcak su, arazide çökmelere Rüzgâr Enerjisi Enerji üretimi en yüksek olan santrallerdir. Karbondioksit salınımı da az olur. neden olabilir. Biyoçeşitlilik unsurlarını azaltabilir. Doğrudan kullanılabilen kaynağı ile enerji verimi yüksek üretim sağlanır. Canlıların göç yollarını değiştirebilir. Kurulduğu bölgenin ekonomisine katkı sağlar, dışa bağımlılığı azaltır. Kaynağı tükenmez ve tekrar tekrar kullanılabilir. Verilen tabloya göre aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılabilir? A) Çevre dostu ve en faydalı olan santral hidroelektriktir. B) Jeotermal santraller, doğa dostu olan kaynaklar ile enerji üretimi yapar. C) Güç santrallerinin tümünde olumlu özelliklerin yanı sıra olumsuz özellikler de vardır. D) Termik, nükleer ve jeotermal santrallerde yer altı kaynaklarından elde edilen fosil yakıtlar kullanılır. 11. Fen bilimleri dersinde güç santralleri ile ilgili Taha ve Aydın'ın söylediği ifadeler aşağıda verilmiştir. Hava kirliliğinden dolayı insanlarda solunum yolu hastalıklarına sebep olabilir. Aynı zamanda atmos- fere salınan gazlar, asit yağmurlarının oluşma riskini artırır. Taha Kömür, petrol, doğal gaz ve uranyum gibi yakıtlara ihtiyaç duyulmadan enerji üretimi sağlar. Bu yüz- Aydın den atık madde oluşturmaz ve çevre kirliliğine neden olmaz. Buna göre öğrenciler ile ilgili hangi seçenekteki yorum yapılabilir? A) Taha nükleer santrallerin avantajından, Aydın ise jeotermal santrallerin dezavantajından bahsetmektedir. B) Taha termik santrallerin dezavantajından, Aydın ise hidroelektrik santrallerin avantajından bahsetmektedir. C) Taha rüzgâr santrallerin dezavantajından, Aydın ise jeotermal santrallerin avantajından bahsetmektedir. D) Taha jeotermal santrallerin avantajından, Aydın ise termik santrallerin dezavantajından bahsetmektedir. 12. Aşağıda görselleri verilen güç santrallerinin adları uygun şekilde eşleştirilecektir. 5 1234 a) Rüzgâr Santrali b) Hidroelektrik Santral c) Nükleer Santral d) Jeotermal Santral e) Termik Santral FÖY - 47 Buna göre doğru eşleştirme hangi seçenekte verilmiştir? A) 1 - d / 2 - b / 3 - c / 4 - d / 5 - c B) 1 - d / 2 - c / 3 - e / 4 - b / 5 - a C) 1 - c / 2 - a / 3 - e / 4 - b / 5 - d D) 1 - c / 2 - a / 3 - d / 4 - b / 5 - e 8. Sınıf

48. föy • Elektrik enerjisinin bilinçli ve tasarruflu kullanılmasının aile ve ülke ekonomisi bakımından önemini tartışır. • Evlerde elektriği tasarruflu kullanmaya özen gösterir. 3118 1. Elektrik enerjisinin üretiminde çoğunlukla doğal kaynaklar kullanılmaktadır. Elektrik enerjisi tasarruflu kullanılmadığında, doğal kaynaklar da israf edilmiş olur. Bu israf gereksiz tüketime neden olarak ülke ekonomisine ciddi zararlara mâl olmaktadır. Buna göre elektrik enerjisinin bilinçli ve tasarruflu kullanılması için aşağıdakilerden hangisi yapılmamalıdır? A) Bulaşık ve çamaşır makinesi gibi elektrikli makineleri, tam dolu olduğunda çalıştırmaya özen gösterilmelidir. B) Televizyon ve bilgisayar gibi ev aletleri düğmesinden kapatılmalı, gerekirse fişleri prizden çekilmelidir. C) Buzdolabının kapağını tek seferde açmak yerine sık sık açıp ürün yerleştirmesi yapmalıyız. D) Güneşli günlerde ısıtıcı cihazlar kullanmaktansa perdeleri açarak Güneş ışınları ile ısınma sağlanabilir. 2. Aşağıda bazı kişilerin elektrik enerjisini tasarruflu kullanmak için aldığı önlemler verilmiştir. Beyaz eşya alırken elektrikli araçların az enerji tüketen, verimi yüksek olanları almayı tercih ediyorum. Mehmet Bey Temiz kıyafetleri kirli olanlardan ayırarak çamaşır makinesinin çalışma süre ve sayısını ayarlamaya çalışı- yorum. Ayşe Hanım Soğuk havalarda kapı ve pencereleri kapalı tutarak odaların ve evin ısısını korumaya çalışıyorum. Esra Hanım Buna göre hangi kişilerin doğru önlemler aldığı söylenebilir? A) Yalnız Mehmet Bey B) Mehmet Bey ve Esra Hanım C) Ayşe ve Esra Hanım D) Mehmet Bey, Esra ve Ayşe Hanım 3. Elektrik enerjisini tasarruflu kullanmak için yapılması gereken bazı davranışlar aşağıda verilmiştir. Lambalar gereksiz yere açık Klima çalışırken kapı ve pencereler İşi biten cihazlar kapatılmalı ve bırakılmamalıdır. kapalı tutulmalıdır. fişleri prizden çekilmelidir. Buna göre yapılacak bu davranışların, l. Ülke ve aile ekonomisine katkı sağladığı ll. Doğal kaynakların yok olmasını engellediği lll. Elektrikli ürünlerde arızalanmaların önüne geçildiği hangilerinin gerçekleşmesine neden olacağı söylenebilir? A) Yalnız l B) l ve ll C) l ve lll D) ll ve lll FÖY - 48 8. Sınıf

4. Enerji sınıfı, elektronik bir ürünün enerji verimliliğini ifade etmek için A, B, C, D, E, F, G, harfleriyle tüketiciye gösterilen bir kav- ramdır. Alfabede ilerledikçe enerji verimliliği oranı azalır yani elektrik tüketimi artmaktadır. A enerji sınıfı elektrikli aletlerin ener- ji verimliliği en yüksektir. Bazı elektrikli aletlerin enerji sınıfı A+, A++, A+++ şeklinde gösterilir. Harf yanındaki “+” sayısı arttıkça elektrik enerjisinin daha verimli kullanıldığı bilinmektedir. Aşağıda evine çamaşır makimesi almak isteyen kişinin incelediği enerji sınıfı etiketleri gösterilmiştir. 1 A+++ 2A A++ B A+ C AA D BE C FF DG Buna göre kişinin incelediği 1 ve 2 numaralı çamaşır makineleri için, l. 1 numaralı çamaşır makinesini alırsa elektrik enerji tasarrufu daha fazla olur. ll. 2 numaralı çamaşır makinesini alırsa elektrik tüketimi daha az olur. lll. 1 numaralı çamaşır makinesinin enerji verimliliği, 2 numaralı çamaşır makinesinin enerji verimliliğinden fazladır. ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız l B) l ve lll C) ll ve lll D) l, ll ve lll 5. Aşağıda verilen elektrikli aletin bilgilendirme kartlarına göre hangisinin birim zamanda daha çok elektrik enerjisi kul- landığı söylenebilir? A) A+++ B) A+++ C) A+++ D) A+++ A A++ A++ A++ A++ A++ A+ A+ A+ A A A+ A B A B C BB B C D C C D E D D E E EE 6. Enerji tasarrufu, ülke ve aile bütçesine katkı sağlar. Aşağıda evlerimizde yaptığımız bazı eylemler verilmiştir. 1. (...) Ev havalandırılırken açık olan klima kapatılmalı. 2. (...) Odalarda aydınlanma için tasarruflu lambalar kullanılmalı. 3. (...) Televizyon, izlendikten sonra kumandasından kapatılmalı. 4. (...) Elektrikli ürünler tercih edilirken A sınıfı olanlar seçilmeli. 5. (...) Buzdolabının kapağı sık sık açılıp kapatılmalı. Verilen eylemlerin doğru olanlarına “✓” işareti konulacaktır. Buna göre numaralı eylemlerden hangilerine işaret konulmuştur? A) 1 ve 4 B) 1, 2 ve 4 C) 2, 3 ve 5 D) 1, 2, 3 ve 4 FÖY - 48 8. Sınıf

7. Kullanılan elektriğin, elektrik sayacına bağlanmadan yasa dışı tüketilmesine “kaçak elektrik\" denir. Buna göre kaçak elektrik kullanımı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez? A) Ülke ekonomisini olumsuz etkiler. B) Diğer kişilerin faturalarının artmasına neden olur. C) Elektrik gerilimini artırarak elektronik cihazların bozulmasına sebep olur. D) Kurulumu için yüksek maliyet gerekir. 8. Ayşe, fen bilimleri ödevi için aşağıdaki enerji tasarrufu posterini hazırlamıştır. 1- Gereksiz yanan ampulleri kapatmalıyız. 2- Elektrikli araçlarda A+++ tercih etmeliyiz. 3- Kullanılmayan elektrikli aletleri düğmesinden kapatmalıyız. 4- Elektriği kaçak kullanarak aile bütçesine katkı sağlamalıyız. 5- Güneşli günlerde perdeleri açarak gün ışığından faydalanmalıyız. Buna göre Ayşe’nin posteri ile ilgili hangi seçenekteki ifade söylenebilir? A) Posterini doğru hazırlamıştır. B) 4. maddeyi posterinden çıkarmalıdır. C) 3 ve 4. maddeyi posterinden çıkarmalıdır. D) 2 ve 5. maddeyi posterinden çıkarmalıdır. 9. Aşağıdakilerden hangisi elektrik enerjisini tasarruflu kullanmak için yapılması gereken unsur değildir? A) Aydınlatma için akkor filamanlı apuller yerine florasan ya da LED ampuller kullanılmalıdır. B) Mutfakta buzdolabının konumu, Güneş alan pencere önü ya da yakınları olmamalıdır. C) Ütü yapılırken işlem bitmeye 5 dakika kala ütü prizden çekilmelidir. D) Çamaşır ve bulaşık makineleri, yarı dolum kapasitesiyle çalıştırılmalıdır. 10. Mehmet Bey, mayıs ayına ait elektrik faturasını incelemiş ve tüketilen enerji miktarını not etmiştir. Elektrik Fatura Bildirimi Elektrik Fatura Bildirimi Tarih: 05 Mayıs Tarih: 05 Haziran Tutar: 213.93 TL Tutar: 192.12 TL Mehmet Bey’in bir sonraki ay haziranda gelen faturasına bakıldığında evde tüketilen elektrik enerjisi ile ilgili aşağıda- kilerden hangisini yaptığı söylenemez? A) Akkor ampul olan oda ışıklarını LED ile değiştirmek B) Su ısıtıcısı yerine ocak üzerinde suyunu ısıtmak C) Bilgisayarını bekleme konumuna alarak kapatmak D) Çamaşır makinesi tam dolu iken çalıştırmak FÖY - 48 8. Sınıf

11. Evinde elektrik enerjisini daha tasarruflu kullanmak isteyen kişinin aşağıdaki davranışlardan hangisini yapması uy- gun olmaz? A) Hava kararmadan perdeleri çekip evin aydınlanması için lambaları açmak B) Pencere ve kapıların hava girebilecek yerlerine yalıtım malzemesi yapıştırmak C) Çamaşır ve bulaşık makinesini tam dolmadan çalıştırmamak D) Televizyonu kumandadan değil, elektrik düğmesinden kapatmak 12. Kaçak elektrik kullanımı ile ilgili aşağıda bazı ifadeler verilmiştir. 1. Kaçak elektrik kullanılan yerlerde elektrik kesilme sorunu olmaz. 2. Kaçak elektriği kullanan kişiler, bölgedeki enerji nakil hatlarında arızalara sebep olmaktadır. 3. Kaçak elektrik kullanımı ülke ekonomisini olumsuz etkilemektedir. 4. Kaçak elektrik kullanımından dolayı meydana gelen kesintiler, elektrikli araçların bozulmasına ya da ömrünün kısalmasına neden olur. Buna göre numaralı ifadelerden hangileri doğrudur? A) 1 ve 3 B) 1, 2 ve 3 C) 2, 3 ve 4 D) 1, 2, 3 ve 4 13. Emel, fırında pişirdiği yemekleri Duygu, ütü yaparken kalan iki üç fırın kapağını sık sık açarak kont- parça kıyafeti ütünün fişini çekip rol eder. ütülemeye devam eder. A++ Metin, evine çamaşır makinesi Kübra, yemeklerin bozulmaması alırken farklı markalar içinden A++ için pişirdikten kısa bir süre son- ra hemen buzdolabına koyar. olanı tercih eder. Yukarıdaki kişilerin hangilerinin evlerinde yapmış olduğu eylemler, elektriğin tasarruflu kullanımına yönelik değildir? A) Yalnız Emel B) Duygu ve Metin C) Emel ve Kübra D) Emel, Duygu ve Kübra 8. Sınıf FÖY - 48